iraultzen 137

1 3 7 . z e n b a k i a . A l e b e r e z i a

137•Iraultzen 137 8/9/06 15:45 Página 1

“Somos capaces decriticar nuestropropio trabajo, puesel sentido de laresponsabilidad y ladureza del pulsosindical y político loexigen”

aurkibidea

2 H A U T E S K U N D E S I N D I K A L A K

Zuzendaria: Teresa Toda Erredakzioa: Aiora Imaz, Maider JauregiMaketazioa: Joseba Mintegi.Inprimaketa: Bulkograf, S.A.L.Lege gordailua: S.S. 734-77Iraultzen aldizkariarekin kontaktuan jartze-ko: Pokopandegi, 9; 2. 20018 Donostia. Telf.: 943 3264 67 /943 22 44 00.Posta elektronikoa: [email protected]

BAIONA Coursic Karrika, 13. 64100 Baiona. Tlf.00 33 559

59 50 20 BILBO Errekalde Zumarkalea, 62, behea 48010

Bilbo.Tlf. 94 470 69 00 DONOSTIA Pokopandegi, 9; 2.

20018 Donostia Tlf.943. 22 44 00 GASTEIZ Fermin

Lasuen, 13 behea -01001 Gasteiz Tlf. 945. 25 58 77 IRUÑEAMartxelo Zelaieta, 75 2A Atea; Iwer Etxea (antigua Matesa), B3 Lonja, 22

Bulegoa. Iruñea, 31014. Tlf. 948. 22 11 30

“Nuestra trayectoriano tiene borrones obandazos. Nospresentamos como loque hemos sido,somos y seremos”

2006ko Hauteskunde Sindikaletarako tresna erabilgarria eta atsegina izateko asmoz datorkizueIraultzeneko ale berezi hau. Beraz, ohiko diren atalak ez dituzue ale honetan aurkituko; sindikatua-ren egitura osoak bezala, arreta berezia jarri dugu datozen hileotan aurrean izango dugun erronkan.Zentzu honetan, hauteskunde prozesuan lana egiteko lagungarriak egingo zaizkizuelakoan, ondokoorrietan hauteskundeei buruzko analisi, elkarrizketa eta erreportajeak aurkituko dituzue.

4-5 LABen ildo nagusiak

6 Bilakaera historikoa

7-11 Sektoreei begirada

12-13 Ezker Abertzalekoen iritziak

14 Hauteskundeak eta prekarietatea

15 Ipar Euskal Herriko sistema

16-22 Ordezkarien ahotsak eta bizipenak

23 Eta nola egin?

24 Tasio

•Iraultzen 137 8/9/06 15:45 Página 2

argizaiola

“Contamos con tutrabajo ydisposición parallegar más lejos.El avancerepresentativo deLAB está, también,en tus manos”

“LAB es un motorde cambio en unacoyuntura tanimportante comola que vivimos”

Kaixo lagun!

H A U T E S K U N D E S I N D I K A L A K 3

“Hemos forjadonuestracredibilidad en ladefensa de lareivindicacionesde trabajadoras ytrabajadores en loscentros de trabajo”

Idazkari Nagusia naizenetik, oso gutxitan idatzi diet sindikatuko afiliatuei gutun formatuan. Hala

ere, gure herriak bizi duen errealitate soziala eta politikoa eta hauteskunde sindikal hauetan LABek

duen erronka kontutan izanik, esan dezakegu, egungo egoera berezia dela.

Sindikatuak, bere hedapenarekin eta parte hartzearekin, aldaketa politikoak bultzatu eta gizarte

dinamikak garatuko ditu, egun, administrazioek inposatzen duten eredu neoliberalaren alternatiba

gauzatzeko. Honez gain, halako joera politiko edota sindikal jakinak izateagatik laguntza handiak

izan dituzten beste proiektuen aurrean, LABek pultsuan, koherentziaz, duintasunez eta autonomiaz

egin du aurrera. Hamaikatxo oztopo, bazterkeria, bakartasun… gainditu eta nazio mailako proiektu

sindikala garatu dugu, erabaki politiko eta ekonomikoetan, Euskal Herria aske eta burujabe egiteko

bidean. Harrokeriarik gabe, esan dezakegu, LAB, ezker abertzalearekiko duen konpromisoarekin, alda-

ketarako eragilea dela eta bizi dugun abagune garrantzitsu honetan, sindikatua sendotzea bermea

dela euskal sindikalgintza aktiboa izan dadin bake eta demokraziaren aldeko borrokan, Euskal Herri-

ko lurralde guztien hitza eta erabakia errespetatuko den eszenategi demokratikoa lortu asmoz.

Lantokietan, milaka lagunek egindako inurri-lanari esker, langileen aldarrikapenen aldeko sinesga-

rritasuna eraiki dugu. Asaldatzeko, eusteko, eskubideak eskatzeko… jarrera hori gure sindikatuaren

ezaugarria izan da enpresa eta sektoreetan erabili duen ekintza sindikalean (txikia izanagatik,

garrantzitsua izan dena). Patronal eta administrazioen aurrean eta aldarrikapen sozio-laboralen de-

fentsan izan dugun esku-hartze ildo horrek, borroken eta gure Euskal Herriko sindikatuen jarrerak

aldatzearen aitzindari bilakatu gaitu. Ezer ez litzateke berdin izango LAB gabe.

Gure akats eta gabeziez jabetzeko ere gai gara; hau funtsezkoa da edozein erakunderen bilakaeran.

Gure lanarekin kritikoenak gara, ardurak eta erronka sindikala eta politikoaren gogortasunak horrela

eskatzen baitigute. Bestela, ez genuke finkatuko sindikatu militante bat, zereginean ganorazkoa,

printzipio eta proposamenetan irmoa eta euskal langileriaren artean etorkizun estrategiko handiare-

kin. Ez dugu harrokeriaz agertzeko beharrik, ez dugu hedabideetan emanaldiak egiteko beharrik ez

eta abertzaletasuna edo ezkertasuna izatearen “labela” agertzeko beharrik. Gure ibilbideak ez du or-

banik ez eta aldarokarik; gure ibilbidea argia izan da, eta egun, halakoxea da. Izan garen, egun garen

eta izango garen bezala aurkezten gara.

Gogoeta hau datozen hauteskunde sindikaletan finkatu behar da, eta zu ere, LABen proiektuaren

hedapenean partaide zaitugu. Zure enpresan edota inguruan hauteskunde sindikalez mintzatu behar

duzue, LABen zerrendak bultzatu behar dituzu, identifikazio eta konpromiso maila lortu behar dugu.

Hurrengo hilabetetan, milaka enpresetan, 20.000 ordezkari baino gehiago hautatuko dira. Zure lana

eta gogoa enpresa gehiagoetara iristeko bideratuko duzulakoan gaude. Egin, egin daiteke! LABek or-

dezkaritza handiagoa izatea zure eskura dago ere!

Guztion erronka honetan parte hartzera animatu nahi zaitut. LABek aurrera egitea aktibo bat

izango da Euskal Herri aske, sozialista eta solidarioa lortzeko bidean. Ekar dezagun denon artean Eus-

kal Herria gorrira! Animo eta aurrera!

RAFA Diez Usabiaga

LABeko Idazkari Nagusia



DONOSTIA. Iraultzen

Hego Euskal Herri vient de rentrer dans le trourbillon des élections syndicales. Depuis quelques mois lesélections se succèdent dans des milliers d’entreprises, petites et grandes. Iraultzen a voulu consacrer ce nu-méro spécial à ce processus qui occupera une grande partie de l’activité syndicale d’Hego Euskal Herria du-rant les prochains mois.

LAB a pour but, d’une part, d’augmenter la présence du syndicat au sein des entreprises pour défendreau mieux les intérêts des travailleurs, et d’autre part d’avancer dans la construction d’Euskal Herria. Selonle syndicat ces élections sont d’autant plus importants que nous nous trouvons dans un nouveau cadre po-litique dans lequel les travailleurs auront un rôle primordial.

Dans ce numéro on a voulu souligner la nécessité de la participation des travailleurs, hommes, femmes,jeunes, immigrés... dans les elections syndicales. Pour cela on a recueilli les analyses des résponsables dessecteurs, les paroles de délégué-e-s et l’opinon des personnes de la gauche abertzale.

Un processus quitouche Hego Euskal Herria

Aukerez betetako garaiaDONOSTIA. Ainhoa Etxaide (*)

Bete betean sartu gara hauteskunde sindikalengarai nagusian. Ez dira jendartean arreta gehiensortzen duten hauteskundeak baina ezin dugu ho-rren arabera neurtu aurrean dugun erronkaren ta-maina. Oiartzun handirik gabe, milaka langile or-dezkari hautatuko dira eta horrela, langileon esku-bideen defentsa nolakoa izango den erabakiko dalantokietan. Proiektu sindikal bakoitzak langilerianduen babesa ikusteko aukera izango dugu eta orohar, hauteskunde hauek finkatuko dute sindikatubakoitzaren indarra datozen lau urteetarako. Ez daerronka makala beraz.

LABen helburua, ezinbestean, ahalik eta delegatugehien ateratzea da, ahalik eta bozka gehien eskura-tuz; gure proiektu sindikala indartzera goaz. Kriti-koak gara hauteskunde sistema honekin, sindika-tuon arteko lehia denboran luzatzen duelako etagure indarrak gure buruari begira jartzera behartzengaituelako, guk langileriari begira egon behar dugu-nean. Langileen egoera aztertzea, egoeraren eralda-keta ekarriko duten proposamenak zehaztea eta al-ternatiba horien aldeko borroka antolatzea da guridagokiguna eta aldiz, sindikatuen arteko lehia danagusituko dena datozen hilabeteetan. Baina eraberean, aukeraz beteriko garaia da.

Gure interbentzioa indartzeko aukera dugu,proiektua hedatzeko aukera; gauden lantokietansindikatua indartu, ez gauden lantokietan sartu,emakumeei borroka sindikalean dagokien lekuaeman, ordezkaritza gaztetu... lan munduaren egoeraeta lan baldintzen okertzea dela eta egunero ikustendugun egonezinaren eta haserrearen aurrean borro-karako eskaintza zehatza egiteko momentua da.Egoeraren aurrean etsipena gainditu eta aldaketarenalde lan egiteko prest dagoen langileari borrokarakotresna eta bide eranginkorra eskaintzeko aukera du-gu datozen hilabeteetan.

Asko dugu irabazteko Jakina da mapa sindikal nahiko finkatu batean

egiten ditugula hauteskunde sindikalak eta datuorokorren arabera, txikiak izaten direla azkeneangora beherak. Baina orokortasunak alde batera utziz, jokoan zer dagoen ikusi behar dugu.

Lan mundura begiratuz, lan baldintzen okertzeabegibistakoa da. Prekarietatea da lan munduarenezaugarri nagusia, geroz eta kolektibo gehiagori era-

giten diona eta geroz eta ondorio sakonagoak ditu-ena. Ondorio horien artean dago langileok antolat-zeko eta gure eskubideen alde borrokatzeko dugunahalmenean atzera egitea. Ondorio nabarmenak di-

tu lan munduaren bilakaera kaxkarrak sindikalgin-tzan eta besteak beste, geroz eta gehiago dira ordez-karirik gabeko langileak. Hau da gure erronka na-gusietako bat, hauteskundetan sindikatu bakoi-

LAB, hauteskunde sindikalen aurrean

LABeko ezaugarriak 2005eko Maiatzaren 1enean Iruñean egindako manifestazioan.



gara. Gure etorkizuna libre erabakitzeko bidean au-rrera egiten ari gara; Euskal Herriaren aitortza etaerrespetuan oinarritutako marko demokratikoa fin-katuko duen prozesu politikoa egiteko aukerak sor-tu ditugu.

Sortutako aukera politikoak Euskal Herria libreeta sozialista eraikitzearen bidean urrats erabaki-orrak bilakatu daitezela da aurrean dugun erronka.

Bide hori soilik langileriaren eskutik; jendartearengehiengoa den langileriaren borrokarekin. EzkerAbertzaleak langileriaren beharrei erantzuten dionproiektu sendo bat eraiki du Euskal Herriarentzateta bide horretan aurrera egiteko ezinbestekoa densindikatua indartzera goaz.

(*) Idazkariorde nagusia

LABen helburua,ezinbestean, ahalik etadelegatu gehienateratzea da; gureproiektu sindikalaindartzera goaz

Representación de LAB en HegoEuskal Herria (1980-2002)

tzaren indarra ez ezik, sindikalgintza beraren egoeraeta eraginkortasuna neurtuko baita. Sindikalgintzaindartzea da patronala eta administrazioekin dugungatazkan langileon aldarrikapenetan aurrera egitekobide bakarra, eta premia badago, begibistakoa da.

