iraultzen 138

1 3 8 . z e n b a k i a . 2 0 0 6 k o u r r i a

138IRITZIA 4

Olatz Altuna:18/98ko langileon egoera

SINDIKALGINTZA 5-18Líneas de trabajo para lospróximos meses

Hauteskunde sindikalak:hasierako emaitzak, onak

Ipar Euskal Herrian, prekarietatearen aurka

Reckitten, borrokan

Convenios: ACB, Comerciodel Metal, Conserveras

LABetik 19-22Ipar Hegoa Fundazioarenbegirada

El euskara avanza en elmundo laboral

MUGAZ KANPO 30-31LAB, con el sindicalismosudafricano

12-13Krisi sakona Hobetuzeneta beste erakundeetan 29Oaxaka, una revolución popular

Gure nazioaeraikitzen

23-28

•Iraultzen 138 31/10/06 14:31 Página 1

agenda

2 2 0 0 6 k o U R R I A

Zuzendaria: Teresa Toda .Erredakzioa: Aiora Imaz, Maider JauregiMaketazioa: Joseba Mintegi. Inprimaketa: Bulkograf, S.A.L.Lege gordailua: S.S. 734-77Iraultzen aldizkariarekin kontaktuan jartzeko:Pokopandegi, 9; 2. 20018Donostia. Telf.: 943 32 64 67 /943 22 44 00.Posta elektronikoa: [email protected]

BAIONA Coursic Karrika, 13. 64100 Baiona. Tlf.00 33 559 59 50 20 BILBO Errekalde

Zumarkalea, 62, behea 48010 Bilbo. Tlf. 94 470 69 00 DONOSTIA Pokopandegi, 9; 2. 20018

Donostia Tlf.943. 22 44 00 GASTEIZ Fermin Lasuen, 13 behea -01001 Gasteiz Tlf. 945. 25 58 77

IRUÑEA Martxelo Zelaieta, 75 2A Atea; Iwer Etxea (antigua Matesa), B3 Lonja, 22 Bulegoa.

Iruñea, 31014. Tlf. 948. 22 11 30

AUTODETERMINAZIOAREN ALDE

Nazio Manifestazioa Bilbon

11 larunbata

EUSKARAREN EGUNA

Gure hizkuntz nazionalaren aldarrikapena

bazter guztietara eramango da.

3 igandea

INPOSATUTAKO JAI EGUNIK EZ

LABen lanean egongo gara, Euskal Herriko

berezko lan egutegia aldarrikatzeko.

6 asteazkenaINDARKERIA SEXISTAREN AURKAKO

NAZIOARTEKO EGUNA

Hiriburu guztietan, ohiko lekuetan. 19.30-20

Azaroa

Abendua18/98+EKO EKIMENAK

J’accuse kanpainaren hasiera.

Fermin Muguruzaren Kontzertua, eta

Elkartasun jaialdia, Barakaldoko BECen

11 larunbata

25 larunbata


Las primeras semanas de elecciones estánconsolidando los objetivos y esperanzasmarcadas hace unos meses. El trabajo dela militancia, de toda la organización, es-tá teniendo reflejo en unos resultados endelegadas y delegados, y votos, que noshacen ser optimistas. Estamos entrandoen empresas nuevas y, especialmente, seestán produciendo cambios positivos enlas relaciones de fuerzas en los centros detrabajo donde teníamos ya presencia sin-dical.Los resultados en Aceralia Lesaka, Ayunta-miento de Donostia, Daewoo, IkastolasKirikiño (Bilbo), Tafalla, Oion,Villabona..... son algunas referencias aconsiderar dentro de una tónica generalmuy positiva en todos los sectores y co-marcas.En este momento, podemos decir que esta-mos en condiciones de mejorar las expec-tativas iniciales dando un paso importan-te en el reforzamiento de LAB como instru-mento sindical en la defensa diaria de tra-bajadores y trabajadoras en los centros detrabajo, como instrumento para un cambiopolítico social en el camino de la indepen-dencia y el socialismo. Animo eta aurrera!

argizaiola

Euskal Herrian garatzen ari den aukera politikoakbeste geltoki batean izan zuen parada Urriaren 25ean.Estrasburgoko Europako Parlamentuan izandako ezta-baidan bakea eta demokrazia nahi duen herria, aitortzaeta herritarron borondatea errespetua izan dadin eska-tzen duen herria, eduki horietan akordio demokratikoasustatu nahi duen herria agertu zen: Euskal Herria.Batzuk hori ekiditeko saiakera eta ahalegin handia eginduten arren, eztabaidan Europako atea joka dagoen he-rria azaldu zen.

Adierazpenaren gainetik hori izan zen garrantzitsue-na. Ezker abertzaleak dinamizatu duen euskal gizartea-ren lanari esker lortu da Europako Parlamentuan beretokia eskatzen duen herri bati buruz hitz egitea. Betiesan dugun bezala Espainia eta Frantziako Gobernuekarazoa ez daukate ETArekin, herri batekin baizik.ETAren jarduera arazo horren ondorioa izan da eta ho-rrela izango da inposaketa eta errepresioari eusten dienbitartean. Beraz, arazo horren edukietan sartu etaurratsak egin behar dira bake eszenatokia eraikitzen jo-ateko. Ez dago beste biderik.

Egun berean, Hego Euskal herria zatitu eta eskubidenazionalak onartzen ez zituen marko juridiko politiko-aren (Gernikako Estatua) 27. urteurrena betetzen zene-an, ezker abertzaleko erakundeak, LAB barne, eta besteeragile politiko, sindikal eta sozialak Parlamentuan etakalean geunden gatazka politikoari erantzuteko, bakebidea egiteko asmoz, negoziazio politikoaren bitartezlurraldetasunean eta autodeterminazioan oinarritutalortu behar den akordio demokratikoa tinko eskatuz.

Urrats hori ematen ziren bitartean Euskal Herrikoherri askotan Espainiako Botere Judizialak erasoberriak burutu eta hango Entzutegi Nazionalak ezkerabertzaleko kideen auzipetzeko prozesua sustatu zuen.

Gertaera hauekin testuinguru honek dauzkan gorabe-herak eta berean ematen den pultsuaren errealitateare-kin aurkitzen gara. Eta pultsu horri eutsi egin behar,zeren eta ematen diren erasoei aurre eginez prozesuamugitu ere mugitzen baita. Hau oso barneratuta izanbehar dugu.

Gure ustez, ETAren suetenaren iraupena zortziga-rren hilabetean sartzen ari den honetan une oso bere-zietara hurbiltzen ari gara. Gobernua, PSOE eta Ima-zek gidatzen duen EAJ, ETAk sortu duen egoeraberriarekin espekulatzen ibili dira. Benetako pausoakeman gabe. Hitzak, argazkiak, borondatea, talanteak…Baina prozesuak behar dituen oinarri eta zutabeak jarrigabe. Horregatik diogu denborarekin jolasten jarraitze-ko garaia bukatu dela eta unea iritsi dela euskal gizarte-an sortu den nahia eta itxaropena sendotzeko. Ezkerabertzalearen apustua, LABen lana eta konpromisoa,horretan dago. Ikuskizun daude, benetan, Zapatero etaPSOEren asmoak.

Horretarako bi dira finkatu beharreko urratsak. Aldebatetik, aurreneko aurre akordioak eta konpromisoakdefinitzea, negoziazio prozesu batek izan beharko di-tuen mekaniskoak, tresnak eta, batik bat, marko horie-tan adostu beharreko edukiez. Eta beste aldetik, Espai-niako Gobernuak, ezker abertzaleko jarduera politikoa,prozesu horretako subjektu eta eragile moduan, behin-goz bermaturik izatea.

Eta hori bai. Erasoei aurre eginez, negoziazio proze-suan argipenak eta urratsak eginez, etengabe euskal gi-zartea aktibatuta eta indarrez mantendu behar dugu.Autodeterminazioa eta lurraldetasunaren aldeko “giharpolitikoa eta soziala” indartu behar dugu. Eta horretan,lan zentroetan zein herrietan LABen lana eta konpro-misoa garatu behar dugu.

“Une oso berezibatzuetarahurbiltzen arigara. PSOErenbenetako asmoaikusi behar da.”

Euskal Herria Europan

2 0 0 6 k o U R R I A 3


esandakoak

4 2 0 0 6 k o U R R I A

iritzia

Urge la reforma de los organismos

sociolaborales

“(…) Sin entrar en el fondo de la cuestión,muy dispar en ambos casos, la realidad hoy enHobetuz y el Consejo de Relaciones Laborales esla de sendos organismos descapitalizados, vacíosde contenido y que únicamente generan enfrenta-mientos en lugar del deseado y originariamentebuscado consenso. Puede que en próximas fechasle toque el turno al Consejo Económico y Social,cuya utilidad ha sido puesta en entredicho en nu-merosas ocasiones, o al Consejo General de Osa-lan, incapaz, por uno u otro motivo, de hacer na-da ante la creciente siniestralidad laboral. Lo quese antoja necesario, y urgente, es unreplanteamiento general de todos estos organis-mos, y no sólo del CRL como ya ha solicitado elPSE en la Cámara vasca”

Apunte de “El Mundo” 13 de octubre de 2006

“Si los propios actores implicados

no toman las medidas oportunas,

los políticos entrarán de nuevo

para modificar una ley que no ha

dado resultado”

Antxon LafontPresidente del CES, 25 de octubre de 2006

Makro-epaiketaren ahozko bista hasi zenetik urtebete pasa da dagoeneko, eta oraindik astero Madrilerakotxangoak egiten jarraitzen dugu inputatuok, astelehen goizaldean abiatu eta asteazken ilunabarrean itzuli.

Etenik gabeko joan-etorri hauek sekulako zigorra eragin dute inputatuongan, nola arlo pertsonalean halaarlo ekonomikoan.

Lan-arloari erreparatuz, esan behar da lehenik eta behin bide penaletik doazen epaiketetan langile inputa-tuek legezko baimena dutela epaiketara joateko eta enpresek ezin dutela hori eragotzi, saihestezinezko bete-behar publikoa baita. Epaiketara joatea baimenduta dagoen arren, ez dago inolako lege babesik langile ho-riek beren soldatak kobra ditzaten, ez eta beren lan baldintzak okerrera egin ez dezaten. Eta hori, jakina,egun bateko edo biko epaiketetan hain latza ez bada ere, urtebetetik gorako iraupena izango duen epaiketabatean sekulako zigorra da.

18/98ko inputatuon artean askotariko lan egoerak daude: bederatzi jubilatu, bederatzi langabetu, bi ba-jan, bi preso, sei bat langile autonomo eta hogeita lau, nolabaiteko akordio batera iritsi dira beren lanetan.

Langabetuen artean gehienak epaiketagatik lanikgabe dira, lan baldintza prekarioetan ari zirelako etaenpresek ez dietelako jarraitzeko modurik eskaini.Ondorioz, herrietan antolatutako sostengu kutxeiesker bizi denik ere bada.

Langile autonomoek arazo handiak dituzte berenohiko lanei aurre egiteko eta bezeroei eusteko. Urte-beteko epean urte askotako emaitzak galtzeko arris-kuan daude.

Lantokietan akordioa lortu dutenen artean egoe-ra arrunt desberdinak daude. Astelehenetik asteaz-kenera bitarteko hutsunea betetzeko ostegun-ostira-letan eta, are, aste-bukaeretan egiten dute lana. Ma-drilen bertan ere lanean jardun beharra du zenbai-tek. Beraz, aste osoa epaiketak eta lanak betetzendute, beste ezertarako betarik utzi gabe, erritmo ito-garrian.

Beste askok ezin izan dute epaiketaren martxa etalana uztartu. Izan ere, epaiketak, baldintza hauetan,nekez onartzen baitu lan jarduera normalizatua.

Lantokietako arduradunekin hitzartutako akordioak hilabete batzuetarako aurreikusten ziren. Baina epaike-tak urtebete egin du jadanik, gainera ez dirudi epe motzean bukatuko denik, eta akordio horiek kolokandaude kasu batzuetan. Epaiketa aurten bukatzen ez bada, beste inputatu batzuek ere beren lanpostua galtze-ko arrisku larria dute.

Agerikoa denez, inputatuon egoera ez da samurra lan baldintzei dagokienean. Urtea luze eta astun doa,eta irauteko ere zailtasun handiak daude.

Honen guztiaren aurrean herriarengandik jasotako elkartasuna, afektiboa nahiz ekonomikoa, behar beha-rrezkoa da eta izugarri estimatzen da. Hala ere, ez dezagun ahantzi erantzuleak ere badaudela. Epaiketarenzama guztia geuk, euskal herritarrok, bizkarreratu behar al dugu? Ez al zaio espainiar estatuko justizia (?) ad-ministrazioari kalte ordainik eskatu behar? Langile inputatuok, geure eskubideen defentsan, ozen aldarrika-tzen dugu: “j’accuse!”

18/98ko langileon egoeraOlatz Altuna 18/98+ko inputatua

18/98ko inputatuonartean askotariko lanegoerak daude:bederatzi jubilatu,bederatzi langabetu, bibajan, bi preso, sei batlangile autonomo etahogeita lau nolabaitekoakordio batera iritsi dira


2 0 0 6 k o U R R I A 5

sindikalgintza

Hauteskunde sindikalenprozesuan bete-betean murgildu-ta dago LAB. Lehenengo emaitzakpoztekoak dira; gero eta langilegehiagok ematen dio konfiantzagure sindikatuari. Baina ezin garahorretan geratu; lan asko dagoerronkari tinko eusteko, eta gureproiektua hauteskunde prozesu-

tik indartuta ateratzeko.Hauteskundeei arreta emateak,ordea, ez du esan nahi besteborrokak geldirik daudenik.Batzuk, Reckitt edo Brandt kasu,dimentsio multinazionalean, bes-te batzuk, tokikoak. Denakgarrantzizkoak.Bestalde, egungo marko politiko-

ak bere ahultasuna erakusten duarlo laboralean ere. Arlokoerakundeak krisi sakoneandaude. Inoiz baino beharrezko-agoa da prozesu demokratikoare-kin bat nazio eraikuntzan urratssendoak ematea. LABek ildo nagusiak landu dituhoni guztiari erantzuna emateko.

Borroka ugari, hauteskundegaraia izan arren


DONOSTIA. Iraultzen

anez gainezka etorri zaigu aurten udazkena.“Lan urte” berri honek tamainako erronkak

jarri dizkio ezker abertzale osoari, eta horren baitan,LABeri: prozesu politikoak planteatzen dituenak,eta espezifikoki, hauteskunde sindikalena.

Hala ere, bi adar hauen arteko lotura egon, bada-go: hauteskundeetan LABeko proiektua indartutaaterazen bada, indar gehiago metatuko da prozesua-ri bultzada emateko. Eta gero, aurrera begira, proze-sutik sortzen den marko berrien eduki sozialak au-rrekoia eta ezkertiarra izatea bermatuagoa egon dai-teke.

Parametro horietan, sindikatuaren zuzendaritzakzehaztu egin ditu hurrengo hilabetetarako azterketaeta lan ildoak.

Egoera politikoa une labainean dago oraindikorain. Euskal Herriak bere etorkizuna erabakitzekoduen nahiaren eta gainerako eskubideen aurrean,Estatuak egungo eredua eusten saiatuko dira, gal-dutako espazioa berreskuratzen eta akordio politi-koaren oinarrizko edukiak kaxkartzen, ahal dutenneurrian EAJ ideologikoki indargabetuz eta ezkerabertzalea ahulduz.

Hala ere, eztabaidaren mamia inoiz baino argiagodago, Euskal Herriaren erabakitzeko eskubidea, zei-na modu batean edo bestean, atzeraezinezko akor-dio politiko batean finkatu behar den. Eta“blokeo”ei aurre egiteko, iniziatibak eta aktibaziosoziala behar beharrezkoak dira.

Parte hartze bultzatuLABek esku hartze zuzena du aktibazio horretan.

Beraz, gatazka gainditzeko prozesu demokratikoabultzatzeko bidean, LABek ekarpen sindikalarenkudeaketa egingo du, autodeterminazio eskubidea-ren aldeko bere dinamika piztuko du, lantokietaneta jendartean, konpromiso iraunkorren bila; IparEuskal Herrian, sinadura bilketa bultzatzeko eki-menean, gainontzeko eragile sindikalekin aritukoda.

Bestalde, preso eta iheslarien eskubideen alde,Ibaeta Foroaren dinamikan zein berak sustatutakoekimenetan arituko da sindikatua, baita eskubidezibil eta politikoen defentsan ere.

Nazio eraikuntzari eta nazioaren instituzionaliza-zioari begira, Nazio Garapen Biltzarrean, Gainde-gian, Laborantza Ganberan, Euskal Herriko Ema-kumeen Eskubideen Gutunaren ekimenean, eta

Une erabakigarri honi dagozkion erronkei aurre egiteko langileen konpromisoa ezinbestekoa izango da.

6 2 0 0 6 k o U R R I A

Etorkizunaren bi adarL

sindikalgintza

2006-07rako lan ildoak

La direction du syndicat a défini les axes généraux de travail pour répondre à un agenda rempli pour lesmois à venir. D’une part, LAB continuera à donner de l’élan au processus politique pour le faire sortir de lasituation délicate dans laquelle il se trouve, et pour avancer vers la résolution du conflit et la constructionnationale, sans oublier la lutte anti-repressive et pour les droits civils et politiques.

La précarité, la lutte contre des conditions de travail qui se détériorent un peu plus chaque jour, occupe-ront une bonne partie de l’action syndicale. En même temps on approfondira le travail pour obtenir un Es-pace de Relations du Travail Basque, sur la voie de la structuration national et du renforcement du contre-pouvoir syndical et des alternatives économiques et sociales. Les réponses de LAB aux nombreux problè-mes sociaux urgents –immigration, personnes dépendantes, logement, services sociaux…– seront élaboréespar des groupes de travail et à travers des propositions concrètes.

À Ipar Euskal Herria, ces axes généraux seront accompagnés par d’autres plus spécifiques, comme la co-llecte de signatures pour la reconnaissance de notre pays ou les premiers pas pour préparer les élections desPrud’hommes, en plus de répondre aux problèmes et aux convocations qui surgiront.

Il faudra travailler

EHNA zabaltzeko ahaleginetan jarraituko duLABek.

