137 iraultzen (aldizkari sindikala, revista sindical, journal syndical)

8/3/2019 137 iraultzen (aldizkari sindikala, revista sindical, journal syndical)

1/24

1 3 7 . z e n b a k i a . A l e b e r e z i a

137

Iraultzen 137 8/9/06 15:45 Pgina 1


2/24

Somos capaces decriticar nuestropropio trabajo, puesel sentido de la

responsabilidad y ladureza del pulsosindical y poltico loexigen

aurkibidea

2 H A U T E S K U N D E S I N D I K A L A K

Zuzendaria: Teresa TodaErredakzioa:Aiora Imaz,Maider JauregiMaketazioa:Joseba Mintegi.Inprimaketa:Bulkograf,S.A.L.Lege gordailua:S.S. 734-77Iraultzen aldizkariarekin kontaktuan jartze-ko:Pokopandegi,9; 2.20018 Donostia.Telf.:943 3264 67 /943 22 44 00.

Posta elektronikoa: [email protected]

BAIONA Coursic Karrika, 13. 64100 Baiona.Tlf.00 33 55959 50 20 BILBO Errekalde Zumarkalea, 62, behea 48010Bilbo.Tlf.94 470 69 00 DONOSTIA Pokopandegi, 9; 2.20018 Donostia Tlf.943. 22 44 00 GASTEIZ FerminLasuen, 13 behea -01001 Gasteiz Tlf.945. 25 58 77 IRUEAMartxelo Zelaieta, 75 2A Atea; Iwer Etxea (antigua Matesa), B3 Lonja, 22

Bulegoa.Iruea, 31014.Tlf.948. 22 11 30

Nuestra trayectoriano tiene borrones obandazos. Nospresentamos como loque hemos sido,somos y seremos

2006ko Hauteskunde Sindikaletarako tresna erabilgarria eta atsegina izateko asmoz datorkizueIraultzeneko ale berezi hau. Beraz, ohiko diren atalak ez dituzue ale honetan aurkituko; sindikatua-ren egitura osoak bezala, arreta berezia jarri dugu datozen hileotan aurrean izango dugun erronkan.Zentzu honetan, hauteskunde prozesuan lana egiteko lagungarriak egingo zaizkizuelakoan, ondokoorrietan hauteskundeei buruzko analisi, elkarrizketa eta erreportajeak aurkituko dituzue.

4-5 LABen ildo nagusiak

6 Bilakaera historikoa

7-11 Sektoreei begirada

12-13 Ezker Abertzalekoen iritziak

14 Hauteskundeak eta prekarietatea

15 Ipar Euskal Herriko sistema

16-22 Ordezkarien ahotsak eta bizipenak

23 Eta nola egin?

24 Tasio



3/24

argizaiola

Contamos con tutrabajo ydisposicin parallegar ms lejos.

El avancerepresentativo deLAB est, tambin,en tus manos

LAB es un motorde cambio en unacoyuntura tanimportante comola que vivimos

Kaixo lagun!

H A U T E S K U N D E S I N D I K A L A K 3

Hemos forjado

nuestracredibilidad en ladefensa de lareivindicacionesde trabajadoras ytrabajadores en loscentros de trabajo

Idazkari Nagusia naizenetik, oso gutxitan idatzi diet sindikatuko afiliatuei gutun formatuan. Hala

ere, gure herriak bizi duen errealitate soziala eta politikoa eta hauteskunde sindikal hauetan LABek

duen erronka kontutan izanik, esan dezakegu, egungo egoera berezia dela.

Sindikatuak, bere hedapenarekin eta parte hartzearekin, aldaketa politikoak bultzatu eta gizarte

dinamikak garatuko ditu, egun, administrazioek inposatzen duten eredu neoliberalaren alternatiba

gauzatzeko. Honez gain, halako joera politiko edota sindikal jakinak izateagatik laguntza handiak

izan dituzten beste proiektuen aurrean, LABek pultsuan, koherentziaz, duintasunez eta autonomiaz

egin du aurrera. Hamaikatxo oztopo, bazterkeria, bakartasun gainditu eta nazio mailako proiektu

sindikala garatu dugu, erabaki politiko eta ekonomikoetan, Euskal Herria aske eta burujabe egiteko

bidean. Harrokeriarik gabe, esan dezakegu, LAB, ezker abertzalearekiko duen konpromisoarekin, alda-ketarako eragilea dela eta bizi dugun abagune garrantzitsu honetan, sindikatua sendotzea bermea

dela euskal sindikalgintza aktiboa izan dadin bake eta demokraziaren aldeko borrokan, Euskal Herri-

ko lurralde guztien hitza eta erabakia errespetatuko den eszenategi demokratikoa lortu asmoz.

Lantokietan, milaka lagunek egindako inurri-lanari esker, langileen aldarrikapenen aldeko sinesga-

rritasuna eraiki dugu. Asaldatzeko, eusteko, eskubideak eskatzeko jarrera hori gure sindikatuaren

ezaugarria izan da enpresa eta sektoreetan erabili duen ekintza sindikalean (txikia izanagatik,

garrantzitsua izan dena). Patronal eta administrazioen aurrean eta aldarrikapen sozio-laboralen de-

fentsan izan dugun esku-hartze ildo horrek, borroken eta gure Euskal Herriko sindikatuen jarrerak

aldatzearen aitzindari bilakatu gaitu. Ezer ez litzateke berdin izango LAB gabe.

Gure akats eta gabeziez jabetzeko ere gai gara; hau funtsezkoa da edozein erakunderen bilakaeran.

Gure lanarekin kritikoenak gara, ardurak eta erronka sindikala eta politikoaren gogortasunak horrelaeskatzen baitigute. Bestela, ez genuke finkatuko sindikatu militante bat, zereginean ganorazkoa,

printzipio eta proposamenetan irmoa eta euskal langileriaren artean etorkizun estrategiko handiare-

kin. Ez dugu harrokeriaz agertzeko beharrik, ez dugu hedabideetan emanaldiak egiteko beharrik ez

eta abertzaletasuna edo ezkertasuna izatearen labela agertzeko beharrik. Gure ibilbideak ez du or-

banik ez eta aldarokarik; gure ibilbidea argia izan da, eta egun, halakoxea da. Izan garen, egun garen

eta izango garen bezala aurkezten gara.

Gogoeta hau datozen hauteskunde sindikaletan finkatu behar da, eta zu ere, LABen proiektuaren

hedapenean partaide zaitugu. Zure enpresan edota inguruan hauteskunde sindikalez mintzatu behar

duzue, LABen zerrendak bultzatu behar dituzu, identifikazio eta konpromiso maila lortu behar dugu.

Hurrengo hilabetetan, milaka enpresetan, 20.000 ordezkari baino gehiago hautatuko dira. Zure lana

eta gogoa enpresa gehiagoetara iristeko bideratuko duzulakoan gaude. Egin, egin daiteke! LABek or-

dezkaritza handiagoa izatea zure eskura dago ere!

Guztion erronka honetan parte hartzera animatu nahi zaitut. LABek aurrera egitea aktibo bat

izango da Euskal Herri aske, sozialista eta solidarioa lortzeko bidean. Ekar dezagun denon artean Eus-

kal Herria gorrira! Animo eta aurrera!

RAFA Diez Usabiaga

LABeko Idazkari Nagusia



4/24


DONOSTIA. Iraultzen

Hego Euskal Herri vient de rentrer dans le trourbillon des lections syndicales. Depuis quelques mois les

lections se succdent dans des milliers dentreprises, petites et grandes. Iraultzen a voulu consacrer ce nu-mro spcial ce processus qui occupera une grande partie de lactivit syndicale dHego Euskal Herria du-rant les prochains mois.

LAB a pour but, dune part, daugmenter la prsence du syndicat au sein des entreprises pour dfendreau mieux les intrts des travailleurs, et dautre part davancer dans la construction dEuskal Herria. Selonle syndicat ces lections sont dautant plus importants que nous nous trouvons dans un nouveau cadre po-litique dans lequel les travailleurs auront un rle primordial.

Dans ce numro on a voulu souligner la ncessit de la participation des travailleurs, hommes, femmes,jeunes, immigrs... dans les elections syndicales. Pour cela on a recueilli les analyses des rsponsables dessecteurs, les paroles de dlgu-e-s et lopinon des personnes de la gauche abertzale.

Un processus quitouche Hego Euskal Herria

Aukerez betetako garaiaDONOSTIA. Ainhoa Etxaide (*)

Bete betean sartu gara hauteskunde sindikalengarai nagusian. Ez dira jendartean arreta gehiensortzen duten hauteskundeak baina ezin dugu ho-rren arabera neurtu aurrean dugun erronkaren ta-maina. Oiartzun handirik gabe, milaka langile or-dezkari hautatuko dira eta horrela, langileon esku-bideen defentsa nolakoa izango den erabakiko da

lantokietan. Proiektu sindikal bakoitzak langilerianduen babesa ikusteko aukera izango dugu eta orohar, hauteskunde hauek finkatuko dute sindikatubakoitzaren indarra datozen lau urteetarako. Ez daerronka makala beraz.

LABen helburua, ezinbestean, ahalik eta delegatugehien ateratzea da, ahalik eta bozka gehien eskura-tuz; gure proiektu sindikala indartzera goaz. Kriti-koak gara hauteskunde sistema honekin, sindika-tuon arteko lehia denboran luzatzen duelako etagure indarrak gure buruari begira jartzera behartzengaituelako, guk langileriari begira egon behar dugu-nean. Langileen egoera aztertzea, egoeraren eralda-keta ekarriko duten proposamenak zehaztea eta al-ternatiba horien aldeko borroka antolatzea da guri

dagokiguna eta aldiz, sindikatuen arteko lehia danagusituko dena datozen hilabeteetan. Baina eraberean, aukeraz beteriko garaia da.

Gure interbentzioa indartzeko aukera dugu,proiektua hedatzeko aukera; gauden lantokietansindikatua indartu, ez gauden lantokietan sartu,emakumeei borroka sindikalean dagokien lekuaeman, ordezkaritza gaztetu... lan munduaren egoeraeta lan baldintzen okertzea dela eta egunero ikustendugun egonezinaren eta haserrearen aurrean borro-karako eskaintza zehatza egiteko momentua da.Egoeraren aurrean etsipena gainditu eta aldaketarenalde lan egiteko prest dagoen langileari borrokarakotresna eta bide eranginkorra eskaintzeko aukera du-gu datozen hilabeteetan.

Asko dugu irabaztekoJakina da mapa sindikal nahiko finkatu batean

egiten ditugula hauteskunde sindikalak eta datuorokorren arabera, txikiak izaten direla azkeneangora beherak. Baina orokortasunak alde baterautziz, jokoan zer dagoen ikusi behar dugu.

Lan mundura begiratuz, lan baldintzen okertzeabegibistakoa da. Prekarietatea da lan munduarenezaugarri nagusia, geroz eta kolektibo gehiagori era-

giten diona eta geroz eta ondorio sakonagoak ditu-

ena. Ondorio horien artean dago langileok antolat-zeko eta gure eskubideen alde borrokatzeko dugunahalmenean atzera egitea. Ondorio nabarmenak di-

tu lan munduaren bilakaera kaxkarrak sindikalgin-

tzan eta besteak beste, geroz eta gehiago dira ordez-karirik gabeko langileak. Hau da gure erronka na-gusietako bat, hauteskundetan sindikatu bakoi-

LAB, hauteskunde sindikalen aurrean

LABeko ezaugarriak 2005eko Maiatzaren 1enean Iruean egindako manifestazioan.



5/24


gara. Gure etorkizuna libre erabakitzeko bidean au-rrera egiten ari gara; Euskal Herriaren aitortza etaerrespetuan oinarritutako marko demokratikoa fin-katuko duen prozesu politikoa egiteko aukerak sor-tu ditugu.

Sortutako aukera politikoak Euskal Herria libreeta sozialista eraikitzearen bidean urrats erabaki-orrak bilakatu daitezela da aurrean dugun erronka.

