afriga 112 edición en galego

P R O D U C I Ó N D E L E I T E

Nº 112A N O X X

Agosto - Setembro 2014

A F R I G AE S T A M O S E N W W W . R E V I S T A A F R I G A . C O M , F A C E B O O K E T W I T T E R

DOSSIER: CULTIVOS PRATENSES AVALIACIÓN DAS VARIEDADES DE GRAMÍNEAS E LEGUMINOSAS EFECTO DA UTILIZACIÓN DE LEGUMINOSAS PRATENSES CONSUMIDAS EN FRESCO OU ENSILADAS SOBRE A PRODUCIÓN E CALIDADE DO LEITE DE VACÚN

PRODUCIÓN, CONTIDO EN PRINCIPIOS NUTRITIVOS E COMPOSICIÓN EN ÁCIDOS GRAXOS DO CULTIVO DE LOLIUM MULTIFLORUM SÓ OU ASOCIADO A TRIFOLIUM

A INVESTIGACIÓN SOBRE A FERTIL IZACIÓN DAS TERRAS AGRARIAS NOS 125 ANOS DO CIAM

CONSIDERACIÓNS SOBRE O ENSILADO DO MILLO E DO XIRASOL

NOVAS EDICIÓNS DO MÁSTER EN PRODUCIÓN DE LEITE E DO MÁSTER TERRA DA USC

LEONEL FERNANDO BATISTA GAÑA O CONCURSO DE AGROLEITE

GANDERÍA SINESIO: LIMPEZA E ORDE SOBRESAÍNTES

afriga112_Portada_galego.indd 1 19/08/2014 11:28

pub_fontao_thos.indd 2 19/08/2014 18:18

AFRIGA ANO XX - Nº 112

sumario 3

If you would like to receive Afriga magazine via e-mail write to us at:

Edita: AFRIGA, Asociación Frisona Galega. Xunta de Goberno de Afriga: PRESIDENTE, Juan Francisco Novo García. VICEPRESIDENTE, Fernando Couto Silva. SECRETARIA, Josefina Iglesia Andión. TESOUREIRO, Manuel Berdomás Tejo. VOGAIS, José Ramón Pazos Fondevila, José Rodríguez Berbetoros e José Mercador Fontenla.

Produce: TRANSMEDIA Comunicación & Prensa. DIRECTOR, Manuel Darriba. DIRECTOR EXECUTIVO, José Manuel Gegúndez. DIRECTOR DE ARTE, Marcos Sánchez. DESEÑO-MAQUETACIÓN, Marcos Sánchez, Martín Sánchez.COORDINACIÓN-EDICIÓN, Verónica Rodríguez Gavín. REDACCIÓN, Begoña Gómez Rielo.CORRECCIÓN LINGÜÍSTICA, Alexandra Cabaleiro Carro.FOTOGRAFÍA E REALIZACIÓN EN AFRIGA TV, Raquel Anido.Enderezo: Ronda das Fontiñas, 272, Entreplanta A. 27002 LUGO. Teléfonos: 982 221 278, 636 952 893, 610 215 366. Email: [email protected]. Web: www.transmedia.es

Administración: AGER Servicios Empresariais SL. Praza da Mercé de Conxo 1, 1º B. 15706 Compostela. Teléfono: 981 534 350. Email: [email protected]. Web: www.ager.com.es

Tiraxe: 14.000 exemplares

Depósito Legal: C-1.292/94 - Afriga non se responsabiliza do contido dos artigos e colaboracións asinados.

A F R I G AP R O D U C I Ó N D E L E I T E

A F R I G A . T Va primeira televisión on-line

especializada na produción de leite

Entra en www.revistaafriga.com/tv e accede a todos os contidos:

Síguenos en:

Reportaxes de explotaciónsReportaxes didácticasXornadas técnicasConcursos morfolóxicos Eventos internacionaisPoxas

Se desexa recibir a revista Afriga por correo electrónico escríbanos a:

Síganos tamén en Twitter e FacebookSíganos también en Twitter y FacebookFollow us on Twitter and Facebook

ou visite a nosa webo visite nuestra webor visit our web

Si desea recibir la revista Afriga por correo electrónico escríbanos a:

[email protected]

www.revistaafriga.com

CONVOCATORIASXI Concurso Holstein Frisia de Agroleite . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 12VI Curso-Escola de Novos Gandeiros . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 14Festa Holstein . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 15XVII Poxa de Gando Selecto da Moexmu . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 16

FORMACIÓNMáster en Produción de Leite da USC . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 20Máster Terra da USC . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 20Curso de verán da USC sobre innovación tecnolóxica no ámbito agrogandeiro . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 21

EXPLOTACIÓNGandería Sinesio SC (Curtis, A Coruña) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 24

PRODUCIÓNUnha visión actual dos sistemas de muxido robotizado . . . . . . . . . . . . . . . 32

PODOLOXÍAAnálise da podoloxía con datos estatísticos . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 50

NUTRICIÓNA produción de biomasa de algas autóctonas para a alimentación de vacún . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 58

ENSILADO Produtividade e valor nutricional do xirasol cultivado para forraxe (II) . . . . . . . 68Variación da produción e valor nutritivo do millo forraxeiro coa madurez: avaliación de criterios obxectivos para estimar o momento óptimo de colleita . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 74

DOSSIER: CULTIVOS PRATENSESAvaliación das variedades de gramíneas e leguminosas . . . . . . . . . . . . . . . 87Efecto da utilización de leguminosas pratenses consumidas en fresco ou ensiladas sobre a produción e calidade do leite de vacún . . . . . . . . . . . . 100Produción, contido en principios nutritivos e composición en ácidos graxos do cultivo de Lolium Multiflorum só ou asociado a Trifolium . . . . . . . . . . 114

afriga112_Sumario_galego.indd 3 19/08/2014 11:29

laboreo y siembra

picadoras de forraje

carros mezcladores

forraje

rotoempacadoras y encintadoras

Tel. +34 982 227 165www.duranmaquinaria.com

Búscanos en

gama profesional

más completaLa

pub_duran_gama_A4_afriga109.indd 4 19/08/2014 19:40


PICADORAS DE FORRAJE NEW HOLLAND FRNUEVAS ENTREGAS

MANUEL MARTÍNEZ SALASCOPROPIETARIO DE LA EMPRESA MANUEL & ANDRÉS MARTÍNEZQuintana de Rueda (Valdepolo, León)

“HEMOS TENIDO OTRA PICADORA DE OTRA MARCA Y ESTA NOS GUSTA MÁS, ADEMÁS DEL SERVICIO QUE NOS DA DURÁN”

¿Por qué os decidisteis por esta máquina?Tuvimos una New Holland usada y nos fue muy bien, ya que se nos marchó siendo vieja. Entonces decidimos comprar esta nueva, que esperemos que vaya mejor. Hemos tenido otra picadora de otra marca y esta nos gusta más, además del servicio que nos da Durán.

¿Qué esperáis de la picadora?Lógicamente, un buen rendimiento, ya que es una máquina bastante grande y, tal y como funcionaba la otra, esta tiene que ir mucho mejor.

¿Qué uso le vais a dar?De momento, sólo para maíz.

¿Influyó en vuestra compra que Durán Maquinaria Agrícola sea el distribuidor oficial de las picadoras New Holland en España?La verdad es que estamos muy contentos con esta empresa porque pedimos las piezas de recambio para la otra máquina y al día siguiente lo teníamos todo aquí.

¿Conocíais la empresa anteriormente a esta compra?Sí, la conocíamos por el recambio de la picadora.

Durán Maquinaria Agrícola es el distribuidor exclusivo de las picadoras de forraje New Holland en España

Manuel Martínez Salas (a la izquierda) y su hijo con la picadora FR600

publIRRepoRtAXe 5

publirreportaxe_Duran_galego.indd 5 20/08/2014 10:32


ALBERTO ZURDOCOPROPIETARIO DE SERVICIOS AGRÍCOLAS ZURDOMagazos (Nava de Arévalo, Ávila)

“UNO DE LOS MOTIVOS DE LA COMPRA ES QUIEN LA VENDE, PERO LA MÁQUINA EN SÍ TIENE UNAS NOVEDADES QUE OTRAS NO TIENEN”

¿Por qué os decidisteis por esta máquina?Pues porque fui a Lugo para ver el corte; si no voy a Lugo, nunca hubiese pensado en comprar la New Holland. Me gustó cómo tenía el concesionario y los repuestos y también las máquinas que vendía por allí. Uno de los motivos de la compra es quien la vende, pero la máquina en sí tiene unas novedades que otras máquinas no tienen. Por ejemplo, el acondicionador de grano; otras máquinas tienen que sacarlo manualmente y aquí se coloca y se pone solo.

¿Qué esperáis de la picadora?Espero no tener averías o las menos posibles, pagarla bien sin tener ningún problema y en un futuro, si va bien, comprar alguna más.

¿Qué uso le vais a dar?Con ella vamos a picar centeno, maíz y cebada.

¿Influyó en vuestra compra que Durán Maquinaria Agrícola sea el distribuidor oficial de las picadoras New Holland en España?Por supuesto que fue uno de los puntos decisivos a la hora de comprar esta máquina, así como sus condiciones. Por aquí los talleres no son iguales y lo que vi cuando fui a Lugo me gustó mucho.

¿Conocíais la empresa anteriormente a esta compra?La conocía pero no había negociado con ellos; la conocía de la feria de muestras porque como lleva Kemper también y Pöttinger y nosotros siempre estamos trabajando con estas máquinas –ya llevamos muchos años–, pues le habíamos preguntado precios y, aunque nunca habíamos llegado a ningún acuerdo, habíamos estado hablando.

Alberto Zurdo adquirió el modelo FR500

publIRRepoRtAXe6



N-640, km 87,5 - La Campiña27192 Lugo - EspañaTel. +34 982 227 165 - Fax +34 982 303 [email protected] www.duranmaquinaria.com

Bús

cano

s en

JOSÉ LUÍS CAMIÑAS VÁZQUEZPRESIDENTE DE O RODO, SOCIEDADE COOPERATIVA GALEGARodeiro (Pontevedra)

“EL SERVICIO POSVENTA QUE TIENEN NOS ANIMÓ MUCHO A HACER ESTA COMPRA”

¿Por qué os decantasteis por esta máquina? Nos decantamos, sobre todo, por el servicio posventa que da Durán. Además, ese modelo en concreto es una máquina que deja de estar en el mercado y tenía un precio un poco más económico.

¿Qué esperáis de la picadora? Buena rentabilidad, rendimiento económico en cuanto a consumo y mantenimiento y rendimiento del picado, es decir, que tenga un buen picado y que avance.

¿La vais a usar sólo para maíz o también para hierba?En principio, solo para maíz, pero con la opción de picar hierba también si es necesario, ya que solo se trata de cambiar el peine. Pero, si conseguimos evitar utilizarla para la hierba, lo evitaremos, ya que se multiplican el mantenimiento y las averías.

¿Influyó en vuestra compra que Durán Maquinaria Agrícola sea el distribuidor oficial de las picadoras New Holland en España?Sí, porque conocíamos a Durán de antes y sabemos que cuando hay una rotura, allí hay de todo; no hay que esperar por las piezas. El servicio posventa, así como Tecnor Lalín, nos animó mucho a hacer esta compra.

¿Qué otras máquinas habéis comprado en Durán Maquinaria Agrícola?En la cooperativa hemos comprado 5 picadores Europrofi y Torro de Pöttinger.

Máquina vendida en colaboración con Tecnor Lalín

José Luís Camiñas Vázquez (izqda.) posa con un socio de la junta rectora de O Rodo delante de la picadora FR9050

publIRRepoRtAXe 7



Xixón celebrará este outono unha nova convocatoria de Agropec, a Feira Monográfica do Campo e das Industrias Agrícolas, Gandeiras, Forestais e Pesqueiras. O evento, organizado pola Cámara Oficial de Comercio, Industria e Navegación da capital, incluirá no seu programa talleres, xornadas técnicas, exhibición de animais e, por suposto, o Concurso Nacional da Raza Frisona.

AGROPEC ACOllERÁ O XXXV CONCURSO NACIONAL DA RAZA FRISONA EN SETEMBRO

A 35.ª edición do Concurso Na-cional de Conafe reunirá as mellores vacas frisonas de ganderías de todo o país no

recinto feiral luis Adaro os días 27 e 28 de setembro. O encargado de valorar os animais será o xuíz internacional Jau-me Serrabassa.

O certame comezará o sábado 27 a partir das dez da mañá coa participa-ción das xatas e xovencas. Pola tarde terá lugar a décimo cuarta edición da competición nacional de mozos ma-nexadores.

O domingo 28 pola mañá continuara-se co xulgamento das seccións de va-cas en lactación e, unha vez finalizado o concurso, procederase á entrega de premios ás mellores vacas da avaliación xenética de xuño de 2014.

No campionato nacional da raza que tivo lugar neste mesmo recinto o ano pasado déronse cita 117 animais, proce-dentes das comunidades autónomas de Asturias, Cantabria, Castela-A Mancha, Cataluña, Galicia e Navarra. As moitas veces laureada Pacho Goldwyn Telva (Diplomada Badiola, Asturias) procla-mouse vaca gran campiona, título que xa obtivera na edición de 2011, e Mano-lero Braxton Tefne (Manolero, Asturias), que concursaba por primeira vez, gañou o campionato de xovencas.

Deste evento encárganse a Confede-ración de Asociacións de Frisona Es-pañola (Conafe) e a Asociación Frisona de Asturias (Ascolaf), co patrocinio da Consellería de Agrogandería e Recur-sos Autóctonos do Principado de Astu-rias, o Concello de Xixón, o Ministerio de Agricultura, Alimentación e Medio Am-biente, a Cámara de Comercio de Xixón, Caja Rural de Asturias e Central leche-ra Asturiana.

poxa SpaNISH MaSTERS SaLE 2014O 27 de setembro, ás 19.00 horas, a em-presa Eurogenes/Diamond Genetics le-vará a cabo a poxa Spanish Masters Sale 2014 no ring principal do recinto feiral luis Adaro.

O público terá a posibilidade de poxar por Internet a través de www.li-vedairyauction.com. A empresa orga-

nizadora conta cunha páxina web pro-pia, www.spanishmasterssale.com, na que se irán publicando todas as noti-cias e o catálogo dos animais que se porán á venda. Con todo este soporte, na pasada edición da Spanish Masters Sale vendéronse reses a diversos paí-ses europeos, como Inglaterra, Suíza ou Holanda.

Proyecto1:Maquetación 1 15/07/14 13:07 Página 1

publIRRepoRtAxe8

publi_conafe_galego.indd 8 21/08/2014 11:24

es una marca mundial de AGCO.

66MF 6600 ES EL MOMENTOT R A C T O R I M P O R T · B i r l o q u e , 8 6 · A C o r u ñ a · Te l . 9 8 1 1 7 7 7 1 4 · F a x 9 8 1 1 7 7 7 0 6

A CORUÑAM.A.LISTE VILLAVERDE, S.L.OrosoTel. 981681652MUIÑO SUMINISTROS, S.L.San SadurniñoTel. 981404515AGRÍCOLA CARBALLEIRA, S.L.PontedeumeTel. 981431899TALL. CASTELLANA, S.C.ArangaTel. 981789511DESIDERIO FACALCarballoTel. 981703288

LUGOAGROFORESTAL SAN ISIDRO, S.L.LugoTEL. 982207334TALL. FDO. RIVAS, S.L.CospeitoTel. 982520105AGRÍCOLA CADI, S.L.SarriaTEL. 982531187JULIO ALVITE GARCÍAPastorizaTEL. 982349341

MASIDE MAQUINARIA, S.L.BarallaTEL. 982363339CIAL. LEMOS EIRE, S.L.ChantadaTel. 982440274 TALL. LOUREIRORibadeoTel. 982128473

OURENSEDESAGRI, S.L.Quintela de CanedoTel. 988211274AGRÍCOLA SUÁREZXinzo de LimiaTel. 988461127

RED MF DE GALICIA Y ASTURIASPONTEVEDRAAGRÍCOLA MORAÑESAMorañaTel. 986553611MAXIDEZA, S.L.LalinTel. 986781468

ASTURIASJOSÉ MANUEL UZ ALBATineoTel. 985837060

pub_massey_galego.indd 9 18/08/2014 22:14

distribución material gandeiro

Gomas e camas para vacas

Limpezas automáticas

Estabulacións libres

CASA ROMÁN SC DE CÓRNEASCASTROVERDE (lUGO)

Gomas e Camas para Vacas

Tubular Bovino

Limpezas Automáticas

MEllORES GANDERíASNOSOS pRODUTOS

as

elixen os

pub_dismagan_galego.indd 10 15/08/2014 21:00

distribución material gandeiro

Tubular Bovino

3 LIMPEZAS AUTOMÁTICAS DE CABLE, CUBÍCULOS, CORNADIZAS, BARREIRAS, BEBEDEIROS E BOXES PARA XATOS INSTALADOS EN CASA ROMÁN SC DE CÓRNEAS (CASTROVERDE, LUGO) PARA 200 VACAS

Polígono Industrial do Corgo, parcela 3, 27163 O Corgo (Lugo)Teléfonos: 671 485 702 (TONI) • 671 485 703 (Servizo Técnico)E-mail: [email protected] // Web: www.dismagan.es

Distribuidor en Asturias: Almacenes Ladislao, S.L.Polígono El Zarrín, s/n. La Espina, 33891 Salas (Asturias)Tlf.: 985 837 385 - 629 566 500

pub_dismagan_galego.indd 11 15/08/2014 21:00


convocatorias12

A Asociación de Produtores de Leite e Carne (Leicar) organizou unha nova edición deste certame morfolóxico, que se desenvolveu os días 19 e 20 de xullo no mercado de gando e parque de poxas de San Pedro de Rates, en Póvoa de Varzim.

O mellor gando frisón da Rexión Norte de Portugal deuse cita no undécimo Concurso Holstein Frisia, celebrado no marco de Agroleite 2014. Pola pista desfilaron máis de 100 animais de alta calidade xenética procedentes de 15 ganderías, que foron xulgados polo italiano Massimo Capra.

XI CONCURSO HOLSTEIN FRISIA. PÓVOA DE VARZIM (PORTUGAL), 19 E 20 DE XULLO

Foto de familia coa vaca gran campiona

Xovenca gran campiona, propiedade de Encanto NaturalVaca intermedia campiona, propiedade de Vilas Boas e Pereira

LEONEL FERNANDO BATISTA BARBOSA RECOLLE O TÍTULO DE VACA GRAN CAMPIONA

Consulta o vídeo na web www.revistaafriga.com

AFRIGA112_convocatorias_Agroleite.indd 12 15/08/2014 20:51


13convocatorias

O sábado 19 as xatas e xovencas competiron polo título de xovenca gran campiona, o cal recaeu en PT416284992, unha filla de Pine-Tree Sid-ET procedente da gandería Encanto Natural (Ponte de Lima). Esta frisona competiu na sección de 19 a 22 meses e tamén foi nomeada xovenca campiona. Por outra parte, a femia PT917445651, presen-tada por Leonel Fernando Batista Barbosa e que saíu á pista na sección de xatas de 10 a 12 meses, foi proclamada xata campiona.

Ao día seguinte, o xuíz oficial de Anafi Massimo Capra outorgoulle o título de vaca gran campiona a PT115732795, unha frisona propiedade de Leonel Fer-nando Batista Barbosa que anteriormente fora elixida vaca nova campiona. O resto dos premios destacados recaeron na gandería Vilas Boas e Pereira (Ponte de Lima), que se fixo cos de vaca intermedia campiona e mellor explotación do concurso, e na gandería Encanto Natural, propietaria da vaca adulta campiona.

PALMARÉSCATEGORÍA GAÑADORA PAI GANDERÍA

XATAS DE 6 A 9 MESES PT717565121 Cascina Giobbi Zelgadis Encanto Natural

XATAS DE 10 A 12 MESES E XATA CAMPIONA PT917445651 Crackholm Fever Leonel Fernando Batista Barbosa

XATAS DE 13 A 15 MESES PT416900422 Regancrest S Braxton-ET Vilas Boas e Pereira

XOVENCAS DE 16 A 18 MESES PT816900302 R-E-W Seaver-ET Leonel Fernando Batista Barbosa

XOVENCAS DE 19 A 22 MESES, XOVENCA CAMPIONA E GRAN CAMPIONA DE XOVENCAS

PT416284992 Pine-Tree Sid-ET Encanto Natural

XOVENCAS DE 23 A 27 MESES PT716284769 Gillette Windbrook Leonel Fernando Batista Barbosa

VACAS ATA 30 MESES PT916372637 Braedale Goldwyn Vilas Boas e Pereira

VACAS DE 30 A 36 MESES, VACA NOVA CAMPIONA E GRAN CAMPIONA PT115732795 R-E-W Seaver-ET Leonel Fernando Batista Barbosa

VACAS DE 3 ANOS PT315682167 Brigeen Geneva-ET Encanto Natural

VACAS DE 4 ANOS E VACA INTERMEDIA CAMPIONA PT015635605 Picston Shottle ET Vilas Boas e Pereira

VACAS DE 5 ANOS PT814056858 Palmcrest Blitz Blade-ET Avelino dos Santos Pinto

VACAS DE 6 ANOS OU MÁIS E VACA ADULTA CAMPIONA PT013919677 Southland Ruben Encanto Natural

MELLOR EXPLOTACIÓN EN CONCURSO Vilas Boas e Pereira


AFRIGA112_convocatorias_Agroleite.indd 13 15/08/2014 20:52


convocatorias14

Ben AlonsoTalleres MetálicosCtra. Outeiro de Rei a Castro de Ribeiras de Lea, km 227150 Outeiro de Rei (Lugo)

Naves en ganaderías

En Ben Alonso realizamos todo tipo de construcciones agrícolas para la explotación, como naves, cobertizos, galpones, hangares o almacenes en los que guardar los animales, la comida, los aperos, la maquinaria…

Como profesionales del sector que sabemos lo que nuestros clientes necesitan, hacemos este tipo de construcciones con materiales de primera calidad, resistentes y de fácil limpieza y conservación.

Cobertizos

Tfno.: 982 393 [email protected]

AFRIGA112_publirreportaxe_benalonso_02.indd 14-15 18/08/2014 22:20

VI CURSO-ESCOLA DE NOVOS GANDEIROS. ORDES (A CORUÑA), 28 DE XULLO-1 DE AGOSTO

UN ANO MÁIS O CURSO PREPARA AS NOVAS XERACIÓNS DE MANEXADORES

A franxa de idade dos participantes abrangueu dende os 5 aos 30 anos

O 1 de agosto tivo lugar o acto de clausura da sexta edición do Curso-Escola de Novos Gandeiros, que se des-envolveu dende o 28 de xullo no recinto feiral do Mesón do Vento (Ordes, A Coruña) e no cal participaron 13 ra-paces, que se iniciaban ou buscaban perfeccionar as súas técnicas como preparadores ou manexadores de gando.

O evento estivo organizado polo Clube de Xóvenes Gan-deiros de Galicia e na súa posta en marcha colaboraron a Deputación da Coruña, a Federación Frisona Galega (Fefri-ga), o Concello de Ordes e a Gandería As Travesas.

O curso deu remate ás 11:30 h da mañá, momento no que comezaron os Concursos de Preparación e Pelado, nos que se xulgaban os stands, o pelado e mais a presentación de animais na pista.

Para pechar a semana dedicada ao gando frisón, Fefriga organizou a Festa Holstein, na que se entregaron as placas de recoñecemento ás mellores explotacións de 2013.


AFRIGA112_convocatoria_fefriga.indd 14 19/08/2014 12:11


15convocatorias

Ben AlonsoTalleres MetálicosCtra. Outeiro de Rei a Castro de Ribeiras de Lea, km 227150 Outeiro de Rei (Lugo)

Naves en ganaderías

En Ben Alonso realizamos todo tipo de construcciones agrícolas para la explotación, como naves, cobertizos, galpones, hangares o almacenes en los que guardar los animales, la comida, los aperos, la maquinaria…

Como profesionales del sector que sabemos lo que nuestros clientes necesitan, hacemos este tipo de construcciones con materiales de primera calidad, resistentes y de fácil limpieza y conservación.

Cobertizos

Tfno.: 982 393 [email protected]

AFRIGA112_publirreportaxe_benalonso_02.indd 14-15 18/08/2014 22:20

O día 1 de agosto tivo lugar no recinto feiral do Mesón do Vento (Ordes, A Coruña) o acto de entrega da Insignia de Ouro Fefriga’14, que a Xunta Directiva da Federación acordou concederlle este ano ao gandeiro lucense Manuel Herbón Díaz, da SAT Herbón Núñez de Baralla.

Este premio recoñece o traballo de Manuel e da súa mu-ller á fronte da explotación e, en especial, entrégaselles por seren os criadores e propietarios de Garcia Constelation Roca 3514 MB-85 4* M.O., a primeira vaca de España que, ao longo da súa vida produtiva (10 lactacións), foi ca-paz de superar os 200.000 kg de leite.

O acto de entrega do galardón tivo lugar no marco da Festa Holstein, organizada por Fefriga como colofón ás diversas actividades que se levaron a cabo durante a sema-na do 28 de xullo ao 1 de agosto vinculadas ao ámbito do gando frisón.

FESTA HOLSTEIN. ORDES (A CORUÑA), 1 DE AGOSTO

INSIGNIA DE OURO DE FEFRIGA PARA A SAT HERBÓN NÚÑEZ DE BARALLA

Herbón Díaz (no centro) recollendo o premio

AFRIGA112_convocatoria_fefriga.indd 15 19/08/2014 12:11


convocatorias16

XVII POXA DE GANDO SELECTO DA MOEXMU. MUIMENTA, 19 DE XULLO

Medrar, sempre co mellor apoio

AgroCaixa

Ofrecemos unha completa gama de produtos e servizos financeiros creados especificamente para dar resposta ás necesidades do sector agropecuario e pesqueiro. Solucións que, xunto á nosa rede de oficinas, nos permiten facilitarlle o servizo que a súa explotación ou o seu negocio merecen.

AgroCaixa

www.laCaixa.es/agroCaixa

NRI: 450-2012/9681

O VOLUME DE NEGOCIO FOI DE 51.900 EUROS

O recinto feiral Manuel Vila López de Muimenta (Cospeito) acolleu o día 19 de xullo a segunda poxa de gando frisón do ano, na que se presentaron 29 animais, dos cales se adxudicaron 27, a un prezo medio de 1.965 euros. O volume total de negocio foi de 51.900 euros, con prezos que oscilaron entre os 1.500 e os 2.600 euros.

A res que acadou o prezo máis alto, 2.600 euros, foi a primeiriza levada pola gandería Vila (Nadela), unha filla de Shottle con nai Xacobeo MB-85, parida o 12 de xuño, Vila Shottle Xena, cun ICO de 2.618 que a sitúa no 10 % das mellores vacas de España por este índice xenético. Desta explotación tamén era o único touro que se vendeu, un fillo de Baxter de 9 meses de idade, pro-cedente da vaca Bos Best Littel, con nove xeracións de vacas MB ou EX, polo que pagaron 800 euros.

En canto ás xovencas, o prezo máis alto foi para a filla de Magrebi, Vega Magrebi Chita, presentada pola gandería Vega (Ansemar, Castro de Rei), preñada de novembro e cunha nai Duplex MB-86.

A poxa, que contou cunha concorrida presenza de pú-blico e compradores, estivo organizada pola Asociación de Empresarios de Muimenta e Africor Lugo, co patrocinio da Deputación Provincial de Lugo e o Concello de Cospeito, e coa colaboración da Consellería do Medio Rural e do Mar e de Xenética Fontao, que cedeu un lote de seis doses de touros probados por cada un dos animais adquiridos.

Foto

: Fer

nand

o Ro

dríg

uez G

ando

y (Af

ricor

Lug

o)

Vila Shottle Xena

AFRIGA112_convocatoria_muimenta.indd 16 18/08/2014 22:29

Chantada - Lugo. Tlfs. 982 44.14.51/ 678.465.922, www.icos.es, e-mail: [email protected]

IMPORTADOR

www.rmhmixer.com

Nº 1 en fabricación de sistemas de alimentación TMR.

• 1956 fabrican la primera máquina arrastrada • 1981 fabrican la primera máquina autopropulsada del mundo

• VS 11• MIXELFARM 13 Y 15 M3• VS 18,20 Y 22 M3• VSL 14, 16 Y 18 M3• MIXELLIUM 14,16 Y 18 M3 • PLATINUM 15,17 Y 19 M3• MIXELLENT 22, 24, 26 Y 30 M3 • MEGAMIX 18 Y 20 M3 (NUEVO)

MARCA LÍDER EN EL MUNDO CON REPRESENTACIÓN EN MÁS DE 40 PAÍSES

Nº 1 en Tecnología Basada en la Experiencia.

Modelos en autopropulsados adaptados a cada necesidad.

DISPONEMOS DE CARROS USADOS TOTALMENTE

REVISADOS Y CON GARANTÍA

pub_ICOS.indd 17 15/08/2014 21:05


O municipio cordobés de Dos Torres, per-tencente a Valle de los Pedroches, acollerá en outubro a sétima edición da Feira de Gando Frisón Usías Holsteins.

AFeira de Gando Frisón é todo un evento en Dos To-rres. Está organizada pola Asociación Cultural Afri-do e a Asociación Frisona Andaluza, coa colabora-

ción do concello anfitrión. A convocatoria de 2014 vaise celebrar no recinto feiral desta localidade os días 17 e 18 de outubro.

O seu punto forte é o Concurso Morfolóxico Usías Hols-teins, que reúne os mellores exemplares dos criadores da zona.

Na pasada edición, Cruce Goldwyn Bekia, da gandería El Cruce, de Añora, foi proclamada vaca gran campiona. O título de xovenca gran campiona recaeu en López Lunar Xacobeo Bibiana, unha xata de 9 meses pertencente á gandería López Lunar, de Dos Torres. No certame, xulgado polo italiano Mar-co Ladina, participaron un total de 65 animais procedentes de 18 explotacións do sur.

DOS TORRES, FIEL Á SÚA CITA ANUAL COA RAZA FRISONA

UNHA COMPLETA PROGRAMACIÓNO programa desta Feira non se cingue ao concurso de xatas, xovencas e vacas, senón que inclúe numerosas actividades complementarias dirixidas a todos os públicos, como presen-tacións de proxectos dinamizadores do sector agrogandeiro, charlas técnicas e mesas redondas sobre a produción de lei-te, visitas didácticas e obradoiros para escolares, xogos, con-cursos de manexo, muxido e condución de tractores etc. Todo un abano de opcións para formar e entreter os numerosos visitantes que se esperan recibir.

publIRRepoRtAXe18

AFRIGA112_publirreportaxe_dosTorres_galego.indd 18 18/08/2014 22:30

batidor dE purín. EspEcial para pozos dE arEna

batidor dE purín para punta dE pala o tElEscÓpica

batidor cEntríFuGo

FabricaMos En 6, 7 Y 8.5 MEtros

astilladoras vErticalEs Y horizontalEs dE 8,10,12,15, 20 Y 25 tn.

EncaMadora dE arEna, paJa, cascarilla, sErrín, Etc.

FabricaMos En 1M3, 1.7M3

Y 2.2 M3Gradilla nivEladora para caMas dE arEna. dE 4 a 7 discos dE trabaJo dEpEndiEndo dEl ForMato dE los cubículos

capacidad dE 3 a 5 M3. ManEJablE por tractorEs pEquEños

NOVEDAD, MÁS RÁPIDO Y FÁCIL. ENCAMADORA ARRASTRADA CON CENTRAL HIDRÁULICA

w w w . c o r b a r s l l . c o m

maQUINarIa aGrÍcola corbar, s.l. polígono industrial san Julián de la vega, s/n

27614 sarria, lugo // E-mail: [email protected]. y Fax: 982 53 14 63 // www.corbarsll.com

VISÍTANOS O LLÁMANOS

tE harEMos una dEMostraciÓn

pub_corbar_02.indd 19 15/08/2014 21:06


formación20

A proposta deste máster propio da Universidade de San-tiago (USC) nace da necesidade de formar profesionais do sector agrogandeiro co obxectivo de conseguir que as explo-tacións leiteiras acaden a máxima eficiencia produtiva como única forma de obter unha rendibilidade económica.

O máster cumpre o seu terceiro ano de existencia e vai camiño de consolidarse tras o éxito logrado nas dúas edi-cións anteriores. Nel participa o Grupo de Investigación 716-PROePLA, Proxectos e Planificación do Departamen-to de Enxeñería Agroforestal da USC. O curso será impar-tido nas instalacións do Laboratorio Galego de Análise do Leite (Ligal), situado en Mabegondo (A Coruña).

O prazo de preinscrición ten como data límite o 7 de setem-bro e a matrícula poderase facer entre o 8 e o 12 dese mesmo mes. A duración será anual, coincidindo co curso académico, de setembro de 2014 a xullo de 2015. O número máximo de prazas é de 15 alumnos, que optarán a 50 créditos, repartidos entre as 250 horas lectivas en traballos fin de máster e nas

A Universidade de Santiago de Compostela convocou a edición 2014-2015 do Máster Oficial en Xestión Susten-table da Terra e do Territorio. O 26 de agosto abriuse o segundo prazo para inscribirse.

Esta opción formativa segue a suscitar un grande intere-se entre os estudantes pola súa adaptación ás necesidades reais e urxentes de deseñar novos modelos de xestión dos usos do solo adecuados ás características de cada espazo. Trátase dunha esixencia de optimización proveniente de sectores coma o agrogandeiro e acrecentada polo enfoque da nova PAC, pola ameaza dos incendios forestais e polos conflitos urbanísticos.

O Máster Terra impartirase de setembro de 2014 a xu-llo de 2015 na Escola Politécnica Superior e no Institu-to de Biodiversidade Agraria e Desenvolvemento Rural, ambos os dous centros do Campus de Lugo. Non obstan-te, como novidade, poderá cursarse tamén na modalidade

MÁSTER EN PRODUCIÓN DE LEITE. USC, SETEMBRO 2014-XULLO 2015

MÁSTER TERRA. USC, SETEMBRO 2014-XULLO 2015

O MÁSTER EN PRODUCIÓN DE LEITE CHEGA Á SÚA TERCEIRA EDICIÓN

MÁSTER TERRA, UNHA FORMACIÓN DE MÁXIMA ACTUALIDADE

prácticas realizadas en empresas, grazas a un convenio pre-vio coa USC, aínda que existe a posibilidade de validalas para aqueles alumnos que estean a desenvolver a súa actividade profesional en empresas do sector. As entidades participan-tes neste proxecto son Xestión Agrogandeira e Natureza SL (XAN), Dekalb, Casa Grande de Xanceda, Os Irmandiños S. Coop. G., o Instituto Gandeiro da Calidade Alimentaria (Ingacal) e Núter.

Ademais, o máster conta coa colaboración de Leyma Cen-tral Lechera S.A., Seragro S. Coop. Galega, o Ligal e mais a Cooperativa Agraria Provincial de A Coruña SCG.

telepresencial, a través de videoconferencias, dende cal-quera parte do mundo.

As persoas que fagan este máster acadarán o título con 60 créditos, terán opción a un contrato de investigación de 6 meses e acceso ao doutoramento específico (DoctoraTe) e poderán colaborar con institucións de distintos países, facer prácticas no exterior durante o período lectivo, for-marse nas últimas tecnoloxías da información xeoespacial ou ver publicados os seus traballos de fin de máster.

Máis información en www.masterenproduciondeleite.es

Máis información en masterterra.usc.es

Clausura da edición de 2013

Alumnos da convocatoria de 2013

AFRIGA112_formacion_masterra_producion_leite.indd 20 18/08/2014 22:31


21formación

A Universidade de Santiago de Compostela (USC) organizou por primeira vez un curso sobre novas tecno-loxías no ámbito do sector agrario. As xornadas, nas que se puido matricular ata un máximo de 50 alumnos, desenvol-véronse entre os días 14 e 19 de xullo na Casa da Cultura da Pastoriza, un dos municipios lucenses con maior cabana gandeira de Galicia.

Baixo o título “Innovación tecnolóxica nas explotacións gandeiras”, a súa inauguración oficial estivo a cargo do vi-cerreitor de Coordinación do Campus de Lugo e direc-tor deste curso, Javier Bueno, e o seu secretario, Marcos Vázquez, da Asociación Galega de Amigos da Maquinaria Agrícola Clásica, acompañados pola tenente de alcalde da Pastoriza, Elva Carrera, e polo concelleiro Eloi Villada.

CURSO DE VERÁN DA USC. A PASTORIZA (lUgO), 14-19 DE XUllO

A USC ORGANIZOU UN CURSO SOBRE INNOVACIÓN TECNOlÓXICA NO ÁMBITO AgROgANDEIRO

O curso, co que o alumnado optou a un recoñecemen-to de 2 créditos ECTS, ten como dobre obxectivo o de axudar a mudar a imaxe do sector, contribuíndo a difun-dir as innovacións tecnolóxicas máis recentes, así como o de animar as novas xeracións a que consideren o traballo dunha explotación agrícola coma unha opción atractiva que demanda profesionais especializados en novas tec-noloxías. Igualmente, preténdese achegar a necesidade de formación superior en Enxeñería Agronómica para poder aconsellar as explotacións agrarias na incorporación das innovacións tecnolóxicas.

Esta primeira edición estivo cofinanciada polo Concello da Pastoriza e polas empresas John Deere Ibérica S.A. e Durán Maquinaria Agrícola S.L.

Tratáronse os sistemas de guiado de máquinas vía satélite, a xestión informatizada de parques de maquinaria e as técnicas innovadoras no muxido e na colleita mecanizada de forraxes, entre outros temas.

AFRIGA112_Formacion_usc_curso de veran.indd 21 19/08/2014 19:48

GRANJA FERNÁNDEZ & FERNÁNDEZBalduino Fernández

“Yo entiendo que todo el mun-do puede tener buen semen, pero el fundamento de este programa es la forma de utilizar-lo, ya que para los acoplamien-

tos se tienen en cuenta muchos parámetros del control lechero y de la calificación de los animales, de forma que te tratan de corregir los defectos que tienes en tu explotación más tus objetivos”.

� 84 vacas en ordeño � ICO: 2.305 � 42 litros vaca/día � 13.400 litros vaca/año (a 305 días) � 3,7 % de grasa y 3,2 % de proteína � 250.000 células � 2 ordeños/día � 2,9 partos de media � Primera inseminación a los 15 meses y pri-mera inseminación posparto a los 50 días � Semen 100 % francés (del catálogo de Sersia) � La totalidad de las vacas son nacidas en la explotación

ÉXITO DEL PROGRAMA DE ACOPLAMIENTOS DE SERSIA EN LA COOP. VEGA ESLA DE LEÓN

Vega Esla es la mayor cooperativa lechera del sur de León. Nació en 1986 y extiende su actividad a la Vega del Esla, Tierras de Benavente y Tierra de Campos

SERSIA ESPAÑA inicia su actividad en España en 1995, con el objetivo de comercializar la genética francesa, tan-

to las dosis seminales como el saber hacer técnico del desarrollo de la genética.

Desde el inicio SERSIA ESPAÑA ha bus-cado acuerdos de colaboración técnico-comerciales con grupos organizados como cooperativas, centros de inseminación, grupos de veterinarios y otras formas so-ciales, para llevar la mejora a los ganaderos.

La Cooperativa Vega Esla fue una de las primeras en aprovechar la oportu-nidad de acceder a este desarrollo ge-nético y en el año 2000 S.E. y Vega Esla firman un acuerdo técnico-comercial para la puesta en marcha del programa de desarrollo genético en sus ganaderías. Los compromisos por parte de SERSIA son de proveer las dosis seminales y hacer el desarrollo técnico mediante el análisis genético de las explotacio-nes para descubrir los puntos fuertes y

los puntos débiles de los rebaños, me-diante un balance genético, y hacer un acoplamiento correctivo de los animales mediante el SELECTIS.

Este programa les da mucho peso a los caracteres de salud de las vacas, con lo que consiguen rebaños más resis-tentes y más fértiles, los problemas de consanguinidad y de mastitis clínica se reducen y la longevidad aumenta. En su conjunto, estos parámetros aportan ren-tabilidad a las explotaciones y resuelven los problemas de los ganaderos.

Actualmente, 14 años después de la puesta en marcha del programa, las gana-derías que lo han aplicado con cierto rigor tienen unas producciones muy altas y en la evaluación genética de junio se constata que la aplicación sistemática y regular del programa SELECTIS con la genética de SERSIA han llevado a las ganaderías de la Cooperativa Vega Esla a los primeros pues-tos, por índices genéticos, de España.

El programa de acoplamientos SELECTIS es un sistema creado en Francia por una cooperativa para favorecer a sus socios ganaderos y que en España fue aprovechado, entre otros, por la Cooperativa Vega Esla.

publirreportaxe22

afriga112_publi_sersia.indd 22 19/08/2014 10:02

GANADERÍA EL EGIDOTeodoro Cadenas Fernández (presidente de la Cooperativa Vega Esla)

“Al principio teníamos nuestras dudas porque no conocíamos el sistema, pero ahora estoy convencido de que es la mejor herramienta que nos han vendi-

do hasta la fecha. La ventaja principal, gracias al acuerdo que Vega Esla tiene con Sersia, es que a cada vaca la inseminamos con el toro que le co-rresponde al tener unos precios asequibles del semen. Con este sistema no se busca una vaca, se busca un rebaño”.

� 83 vacas en ordeño � ICO: 2.344 � 40,3 litros vaca/día � 12.980 litros vaca/año (a 305 días) � 3,7 % de grasa y 3,45% de proteína � 250.000 células � 2 ordeños/día � 2,9 partos de media � Primera inseminación a los 16 meses y pri-mera inseminación posparto a los 90 días � 42 % de tasa de no retorno en 1.ª insemina-ción posparto � Semen 100 % francés (del catálogo de Sersia) � La totalidad de las vacas son nacidas en la explotación

GANADERÍA HERRERO MÉNDEZ, SOC. COOP.Noelia Herrero Carnicero

“Estamos trabajando en unos resultados funcionales para conse-guir vacas con mucha longevidad, un menor número de células, una mayor fertilidad, menos mamitis

clínicas y mejores valores de proteína, leche y gra-sa. Nosotros utilizamos sólo 3 ó 4 toros por año y hemos conseguido una consanguinidad de un 3,26, estando la media nacional en un 5,5. Con el programa Selectis no buscamos más número de animales para producir más sino que los animales que tenemos sean más productivos”.

� 150 vacas en ordeño � ICO: 2.247 � 40,6 litros vaca/día � 12.328 litros vaca/año (a 305 días) � 3,98 % de grasa y 3,38 % de proteína � 227.000 células � 2 ordeños/día � 2,8 partos de media � Primera inseminación a los 15 meses y pri-mera inseminación posparto a los 80 días � En los últimos 13 años no bajaron de 36 litros de media �Consanguinidad por debajo de la media (solo utilizan 3 toros) � Semen 100 % francés (del catálogo de Sersia) � La totalidad de las vacas son nacidas en la explotación

De izquierda a derecha, el veterinario Javier Miguélez; los ganaderos Balduino Fernández, Noelia Herrero y Teodoro Cadenas; y el director de Sersia España, Elías Burdiel

La opinión del técnico: Javier Miguélez, veterinario de Serclivet“El sistema permite detectar los puntos fuertes y débiles de la explotación y elegir aquellos animales que nos corrijan esos problemas de forma objetiva, a través de índices y de marcadores.

Con el programa Selectis se hace un acoplamiento anual vaca a vaca que optimiza el progreso genético y homogeneiza el rebaño, consiguiendo que funcione como una vaca. Por otra parte, está la alta fiabilidad de los índices, ya que siempre utilizamos toros probados.

Utilizamos el menor número de toros posible, lo cual es muy importante porque ayuda a gestionar el stock de semen y a hacer la compra y de este modo el comprador y el vendedor pueden acceder a negociar precios más competitivos”.

SERSIA ESPAÑAMaragatos, 7549600 BenaventeTlf. 980 630 [email protected]

Publirreportaxe audiovisual en www.afriga.tv

publirreportaxe 23

afriga112_publi_sersia.indd 23 21/08/2014 18:05


explotación24

A posta en marcha dunhas novas instalacións en 2010 marcou un antes e un despois nesta gandería de Teixeiro, no concello de Curtis, xa que lles permitiu aos seus propietarios, o matrimonio Francisco Sinesio Díaz Fandiño e Mar Seijas González, ampliar significativa-mente o número de reses e optimizar o seu manexo.

Para Francisco, a explotación actual é o cume da trans-formación da modesta granxa familiar, á que sempre es-tivo ligado, pola que sempre apostou e á fronte da cal se puxo despois da xubilación dos seus pais.

A día de hoxe, o rabaño está integrado por 100 animais, dos que a metade son vacas en muxidura e para cuxo vo-

GANDERÍA SINESIO SC (CURTIS, A CORUÑA)

Na imaxe, Francisco e Mar coas súas fillas, Daniela e Juliana, e os pais de Francisco, Maruja e Sinesio

O primeiro que chama a atención ao entrar nesta explotación coruñesa é a extremada limpeza e o coidadoso manexo do gando e da alimentación. Esta meticulosidade tradúcese nunha produción media que superou os 11.000 kg/vaca o ano pasado.

lume de produción dispoñen de 530.000 kg de cota, mais outros 150.000 en réxime de alugamento. A media de 2013 foi de 11.337 kg/vaca; na actualidade, esta media é de 40 litros/día, cun 3,7 % de graxa, un 3,2 % de proteína e un RCS inferior a 100.000.

Francisco é un firme defensor do manexo como base da rendibilidade económica da explotación; de feito, asegura pasar case todo o seu tempo nela, independentemente de que sexa fin de semana ou calquera outro día especial, sa-bedor de que os animais precisan os mesmos coidados os 365 días do ano. Mar axúdao a tempo parcial, xa que tamén traballa nunha xestoría.

LIMPEZA E ORDE sOBREsAÍNTEs


AFRIGA112_explotacion_galego_02.indd 24 15/08/2014 21:07


25explotación

• ESPECIALISTAS EN TRANSFERENCIA EMBRIONARIA IN VIVO E IN VITRO

• Laboratorio móbil autorizado para exportación• Servizo en toda España e Portugal (leite e carne)• Preñar vacas difíciles? Transferencia embrionaria

terapéutica• Embrións dispoñibles con sistema de xestación

femia garantida

• RAZA HOLSTEIN: OS MELLORES PEDIGREES NO NOSO CATÁLOGO.• WAGYU, BROWN SUISSE, FLECKVIEH, ANGUS, PUSTERTALER

SPRINZEN…• AÍNDA NON TEN SEGURO NA SÚA EXPLOTACIÓN? Pídanos presuposto sen compromiso. Financiamento

total sen custo adicional.• RAZA BLONDA: a eficiencia cárnica por excelencia.

Embrións e animais vivos dispoñibles

Distribuidores exclusivos de

PONDEROSA HOLSTEINS para España e Portugal

Tel. 981 791 843 • 649 239 488

ANGUS, a raza chamada a liderar o mercado de carne de calidade

VENDA D

E ANIM

AIS

HOLS

TEIN

.