Beste gaiari helduz, azken urteotan, neoliberalis-moaren arabera, langileen eskubideak etengabe mu-

rrizten joan dira, desoreka soziala geroz eta zabala-goa da; ordea, sektore ekonomiko eta enpresari han-dien interesak ondo babestuta daude. Egoeraren bi-lakaera kaxkar honetan hartzen diren erabaki politi-


El reto es grande, y la implicación de la izquierda abertzale es necesaria.

sindikalgintza

2 0 0 6 k o U R R I A 7

koek, joera bere horretan mantendu eta areagotuegiten dute.

Gero, gazteek, emakumeek, eta etorkinek dirapolitika honen ondorio larrienak gehien pairatzendituzten kolektiboak, baina ez dira bakarrak. Ma-driletik etortzen diren erreformek arazoak areago-tu egin dituzte, bereziki jadanik kaltetuenak direnkolektiboentzako.

Beraz, ezegonkortasuna eta lan baldintza kaska-rrak dira gure sindikatuaren kezka nagusia ekintzasindikalean.

Euskal Herria eraiki eta gorrira ekarri ildo nagu-siaren haritik, aurreko lanurtean sindikatuak aur-keztu zuen Programa Sozio-Ekonomikoaren edukibatzuetan garapen zehatza egingo da, besteak beste,kooperatibak, autonomoak eta sasiautonomoak,ezintasunak dituzten langileak, inmigrazioa, zain-tza, eta politika sozialetan, baita arlo zabalagoetanere: azpiegiturak, fiskalitatea, gure industriaren de-fentsan, kutxen fusioan eta hezkuntza sistema gaie-tan.

Erakunde autonomikoek ez dute ahalmenik bes-telako enplegu politikarik egiteko, eta, ikustear da-go ea edukitzekotan, horrelakorik egingo luketen,euren jarrera neoliberala behin eta berriz agerianutzi baitute. Gainera, egungo markoan sortutakoelkarrizketa sozialerako bitartekoak agortuak dau-de.

Horregatik, Lan Harremanetarako Euskal Espa-rrua eta Euskal Esparru Ekonomiko eta Soziala in-oiz baino premiazkoagoak dira. Bide honetan urra-tsak emateko konpromisoa du LABek, menpekota-sunean oinarritutako eredu honekin apurtzeko.

Negoziazioa eta harremanakAzkenean, baina ez garrantzi gutxiagorekin,

2007ko negoziazio kolektiboa prestatu behar da,eta oinarrizkoak diren ildoak bultzatu: lan osasuna,ezegonkortasunaren kontrako ekintzak…

Sindikatuen arteko harremanetan lanean jarrai-tuko du LABek, eta arreta ipiniko zaio nazioartekojarduerari ere, FSMen dugun presentzia eta ardurakbetetzeko eta bide berriak zabaltzeko. Kargatua da-go agenda, baina erronkari aurre egiteko indar na-hikorik badu LABek, euskal herritarron etorkizuna-ren oinarrizko elementuak baitaude jokoan.

LABek partehartze zuzenadu prozesuaren aldekoaktibazio sozialean

DONOSTIA. Iraultzen

El proceso de elecciones sindicales se acerca en laCAV al periodo concentrado (en Nafarroa será apartir de enero), y la dinámica se acelera en toda laestructura del sindicato. Los datos que poco a pocovan sumándose son positivos, francamente anima-dores, como se ve en la tabla. Muestran un goteoacumulativo de votos para LAB, logrando una de-legada aquí, otro delegado allá, tres más en otrocentro, y, en otros casos, afianzando o mejorandolos resultados obtenidos hace cuatro años.

Pero no está todo ganado. LAB tiene que mante-ner y superar lo logrado hasta ahora, y eso requieretrabajo. Completar una lista, animar a la gente apresentarse, confirmar compromisos, convencer dela necesidad de organizarse en los centros de traba-jo, de dar el voto al único sindicato de izquierdaabertzale… Es la tarea en la que están empeñadoscientos de sindicalistas de LAB, para lograr que loque es una realidad cotidiana –la incidencia denuestro sindicato en empresas y sectores– pase aestar estructurada, reconocida en representantes ycomités, para una mejor defensa de los intereses yderechos de trabajadoras y trabajadores.

Estas elecciones han llegado al principio de un“curso” que tiene una agenda cargada de cuestionestrascendentales. El proceso político, con en el cual

el sindicato está profundamente comprometido,necesitará de un gran impulso desde la base de lasociedad para que no se estanque en la falta de vo-luntades o se pierda en los intentos de los Estadosde convertirlo en una mera reforma de sus institu-ciones. Empujar en esa dirección es uno de los ejesde trabajo para los próximos meses. Y unos buenosresultados en las elecciones sindicales lo reforzarán.

También hay que hacer frente y responder a lasituación laboral, cada vez más marcada por la pre-cariedad y sus consecuencias, que recaen sobre todoen mujeres, personas jóvenes e inmigrantes. A estassituaciones, y a otros aspectos como la dependen-cia, las políticas sociales, o colectivos afectados porlas últimas reformas laborales, se responderá con unanálisis y desarrollo específicos.

El enfrentamiento sindical es inevitable en laselecciones, pero eso no obsta para buscar la unidaden otros terrenos.

Por ello, LAB seguirá buscando la aportación delsindicalismo en torno a un proceso de solución alconflicto, fomentando la respuesta a la vulneraciónde los derechos de los presos y presas, impulsandoiniciativas que refuercen el compromiso sindicalpor un Marco Vasco de Relaciones Laborales y Pro-tección Social, creando condiciones para una res-puesta de las personas trabajadoras a la precariedady siniestraliadad laboral.

Primeros datos electorales

Buenos indicadoresHerrialdeak

2002.09.01 2006.09.01 2006.10.13Araba 364 391 395

11,13% 10,66% 10,80%Bizkaia 1088 1221 1221

11,99% 12,19% 12,25%Gipuzkoa 1489 1662 1649

24,02% 25,20% 25,53%Baskongadak 2941 3274 3265

15,86% 16,15% 16,26%Nafarroa 701 750 751

12,21% 11,77% 11,85%Hego EH 3642 4024 4016

15,00% 15,10% 15,20%

Resultados de LAB

* Portzentajeak dira datu esanguratsuak


8 2 0 0 6 k o U R R I A

sindikalgintza

Zubillaga, Aranzeta, Barturen eta Arkotxa.

GERNIKA. Maider Jauregi

Bizkaiko kontserba enpresetako langileek amaituberri dute uztailean hasitako greba. Soldata, lan or-duak, promoziorako irizpideak, egutegia, bajak…Gai asko jarri dira negoziazio mahai gainean.“2003ko abenduaz geroztik hitzarmena blokeatutazegoen”, gogoratu du Laida Zubillaga, LABekokontserba sektoreko arduradunak.

Greba mugagabeari ekin baino egun batzuk lehe-nago CCOOk eta UGTk eragin murriztuko hitzar-mena sinatu zuten. Gerora, enpresaz enpresa beste-lako akordioak itxi dira, “CCOOk eta UGTk sina-tutako akordioaren gainetik, beti ere”. LAB, ESKeta ELAk lortutako akordioak tarteko, “gutxienekohobekuntza batzurekin” itzuli dira beharrera:CCOOk eta UGTk sinatutako akordioekin aldera-tuz, soldatak %16an, eta orokorrean, lanaldiarenmurrizketa %47an hobetuz.

Diskriminazioa agerianGreba gogorra izan bada ere, baldintza gogorrei

aurre egiten ohituta daude langileak. Hamarretikbederatzi emakumeak dira, eta lan baldintza bene-tan kaskarretan aritzen dira. Nagore Barturenek etaAzu Aranzetak Bermeoko Serrats lantegian egitendute lan. “Lanbide gogorra da gurea, hotz handiapasatzen dugu, mugimenduak behin eta berri egite-aren ondorioz osasun arazoak sortzen dira, pisuajasotzeagatik eta jesarleku egokirik ez izateagatik erebai…”.

Bizkaiko kontserba enpresakGreba amaitu arren,borrokan jarraitu behar Maixabel Gaztañaga (*)

Bizkaiko kontserba enpresetan lan egiten dutenemakumeek luze borrokatu dute euren lanbaldintzak pitin bat hobetzeko. Beraien lana beti-danik bigarren mailako enplegutzat hartu izan da,hau da, soldata nagusiaren osagarritzat, eta egoe-rak bere horretan dirau oraindik ere.

Duten soldatarekin nekez gara dezakete bizitzaautonomoa. Sektorean sexu-generodiskriminazioak egiturazkoak dira, lan harremanosoari eragiten baitie. Zuzeneko eta zeharkako dis-kriminazioak izaten dira kontratu motan, soldate-tan, lanpostuen eta lan kategorien ezarpenean,etab.

Sindikalgintzatik, negoziazio kolektiboaren etaekintza sindikalaren bidez, sektoreko langileen es-kubideak eta lan baldintzak duintzeko borrokanjarraituko dugu. Baina, arazoa sakonekoa denez,ezinbestekoa izango da Lan Aukera Berdintasune-rako Plan Estrategikoa sektorean martxan jartzea.Horretarako, bertan dihardugun eragileon inpli-kazioa bermatu beharra dago, alegia, administra-zio, patronal, eta sindikatuona. Horrekin batera,baliabideak eskaini behar dira, diagnostikoarenarabera behar diren neurriak hartu eta jarraipenaegiteko.

Hau guztia gauzatzeko bidean Emakunderi etaemakumeen eta gizonen berdintasunerako defen-tsa erakundeari inplikazio zuzena eskatu diegu,Bizkaiko kontserba enpresetan burutu den grebaadibide hartuz.

(*) Emakumeen Idazkaria

Inplikazioabehar da

DONOSTIA. Olatz Arozena

ELA y UGT han firmado el convenio delComercio del Metal de Gipuzkoa. La firma llegacon cuatro años de retraso, después del convenio2001-2002 que ELA no firmó. En aquellas fechasELA nos criticó duramente argumentando que loscontenidos eran insuficientes, pero la razón funda-mental era el cambio estratégico de negociación co-lectiva que pretendían desarrollar.

Ahora que estamos en elecciones sindicales, ELAha activado este convenio, negociando a espaldas dela mesa negociadora y llegando a un acuerdo concontenidos inferiores a los que ya teníamos.

Es incomprensible que den por bueno lo que an-tes no se podía firmar, salvo que haya intereses dis-tintos a los de las personas trabajadoras. Su únicaintención es renovar representantes y para ello tieneque presentar algo, un convenio, aunque sea insufi-ciente.

El principal responsable de todo es la patronal,que se ha negado reiteradamente a firmar un acuer-do. Resulta que, tras cuatro años, ha encontradoquien le firme un convenio a la baja.

Las personas trabajadoras merecen un respeto yuna explicación por la demora de este convenio. Porsu parte, LAB se reafirma en la defensa del conveniosectorial que regule las condiciones laborales y nocomparte la estrategia de ELA, que prioriza los inte-reses particulares a los de las personas trabajadoras.

Maite Arkotxa lan arriskuen prebentzioko dele-gatu lanetan aritzen da Lekeitiko Ortiz enpresan.Iraultzenekin hitz egiterakoan, ordea, langabezianzen. Sektore honetan ohikoa da urtean bi edo hiruhilabete etxean ematea, eta horrek segurtasun ezadakar. Bizimodua baldintzatzen diete, halaber, la-naldi murriztuak eskatzeko edota eszedentzietarakojartzen dizkieten zailtasunekin.

Langileon batez besteko soldata 700 eurokoa da.“Emakumeenganako diskriminazioa agerian uztendu horrek”, diote. “Gizonezkoen lana gehiago balo-ratzen da, eurek dituzte kargu nagusienak”. Emaku-meen artean “langile kontzientzia indartzeko beha-rra” dagoela adierazi dute, “askok soldata etxerakolaguntza gisa hartzen baitute”. Horregatik, nahizeta greba amaitu, borrokan jarraituko dute, diskri-minazioaren aurka.

Comercio del metal de Gipuzkoa

Un convenio insuficiente


2 0 0 6 k o U R R I A 9

LAB exige une éducation de qualité •Le 28 septembre des centaines d’enseignants et parents d’élèves ont manifesté à l’appel des syndicats

LAB, FSU, CFDT, CGT et UNAS. La manifestation a démaré à onze heures et demi depuis la bourse dutravail jusqu’à la mairie. Pour sa part, le syndicat LAB a poursuivi jusqu’à l’Office Public de la Langue Bas-que pour exiger une “éducation de qualité”.

sindikalgintza

LABeko kideak Ducassen jatetxean bildu ziren.

BAIONA. Oier Guerendez

≤“Nafarroako mendixken artean kokatua da Os-tape. Haren oparotasuna euskal lurraren araberakoada” (Alain Ducasse-n webgunea).

Bai, luxua, lasaitasuna, harrera ona antzematendira Euskal Herriko txoko honetan, baina hor di-raute ere beren lurren atxikitzeko borrokan ari di-ren laborari batzuk, ingurumenaren errespetuan lanegin nahi duten ekoizle batzuk, baita lan baldintzakaskarretan eta iraunpenik gabeko lanetan ari direnlangile batzuk ere.

2004ean Ducassek jatetxea Euskal Herrira ekar-tzea erabaki zuenean, argi zegoen zer gertatuko zenerrentagarritasunaren izenean, hilabete sariak ahalbezain ttipiak, lana aldiz leporaino. Eta horrela ger-tatu da bai Ostapen, bai Iparla jatetxean, bai Pontd’Enfer hotelean ere.

Langileek hastapenetik egin behar izan dituzteoren gehigarriak. Enplegatu bat oren horienordainketa galdegitera ausartu da sindikatu batenlaguntza eskatuz eta afera prud’hommesetarainopusatuz. Besteak zor zaien diruaren beha daudeoraindik.

Bizi baldintzak bertan bizi ez direnentzat lotsaga-rriak dira: ez dute pausagunerik, ez hozkailuriketab. Lanean urte gehien daramaten langileek zituz-ten eskakizunei gogor eusteak balio izan du zuzen-

daritzak poxika bat ematea onar zezan.Gaur egun langileek lan baldintza txarrekin ja-

rraitzen dute lanean. Frantziako eskoletatik heldudiren ikasleak baliatzen ditu: jatekoa eta aterpea ba-dute, baina nahiz eta profesionalen lana egin ez diraordainduak. Enplegatuek SMICean ordainduakdira eta kontratu mugatua dute martxotik azarora.Bestalde langileak kopuru eskasean dira eta beti za-lapartaka.

Egoera hau onartezina da LABen ustez eta publi-koki salatzea erabaki zuen. Berrogei bat lagun bilduziren Iparla ostatuaren aurrean eta handik Ostaperahurbildu ziren. Bertan bezeroei langileen eskaerakazaltzeko aukera izan zuten.

Luxua, lasaitasuna…eta prekarietatea

BAIONA. Lontzi Amado-Borthayre

2005ean MCCeko Fagor enpresak Frantses Esta-tuko Brandt Taldea erosi zuen. Urte berean Doni-bane Lohizuneko lantokia (49 langile zihardutenbertan lanean) itxi eta bertan zeuden zereginak des-lekutu zituen Brandteruntz. Urte berean, Fagorreketa MCCk beraien urtebetetzea ospatu zuten. Urtemuga hori zela eta, kooperatiben goresmena etaeredua goraki aipatzen zuten hedabide ezberdinetaneta gaur egun globazizazioren aitzakiatzat hartzendiren deslekutze erabakiekin bat ez zutela egitenadierazten zuten. Fagorrek Euskal Herriandeslekutzerik egingo ez zuela azpimarratu zuen lu-zaz. Antza denez, LAB sindikatuaren eta Fagorrendefinizioak Euskal Herriko geografiarekiko oso ez-berdinak dira. Guretzat Euskal Herria, KaskantetikBaionaraino eta Balmasedatik Larraineraino estal-tzen den herria da, Fagorrentzat aldiz Arrasatetiknoraino doa?

Udazken hasieratik 355 lanpostu kinka larriandaude Frantses Estatuko Brandt lantokietan eta445 Italiar Estatukoetan. Bertako sindikatuek dio-ten bezala (SUD, CGT, FO eta CFDT) Fagorrenaldeko arrangura finantzieroen gainean finkatutakoestrategia da. Hau da, Fagorren politika Brandteki-ko, munduko beste multinazional arrunt batenabezalakoa da; azken honen errentagarritasuna aha-lik eta goren eramatea eta etekinetaz hustea Fago-rren akziodunen sabela asetzeko. Iaz, 10 milioi euroBrandtetik hartu eta Fagorreruntz eraman zituzten.Modu honen bidez Brandten etorkizun ekonomi-koa kinkan larrian jarriz. Euskal Herriko klase sin-dikatu gisa, hasieratik Brandteko sindikatu eta lan-gileekin bat egin dugu salaketan gure elkartasunaerakutsiz, baina gure ardura ere bada, Euskal Herri-ko multinazionalen politikak salatzea eta ardurakgaldetzea tokian tokiko gure ahalmenen arabera,hori baita klase sindikatu baten funtsa.

Lanpostuakkinka larrianBrandten

Fagorren politikaBrandtekiko, mundukobeste multinazionalarruntena bezalakoa da


GUEÑES. L.García, G.Larrea, J.Silva (*)

“Contra una deslocalización de libro”. Bajo estelema nos manifestamos el pasado 21 de octubre enBilbo. No fue la primera movilización convocada araíz del anuncio de cierre de la factoría que la multi-nacional Reckitt &Benckisser tiene en Gueñes.Tampoco la última, porque continuamos con el ca-lendario de movilizaciones.

La multinacional, dedicada a la fabricación deproductos de limpieza y de higiene personal, cuentacon una plantilla de 193 personas en Gueñes. El 12de septiembre anunció el traslado de su produccióna otras fábricas del grupo ubicadas en Polonia, Por-tugal y Granollers. Esta medida es justificada única-mente desde un punto de vista económico, ya quela empresa reconoce que la planta de Gueñes es ren-table pero que con el traslado obtendrá mayores be-neficios. Dicha decisión ha levantado gran polvare-da en círculos políticos y entre la maltratada socie-dad de Enkarterri, que observa con incredulidad eldespiece de su tejido industrial.

En este intervalo de tiempo hemos mantenidotres reuniones con la empresa: una en Bilbo, dondefuimos apaleados brutalmente por la Ertzaintza, yotras dos en Gueñes, sin que haya habido avancesni acercamiento.

El día 5 de octubre la empresa rompió la mesa de

1 0 2 0 0 6 k o U R R I A

Cabecera de la manifestación realizada en Bilbo el 21 de octubre.