Bide hori soilik langileriaren eskutik; jendartearengehiengoa den langileriaren borrokarekin. EzkerAbertzaleak langileriaren beharrei erantzuten dionproiektu sendo bat eraiki du Euskal Herriarentzateta bide horretan aurrera egiteko ezinbestekoa densindikatua indartzera goaz.

(*) Idazkariorde nagusia

LABen helburua,

ezinbestean, ahalik etadelegatu gehienateratzea da; gureproiektu sindikalaindartzera goaz

Representacin de LAB en HegoEuskal Herria (1980-2002)

tzaren indarra ez ezik, sindikalgintza beraren egoeraeta eraginkortasuna neurtuko baita. Sindikalgintzaindartzea da patronala eta administrazioekin dugungatazkan langileon aldarrikapenetan aurrera egiteko

bide bakarra, eta premia badago, begibistakoa da.Prekarizazioa, deslokalizazioaren mehatxua, lana-ren antolaketan eredu berriak... lan mundua alda-keta iraunkorrean dago eta aldaketa guztiak enpre-sarien eskutik datoz, langileon kaltetan beti. Langi-leriaren egoera goitik behera aldatu da eta sindika-tuak behartuak gaude egoerari aurre egiteko eran-tzun berriak ematera; bakoitzak bere modura eran-tzuten du. Negoziazio kolektiboari begiratzea beste-rik ez dago egoeraz jabetzeko: bertan ikus daitezkesindikalgintzaren zailtasunak lan baldintzen defen-tsa eraginkorra egiteko. Gure burua indartzera be-hartuak gaude patronalaren gehiegikeriei mugakjarri nahi badizkiogu eta ordezkaritzan gora egiteada jarrera sindikaletan eragiteko aukerak emango

dizkigunak.Hausnarketa hauek eta beste hainbeste egin dai-tezke hauteskundeen garrantzia azpimarratzekobaina badago baztertu ezin dugun arrazoi nagusibat: LAB langileriaren indarrean oinarritutako sin-dikatua da. Langileekin batera eta langileen eskutikeraiki dugu Euskal Herri libre eta sozialistaren aldeborroka egiten duen sindikatua. Ibilbide honetan,noski, funtsezkoa izan da gure ordezkaritzan eten-gabe gora egitea eta LABeko delegatuek egindakolana.

Independentzia eta sozialismoaren aldeGarrantzi handiko testuinguruan burutuko dira

hauteskunde sindikal hauek. Aldaketen premia du-

gu langileriak eta Euskal Herrian sakoneko aldaketapolitiko eta sozialak gauzatzeko ateak ireki dituguurteetako borrokari esker. Nabarmenak dira egun-go markoak euskal langileriari ekarritakoa; inposa-ketaren bidetik egin dute, besteak beste, lan mun-dua prekarizatzeko prozesu guztia.

Marko hauek gainditzea, inposaketa eta ukazio-aren garaia gaindituz, gure etorkizuna libre eraba-kitzearen aldeko borroka izan da LABeko kideonardatza nagusia eta borrokaren emaitzak ikusten ari

1998ko hauteskunde sindikalen kanpainaren aurkezpeneko prentsaurrekoa.



6/24

DONOSTIA. Joxerra Bustillo

n la historia del sindicalismo ha existidosiempre un debate sobre la forma de abordar

la intervencin en las empresas, con dos tendenciasprincipales: una que abogaba por la organizacin atravs de secciones sindicales y otra que defenda lacomposicin de rganos obreros comunes, con laparticipacin de varias centrales (comits de empre-sa). En el caso del Estado espaol, el franquismo

interrumpi la evolucin de la actividad sindical,instaurando los sindicatos verticales. En los aossesenta se desarrolla un incipiente movimiento sin-dical con el impulso de las asambleas de fbrica, lascomisiones obreras y las coordinadoras. En la tran-sicin, tras la muerte de Franco, emergen de nuevolos sindicatos histricos y otros de nuevo cuo, co-mo LAB, que intervienen mediante secciones sindi-cales y en las propias asambleas de fbrica.

Habr que esperar hasta finales de 1977 para queel Gobierno espaol, una vez firmados los Pactos dela Moncloa, publique un real decreto sobre la elec-cin de representantes en las empresas. Con todo,las primeras elecciones se celebran en 1978, aunqueno ser hasta 1980 cuando se den los primeros re-

sultados mnimamente homologados.

Las candidaturas unitariasEn esa poca la conformacin del panorama sin-

dical estaba an sin hacer en Hego Euskal Herria yel peso de las candidaturas unitarias o independien-tes era muy superior al actual. De hecho, la propiaLAB acuda a las elecciones en muchos centros detrabajo en el seno de candidaturas de izquierda sin-dical ms amplias. En consecuencia, en 1980 el36,86% de delegadas y delegados respondan a eseperfil o al de sindicatos minoritarios, ajenos a losms representativos. La representatividad de LAB,un sindicato recin constituido y que haba atrave-sado serias discusiones internas, incluida una esci-

sin, apenas alcanzaba el 4,64% en Araba, Gipuz-koa, Nafarroa Garaia y Bizkaia. En trminos com-parativos, ELA ostentaba en ese ao el 23,31%.

La evolucin posterior iba a dibujar un continuodescenso de los independientes y minoritarios. Dosaos ms tarde, caan al 26,53%, por debajo ya delporcentaje asignado a ELA (28,78%). UGT crecahasta el 21,99%, mientras CCOO se quedaba en el16,90% y LAB experimentaba una ligera subidahasta el 5,79%. En los aos 80 se va produciendo la

Arriba, folleto de las elecciones de 1982 en Orbego-zo, de Hernani. Abajo, cuaderno sindical de 1986.


proyectos sindicales se iban viniendo abajo,mediante absorciones por parte de las grandes cen-

trales o por simples desapariciones.

El camino de LABCuatro aos ms tarde, la representatividad de

LAB alcanza el 12,60%, iniciando su paulatinaaproximacin al 15%, que conseguir, en el caso dela Comunidad Autnoma Vasca, en 1995, logran-do as el carcter legal de sindicato ms representa-tivo. En julio de 2006, alcanza el 16,22%.

Entretanto, la evolucin de las dos centrales esta-tales, CCOO y UGT, se caracteriza por una cons-tante ganancia de representatividad de la primeraen detrimento de la segunda. Ello hace que la terce-ra posicin de UGT en los datos referidos a los cua-tros territorios se base en su incontestable fuerza en

Nafarroa Garaia, donde ostenta la primeraposicin, bastante por delante de las dems, mien-tras en la CAV el declive le ha llevado a perder des-de 2002 el carcter de sindicato ms representativo.

Volviendo a los datos de Hego Euskal Herria, esde resaltar la primaca constante de ELA que alcan-z su techo, 36,35%, en 2002, si bien desde enton-ces ha experimentado una ligera cada en el cmpu-to permanente. A LAB la evolucin ascendente lellev a superar el 15% de representatividad en elconjunto de los cuatros territorios en 1999, cotaque tan slo perdera momentneamente en 2001,cuando marc un 14,93%, remontando enseguida.

La culminacin del proceso de renovacin tantode delegadas y delegados de personal como de co-

mits de empresa nos dir si la fotografa del esce-nario sindical de Hego Euskal Herria se parece mso menos al de hace cuatro aos. Es evidente que setrata de un escenario casi consolidado, pero losprocesos de cambio que se estn produciendo a to-dos los niveles en nuestro pas pueden hacer decan-tar las tendencias hacia uno u otro segmento delmapa sindical. Que lo haga a favor del sindicalismode izquierdas y abertzale que representa LAB sertarea de sus afiliadas y afiliados.

Un mapa sindical casi consolidadoEvolucin histrica

En julio de 2006, LAB seencuentra en el 15,15% derepresentatividad enHego Euskal Herria

E

evolucin que conduce al actual panorama marca-do por la presencia de cuatro centrales.

Sin embargo, habra que esperar hasta 1986 paraobservar el momento en el que LAB rompe la pri-mera gran barrera de su representatividad en trmi-nos homologados, al rebasar el 10% en Hego Eus-kal Herria. Aun estaba lejos del resto de sindicatos,pero ya empezaba a dar muestras de fortaleza y derepresentar un proyecto de futuro en el sindicalis-mo vasco. Eran tiempos, adems, en los que otros



7/24


La imagen que acompaa a estas lneas se repite ya en centenares

de empresas de Hego Euskal Herria, grandes, medianas y

pequeas, y se incrementar en los prximos meses. Son las elec-

ciones sindicales, un medio para organizar la representacin y la

interlocucin obrera con la patronal. Son asimismo una especie

de termmetro sindical, la ocasin para reconducir prcticas sin-

dicales dudosas y para apostar por nuevas formas de afrontar la

problemtica y conflictos laborales.

Para LAB, es tambin la oportunidadde renovarse, esforzndose por

incorporar cada vez ms mujeres y

personas jvenes desde la base del

sindicato, en los centros de trabajo.

En esa apuesta, el proyecto sindical

de LAB es tambin para construir

Euskal Herria desde una ptica de

izquierdas, con los intereses de la

clase trabajadora en primer plano.

A lo largo de las siguientes pginas,

nos adentramos en este proceso

desde el anlisis sectorial, a travs

de las voces de delegadas y delega-

dos con distintos recorridos y aos

de experiencia, y con la opinin de

personas de la izquierda abertzale.

El reto es grande, y ms en una

coyuntura de gran intensidad polti-

ca que incidir en el futuro de nues-tro pas. Por todo ello, el sindicato va

a volcar sus energas en el proceso

electoral, con la implicacin de mi-

les de afiliados y afiliadas, y

especialmente de quienes se deci-

den a lanzarse a las aguas de la ac-

cin sindical asumiendo represen-

tar a las personas con las que com-

parten la vida laboral. El salto tiene

sus dificultades y sus exigencias,

pero merece la pena. Y, cmo no, pa-

ra que todo ello sea posible, hay que

participar, dando el voto al sindica-

lismo rojo, abertzale, y de confronta-

cin que propone LAB.

La hora deexpresarse y elegir



8/24


Metala

Zerbitzuak

BILBO. Igor Urrutikoetxea (*)

Hauteskundeotan helburu nagusienetariko batbelaunaldi erreleboa bermatzea izan behar du etahorretarako berebiziko garrantzia du jende berri-aren parte hartzea bultzatzeak. Derrigorrezkoa daurte asko ordezkari gisa daramatenen esperientziaeta jakituria ordezkari berrien gogoarekin uztartzea.

Era berean, metala bezalako sektore maskulini-zatu batean aparteko garrantzia du emakumeen

hautagaitza bultzatzeak. Metaleko enpresetan 10langiletatik 8 gizonezkoak dira, baina azken urteo-tan emakume ordezkarien kopurua hazten ari da,eta bide hori urratzen jarraitu behar da.

Hauteskundeen aldi trinko hau prestatzeko lanakaspaldi hasi genituen sektorean, lantaldeak eginezeskualdeetan ordezkariekin, aurrera zitezkeen hau-teskundeak aurreratuz eta kandidaturen aurrelanke-ta burutuz, aipaturiko irizpideei jarraiki.

Maiz, hauteskunde sindikaletaz ari garenean, ba-dirudi zenbakietaz ari garela, baina berauen

DONOSTIA. Olatz Arozena (*)

En el sector Servicios estn surgiendo yexpandindose muchas empresas nuevas. El propiosector est creciendo, y, por tanto, tambin aumen-tan nuestras posibilidades de crecimiento sindical.Pero eso requiere preparacin previa y mucha dedi-cacin. Por lo tanto, en los prximos meses, laselecciones sindicales tienen que convertirse en prio-ridad en nuestra labor sindical.

Se trata de un sector muy complejo: por un lado,

hay una enorme desigualdad y mucha variedad en-tre los subsectores; por otro, el hecho de que laplantilla de una misma empresa pueda estar reparti-da en varios centros se est convirtiendo en un obs-tculo para desarrollar el proceso sindical. Adems,trabajadoras y trabajadores sufren rotaciones de unaempresa a otra, y, por eso, en muchos casos es im-posible consolidar un comit. El conjunto exige,por supuesto, un seguimiento muy atento.