Nac

iona

is. I

mport

ados.

Xatas

, xove

ncas

pre

ñadas

ou va

cas

parid

as.

Fina

ncia

men

to.

[email protected]@embriomarket.commóbil 636 977 610

[email protected]@embriovet.esmóbil 649 809 064

[email protected]óbil 616 138 613

Toda a información que

necesitas:

Distribuidores oficiais para España: Blond d’Aquitania

www.embriomarket.com

[email protected]

Vista exterior da explotación

INSTALACIÓNSOs animais, excepto os acabados de nacer –que permane-cen no exterior en boxes individuais–, alóxanse nunha úni-ca nave de 1.600 m2. No seu interior tamén están a sala de muxido, dúas parideiras, unha zona de enfermería e mais un almacén anexo onde gardan palla, serraduras, penso e maquinaria.

O establo está construído con base nunha estrutura de formigón, teito de uralita e peches laterais que combinan bloque e malla cortaventos. Co bloque protexen o gando das choivas invernais e coa malla optimizan a ventilación.

A fosa do xurro tamén está cuberta con uralita e divíde-se en tres partes: dúas para os excrementos e outra para as augas de limpeza. A súa capacidade total é de 1.000 m3.

Fosa do xurro tapada




explotación26

ALIMENTACIÓN E MANEXOAs vacas de produción son as únicas que inxiren ración uni-feed, composta por 26 kg de silo de millo, 20 de silo de herba e 11,5 de concentrado. O servizo de carro mesturador prés-tallelo a cooperativa Cusoviame unha vez ao día.

Sala de espera e sala de muxido de 8 puntos

No interior da nave hai 60 cubículos para as vacas de produción e as secas

Á esquerda, vacas de produción e secas; á dereita, lotes de recría

En cambio, a alimentación das secas e da recría é ma-nual. As primeiras inxiren palla picada a vontade, 5 kg de silo de millo e 3 de concentrado de vacas secas. Ás xatas a partir dos 3 meses tamén lles subministran palla picada a libre disposición, ademais de 2 kg de alfalfa e 3 de con-centrado diarios. Ata ese momento permanecen en boxes individuais, aos que son trasladadas nada máis nacer e onde se alimentan a base de leite en po, despois de inxerir os calostros da propia nai os primeiros 5 días de vida.

A continuación pasan por 3 lotes de idade. No primeiro están ata os 8 meses; no seguinte, ata a primeira insemina-ción e, no último, permanecen ata os 7 meses de xestación. Na recta final xúntanse coas secas para que se vaian habi-tuando aos cubículos, xa que a recría dorme sobre colchón continuo de goma recuberto cunha fina capa de serraduras.

Non obstante, nos cubículos teñen camas de serraduras, que Francisco limpa en profundidade dúas veces ao día, buscando posibles restos de leite que poidan supoñer un foco de mamite; ademais, tamén lles bota carbonato cálci-co tres veces á semana para previr infeccións.

O muxido fano nunha sala de espiña de peixe de 8 pun-tos con medidores electrónicos e retiradores automáticos. A estrita limpeza tamén se manifesta nesta zona, xa que non só lavan puntualmente a sala de muxido á mañá e á noite, senón tamén a de espera.

Os comedeiros están recubertos cunha resina que facilita a súa hixiene e axuda a garantir a calidade da alimentación. Tamén chama a atención o excelente acceso dos animais á auga, cun número de bebedoiros incluso superior ao ne-cesario.

Para a limpeza dos patios utilizan unha arrobadeira arras-trada, que teñen programada para que pase cada hora.

REPRODUCIÓN E XENÉTICAComezaron a utilizar o implante de embrións e a fecunda-ción in vitro hai un ano e medio, case á vez que entraron a formar parte do Programa de Mellora Xenética de Gali-cia 2011-2014, froito do convenio de colaboración entre a Consellería do Medio Rural e do Mar e Xenética Fontao. A maior parte dos embrións recoléctanos de femias da ex-plotación e o resto mércano noutras ganderías galegas.

Polo de agora, a fecundación in vitro só a fixeron coa vaca Bos Jelder Ravena ET, pola que Xenética Fontao se interesou debido aos altos índices de produción da súa pro-ba xenómica. Un dos embrións resultantes, fecundado con Delete, aínda está en depósito á espera de ser implantado nunha xovenca da explotación.

Os touros que usan son de campaña. Este ano, por exem-plo, mercaron doses de Torrel, Xudán, Barman, Capricho, Mascalese e Gerard. A estes súmanse algúns máis xenó-micos, coma Alta5G ou McCutchen, que lles pareceron interesantes para os flushings.

A primeira inseminación fana entre os 14 e os 15 me-ses, debido a que teñen que compaxinar un lote de em-brións cun lote de xovencas preparadas para a súa recep-ción. Para as que non conseguen sacar adiante o embrión implantado utilizan a inseminación tradicional, ao igual que para as vacas adultas.



DREAM ON

CORVINI MORENA VG88 - 2ND LACTATION

AR

ALV

ICO

DR

EAM

S M

INA

VG

86

CERES DREAMS ROMINA VG88 - 2ND LACTATIONFIRST SENIOR 2YR OLD CREMONA NATIONAL SHOW 2013

MATILDA GENZIANA VG89 - 2ND LACTATION

italian style

Vacas de ensueño en tu ganadería! Las hijas de Golden Dreams están haciendo honor al sugerente nombre de su padre. Golden Dreams se encuentra en el top por tipo en la mayoría de las listas internacionales. Sus hijas dominaron numerosas clases de terneras y novillas en 2012, confirmaron sus éxitos en las clases en lactación en 2013 y continúan mejorando en 2014, donde sus hijas de segunda lactación están registrandomuy buenos datos de producción, convirtiéndose en unas campeonas también en la sala de ordeño!

ITALIANº 1 TIPO y UBRE

Tipo + 3,77Ubre + 4,53

Patas + 4,19

CANADÁ Conform. + 18

Ubre + 18 Patas + 13

Sueña...

España

HEAVENLY GOLDEN DREAMS ET TL TV TYUK182661300246 - aAa 234165 GOLDWYN x DURHAM x STORM

P.N. Európo l i s C/Londres 29A - 28232 LAS ROZAS (Madr id ) - T. 91 637 34 78 ~ F. 91 637 42 53 ~ [email protected] w w . s e m e n z o o . i t

italian stylepresenta

Desde su debut en abril de 2012, Mascalese se ha utilizado también sobre las vacas más valiosas de la raza. Incluso antes de nacer, sus hijas se han vendido a los mejores precios en las subastas de todo el mundo y hoy los fantásticos

resultados de sus pruebas genómicas y sus éxitos en los concursos son la merecida recompensa para todos los criadores que han confiado en Mascalese.

un toro de Semenzoo Italy

TERNERA CAMPEONAY GRAN CAMPEONAOPEN TALAVERA 2014

Amighetti Mascalese Ariel GTPI 2246 - GPFT 2728Amighetti Shottle Ave VG89 family

1ª de Sección 9-12 meses Verona

Dairy Show 2014

Bel Mascalese UgaGTPI 2145 - GPFT 2642Toc-Farm Al len Amyly EX96 fami lyNuevos Propietar ios : S igesprov Podólogos y Cant ina Hols te in (Astur ias )

CAMPEONA RESERVATERNERAS VERONADAIRY SHOW 2014

Ruegruet Mascalese PandraRZG 135Windy Knoll View Outside Pledge EX95 family

2ª de Sección Lausanne

Swissexpo 2014

Manuel Rei ja 610 526 785 - Noel Balsa 619 760 916 - Alberto Lamas 680 115 019 - José Baña 636 515 [email protected] ~ w w w . s e m e n z o o . i t

Iessi Mascalese Lezna Nuevo propietario: Cudaña Holstein (Cantabria)Foto: Mauricio de los Santos

pub_semenzoo.indd 27 20/08/2014 09:42


explotación28

Almacén independente no que gardan maquinaria e no que aloxan machos para vender

Parideiras e enfermería

A media ICO do conxunto do rabaño é de 2.063 puntos

Lotes de recría

A media de inseminacións por preñez é de 1,4, no caso das xovencas, e de 2,6, no das vacas adultas, mentres que o intervalo medio entre partos do conxunto do rabaño se sitúa nos 416 días.

Por outra banda, cómpre destacar que Francisco é un comprador asiduo das poxas de gando da Coruña e de Lugo, xa que entende que estes animais contan coas máxi-mas garantías sanitarias e aposta polos criadores e polo traballo feito aquí.

A media ICO da explotación é de 2.063 e a última cuali-ficación morfolóxica foi de 82. Actualmente, no conxunto do rabaño contan con 8 femias cualificadas MB.

SUPERFICIE AGRÍCOLA E CULTIVOSNa Gandería Sinesio dispoñen de 36 hectáreas distribuí-das nun raio de 2 km. En 22 sementan raigrás e en 14, mi-llo, cultivo para o que empregan ciclos moi curtos debido á climatoloxía fría e húmida da zona.

As campañas de recolección das forraxes contrátanas cunha empresa especializada, mentres que as tarefas de preparación das terras e de sementeira préstallelas Cuso-viame, a cooperativa á que pertencen.

PREZO DO LEITEO leite recóllellelo Pascual, industria coa que firman con-tratos cuadrimestrais. Actualmente, a empresa burgalesa estállelo pagando a 349 €/tonelada máis/menos calidades, certificación e IVE.

Pascual paga polas calidades da seguinte maneira:• Graxa:

– Por riba de 3,70 % à +1,8 €/1.000 litros por cada décima

– Por baixo de 3,70 % à -1,8 €/1.000 litros por cada décima

• Proteína: – Por riba de 3,20 % à +3 €/1.000 litros por cada décima

– Entre 3,10 e 3,20 % à 0 – Por baixo de 3,10 % à -3 €/1.000 litros por cada décima

• Calidade extra: – RCS < 250.000 à +6 €/1.000 litros – Bacterioloxía < 20.000 à +2 €/1.000 litros

FRANCISCO É UN COMPRADOR ASIDUO DAS POXAS DE GANDO DA CORUÑA E DE LUGO, XA QUE ENTENDE QUE ESTES ANIMAIS CONTAN COAS MÁXIMAS GARANTÍAS SANITARIAS E APOSTA POLOS CRIADORES E POLO TRABALLO FEITO AQUÍ



UNIDADES ENTREGADAS ESTE AÑO

www.fondrigomaquinaria.com

MINICARGADORAS, CARGADORAS ARTICULADAS Y TELESCÓPICAS. DESDE 21 CV A 210 CV

LA MAYOR GAMA DE CARGADORAS ARTICULADAS DEL MERCADO. ALTURA ELEVACIÓN DE HASTA 6,90 METROS

VARIEDAD ACCESORIOSMÁS DE 50 AÑOS SIENDO EL PRIMERO DE LA CLASE 1. 3ª unidad entregada en planta de compostaje. Cárcar - Navarra

2. Entregada en A Sela da Loura - Asturias3. Entregada en Abres - Asturias4. 2ª unidad entregada en ganadería. Artime - Asturias5. Entregada en Cabrafigal - Asturias6. Entregada en Saldaña - Palencia

Lavadora de parrillas

ARRIMADOR DE COMIDA CONCEPILLO Y PLACA LATERAL OESPIRAL PARA VOLTEO DE MEZCLA*

* S.A.T COUTO DA GRANDA de Castro de Rei (Lugo)

DISTRIbUIDORES PARA ESPAÑA Y PORTUGAL

1

4

2

5

3

6

Avda. Galicia, 109 • 33770 Vegadeo (Asturias) • Tel./Fax: (+34) 985 634 238

Comercial: [email protected]: [email protected]

pub_fodrigo.indd 29 15/08/2014 21:08

GEA Farm Technologies, empresa con una gran y sólida experiencia en el ordeño, ha concentrado todo su co-nocimiento en su nuevo sistema de ordeño robotizado multiboxes MIone.Este nuevo concepto presenta unas particularidades especiales que intentaremos desglosar en este artículo:

1- El cEntro dE ordEñoA diferencia con los sistemas descentralizados, con sus boxes indivi-duales que no hacen otra cosa que ordeñar vacas «normalizadas», GEA Farm Technologies propone el «centro de ordeño», que permite trabajar eficientemente con todo el rebaño lechero. El sistema multibox MIone es ideal para esta forma de trabajo integral, es decir, que el centro de ordeño no solo es un lugar donde ordeñar vacas, es un lugar de trabajo ideado para el ordeño automático que centraliza todas las funciones y todos los dispositivos necesarios.

El centro de ordeño abarca:q El núcleo del sistema: el robot de ordeño, el tanque y sistema de

enfriamientoq La zona de espera, la zona de separación y tratamientosq La zona de partosq El escritorio para la gestión del rebañoq La sala de máquinas

Planificando adecuadamente, este principio de trabajo con centro de ordeño puede integrarse en la mayoría de los edificios ya existentes.

2- El núclEo dEl sistEma, los multiboxEsdEl robot dE ordEño mionELos sistemas comunes con boxes individuales tienen una desventa-ja decisiva: no fueron concebidos considerando el crecimiento; por eso, son una mala opción para explotaciones medianas y grandes que necesitan crecer para mantenerse competitivas con el fin de que la evolución de su rebaño se vea afectada por limitaciones técnicas, opte por un sistema que le permita ir adaptándose a la situación, y que vaya creciendo junto a su rebaño.Las ventajas del «centro de ordeño con sistema multibox» son evidentes y pueden destacarse de la manera siguiente:

q Capacidad ampliableq Integración sencilla a establos existentesq Menores costes comparado con varios boxes individualesq Mayor flexibilidad para organizar las tareasq Menos trabajo por su diagramación óptima

2.1 CapaCidad ampliableEl robot de ordeño MIone puede adquirirse como box individual y lue-go se puede ir ampliando hasta llegar a un sistema multibox de hasta 5 boxes de ordeño. Ya en la etapa de planificación se va previendo la evolución a largo plazo de su explotación. De manera que usted podrá agrandar la instalación cuando lo considere necesario, simplemente agregando un box de ordeño más. El centro de ordeño con sistema multibox tiene ventajas decisivas con respecto a los sistemas conven-cionales de boxes individuales:

q El diseño con centro de ordeño permite prever suficiente espacio para ir ampliando la instalación

q Los boxes de ampliación simplemente se van anexando a los exis-tentes

q Los nuevos boxes de ordeño se ubican y conectan a continuación de los boxes MIone existentes

3- sElEcción automática dE los animalEs Un principio de trabajo con el centro de ordeño es la selección auto-mática de los animales, integrada consecuentemente al sistema gene-ral. Esto permite simplificar, no solo la gestión del rebaño sino también las tareas diarias con los animales.3.1 preseleCCiónPara aprovechar al máximo la capacidad del robot de ordeño, GEA Farm Technologies trabaja con un sistema selectivo para conducir a las vacas según se trate de vacas a ordeñar o no: las vacas que desean ingresar al MIone, y que son identificadas por el sistema como vacas a ordeñar, son conducidas hacia la zona de espera del robot. Todas las demás vacas son rechazadas y deberán volver a la zona de alimenta-ción. Esto garantiza que solamente ingresen al robot las vacas que realmente serán ordeñadas, lo que aumenta el rendimiento de la instalación.Las vacas que necesiten atención especial podrán ser conducidas en todo momento al ordeño - en grupo o individualmente - de una ma-nera muy sencilla y eficiente.En la zona de espera puede GEA Farm Technologies aconseja una sali-da guiada para un mejor manejo, aunque puede instalarse un sistema de salida libre en explotaciones con problemas de espacio.3.2 salida GUiadaEl sistema de salida guiada, que denominamos «Guided Exit», delante de la entrada a los boxes de ordeño se encuentra un pasillo. Las puer-tas de este pasillo están conectadas en paralelo con las puertas de los boxes de ordeño. Cuando las vacas salen del box de ordeño, pueden o bien acceder directamente a la zona de alimentación, o bien pasar por la selección, que las enviará a diferentes zonas del establo.Esto ofrece las ventajas siguientes:

q Los animales recién ordeñados no pueden regresar al box de or-deño, bloqueándolo para los animales que están esperando a ser ordeñados

q Los animales recién ordeñados no se cruzan en la zona de espera con los animales a ordeñar

q El espacio de espera no es invadido por vacas ordeñadas, sino que queda a disposición de las vacas a ordeñar

q Permite seleccionar animales inmediatamente después de haber sido ordeñados

MIone es la solución que asegura un excelente ordeño, una excelente calidad de leche y unos ahorros reales en mano de obra.

,un nuevo conceptoen el ordeño robotizado

GEA Farm Technologiesengineering for a better world

más de 23 especialistas

MIone certificados en España.

Nuestro sistema de granja inteligente puedeser adaptado a las necesidades específicas de su granja para manejar el rebaño de manera efectiva.MIone significa mucho más que ordeño automático. Es una solución integral de manejo de rebaño juntocon un sistema de ordeño automático extremadamente eficiente.

MIone Multibox System

Gea Farm Technologies ibérica s.l.

Avda Sant Julià 147 -08403 Granollers, BarcelonaTel: +34 938 617 120, Fax: +34 938 494 988, E-mail: [email protected] | www.gea-farmtechnologies.es

descubra el mejor robot de ordeño multicabina del mercado

mione. el diseño que maneja tu rebaño

El sistema de establo inteligente MIone integra de manera suave la tecnología en el proceso de ordeño para conseguir la máxima productividad.MIone asegura un tráfico regular y fluido con un óptimo desarrollo del centro de ordeño automático.Nuestro sistema de granja inteligente puede ser

adaptado a las necesidades específicas de sugranja para manejar el rebaño de manera efectiva.MIone significa mucho más que ordeño automático.Es una solución integral de manejo de rebaño juntocon un sistema de ordeño automático extremadamenteeficiente.

pub_gea.indd 30 21/08/2014 12:07

GEA Farm Technologies, empresa con una gran y sólida experiencia en el ordeño, ha concentrado todo su co-nocimiento en su nuevo sistema de ordeño robotizado multiboxes MIone.Este nuevo concepto presenta unas particularidades especiales que intentaremos desglosar en este artículo:

1- El cEntro dE ordEñoA diferencia con los sistemas descentralizados, con sus boxes indivi-duales que no hacen otra cosa que ordeñar vacas «normalizadas», GEA Farm Technologies propone el «centro de ordeño», que permite trabajar eficientemente con todo el rebaño lechero. El sistema multibox MIone es ideal para esta forma de trabajo integral, es decir, que el centro de ordeño no solo es un lugar donde ordeñar vacas, es un lugar de trabajo ideado para el ordeño automático que centraliza todas las funciones y todos los dispositivos necesarios.

El centro de ordeño abarca:q El núcleo del sistema: el robot de ordeño, el tanque y sistema de

enfriamientoq La zona de espera, la zona de separación y tratamientosq La zona de partosq El escritorio para la gestión del rebañoq La sala de máquinas

Planificando adecuadamente, este principio de trabajo con centro de ordeño puede integrarse en la mayoría de los edificios ya existentes.

2- El núclEo dEl sistEma, los multiboxEsdEl robot dE ordEño mionELos sistemas comunes con boxes individuales tienen una desventa-ja decisiva: no fueron concebidos considerando el crecimiento; por eso, son una mala opción para explotaciones medianas y grandes que necesitan crecer para mantenerse competitivas con el fin de que la evolución de su rebaño se vea afectada por limitaciones técnicas, opte por un sistema que le permita ir adaptándose a la situación, y que vaya creciendo junto a su rebaño.Las ventajas del «centro de ordeño con sistema multibox» son evidentes y pueden destacarse de la manera siguiente:

q Capacidad ampliableq Integración sencilla a establos existentesq Menores costes comparado con varios boxes individualesq Mayor flexibilidad para organizar las tareasq Menos trabajo por su diagramación óptima

2.1 CapaCidad ampliableEl robot de ordeño MIone puede adquirirse como box individual y lue-go se puede ir ampliando hasta llegar a un sistema multibox de hasta 5 boxes de ordeño. Ya en la etapa de planificación se va previendo la evolución a largo plazo de su explotación. De manera que usted podrá agrandar la instalación cuando lo considere necesario, simplemente agregando un box de ordeño más. El centro de ordeño con sistema multibox tiene ventajas decisivas con respecto a los sistemas conven-cionales de boxes individuales:

q El diseño con centro de ordeño permite prever suficiente espacio para ir ampliando la instalación

q Los boxes de ampliación simplemente se van anexando a los exis-tentes

q Los nuevos boxes de ordeño se ubican y conectan a continuación de los boxes MIone existentes

3- sElEcción automática dE los animalEs Un principio de trabajo con el centro de ordeño es la selección auto-mática de los animales, integrada consecuentemente al sistema gene-ral. Esto permite simplificar, no solo la gestión del rebaño sino también las tareas diarias con los animales.3.1 preseleCCiónPara aprovechar al máximo la capacidad del robot de ordeño, GEA Farm Technologies trabaja con un sistema selectivo para conducir a las vacas según se trate de vacas a ordeñar o no: las vacas que desean ingresar al MIone, y que son identificadas por el sistema como vacas a ordeñar, son conducidas hacia la zona de espera del robot. Todas las demás vacas son rechazadas y deberán volver a la zona de alimenta-ción. Esto garantiza que solamente ingresen al robot las vacas que realmente serán ordeñadas, lo que aumenta el rendimiento de la instalación.Las vacas que necesiten atención especial podrán ser conducidas en todo momento al ordeño - en grupo o individualmente - de una ma-nera muy sencilla y eficiente.En la zona de espera puede GEA Farm Technologies aconseja una sali-da guiada para un mejor manejo, aunque puede instalarse un sistema de salida libre en explotaciones con problemas de espacio.3.2 salida GUiadaEl sistema de salida guiada, que denominamos «Guided Exit», delante de la entrada a los boxes de ordeño se encuentra un pasillo. Las puer-tas de este pasillo están conectadas en paralelo con las puertas de los boxes de ordeño. Cuando las vacas salen del box de ordeño, pueden o bien acceder directamente a la zona de alimentación, o bien pasar por la selección, que las enviará a diferentes zonas del establo.Esto ofrece las ventajas siguientes:

q Los animales recién ordeñados no pueden regresar al box de or-deño, bloqueándolo para los animales que están esperando a ser ordeñados

q Los animales recién ordeñados no se cruzan en la zona de espera con los animales a ordeñar

q El espacio de espera no es invadido por vacas ordeñadas, sino que queda a disposición de las vacas a ordeñar

q Permite seleccionar animales inmediatamente después de haber sido ordeñados

MIone es la solución que asegura un excelente ordeño, una excelente calidad de leche y unos ahorros reales en mano de obra.

,un nuevo conceptoen el ordeño robotizado

GEA Farm Technologiesengineering for a better world

más de 23 especialistas

MIone certificados en España.

Nuestro sistema de granja inteligente puedeser adaptado a las necesidades específicas de su granja para manejar el rebaño de manera efectiva.MIone significa mucho más que ordeño automático. Es una solución integral de manejo de rebaño juntocon un sistema de ordeño automático extremadamente eficiente.

MIone Multibox System

Gea Farm Technologies ibérica s.l.

Avda Sant Julià 147 -08403 Granollers, BarcelonaTel: +34 938 617 120, Fax: +34 938 494 988, E-mail: [email protected] | www.gea-farmtechnologies.es

descubra el mejor robot de ordeño multicabina del mercado

mione. el diseño que maneja tu rebaño

El sistema de establo inteligente MIone integra de manera suave la tecnología en el proceso de ordeño para conseguir la máxima productividad.MIone asegura un tráfico regular y fluido con un óptimo desarrollo del centro de ordeño automático.Nuestro sistema de granja inteligente puede ser

adaptado a las necesidades específicas de sugranja para manejar el rebaño de manera efectiva.MIone significa mucho más que ordeño automático.Es una solución integral de manejo de rebaño juntocon un sistema de ordeño automático extremadamenteeficiente.

pub_gea.indd 31 21/08/2014 12:07


PRODUCIÓN32

Xa pasaron algo máis de vinte anos dende que se rea-lizou a instalación do primeiro robot de muxido nunha granxa holandesa e, dende entón, o número de robots de muxido instalados no mundo non parou de crecer.

Ao longo dos anos noventa do pasado século o incre-mento de unidades foi a un ritmo relativamente lento, pero a partir do ano 2000 vénse observando un forte incremen-to de instalacións. Algunhas fontes sinalaron que o número de robots no ano 2000 estaba preto das 1.000 unidades e na actualidade parece que xa se poderían superar as 25.000 que traballan en explotacións leiteiras de todo o mundo.

Holanda é o país onde se instalou por primeira vez un robot de muxido. Dende aquela, o sistema vai en aumento, con moitas máis vantaxes que inconvenientes. A través deste artigo coñecemos a súa historia, fundamentos comúns, fabricantes, características e a súa incidencia na saúde dos animais e na calidade do leite.

En Galicia o sistema chegou un pouco tarde con respec-to a outros países de Europa; o primeiro robot de muxido comezou a andar en xaneiro de 2005, pero hoxe en día xa están a traballar máis de sesenta unidades e a tendencia apunta a que o mercado de robots de muxido seguirá a medrar nos vindeiros anos tanto en Galicia coma no resto do mundo.

A maior flexibilidade da xornada laboral, a redución do traballo e os incrementos de produción por vaca, so-bre todo como resultado do incremento da frecuencia de muxido con respecto dos 2 muxidos/día que tradicional-mente se veñen facendo no muxido convencional, son os principais motivos polos que o sistema resulta atractivo para os gandeiros. Algunhas investigacións sinalan incre-mentos de produción que poden chegar a superar o 10 % e reducións do traballo de ata o 20 % con respecto do muxi-do convencional.

José Manuel Pereira González e Ángel Castro RamosDepartamento de Enxeñería, Escola Politécnica Superior de Lugo (USC)

UNHA VISIÓN ACTUAL DOS SISTEMAS DE MUXIDO ROBOTIZADO (I)

AFRIGA112_robot_muxido_hoxe_03.indd 32 21/08/2014 14:32


PRODUCIÓN 3333

Sen dúbida, os sistemas de muxido robotizado cambian moitos aspectos de manexo e de organización do traballo nas explotacións leiteiras. A presenza obrigada e regular na muxidura deixa de ser necesaria e moitas das tarefas que antes se realizaban nas salas de muxido relativas ao control visual e sanitario dos animais pasan a ser controladas por sensores que envían os datos a un software informático que controla o sistema, de xeito que o traballo manual deberá ser substituído en parte por un traballo de xestión e control.

O principal inconveniente dos sistemas de muxido ro-botizados (SMR) é que requiren dun investimento inicial elevado que se aproxima aos 120.000 euros, aínda que esta cantidade pode variar en función do modelo e das diferen-tes opcións de instalación (tipo de estrutura, posibilidade de incorporar desinfección por vapor, sistemas que permi-ten estimar e/ou realizar recontos de células somáticas, por-tas selectoras, báscula etc.). Ademais, o muxido robotizado obriga a un crecemento das explotacións de tipo modular condicionado pola capacidade dos sistemas. O número máximo de vacas que é capaz de muxir un robot, aínda que con lixeiras variacións entre modelos, está entre as 60 e as 70 –pode que nalgún caso concreto algunha máis–, sempre que os fluxos de leite sexan rápidos e se eliminasen animais que poidan resultar problemáticos na colocación.

Se temos unha explotación con 80 vacas en muxido, por exemplo, un robot non ten capacidade suficiente e dous robots dificilmente son amortizables con ese número de animais. Algúns fabricantes tentan paliar o problema ofre-cendo a posibilidade de compartir algúns elementos do sis-tema entre varios boxes ou robots de muxido, coma o brazo robotizado, o sistema de detección, a produción e o control de baleiro ou o equipo e software informático.

EN GALICIA, O PRIMEIRO ROBOT DE MUXIDO COMEZOU A ANDAR EN XANEIRO DE 2005, PERO HOXE EN DÍA XA ESTÁN A TRABALLAR MÁIS DE SESENTA UNIDADES E A TENDENCIA APUNTA A QUE O MERCADO DE ROBOTS DE MUXIDO SEGUIRÁ A MEDRAR NOS VINDEIROS ANOS



PRODUCIÓN34

Todos os sistemas dispoñen dun brazo robotizado sobre o que vai montado un sistema de detección dos tetos, o cal os localiza identificando a súa posición, dimensións e orientación, que permite guiar o brazo para realizar a co-locación de xeito correcto. A medida que cada unha das tetoeiras é colocada, iníciase a fase de muxido individual por cuartos, de xeito que os sistemas poden tratar de forma diferente cada cuarto en función do seu fluxo.

Esta é unha vantaxe interesante do muxido robotizado fronte ao convencional, posto que, ao tratarse dun muxido individual e separado por cuartos, por unha banda evítase a posibilidade de contaxios entre cuarteiróns con presen-za de mamite e, pola outra, tamén se evita o sobremuxi-do, grazas a que todos os sistemas incorporan sensores de fluxo de leite, normalmente integrados en dispositivos máis complexos que, ademais do fluxo, permiten controlar produción, duración do muxido, condutividade ou colora-cións anómalas do leite producido. Deste xeito, os sistemas permiten facer un seguimento cuarteirón a cuarteirón e realizar a retirada individual de cada unha das tetoeiras a medida que cada un dos cuartos vai rematando o muxido. Unha vez finalizado, cando as catro tetoeiras son retiradas, realízase o postratamento, tamén coñecido como selado, que consiste na aplicación dun desinfectante por medio da actuación dun pulverizador; simultaneamente, o sistema realiza un lavado das copas de muxido entre vaca e vaca. De forma inmediata, o sistema abre a porta de saída do box, momento no que un dispositivo de expulsión pode ser activado e envía a vaca ao exterior do box de muxido.

Dependendo do deseño da explotación, a vaca sairá cara ao corredor de alimentación (axeitado para evitar que os ani-mais se deiten xusto despois do muxido), cara a unha zona de separación, se é que se dispón dunha porta de selección (permite apartar animais en celo ou para realizar tratamen-tos), ou cara a calquera outra zona da explotación.

OS FABRICANTESNa actualidade son seis fabricantes os que comercializan robots de muxido e os distribúen por diferentes rexións do mundo (Boumatic, DeLaval, Fullwood-Packo, GEA Farm Technologies, Lely e SAC-Insentec), aínda que uni-camente catro son os que teñen unidades traballando en Galicia: Lely distribúe na actualidade o modelo Astronaut A4 e ten unha cota aproximada de mercado en Galicia do 78 %; DeLaval, o modelo VMS cun 18 %; SAC, o modelo Galaxy ou RDS Futurline, cun 5 %, e GEA, o Mione, ta-mén cun 5 % de cota de mercado.

FUNDAMENTOS COMÚNS A TODOS OS SISTEMAS Aínda que cada modelo de robot ten as súas peculiaridades técnicas, as bases que fan que o sistema traballe son comúns a todos eles. No paso ou fluxo dos animais polo robot de muxido podemos identificar oito fases diferentes, aínda que algunhas poden ser subdivididas, ordenadas e analizadas de xeito diferenciado en función dos distintos sistemas:• Reclamo/alimentación (entrada)• Identificación• Pretratamento (limpeza e estimulación)• Colocación de tetoeiras• Muxido• Retirada• Postratamento (selado)• Saída

Todos os sistemas de muxido robotizado se basean en que as vacas acudan voluntariamente a ser muxidas. Para conseguilo, un sistema de distribución automática de con-centrado subministra unha certa cantidade de concentrado durante o muxido e esta dose actúa como reclamo para atraer o animal ao box (caixón) de muxidura. Unha vez que o animal entra no box, un sistema electrónico, mediante podómetro ou ben transponder, leva a cabo a identificación. En función do tempo transcorrido dende o último muxi-do realizado con éxito e a produción esperada –parámetros que poden ser axustados polo gandeiro–, o sistema procede a iniciar o muxido e a subministrar unha certa cantidade de concentrado ou a rexeitar o animal, que é expulsado do box de muxido. Se o tempo transcorrido dende o último muxido e a produción esperada supera os valores mínimos fixados no sistema informático, péchanse as portas de en-trada e saída, a vaca é retida no interior do box de muxido e o sistema inicia a fase de preparación para o muxido, tamén denominado pretratamento. Durante este, ao tempo que se realiza a limpeza dos tetos, prodúcese a estimulación. O animal recibe estímulos de tipo acústico (sons procedentes da máquina), organolépticos (sabor e cheiro do concen-trado) e táctiles (iteración do sistema de limpeza cos tetos do animal). Estes estímulos desencadean a síntese de oxi-tocina e, como consecuencia, o reflexo de baixada do leite. Unha vez feita a estimulación, xunto coa limpeza e o des-puntamento segundo o caso, procédese a iniciar o muxi-do; para iso ten que realizarse previamente a colocación de tetoeiras. No pretratamento e na colocación destas é onde nos atopamos coas principais diferenzas entre os diferentes sistemas, tal e como veremos máis adiante.

O NÚMERO MÁXIMO DE VACAS QUE É CAPAZ DE MUXIR UN ROBOT ESTÁ ENTRE AS 60 E AS 70, SEMPRE QUE OS FLUXOS DE LEITE SEXAN RÁPIDOS E SE ELIMINASEN ANIMAIS QUE POIDAN RESULTAR PROBLEMÁTICOS NA COLOCACIÓN


VMS SUPRA

Contador de células en robot VMS SUPRA

www.delaval.es

VMS

¿Sabías que las mayores explotaciones del mundo tienen robot VMS DeLaval?

Maxon Dixon Farm en USA es la mayor del mundo con 20 VMS. Radibor en Alemania es la mayor de Europa con 17 robots VMS. Teixeira en Portugal será éste 2014 la mayor del sur de Europa:10 VMS

Hidráulico: + preciso y económico

Sencillo: te permite acceder a la ubre

Alinea la posición de pezoneras

Ágil: VMS ordeña al 100% de las ubres

¿Sabías que el brazo del VMS se diseñó pensando en ti y en todas las vacas?

Próximos robots VMS para instalar en Galicia: Manuel Pérez Grandas en Portomarin (Lugo) Ganadería Lorenzo en Lalín (Pontevedra)

2.500 kg de leche al día “Ganadería Rego” (Lugo)2.º año con robot VMS61 vacas, en tráfico libre

40 kg media/día, 2,9 ordeñosPróximos robots VMS para instalar en Galicia: Manuel Pérez Grandas en Portomarín (Lugo)Ganadería Lorenzo en Lalín (Pontevedra)

afriga112_pub_DeLaval.indd 35 18/08/2014 22:51


PRODUCIÓN36

Figura 1. No Astronaut de Lely uns cepillos rotativos realizan a estimulación e a limpeza

Figura 3. No Mione de GEA cada unha das copas de muxido realiza previamente a estimulación, a limpeza e o despuntamento

AS DIFERENZAS ENTRE SISTEMASAs principais diferenzas entre os modelos de robots dispo-ñibles no mercado veñen determinadas polo tipo de con-cepción modular, pola forma en que realizan o pretrata-mento e polo sistema de colocación de tetoeiras. Non obs-tante, tamén se poden atopar algunhas diferenzas en canto a sistemas adicionais que permiten controlar as células somáticas, a ruminación ou outros trastornos metabólicos.

Os dispositivos encargados de realizar a preparación ou pretratamento cos que contan os diferentes sistemas podé-molos xuntar en tres grupos:

1) Cepillos rotativos (son montados por Lely e Fullwood): dous cepillos xirando en sentido contrario limpan cada teto. A duración e mais a intensidade da limpeza poden ser axustadas para cada animal de xeito individual. O sistema lava os cepillos entre muxidos (figura 1).

2) Copa especial de lavado (montadas por DeLaval, SAC-Insentec e Boumatic): trátase dunha copa que teto a teto introduce auga morna, a cal de xeito tanxencial arras-tra a sucidade, ao tempo realiza o despuntamento (elimi-nación dos primeiros chorros de leite) e, finalmente, leva a cabo o secado do teto con aire (figura 2).

Figura 2. No VMS DeLaval unha copa de lavado realiza a estimulación, a limpeza e o despuntamento

O sistema encargado de colocar as tetoeiras está forma-do por un brazo robotizado e o sistema de detección que vai montado sobre este. Na maioría dos sistemas (todos excepto Lely e Fullwood) o sistema de detección xa é uti-lizado para realizar a colocación das copas de lavado (De-Laval, SAC, Boumatic) e/ou muxido (GEA). A forma en que os fabricantes conseguiron detectar a posición dos te-tos resolveuse de xeito diferente, en ocasións forzados por limitacións impostas por algunhas patentes. Uns utilizan unicamente sistemas láser (Lely, Fullwood), outros láser e imaxe (DeLaval, SAC, Boumatic), outros utilizan cámaras 3D (GEA) e, aínda que a forma en que o fan é diferente, todos os sistemas son capaces de identificar a posición dos tetos de forma axeitada.

Atendendo á capacidade ou posibilidade do brazo para colocar a unidade de muxido a un só box, a dous boxes ou ata un máximo de cinco, podemos establecer unha clasificación entre sistemas monopraza (Lely, DeLaval, Fullwood), bipraza (SAC, Boumatic) ou multipraza (GEA). Outros aspectos diferenciadores son a forma de colocación, o posicionamento do brazo durante o muxido ou a posibilidade de colocación manual.

O acceso do brazo para realizar a colocación ten lugar dende unha posición lateral ao animal, excepto nos siste-mas MR-S1 (monopraza) e MR-D1 (bipraza) distribuí-dos pola compañía holandesa Boumatic, nos que a coloca-ción se fai dende a parte traseira entre as patas do animal (figura 4).

3) Unidade de muxido (GEA-Westfalia): cada unha das catro tetoeiras da unidade de muxido realizan a limpeza, a estimulación e o despuntamento (figura 3). A estimulación faise aplicando os tetos da vaca, unha relación de pulsación na cal predomina a fase de masaxe. Unha vez rematado o pretratamento, estas mesmas tetoeiras pasan a realizar o muxido.

Figura 4. Os modelos MR-S1 e MR-D1 de Boumatic realizan a colocación dende a parte traseira entre as patas da vaca


Camiño vello de Mourelle, s/n – 15840 Santa Comba (A Coruña) – ESPAÑATelf. 981 88 05 50 – 981 88 05 75 • Fax. 981 88 06 06 e-mail: [email protected] • web: www.elmega.com

Consulte prezos sen compromiso

Coma sempre, os primeiros dende 1975

• pLÁsTiCo BranCo para reXeiTar a CaLor

• CUrraL GaLVaniZado en QUenTe• preGaBLe para FaCiLiTar a enTrada

do XaTo e a LimpeZa• CapaCidade para Un oU doUs XaTos• amoroaBLe para aForrar espaZo

e TransporTe• preZos de FÁBriCa

BoXes de XaTos FaBriCados en eLmeGa para oFreCer meLLor CaLidade e meLLor preZo!

pub_elmega.indd 37 20/08/2014 21:05


PRODUCIÓN38

En canto á colocación e á posición do brazo durante o muxido, podemos establecer dous grupos de sistemas con certas particularidades (figura 5):

1) Os que sustentan a unidade de muxido coas catro te-toeiras, mantendo recollidas na propia estrutura do brazo as conducións de leite e baleiro (Lely, GEA, Fullwood).

2) Os que moven o brazo para coller e colocar unha por unha as tetoeiras retirando o brazo unha vez que son colo-cadas (DeLaval, SAC, Boumatic), o que fai que as condu-cións de leite e baleiro queden soltas baixo a vaca.

Cada un destes dous grupos ten as súas vantaxes, pero ta-mén os seus inconvenientes. Os brazos que moven conxun-tamente as catro tetoeiras teñen a vantaxe de que requiren menos movementos do brazo para realizar a colocación. Isto permite realizar a conexión lixeiramente máis rápi-do e con menor gasto enerxético; ademais, no caso de que se solte a tetoeira, normalmente por patadas, é recollida pola estrutura do brazo sen que chegue a caer ao solo. Pola contra, a estrutura soporte é bastante voluminosa, perma-nece baixo a vaca durante o muxido e, no caso dos robots Astronaut de Lely e o Merlin de Fullwood, non permiten realizar a colocación manual das tetoeiras.

Con respecto á posibilidade ou non de colocación ma-nual existen dous puntos de vista. Os que consideran que no muxido robotizado non é necesaria a colocación ma-nual defenden que é mellor eliminar as vacas que non se adaptan ao sistema por problemas de tipo físico, por cues-tións de comportamento ou por unha mala morfoloxía do ubre. Neste sentido algunhas investigacións indican que en torno a un 10 % dos animais non adoita ser axeitado para muxido robotizado. Non obstante, os datos dunha enquisa que fixemos en 2010 en 38 explotacións con sistemas de muxido robotizado en Galicia mostraron que unicamente o 31,6 % das explotacións tivo que eliminar algunha vaca por problemas asociados á instalación do robot.

A pesar de ser certo que algunhas vacas son verdadei-ramente problemáticas e consomen máis tempo de tra-ballo da máquina para conseguir a conexión dos tetos, só algunhas características morfolóxicas do ubre poden che-gar a ser limitantes, aínda que con lixeiras diferenzas entre modelos de robot: • Ángulos do eixe do teto con respecto á vertical de máis

de 40-45°• Lonxitude dos tetos inferiores a 3 cm• Tetos posteriores cruzados ou pegados• Diámetro dos tetos inferior a 1,5 cm ou superior aos 3 cm• Distancia da punta dos tetos ao chan, inferior a 35 cm• Ubres excesivamente desequilibrados, sobre todo cando

os posteriores están máis altos ca os anteriores (máis de 3 cm) ou á inversa, cando a colocación é dende a parte traseira (Boumatic). Os tetos poden quedar escondidos detrás, o que dificulta a colocación.

Algunhas investigacións indican que entre un 3 e un 10 % dos muxidos pode resultar errado, unha porcentaxe que se asocia a problemas de morfoloxía do ubre, de com-portamento ou físicos; isto ocasiona perdas de tempo de traballo da máquina, que oscilan entre os 25 e os 100 mi-nutos cada día.

Cando se quere aproveitar preto do máximo a capacidade de muxido da máquina, débese tender a seleccionar animais que non presenten dificultades na colocación e que se sintan cómo-dos co sistema. Isto permite un ritmo máis natural do paso dos animais polo robot evitando situacións de estrés e deixando que a inxestión de concentrado durante o muxido sexa suficiente, o que favorece a liberación de oxitocina e, polo tanto, un muxido máis rápido e suave. Ter a posibilidade de realizar a colocación manual permite facer unha selección do gando máis gradual e mesmo resolver situacións con problemas na colocación acoutadas temporalmente debidos aos cambios na morfoloxía do ubre durante a lactación ou derivados de inflamacións.

Figura 5. Os brazos de Lely e GEA manteñen agrupadas as catro copas durante o muxido

Figura 6. Os brazos dos robots de DeLaval e SAC collen e colocan unha a unha as copas de muxido



PRODUCIÓN 39

Figura 8. Diagrama de fluxo dos sistemas de muxido robotizado con presenza en Galicia. En gris ( ) represéntase a parte do diagrama que é común a todos os sistemas; en vermello ( ), a parte específica para o robot de Lely; en azul ( ), a específica para o de DeLaval e SAC, e en verde ( ), a específica para o robot de GEA

O brazo do robot de muxido Mione de GEA ten a pe-culiaridade de que o sistema de detección vai montado nun brazo adicional que se despraza por unha corredía e que se ensambla co brazo soporte das tetoeiras para a colocación. Unha vez que estas son colocadas, o brazo soporte perma-nece baixo a vaca durante o muxido e o brazo móbil que leva o sistema de detección desprázase a outro box para proceder a outra colocación (figura 7).

Compartir o sistema de detección ten a vantaxe de que abarata os custos de montar unha unidade adicional de muxido (máximo 5 unidades por brazo de colocación); pola contra, necesita dunha zona de espera fronte á máqui-na e dunha porta de selección adicional.

Xa comentamos con anterioridade que en todos os siste-mas se realiza un muxido individual por cuartos durante o cal unha serie de sensores permite controlar fluxo, produ-ción, duración do muxido, condutividade, temperatura ou coloracións anómalas do leite producido. Se as característi-cas do leite non son as desexadas, pode ser apartado a uns recipientes ou eliminado polo desaugadoiro.

Na figura 8 representamos un diagrama de fluxo que resume os principais aspectos de funcionamento dos sis-temas de muxido robotizado que a día de hoxe están a tra-ballar por toda Galicia.

AO TRATARSE DUN MUXIDO INDIVIDUAL E SEPARADO POR CUARTOS, EVÍTASE A POSIBILIDADE DE CONTAXIOS ENTRE CUARTEIRÓNS, ASÍ COMO O SOBREMUXIDO

Antón Camarero SuanzesVeterinario de Vacún, Nutrición e Reprodució[email protected].: 646 302 622

Figura 7. O sistema de detección do Mione GEA vai montado nun brazo móbil que pode ser compartido por ata cinco boxes de muxido

Comezo

A vaca entra no box

Sistema detecta presenza

Pecha portas

Identificación

¿Toca muxido?

Subministra concentrado

O brazo colle copas de muxido unha a unha

O brazo colle copa de lavado

Escáner/cámara identifican posición teto a teto

DE TE DD TD

Colocación teto a teto

Limpeza, estimulación, despunte teto a teto

Retirada teto a tetoDE TE DD TD

Muxido por cuartos

Retirada individual por cuartoTE TD DE DD

Aplica desinfectante

Abre porta de saída

Abre porta de entrada

¿Sae a vaca?

Pecha porta de saída

Fin

Ensambla coa ud. muxido

TE TD DE DD


Cepillado e estimulación

TE TD DE DD

Retira cepillos

Despunte


O brazo móvese posi-cionando os cepillos

O brazo móvese con todas as copas de muxidura

O brazo cunha cámara 3D desprázase á praza

Análise de imaxe identifica posición teto a teto

Limpeza, estimulación e despunte coa propia unidade de muxido

O brazo coa cámara móvese a outro box

Escáner identifica posición teto a teto

Non

EsperaSi

Non

Si

Brazo móbil compartido para colocación

Brazo móbil compartido para colocación

Brazo soporte tetoeiras


APLICACIÓN LELY T4C INHERDDurante o evento fíxose unha demostración práctica do funcionamento da aplicación Lely T4C InHerd, unha ferramenta deseñada para smartphones e tabletas que permite ter con-trolada a granxa sen estar nela. Dito doutro xeito, esta aplicación outórgalles flexibilidade aos gandeiros porque poden comprobar o rendemento do robot desde calquera lugar, dar ordes desde o dispositivo e mellorar os resultados da explotación.

En Casa Flora tamén contan co arrimador de comida Lely Juno, os cepillos de cow comfort Lely Luna e os colares de identifi-cación de ruminación, de vital importancia para o seguimento dos tratamentos aplica-dos en vacas enfermas.