La lucha contra el cierrecontinúa en Reckitt & Benckisser

sindikalgintza

CCOO que, teóricamente está dentro del con-flicto, ha mantenido desde el inicio una posturaproclive a la negociación; de hecho, sabemos quese han dado contactos entre la empresa y el citadosindicato.

Las instituciones no se implican En nuestras movilizaciones hemos exigido la in-

tervención del Gobierno de Lakua. Miembros delcomité de empresa nos hemos reunido con sus re-presentantes en más de una ocasión: a los dos díasde que la dirección nos comunicara la decisiónirrevocable de cerrar la empresa, el diputado deempleo Julio Artetxe nos preguntó en torno anuestra postura. Le hicimos saber que se trata deuna empresa con beneficios (66 millones de eurosen 2004), por lo que el cierre no tiene razón de ser.

Más tarde nos reunimos con el viceconsejero detrabajo, Jesus Loroño. Fue como quedar para to-mar un café, ya que este señor no aportó nada.Únicamente mostró interés en hacerse fotos paraque quedara constancia del momento y transmitira la sociedad que estaba “tratando el problema”,cuando no era así.

Desde el comité de empresa hemos hecho pú-blicas varias cuestiones surgidas a raíz del cambiode actitud de los miembros del Gobierno: en unprincipio Ana Agirre hablaba de “deslocalizaciónde libro”, y Juanjo Loroño de que “ningún gobier-no puede aceptar un cierre de estas características,basado no en una necesidad, sino en la oportuni-dad económica”. Pero más tarde hemos oído deboca del propio señor Loroño que el proceso decierre de Reckitt es “prácticamente irreversible”.Entregamos en Lakua un escrito cuestionando lasgestiones de la consejera de industria en el casoReckitt, y apremiando sobre los 290 puestos detrabajo que el lehendakari Ibarretxe prometió.

La implicación de las instituciones es nula, porlo que les exigimos con contundencia que defien-dan y luchen por conservar el poco empleo encondiciones dignas que nos queda y no permitansituaciones laborales en precario.

A pesar de los chantajes de la empresa y la acti-tud de las instituciones, vamos a continuar pelean-do por mantener la empresa abierta y mantenerlos puestos de trabajo.

(*) Miembros de LAB en el comité de empresa

negociaciones e inició una campaña de amenazasdonde, mediante correo certificado, se nos indicabala oferta inicial y se nos daba un plazo de 4 días pa-ra adherirnos a ella, o de lo contrario retirarían laoferta.

En lo único en lo que hemos avanzado es enconstatar el posicionamiento de las partes:

Por un lado, la empresa ha vertido ya varias ame-nazas para desbloquear nuestra negativa a abrir uncalendario de negociaciones. Por nuestra parte, las ylos trabajadores de la planta entendemos que, deabrirse esa negociación, nuestra postura de no alcierre quedaría totalmente desvirtuada.

Por otro lado están las posturas de los sindicatospresentes en el comité de empresa (ELA, LAB,CCOO e Independientes). Salvo CCOO, el restode sindicatos nos mantenemos firmes en la defensade los puestos de trabajo.

Los sindicatos nosmantenemos firmesen la defensa de lospuestos


2 0 0 6 k o U R R I A 1 1

sindikalgintza

Una de las plantas de Arcelor.

BILBO. Igor Urrutikoetxea

LAB ha liderado una pelea sindical referencial enla planta de ACB-Arcelor de Sestao. A principios deagosto la dirección firmó un convenio de planta deeficacia limitada con CCOO. UGT no lo suscribió,con el fin de que el convenio no adquiriese eficaciageneral, para hacer así “pasar por el aro” también aquienes se oponían al mismo mediante la exigenciade adhesión expresa. Se pretendía castigar a quienesno habíamos firmado el Acuerdo Marco Estatal deArcelor.

El convenio, además de recoger los puntos pacta-dos en el Acuerdo Marco firmado en Madrid porUGT, CCOO y USO, añadía aspectos aún más re-gresivos como la reducción de las cantidades a abo-nar en situación de Incapacidad Temporal y la exi-gencia de una antigüedad de 5 años en la empresapara el cobro de una paga de beneficios, algo quehasta ahora, y gracias a la pelea que LAB planteó ensu día, se pagaba a toda la plantilla.

La dirección repartió una circular en la que seexigía la adhesión expresa al citado convenio a las ylos trabajadores no afiliados a CCOO. De lo con-trario, les amenazaba con la congelación salarial du-rante el periodo de vigencia del mismo (3 años,2006/08). UGT llamó a adherirse.

Desde LAB nos opusimos desde el primer mo-mento a esta sucia jugada por varios motivos:

mocrático peligrosísimo que la dirección de Ar-celor puede tener la tentación de extender a otrasplantas del Grupo.Tras constatar que ELA no estaba dispuesta a

movilizarse, desde LAB convocamos en solitarioparos de protesta, que se saldaron con unseguimiento masivo y tuvieron como consecuenciala paralización de la producción. Al ver el cariz queiba tomando el conflicto, la dirección decidió darcarácter general al convenio, dejando de lado su efi-cacia limitada. El convenio de planta y la subidasalarial que contempla se aplicarán en adelante atoda la plantilla, sin que haya una exigencia de ladirección de adherirse individual y expresamente almismo.

Es una victoria parcial de LAB, ya que, a pesar deque lo ideal hubiese sido renegociar los aspectosfundamentales del convenio y eso no se ha logrado,se ha conseguido dar la vuelta a la pretensión de laempresa, CCOO y UGT. La plantilla de ACB notendrá que pasar por la humillación de adherirseindividual y expresamente a un convenio negociadode forma unilateral y cuyo articulado es rechazadopor la mayor parte de las y los trabajadores afecta-dos, tal y como se demostró en los paros realizados.

La próxima vez que la dirección de Arcelor estétentada de chantajear a sus plantillas se lo pensarámuy mucho. Una vez más, luchar ha merecido lapena.

La lucha desborda la “eficacia limitada”

Reivindicaciones pendientes

Convenio de ACB

- La negociación a tres bandas (CCOO, UGT, di-rección) se había llevado a cabo ninguneando alcomité de empresa, único órgano con legitima-ción para llevarla a cabo.

- Por primera vez en la historia de ACB la aproba-ción del convenio no se sometió a la asamblea.

- Todo ello suponía desarticular la negociación co-lectiva, y viene a establecer un proceder antide-

DONOSTIA. Coro Arenaza

Los empleados y empleadas públicos de la Segu-ridad Social llevamos muchos años con reivindica-ciones que la Administración no acepta. Ante estanegativa el pasado año se recogieron unas 20.000firmas en el Estado español denunciando esta dis-criminación y proponiendo que se procediera a lasmodificaciones legislativas necesarias.

Entre nuestras reivindicaciones se encuentran :En primer lugar, la recuperación de la perdida del

poder adquisitivo. Desde 1992 la pérdida se estima,según el Instituto de Estadística, en un 25%.

Cláusula de revisión salarial por ley, para no se-guir aumentando la pérdida de poder adquisitivopor la diferencia entre el IPC previsto y el real.

Seguridad social

En tercer lugar, el pago de las pagas extraordina-rias enteras para funcionarios y funcionarias. Ac-tualmente es en torno a un 35% menor que lamensualidad.

La equiparación retributiva con los empleados yempleadas públicos de la Comunidad Autónoma.Es bien sabido que el coste de la vida en Euskal He-rria es mayor que en otras comunidades.

Y para terminar, la posibilidad de jubilación anti-cipada a los 60 años. La media de edad de las perso-nas que trabajan en la Administración estatal esmuy alta. Hace muchos años que no ha habidooferta de empleo público, por lo que casi no entragente nueva. Pretenden que alarguemos nuestra vi-da laboral incentivando la jubilación posterior a los65 años.

Desde nuestro colectivo pretendemos que se ten-ga acceso a contratos de relevo y a la jubilación par-cial al igual que el resto de las personas trabajadorasdel régimen general e incluso las empleadas y empe-ados del resto de la administración del estado.

En nuestra condición de personas trabajadoras dela Seguridad Social de la Administración del Esta-do, desde LAB hemos manifestado mediante escri-tos dirigidos a nuestros compañeros y compañerasnuestro firme apoyo a esas que entendemos justasreivindicaciones, participando en las movilizacionesque se están llevando a cabo desde hace 2 años.También nos comprometimos a difundirlas a travésde los cauces a nuestro alcance, así que lo hacemosahora a través de Iraultzen con el fin de que seanconocidas.


1 2 2 0 0 6 k o U R R I A

sindikalgintza

BILBO. Josu Bilbao

diez años de su creación, no resulta nove-doso señalar que Hobetuz, la Fundación

Vasca para la Formación Continua, se ha visto in-mersa en un permanentemente acoso practicadotanto desde el Estado como desde la patronal y lossindicatos CCOO y UGT.

Hobetuz, fruto de un Acuerdo Interprofesionalalcanzado en 1995 entre los sindicatos LAB, ELA,CCOO, UGT y la patronal Confebask, al que seadhiere posteriormente la Administración de Gas-teiz, nació ante la necesidad de definir un modelopropio de formación continua.

Este modelo, a diferencia del estatal FORCEM(gestionado por patronal y sindicatos estatales), des-cansa sobre tres pilares básicos. El primero, su ca-rácter integral, porque abarcaba la totalidad de laformación demandada por las y los trabajadores dela CAV, impartida de forma primordial por los cen-tros de formación profesional. En segundo lugar,imponía límites a que las organizaciones firmantesimpartieran los cursos, evitando así que la forma-ción continua se convirtiera en fuente de financia-ción directa o indirecta, como ocurría en el FOR-CEM. Por último, se incluye la exigencia a Madridde la puesta a disposición de Hobetuz de las cuotas,

Acoso y derribo hasta su liquidación

LAB y ELA anunciaron conjuntamente la decisión. Fue en Bilbo, el 12 de octubre.

tanto obreras como de la patronal, que para forma-ción profesional se abonan al Estado central, parasu riguroso control y sostenimiento del sistema.

Sobra decir que el acuerdo alcanzado no resultódel agrado de la patronal CEOE, ni de las cúpulasde CCOO y UGT en cuanto que Hobetuz se con-vertía en Araba, Bizkaia y Gipuzkoa en alternativaal FORCEM. El Gobierno español tampoco per-maneció ajeno a la nueva realidad y posibilitó nosolamente que el FORCEM siguiera actuando en elámbito de la CAV, sino también el que fuera éstequien fijara la cuantía económica que debía desti-narse a Hobetuz.

A partir de ahí, razones de oportunidad política eintereses ajenos a la formación continúa de la patro-nal, CCOO y UGT han hecho el resto.

Ahogo económico y boicotOtro momento de inflexión se produce en el año

2000, cuando FORCEM reduce su asignación aHobetuz, en más de un 30% (ver cuadros). Cuantíasin duda alejada de los 50 millones de euros que enconcepto de cuotas por formación profesional serecaudan anualmente en el ámbito de la CAV.

Por si esto fuera poco, a partir de 2004 una refor-ma impuesta por el PP viene a apuntalar, más si ca-

be, el ahogo económico de Hobetuz, que ve supri-mida definitivamente cualquier asignación desdeMadrid. El Estado lo justifica poniendo en manosde las empresas la posibilidad de que ellas mismas sebonifiquen directamente sobre su costo formativocon cargo a un crédito que se fija anualmente.

Además, faculta a patronal y sindicatos “interesa-dos” en la gestión y/o impartición de cursos, paraque realicen en exclusividad y fuera del ámbito deHobetuz la formación individual, dotándoles deingentes cantidades de dinero mediante la suscrip-ción de contratos programa.

A

Hobetuz

El vaso se ha colmado. Lasituación de Hobetuz, que se de-terioraba poco a poco en los últi-mos años, hizo crisis con la entra-da del otoño. Sin presupuestospropios, abandonada a su suertepor el Gobierno de Lakua, acosa-da desde diversos ángulos porConfebask y CCOO y UGT, la Funda-ción es inoperante.Ante la imposibilidad demodificar las cosas, LAB y ELA hanrenunciado a presidirla, aunquepermanecen dentro de la entidadimpulsando el cambio.

AsignacionesAsignación a la CAPV para la realiza-ción de contratos programaConfebask – CCOO-UGT

Años Mll/€2004 7,102005 15,802006 19,02


2 0 0 6 k o U R R I A 1 3

sindikalgintza

Las consecuencias de la reforma del PP resultabanevidentes. Hobetuz quedaba reducida a ser una en-tidad sin ninguna asignación económica y sin posi-bilidad de decisión y gestión en materia de forma-ción continua, al quedar ésta en manos de las em-presas y de Confebask, CCOO y UGT mediantelos denominados contratos programa. Un verdade-ro fraude si se tiene en cuenta que, como se ha di-cho, estas organizaciones son firmantes y parte deuna ninguneada y descapitalizada Hobetuz.

LAB, además de valorar muy negativamente lareforma y sus efectos, ha criticado la pasividad delGobierno de Lakua que se ha venido contentandocon que la actividad de Hobetuz quedara limitada agestionar “sucedáneos” de convocatorias de caráctercomplementario, vía presupuestos de Gasteiz. LABlo ha denunciado reiteradamente en reuniones delPatronato: Hobetuz no nació para ser una sucursaldel modelo estatal, ni para ser una fuente de finan-ciación de Confebask, CCOO y UGT.

¿Hacia la liquidación? El nuevo punto de inflexión y que será definitivo

lo puso Confebask en la reunión del patronato deHobetuz el pasado 21 de septiembre, al oponerse

incluso a que sea el personal técnico de esta Funda-ción el que tramite y gestione la convocatoria for-mativa de 2006. Esa convocatoria, propuesta por laAdministración vasca, al igual que las de los últimosaños, fue criticada por LAB por ser limitada y com-plementaria al modelo estatal.

Sin embargo, la convocatoria incluye como nove-dad un paso pequeño pero positivo a favor de darmayor protagonismo a los centros de formaciónprofesional en materia de formación descatalogada.Pero Confebask percibió esa apuesta por una forma-ción de calidad en los centros de formación profe-sional (según el Acuerdo Interprofesional) comocompetencia a su red de “txiringuitos y academias”.Y por eso vetó que el personal de Hobetuz gestionela convocatoria, dejando a la Fundación sin activi-dad alguna y por lo tanto al borde de la liquidación.

A pesar de la decisión que se recoge al principiode este artículo, LAB quiere reiterar una vez más sucompromiso con un modelo propio de formacióncontinua, integral y de calidad que dé respuesta a lasnecesidades de las y los trabajadores y del propio te-jido productivo vasco. Como hace once años, reto-mamos la apuesta con total disposición a trabajarpor su consecución.

Fondos de Hobetuz

Krisialdia erakundeetanDONOSTIA. Garbiñe Aranburu (*)

Aurreko asteetanELAk CEBEK Biz-kaiko enpresaburuenkonfederazioarekinharreman instituzio-nal guztiak etetea etaLan HarremanenKontseiluko (LHK)partaidetza bertanbehera uztea erabakidu.

ELAk hartutakoerabakian bi maila bereizi behar ditugu: CEBEKe-kin harremanak hausteari dagokionez, esan behardugu gure elkartasuna adierazten diegula salaketapenalak ezarri dizkieten langileei eta eraso berri ho-ni erantzuna emateko prest gaudela.

Bestaldetik, LHK uzteko erabakia dela eta, gureustetan bertan eta bestelako erakunde sozio labora-letan (Hobetuz, CES, Osalan...) ematen den krisiabeste parametro batzuetan kokatu behar da.

Nafarroa zein EAEko erakunde sozio-laboralekegitura-krisia pairatzen dute bi arrazoi nagusirenga-tik: patronalak elkarrizketa soziala oztopatzen due-

lako eta agortuta dagoen marko baten tresna zahar-kituak direlako.

Patronalak elkarrizketa soziala saboteatzen du etaLHKn ematen den egoera horren adibide garbia da.Patronalak lanbide arteko akordioak garatu zitzake-en “enpleguaren mahaia” utzi egin zuen eta honekLHKren agoniaren hasiera suposatu zuen. Prakti-kan, PRECOren funtzionamendura eta garrantzigutxiko kontsulta funtziora murriztua geratu da.

Egiturako gabeziakGasteiz eta Iruñeko erakundeek gai sozio labora-

letan ahalmen legegilerik eta eskuduntzarik ez edu-kitzearen ondorioz duten egitura gabezia agerikoada. Dena den, egoera hau, ezegonkortasuna, lanosasuna, lanbide heziketa edota aukera berdintasu-na moduko gaiak bere baitan hartuko dituen sekto-rearteko akordioen bidez bideratu daiteke. Elkarriz-keta soziala, beraz, tresna baliagarria izan daitekeLan Harremanetarako Euskal Esparruaren (LHEE)sorreran aurrerapausoak emateko, gure herriko era-gileen protagonismotik egungo markoaren ahalmenlegegilerik eza eta gainerako gabeziak gainditzeko.

CCOO eta UGTren jarrera ere ezin aipatu gabeutzi, elkarrizketa soziala eremu ezberdinetan jokatunahi baitute; Estatukoa beraientzat erabakigarria

dena eta Elkarte Autonomokoa Madrilekoaren guz-tiz menpekoa dena.

Egungo egoera gainditzeko eta benetako elkarriz-keta sozial bati ekiteko, ezinbestekoa da sindikatu,patronal eta administrazioaren arteko konpromiso-ak eta joko arauak zehaztea, LABentzat ondorengooinarriak izango lituzkeen konpromisoak:

Sindikatu guztiek zein patronalak elkarrizketa gu-ne autonomo bat sortzeko konpromiso hartu behardugu, Madrilekoaren menpekoa izango ez dena etagai sozio laboral guztiei buruz hitz egiteko aukeraemango duena.

Gainera, sindikatu guztiek zein patronalak EuskalHerriko elkarrizketa sozial guneetan hartutakoakordioak defendatzeko konpromisoa hartu behardute. Baita Euskal Herriko elkarrizketa sozial gune-etan parte hartzeko sindikatu guztiek duten eskubi-dearen aldeko konpromisoa ere.

Gobernuek, lan harremanak eta babes sozialaarautzen dituzten gaietan, ahalmen legegile osoatinko eskatu behar dute. Honekin batera eta lan ha-rreman eredu berri baterantz aurrerapausoak emate-ko, bazterkeriarik gabe, partehartzeko, marko insti-tuzionala zehaztu behar dute.