Hay tambin centros de trabajo con una plantilla

Etenik ez duen erronka

Gran reto para un sector en crecimiento

ms pequea, en muchos de los cuales resulta im-posible realizar elecciones por las presiones de losempresarios. La consecuencia es una gran indefen-sin.

Por otra parte, aunque las empresas ms impor-

tantes y referenciales del sector estn en las capita-les, es imprescindible lograr una coordinacin in-terna con los eskualdes, para que nuestro trabajopueda ser realmente eficaz y con incidencia.

Conseguir llegar a ms empresasEl sector tiene que hacer un gran esfuerzo para

conseguir llegar, en la medida de lo posible, a estaspersonas trabajadoras. Estamos ante un colectivoamplio muy castigado por la precariedad, y nos tie-nen que percibir como una herramienta importante

para defender sus intereses, para mejorar sus condi-ciones de trabajo. LAB es un referente importantepara lograr sus reivindicaciones.

Por lo tanto, en esta confrontacin electoral en laque estamos, el reto principal ser fortalecer el nivelde nuestra representatividad, con la implicacin detodas y todos en un esfuerzo conjunto, puesto queello reforzar nuestro proyecto. Animo y adelante.

(*) Secretaria Nacional de Zerbitzuak

Erronka ez da txikia. Zailtasun eta oztopo ugariizan arren, sindikatuko militanteak egiten ari gareneta egingo dugun lan eskergak bere fruituak ema-nen ditu. Horretaz ziur egon.

*Metal Arloko Idazkaria

garrantzia askoz ere handiagoa da. LABen ordezka-ritzak gora egiteak independentzia eta sozialismoaazken helburu dituen egitasmo politiko eta sozia-lean aurrerapausoak ematea suposatzen du. Horienpresaburuek badakite, eta horregatik jartzen diz-kigute horrenbeste oztopo hainbat enpresatan kan-didaturak aurkezteko.

Emaitza onak izatea ezinbestekoa da negoziaziokolektiboa eta ekintza sindikala suspertzeko: sekto-re hitzarmenen aldeko borroka indartzeko edo as-

kotan LABek bakarrik jorratzen dituen zenbait gailantegietan lantzeko (euskara, sexuen arteko pareki-detasuna edota euskal preso politikoen aldeko bo-rroka).

Erronkak sindikatuko kide guztiena izan behardu, militante ororena. Honetan ordezkari eta afilia-tuek erantzukizun handia dugu, bakoitzak baitakiinork baino hobeto bere herrian, bere lagun taldeaneta enparauetan nor ari den lanean toki batean edobestean, LABen egitasmoarekin bat egiten dutenbeharginak nortzuk diren, e.a.



9/24


DONOSTIA. Jon Urrusolo (*)

Hasiera batean esan dezakegu prozesura ongi iri-tsiko garela, neurri handi batean etxeko lanak egin-da, eta printzipioz LABek indarra duen guneekin(ikastolak eta eskola publikoak) eta alderantziz zail-tasun gehiago ematen dutenekin (eskola pribatuak)topo egingo dugula.

Badakigu gure mugak esparru pribatu zabal ho-rretan aurkitzen direla: akademiak, musika eskolak,euskaltegiak... baina oraingoan emaitza positibobatzuk espero ditugu. Batetik, azpisektore honetanafiliazioak gora egin duelako, eta bestetik oso erron-ka zehatzak aurrera eramango ditugulako.

Balantzea egiterakoan gure aurreikuspenak betediren edo ez ikusiko dugu, baina une honetan itxa-ropentsu gaude, nahiz eta mugak asko izan irakas-kuntza pribatuan ere lan txukuna egiten ari baikara,

eta horrek emaitzak izango ditu.Bestalde, Hego Euskal Herriko ikastoletan eta

esparru publikoan ditugun emaitzak hobetzea dagure helburua. Esparru publikoan, EAEn, urtehauetan kolektibo ezberdin batzuk batu direnez or-dezkari kopuru txikiagoa aukeratuko bada ere, gurehelburua lan kolektibo hauetan dugun ordezkaritzahandiari eustea da.

Unibertsitate esparruan ere gure ordezkaritzakgora egitea da gure erronka. Urte hauetan baiirakasleriari bai AZPari (irakasleria ez den unibertsi-tateko beste langileria) begira egindako lan onakhauteskunde sindikaletan bere isla izango du.

Urte hauetan azpimarragarria izan da LABek har-tu duen aitzindaritza EAEn sortu berri denHaurreskolak Partzuergoaren sorreran, non dagoe-neko 500 langile baino gehiago ari den lanean. Hiruherrialdetan egin izan diren, eta jokoan egon diren

hauteskunde sindikaletan 15 delegatuetatik 9 LA-Bek eskuratu ditu. Espero dugu Gipuzkoan egingodiren hauteskunde sindikaletan, aukeratu beharkodiren 13 delegatuetatik gehiengoa lortzea. Honelakolektibo honetan LABek duen nagusitasuna sen-dotzea lortuko litzateke.

Halaber, balantzerako ere, ezin utzi aipatu gabehezkuntza politikan LABek egindako lan eskerga.

Lau urte luze hauetan nabarmenak izan dira ikasle-ak euskaldunduko dituen hizkuntza politikaren al-de egindako lana. Alde batetik Euskal Herriak ikas-leak euskal herritar gisa hezi nahi baditu bere curri-culuma behar duela adierazteko buruturikoa, etabestetik Euskal Unibertsitatearen aldekoa. Finean,Hezkuntza Sistema Propioaren alde egin du lanLABek.

(*) Irakaskuntzako Idazkaria

IrakaskuntzaMugak gainditzeko prest gaude

AdministrazioaUn sector en cambio

los beneficios del capital, pero este va a ser nuestrocompromiso para los prximos aos: seguir cons-truyendo Euskal Herria y defender los intereses delos y las trabajadoras.

(*) Secretaria Nacional de Administrazio eta Osasungintza

GASTEIZ. Mati Iturralde (*)

Es una realidad cada vez ms alarmante la derivaque la administracin pblica va adquiriendo enEuskal Herria. La poltica de privatizaciones quehan llevado a cabo los gobiernos de derechas tantoen Nafarroa como en la EAE han supuesto la preca-rizacin de las condiciones de trabajo de miles detrabajadoras y trabajadores. Ante esta situacinnuestro sindicato se ha marcado lneas de trabajo

que en estos ltimos aos se han dirigido a plantarcara al desmantelamiento de los servicios pblicos yluchar contra la precariedad.

La realidad sindical en la que la administracinvasca se mueve no ha favorecido la respuesta a losataques sufridos. Con sindicatos corporativos porun lado que slo buscan el mantenimiento de situa-ciones de privilegio para sus afiliados y afiliadas, y,por otro, con organizaciones sindicales que se handedicado a apoyar medidas contra los y las trabaja-doras por acuerdos polticos inconfesables, la situa-cin resulta bastante complicada.

La presencia de LAB ha ido incrementando en el

sector de manera constante y nos ha hecho ir reade-cuando nuestros recursos organizativos para as darrespuesta a todos los retos que se han ido abriendo.Respuestas diversas a situaciones diferentes, perosiempre encaminadas al mantenimiento de las con-diciones laborales y la calidad de los servicios.

En estas prximas elecciones sindicales los y lastrabajadoras de la administracin nos jugamos mu-cho y por ello desde el sector de Administrazio-Osasungintza vemos imprescindible que el proyec-

to de LAB concite el mayor respaldo posible y seextienda a aquellos mbitos a los que an no hemosllegado. Desde los ayuntamientos ms pequeoshasta las grandes empresas pblicas la presencia deLAB va asegurar un trabajo sindical firme y honestopor los intereses de clase, de las plantillas, por laconstruccin de una administracin democrtica yeuskaldun y por unos servicios pblicos que seanverdaderos agentes de reparto de la riqueza.

No es tarea fcil en la realidad actual donde el ne-oliberalismo marca las polticas sociales en unas ad-ministraciones que no responden a las necesidadesde la sociedad sino a los intereses del mercado y de



10/24

BILBO. Xabier Ugartemendia (*)

Atzo izan zirela dirudi, eta dagoeneko hautes-kunde sindikalen atarian gaude. Kimika-eraikuntzasektorea, orain dela lau urte, zati bitan banatuta ze-goen; alde batetik eraikuntza sektorea (eraikuntza,egurgintza, hargintza, porlaneko deribatuak,beira...) eta bestetik kimika sektorea (kimika, grafi-kagintza, papergintza...).

Azkeneko Biltzar Nagusian, sektore bien arteko

bateraketa adostu egin zen, eta orain lehen aldiz,hauteskundeak batera prestatzen ari gara, horrekdakarren onura eta galerekin. Onurak, azpisektorebakoitzeko militanteak beste azpisektoreetan lanegiteko prest daudelako, eta galerak, orain dagoenlan zama handiagoa delako.

Sektore guztietan bezala, zaila izango den arren,gure erronka ordezkaritza igotzea da, hori baita sek-

torea indartzeko bide bakarra.Hainbat azpisektoreetan balizko hazkunde horrek

isla izan behar du negoziazio kolektiboan. Adibidez,Nafarroan hainbat hitzarmenen negoziazio mahai-tik kanpo gaude, ordezkaritzan %10era ez baikaraheltzen, eta horrek gure ikuspuntua eta aldarrika-penak mahai horretan defendatzea galarazten digu.Beste alde batetik, Euskal Herriko hainbat hitzar-menetan, nahiz eta gure ordezkaritza zabalagoaizan, batzuetan sindikatu batek eta besteetan beste-

ek, %50 baino gehiagoko ordezkaritza dute, eta ne-goziazioa monopolizatzen dute, euren interesak soi-lik defendatuz. Hauteskunde sindikal hauek egoerahori aldatzeko balio behar dute.

Beste azpisektore batzuetan, gure ordezkaritza na-hiko finkatuta dago, eta hauteskunde sindikalak or-dezkaritza hori sendotzeko erabili behar ditugu. Ezda erraza izango, hainbat enpresa itxi edo langile ko-

purua murriztu egin dutelako, baina ahalegina egin-go da.

Azkenengo lau urteetan bai sektorean bai mailakonfederalean eroandako borrokek ere, langileenartean LAB zer den eta nola egiten duen lan adie-razteko balio behar dute. Grebak, hainbat enpre-setan eramandako dinamika, zenbait hitzarmenennegoziazioan izandako zeregin garrantzitsua Guz-tiek balio behar dute langileak barnera dezanLABen zerrendetan egoteak edo LABi bozka emate-

ak langileen egoera hobetzeko balio duela.Ilusioz gainezka gaude, eta ziur gaude datorrenurtean hauteskunde sindikalen balorazioa egitendugunean, geure buruari ipinitako erronka gehie-nak beteak izango ditugula, nahiz eta horretarakoegundoko lana egin behar izan.

(*)Eraikuntza, Kimikak eta Halakoetako Idazkaria

1 0 H A U T E S K U N D E S I N D I K A L A K

Erronka, kemena eta ilusioa

La unidad hace la fuerza

DONOSTIA. Ramn Fanlo (*)

Para el sector de Garraioak eta Itsasoa el procesoactual supone recoger los frutos del trabajo de estosltimos cuatro aos. Resulta complicado resaltar ovalorar lo ocurrido desde las ltimas elecciones sin-dicales, mxime si tenemos en cuenta la unificacin

del sector Garraioak con el de Itsasoa. Conflictos,luchas, negociaciones colectivas, debates... Destacaralguno de ellos significara minusvalorar aquellosque por su contenido, resonancia o poco eco en laprensa no se han trasladado a la opinin pblica.