MELLORA DA CALIDADE DE VIDAA mellora da calidade de vida foi unha das razóns polas que os propietarios desta explo-tación se decidiron a comprar os robots, xa que, á parte de eliminar o gran número de horas que pasaban na sala de muxido, este sistema proporciónalles liberdade horaria e máis tempo para realizar outras tarefas. En relación con isto, Julián afirma que, desde a posta en marcha dos robots, unha única persoa pode quedar toda a fin de semana á fronte dos máis de 200 animais que integran o rabaño.

Por outra parte, Marta comenta que a adap-tación das vacas foi �perfecta� e que non tive-ron que descartar ningún animal por motivos de inadaptación ao novo sistema. A porcen-taxe de rexeitamentos é de 1,3.

XORNADA DE PORTAS ABERTAS EN CASA FLORALely Center Los Corrales de Buelna organizou unha xornada de portas abertas na gandería Casa Flora de Otur (Asturias), á que asistiu un gran número de gandeiros da cornixa cantábrica co obxectivo de coñecer o funcionamento dos dous robots de muxido Lely Astronaut A4 que teñen instalados. No evento tamén colaboraron Durán Maquinaria Agrícola, Semeato, Manitou e Xenética Fontao.

A gandería Casa Flora está dirixida polo ma-trimonio Tino Rodríguez e Marta Pérez, ade-mais de polo seu fillo Julián. Actualmente, contan con 126 vacas en muxidura divididas en dous lotes, vacas de primeiro e de segun-do parto, por unha banda, e vacas adultas, pola outra. Aos animais de produción súman-se a recría (109) e as secas (11).

Desde o pasado 7 de marzo, o muxido fano con dous robots Lely Astronaut A4 e, desde entón, a media de extraccións diarias xa as-cendeu a 2,8. Este incremento está estimu-lado, en boa medida, polo tráfico libre de animais, que permite que as vacas se ache-guen ao robot cando o desexen. A media de produción actual é de 38 kg/vaca/día, o que supón unha entrega total de 4.850 li-tros diarios.

O balance destes primeiros meses co siste-ma robotizado é moi positivo, xa que o con-sumo de concentrado aumentou ao redor de 1,5 kg e a produción fíxoo entre 5 e 6 litros de media.

De esquerda a dereita, Tino, Marta e Julián, coa súa filla en brazos

Arrimador de comida Lely Juno

Colar de identificación de ruminación e cepillo Lely Luna

Gráfica do incremento da produción

Cada robot fai 194 muxidos ao día

Consulta o vídeo na web www.revistaafriga.com www.lely.com innovators in agriculture

EVOLVE.

ES14001-DE-advertisement-Frisona Espanola-210x297-TL.indd 1 31-Jan-14 09:19:30AFRIGA112_publirreportaxe_lely_galego.indd 40 15/08/2014 21:10

www.lely.com innovators in agriculture

EVOLVE.

ES14001-DE-advertisement-Frisona Espanola-210x297-TL.indd 1 31-Jan-14 09:19:30

AGROTEC ENTRECANALES SLLELY CENTER OUTEIRO DE REI27150 OUTEIRO DE REI (LUGO)Tel. + 34 609 85 77 [email protected]

A innovación ao servizo da gandería

O MELLOR SERVIZO O MÁIS PRETO POSIBLELely baséase no seu coñecemento das tecnoloxías máis avanzadas e das técnicas de diagnóstico máis recentes. Lely garante que só técnicos certificados interveñen no voso sistema de muxido automatizado.

AFRIGA112_publirreportaxe_lely_galego.indd 41 15/08/2014 21:10


PRODUCIÓN42

O MOVEMENTO DO GANDO NA EXPLOTACIÓN. TRÁFICOCando un gandeiro inviste nun SMR, unha das primeiras decisións que debe tomar é como integrar o sistema na súa explotación para facilitar o acceso das vacas ao robot e como se vai realizar ese acceso, o coñecido como “tráfico do gando”.

En SMR falamos principalmente de tres formas de ac-ceso ou tipos de tráfico de vacas: tráfico forzado, tráfico guiado e tráfico libre:• No tráfico forzado unha ou varias portas unidireccionais

permiten o paso dende a zona de alimentación (cornadi-za) cara á zona de descanso, pero non se permite o paso en dirección contraria, de xeito que as vacas están obri-gadas a pasar polo robot para poder acceder á cornadiza para alimentarse. Este sistema axiliza a aprendizaxe das vacas reducindo o traballo na fase de implantación dun SMR, pero, a medida que os animais se van acostuman-do, poden chegar a producirse colas de vacas fronte ao robot á espera de ser muxidas ou para pasar á zona de alimentación. Debido ao comportamento gregario dos animais, é frecuente que vacas dominantes despracen a outras que están á espera, o que aumenta o tempo que permanecen de pé e diminúe o de descanso ou mesmo o de alimentación; ademais, unha parte do tempo dispoñi-ble pérdese, debido ao tránsito continuo de animais que pasan a través do robot e que non teñen que ser muxidos, o que limita a capacidade do robot.

• No tráfico guiado unha porta de selección guía/aparta as vacas a unha zona de espera fronte á entrada do ro-bot, no caso de ter permiso para ser muxidas, ou envíaas de novo cara ás zonas de alimentación ou descanso, no caso de que non proceda o muxido. Na concepción mo-dular do sistema empregado polo robot Mione (GEA) é o modelo preconizado cando se instala máis dun módulo de muxido, xa que ao ser unha colocación tipo tándem garante un movemento máis fluído do gando a través do sistema. DeLaval patentou unha variante deste sistema que se coñece co nome de tráfico inverso. O tráfico guiado vén a resolver os inconvenientes do tráfico forzado; pola contra, non é facilmente adapta-ble a todos os deseños de explotacións e require dunha zona de espera e unha ou varias portas de selección que supoñen un custo adicional.

• No tráfico libre as vacas teñen libre acceso de xeito per-manente ás zonas de descanso, alimentación e muxido. Trátase do sistema máis simple e máis estendido a nivel mundial, e permite unha fácil adaptación a practica-mente calquera deseño de explotación. Con este mé-todo a vaca é a que decide libremente o momento no cal vai ser muxida, cando alimentarse ou descansar. O principal inconveniente deste modelo é que non todas as vacas acoden a ser muxidas con regularidade, polo que se xera unha listaxe de alarmas de animais que, con certa periodicidade, deben ser arrimados ao robot para ser muxidos.

Figura 9. Os pórticos móbiles permiten establecer unha zona de espera na entrada ao robot diminuíndo o tempo empregado na procura de vacas con atraso no muxido

UNHA VISIÓN ACTUAL DOS SISTEMAS DE MUXIDO ROBOTIZADO (II)

Pórticos móbiles



PRODUCIÓN 43

A realidade ten posto de manifesto que un número entre un 10 e un 25 % das vacas non acode con regularidade ao robot. As causas polas que non van voluntariamente para ser muxidas poden ser variadas: coxeiras, feridas, mastite, mala mobilidade ou vacas preguizosas sen causa aparente. Neste sentido hai que ter en conta que a alimentación ten un papel importante no correcto funcionamento do rabaño. Calquera desaxuste lle pode afectar á frecuencia de muxidos e, como consecuencia, incrementar o traballo necesario para condu-cir vacas con atraso. Racións unifeed con moito concentrado baixas en fibra están asociadas a elevadas incidencias de va-cas preguizosas e a unha maior susceptibilidade de coxeiras. Por outra banda, ao funcionar a alimentación coma un recla-mo, un exceso de concentrado pode inducir as vacas a visitar o sistema con menor frecuencia da desexada.

Estes atrasos son un dos principais problemas nas explo-tacións con sistemas de muxido robotizado, posto que arri-mar vacas atrasadas consome a maior parte do tempo que o gandeiro lle dedica ao sistema. Nun estudo que realizamos no ano 2010 en seis explotacións con muxido robotizado de Galicia, algo máis do 60 % do tempo que o gandeiro lle prestaba atención ao sistema foi empregado nesta tarefa e os datos dunha enquisa realizada en 34 explotacións indicaron que o tempo empregado en arrimar vacas era de 51 ± 33 minutos/día por cada robot de muxido.

Coa intención de diminuír o tempo necesario para con-ducir as vacas con atraso, nos últimos anos estanse a ins-talar uns pórticos móbiles que permiten establecer unha zona de espera diante do robot. Estes pórticos poden

Tel. (+34) 985 303 752 – www.easy-covering.com P. de Somonte, c/Mª Glez. La Pondala nº 41, C.P. 33393 Gijón

Naves Ganaderas, Almacenes y Cobertizos

Gran aislamiento · Ventilaciones Automáticas · Mejores Condiciones interiores

AHORRO DE HASTA UN 90% EN CIMENTACIÓN RESPECTO A LAS NAVES TRADICIONALES

EASY-COVERING

Laracha (A Coruña) Toledo

Nave para 260 vacas en ordeño Nave para destete de terneros

accionarse cun mando a distancia, de xeito que podemos conducir as vacas atrasadas pechándoas na zona de espera. Unha vez que son muxidas, os pórticos elévanse e o acceso queda libre para todo o rabaño (figura 9).

DISPOSITIVOS E SENSORES QUE MELLORAN O CONTROL E O MANEXOCoa implantación dos sistemas de muxido robotizado e como consecuencia da substitución de parte do traballo dedicado ao muxido por un traballo de control e xestión, o gandeiro perde a referencia do contacto directo co ubre das vacas e a inspección visual é substituída por datos ofrecidos por dife-rentes sensores. A condutividade eléctrica vénse utilizando dende hai anos para detectar os casos de mamite. No entanto, púxose de manifesto a presenza dun número elevado de fal-sos positivos que non se traducen en casos reais de mamite, e tamén casos reais de mamite que non son detectados anali-zando unicamente a condutividade (falsos negativos). Os sis-temas robotizados conseguen mellorar a fiabilidade dos sinais de alarma tendo en conta a información procedente doutros sensores, como poden ser a produción, a cor ou a temperatura. Se non se quere correr o risco de perder o control do rabaño, deberáselles poñer especial atención aos datos que os sensores mostran e aos sinais de alarma do sistema.

Se non Se quere correr o riSco de perder o control do rabaño, deberáSelleS poñer eSpecial atención aoS datoS que oS SenSoreS moStran e aoS SinaiS de alarma do SiStema



PRODUCIÓN44

Outros dispositivos, como o control de peso mediante a instalación dunha báscula ou o control de actividade para alertar dos celos, xa se veñen utilizando no muxido con-vencional e pódense instalar de xeito opcional facilitando o manexo e o control do rabaño.

SAÚDE, RECONTO DE CÉLULAS SOMÁTICAS E CALIDADE DO LEITEDende os inicios da implantación dos sistemas de muxido robotizados, os temas relacionados coa saúde do ubre e a calidade do leite foron sempre moi controvertidos. Neste sentido, o reconto de células somáticas utilízase como un indicador asociado á saúde do ubre (mastite) e á calidade do leite. O reconto bacteriolóxico é tamén un dato asocia-do á calidade do leite, que está relacionado coa hixiene do rabaño e das instalacións e co mantemento do frío do leite.

As primeiras investigacións apuntaban a un lixeiro empeo-ramento de ambos os parámetros aínda que, dependendo das fontes, con datos dispares no relativo ao reconto de células

somáticas. Na actualidade a experiencia adquirida tanto po-los fabricantes dos sistemas coma polos gandeiros permitiu melloras nos parámetros de calidade do leite. As investiga-cións máis recentes puxeron de manifesto que non se produ-cen diferenzas significativas no reconto de células somáticas co cambio de muxido convencional a muxido robotizado e incluso pode chegar a producirse unha lixeira melloría.

Con respecto á bacterioloxía, é frecuente que os primei-ros meses se vexa incrementada despois da instalación dun robot, ás veces de xeito importante, pero, pouco a pouco, adoita mellorar ata acadar valores similares, aínda que lixeiramente máis elevados, aos que se tiñan previos á ins-talación. Nun estudo que realizamos sobre 18 robots de muxido en Galicia, comparando datos dende dous anos antes da instalación dos sistemas ata catro anos despois, atopamos que o valor medio de bacterioloxía pasou de 29.480 a 39.370 ufc/ml e o reconto de células somáticas, de 263.420 a 259.250 cel/ml. Cómpre salientar que nos referimos a datos medios das 18 explotacións; se analizáse-mos cada explotación de xeito individual, veriamos que hai algunhas que melloran os seus parámetros e, pola contra, outras empeoran; isto pon de manifesto a importancia de extremar as medidas de control prestándolles moita aten-ción aos sinais e ás alarmas que nos mostran os sistemas.

Algúns sistemas teñen incorporados sensores adicionais que posibilitan levar un mellor e máis fiable control do re-conto de células somáticas, o cal permite unha rápida de-tección de mastites, así como atallar os problemas que se derivan desta, como as perdas de produción, diminución da calidade do leite, tratamentos, persoal ou custos de re-posición.

O contador de células somáticas OCC (Online Cell Counter) de DeLaval é coma un pequeno laboratorio (fi-gura 10): o sistema extrae unha mostra de leite dende a unidade final, un pistón extrae unha pequena cantidade de reactivo que é mesturado coa mostra do leite, o núcleo das células é tinxido e un sensor óptico pode calcular o reconto de células somáticas cun nivel de precisión equivalente ao dun laboratorio.

O robot Astronaut A4 de Lely ten a posibilidade de incorporarlle o MQC-C (Milk Quality Somatic Cell Count): o sistema mestura un reactivo cunha mostra de leite, a reacción produce unha variación da viscosidade que será máis elevada canto maior sexa o número de células somáticas e, medindo o grao de viscosidade, establece unha clasificación que permite realizar unha estimación do nú-mero de células somáticas (táboa 1).

Figura 10. DeLaval incorpora o sistema OCC Supra que permite contar as células somáticas

ALGÚNS SISTEMAS TEÑEN INCORPORADOS SENSORES ADICIONAIS QUE PERMITEN LEVAR UN MELLOR E MÁIS FIABLE CONTROL DO RECONTO DE CÉLULAS SOMÁTICAS, O CAL PERMITE UNHA RÁPIDA DETECCIÓN DE MASTITES, ASÍ COMO ATALLAR OS PROBLEMAS QUE SE DERIVAN DESTA

Figura 10. DeLaval incorpora o sistema OCC Supra que permite contar as células somáticas



PRODUCIÓN46

Táboa 1. Estimación do reconto de células somáticas en función dos resultados do MQC-C (Lely)

Clases Reconto de células somáticasI 0 - 200.000

II 200.001 - 400.000

III 400.001 - 800.000

IV 800.001 - 2.000.000

V Máis de 2.000.000

Outro dos aspectos fundamentais no manexo dos SMR é a prevención dos desaxustes metabólicos e a súa relación co mantemento dunha alimentación equilibrada. Nos primei-ros dous meses posteriores ao parto, os requirimentos ener-xéticos son moi elevados e o máis frecuente é que o animal mobilice parte das súas reservas coa conseguinte perda de peso (balance enerxético negativo). Nesta fase é onde se pro-duce a maioría dos problemas metabólicos, os animais con-somen unha gran cantidade de concentrado cunha propor-ción elevada de elementos finos na ración que non necesitan ser tan mastigados. A mastigación estimula a produción de saliva, rica en bicarbonato, que neutraliza a acidez resultante dos ácidos graxos producidos de xeito continuo no rume. Cando se produce un desequilibrio na ración inxerida, son

frecuentes os problemas de acidose e a diminución da moti-lidade, posta de manifesto coa diminución da ruminación e coa aparición de trastornos de tipo metabólico.

Co sistema Qwes-HR de Lely pódese medir o nivel de actividade da vaca e do rume. A medida do tempo que a vaca dedica á ruminación realízase a través dun micrófo-no emisor/receptor que é capaz de determinar cando unha vaca está rumiando. A ruminación debería estar entre 400 e 600 minutos/día. Se excede dos 600 minutos, indica a presenza de demasiada fibra na ración; se está por baixo de 400, pode indicar que non hai suficiente fibra no alimento e, ademais, dá como resultado un maior número de vacas preguizosas que non acoden ao robot e incrementan o tra-ballo de arrimado para ser muxidas.

No caso do robot VMS de DeLaval, tamén é posible predicir a aparición de trastornos de tipo metabólico, aínda que o sistema non foi implantado de momento en ningunha explotación en España. Denominado co-mercialmente Herd Navigator, este sistema analiza ca-tro parámetros (lactato deshidroxenasa, proxesterona, β-hidroxibutirato e urea) dunha mostra de leite que obtén dende a unidade final, a partir dos cales é capaz de contro-lar mastite, reprodución, cetose e balance de proteína na alimentación.

AS PRINCIPAIS DIFERENZAS ENTRE OS MODELOS DE ROBOTS DISPOÑIBLES NO MERCADO VEÑEN DETERMINADAS POLO TIPO DE CONCEPCIÓN MODULAR, POLA FORMA EN QUE REALIZAN O PRETRATAMENTO E POLO SISTEMA DE COLOCACIÓN DE TETOEIRAS

Fabricante Boumatic DeLaval Fullwood GEA-Westfalia Insentec/SAC Lely

Denominación do modelo MR-S1/MR-D1 VMS Merlin MI one Galaxy/RDS Astronaut A4

Cota de mercado en Galicia (% aprox.) --- 18 --- 5 5 72

Boxes de muxido por brazo 1-2 1 1 1-5 1-2 1

Acceso ao robot (tráfico recomendado) Libre Guiado/libre Libre Guiado Libre Libre

Acceso do brazo aos tetos Traseiro Lateral Lateral Lateral Lateral Lateral

Sistema de localización de tetos Láser+cámara 3D Láser+cámara Láser Cámara 3D Láser+cámara Láser

Sistema de limpeza e estimulación Copa Copa Cepillos Ud. muxido Copa Cepillos

Despuntamento Copa Copa Ud. muxido Ud. muxido Copa Ud. muxido

Situación do brazo durante o muxido Traseira Lateral baixo a vaca Baixo a vaca Baixo a vaca No lateral Baixo a vaca

Posibilidade de colocación manual Si Si Non Si Si Non

Situación da vaca no box Apoio posterior Apoio posterior Apoio posterior Apoio posterior Apoio posterior Libre/cámara 3D

Lavado das copas Auga morna Vapor/opcional Vapor/opcional Auga morna Vapor/opcional Vapor/opcional

Medición de condutividade Si Si Si Si Si Si

Control de cor/presenza de sangue ---- Si Si Si/opcional Si Si

Control de temperatura Si Si Si Non Si Si

Células somáticas Non Contador/opcional Non Non NonEstimación/

opcional

Situación pulverizador dipping No brazo No brazo No brazo Reixa inferior Lanza inferior No brazo

Control de trastornos metabólicos Non Si/opcional Si/opcional Non Non Si/opcional

Detección de celos Si/opcional Si/opcional Si/opcional Si/opcional Si/opcional Si/opcional

Separación de leite Si Si Si Si Si Si

Báscula Si/opcional Si/opcional Si/opcional Si/opcional Si/opcional Si/opcional

Táboa 2. Cadro resumo coas principais características dos sistemas de muxido robotizado


pub_delagro_hixiene.indd 47 15/08/2014 21:13

SAC, referente mundial de la tecnología de ordeño, presenta:

S.A.CHRISTENSEN & COwww.sac.dk

TUBIO ROMERO

TUBIO ROMERO

Ctra. Santiago-Noia Km 15, 15281 Urdilde – A Coruña Telf.: 981 805 112 – [email protected] – www.importlait.com

Delegación en Ordes: Rúa da Feira, 14 baixo 15690 Ordes (A Coruña) Telf.: 981 682 419

“La sala de ordeño en paralelo SAC Speedflow permite al ganadero concentrarse en realizar y mejorar la rutina de ordeño. Facilita la circulación de las vacas gracias a su sistema de entrada y salida con frente rotativo”

pub_importlait.indd 48 19/08/2014 20:06

Gracias a los 40 años de experiencia que cada una de las compañías atesora en el diseño, fabricación y montaje de material ganadero, nos ponemos a su disposición para asesorar y suministrar las mejores soluciones a los profesionales del vacuno de leche de alta producción.

www.etxeholz.net Teléfono 948 983 390

Porque las vacas prefieren pisar blando

suelos de goma

• Antideslizantes• Resistencia garantizada• Fácil colocación en puzzle• En pasillos, salas de espera y ordeño• Adaptables con arrobadera

Made in Canada

www.animat.ca Para más información llámenos a Interlock España y le pondremos en contacto con nuestro distribuidor más próximo 948 98 33 90

COLCHÓN CONTINUO Y GOMAS PARA ARROBADERA

pub_importlait.indd 49 19/08/2014 20:07


podoloxía50

Co obxectivo de marcar un pouco o camiño que se ha de seguir para lograr unha boa saúde podal, recollemos da-tos nun período dun ano (14/08/2012 - 14/08/2013) en 50 ganderías, que contan co programa de recorte funcional de pezuños do Servizo de Podoloxía de Seragro e onde foron revisadas un total de 8.708 vacas.

Os tres factores nos que centramos o estudo son o ma-nexo, as instalacións e o recorte funcional, que no seu conxunto van determinar unha boa ou unha mala saúde podal das nosas vacas:

Manexo: centrámonos na rutina de baños, na hixiene e na distribución do tempo de descanso das vacas.

Instalacións: temos en conta os corredores, a ventila-ción, os cubículos e a funcionalidade das instalacións, é dicir, se en verdade estas últimas están feitas para que as vacas teñan unha vida relativamente cómoda dentro de-las, non se deben atopar con demasiados obstáculos que as poidan prexudicar na súa rutina diaria.

Recorte funcional: cómpre salientar que a todas as vacas adultas das 50 ganderías se lles realizou un recorte de pe-zuños no período de tempo do estudo, no que se atenderon tamén todas as vacas coxas que saíron no mesmo período.

Pero, que sería o ideal? O ideal sería adecuar o inter-valo de revisións ás necesidades de cada gandería, xa que non todas precisan dunha revisión semestral: a algunhas

O manexo, as instalacións e o recorte funcional foron os tres factores observados ao longo dun ano en cincuenta establos na procura de mellorar a saúde podal nas explotacións. Neste artigo preséntanse os datos extraídos e as conclusións desa investigación.

ANÁLISE DA PODOLOXÍA CON DATOS ESTATÍSTICOS

Pablo Salgado NegreiraTécnico do Servizo de Podoloxía de Seragro S. Coop. G.

explotacións chegaríalles cunha revisión anual e a outras deberíaselles facer un recorte cada catro ou cinco meses.

O seguinte paso foi dividir os 50 establos en dous grupos:-grupo A (25 establos / 3.831 vacas)-grupo B (25 establos / 4.877 vacas)Grupo ANeste grupo podemos falar de que existe unha boa rutina

de baños, pois teñen un día fixado para a colocación da ba-ñeira, nun lugar de paso obrigatorio para todos os animais, cun produto e unha concentración adecuados.

Tamén contan cunha boa hixiene, pois os corredores límpanse as veces que son precisas segundo as necesidades de cada establo. A repartición do tempo de descanso das vacas neste grupo é a axeitada.

En canto aos tempos de amarre ou non existen ou son mínimos; polo tanto, as vacas pasan a gran maioría do tem-po tombadas.

afriga112_podoloxia.indd 50 18/08/2014 22:55


51podoloxía

Nas instalacións observamos corredores amplos, que ga-ranten a tracción suficiente ás vacas e que non son dema-siado abrasivos para os pezuños. Ademais, son funcionais, con salas de espera coa mínima ou ningunha pendente, zo-nas de paso cunha mínima altura, bos accesos a bebedoiros, accesos e saídas da sala de muxido sen chanzos etc.

Os cubículos están ben dimensionados, sempre cheos de material, limpos e secos, traballados a diario e encamados segundo a súa necesidade.

Por último, os establos teñen unha moi boa ventilación.Grupo BO manexo non é o máis conveniente. Detectamos que a

rutina de baños é mala ou inexistente. Non existe un día fixado para a colocación da bañeira, as vacas non pasan obri-gatoriamente por ela, emprégase un produto inadecuado e as concentracións do produto non son as apropiadas.

En canto á hixiene, atopamos os corredores e as zonas de paso sempre cunha gran concentración de xurro; non se limpan as veces que son precisas.

Tamén observamos que existe unha repartición do tem-po de descanso das vacas pouco axeitada, pois os animais pasan demasiado tempo amarrados e, polo tanto, non están todo o tempo que necesitan tombados.

En canto ás instalacións, teñen corredores estreitos, que non lles garanten a tracción suficiente ás vacas, e tamén algúns son demasiado abrasivos para os pezuños.

Neste grupo as instalacións non son funcionais (dema-siados obstáculos), as salas de espera teñen demasiada pen-dente, as zonas de paso teñen demasiada altura, hai chan-zos na entrada ou saída da sala de muxido, así como na zona da cornadiza etc.

En canto aos cubículos, cremos que están mal dimensiona-dos, cun nivel de recheo insuficiente, duros, sucios e mollados.

Finalmente, a ventilación nos establos non é a adecuada. Unha vez descritos todos os puntos, comezamos a falar

de datos. Vemos no grupo A como ningún dos 25 esta-blos supera o 21 % de vacas coxas e, dentro deses 25, 7 nin sequera chegan a ter un 10 % de vacas coxas. Soamente o establo núm. 5 supera as 50 vacas coxas no período de tempo do estudo.

O IDEAL SERÍA ADECUAR O INTERVALO DE REVISIÓNS ÁS NECESIDADES DE CADA GANDERÍA, XA QUE NON TODAS PRECISAN DUNHA REVISIÓN SEMESTRAL

Distribuidas por:Avda. Terra Cha, 1127260 Castro Riberas de Lea (Lugo)e-mail: [email protected]

Telf.: 982 310 026659 445 627660 417 676

Fax: 982 310 295

Gandería Casa Gallardo de Guntín (Lugo)



podoloxía52

Vacas coxas/grupo aTOTAL VACAS COXAS % COXAS

1 237 25 10.552 50 3 63 336 39 11.614 148 10 6.765 384 56 14.586 126 20 15.877 116 22 18.978 243 40 16.469 51 5 9.810 158 29 18.3511 244 44 18.0312 126 25 19.8413 92 19 20.6514 67 14 20.915 44 8 18.1816 54 11 20.3717 179 21 11.7318 39 3 7.6919 173 10 5.7820 234 33 14.121 220 46 20.9122 157 23 14.6523 157 13 8.2824 76 7 9.2125 120 18 15

450

400

350

300

250

200

150

100

50

01 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21 22 23 24 25

N° de vacas N° de vacas coxas % de vacas coxas

Analizamos agora o grupo B e comprobamos como nin-gún dos 25 establos é capaz de baixar do 35 % de vacas coxas e 11 deses establos supera o 50 % de vacas coxas.

Vacas coxas/grupo BTOTAL VACAS COXAS % COXAS

1 362 172 47.512 159 82 51.573 137 73 53.284 112 75 66.965 71 48 67.616 279 119 42.657 189 70 37.048 150 53 35.339 157 59 37.58

10 87 44 50.5711 31 13 41.9412 178 108 60.6713 268 112 41.7914 164 69 42.0715 98 37 37.7616 52 24 46.1517 126 67 53.1718 165 76 46.0619 172 88 51.1620 128 73 57.0321 270 111 41.1122 118 110 93.2223 604 241 39.924 137 72 52.5525 663 265 39.97

700

600

500

400

300

200

100

01 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21 22 23 24 25

N° de vacas N° de vacas coxas % de vacas coxas

No mesmo período de tempo, o grupo B tivo un 32,17 % máis de vacas coxas que o grupo A.

% Vacas coxas50

45

40

35

30

25

20

15

10

5

0

% Vacas coxas

Grupo A Grupo B

14,19%

46,36%

Xa que logo, o número de lesións do grupo A tamén é bastante inferior ao do grupo B xa que se produciron ata un 42,02 % menos de lesións.

N° de lesións por grupo1200

1000

800

600

400

200

0

N° de lesións por grupo

Úlc

era

Sep

arac

ión

Abs

ceso

Des

gast

e

Lam

inite

Def

orm

ació

n

Form

igo

D. D

ixita

l

D. I

nter

dixi

tal

Grupo AGrupo B

265991

195692

938

1627

37244

563

18106

94548

18146

% de lesións70

60

50

40

30

20

10

0

% de lesións

Grupo A Grupo B

17,1%

59,12%

En canto ao prognóstico das lesións, vemos como os resul-tados dos dous grupos son moi similares. Isto é debido a que, como xa dixen ao comezo, os 50 establos do estudo están nun programa de recorte funcional e tamén é debido a que todas as vacas coxas que aparecen nestes 50 establos son atendidas polo servizo de podoloxía nun período de tempo curto. Como resultado disto as lesións non tenden a cronificarse.

TODAS AS VACAS COXAS QUE APARECEN NESTES 50 ESTABLOS SON ATENDIDAS POLO SERVIZO DE PODOLOXÍA NUN PERÍODO DE TEMPO CURTO. COMO RESULTADO DISTO AS LESIÓNS NON TENDEN A CRONIFICARSE

• Muy efectivo en pezuñas, ubres, ombligos, cuernos y cicatrices

• Libre de antibióticos• Fácil de usar• Con Aloe Vera y minerales

quelatados - Distribuidor Galicia: ZOONORT www.zoonort.com- Distribuidor otras comunidades: ANKA www.anka.com- Importador España: SOKEPA www.sokepa.com

NUEVA GAMA Intra Hoof-fit: Spray y gel para curar y proteger la piel de los animales

C/Bernat Etxepare 4, Bajo • 20280 Hondarribia (Guipuzkoa) • Tel. (+34) 619 244 837



podoloxía54

ESTAR NUN PROGRAMA DE RECORTE FUNCIONAL É UNHA BOA FERRAMENTA PERO, SE NON VAI ACOMPAÑADO POR UN BO MANEXO E POR UNHAS INSTALACIÓNS EFICIENTES, NON IMOS OBTER UNHA BOA SAÚDE PODAL NOS RABAÑOS DAS NOSAS GANDERÍAS

prognóstico das lesións/grupo a TOTAL VACAS COXAS % COXAS

1 237 25 92 50 3 13 336 39 74 148 10 25 384 56 96 126 20 67 116 22 58 243 40 139 51 5 2

10 158 29 411 244 44 1212 126 25 513 92 19 514 67 14 515 44 8 216 54 11 517 179 21 518 39 3 019 173 10 120 234 33 621 220 46 1022 157 23 523 157 13 024 76 7 225 120 18 4

450

400

350

300

250

200

150

100

50

0

22.97%

repiten visita

1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21 22 23 24 25

N° de vacas N° de vacas coxas % de vacas repetidoras

prognóstico das lesións/grupo BTOTAL VACAS COXAS % COXAS

1 362 172 452 159 82 133 137 73 214 112 75 155 71 48 166 279 119 337 189 70 178 150 53 149 157 59 10

10 87 44 1111 31 13 212 178 108 1913 268 112 1914 164 69 1615 98 37 1116 52 24 517 126 67 1218 165 76 1819 172 88 1720 128 73 1921 270 111 2422 118 110 1923 604 241 10224 137 72 1825 663 265 68

24.94%

repiten visita

1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21 22 23 24 25

N° de vacas N° de vacas coxas % de vacas repetidoras

700

600

500

400

300

200

100

0

Nos custos por tratamentos o grupo B tamén sae prexu-dicado fronte ao grupo A, pois gastou ata 12.404 € máis ao longo do estudo.Custo dos tratamentos (€)

ESTABLOS TOTAL VACAS GRUPO A TOTAL VACAS GRUPO B1 237 280, 04 362 2,111.962 50 46.95 159 709.33 336 450.07 137 795.534 148 84.32 112 739.325 384 577.2 71 510.086 126 237.81 279 1,438.697 116 266.39 189 744.988 243 431.03 150 595.319 51 37.32 157 523.6

10 158 364 87 517.9111 244 549.01 31 72.5712 126 280.26 178 929.5613 92 196.93 268 900.0614 67 299.52 164 693.5715 44 104.71 98 554.1116 54 317.51 52 266.4317 179 283.84 126 802.9318 39 11.75 165 650.4619 173 174.42 172 795.5220 234 377.1 128 669.9721 220 381.27 270 1,151.6822 157 273.91 118 960.0523 157 151.76 604 1,257.4224 76 101.8 137 709.5625 120 161.08 663 1,643.62

Custo total de tratamentos 20.000 €

18.000 €

16.000 €

14.000 €

12.000 €

10.000 €

8.000 €

6.000 €

4.000 €

2.000 €

0 €

Custo total de tratamentos

Grupo A Grupo B

6.440

18.844

CONCLUSIÓNSTras a análise destes datos, podemos sacar algunhas con-clusións:• Non se observa unha gran diferenza no prognóstico das

lesións entre os dous grupos.• Estar nun programa de recorte funcional é unha boa

ferramenta para ter unha boa saúde podal pero, se non vai acompañado por un bo manexo e por unhas instala-cións eficientes, non imos obter uns resultados desexa-bles, é dicir, unha boa saúde podal nos rabaños das nosas ganderías.

• Ter unha mala saúde podal implica perder diñeiro: -perda de produción-perda de condición corporal-dor-infertilidade-sacrificio prematuro

• Rayado estrecho de 2 cm

• Rayado ancho de 4 cm

• Rayado de parrillas

RAYADOS

FIDALDO

Tratamiento antideslizante de patios

Juan Manuel Carballes Valea

Vilarbetote - Trabada - Lugo

Tel.: 659 121 158 - 630 281 488


Según un estudio que se realizó en Eu-ropa entre veterinarios y ganaderos, muchos veterinarios asocian la infec-ción por BVD con problemas y pérdidas reproductivas en los rebaños, mientras que los ganaderos lo asocian más a problemas de tipo respiratorio. ¿Esto se debe a que las pérdidas reproducti-vas son difíciles de cuantificar o están subestimadas?

“La mayoría de los rebaños sufren un ratio de abortos de entre el 1 y el 2 %”, comenta Josep Soler, veterinario de Irod Servet SLP.

“Pero los rebaños diagnosticados de BVD pueden llegar a alcanzar ratios de abortos del 5 %, sin incluir los abortos tempranos, en los primeros tres meses de gestación, que pasan totalmente desapercibidos”.

“Algunos rebaños, desafortunada-mente, pueden sufrir un brote de abortos debido a la BVD, lo que no es común, pero donde las pérdidas pue-den aumentar hasta el 10 %”.

La infección por BVD puede afectar al rebaño en su rendimiento reproductivo de formas muy diferentes:

- Abortos

- Muerte embrionaria temprana

- Fallo en la fertilidad

- Anoestros asociados a una función ovárica insuficiente

- Vacas con un nivel alto de inmunode-presión, lo que significa que están más enfermas de lo habitual y les cuesta pa-rir un ternero.

- Terneros débiles y enfermizos a los que les cuesta tirar adelante y que, a menudo, mueren.

“Veterinarios y ganaderos han entendi-do que la infección por BVD causa daño en el embrión, provocando muerte embrionaria temprana y vuelta al celo”, comenta Josep Soler.

“En un estado gestacional más avanza-do, puede causar momificación fetal y abortos. Aunque hay publicaciones que han mostrado que se produce inflama-

ción uterina y disfunción ovárica que podrían contribuir a que la vaca tardara más tiempo en concebir y tuviera más fallos reproductivos”.

“Hay también evidencias de que la infección aguda por BVD influye en la producción de progesterona durante el ciclo estral en la vaca”.

“Los niveles de progesterona son im-portantes para garantizar la supervi-vencia y el crecimiento del embrión; bajos niveles se han asociado a meno-res tasas de supervivencia fetal”.

Exposición al virusEl modo en que la vaca se ve afectada por la infección de la BVD viene de-terminado por el momento en el que se vio expuesta al virus, en relación a cuando comenzó su gestación:

- Si se infectó en el momento en el que se cubrió o inseminó, lo que se ob-servan son bajas tasas de fertilidad y muerte embrionaria temprana.

- Si la infección se produce entre los días 30 y 110 de gestación, normal-mente se observa muerte fetal pero, si el feto sobrevive, este se convierte en un ternero persistentemente infectado o PI, que será una fuente de infección para el resto del rebaño desde su naci-miento y durante toda su vida.

- Si la infección se produce entre los días 100 y 150 de gestación, lo que se observan son malformaciones congéni-tas y abortos.

Estos animales son los que se recono-cen más fácilmente como fuente de in-fección para el resto del rebaño, y son capaces de difundir el virus al resto de vacas del rebaño, también a las que es-tén preñadas y a sus crías.

Además, a menudo se asume que al-gunos animales PI pueden ser aparen-temente sanos y ser capaces de crecer. Estos terneros van a estar siempre infectados y, si son capaces de que-dar preñados, van a producir siempre otros terneros PI.

Señales de la enfermedad“Mucha gente cree que la infección por BVD es difícil de detectar, pero la BVD está asociada a muchas pequeñas señales, especialmente del sistema re-productivo”, comenta Josep Soler.

Estos son los indicadores clave relacio-nados con la infección por BVD:

- Abortos y nacimientos prematuros

- Mortinatos

- Terneros nacidos débiles, especial-mente con hipoplasia de cerebelo y microftalmia

- Nacimiento de terneros con poco peso y malas tasas de crecimiento

- Altos niveles de diarrea y neumonía en terneros, asociadas a la inmunode-presión y a infecciones secundarias

“Un diagnóstico preciso de gestación y reconfirmación posterior de preñez puede determinar el nivel de reabsor-ciones y muerte embrionaria tempra-na”, comenta. “En el caso de los abor-tos tardíos, donde el feto es evidente, puede ser útil observar posibles defor-midades que puedan sugerir una infec-ción por el virus de la BVD”.

Los más frecuentes, si la infección por el virus de la BVD es la causa, pueden ser: deformidades óseas en las caderas, en el cuello y en la cabeza; lesiones en la piel y tamaño más pequeño de lo ha-bitual.

“En los toros jóvenes también se subestima el riesgo de transmisión de BVD. Aunque un toro PI puede ocasio-nar el mismo problema que una novilla PI, los toros con infecciones agudas, y a veces transitorias, pueden albergar el virus en el semen después de varios meses después de la infección”, comen-ta Soler.

“Lo mejor, en temas relacionados con la salud de su rebaño, es trabajar jun-to con su veterinario para conocer el estatus de su rebaño y desarrollar una pauta de control y manejo acorde con su explotación”.

“La mayoría de los rebaños su-fren un ratio de abortos de entre el 1 y el 2 %”. “Algunos re-baños, desafor-tunadamente, pueden sufrir un brote de abor-tos debido a la BVD, lo que no es común, pero donde las pérdi-das pueden au-mentar hasta el 10 %”.

Josep Soler IROD SERVET SLP

Señales de alarma que podrían indicar una infección por BVD en el rebaño

Foro BVD

afriga112_pub_boeringher.indd 55 18/08/2014 22:54


La Granja Huerta El Coronel, situada en Dos Torres (Valle de los Pedroches, Córdoba), fue fundada en el año 1972 por Paco y María Loreto. Sus hijos Francisco y Jose Luis Ruiz García son los que continúan con la explotación, que en la actualidad cuenta con 155 animales, de los cuales 75 son vacas en ordeño.

Los hermanos Ruiz siempre se han criado en el mundo del vacuno de leche y de ahí les viene ese entusiasmo por hacer evolucionar tanto su gran-ja como el sector de producción láctea en su co-marca. Respecto a la granja, se reparten el trabajo

para que pueda ser más eficaz y funcional: Francisco se ocu-pa del ordeño y de la administración, mientras Jose Luis se encarga de la reproducción y de la alimentación.

En la actualidad disponen de 40 hectáreas arrendadas, que utilizan para sembrar cereal y que posteriormente ensilan. “Además, en el unifeed utilizamos una mezcla que traemos de la CooPERATiVA SAn iSiDRo. Hacemos dos ordeños y le entregamos la leche a CoVAP”, nos comenta Francisco. Dis-ponen de buenas sombras y ventilación forzada para reducir el estrés por calor, que en esta zona es importante. En estos momentos están construyendo una nueva nave para terneras y novillas. Por otra parte, se plantean el aumento de produc-ción para el año 2015, debido a la eliminación de las cuotas.

“La primera inseminación a las novillas la hacemos a los 14-15 meses con un alto porcentaje de éxito”, apunta Jose Luis. El intervalo entre partos es de 407 días y ahora están con 145 días en leche.

“Empezamos a utilizar Enermilk en el mes de marzo”, co-mentan los hermanos Ruiz, “y lo primero que notamos fueron las heces más consistentes, una reducción de los problemas de patas y una mejora importante en la condición corporal, teniendo en cuenta la buena producción que tienen nuestros animales. Para hacernos una idea, en abril ya estábamos en 39,5 litros; en mayo, en 41, y lo mejor es que, a pesar de la lle-gada del calor, nos hemos mantenido muy bien con 40 litros en junio y 40,42 litros en julio”.

La reproducción desde que han comenzado a utilizar Ener-milk también ha mejorado considerablemente. Sobre este as-pecto, Francisco y Jose Luis destacan: “En abril empezamos a subir el porcentaje de éxito en las inseminaciones y ya en junio de este año ha sido espectacular. Hemos tenido un éxito de un 40 % frente al 22 % que tuvimos el año pasado. En julio, aunque aún no tenemos cerrados todos los datos exactos, también va a ser superior respecto al verano pasado”.

GRANJA HUERTA EL CORONEL TAMBIÉN UTILIZA ENERMILK EN CUALQUIER ÉPOCA DEL AÑO

En la granja también disponen de buenas sombras y agua fresca abundante para luchar contra el calor

Jose Luis (izquierda) y Francisco en su granja de Dos Torres. Al fondo, algunos de los ventiladores de la explotación para ayudar a combatir el estrés por calor

pubLIRREpoRTAxE56

AFRIGA112_publirreportaxe_Granja_el_coronel_galego.indd 56 18/08/2014 22:56

pub_innofarm.indd 57 18/08/2014 23:00


nutrición58

INTRODUCIÓNEstase a falar moito da procura de fontes locais de pro-teína que substitúan total ou parcialmente a dependencia da cabana europea á soia importada. Neste sentido, as algas son unha posible solución, debido ao alto contido de proteína bruta que teñen e á versatilidade na súa pro-dución, en sinerxía continua coa xestión de efluentes resi-duais gandeiros e como medida de loita contra o cambio climático. A continuación, realízase unha análise desta tecnoloxía de cultivo, así como da súa integración na ali-mentación de gando vacún e do seu contexto na Política Agraria Común (PAC).

XESTIÓN DE EFLUENTES RESIDUAISComo calquera outra especie vexetal, as algas demandan no seu crecemento nutrientes como o nitróxeno e o fósfo-ro, os cales se atopan nos residuos gandeiros.

As algas consomen da fase líquida dos residuos estes nutrientes no seu crecemento e permiten así depurar o efluente. No seu crecemento tamén realizan a fotosíntese e con iso fixan carbono, contribuíndo a secuestrar dióxido de carbono, gas causante do efecto invernadoiro.

Na xestión de efluentes existen dous tipos de fotobio-rreactores ou sistemas de cultivo de algas: fotobiorreactores de medio líquido (FBML) e fotobiorreactores de soporte sólido (FBSS).

Na busca de fontes locais de proteína co fin de reducir a importación da soia, o cultivo de algas convértese nunha alternativa a ter en conta, polo seu alto contido de proteína bruta e como medida para frear o cambio climático.

A PRODUCIÓN DE BIOMASA DE ALGAS AUTÓCTONAS PARA A ALIMENTACIÓN DE VACÚN

Jorge Miñón Enxeñeiro agrónomo (Universidade de Valladolid)

Os fotobiorreactores de medio líquido (FBML) caracterí-zanse porque as algas están suspendidas nun medio líquido, como son a auga e mais os nutrientes. Neste sistema as algas van medrando e aumentando a concentración no medio de cultivo, ata que é tal a súa concentración que impide a entra-da de luz no medio, momento no cal se alcanzou a máxima concentración e procédese a recoller. Para a súa recolección son varias as tecnoloxías, pero a máis común é o emprego de decantadores centrífugos (figura 1), por onde pasa o medio de cultivo do que se obteñen dúas fases, unha líquida e outra só-lida ou torta de biomasa de algas (figura 2), que presenta unha humidade entre o 70-90 %, segundo a tecnoloxía empregada.

Os fotobiorreactores de soporte sólido (FBSS) carac-terízanse porque as algas medran adheridas sobre unha superficie sólida mergullada total ou parcialmente nunha corrente de auga con nutrientes. A recolección destas algas prodúcese cada dúas ou tres semanas, segundo condicións ambientais (figura 3). Esta recolección conséguese a través dun raspado, cepillado da superficie de cultivo ou pola re-circulación de auga nun réxime maior ca o de crecemento, que provoca que as algas se desprendan.

Unha vez recollido o soporte sólido, este non ten que volver a ser inoculado para que se produza outro novo ci-clo, pois quedan algas suficientes adheridas no soporte só-lido para desencadear un novo ciclo.

Se comparamos ambos os sistemas de cultivo, o FBML precisa de instalacións complementarias, tales como o de-cantador centrífugo, que supón un investimento de míni-ma duns 30.000 €; en cambio, no FBSS a recolección non precisa deste investimento.

AFRIGA112_nutricion_algas_galego_02.indd 58 15/08/2014 20:53


59nutrición

BATIDOR CENTRÍFUGO• Cañón hidráulico dirigible• Combinación del agitador de hélice con la

bomba centrífuga• Especial para mover la arena sedimentada en

el fondo del pozo• 5 metros de largo + 2 cabezales (opcional)• 100 CV de potencia absorbida,

según densidad del purín• 540 revoluciones

La soLución para La arena

sedimentada en eL pozo de purín

TÉCNICAMENTE TESTADO

DESENVOLVEMENTOS REAIS DE INTEGRACIÓN DE CULTIVO DE ALGAS EN EXPLOTACIÓNS AGROGANDEIRASNos Países Baixos existe unha granxa que é a primeira con pegada de carbono negativa (figuras 4 e 5), é dicir, fixa máis carbono do que emite. Esta explotación, cunhas 220 vacas leiteiras, dispón dun sistema de dixestión anaerobia, onde xestiona os seus residuos. Coa enerxía que obtén, cultiva microalgas de forma intensiva, biomasa que logo lles dá para comer ás súas vacas, entre outras saídas (figura 6).

Tamén nos EE. UU. o profesor Walter H. Adey na dé-cada dos noventa levou a cabo unha serie de investigacións e desenvolvementos que o levaron a executar un proxecto

en Okeechobee (Florida), para reducir os elevados niveis de fósforo e nitróxeno provocados pola sobrefertilización dos campos de cultivo da contorna. O proxecto consistiu en realizar un by-pass do lago Okeechobee (figura 7) para canalizar parte da auga sobre un sistema tipo de FBSS que desenvolveu este profesor e denomínase Algal Turf Scrub-ber (ATS). A extensión do proxecto é de 2,6 hectáreas e ten automatizada a recolección da biomasa de algas, para posteriormente revalorizar esta como complemento na ali-mentación de gando vacún (figuras 7, 8, 9, 10, 11).

Ademais, na Universidade de Maryland, o profesor Adey aplicou o mesmo sistema de cultivo, pero esta vez co obxectivo de depurar un efluente de granxa por medio de algas cultivadas en ATS.