(*) Politika Instituzionaleko Idazkaria

Garbiñe Aranburu

Evolución de Fondos Estatalestransferidos a Hobetuz

Años Mll/€ Años Mll/€1996 5,84 2002 9,691997 23,21 2003 9,881998 27,64 2004 01999 30,05 2005 02000 9,31 2006 02001 9,50 …


Lan Osasuna

BILBO. Ibon Zubiela (*)

ivimos una época de ofensiva global porparte del capitalismo, lo que supone una

pérdida de derechos de la clase trabajadora y la mer-cantilización del ser humano, tratado como un re-curso más que explotar al máximo y tirar. El ejem-plo más claro de esta pérdida de derechos lo encon-tramos en los actuales índices de siniestralidad, quecasi doblan la media europea, y en el número deenfermedades relacionadas con el trabajo, que sigue

1 4 2 0 0 6 k o U R R I A

sindikalgintza

La salud deja de ser un derecho

Debemos responder tanto a nivel individual como colectivo.

Vsiendo escandaloso e inaceptable para la clase traba-jadora.

Otro ejemplo ilustrativo de la pérdida de dere-chos se refleja en la degradación de la Sanidad Pú-blica. Según la Ley de Presupuestos de 2006, se hareducido el tiempo máximo de baja de 30 a 18 me-ses. Da igual lo que te pase; pretenden reducir cos-tos a cuenta de robarnos derechos a las personas tra-bajadoras.

Las comunidades autónomas perdieron, a conse-cuencia de la Ley de Presupuestos, una competen-

cia que hacía posible que actuaran mediante susinspecciones médicas: cuando una mutua no estabade acuerdo con una baja, era la Inspección Médicade los Gobiernos vasco y navarro (que es la que estáen contacto con la o el médico de atención primariay quien tiene acceso real a la situación de la personapaciente) la que tenía la potestad de alargar la baja,o por el contrario, dar el alta. Y ahora esa capacidadha sido otorgada a la Inspección Médica del INSS,un ente únicamente recaudador con criterios eco-nómicos. Todo ello con la sumisión y un silenciocómplice por parte de los gobiernos de Juan JoséIbarretxe y Miguel Sanz.

Prácticas ilegalesConjuntamente con esa ofensiva por parte del

capital están las mutuas y su política económica derentabilizar resultados a costa de la salud de la clasetrabajadora. Se han autorregalado de manera ilegalunas atribuciones que no les corresponden, con elbeneplácito de la Inspección Médica de los gobier-nos de Gasteiz e Iruñea y del INSS.

Las prácticas consisten en lo siguiente: A la per-sona trabajadora su médico o médica de atenciónprimaria (Osasunbidea u Osakidetza) le da baja porenfermedad común o accidente no laboral. Si suempresa tiene concertada con la mutua el controlde las bajas por contingencias comunes, la mutua lecita, le coacciona, le presiona, le amenaza, y, final-mente, en numerosos casos, le dan el alta a efectoseconómicos de una manera ilegal, vulnerando elactual ordenamiento jurídico.

Las mutuas se creen con el derecho particular dedar el alta a efectos económicos (sigues de baja, pe-

• Gaixotasun arruntagatik edo lanekoa ez den is-tripuagatik bajan bazaude eta mutuak deituzgero, enpresako ordezkaritza sindikalaren bitar-tez baieztatu enpresak kudeaketa hori hitzartutaduen edo ez; hala ez bada, ezin zaituzte deitu.

• Bajaren lehen 15 egunetan ezin zaituzte deitu.• Zure etxea ez da mediku kontsulta, beraz, zuk

hala nahita baino ezingo dira sartu.• Lehen 15 egunak igaro ondoren deitzen bazai-

tuzte joan egin behar duzu, beti ere, joatekomoduan bazaude; horrela ez bada, txostenekin

eta idatziz justifika dezakezu eta etxean geratu.• Jarrera zuzena erakutsi behar duzu, baina ez

adiskidetasunezkoa. Mutuako medikuek ez dutegu sendatzerik nahi, baizik eta gu lanean lehen-bailehen hastea eta gaixotasun arrunta dela esa-tea. Beraz, ez eman behar ez den informaziorik,zure kontra erabiliko dute eta.

• Informeak eskatzen badizkizute baja eman di-zun medikuarengana bidali.

• Hobe da lehen mailako arretako medikuak tra-tamenduren bat agintzea, baina idatziz. Hala ez

bada, ekonomi efektuetarako alta emango dizu-te.

• Diagnostiko eta erreabilitazio frogak proposa-tzen badizkizute, jakin ezazu ez zaudela behartu-ta eta erabakia zurea dela.

• Zure mediku-datuak sekretupean gorde behardituzte beti.

• Gai hauek sozializatzeko eta erantzun kolekti-boa eman ahal izateko informa itzazu zure en-presako LABeko ordezkariak hartzen dituzunerabaki guztietaz.

Zer egin dezaket?

Las mutuas hacen negocio gestionando las bajas por enfermedad común y accidente no laboral


Emakumeasindikalgintza

2 0 0 6 k o U R R I A 1 5

DONOSTIA. Iraultzen

uskal Autonomia Erkidegoan Emakumeeneta Gizonen Berdintasunerako IV. Plana

abian da jada. Hainbat fasetan garatu dute plana,eta, hirugarrenera arte ez zuen LABek ekarpenakegiteko aukerarik izan. Gonbitea jasotzean, sindi-katuak beharrezkotzat jotzen zituen eskaerak etaproposamenak egin zituen, beti ere, planaren aurre-ko bi faseen berri ez izateak baldintzatuta.

Emakunderen web orrian horretarako zintzilika-tutako dokumentuan egin zituen LABek ekarpe-nak. Aipatu dokumentua, hain zuzen ere, prozesuluzearen emaitza izan da. Batetik, planaren egituradefinitu zen: Aholku Kontseilua sortu zuten, elka-rrizketa eta eztabaida bidez, aurreko planen ahule-zien eta sendotasunen lehen diagnostikoa egiteko.Bestetik, bigarren talde bat eratu zen, edukiak defi-nitzeko. Baina lan hori hiru zatitan egin zen, etaazkenekoa zen, hain zuzen ere, kontsulta publikoarieta ekarpenak txertatzeari zuzendutakoa. Hor, esanbezala, sindikatuak eskakizuna egin zien planarenbultzatzaileei, besteak beste, ordu arte landutakoprozesua, eta horrekin batera, planaren edukiak na-hiz egitura zehazteko eta azaltzeko.

Galdera asko daude airean, LABen zalantzek etaeskakizunek ez baitute erantzunik jaso.

Nafarroari dagokionez, bertan onartu dena Le-hen Aukera Berdintasun plana izan da. Foru Go-

bernuak 2006ko lehen hiru hilabeteetan eman zionbaiezkoa. Hasieran bilera bat egin zen zenbait era-gile sozialekin, eta bertan izan zen LAB. Handikaurrera, ordea, ez da besterik egin. Ez dute ondo-rengo pausoen berri gehiagorik eman, eta LABek,bederen, plana onartua izan zela prentsaren bidezjakin zuen.

Informazio faltaBi planak abian jartzeko erabili diren prozesuak

aintzat hartuta, sindikatuak uste du oraindik eran-tzun beharreko galdera asko dagoela: planen funtsaeta oinarria zein den, nola gauzatuko diren, sindi-katuon esku hartzea ahalbidetzeko bitartekorikizango ote den ala ez, planak aurrera eramateko au-rrekontua zein den, Espainiako Berdintasun Lege-ak nola eragingo dien…

LABi ulertezina egiten zaio sindikatuak Lan Ha-rremanetan ardatz eragile izanik, egitasmoaren in-guruko informazioa eta parte hartzea modu horre-tan murriztea. Are eta gehiago, kontutan izanik,zeregin horretan negoziazio kolektiboa ezinbestekotresna izango dela.

Dena dela, aukera berdintasuna lortzeko helbu-ruz sortzen diren tresnak baliatzeko apustua egitenjarraitzen du LABek. Bi kasuotan planak sortzekoprozedurak kritikatu beharrekoak izan arren, ber-dintasunaren aldeko eginahalean bitartekoak direnneurrian, ezagutu eta erabili egin behar dira.

Aukera Berdintasuna aldarrikatzeko LABen ekimena.

Aukera Berdintasun Planak indarreanEgitasmoak hezur-mamitzeko prozedurak kritikatu ditu LABek

ro sin cobrar un euro), sin que desde ninguna ad-ministración pública les hayan parado los pies. Estosupone condenar a las personas trabajadoras a su-mergirse en un largo proceso judicial, en torno aseis meses, durante el cual no cobrarán nada.

Intentan dejar desprovistas de protección econó-mica a personas que según el servicio público desalud precisan asistencia sanitaria. De esa manera,pretenden que acudamos a nuestro centro de aten-ción primaria y solicitemos el alta voluntaria, yaque, si no volvemos a trabajar, no vamos a cobrar niun euro mientras dure el proceso judicial. De locual es fácil deducir que durante seis meses no va-mos a tener con qué comer, pagar la hipoteca, etc.

Sendas sentencias ganadas por LAB confirmannuestra teoría de estas prácticas ilegales: dejan sen-tado que las mutuas no tienen la potestad de dar elalta a efectos económicos.

Las mutuas no pierden nada. Si se les denunciajudicialmente, como mucho lo que van a tener quepagar es la cuantía de nuestra baja. Son ellas las quegestionan nuestro dinero durante el tiempo que du-re el proceso judicial, al no tener ninguna otra san-ción administrativa que les haga cambiar sus actua-ciones. Y además, consiguen cumplir esas promesasrealizadas a las y los empresarios asociados de redu-cir las bajas de manera ilegal. En muchos casos setrata de empresas pequeñas, sin representación sin-dical, con trabajadores y trabajadoras nosindicados, y ahí consiguen su objetivo porque casinadie reclama. Mujeres, jóvenes, inmigrantes, per-sonas discapacitadas, trabajadores y trabajadoraseventuales, empleados de empresas de trabajo tem-poral...Todos son, debido a su situación de preca-riedad, colectivos de especial vulnerabilidad.

Estamos en un camino equivocado, en un cami-no centralista de privatización de la sanidad y de lasadministraciones públicas. Por eso, desde el sindica-to animamos a la clase trabajadora a organizarse yluchar contra éstas y otras prácticas ilegales tanto delas empresas como de las asociaciones de empresa-rios, que son las mutuas. Las respuestas a los pro-blemas individuales son necesarias, pero para cam-biar esta situación será imprescindible actuar de for-ma colectiva. Para defender nuestra salud y nuestravida tenemos que defender nuestros derechos, do-tándonos, para ello, de una representación sindical.

(*) Secretario nacional de Salud Laboral

Sentencias ganadas porLAB confirman que esasprácticas son ilegales

E


Emakumeasindikalgintza

1 6 2 0 0 6 k o U R R I A

DONOSTIA. Iraultzen

endekotasun egoeran dauden pertsonenzainketa familian egin izan den lana da,

ia beti emakumeek burutu izan dutena. Alabaina,apurka-apurka jendartea aldatzen ari da, eta erant-zuna eskatzen duten beharrak handitzen. Edonola-koa izanik ere, esan beharrik ez dago, menpekota-sun egoeran dagoen pertsona orok du laguntza ja-sotzeko eskubidea, eta hori bermatuko duen euskalsistema baten beharraz mintzatu izan da LAB orainbaino lehenago ere.

Ideia hori defendatzeko lanetan buru-belarrimurgilduta dihardu Mendeko Arretarako EuskalSistema Publikoaren Aldeko Plataformak. Hain zu-zen ere, aipatu eskariak plazaratu eta babesa lortze-ko asmoz sinadura bilketa kanpaina bati ekin zionurriaren hasieran. Aldarrikapena egitearekin batera,pertsonen zainketarekin inguruan informatzea erehelburu du.

Legegintzako Herri Ekimen batek duen baliaga-rritasun bera eman nahi zaio. Horretarako, EuskalAutonomia Erkidegoan 30.000 sinadura bildu be-harko lirateke; Nafarroan, berriz, gutxienez 7.000lagunen atxikimendua jaso nahi da.

Plataformak, besteak beste, zaintza lanen aurrean

Euskal Sistema Publikoa aldarri

Arazo ugari dituen sektorea da honako hau, eta Cleceko kaleratzeen kasuan bezala, emakumeak zuzen-zuze-nean nozitzen ditu.

DONOSTIA. Alex Esnal

El cuidado de las personas dependientes es unclaro ejemplo del papel que se le ha atribuido a lamujer a la hora de satisfacer muchas de las necesida-des de nuestra sociedad. Son labores que hasta aho-ra se realizaban en el ámbito doméstico; trabajosque no estaban remunerados. Es por ello que en elplano laboral, cuando se da respuesta a tales necesi-dades de manera profesional, este tipo de trabajo notiene la misma consideración laboral y social que elresto de empleos.

En este mismo contexto se han llevado a cabocuatro despidos en Clece, una gran empresa de ser-vicios que, entre otras cosas, gestiona la asistenciadomiciliaria de Irun y de Donostia. Es un serviciopúblico que por ley corresponde al Ayuntamiento,pero éste, por medio de un concurso público, sub-contrató a Clece. Entre los dos municipios sumanmás de 450 trabajadoras. Tres de las cuatro emplea-das despedidas se encontraban en bajas de larga du-

ración y la cuarta había salido de otra baja similar.La propia empresa ha aceptado que los despidos sonimprocedentes, pero le basta con abonar sus costespara llevar a cabo los propósitos.

Colectivo sin derecho a bajaEstamos ante un colectivo de mujeres con altas

proporciones de familias monoparentales (divorcia-das, viudas…), que realizan agotadoras jornadasaseando, limpiando y atendiendo las necesidadesprimarias de la parte más indefensa de la población,cuya edad y circunstancias de salud les impiden ha-cerlo. Además, en la mayoría de los casos, el trabajono se termina con la jornada laboral, ya que al llegara casa se tienen que dedicar a otras tareas.

Pues bien, la empresa considera que estas trabaja-doras no tienen derecho a caer de baja; situaciónque casi siempre se produce como consecuencia deesta agotadora situación.

Desde LAB y a través del Consejo Asesor de laMujer se ha solicitado la apertura de procedimiento

de investigación, y se ha exigido que se cumplan losprincipios generales del artículo 3 y los artículos 16,18.4 y 23 de la Ley de Igualdad de Mujeres y Hom-bres de la Comunidad Autónoma Vasca (ya que sonde aplicación a todos los poderes públicos de laCAV y las entidades privadas que suscriban contra-tos o convenios de colaboración con cualquiera deellos o sean beneficiarias de ayudas o subvencionesconcedidas por ellos).

Asimismo, los sindicatos que formamos el comitéde empresa hemos interpelado a todas las fuerzaspolíticas presentes en el consistorio donostiarra, in-cluida la ilegalizada Baga-Boga. Desde la junta deGobierno, PSOE e IU tratan de eludir sus responsa-bilidades ante esta situación, alegando que se tratade una empresa privada.

Las características de la empresa y las circunstan-cias que rodean a las empleadas (responsabilidadesfamiliares, falta de contacto entre ellas…) dificultanreconducir esta penosa situación, pero LAB conti-nuará luchando para alcanzar las reivindicaciones.

Mendekoen arreta

gizon eta emakumeen arteko berdintasuna lortu na-hi du. Eskaera horien aldeko atxikimendua emate-ko aukerarik bada oraindik, plataformako kideeksinadurak biltzen jarraituko baitute datozen egune-

tan. Zaintze lana banatzearen alde egitea eta gai ho-nekin lotutako beharrei erantzuna emango dionEuskal Sistema Publikoa aldarrikatzea, beraz, denonesku dago.

Un empleo sin reconocimiento

M


Ingurumena

BILBO. Jon Artetxe (*)

enemos el Tren de Alta Velocidad a las puer-tas de casa, pese a que Nuria Lopez de Gere-

ñu, consejera de Transporte de la Comunidad Au-tónoma Vasca, haya reconocido que es altamenteimprobable que la denominada “Y vasca” esté fina-lizada en el plazo fijado, es decir, para el año 2010.

El pasado 31 de marzo se adjudicaron las obrasde un primer tramo entre Arrazua/Ubarrundia-Le-gutio y el 22 de setiembre el Consejo de Ministrosautorizó a Fomento a licitar las obras de plataformapara 4 nuevos tramos, entre Legutio, Eskoriatza,Arrasate, Elorrio, Abadiño y Durango. Es inminen-te el comienzo de obras en la zona de Urbina, por loque la nueva fase traerá sin duda un gran incremen-to de la respuesta popular y contestación social.

Así, tanto desde la Red por el Tren Social defen-

diendo la validez de sus propuestas como desdeAHT Gelditu Elkarlana, LAB trabaja junto a co-lectivos sociales, ecologistas y políticos, redoblandoesfuerzos para impedir que se ejecute el proyectomás destructor jamás llevado a cabo en Euskal He-rria En este sentido, tras las exitosas manifestacio-nes de Legutio y Durango, AHT Gelditu Elkarlanaprepara para los próximos tiempos numerosas ynovedosas movilizaciones.

Debemos oponer a la imposición la fuerza de lalegitimidad, la necesidad de paralizar el proyecto ydevolver a la sociedad la capacidad de decisión.Asimismo, es imprescindible acometer un ampliodebate y un profundo cambio del modelo de trans-porte y de sociedad que se está imponiendo desdelas instituciones.

(*) LAB-Ingurumen arduraduna

La resistencia entraen una nueva fase

T

sindikalgintza

2 0 0 6 k o U R R I A 1 7

Se suceden las movilizaciones contra el Tren de Alta Velocidad y otros macroproyectos.

Tren de Alta Velocidad

AHT Gelditu Elkarlanak batzar orokor jendetsuaegin zuen urriaren 8an Legution. Bertan hartutakoerabakiak honakoak hauek dira: fase berriari aurreegiteko borroka indartzea, erantzuna sustatzea etainposizioa galaraztea. Adostutako lan ildoen arteanaipagarrienak, berriz, ondorengoak:

Herriz herri, eskualdez eskualde erantzun, salake-

ta politikoa eginez eta mobilizazioak bultzatuz.Nazio mailako erantzuna: laster emango dira ja-

kitera abiaraziko diren ekimen berriak. Ekimeno-kin jauzi kualitatiboa eta kuantitatiboa emango da.

