‘ si» Ty e» ":j ii \

DIsPUTATIO O 1T ICA

MAGIsTRATU,Q_U A M

Adsistente Divina Gratia ?& consensu’Amplissimx

_ facultatis Philosophicas, inRegia Academia,

’ Aboensi ,

sUB PRAEsIDIOVIRI Reverendi (si Prasciar

DN m M ARTI NI MI LTOP #T>In di&a Academia Eloq. ProsesTorispublici ut &Ec-

i elegiae Dei quae in colligitur,Palloris Vigilan-tissimi.Praeceptoris & Promotoris sui

“ 0 pl. honorandi,Pro honoribus in Philosophia summis, publico eruditorum

examini (si cenjur madesio submittit.JON As M. ANG E L 111 s W;« smo-

landus. Alumnus Reg.in Auditorio Maximo, ad diem Nov. Anni 1673.

horte ah ossa va antemeridianis.

ABO£,

Excusa a Petro Hansonio ? Acad.'Typogr.

sERENIssIMAE REGIAE MAJEsTATIsFIDELIssIMO VIRO, .?

DN‘ ANDREAE KROK.Regii Judici) in magno FinlandiaeDucatu quod Aboae est Adseslb#ii Amplisllmo,Districtusin slptn*mcttegslr&s) Justitiae directori aequissimo, Nec non in Baronatu Ras-burgensi vice legisero laudatissi-mo, nutritio ut propensissimo,

ita quovispietatis Zelo inob-servantiae cultu aeternum

prosequendo:Dijputationem hanc solennem, ingratametu

. sissprompta pietatis,& (erupit erna •ve-nerationis testimonium , reverenter Jub-wisse officiose offert ,

- Author & Respondens.

AmpTtstim & Consultisiime DomineAdses sor> Patrone spestatis-

DEliberanti, cui maxime DiiTertatiuncuIamhancic Magislrato obiter conscriptam oblatum irem 3 su-biit extemplo mihi singularis Amplitudinis Tua quo

mees amplexus savor, quem ipsemct toto hoc sexen#nii spatio expertus sum, dum siliorum tuorum optimoruminsigniterq; literis incumbentium curam egeram & munusinformandi obiveram. Ut igiturco testatior essiet beneficio-rum Amplitudinis Tuae memoria» hoc argumentum grati-tudiiiis relinquendum judicavi. Quamquam vero meritispares grates nec agere nec habere possim; tamen cum pro-na potius voluntas, quam eventusrcspici soleat, volui ha-rum pagellarum dedicatione offendere debitam pietatem& promptissimumanimi obseqmosi affectum: non ea tamenintentione, ut benignitatis Tuae ia me merita compensataexistimem, sed ut aliquod indicium graritudinis relinquam.Quo vero hoccc qualecunque meum exercitium , pro tuoin universum literarum,litcratorumquc ordinem savorc &

vultu benigno & animo sereno accipere digneris, officio-sa mente precor, & pias precespro Tua tuorumque inco-lumitate ex intimis animi mei recessibus & sundo, & faciamid donec vixero. Bene & feliciter Vive & Valo,

<LArHj>li(J:o ConsultisJ:o Dn. Adsessoriad ebsetvantiam paralissimus,

JONAs ANGELIUs.

P R JE F A T I O.

Idaspotisimum Causas effosodet huma.'»d, unanimi philojophorum conjenju colligispotest ; quarum una poptiva edi, videlicetkonverjandi naturale desiderium abipso crea-

tore homini inditum , juxta iUud Aristotelis: <*uh w ■aro-

>knKov rj cpCret k)v o eivsyuiroe ,in quem quo£sinem homi-

ni sermo tributus esi , ut animi sui (ensd rite exprimerevaleat. Altera privativa esi, Indigentia j Nam ab or-tu alieni auxilii (si opis indigus exisiit ? ut Vix ullum vi-ta tempus invenietur > quo[ibi ipsi suffidens sit. Ut igi-tur sodetas h#c magna ex parte d natura ortum trahit,ita ordini bono sui conser vattonem 'debet ; nam sicut intpso homine anima in corpus dominatur, Mens in appe-titum j ita in soctalt hominum vita adeo necessarius esiordo jummacs imperandi potesias, ut sine ea nulla socie-tas esisiere posiit. Quippe qu£ anima esi (si si iritus illevitalis quo tota vita civilis consirvatur» sovetur (si viget.Placuit idcirco hac vice, publici examinis loco , ingenii vi-ves experiri in Themate hoc illusiri quod Magisiratus no-mine venit j quo tota conservatur societas humana, (si invita civili nihil aeque cbservationem moretur quam hujusrei Axioma (si eminentia . Facile igitur iostituti mei ratio-nes candido le&oriprobavero , qui jufflu superiorum (si exofficio hoc aggredior.