UNHA INFECCIÓN NOVA NUN RABAÑO POLO VIRUS DA BVD AUMENTA NUN 7 % O RISCO DE MASTITES CLÍNICAS, COMO CONSECUENCIA DO EFECTO DO VIRUS SOBRE O SISTEMA INMUNITARIO

Figura 1. Recolectado da biomasa de algas obtido por medio dun decantador centrífugo Fonte: www.kelstein.nl

Figura 2. Torta húmida de biomasa de algasFonte: www.kelstein.nl

Figura 3. Recolección de algas nun deseño de fotobiorreactor de soporte sólido (FBSS)Fonte: www.agrae.es



nutrición60

USO COMO MATERIA NOS PENSOSO uso de calquera materia prima nun penso animal debe estar suxeito ao cumprimento da Directiva 1999/29/CE e á súa transposición ao ámbito español no Real decreto 465/2003, o cal prohíbe a mestura de materias primas, co fin de que se cumpra co límite de substancias non desexa-bles que recolle a devandita orde. No caso das algas que fo-ron producidas a partir de residuos de orixe gandeira, con-vén ter a precaución de ver se se cumpre con estes límites. Os lisieres ou xurros de granxas de producións intensivas caracterízanse por ter presenza de metais pesados, tales como cadmio (Cd), cobre (Cu) ou cinc (Zn). Estes me-tais están presentes nos residuos gandeiros, principalmente porque son incorporados en forma de complementos para previr ou curar determinadas enfermidades ou patoloxías nos animais.

O grupo do profesor Walter H. Adey en EE. UU. desen-volveu a unha escala de planta piloto a produción de algas e posterior aproveitamento gandeiro, onde se estableceron os niveis de metais pesados da biomasa de algas.

Na táboa 1 móstrase a relación de metais pesados con base nestas experiencias, co seu límite correspondente de acordo co RD 465/2003.

Todos os niveis de metais pesados están moi por debaixo do legal establecido; de feito, recuperar estes elementos por medio das algas para posteriormente utilizalos como ma-teria na formulación dos pensos supón pechar o ciclo.

EXEMPLO PRÁCTICO. DESEÑO DUNHA EXPLOTACIÓN DE 100 VACASSegundo os datos ofrecidos polos desenvolvementos de Wilkie e Mulbry (2002) e de Kebede-Westhead et al., (2003), exponse o seguinte exemplo de integración de pro-

Figura 5. Vista da granxa Kelstein Fonte: www.kelstein.nl

Figura 8. Vista de canles do sistema Algal Turf ScrubberFonte: www.hydromentia.com

Figura 7. Vista aérea de Algal Turf Scrubber no lago Okeechobee (Florida, EE. UU.)Fonte: www.hydromentia.com

Figura 4. Logo da granxa Kelstein, nos Países Baixos, unha granxa de vacún con balance de carbono negativoFonte: www.kelstein.nl

dución de algas para xestionar os residuos gandeiros e ob-ter biomasa coa que alimentar o gando.

Supoñamos que temos unha explotación de vacún. Cada vaca produce diariamente 301 g de nitróxeno total (NT). Por medio dunha balsa de decantación ou dun separador, parafuso sen fin, decantador etc., sepárase a fase líquida deste esterco, que ten ao redor de 200 g/NT. Esta fase lí-quida introducímola no Algal Turf Scrubber, que é capaz de producir diariamente 22 g de materia (10 % humidade) ao día, que supón o consumo de 2,5 g/NT/día, é dicir, se queremos xestionar os 200 g/NT/día dunha vaca necesita-mos 80 m2 de cultivo de algas por vaca. A biomasa obtida da xestión íntegra do residuo dunha vaca será de 1,76 kg/vaca (biomasa ao 10 % humidade).

Estes datos son os que recollen Wilkie e Mulbry (2002) e Kebede-Westhead et al., (2003), pero experiencias rea-lizadas con similar tecnoloxía de cultivo (FBSS) na pro-vincia de Burgos demostraron unha produtividade media anual de 5 g/MS/día, unha vez establecidas as poboacións de algas no soporte sólido (a partir do segundo ano), e un cociente medio de consumo de nitróxeno de 0,375 g/m2/día, o que suporía ampliar a superficie de cultivo necesaria por vaca a 533 m2 no canto de 80 m2. Isto quere dicir que, se xestionamos integramente o nitróxeno que achega unha vaca ao longo dun ano para producir algas, estamos a obter 960 kg de MS.

As algas producidas na provincia de Burgos polo sistema FBSS deron un contido en proteína bruta (PB) do 47 %, o que permite que, a partir do residuo líquido dunha vaca, se obteñan uns 471 kg de PB anuais.

Cómpre indicar que a tecnoloxía de cultivo de algas, ben sexa nos sistemas FBML ou FBSS, permite que a superfi-cie de cultivo sexa superior á superficie ocupada de chan e téndese a desenvolver estes sistemas na dimensión vertical, como se mostra na figura 13.

AS ALGAS PRODUCIDAS NA PROVINCIA DE BURGOS POLO SISTEMA FBSS DERON UN CONTIDO EN PROTEÍNA BRUTA (PB) DO 47 %, O QUE PERMITE QUE, A PARTIR DO RESIDUO LÍQUIDO DUNHA VACA, SE OBTEÑAN UNS 471 KG DE PB ANUAIS

Figura 6. Consumo de bloque húmido de algas na granxa KelsteinFonte: www.kelstein.nl


pub_nanta.indd 61 19/08/2014 09:58


nutrición62

EXPERIENCIAS DE CONSUMO DE ALGAS EN GANDO VACÚNO aparello dixestivo dos ruminantes fainos especialmen-te indicados para a dixestión das algas. Non obstante, esta afirmación depende de dous factores que definen o tipo de incorporación á formulación: a mestura na ración e o tipo de secado.

A fracción de carbohidratos é a que máis problema pre-senta debido á parede celular. Recoméndase incorporar as algas frescas no penso de forma homoxénea ou secalas de forma que non se desnaturalicen as paredes das células; neste sentido é o secado natural o que mellor funciona e o risco de podremia é un factor a ter en conta. Existe tecno-loxía de secado que permite manter a calidade da biomasa.

Hai especies de algas que presentan unha mellor degra-dabilidade de carbohidratos. No caso de Spirulina, incor-porar máis dun 20 % na ración permite unha dixestión efi-ciente dos carbohidratos, ao contrario doutras algas como Chrolella ou Scenedesmus obliquus (Gouveia et al., 2008). Doutra banda, o consumo de Spirulina demostrou incre-mentar a proteína microbiana e reducir así o tempo de re-tención no rume (Quigley e Poppi, 2009).

Polo xeral, os ensaios con Spirulina en vacún tiveron bos resultados e esta achega traduciuse na formulación nun in-cremento do 21 % na cantidade de leite producido (Kulpys et al., 2009), así como nun incremento na súa calidade: respecto das vacas que non foron alimentadas con algas conseguiuse entre un 17-25 % máis de graxa, un 9,7 % máis de proteína e un 11 % máis de lactosa segundo apuntan Simkus et al. (2007, 2008). Igualmente, os ácidos graxos saturados diminuíron aumentando os ácidos graxos monoinsaturados (Christaki et al., 2012). O consumo de Spirulina tamén está asociado ao descenso de células somáticas do leite (Simkus et al., 2007). En resumo, a incorporación desta alga contribúe a mellorar a calidade do leite e o seu valor nutritivo.

Usando pequenas cantidades de algas nas formulacións dos pensos, tamén se pode mellorar a resposta inmune, au-mentando a taxa de crecemento, a resistencia a enfermi-dades e a estimulación prebiótica, así como a mellora da conversión dos pensos e da reprodución (Harel e Clayton, 2004). A aparencia externa dos animais vese mellorada, mostrando un brillo na capa de pelo (Certik e Shimizu, 1999). Tamén hai autores que apuntan que a calidade do esperma dos touros aumenta.

Polo xeral, cando os ruminantes consomen algas aumenta neles o consumo de auga e a excreción de ouriños (Marin et al., 2009), provocado pola achega de sales minerais.

CONTEXTO NA POLÍTICA AGRARIA COMÚNAínda que a actividade gandeira se desenvolva de forma local, hai que ver o contexto mundial no que se enmarca. Este contexto está definido pola Organización Mundial do Comercio (OCM), á cal pertence a UE, que obriga os go-bernos a eliminar medidas de proteccionismo na agricul-tura: eliminar subvencións á produción, aranceis etc. Pero dentro destas axudas, que se catalogan de forma cromática, as axudas da caixa verde están ben vistas pola comunidade internacional, isto é, a OCM. Por tanto, se queremos man-ter unha agricultura con axudas, estas deberanse derivar a

Residuos gandeiros *

Dixestato de residuos gandeiros *

Real decreto 465/2003

Nivel máximo tolerable na

dieta **N (ppm) 499.000 70.900 - -

P (ppm) 20.600 14.700 - -

K (ppm) 16.300 17200 - -

Ca (ppm) 10.900 18.400 - -

Mg (ppm) 5.340 4.170 - -

B (ppm) 20,3 26 - -

Cu (ppm) 84,1 106 - 80

Fe (ppm) 1.790 754 - 1.000

Mn (ppm) 310 304 - 1.000

Mo (ppm) 2,74 1,38 - 10

Si (ppm) 158 1.640 - -

Zn (ppm) 396 419 - 500

Al (ppm) 802 2.170 - 1.000

Ba (ppm) 29,8 11,1 - -

Cd (ppm) 0,41 0,18 1 0,5

Ni (ppm) 3,8 2,2 - 50

Pb (ppm) 5,9 4,5 10 30

* Datos tomados da investigación de Wilkie e Mulbry (2002)** Miller (1979) e NRC (1989)

Figura 10. Descarga do mecanismo de recolección coa biomasa de algas recolectadas Fonte: www.hydromentia.com

Figura 9. Vista de mecanismo de recolección de biomasa de algas en Algal Turf Scrubber Fonte: www.hydromentia.com

Figura 11. Vista de vacas comendo unha ración con algas Fonte: www.hydromentia.com

Figura 12. Esquema de xestión integrada de residuos para a obtención de biomasa de algas

táboa 1


pub_ascol.indd 63 19/08/2014 17:05


nutrición64

beranse derivar a fins sustentables co medio ambiente, é dicir, “verdificar as axudas e subvencións”, xa que son as únicas que, baixo a escusa de protexer ao medio ambiente, están ben vistas pola comunidade internacional. Pero esta “verdificación” non ten por que supor un lastre no día a día das explotacións e nos petos dos gandeiros.

Como se mostrou, o emprego de sistemas de produción de algas integrados nas explotacións gandeiras supón dende o punto de vista medioambiental xestionar os residuos gandei-ros e fixar carbono, mitigando así gases de efecto invernadoiro. Tamén en canto á rendibilidade da explotación supón obter unha biomasa de algas adecuada para o autoconsumo desta,

mellorando a súa rendibilidade, ademais de ter a posibilidade de xerar e verificar dereitos de emisións de carbono que poder venderlles ás industrias emisoras de gases de efecto inverna-doiro, tal e como promoven os proxectos Clima do Ministerio de Agricultura, Alimentación e Medio Ambiente.

Na nova Política Agraria Común 2014-2020 (PAC) asentouse o anterior en cinco alicerces: sustentabilidade, crecemento verde, biodiversidade e protección do medio ambiente, agricultura en toda Europa e, por último, segu-ridade alimentaria e comercio xusto. Sobre estes cimentos desenvólvense as novas políticas de desenvolvemento rural, co obxectivo de aumentar a competitividade dos gandeiros e agricultores por medio de axudas/subvencións aos inves-timentos, pero neste novo período estes, ademais do com-poñente produtivo, terán que ter outro ambiental.

Neste sentido, dende o 2012 Australia é pioneira en trans-formar as subvencións á agricultura e gandería en pagamen-tos directos en concepto de canto carbono fixaron ou evitaron emitir, recoñecendo o papel dos agricultores e gandeiros como os que máis contribúen a mellorar o medio ambiente.

Na Unión Europea, o programa de proxectos LIFE+ pro-move a demostración de novas tecnoloxías que contribúan a mellorar o espazo natural. O proxecto LIFE+Integral Car-bon (LIFE 13ENV/ES/001251) ten como obxectivo reducir a emisión de gases de efecto invernadoiro no sector agrogan-deiro e aumentar a súa competitividade co desenvolvemento e a posta en funcionamento integrada de fotobiorreactores de captura de gases de efecto invernadoiro en agroindustria.

BIBLIOGRAFÍACertik, M., and Shimizu, S. (1999). Biosíntesis and regulation of microbial polyunsaturated fatty acid production. Journal of Bios-ciences and Bioengineering, 87, 1-14.

Christaki, E.; Karatzia, M.; Bonos, E.; Florou-Paneri, P.; Ka-ratzias, C., (2012): Effect of dietary Spirulina platensis on milk fatty acid profile of dairy cows. Asian Journal of Animal and Ve-terinary Advances 7, 597–604.

Gouveia, L.; Batista, A. P.; Sousa, I.; Raymundo, A.; Banda-rra, N. M., (2008). Microalgae in novel food products, In: K. N. Papadopoulos (ed.), Food Chemistry Research Developments. Nova Science Publishers, New York, pp. 1–37.

Harel, M., Clayton, D. (2004). Feed formulation for te-rrestrial and aquatic animals. US Patent 20070082008 (WO/2004/080196).

Kebede-Westhead, E. Pizarro, C. Mulbry W.W. (2003). Production and nutrient removal by periphyton grown under different loading rates of anaerobically digested flushed dairy manure. Journal of Phycology, 39; 1275–1282

Kulpys, J.; Paulauskas, E.; Pilipavicius, V.; Stankevicius, R., (2009): Influence of cyanobacteria Arthrospira (Spirulina) pla-tensis biomass additive towards the body condition of lactation cows and biochemical milk indexes. Agronomy Research 7, 823–835.

Miller, W.J., 1979. Dairy Cattle Feeding and Nutrition. Aca-demic Press, New York, 411p.

NRC, 1989. Nutrient Requirements of Dairy Cattle, sixth revised ed. update. National Research Council, National Aca-demy Press, Washington, DC, 158p.

Quigley, S. P.; Poppi, D. P., (2009): Strategies to Increase Growth of Weaned Bali Calves. Australian Centre for International Agri-cultural Research, Canberra, pp. 1–90.

Simkus, A.; Oberauskas, V.; Laugalis, J.; Zelvyte, R.; Monke-viciene, I.; Sedervicius, A.; Simkiene, A.; Pauliukas, K., (2007): The effect of weed Spirulina Platensis on the milk production in cows. Veterinarija ir Zootechnika 38, 60.

Simkus, A.; Oberauskas, V.; Zelvyte, R.; Monkeviciene, I.; Laugalis, J.; Sederevicius, A.; Simkiene, A.; Juozaitiene, V.; Juo-zaitis, A.; Bartkeviciute, Z., (2008): The effect of the microalga Spirulina platensis on milk production and some microbiological and biochemical parameters in dairy cows. Zhivotnov’dni Nauki 45, 42–49.

Wilkie, A.C. Mulbry W.W. (2002). Recovery of dairy manure nutrients by benthic freshwater algae. Bioresource Technology, 84; 81–91

WEBS DE CONSULTA- http://www.agrae.es- http://www.algaeindustrymagazine.com- http://www.algalturfscrubber.com- http://ec.europa.eu/environment/life/index.htm?utm_

s o u r c e = m a n d i n e r & u t m _ m e d i u m = l i n k & u t m _campaign=mandiner_201309

- http://www.hydromentia.com- http://www.kelstein.nl- http://www.magrama.gob.es/es/cambio-climatico/temas/

fondo-carbono/Proyectos_Clima.aspx- http://www.novagreen-microalgae.de- http://www.walteradey.com

Figura 13. Vista de fotobiorreactores de medio de cultivo en “V” Fonte: www.novagreen-microalgae.de


pub_nual.indd 65 18/08/2014 23:08

pub_progenex.indd 66 20/08/2014 13:27

pub_progenex.indd 67 20/08/2014 13:28


ensilado68

CALIDADE FERMENTATIVA DA ENSILAXE DE XIRASOLO baixo contido de materia seca é considerado unha das desvantaxes do cultivo de xirasol posto que, como vimos anteriormente, a planta acumula moita humidade no talo e no receptáculo floral, aínda en estadios avanzados de de-senvolvemento.

Con frecuencia atopamos na bibliografía resultados que amosan unha calidade de conservación razoablemente boa, seguindo os clásicos criterios de pH e contido en N-amo-niacal e ácidos de fermentación, cando se ensila o xirasol cun alto contido en humidade. Como se expuxo na táboa 2, resultado do traballo de Demarquilly e Andrieu (1972) [Afriga 109, p. 80], o contido en MS das ensilaxes proce-dentes de plantas de xirasol recollidas entre os 80 e os 137 días tras a sementeira situábase no rango entre 10,4 % e 23,6 %. A pesar da alta humidade do cultivo, o pH final acadado oscilou entre 3,8 a 4,0, o contido en N-NH3 entre 5,5 e 7,5 % MS e a concentración de ácido láctico entre 7,1 a 8,8 % MS, o que denota unha boa calidade de conserva-ción da forraxe ensilada.

Estudando o efecto da data de colleita do cultivo de xira-sol sobre a calidade da ensilaxe, Edwards et al. (1978) indi-caban que aínda en estados precoces, con baixo contido de MS, as ensilaxes obtidas presentaban unha fermentación

Este artigo é a continuación do traballo publicado no número 109 da revista Afriga e nel recóllense novos aspectos vinculados ao ensilado do xirasol en comparación co do millo forraxeiro.

láctica, cunha conservación satisfactoria do valor nutricio-nal da forraxe orixinal. Donaldson et al. (1980) indican que para unha ensilaxe de xirasol cortado en estado de floración que presentaba un contido en MS de só 14,3 % se obtivo un valor de pH de 4,0 e denotou unha boa calidade de conser-vación. De forma similar, Zea e Díaz (1990), para ensilaxes de xirasol realizadas entre os estados de botón floral e 100 % de floración, sinalan valores tamén moi baixos de MS (15,3 % e 17,2 %), a pesar do cal o pH das ensilaxes oscilou entre 4,2 e 3,9, respectivamente.

A planta de xirasol ten un contido en azucres modera-do e unha alta capacidade tampón, similar á da alfalfa, e o valor da relación azucres/capacidade tampón é aproxima-damente igual a 1,5 no momento de ensilar (Weissbach, 2007). Por esta razón, aínda que a ensilaxe de xirasol poida presentar altas proporcións de ácido láctico, é relativamen-te frecuente que presenten valores de pH superiores aos habituais nas ensilaxes de millo e de sorgo. Utilizando a ecuación MSmin (%)= 45 – 8(S/BC), que relaciona o ratio entre a concentración de azucres (S) e a capacidade tam-pón (BC) que presenta unha forraxe co valor mínimo de MS necesario para obter unha fermentación libre de butí-rico (Weissbach et al., 1974), sería necesario que a planta de xirasol no momento de ensilar (S/BC=1,5) tivese unha MS do 33 %. Este valor é claramente superior aos valores habituais para este cultivo, polo que, en opinión dos ante-riores autores, sería necesario utilizar un aditivo no ensi-lado do xirasol, recollido con valores de MS baixos, para garantir unha correcta fermentación.

Á hora de ensilar a planta de xirasol con altos valores de humidade, deben considerarse determinados efectos nega-

G. Flores-Calvete1, B. Fernández-Lorenzo, S. Pereira-Crespo, A. Aguión-Sandá, J. Valladares Alonso, T. Dagnac, C. Resch Zafra, A. González-Arráez e N. Díaz-Díaz Centro de Investigacións Agrarias de Mabegondo (CIAM) 1 [email protected]

PRODUTIVIDADE E VALOR NUTRICIONAL DO XIRASOL CULTIVADO PARA FORRAXE (II)

Colleitadora picadora autopropulsada para ensaios de millo e xirasol no CIAM

AFRIGA112_ensilado_millo.indd 68 19/08/2014 13:14

AFRIGA ANO XX- Nº 112

69ensilado

MEZCLAS HÚMEDAS A LA CARTA• Girasol-Maíz• Avena• Raigrás• Centeno Tels: 629 558 710 - 618 742 195

[email protected]

NO ES HIERBA, ES MAÍZ

TRATADO CON INOCULANTES

PRECIOS ESPECIALES COMPRANDO DURANTE CAMPAÑA (AGOSTO Y SEPTIEMBRE)

SILO DE GIRASOL: aproximadamente, 14 % de proteína y 11 % de grasaSILO DE MAÍZ: aproximadamente, 31-35 % de materia seca y 30-34 % de almidón

ENSILADO DE MAÍZ Y GIRASOL EN MICROSILOS

VENTAJAS DEL MICROSILO• Disponibilidad del producto

en las cantidades deseadas• Fácil y cómodo

de transportar• Puede utilizarse directamente

como comedero ad libitum• Puede estar al aire libre• Larga conservación: hasta

24 meses

Disponemos de maquinaria para preparar pastone y grano húmedo con nuestros maizes o con los suyos

Por tanto, en paralelo á produtividade da colleita e ao seu valor nutricional, na elección da data de corte debe considerarse o contido en MS da forraxe. Apro-veitamentos precoces, ao redor da floración, producen ensilaxes moi húmidas, con MS<20 % e gran produ-ción de efluente, aínda que de valor nutricional medio-alto. Aproveitamentos máis tardíos, nos estados R7-R8, permitirán maximizar a produción de MS e ENL por ha, situándose no rango de MS 25-28 %, co que a produción de efluente será moito máis baixa ou incluso nula. En contrapartida, a dixestibilidade da fibra será menor pero o valor enerxético unitario da planta pode quedar compensado polo incremento na concentración de aceite.

Non parece haber vantaxes na realización de aprovei-tamentos máis tardíos na proximidade da maduración fisiolóxica das sementes, posto que a planta neste estado tan avanzado presenta unha inferior calidade nutricio-nal e o material senescente do talo, de parte das follas e do capítulo pode presentar unha elevada contamina-ción fúnxica que comprometa a estabilidade aeróbica do ensilado (Woolford et al., 1984). Por iso, coa perspectiva de minimizar as perdas de efluentes e obter unha forraxe de mellor calidade e máis estable unha vez aberto o silo, un momento adecuado para ensilar sería cando a planta alcanzase o 25 % MS, ao redor da semana 5.ª tras o inicio de floración do cultivo.

tivos derivados desta práctica. Ademais do efecto negativo na calidade de conservación, unida á redución adicional do consumo voluntario causada pola alta humidade da ensilaxe (Balch e Campling, 1961; Van Soest, 1994), é de especial preocupación a elevada produción de efluente que se produ-ce no silo coas conseguintes perdas de MS e o seu posible efecto ambiental. O volume de efluente producido nun silo depende, sobre todo, do nivel de materia seca da forraxe en-silada. Unha das ecuacións máis simples que relacionan os anteditos valores é V= 669,4 - 2,24 x D (Sutter, 1957), onde V= litros de efluente / tonelada de forraxe e D= contido en MS da forraxe en gramos/kg. Así, para un xirasol ensilado antes da floración co 10 % MS produciríanse 445 litros/to-nelada, mentres que cando se ensila en estado de grao pas-toso co 25 % MS se producirán 109 litros/tonelada e prac-ticamente non se produciría efluente cando se acada o 29 % MS nas proximidades da madurez fisiolóxica da planta. Este efluente ten unha concentración de entre 4 e 100 g de MS altamente dixestible por litro (Offer et al., 1992), polo que as perdas de nutrientes poden ser moi elevadas. Por outra parte, o efluente procedente da ensilaxe é un poderoso contami-nante da auga (Woolford, 1984; McDonald et al., 1991); por iso, dentro das boas prácticas agronómicas encamiñadas a evitar a contaminación das augas por escorredura e por in-filtración no solo ou arrastre cara ás augas superficiais, débe-se incluír a redución ou eliminación dos efluentes en orixe, polo que se debe evitar ensilar forraxe de alta humidade.



ensilado70

É de interese sinalar que, para o cultivo do millo e nas condicións de medio citadas, o rendemento está claramente condicionado polas precipitacións rexistradas no verán. Existe unha alta correlación entre o rendemento medio anual e as precipitacións rexistradas entre finais de primavera e meses de verán ata a floración do cultivo (data media 31 de xullo), de forma que a precipitación acumulada durante os meses de xuño a agosto explica un 81 % da variabilidade do rendemen-to medio anual do millo forraxeiro. Os resultados da análise de regresión indican que, a partir dunha precipitación acumu-lada mínima de 66 mm entre os meses de xuño e agosto, por cada 10 mm de choiva por riba desta cifra o rendemento do cultivo aumenta en 436 kg MS/ha. A correspondencia entre os valores de produción de materia seca e precipitación no período citado pódese observar no gráfico adxunto.

COMPARACIÓN COA ENSILAXE DE MILLOCo ánimo de ofrecer unha perspectiva de comparación da produtividade e valor nutricional do cultivo de xirasol coa do millo en condicións edafoclimáticas semellantes, fare-mos unha referencia aos valores medios rexistrados duran-te 12 anos no cultivo de millo forraxeiro en gran parcela (media de 25 ha/ano) na finca experimental do CIAM, en condicións de non irrigación, utilizando un total de 20 híbridos comerciais de ciclo medio e medio-curto, depen-dendo dos anos. As datas medias de sementeira e de collei-ta sitúanse entre o 16 de maio e o 30 de setembro, respec-tivamente, cun período de crecemento medio do cultivo de 137 días. Como pode observarse na táboa 7, a produción media neta anual (medida por pesada dos remolques en báscula ponte antes de descargar nos silos trincheira) foi de 12,6 t MS/ha, cunha forte oscilación entre 9,9 e 16,9 t MS/ha, na que o valor mínimo representou o 58 % do máximo, valores ambos rexistrados nos anos 2011 (valor mínimo da serie) e 2009 (valor máximo da serie), respec-tivamente. O rendemento de millo forraxeiro para ensilar no ano 2011 ofrecido por Sousa e Miranda (2012) para a Mariña lucense, como media de 180 ha, foi de 11,2 t MS/ha. De entre os parámetros expostos na táboa 7, a maior variabilidade correspondeu precisamente ao rendemento de MS/ha, seguido do contido de amidón e de PB, mentres que os menos variables foron, por esta orde, MO, dixestibi-lidade e UFL/kg MS.

Os resultados obtidos mostran que, en relación ao ren-demento de MS por hectárea, a produtividade do xirasol medida en gran parcela no CIAM (7,4 t MS/ha no ano 2013) supón un 58,7 % da observada, de media, para o millo forraxeiro. Esta diferenza, se a comparamos coa pro-dución de millo rexistrada o mesmo ano 2013 (9,98 t MS/ha), redúcese ao 74,1 % da produción de millo. O contido en MS e MO da planta de millo no momento de collei-ta foi superior ao do xirasol (MS: 36,7 vs. 24,2 %, MO: 96,7 vs. 90,1 % MS, respectivamente). Os contidos de PB e FND foron semellantes para ambos os cultivos e o contido en FAD claramente superior para o xirasol (34,3 % MS) comparado co millo (22,3 % MS). En canto á dixestibili-dade in vitro da materia orgánica, foi claramente superior para a planta de millo comparada coa de xirasol (medi-da esta sobre mostra desprovista de graxa) con valores de DMOIV de 70,7 vs. 50,8 %, respectivamente. Non obs-tante, cando se ten en conta a enerxía do aceite da planta de xirasol, o valor de UFL/kg MS é incluso lixeiramente superior ao do millo, con valores de 0,94 vs. 0,99 UFL/kg MS, respectivamente.

Produción (t MS/ha)

MS MO PB FND FAD AM DMOIV UFL

Media 12,6 36,7 96,7 6,9 42,1 22,3 33,3 70,7 0,94

Mínimo 9,9 33,6 96,2 6,1 38,7 20 25,8 67,6 0,91

Máximo 16,9 42,5 97,3 7,6 46,2 24,2 39,1 72,7 0,98

CV (%) 18,1 8,6 0,4 10,3 5,6 6,4 13,4 1,5 2,7

Táboa 7. Valores medios de rendemento e valor nutricional obtidos no cultivo de millo forraxeiro para ensilar na finca do CiaM no período 2002-2013

CV: coeficiente de variación; MS: materia seca (%); MO: materia orgánica (% MS); PB: proteína bruta (% MS); FND: fibra neutro deterxente (% MS); FAD: fibra ácido deterxente (% MS); AM: amidón (% MS); EE: extracto etéreo (% MS); DMOIV: dixestibilidade da materia seca in vitro (%); UFL: unidades forraxeiras leite/kg MS

9.000

10.000

11.000

12.000

13.000

14.000

15.000

16.000

17.000

18.000

2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013

Prod

ució

n (k

g M

S/ha

)

50

70

90

110

130

150

170

190

210

230

Prec

ipita

ción

(mm

)

kg MS/ha

mm xuño-agosto

Ensilando en bolsa o xirasol do CIAM

Xirasol picado, listo para ser ensilado

Figura 1. Valores medios de precipitación acumulada anualmente durante o período xuño-agosto e o rendemento do millo forraxeiro na finca do CiaM durante o período 2002-2013



71ensilado

USO DA ENSILAXE DE XIRASOL NO GANDO DE LEITEComparado co millo forraxeiro, polo xeral a ensilaxe de xirasol presenta unha menor inxestión voluntaria nas vacas de leite (McGuffey e Shingoethe, 1980). Cando o aprovei-tamento da planta de xirasol se fixo no estado de floración e, por tanto, o contido en extracto etéreo non limita a súa achega na dieta, considérase que o factor que condiciona a menor inxestión destes ensilados é o seu baixo contido en materia seca. Non obstante, na bibliografía atópanse con certa frecuencia resultados de experimentos onde se dá conta dun bo comportamento das ensilaxes de xirasol para a produción de leite, aínda que na maior parte dos casos se refiren a vacas de potencial produtivo moderado ou en fases tardías da lactación. Por exemplo, Thomas et al. (1982) observan un nivel de inxestión da ensilaxe de xirasol mesmo superior ao de millo e unha maior produ-ción de leite con vacas en metade e final de lactación e conclúen que a ensilaxe de xirasol é unha forraxe adecuada nesta fase. Outro tanto acontece co ensaio de Hubbel et al. (1985), no que para vacas Jersey en lactación observaron unha superior inxestión de materia seca e produción de leite (+2,2 kg/día) nas vacas alimentadas con ensilaxe de xirasol comparada coa de millo.

Comparando o valor nutricional e a dixestibilidade in vivo de ensilaxes de millo e de xirasol (ambos os dous re-collidos no estado do grao pastoso-duro) con vacas Hols-tein secas, Valdez et al. (1988a) observaron que a ensilaxe de millo tiña unha dixestibilidade da MS superior á do xirasol (DMO de 69,6 e 57,4 %, respectivamente) e atri-buíron parcialmente esta diferenza ao elevado contido en EE do xirasol (11,3 % MS) comparado co do millo (4,0 % MS). Non obstante, a superior enerxía bruta da MS do xirasol motivou que a inxestión de enerxía dixestible fose semellante para ambas as forraxes a pesar das diferenzas en dixestibilidade, o que pode explicar parcialmente as respostas produtivas observadas en ensaios onde se utili-zan ensilaxes de xirasol recollidos en estados relativamente avanzados de madurez.

Os resultados son variables en función da proporción de xirasol na dieta de voluminosos. Leite (2002) observa que a substitución total da ensilaxe de millo pola de xirasol na dieta de vacas en lactación promoveu unha redución signi-ficativa do 17 % na inxestión de materia seca, mentres que unha substitución parcial (34 % e 66 %) non lle afectou ao consumo. Silva et al. (2004) nun ensaio con vacas de media produción concluíron que a inclusión parcial da ensilaxe de

xirasol non lles afectou significativamente ás producións de leite, de proteína ou de graxa, pero cando a substitución foi completa afectoulles de xeito negativo ás producións de leite, de proteína e de extracto seco total de leite.

Noutros estudos observáronse modificacións na compo-sición do leite das vacas alimentadas con ensilaxe de xira-sol, comparadas con ensilados de millo. Cando o xirasol foi recollido nun estado posterior á floración, cun contido en aceite elevado, adóitanse observar reducións na porcentaxe de graxa e na de ácidos graxos (AG) saturados, acompa-ñado dun aumento de AG insaturados. Utilizando unha ensilaxe de xirasol co 10,7 % de aceite, McGuffey e Shin-goethe (1980) observaron menor inxestión de MS e menor produción de leite en comparación cunha ensilaxe de millo, pero, cando se expresaba a produción corrixida en graxa, non había diferenzas, por mor dun maior contido graxo do leite das vacas que consumiron xirasol. A graxa do leite foi marcadamente diferente entre os tratamentos de millo e xirasol, en consonancia co superior consumo de aceite insaturado na dieta con ensilaxe de xirasol, que multiplicou por tres ao da dieta con ensilaxe de millo. A proporción de AG saturados (C14:0+C16:0+C18:0) reduciuse dende o 71, 3 % ao 50, 3 %, mentres que a de C18:1 aumentou de 23,7 % a 41,0 % e a de C18:3 pasou de 0,9 % ao 2,6 % dos AG totais cando se substituíu a ensilaxe de millo pola de xirasol.

Noutro ensaio onde se compararon racións completas cun 30 % na MS total de ensilaxe de xirasol (EE 12,1 % MS), de ensilaxe de millo (EE 2,9 % MS) ou unha mestu-ra de ambos, Valdez et al. (1988b) atopan menores rende-mentos na produción de leite corrixida por materia graxa para as vacas que recibiron ensilaxe de xirasol comparado co millo (-1,0 kg/vaca e día), pero este tratamento non se diferenciou da mestura de ensilaxes de millo+xirasol. A in-clusión da ensilaxe de xirasol mellorou o perfil graxo do leite en comparación coa ensilaxe de millo. O contido en AG saturados (C14:0+C16:0+C18:0) descendeu de 63,0 a 61,2 e 55,2 % AG totais, o de C18:1 aumentou de 30,0 a 32,0 e 37,4 % AG totais e o de C18:2 total aumentou de 3,5 a 3,9 e 4,4 % AG totais para as racións compostas por ensilaxe de millo, de millo+xirasol e de xirasol, respectiva-mente.

Os resultados expostos están en liña cos derivados da meta-análise realizada por Glasser et al. (2008) sobre 145 experimentos reportados pola bibliografía acerca do efec-to da adición de aceites vexetais á dieta de vacas leiteiras sobre a composición en AG do leite. Os autores indican que a inclusión de sementes ou aceites de xirasol (excluí-das as variedades “alto oleico”) en cantidades equivalentes á achega na dieta de entre 480 e 860 g de aceite reduce a concentración de AG saturados e aumenta a de AG mo-noinsaturados (C18:1 cis e trans) e de AG poliinsaturados C18:2 ácido linoleico e ácido linoleico conxugado (CLA) total, cun efecto non significativo sobre a concentración dos AG C18:3. Estes resultados indican a posibilidade de que a ensilaxe de xirasol teña un lugar na dieta de vacas leiteiras reemprazando parcialmente á ensilaxe de millo a fin de achegar aceite para mellorar o perfil graxo do leite, sen redución apreciable do rendemento das vacas.

DENTRO DAS BOAS PRÁCTICAS AGRONÓMICAS ENCAMIÑADAS A EVITAR A CONTAMINACIÓN DAS AUGAS POR ESCORREDURA E POR INFILTRACIÓN NO SOLO OU ARRASTRE CARA ÁS AUGAS SUPERFICIAIS, DÉBESE INCLUÍR A REDUCIÓN OU ELIMINACIÓN DOS EFLUENTES EN ORIXE, POLO QUE SE DEBE EVITAR ENSILAR FORRAXE DE ALTA HUMIDADE



ensilado72

De acordo cos resultados do citado traballo, a substitu-ción de 4 kg de materia seca de ensilaxe de millo por xi-rasol recollido nun estado aproximado R7, co 15-16 % de EE, realizaríalle unha achega extra á ración de aproxima-damente 500 g de aceite, descontada a parte de EE da en-silaxe de millo substituída. Nestas condicións, aplicando as ecuacións reflectidas na táboa 8, observaríase unha mellora na composición do perfil de AG do leite comparado coa dieta base sen xirasol que podemos cuantificar da seguinte forma (medido en unidades porcentuais sobre AG totais): redución de 10,1 ud na porcentaxe de AG saturados (C6:0 a C18:0), aumento de 4,9 ud do AG monoinsaturado C18:1 e aumento de 0,4 ud na porcentaxe do poliinsatura-do C18:2 CLA total, acompañado dunha lixeira redución (0,2 ud) da porcentaxe de graxa total.

A PRODUTIVIDADE DO XIRASOL MEDIDA EN GRAN PARCELA NO CIAM (7,4 T MS/HA NO ANO 2013) SUPÓN UN 58,7 % DA OBSERVADA, DE MEDIA, PARA O MILLO FORRAXEIRO

Ácido graxo Ecuación

Achega de ensilaxe de xirasol en substitución de ensilaxe de millo

3 kg MS (X=0,37 kg)

4 kg MS (X=0,50 kg)

C6:0 a C8:0 VAG= -0,93 X -0,3 -0,5

C10:0 a C14:0 VAG= -10,0 X -3,8 -5

C16:0 VAG= -22,3 X + 12,9 X2 -6,5 -7,9

C18:0 VAG= 6,40 X 2,4 3,2

C18:1 (total) VAG= 9,8 X 3,7 4,9

CLA (total) VAG= 0,8 X 0,3 0,4

Materia graxa VMG= -0,4 X -0,15 -0,2

Táboa 8. Variación das porcentaxes de ácidos graxos do leite (VaG en g/100 g aG totais) e de materia graxa (VMG, en g/100 g de leite) en función da cantidade de aceite suplementado (X, en kg/vaca e día) con sementes de xirasol non oleicas, calculada a partir do estudo de Glasser et al. (2008)

Composición do leite

Tipo de dieta

Control9 % sementes“alto oleico”

(>79 % oleico)

9 % sementes “estándar”

(>67 % linoleico)

Materia graxa (%) 3,01 2,75 2,38

Materia proteica (%) 3,26 3,28 3,49

Sólidos totais (%) 11,94 11,56 11,36

Composición da graxa do leite

AG saturados (C4:0 a C18:0) 67,8 58,1 51,3

AG insaturados (C14:1 a C18:2) 28,9 38,8 45,6

Táboa 9. efecto da inclusión de sementes de xirasol “alto oleico” e de xirasol “estándar” na ración de vacas en lactación comparado cunha dieta control a base de torta de soia e millo na composición e perfil de ácidos graxos do leite (Middaugh et al.)

O tipo de aceite da variedade de xirasol modifica o efecto que a súa inxestión causa na composición do leite. Middaugh et al. (1988) substituíron o 9 % da MS corres-pondente á fracción de torta de soia e fariña de millo dun concentrado para vacas de leite con sementes de xirasol de tipo alto oleico (>79 % de ácido oleico) e de tipo estándar (>67 % de ácido linoleico). A inclusión das sementes de xirasol estándar reduciu significativamente a porcentaxe de graxa do leite e aumentou a de proteína, en compa-ración cos outros dous tratamentos (táboa 9) que non se diferenciaron estatisticamente entre si. Por outra banda, a composición da graxa do leite foi menos saturada (e máis insaturada) cando se introduciron as sementes de xirasol na dieta, cun efecto significativamente máis marcado para o xirasol estándar comparado co alto oleico. Os resultados suxiren que, desde o punto de vista da mellora do perfil graxo do leite en relación á saúde humana, o uso de varie-dades de xirasol tradicionais na alimentación das vacas de leite tería vantaxes sobre as variedades “alto oleico”.

CONCLUSIÓNS• O cultivo de xirasol produce entre o 50 e o 72 % da mate-

ria seca por hectárea comparado co millo forraxeiro en te-rreos onde normalmente se cultiva este. Pode ser unha al-ternativa para obter forraxe de verán en terreos máis secos onde o crecemento de millo forraxeiro se vería afectado.

• Existe un forte efecto do momento de colleita sobre o contido en materia seca e a composición química do xirasol. O seu valor nutricional caracterízase, compara-tivamente co millo, por un menor contido en materia seca e un maior contido en cinzas e lignocelulosa. Non obstante, o valor enerxético da planta de xirasol é com-parable, ou incluso superior, á do millo, dependendo do momento de colleita, debido ao alto contido en aceite.

• Recoméndase recoller o xirasol ao redor da 4.ª-5.ª se-mana tras o inicio da floración, cando a base dos capítu-los é de cor amarela e o froito, totalmente formado, está en estado pastoso, momento no que o rendemento por hectárea se ve maximizado. Neste estado, o contido en MS estará próximo ao 25 % e a materia seca terá unha concentración en aceite superior ao 10-12 %, cun valor enerxético igual ou superior a 0,95 UFL/kg MS.

• A utilización da ensilaxe de xirasol como forraxe prin-cipal na ración está limitada polo alto contido en graxa libre, que non debe superar o 5-6 % da MS na ración de vacas de leite.

• O seu uso como complemento da ensilaxe de millo fo-rraxeiro estaría relacionado coa mellora do perfil nu-tricional da graxa do leite, rebaixando a porcentaxe de ácidos graxos saturados e aumentando a de insaturados, de particular interese no caso do ácido linoleico conxu-gado (CLA). Neste sentido, as variedades estándar, ri-cas en ácido linoleico, parecen máis acaídas ca as novas variedades alto oleico.

NOTASa) A bibliografía citada neste traballo está a disposi-

ción dos lectores mediante contacto co primeiro autor.b) Este artigo é a parte II doutro traballo publicado

no número 109 da revista Afriga.


Solamente con alimentos de alta calidad se obtienen altas producciones en las vacas lecheras. El buen ensilado de maíz es básico para la producción

Consiga máxima rentabilidad con los productos de ensilado de BONSILAGE MAÍZ

: un 5 % más de alimento digestible: un 5 % menos de pérdidas del ensilado en el frente4 un 10 % más de energía con BONSILAGE MAÍZ

Más energía y más leche por hectárea gracias a la estabilidad de su ensilado de maízCon las mismas Has. más alimento y de más calidad para sus animales

En momentos en los que el precio de las materias primas aumenta sobremanera, la energía adicional que aporta BONSILAGE MAÍZ es más valiosa que nunca (de 100 a 170 €/ha. de incremento de beneficios)

MARAGATOS, 7549600 [email protected] 63 04 97

www.schaumann.info

pub_sersia.indd 73 19/08/2014 19:34


ensilado74

Presentamos unha síntese da investigación realizada polo CIAM sobre a evolución da produción e da calidade do millo forraxeiro coa madurez, co fin de definir a data óptima da súa colleita e avaliar os criterios do momento máis adecuado para a súa recolección en Galicia.

VARIACIÓN DA PRODUCIÓN E VALOR NUTRITIVO DO MILLO FORRAXEIRO COA MADUREZ: AVALIACIÓN DE CRITERIOS OBXECTIVOS PARA ESTIMAR O MOMENTO ÓPTIMO DE COLLEITA

S. Pereira-Crespo1, G. Flores-Calvete, A. González-Arráez, B. Fernández-Lorenzo, A. Aguión, J. Valladares e C. ReschCentro de Investigacións Agrarias de Mabegondo (CIAM) 1 [email protected]

INTRODUCIÓNO estado de madurez ten importantes efectos en moitas ca-racterísticas do millo cultivado para ensilar. O rendemento to-tal da colleita, o contido en materia seca, a porcentaxe de gran, a dixestibilidade da cana (Daynard e Hunter, 1975), as perdas no ensilado (Giardini et al., 1976) e a inxestión de materia seca de ensilado (Malterre, 1976) son factores que poden ser influenciados polo estado de madurez da planta. O momento adecuado da colleita da planta de millo debe asegurar a exis-tencia dun compromiso entre o rendemento de materia seca, suficiente concentración de azucres solubles para a fermenta-ción no silo e máximo valor nutricional para o gando.

Desde o punto de vista práctico, é de grande interese para o manexo do cultivo dispoñer dun método obxectivo e fiable de determinación do momento óptimo de colleita.

Diversos autores (Havilah et al., 1995; Wiersma et al., 1993, e Hunter et al., 1991) indicaron que a posición da liña de leite (ML) no gran é unha guía fiable do estado de madurez da planta, que pode ser usada como criterio de manexo para indicar a proximidade do momento óptimo de colleita en condicións normais de cultivo.

Esta liña é a interfase entre as porcións de endospermo leitoso e sólido do gran, que sinala a zona de deposición de amidón no proceso de enchido do gran. Cando a planta ma-dura, a devandita liña avanza dende o extremo distal do gran cara ao punto de inserción deste no carozo, lugar a través do cal se produce a transferencia de nutrientes da planta ao gran. O estado de madurez fisiolóxica da planta vén indicado pola aparición dunha capa de células mortas na base do gran (es-tado de “liña negra” ou BL), sinalando que o transporte de nutrientes ao gran chegou á súa fin.

Para Bal et al. (1997) o estado óptimo de colleita do millo ensilado destinado á alimentación de vacas de leite sitúase en-tre os estados de 1/4 ML e 2/3 ML, intervalo no cal, segundo os devanditos autores, o ensilado de millo proporciona maior inxestión de materia seca dixestible e maior produción de leite que calquera outro estado de madurez.

Co fin de contrastar a utilidade dos métodos de campo para estimar o momento óptimo de colleita do millo forraxeiro, realizouse un traballo de investigación de dous anos de dura-ción no cal se estudaron nove híbridos comerciais cultivados en dúas localidades (zona costeira atlántica e zona interior de Galicia), que foron recollidos en cinco momentos de madurez diferentes, nos que se mediron distintos criterios obxectivos de determinación da madurez. Para explicar mellor a evolu-ción da composición química, da dixestibilidade e do rende-mento por hectárea da planta enteira, mediuse por separado o comportamento das fraccións parte verde e espiga.

AFRIGA112_ensilado_sonia_galego.indd 74 15/08/2014 20:56


75ensilado

LALSIL® Fresh, Lactobacillus buchneri NCIMB 40788 :

• Limita las pérdidas por mohos y hongos,

• Conserva su ensilado fresco y apetente hasta el comedero,

• Optimiza el valor nutricional de su ensilado.

La solución más fresca para su ensilado

A cada ensilado su solución Lalsil

www.lallemandanimalnutrition.comLALLEMAND BIO, SLTélf : (+34) 93 241 33 80 Email : [email protected]

- R

CS

Lal

lem

and

405

720

194

- 0

4200

9.

No presente traballo exponse un resumo dos resulta-dos deste estudo, cuxo obxectivo é contribuír a incre-mentar o coñecemento acerca da evolución da calidade da planta de millo forraxeiro coa madurez, definir a data óptima de colleita e avaliar os criterios obxectivos de estimación do momento máis adecuado para a reco-lección en condicións de cultivo en Galicia.