En este sector predomina la empresa pblica esta-tal (puertos, aeropuertos, telecomunicaciones, fe-

rrocarril), donde los sindicatos de mbito estatalfirman convenios a la baja a cambio de prebendasindividuales y sindicales. Por otra parte, en la em-presa privada (transporte mercancas, viajeros, etc),la patronal y determinados sindicatos conocidos

legalizan a travs de la negociacin colectiva el cn-cer de la precariedad.Tratamiento aparte merece el subsector de

Arrantza, donde tanto la administracin estatal co-mo la de la Comunidad Autnoma Vasca demues-tran una absoluta incompetencia por no tener, niquerer tener, una poltica real de pesca.

Otro factor a tener en cuenta es el trabajo que seest realizando desde los subsectores, secciones sin-dicales y comits comarcales, para que LAB llegue atener representacin en esas empresas de nueva cre-acin o donde nunca se han desarrollado eleccionessindicales, as como en aquellas otras donde no sepresent anteriormente por no tener candidatura.

Se trabaja para que los delegados y delegadas que

vayan a incorporarse al mundo sindical sean muje-res y jvenes. Es una labor complicada en un sectoren el que no se genera empleo. Adems, la presenciade la mujer en la mayora de los subsectores es esca-sa o nula, excepto en el de Telemarketing.

Este es un sector complicado por su diversidad,pero avanzar, gracias al trabajo homogneo dequienes lo componen.

(*) Secretario Nacional de Garraioak eta Itsasoa

Kimika-Eraikuntza

Garraioak eta Itsasoa



11/24


12/24

Gazteen lan baldintzak korapilatsuak dira baina askotan ez

dute jotzen sindikalismora konponbide bila Nola gaindi daite

ke kontraesan hau?

Faktore guztien oinarrian kapitalismoa dago Bere erroak zabal

du eta dibertsifikatu egin dira eta mugimendu askatzaileek nahiz

sindikatuek zapalketa modu berriei aurre egiteko zailtasunak di

tuzte Lantokiaz haratago prekarietatea gazteon bizitza eremu

guztietan dago: harreman sozialetan aisialdian ikastetxean

Kapitalismoak aipatu zanpaketaren gordintasuna lausotzeko

bitartekoak behin behinekotasuna kasu sortu ditu ABLEezAldi Baterako Laneko Enpresak beste azpikontratak gero eta

zabalduago daude Horrek antolatzea zaildu egiten die langileei

Gazteen inguru behin behineko egoeran izateak zailtasun

bera sortzen du eta aurre egiteko bideak ireki behar dira Bestalde

sindikatuak ere oztopo nabarmenak ditu prekarietateari bere oso

tasunean aurre egiteko Gehien kaltetutako sektoreekin aliantzak sortu behar dira

Indarrak batu behar ditugu eta aliantza horrek norabidea argi izan behar du: Euskal Herrian

independentzia eta sozialismoa eraikitzea Horretarako kapitalismoa apurtu eta deslegitima

tuko duen botere herritar zabala beharrezkoa da

Ezker abertzaleko sentitzen den langile gazteak zergatik indartu beharko luke LABen

sindikalismoa?

Herri hau guztiz aske izango bada independentzian eta sozialismoan bizi delako izango da

Eta gure alternatiba bakarra da: borroka egitea LAB da prekarietatea borrokatzen duen sin

dikatu bakarra eta berak bakarrik egiten du sindikalismoa askapen borrokaren ikuspegian eraginkor Beraz gazteontzat LAB da Euskal Herrian sozialismoa eraikitzeko borrokan dugun

aliatu eraginkor bakarra

LAB indartzea gazteon borroka indartzea da Gure sindikatua da gure behar eta kezkei

erantzuten dien sindikatu bakarra Ahalegin berriak egiteko garaia da

Itxurazko ekimen ikusgarriek ez dute ezertarako balio ondoren zanpaketa zilegi egiten du

ten lege eta esparruak babestuko badira Hori egiten dute sindikatu askok ELA eta CCOO be

zalako sindikatuek Prekarietatearen kontrako borroka eraginkorra izan dadin errealitate ho

rri aukera ematen dion marko eta lege inposaketekin amaitu beharko da eta proiektu aska

tzaile bat eraiki


Por qu debe implicarse la izquierda abertzale en las elecciones sindicales y en concreto dando el voto

a LAB en los centros de trabajo?

La cuestin es muy clara LAB es la nica referencia sindical de la izquierda abertzale desde su creacin La evo

lucin y aportaciones de LAB siempre han estado ligadas al de resto de organizaciones que componemos la

izquierda abertzale Hemos hecho un gran camino juntos y el futuro de la izquierda abertzale no lo podemos en

tender sin el esfuerzo aportacin y militancia de los hombres y mujeres de LAB en las empresas y sociedad vasca

Por lo tanto la apuesta tiene que ser inequvoca: impulsar y reforzar LAB entre los trabajadores y trabajadoras de

toda Euskal Herria

Qu importancia tienen estas elecciones en el actual contexto poltico?

Hemos creado una gran oportunidad poltica que necesita de impulso y desarrollo en los prximos aos El

cambio poltico y social en Euskal Herria slo se puede garantizar con el apoyo de la mayora social trabajadora y

para ello es fundamental un sindicato LAB fuerte y con cada vez ms representacin en las empresas Hoy lo di

go con total rotundidad LAB es en el movimiento obrero un catalizador fundamental para avanzar hacia en el

cambio poltico y social que nos permita alcanzar la paz y democracia pero adems es la garanta para avanzar

hacia una Euskal Herria independiente y socialista No hay sucedneos en ese compromiso y voluntad poltica

Arnaldo Otegi,Batasunako bozemalea

Maria Lizarraga,gazte mugimendukomilitantea

LAB da aliatu eraginkor bakarra

Es unagaranta paraavanzar haciaunaEuskal Herriaindependientey socialista

LAB, Ezker abert



13/24

Nola ikusi duzu

LABen ibilbidea

kartzelatik?

LABen borroka

kartzelatik interesa

rekin eta distantzian

jarraitu dut Egia

esanda eguneroko

lanean diharduen

taldea da eta ezin ai

patu beraien borro

ka denak baina oso

interesgarria deri

tzot arlo internazio

nalean egiten ari denapustua baita lan istripuen prebentzioan edota

LAB langabetuak arloaren lana ere Jakin badakit

zenbait arlo gehienak ez ditudala aipatu baina

tartea murritza da

Hala ere ezin aipatzeke utzi Euskal Herriaren

eraikuntzan egiten ari den lan itzela eta errepresa

liatuekiko elkartasun konpromisoa

Zure ustez zergatik bultzatu behar da

LABeko sindikalismo abertzalea?

Argi dago denok egin behar dugula zerbait gutxi

batzuk dena egin ez dezaten eta arlo sindikalean

ere murgildu behar gara dudarik gabe azken fine

an gu denon duintasuna dagoelako jokoan eta

gure bizi kalitatea baldintzak ezin dira besteen

esku utzi Argi izan behar dugu daukaguna daukagula batzuk horretan aritu direlako jo eta su eta

argi ere izango duguna eta gure seme alabek izan

go dutena gure lanari esker izango dela Apustuak

merezi zuen merezi du eta mereziko du beti

Bukatzeko esan ametsak egia bihurtzeko ahale

ginetan ezin dugula beste alde batera begiratu

eta Euskal Herri duina lortzeko behar beharrezkoa

dela sindikalgintzan ere parte aktiboa hartzea

Ametsak egi bihurtuko ditugu denon artean Du

darik gabe

H A U T E S K U N D E S I N D I K A L A K 1 3

Apustuak merezi du

Ainhoa Gutierrez,preso politiko ohia Euskal Herriko Askapen Prozesuaren garapenera

ko Ezker Abertzaleak antolakunde ugari sortu ditu

bere historian zehar eta horietako bat eta oso

garrantzitsua Langile Abertzaleen Batzordeak daizan ere langileriaren inplikaziorik gabe Ezker

Abertzalearen proiektu estrategikoa amets bat baino

ez bailitzateke Ezker Abertzalearen erreferente sin

dikala LAB sindikatua da beraz Amnistiaren alde eta

errepresioaren aurkako borrokan ari garen guztiona

ere izan beharko luke Kontzientzia politikoaz hara

tago kontzientzia sozial sendoaren jabe ere badira

Askatasunako kide diren gizon eta emakumeak Ho

rregatik uste dut amnistiaren alde eta errepre

sioaren aurka erakusten duten borrokarako grina

berberaz jarduten dutela lantokietan ere langileen

aldarrien aldeko borrokan Borrokan hezitako

militantzia da gurea beraz lantokietan Askatasunako bezain LABeko direlakoan

nago Espero dut datozen hauteskunde sindikaletan baieztatuko dela diodana

Bestalde amnistiaren alde eta errepresioaren aurkako borroka lantokietansustraitzea izan behar luke sindikalismo abertzalearen lehen ekarpen nagusia

Ibaetako Foroko partaide diren zazpi sindikatuek Euskal Preso Politikoen Kolek

tiboaren Eskubideen aldeko ibilbide txukuna abiatu dutela deritzot

Protagonismo propioa izan behar du sindikalismoak Baldintza Demokratikoen

aldeko olde soziala eraikitzean baina bereziki lantokietako dinamiketatik eragin

behar luke esparru sozial eta politikoan Herri mugimenduko antolakunde eta

Sindikatuen arteko elkarlana garai berriotarako giltza politiko garrantzitsua

izango dela uste dut Euskal langileriak dituen arazo eta kezka anitzek konpon

bide sektorialik ez daukate ziurrenik beraz bakoitza bere burbuilatik atera eta

jarduera integralera jotzea baino ez zaigu geratzen

Borrokan hezitako militantziada gurea, beraz lantokietan

Askatasunako bezainLABekoak direlakoan nago

Juan Mari Olano,Askatasunakobozemailea

aleko sindikatua



14/24

DURANGO. Jon Otegi (*)

Lantokia edozelakoa delarik ere, antolatzearenbeharra ez dago zalantzan jartzerik. Bestela ez zina-teke artikulu hau irakurtzen hasiko, besteak besteIraultzen hauxe zure eskuetara iritsiko ez zelako.Zapalketa mota guztiei aurre egiteko ezinbestekoabada, lantokiari ere aplikatzen zaio irizpide hau; etazenbat eta prekarietate handiagoa, lan baldintzatxarragoak, osasun eta bizitza arrisku handiagoak,antolatzeko premia orduan eta handiagoa da.

Lantokietan bertan behar bezala antolatzeko ara-zoak ugariak badira, hauen kontratetan ez dira gu-txiago: norbere interesak, taktikoak, enpresaburuenpresioak eta bestelako trabak gainditzea ez da lanerreza izaten langileen estrategia amankomun bataurrera eraman izateko.

Eta behin halakorik lortu ezkero bigarren zatiadator: langile batzordeak ordezkatzen dituen langi-leen aldarrikapenak babesteaz gain kontratetakolangileenak ere kontutan eduki behar ditu. LABekoordezkariek oinarri hori garbi badute ere, ez daerreza izaten horien defentsa batzordeen baitan, etazer esanik ez enpresaburuen aurrean. Indar korrela-zioak, lan baldintzen egoera eta langileriaren sentsi-bilizazioa kontutan hartutakoan zailtasunen neu-

rriaz ohar gintezke. Ondo neurtu eta landu beha-rreko faktoreak dira.

Ezin gara zain egonOndorioz, LABeko ordezkariek kontratetako lan

baldintzen defentsa irmoa egiten badute ere, inon-dik ere ez da arrakasta ziurtatzen. Eta lan erreforma-ren azken berrikuntzek ilusioa faltsua piztu besterikez diete egiten kontratetako langileei. Kontratanbertan antolatu beharra dago. Eta hasieran esan be-zala zaila bada, ez dago beste aukerarik. Enpresakontratatzaileko soldatekin eta bestelako baldintze-kin parekatzeko edota lan arrisku handiagoei aurreegiteko ezin gara han zer adostuko zain egon.

Kontratan bertan egin behar da indarra bai en-

presaburua bera zein kontratatzailearen aurreanedota kontratatzaileko langile batzordea berari ereeragiteko. Une bakoitzean berea, ardura non da-goen ikusita: kontratatzaileak gastuak murriztendituenean, enpresaburuek poltsikoa langileen lepo-tik betetzen dituenean, edota langileek hainbatonura kontratakoen bizkarretik irabazitakoan, adi-bide bana jartzearren.