DIssERTATIONIsD E

MAGIsTRATUTHEsIs I.

AgnamMagistratus esse eminen-tiam & Authoritatem, insiciari nemopotest qui ejusdem nVccffltatem invi-ta symbiotica exactiori judici lanceexpenderit. Nam inter ea quae civi-lem vitam conservant, quaeq; d Cul-

toribusattis civilis summis esseruntur encomiis, primassini 'merito venefica! } Magistratus seu suprema in ordina-tione Civili potestas,"cujus vox & appellatio sola, ma-gnum quid, sancturo atqj venerandum innuere videtur» '

quod non solum Cicero & alii, led salomon etiam inter }

omnes quos vidit terra Reges sapientissimus suo compro-bat Calculo,sine Magiffratu homines sunt oves sine pasto-:re ,

& corruit populus übi non est gubernator seneca 3.ji -

i, de dem. c. 4.11. Dari igiturMagistratum cura extra controversiam

sit ,transitum ad quaessionem quid sit faciamus, discussa

tamen prius vocisambiguae perplexitate quae erroris ge-netrix esse solet, levi tantum digito eiusdem vocis etiaenEtymologiam tangendo. -

,

111, Vocem Magistratus d Magistro derivantthores, quod Moderari vel gubernare significat» quo no- 1mine etiam dictator, qui summam apud Romanos pote-

;:statem habuit, honorabatur. Magister dictus quodplus coecaris praesuit, testc Coctio lib.7-antiq.cap. 17. vel* ", * A •

Btynitlogia.

Remoti

sytmt

Bts.

5 Magis partarum lapientibus, Cic. dclcg. Videtis Ma-gistratus haec esse vim, ut praesit, praeteribat recta & uti*lia conjuncta cura legibus. - j ’■

IV. Enodata sic Etymologia, Homonomiam sub/'jungimus ; Nomen Magistratus sumitur vel abstracta &

formaliter pro officio & potestate civili a Deo ordinatautßom.l3. v. i.2. 1, Maccab.g:ns* Vel concrete & Ma-terialiter, pro persona quae officium illud & potestatcmexercet: Deut. 16. ig.l.tz.n. Nehem.i. 16. posteriori hacGgmficationc iterum bisariam accipitur ; si. pro quolibetqui habet potestatem summam» si. pro quovis qui. habetpotestatem subordinatam, seu pro Magiffratu quae sum#maesiotestati subjicitur. - Nos vero nomine Magiffra#tusprimario intelligimuseum qui potestatem sine supe-riore possidet, per alios inseriores silum imperium exe-quitur’siliorum magna est latitudo & analogia in diver*r L r ! •

0 •.-*-* iius rebuspnblicis, i,

: . V. synonymiam quod attinet, variae sunt appella#tiones, quibus Magistratusin sacris insignitur, utpotc:

Gen.36,1 j. Dii Exodi 11. Psalm st. i. Filii excelsi;patresGen. 41.43. Clypei Psal.47. n. pastores' Esa. 44.18. Zacb.10.2: salvatores Jud. 3. 9, Reges, principes, imperatores,Caesarcs, apud Romanos patres conscripti Nutritii Ec-clesiae, fundamenta terrae, mule nccessitatcm pariter acdignitatem hujus ordinis facilimesistimare poteris, utprobe Chrysostomus indigitat Comraent. in cap. 13 adRom.Hisce ita praelibatis, ad desinstionemaeealem Acce-damus. .

■

VI. Magi(Iratus estpersenapuhlka }potestate le-gitima adlene regendam Remp. instruEia. Licet variasa politicis Magistratus Definitiones dari non ignorem

utpotc JacobusMartin!, definit eum per potestatera or-dinariam, Epiphanius per potestatem mundanam, Arist,1. 4, pol. is. per parces 1 quae scilicet jus habent de quibus-dam deliberandi, judicandi & imperandi. Quae defini-tio a Bodino est rcprehensa» quod videbatur excludereomnes illos a Msgislrarosmunereacdignitatsquinon e!-siencconsiliorum publicorum participes, quaequam ne idquidem Aristotcies intendit. Accipit ergo ilia collectiveBodinus quae distributive sumi debebant.