CARACTERÍSTICAS DO ENSAIO

LOCALIZACIÓN E DISPOSICIÓN DO ENSAIOO ensaio levouse a cabo nas fincas experimentais do CIAM, sito en Mabegondo, concello de Abegondo (provincia da Coruña), e no concello da Pobra do Brollón (provincia de Lugo). A primeira está situada na zona costeira atlántica de Galicia, a 100 m de alti-tude, con solos de textura franco-limosa e clima tem-pero-húmido, de invernos suaves e chuviosos, e veráns suaves e relativamente secos. A segunda localidade sitúase na zona interior galega, con solos de textura franco-arxilosa e clima continental, de invernos fríos e chuviosos, e veráns calorosos e moi secos. O cultivo do millo na finca de Mabegondo realizouse en secano e na finca da Pobra do Brollón en regadío. Nesta loca-lidade comezouse a regar o cultivo a comezos de xullo, por aspersión, ata mediados de setembro, segundo as necesidades do cultivo.

As variedades estudadas foron catro híbridos co-merciais do ciclo FAO 200, tres do ciclo FAO 300 e dous do ciclo FAO 400, sementados arredor da segunda semana de maio a unha densidade ini-cial de 120 mil plantas/ha. A fertilización achega-da e os coidados culturais foron os habituais para este cultivo. Dentro de cada localidade e ano, o deseño elixido foi o de parcelas subdivididas, onde a parcela principal foi a data de colleita e a subparcela a variedade, con dúas repeticións. Os momentos de colleita para cada variedade foron cinco, a intervalos semanais, comezando a partir da sexta semana tras a floración feminina ata a décima semana (momentos de corte S6 a S10, respectivamente). Considerouse o momento da floración feminina cando eran visibles os estigmas (sedas) do 50 % de plantas de cada unha das variedades.

TOMA DE MOSTRAS E DATOS DE CAMPO NAS DIFERENTES DATAS DE COLLEITANo momento de corte correspondente a cada variedade recolléronse ao azar 30 plantas das oito liñas centrais da parcela elemental, cortándoas de modo manual a unha altura de aproximadamente 12-15 cm. Cada planta separouse nas fraccións espiga (ESP: gran+carozo) e parte verde (PV: penacho+follas+talo+espatas) e rexis-trouse o peso total da planta e o das dúas fraccións. Estas foron picadas por separado nunha trituradora de forraxes e tomouse unha mostra representativa de aproximadamente 500 g de cada fracción para determi-nar o seu contido en materia seca e a súa composición química no laboratorio.



ensilado76

En cada data de corte foi rexistrado o número de follas secas da planta dende a base do talo e, a partir dos datos termométricos rexistrados nas estacións meteorolóxicas das fincas de Mabegondo e da Pobra do Brollón, realizouse o cálculo da acumulación de Unidades Térmicas de Crece-mento (UTC) diarias ao longo do período de ensaio, to-mando unha temperatura base de 6 °C e un límite superior de 30 °C (Derieux, 1988). Así mesmo, en cada data deter-minouse a posición da liña de leite do gran na parte media da espiga principal de cada planta. Para iso foi empregado o criterio de Hunter et al. (1991), asignando a cada espi-ga un valor entre 1 e 5 segundo os seguintes estadios de desenvolvemento do gran:

1. Endospermo totalmente líquido: non é visible a liña de leite.

2. O 25 % do gran está cheo de endospermo solidificado: a liña de leite atópase no cuarto superior da lonxitude do gran.

3. O 50 % do endospermo é sólido: a liña de leite atópase no punto medio do gran.

4. O 75 % do gran contén endospermo sólido: a liña de leite atópase arredor dos ¾ de percorrido.

5. O endospermo está completamente sólido: non se pode apreciar a liña de leite e na base do gran aparece unha capa de abscisión de cor marrón ou negra que indica a ma-durez fisiolóxica da planta.

ANÁLISE DE MOSTRASDeterminouse o contido en materia seca (MS) das mostras de espiga e parte vexetativa mediante secado en estufa de aire forzado a 80 °C durante 24 e 16 h, respectivamente, e foron moídas posteriormente a 1 mm. O contido en ma-teria orgánica (MO) determinouse nun analizador termo-gravimétrico e os contidos en proteína bruta (PB), fibra ácido deterxente (FAD), dixestibilidade in vitro da ma-teria orgánica (IVDMO), carbohidratos solubles en auga (CSA) e carbohidratos non estruturais totais (CNET) es-timáronse mediante espectrofotometría NIRS, utilizando as calibracións desenvolvidas no CIAM por diferentes au-tores. A concentración de amidón na materia seca da espi-ga tomouse como a diferenza entre os contidos en CNET e CSA da devandita fracción. Os valores correspondentes á planta enteira (PE) obtivéronse combinando os resultados analíticos obtidos para as fraccións ESP e PV coas súas respectivas proporcións, en peso, na materia seca total da planta enteira.

RESULTADOSOs días transcorridos entre a sementeira e a primeira data de colleita (semana 6 tras a floración feminina) foron 115±5,3 e 125±5,9 para os anos 2001 e 2002, como media das dúas localidades e o conxunto das variedades (táboa 1). As datas medias de floración do conxunto de varieda-des e o intervalo entre datas correspondentes á variedade máis precoz e a máis tardía foron, en 2001, o 21 de xullo (intervalo do 12 ao 31 de xullo) e o 3 de agosto (intervalo do 20 de xullo ao 8 de agosto), para as localidades da Po-bra do Brollón e Mabegondo, respectivamente. En 2002, as citadas datas para ambas as localidades foron, respec-tivamente, o 30 de xullo (intervalo do 20 de xullo ao 6 de agosto) e o 15 de agosto (intervalo do 4 ao 26 de agosto) e resultou para o conxunto de variedades nas dúas locali-dades unha data media de floración 10 días máis tardía en 2002 respecto a 2001 e, para o conxunto de variedades nos dous anos, 14 días máis cedo na localidade da Pobra do Brollón respecto á de Mabegondo. A maior precocidade na floración o segundo ano de estudo explícase polas menores temperaturas entre maio e agosto comparadas co primeiro ano (-1,2 °C en Mabegondo e -2,4 °C na Pobra do Bro-llón, respectivamente).

Táboa 1. Valores medios de Unidades Térmicas de Crecemento e días de cultivo nos dous anos de ensaio

Ano 2001 Ano 2002

Semana tras floración

UTC1

Días transcorri-dos sementeira-

colleitaUTC1

Días transcorri-dos sementeira-

colleita

6 1.478±129 115±5,3 1.456±68 125±5,9

7 1.558±139 122±5,4 1.535±67 132±5,9

8 1.638±142 129±5,6 1.609±60 139±5,9

9 1.714±139 136±5,9 1.682±59 146±5,9

10 1.784±139 143±5,6 1.750±58 153±5,9

Data media de sementeira: 15 de maio (2001); 14 de maio (2002)Días transcorridos entre sementeira e floración: 74±5,3 (2001); 85±5,9 (2001)1 Unidades Térmicas de Crecemento, temperatura base 6 ºC

VALORES MEDIOS DO CONXUNTO DE MOSTRASOs valores medios e os rangos de variación da composición química, dixestibilidade e rendemento da planta enteira de millo e as fraccións espiga e parte verde para o conxunto das mostras amósanse na táboa 2. Para a planta enteira, o con-tido medio de materia seca (MS, %) foi de 33,3 %, mentres que a composición química media (% MS) foi a seguinte: materia orgánica (MO), 96,6; proteína bruta (PB), 6,0; fibra ácido deterxente (FAD), 22,9; carbohidratos non estrutu-rais (CNET), 45,8; carbohidratos solubles (CSA), 11,7, e amidón (AMID), 34,1. A dixestibilidade media da materia orgánica (IVDMO) foi do 74,0 % e o rendemento unitario hectárea foi de 18,4 t MS ha-1 e 13,2 t de materia orgánica dixestible (MOD) ha-1. Aproximadamente 1 kg de MOD equivale a 1,35 Unidades Forraxeiras Leite (UFL) ou 2,3 Mcal de Enerxía Neta Leite (ENL) [Andrieu et al., 1998].

Para as fraccións parte verde (PV) e espiga (ESP), o va-lor medio de MS (%) foi de 23,0 e de 52,4, respectivamen-te. A composición química media das devanditas fraccións foi, respectivamente (en % MS), MO 94,0 e 98,2 %; PB

CONSIDEROUSE O MOMENTO DA FLORACIÓN FEMININA CANDO ERAN VISIBLES OS ESTIGMAS (SEDAS) DO 50 % DE PLANTAS DE CADA UNHA DAS VARIEDADES



77ensilado

krone big X*Picadora de forraje

Importador exclusivo para España979 728 450 - www.deltacinco.es Consulte nuestra red de distribuidores

* • Amplia gama de motores MAn desde 480 hasta 1000 CV.• Transmisión a las cuatro ruedas completamente hidrostática.• Amplia gama de cabezales disponibles. - easy Collect: cabezales para maiz de 4.5, 6, 7.5, 9 y 10.5 m. - easy Flow: pick-up para hierba de 3 m. de anchura. - X-Disc: cabezal de corte directo de 6,2 m. de anchura.• Seis rodillos alimentadores y tambor picador de 20, 28 ó 40

cuchillas (especial para biogas).

krone big X*Picadora de forraje

Importador exclusivo para España979 728 450 - www.deltacinco.es Consulte nuestra red de distribuidores

* • Amplia gama de motores MAn desde 480 hasta 1000 CV.• Transmisión a las cuatro ruedas completamente hidrostática.• Amplia gama de cabezales disponibles. - easy Collect: cabezales para maiz de 4.5, 6, 7.5, 9 y 10.5 m. - easy Flow: pick-up para hierba de 3 m. de anchura. - X-Disc: cabezal de corte directo de 6,2 m. de anchura.• Seis rodillos alimentadores y tambor picador de 20, 28 ó 40

cuchillas (especial para biogas).

5,0 e 7,0 %; FAD 40,5 e 9,0 %, e CSA 14,5 e 9,4 %. O valor medio do contido en CNET (% MS) da espiga foi de 70,6 e o de amidón foi do 61,2.

O rendemento total por hectárea das fraccións PV e ESP foi de 8,3 e 10,2 t MS ha-1, e de 4,7 e 8,4 t MOD ha-1, respectivamente. Por tanto, a participación da espiga no rendemento total da planta superou á da parte verde, como media, no intervalo de datas de corte estudadas, e foi do 55,4 % para o rendemento total de MS e do 63,9 % para o rendemento total de MOD por hectárea, respectivamente.

Destácase a elevada variabilidade do contido en amidón da planta enteira, que mostrou un coeficiente de variación do 31,4 %, respectivamente, atribuíble non só aos distin-tos ambientes e xenotipos, senón ao efecto do proceso de

translocación de azucres da parte verde á espiga co avance cara á madurez da planta. En consecuencia, é de salientar tamén a alta variabilidade do contido en azucres (CSA), tanto na planta enteira (cv 21,0 %) coma nas fraccións PV (28,2 %) e ESP (cv 16,4 %).

O valor medio de dixestibilidade da espiga foi elevado (IVDMO 84,1 %) e claramente superior ao da parte verde da planta (IVDMO 60,6 %). Por outra banda, foi observa-da unha baixa variabilidade no valor de dixestibilidade da espiga (cv 2,5 %), que se ve notablemente incrementado na fracción parte verde da planta (cv 6,5 %).

Nunha revisión sobre as fontes de variación do valor nu-tritivo da planta de millo, Demarquilly (1994) indica que, en condicions de cultivo normais, a materia seca aumenta de forma consistente entre os estados de floración ao esta-do vítreo. Ao mesmo tempo, os contidos en cinzas, nitró-xeno e fibra diminúen lixeiramente, mentres que o contido en glícidos solubles diminúe con rapidez en beneficio do contido en amidón. A relativa constancia da dixestibilida-de da espiga, entre híbridos recollidos no mesmo estado de madurez e entre diferentes estados de madurez para o mesmo híbrido, foi sinalada por diversos autores. Entre eles, Deinum et al. (1984) e Demarquilly (1994) indican un valor medio entre 84-85 %, o que coincide cos resulta-dos obtidos neste estudo (valor medio 84,1), aínda que foi observado un rango de variación relativamente importante, entre 76,4 e 88,8 % para o conxunto das mostras.

O MOMENTO ADECUADO DA COLLEITA DA PLANTA DE MILLO DEBE ASEGURAR A EXISTENCIA DUN COMPROMISO ENTRE O RENDEMENTO DE MATERIA SECA, SUFICIENTE CONCENTRACIÓN DE AZUCRES SOLUBLES PARA A FERMENTACIÓN NO SILO E MÁXIMO VALOR NUTRICIONAL PARA O GANDO



ensilado78

EFECTO DA DATA DE CORTE SOBRE A CALIDADE E O RENDEMENTO DA PLANTA ENTEIRA DE MILLO E AS FRACCIÓNS PARTE VERDE E ESPIGAContido en materia seca e composición químicaConforme a planta madura, aumenta claramente o contido en materia seca da planta enteira, da parte verde e da espi-ga, que aumentou de forma practicamente linear no noso ensaio entre as semanas 6 e 10 tras a floración feminina. O aumento medio por semana de MS observado foi de 2,6, 1,2 e 3,6 unidades (% MS) para PE, PV e ESP, respectiva-mente (táboa 3). O avance cara á madurez no período ci-tado reduciu de xeito significativo o contido en fibra ácido deterxente da planta enteira e da espiga e incrementou o da parte verde.

A acumulación de carbohidratos non estruturais na planta enteira e a súa distribución nas diferentes fraccións desta é función da actividade fotosintética da planta e depende do seu estado de madurez. Como era de esperar, a evolución do contido en CNET tivo lugar de maneira inversa á observada para a fibra e detectouse un incremento significativo na fracción espiga e na plan-ta enteira co avance da madurez. Evidénciase a transfor-mación dos azucres da planta en amidón cando a planta madura polo descenso na concentración de carbohidratos solubles (CSA) e o incremento en amidón na planta en-teira (valores de 13,7 a 10,4 % MS para o contido en CSA e de 25,9 a 40,1 % MS para o de amidón, cortes S6 a S10, respectivamente).

MS %Composición química (% MS) Dixestibilidade Produción (t/ha)

MO PB FAD CSA CNET AMID IVDMO % t MS/ha t MOD/haPlanta enteiraMedia 33,3 96,6 6,1 22,9 11,7 45,8 34,1 74,0 18,4 13,2

CV 15,3 0,5 11,8 9,6 21,0 10,8 18,3 3,1 21,3 20,6

Máximo 48,6 98,4 7,7 29,1 20,8 59,2 49,7 79,4 30,9 20,8

Mínimo 22,3 94,4 4,0 18,0 6,6 32,1 16,8 67,7 9,5 7,0

Parte verde (planta enteira sen espiga)Media 23,0 94,0 5,0 40,5 14,5 - - 60,6 8,3 4,7

CV 14,8 0,8 20,7 7,2 28,2 - - 6,5 27,0 27,3

Máximo 35,5 97,3 8,0 49,9 27,3 - - 70,4 16,1 8,4

Mínimo 16,0 91,9 2,5 31,0 5,2 - - 46,9 3,5 2,1

EspigaMedia 52,4 98,2 7,0 9,0 9,4 70,6 61,2 84,1 10,2 8,4

CV 11,7 0,6 11,3 14,3 16,4 7,8 30,1 2,5 22,4 22,8

Máximo 68,0 99,9 9,2 12,9 13,4 86,7 73,4 88,8 16,6 13,5

Mínimo 37,0 97,0 5,1 6,3 5,7 51,0 45,3 76,4 5,4 4,4CV: coeficiente de variación % MS: materia seca, MO: materia orgánica, PB: proteína bruta, FAD: fibra ácido deterxente, CSA: carbohidratos solubles en auga, CNET: carbohidratos non estruturais totais, AMID: amidón, IVDMO: dixestibilidade da MO in vitro, MOD: materia orgánica dixestible

Táboa 2. Valores medios de composición química, dixestibilidade e rendemento da planta enteira de millo e as fraccións parte verde e espiga

76

75

74

73

72

716 7

Semana

2001 2002 Magebondo A Pobra do Brollón

IVD

MO

(%)

8 9 10

16

15

14

13

12

116 7

Semana

t MO

D/h

a

8 9 10

Figura 1a Figura 1B

efecto da madurez sobre a evolución da dixestibilidade in vitro da materia orgánica (iVdMo) e o rendemento en materia orgánica dixestible (Mod) da planta enteira de millo


Distribuido por:Xenética e Servicios Gandeiros S.A.Polig.Ind.MilladoiroRúa Castiñeiras nave 112 A215.895 AmesA Coruña981 941794609 218992

CONSIGA MÁS ENERGÍA Y MEJORES CALIDADES EN EL ENSILADO DE MAÍZ

OPTISIL FEED-STABIL GRANULADOOPTISIL FEED-STABIL LIQUIDOOptisil Feed-Stabil es un conservante químico en presentación líquida o granulado NO CORROSIVO a base de benzoato sódico y sorbato potásico que controla el crecimiento de hongos y levaduras en el ensilado de maíz y nos permite conseguir una mayor estabilidad aeróbica.

• Optisil Feed-Stabil Líquido: 1 a 2 lts/TM forraje (últimas capas 2 lt/TM)

• Optisil Feed-Stabil Granulado: 2-3 kgs/TM forraje (últimas capas 3 kg/TM) por m2: 0,50 kgs/m2, m3: 1 kg/m

OPTISIL BIOLAC-1• Lactobacillus Buchneri 1x1011 cfu/g

• Dosis: 100 grs/100 TM forraje

Bacterias heterofermentativas que mejoran la estabilidad aeróbica el ensilado de maíz. El Lactobacillus Buchneri produce ácido láctico y ácido acético que nos ayuda a proteger todo el valor nutritivo del silo de maíz y prevenir el deterioro aeróbico causado por hongos y levaduras.

PRODUCTOS PARA ESTABILIDAD AERÓBICA EN SILOS DE MAÍZ Y

GRANO HÚMEDO, PASTONE, BAGAZO, SUBPRODUCTOS, etc.

OPTISIL

FEED-STABIL

OPTISIL FEED –

STABIL

Optisil

BIOLAC-1

OPTISIL

BIOLAC-3

Presentación:

garrafas 26 lts

Presentación

sacos 25 kgs

Sobres 100 grs Sobres 100 grs

Benzoato sódico

(E211), Sorbato

potásico (E202)

Sorbato potásico

(E202), Propionato

cálcico (E282),Formiato

cálcico (E238),

Benzoato sódico (E211)

Lactobacillus buchneri

(DSM 13573)

Contenido total de

bacterias: min. 1x1011

cfu/g

Lactobacillus plantarum

(DSM 3676, DSM 3677)

Lactobacillus buchneri

(DSM 13573)

Contenido Total

Bacteriológico: min. 2x1011

ufc/g

1 a 2 litros/ TM

Últimas capas: 2 l/t

Por m²: 0,25 l/m²

Por m³: 0,50 l/m³

1 a 3 kgs/TM

Últimas capas 3 Kg/t

Por m²: 0,50 kg/m²

Por m³: 1 kg/m³

100 grs/100 TM de

forraje

100 grs/100 TM de

forraje

Silos de maíz (Estabilidad aeróbica):

Optisil Feed-Stabil en última capa a 2 l/t

Tratamiento en

superfície (la última

capa)

Aplicar sobre el último

tercio del silo (30%)

Dosis Feed-Stabil

(líquido o granulado):

1-2 l/t o 2-3 kg/t

Silos de maíz (Estabilidad aeróbica): Uso de

Lactobacillus Buchneri (todo el silo)

Tratamiento total

(en todo el silo)

Para producir

acético en todo el

silo y dar

estabilidad aeróbica

completa, hay que

tratar todo el silo!

(Son necesarias 8

semanas para que

L.Buchneri

produzca todo el

acético

Recomendaciones según la MS:

>40%: Feed-Stabil (químico)

30 – 40%: BIOLAC-1 (biológico)

Alto riesgo contaminación

hongos-levaduras:

Optisil Feed-Stabil (químico)

0

1

2

3

4

5

6

7

8

7 56 90

Control OPTISIL® Feed-Stabil (2 l/t)

Estabilidad aeróbica (dias)

Tiempo de fermentación (dias)

Efecto de Optisil®

Feed-Stabil en la estabilidad

aeróbica según tiempo fermentación

Silo de maíz

(Referencia: Chamber of Agriculture Lower-Saxony, Germany, 2007)

Efecto de Optisil Feed-Stabil en estabilidad

aeróbica de silos de maíz y pastone

maíz pastone

0

2

4

6

8

10

12

14

16

18

35 30 27 30 38 42 35 33 60 63 62 63

Control

Optisil Feed-Stabil

Efecto medio:

+ 6.7 dias


Tipo de silo

MS (%)

(Referencias: LWK Niedersachsen, 2006-20090; Humboldt

Universität Berlin, 2010; SLU Uppsala, 2010; SLU Skara,

2010)

OPTISIL BIOLAC-1: Lactobacillus Buchneri.Dosis: 1 g/t (1 sobre 100g/100t)

0

2

4

6

8

10

12

Control OPTISIL Biolac-1


Tipo de ensilado

MS (%)

maíz pastone hierba

35 31 31 39 62 64 21

Pruebas de eficacia del OPTISIL®

BIOLAC-1

(Referencias:

Spiekers, 2001; Hertwig,

2001; Pflaum, 2003;

Chamber of Agriculture

Lower-Saxony, 2007;

Humboldt

University, 2008)

Optisil®

Biolac-1

funciona en

cualquier

tipo de silo

y de materia

seca

39 41

pub_xesga_silo.indd 79 09/08/2014 17:55


ensilado80

Dixestibilidade in vitro da materia orgánicaPara o conxunto de ambientes e variedades, a dixestibi-lidade da planta enteira e da espiga non se viu afectada de forma significativa pola madurez da planta no período considerado, aínda que se observou unha tendencia a au-mentar lixeiramente o antedito valor ata a S8 para des-cender despois. A dixestibilidade da parte verde reduciuse significativamente ao longo dos diferentes cortes entre a semana sexta e décima, con valores de 63,3 e 58,3 % entre ambos os aproveitamentos.

Malia este descenso, a relativa constancia da dixestibili-dade da planta enteira explícase polo referido incremento da contribución da fracción espiga ao peso total da plan-ta, tal e como se comentou con anterioridade. Como pode observarse na figura 1A (na páxina anterior), para a plan-ta enteira houbo unha tendencia, máis ou menos marcada dependendo das localidades e dos anos, a presentar os va-lores máis elevados de dixestibilidade arredor da S8 e S9.

Rendemento en materia seca e materia orgánica dixesti-ble da planta enteiraO rendemento en materia seca da planta enteira incre-mentouse coa madurez e observáronse valores medios de

produción para as semanas sexta e décima de 16,8 e 19,5 t MS ha-1 respectivamente. A tendencia observada para o rendemento en materia orgánica dixestible (MOD), que se mostra na figura 1B (na páxina anterior), foi se-mellante á descrita para o rendemento en materia seca. A contribución da fracción espiga á produción total de materia orgánica dixestible por ha incrementouse de xeito significativo coa madurez no período considerado, desde 56,1 (S6) a 69,4 % (S10).

Os rendementos medios na localidade da Pobra do Brollón foron superiores aos de Mabegondo en +3 t MS e +2 t MOD ha-1 con base nas mellores condicións de cultivo na primeira finca, debido á maior temperatura durante o período de crecemento e á dispoñibilidade de regadío. Na Pobra do Brollón a produción de MS e MOD incrementouse significativamente ata a S9, men-tres que na de Mabegondo o rendemento obtido na S8 non se diferenciou de modo significativo do das dúas seguintes datas de colleita. Da mesma maneira, men-tres que no ano 2001 a partir da S8 non se incrementou significativamente a produción, como media das dúas localidades, en 2002 o devandito incremento continuou ata a semana novena.

Táboa 3. efecto da data de colleita (semanas tras a floración feminina) sobre a composición química, dixestibilidade in vitro e produción da planta enteira e as súas fraccións parte verde e espiga

Semana tras floración MS %Composición química (% MS) Dixestibilidade Produción (t/ha)

MO PB FAD CSA CNET AMID IVDMO % t MS/ha t MOD/haPlanta enteiraS6 28,0 96,3 6,0 24,8 13,7 39,6 25,9 73,4 16,8 11,8

S7 30,7 96,5 6,2 23,3 12,4 43,7 31,4 74,0 17,9 12,7

S8 33,3 96,6 6,2 22,7 11,3 46,7 35,4 74,3 18,7 13,4

S9 36,0 96,7 6,0 22,2 11,0 48,7 37,7 74,2 19,4 14,0

S10 38,6 96,9 6,1 21,6 10,4 50,5 40,1 74,0 19,5 14,0

p <0,0001 0,014 n.s. 0,001 0,025 <0,0001 0,001 n.s. n.s. 0,037

Parte verde (planta enteira sen espiga)S6 20,9 94,2 5,2 38,4 16,5 - - 63,3 8,7 5,2

S7 21,5 94,0 5,4 39,5 15,0 - - 61,9 8,4 4,9

S8 22,7 93,9 5,3 40,8 13,6 - - 60,4 8,3 4,7

S9 24,2 93,8 4,8 41,4 13,6 - - 59,3 8,2 4,5

S10 25,6 94,0 4,4 42,1 13,8 - - 58,3 7,8 4,3

p 0,004 n.s. 0,036 0,024 n.s. - - 0,012 n.s. n.s.

EspigaS6 44,5 98,2 7,0 10,3 10,4 63,8 53,4 83,6 8,0 6,6

S7 49,1 98,2 6,9 9,3 9,9 68,4 58,6 84,1 9,5 7,8

S8 52,8 98,3 6,9 8,6 9,3 72,4 63,1 84,7 10,4 8,7

S9 56,4 98,3 6,9 8,4 8,9 73,7 64,8 84,4 11,2 9,3

S10 59,3 98,2 7,1 8,3 8,2 74,5 66,3 83,9 11,7 9,7

p <0,0001 n.s. n.s. 0,011 n.s. 0,000 0,000 n.s. 0,001 0,001p: significación do test F no ANOVA; n.s.: non significativo (p>0,05) MS: materia seca, MO: materia orgánica, PB: proteína bruta, FAD: fibra ácido deterxente, CSA: carbohidratos solubles en auga, CNET: carbohidratos non estruturais totais, AMID: amidón, IVDMO: dixestibilidade da MO in vitro, MOD: materia orgánica dixestible

REALIZOUSE UN ESTUDO DE DOUS ANOS DE DURACIÓN NO CAL SE OBSERVARON NOVE HÍBRIDOS COMERCIAIS CULTIVADOS EN DÚAS LOCALIDADES GALEGAS (ZONA COSTEIRA ATLÁNTICA E ZONA INTERIOR), QUE FORON RECOLLIDOS EN CINCO MOMENTOS DE MADUREZ DIFERENTES


C

M

Y

CM

MY

CY

CMY

K

ANUNCIO PROTECTOR FORRAJE1.pdf 1 27/07/12 22:49

pub_delagro_millo.indd 81 10/08/2014 11:49


ensilado82

RELACIÓN ENTRE O RENDEMENTO EN MATERIA ORGÁNICA DIXESTIBLE POR HA, POSICIÓN DA LIÑA DE LEITE DO GRAN E CONTIDO EN MATERIA SECA PARA OS DIFERENTES HÍBRIDOS NOS DOUS ANOS DE ENSAIOO contido en humidade da planta enteira está inversa-mente relacionado co estado de madurez (Wiersma et al., 1993), é un bo indicador do estado de madurez do millo (e, polo tanto, do momento máis adecuado para recoller), como o demostra a elevada asociación observada entre este parámetro e os caracteres relacionados co desenvolvemen-to da espiga, con valores do coeficiente de correlación que oscilaron, para o conxunto das mostras, entre 0,70 para a porcentaxe de espiga e 0,78 para o contido en CNET. A práctica da determinación do contido en MS da planta re-quire dispoñer de instalacións para o secado da forraxe e a mostraxe require tempo, polo que esta medida é difícil de realizar.

De entre os criterios obxectivos de madurez conside-rados no estudo (número de follas secas da parte inferior da planta, unidades térmicas de crecemento e posición da liña de leite na espiga) foi este último o que mostrou unha maior correlación co contido en materia seca da planta enteira (r2=0,73), contido de amidón (r2=0,80) e porcen-taxe de espiga (r2=0,70), mentres que a acumulación de temperaturas (valor UTC) no período floración-colleita mostrou unha asociación lixeiramente inferior cos antedi-tos caracteres. O número de follas secas da parte inferior do talo foi o único criterio que mostrou una correlación significativa coa dixestibilidade in vitro da planta enteira para o conxunto das mostras, aínda que a magnitude da citada asociación foi baixa (r2=0,31). Os resultados poñen de manifesto a utilidade do criterio ML como indica-dor do estado de madurez da planta, asociado ao grao de desenvolvemento da espiga.

MOMENTO ÓPTIMO DE CORTEOs resultados obtidos neste estudo mostraron que o rende-mento se incrementaba ata a semana 8 ou 9, dependendo do ano e da localidade, e non variou de modo significativo nos aproveitamentos posteriores. A data que optimiza a produción de materia seca e materia orgánica dixestible por hectárea do cultivo está suxeita a variación entre anos e localidades e sitúase entre a semana oitava e novena tras a floración feminina. O comportamento homoxéneo das variedades estudadas respecto da produción alcanzada en cada data de corte é posta de manifesto pola ausencia da interacción significativa para o efecto corte x variedade.

Cando consideramos o conxunto de variedades ensaia-das, neste estudo o rendemento da planta enteira, tanto en termos de MS coma de MOD producida por ha, non se incrementou significativamente a partir do momento no que o contido en MS da planta enteira estaba entre o 33 e 36 % e o valor da liña de leite do gran situábase entre 3,1 e 3,8, dependendo das localidades e dos anos.

LIMITACIÓNS DO USO DO CRITERIO DA LIÑA DE LEITE (ML) COMO INDICADOR DO MOMENTO ÓPTIMO DE COLLEITAComparando o estado da liña de leite en cada tratamen-to no momento en que a produción de MOD por hectárea era máxima, puido comprobarse a consistencia do criterio da liña de leite como indicador do momento óptimo de co-lleita. Considerando o conxunto dos dous anos de ensaio e para as diferentes variedades, a posición da liña de leite no momento de corte a partir do cal non se rexistraron in-crementos significativos do rendemento en MOD oscilou entre valores extremos de 2,1 e 4,1 (aproximadamente de ½ a ¾ ML) cun contido en MS da planta enteira situado entre 30 e 37, que corresponden a aproveitamentos realizados ao redor das semanas 8 e 9 tras a floración feminina.

Os valores medios do contido en materia seca resultante de agrupar as variedades estudadas no presente traballo para os seus respectivos ciclos FAO 200, 300 e 400 resultaron ser de 34,5 %, 33,3 % e 30,7 % na semana 8; de 37,6 %, 35,8 % e 32,6 % na semana 9, e de 40,5 %, 38,4 % e 34,8 % na semana 10, respectivamente, o cal parece suxerir que para as variedades máis tardías a colleita podería atrasarse unha semana máis, incrementando o contido en MS e amidón, sen afectar de forma significativa ao rendemento en MS nin á dixestibilidade.

Con todo, debe terse en conta que, mentres que na lo-calidade da Pobra do Brollón, con maior integral térmica comparada con Mabegondo, os aproveitamentos que op-timizaron a produción de MOD por ha dos híbridos do ciclo 400 tiveron lugar ao longo das dúas primeiras sema-nas de outubro, en Mabegondo isto tivo lugar na última metade deste mes, en condicións climatolóxicas adversas debido ás precipitacións rexistradas durante os ensaios, en particular no ano 2002. Isto suxire que, en determinados anos, o uso de híbridos de ciclo superior a 300 pode resul-tar problemático nas condicións da Galicia atlántica norte ao alcanzarse o momento óptimo de colleita nun período con risco de altas precipitacións, que poden dificultar ou impedir o tránsito de maquinaria nas parcelas durante as operacións de ensilado.

O estado de madurez ten importantes efectos no millo cultivado para ensilar


Des

bloq

uea

nutrie

ntes

.Li

bera

ene

rgía

.Pi

onee

r 11

CFT

es e

l pr

imer

inoc

ulan

te

que

perm

ite d

isgr

egar

la

estruc

tura

de la

pare

d ce

lula

r, de

jand

o la

celu

losa

y la

hem

icel

ulos

a m

ás

disp

onib

les

a la

s ba

cter

ias

del

rum

en, y

por lo

tan

to, au

men

tand

ola

dig

estib

ilida

d y

la e

nerg

ía a

di

spos

ició

n de

l an

imal

.

Inoc

ulan

tes

Pion

eer:

más

cal

idad

y e

stab

ilida

dpa

ra s

u en

sila

do

Pion

eer

Hi-Bre

d Sp

ain,

S.L

. DuP

ont Ag

ricu

lture

& N

utritio

nOfi c

ina

Cent

ral:

Avda

. Rei

no U

nido

, 7. E

difi c

io A

dyte

c, 2

ª pl

ta. 4

1012

Sev

illa-

Tlf:

95

4 29

8 30

0w

ww

.pio

neer

.com

- p

iosp

a@pi

onee

r.com

® E

l óv

alo

de D

uPon

t es

mar

ca reg

istrad

a de

DuP

ont. P

ione

er y

el sí

mbo

lo d

el tra

peci

o, s

on m

arca

s re

gist

rada

s de

Pio

neer

Hi-B

red

Inte

rnat

iona

l In

c. D

es M

oine

s, Iow

a, U

SA.

Des

bloq

uea

nutrie

ntes

.

La rev

oluc

ión

en e

l en

sila

do

Dob

le e

fect

o:

1- M

ayor

con

sum

o de

mat

eria

sec

a: m

ás le

che

por va

ca

proc

eden

te d

e la

fi br

a (d

emos

trad

o en

ens

ayos

).

2- M

enos

cal

or y

may

or e

stab

ilida

d, g

raci

as a

una

sín

tesi

s co

ntro

lada

de

l áci

do a

cétic

o.

11C3

3 in

hibe

el de

sarr

ollo

de

mic

roor

gan

ism

os, m

ejor

a la

es

tabi

lidad

del

silo

y e

vita

el

cale

ntam

ient

o de

l fo

rraj

e en

el

com

eder

o.

Dob

le fun

ción

:

1- F

erm

enta

ción

ráp

ida.

2- L

arga

dur

ació

n.

El e

stab

iliza

dor.

Pion

eer

11A44

es

el

inoc

ulan

te idó

neo

para

es

tabi

lizar

la

calid

ad

del fo

rraj

e, e

vita

ndo

el c

alen

tam

ient

o y

la

degra

daci

ón d

el fre

nte

del si

lo, de

bido

a s

u ex

posi

ción

al ai

re.

Des

taca

por

:

Idón

eo p

ara

silo

s qu

e se

det

erio

ran

una

vez

abie

rtos

.

11C3

311

A44

Más

ene

rgía

y

esta

bilid

ad e

n el

silo

de

maí

z.in

ocul

ante

idó

neo

para

degra

daci

ón d

el fre

nte

pub_pioneer.indd 83 10/08/2014 11:49


ensilado84

Características: • Doble equipo de Crop Cracker: uno para maíz y otro

para cereales de invierno (trigo, cebada, avena, etc.)• Con inyector de bacterias inoculantes

Vendo máquina seminueva para preparar pastone y grano húmedo en chorizos de 5 pies

Tels: 629558710 - 618742195

Os híbridos máis precoces teñen a vantaxe de alcanzar o momento óptimo de colleita antes que os máis tardíos, o cal é unha vantaxe ante condicións climatolóxicas desfa-vorables, e tamén a de alcanzar maior contido en materia seca comparados con aqueles, se as condicións son favo-rables. Como contrapartida ao maior contido en materia seca e amidón dos híbridos precoces, debe considerarse o maior rendemento dos híbridos tardíos. En calquera caso, debe terse en conta a existencia de diferenzas da calidade e do rendemento entre xenotipos á hora da elección dun híbrido para ensilar.

Mentres que os resultados obtidos se axustan ao inter-valo descrito pola maior parte dos autores revisados, debe terse en conta a existencia dunha ampla variabilidade entre híbridos e anos para un mesmo valor de ML, polo que se suxire utilizar este criterio como un simple indicador da proximidade do momento óptimo de colleita.

CONCLUSIÓNS• O aproveitamento da planta enteira de millo realizado

entre a oitava e novena semana tras a floración feminina parece ser o momento máis adecuado para realizar a co-lleita, xa que a partir dese momento non son de esperar incrementos significativos de produción nin da concentra-ción de amidón e a dixestibilidade da planta mantense nun nivel próximo ao máximo.

• A colleita de híbridos de ciclo 400 no momento ópti-mo de madurez, nas condicións da Galicia atlántica norte, en determinados anos pode demorarse excesivamente ata finais de outubro, o que pode dificultar ou impedir a meca-nización dos traballos de ensilado debido ao alto risco de precipitacións intensas na antedita época.

• O criterio do estado de desenvolvemento do gran a través da evolución da liña de leite é un indicador útil do estado de madurez da planta. Para o conxunto de varie-dades ensaiadas, o rendemento en materia orgánica dixes-tible non se incrementou significativamente a partir do momento no que o contido en MS da planta enteira estaba entre o 33 e 36 % e o valor da liña de leite do gran situábase entre ½ e ¾ do seu percorrido.

• Con todo, o contido en MS de híbridos co mesmo es-tado de desenvolvemento do gran pode variar de forma im-portante entre híbridos, localidades e anos, o que limita a utilidade do criterio da liña de leite para estimar o contido en materia seca do cultivo nun momento da colleita.

OS RESULTADOS OBTIDOS NESTE ESTUDO MOSTRARON QUE O RENDEMENTO SE INCREMENTABA ATA A SEMANA 8 OU 9, DEPENDENDO DO ANO E DA LOCALIDADE, E NON VARIOU DE MODO SIGNIFICATIVO NOS APROVEITAMENTOS POSTERIORES

Momento da floración feminina do millo


Inoculantes para ensilajeHay más energía en su ensilado de la que usted piensa

ADVANCEADVANCE

www.grupoinnofarm.com

Innovaciones ganaderas

Inoculantes específicos para:

• Hierba• Maíz• Leguminosas• Cereal

y además, controle las MICOTOXINAS*

* En programa combinado con ULTRASORB

Inoculantes para ensilaje

y además, controla

las MICOTOXINAS*

Hay más energía en su ensilado de la que usted piensa

• Maíz• Hierba• Leguminosas• Cereal

www.grupoinnofarm.com* En programa combinado con ULTRASORB

inoculantes específicos para:

Innovaciones ganaderas

AdvAnce

AFRIGA112_pub_innofarm_02.indd 85 09/08/2014 17:24

AGROAMB está autorizada pola Administración española como PLANTA TÉCNICA para a elaboración de FERTILIZANTES orgánicos a partir de residuos e subprodutos biodegradables

I+D

+I

– D

ES

EN

VO

LVE

ME

NT

O L

OC

AL

– C

RE

AC

IÓN

DE

EM

PR

EG

O

(30

PO

ST

OS

DIR

EC

TO

S, M

ÁIS

DE

15

0 I

ND

IRE

CT

OS

) –

CA

PIT

AL

10

0%

GA

LE

GO

– G

LO

BA

LIZ

AC

IÓN

– E

NE

RX

ÍAS

RE

NO

VA

BL

ES

–

AGROAMB-TRESIMA UTEXESTIÓN E PRESTACIÓN DE SERVIZOS MEDIOAMBIENTAIS

Comercializa e coordina a prestación de servizos para a xestión ambiental integral dos distintos residuos (incluídos residuos perigosos). Desde a súa recente creación, xestiona máis de 50.000 tms/ano de residuos biodegradables.

TRESAMBLOXÍSTICA ESPECÍFICA EN CONTEDORES

Dispón de vehículos específicos en diferentes configuracións, adaptándose a cada necesidade medioambiental do cliente. Innovación e eficacia no transporte. Servizos de conselleiro de seguridade e operador de transportes.

AGROAMBVALORIZACIÓN E TRATAMENTO DE RESIDUOS BIODEGRADABLES

Titular da primeira planta cunha capacidade próxima a 300.000 tms/ano para a valorización e tratamento de residuos agrarios segundo o disposto no RD 824/2005 sobre fertilizantes, o RD 1310/1990 sobre a aplicación agrícola de lodos e o Regulamento CEE 1774/2002 sobre subprodutos animais. Agroamb aposta fortemente por I+D+i coa súa presenza en numerosos proxectos de investigación.

S E N T I D O D A R E C I C L A X E

AGROAMBGRUPO

ONEGA ARES, S.L.U.SERVIZOS AVANZADOS DE TECNOLOXÍA AGRARIA

Empresa de servizos agrarios que conta cos últimos equipos en mecanización para a sementeira, cultivo e posterior recolección das diferentes producións agrarias.

TROBO AGRÍCOLA, S.C.G.PRODUCIÓN INTEGRADA DA TERRA

Sociedade para a explotación en común da terra, orientada á produción integrada de forraxes e cultivos enerxéticos. Dispón dun banco de terras que supera as 3.000 hectáreas.

O Grupo AGROAMB está formado por un conxunto de empresas cuxa actividade completa o ciclo da xestión de residuos, contando para iso cun equipo multidisciplinar de profesionais con ampla experiencia na Xestión Medioambiental e Agronómica.

É unha compañía orientada a dar solucións de valorización e xestión integral dos residuos, empregando sempre as mellores técnicas dispoñibles e optimizando a loxística de transporte.

O Grupo AGROAMB posúe autorización para a xestión de:

Valorización e xestión de residuos sólidos urbanos (SC-U-NP-XV-00040 y SC-U-NP-XV-00036 )

Valorización e xestión de residuos industriais non perigosos (SC-I-NP-XV-00064 y RIV-24/01)

Rexeneración ambiental

Transporte de residuos perigosos (T/001/01)

Transporte de residuos sólidos urbanos (SC-U-NP-XRT- 00072)

Transporte de residuos industriais non perigosos (SC-I-NP-XRT-00083, SC-I-NP-XRT-00056 e SC-I-NP-XRT-00122)

Conforman o Grupo AGROAMB as seguintes empresas:

R/ Calzada das Gándaras, 11. Local baixo dta. 27003 LugoTeléfono (+34) 982 231 365

Fax (+34) 982 240 534E-mail [email protected] www.agroamb.com

Agroamb

pub_agroamb_galego.indd 86 10/08/2014 20:12

Neste número reprodúcense os resultados das avaliacións de variedades pratenses correspondentes a 2012, polo que quedan pendentes provisionalmente os resultados do segundo ano destas sementeiras. As restricións orzamentarias para estes estudos levados a cabo no CIAM motivaron a reestruturación dos ensaios.

VALOR AGRONÓMICO DAS VARIEDADES COMERCIAIS DE GRAMÍNEAS E LEGUMINOSAS PRATENSES. AVALIACIÓN DE 2012

N. Díaz Díaz, Mª D. Díaz Díaz, S. Crecente Campo, G. Flores Calvete Centro de Investigacións Agrarias de Mabegondo (CIAM) Apdo. 10, 15080 A Coruña

Ensaios en pequena parcela no CIAM

Dende 1978 ata 2012 avaliáronse en Galicia 231 va-riedades de raigrás italiano, 212 de raigrás inglés, 40 de raigrás híbrido, 92 de dactilo, 60 de festuca alta, 62 de trevo violeta, 49 de trevo branco e 60 de alfalfa, co obxec-tivo de coñecer o seu valor agronómico para a sementeira de pradeiras. Neste traballo preséntase unha síntese dos datos de todas as variedades avaliadas que están nas Listas Españolas de Variedades Comerciais ou no Catálogo Co-mún de Especies Agrícolas da Unión Europea.

A síntese obtívose por aplicación do método de mínimos cadrados á información dispoñible dende 1978 ata 2011, de maneira que cada variedade se pode comparar con todas e cada unha das restantes, dentro de cada especie, indepen-dentemente do ano en que se sementaran.

OBXECTIVOSintetizar a información obtida dende 1978 ata 2012 no programa de estudo do valor agronómico das varie-dades de raigrás italiano, raigrás inglés, raigrás híbrido, dactilo, festuca alta, trevo violeta, trevo branco e alfalfa en Galicia.


AGRICULtURA 87DOSSIER: CULtIVOS pRAtENSES

AFRIGA106_dossier_variedades_galego.indd 87 19/08/2014 16:49

Táboa 1Variedades de raigrás italiano alternativo inscritas na LEVC1 ou no CCUE2

Síntese dos datos de Galicia (período 1978-2012)

Variedades Ploidía3 Produción 1º ano4 Nº de ensaios

Casas comer-ciais

Adige T 106 3

Agraco 812 T 100 7 16,17

Andy T 98 11

Aramo D 103 8

Attila T 104 6

Avance T 97 11 3

Barcimatra T 94 3

Barcomet D 98 3 4,7

Barinella D 105 3

Baritmo D 97 3 4, 7

Barspectra T 96 47 7

Barspirit T 98 3 4, 7

Bartempo T 93 3 4, 7

Bartigra T 108 3

Barturbo T 95 3

Braulio T 99 12

Campivert T 101 21 5, 10

Canigo T 105 1 17

Caramba T 98 15

Claro T 97 13 16, 17

Daxus D 115 3

Druva D 98 3

Ducado D 87 3 6

Elunaria T 94 16

Energa T 98 42

Gipsyl D 88 3

Grazer D 87 3

Hellen T 99 3 12, 19

Jivet T 101 3

Jumper T 107 3

Labelle T 98 7

Lemnos T 104 3

Libonus T 104 6

Lifloria D 91 7

Limella D 101 7

Litop D 97 3

METODOLOXÍAToda variedade nova seméntase nas fincas experimentais do Centro de Investigacións Agrarias de Mabegondo (CIAM) en Mabegondo (A Coruña), a 100 m de altitude; A Pobra do Brollón (Lugo), a 400 m; e Marco da Curra (A Coruña), a 650.

Todas as especies se sementaron en todas as localidades, agás a alfalfa, que só se sementou na Pobra do Brollón e, algúns anos, en Mabegondo.

Para cada especie hai un experimento independente con parcelas elementais de 6,5 m2, dispostas en bloques ao azar con catro repeticións, que inclúe as variedades novas xunto con variedades coñecidas, da orde de 4 por experimento, e que serven de referencia.

Os experimentos fertilízanse anualmente con 160-240 kg/ha de N, 120 de P2O5 e 200 de K2O, e córtanse unhas 4-7 veces ao ano, durante dous anos en raigrás italiano e trevo violeta, e tres nas especies restantes. Determínase a produción en verde e contido en materia seca por parcela co obxecto de poder calcular a produción de cada corte e a anual, expresada en materia seca. As leguminosas non reciben nitróxeno.

Á súa vez, na localidade de Mabegondo seméntanse en liñas para determinar a precocidade do espigado en gramí-neas ou de floración en leguminosas. Os experimentos de raigrás inglés, dactilo e festuca alta mantéñense alén dos catro ou cinco anos, sen control da produción, para coñecer a súa persistencia, a cal se determina por observación visual en escala de 1 (desaparecida) a 9 (céspede denso).