Prekarizazioa, deslokalizazioaren mehatxua, lana-ren antolaketan eredu berriak... lan mundua alda-keta iraunkorrean dago eta aldaketa guztiak enpre-sarien eskutik datoz, langileon kaltetan beti. Langi-leriaren egoera goitik behera aldatu da eta sindika-tuak behartuak gaude egoerari aurre egiteko eran-tzun berriak ematera; bakoitzak bere modura eran-tzuten du. Negoziazio kolektiboari begiratzea beste-rik ez dago egoeraz jabetzeko: bertan ikus daitezkesindikalgintzaren zailtasunak lan baldintzen defen-tsa eraginkorra egiteko. Gure burua indartzera be-hartuak gaude patronalaren gehiegikeriei mugakjarri nahi badizkiogu eta ordezkaritzan gora egiteada jarrera sindikaletan eragiteko aukerak emangodizkigunak.

Hausnarketa hauek eta beste hainbeste egin dai-tezke hauteskundeen garrantzia azpimarratzekobaina badago baztertu ezin dugun arrazoi nagusibat: LAB langileriaren indarrean oinarritutako sin-dikatua da. Langileekin batera eta langileen eskutikeraiki dugu Euskal Herri libre eta sozialistaren aldeborroka egiten duen sindikatua. Ibilbide honetan,noski, funtsezkoa izan da gure ordezkaritzan eten-gabe gora egitea eta LABeko delegatuek egindakolana.

Independentzia eta sozialismoaren aldeGarrantzi handiko testuinguruan burutuko dira

hauteskunde sindikal hauek. Aldaketen premia du-gu langileriak eta Euskal Herrian sakoneko aldaketapolitiko eta sozialak gauzatzeko ateak ireki dituguurteetako borrokari esker. Nabarmenak dira egun-go markoak euskal langileriari ekarritakoa; inposa-ketaren bidetik egin dute, besteak beste, lan mun-dua prekarizatzeko prozesu guztia.

Marko hauek gainditzea, inposaketa eta ukazio-aren garaia gaindituz, gure etorkizuna libre eraba-kitzearen aldeko borroka izan da LABeko kideonardatza nagusia eta borrokaren emaitzak ikusten ari

1998ko hauteskunde sindikalen kanpainaren aurkezpeneko prentsaurrekoa.


DONOSTIA. Joxerra Bustillo

n la historia del sindicalismo ha existidosiempre un debate sobre la forma de abordar

la intervención en las empresas, con dos tendenciasprincipales: una que abogaba por la organización através de secciones sindicales y otra que defendía lacomposición de órganos obreros comunes, con laparticipación de varias centrales (comités de empre-sa). En el caso del Estado español, el franquismointerrumpió la evolución de la actividad sindical,instaurando los sindicatos verticales. En los añossesenta se desarrolla un incipiente movimiento sin-dical con el impulso de las asambleas de fábrica, lascomisiones obreras y las coordinadoras. En la tran-sición, tras la muerte de Franco, emergen de nuevolos sindicatos históricos y otros de nuevo cuño, co-mo LAB, que intervienen mediante secciones sindi-cales y en las propias asambleas de fábrica.

Habrá que esperar hasta finales de 1977 para queel Gobierno español, una vez firmados los Pactos dela Moncloa, publique un real decreto sobre la elec-ción de representantes en las empresas. Con todo,las primeras elecciones se celebran en 1978, aunqueno será hasta 1980 cuando se den los primeros re-sultados mínimamente homologados.

Las candidaturas unitarias En esa época la conformación del panorama sin-

dical estaba aún sin hacer en Hego Euskal Herria yel peso de las candidaturas unitarias o independien-tes era muy superior al actual. De hecho, la propiaLAB acudía a las elecciones en muchos centros detrabajo en el seno de candidaturas de izquierda sin-dical más amplias. En consecuencia, en 1980 el36,86% de delegadas y delegados respondían a eseperfil o al de sindicatos minoritarios, ajenos a losmás representativos. La representatividad de LAB,un sindicato recién constituido y que había atrave-sado serias discusiones internas, incluida una esci-sión, apenas alcanzaba el 4,64% en Araba, Gipuz-koa, Nafarroa Garaia y Bizkaia. En términos com-parativos, ELA ostentaba en ese año el 23,31%.

La evolución posterior iba a dibujar un continuodescenso de los independientes y minoritarios. Dosaños más tarde, caían al 26,53%, por debajo ya delporcentaje asignado a ELA (28,78%). UGT crecíahasta el 21,99%, mientras CCOO se quedaba en el16,90% y LAB experimentaba una ligera subidahasta el 5,79%. En los años 80 se va produciendo la

Arriba, folleto de las elecciones de 1982 en Orbego-zo, de Hernani. Abajo, cuaderno sindical de 1986.


proyectos sindicales se iban viniendo abajo,mediante absorciones por parte de las grandes cen-trales o por simples desapariciones.

El camino de LABCuatro años más tarde, la representatividad de

LAB alcanza el 12,60%, iniciando su paulatinaaproximación al 15%, que conseguirá, en el caso dela Comunidad Autónoma Vasca, en 1995, logran-do así el carácter legal de “sindicato más representa-tivo”. En julio de 2006, alcanza el 16,22%.

Entretanto, la evolución de las dos centrales esta-tales, CCOO y UGT, se caracteriza por una cons-tante ganancia de representatividad de la primeraen detrimento de la segunda. Ello hace que la terce-ra posición de UGT en los datos referidos a los cua-tros territorios se base en su incontestable fuerza enNafarroa Garaia, donde ostenta la primeraposición, bastante por delante de las demás, mien-tras en la CAV el declive le ha llevado a perder des-de 2002 el carácter de sindicato más representativo.

Volviendo a los datos de Hego Euskal Herria, esde resaltar la primacía constante de ELA que alcan-zó su techo, 36,35%, en 2002, si bien desde enton-ces ha experimentado una ligera caída en el cómpu-to permanente. A LAB la evolución ascendente lellevó a superar el 15% de representatividad en elconjunto de los cuatros territorios en 1999, cotaque tan sólo perdería momentáneamente en 2001,cuando marcó un 14,93%, remontando enseguida.

La culminación del proceso de renovación tantode delegadas y delegados de personal como de co-mités de empresa nos dirá si la fotografía del esce-nario sindical de Hego Euskal Herria se parece máso menos al de hace cuatro años. Es evidente que setrata de un escenario “casi” consolidado, pero losprocesos de cambio que se están produciendo a to-dos los niveles en nuestro país pueden hacer decan-tar las tendencias hacia uno u otro segmento delmapa sindical. Que lo haga a favor del sindicalismode izquierdas y abertzale que representa LAB serátarea de sus afiliadas y afiliados.

Un mapa sindical “casi” consolidadoEvolución histórica

En julio de 2006, LAB seencuentra en el 15,15% derepresentatividad enHego Euskal Herria

E

evolución que conduce al actual panorama marca-do por la presencia de cuatro centrales.

Sin embargo, habría que esperar hasta 1986 paraobservar el momento en el que LAB rompe la pri-mera gran barrera de su representatividad en térmi-nos homologados, al rebasar el 10% en Hego Eus-kal Herria. Aun estaba lejos del resto de sindicatos,pero ya empezaba a dar muestras de fortaleza y derepresentar un proyecto de futuro en el sindicalis-mo vasco. Eran tiempos, además, en los que otros



La imagen que acompaña a estas líneas se repite ya en centenaresde empresas de Hego Euskal Herria, grandes, medianas ypequeñas, y se incrementará en los próximos meses. Son las elec-ciones sindicales, un medio para organizar la representación y lainterlocución obrera con la patronal. Son asimismo una especiede termómetro sindical, la ocasión para reconducir prácticas sin-dicales dudosas y para apostar por nuevas formas de afrontar laproblemática y conflictos laborales.

Para LAB, es también la oportunidadde renovarse, esforzándose porincorporar cada vez más mujeres ypersonas jóvenes desde la base delsindicato, en los centros de trabajo. En esa apuesta, el proyecto sindicalde LAB es también para construirEuskal Herria desde una óptica deizquierdas, con los intereses de laclase trabajadora en primer plano. A lo largo de las siguientes páginas,nos adentramos en este procesodesde el análisis sectorial, a travésde las voces de delegadas y delega-dos con distintos recorridos y añosde experiencia, y con la opinión depersonas de la izquierda abertzale. El reto es grande, y más en unacoyuntura de gran intensidad políti-ca que incidirá en el futuro de nues-tro país. Por todo ello, el sindicato vaa volcar sus energías en el procesoelectoral, con la implicación de mi-les de afiliados y afiliadas, yespecialmente de quienes se deci-den a lanzarse a las aguas de la ac-ción sindical asumiendo represen-tar a las personas con las que com-parten la vida laboral. El salto tienesus dificultades y sus exigencias,pero merece la pena. Y, cómo no, pa-ra que todo ello sea posible, hay queparticipar, dando el voto al sindica-lismo rojo, abertzale, y de confronta-ción que propone LAB.

La hora deexpresarse y elegir



Metala

Zerbitzuak

BILBO. Igor Urrutikoetxea (*)

Hauteskundeotan helburu nagusienetariko batbelaunaldi erreleboa bermatzea izan behar du etahorretarako berebiziko garrantzia du jende berri-aren parte hartzea bultzatzeak. Derrigorrezkoa daurte asko ordezkari gisa daramatenen esperientziaeta jakituria ordezkari berrien gogoarekin uztartzea.

Era berean, metala bezalako sektore maskulini-zatu batean aparteko garrantzia du emakumeenhautagaitza bultzatzeak. Metaleko enpresetan 10langiletatik 8 gizonezkoak dira, baina azken urteo-tan emakume ordezkarien kopurua hazten ari da,eta bide hori urratzen jarraitu behar da.

Hauteskundeen aldi trinko hau prestatzeko lanakaspaldi hasi genituen sektorean, lantaldeak eginezeskualdeetan ordezkariekin, aurrera zitezkeen hau-teskundeak aurreratuz eta kandidaturen aurrelanke-ta burutuz, aipaturiko irizpideei jarraiki.

Maiz, hauteskunde sindikaletaz ari garenean, ba-dirudi zenbakietaz ari garela, baina berauen

DONOSTIA. Olatz Arozena (*)

En el sector Servicios están surgiendo yexpandiéndose muchas empresas nuevas. El propiosector está creciendo, y, por tanto, también aumen-tan nuestras posibilidades de crecimiento sindical.Pero eso requiere preparación previa y mucha dedi-cación. Por lo tanto, en los próximos meses, laselecciones sindicales tienen que convertirse en prio-ridad en nuestra labor sindical.

Se trata de un sector muy complejo: por un lado,hay una enorme desigualdad y mucha variedad en-tre los subsectores; por otro, el hecho de que laplantilla de una misma empresa pueda estar reparti-da en varios centros se está convirtiendo en un obs-táculo para desarrollar el proceso sindical. Además,trabajadoras y trabajadores sufren rotaciones de unaempresa a otra, y, por eso, en muchos casos es im-posible consolidar un comité. El conjunto exige,por supuesto, un seguimiento muy atento.

Hay también centros de trabajo con una plantilla

Etenik ez duen erronka

Gran reto para un sector en crecimiento

más pequeña, en muchos de los cuales resulta im-posible realizar elecciones por las presiones de losempresarios. La consecuencia es una gran indefen-sión.

Por otra parte, aunque las empresas más impor-

tantes y referenciales del sector estén en las capita-les, es imprescindible lograr una coordinación in-terna con los eskualdes, para que nuestro trabajopueda ser realmente eficaz y con incidencia.

Conseguir llegar a más empresasEl sector tiene que hacer un gran esfuerzo para

conseguir llegar, en la medida de lo posible, a estaspersonas trabajadoras. Estamos ante un colectivoamplio muy castigado por la precariedad, y nos tie-nen que percibir como una herramienta importantepara defender sus intereses, para mejorar sus condi-ciones de trabajo. LAB es un referente importantepara lograr sus reivindicaciones.

Por lo tanto, en esta confrontación electoral en laque estamos, el reto principal será fortalecer el nivelde nuestra representatividad, con la implicación detodas y todos en un esfuerzo conjunto, puesto queello reforzará nuestro proyecto. Animo y adelante.

(*) Secretaria Nacional de Zerbitzuak

Erronka ez da txikia. Zailtasun eta oztopo ugariizan arren, sindikatuko militanteak egiten ari gareneta egingo dugun lan eskergak bere fruituak ema-nen ditu. Horretaz ziur egon.

*Metal Arloko Idazkaria

garrantzia askoz ere handiagoa da. LABen ordezka-ritzak gora egiteak independentzia eta sozialismoaazken helburu dituen egitasmo politiko eta sozia-lean aurrerapausoak ematea suposatzen du. Horienpresaburuek badakite, eta horregatik jartzen diz-kigute horrenbeste oztopo hainbat enpresatan kan-didaturak aurkezteko.

Emaitza onak izatea ezinbestekoa da negoziaziokolektiboa eta ekintza sindikala suspertzeko: sekto-re hitzarmenen aldeko borroka indartzeko edo as-kotan LABek bakarrik jorratzen dituen zenbait gailantegietan lantzeko (euskara, sexuen arteko pareki-detasuna edota euskal preso politikoen aldeko bo-rroka).