Babesa eta antolakuntza bermatuko duen langilebatzordeak hauteskunde sindikaletan aukeratu be-


Goiko argazkian, Canal Euskadiko langileak, prekarietatearen aurka, joan den ekainean. Behean, 2005eanDonostian egindako mobilizazio bat.

har dira, horiek baitira estatuen legeek egun lanto-kietan ematen dizkiguten antolatzeko tresna nagu-siak. Enpresaburuak hauteskunde sindikaletarako

mugimenduak usaindutakoan bere neurriak har-tzen hasiko badira ere, LABek ere badaki azpijokoeiaurre egiten, eskarmentu handiko sindikatua baita.

Klase estrategiaGogoeta oso hau egiteak ez luke zentzurik antola-

kuntza sindikal baten oinarritik abiatuko ez balitz,klase estrategia batetik abiatuta. Bai eta ikuspegipragmatikoari helduta ere, azpiegiturak, aholkula-ritzak eta bestelako baliabideak erabiltzeko. Bestela

epe ertainera galduta gaude. Egitura eta baliabidehoriek indartzeko lana askotan ahazten bazaigu ere,afiliazioa hedatzen eta sendotzen jarraitu behar

dugu.Kontratan antolatzeko eta borrokatzeko aukerak

aztertzeko hurbilen duzun LABeko egoitzara jo, etahasi martxan, arazoak beren kasa konponduko zainegon gabe. Ezer irabazteko bidea zaila bada ere, ezdago beste lasterbiderik. Ziurra dena zera da, geldi-rik egonda ez dela inora iristen.

(*) LABeko delegatua ETBn eta

sektoreko arduraduna Durangaldean

Hauteskundeak kontratetan eta prekarioan

Antolatzeko premia handia



15/24

Ordezkariak


BAIONA. Amaia Fontang

Hegoaldeko 4 herrialdeetan hauteskunde sindi-kalen ziklo berrian sartuko gira. Iparraldeko eskual-dean aldiz, beste estatu baten menean izanki, fran-tses legea da bortxaz aplikatzen.

Gure sindikatuko anitzek, gure eskualdean hau-teskunde sindikalak ea noiz eta nola iragaiten direninformazio eske ibiliko dira. Erantzun gisa, honaelementu batzuk, hots, nola ibiltzen da gure eskual-dean hauteskunde sindikalen sistema.

Enpresa pribatuetan, enpresa batzordeko ordez-kari (50 langile bederen duten enpresentzat) etalangile ordezkariak (10 langile baino gehiago dutenenpresentzat) hauteskundeen bidez hautatzea be-hartzen du Lan Kodeak. Ordezkari horiek 4 urte-rentzat hautatuak dira (edo 2 eta 4 urte artean, hi-tzarmen kolektiboak zehazten badu).

Frantses Estatutan, legez, errepresentatibotzatonartuak dira 5 frantses konfederazioak (edo estatumailako sindikatuak): CFDT, CFTC, CGC, CGT,FO. Nahiz eta lantegian ordezkaritzarik ez izan alabiziki ahul izan, hauteskundeetan aurkez daitezke.

Aldiz, beste sindikata guziek beren ordezkaritzafrogatu behar dute, horretarako araudi zorrotz ba-tzuk bete behar dituztelarik (afiliatuen kopurua,

diru independentzia, hauteskunde aitzin ekintzasindikala enpresan bertan eramatea...).Nagusiak ditu, legearen arabera, hauteskundeak

antolatzen, nahiz eta langileriak ez ezer eskatu. 11langile bederen duen enpresan, edozein langilek es-katzen ahal dio nagusiari hauteskundeen antola-tzea, enpresan ordezkaririk ez delarik (ez baita ne-hor hautagai izan azken hauteskundeetan edo na-gusiak ez baitu antolaketa behar hori errespetatu).

Hauteskundeak pausoz pausoLehenik, nagusiak eta sindikatu errepresentatibo-

ek hauteskunde aurre protokoloa sinatu behar dute.Honekin, aulkien banatzea, hauteskundeen antola-keta eta gora beherak finkatzen ditu.

Hauteskundeak enpresaren egoitzan iragan behardira printzipioz. Enpresara joaten ahal ez diren lan-gileek postaz bozka dezakete.

Hauteskundeetarako hautagai zerrendak osatzendira. Bozka paperak nagusiak argitaratu behar ditu.

Bozkatzen ahal dutenak: 16 urte bete dutenaketa enpresan 3 hilabetez gutxienez ari direnak betiere kondena penalik gabe diren langileak.

Hautagai izaten ahal dira: bozkatzeko ahalmenaukan eta 18 urte bete duten langileak, hala nola en-

presan urte bete (etenik gabe beti ere) lanean dara-matenak.

Bi itzuliko bozketa sistema da eta bozken zenba-keta horrela dugu: ordezkaritza proporzionala, ba-taz besteko azkarrena hartuz.

Lehen itzulian, 5 konfederakuntzak eta enpresan

ordezkaritza lortu dutenak. Bigarren itzulia errepre-sentatibotzat hartzen ez diren sindikatuei eta norbe-raren aurkezpenari irekia da (kasu gehienetan, LABeredu horretan kokatzen da).

Lehen itzuliak balio du baldin eta bozkatzaile ko-

Champion supermerkatuaren aurrean iaz deitutako kontzentrazioa.

Hauteskundeak Ipar Euskal Herrian

Beste bide bat helburu bererako

Langileen ordezkarientzat:11 eta 25 langile arteko enpresak: tituludun 1 +

ordezko 126 eta 74 artean: 2 tituludun + 2 ordezko

Ondotik, tituludun 1 eta ordezko 1 gehiago 25langileko.

Enpresa Batzordeko ordezkarientzat:50 eta 74 langile arteko enpresak: 3 tituludun +

3 ordezko75 eta 99 artean : 4 tituludun + 4 ordezko100 eta 399 artean : 5 tituludun + 5 ordezko400 eta 749 artean : 6 tituludun + 6 ordezko

etab ...

purua bozka zerrendetan apuntatuak direnbozemaileen erdira heltzen bada (koruma). Biga-rren itzulia antolatzen da baldin eta korumarat ezbada heltzen lehen itzulian edo aulkirik ez ba dalortu edo azkenik aulki guziak ez badira bete.

Hauteskundeak bukatu bezain laster, ondorioak

Lan Ikuskaritzara igorriak dira.Hona beraz, gure sindikatuak ezagutzen duenlege testuingurua. Baina LABek eguneroko ekintzasindikalean nahiz hauteskunde sindikalei begira,errealitate gordin bati aurre egin behar dio: gauregun den errepresentatibitate sindikalari buruzkolegeak oztopo handiak ekartzen ditu.

Ondorioz, 5 konfederakuntza frantsesen mono-polioa haustea oso zaila zaigu. Gainera, beste sindi-kata batzuen eta nagusien joko zikinakgure sindika-ta hedatzea oztopatu nahi du, zenbaitetan auzite-gira eramaien gaituzte, ordezkaritza zalantzan jarriz.

Lege maltzur hau aldatu behar dela kontziente dasindikalista gero eta gehiago (CFDTk adibidez,hauteskundeetan sindikatu guzien parte hartzea es-

katzen du). Frantses Estatu Kontseiluak (neurrienlegezkotasuna aztertzen duen goi mailako egitura)gobernuak manatu txosten batetan, legeari aldake-tak ekarri behar zaizkiola aholkatzen du.

Prudhommes-auzitegirako hauteskundeetan2002an lortu 2.000 botzek eta bereziki Merkatari-tza arloan lortu epaile postuak ordezkaritzaren bi-dean eman gaitu.

Dena den, gure sindikata aitzina doa, oztopo gu-zien gainetik.



16/24

SORALUZE. Aiora Imaz

Duela urte eta erdi, LABeko hautagai izatea era-

baki zuen Rosa Etxeberriak hauteskunde sindikale-tan, eta ordutik ordezkaria da Soraluzeko udaletxe-an. Sei urte daramatza bertan lanean etxez etxekolaguntzaile gisa. Berak ongi azaldu bezala udaletxetxikia da, 27 lagun ari dira lanean, hauetatik ba-tzuk funtzionarioak dira eta besteak lan-kontrata-tuak, hau da, lan kontratu finkoa dugu baina ezgara funtzionarioak. Langile mota bakoitzak bereordezkaria du, funtzionarioei dagokie ELAk lortuzuen gehiengoa eta lan-kontratatuen aldetik, lehenaldiz LAB aurkeztu zen eta hemen nago zioenEtxeberriak.

Abertzale izanik eta 25 bat urtez LABeko afiliatuizan ostean Etxeberriari garrantzitsua iruditzen zi-tzaion eguneroko bizitzan harturiko konpromisoak

lan mundura eramatea, eta horrexegatik erabakizuen LABen zerrendetan aurkeztea.

Kezkak eta duda nagusiHasiera batean beldurra eta kezka sentitu zuela

dio, beti izaten da lan hau ondo egiteko gai ote ga-renaren zalantza. Baina egoerari aurre egiteko sin-dikatuak laguntza handia eskaini dit. Nahiz etaadministrazioko ordezkari bakarra izan, beste sekto-reetako delegatuek, eskualdeko eta sektoreko libera-


oso ondo lotu zutela ezer negoziatzen hasi aurretik.Bestalde, gehitu du Administrazioaren priba-

tizazioaren aurrean ere, ELAk antzeko jarrera izan

zuen. Nahiz eta ofizialki ez ezer aipatu, udaletxekohainbat zerbitzu pribatizatuko dituztenaren susmoadaukagu. Hori dela eta, LABeko delegatu gisahainbat eskaera egin zituen hitzarmena negoziatze-ko orduan, hala nola hemendik aurrera beste zerbi-tzurik ez pribatizatzea eta garbiketako langileen lanbaldintzak egokiak izatea, hau baita momentuz So-raluzeko udalak azpikontratatzen duen zerbitzu ba-karra. Tamalez proposamen hauek ez zuten baiez-korik jaso ELAren aldetik.

Borrokan parte hartzeko deiaHurrengo urteetan borroka ugari izango direla

uste du Rosa Etxeberriak, bai pribatizazioari aurreegiteko orduan, baina baita ere euskalduntze planak

abiarazteko. Beste arazoetariko bat behin-behine-kotasunarena da, langile batzuk urteak daramatza-te behin behineko lan kontratuekin eta nahiz etalanpostu horiek beharrezkoak izan, ez dira sortzen.

Honelako egoerei aurre egiten badago zereginaeta eredu honekin ados ez dauden guztiak ordezkariizatera animatu nahi ditu. Nahiz eta ordezkari lananeketsua izan eta batzuetan borrokak galdu, pozta-sunak ere ematen ditu esan zuen Etxeberriak, be-raz lemak dioen bezala hator gorrira.

Borrokatu ezean, ez goaz inora

Rosa Etxeberria Soraluzeko udaletxeko atarian.

tuek asko lagundu dute. Ez dut inongo arazorikizan nire galderei erantzunak aurkitzeko aipatu du.Hala ere prestakuntza faltan sumatu du, batez ere

legedi aldetik, Etxeberriaren ustez garrantzitsuabaita trabak jartzen dizkigutenerako prest egotea.Emakume izateagatik ez duela inongo bazterke-

riarik jasan azaldu du, ez lanean, ez eta ere ordezkarigisa aritzerakoan. Hala ere badaki, maiz aukera ber-dintasuna mugatua dagoela: gizonezkoek egitendute gora lanpostuetan. Egoera honi aurre egiteko,hitzarmena negoziatzerako orduan aukera berdin-tasun plana martxan jartzeko eskatu zuen, bainaproposamen honek ezezkoa jaso zuen. Rosa Etxeba-rriaren aburuz, argi zegoen ELAk eta PNVk dena

Rosa Etxeberria, Soraluzeko udaletxean ordezkari

Milaka langile dago konpromiso

sindikalarekin urrats garrantzi-

tsu bat emateko zorian. LABeko

zerrendetan aurkezteko proposa-

mena iritsi zaie, eta gogoz azter-

tzen ari dira, kementsu eta kezka-

ti... Zer suposatzen du ordezkari

izateak? Zer nolako laguntza edu-

kiko dut? Jendearen aurrean hitzegiten nola moldatuko naiz? Sin-

dikatuaren erabakiak tinko

defendatzeko gai izango al naiz?