VII. Causa efficiens Magtjiratm Jeu Autor ,

esi jummm rerum arbiter DEm ter. opt. Max. siquo omnis potestas Rora -13. /. per quem Reges regnant& potentes decernunt justitiam prov.g. ip.16.17. qui velim»mediatc& cxtraordinarieordinat,heroicisq; donis Magi-stratum instituit,ut; Mosen)OthonieIem,Gideonem,Davi»dem &c, vel ordinarie & mediate, tum per electionem &

suffraganonem populi; Ove totius, sive optimatum; turaper successionem haereditariam , quemadmodum voca-vit Reges Ifraeiitarum sive tribas Judae ; & hodie Regessvcciae ac patriae noslrae, inde usq; a temporibus Gusta-vi primi, ut & plcrosq; principes imperii Romani: Cau-sa secunda est vel remota vel propinqua; remota esl ipsanatura» quae esl potestas Dei ordinaria, indicatq; in omni-bus rebus opus esle ductore aliquo. Ideo Arisl. 1. i.pol.c.3.dixit natura quosdam ad imperandum esfinxit , quos-dam ad parendum. Propinqua vero homines Magistraiumconstituentcs juxtaleges siundametalcscujusq; regni quo-cunq; modo, quibus jus eligendi est commistum, To-ta ergo via errat Bodinus statuens Msgistratum vi & Ia.trociniis coepisse, obstare tamen huic nostrae aslertionividetur dictum Oleae cap. B.t- principes constituerunt,

caus*£/•

CstusaMate-ialit.

BsxaAnimi

& ego non novi.. Verum#. 1. loquitur ibi prophetanon dc rc sed rei circumflantia , hoc cst, non de Regeut Rege, sed ut erat rebellis, sive non depotestatcsedpo-testatis vitio & abusu? z. non novit; Notitia sciiicet ap-probationis. ,• : '

; , iVttt)Vlll. Materi* in quasett subje&um , sßperso*

na publica cujus opera Deus utitur in politiae admini-strationc, in qua commendantur tria ab Aristotelc,Bonascilicet animi» corporis & fortunae. Bona animi requi-runt virtutes cum omnes/quoad fieri potest, tum vel ma-xime pietatem, hanc enim piato in Magistratu eligendorequirit l.j. de LL. pietati cum (ese dat Magistratus t duosistos qui circa eam suni scopulos studiose evitat, scilicetluperstitionem & impietatem, quarum utraq; Reip. Pc«stis est; Respcctu sui ipsius sive Magistratus, potissimumrequiruntur./. Temperantia nam qui voluptatibus du-cuntur »

& cupiditatum lenocinij» sese dederunt, tnissosfacere honores nec attingere Remp, debent. Cic proFcsto, 2, Castitas, ut non solum Corpus ab omni macu-la purum conservent» sed etiam occasioncs ad impudi-chiam ducentes, perpetuo devitent. 3* Magnanimitasut ncq; perturbationi animi, nec fortunae succumbat. 4,Fortitudo quae alias munimentum humanae imbecillita-tis inexpugnabile .dicitur senecae Episs. 113. Magna &

eximia haec virtus est. sublimia “quaerit receptacula, ex-cclsos sovet spiritus, unde summo io pretio femper fuitsortitudo, quo nomine patriae nostrae Charissimae gratu-lamur» quae tot & tantos progenuit Heroas hac virtute prae-stat!(ef; qua dere loqvuntur omnium temporum Annales,decantant patriotae, admirantur exteri; & obstupescuntjquos hic sacro silentii velo potius hac vice honorandos

existimo , quam gloriam illorum ingenii culpa deterere,

s. Modesta ne ob fortunae indulgentiam rcrutnq; bona-rum asfluentiam luxuriet, Resp. Aliorum simi admo*dum necestariae /. Prudentia quae officio Magistratus

\ - *

sungentijnon minus convenit &illustrcm reddit, quamgemma auroinclusa,& rosiae quae liliis intexuntur. z,Ju“stitia exemplo Alexandri M. & Trajani, g. Clementiaesine qua justitia crux cst dicente Diocletiano 4, Fides ,

de qna Baldus: vox principis instar oraculi.esse debet,unum habens Calamum & unam lingvaco, >