Erronkak sindikatuko kide guztiena izan behardu, militante ororena. Honetan ordezkari eta afilia-tuek erantzukizun handia dugu, bakoitzak baitakiinork baino hobeto bere herrian, bere lagun taldeaneta enparauetan nor ari den lanean toki batean edobestean, LABen egitasmoarekin bat egiten dutenbeharginak nortzuk diren, e.a.



DONOSTIA. Jon Urrusolo (*)

Hasiera batean esan dezakegu prozesura ongi iri-tsiko garela, neurri handi batean etxeko lanak egin-da, eta printzipioz LABek indarra duen guneekin(ikastolak eta eskola publikoak) eta alderantziz zail-tasun gehiago ematen dutenekin (eskola pribatuak)topo egingo dugula.

Badakigu gure mugak esparru pribatu zabal ho-rretan aurkitzen direla: akademiak, musika eskolak,euskaltegiak... baina oraingoan emaitza positibobatzuk espero ditugu. Batetik, azpisektore honetanafiliazioak gora egin duelako, eta bestetik oso erron-ka zehatzak aurrera eramango ditugulako.

Balantzea egiterakoan gure aurreikuspenak betediren edo ez ikusiko dugu, baina une honetan itxa-ropentsu gaude, nahiz eta mugak asko izan irakas-kuntza pribatuan ere lan txukuna egiten ari baikara,

eta horrek emaitzak izango ditu.Bestalde, Hego Euskal Herriko ikastoletan eta

esparru publikoan ditugun emaitzak hobetzea dagure helburua. Esparru publikoan, EAEn, urtehauetan kolektibo ezberdin batzuk batu direnez or-dezkari kopuru txikiagoa aukeratuko bada ere, gurehelburua lan kolektibo hauetan dugun ordezkaritzahandiari eustea da.

Unibertsitate esparruan ere gure ordezkaritzakgora egitea da gure erronka. Urte hauetan baiirakasleriari bai AZPari (irakasleria ez den unibertsi-tateko beste langileria) begira egindako lan onakhauteskunde sindikaletan bere isla izango du.

Urte hauetan azpimarragarria izan da LABek har-tu duen aitzindaritza EAEn sortu berri denHaurreskolak Partzuergoaren sorreran, non dagoe-neko 500 langile baino gehiago ari den lanean. Hiruherrialdetan egin izan diren, eta jokoan egon diren

hauteskunde sindikaletan 15 delegatuetatik 9 LA-Bek eskuratu ditu. Espero dugu Gipuzkoan egingodiren hauteskunde sindikaletan, aukeratu beharkodiren 13 delegatuetatik gehiengoa lortzea. Honelakolektibo honetan LABek duen nagusitasuna sen-dotzea lortuko litzateke.

Halaber, balantzerako ere, ezin utzi aipatu gabehezkuntza politikan LABek egindako lan eskerga.Lau urte luze hauetan nabarmenak izan dira ikasle-ak euskaldunduko dituen hizkuntza politikaren al-de egindako lana. Alde batetik Euskal Herriak ikas-leak euskal herritar gisa hezi nahi baditu bere curri-culuma behar duela adierazteko buruturikoa, etabestetik Euskal Unibertsitatearen aldekoa. Finean,Hezkuntza Sistema Propioaren alde egin du lanLABek.

(*) Irakaskuntzako Idazkaria

IrakaskuntzaMugak gainditzeko prest gaude

AdministrazioaUn sector en cambio

los beneficios del capital, pero este va a ser nuestrocompromiso para los próximos años: seguir cons-truyendo Euskal Herria y defender los intereses delos y las trabajadoras.

(*) Secretaria Nacional de Administrazio eta Osasungintza

GASTEIZ. Mati Iturralde (*)

Es una realidad cada vez más alarmante la derivaque la administración pública va adquiriendo enEuskal Herria. La política de privatizaciones quehan llevado a cabo los gobiernos de derechas tantoen Nafarroa como en la EAE han supuesto la preca-rización de las condiciones de trabajo de miles detrabajadoras y trabajadores. Ante esta situaciónnuestro sindicato se ha marcado líneas de trabajoque en estos últimos años se han dirigido a plantarcara al desmantelamiento de los servicios públicos yluchar contra la precariedad.

La realidad sindical en la que la administraciónvasca se mueve no ha favorecido la respuesta a losataques sufridos. Con sindicatos corporativos porun lado que sólo buscan el mantenimiento de situa-ciones de privilegio para sus afiliados y afiliadas, y,por otro, con organizaciones sindicales que se handedicado a apoyar medidas contra los y las trabaja-doras por acuerdos políticos inconfesables, la situa-ción resulta bastante complicada.

La presencia de LAB ha ido incrementando en el

sector de manera constante y nos ha hecho ir reade-cuando nuestros recursos organizativos para así darrespuesta a todos los retos que se han ido abriendo.Respuestas diversas a situaciones diferentes, perosiempre encaminadas al mantenimiento de las con-diciones laborales y la calidad de los servicios.

En estas próximas elecciones sindicales los y lastrabajadoras de la administración nos jugamos mu-cho y por ello desde el sector de Administrazio-Osasungintza vemos imprescindible que el proyec-to de LAB concite el mayor respaldo posible y seextienda a aquellos ámbitos a los que aún no hemosllegado. Desde los ayuntamientos más pequeñoshasta las grandes empresas públicas la presencia deLAB va asegurar un trabajo sindical firme y honestopor los intereses de clase, de las plantillas, por laconstrucción de una administración democrática yeuskaldun y por unos servicios públicos que seanverdaderos agentes de reparto de la riqueza.

No es tarea fácil en la realidad actual donde el ne-oliberalismo marca las políticas sociales en unas ad-ministraciones que no responden a las necesidadesde la sociedad sino a los intereses del mercado y de


BILBO. Xabier Ugartemendia (*)

Atzo izan zirela dirudi, eta dagoeneko hautes-kunde sindikalen atarian gaude. Kimika-eraikuntzasektorea, orain dela lau urte, zati bitan banatuta ze-goen; alde batetik eraikuntza sektorea (eraikuntza,egurgintza, hargintza, porlaneko deribatuak,beira...) eta bestetik kimika sektorea (kimika, grafi-kagintza, papergintza...).

Azkeneko Biltzar Nagusian, sektore bien artekobateraketa adostu egin zen, eta orain lehen aldiz,hauteskundeak batera prestatzen ari gara, horrekdakarren onura eta galerekin. Onurak, azpisektorebakoitzeko militanteak beste azpisektoreetan lanegiteko prest daudelako, eta galerak, orain dagoenlan zama handiagoa delako.

Sektore guztietan bezala, zaila izango den arren,gure erronka ordezkaritza igotzea da, hori baita sek-

torea indartzeko bide bakarra.Hainbat azpisektoreetan balizko hazkunde horrek

isla izan behar du negoziazio kolektiboan. Adibidez,Nafarroan hainbat hitzarmenen negoziazio mahai-tik kanpo gaude, ordezkaritzan %10era ez baikaraheltzen, eta horrek gure ikuspuntua eta aldarrika-penak mahai horretan defendatzea galarazten digu.Beste alde batetik, Euskal Herriko hainbat hitzar-menetan, nahiz eta gure ordezkaritza zabalagoaizan, batzuetan sindikatu batek eta besteetan beste-ek, %50 baino gehiagoko ordezkaritza dute, eta ne-goziazioa monopolizatzen dute, euren interesak soi-lik defendatuz. Hauteskunde sindikal hauek egoerahori aldatzeko balio behar dute.

Beste azpisektore batzuetan, gure ordezkaritza na-hiko finkatuta dago, eta hauteskunde sindikalak or-dezkaritza hori sendotzeko erabili behar ditugu. Ezda erraza izango, hainbat enpresa itxi edo langile ko-

purua murriztu egin dutelako, baina ahalegina egin-go da.

Azkenengo lau urteetan bai sektorean bai mailakonfederalean eroandako borrokek ere, langileenartean LAB zer den eta nola egiten duen lan adie-razteko balio behar dute. Grebak, hainbat enpre-setan eramandako dinamika, zenbait hitzarmenennegoziazioan izandako zeregin garrantzitsua… Guz-tiek balio behar dute langileak barnera dezanLABen zerrendetan egoteak edo LABi bozka emate-ak langileen egoera hobetzeko balio duela.

Ilusioz gainezka gaude, eta ziur gaude datorrenurtean hauteskunde sindikalen balorazioa egitendugunean, geure buruari ipinitako erronka gehie-nak beteak izango ditugula, nahiz eta horretarakoegundoko lana egin behar izan.

(*)Eraikuntza, Kimikak eta Halakoetako Idazkaria

1 0 H A U T E S K U N D E S I N D I K A L A K

Erronka, kemena eta ilusioa

La unidad hace la fuerza

DONOSTIA. Ramón Fanlo (*)

Para el sector de Garraioak eta Itsasoa el procesoactual supone recoger los frutos del trabajo de estosúltimos cuatro años. Resulta complicado resaltar ovalorar lo ocurrido desde las últimas elecciones sin-dicales, máxime si tenemos en cuenta la unificación

del sector Garraioak con el de Itsasoa. Conflictos,luchas, negociaciones colectivas, debates... Destacaralguno de ellos significaría minusvalorar aquellosque por su contenido, resonancia o poco eco en laprensa no se han trasladado a la opinión pública.

En este sector predomina la empresa pública esta-tal (puertos, aeropuertos, telecomunicaciones, fe-

rrocarril), donde los sindicatos de ámbito estatalfirman convenios a la baja a cambio de prebendasindividuales y sindicales. Por otra parte, en la em-presa privada (transporte mercancías, viajeros, etc),la patronal y determinados sindicatos conocidoslegalizan a través de la negociación colectiva el cán-cer de la precariedad.

Tratamiento aparte merece el subsector deArrantza, donde tanto la administración estatal co-mo la de la Comunidad Autónoma Vasca demues-tran una absoluta incompetencia por no tener, niquerer tener, una política real de pesca.

Otro factor a tener en cuenta es el trabajo que seestá realizando desde los subsectores, secciones sin-dicales y comités comarcales, para que LAB llegue atener representación en esas empresas de nueva cre-ación o donde nunca se han desarrollado eleccionessindicales, así como en aquellas otras donde no sepresentó anteriormente por no tener candidatura.

Se trabaja para que los delegados y delegadas quevayan a incorporarse al mundo sindical sean muje-res y jóvenes. Es una labor complicada en un sectoren el que no se genera empleo. Además, la presenciade la mujer en la mayoría de los subsectores es esca-sa o nula, excepto en el de Telemarketing.

Este es un sector complicado por su diversidad,pero avanzará, gracias al trabajo homogéneo dequienes lo componen.

(*) Secretario Nacional de Garraioak eta Itsasoa

Kimika-Eraikuntza

Garraioak eta Itsasoa


H A U T E S K U N D E S I N D I K A L A K 1 1

Emakume bat Volkswageneko Landaben plantan lanean.

DONOSTIA. Itziar Lopategi (*) eta Maixabel Gaztañaga (**)

Emakumeok, zergatik hartu behar dugu partehauteskunde sindikaletan?

Galdera honi bi ikuspuntutatik erantzungo dio-gu, bi gogoeta eginez. Batetik, emakumeok, betida-nik, bereizkeriak jotako langile kolektiboa osatzendugu. Bestetik, LABeko militante bezala gure sindi-katuaren proiektua sustatu eta zabaldu nahi dugu.

Lehen gogoetari helduz, esan behar dugu, ema-kumeok lan munduan pairatzen dugun bereizkeriagero eta agerikoagoa izan dela; estatistika datuakargiak dira: bere horretan dago eta hori ez da kasua-litatea. Sustrai sakonak dituen bereizkeria da, siste-ma kapitalistak berezkotzat duen bereizkeria, formaberriak sortuz indartu eta iraunarazi egiten duena.

Prekarietatearen marka duen lan mundu hone-tan, emakumeok ditugu trabarik handienak lanpos-tua lortzeko, enpleguan irauteko eta, zer esanik ez,lanbide garapenerako. Zenbat lanpostu dauzkagu,oraindik ere, ukatuta. Kategoriarik baxuenak beteohi ditugu, kategoriaz igotzeko eskubiderik gabe.Kontratu kaxkarrenak gordetzen dizkigute, lanordugutxienekoak eta babes txikienekoak. Gainera, kan-poraketak daudenean emakumeak izaten gara kale-ratzen dituzten lehenbizikoak.

Egoera zapaltzaile honi aurre egitekosindikalgintza eredu oldarra behar dugu. LABeko

LABek aukera guztiak aztertu eta bultzatu beharditu emakumeak ordezkari sindikalak izan gaitezen.

Lan mundua denon kontua da; hori dela eta,emakumeok ezin dugu gure eskubideen aldeko bo-rroka gizonezkoengan utzi. Hauteskunde sindikale-tan emakumeok aktiboki hartu behar dugu parte.Horretarako zerrendetako lehen postuetan emaku-meak egotea ziurtatu behar dugu, soilik horrela lor-tuko baitugu ordezkari sindikalak izatea.