Espropiazioen auzian zilegitasun eza salatu etakaltetuei lagundu. Egungo egoera agintarien nagu-sikeriaren isla da, beraiek ezarritako prozedurak ere

ez dituzte betetzen. Magadalena Alvarez, sustapenministroak berak aitortu du zailtasunak dituztelaarlo honetan. Gure ustez kaltetuen alegazioak di-tuzten eskubideen defentsan daude oinarrituta: he-rri-lan hau ez da beharrezkoa, ez da informazio etadokumentazio nahikorik eskaini eta prozeduranhuts larriak daude.

Elkarlanerako ildoak

J. Artetxe

“Europako Araudiaren Liburu Zuriaren arabera,politikak kalitate onekoak, egokiak etaeraginkorrak izan daitezen, behar beharrezkoa daherritarrek parte hartzea, politikak zehazten hasi etaezartzen diren arte”. Hauxe zion 2004an EuskalAutonomia Erkidegoko Ingurumen Sailburu zenSabin Intxaurragak. Non da, baina, herritarren par-te hartzeko eskubidea Abiadura Handiko Trenarenaferan? Non eta noiz eskaini zieten herritarrei bereborondate azaltzeko bitartekorik?

Herri eredua erabakitzeko eskubidea ukatu egindigute. Abiadura handiko trenak eragin zuzenakditu, besteak beste, mugikortasun, ingurumen, lu-rralde egituraketa eta energia arloan. Instituzioek ezdute ezarri herritarron eta giza eragileon iritzia eza-gutzeko tresnarik, ez dira saiatu gizartearen adosta-suna aintzat hartuko lukeen garraio eredua bilatzen.

Herri kontsultarik ere ez dute bultzatuinstituzioek, baina egin dira: Urbinako herri kon-tsultaren arrakastaren ondoren, Araban kaltetutako20 herrik emango diete orain biztanleei hitza, Abia-dura Handiko Trena egitasmoarekin ados daudenala ez adieraz dezaten.

Gauza bera gertatuko da Itsasondon abenduaren3an. Herritarrek eta zenbait udalek ez dute amoreematen eta bozketen bidez aurkakotasuna erakus-ten ari dira, nahiz eta instituzioek hori ere ez erres-petatu. Ibarretxe jaunak aintzat hartu beharko lukedefendatzen omen duen herriak duen erabakitzekoeskubidea.

Egoera honen aurrean, orain arte bezala, aurre-rantzean ere, LAB sindikatuko kideok gure lurradefendatuko dugu, eta horrekin batera, baita herri-borondatearen errespetua ere. Antola gaitezen etaerantzun dezagun!

Parte hartzeeskubidea?


1 8 2 0 0 6 k o U R R I A

Ekonomiasindikalgintza

DONOSTIA. Oihan Ostolaza*

txebizitzaren arazo larriak bere horretan ja-rraitzen du. 2006-2009 Etxebizitza Plana

(Eusko Jaurlaritzaren urriaren 3ko Gobernu Kon-tseiluak onartua) irtenbide gisa aurkeztu dute, bai-na honek ez dakar aldaketa nabarmenik, aurrekoplanekin alderatuz gero:

Helburu nagusi moduan babestutako etxebizitzakopurua 27.000 unitatetan gehitzea ezarri dute; ho-nek, 2002-2005 aldiarekin alderatuz gero, %30ekohazkuntza suposatuko du. Hala ere, 2006ko apiri-lean 82.587 pertsona zeuden Etxebiden izenaemanda, eta datozen 3 urteetan kopuruak gorantzjarraitzea espero da.

Aipatu planean, etxebizitza alorreko jarduerakanitzago egitearen garrantzia aipatzen da, modu ho-netan, eta lurzoruaren lege berrian oinarrituz, ba-bestutako etxebizitza mota berrien sorrera justifi-katzeko. Tartean tasatutako etxebizitzak daude: ohi-ko Babes Ofizialeko Etxebizitzek (BOE) baino 1,7aldiz prezio altuagoa izan dezakete eta 43.030 euroarte irabazten dituzten pertsonei zuzendurik daude.

Benetan onartezina eta kritikagarria da tasatuta-ko etxebizitzen ondorioz, ohiko BOEk eraikitzekolur portzentajea gutxitzea. Errenta baxuko gizartemailei kalte egiten zaie, errenta altuagokoen (urteko33.100 eta 43.030 euro artean) mesedetan. Honenguztiaren atzean eraikuntza enpresak,inmobiliariak, lurzoruaren jabeak, udaletxeak eta

E

Jaurlaritzaren etxebizitza politikak, eta ez jabetzako-etan. Jabetzan emandako babestutako etxebizitzekdenboraren iraganaz hasieran zuten funtzio sozialagal dezakete; izan ere, esleipen momentuan baldin-tzak betetzen dituzten pertsonei (etxebizitzarik ja-betzan ez izatea, gehienezko diru sarrera kopurua...)beranduago egoera ekonomiko edo ondare egoerahobe dakieke. Alokairuzko etxebizitza babestuenbidez, aldiz, onuradun kopurua handitzen da, erre-kurtso publikoen gizarte eraginkortasuna areagotzenda eta etxebizitza beharrak, momentu bakoitzekobehar pertsonalei era hobean egokitzen zaizkie.

…Eta hutsak gehiegiEtxebizitza hutsen gaia ere lotsagarria da. Euskal

Autonomi Erkidegoan orotara 890.000 etxebizitzadaude: horietatik %85 ohiko bizileku moduan era-biltzen da, %5 bigarren etxebizitza gisa eta %9,5hutsik daude, hau da, 84.500 etxebizitza inguru.

Kopuru izugarri hau etxebizitzak inbertsio mo-duan erabiltzearen ondorioa da; berez oinarrizkoondasun izan beharko luketen arren, askotan,finantza inbertsio errentagarri bilakatu baitira.

Zentzu honetan, Etxebizitza Sailak 2003. urteanmartxan jarritako Bizigune Programa positiboa delaesan daiteke, baina emaitzak oso mugatuak dira:2002-2005 Etxebizitza Planaren helburua 5.000etxebizitza huts merkatuan alokairuan jartzea zeneta 2.000 lortu ziren. Oraingo helburua, aldiz, bes-te 3.000 etxebizitza merkaturatzea da, guztira5.000ra iritsiz.

Fiskalitatea oso tresna eraginkorra izan daitekeetxebizitza hutsak merkaturatzeko, baina horretara-ko etxebizitzaren arazoarekin bukatzeko benetakointeresa eduki behar da.

(*) Ekonomia Idazkaritzako kidea

Etxebizitzaren arazoa

Etzebizitza kopurua hazi arren, arazoak bere horretan dirau.

orokorrean, etxebizitzaren merkatuan parte hartzenduten eta hauen garestitzearekin aberasten direnagente guztiak daude.

Alokairuzkoak gutxi…2006-2009 Planaren beste helburuetako bat ba-

bestutako etxebizitzen artean alokairuzkoen pisuaindartzea da. Benetan zer egin behar duten ikusita,ordea, propaganda hutsa dela esan daiteke. Eraikibehar dituzten 27.000 etxebizitza babestuetatik soi-lik 8.500 (%31,5) izango dira alokairuzkoak. 2002-2005 Planean aurreikusitako alokairuzko etxe ba-bestuen %57 bakarrik eraiki zuten, eta plan hone-tan ere antzeko zerbait gerta daiteke.

Gaur egun etxebizitzaren arazoak nolako dimen-tsio hartu duen ikusirik alokairuzko etxebizitza ba-bestuetan oinarriturik egon beharko luke Eusko

Eusko Jaularitzaren 2006. urterako Aurrekontu Orokorretan Etxebizitza Programak hazkunde ekonomi-koa izan duen arren, arazoaren larritasuna ikusirik beharrezkoa da esfortzu handiagoa egitea.

Honekin loturik, azpimarragarria da 2006. urtean etxebizitzarekin loturiko gastu fiskalek (kenkari, ho-bari, ...) 512 milioi eurotako kostua izango dutela, Eusko Jaurlaritzak Etxebizitza Programara zuzendurikoa(177,5 milioi euro) ia hirukoiztuz.

Aipatu ezaugarriak dituen etxebizitza politika ez da justua, maila ekonomiko altuagoa duenari trataerahobea eskaintzen baitio. LABek beharrezko ikusten du Eusko Jaurlaritzak, Foru Aldundiak eta udalek alorhonetan izan beharreko esku hartze publikoaren inguruan gogoeta sakona egitea.

Gogoeta egiteko premia

Behar bezalako erantzunik ez


2 0 0 6 k o U R R I A 1 9

Mantener la presión

Aspecto de la manifestación convocada por el Foro de Ibaeta en Donostia.

GASTEIZ. Mati Iturralde

a política penitenciaria de los estados españoly francés ha ido añadiendo nuevos elementos

a la conculcación permanente de derechos de lospresos y presas políticos vascos.

Desde el inicio de la dispersión hace casi 20 años,el objetivo marcado fue y es doblegar a un colectivopolítico para poder así utilizar mejor el indispensa-ble capital humano que representan en el conflictopolítico vasco. Las pretensiones no han sido cubier-tas ni en los momentos en los que el arrepentimien-

to y la reinserción se intentaron vender a mejor pre-cio; la cohesión de los y las militantes vascas en pri-sión no se ha resentido ni un ápice, por lo que obje-tivo se convierte en pura y dura venganza contraellos y todo su entorno familiar y social.

Las casi 700 personas presas en las cárceles espa-ñolas y francesas y las casi 2.000 exiliadas son expo-nentes de una realidad que por mucho que se hayaintentado ocultar y manipular representa en toda sucrudeza la existencia de un conflicto político enEuskal Herria. En la situación actual, después desiete meses de alto el fuego permanente, cualquiera

L

Labetik

podría esperar que esta política se hubiera modifi-cado o al menos aligerado... Pero nada de esto estásucediendo sino más bien lo contrario.

La denegación sistemática del artículo 92 a lospresos y presas gravemente enfermas, la aplicaciónde la cadena perpetua por la revisión de condenas yel aislamiento cada vez más agudizado dejan en evi-dencia la táctica de los estados español y francés:utilizar al colectivo de presos y presas vascas comorehenes sin que sea obstáculo infringir su propia le-galidad, o como en los últimos tiempos, modificar-la a su conveniencia para convertir en papel mojadolos derechos básicos de las personas en prisión.

Frente a la perversión del Estado de Derechoagentes políticos y sociales vascos han entrado eneste juego siniestro, subordinando la denuncia yreivindicación de condiciones dignas en las cárcelesa diversas situaciones y, lo que es más grave aún, asus propios intereses políticos. Si la defensa de losderechos del colectivo se convirtiera en un tema in-negociable e indemorable en las agendas políticasdel PNV, UPN y el resto de formaciones políticas,la situación variaría de una manera sustancial.

En la izquierda abertzale hemos luchado en sole-dad demasiados años contra la dispersión, el aisla-miento, los malos tratos y la arbitrariedad. Ahoraeste tema debe adquirir otra dimensión y conseguirque sea toda la sociedad vasca quien exija que los ylas presas políticas vascas recuperen todos sus dere-chos; entre ellos, y de manera imprescindible, el de-recho a la participación política en el proceso que seabra en este país.

Fiesta de solidaridad en Gasteiz •Un centenar de personas se dio cita el

pasado 19 de setiembre en la fiesta reivindi-cativa de solidaridad con el colectivo depresos y presas vascas organizada por laSección Sindical de LAB en DaimlerChrysler (antes Mercedes Benz). Se trata deuna cita que se repite más o menos cadados años. En esta última, como en las ante-riores, el buen ambiente fue la nota predo-minante durante el transcurso de los actosrealizados en el polideportivo del Campillode Gasteiz, bajo el lema “Ez daudenekinelkartasun jaia. Euskal Presoak etxera”.

En defensa de las presas y presos políticos vascos


ANDOAIN. T.T.

rigain izena duen etxea, Andoainen, urria-ren 5eko iluntzean. Joxerra Goikoetxea,

Ardotxi, ez dago fisikoki bildutakoen artean, bainaliburuaren orrialdeetan, lagunen bihotzetan, hizla-rien hitzetan bere presentzia gorpuzten da. Baitaetxe zahar horren hormetan ere, bertan bizi izanbaitzuen bere gaztaroa Iraultzeneko zuzendaria izanzenak.

“Mentxakaren aitorpena” bere lan autobiografi-koa argitaratzearekin, mahai ingurua egin zen An-doainen, idazlea eta garai hartako bere bizipenakaztertzeko. Xabier Mendiguren editorea, eta Ardot-xiren militantziako kideak izan ziren Emilio LopezAdan, “Beltza”, eta Jose Idoiaga, “Petxo”, bildu zi-ren Elisabete Garmendiaren gidaritzapean. Zailazen pertsona bera eta bizi zituen garaiko gertakizu-nak bereiztea, baina 1969-71ko markoan ipinitakokoadro polit eta gertukoa marraztea lortu zen areto-an. Eta Ardotxi beranduago ezagutu zutenentzat,lehio bat ireki zen Ardotxi gaztearengana hurbiltze-ko eta berak bizitza osoan erakutsitako izaera etakonpromiso iraultzailea gaztarotik zetozela baiezta-tzeko.

Andoaingo Urigain etxean, liburuaren harira egindako mahai-inguruko une bat.

Iragana bizirik

Fikzioazgaindi

DONOSTIA. M. Jauregi

Euskal Herriaren historiak istorio ugari ditu berebaitan. Fikziozkoak diruditen arren, benetakoakdiren hamaika kontakizun. Horietako batzuk au-rrekoengandik jasoak ditugu. Beste batzuk, ordea,belaunaldi batetik besterako iraganbidean geratudira, ez baita beti erraza izaten norbere bizipenakbesteren egitea. Aspaldidanik omen zuen Ardotxikbereak liburu batean jasotzeko asmoa…Etahementxe, esku artean dugu Mentxakaren Aitorpe-na.

Urteetan atzera egiteko abagune bikaina eskaint-zen duen lana da honako hau. Frankismoa eta dik-tadura osteko garaia bizi izan zuten irakurleentzat,memoria freskatzeko ariketa izan daiteke. Geroago-koak garenok, berriz, garai hartako egoera sozio-politiko eta ekonomikora gerturatzen gaitu, besteakbeste.

Denborak ez du beti balio bera. Komisarianemandako egunak amaiezin bihur daitezke. Zeresanik ez, salbuespen egoera indarrean izanda, ego-naldia nahi adina luzatu dezaketenean. Mentxakak15 egun eman zituen barruan eta 15 atal (egun ba-koitzeko bat) ditu liburuak. 15 mila pezetakofidantzapean berreskura zitekeen askatasuna garaihartan, edota betirako galdu, hori ere bai.

70. hamarkadako zertzelada gutxi batzuk dirahoriek. Irakurketak aurrera egin ahala, gehiago aur-ki daitezke. Deigarriak asko, egungo ikuspuntuabesterik ez dugunontzat, baina ezagunak ere bai,torturaren inguruko kontakizunak kasu, denbora-ren joan-etorrian bere horretan mantendu direna-ren seinale.

Burgosko prozesua, Roberto eta Botella opera-zioak, Baionan 1970eko martxoaren 17an hasi zu-ten gose-greba, lehenago Martuteneko espetxeanegindako egonaldiak utzitakoa… Deklarazioetanedo haietatik kanpo, arnasbide moduan, garaikogertaera nagusienei errepasoa ematen die preso da-goen bitartean.

Gogoeta sakonak etengabe islatzen ditu hasiera-tik bukaerara arte. Baita, orokorrean, ETAren garaiartako barne-eztabaiden nondik norakoak ere: era-kundearen VI. biltzarra, Lege Sindikal berriaren au-rrean hartu beharreko jarrera… Garaian kokatu etabidezidor ezberdinetan barrena abiatzeko aukeraematen duten gogoetez jositako lana da honakohau. Eta liburu batek gurasoei entzundako pasadi-zoak gainditu ditzakeenean… irakurtzea merezi du.

2 0 2 0 0 6 k o U R R I A

U

Labetik

Bizi dugun momentuan,memoriarenberreskuratzeakgarrantzia handia du

ETAren lehenengo urteak ziren, eta garai hartakokontzeptu idelogiko orokorrak –marxismoa, iraul-tza, klase sozialak, frankismoa, Euskal Herria nolagaratu, borroka motak, bizi planteamenduak…-dena zegoen eztabaidagai, baina eztabaidak ez zuenekimenak geldiarazten. Bietan bete betean hartuzuen parte Ardotxik. Konpromiso militantera nolairitsi ziren aipatu zen baita, nahiz eta gero, urteetanzehar bakoitzak bide ezberdinak hartu.

Bereziki hunkigarria izan zen Ardotxirekin atxi-lotua izan zen Iñaki Aranbarriren interbentzioa.Hitz xume eta zuzenetan, han zeudenen aurreanliburuko bizipenak gorpuztea lortu zuen.

Bizi dugun momentuan, memoriaren berresku-ratzeak garrantzia handia du. Etorkizuna eraikitze-ko, iragana ezagutu behar da. Gure kidea izan zena-ren liburua ekapen aberatsa da bide horretan.


2 0 0 6 k o U R R I A 2 1

Portada del libro que recoge un retrato socioeconómico de nuestro país.

DONOSTIA. Eugenio Etxebeste (*)

a construcción de una nación es una tareaardua y compleja que entraña planificación,

metodología y, sobre todo, compromiso e implica-ción.

Euskal Herria tiene no sólo el derecho sino la ne-cesidad de constituirse en nación soberana para ga-rantizar su supervivencia y reafirmar su identidad.Ello requiere establecer bases sólidas para edificar,paso a paso, ese largo proceso que nos conducirá ala recuperación plena de nuestra voluntad cultural,social, política y económica.

Uno de esos cimientos es desvelar la informacióny conocimiento de qué y quiénes somos, cómo ydónde estamos, para así poder discernir desde estaventana el futuro de qué y quiénes queremos ser,cómo y dónde deberemos estar. Una tarea complejadebido al manto de manipulación tendido desdelos Estados español y francés.

Por ello, la Fundación Ipar Hegoa, vinculada aLAB, en su vocación de despertar conciencias críti-cas ante el actual (des)orden neoliberal, ha queridocontribuir a la publicación y edición de la obra“Euskal Herria eskualdeka. Egoera sozio-ekonomi-koaren argazkiak”.

De una parte, reconociendo el trabajo realizadopor el periódico Berria en su suplemento “Egitura”;

Ventana abierta al futuro

L

Labetik

Investigaciones sobre nuestra realidad

jeres y hombres podamos decidir y participar en laconstrucción nacional y social de la nación vasca.

En busca de otro desarrolloNecesitamos conocernos, y qué mejor para ha-

cerlo que escarbando en la realidad desde aquellosámbitos territoriales que inciden en nuestras diná-micas cotidianas.