IX. Bona Corporis » siunt partim bona constitu-tio membrorum excellentium, de quoCicero lib. i.ossi'pag. m.sj. deTemp. his verbis: ut enim pulchritudo cor- ;

Ben 4Corpo-ris.

poris apta Compositione membrorum, movet oculos,&dilecta! hoc ipso , quod inter se omnes partes cum quo-dam lepore consentiunt : sic hoc decorum quod lucet insita ; movet approbationem eorum > quibus cum vivi-tur, ordine, & conflantia» moderatione dictorum omni-um ac factorum. Partim justa aetas; In regno potissi-mum Electivo partim sexus per Ce & ordinarie masiculi-nus , praecipue in regno electivo & statu Polyarchico:Focraincos autem non nisi extraordinarii , si scilicet velnullus haeres masculus adsit,vcl leges regni fundamenta-les non repugnent, ut in Anglia, svccia , scotia » vel Foc-Irnlwa virtute sexum silum superet: exemplo semiramidis»Reginae Asyriorum, & Elizabetae Reginae Angliae,stinae R. s.

X. Bonafortuna siunt partim opes ,'pon quidemimmensiae.quae insiciendam excitant, secundum Arist. lib j

4. pol. Tt, de quo decem legati Darii Regis persarum utin Curtii 1. j. c. 11. videre cst: periculosuen est praegrave

Boumfortu-

t KM.

Objc-siumscuMd-teriatircAquam :

imperium» dissicile est Continere quod Capere non pos-sis, nimis opes magnae jacturae locum faciunt ; sed me*diocres,quae siunt rerum gerendarum nervi. Cumccon*rra paupertas sit magnus Rcip. morbus., ut inquit plutar-chus in lycurgo. sciendum tamen hic dum siermo est deopibus, magis intelligi Magistratum Aristocraticum, ve-lut apud Romanos nemo adtnissus erat, qui non per an-nos decem suis propriis bonis honeste vixislet Test. Val.Max, 1. 4.C. 4. Non vero Monarcbicum» cum omnia di*cantur principis este: t. Ratione jurisdictionis & ad mini-strationis, quaelegibusest constituta& circumsicripta, 2.Desensionis. j. Annuae pensionis. 4. Ultimae siucccssio-nis: non autem licentia rapiendi & prodigendi, velutAchab Nabotho vincam eripuit* 1. Reg. g partim Genssicu natio patria, ut sit indigena non alienigena, nisi ne-ccssitas» hoc est, perturbandi regni metus ortus: vel exsqualitate proceru: vel imbecillitate & motu per indigenasfacto: & virtus incomparabilis, ptaesiidium peregrini re#-quirant. *

XI. Materia Circa quamseu objectum, sunt restum Civiles tum Eccksiastic* , erit namqj MagistratusCustos utriusq; tabulae, & aliarum rerum bene concor-dantium» & cum liquido constet seminaria Ecclesiae essosicholas, Gymnasia & Academias , diligenter habebitpius Magistratus curam ,

ut simeeri doctores, Ecdcsiisscholis & Acadcmiis praefinio qui siuos serio bonestisdi*sciplinis informent,atq; cum primis in orthodoxa religio-ne,exemplo Regis, JosiiaeJosiaphati, unde studiosia juventusReip. commodo habilis redditur ad munia publica Ca-pessenda (ive iu Civili siire Ecclcslaflico slatu. Unde sit utResp.inquatalia studiorum exercitia florent, tutaadver-sus quosvis malignantium impetus permaneat.

. XII. Causa formalis esl legitima imperandipoti'sias. Consistit namq; illa in jubendo, imperando &pro;-

. Csusii

.firma*lis.

bibendo, Arist-Vpol. 16. Dixi legitima , quia ut a Deohanc hahee potestatem ; ita etiam secundum rectitudi-nis normam eandem adminislret oportet, non convenitTyrannico modo regere, nccsubditoru quaerere ruinam»sed potius ut severitas cum dementia Conjuncta esle vi-deatur , quia nullum imperium est tutum quod benevo-lentia non fuerit munitum. sunt & alii qui duplicemfaciunt formam Magistratus, internam (js externam»ad illam reserentes Majestatem ejusq; requisita, ut sunt:U sumitas ,

quod superiorem post Deum agnoseit nemi-nem , sed obstat huic summitati septemvirorura Au-ctoritas imperatori illam Majestatem deserentiurasverumKcspondetur, esse insufficientem Causam ,|siquidem &