RESULTADOSPor aplicación do método de mínimos cadrados, sintetizouse a información obtida sobre todas as variedades ensaiadas den-de 1978 ata 2012, expoñéndose nas táboas 1 a 9 os resultados das que están na Lista Española de Variedades Comerciais (LEVC), actualizada en febreiro do 2013, ou no Catálogo Común de Variedades de Especies Agrícolas da Unión Eu-ropea (CCUE), actualizado en febreiro do 2013. Na táboa 10 indícanse as datas aproximadas de principio do espigado para cada grupo de precocidade e especie.

CÓDIGOS DAS CASAS COMERCIAIS1. Advanta Ibérica, S.A.2. Agrusa3. Semillas Asturverde4. Clemson Seed S.L.5. Semillas Batlle, S.A.6. Calfensa Proyectos, S.L.7. Semillas Clemente, S.A. 8. Semillas Dalmau9. Semillas Fito, S.A.

10. Hortícola Alavesa, S.L.11. Semillas Marisa S.A.12. Comercial Morera, S.L.13. Semillas Pioneer, S.A.14. Rocalba, S.A.15. Senasa (Nickerson Sur, S.A.)16. Semillas Sevil, S.A. 17. Semillas El Solc18. Semillas Verón, S.A.19. Zulueta


aGriCULTUra88 DoSSiEr: CULTiVoS praTEnSES


Litoro T 88 3

Lolan T 101 3 3

Maddalena T 98 3

Major T 98 11

Melworld D 114 3

Missyl T 102 8

Mowester D 98 13

Nerissa D 103 3

Nival T 101 25

Padano T 110 3 14

Peleton T 102 22

Pollanum T 93 7 6

Pomba D 107 11

Promenade T 100 15 14, 18

Prompt D 103 13

Puigmal T 105 1 17

Sabroso T 101 6

Salam T 111 1 17

Samurai T 95 8

Shoot D 100 9

Sicoris T 101 1 17

Speedyl T 104 34 14, 18

Sprint D 97 2 16

Variedades de raigrás italiano alternativo (cont.)

A mellor selección de variedades, gramíneas e leguminosas

Galega de sementes

• Mesturas de pradeiras dispoñibles en envases de 10 e 25 kg• Aproveitamento intensivo durante todo o seu ciclo vexetativo, sega en verde, pastoreo e ensilado

MESTURAS ANUAIS, O MELLOR CULTIVO COMO ALTERNANCIA AO DO MILLOWAM 1 mesturas de gramíneas e leguminosas anuaisWAM PLUS MAGNUM mestura de gramínea + leguminosas anuaisWAM 2 mesturas de cereais e leguminosas

PRADEIRAS PERENNESWAM 3 sega intensiva e ensilado (3 anos)WAM 4 sega, pastoreo e ensilado (4 anos)WAM 5 pastoreo e henificado

Adaptadas ao clima e solos das zonas húmidas da Península Ibérica

pradeiras anuais e perennes

WAMESTRADA S. L. L. Zona industrial de Toedo, 36680 A Estrada, Pontevedra, EspañaTelf. e Fax (0034) 986 572 445

[email protected]

Varie

dade

s

Alimentación gandeira completa, equilibrada, rica en enerxía, proteína e alta

dixestibilidade.

Produtos pecuarios (leite e carne) de calidade suprema.

Redución de custos en fertilización N.

ALFALFAS INOCULADAS: Victoria, Plato, VerkoWESTERWOLD: Striker (t), Tamtbo (t), Lemnos (t)RAY GRASS ITALIANO: Teanna (t), Tetraflorum (t), Turtetra (t)RAY GRASS INGLÉS: Maja (t), Tove (t), Eminent (t)RAY GRASS INGLÉS: Nui (d), Temprano (d)RAY GRASS HÍBRIDO: Nadzieja, Boxer (t)TREVOS ANUAIS: ENCARNADO. Contea. PERSA. Lighting, Laser. MICHELIANO. ParadanaTREVOS PERENNES: LADINO. Huia, California, Regal, Seminole. VIOLETA. GLOBAL (D), TEMPUS (T), ViolaVEZA SATIVA: Nikian, José. AVEA NEGRA. Pratex. TRITICALE, GUISANTES. Ervika, Luna

Starter T 105 20 15

Surrey Nova D 91 2 4, 7

Torero T 92 2

Trinova T 97 40

Vallivert T 103 28 5, 10

Vespolini T 102 3

Vivaro T 109 3

Weldra D 94 6

Wesley T 101 9 1

Variedades non avaliadasVariedades Ploidía Casas comerciais

Angus 1 D 15

Bill T 15

Brixia D 15

Condado T 3

Liquattro T 2

1 LEVC = Lista Española de Variedades Comerciais2 CCUE = Catálogo Común de Variedades de Especies Agrícolas da Unión Europea 3 D = Diploide, T = Tetraploide4 100 =12,54 t/ha de materia seca (media de Tewera e Vitesse)


agricultura 89DOSSiEr: cultiVOS pratEnSES


Táboa 2Variedades de raigrás italiano non alternativo inscritas na LEVC1 ou no CCUE2

Síntese dos datos de Galicia (período 1978-2012)Variedades Ploidía3 Produción 1º ano4 Nº de ensaios Casas comerciais

Abys D 98 3

Agraco 811 T 103 7 17

Alamo D 98 3

Alouette T 94 3

Ansyl T 96 21 14

Antonia T 99 3

Barelli D 103 2 4, 7

Barextra T 99 4 4, 7

Bargrosso T 105 3

Barmega D 106 1

Bartrento T 92 1

Barultima 104 1

Bofur T 94 12

Bolero T 100 4 3

Caballo T 103 15 15

EF-486 Dasas D 91 3

Energyl D 102 3

Fabio T 100 4

Fox D 106 3

Inducer 104 2 15

Jeanne T 102 6

Liberta T 90 7 19

Ligrande D 95 2 6

Lipurus T 105 3 11

Livictory T 94 3

Minaret T 92 15

Modesto D 96 8

Mondora T 100 2 6

Montblanc T 99 20 1

Multimo T 100 17

Multisolc Ax9 D 99 7 17

Parfait T 99 3

Podium D 95 7

Ralino T 92 11 9

Roberta T 98 41

Salome T 103 3

Serenade T 93 13 14, 18

Sikem D 92 12 6

Solita T 100 4 17

Sultan T 101 3 3

Tauro T 94 3

Taurus T 103 18 15

Teanna T 92 7 15

Tetila T 94 10 16

Tonic T 94 7

Tur D 89 6

Turgo T 94 19

Urbana T 103 6

Vertibelo D 97 11 5, 10

Vicugna T 97 3

Zorro T 99 3


Adrina T 16Bardelta D 4, 7Gaza T 14, 18Star D 5, 10

1 LEVC = Lista Española de Variedades Comerciais2 CCUE = Catálogo Común de Variedades de Especies Agrícolas da Unión Europea3 D = Diploide, T = Tetraploide4 100 =12,54 t/ha de materia seca (media de Tewera e Vitesse)Todas as variedades espigan nun breve intervalo de tempo, cara a principios de maio en Mabegondo. Por iso non se fixeron grupos de precocidade

Vista dos ensaios de avaliación de raigrases para ensilar




VEA STRIGOSAPratex R1

www.rocalba.com Expresión vegetal

MESTURAS FORRAXEIRASAmplo catálogo de fórmulas adaptadas a distintos usos e terreos

Forraxescon nome

propioVEA STRIGOSA

Pratex R1

www.rocalba.com Expresión vegetal

MESTURAS FORRAXEIRASAmplo catálogo de fórmulas adaptadas a distintos usos e terreos

Forraxescon nome

propio

pub_rocalba_galego.indd 91 10/08/2014 11:44

Táboa 3Variedades de raigrás inglés inscritas na LEVC1 ou no CCUE2 Síntese dos datos de Galicia (período 1978-2012)

Variedades Ploidía3 Produción4 Persis-tencia5

Nº ensaios Casas comerciais1º ano 2º ano 1º/2º ano

Moi precoces6

Anaconda T 102 107 6,0 16/19 Belida D 96 93 4,5 25/25 3, 6, 8, 19 Bronsyn D 108 96 3/3 4, 7Charlene T 104 1Heraut D 92 97 3/3Jaran T 108 109 3/3 Liprinta D 99 100 5,5 5/5 Moy D 99 98 5,8 5/5 Naki D 85 82 3,2 3/3

Nui D 107 110 6,3 3/3 3, 4, 5, 6, 7, 10, 14, 16, 17, 18

Pimpernel D 97 103 5,3 6/2 17Pionero T 82 1 5, 10Roper D 100 102 5,4 8/8 Telstar D 99 94 5/5 PrecocesBaremon T 81 2 4, 7Belramo D 97 101 5,8 8/10 Gallico D 91 92 5,7 7/9 Lacerta T 116 104 3/3

Mathilde T 99 23, 5, 6, 9, 10,

14, 18, 19Neptun T 110 102 3/3 Prestige T 103 98 5/5 Rosalin T 96 96 5,8 9/9 IntermediasAubisque T 101 103 6,0 17/17 14, 18Bargala T 98 101 3/3 4, 7Baristra T 98 100 5,0 5/5 Barmaxima T 95 1 4, 7Barmedia T 103 102 5,7 3/3 Chicago D 98 95 3/3 Citadel T 92 96 4,6 14/13 Clermont T 104 103 5,7 11/11Courliss D 98 86 3/3Falstaff D 99 95 2/2 Fennema D 100 99 3/3Foxtrot D 90 100 2/2 Gandalf D 96 89 3/3Indiana D 86 102 2/2Clermont T 104 103 5,7 11/11Courliss D 98 86 3/3Falstaff D 99 95 2/2Fennema D 100 99 3/3Foxtrot D 90 100 2/2Gandalf D 96 89 3/3Indiana D 86 102 2/2Kimber D 99 94 3/3Lilora D 92 94 5,5 6/6Marino T 104 102 5,7 7/10Missouri T 103 100 2/2Napoleon T 95 96 2/2Option D 103 95 5,4 3/3Premium D 104 97 6,2 3/3Probat D 86 2Rosetta 101 1Stefani D 96 88 3/3 Tetramax T 97 103 5,4 8/8 5, 10Tonga T 99 97 4,8 14/13 Tove T 98 97 4,6 14/13 18Victorian D 90 91 3,8 3/3 15SerodiasAberavon D 85 105 2/2 Abercraigs T 111 101 2/2 Animo D 82 85 5,8 3/3 Argona D 87 88 4,7 6/6 Arvicola T 93 2Barata D 95 1 4, 7Barelan T 98 92 3/3 Barlet D 94 94 4,9 8/8

Barmilka D 94 91 3/3 4, 7Barpasto T 87 1 4, 7Barpastra T 91 89 4,7 7/7 Barplus D 99 98 5,5 3/3 Belfort T 100 93 2/2 Bovian T 104 94 5,8 3/3 Burton D 97 94 4,9 3/3 Calibra T 97 98 2/2 3, 17, 19Ciami D 115 108 5,5 12/10 Clanrye D 109 1Delphin T 104 99 3/3 11Elgon T 102 104 6,0 17/16 1Fanal T 90 91 4,5 7/7 Fetione T 101 101 6,2 9/9 Herbie D 98 92 5,7 15/16 14, 18Herbus T 97 95 5,7 9/8Kentaur T 108 104 3/3Kerdion D 86 82 5,4 7/7Modane T 100 92 3/3Orleans D 95 90 5,7 3/3Pastour D 96 100 2/2Perceval D 94 88 3/3Pomposo T 101 102 3/3Prana T 92 2 5, 6, 10Sirocco T 102 103 2/2 5, 10Tivoli T 94 89 2/2 York D 94 94 5,0 9/9 Moi serodiasAkurat T 93 2Alcander T 106 2 15Barflip D 94 1Barforma D 94 1 4, 7Barmoric D 96 88 3/3 Barnauta T 91 1 4, 7Barsintra T 109 97 3/3 4, 7Colorado T 98 98 5,3 15/10 Condesa T 95 98 5,9 49/51 Dombo D 101 102 5,4 70/72 15Drumbo D 103 1Dunluce T 98 1 4, 7Foresto D 102 2Forza T 100 99 3/3 Gazon D 84 88 3,6 3/3 Herbal T 101 98 3/3Loporello T 99 94 3/3 Mezo 95 2Montagne T 99 98 5,9 11/13 Penduick D 97 102 3/3 Pradal D 90 87 3/3Sydney D 95 93 5,7 3/3 Turandot T 106 88 3/3 Twystar D 98 86 3/3Verano T 100 90 3/3


Barnhem D 4, 7

Garibaldi T 5, 10, 15

Gossip T 17

Jumbo T 3

Malone T 4, 7

Meradonna T 5, 10

Portique T 1

1 LEVC = Lista Española de Variedades Comerciais2 CCUE = Catálogo Común de Variedades de Especies Agrícolas da Unión Europea3 D = Diploide, T = Tetraploide4 100 =10,89 e 9,14 t/ha materia seca (media de Frances, Reveille, Bri-gantia, Condesa e Dombo), no 1º e 2º ano, respectivamente5 Anotacións tras o 3º ano.. Escala 1-9, con valores máis altos para varie-dades máis persistentes. A escala centrouse facendo que a nota media de todas as variedades avaliadas fose 56 Datas de espigado dos distintos grupos de precocidade na táboa 10


aGrICULTUra92 DoSSIEr: CULTIVoS PraTEnSES


anunci praderas 210x297.fh11 30/7/12 13:17 P�gina 1

Composici�n

C M Y CM MY CY CMY K

pub_batlle.indd 93 10/08/2014 11:45

Táboa 4Variedades de raigrás híbrido inscritas na LEVC1 ou no CCUE2 Síntese dos datos de Galicia (período 1978-2012)

Variedades Ploidía3 Tipo4

Produción comparada con:Nº ensaios Casas comerciaisRaigrás inglés5 Raigrás italiano6

1º ano 2º ano 1º ano 2º anoMoi precoces7

Bastille T Ita 147 115 1 15Sabella D Ing 120 94 1PrecocesAlliance T Ita 150 117 1Banquet II Ing 136 106 2 6, 14, 15Belleek T Int 126 98 1Blason T Int 117 109 91 96 5/5 Citeliac T Ing 127 99 2Keurdor D Int 117 92 1Lemur D Ita 126 99 99 86 3/3Polly T Ing 108 104 85 92 14/10 Rusa T Ita 134 105 2Sirene T Ita 128 111 100 98 3/3Tirna T Int 112 103 88 91 15/10 IntermediasAberexcel T Ing 118 99 92 88 2/2 Aligote T Int 115 105 90 93 8/8Amalgam Int 123 97 1Augusta T Ita 114 101 89 89 27/16 Barladin T Int 110 102 86 90 6/6 4, 7Barsilo D Ita 119 101 93 89 6/6 4, 7Fortimo T Ing 114 101 89 89 5/5 3Gladiator T Int 103 100 80 89 3/3 Gosia t Ing 136 106 2Ibex T Int 129 104 101 92 4/3 3, 6Manawa8 D Ita 112 100 87 89 25/13 5, 9, 10, 14, 16, 18, 19 Molisto T Ing 105 96 82 85 8/7Neola T Ing 112 108 87 96 3/3 17Rubrido T Ita 123 107 97 95 7/5 5, 10Solid T Ing 106 95 83 84 3/3Store T Ing 106 98 83 87 5/5 Texy T Ita 114 106 89 94 30/24 3 SerodiasHybrix D Ita 123 99 96 88 5/5 Moi serodiasMolisto T Ing 105 96 82 85 8/8


Gala T 17Nadziega T 19Pletor 9Saikava T 19

1 LEVC = Lista Española de Variedades Comerciais

Ángel Gil González

Polígono Industrial Lalín 2000

Ciudad del Transporte, nave A-3

Lalín - Pontevedra 36500

Teléfono: 670 535 636

e-mail: [email protected] mellor selección de RAGT IBÉRICA de sementes

de pradeira, cereal, triticale, veza, colza etc.

2 CCUE = Catálogo Común de Variedades de Especies Agrícolas da Unión Europea

3 D = Diploide, T = Tetraploide4 Tipo: Ita = Italiano, Int = Intermedio, Ing= Inglés5 100 =10,88 e 9,21 t/ha materia seca (media de Frances, Reveille,

Brigantia, Condesa e Dombo), no 1º e 2º ano, respectivamente6 100 =13,91 e 10,40 t/ha materia seca (media de Exalta, Finul e Lifapo)

no 1º e 2º ano, respectivamente7 Datas de espigado dos distintos grupos de precocidade na táboa 108 Manawa figura na lista como Grasslands Manawa




Táboa 5Variedades de dactilo inscritas na LEVC1 ou no CCUE2


VariedadesProdución3 Nº ensaios

Casas comerciais1º ano 2º ano 1º/2º ano

Ultraprecoces4

Daga 96 104 6/6Moi precocesAccord 116 107 6/8 Ambassador 100 105 6/8 6Currie 97 94 2/2 Ereva 115 104 3/3 11Justus 98 102 6/8 Micol 85 97 3/3 9Terrano 92 99 3/3 Precoces

Amba 93 97 5/83, 4, 5, 6, 7, 8, 9,

10, 12, 14, 15, 16, 17, 18, 19

Artabro 111 104 36/37 Bardumas 108 100 3/6 Cristobal 112 103 3/6 Fala 86 98 2/2 Howlong 110 99 7/7 Lidacta 99 97 3/3 Lude 102 102 4/7 Lyra 87 3 5, 10, 11Niva 97 99 3/6 18Oberweihst 92 97 5/5 Prairial 98 98 27/30 Tarraco 107 101 6/8

IntermediasAthos 110 104 6/6 4, 7Baraula 94 94 6/9 4, 7Athos 110 104 6/6 4, 7Baraula 94 94 6/9 4, 7Bariton 111 103 3/6 Barlemas 110 99 6/5 Beluga 107 102 3/6 11Cambria 104 101 36/36 Fleurance 95 100 6/6 Lumont 109 101 3/3 4, 7Sparta 100 87 3/3 SerodiasDonata 91 90 5/5 Lidaglo 93 95 6/6 Ludac 111 106 5/5 11, 14, 18Moi serodiasBarmoral 102 101 3/3 Foly 106 101 3/3 11

Variedades de dactilo non avaliadasVariedades Casas comerciais

Loke 6Ludovic 1Luflor 15

1 LEVC = Lista Española de Variedades Comerciais2 CCUE = Catálogo Común de Variedades de Especies Agrícolas da

Unión Europea3 100 =9,42 e 9,69 t/ha materia seca (media de Cambria, Luna Roskilde e

Prairial) no 1º e 2º ano, respectivamente4 Datas de espigado dos distintos grupos de precocidade na táboa 10


aGrICULTUra 95DoSSIEr: CULTIVoS PraTEnSES


Táboa 6Variedades de festuca alta inscritas na LEVC1 ou no CCUE2




Moi precoces4

Bartucca 96 101 8/8 Wrangler 74 77 3/2 PrecocesAlix 111 103 6/8 17Baradiso 104 95 2/2 Bariane 93 97 2/5 4, 7 Belfine 96 94 2/5 11Eldorado 66 81 3/3

Fawn 96 96 36/442, 3, 4, 5, 6, 7, 9, 10, 14,

16, 17, 18, 19Florine 108 102 2/2 11Prosper 101 98 2/2 Segria 103 99 8/8 11, 12, 16, 17Seine 102 105 8/10 1, 15IntermediasBarolex 96 94 2/2 4, 7Dauphine 95 93 3/3 11Demeter 101 101 7/7 9Emeraude 92 99 2/2 SerodiasBarcel 99 95 8/8 Elfina 98 95 6/6 Feline 101 98 4/4 Fuego 96 100 6/6 14Hycor 111 106 4/4 Kora 95 104 4/4 6Rebel 77 86 4/4 Tima 104 103 44/49 5, 10, 14, 16, 18Moi serodiasAzteca 74 82 6/6 Miro 66 73 8/8 Safari 68 70 4/4

Variedades de festuca alta non avaliadasVariedade Casas comerciais

Bonsai 8Finelawn 3

1 LEVC = Lista Española de Variedades Comerciais2 CCUE = Catálogo Común de Variedades de Especies Agrícolas

da Unión Europea3 100 =9,65 e 10,10 t/ha materia seca (media de Fawn e Tima) no 1º e 2º

ano, respectivamente4 Datas de espigado dos distintos grupos de precocidade na táboa 10

Táboa 7Variedades de trevo violeta inscritas na LEVC ou no CCUE2

Síntese dos datos de asturias e Galicia (período 1978-2012)



Altaswede 83 83 8/4 Astur 98 120 1/1 Barfiola 95 104 9/9 Britta 87 90 4/5 Condado 89 101 2/2 Corvus 100 109 3/3 11Diper 97 107 3/3 15Discovery 99 104 3/3 Divin 95 105 3/3 11Heges4 101 102 6/6 Karim 106 106 4/4 4, 7, 14, 18Lemmon 91 112 4/4 4, 7Lucrum 90 99 5/5 6Maragato 103 99 11/9 Nemaro 83 97 3/3 12, 16Niké 90 96 3/3 4, 5, 6, 7, 9, 10, 19Perseo 90 99 4/4 Pica 92 112 1/1 Pirat 98 107 3/3 11Quinequelli 92 100 5/5 9Rajah 80 89 4/4 Salino 88 87 4/4 6

Start 95 104 3/33, 5, 10, 12, 14, 16,

17, 19Tedi 100 114 1/1 Verdi 89 103 3/3 Viola 96 100 3/3 14, 18, 19 Violetta 97 101 14/11

Variedades non avaliadasVariedade Casas comerciais

Chlumechy 5, 10Larus 3Merviot 1Suez 4, 7

1 LEVC = Lista Española de Variedades Comerciais2 CCUE = Catálogo Común de Variedades de Especies Agrícolas

da Unión Europea3 100 =12,59 e 11,34 t/ha MS (media de Maragato e Violetta) no 1º e 2º ano, respectivamente

4 Heges figura na lista como Heges Hohenheimer

Raigrás italiano bianual ao comezo de espigado a mediados de maio de 2013


aGrICULTUra96 DoSSIEr: CULTIVoS PraTEnSES


Táboa 8Variedades de trevo branco inscritas na LEVC1 ou no CCUE2


Variedades3Produción4 Nº ensaios Casas comerciais

1º ano 2º ano 1º/2º anoMoi pequenaKent5 84 83 2/2S 1846 87 92 5/6Pequena Abercrest 91 93 1/1Aberherald 88 94 1/1Barvian 83 87 5/6Nanouk 76 70 1/1 Rivendel 92 90 8/8 Pequena/Intermedia Abervantaje 102 101 1/1Alberta 112 97 1/1Crusader 101 103 1/1Huia7 98 99 15/15 1, 3, 4, 5, 7, 9, 10, 14, 15, 16, 17, 18, 19Lirepa 98 99 6/6Menna 106 98 1/1Milton 99 104 1/1 Tasman 104 105 3/3 Intermedia/GrandeAberdai 106 110 1/1 Alice 117 111 1/1 Apis 94 104 11Barblanca 97 103 1/1 Haifa 106 95 2/3 5, 6, 8, 9, 10, 16Lune de Mai 101 100 6/7

Lustar 101 107 1/1 4, 7, 14Milkanova 98 94 5/6 Olwen 105 106 6/6 Pitau7 99 104 5/6 Retor 94 88 2/2 Will 104 110 1/1 5, 10 Winter white 98 106 3/3 GrandeAran 117 122 1/1 Avalon 108 104 3/3 California8 102 101 10/10 1, 3, 4, 7, 9, 12, 15Ladino 94 88 1/1 Regal 104 107 8/8 4, 5, 7, 10, 17 Wawerley 94 100 1/1

Variedades non avaliadasVariedade Casas comerciaisBombus 5, 10Companion 5, 10Merwi 6Regalgraze 14, 18Ronny 3, 6, 7, 19

1 LEVC = Lista Española de Variedades Comerciais2 CCUE = Catálogo Común de Variedades de Especies Agrícolas da Unión Europea.3 Clasificadas polo tamaño de folla4 100 =9,59 e 8,17 t/ha materia seca (media de Huia e California) no 1º e 2º ano, respectivamente5 Kent figura na lista como Kent Wild White6 S 184 figura na lista como Aberystwyth S 1847 Huia e Pitau figuran na lista como Grasslands Huia e Grasslands Pitau8 California figura na lista como California Ladino


aGrICULTUra 97DoSSIEr: CULTIVoS PraTEnSES


Táboa 9Variedades de alfalfa inscritas na LEVC1 ou no CCUE2


VariedadesProdución3 Nº ensaios Casas

comerciais1º ano 2º ano 3º ano 1º/2º/3ºano

Alcor 96 98 1/1 17

Altiva 107 100 1/1 9

Aragón 92 95 98 15/15/15 2, 5, 10, 14, 17, 18, 19

Asmara 103 98 1/1

Aurora 88 84 84 2/2/2

Capitana 93 77 87 2/2/2 5, 10

Derby 101 88 87 5/5/4

Europe 102 99 100 18/18/17 3, 4, 7, 11

Gea 100 99 1/1 4, 7, 16

Gilboa 87 83 87 7/7/7

Giulia 104 100 1/1

Hunter River 95 91 1/1 16

Medina 89 78 93 2/2/2

Nogara 97 91 104 2/2/2 14

PK-57Q53 103 87 1/1 13

Planet 91 93 1/1 6

Salsa 104 94 1/1 11

San Isidro 98 101 100 13/13/13 14, 18

Sequel 93 72 80 2/2/2

Sutter 93 95 101 2/2/2

Tango 107 105 1/1 11

Verdor 99 98 1/1 4, 7

Victoria 96 101 103 6/6/6 5, 10, 14, 17, 18

Variedades de alfalfa non avaliadasVariedade Casas comerciais

Ampurdan 12

Belfeuil 14

Comete 11

Creno 3, 6

Emiliana 1, 15

Marina 1, 15

PR 56 S 82 13

PR 59N 49 13

PR 59N 59 13

Siriver 5, 10

Tierra de Campos 5, 10, 14

Venus 16

1 LEVC = Lista Española de Variedades Comerciais2 CCUE = Catálogo Común de Variedades de Especies Agrícolas da Unión Europea3100 =15,58, 14,87 e 13,97 t/ha materia seca (media de Europe e San Isidro) no 1º, 2º e 3º ano, respectivamente

Táboa 10Datas aproximadas de principio de espigado en cada grupo de precocidade en Mabegondo (abegondo, a Coruña) a 100 m de altitudeVariedades Raigrás inglés e híbrido Dactilo Festuca alta

Ultraprecoces m.-f. abril

Moi precoces f. abril f. abril f. marzo

Precoces p. maio p. maio p. abril

Intermedias p.-m. maio p.-m. maio m. abril

Serodias m.-f. maio m.-f. maio f. abril

Moi serodias f. maio f. maio p. maio

f. = finais; m.= mediados; p. = principios

broMo CaTárTiCo (*)

Variedade Casas comerciais

Baladin 5, 10

Luprime 4, 7

Sanson 9

fESTUCa DE praDoS (*)

Variedade Casas comerciaisDarimo 15Lipanther 6Preval 11Senu 3

fLEo (*)

Variedade Casas comerciaisAlma 5, 10Climax 3, 5, 10, 12, 14, 18Comer 6Phlewiola 5, 10

(*) Non hai Lista de Variedades Comerciais en España para estas especies. Por iso non están avaliadas

Sega de ensaios de fertilización nitroxenada con mesturas de gramíneas e leguminosas anuais




pub_delagroPradera.indd 99 15/08/2014 21:37


agricultura100 dossier: cultivos pratenses

INTRODUCIÓNNun artigo anterior publicado por este grupo de investi-gación nesta revista (Afriga 88, setembro-outubro 2010) revisábanse as vantaxes e os inconvenientes das legumino-sas forraxeiras para a produción de leite de calidade dife-renciada e discutíase acerca da súa utilización nas explo-tacións galegas. Nas conclusións indicábase que, debido á variabilidade imposta por factores xenéticos, de medio e de manexo, era necesario obter información local aplicable ás explotacións galegas, avaliando a resposta animal en en-saios específicos con gando vacún de leite.

No presente artigo móstrase un resumo dos principais resultados dun total de cinco ensaios de alimentación con vacas de leite (tres en pastoreo e dous con ensilados) reali-zados durante tres anos no CIAM. O obxectivo foi avaliar o efecto da utilización de leguminosas pratenses frescas e ensiladas sobre a produción, a composición e o perfil de áci-dos graxos do leite de vacún, comparadas co raigrás inglés. Estes ensaios abordáronse no decurso do proxecto PGIDT – 09MRU012E, financiado pola Xunta de Galicia e lidera-do pola empresa Leyma Central Lechera S.A.

Este artigo presenta un resumo de tres anos de ensaios de alimentación con vacas de leite, que foron desenvolvidos no Centro de Investigacións Agrarias de Mabegondo (CIAM).

LOCALIZACIÓN DOS ENSAIOSOs ensaios realizáronse entre os anos 2010 e 2012 na finca do CIAM (A Coruña, 43° 15´ N, 8° 18´ W), situada na zona costeira de Galicia a 100 m de altitude, en parcelas con solos franco-limosos de profundidade media, mode-radamente ácidos e de riqueza media en fósforo e potasio. As especies forraxeiras utilizadas foron tres leguminosas pratenses: alfalfa (Medicago sativa L.), trevo branco (Trifo-lium repens L.) e trevo violeta (T. pratense L.), comparadas coa especie gramínea raigrás inglés (Lolium perenne L.) que se utilizou como referencia. As dúas últimas especies (tre-vo violeta e raigrás inglés) estiveron presentes en todos os ensaios realizados.

ENSAIOS EN PASTOREO: DESCRICIÓN E RESULTADOSForon realizados tres experimentos en pastoreo os anos 2010, 2011 e 2012, cos tratamentos que se expoñen na táboa 1.

Deseño estatístico: cadrado latino completo, cun número de tratamentos (tipos de pasto) igual ao de períodos de ensaio e seis repeticións (vacas) por tratamento. Todos os animais pasaron por todas as dietas no decurso de cada experimento.

G. Flores1, C. Resch, T. Dagnac, B. Fernández-Lorenzo, S. Pereira-Crespo, J. Valladares, M.J. Agruña, L. Rodríguez, A. Aguión, M. Veiga e X. Rodríguez-DizCentro de Investigacións Agrarias de Mabegondo (CIAM) 1 [email protected]

EFECTO DA UTILIZACIÓN DE LEGUMINOSAS PRATENSES CONSUMIDAS EN FRESCO OU ENSILADAS SOBRE A PRODUCIÓN E CALIDADE DO LEITE DE VACÚN

Animais descansando nun dos ensaios de pastoreo

AFRIGA112_pratenses_leite_galego_02.indd 100 15/08/2014 21:33


agricultura 101dossier: cultivos pratenses

Pastos: por cada tratamento utilizouse unha superficie de aproximadamente 2 ha, que foi aproveitada en pastoreo ro-tacional durante os períodos de ensaio sinalados no cadro anterior. As parcelas de alfalfa e trevo violeta foran semen-tadas na primavera do ano 2010, mentres que as de raigrás e trevo branco o foran no outono do ano anterior.

A fertilización de fondo realizouse segundo as recomen-dacións de Piñeiro et al., (2009) para cultivos forraxeiros en solos de moderada acidez e contido medio en fósforo e potasa. As leguminosas non recibiron nitróxeno (N), men-tres que o raigrás inglés recibiu un total de 100 kg de N/ha e ano, do que a metade foi aplicada cara á saída do inverno e o resto, tras o primeiro pastoreo.

Animais, manexo e dieta: en cada experimento utilizáron-se entre 18 e 24 vacas leiteiras de raza Holstein do rabaño experimental do CIAM en diferentes estados de lactación (7.º-8.º mes en 2010, 4.º-5.º mes en 2011 e 2.º-4.º mes en

2012), das que un 40 % de media eran vacas primíparas. Os animais foron seleccionados dun total de entre 30 e 40 vacas en lactación, buscando a necesaria homoxeneidade entre os grupos dos distintos tratamentos en canto a produción de leite, días en leite, número de parto e peso vivo.

O experimento foi precedido por unha etapa de adap-tación das vacas ao sistema de alimentación do ensaio, de tres semanas de duración, tras o cal seguiron os correspon-dentes períodos experimentais, de tres semanas cada un. As vacas foron muxidas dúas veces ao día, ás 8:00 h e ás 20:00 h. O período de pastoreo tiña lugar polo día, entre as dúas muxiduras de mañá e de tarde, mentres que as vacas permanecían estabuladas pola noite. A dieta consistía no consumo de pasto a vontade durante o día e unha mestura unifeed no establo, a base de 5 kg de materia seca (MS) de ensilado de millo (35-40 % MS) e 2 kg (2010 e 2011) ou 2,5 kg (2012) de concentrado a base de fariña de cereal e torta de soia, do 21,5 % de proteína bruta, por vaca e día.

O manexo do pastoreo das vacas realizouse coa axuda de dous fíos móbiles electrificados, que se cambiaban cada dous ou tres días. O deseño das subparcelas foi realizado de modo que as vacas dos diferentes tratamentos tivesen sem-pre acceso a unha zona arborada onde os animais podían descansar á sombra e dispuñan de auga fresca.

Ano

TratamentosPeríodo de

ensaioRaigrás inglés

(cv. Heraut)

Trevo branco

(cv. Haifa)

Trevo violeta (cv.

Lemmon)

Alfalfa (cv.

Europe)

2010 x xxullo-

setembro

2011 x x x x maio-xullo

2012 x x x abril-xuño

O CONTIDO PROTEICO DAS LEGUMINOSAS APROXIMADAMENTE DUPLICOU AO DO RAIGRÁS INGLÉS TANTO NOS ENSAIOS DE PASTOREO COMA NOS DE ENSILADOS

táboa 1. experimentos en pastoreo realizados durante os tres anos do proxecto




Toma de mostras e pesada das vacas: a produción de leite de cada vaca foi rexistrada diariamente ao longo de todos os ensaios. Na última semana de cada período (semana de control) tomáronse mostras individuais de leite durante tres días en seis muxiduras consecutivas de mañá e tarde. As mostras de cada vaca foron analizadas para composi-ción fisicoquímica no Laboratorio Interprofesional Gale-go de Análise do Leite (Ligal) e o perfil de ácidos graxos (AG) foi determinado por cromatografía de gases (CG) no laboratorio de control de calidade da empresa Leyma. Na semana de control tamén se tomaron mostras de pasto e de ración unifeed ofrecida no establo para seren analizadas. As vacas pesáronse dous días consecutivos, a primeira hora da mañá antes de saír ao pasto, ao comezo e ao final de cada período.

Resultados: as parcelas de leguminosa presentaron, polo xeral, unha alta presenza de especies adventicias, nas que predominaban especies de Plantago, Rumex e gramíneas. Na táboa 2 pódese observar o contido en materia seca e a composición botánica (fraccións “gramíneas”, “legumi-nosas” e “outras especies” expresadas en porcentaxe sobre materia seca) que, como media do período de pastoreo, presentaron os distintos tratamentos nos tres anos de en-saio. A elevada presenza de especies non sementadas nos pastos de leguminosas poñen de manifesto as dificultades de implantación e a menor agresividade destas especies, comparadas co raigrás inglés.

En canto á composición química e ao valor nutricional do pasto, na táboa 3 pódense observar os valores medios dos diferentes tratamentos ao longo dos tres anos de en-saios. Saliéntase o mellor valor nutricional das especies leguminosas, con valores de proteína bruta máis altos e valores de concentración da parede celular máis baixos comparados coa gramínea, que presentou un contido pro-teico particularmente baixo, con frecuencia por debaixo da metade do das leguminosas. Por outra banda, a dixestibi-lidade da materia orgánica foi claramente máis baixa para

o raigrás no primeiro ano de ensaio, en que se realizou un pastoreo nos meses centrais do verán.

Na táboa 4 indícase a composición media dos principais ácidos graxos (AG) dos pastos dos diferentes tratamentos para os tres anos de ensaios. Saliéntase o carácter insatu-rado da graxa, como era de esperar, predominando o áci-do alfa-linolénico (C18:3n3) precursor da serie omega-3, cuxa concentración, expresada en porcentaxe sobre o total de ácidos graxos (AGT) determinados por cromatografía de gases, supera o 50 % do total en todas as especies e pode chegar a máis do 60 % para o raigrás inglés.

O resumo dos resultados de produción e composición do leite dos diferentes tratamentos móstranse, para os di-versos anos, nas táboas 5, 6 e 7. En primeiro lugar, salién-tase a alta produtividade alcanzada polas vacas, das que un 40 % era de primeiro parto, cun consumo moi reducido de concentrado en todos os tratamentos (entre 70 e 80 g/kg de leite) e producións de leite (corrixido ao 3,5 % de materia graxa) entre 24 e 34 kg/día, dependendo do estado de lactación dos animais e da época de pastoreo. En xeral, o pastoreo das parcelas de trevo violeta e trevo branco, e de alfalfa en menor medida, produciu significativamente máis leite ca o pastoreo de raigrás. Esta mesma resposta entre tratamentos atopouse para a produción diaria de materia graxa, proteína e extracto seco magro do leite. A concen-tración de urea en leite foi significativamente máis baixa para o pasto de raigrás, consecuencia do baixo contido en proteína no pasto da gramínea.

En canto ao perfil graxo do leite, pódese observar que, en xeral, a alimentación en pastoreo permitiu producir leite que conforma os estándares requiridos pola em-presa en canto ao contido en AG omega-3 total para os gandeiros que lle subministran á liña Leyma Natura (0,9 % AGT), agás para o pastoreo de raigrás en estación avanzada durante o verán (0,74 % AGT). Dos resultados obtidos compróbase a superior resposta do pastoreo de leguminosas, comparado co de raigrás inglés, en canto á presenza na graxa do leite de AG poliinsaturados e AG da serie omega-3.

As leguminosas pratenses son moi ben consumidas polo gando

táboa 2. valores medios de materia seca e composición botánica do pasto en cada experimento

Materia seca % Composición botánica

TotalEspecie

sementada Gramíneas Legu-minosas

Outras

2010 Pastoreo de verán: xullo-setembroRg. inglés 22,2 24,4 71,3 4,1 11,4T. branco 20,1 20,9 - 38,0 62,02011 Pastoreo de primavera: maio-xulloRg. inglés 27,8 29,9 84,5 4,1 11,4T. branco 15,7 16,2 7,2 51,6 41,2T. violeta 18,2 21,9 0,8 30,4 68,8Alfalfa 20,7 27,2 1,3 51,3 47,42012 Pastoreo de primavera: abril-xuñoRg. inglés 18,5 17,0 78,6 2,2 19,2T. branco 15,4 14,3 17,8 52,2 30,0T. violeta 15,3 14,6 2,2 58,9 38,9


pub_fertiprado.indd 103 21/08/2014 18:00



táboa 4. valores medios da composición dos principais ácidos graxos das especies pratenses para os tres anos de ensaios (expresados como concentración na materia seca e como porcentaxe respecto do total de ácidos graxos)

Raigrás inglés Trevo branco Trevo violeta AlfalfaConcentración (g/kg MS)

C12:0 0,15 0,22 0,25 0,14

C16:0 1,42 2,23 2,18 1,94

C18:0 0,11 0,35 0,39 0,34

C18:0 0,11 0,35 0,39 0,34

C18:1n9c 0,28 0,34 0,21 0,15

C18:2n6c 1,34 2,87 2,73 1,63

C18:3n3c 6,32 7,94 9,82 5,86

AGT 10,23 15,03 17,76 10,83

Porcentaxe (% AGT)

C12:0 1,48 1,42 1,38 1,34

C16:0 13,95 15,17 12,89 17,54

C18:0 1,08 2,34 2,34 3,08

C18:1n9c 2,73 2,32 1,35 1,33

C18:2n6c 13,21 19,67 16,27 14,53

C18:3n3c 61,04 51,66 55,3 53

C12:0 láurico; C16:0 palmítico; C18:0 esteárico; C18:1n9c oleico; C18:2n6c linoleico; C18:3n3c alfa-linolénico; AGT ácidos graxos totais

táboa 3. composición química e valor nutricional medio do pasto en oferta en cada experimento (especies sementadas)MS MO PB FAD FND CSA CNET DMO

2010 Pastoreo de verán: xullo-setembro

Rg. inglés 32,4 92,3 9,9 34,0 63,1 12,7 12,9 58,5

T. violeta 19,1 91,8 17,2 32,0 42,8 7,1 12,5 65,2

2011 Pastoreo de primavera: maio-xullo

Rg. inglés 29,9 92,7 9,0 33,2 59,0 17,8 20,8 69,0

T. branco 16,2 88,2 18,9 27,2 33,1 10,5 14,6 72,5

T. violeta 21,9 92,2 17,7 30,5 41,2 9,4 15,3 67,0

Alfalfa 27,2 92,7 16,8 31,9 45,7 7,6 11,7 63,2

2012 Pastoreo de primavera: abril-xuño

Rg. inglés 17,0 91,0 11,6 29,4 53,3 19,1 20,6 69,9

T. branco 14,3 88,7 19,7 26,9 38,8 10,2 11,7 72,9

T. violeta 14,6 88,7 22,3 25,9 36,4 8,8 11,2 73,8

MS: materia seca (%); MO: materia orgánica (% MS); PB: proteína bruta (% MS); FAD: fibra ácido deterxente (% MS); FND: fibra neutro deterxente (% MS); CHS: carbohidratos solubles en auga (% MS); CNET: carbohidratos non estruturais totais (% MS); DMO: dixestibilidade da materia orgánica in vitro (%)

kg/vaca), mentres que para os dous restantes ensaios de pastoreo os pesos medios respectivos do inicio e final do experimento foron de 590 e 599 kg no ano 2011 (+9 kg/vaca) e de 558 e 588 kg no ano 2012 (+30 kg/vaca).

Na táboa 8 resúmense os efectos atopados nos ensaios de pastoreo de leguminosas, comparados cos de raigrás in-glés, na produción e na calidade do leite de vacún. Para o conxunto dos tres ensaios de pastoreo, os tratamentos con leguminosas aumentaron de media un 7 % a produción de leite (estandarizado ao 3,5 % de graxa) e a de materia graxa, proteína e extracto seco magro por vaca e día, comparados co pastoreo de raigrás inglés. Advírtese que o baixo contido proteico da gramínea puido ser unha das causas dos meno-res resultados produtivos observados con esta especie.

En xeral, tendo en conta que no primeiro ano o ensaio se realizou en pleno verán con vacas na fase final da lactación, os resultados acadados mostran a alta produtividade das vacas alimentadas en pastoreo, suplementadas con cantida-des moderadas de ensilado de millo e achegas mínimas de concentrado por debaixo de 100 g por vaca e día. Esta alta produtividade maniféstase en particular cando o pastoreo se inicia a comezos da primavera con vacas na primeira metade da lactación.

O contido total en AG saturados vese reducido cando o pasto se consome a comezos da estación de pastoreo, con independencia do tipo de pasto, con valores medios do 69 % AGT e 72 % AGT para o pastoreo de abril-xuño e o de xullo-setembro, respectivamente. Así mesmo, o pastoreo de pastos máis novos dende o punto de vista fisiolóxico permite aumentar o contido en ácido linoleico conxugado (CLA), en especial no caso do trevo branco (0,86 e 1,06 % AGT para os pastoreos de maio-xullo e de abril-xuño, respectivamente).

Ao longo dos ensaios, as vacas mantiveron ou gañaron peso vivo e observouse que o aproveitamento do pasto en estados menos avanzados exerceu un efecto positivo sobre a recuperación de peso dos animais. Así, no pastoreo de verán do ano 2010 o peso vivo das vacas no inicio e no final do ensaio foi de 596 e 600 kg, respectivamente (+4

Pasto de raigrás inglés a comezos de maio


GALICALCALES E CARBONATOS AGRÍCOLAS

Redución da acidez dos solosAumento da produtividade das colleitas

SISTEMAS DE PESAXE PARA UNHA APLICACIÓN MÁIS PRECISA

Presentadas en:

• Sacos de 35 quilos• Big bag de 1.100 quilos• Camión cisterna ou camión volquete

Estendidas na propia finca

Transportadas en camións a calquera punto de España e Portugal

EMENDA DE CAL VIVO GRANULADO (90 % CaO)Alta porcentaxe en calcio. Valor neutralizante: > 90 %

EMENDA DE CAL VIVO GRANULADO DOLOMÍTICO (35 % MgO / 60 % CaO)Alta porcentaxe de magnesio. Valor neutralizante: 100 %

EMENDA DE CAL VIVO (90 % CaO) Gran poder de neutralización. Valor neutralizante: > 90 %

EMENDA DE CAL APAGADO (75 % CaO)Potencia o rendemento agrícola. De fácil asimilación. Valor neutralizante: > 75 %

EMENDA DE CAL APAGADO + DOLOMITA (50 % CaO / 23 % MgO)Achega magnesio. Favorece a actividade clorofílica da planta.Valor neutralizante: > 80 %

EMENDA DE CARBONATO CÁLCICO (56 % CaO)Para terra e camas hixiénicas. Eficaz na redución de mamites ambientais e dermatites. Apropiado para a produción de todo tipo de pensos. Valor neutralizante: 56 %

EMENDA DE CALIZA DOLOMÍTICA-GALIMAG (33 % CaO / 17 % MgO)Achega magnesio. Valor neutralizante: > 58 %

Arieiras s/n P.I. Louzaneta27294 LUGO

Teléfono 982 22.14.84Fax 982 22.14.08

E-mail: [email protected]: www.galical.es

GALICAL, S.L.L.CALES E DOLOMÍAS AGRÍCOLAS

APLICACIÓN DO PRODUTO SOBRE O TERREO

NOVA

MESTURA DE

SERRÍN E

CARBONATO

CÁLCICO PARA

CAMAS DE

VACÚN!

pub_galical.indd 1 15/08/2014 21:39



En canto á composición da graxa do leite, o consumo de leguminosas permitiu aumentar un 5 % a proporción de CLA no total de AG do leite, un 25 % a de AG omega-3 total, un 15 % a de AG poliinsaturados e rebaixar un 10 % a relación omega-6/omega-3. Non obstante, a concentración de AG saturados non se viu alterada polo tipo de pasto. Os ensaios realizados a comezos de primavera mostraron valores medios máis reducidos de AG saturados, compa-rados cos realizados coa estación máis avanzada, e reflecti-ron menor concentración de AG insaturados observada na materia seca do pasto máis maduro. Entre as leguminosas, o trevo violeta mostrouse superior á media destas especies tanto en termos do seu efecto sobre a produción de leite e compoñentes do leite coma de mellora da calidade do seu perfil graxo, aumentando a participación dos AG poliinsa-turados coa excepción do CLA.