La riqueza de la obra radica, más allá de suexhaustivo contenido de datos, en ofrecernos unpanorama de proximidad, ligado a temas candentesy pendientes en materia de educación, sanidad, ur-banismo…, en definitiva, de desarrollo social y eco-nómico. Todo aquello vinculado con un proyectode progreso alejado de la dictadura impuesta por elfalso “bienestar” del neoliberalismo y el autonomis-mo servil.

Euskal Herria ha de conformarse indudablemen-te como un ente territorial unitario, pero ello noobsta para que esa unidad se desarrolle desde la legi-timidad y equilibrio de un modelo de distribuciónrespetuoso de las particularidades específicas de los“territorios” (provincia, comarca, municipio). Alcontrario, en claves de democracia participativa,equidad y justicia social, es esencial salvaguardar loque por criterios históricos, lingüísticos, políticos oeconómicos, hemos ido atesorando en nuestras re-laciones internas. El todo no debe condicionar a laspartes, sino a la inversa, las partes deben protagoni-zar el todo.

La asignatura pendiente en este sentido oscila en-tre lo que desde una perspectiva social y económicapodríamos denominar “euskal herria” o “euskal hi-ria”. Debate pendiente al que esta obra aporta sugrano de arena, otorgando protagonismo a las dis-tribuciones territoriales básicas y lanzando el retohacia la necesidad de trabajar hoy para elaborar eldiseño de ordenación territorial ajustado a la EuskalHerria de mañana.

(*) Miembro de Ipar Hegoa

de otra, colaborando con el organismo Gaindegia,alentando su labor de observatorio socio-económi-co para Euskal Herria y compartiendo con ambosdedicación y esfuerzo vinculados al proyecto nacio-nal vasco.

Y lo hemos hecho con el deseo de ser cómplicesde una realidad que nos muestra una faceta denuestra idiosincrasia como pueblo, a la que no de-bemos renunciar de cara a respetar un ordenamien-to territorial justo y democrático, desde donde mu-

Iniciando un ciclo de presentaciones en ámbitosuniversitarios que continuará en el resto de capita-les vascas, el sábado 7 de octubre se presentó en lalibrería Elkar de Baiona el libro “Euskal Herrikoeskualdeka”, editado por Ipar Hegoa Fundazioa. Enel acto tomaron la palabra la representante de Gain-degia Solange Mariluz, la periodista y redactora dellibro Nora Alberbide y el miembro de Ipar HegoaLontzi Amado-Borthayre. Al acto asistieron diver-sos representantes políticos y sociales de Ipar EuskalHerria.

Presentaciónen Baiona

Necesitamosconocernos, y qué mejor que hacerloescarbando en la realidad


2 2 2 0 0 6 k o U R R I A

Lanhitz ekimena martxan

BILBO. Itziar Lopategi

railean, euskararen inguruan, ez ohiko argaz-kiak ikusi ditugu. EAEko Hizkuntza Politika

Sailburuordetzak lan munduan euskararen erabilerabultzatzeko abian jarriko duen programa aurkeztueta aurrera eramateko lankidetza hitzarmen banasinatu du patronalekin eta ordezkaritza handiendugun lau sindikatuokin.

Lanhitz programa, enpresei eskainiko zaien tres-na da euskararen normalizazio planak landu ditza-ten. Administrazioak oinarri bezala hartu du eus-kalgintzaren eskutik landu den metodología eta ho-rri baliabideak eta finantzaketa gehitu dizkio.

Hastear dagoen ekimenaren bidez eta urtarrilabitartean, 1.800 enpresei euskara planen eskaintzaluzatu nahi diete. Ez da inor behartuko, plana baiala ez, enpresen borondatearen arabera izango da.

Ekimena baloratzeko orduan, beharrezko ikustendugu ongi aztertzea, hots, gure ustez, dituen gabe-ziak, indarguneak eta eskain ditzaken aukerak ze-haztea. Gabezietatik hasita; ekimen deslotua da, ezdu proiekzio estrategikorik, ez baitago txertatua lanmundua erabat euskalduntzea helburu duen planestrategiko orokor eta integral batean. Azken haupremiazkoa izan arren, ez dago. Ekimen honetan ezda ere aipatzen elkarlanik euskalgintzarekin, orainarte oztopo guztien gainetik, lan munduan ekime-nak sustatu dituenarekin. Bestalde EAEn kokaturikdago, Euskal Herrira zabaltzeko aukerarik emangabe.

Hizkuntza Politika Sailburuordetzak lan munduan euskara bultzatzeko plan berria jarri du martxan.

IPuntu baikorrak ere badaude; lehen aldiz EAEko

administrazioak euskara planen eskaintza zuzenaeraman du enpresetara, eta enpresari etasindikatuen laguntza eskatu du. Lehen aldia da erepatronalak euskara bultzatzeko ekimen baten alde-ko jarrera erakutsi duena eta sindikatuok elkarlane-an euskara bultzatzeko prest gaudena.

LABen ustez, ekimen hau abian jartzeak EuskalHerriko lan munduari zuzendutako euskararennormalizaziorako plan estrategikoaren diseinuanlanean hasteko balio beharko luke, baita ere euskal-gintzarekin elkarlan sendoa erdiesteko. Ekimen ho-nek EAEko Administrazioak hizkuntza normaliza-zio politika eraginkortuko duten neurriak bidera-tzeko aukera eman du; alegia, sentsibilizazioarekinbat euskalduntzearen beharrari helduko diotenak.

LABek argi du euskararen normalizazio planakbultzatu behar ditugula enpresa guztietan. Hitzar-men honek eskaintzen dizkigun aukerez baliatuz,ahalik eta enpresa gehienetan euskara planak abiadaitezen lan egin behar dugu. Horrekin batera, ai-patu gabeziak gainditzeko tinko borrokatuko dugu.

EAEko Hizkuntza Politika Sailburuordetzak lan munduan euskararenerabilera bultzatzeko programa berria jarri du martxan

Lan munduareneuskalduntzea ez dabehartzat hartzen,aukerazko izaera du

BILBO. Itziar Lopategi

Oporraldia eta hauteskunde sindikalak direlamedio, orain arte, ez dugu aukerarik izan LanEusII. Konferentziari buruzko informazioa gure arte-an zabaltzeko eta, era laburrean bada ere, Konfe-rentzia honetan landu eta eztabaidatu ziren hain-bat gauza jakinarazi nahi dizkizuegu Iraultzen ho-netan.

Konferentzian, sindikatuko kide eta gonbida-tuen artean, 102 pertsonak hartu genuen parte etajasotako galdetegiaren arabera, balorazio orokorraoso ona izan da.

Bertan, Katalunian, lan munduan, hizkuntzanormalkuntza lortzeko garatzen ari diren estrate-gia ezberdinak ezagutzeko aukera izan genuen etahorrekin batera, LABen egitasmoak jasotzen di-tuen txostena eztabaidatu genuen. Urtea bukatubaino lehen, gure lanerako baliagarria izango dela-koan Ipar Hegoa fundazioak materiala argitaratze-ko asmoa du.

Halere, Konferentzian antzemandako eginbeha-rrak aurreratu nahi dizkizuegu:

Alde batetik LanEus egitasmoa gure ordezkarieta afiliatu guztien artean zabaltzea da. Eskaintzendizkigun aukerak ezagut eta erabil ditzagun.

Bestetik, informazioa eta aukerak ezagutzeaklagunduko digu ekintza sindikalean eta negoziaziokolektiboan euskararen aldeko neurriak proposa-tuz, defendatuz eta borrokatuz

Hirugarrenik, lan munduan euskararen sustape-na hiru mailatan landuko dugu:- Orokorrean, normalizazio plan estrategiko osoa

modu egokian martxan jarri dadin behar direnelkarlan, akordio eta neurriak lantzen jarraitu-ko dugu euskalgintzarekin eta lan mundukoeragile guziekin.

- Enpresetan, euskararen aldeko neurri eta nor-malizazio planen bultzadan urrats berriakemango ditugu. Euskara Idazkaritzatik aholku-laritza bideratuko da.

- Euskara Idazkaritzak zehazturiko lan ildo etalehentasunak sindikatuko egitura guztietara za-balduko dira, horietan lan daitezen.Laugarrenik, euskara Idazkaritzaren osaketa sen-

dotzeko urratsak emango ditugu, erreferentziahurrengo Biltzar Nagusian jarriz.

Eta azkenik, euskararen sustapena eta normali-zazioaren aldeko aktibazioa bultzatzeko eta neur-tzeko bitartekoak zehaztuko ditugu.

Lan munduaeuskaraz

Labeuskalduntzen


2 0 0 6 k o U R R I A 2 3

Euskal herri erakundeen ordezkaritzak mezu zuzena eraman zuen Estrasburgora.

DONOSTIA. Teresa Toda

uskal Herria ikusgai izan zen urriaren 25eanEstrasburgon, Europako Batasunaren

bihotz politikoan. Herri bat garela garbi adierazizuten Euskal Herritik joandako ehunka lagun zeineragile sindikal, sozial eta politikoek eta instituzioe-tako ordezkaritzek. Argi geratu zen zein den euskalherritarron gehiengoaren xedea: euskal nazioak Eu-ropako beste herrien artean bere tokia edukitzea.

Baina nahia eta eskubidea, sendoak izan arren, ezdira nahikoa nazioa eraikitzeko. Nazio bat ez daizaeraz, nahiaz eta borondatez bakarrik eraikitzen;horrela balitz, bidearen zati nagusia egina edukikogenuke. Nazioek nazio instituzioak behar dituzte,euren boterea kudeatzeko, euren jendarteen proiek-tuak aurrera eramateko; inoren menpe ez bizitzeko.Eta gaur, Euskal Herrian, dimentsio nazionala duenegitura oso gutxi dago. Daudenak, gainera, egoeraberezian daude, Udalbiltza kasu.

Hori bai, urteetan zehar, herriaren antolatzekousadio, borondate, eta auzolanari esker, nazio osorazabaltzen diren erakundeak sortu dira, behar ezber-dinei aurre egiteko. Adibide asko dago, euskararenaldekoak, edo gazte arloan, kiroletan, kulturan sor-tutako herri ekimenak… Baita beste mota batekoegiturak ere, horien artean, LAB, Euskal Herrikolehenengo sindikatu nazionala.

Horrekin batera, azken urte hauetan instituzionazionalak sortzeko ahaleginek fruituak eman di-

Eirekiko da, euskal herritarren eskubide guztiak Eus-kal Herri osoan bermatuz.

Zentzu honetan, herri prozesua oinarrizkoa izan-go da egoera hori iristen denean. Ordurako, zimen-du batzuk sendo finkatuta egon behar dira, eta eus-kal herritarron eskubideen aldeko borrokaren bidezlortuko da hori.

Ezker abertzaleak –LAB barne– herri estrategia-ren aldeko apustu sendoa egiten du. Planteamenduhorretan, Euskal Herriaren erakundetzean urratsatzeraezinak ematea eta norabide honetako doazenegitasmoak bultzatzea proposatzen du. Erakundetzekontzeptua zabala denez, arloz arlo landu behar da,ikuspegi orokorra galdu gabe. Orduan, eremu etaarlo ezberdinetan eskubideen defentsa eta praktikaindartu eta gauzatu behar da.

Guzti horretarako, ezker abertzaleak berezko il-doa du, nola ez: Euskal Herria ezkerretik eraikitzea.Beraz, ezker abertzaleko eragile ezberdinak bereizaeran eta egitekotan oinarrituz, proiektu politiko-arekiko ildoak garatzen joan behar dira.

Horrek ez du inondik inora esan nahi beste eragi-leekin aliantzak bilatuko ez direnik. Herri eragileenparte hartzea eta herritarren auzolana behar beha-rrezkoak dira herri estrategiarako. Gainera, bide ho-netan proposamen zehatzak badaude, baita urratsakegiteko aukerak ere. Aurtengo Nazio Eztabaidanberritu den Nazio Plana ezinbesteko “errepide ma-pa” nazio eraikuntzan konpromiso sendoadutenentzat.

Estrategia parte hartzaileeta ezkertiarra behar da

tuzte: hor dugu Udalbiltza eta Nazio Eztabaidaedota Nazio Garapenerako Biltzarra. Funtsezkoakdira nazio eraikuntzaren bidean.

Baina erakundeak gorpuztea ez litzateke nahikoaizango. Egituratzea nazio eraikuntzarako tresna batda, baina benetan eraginkorra izateko, tresna hauduen herriak nazio bezala, subjektu politiko bezala,pentsatu eta aritu behar du. Gaurdanik, gainera.

Ezker abertzalearen aburuz, hor kokatzen da mo-mentu politiko honetako erronka handia, martxandagoen prozesu demokratikoaren pare-parekoa. Aregehiago, prozesuaren ildo bakoitzak (euskal herrita-rron eskubideen onarpenean oinarritutakokonponbidea, eta nazio egikaritzea) bere potentzia-la du, Euskal Herriaren askapenerako prozesuan.Ezker abertzaleak prozesua bere osotasunean har-tzen du, gatazkak berak izaera integrala duela uler-tuaz.

Herri estrategia Ziklo politiko berri honek marko politiko berria

ekarri behar du, lurraldetasuna eta autodetermina-zioaren gakoetan oinarrituz. Baina marko berriak ezditu automatikoki gaurko zatiketa administratiboaeta egitura hutsuneak gaindituko. Trantsizio bidea

euskalherria

Eskubideak gauzatzeko bideaEzker abertzaleak herri estrategia lantzeko proposamena egiten du

Nazio eraikuntza


2 4 2 0 0 6 k o U R R I A

DONOSTIA. Teresa Toda

Jagoba Zulueta es desde hace tres añoscoordinador de Nazio Garapenerako Bilt-zarra, el organismo que lleva a la prácticalas decisiones del Foro Nacional de Deba-te, que acaba de celebrar en Burlata su ter-cera reunión plenaria. Conscientes de quesu importante actividad es aún bastantedesconocida a nivel popular, la entrevistacomienza aclarando conceptos.

Nazio Eztabaida, el Foro de Debate Na-cional arrancó en 2003 –explica Zulueta–a llamamiento de Udalbiltza y respondien-do al vacío palpable en Euskal Herria parahacer frente a los retos que tenemos comonación. Se daba casi por agotado el actual

marco político y parecía que se abrían expectativaspara un nuevo ciclo. Se demandaba un espacio en elque hombres y mujeres que trabajan en sectores deconstrucción nacional pudieran debatir sobre cómodebe ser este país y qué tenemos que hacer, por en-cima del proyecto que tenga cada quien, para asen-tar las bases de Euskal Herria como nación.

El Foro Nacional de Debate quiso llenar ese va-cío. Desde la responsabilidad colectiva, se crearon elpropio Foro, y Nazio Garapenerako Biltzarra(NGB) para cumplir y ejecutar las decisiones delForo. En estos años, esas decisiones han ido dirigi-das a diseñar y acordar un Plan Nacional para laconstrucción de Euskal Herria. En 2006, nos he-mos planteado cómo articularlo y qué objetivosmedibles y tasables hay que fijar, de año en año, pa-ra poder dar pasos reales.

También se ha aportado a la resolución delconflicto, promoviendo el Acuerdo Democráticode Base.

Sí, el Foro se preguntó qué podíamos hacer comopueblo para poner en marcha un proceso real deresolución del conflicto político y armado. La inter-locución con diferentes agentes políticos y socialesdio como resultado la firma por 55 de ellos de unAcuerdo Democrático de Base (OHD), que reivin-dicaba la creación de una mesa de resolución. Esalínea de trabajo ya ha dado de sí todo lo que podíadar; habrá mesa o no habrá mesa, pero en lo queconcierne al compromiso de los agentes políticos ysociales que respetan Euskal Herria como nación ya

Jagoba Zulueta, coordinador de Nazio Eztabaida

se ha hecho el ejercicio de poner instrumentos parala resolución. Una resolución que el Foro entiendeque debe basarse en el derecho de autodetermina-ción, la territorialidad y el respeto a los derechosnacionales de Euskal Herria.

¿Qué balance se ha hecho sobre lo acordadoen 2005?

Es importante subrayar que en el Plan Nacionalque se aprobó se incluían líneas de trabajo y proyec-tos que ya se están realizando en Euskal Herria, im-pulsadas por diferentes agentes. Al incluirlos en elPlan, les dábamos una categoría de prioridad nacio-

Jagoba Zulueta es coordinador de Nazio Garapenerako Biltzarra desde hace tres años.

euskalherria

“Un nuevo marco tiene queposibilitar la estructuración nacional”

ELKA

RRIZ

KETA

“Se dan los factoresnecesarios para afrontarla renovación yreorganización deUdalbiltza”

nal. Para este curso quedaba determinar qué teníaque aportar el propio Foro, o el conjunto de losagentes de modo colectivo, a esos proyectos.

El balance es mixto. Se ha avanzado mucho enalgunas de las líneas del Plan: la elaboración de uncurrículo vasco, la creación del Consejo Nacionalde la Juventud de Euskal Herria, el desarrollo deuna campaña nacional y unitaria para la euskaldu-nización de niñas y niños por medio de la escuela…Tienen un desarrollo importante y se mueven en lasclaves que plantea el Foro: ser proyectos abiertos atoda la sociedad y participativos, abarcar el conjun-to de Euskal Herria y tratar de dar cabida a diferen-tes sensibilidades ideológicas; que no sean partidis-tas sino que apuntalen Euskal Herria como nación.

Hay otros proyectos y líneas en las que apenas sehan dado pasos o no se ha hecho nada. Ahora tene-mos la labor de ver si realmente son importantes acorto plazo; y si así es, qué tenemos que hacer.

El fortalecimiento de Udalbiltza es uno de lospuntos acordados, a pocos meses de las eleccio-nes municipales. ¿Se ha trabajado con las dosvertientes de Udalbiltza?


2 0 0 6 k o U R R I A 2 5

Sí. Durante todo el año pasado el Foro ha tenidouna interlocución abierta con ambas; les hemostrasladado la necesidad de que, con responsabilidade iniciativa propia, se reorganice como instituciónnacional única, que no actúe más como instituciónde parte sino como institución nacional al serviciode toda la ciudadanía, y, según entiende el Foro, dela construcción nacional.