populus eligit Magislratum quo tamen major non est,2. dicitur summa resp. naturalis Conditionis, non resp.specialis pactionis. sic necsummaha absoIutesomiturutalicui liceatmutare quadrata rotundis, sed resirictead le-ges fundamentales, 2, Perpetuitas qua imperatores & Re-ges maxime areliquis Magistratibus dissingvuntut.j. p/e-nitudo»non arbitrium aliquod vagum & licentiosum sedlegibus informatum & aequitate fundaturo. 4. Incom *

municahilitas » ita ut nulli ex slatibus regni haec potestassit Communis, Indivistbilitas bilicet quoad ipsanaMajestatem, nou quoad Jura Majestatis» quae Commu-nicari postunt cum statibus, 6. Immumunitas , ut sit Xlegibus soluta, non quidem divini, neq; naturalibus, neq;fundamentaiibus*utqnaesunt norma majestatem dirigens& restiingens, sed Civilibus & quidem 1, non directivi, si-

quidem & hae ex naturalibus desumptaesuot, sed Coactile,siquidem sponte ut omnes boni, ita & Magistratus sace-re praesumitur officium. 2. Non rclp. obligationis sedexeeutioais. 3. Non ordinarie sed extraordinarie quotiessalus publica requirit > &c. Ad hanc videlicet exter»nano formam reserunt inaugurationem» quae nihil aliudgstquaro solennis & publica alicuju» principis renunciatio»consveto Caeremoniarum ritu, velut David i samucieun£lus I

r

esitur-

XIII. Finis Mactatus praeter gloriam Dei,eB /alus populi (s sunditorum in genere bonum pu,blicum Rom.13 Cie. i. oss. Magistratui non Civium servi-tus cst tradita scd tutela.

Cdujsatina lis

Divi(lo: XIV. Dividitur 'Niagislratus ratione patesia-

tis in jummum inseriorem. Ratione numeri in M0-

nanbicum po/yarchicum. A Definitione progredi-mur ad divisioocm.ubi primum dicimus quod Magistra-tus variis modis» prodiversa rerump. Conditione dividipossit. Magislratusenim praecipue inseriores dividi solentpro negotiorum numero & reip. magnitudine; negotiaenim neq; numcroubiq, aequalia , neq; aequalitate similiasunt.nec omnes aeque amplae & magnae,imocodcm quan-

qualitatisrcspcctu saepius vanantur.Undc sit,ut bocrespectu ordines Magislratuumunacademqidivisionc vix

includipossint. sic initio Reges Romani Contenti eranttribuno Celerum, quaestore>& ablentc Rege praesectourbis, ut tertis est Dionysius Halicarncsleu». Deinde au-tem crescente Repubiica, Aiagistraluum numeros crevit»ut videre est ex pomp. I.z.deorig, Juris. ss,lchines moras.contra etesiphonemdividt M.?gustatus in xcspoltvrjjxgsuffragiis creato» tisuFm forte factos, & uqe]>s( (.lectos j

quae accidensariae sunt disserentiae! nec apud omnes ob-servantur, praeterea sunt adhuc plures,quas hac vicerccen-serenon vacat, £st autem ut obiter idCommemorem;Cura Reip. vel universalis vd part. universalis quam Ma-gistratus summus gerit, tara inseriorum Magistratuum,quam reliquorum subdicorum omnium. Particularis,quam coeteri Magistrae inseriores pro saluteReip, gerunt.Quod concernit alteram quam attuli divisionem , ha-bet ea respectum ad varias .Rcrumpubl. formas, aut c*nim unus praecipue pro dignitate & salute publica regnivigilat, unde Monarchia, ipscq; Monarcha dicitur, velplures io socictatem imperii \ admittuntur, unde polyar-chia nomehabetiubiiterum plures pauciores tamen & o-.ptimates praesum, unde oriturArissocracia vel universis haeccura incumbi r, quaeDcmocratia vocari solet.