Eta LABi botoa ematekoHonaino lehen gogoeta; baina, arestian aipatu

bezala, bigarrenari ere ekin nahi diogu.Kasu honetan, LABen proiektuaren sendotze

ikuspuntutik emakumeok hauteskunde sindika-letan parte hartzeak duen garrantziaz ohartarazi na-hi dugu. Izan ere, ahalegin hau egiteak berebizikogarrantzia du definitu dugun eta lantzen ari gareneredu sindikala aurrera eramateko.

LABek 2000 urteaz geroztik martxan, eta bizibizia du emakume eta gizonen arteko aukera ber-dintasun plana. Urrats sakon eta esanguratsuakeman ditugu erakunde barruan eta kanpoan.LABen proiektua ideologikoki aberastu eta gure es-trategia eta jarduera sindikala ez ezik, gure egiturakere egokitzen joan gara eta ardurak betetzen sexu-genero ikuspuntutik parekidetasuna bilatuz. Lanhandia egin dugu eta arazo askori aurre egin; baina,zalantzarik gabe, erronkak merezi du. Gaur eguneuskal sindikalgintzan LABen eredua aitzindaria daemakume eta gizonen parekidetasuna bultzatzen.

Halere sindikalgintzan orokorra den disfuntziobat dago, baina LABen ahaleginekin bat ez dato-rrena, afiliazioan ematen ari den hazkundeak ez duadineko islarik emakume ordezkarien kopuruan.Gabezia honek eragina du gure sail sindikalen dina-mikan, negoziazio prozesuetan eta sindikatuarenegituretan parte hartzean. Laburbilduz, sindika-tuaren barne egituretan egiten ari garen ahaleginaksail sindikaletaraino heldu behar dira. Aurrera era-maten ari garen eraldaketek denon konpromisoaeskatzen dute, eta horregatik emakumeei mezu zu-zena helarazi nahi diegu: Emakume, hauteskundee-tan, hautesle ez ezik izan zaitez hautagai!

Gizonei, berriz: Lagundu! Eta bultzatu zuekinbatera lanean diharduten emakumeak, zuekin bate-ra, hauteskundeetan lehen postuetan joan daitezen.

(*) Zeharkako Politiken Idazkaria

(**) Emakumeen Idazkaria

Arrazoi ugari ordezkari izateko

kideok urteak daramatzagu lanean euskal langile-rian gertatzen ari diren aldaketei eredu sindikal era-ginkorrez erantzun ahal izateko. Urteak dira ere,emakume langileen egoerak eta behar espezifikoekgure estrategiaren berraztertzea eragin zutela, baitaantolakuntza bitartekoak egokitzea ere, sexu-generozapalketaren aurkako borroka indartzeko.

LABek burutzen duen ekintza sindikala gero etaerreferente garrantzitsuagoa da emakume langi-leentzat. Aldarrikapen estrategikoekin batera, sek-tore eta lantokietan, bai ekintza sindikalaren bidez,bai gure sail sindikal batzuk burutzen ari diren es-perientzia pilotuen bidez, aurrerapauso handiakematen ari gara emakumeen diskriminazio eragile-ak azalarazteko, salatzeko eta borrokatzeko; eta ho-rrekin batera, emakume eta gizonen lan aukera etaeskubideen berdintasuna sustatzeko estrategiak za-baltzeko ere bai.

Halere, negoziazio kolektiboa lan baldintzakarautzeko, eskubide berriak eskuratze bidean aurre-ra egiteko eta klase elkartasuna indartzeko tresnanagusia dela kontuan harturik, arlo honetan jauziberriak eman behar ditugu. Negoziazio kolektiboatresna eraginkorrago bilakatu behar dugu. Xede ho-rri heltzeko, gaur egungo negoziazio guneetan, gi-zonezko eta emakumezko langileen parte hartzeandagoen desoreka gainditu behar dugu. Emakumeokzuzenki inplikatu behar gara sindikalgintzan eta

Emakumeak


GGaazztteeeenn llaann bbaallddiinnttzzaakk kkoorraappiillaattssuuaakk ddiirraa,, bbaaiinnaa aasskkoottaann eezzdduuttee jjoottzzeenn ssiinnddiikkaalliissmmoorraa kkoonnppoonnbbiiddee bbiillaa.. NNoollaa ggaaiinnddii ddaaiittee--kkee kkoonnttrraaeessaann hhaauu??

Faktore guztien oinarrian kapitalismoa dago. Bere erroak zabal-du eta dibertsifikatu egin dira eta mugimendu askatzaileek nahizsindikatuek zapalketa modu berriei aurre egiteko zailtasunak di-tuzte. Lantokiaz haratago, prekarietatea gazteon bizitza eremuguztietan dago: harreman sozialetan, aisialdian, ikastetxean…

Kapitalismoak, aipatu zanpaketaren gordintasuna lausotzekobitartekoak Ðbehin behinekotasuna kasuÐ sortu ditu. ABLEez (Aldi Baterako Laneko Enpresak) beste, azpikontratak gero etazabalduago daude. Horrek antolatzea zaildu egiten die langileei.

Gazteen %90 inguru behin behineko egoeran izateak zailtasunbera sortzen du eta aurre egiteko bideak ireki behar dira. Bestalde,sindikatuak ere oztopo nabarmenak ditu prekarietateari bere oso-

tasunean aurre egiteko. Gehien kaltetutako sektoreekin aliantzak sortu behar dira.Indarrak batu behar ditugu eta aliantza horrek norabidea argi izan behar du: Euskal Herrian

independentzia eta sozialismoa eraikitzea. Horretarako, kapitalismoa apurtu eta deslegitima-tuko duen botere herritar zabala beharrezkoa da.

EEzzkkeerr aabbeerrttzzaalleekkoo sseennttiittzzeenn ddeenn llaannggiillee ggaazztteeaakk zzeerrggaattiikk iinnddaarrttuu bbeehhaarrkkoo lluukkee LLAABBeennssiinnddiikkaalliissmmooaa??

Herri hau guztiz aske izango bada, independentzian eta sozialismoan bizi delako izango da.Eta gure alternatiba bakarra da: borroka egitea. LAB da prekarietatea borrokatzen duen sin-dikatu bakarra eta berak bakarrik egiten du sindikalismoa askapen borrokaren ikuspegian era-ginkor. Beraz, gazteontzat LAB da Euskal Herrian sozialismoa eraikitzeko borrokan dugunaliatu eraginkor bakarra.

LAB indartzea gazteon borroka indartzea da. Gure sindikatua da, gure behar eta kezkeierantzuten dien sindikatu bakarra. Ahalegin berriak egiteko garaia da.

Itxurazko ekimen ikusgarriek ez dute ezertarako balio, ondoren zanpaketa zilegi egiten du-ten lege eta esparruak babestuko badira. Hori egiten dute sindikatu askok, ELA eta CCOO be-zalako sindikatuek. Prekarietatearen kontrako borroka eraginkorra izan dadin, errealitate ho-rri aukera ematen dion marko eta lege inposaketekin amaitu beharko da, eta proiektu aska-tzaile bat eraiki.


??PPoorr qquu�� ddeebbee iimmpplliiccaarrssee llaa iizzqquuiieerrddaa aabbeerrttzzaallee eenn llaass eelleecccciioonneess ssiinnddiiccaalleess,, yy eenn ccoonnccrreettoo,, ddaannddoo eell vvoottooaa LLAABB eenn llooss cceennttrrooss ddee ttrraabbaajjoo??

La cuesti�n es muy clara. LAB es la �nica referencia sindical de la izquierda abertzale desde su creaci�n. La evo-luci�n y aportaciones de LAB siempre han estado ligadas al de resto de organizaciones que componemos laizquierda abertzale. Hemos hecho un gran camino juntos y el futuro de la izquierda abertzale no lo podemos en-tender sin el esfuerzo, aportaci�n y militancia de los hombres y mujeres de LAB en las empresas y sociedad vasca.Por lo tanto, la apuesta tiene que ser inequ�voca: impulsar y reforzar LAB entre los trabajadores y trabajadoras detoda Euskal Herria.

??QQuu�� iimmppoorrttaanncciiaa ttiieenneenn eessttaass eelleecccciioonneess eenn eell aaccttuuaall ccoonntteexxttoo ppooll��ttiiccoo??Hemos creado una gran oportunidad pol�tica que necesita de impulso y desarrollo en los pr�ximos a�os. El

cambio pol�tico y social en Euskal Herria s�lo se puede garantizar con el apoyo de la mayor�a social trabajadora y,para ello, es fundamental un sindicato LAB fuerte y con cada vez m�s representaci�n en las empresas. Hoy, lo di-go con total rotundidad, LAB es en el movimiento obrero un catalizador fundamental para avanzar hacia en elcambio pol�tico y social que nos permita alcanzar la paz y democracia pero, adem�s, es la garant�a para avanzarhacia una Euskal Herria independiente y socialista. No hay suced�neos en ese compromiso y voluntad pol�tica.

Arnaldo Otegi,Batasunako bozemalea

Maria Lizarraga,gazte mugimendukomilitantea

“LAB da aliatu eraginkor bakarra”

“Es unagarantía paraavanzar haciaunaEuskal Herriaindependientey socialista”

LAB, Ezker abertzaleko sindikatua


NNoollaa iikkuussii dduuzzuuLLAABBeenn iibbiillbbiiddeeaakkaarrttzzeellaattiikk??

LABen borrokakartzelatik interesa-rekin eta distantzianjarraitu dut. Egiaesanda egunerokolanean diharduentaldea da eta ezin ai-patu beraien borro-ka denak, baina osointeresgarria deri-tzot arlo internazio-nalean egiten ari den

apustua, baita lan istripuen prebentzioan, edotaLAB langabetuak arloaren lana ere. Jakin badakitzenbait arlo, gehienak, ez ditudala aipatu, bainatartea murritza da.

Hala ere ezin aipatzeke utzi Euskal Herriareneraikuntzan egiten ari den lan itzela eta errepresa-liatuekiko elkartasun konpromisoa.

ZZuurree uusstteezz,, zzeerrggaattiikk bbuullttzzaattuu bbeehhaarr ddaa LLAABBeekkoo ssiinnddiikkaalliissmmoo aabbeerrttzzaalleeaa??

Argi dago denok egin behar dugula zerbait gutxibatzuk dena egin ez dezaten, eta arlo sindikaleanere murgildu behar gara dudarik gabe, azken fine-an gu denon duintasuna dagoelako jokoan, etagure bizi kalitatea, baldintzak… ezin dira besteenesku utzi. Argi izan behar dugu daukaguna dauka-gula batzuk horretan aritu direlako jo eta su, etaargi ere izango duguna eta gure seme alabek izan-go dutena gure lanari esker izango dela. Apustuakmerezi zuen, merezi du eta mereziko du beti.

Bukatzeko esan, ametsak egia bihurtzeko ahale-ginetan ezin dugula beste alde batera begiratu,eta Euskal Herri duina lortzeko behar beharrezkoadela sindikalgintzan ere parte aktiboa hartzea.Ametsak egi bihurtuko ditugu denon artean. Du-darik gabe.


“Apustuak merezi du”

Ainhoa Gutierrez,preso politiko ohia Euskal Herriko Askapen Prozesuaren garapenera-

ko, Ezker Abertzaleak antolakunde ugari sortu ditubere historian zehar, eta horietako bat eta osogarrantzitsua, Langile Abertzaleen Batzordeak da,izan ere, langileriaren inplikaziorik gabe, EzkerAbertzalearen proiektu estrategikoa amets bat bainoez bailitzateke. Ezker Abertzalearen erreferente sin-dikala LAB sindikatua da, beraz Amnistiaren alde etaerrepresioaren aurkako borrokan ari garen guztionaere izan beharko luke. Kontzientzia politikoaz hara-tago, kontzientzia sozial sendoaren jabe ere badiraAskatasunako kide diren gizon eta emakumeak. Ho-rregatik uste dut, amnistiaren alde eta errepre-sioaren aurka erakusten duten borrokarako grinaberberaz jarduten dutela lantokietan ere langileenaldarrien aldeko borrokan. Borrokan hezitakomilitantzia da gurea, beraz lantokietan, Askatasunako bezain LABeko direlakoannago. Espero dut datozen hauteskunde sindikaletan baieztatuko dela diodana.

Bestalde, amnistiaren alde eta errepresioaren aurkako borroka lantokietansustraitzea izan behar luke sindikalismo abertzalearen lehen ekarpen nagusia.Ibaetako Foroko partaide diren zazpi sindikatuek, Euskal Preso Politikoen Kolek-tiboaren Eskubideen aldeko ibilbide txukuna abiatu dutela deritzot.

Protagonismo propioa izan behar du sindikalismoak Baldintza Demokratikoenaldeko olde soziala eraikitzean, baina bereziki lantokietako dinamiketatik eraginbehar luke esparru sozial eta politikoan. Herri mugimenduko antolakunde etaSindikatuen arteko elkarlana, garai berriotarako giltza politiko garrantzitsuaizango dela uste dut. Euskal langileriak dituen arazo eta kezka anitzek, konpon-bide sektorialik ez daukate ziurrenik, beraz bakoitza bere burbuilatik atera etajarduera integralera jotzea baino ez zaigu geratzen.