Nire bizitza nola aldatuko da? Me-

reziko al du zurrunbilo honetan

sartzeak? Galdera mamitsuak bu-

ruan, bihotzeko taupaden arabe-

ra.

Asko izan dira horrelako egoerak

pasatu dituztenak. Baiezkoa

eman eta gero, esperientziaezberdinak bizi izan dituzte, alde

baikor zein ilunekin. Pertsona

hauetako batzuren ahotsak ekarri

ditugu atal honetara, etorkizu-

neko delegatuekin beraien

bizipenak konpartitzeko. Zintzoki,

beraien ibilbidea azaltzen dute;

beldur eta zalantzen gainetik, lan-

gileon defentsan aritzeak merezi

duela da orokorrean egiten duten

irakurketa. LABen proiektua bereosotasunean elkarrekin

eraikitzera animatzen zaituzte.

Ordezkarien ahotsak



17/24

GASTEIZ. Teresa Toda

Con el futuro de la empresa Gamesa Produccio-nes Aeronuticas an sin definir claramente por losnuevos dueos, Aitor Besares afronta sus terceraselecciones sindicales. Haba pensado tomarme undescanso, porque creo que hay que cubrir etapas,pero lo deja otra persona y yo seguir. Siempre he-mos argumentado que es muy positivo pasar por elcomit de empresa para saber cmo funciona, sabercules son las dificultades que tenemos como colec-

tivo, porque las individuales todo el mundo las co-noce. Renovar personas en un comit hace que lainterpretacin de esas dificultades colectivas la en-tiendan muchos ms trabajadores y trabajadoras.Pero tambin es importante que continen delega-dos y delegadas con cierta veterana; tenemos quetransmitir el legado del sindicato, esa materiadidctica que sirve para la gente nueva.

Besares tiene 31 aos, lleva 9 en la empresa y 8 dedelegado. Empec muy joven, poco a poco, y aqusigo, en parte porque le pillas el gustillo y tambinpor sentido de la responsabilidad, porque, las cosascomo son, no a todo el mundo le apetece quitarsehoras de su vida particular para esto, reconoce.

Tras diversas vicisitudes, Gamesa tiene hoy en su

planta central una plantilla de 330 personas, la ma-yora, con contrato indefinido. El comit de empre-sa actual est formado por 6 personas de ELA, 3 deLAB (segunda fuerza), 3 de USO y una de UGT.Pero hace ocho aos, era una empresa nueva, yaqul fue el primer comit, y la primera seccin sin-dical de LAB. Los dos primeros aos tuvimos quecontar con el seguimiento, casi el mimo, del enton-ces responsable del sector en Araba. Nunca habra-mos llegado donde estamos si no fuese por los ci-mientos que dej l. Es verdad que hoy el sindicatonos ofrece todo tipo de ayuda, pero entonces erams que eso, era un seguimiento total; cada da eraaprender y estar como los pollos y la gallina, siem-pre pegaditos. Permanentemente tirando de telfo-

no, cmo hacemos esto, cmo exponemos lo otro,qu sentido le damos a esto. Y tambin de cara anuestras primeras asambleas, haba que superar elpnico escnico a esas apariciones ante cientos depersonas. Lo lograron.

Experiencia negociadora y asambleariaAcumula experiencia en la negociacin de conve-

nios. Opina que la clave est fundamentalmenteen tener paciencia. Hacer anlisis no en el momen-

to, sino dndote un tiempo; hablar con tu seccinsindical, hablar con el sindicato. Hay que tener pa-ciencia; no se puede negociar y valorar si algo esbueno o es malo deprisa, durante una reunin.Cuando la empresa tiene inters en acelerar, malasunto. Creo que el ritmo lo tiene que marcar laparte social, le guste ms o menos a la empresa.Marcar el ritmo y hacer un buen anlisis, no solode lo que despus de una negociacin puede habersobre la mesa sino de qu recorrido ha habido has-ta llegar ah. Y luego llevarlo a la asamblea.

Sus mejores recuerdos estn ligados precisamen-te a la negociacin del primer convenio. Tenamos

que concretar sobre el papel las condiciones de tra-bajo, para que no hubiera retrocesos, y tenamosque conseguir ms. Por suerte, y haciendo uso de laasamblea como herramienta didctica y de luchaque es, la mayora de la representacin social con-seguimos echar atrs las pretensiones del acuerdo alque llegaron UGT y CCOO con la empresa. Enaquel momento hubo una buena unidad de accinentre ELA y LAB. Fue muy bonito.

El peor recuerdo es sin duda alguna, el

Aitor Besares, durante la entrevista, en un parque de Gasteiz.

Es muy positivo pasar por el comit

La gente nueva no se va aencontrar sola

expediente de regulacin de empleo, ligado a la cri-sis del sector tras el famoso 11-S. Fue una negocia-cin muy difcil, que dej una fuerte divisin sindi-

cal que se traslad a la plantilla. Hoy esa divisinest superada; adems, por fortuna, el expedienteno tuvo tanta repercusin negativa como se tema.Pero es cierto que la situacin dej un poso compli-cado en la planta.

No obstante, hoy las relaciones en la plantilla sonbuenas. Con un abanico de edad muy estrecho yjoven, es lgico que surjan relaciones hasta perso-nales positivas y buenas, opina.

Por qu participarAnima sin duda a presentarse, insistiendo en una

idea ya expresada: lo colectivo. Me gustara que lagente fuera consciente de que en las empresas se tie-nen dificultades a ttulo individual y a nivel colecti-

vo, y que se expusiese una temporada a mamar lascolectivas. Creo que es descubrirse a s mismo, perocon esa perspectiva de grupo. Y animara acualquiera porque me parece positivo, no ya sloporque de cara a la comunidad puedes hacer algobueno, sino porque incluso a ttulo individual for-talece y enriquece, es bastante didctico. Y tampocote vas a encontrar sola o solo; si no lo hemos estadoquienes empezamos, mucho menos quienes venganahora.


Aitor Besares, delegado en GPA



18/24


GUEES. Maider Jauregi

Azken urteotan sindikalgintzan buru-belarrimurgilduta dabil Iratxe Ibeas de la Cruz bilbotarra.2004. urteaz geroztik LABeko ordezkari da Custo-mer Works Europe enpresak Gueesen duen lante-gian. Telemarketing lanetan aritzen dira bertan,prekarietateak gogorren astindutako azpisektoreeta-ko batean, beraz. Enpresa batzordeko idazkaria da,eta lan arriskuen prebentzioko delegatu. 24 urtekogazte honek betidanik egin du LABen proiektua-ren aldeko apustua, eta konpromiso horrek bultza-tuta aurkeztu zuen bere burua LABeko zerrendan.

Hasiera zaila izan zela aitortzen du, jendegehiena ELAkoa eta CCOOkoa izanda, tartean bu-

rua sartzea ez baitzen erraza. Helburua garbi zuten:zerrenda osatu eta gutxienez ordezkari bat ziurtat-zea. Bat ez, baina bi izan ziren lortutako delegatuak.Beste bi atera zituen CCOOk, lau ELAk, eta ba-karra USOk, 250 langileko enpresa horretan.

Hasieran, delegatu gisa hartutako ardura zutenkezka iturri nagusi. Dena zen berria, gauza askogenuen ikasteko. Eta horretarako, sindikatuakeskaintzen dituen tresnez baliatu ziren: liburuxkak,ikastaroak Prestakuntzarako guztiak baliagarri

Iratxe Ibeas de la Cruz, Customer Work Europe enpresan ordezkari

Iratxe Ibeas de la Cruzek gogotsu eta ilusioz ekin dio sindikalgintzari.

Lan arriskuen prebentzioko delegatu izateak, bes-talde, gauzak ikusteko beste modu bat eskainidio. Bi hilabete daramatzat gai honekin, bainakonturatu naiz ardura bakoitzak bestelako ikuspun-tu bat eskaintzen duela. Orain ikusten dut osasuna-

ren gaiak zenbaterainoko garrantzia duen; prekarie-tatea dela arazo nagusia.Eta lanean dituzten gora beherei buruz galdetuta,

honela dio: Guk deiekin egiten dugu lan, eta den-bora kontuekin mehatxatu egiten gaituzte. Maki-nak guri jartzen digu erritmoa, alderantziz izan be-harrean. Hala, tresna lagungarria izan beharko lu-keena guztiz kontrako bihurtzen da. Dei kopurubat egin behar izaten dugu denbora jakin bateanKontrola izugarria da. Gure hutsuneak aztertzekoeta prestakuntzan laguntzeko dela esaten digute,baina presio modu bat da. Erantzun moduan,presioa ez da bidea lemapean kamiseta batzuk ate-ra zituzten orain urtebete. Eta, oraindik ere, egune-ro janzten dituzte, lanari ekin aurretik.

Helburuak lortzen diraKezka eta arazoak, ordea, ez dira hor amaitzen.

ABLEen gaia aipatu du Ibeas de la Cruzek, eta egu-tegiarekin izandako arazoak (ez baitzieten urte oso-ko lan egutegia ematen). Telemarketingeko lan-gile gehienak emakumezkoak direnez, prekarietate-ak eurei eragiten die batik bat. Ardurak banatzera-koan, ordea, bestelakoak dira kontuak. Gure lan-tegian dio delegatuak 250 langiletik 230 emaku-mezkoak izan arren, ardura duten gizonezkoak ge-hiago dira emakumezkoak baino, eta hor zer gerta-tzen ari den ere aztertu nahi dugu.

Hurrengo hauteskundeetarako bi urte barrudituzten asmoak, honakoak: Bi delegatu baino ge-

hiago lortu nahi ditugu eta horretarako lanean arigara jada, noraino heldu garen azaldu eta lan egite-ko modua erakutsiz, LABen proiektua zein denadieraziz... Baikortasunez mintzo da. Jendeakezagutzen gaitu, beti prest gaude entzuteko eta lan-gileek parte hartzen dute; oso esperientzia positiboaari da izaten denontzat eta hurrengo hauteskundee-tan ez dugu aurrekoetan adina zailtasun izango;kezkak beti izaten dira bai, baina tira eta tira, azke-nean helburuak lortu egiten ditugu.

Sindikalgintza oso mundu polita da

Deiekin egiten dugu laneta kontrola izugarria da

Lehen defentsara jotzenzen, orain iniziatiba dugu

suertatu zaizkiola dio. Eta noski, horrekin guztia-rekin batera, bi urte hauetan sindikatuarekin izan-dako harremana ere bai, gaineratu du. Sektoretikjasotako laguntza ere gogoan du. Telemarketinge-ko beste enpresetako LABeko ordezkariekin biltzenginen eta elkarrekin harremanetan izatea guretzatoso ona izan zen.

Ziurtasun handiagoa izateko prestatzen,ikasten jarraitu nahi du, sindikalgintza oso mun-

du polita baita, eta zenbat eta gehiago jakin, orduaneta ikasteko gogo handiagoa sortzen baitzait.

Aldaketak ugariLABek enpresa batzordean ordezkaritza duenetik

gauza asko aldatu dira. Bazeuden delegatu gisa ia10 urte zeramaten pertsonak, eta eurek batzordeariburuz zuten ideia apurtu genuen, dinamika alda-tuz: enpresak zer edo zer egiten zuenean defentsarajotzen zen lehen, eta orain, berriz, iniziatiba dugu.



19/24


Tenemos que defendernuestros derechos

Las delegadas de Gaska reunidas en la sede de LAB.