Durante esos contactos, fuimos observando unapostura abierta y un análisis compartido por laspartes, si bien por la de Udalbiltza-Udalbide se in-sistía en la necesidad de un alto el fuego, advirtien-do que ésa fue la razón de la ruptura en 2001, análi-sis que no compartíamos. Hoy constatamos que eseargumento ha desaparecido, y, teniendo en cuentaque se va a renovar toda la representación munici-pal en Euskal Herria, se dan los factores necesariospara afrontar no sólo la renovación de Udalbiltzasino su reorganización como institución nacional.

El Foro va a mantener la interlocución con lasdos vertientes, pero a ellas les compete diseñar y lle-var a cabo el proceso. Por nuestra parte, queremoscompartir con los agentes sociales, sindicales y polí-ticos un análisis sobre la importancia de Udalbiltzacomo institución nacional en un proceso político.

Las instituciones de relaciones laborales, encrisis. ¿Cómo puede incidir el Foro, en este caso?

No es casualidad que haya crisis en esos organis-mos del marco autonómico, porque el diseño mis-mo de ese ámbito obedece a un modelo estatal queal fin y al cabo impide que se pueda decidir aquípara aquí. Muchas veces, al hablar de construcciónnacional parece que planteamos algo muy unidosolamente al territorio o al desarrollo a nivel máscultural, político, identitario… Pero la estructura-ción como nación afecta directamente al futuro la-boral de trabajadores y trabajadoras de Euskal He-rria, y a su futuro inmediato, a la hora de la toma dedecisiones, quién las toma, en qué condiciones. Eseproceso tienen que liderarlo los agentes políticos ysindicales que llevan la iniciativa. Pero tiene que ha-ber una sinergia, una circulación entre todos losque trabajan en ese ámbito o en otro en la estructu-ración. El resto tenemos que analizar detalladamen-te qué podemos hacer para ayudar en el camino quetratan de abrir los sindicatos abertzales.

El Foro Nacional de Debate –Nazio Eztabaida– está integrado por unas 400 personas, provenientes dedistintos ámbitos de trabajo y territorios. La mayoría están a título individual, aunque las hay también de-signadas por los organismos a los que pertenecen. Para reunirlas, se han utilizado, entre otros, criterios degénero y de equilibrio entre diferentes edades.

Por su parte, Nazio Garapenerako Biltzarra se compone de unas 40 personas que dinamizan sus diversasáreas de trabajo. Su misión es dar cabida a personas y organismos de su ramo para diseñar conjuntamentepropuestas concretas para el Foro. La estructura de NGB se retoca en función de las decisiones de la asam-blea; a partir de ahora, por ejemplo, habrá una comisión especial de interlocución para Udalbiltza y otrapara el auzolan. Además, están las líneas de trabajo más fijas –red de reflexión, euskara, MVRL, situacionesde excepción…–. Cuenta con una secretaría permanente que coordina y desarrolla tareas concretas.

Retrato del Foro

Zulueta, frente a un mapa de Euskal Herria.

En otro orden de cosas, ¿cómo se transmite lalabor del Foro al sector de la sociedad que no vea Euskal Herria como nación?

A eso se respondió ya en el debate de 2003, enfo-cando el reto en dos líneas: una, resolución del con-flicto como pueblo, y otra, cómo avanzar en laconstrucción nacional. Para mucha gente que estáen el Foro, no se entiende una sin la otra, perocomprendimos que la primera necesitaba de unacuerdo global que implicara a todas las partes y laotra no. Cuantas más partes, mejor, pero con pocastambién se podía hacer mucho por el país.

Está claro que cada partido afronta el proceso po-lítico desde perspectivas diferentes. Pero el Forocree que hay cosas que tienen que quedar claras: unmarco político nuevo tiene que posibilitar la estruc-turación de Euskal Herria en todos sus ámbitos pa-ra poder desarrollarse como nación si así lo desea.

Planteamos esos mínimos democráticos teniendomuy en cuenta que queremos llegar más lejos.Otros pueden hacerlo desde otras sensibilidades ocomo estación final de un proceso. Por ello, quere-mos desarrollar nuestro trabajo al margen de quepueda haber un acuerdo político o no, porque Eus-kal Herria necesita esas estructuras. Además, plan-teamos ese mínimo para poder proponer luego a laciudadanía, en base a un escenario real, que desdeese marco jurídico político nuevo se puede dar unsalto hacia la libertad de Euskal Herria.

La actual división administrativa no facilitalas cosas…

El Foro siempre ha intentado ser muy escrupulo-so en dar su verdadero lugar a todas las realidadesque hay en Euskal Herria. Su composición obedecea un intento serio de integrar a personas de todo elpaís, de manera proporcional o al menos una repre-sentación real de lo que representan. Por otra parte,se toma muy en cuenta a la hora de diseñar los pro-yectos prioritarios el desequilibrio territorial quehay. Una de las principales líneas de trabajo del au-

euskalherria

“El auzolan tiene queser un arma política queEuskal Herria puedautilizar para decidir sufuturo”


2 6 2 0 0 6 k o U R R I A

Nazio eztabaida

Nazio Eztabaidak egindako bilkura orokorraren une bat.

euskalherria

BURLATA.T.T.

Jagoba Zuluetari egindako elkarrizketan, EH’06Nazio Eztabaidan jorratutako gai batzuk aipatzendira, adibidez, nazio egituratzea eta salbuespen ba-tzordea. Horretaz gain, joan den urriaren 29anBurlatan egindako bilkurak Nazio Planaren zehaz-tapenak, egoeraren azterketa eta lurrari buruzkoeztabaida berria eduki zituen mahai gainean.

Azken gaiari arreta berezia jarri nahi dio NazioGarapen Biltzarrak, Euskal Herriko espazio fisikoa,lurra bera zaintzeko asmoarekin. Biltzarraren iri-tziz, euskal jendartean nazio kontzientzia politikoa,kulturala edo euskararekin lotutakoa nahikoa za-balduta izan arren, “lurrak gure herriaren eraikun-tzarako duen garrantziaz behar bezalako kontzien-tziarik ez dago” oraindik. Zentzu honetan, “Lurral-dea mapa politikoa baino askoz ere gehiago da: jen-dartearen jarduera guztien oinarri fisikoa izateazgain herri baten baliabide asko eta askotarikoensorlekua eta identitate iturra ere bada”.

Horregatik, esparru guztietara zabalduko deneztabaida piztu nahi du Nazio Eztabaidak, nazio-gintzarako lurrak eta lurraren defentsak duten ga-rrantziaren inguruko adostasuna lortzeko. Institu-zioak, administrazioak, mugimendu sozialak, talde

ekologistak, herri taldeak eta herritarrak egon be-harko lukete debatean. Horren ondorioz, lurraldea-ren kudeaketa demokratiko eta partehartzaileareninguruko akordioak posible izango lirateke, baitaarlo honetan herritarron eskubideak –informatuaizan, iritzia eman eta erabaki– ziurtatuta izatea ere.

Eztabaida zabalduta dago. Hemendik urtebetera,lehenengo fruituak ikustea espero du Nazio Ezta-baidak.

Herri mugimenduen presentziaInstituzio irekia eta dinamikoa denez, Nazio Ga-

rapen Biltzarrak ez zuen eztabaida formalera muga-tu. Iazko ildoa jarraituz, Euskal Herriko herri mu-gimenduei present egoteko aukera eman zien,EH’06 Azokan. Kolore eta itxura anitzeko plazabihurtu zen gunea, aldarrikapenetik eskaintzetara,sindikalgintzatik –LAB hor egon zen baita ere– fe-minismora, kiroletatik 18/98+ lantaldera…

Garrantzia berezia eduki zuen Hego AfrikakoEskubideen Kartari buruz egindako seminarioak.Hego Afrikako esperientzien azterketa egin zuten,Euskal Herrian lagungarria izan dadin.

Beste taileretaz gain, ekimen kulturalak ere eskai-ni zituen EH’06ren ekimenak, zinemaren eta ikus-kizunen bidez.

zolan va a ser la solidaridad nacional para potenciarun desarrollo equilibrado como nación.

Una filosofía que viene de lejosMencionas el auzolan, punto importante en

Burlata. ¿Qué se propone concretamente?El auzolan proviene de toda la tradición histórica

vasca, la de trabajar por tu pueblo, tu país. Hoy endía existe, se le puede llamar militancia, trabajo vo-luntario… hay miles de personas implicadas en larecuperación del euskara, en defensa de derechossociales y políticos, de los de la mujer, del currícu-lum etc. Pero todavía se puede sumar mucha másfuerza.

Para este auzolan nacional, hay que hacer unapropuesta ideológica; crear una conciencia nueva deque se puede hacer mucho por el país hoy, sin espe-rar a lo que puedan decidir partidos políticos o es-tructuras superiores, y que merece la pena. Ahora esel momento. Se habla de participar en la resolucióndel conflicto y nadie encuentra muy bien la fórmu-la, pero donde sí puede participar la ciudadanía,donde hay trabajo de sobra y formas de participar,es en construir Euskal Herria día a día en sus dife-rentes vertientes y desde donde cada persona sesienta más cómoda.

Queremos renovar una oferta a todos los niveles,dándole una estructuración nacional. Los últimos30 años son una época de oro, pero hoy se mantie-ne el auzolan en base a prioridades y estilos de tra-bajo de entonces. Eso hay que renovarlo. Hay prio-ridades nuevas. Si las consensuamos, podremos ca-nalizar la fuerza de la gente que quiera trabajar ahí,con un estilo nuevo. El trabajo de hormiga quepueda hacer cada persona es importante pero hayque conseguir estructurar todo eso para que seaefectivo, que tenga una influencia real en un proce-so nacional, que lo acelere.

Otro punto de atención es qué hacer ante lasituación de excepción que vivimos.

Es un debate pendiente, abierto, que viene deaños atrás, sobre todo desde el cierre de Egin y des-de que se abre una espiral de represión que crea unasituación de excepción total. En la actualidad, pesea un proceso que tendría que solucionar esas situa-ciones, se mantienen, y muy activas, estructuras deexcepcionalidad contra Euskal Herria. La Ley dePartidos, los juicios contra organismos, vulneracio-nes de derechos a las que no se da salida… necesi-tan una respuesta política más allá de lo que se pue-da solucionar por medio de un proceso de negocia-ción política. Hay una comisión que lo analiza yrealizará propuestas. La respuesta articulada que laciudadanía y los agentes sociales y políticos poda-mos dar redundará sin duda alguna en positivo enese mismo proceso.


2 0 0 6 k o U R R I A 2 7

euskalherria

DONOSTIA. Jon Urrusolo

er nolako pertsonak hezi nahi ditugu EuskalHerrian? Zer nolako gizartea lortu nahi du-

gu etorkizunera begira?Honelako galderak aspaldian hasi ziren egiten

munduan zehar dauden Estatu ezberdinak, etaerantzunen arabera euren curriculum propioak egi-turatzen joan izan dira. Frantziar eta Espainiar Esta-tuak ez dira salbuespen izan, curriculuma erabiliizan dute eta erabiltzen jarraitzen dute Estatu ho-riek nahi bezalako jendarteek denboran iraun deza-ten. Jendarte atzerakoia dira, parte hartzen ez dute-nak, hezkidetza bultzatzen ez dutenak, aberastasu-naren banaketaren aurkakoak, historia euren intere-sen arabera kontatzen dutenak… Espainiak nahizFrantziak horrelako jendarteak behar dituzte, ba-koitzaren lurralde osaketak etorkizunean ere halajarrai dezan bermatzeko. Beraz, curriculuma emai-tza jakin batzuk lortu nahi dituen planteamendupedagogiko antolatua da. Curriculumak ikasle ja-kin batzuei zer eta nola irakatsi behar zaien zehaz-ten du.

Urrats garrantzitsuak Hezkuntza Sistema Propioaren bidean, euskal

curriculuma eraikitzea eta berau aplikatzea garran-tzi handiko urratsak izango dira. Euskal herritarrokbadugu geure belaunaldi berriek jasoko duten hez-kuntza definitzeko eskubidea. Ildo honetan, 2001.urtean Udalbiltzak Euskal Herriko curriculuma au-kera aztertu zuen. Eta horretarako proiektua partituzuen Ikastolen Konfederazioarekin zein Sortzen-Ikasbatuaz elkartearekin. Proiektua aurrera erama-teko finkaturiko irizpideak hauek izan ziren: EuskalHerritik sortu eta Euskal Herri osorako baliagarriaizan beharko zuen proposamena, prozesu partehartzailearen beharra, prozesuaren gidaritza aipatu-tako elkarteek eramango zuten, eta euskal curricu-lumaren definizioa eta aplikazioa bereizi behar zi-ren.

Sei urte igaro ondoren esan dezakegu prozesuaamaitzear dagoela, eta euskal curriculuma egon,egongo dela. Baina horrekin batera ere, esan behar-ko dugu Euskal Autonomia Erkidegoko sektoreautonomistak azken momentuan mugitzen hasiakdirela, eta euskal curriculumaren aurrean EAEkocurriculuma jarri dutela, curriculum autonomista-rekin euskal curriculuma ordezteko asmoz. Jendar-tea nahasi nahian dabiltza: pieza batez puzzle osoaordezkatu nahi dute.

Sindikatuaren posizioa Une honetara iritsita, hots, euskal curriculuma-

ren definizioa amaitzear dagoenean, zein da LABsindikatuak euskal curriculumaren gainean duenjarrera?

LABek Euskal Herria bere osotasunean aintzathartu eta pedagogikoki askatzailea, genero ikuspe-gitik parekidea eta balore aurrerakoietan oinarrituaegongo den curriculumaren aldeko apustua egitendu.

Euskal curriculumaren eraikuntzaren azken fase-ra iritsita, eztabaida Euskal Herriko ikastetxe guz-tietara (publiko, pribatu zein ikastoletara) zabaltze-aren aldekoa da sindikatua.

Curriculum honek Euskal Herri osorako errefe-rentzia pedagogikoa izan behar du, eta horretarakoneurri politikoak zein akademikoak hartu beharkodira.

Euskal curriculuma garatu ahal izateko, irakasle-ak zein gainontzeko hezkuntzako langileak presta-tzeko plana beharrezkoa da, eta curriculumari mo-du egokian erantzungo dion material didaktiko be-rria sortzea ere ezinbestekoa izango da, inongo za-lantzarik gabe.

Datozen hilabeteak, hurrengo urteak, oso eraba-kigarriak izango dira Euskal Herri osoko hezkun-tzaren munduan, eta hartuko diren erabakiak nazioeraikuntzan lagungarriak izan daitezen guztion bo-rondatea eta konpromisoa ezinbestekoak izangoditugu. LAB sindikatua osatzen dugunok ezin gai-tezke prozesu honetatik kanpo geratu, eta bakoi-tzak, irakasle eta gainontzeko hezkuntzako langile-ok zein gurasook, dagokion tokian eragin beharradaukagu.

• LAB parie pour un curriculum qui prend encompte Euskal Herria dans sa totalité et qui estliberateur du point de vue pédagogique, égali-taire vis à vis du genre et basé sur des valeursprogressistes.

• LAB est en faveur d’étendre le débat à toutesles écoles d’Euskal Herria, publiques, privésmais aussi aux ikastolas.

• Ce curriculum doit être une référence pédago-gique pour Euskal Herria, et pour cela il seranécessaire de prendre des mesures politiques,académiques et de formation.

Belaunaldi berriek bestelako hezkuntza jasotzeko eskubidea dute.

Gure curriculuma, gure eskoletan

ZEuskal curriculuma osatzeko prozesua azken urratsak egiten ari da

EAEko sektoreautonomistek nahasmenasortu nahi dute

Notre point du vue


2 8 2 0 0 6 k o U R R I A

euskalherria

BAIONA. Xan Goenaga

La rentrée 2006, c’est aussi la rentrée de la languebasque et bien qu’il y ait de bonnes nouvelles: uneikastola à Baigorri, 7 nouvelles classes bilinguesdans le public; comme chaque année il a fallu sebattre pour conserver les postes. De plus de nom-breux problèmes ne sont pas résolus et les disfonc-tionnements qui affectent les cours en basque per-durent: horaires impossibles, mélange de niveaux...

Actuellement 2 élèves sur 10 doivent gérer la mi-sère et 78,3% n’ont toujours pas accès à la languebasque. C’est pourquoi nous demandons à l’Educa-tion Nationale qui, en tant que telle, est partie pre-nante de l’Organisation Public de la Langue Basque(OLPB), qu’elle s’engage dans une véritable politi-que de récupération de l’euskara et qu’elle prennedès aujourd’hui certaines orientations:

Nous exigeons une généralisation et systématisa-tion de l’offre car au nom du simple principe d’éga-lité il n’est normal qu’aujourd’hui encore 120 éta-blissements ignorent totalement la langue basque etque l’euskara ne soit pas admis dans lesétablissements publics professionnels et agricoles.De plus, en maternelle comme en primaire, l’expé-rience prouve que l’offre renforce et décuple la de-mande. Tout établissement scolaire du Pays BasqueNord se doit de proposer la langue basque.

Les enseignents exigent que le basque ait une place dans toutes les établissements.

De plus une sensibilisation et une offre de forma-tion à tout le corps enseignant et aux personnelsd’éducation est indispensable: Nous le répétons, entant que partenaire de l’OPLB, l’Education Natio-nale se doit de mener un travail de sensibilisation,de motivation et de formation.

Ouvertures de classes immersives dans le publiccar si l’objectif est effectivement que l’école permet-te aux enfants de devenir bascophones, l’école pu-blique doit, sans plus tarder, ouvrir ses portes auxclasses immersives.

Non à l’école néolibérale Par ailleurs, comme dans l’ensemble de l’Etat

français, la rentrée 2006 témoigne de ladégradation constante des conditions d’enseigne-ment. Cette casse du système éducatif est au servicede l’idéologie libérale du gouvernement: il s’agit defaire de l’école un service marchand comme les au-tres, obéissant à des critères de rentabilité, et unsystème de contrôle et de tri social.

L’éducation est à l’image des choix de la société.Nous refusons l’école libérale que le ministère veutimposer à travers ses réformes successives. Nous dé-fendons une école populaire et démocratique, avecde véritables moyens pédagogiques, comme la limi-tation à 25 élèves par classe, à tous les niveaux.

Pour une écoledémocratique et populaire

BAIONA. Aiora Imaz

La EEP, Euskara Erakunde Publikoa, es la prime-ra entidad controlada y dirigida por el Estado fran-cés que tiene el deber de “crear, definir y obrar unapolítica lingüística publica y concertada a favor deleuskara dentro de Ipar Euskal Herria”. Los euskalt-zales de Ipar Euskal Herria esperaban una políticalingüística audaz, una vacuna capaz de curar el mal,para borrar la opresión y la humillación sufrida du-rante siglos, una profunda voluntad de resolución.