“Borrokan hezitako militantziada gurea, beraz lantokietanAskatasunako bezainLABekoak direlakoan nago”

Juan Mari Olano, Askatasunakobozemailea

rtzaleko sindikatua


DURANGO. Jon Otegi (*)

Lantokia edozelakoa delarik ere, antolatzearenbeharra ez dago zalantzan jartzerik. Bestela ez zina-teke artikulu hau irakurtzen hasiko, besteak besteIraultzen hauxe zure eskuetara iritsiko ez zelako.Zapalketa mota guztiei aurre egiteko ezinbestekoabada, lantokiari ere aplikatzen zaio irizpide hau; etazenbat eta prekarietate handiagoa, lan baldintzatxarragoak, osasun eta bizitza arrisku handiagoak,antolatzeko premia orduan eta handiagoa da.

Lantokietan bertan behar bezala antolatzeko ara-zoak ugariak badira, hauen kontratetan ez dira gu-txiago: norbere interesak, taktikoak, enpresaburuenpresioak eta bestelako trabak gainditzea ez da lanerreza izaten langileen estrategia amankomun bataurrera eraman izateko.

Eta behin halakorik lortu ezkero bigarren zatiadator: langile batzordeak ordezkatzen dituen langi-leen aldarrikapenak babesteaz gain kontratetakolangileenak ere kontutan eduki behar ditu. LABekoordezkariek oinarri hori garbi badute ere, ez daerreza izaten horien defentsa batzordeen baitan, etazer esanik ez enpresaburuen aurrean. Indar korrela-zioak, lan baldintzen egoera eta langileriaren sentsi-bilizazioa kontutan hartutakoan zailtasunen neu-rriaz ohar gintezke. Ondo neurtu eta landu beha-rreko faktoreak dira.

Ezin gara zain egonOndorioz, LABeko ordezkariek kontratetako lan

baldintzen defentsa irmoa egiten badute ere, inon-dik ere ez da arrakasta ziurtatzen. Eta lan erreforma-ren azken berrikuntzek ilusioa faltsua piztu besterikez diete egiten kontratetako langileei. Kontratanbertan antolatu beharra dago. Eta hasieran esan be-zala zaila bada, ez dago beste aukerarik. Enpresakontratatzaileko soldatekin eta bestelako baldintze-kin parekatzeko edota lan arrisku handiagoei aurreegiteko ezin gara han zer adostuko zain egon.

Kontratan bertan egin behar da indarra bai en-presaburua bera zein kontratatzailearen aurreanedota kontratatzaileko langile batzordea berari ereeragiteko. Une bakoitzean berea, ardura non da-goen ikusita: kontratatzaileak gastuak murriztendituenean, enpresaburuek poltsikoa langileen lepo-tik betetzen dituenean, edota langileek hainbatonura kontratakoen bizkarretik irabazitakoan, adi-bide bana jartzearren.

Babesa eta antolakuntza bermatuko duen langilebatzordeak hauteskunde sindikaletan aukeratu be-


Goiko argazkian, Canal Euskadiko langileak, prekarietatearen aurka, joan den ekainean. Behean, 2005eanDonostian egindako mobilizazio bat.

har dira, horiek baitira estatuen legeek egun lanto-kietan ematen dizkiguten antolatzeko tresna nagu-siak. Enpresaburuak hauteskunde sindikaletarakomugimenduak usaindutakoan bere neurriak har-tzen hasiko badira ere, LABek ere badaki azpijokoeiaurre egiten, eskarmentu handiko sindikatua baita.

Klase estrategia Gogoeta oso hau egiteak ez luke zentzurik antola-

kuntza sindikal baten oinarritik abiatuko ez balitz,klase estrategia batetik abiatuta. Bai eta ikuspegipragmatikoari helduta ere, azpiegiturak, aholkula-ritzak eta bestelako baliabideak erabiltzeko. Bestela

epe ertainera galduta gaude. Egitura eta baliabidehoriek indartzeko lana askotan ahazten bazaigu ere,afiliazioa hedatzen eta sendotzen jarraitu behardugu.

Kontratan antolatzeko eta borrokatzeko aukerakaztertzeko hurbilen duzun LABeko egoitzara jo, etahasi martxan, arazoak beren kasa konponduko zainegon gabe. Ezer irabazteko bidea zaila bada ere, ezdago beste lasterbiderik. Ziurra dena zera da, geldi-rik egonda ez dela inora iristen.

(*) LABeko delegatua ETBn eta

sektoreko arduraduna Durangaldean

Hauteskundeak kontratetan eta prekarioan

Antolatzeko premia handia


Ordezkariak


BAIONA. Amaia Fontang

Hegoaldeko 4 herrialdeetan hauteskunde sindi-kalen ziklo berrian sartuko gira. Iparraldeko eskual-dean aldiz, beste estatu baten menean izanki, fran-tses legea da bortxaz aplikatzen.

Gure sindikatuko anitzek, gure eskualdean hau-teskunde sindikalak ea noiz eta nola iragaiten direninformazio eske ibiliko dira. Erantzun gisa, honaelementu batzuk, hots, nola ibiltzen da gure eskual-dean hauteskunde sindikalen sistema.

Enpresa pribatuetan, enpresa batzordeko ordez-kari (50 langile bederen duten enpresentzat) etalangile ordezkariak (10 langile baino gehiago dutenenpresentzat) hauteskundeen bidez hautatzea be-hartzen du Lan Kodeak. Ordezkari horiek 4 urte-rentzat hautatuak dira (edo 2 eta 4 urte artean, hi-tzarmen kolektiboak zehazten badu).

Frantses Estatutan, legez, errepresentatibotzatonartuak dira 5 frantses konfederazioak (edo estatumailako sindikatuak): CFDT, CFTC, CGC, CGT,FO. Nahiz eta lantegian ordezkaritzarik ez izan alabiziki ahul izan, hauteskundeetan aurkez daitezke.

Aldiz, beste sindikata guziek beren ordezkaritzafrogatu behar dute, horretarako araudi zorrotz ba-tzuk bete behar dituztelarik (afiliatuen kopurua,diru independentzia, hauteskunde aitzin ekintzasindikala enpresan bertan eramatea...).

Nagusiak ditu, legearen arabera, hauteskundeakantolatzen, nahiz eta langileriak ez ezer eskatu. 11langile bederen duen enpresan, edozein langilek es-katzen ahal dio nagusiari hauteskundeen antola-tzea, enpresan ordezkaririk ez delarik (ez baita ne-hor hautagai izan azken hauteskundeetan edo na-gusiak ez baitu antolaketa behar hori errespetatu).

Hauteskundeak pausoz pausoLehenik, nagusiak eta sindikatu errepresentatibo-

ek hauteskunde aurre protokoloa sinatu behar dute.Honekin, aulkien banatzea, hauteskundeen antola-keta eta gora beherak finkatzen ditu.

Hauteskundeak enpresaren egoitzan iragan behardira printzipioz. Enpresara joaten ahal ez diren lan-gileek postaz bozka dezakete.

Hauteskundeetarako hautagai zerrendak osatzendira. Bozka paperak nagusiak argitaratu behar ditu.

Bozkatzen ahal dutenak: 16 urte bete dutenaketa enpresan 3 hilabetez gutxienez ari direnak betiere kondena penalik gabe diren langileak.

Hautagai izaten ahal dira: bozkatzeko ahalmenaukan eta 18 urte bete duten langileak, hala nola en-

presan urte bete (etenik gabe beti ere) lanean dara-matenak.

Bi itzuliko bozketa sistema da eta bozken zenba-keta horrela dugu: ordezkaritza proporzionala, ba-taz besteko azkarrena hartuz.

Lehen itzulian, 5 konfederakuntzak eta enpresanordezkaritza lortu dutenak. Bigarren itzulia errepre-sentatibotzat hartzen ez diren sindikatuei eta norbe-raren aurkezpenari irekia da (kasu gehienetan, LABeredu horretan kokatzen da).

Lehen itzuliak balio du baldin eta bozkatzaile ko-

Champion supermerkatuaren aurrean iaz deitutako kontzentrazioa.

Hauteskundeak Ipar Euskal Herrian

Beste bide bat helburu bererako

Langileen ordezkarientzat: 11 eta 25 langile arteko enpresak: tituludun 1 +

ordezko 126 eta 74 artean: 2 tituludun + 2 ordezkoOndotik, tituludun 1 eta ordezko 1 gehiago 25

langileko.

Enpresa Batzordeko ordezkarientzat:50 eta 74 langile arteko enpresak: 3 tituludun +

3 ordezko75 eta 99 artean : 4 tituludun + 4 ordezko100 eta 399 artean : 5 tituludun + 5 ordezko 400 eta 749 artean : 6 tituludun + 6 ordezko

etab ...

purua bozka zerrendetan apuntatuak direnbozemaileen erdira heltzen bada (koruma). Biga-rren itzulia antolatzen da baldin eta korumarat ezbada heltzen lehen itzulian edo aulkirik ez ba dalortu edo azkenik aulki guziak ez badira bete.

Hauteskundeak bukatu bezain laster, ondorioakLan Ikuskaritzara igorriak dira.

Hona beraz, gure sindikatuak ezagutzen duenlege testuingurua. Baina LABek eguneroko ekintzasindikalean nahiz hauteskunde sindikalei begira,errealitate gordin bati aurre egin behar dio: gauregun den errepresentatibitate sindikalari buruzkolegeak oztopo handiak ekartzen ditu.

Ondorioz, 5 konfederakuntza frantsesen mono-polioa haustea oso zaila zaigu. Gainera, beste sindi-kata batzuen eta nagusien joko zikinakgure sindika-ta hedatzea oztopatu nahi du, zenbaitetan auzite-gira eramaien gaituzte, ordezkaritza zalantzan jarriz.

Lege maltzur hau aldatu behar dela kontziente dasindikalista gero eta gehiago (CFDTk adibidez,hauteskundeetan sindikatu guzien parte hartzea es-katzen du). Frantses Estatu Kontseiluak (neurrienlegezkotasuna aztertzen duen goi mailako egitura)gobernuak manatu txosten batetan, legeari aldake-tak ekarri behar zaizkiola aholkatzen du.

Prud’hommes-auzitegirako hauteskundeetan2002an lortu 2.000 botzek eta bereziki Merkatari-tza arloan lortu epaile postuak ordezkaritzaren bi-dean eman gaitu.

Dena den, gure sindikata aitzina doa, oztopo gu-zien gainetik.


SORALUZE. Aiora Imaz

Duela urte eta erdi, LABeko hautagai izatea era-baki zuen Rosa Etxeberriak hauteskunde sindikale-tan, eta ordutik ordezkaria da Soraluzeko udaletxe-an. Sei urte daramatza bertan lanean etxez etxekolaguntzaile gisa. Berak ongi azaldu bezala “udaletxetxikia da”, 27 lagun ari dira lanean, hauetatik ba-tzuk funtzionarioak dira eta besteak lan-kontrata-tuak, hau da, “lan kontratu finkoa dugu baina ezgara funtzionarioak”. Langile mota bakoitzak bereordezkaria du, funtzionarioei dagokie ELAk lortuzuen gehiengoa eta lan-kontratatuen aldetik, “lehenaldiz LAB aurkeztu zen eta hemen nago” zioenEtxeberriak.

Abertzale izanik eta 25 bat urtez LABeko afiliatuizan ostean Etxeberriari garrantzitsua iruditzen zi-tzaion eguneroko bizitzan harturiko konpromisoaklan mundura eramatea, eta horrexegatik erabakizuen LABen zerrendetan aurkeztea.

Kezkak eta duda nagusiHasiera batean “beldurra eta kezka” sentitu zuela

dio, “beti izaten da lan hau ondo egiteko gai ote ga-renaren zalantza”. Baina egoerari aurre egiteko “sin-dikatuak laguntza handia eskaini dit”. Nahiz etaadministrazioko ordezkari bakarra izan, beste sekto-reetako delegatuek, eskualdeko eta sektoreko libera-


oso ondo lotu zutela ezer negoziatzen hasi aurretik”.“Bestalde, –gehitu du– Administrazioaren priba-

tizazioaren aurrean ere, ELAk antzeko jarrera izanzuen. Nahiz eta ofizialki ez ezer aipatu, udaletxekohainbat zerbitzu pribatizatuko dituztenaren susmoadaukagu”. Hori dela eta, LABeko delegatu gisahainbat eskaera egin zituen hitzarmena negoziatze-ko orduan, hala nola hemendik aurrera beste zerbi-tzurik ez pribatizatzea eta garbiketako langileen lanbaldintzak egokiak izatea, hau baita momentuz So-raluzeko udalak azpikontratatzen duen zerbitzu ba-karra. Tamalez proposamen hauek ez zuten baiez-korik jaso ELAren aldetik.