BILBO. Aiora Imaz

En Gaska, colectivo que trabaja en los comedoresde Bizkaia, LAB ha conseguido la mayora absolutacon 10 delegadas en las ltimas elecciones sindica-les. Detrs han quedado ELA con 5 delegados y de-

legadas, CCOO con 4 y UGT con 2. Entre las de-legadas de LAB se encuentran Rosa Revuelta, quelleva trabajando en Gaska 10 aos de los cuales 5como delegada, y Mari ngeles Fuentevallejo, queacaba de ser elegida.

Hace cinco aos, cuando Revuelta decidi pre-sentarse por LAB, no haba comit y desde el sin-dicato empezaron a trabajar en ello. Recuerda queal principio slo bamos a las reuniones.

Fuentevallejo ha vivido una experiencia distinta,me present por mi mala situacin laboral, vea

cin, aunque Fuentevallejo es consciente de quehay otras compaeras que me van orientando.Tambin quieren resaltar que han recibido muchaayuda del sindicato: siempre han estado ah.

Revuelta comenta que durante sus aos comodelegada los conflictos han sido muchos: negocia-ciones colectivas, reducciones de jornada,huelgas y hemos hecho frente como hemos podi-do. Adems, aunque trabajan en un colectivo don-de las mujeres son mayora, ellas son las que msproblemas tienen. Por ejemplo, las cocineras ga-nan menos que los cocineros, explica. La cuestines que aunque la negociacin colectiva est bastan-te bien, los hombres suelen recibir pluses y sobreeso no tenemos ningn control... Tendramos quequitarlos. Ambas subrayan que sin las compaeras,

nadie podra aguantar tanto.Tanto Revuelta como Fuentevallejo quieren ani-mar a presentarse a todas esas personas que estndudando: En la vida tenemos que defender nues-tros derechos. Ellas seguirn luchando para mejo-rar las condiciones laborales de las personas trabaja-doras de Gaska pero tambin las de una ETT de laempresa, donde las chicas trabajan en condicionespsimas, con un convenio de Valladolid. Intentare-mos mejorar sus condiciones de trabajo, terminaafirmando Fuentevallejo.

Rosa Revuelta y Mari Angeles Fuentevallejo,

delegadasen Gaska

ZARAUTZ. Aiora Imaz

Arantxa Urbe LABeko ordezkaria eta hurrengohauteskunde sindikaletako hautagaia da ZarauzkoSalbatore Mitxelena ikastolan. Langaitz ikastolanhasi zen lanean ikastolak publiko egiteko legea bai-no pixka bat lehenago eta lanean eman dituen lehen

urteak behin behineko kontratuarekin egin ditu.Ikastolan hasi berri zela kontratazioan irregularta-sun batzuk egin zizkiguten komentatu zuenUrbek. Arazo hauek bizi izan eta gutxira hautes-kunde sindikaletako zerrendak osatzeko garaia hel-du zen, ikusirik inork ez zuela izena eman nahiarazorik ez zegoela argudiatuz, nire burua aurkeztunuen azaldu zuen. Egun, ordezkari izaten jarraitzendu 5 kidek osatzen duten batzordean, kide haueta-tik hiru LABekoak dira eta besteak ELAkoak.

Ordezkari gisa eman dituen lehen pausoetan (etahurrengoetan ere) jende oso ona izan dut ondoanaipatu zuen, eta edozein motako laguntza eta babe-sa behar izan dudanean sindikatuko lagunen arteantopatu dut. Bidean, oso momentu gogorrak biziizan ditu, eta egoera hauei aurre egiteko behar beha-rrezko izan du LABeko kideen laguntza ,Sektore-

koena, herrialdekoena eta laguntza juridikoa. Go-goan du Langaitz ikastolan lanean hasi eta handikhiru urtetara kalera bota gintuzten ELAko ordez-karia eta ni. Ondoren, egoera bideratzeko prozesuahasi zen, epaiketak; prozesu luze honetan ezinbes-tekoa izan da sindikatuaren laguntza eta babesa.

Baina hau ez da Urbek aurre egin behar izan diongatazka bakarra, ezagutu dudan gatazkarik latzenapubliko egiteko legearena izan zen zioen. Ikastolaksare publiko eta pribatuaren arteko aukera egitera

Arantxa Urbe,

Zarauzko Salbatore Mitxelena ikastolan ordezkariLaguntza sindikatukokideen artean topatu dut

behartuak izan ziren. Ondorengo urteak ere osobeltzak izan ziren baina ideiak argi genituen,argi zuten nazio eraikuntzan hezkuntza zutabe na-

gusietarikoa zela eta ikastolek jokatu beharreko rolafuntsezkoa zela. Geroak erakutsi die defendatu zu-ten pentsamendua zuzena zela.

Urte batzuk pasa ondoren, argi du nahiz eta garaigogorrak bizi izan, esperientzia oso aberasgarriaizan dela, gaitasunak eman dizkit lanerako eta egu-neroko bizirako. Euskal Herriak bizi duen garaihonetan langileek zer esan handia dute eta ames-ten dugun jendarte justuago hori erdiesteko lanaegin beharra dago Urberen aburuz.

que necesitbamos una delegada que estuviera altanto de cmo funcionaba la empresa. Durantetodo este proceso han echado en falta ms forma-

Arantxa Urbe, LABeko ordezkaria.



20/24

GASTEIZ. Teresa Toda

Irribarretsu ageri da Ramon F. Larzabal. Bere 40urteetatik 18 eman ditu Mercedez-Benzeko Gas-teizko lantegian, eta delegatu bezala 8 darama.Orain, gainera, sindikatuan aritzen da, hauteskun-

de prozesuan laguntza ematen. Mercedeseko enpre-sa batzordea 27 lagunek osatzen dute: 9 UGT, 6ELA, 4 LAB, 4 USO, 2 CCOO, ESK, 2.

Zerk bultzatu zintuen zerrendan sartzera?Lankide batek esan zidan beharrezkoa zela parte

hartzea, eta nik ez nuen zalantzarik izan. Lan egite-ko beti prest nago. Hori bai, esan nien laguntza be-har nuen bakoitzean, eskatu egingo niela! Guztiokgara langileak eta hau egiten dugu besteek behardutelako, edota gutxienez laguntza emateko. Nahiizanez gero, lan sindikala egitea ez da zaila.

Ondo funtzionatzen du zuen atal sindikalak?Afiliatu eta lankide guztiekin hitz egiten saiatzen

gara, informatzen. Jendeak parte hartzen du atale-an, eta gutxienez bi hilabetean behin, afiliatu eta

afiliatu ez direnekin, nahi duenarekin, biltzen gara.Aldi berean, gure inguruan sare bat osatu dugu,urrutiago iristeko. Gure lantegia hiru sektore osobereiztuetan banatuta dago; horrek komunikatzekozailtasunak sortzen ditu. Orduan, sektore bakoitze-an bi lankide aukeratu ditugu eta hauekin maizagobiltzen gara. Informazio guztia jasotzen dute lehen-bailehen, gero beraien sektoreetan zabaltzeko.

Zein izan da momenturik politena zure ibilbi-de sindikalean?

Larzabal, bere lantokian egindako auto baten ondoan.

Mohamed Mohatar fue delegado varios aos.

Jendeak ondo ikustendu egiten dugun lana

Ez dakit zer esan; ni oso lasai naiz gauzak egitendirenean. Lana astez aste antolatzen dugu. Orduan,aste bakoitzeko eginbeharrak ondo bete ondoren,ni oso lasai naiz.

Eta txarrena?2002an, hitzarmeneko negoziazioetan, bost egu-

neko greba egin genuen denek batera, baina geroilusioa zapuztu zen, UGT eta CCOOkoek eraginmurriztuko hitzarmen bat sinatu zutelako. Ondo-rioz, jendea oso mesfidati da. Gainera, sinatu ez ge-nuenok ez daukagu lan batzordeetan parte hartzekoaukerarik; Lan Osasunekoan bakarrik har dezakeguparte. Hala, gauza batzuetarako oso mugatua gau-de. Jendeak ikusten du, baina ez du esaten egoerahoni buelta eman behar diogu. Hori guztia berrirogerta ez dadin, hauteskundeetan gauzak aldatzekoaukera badela esaten diet, eta horretan gaude.

Berriro aurkeztuko al zara?Beno, gure ordezkariak aukeratzeko modua oso

demokratikoa da; bilerak egiten ditugu eta bakoi-tzak bozkatzen du zein nahi duen ordezkari izatea,

zerrendak osatzeko. Gure afiliatuek dute hitza.Zer esango zenioke hautagai izango den nor-

baiti animatzeko?Gure proiektua oso garrantzitsua eta beharrezkoa

da. Lan arloan, jendeak ondo ikusten du guk egitendugun lana, eta sinesten du benetan beharrezkoadela. Eta kalean ere, gure proiektua defendatu be-har dugu, Euskal Herriaren alde. Ideia horiei heldueta aurrera egin behar da. Batzutan lan handiegiada, baina besteetan ez hainbestekoa.


Ramn F. Larzabal, Mercedesen ordezkari

ONDARROA. Iraultzen

Son muchas las personas que por razones labo-rales o muchas otras circunstancias toman la deci-sin de dejar su tierra natal y emigrar. Es el casodel ceut Mohatar Mohamed Mohatar, que vivedesde 1976 en Ondarroa.

Queda lejos el ao en el que comenz a traba-jar; y es que ya hace uno que se jubil. Tena ca-torce aos cuando inici su andadura en el sector

de hostelera. Pero con el paso del tiempo no sloa cambiado de residencia, tambin se ha dedicadoa otros oficios, como el de la pesca.

Desde que llegu a Ondarroa he trabajado co-mo pescador de altura, cuenta, y se sincera: Pri-mero me afili a ELA, pero vea que de aquellamanera no encontraba solucin a mis problemasy entonces opt por LAB.

Y acert en su eleccin. Confi en el sindicato,hasta el punto de decidir presentarse en su candi-datura. Tenamos muchos problemas, tales comolos relacionados con el descanso, las nminas Ylos compaeros me apoyaron a la hora de tomardicha decisin, recuerda. Fue elegido como dele-gado, cargo que ocup durante cuatro aos.

Son muchas las cosas que le ha aportado elsindicato. Sobre todo me ha ofrecido muchoapoyo en los momentos claves. Y el hecho depresentarse en las listas es, al fin y al cabo, unaopcin ms para luchar por los derechos de laspersonas trabajadoras. Subraya no haberse senti-do nunca discriminado por ser inmigrante, yreivindica, al mismo tiempo, que las personas in-migrantes tienen el mismo derecho a ocupar estoscargos: somos trabajadores de aqu, afirma.

Mohatar Mohamed

Mohatar

Es unaopcin



21/24


Felix Prieto (sentado) y Eduardo Perez.

ALLO. Iraultzen

Les ha tocado trabajar duro, luchar de maneraespecial en el campo de la salud laboral, pero semuestran satisfechos con los resultados obtenidoshasta el da de hoy. Josema Iturri y Marko Hernan-

dez de la Rosa son delegados de LAB en la plantaque tiene la empresa Georgia Pacific en Allo, con320 personas en plantilla. Llevan unos siete aos enla empresa, y estn cumpliendo su primera legisla-tura como miembros del comit.

La ayuda recibida por el sindicato les facilit elcomienzo. Todo resulta ms sencillo teniendo aalguien con experiencia que te ensee el camino aseguir y las lneas de trabajo.

Igual de importante les parece el apoyo recibidopor parte de las y los delegados de otras empresas.

Las reuniones comentan nos sirven para aclararpuntos por los que ellos ya han pasado. Se refierena la Herri Biltzarra. Todos los mircoles nos junta-mos unas 15 personas en Lizarra.