X V. Ossicia vero Magistratus quod concernit,-illainEcdesiastica , politica, & oeconomica dividi poliunt.-Ossicium ergo Magistratus .Ecclesiasticum , ipsiara rcUgionem concernit dum Magistratus curat ea , quae ad'aeternam subditorum salutem spectant, quod sit.verae re-ligionis propagatione &icollapsiae restaiiratibne , übinotamus .obiter crassum effo errorem Bellarmini quihanc curam Magistratui abjudicatam cupit.' Interimtamen dissingvere oportet,' inter curam Eccesiasticam in-ternam & externam; Illa consistit in verbi Dei praedicatio-ne ,

sacramcdtorum,adrninislratione .& clavium usiu,

&c. Haec vero occupatur circa res Ecclcsiasficas & pecto?nas extra templum civiliterconstitutas. Frior sidis Eecle-siasticis in Ecclesiae posterior Magistratui politico essiamcompetit, i. ratione cognitionis, ut religionem ipsie pro-be cognitam habeat idq; mandato Dei Josiuae t. 2. Dire-ctionis ut minillros dignos vocet > & indignos seponat,

I OjsiciuMagisi.Eccle-M- :

non tamen ut Ecclcsiae membrum , sed ejusdem nutritius, ’Esa. 49. 2. Episcopos & synodos. 3. Gonsifloria consti-tuat. 4, subditos Juramento ad verae religionis cultumobligetcxeroplo Ahasiaeßegisz. Paral. />-.- XVI. Politicum officium Magistratusessi quo cur-rat ea quae ad civilem subditorum salutem spectant: sunt«que ca vel propagantia , quibus societates tam primas quamortas k primis Magistratus propagat> ut familiae quo cele*brioreseo majoris aestimentur, collegia conserventur, utregnum vicis, & pagis abundet, Civitates floreant &c. Velexornantia, quibus Magistratus studet omnia meliora &

splendidiora reddere variis & speciosis aedisiciis templis»sidelis, Xenodochiis. Ve! denicj; Amplificantia,quibusMagistratus regnum rationibus honessis ac legitimis dilata»re studet, ut emptione, justobcllo, vekit David silum re- 1gnum devictis philistaeisqnps sibireddidit tributarios, cx.tendit.

. XVII. Oeconomicum officium Msgistratusest, quocurat ea quaead siibditorum naturalem & vitam & lalutetnspectant. Et quoniam ad vitae ingressum requiratur curageniturae, idcirco e recti, ut curet quomodo personae ido*ricae matrimonium legitime contrahant Arisl, /. polit. 1,

Hincpiato lib. 6.deleg in Rcpubhca bene constituta pri-mum de nuptiis leges serendae, & danda opera ut quisquenon sibi jucundissimum , sed utile Reip. matrimoniumcontrahat. Deinde ut liberi non tantum parentibus sedimprimis Resp. nascantur. Alteri enim vivendum sibi quivivere cupit. Ad vitae progrctTum ; 1. In doctrina, ut I»

sfieri subditorum utriusqj sexus recte instituantur, sebolisbene conssitutis, exemplo C. Magni & Regum sveciae,2. Indilciplina, utsubditi omnis generis virtutes exercen-do & vitia fugiendo samam bonam extendere possint,

Ossiciupoliti-cum.

Ossici» 1Oecono-micu. 1

quae curam animi concernunt; cura corporis in eo maxi-me coasistit, ut Magistratus sollicitus sit dc subditorumvictu,erigendo granaria,asservaudo decimas&rcliquias,constituendo praesectos tam superiores quam inseriores»qui sunt iudustrii k sideles exemplo Jotephi. item legessumptuarias condendo,exemp!o Romanorum > occ noninquirendo in ratione vivendi, & negotiatione hominum»exemplo Amasis teste Herodoto. Tandemcirca vitae egrestum, Magistratus curare debet s. ut remo-tis obstaculis & conditis tcstamentis oovissima subditorumse recte habeant i. Ut desunctorum corpora honesta so»pulturaassiciantur» servato tamen diserimine inter facino-rosos kv]o%£isXs aliosq; nesandae improbitatis homines, neeodem lococum honoratis sepiis sepeliantur. 3. Et ultimout sepulchra sanda & inviolata habeantur,juxsta legem quaehabetur in Jure Civisiffl. 17.sit, 12. Poslent adhuc plurade illustri hoc argumento addi >nisi& Trudium brevitatis,cui nos addiximus ,obst3ret, & instituto, si minus voto,satisfactum eslet. Tantum E. pro ingenii modulo dchac materia dixisse sufficiat. TibiO aeterna sapientia, RexRegum &Domine Dominantium, primo Magislratus\u-thori & protectori perpetuas laudes dico.cx intimisreccssi*busanimi & cordis,optoq; &vovco,ut screnissimoct po-tentissimoRegi nostro, Magislratui summo,sine sine be-nedicere» ac dulcissimam patriam nostram ab omnibuspericulis tueri & desendere velis, ac Remp. nostram per-petuo consetvaro.