Borrokan parte hartzeko deiaHurrengo urteetan borroka “ugari” izango direla

uste du Rosa Etxeberriak, “bai pribatizazioari aurreegiteko orduan, baina baita ere euskalduntze planakabiarazteko”. Beste arazoetariko bat behin-behine-kotasunarena da, “langile batzuk urteak daramatza-te behin behineko lan kontratuekin eta nahiz etalanpostu horiek beharrezkoak izan, ez dira sortzen”.

Honelako egoerei aurre egiten “badago zereginaeta eredu honekin ados ez dauden guztiak ordezkariizatera animatu” nahi ditu. Nahiz eta ordezkari lana“neketsua izan eta batzuetan borrokak galdu, pozta-sunak ere ematen ditu” esan zuen Etxeberriak, be-raz “lemak dioen bezala hator gorrira”.

“Borrokatu ezean, ez goaz inora”

Rosa Etxeberria Soraluzeko udaletxeko atarian.

tuek asko lagundu dute. “Ez dut inongo arazorikizan nire galderei erantzunak aurkitzeko” aipatu du.Hala ere prestakuntza faltan sumatu du, “batez erelegedi aldetik”, Etxeberriaren ustez “garrantzitsuabaita trabak jartzen dizkigutenerako prest egotea”.

Emakume izateagatik ez duela inongo bazterke-riarik jasan azaldu du, ez lanean, ez eta ere ordezkarigisa aritzerakoan. Hala ere badaki, maiz aukera ber-dintasuna mugatua dagoela: “gizonezkoek egitendute gora lanpostuetan”. Egoera honi aurre egiteko,hitzarmena negoziatzerako orduan “aukera berdin-tasun plana martxan jartzeko” eskatu zuen, bainaproposamen honek ezezkoa jaso zuen. Rosa Etxeba-rriaren aburuz, “argi zegoen ELAk eta PNVk dena

Rosa Etxeberria, Soraluzeko udaletxean ordezkari

Milaka langile dago konpromisosindikalarekin urrats garrantzi-tsu bat emateko zorian. LABekozerrendetan aurkezteko proposa-mena iritsi zaie, eta gogoz azter-tzen ari dira, kementsu eta kezka-ti... Zer suposatzen du ordezkariizateak? Zer nolako laguntza edu-kiko dut? Jendearen aurrean hitzegiten nola moldatuko naiz? Sin-dikatuaren erabakiak tinko

defendatzeko gai izango al naiz?Nire bizitza nola aldatuko da? Me-reziko al du zurrunbilo honetansartzeak? Galdera mamitsuak bu-ruan, bihotzeko taupaden arabe-ra. Asko izan dira horrelako egoerakpasatu dituztenak. Baiezkoaeman eta gero, esperientziaezberdinak bizi izan dituzte, aldebaikor zein ilunekin. Pertsona

hauetako batzuren ahotsak ekarriditugu atal honetara, etorkizu-neko delegatuekin beraienbizipenak konpartitzeko. Zintzoki,beraien ibilbidea azaltzen dute;beldur eta zalantzen gainetik, lan-gileon defentsan aritzeak mereziduela da orokorrean egiten dutenirakurketa. LABen proiektua bereosotasunean elkarrekineraikitzera animatzen zaituzte.

Ordezkarien ahotsak


GASTEIZ. Teresa Toda

Con el futuro de la empresa Gamesa Produccio-nes Aeronáuticas aún sin definir claramente por losnuevos dueños, Aitor Besares afronta sus terceraselecciones sindicales. “Había pensado tomarme undescanso, porque creo que hay que cubrir etapas,pero lo deja otra persona y yo seguiré. Siempre he-mos argumentado que es muy positivo pasar por elcomité de empresa para saber cómo funciona, sabercuáles son las dificultades que tenemos como colec-tivo, porque las individuales todo el mundo las co-noce. Renovar personas en un comité hace que lainterpretación de esas dificultades colectivas la en-tiendan muchos más trabajadores y trabajadoras.Pero también es importante que continúen delega-dos y delegadas con cierta veteranía; tenemos quetransmitir el legado del sindicato, esa materiadidáctica que sirve para la gente nueva”.

Besares tiene 31 años, lleva 9 en la empresa y 8 dedelegado. “Empecé muy joven, poco a poco, y aquísigo, en parte porque le pillas el gustillo y tambiénpor sentido de la responsabilidad, porque, las cosascomo son, no a todo el mundo le apetece quitarsehoras de su vida particular para esto”, reconoce.

Tras diversas vicisitudes, Gamesa tiene hoy en suplanta central una plantilla de 330 personas, la ma-yoría, con contrato indefinido. El comité de empre-sa actual está formado por 6 personas de ELA, 3 deLAB (segunda fuerza), 3 de USO y una de UGT.Pero hace ocho años, era una empresa nueva, yaquél fue el primer comité, y la primera sección sin-dical de LAB. “Los dos primeros años tuvimos quecontar con el seguimiento, casi el mimo, del enton-ces responsable del sector en Araba. Nunca habría-mos llegado donde estamos si no fuese por los ci-mientos que dejó él. Es verdad que hoy el sindicatonos ofrece todo tipo de ayuda, pero entonces eramás que eso, era un seguimiento total; cada día eraaprender y estar como los pollos y la gallina, siem-pre pegaditos. Permanentemente tirando de teléfo-no, cómo hacemos esto, cómo exponemos lo otro,qué sentido le damos a esto. Y también de cara anuestras primeras asambleas, había que superar elpánico escénico a esas apariciones ante cientos depersonas”. Lo lograron.

Experiencia negociadora y asambleariaAcumula experiencia en la negociación de conve-

nios. Opina que la clave está “fundamentalmenteen tener paciencia. Hacer análisis no en el momen-

to, sino dándote un tiempo; hablar con tu secciónsindical, hablar con el sindicato. Hay que tener pa-ciencia; no se puede negociar y valorar si algo esbueno o es malo deprisa, durante una reunión.Cuando la empresa tiene interés en acelerar, malasunto. Creo que el ritmo lo tiene que marcar laparte social, le guste más o menos a la empresa.Marcar el ritmo y hacer un buen análisis, no solode lo que después de una negociación puede habersobre la mesa sino de qué recorrido ha habido has-ta llegar ahí. Y luego llevarlo a la asamblea”.

Sus mejores recuerdos están ligados precisamen-te a la negociación del primer convenio. “Teníamosque concretar sobre el papel las condiciones de tra-bajo, para que no hubiera retrocesos, y teníamosque conseguir más. Por suerte, y haciendo uso de laasamblea como herramienta didáctica y de luchaque es, la mayoría de la representación social con-seguimos echar atrás las pretensiones del acuerdo alque llegaron UGT y CCOO con la empresa. Enaquel momento hubo una buena unidad de acciónentre ELA y LAB. Fue muy bonito”.

El peor recuerdo es “sin duda alguna, el

Aitor Besares, durante la entrevista, en un parque de Gasteiz.

“Es muy positivo pasar por el comité”

“La gente nueva no se va aencontrar sola”

expediente de regulación de empleo, ligado a la cri-sis del sector tras el famoso 11-S. Fue una negocia-ción muy difícil, que dejó una fuerte división sindi-cal que se trasladó a la plantilla. Hoy esa divisiónestá superada; además, por fortuna, el expedienteno tuvo tanta repercusión negativa como se temía.Pero es cierto que la situación dejó un poso compli-cado en la planta”.

No obstante, hoy las relaciones en la plantilla sonbuenas. Con un abanico de edad muy estrecho yjoven, “es lógico que surjan relaciones hasta perso-nales positivas y buenas”, opina.

Por qué participarAnima sin duda a presentarse, insistiendo en una

idea ya expresada: lo colectivo. “Me gustaría que lagente fuera consciente de que en las empresas se tie-nen dificultades a título individual y a nivel colecti-vo, y que se expusiese una temporada a mamar lascolectivas. Creo que es descubrirse a sí mismo, perocon esa perspectiva de grupo. Y animaría acualquiera porque me parece positivo, no ya sóloporque de cara a la comunidad puedes hacer algobueno, sino porque incluso a título individual for-talece y enriquece, es bastante didáctico. Y tampocote vas a encontrar sola o solo; si no lo hemos estadoquienes empezamos, mucho menos quienes venganahora”.


Aitor Besares, delegado en GPA



GUEÑES. Maider Jauregi

Azken urteotan sindikalgintzan buru-belarrimurgilduta dabil Iratxe Ibeas de la Cruz bilbotarra.2004. urteaz geroztik LABeko ordezkari da Custo-mer Works Europe enpresak Gueñesen duen lante-gian. Telemarketing lanetan aritzen dira bertan,prekarietateak gogorren astindutako azpisektoreeta-ko batean, beraz. Enpresa batzordeko idazkaria da,eta lan arriskuen prebentzioko delegatu. 24 urtekogazte honek “betidanik” egin du LABen proiektua-ren aldeko apustua, eta konpromiso horrek bultza-tuta aurkeztu zuen bere burua LABeko zerrendan.

Hasiera “zaila” izan zela aitortzen du, “jendegehiena ELAkoa eta CCOOkoa izanda, tartean bu-rua sartzea ez baitzen erraza”. Helburua garbi zuten:zerrenda osatu eta gutxienez ordezkari bat ziurtat-zea. Bat ez, baina bi izan ziren lortutako delegatuak.Beste bi atera zituen CCOOk, lau ELAk, eta ba-karra USOk, 250 langileko enpresa horretan.

Hasieran, delegatu gisa hartutako ardura zutenkezka iturri nagusi. “Dena zen berria, gauza askogenuen ikasteko…”. Eta horretarako, sindikatuakeskaintzen dituen tresnez baliatu ziren: liburuxkak,ikastaroak… Prestakuntzarako guztiak baliagarri

Iratxe Ibeas de la Cruz, Customer Work Europe enpresan ordezkari

Iratxe Ibeas de la Cruzek gogotsu eta ilusioz ekin dio sindikalgintzari.

Lan arriskuen prebentzioko delegatu izateak, bes-talde, “gauzak ikusteko beste modu bat” eskainidio. “Bi hilabete daramatzat gai honekin, bainakonturatu naiz ardura bakoitzak bestelako ikuspun-tu bat eskaintzen duela. Orain ikusten dut osasuna-ren gaiak zenbaterainoko garrantzia duen; prekarie-tatea dela arazo nagusia…”.

Eta lanean dituzten gora beherei buruz galdetuta,honela dio: “Guk deiekin egiten dugu lan, eta den-bora kontuekin mehatxatu egiten gaituzte. Maki-nak guri jartzen digu erritmoa, alderantziz izan be-harrean. Hala, tresna lagungarria izan beharko lu-keena guztiz kontrako bihurtzen da. Dei kopurubat egin behar izaten dugu denbora jakin batean…Kontrola izugarria da. Gure hutsuneak aztertzekoeta prestakuntzan laguntzeko dela esaten digute,baina presio modu bat da”. Erantzun moduan,“presioa ez da bidea” lemapean kamiseta batzuk ate-ra zituzten orain urtebete. Eta, oraindik ere, egune-ro janzten dituzte, lanari ekin aurretik.

Helburuak lortzen diraKezka eta arazoak, ordea, ez dira hor amaitzen.

ABLEen gaia aipatu du Ibeas de la Cruzek, eta egu-tegiarekin izandako arazoak (ez baitzieten urte oso-ko lan egutegia ematen…). Telemarketingeko lan-gile gehienak emakumezkoak direnez, prekarietate-ak eurei eragiten die batik bat. Ardurak banatzera-koan, ordea, bestelakoak dira kontuak. “Gure lan-tegian –dio delegatuak– 250 langiletik 230 emaku-mezkoak izan arren, ardura duten gizonezkoak ge-hiago dira emakumezkoak baino, eta hor zer gerta-tzen ari den ere aztertu nahi dugu”.

Hurrengo hauteskundeetarako –bi urte barru–dituzten asmoak, honakoak: “Bi delegatu baino ge-hiago lortu nahi ditugu eta horretarako lanean arigara jada, noraino heldu garen azaldu eta lan egite-ko modua erakutsiz, LABen proiektua zein denadieraziz...” Baikortasunez mintzo da. “Jendeakezagutzen gaitu, beti prest gaude entzuteko eta lan-gileek parte hartzen dute; oso esperientzia positiboaari da izaten denontzat eta hurrengo hauteskundee-tan ez dugu aurrekoetan adina zailtasun izango;kezkak beti izaten dira bai, baina tira eta tira, azke-nean helburuak lortu egiten ditugu”.

“Sindikalgintza oso mundu polita da”

“Deiekin egiten dugu laneta kontrola izugarria da”

“Lehen defentsara jotzenzen, orain iniziatiba dugu”

suertatu zaizkiola dio. “Eta noski, horrekin guztia-rekin batera, bi urte hauetan sindikatuarekin izan-dako harremana ere bai”, gaineratu du. Sektoretikjasotako laguntza ere gogoan du. “Telemarketinge-ko beste enpresetako LABeko ordezkariekin biltzenginen eta elkarrekin harremanetan izatea guretzatoso ona izan zen”.

“Ziurtasun handiagoa izateko prestatzen,ikasten” jarraitu nahi du, “sindikalgintza oso mun-du polita baita, eta zenbat eta gehiago jakin, orduaneta ikasteko gogo handiagoa sortzen baitzait”.