Pero no ha sido así. Ni el Estado, ni la EEP, hanmostrado ninguna voluntad política a favor del eus-kara, ni tampoco se han fijado objetivo lingüísticoalguno, ninguna iniciativa a favor de nuestra lenguaentra en el actual marco.

En el nombre de la igualdad, el francés es obliga-torio para todos y todas; el euskara, en cambio, sólose le ofrece a aquella minoría que muestra interés.Desde 1976 hasta hoy, todas las encuestas demo-lingüísticas muestran que el tren que lleva el euska-ra hacia su desaparición sigue su ruta, sin que lamayoría del pasaje se de cuenta que en el últimovagón unos pocos intentan detenerlo.

Estando las cosas así, se podía prever que la EEPhubiese organizado campañas de sensibilización yque hubiera extendido a todas las escuelas una ofer-ta para aprender en euskara.

La organización dirigida por el Estado y las insti-tuciones no ha mostrado la voluntad suficiente ypor consiguiente los medios son insuficientes paraencaminar y efectuar una oferta del euskara y eneuskara. Resulta imposible cumplir un programa sinantes marcar los objetivos. Además, ¿cómo se pre-tende insertar el euskara en las escuelas si la lenguavasca no aparece en la legislatura de la República?

Las y los euskaltzales están a la espera de ese pro-grama que a largo plazo permitirá que en todas lasescuelas la mayoría de estudiantes aprenda en eus-kera, siguen a la espera de propuestas audaces.

La EEP levantaexpectativas

Irakaskuntza

La EEP tiene el deber decrear, definir y obrar unapolítica lingüística a favordel euskara”


2 0 0 6 k o U R R I A 2 9

mugazkanpo

Goian, pankarta eta kartelak Oaxacako kale batean.Behean, herri manifestazio bat.

DONOSTIA. Ilune Basterra (*)

exikon erloju bonba lehertzear dago.Chiapas, Oaxaca, Guerrero, Ciudad Juá-

rez… Hauteskundeetako iruzurra, militarizazioa,lurren lapurketa, funtzionarioen, poliziaren zeinparamilitarren inpunitatea, “Plan Puebla Panamá”,migrazioa eta Estatu Batuetako zorigaiztoko muga,argindarraren eta uraren pribatizazioek eragindakogatazkak, San Andresko akordioak ez betetzea, pre-so politikoak, errepresio bortitza, estatuterrorismoa… Mexikoko txoko guztietan egoerajasanezin bihurtzen ari da eta baita hau iraultzekokomentzimendua gero eta sakonagoa ere.

Horregatik, gobernagarritasun arazoari aurre eginezinik aurkitzen den botere ustela inoiz baino ahu-lago dagoela aprobetxatuz, herri mugimenduak au-kera historikoa du parez pare demokrazia eta justi-zian oinarritutako gizartea eraikitzeko. Honen adie-razgarri, besteak beste, Oaxacako herri mugimen-duak agintearen gehiegikeriari emandako erantzu-na, demokrazia formalaren instituzioen krisia age-rian utzi eta jarraitu beharreko bidea erakutsiz.

Irakasleak, bultzatzaileakHerriaren eta herritarren eskubideak zanpatzen

zituen gobernuaren kontra altxatu eta botere herri-tarra eraikitzeko pausu esanguratsuak eman diraMexikoko estaturik txiroenetako bat den honetan.Iraultza horren leherkaria, zalantzarik gabe, aginte-an dauden eskuindarrek (PRI), sustengatzen dituensektore boteredunaren laguntzarekin, irakasle mu-gimenduaren eta erresistentzia zibilaren kontra bu-rututako erasoaldia izan da, arriskuan ikusten du-ten “estatus quoa” defendatzeko ahalegina, alegia.Baina erantzuna oraingoan haratago doa, oaxacareragile eta herri mugimenduen gehiengoa batu di-tuen botere herritarraren eraikuntza prozesuari bideeman dio eta.

Prozesu honen garapenean azpimarratu beharre-koa da irakasleen mugimenduak bete duen papera.Oaxacako irakasleen urte luzeetako borrokak etaantolakuntzak gainerako herri mugimenduak susta-tu eta bultzatu dituela esan daiteke. Lan baldintzenduintzea aldarrikatzeaz gain, hezkuntzaren eta Me-xikoren demokratizazioa ere eskatzen dute eta nor-abide honetan egindako lanak egungo fruituakeman ditu, herritarren kontzientzia mailan ikusdaitekeen bezala.

Herri mugimenduen boterea Oaxacan

Iraultzaren bidean

Aipatu nazio batasun hori erdiestea ez da asmoberria, baina orain arte oztopo nagusi izan diren ez-berdintasunak alde batera utzi eta behin behinekogobernuaren funtzioa beteko lukeen legebiltzar he-rritarra gorpuzteko lanean dihardute; “AsambleaPopular de los Pueblos de Oaxaca” (APPO). Pixka-naka, antolakuntzan aurrera pausuak ematen aridira, botere garaituaren hutsunea beteko duen etaherriaren esanetara egongo den egitura indartuz.

Buelta ezinezko urratsakGaur da eguna gehiengo sozialak errepublikako

Senatuari Oaxacan hiru botereen desagerpena gau-zatu dela baieztatzea eskatzen diona, elkar laguntze-ko akordioa duten PAN eta PRI alderdiek izan ezikgainerako indar guztiek, hain zuzen ere. Eta gober-nuburuaren kargugabetzea konponbiderako giltzadela ukatzen duenik ez dago. Baina esan bezala, oa-xacarrak ez dira jada gobernuburu berri baten hau-tes prozesu batekin konformatuko, sistema benetandemokratiko eta justu baten aldeko apustua eginbaitute dagoeneko. Horretan datza boteredunenkezka nagusia, herriaren eta behartsuenen alde de-mokrazia eredua bera zalantzan jartzeak ekarliezaiekeen botere eta diru galeran.

Eta honekin batera, sei urte hauetan Foxen go-bernuak “priismo”ak ezarritako politika neolibera-laren jarraipen zorrotza egin izanagatik, mexikarren

bizi baldintzak laztu eta bestelako ondorio kaltega-rriak ekarri dizkio herriari. Honek, Oaxacan gerta-tu bezala, mexikar ororengan piztu du bestelakosistema baten beharraren kontzientzia. Demokra-ziarako trantsizio gisa aurkezten zen foxismoarenporrota nabarmena da, baina baita herriaren behareta esanei muzin egiten dien gobernu-sistema ho-rrena ere. Oaxacako borrokaren ondorioen eta erai-kitzen ari diren herri boterearen arrakastarengarrantzia ez du inork ukatzen, Mexiko guztira za-bal daitekeen eredu bilaka baitaiteke. Horregatikdago urduri txakurra.. Eta urduri dagoenean koskegiten du.

(*) Askapenako kidea, brigadista bezala Oaxacan egondakoa.

M


DONOSTIA. Mikel Ansa

OSATU, Hego Afrikako sindikatu nagu-siak 9. Biltzarra egin du aurten, eta bertan

izan da LAB. Congress of South African TradeUnions, Hego Afrikako sindikatu nagusia, 1985eansortu zen, aliantza baten ondorioz, Apartheidarenaurka eta arrazakeriarik eta sexismorik gabeko He-go Afrika demokratiko baten aldeko sindikatuekeginiko aliantza tarteko, hain zuzen ere. TxutxiAriznabarreta eta Mikel Ansa izan ginen LABenizenean, biltzarrak iraun zituen hiru egunetan –irai-laren 18tik 21era bitarte– ekarpenak jaso eta egiten.

LABek COSATUren Biltzar Nazionalean partehartzen duen lehen aldia izan da honakoa. Hanizandako parte hartzeaz egindako balantzea positi-boa da. Afrikan daukagun harreman sarea zabaltze-ko balio izan digu, eta, horrez gain, guretzako osointeresgarria den esperientzia baten jabe diren sin-dikalistekin lehen harremana izateko aukera ereeman digu.

Izan ere, COSATUk eta langile mugimenduakpaper garrantzitsua bete zuten Hego Afrikaren as-kapen borrokan, eta, era berean, subjektu aktiboeta eraginkorra izan ziren konponketarako prozesu

3 0 2 0 0 6 k o U R R I A

Hego Afrikako langileen indarra sendotzen

Biltzar Nazionalaren une bat. 2.500 delegatu eta 300 gonbidatu elkartu ziren hiru egunez egindako bileretan.

Cosaturen 9. Biltzar Nazionala

demokratikoan. Interesgarria deritzogu Euskal He-rrian ireki dugun prozesuari begira hauek bezalakoerreferentzia interesgarriak izateari.

Iraultza nazional demokratikoa Biltzarrean COSATUko 2.500 ordezkariez gain

bertako eta atzerriko 300 gonbidatu inguru izanginen. Nazioarteko gonbidatuei dagokienez, Afri-kako hainbat herrialdetako sindikatuak, CIOSL etaFSM nazioarteko erakunde sindikaletako ordezka-riak (CIOSLeko idazkari nagusi Guy Rider etaFSMko idazkari nagusi ordea den Adib Miro), etaEuropa eta Amerikako hainbat sindikatuk hartuzuten parte (Frantziar Estatutik CGT eta CFDTkoordezkariak bertaratu ziren, Espainiar EstatutikCCOO, Italiatik CGIL, Portugaldik CGTP, Kuba-tik CTC, Kanadatik CLC/CTC eta Euskal HerritikLAB).

Biltzarraren helburua zein zen argitzen laguntzen

du leloak: “Langile klasearen boterea sendotzen.Lanaren alde eta pobreziaren aurkako kanpaina in-dartzerantz”. Apartheida garaitu ostean eredu sozia-laren garapenean nola sakondu aztertu zen biltza-rrean; beste modu batera esanda, “iraultza nazionaldemokratikoaren” garapena izan zen hizpide. Bainaez hori bakarrik: COSATUk, ANCek (African Na-tional Congress, Hego Afrikako gobernuan dagoenalderdia) eta SACPek ( South African CommunistParty) osatzen duten hiruko aliantzaren egoera etaildoen inguruko eztabaida ere izan ziren biltzarrean.Horretarako, ANCko lehendakariorde Jacob Zumaeta SACPko Idazkari Nagusi Blade Nzimandek hi-tzaldiak eskaini zituzten.

LABek egindako lanari dagokionez, Euskal He-rriko egoera politikoa eta LABen proiektu sindikalahainbat sindikaturekin konpartitzeko baliatu dabiltzarra. Era berean, eta helburu berdinekin,SACPko zuzendaritzako hainbat kiderekin biltzekobaliatu genuen Hego Afrikara egindako bidaia.

Biltzarraren azken egunean COSATUren zuzen-daritza berria hautatu zen: orain arte Willie Madis-ha zen sindikatuko lehendakaria, eta ZwelinzimaVavi idazkari nagusia. Batak zein besteak euren ar-durekin jarraituko dutela berretsi zen.

LABek parte hartzen duenlehen aldia izan da

mugazkanpo

C


2 0 0 6 k o U R R I A 3 1

mugazkanpo

Zer da COSATU?DONOSTIA. M.A.

Congress of South African Trade Unions (CO-SATU) sindikatua 1985eko abenduan aurkeztuzen. Lau urtetan Apartheidaren aurka eta arrazake-riarik eta sexismorik gabeko Hego Afrika demokra-tiko baten alde borrokan ziharduten hainbat sindi-katuk izandako elkarrizketen ondorioa izan zenCOSATU. Momentu horretan milioi erdi langileinguru ordezkatzen zuten COSATUren baitako 33sindikatuek. Egun, milioi eta zortziehun mila langi-le daude afiliatuak COSATUn federatuak diren 21sindikatuetan.

COSATUren jomuga politikoei dagokienez, hel-burutzat dauka langile klasearen esplotaziotik, arra-zakeriatik eta sexismotik libre dagoen Hego Afrikasortzea. Esplotazio eta zapalkuntza mota guztiekinamaitzeko indar demokratikoekin elkarlana gara-tzearen apustua egiten du. Apustu honen eredu gar-biena erakunde politikoek ilegalizazio egoera gain-ditu zutenean sortu zen Aliantza Iraultzailea da.COSATU, ANC (African National Congress –Afrikar Biltzar Nazionala) eta SACP (South AfricanCommunist Party – Hego Afrikako Alderdi Komu-nista) dira Aliantza Iraultzaileko kideak. Epe motz,ertain eta luzeko xedeak dituzte markatuak, iraultza

nazional demokratikoaren baitan. Iraultza honenhelburuak dira Hego Afrika demokratiko eta ez-arrazista sortzea, eraldaketa ekonomikoa egitea etademokratizazio ekonomiko eta politikorako proze-

su iraunkorra garatzea.Arazo eta zailtasun guztien gainetik, COSATU-

ren aburuz, Aliantza Iraultzailea da Hego Afrikareneraldaketarako tresna eraginkor bakarra. Hala ere,erakunde bakoitzak bere programa osagarriak dauz-ka. Honen adibide da COSATUk eta SACPk sozia-lismoaren aldeko borrokaren hautua egiten dutela.

Euskal Herriari begiraEuskal Herrian abiarazi dugun prozesu demokra-

tikoaren ikuspegitik, eta bide horretan LABek etaeuskal langileriak duten eginkizunen ikuspegitik,interesgarriak dira Hego Afrikar eredua eta COSA-TUk jokatu rola. Apartheida gainditzeko borrokanbetekizun aktiboa izan zuten langileek, bainaorduan bakarrik ez, demokraziaranzko trantsizioprozesuan ere garrantzizko lana egin zuten. Milioi-ka langilek grebara jo zuten, eskubideak aitortuaketa errespetatuak izan zitezen. Askapen nazionalaeta soziala txanpon beraren bi aldeak direla esatenda, eta horren adibide argia dugu Hego Afrika.

Informazio gehiagorako:COSATU: www.cosatu.org.zaANC: www.anc.org.zaSACP: www.sacp.org.za

DONOSTIA. Iraultzen

Cosatu nació en diciembre de 1985, tras cuatroaños de conversaciones en busca de la unidad entresindicatos opuestos al apartheid y comprometidoscon una Sudáfrica no racista, no sexista y democrá-tica. Tiene relaciones con la FSM y la CIOSL, ade-más de con diversos sindicatos de otros continentes.Actualmente cuenta con más de dos millones depersonas afiliadas, en un país que, con una pobla-ción total de 47 millones, tiene unos 15 millones depoblación activa. La tasa de paro en 2005 era del25,2%, y el 50% de la gente vivía bajo la línea de lapobreza.

Durante los últimos años, Cosatu ha impulsadofuertes campañas por un salario mínimo digno,persiguiendo reducir diferencias salariales entre per-sonas negras y blancas, en puestos de responsabili-dad o en el taller, y entre hombres y mujeres.Actualmente, se ha conseguido una Ley de Condi-ciones Básicas de Empleo, que mejora la situaciónde las personas trabajadoras más vulnerables: muje-

Un sindicato socio-político

Mikel Ansa y Txutxi Ariznabarreta con Willie Madisha, presidente de Cosatu.

res, servicio doméstico y tareas agrícolas. En 1990, tras una lucha de 3 años, consiguió fre-

nar las pretensiones patronales en la Ley de Relacio-nes Laborales, actualmente considerada como unade las más progresistas del mundo en este terreno.

La participación sindical fue importantísima en laredacción de la nueva Constitución. Entre otros lo-gros, y tras una dura pugna con el empresariado,quedó establecido que el derecho a la huelga es underecho humano básico, pero el cierre patronal no.


3 2 2 0 0 6 k o U R R I A

Hauteskunde politikoek sortzen duten zurrunbilo mediatikora ohituta, badirudihauteskunde sindikalak beti pasatzen direla nahikoa isilpean, ez direla gauza largarrantzitsua. Askok pentsatuko dute berdin antzera dela euren enpresan egitendiren ala ez, eta beste askok seguruenik uste dute egiten badira, ondo, baina ezdirela eurak izango korapilo horretan nahastuko direnak.Hala ere, hauek guztiak beti imajinatzen ditut etxera bueltan gizonari edo andrearilaneko arazoak kontatzen, tabernako lagunekin erretxinduta, inork ezer egiten ezduela esaka, baina eurek ere atzamar bat ere mugitzen ez dutela konturatu barik.Sindikatuen lana ez da bakarrik eta ez da batez ere bakoitzaren kontuak konpon-tzea, norbera ondo egonez gero, besteak hor konpon, edo, behintzat, ez litzatekehori izan beharko; baizik eta langileria osoaren lan eta bizi baldintzak hobetzea,bestelako jendartea eraikitzea.Lehengo egunean batek galdetu zidan ea zergatik eman behar zion botoa LABeri,eta labur-labur konbentzitzeko. Erantzuna argia zen: LABeko jendeak benetan sinis-ten duelako esaten duen horretan. Batzuetan hobeto egin dezakegu, beste batzue-

tan hanka ere sartu ahal dugu, inorez baita perfektua, baina argi dago-ena da gure sindikatuko militante-ak helburu argi batekin mugitzendirela beti: langileria, bere osota-sunean, benetan defendatzea; bereburuaren jabe izango den EuskalHerria eraikitzea; eredu sozial etaekonomiko justu, bidezko eta soli-darioa eratzea; Euskal Herria gorri-ra ekartzea.Euskal Herria sozialista aipatzendugun bakoitzean, argi izan behardugu bide hori ezin uler daitekeelaLAB barik. Munduak bitan banatutajarraitzen du: lan egiten dugunoketa gure lanaz probetxua ateratzendutenak; lanaren ondorioz osasu-nean kalte jasaten dugunok (zen-baitetan heriotzeraino) eta, guregaixotasun eta heriotzak gorabehe-ra, dirua irabazten jarraitzen dute-nak; egun batetik bestera geurebizibidea galtzen dugunok eta des-lekutze, pribatizazio eta abarrekinaberasten direnak... Eta hau guztiaez da aldatuko langile batzuekplasma-telebista, gama altukoautoa edo azken modako arropakerosi ahal izan arren.Hator gorrira! diogunean, gauzasinple-sinplea esan nahi dugu: lan-gileriaren aldeko borroka sozialis-moaren aldeko borroka dela, etabide horretan LAB dugula denokbatzeko, antolatzeko eta borroka-tzeko tresna eraginkor bakarra.

Hator gorrira!

jo ta fuego

Sonia González


iraultzen 138

Documents