TIBI D80 sOLI GLORU.

QUEsTIONEs.1. An Magistratus politicus sit a Deo ? Affr. .

2, An aliquis bona 'Cori/cientia 'Magisiratum' gererepostit 'l.siffr.

3. An ad Magi(Iratum \politicum pertineat aliqua re-rumEccksiasiicarum Cura ? A/sr.

4, ;An Magistratus diversar religionum exercitiumtolerare in Republica debeat ?N. D, ’

s. Votesne Magi(Iratus jubditos sidem Cogere A7 grt6. Utrum Magislratui impia prrecipienti, sit cbedien-

' i • k| s *tl JJssT-i) astrii» m

dum ? A7 gr.7» An improbus Magi(iratus sit ‘a Deosi Ass. D. ,8, An Filius Regis primo loco posi regnum adeptum

natus» excludat a succesiioneprimogenitum ante'colatam dignitatemRegiamsi. 'Ngr*,Di/?. .

p. An sxmineus sexui in. dignitatem imperii ad/u----mendus? Affr. Dis?. ::v

io. An (?atu6 regni sveo-Gothici [it Monarchiae s\- ;rv . ; i#.

Ptaestantissime Dn, jON A ANGELI, PhilosophiaeCANDIDATE mentissime, sympatriotasc amice

plurimum colende, Progradu disputature. salve_> !

.

/

UT em canas cum jamprotrudit arisas ,■ Florentemrodit Cantharis, utcj: rosam ;

sic quo celsa magis, transeendit ad ectheta virtus *

Huicsors effo magis tanto onerosa [olet.(LAsl radiante polo veluti prxcedit euntem.j ~

•,;V. Umbra vel invitum, subsequiturqi comesl- > i " sic prxcedentem , sc praevia H anteit

> Gloria virtutem duxq: comtssy tuanu ! .

L. q;

E N EVAE D. :: sVEN. q. g. a. Ss,Theol.D. Prof. & Passi

. sleganttd morum , $ liberalibus Politi/: Viro Juveni*Dn.' J ONssi A NGELI O, Alumno in

,

bae AcademiaRegio ,* & Philbsopli. Candidato Meriti IT.Amico perdi- /

lecto,studiorum Philosophicorum specimen c- ;denti in publicum, gratulari voluit;] -

QUi multis sueras Musarum cultor ah annisdHngeli, asi duo si cognita Cirrha tibi:

Inde resers magni modo prxpjid certa laboris > ;st capiti Phoebeio laurea serta parat.datur innocuos per compita noslra triumphos

Ducere «s in montis vertice adire Deas.Insomnes igitur miles duxijje juvenix,

Paenitet haud multas ; nec oleum aut operamPerdideras : dabitur tibi laudis adorea magna ,

Et patrix cathedris forte prxejse scholx.

sscicjuoderit majus , sansiis insundere Christi(satibus , e sueris caelica 'verba libris.

sic pietas > candores tuus,

vitsuLaude su .1 tu terris eminet in% polo,

snbito susis versibus,MAKTINUs MILTOPAEUs

£l. P. P.

MAxime delectabilis est solida eruditio & tutissimum senectutisviaticum,ut illi qui ipsam amplectuntur, non insipienti animo desi-ciant, sed recta ratione & via virtutis ac gloriae conscenderc culmenpostinr. Illa enim est ex qua prudens invenit unde sapientior siat,bellator reperit unde virtute roboretur. Princeps accipit unde po-pulos regat; nec est aliqua in mundo fortuna quam literarum nonaugeat gloriola notitia. Quamobrem omnibus industriae nervis inid incumbendum erit ut eandem justa cum veneratione ac cura asisidue excolamus, ne ignorantia:, corporis deliciarum , socordia: acvitiorum rubigine exedi nos patiamur. sapientia enimsuis' alu-mnis qui nervos viresq; omnes intendunt ipsi Jxtam ac überemmessem ‘adsert‘,' & ‘illos’ multis vita: commodis auget & ornat. Quod& tibi Mi JONA ANGELI frater Perdilecte cultoriipsius indeseflo obtingere sentio;& merito, siquidemtu csastissimamignorantia: caliginem quae mortalibus insidet, aslldua rerum natu-ralium indagine perspicuo intellectus tui lumine discusiisii-, ac men-tem prxclara abstrusarum rerum cognitione ornasti. Gratulor E.tibi ex animo & te tuosq; ausus Divina: tutela: commendo, Divi-nam insuper Majestatem serijs implorans gemitibus ac calidis suspi-rijs, ut tibi ac tuo proposito benedicat ab alto. Vale feliciter & utmihi femper cepisti savere, perge,- Dabam Abote 17 Calend; De-cembris Anno salutis j 675.