Aldaketak ugariLABek enpresa batzordean ordezkaritza duenetik

gauza asko aldatu dira. “Bazeuden delegatu gisa ia10 urte zeramaten pertsonak, eta eurek batzordeariburuz zuten ideia apurtu genuen, dinamika alda-tuz: enpresak zer edo zer egiten zuenean defentsarajotzen zen lehen, eta orain, berriz, iniziatiba dugu”.



“Tenemos que defendernuestros derechos”

Las delegadas de Gaska reunidas en la sede de LAB.

BILBO. Aiora Imaz

En Gaska, colectivo que trabaja en los comedoresde Bizkaia, LAB ha conseguido la mayoría absolutacon 10 delegadas en las últimas elecciones sindica-les. Detrás han quedado ELA con 5 delegados y de-legadas, CCOO con 4 y UGT con 2. Entre las de-legadas de LAB se encuentran Rosa Revuelta, quelleva trabajando en Gaska 10 años de los cuales 5como delegada, y Mari Ángeles Fuentevallejo, queacaba de ser elegida.

Hace cinco años, cuando Revuelta decidió pre-sentarse por LAB, “no había comité y desde el sin-dicato empezaron a trabajar en ello”. Recuerda queal principio “sólo íbamos a las reuniones”.

Fuentevallejo ha vivido una experiencia distinta,“me presenté por mi mala situación laboral, veía

ción, aunque Fuentevallejo es consciente de que“hay otras compañeras que me van orientando”.También quieren resaltar que han recibido muchaayuda del sindicato: “siempre han estado ahí”.

Revuelta comenta que durante sus años comodelegada los conflictos han sido muchos: “negocia-ciones colectivas, reducciones de jornada,huelgas… y hemos hecho frente como hemos podi-do”. Además, aunque trabajan en un colectivo don-de las mujeres son mayoría, ellas son las que másproblemas tienen. “Por ejemplo, las cocineras ga-nan menos que los cocineros”, explica. La cuestiónes que “aunque la negociación colectiva esté bastan-te bien, los hombres suelen recibir pluses y sobreeso no tenemos ningún control... Tendríamos quequitarlos”. Ambas subrayan que sin las compañeras,“nadie podría aguantar tanto”.

Tanto Revuelta como Fuentevallejo quieren ani-mar a presentarse a todas esas personas que estándudando: “En la vida tenemos que defender nues-tros derechos”. Ellas seguirán luchando para mejo-rar las condiciones laborales de las personas trabaja-doras de Gaska pero también “las de una ETT de laempresa, donde las chicas trabajan en condicionespésimas, con un convenio de Valladolid. Intentare-mos mejorar sus condiciones de trabajo”, terminaafirmando Fuentevallejo.

Rosa Revuelta y Mari Angeles Fuentevallejo,delegadasen Gaska

ZARAUTZ. Aiora Imaz

Arantxa Urbe LABeko ordezkaria eta hurrengohauteskunde sindikaletako hautagaia da ZarauzkoSalbatore Mitxelena ikastolan. Langaitz ikastolanhasi zen lanean ikastolak publiko egiteko legea bai-no pixka bat lehenago eta lanean eman dituen lehenurteak behin behineko kontratuarekin egin ditu.Ikastolan hasi berri zela “kontratazioan irregularta-sun batzuk egin zizkiguten” komentatu zuenUrbek. Arazo hauek bizi izan eta gutxira hautes-kunde sindikaletako zerrendak osatzeko garaia hel-du zen, “ikusirik inork ez zuela izena eman nahiarazorik ez zegoela argudiatuz, nire burua aurkeztunuen” azaldu zuen. Egun, ordezkari izaten jarraitzendu 5 kidek osatzen duten batzordean, kide haueta-tik hiru LABekoak dira eta besteak ELAkoak.

Ordezkari gisa eman dituen lehen pausoetan (etahurrengoetan ere) “jende oso ona izan dut ondoan”aipatu zuen, eta “edozein motako laguntza eta babe-sa behar izan dudanean sindikatuko lagunen arteantopatu dut”. Bidean, oso momentu gogorrak biziizan ditu, eta egoera hauei aurre egiteko behar beha-rrezko izan du LABeko kideen laguntza ,”Sektore-koena, herrialdekoena eta laguntza juridikoa”. Go-goan du Langaitz ikastolan lanean hasi eta handikhiru urtetara “kalera bota gintuzten ELAko ordez-karia eta ni”. Ondoren, egoera bideratzeko prozesuahasi zen, “epaiketak”; prozesu luze honetan ezinbes-tekoa izan da sindikatuaren laguntza eta babesa.

Baina hau ez da Urbek aurre egin behar izan diongatazka bakarra, “ezagutu dudan gatazkarik latzenapubliko egiteko legearena izan zen” zioen. Ikastolaksare publiko eta pribatuaren arteko aukera egitera

Arantxa Urbe,Zarauzko Salbatore Mitxelena ikastolan ordezkari

“Laguntza sindikatukokideen artean topatu dut”

behartuak izan ziren. Ondorengo urteak ere oso“beltzak” izan ziren baina “ideiak argi genituen”,argi zuten nazio eraikuntzan hezkuntza zutabe na-gusietarikoa zela eta ikastolek jokatu beharreko rolafuntsezkoa zela. Geroak erakutsi die defendatu zu-ten pentsamendua zuzena zela.

Urte batzuk pasa ondoren, argi du nahiz eta garaigogorrak bizi izan, esperientzia “oso aberasgarria”izan dela, “gaitasunak eman dizkit lanerako eta egu-neroko bizirako”. Euskal Herriak bizi duen garaihonetan langileek zer esan handia dute eta “ames-ten dugun jendarte justuago hori erdiesteko lanaegin beharra dago” Urberen aburuz.

que necesitábamos una delegada que estuviera altanto de cómo funcionaba la empresa”. Durantetodo este proceso han echado en falta más forma-

Arantxa Urbe, LABeko ordezkaria.


GASTEIZ. Teresa Toda

Irribarretsu ageri da Ramon F. Larzabal. Bere 40urteetatik 18 eman ditu Mercedez-Benzeko Gas-teizko lantegian, eta delegatu bezala 8 darama.Orain, gainera, sindikatuan aritzen da, hauteskun-de prozesuan laguntza ematen. Mercedeseko enpre-sa batzordea 27 lagunek osatzen dute: 9 UGT, 6ELA, 4 LAB, 4 USO, 2 CCOO, ESK, 2.

Zerk bultzatu zintuen zerrendan sartzera?Lankide batek esan zidan beharrezkoa zela parte

hartzea, eta nik ez nuen zalantzarik izan. Lan egite-ko beti prest nago. Hori bai, esan nien laguntza be-har nuen bakoitzean, eskatu egingo niela! Guztiokgara langileak eta hau egiten dugu besteek behardutelako, edota gutxienez laguntza emateko. Nahiizanez gero, lan sindikala egitea ez da zaila.

Ondo funtzionatzen du zuen atal sindikalak?Afiliatu eta lankide guztiekin hitz egiten saiatzen

gara, informatzen. Jendeak parte hartzen du atale-an, eta gutxienez bi hilabetean behin, afiliatu etaafiliatu ez direnekin, nahi duenarekin, biltzen gara.Aldi berean, gure inguruan sare bat osatu dugu,urrutiago iristeko. Gure lantegia hiru sektore osobereiztuetan banatuta dago; horrek komunikatzekozailtasunak sortzen ditu. Orduan, sektore bakoitze-an bi lankide aukeratu ditugu eta hauekin maizagobiltzen gara. Informazio guztia jasotzen dute lehen-bailehen, gero beraien sektoreetan zabaltzeko.

Zein izan da momenturik politena zure ibilbi-de sindikalean?

Larzabal, bere lantokian egindako auto baten ondoan.

Mohamed Mohatar fue delegado varios años.

“Jendeak ondo ikustendu egiten dugun lana”

Ez dakit zer esan; ni oso lasai naiz gauzak egitendirenean. Lana astez aste antolatzen dugu. Orduan,aste bakoitzeko eginbeharrak ondo bete ondoren,ni oso lasai naiz.

Eta txarrena?2002an, hitzarmeneko negoziazioetan, bost egu-

neko greba egin genuen denek batera, baina geroilusioa zapuztu zen, UGT eta CCOOkoek eraginmurriztuko hitzarmen bat sinatu zutelako. Ondo-rioz, jendea oso mesfidati da. Gainera, sinatu ez ge-nuenok ez daukagu lan batzordeetan parte hartzekoaukerarik; Lan Osasunekoan bakarrik har dezakeguparte. Hala, gauza batzuetarako oso mugatua gau-de. Jendeak ikusten du, baina ez du esaten “egoerahoni buelta eman behar diogu”. Hori guztia berrirogerta ez dadin, hauteskundeetan gauzak aldatzekoaukera badela esaten diet, eta horretan gaude.

Berriro aurkeztuko al zara?Beno, gure ordezkariak aukeratzeko modua oso

demokratikoa da; bilerak egiten ditugu eta bakoi-tzak bozkatzen du zein nahi duen ordezkari izatea,zerrendak osatzeko. Gure afiliatuek dute hitza.

Zer esango zenioke hautagai izango den nor-baiti animatzeko?

Gure proiektua oso garrantzitsua eta beharrezkoada. Lan arloan, jendeak ondo ikusten du guk egitendugun lana, eta sinesten du benetan beharrezkoadela. Eta kalean ere, gure proiektua defendatu be-har dugu, Euskal Herriaren alde. Ideia horiei heldueta aurrera egin behar da. Batzutan lan handiegiada, baina besteetan ez hainbestekoa.


Ramón F. Larzabal, Mercedesen ordezkari

ONDARROA. Iraultzen

Son muchas las personas que por razones labo-rales o muchas otras circunstancias toman la deci-sión de dejar su tierra natal y emigrar. Es el casodel ceutí Mohatar Mohamed Mohatar, que vivedesde 1976 en Ondarroa.

Queda lejos el año en el que comenzó a traba-jar; y es que ya hace uno que se jubiló. Tenía ca-torce años cuando inició su andadura en el sectorde hostelería. Pero con el paso del tiempo no sóloa cambiado de residencia, también se ha dedicadoa otros oficios, como el de la pesca.

“Desde que llegué a Ondarroa he trabajado co-mo pescador de altura”, cuenta, y se sincera: “Pri-mero me afilié a ELA, pero veía que de aquellamanera no encontraba solución a mis problemasy entonces opté por LAB”.

Y acertó en su elección. Confió en el sindicato,hasta el punto de decidir presentarse en su candi-datura. “Teníamos muchos problemas, tales comolos relacionados con el descanso, las nóminas… Ylos compañeros me apoyaron a la hora de tomardicha decisión”, recuerda. Fue elegido como dele-gado, cargo que ocupó durante cuatro años.

Son “muchas” las cosas que le ha aportado elsindicato. “Sobre todo me ha ofrecido muchoapoyo en los momentos claves”. Y el hecho depresentarse en las listas es, al fin y al cabo, “unaopción más para luchar por los derechos de laspersonas trabajadoras”. Subraya no haberse senti-do “nunca” discriminado por ser inmigrante, yreivindica, al mismo tiempo, que las personas in-migrantes tienen el mismo derecho a ocupar estoscargos: “somos trabajadores de aquí”, afirma.

Mohatar MohamedMohatar

“Es unaopción”



Felix Prieto (sentado) y Eduardo Perez.

ALLO. Iraultzen

Les ha tocado trabajar duro, luchar de maneraespecial en el campo de la salud laboral, pero semuestran satisfechos con los resultados obtenidoshasta el día de hoy. Josema Iturri y Marko Hernan-dez de la Rosa son delegados de LAB en la plantaque tiene la empresa Georgia Pacific en Allo, con320 personas en plantilla. Llevan unos siete años enla empresa, y están cumpliendo su primera legisla-tura como miembros del comité.

La ayuda recibida por el sindicato les facilitó elcomienzo. “Todo resulta más sencillo teniendo aalguien con experiencia que te enseñe el camino aseguir y las líneas de trabajo”.

Igual de importante les parece el apoyo recibidopor parte de las y los delegados de otras empresas.

“Las reuniones –comentan– nos sirven para aclararpuntos por los que ellos ya han pasado”. Se refierena la Herri Biltzarra. “Todos los miércoles nos junta-mos unas 15 personas en Lizarra”.

Por la seguridad en el trabajoAdemás de miembro del comité de empresa, Jo-

sema Iturri es delegado de prevención laboral, “untema bonito”, pero que les ha supuesto un gran tra-bajo. “En los últimos tiempos han ocurrido bastan-tes accidentes y nos hemos esforzado mucho porsacar adelante todos estos temas con garantías”. Elúltimo, un atropello grave por parte de una carreti-lla a una persona. “En este caso –relata Iturri– se ac-tuó con prontitud, lo que ha supuesto que la em-presa no pudiera ocultar la falta de medidas de segu-ridad de la carretilla. Desde la dirección se ha inten-

“Es importantecreer en lo que haces”

Josema Iturri y Marko Hernandez de la Rosa,delegados en Georgia Pacific

tado culpabilizar al conductor con una sanción gra-ve, pero hemos conseguido que un juez se la retire,y que la sancionada sea la empresa”.