Por la seguridad en el trabajo

Adems de miembro del comit de empresa, Jo-sema Iturri es delegado de prevencin laboral, untema bonito, pero que les ha supuesto un gran tra-bajo. En los ltimos tiempos han ocurrido bastan-tes accidentes y nos hemos esforzado mucho porsacar adelante todos estos temas con garantas. Elltimo, un atropello grave por parte de una carreti-lla a una persona. En este caso relata Iturri se ac-tu con prontitud, lo que ha supuesto que la em-presa no pudiera ocultar la falta de medidas de segu-ridad de la carretilla. Desde la direccin se ha inten-

Es importantecreer en lo que haces

Josema Iturri y Marko Hernandez de la Rosa,

delegados en Georgia Pacific

tado culpabilizar al conductor con una sancin gra-ve, pero hemos conseguido que un juez se la retire,

y que la sancionada sea la empresa.Ven que el trabajo da sus frutos, pero son cons-cientes de lo que queda por hacer. Tenemos queseguir peleando para que la empresa cumpla con suobligacin de velar por la seguridad de las personastrabajadoras.

Creen en la opcin de LAB y por eso animan atodos y todas a presentarse en las listas. Intentarluchar por lo que consideramos justo es la nicaforma de mejorar, y en los temas mencionados notenemos rival.

J. Iturri (a la izquierda) y M. Hernandez de la Rosa.

LIZARRA. Iraultzen

La trayectoria laboral de Felix Prieto ha estadoestrechamente ligada al sindicalismo. Lleva 34 aostrabajando en la empresa Grficas Lizarra (250 per-sonas de plantilla), 30 de ellos como delegado.Cuando los sindicatos estaban ilegalizados participen la creacin de las comisiones representativas; fue

partcipe de la puesta en marcha de CCOO en Li-zarraldea; despus trabaj en la creacin de UGT, ycuando le toc el turno a LAB, all estuvo l.

Ha sido presidente del comit de empresa, peroahora est otro sindicato. A pesar de que la listams votada fuera la de LAB, nos arrebataron la pre-sidencia, explica.

Eduardo Perez, compaero de Prieto, est cum-pliendo la segunda legislatura como delegado deLAB. El joven de 32 aos quera militar en un sin-

Eduardo Perez y Flix Prieto,delegados en Grficas Lizarra

dicato de izquierdas con inquietudes por hacer algoa favor de las personas trabajadoras, y as lo hizo.Se encarga de las nuevas contrataciones y subcon-

tratas y ETT y suele visitar las empresas ms peque-as del sector de la zona informando a las plantillas.

Hablan de la necesidad de ms formacin a la

gente nueva, a aquellas personas que no han teni-do la experiencia de las grandes movilizaciones deantao. Aunque haya mucho que hacer y estnnecesitados de ms personal, tienen un puntomuy importante donde apoyarse: la Herri Biltzarra.

Les ha tocado pelear en las negociaciones y encontra de la precariedad. Teniendo en los comitsde empresa sindicatos como UGT y CCOO, la ne-gociacin y los conflictos laborales son muy difcilesde ganar, comentan. Desde LAB hemos incididopara un buen desarrollo de la evaluacin de riesgoslaborales, ofreciendo informacin sobre ellos y lasmedidas para evitarlos. Han conseguido que laempresa ponga medios para reducir riesgos y quehaya un protocolo de actuacin en accidentes.

Est siendo una experiencia positiva para ambos,dispuestos a repetirla, aunque, opina Prieto, se tie-ne que potenciar a jvenes para el futuro. Para sucompaero es en el comit donde mejor se puededefender el trabajo digno. Y seguirn apostandopor LAB, porque si no fuera por nuestro sindicatoseramos esclavos del patrn. Somos asamblestas,pero hay unas ideas sindicales que cumplir, y la fun-cin de delegadas y delegados es necesaria tanto pa-ra el trabajo como para el sindicato, concluyen.

Estamos necesitadosde ms personal



22/24


Lourdes Zabala eta Joxe Antonio Iturrioz, Inquitex enpresan ordezkari

ANDOAIN. Maider Jauregi

Sindikalgintzarekin aspaldidaniko lotura duLourdes Zabalak. 30 urtek askorako ematen duteladio, baina memoria lausotzeko adina ez. Ongi go-goan du klandestinitatean aritzen zireneko garaia.Hasiera zen, eta harrez gero gauzak asko aldatu di-rela dio. Printzipioak ez, ordea. Joxe Antonio Itu-rriozek ere arrazoi berberengatik aurkeztu zuen bereburua LABeko zerrendan, eta egun, delegatu dirabiak Inquitex enpresak Andoainen duen kimika

alorreko lantegian. ELAk lau delegatu ditu, UGTkbi eta CCOOk bakarra.1976az geroztik ari da Zabala bertan lanean, eta

behin baino gehiagotan izan da delegatu. Urte as-kotan zehar, baina sekula ez bi legegintzalditan ja-rraian. Iturriozi dagokionez, 1989an hasi zen In-quitexen, eta berak bai, jarraian betetzen duen biga-rren legegintzaldia du honakoa. Lan arriskuen pre-bentzioko delegatu da.

Betebehar ugari izaten da, langileok nahi dugu-na lortzeko egin beharreko asko, eta ardura horinorbaitek hartu behar du, aipatu dute. Zabalarenesanetan, une gogorrak beti izaten dira, ni hasinintzenean izan genituen eta gerora ere bai: lehen,esaterako, ia 300 langile ginen eta orain 184....

Hamar eguneko grebaGora beherak aipatuta, pasa den uztailean hitzar-

men duin baten alde egindako greba gogoratu dute.10 egun iraun zituzten negoziaketek, eta langileek,gau eta egun bertan txandak eginez, bizitu eginzutela diote. Ez dugu nahi genuen guztia lortu,baina nondik abiatu ginen eta nora iritsi garen kon-tutan izanda, badago aldea, erantsi du Iturriozek.

Esperientziadunak dira, eta antzeman egiten zaie.Orain arte bizitutakoak eta ikasitakoak laguntzendigu gehien. Oso argi dugu zer nahi dugun, etamodu horretara errazagoa da gauzak aurrera erama-tea. Zalantzak sortzen direnean, berriz, egoitzeta-ra jotzeko aukera beti dagoela gogorarazi dute.

Guk laguntza handia jaso izan dugu, baina asko-tan beste ezer baino garrantzitsuagoa izan daitekezeure buruan gauzak segurtasunez ikustea. Azkenbatean, lantegietan gu gaude eta norberak ezagu-tzen du bere lantokia ondoen. Eta beste baldintzagarrantzitsu bat ere azpimarratu dute: elkarri eman-dako babesa. Bion artean eztabaidatu, ingurukoe-kin ere bai, eta adostasuna bilatzea, hori ezinbeste-koa da, delegatuok ez bagara ongi konpontzen alfe-rrik baita.

LABek Inquitexen dituen bi ordezkariak, Lasarteko egoit zaren atarian.

Jendeak zer nahi duen entzun eta ulertzeak askobalio duela diote. Irekiak izaten saiatzen gara lehe-nik sindikatu mailan, gero komitean, eta azkenikenpresa mailan, ondokoengandik ere jasotzen diraeta ideia onak. Arazoei konpontzeko egoerarenarabera jokatzen eta moldatzen ikasi dute.

Emakume izateagatik inoiz diskriminaturik sen-titu ote den galdetuta, ezetz dio Lourdes Zabalak.Nire kargua betetzeko orduan ez, baina lantegian,orohar, jasan dugu emakumeok diskriminazioa: le-

hen goizez edo arratsaldez aritzen ginen, baina gerohiru errelebotara hasteko eskatu ziguten... Ezezkoaematen zuena kalera zihoan. Enpresatik alde egina-raztea zen asmoa, baina ez zuten lortu, emakumegehienok baiezkoa eman baikenuen.

Emakumeak gogorragoak dira gaineratu dulankideak, lana denok berdin eginagatik, ordea,beraiek gutxiago irabazten zuten lehen....

Trabak traba, orain arteko esperientzia oso onaizan da bientzat. Niretzat dio Zabalak azken lau

urteak bereziki onak, lehen baino oztopo gutxiagoizan dugu eta.

LABeko delegatuek babes handia jasotzen dutelankideen aldetik. Badakite nori entzun, inoiz ezgara azpijokoan aritu eta hori nabaritu egiten da;konfiantza dute gugan, dakiguna esan egiten diegueta ahal dugun guztia egin, beti. Zerrendak osatzeakosta egiten dela aitortu dute. Batzuetan pozikikusten gaituzte, baina bestelakoak ere izaten dira,eta horregatik askok atzera egiten dute.

Langileei animatzeko deia egiten diete. Beldu-rrik ez da izan behar, norberak ahal duen hura eginbehar du eta horrekin konformatzen jakin, beti erepentsatuz, hurrengo batean gehiago lortuko dela.Delegatu gisa betebehar ugari izaten da eta bakoi-tzak bere neurriko eginkizunak bilatu behar ditu.

Delegatuok langileen ahotsa gara, diote. Eu-rek zer eskatzen duten egitea dagokigu guri. Ho-rretan fin dihardute biek, eta halaxe jarraitu nahidute.

Ordezkariak langileen ahotsa gara

Langileen nahiak lortzeko eginbehar asko izaten da,eta ardura hori norbaitek hartu behar du



23/24


Cmo hacer las elecciones?

Mesa de votacin en las elecciones de Volkswagen en Iruea.

Elegibles, las y los trabajadores que tengan los 18aos cumplidos y una antigedad en la empresa de,

al menos, seis meses (en la mayora de los casos).Las personas que estn en excedencia forzosa conreincorporacin automtica, mantienen el derechoa ser candidatas y a votar.

Cul es la fecha para determinar cuntas per-sonas componen la plantilla?

La determinacin de la plantilla servir de basepara fijar en nmero de representantes a elegir. Lafecha para su determinacin ser la de la constitu-cin de la Mesa Electoral, una vez promovidas laselecciones en la empresa.

Deben incluirse en el censo laboral las perso-nas trabajadoras jubiladas parcialmente a travsdel contrato de relevo?

S, deben incluirse a todos los efectos, computan

a la hora de determinar la plantilla como una perso-na trabajadora ms y pueden ser electores y elegi-bles.

Quin facilita el censo electoral y quin loconfecciona?

Lo facilita la empresa y la Mesa electoral es la en-cargada de confeccionarlo.

Ante quin se puede reclamar?Ante la Mesa electoral (o en su caso, ante la Mesa

de Colegio).

DONOSTIA. Iraultzen

En este nmero especial Iraultzen ha hablado condelegados y delegadas, con personas que aspiran aserlo y con responsables de cada sector. Ya con losmotores calentados para las elecciones sindicales,llega la hora de arrancar. Es precisamente en estemomento cuando surgen preguntas acerca de losdiferentes puntos relacionados con el proceso en elque nos sumergimos. Son cuestiones bsicas a lasque conviene dar respuesta. En esta pgina recoge-mos slo las ms elementales. Para lo dems, en sussedes y secciones sindicales, LAB dispone de cua-dernos y manuales sobre el tema, adems de contarcon personas especialmente dedicadas durante estosmeses a preparar elecciones y resolver los problemasque surjan.

Estn obligadas las empresas a celebrar elec-ciones sindicales?

Para que las elecciones puedan celebrarse es nece-sario que las empresas cuenten con una plantillaigual o superior a 6 trabajadores y trabajadoras porcentro de trabajo.

Quines pueden ser electores y elegibles?Electores, todas las personas trabajadoras dadas

de alta de la empresa, con al menos un mes de anti-gedad en el momento de la votacin.

Qu importancia tiene la constitucin de laMesa electoral?

Es uno de los pasos ms importantes dentro delproceso de las elecciones, porque en la misma, ade-

ms de procederse a dar cuenta del calendario elec-toral, entregas de censos, voto por correo se vigilatodo el proceso. Su constitucin se realizar en lafecha indicada en el preaviso.

Quines componen la Mesa?Un presidente (la persona trabajadora de mayor

antigedad en la empresa), un vocal (el de mayoredad entre la plantilla) y un secretario (el ms jovende la plantilla).

Pueden presentarse como candidatos loscomponentes de la Mesa Electoral?

S, pero para ello deber ser sustituido por su su-plente (

137 iraultzen (aldizkari sindikala, revista sindical, journal syndical)

Documents