In certissimam , sinceri amoris tesserami<.. . de Magislratu erudite disseren-

ti hisce saucis gratulabatur,

WlLHelmus P._oranbcrss.

FerexttrAc Dn, Angeli FhtlojophU CmdicUsstMerit ! jJime, Frater nudis intersine eros adsetiibiu.

Nimal homine morosius nullum est, nullum majore arteA Luxuriat brevi libertate, quantos cict tu-multus/ quantas spirat tempestatcs/ quanta jactat sulmina?sonant imperia graviora, mox Marianas audies factiones,sullanas proseriptiones, Catilinarias c cedes, ctquid non? Re-liqua rasonis expertia» Equos loquor & Elephantos, tardio-ra item & ad contumelias miseriasq; nata jumenta, nunc ni-mia saevitia coguntur jugum detrectare, nunc rumpit eademin longo otio iners sagina. Pariter & hominis natura in es-susa licentia esfrenis est & lascivieos; dum imperatur durius,quavis sera immanior. Adsint igitur & praesint neccsle estsemper vitae morumqi Rectores, quorum reverentia gignatquotidie in nobis peccandi verecundiam, alicquin extra le-ges virtutis tam subito, tam cupide excrracuris. FelicitatemRora, plebis nulla non admiratur aetas, Tuos quod habueritCensorcs ac boni moris conditores. Ecce aurem! Habuit& suos Dictatores, Consulcs,Patres ac senatores, exemplafrugalitatis exactissimae, operae laboriosissimae, sanctisllroaeirem justitiae legumq; praesidia. Unde emm alias tantulis exinitiis, tam vastum ac deniq; magnitudine sua laborans im-perij cxcrcvislct corpus, nisi viguisset justitiae|armorumqjstu-dium , nisi tam in toga quam in sago Tuus disciplinae sempersuistVt locus? Quin & hoc nomine Patriae nostrae merito gra*tulamur, neq; enim nobis desunt nostri Magislri, nostri Prae-tores, nostri Censorcs. Dabo, si cupis, in singulis ordini-bus sirtgulos Antistites notae gravitatis, religiosae pietatis. Eja 1quam non temere Regi nostro felix pollicemur imperium»donec non desuerint tanti tanti oneris molem opera sua le-vaturi {vipiones! Hinc sohda & mansura sperabitur Regnisilius. sed haec quorsum. svavijsime Frater / !pse Magisiraiu*

sjatusam stiio id Majcstatem materiae accommodatissimo, utvideo, expressisti. O dignum Tuo ingenio argumentum!Videlicet tantos- & quos summos habet Philosophia honoresCapessiturus, thema, quo vim ingenij Tui explicares, nccinvenire potuisti Magnificentius, nec eligere dissicilius. Re-cte 5' Facis quod Te dignum est* Heic habent quod boni lau-dabuntquod carpent mali .non inveniunt. Agedum silumanimi ••vigorem « rerum maximarum Capacissimum sempetad Te revoca &id sedulo age, Tibi ,ut vivas, Perge hoc4

quod ingrellus ef, depugnare certamen; : neseiet nomen* a li,teris quaesitum , cum corporis nostri sarcina sepiliri. Ve-rum quid ego Te ut pergas hortor ? Nobiles equos»quorumgeocrosam pernicitatem nemo linquam onere pressit, natu-ralis sua levitas excitat: virgula sirustra admovetur. Ergosioc tantum dicam. Vide, animimi, ne in : amore vincaris?In pugna veritatis & vincere & vinci utrumq; gloHdsiim est?De amore hoc idem nemo nisi temere pronunciat. “ De cas-tero' Vale. Musis sacramens ! & quos tanto sudore tot» mil-le vigiliis Tibi peperisti, perpetuo laetus persicere honoribus! 5Me vero* Candoris & inexpugnabilis Tui in J me affectus' ad?miratorem, ama» donec quid amare sit dedidiceris, & de-nuo Valeri ;

■ ; ,

Vjhtm e Mus<to meo■ praepropera manu

A. i6?\, /2. Novemb

J OH ANNEs . C OL L IA N D H! Wexibnensis.