Vacas en 7.º e 8.º mes lactación 40 % primíparasTipo de pasto

Raigrás inglés

Trevo violeta

Produción de leite (PL, kg/día)

PL corrixida ao 3,5 % de graxa 24,3 27,1

Consumo de concentrado

g penso/kg leite 82 74

Produción de graxa, proteína e sólidos (kg/día)

Materia graxa 0,88 1,00

Materia proteica 0,70 0,78

Extracto seco magro 1,94 2,14

Composición fisicoquímica do leite

Materia graxa (%) 3,82 3,95

Materia proteica (%) 3,05 3,12

Lactosa (%) 4,56 4,58

Extracto seco magro (%) 8,42 8,50

Urea (mg/L) 127 223

Perfil graxo do leite

CLA total (C18:2 9c11t e outros isómeros), % AGT 0,69 0,76

AG omega-3 total (% AGT) 0,74 1,14


Relación omega-6/omega-3 2,52 2,08

AG saturados (% AGT) 71,8 71,9

AG poliinsaturados (% AGT) 3,32 4,29

Vacas en 4.º-5.º mes lactación 40 % primíparas

Tipo de pasto

Raigrás inglés

Trevo branco

Trevo violeta

Alfalfa


PL corrixida ao 3,5 % de graxa 26,7 28,6 29,5 27,9


g penso/kg leite 75 70 68 72

Produción de graxa e proteína (kg/día)

Materia graxa 0,96 1,02 1,08 1,02

Materia proteica 0,78 0,85 0,85 0,80

Extracto seco magro 2,18 2,37 2,38 2,24


Materia graxa (%) 3,74 3,65 3,87 3,86

Materia proteica (%) 3,03 3,05 3,06 3,01

Lactosa (%) 4,69 4,71 4,72 4,72

Extracto seco magro (%) 8,47 8,47 8,54 8,46

Urea (mg/L) 120 193 183 154


CLA total (C18:2 9c11t e outros isómeros), % AGT

0,78 0,86 0,66 0,62

AG omega-3 total (% AGT) 1,35 1,20 1,47 1,32


Relación omega-6/omega-3 2,09 2,15 2,02 2,14

AG saturados (% AGT) 69,7 70,8 70,2 70,3

AG poliinsaturados (% AGT) 4,91 4,58 5,06 4,61

táboa 5. produción, calidade fisicoquímica e perfil graxo do leite producido nos ensaios de pastoreo: ano 2010 (pastoreo de verán: xullo-setembro)

táboa 6. produción, calidade fisicoquímica e perfil graxo do leite producido nos ensaios de pastoreo: ano 2011 (pastoreo de primavera: maio-xullo)

ENSAIOS cON dIEtAS A bASE dE ENSIlAdOS: dEScRIcIÓN E RESUltAdOSRealizáronse dous ensaios con ensilados de leguminosas pratenses nos anos 2010 e 2011 ao final de cada ano, entre os meses de outubro e decembro, cos tratamentos que se indican na táboa 9. Deseño estatístico do ensaio: cadrado latino completo (4 x 4), con catro tratamentos, catro períodos e seis repeti-cións (vacas) por tratamento, no que todos os animais pa-saron por todas as dietas ao longo de cada experimento. No ano 2010 os dous tratamentos dispoñibles (ensilado de raigrás inglés e ensilado de trevo violeta) cruzáronse con dous tipos de concentrado en cuxa composición figuraba un 5 % de aceite vexetal de distinta fonte (aceite de liño ou aceite de soia), achegando uns 250 g de aceite por vaca e día. No ano 2010 utilizouse un concentrado de composi-ción estándar, sen adición de aceite vexetal.

Pastoreo de alfalfa a comezos de xuño


CALFENSA, A CALIZA DA TÚA TERRAC A L I Z A A G R I C O L A - C A L I Z A M A G N E S I A N A

FÁBRICA:OURAL-LUGOTeléfono: 982 54 66 23

OFICINAS: 27161 SANTA COMBA-LUGO Teléfono: 982 30 59 02

MODALIDADES DE SERVIZO: • APLICADO SOBRE O TERREO• ENVASADO. Saco de

25 Kg.- Big Bag de 1.000 Kg.• A GRANEL

O millo e as praderías precisan de pH próximos á neutralidade. Tanto a caliza agrícola como a magnesiana que ofrece Calfensa, axudan a corrixir a acidez dos nosos solos, evitando a toxicidade do aluminio e favorecendo a asimilación do fósforo. Así mesmo, melloran a súa estrutura, aumentando a aireación e a drenaxe.

A caliza de Calfensa provén de calcita que, unha vez moída, é de efecto máis rápido que a provinte de dolomita.

Grazas á finura de moenda coa que traballa Calfensa, os seus produtos son altamente solubles. Rápida acción dificilmente superable por outras calizas menos moídas ou granuladas.

A diferenza do cal vivo, a caliza de Calfensa non é agresiva, non produce queimaduras, o que facilita a súa manipulación, sendo, do mesmo xeito, respectuosa cos microorganismos beneficiosos do solo.

Dado que se trata dun produto extraído directamente da terra, non produce efectos negativos para o medio, sendo recoñecido polo Consello Regulador de Agricultura Ecolóxica.

AENOR certifica os sistemas de Xestión de Calidade, Medio Ambiente e Seguridade e Saúde no Traballo de Calfensa.

Novos granulados de CalfensaNota: os certificados de Intereco non son aplicables aos produtos granulados

INSUMO CERTIFICADO

Nº de certificado

CFN -02

INSUMOCERTIFICADO

Nº de certificado

CFN -01

Intereco, entidade certificadora que engloba os distintos Consellos Reguladores de Agricultura Ecolóxica de España certifica as Calizas de Calfensa.

pub_calfensa.indd 107 10/08/2014 11:43



Vacas en 2.º a 4.º mes lactación, 40 % primíparas

Tipo de pastoRaigrás inglés

Trevo branco

Trevo violeta

Produción de leite (PL, kg/día)PL corrixida ao 3,5 % de graxa 33,3 34,4 34,4Consumo de concentradog penso/kg leite 75 73 73Produción de graxa e proteína (kg/día) Materia graxa 1,19 1,19 1,20Materia proteica 0,97 1,05 1,04Extracto seco magro 2,78 2,98 2,96Composición fisicoquímica do leite Materia graxa (%) 3,67 3,38 3,45Materia proteica (%) 3,00 3,00 3,01Lactosa (%) 4,82 4,80 4,79Extracto seco magro (%) 8,59 8,53 8,56Urea (mg/L) 133 201 227Perfil graxo do leiteCLA total (C18:2 9c11t e outros isómeros), % AGT

0,84 1,06 0,85

AG omega-3 total (% AGT) 0,98 1,27 1,47AG omega-6 total (% AGT) 2,57 3,03 3,33Relación omega-6/omega-3 2,65 2,41 2,30AG saturados (% AGT) 68,9 69,0 68,5AG poliinsaturados (% AGT) 4,38 5,36 5,64

Valores medios dos tres anos Comparación efecto

leguminosa sobre raigrás

Pastoreo de raigrás inglés

Pastoreo de leguminosas


PL corrixida ao 3,5 % de graxa 28,08 30,07 +7,1 %


g penso/kg leite 75 73 7,0 %


Materia graxa 1,01 1,08 +6,8 %

Materia proteica 0,82 0,89 +8,5 %

Extracto seco magro 2,30 2,48 +7,8 %


Materia graxa (%) 3,74 3,72 -0,6 %

Materia proteica (%) 3,03 3,05 +1,0 %

Lactosa (%) 4,69 4,70 +0,2 %

Extracto seco magro (%) 8,49 8,51 +0,2 %



0,77 0,81 +5,1%

AG omega-3 total (% AGT) 1,02 1,28 +25,0 %

AG omega-6 total (% AGT) 2,39 2,73 +14,2 %

Relación omega-6/omega-3 2,42 2,18 -10,0 %

AG saturados (% AGT) 70,1 70,4 +0,3 %

AG poliinsaturados (% AGT) 4,20 4,85 +15,3 %

táboa 7. produción, calidade fisicoquímica e perfil graxo do leite producido nos ensaios de pastoreo: ano 2012 (pastoreo de primavera: abril-xuño)

táboa 8. comparación de resultados de produción e perfil graxo do leite entre o pastoreo de raigrás e de leguminosas pratenses (anos 2010, 2011 e 2012)

Ensilados: utilizáronse ensilados recollidos en primeiro corte a finais de abril para as especies trevo violeta, trevo branco e raigrás inglés ou en primeiro e segundo corte a finais de abril e mediados de xuño, respectivamente, para a alfalfa. A parcela de trevo violeta foi sementada no outono de 2009 e as parcelas dos outros tres tratamentos na prima-vera de 2010, nunha superficie aproximada de 3,5 ha por cada especie pratense.

A fertilización de fondo realizouse segundo as recomenda-cións de Piñeiro et al. (2009) para cultivos forraxeiros en solos de moderada acidez e contido medio en fósforo e potasa. A achega de fertilizante nitroxenado para o raigrás foi de 100 kg de N/ha e ano, da que a metade foi aplicada a comezos de marzo. As parcelas de leguminosas non recibiron fertili-zante nitroxenado. Tras a sega, a herba foi presecada durante 48 h (ensilados de primeiro corte) ou 24 h (segundo corte de alfalfa) e, posteriormente, foi recollida con rotoempacadora-picadora de cámara variable, sen utilización de aditivos. As rotopacas foron encintadas con 5 capas de filme estirable e almacenadas ata a realización do ensaio de alimentación.

Animais: en cada ensaio foron utilizadas 24 vacas leiteiras de raza Holstein do rabaño experimental do CIAM, nun estado de lactación avanzada en 2010 (7.º ao 9.º mes), lactación me-dia en 2011 (3.º ao 5.º mes) e lactación temperá en 2012 (2.º ao 4.º mes), das que aproximadamente un 40 % eran primípa-ras. Os animais foron seleccionados dun total de entre 35 e 40 vacas en lactación, buscando a necesaria homoxeneidade entre os grupos dos distintos tratamentos en canto a produción de leite, días en leite, número de parto e peso vivo. Cada perío-do tivo unha duración de tres semanas e o ensaio estendeuse dende a primeira semana de outubro á terceira semana de de-cembro de cada ano. Foi precedido por un período preexpe-rimental de tres semanas para adaptar os animais ás dietas do ensaio e á apertura das portas Calan Broadbent, de medida de

Pastoreo rotacional de trevo branco

alimentación individual. As vacas foron muxidas dúas veces ao día, ás 8:00 h e ás 20:00 h. A dieta consistiu nunha ración unifeed ofrecida ad líbitum, da que o 50 % da materia seca eran os ensilados de pradeira respectivos, o 25 % ensilado de millo (33-37 % MS) e o 25 % restante un concentrado do 25 % de proteína bruta (PB). No experimento do ano 2011 este concentrado foi parcialmente substituído por soia-44 no tra-tamento de ensilado de raigrás inglés, tratando de compensar o menor contido en PB da gramínea comparado co das legu-minosas co fin de que a ración unifeed fose aproximadamente do 16 % PB en todos os tratamentos.


www. indusagr i .esindusagr i@indusagr i .es

pub_indusagri.indd 109 15/08/2014 21:42



zados nos ensaios de alimentación dos dous primeiros anos e compáranse cos correspondentes valores medios das forraxes frescas no momento da sega. Tamén se inclúe no cadro o per-fil medio de AG dos ensilados de millo utilizados nos en-saios de alimentación. Pódese comprobar o contraste entre o ensilado de millo, onde predominan de xeito maioritario os AG linoleico (C18:2n6c) e oleico (C18:1n9c), que represen-tan preto do 45 e 30 % do total de AG respectivamente, e os ensilados de especies pratenses, nos que o AG maioritario é o alfa-linolénico (C18:3n3), con valores entre o 53 e 63 % do total de AG, tanto nas forraxes frescas coma nos ensilados. Por outra banda, pódese apreciar o descenso na concentración de AGT entre a sega da forraxe e o ensilado resultante, tanto para o raigrás inglés coma para as leguminosas, con baixadas aproximadas do 40 e 30 %, respectivamente. Esta importante redución afecta, sobre todo, ao AG alfa-linolénico, maioritario nas forraxeiras pratenses, tamén de forma máis marcada para o caso do raigrás inglés.

Os resultados de inxestión voluntaria da ración unifeed, produción e composición do leite móstranse nas táboas 12 e 13. A inxestión media de materia seca da ración com-pleta foi de 17,0 e de 21,6 kg MS/vaca e día nos experi-mentos de 2010 e 2011, respectivamente, e foi significa-tivamente superior para as dietas de ensilados de legumi-nosas comparados coas de ensilados de raigrás inglés. En 2010, con vacas no último terzo da lactación, os valores medios de consumo voluntario por tratamento (en kg MS/vaca e día) foron de 16,8 e 17,3 kg para os ensila-dos de raigrás inglés e trevo violeta. No experimento do ano seguinte, realizado con vacas entre o 3.º e o 5.º mes de lactación, a inxestión foi de 20,0; 22,3; 21,8 e 22,3 kg MS/vaca e día para os tratamentos de ensilados de rai-grás inglés, trevo branco, trevo violeta e alfalfa, respectiva-mente. Os consumos de concentrado por kg de leite foron moi moderados, de 210 g/kg como media en 2010, e de 160 g/kg en 2011. As producións medias de leite (corrixi-do ao 3,5 % de materia graxa) foron, en 2010, de 19,7 e 21,2 kg/vaca e día para os tratamentos con ensilados de raigrás inglés e trevo violeta, respectivamente, e en 2011 de 33,0; 35,9; 34,0 e 33,8 kg/vaca e día para os tratamentos de ensilados de raigrás inglés, trevo branco, trevo violeta e alfalfa, respectivamente.

Os resultados mostran, por unha banda, a posibilidade de producir leite con consumos reducidos de concentrado cando se utilizan ensilados de boa calidade e, pola outra, indican claramente a superioridade nutricional dos ensila-

O DESEÑO DAS PARCELAS DE PASTOREO FOI REALIZADO DE FORMA QUE AS VACAS DOS DIFERENTES TRATAMENTOS TIVESEN SEMPRE ACCESO A UNHA ZONA ARBORADA ONDE OS ANIMAIS PODÍAN DESCANSAR Á SOMBRA E DISPUÑAN DE AUGA FRESCA

Toma de mostras e pesada das vacas: a produción de leite de cada vaca foi rexistrada diariamente ao longo da dura-ción dos ensaios. Na última semana de cada período (se-mana de control) tomáronse mostras individuais de leite durante tres días en seis muxiduras consecutivas de mañá e tarde. As mostras de cada vaca foron analizadas para com-posición fisicoquímica no Ligal e as mostras para determi-nación da composición en AG por cromatografía de gases foron procesadas no laboratorio de control de calidade da empresa Leyma.

As vacas pesáronse tras da muxidura da mañá en dous días consecutivos, ao comezo e ao final de cada período.

Resultados: os contidos de materia seca dos ensilados fo-ron bastante variables entre tratamentos como consecuencia das condicións de secado no campo, con valores medios de 51,0 % para a alfalfa, 42,7 % para o trevo branco, 40,0 % e 29,3 % para o trevo violeta e 50,8 % e 27,1 % para o raigrás inglés. En todo caso, como se indica na táboa 10, a calidade de conservación estimada polo pH de estabilidade (pHe) foi boa en todos os casos, xa que o pH medido (pH) foi sempre inferior ao valor de pHe, que se considera o límite para unha boa calidade de conservación (Braithwaite, 1987).

En canto ao valor nutricional, os ensilados de raigrás mos-traron valores de proteína bruta máis baixos dos agardados (8,0 % MS en 2010 e 9,9 % MS en 2011). Estes valores foron sensiblemente inferiores aos das leguminosas, que case duplicaron a concentración proteica da gramínea. Da mesma forma que nas mostras de pasto fresco, os ensilados de raigrás mostraron unha concentración máis elevada de parede celular (fibra neutro deterxente) na materia seca, que superaron entre 8 e 13 unidades (% MS) aos ensilados de leguminosas.

A dixestibilidade do trevo violeta foi superior á de raigrás inglés o primeiro ano de ensaio (DMO 70,5 e 67,5, respec-tivamente). No segundo ano a DMO do ensilado de raigrás (67,2 %) foi inferior á do trevo branco (70,5 %) e ambas claramente superiores aos correspondentes valores para os ensilados de trevo violeta (62,9 %) e alfalfa (63,7 %).

Na táboa 11 indícase a composición dos ácidos graxos dos ensilados de raigrás inglés e de leguminosas pratenses utili-

AnoTratamentos de ensilado

Período de ensaioRaigrás inglés (cv. Heraut)

Trevo branco (cv. Haifa)

Trevo violeta (cv. Lemmon)

Alfalfa (cv. Europe)

2010 x xoutubro-decembro

2011 x x x x

Período preexperimental nos ensaios de pastoreo a comezos da primavera

táboa 9. experimentos con ensilados realizados en 2010 e 2011




dos de leguminosas comparados cos de raigrás. A resposta, en termos de produción de compoñentes maioritarios do leite (graxa, proteína e extracto seco magro), seguiu, en li-ñas xerais, o modelo descrito para a produción de leite.

Nos dous experimentos realizados as vacas mostraron unha variación de peso vivo positiva. En 2010 os pesos vi-vos medios das vacas no inicio e final do ensaio foron de 538 e 571 kg, respectivamente (+33 kg/vaca), mentres que en 2011 os pesos medios respectivos foron de 627 e 642 kg (+15 kg/vaca).

Da mesma forma que aconteceu nos ensaios de pastoreo, o consumo de leguminosas ensiladas permitiu producir lei-te cun perfil de AG máis saudable, comparado co raigrás inglés. Cando se suplementou o concentrado con aceites vexetais ao 5 % (inxestión de 250 g de aceite/vaca e día), o leite das vacas que consumiron ensilados de trevo violeta tiña unha concentración de AG omega-3 total do 1,5 % AGT, aproximadamente un 80 % superior á do leite dos ensilados de raigrás inglés, e a porcentaxe de AG saturados respecto do total reducíase desde o 69 % AGT no trata-mento de raigrás ao 65 % AGT para o trevo violeta. No segundo ano de ensaios, cando as dietas non estaban su-plementadas cunha fonte adicional de AG poliinsaturados procedente de sementes de oleaxinosas, unicamente cando se utilizan ensilados de trevo violeta o leite acada teores de AG omega-3 total próximos ao 0,9 % AGT.

Non obstante, aínda se observa un efecto positivo do con-sumo de ensilados de leguminosas no incremento da con-centración de AG poliinsaturados e na redución da relación omega-6/omega-3 do leite, pero non na redución do contido en AG saturados, que se mantén por riba do 70 % en todos os tratamentos. Isto indicaría a necesidade de realizar unha suplementación con graxas vexetais ao concentrado cando se consuman ensilados distintos do trevo violeta, en todo caso en menor proporción cando se trata de leguminosas praten-ses comparado cos ensilados de raigrás inglés.

táboa 10. composición química e valor nutricional medio dos ensilados utilizados nos ensaios de produción de leite os anos 2010 e 2011

Ano de ensaio e tratamentos MS MO PB FAD FND DMO pH pHe*

2010 **

Rg. inglés 50,8 92,2 8,1 33,2 53,0 67,5 5,1 5,3

T. violeta 40,0 87,1 19,9 33,0 41,7 70,5 4,4 4,9

2011***

Rg. inglés 27,2 91,4 9,9 37,9 60,2 67,2 4,5 4,4

T. branco 42,8 88,1 16,4 34,9 47,6 70,5 4,9 5,0

T. violeta 29,4 87,8 16,9 39,0 47,8 62,9 4,4 4,5

Alfalfa 51,0 89,9 15,9 37,7 52,2 63,7 5,1 5,3

* pHe= 0,0359 x MS + 3,44. ** Primeiro corte a finais de abril *** Primei-ro corte a finais de abril e un segundo corte para alfalfa a mediados de xuño

A menor resposta cuantitativa ao uso de ensilados res-pecto do pasto fresco no que a composición do perfil de AG do leite se refire, relaciónase coa importante baixada da concentración de AG na materia seca da herba segada durante o secado no campo.

Parcela de trevo violeta a finais de xullo, no momento adecuado para a sega

Forraxe acabada de segar Ensilado Ensilado

de milloRg. inglés Leguminosas Rg. inglés Leguminosas

Concentración (g/kg MS)

C12:0 0,03 0,10 0,07 0,14 0,04

C16:0 1,75 1,97 1,11 1,59 1,25

C18:0 0,09 0,38 0,13 0,17 0,22

C18:1n9c 0,15 0,73 0,18 0,16 2,39

C18:2n6c 1,46 2,44 0,88 1,05 3,57

C18:3n3c 6,66 7,18 3,68 6,13 0,27

AGT 10,51 13,56 6,36 9,78 8,02

Porcentaxe (% AGT)

C12:0 0,32 0,75 1,16 1,47 0,50

C16:0 16,66 14,56 17,48 16,21 15,59

C18:0 0,88 2,81 2,06 1,70 2,76

C18:1n9c 1,42 5,35 2,76 1,64 29,82

C18:2n6c 13,85 17,96 13,78 10,72 44,59

C18:3n3c 63,36 52,96 57,94 62,66 3,35

táboa 11. valores medios da composición dos ácidos graxos dos ensilados de raigrás e de leguminosas pratenses utilizados no ensaio de alimentación dos anos 2010 e 2011 (expresados como concentración na materia seca e como porcentaxe respecto do total de ácidos graxos)

táboa 12. produción, calidade fisicoquímica e perfil graxo do leite producido nos ensaios con ensilados: ano 2010, ensilados de pradeira x suplemento a concentrado (5 % aceite)Vacas en 7.º- 9.º mes lactación 40 % primíparas

Tipo de ensiladoRaigrás inglés T. violeta


PL corrixida ao 3,5 % de graxa 19,7 21,2

Inxestión de MS e consumo de concentrado

Inxestión (kg MS/vaca e día) 16,8 17,3

g penso/kg leite 213 204


Materia graxa 0,78 0,79

Materia proteica 0,63 0,66

Extracto seco magro 1,72 1,83


Materia graxa (%) 3,90 3,70

Materia proteica (%) 3,20 3,10

Lactosa (%) 4,70 4,80

Extracto seco magro (%) 8,70 8,60

Urea (mg/L) 90 219



0,48 0,81



Relación omega-6/omega-3 2,94 2,04

AG saturados (% AGT) 69,0 65,3

AG poliinsaturados (% AGT) 3,78 5,47




Vacas en 3.º - 5.º mes lactación 40 % primíparas

Tipo de ensilado

Raigrás inglés

Trevo branco

Trevo violeta Alfalfa


PL corrixida ao 3,5 % de graxa 33,0 35,9 34,1 33,8

Inxestión de MS e consumo de concentrado

Inxestión (kg/vaca e día) 20,0 22,3 21,8 22,3

g penso/kg leite 151 155 160 165

Produción de compoñentes do leite (kg/día)

Materia graxa 1,23 1,33 1,26 1,2

Materia proteica 0,96 1,06 0,97 1,0

Extracto seco magro 2,57 2,84 2,66 2,7


Materia graxa (%) 4,10 4,05 4,00 3,9

Materia proteica (%) 3,19 3,22 3,08 3,2

Lactosa (%) 4,58 4,65 4,60 4,6

Extracto seco magro (%) 8,52 8,62 8,43 8,5

Urea (mg/L) 327 246 301 255



0,49 0,54 0,51 0,5



Relación omega-6/omega-3 3,63 3,37 2,46 3,1

AG saturados (% AGT) 72,1 73,3 72,6 72,9

AG poliinsaturados (% AGT) 2,94 3,37 3,65 3,5

táboa 13. produción, calidade fisicoquímica e perfil graxo do leite producido nos ensaios con ensilados: ano 2011, ensilados de pradeira con concentrado estándar

Tomando mostra dunha rotopaca de trevo violeta antes de envolver con plástico

Na táboa 14 resúmense os efectos observados na produ-ción e na calidade do leite de vacún nos dous ensaios onde se compararon ensilados de leguminosas cos ensilados de rai-grás inglés. En canto á produción de leite (estandarizada ao 3,5 % de graxa) foi case un 6 % superior para os ensilados de leguminosas, cun 7 % máis de consumo voluntario de ma-teria seca da ración e unha lixeira redución do consumo de concentrado por kg de leite (-6 %). A porcentaxe de materia graxa do leite de vacas que consumiron ensilados de legu-minosas foi un 4 % inferior á correspondente ao ensilado de raigrás. En consecuencia, o incremento do output diario de graxa nas dietas con ensilados de leguminosas foi unica-mente dun 2,7 %, en comparación co incremento do 6,5 % para o extracto seco magro. En canto ao perfil graxo do leite, o consumo de leguminosas promoveu unha clara mellora media da súa calidade, aumentando un 37 % a proporción de CLA no total de ácidos graxos, un 65 % a de AG omega-3 total, un 33 % a de AG poliinsaturados e diminuíndo un 23 % a relación omega-6/omega-3. Non obstante, o efecto medio do consumo de leguminosas sobre a concentración de AG saturados foi moito menos patente e observouse unha mínima redución do 2 % respecto dos tratamentos con ensilados de raigrás inglés.

Estes resultados poderían reflectir unha baixa inxestión de AG poliinsaturados procedente da ración e concretamente dos ensilados de herba de pradeira, como consecuencia da mencionada redución na concentración de AG, en particu-lar de poliinsaturados, causada pola oxidación dos anteditos compostos durante o secado da forraxe no campo, o que ex-plicaría a menor concentración destas moléculas na graxa do leite en comparación co consumo de pastos frescos. Por outra parte, é probable que a concentración de AG insaturados de cadea longa presente na glándula mamaria da vaca nestas condicións sexa demasiado baixa como para afectar á síntese ex novo de AG saturados de cadea curta e media.

En todo caso, de entre as leguminosas, o trevo violeta mostrouse superior á media en termos de mellora do perfil graxo do leite, feito que foi consistente os dous anos de ensaio e confirma a utilidade desta especie forraxeira, a este respecto, cando se consome como ensilado.

CONCLUSIÓNS• Existe unha resposta positiva en produción de leite, de-

rivada do uso de leguminosas na ración nas condicións de ensaio descritas, que oscilou entre 6-8 % de media,

que é maior en situación de pastoreo, sobre todo en es-tación avanzada.

• Demóstrase que, utilizando forraxes frescas e ensiladas de boa calidade, é posible reducir de maneira consi-derable o consumo de concentrado nas explotacións leiteiras e mellorar a súa sustentabilidade económica e ambiental, en particular cando se integran leguminosas nos sistemas de cultivo.

• Existe, así mesmo, unha mellora da calidade do perfil graxo do leite producido con racións que integran legumi-nosas, e é máis clara a resposta nos ensaios con ensilados.

• Destácase o incremento na concentración de AG po-liinsaturados totais e de AG omega-3 total en situación de alimentación con ensilados, en particular cando se usa o trevo violeta.

• En situación de pastoreo, non é preciso utilizar con-centrados enriquecidos con aceites vexetais para acadar unha concentración de AG omega-3 total próximo ao 1 % do total de AG do leite.

Rotoempacado de trevo violeta presecado




Medida do consumo individual das vacas utilizando as portas electrónicas Calan-Broadbent

Valores medios dos dous anos

Compara-ción efecto leguminosa

sobre raigrás

Ensilado de raigrás

inglés

Ensilado de legumi-

nosasProdución de leite (PL, kg/día)PL corrixida ao 3,5 % de graxa 26,4 27,9 +5,8 %Inxestión de MS e consumo de concentradoInxestión (kg MS/vaca e día) 18,4 19,7 +7,1 %g penso/kg leite 182 171 -6,0 %Produción de graxa, proteína e sólidos (kg/día)Materia graxa 1,01 1,03 +2,7 %Materia proteica 0,80 0,84 +5,5 %Extracto seco magro 2,15 2,29 +6,5 %Composición fisicoquímica do leiteMateria graxa (%) 4,00 3,84 -4,0 %Materia proteica (%) 3,20 3,13 -1,9 %Lactosa (%) 4,64 4,71 +1,5 %Extracto seco magro (%) 8,61 8,57 -0,5 %Perfil graxo do leite CLA total (C18:2 9c11t e outros isómeros), % AGT 0,49 0,67 +37,5 %AG omega-3 total (% AGT) 0,70 1,15 +65,9 %AG omega-6 total (% AGT) 2,15 2,64 +22,8 %Relación omega-6/omega-3 3,29 2,51 -23,5 %AG saturados (% AGT) 70,6 69,1 -2,0 %AG poliinsaturados (% AGT) 3,36 4,50 +33,8 %

táboa 14. comparación de resultados de produción e perfil graxo do leite obtidos nos tratamentos con ensilado de raigrás inglés e con ensilado de leguminosas pratenses (anos 2010 e 2011)

Contacto: Avda. José Antonio, 35. Sarria (Lugo)Tefl.: 685 840 [email protected]

BALSAS DE GEOMEMBRANA (para purín o agua)

• Posibilidad de techarlas con distintos materiales y estructuras• Cisternas flexibles

• Nasépocasdealimentación invernal, autilizacióndeensiladosdeleguminosaspratensespermitenconseguiro devandito estándar sen necesidade de utilizar con-centrados enriquecidos, no caso do trevo violeta, oucantidadesmoimoderadasdeaceitesvexetais,nocasodasoutrasleguminosaspratenses.

• AreducióndaconcentracióndeAGsaturadosporde-baixodo70%sóseproduceenpastoreodeprimaveraconpastos en estado vexetativoou condietasde en-silados aos que se suplementou con 250 g de aceitesvexetais.

• As vantaxes mostradas polas leguminosas deben sercomparadas contra as dificultades de establecementona pradeira, o escaso número de materias activas deherbicidas autorizados e as dificultades para ensilardestasespecies.

• Cómpre refinar a tecnoloxía de ensilado das legumi-nosaspratenses,enparticularevitandopresecadosex-

cesivamente longosquereducenocontidoda forraxeenAGpoliinsaturados,enconcretodealfa-linolénico,poloquedebeserconsideradaaconvenienciadautili-zacióndeaditivosparatalefecto.



agricultura114 DOSSiEr: cultiVOS PratENSES

SÍNTESEO obxectivo deste experimento foi estudar a variación da produción e do contido en principios nutritivos e ácidos graxos ao longo do primeiro crecemento ininterrompi-do dende a sementeira do outono á primavera do Lolium multiflorum alternativo (cv. Agraco-812 e cv. Salam) como cultivo monofito (L), así como da mestura de Lolium mul-tiflorum alternativo (cv. Asterix) con distintas especies de Trifolium (T. incarnatum cv. Trincat e Licherry, T. resupi-natum cv. Laser e T. michelianum cv. Balansa), medidos en seis datas de corte (DC) diferentes.

A DC e a interacción DC * Tipo de Forraxe influíron significativamente sobre a maioría dos parámetros consi-

Este artigo é o froito do labor de investigación desenvolvido na finca de prácticas de La Granja, cuxa análise se centrou na produción, principios nutritivos e composición en ácidos graxos de dous cultivares de raigrás italiano anual, un en sementeira pura e outro asociado a distintas especies de trevos anuais, ao longo do primeiro ciclo de crecemento durante o inverno 2010-2011.

G. Salcedo Díaz Dpto. de Calidade e Innovación, Centro Integrado de Formación Profesional La Granja E-39792 Heras, Cantabria (España) [email protected]

PRODUCIÓN, CONTIDO EN PRINCIPIOS NUTRITIVOS E COMPOSICIÓN EN ÁCIDOS GRAXOS DO CULTIVO DE LOLIUM MULTIFLORUM SÓ OU ASOCIADO A TRIFOLIUM

derados neste traballo. O efecto do Tipo de Forraxe re-sultou relevante para a dixestibilidade in vivo da materia orgánica estimada (DMOestndc) (P≤0,001), a proteína bruta (PB) (P≤0,05) e a graxa bruta (GB) (P≤0,01). Para DC = 190 días tras a sementeira, nos monocultivos de Lo-lium houbo maiores concentracións de ácidos graxos totais (AGs) (P≤0,01), α-linolénico (P≤0,001) e poliinsaturados (P≤0,00) que nas mesturas con trevo, mentres que a pro-dución media dos monocultivos foi un 8,2 % menor que a media das mesturas. Para o conxunto de forraxes e DC, os ácidos maioritarios foron o α-linolénico e o palmítico, con contidos medios de 17,7 e 3,7 g kg-1 MS, respectiva-mente. As variables máis correlacionadas cos AGs foron a FADSINCEN (r=-0,39; P≤0,01), a DMOestndc (r=-0,29; P≤0,01), o contido en N (r=0,49; P≤0,01), a DC (r=-0,37; P≤0,01) e a radiación fotosinteticamente activa (RFA) (R=-0,51; P≤0,01). A nivel individual, o ácido α-linolénico re-lacionouse positivamente coa concentración de N (r=0,42; P≤0,01) e negativamente (r=-0,27; P≤0,01) coa RFA.

AFRIGA112_pratenses_salcedo_04.indd 114 19/08/2014 16:08


agricultura 115DOSSiEr: cultiVOS PratENSES

INTRODUCIÓN A rotación máis utilizada nas explotacións leiteiras do nor-te de España é a formada polo millo (Zea mays L.), como o cultivo de verán principal e, no inverno, o raigrás italiano (Lolium multiflorum L.) alternativo ou non alternativo en monocultivo. O alternativo ou Westerwold recibe un corte no inverno e un ou dous na primavera; o non alternativo, asociado ou non a leguminosas, recibe dous cortes na pri-mavera para ensilado (Fernández-Lorenzo et al., 2007).

As forraxes verdes representan unha fonte rica e natu-ral de ácido palmítico (C16:0), oleico (C18:1) e ácidos graxos poliinsaturados, en particular linoleico (C18:2) e α-linolénico (C18:3) (Hawke, 1973; Harfoot, 1981; Bau-chart et al., 1984; McDonald et al., 1988; Walker et al., 2004). Respecto do material orixinal, nas forraxes conser-vadas, as cantidades de C18:1 e C18:2 aumentan, mentres que a de C18:3 descende (Morand-Fehr e Tran, 2001). Nas materias primas non forraxeiras, o extracto etéreo está composto maioritariamente por triglicéridos (Bondi, 1989), mentres que o das forraxes o integran principal-mente glicolípidos e fosfolípidos, ricos en ácidos graxos poliinsaturados.

Entre outros, o contido en ácidos graxos das forraxes poden variar coa especie, a variedade, a técnica de conser-vación (Lough e Anderson, 1973; Mayland et al., 1976; Yan e Fujita, 1997; Dewhurst et al., 2003; Boufaïed et al., 2003; Cabiddu et al., 2009), o estado de madureza (Hawke, 1973; Barta, 1975; Boufaïed et al., 2003; Cabiddu et al., 2009), diferenzas entre follas e talos ( Jarrige et al., 1995; Boufaïed et al., 2003), a temperatura ambiente (Kuiper, 1970; Hawke, 1973), a fertilización nitroxenada (Boufaïed et al., 2003; Elgersma et al., 2005, e Salcedo, 2011) e a súa concentración de N (Mayland et al., 1976).

O obxectivo deste estudo foi comparar a produción, os principios nutritivos e a composición en ácidos graxos de dous cultivares de raigrás italiano anual en sementeira pura e doutro cultivar desta gramínea asociada con distintas es-pecies de trevos anuais ao longo do primeiro ciclo de cre-cemento durante o inverno.

• Importación de maquinaria seminueva agrícola/forestal desde los mejores proveedores de Europa y Estados Unidos

• Servicio técnico y asesoría para su inversión más rentable• Más de 35 años de experiencia• Con red de distribución en toda España:

*Para Cantabria y Guipúzcoa

Departamento comercial para Portugal, País Vasco, Navarra, Castilla y León y Asturias

AgrocantabriaC/ Carretera Comarcal, s/n39793 Villaverde de Portones (Cantabria)Tel.: 942 508 [email protected]

Talleres Altemir Febas S.A.Avda. Monzón, 2722422 Fonz (Huesca)Tel.: 974 412008 - 636 209 [email protected]

El PanditoC/ Alameda, 141650 El Saucejo (Sevilla)Tel.: 955 958 070 - 666 014 [email protected]

Talleres Barrio Gómez S.A. (Promodis)Ctra. San Ildefonso a Peñafiel, 140350 Escalona del Prado (Segovia)Tel.: 921 570510 - 653 930 [email protected]

InmopenCtra. Villarubia km 213200 Manzanares (Ciudad Real)Tel.: 948 983 390 - 649 028 [email protected]

SermasurCtra. El Viso s/n14480 Alcaracejos (Córdoba)Tel.: 957 156 034 - 607 873 [email protected]

Agrícola GarvínCarretera Cervera, km 1,345600 Talavera de la Reina (Toledo)Tel.: 925 801 321

www.reckiberica.es

¡No dude en consultarnos!

José: 678 432 835 Mikel: 674 031 030

IMPORTADOR PARA ESPAÑA Y PORTUGAL DE LAS MARCAS

TOMIX LEHNER

José Antonio Rojo García27250 Castro de Rei - [email protected]. reckiberica.esTel. (+34) 982 314 428Móvil (+34) 678 432 835Alemania (+49) 160 59 21 435

Mikel Irazu27250 Castro de Rei - [email protected]. reckiberica.esTel. (+34) 982 314 143Móvil (+34) 674 031 030Portugal (+55) 191 35 85 580

Agratechnik Landsmachinen Ibérica S.L. Ibérica

A ROTACIÓN MÁIS UTILIZADA NAS EXPLOTACIÓNS LEITEIRAS DO NORTE DE ESPAÑA É A FORMADA POLO MILLO (ZEA MAYS L.) COMO O CULTIVO DE VERÁN PRINCIPAL E, NO INVERNO, O RAIGRÁS ITALIANO (LOLIUM MULTIFLORUM L.) ALTERNATIVO OU NON ALTERNATIVO EN MONOCULTIVO




engadía ás leguminosas anteriores outra variedade de T. in-carnatum (cv. Licherry) e un trevo migueliano (T. michelia-num cv. Balansa). As fórmulas de sementeira das tres mes-turas diferían, ademais, na relación gramínea:leguminosa con porcentaxes de semente de leguminosas do 20 %, 30 % e 35 %.

Os cultivos foron sementados o 21 de setembro de 2009 e o 6 de outubro de 2010 á dose de 40 kg de semente por hectárea sobre un solo de textura francoarxilolimosa. Os seus resultados de análise foron pH, 6,24; materia orgánica oxidable, 2,09 %; N, 0,14 %; C/N, 14,9; P (Olsen), 12,5 ppm; Ca, 866 ppm; Mg, 92 ppm; K, 96 ppm; capacidade de intercambio catiónico, 18,6 mq/100 g solo. A temperatura media e a pluviometría durante os dous anos de estudo (figura 1) foron proporcionadas pola Axencia Estatal de Meteoroloxía de Cantabria.

Figura 1. climograma durante o experimento

OS CULTIVOS FORON SEMENTADOS O 21 DE SETEMBRO DE 2009 E O 6 DE OUTUBRO DE 2010 Á DOSE DE 40 KG DE SEMENTE POR HECTÁREA SOBRE UN SOLO DE TEXTURA FRANCOARXILOLIMOSA

táboa 1. composición das sementeiras puras, asociacións e estados de madurezAsociación Gramínea % Leguminosa %

Raigrás italiano (R1) L. multiflorum cv. Agraco-812, 100 % -

Raigrás italiano (R2) L. multiflorum cv. Salam, 100 % -

Mestura Ouro Verde (M1) L. multiflorum cv. Asterix, 80 %T. incarnatum cv. Trincat, 10 %T. resopinatum cv. Laser, 10 %

Mestura Ouro Verde + (M2) L. multiflorum cv. Asterix, 70 %T. incarnatum cv. Trincat, 20 %T. resopinatum cv. Laser, 10 %

Mestura D1 (M3) L. multiflorum cv. Asterix, 65 %

T. incarnatum cv. Licherry, 20 %T. resopinatum cv. Laser, 5 %T. incarnatum cv. Trincat, 5 %

T. michelianum cv. Balansa, 5 %

Datas de mostraxe e estados de madurez

2009-2010 2010-2011

Data Estado madurez1 Unidades calor Data Estado madurez Unidades calor

09-12-2009 VI 926 12-12-2010 VI 580

25-01-2010 V2 1.177 12-01-2011 V2 747

17-02-20101 IES1 1.267 02-02-2011 ES1 832

10-03-2010 IES2 1.423 23-02-2011 ES2 970

25-03-2010 IE 1.554 11-03-2011 IE 1.067

13-04-2010 20 % H 1.652 04-04-2011 10 % H 1.283

V: con moitas follas; IES: inicio encanado; IE: inicio espigado; H: espigado 1: referido á gramínea

0

2

4

6

8

10

12

14

16

0

50

100

150

200

250

300

Out09

Nov Dec Xan10

Feb Mar Abr Out10

Nov Dec Xan11

Feb Mar Abr

ºCmm

Precipitacións, mm día T.ª media, °C

mATERIAL E mÉTODOS

Deseño experimental O experimento foi desenvolvido na finca de prácticas do centro integrado de formación profesional La Granja, de Heras, en Cantabria (43º 24’N; 3º 45’W e 5 m sobre o nivel do mar), durante os anos 2010 e 2011. Os tratamentos para avaliar foron cinco cultivos forraxeiros de inverno cultiva-dos en seis momentos durante o seu ciclo de crecemento invernal, dispostos nun deseño experimental de bloques ao azar, con tres repeticións por tratamento.

Como indica a táboa 1, utilizáronse dous raigrases ita-lianos tipo westerwoldicum en cultivo puro (cv. Agraco-812 e cv. Salam) e outro raigrás do mesmo tipo (cv. Asterix) asociado a trevos anuais en tres mesturas comerciais con diferente composición, que incorporaban trevo encarnado (Trifolium incarnatum cv. trincat) e trevo persa (T. resupi-natum cv. laser) en dúas delas, mentres a terceira mestura


www.timacagro.es

ÚNICA ENMIENDA DE ORIGEN MARINO

Aumento más rápido y duradero del pH.

90% de solubilidad carbónica frente al 40 % del carbonato de cantera.

Mayor superfi cie de contacto.

Mayor disponibilidad de nutrientes.

1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12Mes

pHLithothamne 400 granulado

Carbonatos

Cales

6,5

6,0

5,5

5,05,0

Fuen

te: M

. CO

PP

ENET

I.N.R

.A Q

uim

pe

NO ACEPTE IMITACIONES BARATAS

Equipo Técnico comercial de Galicia:Ventura Blanco (Director Regional) Tel.: 646.23.85.62 · e-mail: [email protected] Rodrigo Ardura (Coruña) Tel.: 650.68.18.74 · e-mail: [email protected] Carlos Salgado (Coruña) Tel.: 650.68.17.19 · e-mail: [email protected] Mario Cuba (Coruña) Tel.: 646.06.49.67 · e-mail: [email protected] José Manuel Blanco (Lugo) Tel.: 609.62.77.05 · e-mail: [email protected] Sandra González (Lugo) Tel.: 618.45.54.18 · e-mail: [email protected] José Ignacio Delgado (Pontevedra) Tel.: 609.66.75.91 · e-mail: [email protected] José Manuel Gómez (Ourense) Tel.: 620.97.24.82 · e-mail: [email protected]

EVOLUCIÓN DEL pH DEL SUELO

4 VECES MÁS EFICAZ QUE

EL CARBONATO DE CANTERA

Lithothamne 400 granulado

Admitido en Agricultura Ecológica

Anuncio Afriga2_julio2014-galicia.indd 1 02/07/14 13:40pub_timac_agro.indd 117 19/08/2014 17:58



Análise de ácidos graxos Para a preparación dos ésteres metílicos dos ácidos graxos da materia graxa das forraxes seguiuse a Norma ISO 15884/FIL 182:2002. A separación e cuantificación dos ésteres metílicos dos ácidos graxos efectuouse cun croma-tógrafo de gases Autosystem XL de Perkin Elmer, equipa-do cunha columna capilar de silica fundida (Chrompack CP-SIL 88, de 50 m, 0,25 mm de diámetro interno e 0,20 μm de espesor da fase estacionaria). O volume de inxección foi de 1 μL e o gas portador helio, a un fluxo de 1,15 mL/minuto. O modo de inxección foi Split a unha relación 1:42,5 e a temperatura do inxector, 275 °C. A do forno programouse de 50 °C a 190 °C. Tivo lugar no Laborato-rio Agroalimentario de Santander do Ministerio de Medio Ambiente, Medio Rural e Mariño.

Análise estatística Os resultados obtidos sometéronse a análises de varianza. Os factores de efectos fixos incluídos no modelo foron a forraxe e a data de corte e o ano como efecto aleatorio co Modelo Lineal Mixto (SPSS 15.0). Os efectos lineal e cua-drático dos compoñentes botánicos da forraxe, produción, principios nutritivos e perfil dos ácidos graxos establecé-ronse mediante contrastes ortogonais co paquete estatís-tico (SPSS 15.0). Realizouse unha análise de correlación entre os contidos de AGs totais, linoleico e α-linolénico na materia seca con parámetros dos principios nutritivos, data de corte, produción de materia seca, unidades de calor acumuladas, radiación fotosinteticamente activa (RFA) no conxunto de forraxes e incluíuse a porcentaxe de legumi-nosas nas mesturas.

RESULTADOS E DISCUSIÓN Produción, composición botánica e contido en princi-pios nutritivos A produción de materia seca e as porcentaxes de gramí-neas, leguminosas e o grupo doutras figuran na táboa 2. A biomasa incrementou linealmente entre datas de corte (P≤0,001), sen influencias significativas do efecto Forraxe nin da interacción Data de corte * Forraxe (táboa 2). O rendemento final de materia seca ao 8 de abril (190 días de crecemento, táboa 5) foi maior (P≤0,001) nas mesturas (L+T) que nos monocultivos (L); nestes últimos obser-váronse producións similares ás de 4.906 kg ha-1 (Fernán-dez-Lorenzo et al., 2007) e 5.500 kg ha-1 (López et al., 2006), en Galicia.

A porcentaxe de gramíneas foi loxicamente maior nos monocultivos (P≤0,001) que nas mesturas (táboa 2). O grupo doutras resultou superior nas mesturas (P≤0,001), atribuído á menor dose de semente de raigrás por unidade de superficie e ao maior tempo de establecemento da le-guminosa, dando lugar a espazos abertos que favorecen a xerminación doutras sementes do chan. Así, as porcentaxes medias de gramíneas e doutras nos monocultivos duran-te o primeiro ciclo de crecemento foron de 96,8±1,28 % e 2,23±1,81 %, respectivamente. Mentres, nas mesturas, a porcentaxe de gramíneas foi inferior (86,5±5,5 %) e o doutras, superior (4,12±3,8 %).