Ven que el trabajo da sus frutos, pero son cons-cientes de lo que queda por hacer. “Tenemos queseguir peleando para que la empresa cumpla con suobligación de velar por la seguridad de las personastrabajadoras”.

Creen en la opción de LAB y por eso animan atodos y todas a presentarse en las listas. “Intentarluchar por lo que consideramos justo es la únicaforma de mejorar, y en los temas mencionados notenemos rival”.

J. Iturri (a la izquierda) y M. Hernandez de la Rosa.

LIZARRA. Iraultzen

La trayectoria laboral de Felix Prieto ha estadoestrechamente ligada al sindicalismo. Lleva 34 añostrabajando en la empresa Gráficas Lizarra (250 per-sonas de plantilla), 30 de ellos como delegado.Cuando los sindicatos estaban ilegalizados participóen la creación de las comisiones representativas; fuepartícipe de la puesta en marcha de CCOO en Li-zarraldea; después trabajó en la creación de UGT, ycuando le tocó el turno a LAB, allí estuvo él.

Ha sido presidente del comité de empresa, peroahora está otro sindicato. “A pesar de que la listamás votada fuera la de LAB, nos arrebataron la pre-sidencia”, explica.

Eduardo Perez, compañero de Prieto, está cum-pliendo la segunda legislatura como delegado deLAB. El joven de 32 años quería militar “en un sin-

Eduardo Perez y Félix Prieto,delegados en Gráficas Lizarra

dicato de izquierdas con inquietudes por hacer algoa favor de las personas trabajadoras”, y así lo hizo.Se encarga de las nuevas contrataciones y subcon-

tratas y ETT y suele visitar las empresas más peque-ñas del sector de la zona informando a las plantillas.

Hablan de la necesidad de más formación a lagente nueva, “a aquellas personas que no han teni-do la experiencia de las grandes movilizaciones deantaño”. Aunque haya mucho que hacer y estén“necesitados de más personal”, tienen un puntomuy importante donde apoyarse: la Herri Biltzarra.

Les ha tocado pelear en las negociaciones y encontra de la precariedad. “Teniendo en los comitésde empresa sindicatos como UGT y CCOO, la ne-gociación y los conflictos laborales son muy difícilesde ganar”, comentan. “Desde LAB hemos incididopara un buen desarrollo de la evaluación de riesgoslaborales, ofreciendo información sobre ellos y lasmedidas para evitarlos”. Han conseguido que laempresa ponga medios para reducir riesgos y quehaya un protocolo de actuación en accidentes.

Está siendo una experiencia positiva para ambos,dispuestos a repetirla, aunque, opina Prieto, “se tie-ne que potenciar a jóvenes para el futuro”. Para sucompañero es en el comité “donde mejor se puededefender el trabajo digno”. Y seguirán apostandopor LAB, “porque si no fuera por nuestro sindicatoseríamos esclavos del patrón. Somos asambleístas,pero hay unas ideas sindicales que cumplir, y la fun-ción de delegadas y delegados es necesaria tanto pa-ra el trabajo como para el sindicato”, concluyen.

“Estamos necesitadosde más personal”



Lourdes Zabala eta Joxe Antonio Iturrioz, Inquitex enpresan ordezkari

ANDOAIN. Maider Jauregi

Sindikalgintzarekin aspaldidaniko lotura duLourdes Zabalak. 30 urtek askorako ematen duteladio, baina memoria lausotzeko adina ez. Ongi go-goan du klandestinitatean aritzen zireneko garaia.Hasiera zen, eta harrez gero gauzak asko aldatu di-rela dio. Printzipioak ez, ordea. Joxe Antonio Itu-rriozek ere arrazoi berberengatik aurkeztu zuen bereburua LABeko zerrendan, eta egun, delegatu dirabiak Inquitex enpresak Andoainen duen kimikaalorreko lantegian. ELAk lau delegatu ditu, UGTkbi eta CCOOk bakarra.

1976az geroztik ari da Zabala bertan lanean, etabehin baino gehiagotan izan da delegatu. “Urte as-kotan zehar, baina sekula ez bi legegintzalditan ja-rraian”. Iturriozi dagokionez, 1989an hasi zen In-quitexen, eta berak bai, jarraian betetzen duen biga-rren legegintzaldia du honakoa. Lan arriskuen pre-bentzioko delegatu da.

“Betebehar ugari izaten da, langileok nahi dugu-na lortzeko egin beharreko asko, eta ardura horinorbaitek hartu behar du”, aipatu dute. Zabalarenesanetan, “une gogorrak beti izaten dira, ni hasinintzenean izan genituen eta gerora ere bai: lehen,esaterako, ia 300 langile ginen eta orain 184...”.

Hamar eguneko grebaGora beherak aipatuta, pasa den uztailean hitzar-

men duin baten alde egindako greba gogoratu dute.10 egun iraun zituzten negoziaketek, eta langileek,gau eta egun bertan txandak eginez, “bizitu” eginzutela diote. “Ez dugu nahi genuen guztia lortu,baina nondik abiatu ginen eta nora iritsi garen kon-tutan izanda, badago aldea”, erantsi du Iturriozek.

Esperientziadunak dira, eta antzeman egiten zaie.“Orain arte bizitutakoak eta ikasitakoak laguntzendigu gehien. Oso argi dugu zer nahi dugun, etamodu horretara errazagoa da gauzak aurrera erama-tea”. Zalantzak sortzen direnean, berriz, “egoitzeta-ra jotzeko aukera” beti dagoela gogorarazi dute.“Guk laguntza handia jaso izan dugu, baina asko-tan beste ezer baino garrantzitsuagoa izan daitekezeure buruan gauzak segurtasunez ikustea. Azkenbatean, lantegietan gu gaude eta norberak ezagu-tzen du bere lantokia ondoen”. Eta beste baldintzagarrantzitsu bat ere azpimarratu dute: elkarri eman-dako babesa. “Bion artean eztabaidatu, ingurukoe-kin ere bai, eta adostasuna bilatzea, hori ezinbeste-koa da, delegatuok ez bagara ongi konpontzen alfe-rrik baita”.

LABek Inquitexen dituen bi ordezkariak, Lasarteko egoitzaren atarian.

Jendeak zer nahi duen entzun eta ulertzeak askobalio duela diote. “Irekiak izaten saiatzen gara lehe-nik sindikatu mailan, gero komitean, eta azkenikenpresa mailan, ondokoengandik ere jasotzen diraeta ideia onak”. Arazoei konpontzeko “egoerarenarabera jokatzen eta moldatzen” ikasi dute.

Emakume izateagatik inoiz diskriminaturik sen-titu ote den galdetuta, ezetz dio Lourdes Zabalak.“Nire kargua betetzeko orduan ez, baina lantegian,orohar, jasan dugu emakumeok diskriminazioa: le-hen goizez edo arratsaldez aritzen ginen, baina gerohiru errelebotara hasteko eskatu ziguten... Ezezkoaematen zuena kalera zihoan. Enpresatik alde egina-raztea zen asmoa, baina ez zuten lortu, emakumegehienok baiezkoa eman baikenuen”.

“Emakumeak gogorragoak dira –gaineratu dulankideak–, lana denok berdin eginagatik, ordea,beraiek gutxiago irabazten zuten lehen...”.

Trabak traba, orain arteko esperientzia “oso ona”izan da bientzat. “Niretzat –dio Zabalak– azken lau

urteak bereziki onak, lehen baino oztopo gutxiagoizan dugu eta”.

LABeko delegatuek babes handia jasotzen dutelankideen aldetik. “Badakite nori entzun, inoiz ezgara azpijokoan aritu eta hori nabaritu egiten da;konfiantza dute gugan, dakiguna esan egiten diegueta ahal dugun guztia egin, beti”. Zerrendak osatzea“kosta” egiten dela aitortu dute. “Batzuetan pozikikusten gaituzte, baina bestelakoak ere izaten dira,eta horregatik askok atzera egiten dute”.

Langileei animatzeko deia egiten diete. “Beldu-rrik ez da izan behar, norberak ahal duen hura eginbehar du eta horrekin konformatzen jakin, beti erepentsatuz, hurrengo batean gehiago lortuko dela.Delegatu gisa betebehar ugari izaten da eta bakoi-tzak bere neurriko eginkizunak bilatu behar ditu”.

“Delegatuok langileen ahotsa gara”, diote. “Eu-rek zer eskatzen duten egitea dagokigu guri”. Ho-rretan fin dihardute biek, eta halaxe jarraitu nahidute.

“Ordezkariak langileen ahotsa gara”

“Langileen nahiak lortzeko eginbehar asko izaten da,eta ardura hori norbaitek hartu behar du”



¿Cómo hacer las elecciones?

Mesa de votación en las elecciones de Volkswagen en Iruñea.

Elegibles, las y los trabajadores que tengan los 18años cumplidos y una antigüedad en la empresa de,al menos, seis meses (en la mayoría de los casos).Las personas que estén en excedencia forzosa conreincorporación automática, mantienen el derechoa ser candidatas y a votar.

¿Cuál es la fecha para determinar cuántas per-sonas componen la plantilla?

La determinación de la plantilla servirá de basepara fijar en número de representantes a elegir. Lafecha para su determinación será la de la constitu-ción de la Mesa Electoral, una vez promovidas laselecciones en la empresa.

¿Deben incluirse en el censo laboral las perso-nas trabajadoras jubiladas parcialmente a travésdel contrato de relevo?

Sí, deben incluirse a todos los efectos, computana la hora de determinar la plantilla como una perso-na trabajadora más y pueden ser electores y elegi-bles.

¿Quién facilita el censo electoral y quién loconfecciona?

Lo facilita la empresa y la Mesa electoral es la en-cargada de confeccionarlo.

¿Ante quién se puede reclamar?Ante la Mesa electoral (o en su caso, ante la Mesa

de Colegio).

DONOSTIA. Iraultzen

En este número especial Iraultzen ha hablado condelegados y delegadas, con personas que aspiran aserlo y con responsables de cada sector. Ya con losmotores calentados para las elecciones sindicales,llega la hora de arrancar. Es precisamente en estemomento cuando surgen preguntas acerca de losdiferentes puntos relacionados con el proceso en elque nos sumergimos. Son cuestiones básicas a lasque conviene dar respuesta. En esta página recoge-mos sólo las más elementales. Para lo demás, en sussedes y secciones sindicales, LAB dispone de cua-dernos y manuales sobre el tema, además de contarcon personas especialmente dedicadas durante estosmeses a preparar elecciones y resolver los problemasque surjan.

¿Están obligadas las empresas a celebrar elec-ciones sindicales?

Para que las elecciones puedan celebrarse es nece-sario que las empresas cuenten con una plantillaigual o superior a 6 trabajadores y trabajadoras porcentro de trabajo.

¿Quiénes pueden ser electores y elegibles?Electores, todas las personas trabajadoras dadas

de alta de la empresa, con al menos un mes de anti-güedad en el momento de la votación.

¿Qué importancia tiene la constitución de laMesa electoral?

Es uno de los pasos más importantes dentro delproceso de las elecciones, porque en la misma, ade-más de procederse a dar cuenta del calendario elec-toral, entregas de censos, voto por correo… se vigilatodo el proceso. Su constitución se realizará en lafecha indicada en el preaviso.

¿Quiénes componen la Mesa?Un presidente (la persona trabajadora de mayor

antigüedad en la empresa), un vocal (el de mayoredad entre la plantilla) y un secretario (el más jovende la plantilla).

¿Pueden presentarse como candidatos loscomponentes de la Mesa Electoral?

Sí, pero para ello deberá ser sustituido por su su-plente (por lo que dejaría de ser miembro de la Me-sa).

¿Cuándo se realizan los calendarios?Normalmente en el mismo momento de consti-

tuir la Mesa Electoral, participando en su elabora-ción tanto los sindicatos como las y los componen-tes de la Mesa.

En la elección de delegados de personal, entre lafecha de constitución y la de la votación deberátranscurrir un plazo mínimo de 24 horas y un má-ximo de 10 días naturales.

En caso contrario, sería motivo de impugnaciónpor infracción grave, ya que la Mesa no puede alte-rar los plazos menciondos.

¿Dónde y cuándo se realiza la votación?La votación se llevará a cabo en el centro de tra-

bajo y tendrá lugar durante la jornada laboral.¿Cuándo se elige comité de empresa y cuándo

sólo delegadas o delegados?Se deberá constituir un comité de empresa (o va-

rios) siempre y cuando el censo de la empresa o decada centro de trabajo sea de 50 o más trabajadorasy trabajadores.

En el caso de censos de menos personas, se eligendelegados y delegadas de personal. A plantillas deentre 6 y 30 trabajadores y trabajadoras, correspon-de un representante; entre 31 y 49, 3 delegados odelegadas.

La constitución de laMesa es uno de los pasosmás importantes


iraultzen 137

Documents