O cultivo precedente foi millo para ensilado. A fertili-zación do primeiro ano consistiu na aplicación de 45 uni-dades de N, P2O5 e K2O ha-1 e 18 de N, 60 de P2O5 e 36 de K2O no segundo. A diferenza de fosfórico entre anos débese ás extraccións da forraxe procedentes do ano ante-rior (5.464 kg MS ha-1 1.º ano x 0,59 % de P2O5 = 32,2 kg de P2O5), dunha parte, e, doutra, a elevar a concentración do solo a niveis de 16 ppm de P recomendados por Oya-narte e Rodríguez (1993) en solos do norte da península. A superficie da parcela experimental foi de 10 m x 10 m e a útil (zona de mostraxe), de 6 m x 6 m coa asignación dun m2 para cada unha das seis datas de corte estudadas (táboa 1). A citada superficie foi segada cunha barra gadañadora (BCS, tipo BF80/175) de 1 m de corte e, posteriormente, anotouse o peso da forraxe. Dentro de cada mostraxe to-máronse alícuotas de aproximadamente 2.000 g de cada forraxe, dos cales 1.700 g foron secados en estufa a 60 °C durante 48 horas para determinar a materia seca, produ-ción por hectárea desta, contido en principios nutritivos e perfil lipídico. Despois, as forraxes foron moídas cun muí-ño Retsch a 1 mm e conservados en colectores de plástico herméticos de 250 ml. Os 300 g restantes utilizáronse para determinar a composición botánica da mestura, separan-do manualmente as fraccións de gramíneas, leguminosas e outras, expresándoas en porcentaxe sobre material fresco.

As unidades de calor acumuladas (UCA) de cada control dentro de cada cultivo foron estimadas a partir do día da sementeira utilizando a ecuación de McMaster e Wilhelm (1997) como: UCA = [(T.ª máx. + T.ª mín.) / 2] – T.ª base, sendo T.ª base = 4 °C.

A radiación fotosinteticamente activa (RFA) de setem-bro a abril foi calculada a partir da radiación solar global (RSG, MJ m-2 día-1) do período 1998 a 2003, proporcio-nada pola Axencia Estatal de Meteoroloxía de Cantabria e considerando a RFA como o 50 % da RGS (González, 1993), da cal se obtivo a ecuación RFA = 6,03 – 0,068x + 0,0004x2, r2 = 0,91, onde x = son días a contar dende a data de sementeira.

Análise químicaA análise dos principios nutritivos consistiu na determina-ción da materia seca final a 103 °C e cinzas a 550 °C; a pro-teína bruta (PB) como N-Kjeldahl x 6,25 co KjeltecTM 2300 de Tecator; a fibra ácido deterxente sen cinzas (FAD-SINCEN) segundo Goering e Van Soest (1970) utilizan-do extractor Dosifiber de Selecta; a dixestibilidade neutro deterxente-celulasa da materia orgánica (DenzMOndc) segundo Riveros e Argamentería (1987), estimándose a dixestibilidade in vivo da materia orgánica (DMOestndc). Os principios nutritivos foron analizados no Laboratorio de Nutrición Animal do IES La Granja. A graxa bruta (GB) extraeuse con éter de petróleo 40-60 °C cun Sox-hlecTM de Tecator no Laboratorio Agroalimentario de Santander do Ministerio de Medio Ambiente, Medio Ru-ral e Mariño. As siglas utilizadas para os principios nutriti-vos corresponden á proposta de normalización do Servizo de Información sobre Alimentos da Universidade de Cór-doba (Maroto et al., 2008).




As porcentaxes de gramíneas e doutras nos monocultivos do corte final (8 de abril) figuran na táboa 5. Na mesma data e nas mesturas a contribución do Trifolium á produción final foi do 14,0±4,8 %, e observouse unha correlación positiva (r=0,74; P≤0,01) entre a porcentaxe de Trifolium incluída na sementeira respecto á recollida a diferentes datas de corte. Os valores medios deste nas mesturas M1, M2 e M3 foron de 4,4±2,6; 8,8±2,7 e 13,2±3,9, respectivamente.

táboa 2. Produción e composición botánica das forraxes nas diferentes datas de corte

Data de corte Efecto

Forraxes 11 dec

18 xan 9 feb 8 mar 18

mar 8 abrMedia

por forraxe

L Q

Produción MS, kg ha-1

R1 Agraco 823 1.177 1.476 2.522 3.704 5.165 2.478 *** **

R2 Salam 852 1.252 1.850 2.775 3.817 5.248 2.632 *** n.s.

M1 OV 1.028 1.351 1.860 2.843 3.825 5.755 2.777 *** **

M2 OV+ 1.048 1.033 1.733 2.973 3.326 5.717 2.638 *** **

M3 D1 719 1.083 1.765 2.606 3.650 5.436 2.543 *** **

Media por corte

894 1.179 1.737 2.744 3.664 5.464 2.614

d.m.s.: data de corte, 143

Gramíneas %

R1 Agraco 96,7 96,1 96,7 97,7 96,6 95,4 96,5 n.s. n.s.

R2 Salam 97,8 97,0 97,2 98,1 97,1 95,4 97,1 ** **

M1 OV 96,8 88,5 89,3 91,5 90,6 89,4 91,0 n.s. n.s.

M2 OV+ 93,9 89,7 85,8 88,3 81,9 81,1 86,8 *** n.s.

M3 D1 87,9 88,0 84,7 85,0 81,4 75,0 83,7 *** **

Media por corte

94,6 91,9 90,7 92,1 89,5 87,3 91,0

d.m.s.: forraxe, 1,6; data de corte, 1,7; forraxe x data de corte, 2,6

Leguminosas %

M1 OV 1,9 1,3 3,0 4,0 6,1 8,6 4,2 *** ***

M2 OV+ 6,3 6,3 6,8 8,3 10,3 13,5 8,6 *** ***

M3 D1 8,9 9,4 10,5 13,1 15,2 19,8 12,8 *** ***

Media por corte

5,7 5,7 6,8 8,5 10,6 14,0 8,6


Outras %

R1 Agraco 1,3 1,5 1,3 2,2 3,9 4,5 2,5 *** n.s.

R2 Salam 0,8 1,2 1,1 1,8 2,8 4,5 2,0 *** **

M1 OV 0,4 10 7,6 4,3 3,1 1,9 4,6 n.s. ***

M2 OV+ 0,2 3,9 7,3 3,2 7,6 5,3 4,6 *** n.s.

M3 D1 1,2 2,5 4,6 1,8 3,4 5,1 3,1 n.s. n.s.

Media por corte

0,8 3,8 4,4 2,7 4,2 4,3 3,4


Nivel de significación Forraxe Data de corte Forraxe x data de corte

Gramíneas % *** *** ***

Leguminosas % *** *** ***

Outras % *** *** ***

MS, kg ha-1 n.s. *** n.s.

d.m.s.: diferenza mínima significativa entre dúas medias da mesma columna (media por forraxe) ou fila (media por corte) para cada un dos efectos principais ou da súa interacción (forraxe x data de corte) ao nivel P<0,05; L: efecto lineal, C: efecto cuadrático; *** p ≤ 0,001, ** p ≤ 0,01, * p ≤ 0,05, n.s.: non significativo p > 0,05

CheckIT, tu app de Yara que diagnosticalas deficienciasnutricionales encultivos

[email protected] // [email protected] // www.yara.es




táboa 3. composición química das forraxes nas diferentes datas de corte Data de corte Efecto

11 dec 18 xan 9 feb 8 mar 18 mar 8 abr Media por forraxe L QMS, g kg-1

R1 Agraco 111 104 110 107 124 114 112 n.s. n.s.R2 Salam 106 110 120 121 129 116 117 n.s. n.s.

M1 OV 99 104 119 115 130 119 114 *** n.s.M2 OV+ 114 105 124 118 120 121 117 n.s. n.s.M3 D1 116 110 115 108 129 108 114 n.s. n.s.

Media por corte 109 106 117 114 126 115 115d.m.s.: data de corte, 4,2

PB, g kg-1

R1 Agraco 296 278 252 210 201 162 111 *** n.s.R2 Salam 345 271 242 200 208 169 117 *** ***

M1 OV 328 287 246 229 191 173 114 *** n.s.M2 OV+ 282 291 234 226 183 185 117 *** n.s.M3 D1 312 307 257 234 205 178 114 *** n.s.

Media por corte 109 106 117 114 126 115 111d.m.s.: forraxe, 5,8; data de corte, 6,3; forraxe x data de corte, 13,3

FADSINCEN, g kg-1

R1 Agraco 211 239 245 251 267 328 257 *** *R2 Salam 206 232 225 238 267 315 247 *** **

M1 OV 198 247 249 222 256 328 250 *** **M2 OV+ 185 233 243 247 261 296 244 *** n.s.M3 D1 192 221 232 236 267 301 242 *** n.s.

Media por corte 198 234 239 239 264 314 248d.m.s.: data de corte, 6,2

DMOestndc, g kg-1

g kg-1

R1 Agraco 600 613 665 628 637 576 620 n.s. ***R2 Salam 571 606 674 656 624 577 618 n.s. ***

M1 OV 586 621 697 654 602 543 617 *** ***M2 OV+ 592 621 681 643 635 589 627 n.s. ***M3 D1 594 615 708 659 654 616 641 ** ***

Media por corte 589 615 685 648 630 580 625d.m.s.: forraxe, 6,6; data de corte, 7,3

GB, kg-1

R1 Agraco 25,4 28,4 32,7 27,9 25,7 24,9 27,5 n.s. ***R2 Salam 25,4 28,7 31,2 28,9 26,6 24,6 27,6 n.s. ***

M1 OV 25,0 28,9 32.0 26,8 23,7 21,1 26,3 *** ***M2 OV+ 27,9 27,5 31,4 26,8 25,2 22,9 27,0 *** ***M3 D1 27,4 25,1 29,9 27,9 24,6 24,2 26,5 *** ***

Media por corte 26,2 27,7 31,4 27,7 25,2 23,5 27,0d.m.s.: forraxe, 0,6; data de corte, 0,6; forraxe x data de corte, 1,3

Nivel de significación Forraxe Data de corte Forraxe x data de corteMS, g kg-1 n.s. *** n.s.PB, g kg-1 * *** ***

FADSINCEN, g kg-1 n.s. *** n.s.DMOestndc, g kg-1 *** *** n.s.

GB, g kg-1 ** *** *** MS = materia seca; PB = proteína bruta; FADSINCEN = fibra ácido deterxente sen cinzas; DMOestndc = dixestibilidade in vivo da materia orgánica; GB = graxa bruta; d.m.s.: diferenza mínima significativa entre dúas medias da mesma columna (media por forraxe) ou fila (media por corte) para cada un dos efectos principais ou da súa interacción (forraxe x data de corte) ao nivel P<0,05; L: efecto lineal, C: efecto cuadrático; *** p ≤ 0,001, ** p ≤ 0,01, * p ≤ 0,05, n.s.: non significativo p > 0,05

O contido en principios nutritivos das forraxes reco-llidas a diferente data vén sinalado na táboa 3. Hai dife-renzas significativas entre forraxes para PB, DMOestn-dc e GB. Os efectos lineais ou cuadráticos segundo a data de corte influíron de xeito significativo en todos os parámetros analíticos, pero de xeito desigual entre forraxes (interaccións significativas Data de corte * Fo-rraxe, táboa 3). A PB e a FADSINCEN incrementa-ron linealmente en todas as forraxes e a DMOestndc fíxoo de forma cuadrática, excepto en “M1” e “M3”, en que foi lineal. A GB incrementou linealmente en L+T ata o 9 de febreiro e despois diminuíu ata o 8 de abril. Pola contra, nos monocultivos, GB tivo un comporta-mento cuadrático e rexistráronse as máximas concentra-

cións o 9 de febreiro. Particularizando a data de corte o 8 de abril (táboa 5), os contidos de MS, FADSINCEN e DMOestndc non difiren entre monocultivos e mes-turas, pero a PB resultou ser estatisticamente superior nestas últimas, imputable á contribución do 14,0±4,8 % de Trifolium. Os contidos medios de PB nos monocul-tivos de gramíneas para R1 e R2 ao 8 de abril foron de 162±9,4 e 169±15,2 g kg-1 MS, lixeiramente inferiores aos 175 g sinalados por Martínez et al. (2008) na varie-dade Agraco-812 recollida para ensilado a mediados de abril, cun corte previo no inverno, e superiores aos 101 g na variedade Promenade aproveitada para ensilado a mediados de abril ao comezo do espigado (Fernández-Lorenzo et al., 2007).


PRODUCCIÓN ***

KG VERDE/M2 KG/HA MS

PRECOMIX 8.97 (MS 20.83) 18.684

TRITIMIX 9.35 (MS 20.42) 19.092

RUSTI*HERB 6.30 (MS 28.16) 17.740

RAPID*HERB 7.20 (MS 17.39) 12.520

TESTIGO 1 5.89 (MS 20.91) 12.315

TESTIGO 2 7.25 (MS 21.72) 15.747*** Media Produccíon Ensayos Galicia y Cornisa Cantábrica Caussade Semillas; Testigo 1-Fertifeno (Fertiprado); Testigo 2-Avex (Fertiprado)

CALIDAD ENSILADO ***

PB FAD FND VRF PDIE PDIN UFL ENL NDT IMS DMS DMO

PRECOMIX 16.25 32.15 53 112.08 7.77 10.75 0.89 1.37 405.14 92 76.24 88.69

TRITIMIX 16.96 29.50 53.65 114.30 7.84 10.51 0.92 1.45 325.58 120 75.69 88.21

RUSTI*HERB 17.77 28.10 52.10 119.64 8.13 11.28 0.95 1.49 318.95 114 75.06 88.71

RAPID*HERB 18.79 24.75 47.70 135.77 8.46 11.96 1.00 1.59 289.79 120 74.26 87.86

TESTIGO 1 16.61 30.15 54.15 112.37 7.80 10.49 0.91 1.43 355.54 109 75.96 88.27

TESTIGO 2 17.80 29.30 55.25 111.25 7.81 10.36 0.92 1.46 359.64 109 76.09 87.98

*** Ensilado aproximadamente con un 30% MS trás pre-secado;Testigo 1-Fertifeno(Fertiprado);Testigo 2-Avex(Fertiprado) PB-Proteina Bruta;FAD-Fibra ácido detergente;FND-Fibra neutro detergente;VRF:Valor relativo forraje;PDIE-Proteina digestible intestinal origén energía;PDIN-Proteina digestible intestinal origén nitrogeno;UFL-Unidades forrajeras leche;ENL-Energía neta leche;NDT-Nutrientes digestivos totales;IMS-Potencial Ingestión MS;DMS y DMO-Digestibilidad Materia seca y orgánica. Análisis realizado por el laboratorio ASISAGRO (ZAS-A CORUÑA)

CÓMPRAME CAUSSADE

Polígono Industrial Onzonilla C/ Valle del Silencio • Parcela 27• 24009 León Tel. 987 24 76 08 • (Óscar Martínez) 671 013 625 • (Óscar Ruiz) 639 832 547 www.caussade-semences.com • [email protected]

Rapid*herb - S.A.T Olas, Olas, Mesía - A Coruña.53% Ray-Grass Italiano diploide + 35% Trébol Encarnado + 12% Trébol Persa

Rusti*herb - Gandeiría Silva, Lugo.14% Centeno + 24% Avena Ruda + 20% Ray-Grass Italiano + 14% Trébol Encarnado + 12% Trébol Alejandria + 16% Veza Común

Trifo*herb S.A.T Regueiro Branco, Barbeiros - A Coruña.30% Trébol Encarnado + 32% Trébol Alejandria + 12% Trébol Persa+ 26% Veza Común

Precomix - S.A.T Pumariño, Abellá, Frades - A Coruña.26% Triticale + 20% Avena + 20% Trigo + 22% Guisante Forrajero+ 12% Veza Común

Tritimix - Gandeiría Os Loureiros, SC - Vimianzo - A Coruña.50% Triticale +12% Avena +10% Centeno + 20% Guisante Forrajero+ 8% Veza Común

semillasNO OLVIDE NUESTROS

RAY GRASSES(Italiano, Westerwold,

Inglés e Híbrido)

CONSÚLTENOS

TE RECOMPENSARÉ

MEZCLAS FORRAJERAS

pub_caussade.indd 121 18/08/2014 23:01



táboa 4. concentración de ácidos graxos nas diferentes datas de corteData de corte Efecto

11 dec 18 xan 9 feb 8 mar 18 mar 8 abr Media por forraxe L QLáurico, g kg-1


M1 OV 0,12 0,40 0,83 0,32 0,25 0,11 0,34 n.s. ***M2 OV+ 0,37 0,36 0,42 0,67 0,37 0,14 0,39 n.s. *M3 D1 0,31 0,31 0,71 0,51 0,27 0,23 0,39 n.s. ***

Media por corte 0,24 0,39 0,60 0,41 0,28 0,17 0,35d.m.s.: data de corte, 0,074; forraxe x data de corte, 0,156

Mirístico, g kg-1

R1 Agraco 0,14 0,14 0,18 0,30 0,20 0,16 0,19 n.s. ***R2 Salam 0,21 0,15 0,29 0,20 0,21 0,18 0,21 n.s. n.s.

M1 OV 0,16 0,16 0,25 0,19 0,19 0,19 0,19 n.s. *M2 OV+ 0,18 0,19 0,18 0,18 0,16 0,18 0,18 n.s. n.s.M3 D1 0,18 0,18 0,25 0,18 0,13 0,19 0,19 n.s. n.s.


Palmítico, g kg-1

R1 Agraco 3,5 4,1 3,1 4,2 3,8 3,4 3,6 n.s. n.s.R2 Salam 3,9 3,7 3,9 3,6 3,8 3,7 3,7 n.s. n.s.

M1 OV 3,4 3,8 3,6 3,7 3,5 3,6 3,6 n.s. n.s.M2 OV+ 4,0 3,4 3,4 3,5 3,1 3,7 3,5 n.s. n.s.M3 D1 3,7 3,2 3,8 3,5 2,8 3,7 3,4 n.s. n.s.

Media por corte 3,7 3,6 3,5 3,7 3,4 3,6 3,6Palmitoleico, g kg-1

R1 Agraco 0,33 0,19 0,18 0,20 0,21 0,22 0,22 n.s. *R2 Salam 0,34 0,18 0,15 0,28 0,26 0,25 0,24 n.s. n.s.

M1 OV 0,30 0,21 0,15 0,28 0,17 0,17 0,21 n.s. n.s.M2 OV+ 0,31 0,17 0,16 0,23 0,10 0,20 0,20 * *M3 D1 0,35 0,18 0,18 0,20 0,11 0,28 0,22 n.s. n.s.

Media por corte 0,33 0,19 0,16 0,24 0,17 0,22 0,22d.m.s.: data de corte, 0,027

Esteárico, g kg-1



Media por corte 0,53 0,58 0,67 0,57 0,57 0,46 0,56d.m.s.: data de corte, 0,068

Oleico, g kg-1

R1 Agraco 0,65 0,66 0,41 1,19 0,65 0,69 0,71 n.s. n.s.R2 Salam 0,60 0,69 0,40 0,94 0,61 0,82 0,68 n.s. n.s.



Linoleico, g kg-1

R1 Agraco 3,2 3,0 2,8 3,1 3,0 3,6 3,1 n.s. ***R2 Salam 3,0 3,1 2,7 2,9 2,9 3,4 3,0 n.s. **

M1 OV 3,1 3,2 2,9 3,0 2,8 3,6 3,1 n.s. ***M2 OV+ 3,7 2,7 3,0 3,1 2,8 3,0 3,0 *** ***M3 D1 3,3 2,8 3,0 3,2 3,0 3,6 3,2 n.s. **


Concentración de ácidos graxos O contido total de ácidos graxos (AGs) foi desigual respec-to da data de corte (P≤0,001), sen diferenzas entre forraxes (táboa 4). A concentración media foi de 26,5±3,2 g kg-1 MS, dentro dos rangos obtidos para o Lolium perenne por Elgers-ma et al., (2003) (22-29) e por Dewhurst et al. (2001) (21-35) e lonxe da media de 38 para 12 cultivares desta mesma especie (Palladino et al., 2009). Independentemente da fo-rraxe, o maior contido de AGs rexistrouse o 11 de decembro (P≤0,001), a partir do cal descendeu linealmente nas mestu-

ras (L+T) e de forma cuadrática nos monocultivos (táboa 4). A maior porcentaxe de leguminosas na mestura “M3” (táboa 2) non reflectiu superior contido de AGs (táboa 4). A pro-porción de AGs o 8 de abril foi maior nos monocultivos que nas mesturas (táboa 5), contrario aos resultados de Wyss et al. (2006), os cales sinalan incrementos do 3,3 % nas mesturas formadas por raigrás, fleo, festuca e trevo vermello respecto das mesturas de gramíneas soas. Outros autores (Boufaïed, 2003) indican maior concentración nas leguminosas respecto das gramíneas (21,7 vs. 20,1 g kg-1 MS).


• Montaje de naves ganaderas en general

• Estructuras• Cerchas y pórticos• Cubiertas de naves en

uralita y panel sándwich• Taller de ferralla

Vilar de Sarria, 34 - 27614 Sarria (Lugo)Tfno: 982 530 469 - Fax: 982 535 501Mób: 629 802 700 - 629 817 933 E-mail: [email protected]

Vilar de Sarria, 34 - 27614 Sarria (Lugo)Tfno: 982 530 469 - Fax: 982 535 501Mób: 629 802 700 - 629 817 933 E-mail: [email protected]

CUBÍCULOSPREFABRICADOS

DE HORMIGÓN

■ Para cama de arena, paja, serrín, cascarilla de arroz, carbonato, biomasa, etc.

■ También para camas de goma ■ Diseño ergonómico para mayor cow-comfort del animal

■ Ahorro de arena y otros materiales

■ Drenajes para eliminar humedades y reducir las mamitis

■ Ahorro de tiempo de colocación: 50 cubículos/día aproximadamente

■ Cubículos dobles e individuales ■ Con la supervisión y testaje de:

PREFABRICADOS Y HIERROS

TOURÓN

pub_touron.indd 123 10/08/2014 11:42



Linolénico, g kg-1

R1 Agraco 22,2 16,3 19,2 14,6 18,3 18,4 18,1 n.s. *R2 Salam 20,2 15,7 17,2 15,0 18,3 17,7 17,3 n.s. *

M1 OV 21,1 16,8 17,6 18,4 16,7 15,1 17,6 *** n.s.M2 OV+ 22,4 17,9 16,8 19,2 15,2 16,1 17,9 *** n.s.M3 D1 21,2 19,8 14,9 16,9 16,5 14,9 17,3 *** ***


AGs totais, g kg-1

R1 Agraco 30,7 25,6 27,1 24,6 27,1 27,1 27,0 n.s. **R2 Salam 29,2 24,5 26,1 23,9 27,1 26,8 26,2 n.s. ***

M1 OV 29,7 26,1 26,6 27,3 24,9 24,4 26,5 * n.s.M2 OV+ 32,4 26,3 25,4 28,3 22,8 24,8 26,6 *** n.s.M3 D1 30,3 27,6 24,7 25,9 23,9 24,3 26,1 *** n.s.


Insaturados/SaturadosR1 Agraco 6,1 3,9 5,2 3,9 4,6 5,3 4,8 n.s. n.s.R2 Salam 4,9 4,3 3,8 4,1 4,6 4,9 4,4 n.s. *

M1 OV 5,8 4,4 3,9 4,7 4,4 4,7 4,6 * ***M2 OV+ 5,3 4,7 4,6 4,7 4,4 4,5 4,7 n.s. n.s.M3 D1 5,3 5,4 3,8 4,6 5,4 4,2 4,7 n.s. n.s.


AGPI, g kg-1 R1 Agraco 25,4 19,3 22,1 17,8 21,3 22,1 21,3 n.s. n.s.R2 Salam 23,3 18,9 20,0 18,0 21,3 21,1 20,4 n.s. ***

M1 OV 24,3 20,1 20,5 21,4 19,6 18,8 20,8 *** n.s.M2 OV+ 26,2 20,8 19,9 22,4 18,1 19,1 21,1 *** n.s.M3 D1 24,6 22,7 17,9 20,2 19,6 18,5 20,6 *** n.s.


Nivel de significación Forraxe Data de corte Forraxe * data de corteLáurico, g kg-1 n.s. *** *

Mirístico, g kg-1 n.s. *** ***Palmítico, g kg-1 n.s. n.s. n.s.

Palmitoleico, g kg-1 n.s. *** n.s.Esteárico, g kg-1 n.s. *** n.s.

Oleico, g kg-1 n.s. *** ***Linoleico, g kg-1 n.s. *** **

Linolénico, g kg-1 n.s. *** **AGs, g kg-1 n.s. *** *

Relación AGI/AGS n.s. *** n.s.AGPI, g kg-1 n.s. *** *

AGs = ácidos graxos totais; AGPI = ácidos graxos poliinsaturados; AGI = ácidos graxos insaturados; AGS = ácidos graxos saturados; d.m.s.: diferenza míni-ma significativa entre dúas medias da mesma columna (media por forraxe) ou fila (media por corte) para cada un dos efectos principais ou da súa interacción (forraxe x data de corte) ao nivel P<0,05; L: efecto lineal, C: efecto cuadrático; *** p ≤ 0,001, ** p ≤ 0,01, * p ≤ 0,05, n.s.: non significativo p > 0,05

táboa 4. concentración de ácidos graxos nas diferentes datas de corte (continuación)

Os contidos medios ± erro estándar en g kg-1 MS dos di-ferentes AGS ordenados de maior a menor foron 17,6±3,3 para o α-linolénico; 3,6±0,6 para o palmítico; 3,1±0,3 para o linoleico; 0,68±0,3 para o oleico; 0,56±0,15 para o esteá-rico; 0,35±0,26 para o láurico; 0,22±0,10 para o palmitolei-co e 0,19±0,06 para o mirístico, coincidente con Boufaïed et al. (2003), Elgersma et al. (2003), Walker et al. (2004) e Palladino et al. (2009) en raigrás inglés e Cabiddu et al. (2009), en leguminosas. O perfil de ácidos graxos non di-feriu significativamente entre forraxes e si o fixo (P≤0,001) a data de corte, excepto no caso do palmítico (táboa 4).

Para a maioría dos ácidos graxos (láurico, mirístico, pal-mítico, palmitoleico, esteárico, oleico e linoleico) non se observaron efectos lineais da data de corte e si cuadráticos nalgún deles (táboa 4). Pola contra, o α-linolénico descen-deu linealmente nas mesturas (P≤0,001) respecto da data de corte. As súas concentracións medias ± erro estándar durante o primeiro ciclo de crecemento foron 18,1±3,6; 17,3±3,6; 17,6±3,0, 17,9±3,6 e 17,3±2,9 g kg-1 MS para R1, R2, M1, M2 e M3 respectivamente, inferiores ao valor de 20,6 g kg-1 MS obtido por Boufaïed et al. (2003) para o raigrás italiano.


Contra todo tipo de malas herbas de folla ancha nas pradeiras e céspedes de gramíneas xa establecidos

Herbicida de postemerxencia

Axeitado para o Rumex:

• Carbea, Carbés, Cardencha, Aceda, Vinagreira, Acedeira, Labaza.

• Acedera, Romaza, Paniega y Lengua de vaca (E).

¡ !

pub_syngenta_galego.indd 125 10/08/2014 11:42



táboa 5. Produción, composición química e perfil de ácidos graxos dos monocultivos de raigrás italiano ou asociado con trevos anuais a 190 días (8 abril)

Lolium (L) Lolium + Trifolium (L+T) et Sig

Produción, kg MS ha-1 5.206 5.636 71 ***

Gramíneas, % 95,4 81,8 1,77 ***

Leguminosas, % - 14,0 1,25 -

Outras, % 4,5 4,11 0,67 n.s.

Composición química e dixestibilidade

MS, g kg-1 115 116 3,8 n.s.

PB, g kg-1 166 179 3,05 *

FADSINCEN, g kg-1 321 308 3,7 n.s.

DMOestndc, g kg-1 577 583 5,08 n.s.

GB, g kg-1 24,7 22,7 0,36 ***

Perfil de ácidos graxos

Láurico, g kg-1 0,17 0,16 0,013 n.s.

Mirístico, g kg-1 0,17 0,18 0,006 n.s.

Palmítico, g kg-1 3,6 3,72 0,09 n.s.

Palmitoleico, g kg-1 0,24 0,22 0,01 n.s.

Esteárico, g kg-1 0,39 0,50 0,02 n.s.

Oleico, g kg-1 0,75 0,90 0,05 n.s.

Linoleico, g kg-1 3,35 3,43 0,05 n.s.

Linolénico, g kg-1 18,1 15,4 0,44 ***

AGs, g kg-1 26,9 24,5 0,52 **

Relación AGI/AGS 5,12 4,47 0,16 *

AGPI, g kg-1 21,6 18,8 0,46 ***

MS = materia seca; PB = proteína bruta; FADSINCEN = fibra ácido deter-xente sen cinzas; DMOestndc = dixestibilidade in vivo da materia orgánica; GB = graxa bruta; AG = ácidos graxos; relación AGI/AGS = ácidos graxos insaturados/ácidos graxos saturados; AGPI = ácidos graxos poliinsaturados; et: erro típico da diferenza de medias; *** p ≤ 0,001, ** p ≤ 0,01, * p ≤ 0,05, n.s.: non significativo p > 0,05

A relación ácidos graxos insaturados:saturados tivo unha media xeral ± erro estándar de 4,6±1,3, sen diferenzas sig-nificativas entre forraxes e si (P≤0,001) entre datas de corte. Resulta inferior ao de 4,07±1,3, obtido por Kalac e Samková (2010) para unha ampla variedade de forraxes.

Variables nutricionais e de campo relacionadas co perfil de ácidos graxos As variables mellor relacionadas cos ácidos graxos totais (AGs), linoleico e α-linolénico foron agrupadas en dúas categorías: “nutricionais” e “de campo” (táboa 6).

Dentro das nutricionais, FADSINCEN e DMOestnd correlacionáronse de xeito negativo cos AGs nas mestu-ras (r=-0,53 e -0,24; P≤0,01, respectivamente). Nos mo-nocultivos, só o fixo a DMOestnd (r=-0,40). O N corre-lacionouse positivamente (táboa 6 e figura 2), tanto nos monocultivos (r=0,38; P<0,01) coma nas mesturas (r=0,56; P≤0,01), coincidente no que incumbe a estas últimas con Walker et al. (2004).

En canto ás variables de campo, a data de corte e a ra-diación fotosinteticamente activa (RFA) correlacionáronse negativamente cos AGs para todo o conxunto de forraxes (táboa 6), coincidindo con Witkowska et al. (2008). O co-eficiente de determinación obtido entre os AGs e a RFA foi baixo (r2=0,26; figura 3), inferior ao de 0,39 obtido por Witkowska et al. (2008) en raigrás inglés fertilizado con nitróxeno de primavera a outono.

A concentración de linoleico só se correlacionou (nega-tivamente) coa DMOestndc, tanto en monocultivos coma en mesturas. Tamén coa RFA en caso de monocultivos (r=0,34 P≤0,01).

O α-linolénico correlacionouse positivamente co conti-do de N, de forma máis acusada en mesturas que en mono-cultivos (r=0,49; P≤0,01 versus r=0,31; P≤0,05, respectiva-mente) nos monocultivos (táboa 6). Tamén o fixo negati-vamente coa DMOestndc tanto en monocultivos como en mesturas e coa FADSINCEN só en mesturas.

REALIZOUSE UNHA ANÁLISE DE CORRELACIÓN ENTRE OS CONTIDOS DE AGS TOTAIS, LINOLEICO E α-LINOLÉNICO NA MATERIA SECA CON PARÁMETROS DOS PRINCIPIOS NUTRITIVOS, DATA DE CORTE, PRODUCIÓN DE MATERIA SECA, UNIDADES DE CALOR ACUMULADAS E RADIACIÓN FOTOSINTETICAMENTE ACTIVA NO CONXUNTO DE FORRAXES, E INCLUÍUSE A PORCENTAXE DE LEGUMINOSAS NAS MESTURAS


ENTEC®, la mayor innovación en el abonado de los cultivos forrajeros en los últimos años, permite obtener cosechas abundantes, de calidad y respetando el medio ambiente. El nitrógeno de ENTEC® se encuentra estabilizado por el inhibidor de la nitrificación DMPP, desarrollado por BASF y comercializado por EuroChem Agro.Ahora en EuroChem Agro hemos adaptado nuestra estrategia para que todavía más agricultores puedan utilizar ENTEC® y beneficiarse de sus excelentes resultados en cultivos forrajeros.

®Marca registrada de EuroChem Agro

ENTEC® Cultivos forrajeros

El abonado rentable y eficaz de cultivos forrajeros.

EuroChem Agro Iberia, S.L.

Joan d’Àustria 39-4708005 BarcelonaTel. 93 224 72 22 Fax. 93 225 92 91www.eurochemagro.com

pub_eurochem.indd 127 10/08/2014 11:41



MJ m2 día

876543

AG

s, g

kg M

S

35

30

25

20

15

Agraco

D1

OV

OV+

Salam

R2 = 0,26

N, g kg MS706050403020

Lin

olén

ico,

g k

g M

S

30

25

20

15

10

Sq r lineal = 0,176R2 = 0,17

N, g kg MS706050403020

AG

S g

kg M

S

35

30

25

20

15

R2 = 0,24

MJ m2 día

876543

AG

s, g

kg M

S

35

30

25

20

15

Agraco

D1

OV

OV+

Salam

R2 = 0,26

N, g kg MS706050403020

Lin

olén

ico,

g k

g M

S

30

25

20

15

10

Sq r lineal = 0,176R2 = 0,17

N, g kg MS706050403020

AG

S g

kg M

S

35

30

25

20

15

R2 = 0,24

MJ m2 día

876543

AG

s, g

kg M

S

35

30

25

20

15

Agraco

D1

OV

OV+

Salam

R2 = 0,26

N, g kg MS706050403020

Lin

olén

ico,

g k

g M

S

30

25

20

15

10

Sq r lineal = 0,176R2 = 0,17

N, g kg MS706050403020

AG

S g

kg M

S

35

30

25

20

15

R2 = 0,24

CONCLUSIÓNS Os ácidos graxos máis abundantes nas forraxes analizadas foron o α-linolénico, o palmítico e o linoleico.

A concentración de ácidos graxos totais, linoleico e α-linolénico correlacionouse positivamente co contido de N e, negativamente, coa dixestibilidade da materia orgáni-ca e a fibra ácido deterxente.

A radiación fotosinteticamente activa e a data de corte relacionáronse negativamente cos ácidos graxos.

A 190 DÍAS DE CULTIVO, A ASOCIACIÓN RAIGRÁS ITALIANO + TRIFOLIUM PRESENTOU MAIOR PRODUCIÓN, PERO MENOR CONTIDO DE α-LINOLÉNICO CA OS MONOCULTIVOS DE RAIGRÁS ITALIANO




NEW HOLLAND ESPECIALISTAS EN GANADERÍA

ELEGIDOS POR LOS QUE SABEN

COBERTURA DE DOS AÑOS DE GARANTÍA PARA TODA LA GAMA DE TRACTORES.

T6 T5 TD5

Motores efi cientes, con pala frontal completamente integrada controlada por joystick, techo solar panorámico y una maniobrabilidad excepcional. Los tractores New Holland TD5, T5 y T6, ideales para explotaciones agrícolas mixtas y ganaderas, son la opción más acertada para los clientes que buscan gran potencia, versatilidad y alta productividad en el campo. Indicados para la manipulación de materiales, para trabajar en el interior de las naves y para cualquier labor ganadera.

T6 4 y 6 cilindros en los modelos de 120 a 175 CV. Máxima efi ciencia y versatilidad.

T5 4 cilindros en los modelos de 95 a 115 CV. La excelencia hecha tractor.

TD5 3 y 4 cilindros en los modelos de 65 a 115 CV. Extraordinario confort y productividad.

lub

rica

nte

sB

TS

www.newholland.es

NEW HOLLAND TOP SERVICE 00800 64 111 111ASISTENCIA E INFORMACIÓN 24/7. *La llamada es gratuita desde teléfono fi jo. Antes de llamar con su teléfono móvil, consulte tarifas con su operador.

A maior concentración de ácidos graxos totais e α-linolénico rexistrouse a mediados de decembro, coinci-dindo coas fases de moitas follas.

A 190 días de cultivo, a asociación raigrás italiano + Tri-folium presentou maior produción, pero menor contido de α-linolénico ca os monocultivos de raigrás italiano.

AGRADECEMENTOS O meu agradecemento a Carmela de Andrés e a Marce-liano Sarmiento, do Laboratorio Agroalimentario de San-tander, pola análise de ácidos graxos; a Elías Celis, da Coo-perativa AgroCantabria, e a Rafael Peláez, de Delagro, por proporcionar as sementes.

táboa 6. relacións entre variables nutricionais (N, FaDSiNcEN e DMOestndc) e de campo (data de corte, climáticas, produtivas e porcentaxe de leguminosas) respecto do perfil de ácidos graxos da forraxe

Nutricionais Campo

N, g kg-1 DM FAD, g kg-1 DM DMO, g kg-1 DM Data corte UCA RFA Mj m2 día Produción, kg DM ha-1 Leg.%

CONXUNTO

AGs totais 0,49** -0,39** -0,29** -0,37** -0,22** -0,51** -0,26** -0,26**

Linoleico n.s. n.s. -0,24** n.s. -0,19* 0,21** n.s.

Linolénico 0,42** -0,35** -0,33** -0,29** n.s. -0,27** -0,17*

MESTURAS

AGs totais 0,56** -0,53** -0,24** -0,46** -0,28** -0,59** -0,35** -0,22*

Linoleico n.s. n.s. -0.21* n.s. -0,24* n.s. n.s. 0,23*

Linolénico 0,49** -0,53** -0,29** -0,39** n.s. -0,45** -0,28** n.s.

MONOCULTIVOS

AGs totais 0,38** n.s. -0,40** n.s. n.s. -0,39** n.s.

Linoleico n.s. n.s. -0,30* n.s. n.s. 0,34** n.s.

Linolénico 0,31* n.s. -0,38** n.s. n.s. n.s. n.s.

UCA = unidades de calor acumuladas; RFA = radiación fotosinteticamente activa; Leg. = leguminosas; ** p ≤ 0,01, * p ≤ 0,05, n.s.: non significativo p > 0,05

O PERFIL DE ÁCIDOS GRAXOS NON DIFERIU SIGNIFICATIVAMENTE ENTRE FORRAXES E SI O FIXO (P<0,001) A DATA DE CORTE, EXCEPTO NO CASO DO PALMÍTICO




REFERENCIAS BIBLIOGRÁFICASBARTA A. (1975). Higher fatty acid content of perennial

grasses as affected by species and by nitrogen and potassium fer-tilization. Crop Science Society of America, 15, 169-171.

BAUCHART D. VÉRITÉ R. Y REMÓN B. (1984). Long-chain fatty acids digestion in lactating cows fed fresh grass form spring to autumn. Canadian Journal of Animal Science, 64 (Su-ppl.) 330-331.

BONDI A. A. (1989). Nutrición animal. Editorial Acribia. Zaragoza.BOUFAÏED H. CHOUINARD P.Y. TREMBLAY G.F.

PETIT H.V. MICHAUD R. Y BÉLANGER G. (2003). Fatty acids in forages. I. Factors affecting concentrations. Canadian Journal of Animal Science, 83, 501-511.

CABIDDU A. DECANDIA M. SALIS L. SCANU G. FIORI M. ADDIS M. SITZIA M. Y MOLLE G. (2009). Effect of species, cultivar and phenological stage of different fo-rage legumes on herbage fatty acid composition. Ital. J. Anim. Sci. Vol. 8 (Suppl. 2), 277-279.

DEWHURST R.J. SCOLLAN N.D. YOUELL S.J. TWEED J.K.S. Y HUMPHREYS M.O. (2001). Influence of species, cutting date and cutting interval on the fatty acid com-position of grasses. Grass and Forage Science, 56, 68-74.

DEWHURST R. SCOLLAN N. LEE M. OUGHAM H. Y HUMPHREYS M. (2003). Forage breeding and management to increase the beneficial fatty acid content of ruminant pro-ducts. Proc. Nutr. Soc., 62, 329-331.

ELGERSMA A. ELLEN G. VAN DER HORST H. MUU-SE B.G. Y BOER H. (2003). Influence of cultivar and cutting date on the fatty acid composition of perennial ryegrass. Grass Forage Science, 58, 323- 331.

ELGERSMA A. MAUDET P. WITKOWSKA I.M. WE-VER A. (2005). Effects of nitrogen fertilization and regrowth period on fatty acids concentrations in perennial ryegrass (Lolium perenne L.). Annals of Applied Biology, Vol. 147 Issue 2, 145-152.

GOERING H. Y VAN SOEST P. (1970). Forage fiber anali-sis. Ag. Handbok Nº. 379. Washington DC ARS USDA.

GONZÁLEZ G. (1993). El enfoque energético en las pro-ducción de hiera. Pastos XXII (1): 3-44.

FERNÁNDEZ-LORENZO B. FLORES G. GONZÁ-LEZ-ARRÁEZ A. VALLADARES J. Y CASTRO P. (2007). Comparación de las rotaciones forrajeras guisante-triticale/maíz y raigrás italiano/maíz. Los sistemas forrajeros: entre la produc-ción y el paisaje, pp 223-229. Vitoria-Gasteiz (Alava), España. Sociedad Española para el Estudio de los Pastos.

HARFOOT C. (1981). Lipid metabolism in the rumen. Pa-ges 21–55 in W. W. Christie, ed. Lipid metabolism in ruminant animals. Pergamon Press. Oxford, (UK).

HAWKE J. (1973). Lipids. En: BUTLER G.W., BAILEY R.W. (eds) Chemistry and Biochemistry of Herbage, 213-263. Academic Press. London. (UK).

JARRIGE R. GRENET E. DEMARQUILLY C. Y BESLE J. M. (1995). Les constituants de l�appareil végétatif des plantes fourragères. En: R. JARRIGE, Y. RUCKEBUSCH, C. DE-MARQUILLY, M. H. FARCEN, AND M. JOURNET, (eds). Nutrition des ruminants domestiques. Ingestion et digestion, 21-81. INRA edition. Paris (Francia).

KALAC P. Y SAMKOVÁ E. (2010). The effects of feeding various forages on fatty acid composition of bovine milk fat: A review. Czech. J. Anim. Sci., 55, (12), 521–537.

KUIPER P. (1970). Lipids in alfalfa leaves in relation to cold hardiness. Plant physiology, 45, 684-686.

LÓPEZ F. RUÍZ-NOGUERA B. CONFALONE A. PI-ÑEIRO J. Y SAU, F. (2006). Productividad de la rotación anual raigrás-maíz en Galicia: evaluación durante cinco años en regadío y secano y bajo dos sistemas de siembra. Pastos, 36 (2), 193-216.

LOUGH A. Y ANDERSON L. (1973). Effect of ensilage on the lipids of pasture grasses. Proc. Nutr. Soc., 32, 61A.

MAROTO MOLINA F. GÓMEZ CABRERA A. GUE-RRERO GINEL J.E. GARRIDO VARO A. (2008). Propuesta para la homogenización de la información sobre alimentos: apli-cación a la base de datos pastos españoles (SEEP). Pastos, 38 (2) 141-144.

MARTÍNEZ A. DE LA ROZA B. MODROÑO S. Y AR-GAMENTERÍA A. (2008). Producción y contenido en princi-pios nutritivos de prados, praderas y de la rotación raigrás italia-no-maíz en la rasa marítima centro-oriental de Asturias. Pastos, 38 (2), 187-224.

MAYLAND H. MOLLOY L. Y COLLIE, T. (1976). Higher Fatty Acid Composition of Immature Forages as Affected by N Fertilization. Agron. J., 68, 979-982.

McDONALD P. EDWARDS R. Y GREENHALGH, J. (1988). Lipids. En: Animal nutrition, 26-41. 4th ed. Longman Scientific and Technical. New York (EEUU).

McMASTER G. Y WILHELM W. (1997). Growing degree-days: one equation, two interpretations. Agricultural and Forest Meteorology, 87, 291-300.

MORAND-FEHR, P. Y TRAN, G. (2001). La fraction lipidi-que des aliments et les corps gras utilisés en alimentation animale. INRA Prod. Anim.,14, 285-302.

OYANARTE M. Y RODRÍGUEZ M. (1992). Programa integral de recomendación de abonado en praderas. Actas de la XXXIII Reunión Científica de la S.E.E.P., Ciudad Real. 653-661.

PALLADINO R. O’DONOVAN M. KENNEDY E. MUR-PHY J. BOLAND T. Y KENNY D. (2009). Fatty acid composi-tion and nutritive value of twelve cultivars of perennial ryegrass. Grass and Forage Science, 64, 219-226.

RIVEROS E. Y ARGAMENTERIA A. (1987). Métodos enzimáticos de la predicción de la digestibilidad in vivo de la ma-teria orgánica de forrajes. 1. Forrajes verdes. 2. Ensilados y pajas. Avances en Producción Animal, 12-49.

SALCEDO G. (2011). Effects of the application of nitrogen on the fatty acid profile in coastal zone meadows in Cantabria (Spain) used for pasture. Grassland Science in Europe, 16, 88-90.

SPSS (2006). SPSS for Windows, version 15.0 Ed. SPSS Inc., Chicago (USA).

WALKER G. DOYLE P. HJEARD J. Y FRANCIS S. (2004). Fatty acid composition of pastures. Animal Production in Aus-tralia, 25, 192-195.

WITKOWSKA I. WEVER C. GORT G. Y ELGERSMA A. (2008). Effects of nitrogen rate and regrowth interval on peren-nial ryegrass fatty acid content during the growing season. Agro-nomy Journal, 100, 1371-1379.

WYSS U. MOREL I. COLLOMB M. (2006). Fatty acid con-tent of three grass/clover mixtures. Grassland Science in Europe, Vol. 11, 348-350.

YANG U. Y FUJITA H. (1997). Changes in grass lipid frac-tions and fatty acid composition attributed to hay making. Grassl. Sci., 42, 289-293.


Elija MTN – Mérito Total Nórdico– para maxima produccióny el mínimo de problemas.

Entonces el benefi cio vienenaturalmente!

Las mejores vacasson casi invisibles

MTN

Salud yreproducción

superiores

Lídermundial enproducción

Conformación fuerte y

funcional

En la mejora genética se puede lograr también lo imposible. Nuestro Programa de Selección se basa en los registros ofi cialesúnicos donde se recogen los rendimientos de las vacas y sus tratamientos clínicos, lo que nos ha permitido desarrollar desde hace 35 años una estricta y coherente selección para los parámetros de salud y fertilidad. Esto permite a Viking Genetics ser el líder en proporcionar vacas económicamente rentables. Junto con una fuerte mejora para la producción, nuestros toros

proporcionan una tendencia genética positiva para la fertilidad de sus hijas y resistencia a las mastitis.Es el auténtico Bull Power!

Distribuidor para España:Global Genetics

[email protected]. 91 637 34 78 Fax: 91 637 42 53

www.vikinggenetics.com

Para más información y pedidos, contacta con tu distribuidor en Galicia:

SERGEGA (Manuel Reija)Tel.: 610 52 67 85

pub_vikingGlobalGenetics.indd 131 21/08/2014 12:23

132 afriga112_pub_fontao.indd 132 21/08/2014 19:43

afriga 112 edición en galego

Documents