Presentación : LECTURA DE MAPAS DO TEMPO.

a partir das realizadas por

Elena García Marín e Isaac Buzo.

-complétase con imaxes tomadas de distintos libros de texto, das editoriais: Anaya, Edebé.

**para uso no ámbito escolar, con alumnos de 2º de bacharelato

Mapas do tempo en superficie. M a p a s d e is o b a r a s

As isobaras son liñas imaxinarias que unen puntos da Terra coa mesma presión nun momento determinado. Nos mapas do tempo adoitan distintas figuras ( A, B). Aparecen tamén outros elementos ( frontes)

•

A

B

B

A

os mapas do tempo elabóranse a partir de datos tomados nas estacións meteorolóxicas situadas en globos sonda, satélites, en barcos ou na superficie continental.

•

Eses datos mándanse aos centros de análise e predicción, donde se elaboran os mapas do tempo. As fotos tomadas desde satélites meteorolóxicos, axudan a interpretar e predecir a evolución do tempo.

•

A información, os mapas dos centros de análise e predicción, soen ser reelaborados nos medios de comunicación para transmitir a información ó público

os “elementos” a identificar en MAPAS DO TEMPO

• As borrascas (B), áreas de baixas presións, de orixe dinámico ou térmico. Implican inestabilidade, tempo chuvioso..

• Os anticiclóns, áreas de altas presións, dinámicos ou térmicos, traen tempo estable e seco, soleado.

• As cifras que aparecen nas isobarasindican a presión atmosférica en milibares. A normal é de 1013 mb

os triángulos indican unha fronte fría • Os semicírculos indican fronte cálida.

• Unha fronte é unha zona na que entran en contacto unha masa de aire frío e outra de aire quente. En España, a máis importante é a FRONTE POLAR.

B

B

A

A•CENTROS DE ACCIÓN (FIGURA/CONFIGURACIÓNS):

BORRASCAS E ANTICICLÓNS

Borrasca con “dobre fronte”, tenderá o ocluirse

B A 1024 mb1020 mb

1016 mb

1012 mb

1008 mb

1004 mb

1000 mb

996 mb

a presión diminúe

a presión aumenta

Isobaras

VARIACIÓN DA PRESION EN BORRASCAS E ANTICICLÓNS

BORRASCA DINÁMICA SUBPOLAR, con fronte frío asociado e fortes ventos ( isobaras moi cercanas).

ANTICICLÓN DINÁMICO POLAR

INVERNO

ANTICICLÓN DAS AZORES

BORRASCA TÉRMICA DO CONTINENTE AFRICANO

VERAN

ANTICICLÓN DINÁMICO TROPICAL DAS AZORES

BORRASCA TÉRMICA Do INTERIOR PENÍNSULAR

BORRASCA DINÁMICA SUBPOLAR

ANTICICLÓN DINÁMICO POLAR (no afecta a la Península

VERAN

ANÁLISE DOS DATOS QUE NOS APORTA A DISPOSICIÓN

DOS ELEMENTOS NO MAPA

ANÁLISE DOS DATOS QUE NOS APORTA A DISPOSICIÓN DOS ELEMENTOS NO MAPA

ISOBARAS: - Dirección do vento

- Intensidade do vento

Zonas con fortes ventos

Sin vento

•Estudando a dirección do vento podemos obter información sobre as características das masas de aire que afectan a un lugar: - De vir o vento do norte: aire frío

- De vir o vento do sur: aire cálido - De vir o vento do mar: aire húmido

- De vir o vento do continente: aire seco

Na Península entra aire procedente do sur e oeste, ou sexa, do océano, polo tanto aire húmido, como parece vir de latitudes máis ó sur , é cálido ( MASA DE AIRE Tm….. Tamén Tc)

Prof. ISAAC BUZO SÁNCHEZ

* lembramos “figuras isobáricas”:CENTROS DE

ACCIÓN, dinámicos e térmicos.

A: producen tempo seco e soleado, con frío no inverno ( moi frecuentes os anticiclóns térmicos) e calor no verán

B: tempo inestable, chuvioso ó levar asociado frontes. As B térmicas, chuvias convectivas, de tormenta

a presión normal , 1013 mb: tempo variable

** Configuracións isobáricas, engadimos outras ás de A e B:

- Isobaras paralelas: ó igual que se están cercanas, indican ventos fortes.

- Dorsal ( cuña ou cresta): isobaras sin cerrar que prolongan un anticiclón, a veces, sobre elas, unha “a”. Indican estabilidade, bo tempo. -Vaguada ou valgada: figura de isobaras non cerradas que prolongan unha B en forma de V, a veces dibúxase sobre elas unha “b”. Indican inestabilidade e mal tempo, de chuvascos e tormentas.

-- Configuración de cadeira de montar ou “collado”: constituída por isobaras non pechadas, producida por a disposición en cruz de 2 anticiclóns e 2 borrascas : ponte anticiclónico; desfiladeiro de baixas presións. A disposición de collado indica tempo inseguro, cambiante, inestable.

- Pantano barométrico: área con “gradiente “ moi baixo, apenas aparcen isobaras ou aparecen con formas pouco definidas, con valores próximos ós normais. Non hai vento, calimas.

Ponte anticiclónico

desfiladeiro

“relativa”

*FRONTES :As frontes son zonas onde converxen dúas masas de aire de diferentes características térmicas, de tal xeito que a masa de aire cálido (máis lixeira) acaba por se elevar sobre a fría.A elevación produce condensación do vapor de auga e precipitacións

Fronte fría : chubascos e vento, baixan as temperaturas

Fronte cálida: chuvias e néboas, aumento das temperaturas

Fronte ocluída : chuvias , temperaturas variando.

FRONTE ESTACIONARIA: efectos semellantes ós da fronte cálida

ou fría según cal sexa o sector predominante

FRONTESComparación cunha imaxe de satélite

Observamos como as frontes do mapa se corresponden con masas de nubes. As nubes indícannos o lugar onde a masa de aire cálido ascende e o vapor de auga se condensa, formando nubes e producindo as precipitacións ( ** Ver en “aemet” ou “meteogalicia” ou en “el tiempo.es”)

Prof. ISAAC BUZO SÁNCHEZ

*** Observamos mapas do tempo para facer a súa lectura / interpretación :…. qué tempo vai na Península e illas en cada unha das situacións representadas? ( diferenciemos, por CC.AA….)

1)

2)

Atendendo aos documentos, conteste (puntuación máxima de 4 puntos):a) Localice as provincias numeradas do 1 ao 4, indicando cales están en baixa e cales en alta presión (1 p).b) Comente o mapa do tempo segundo as seguintes cuestións:- Identifique o tipo de documento, as figuras isobáricas, frontes e a localización –a grandes trazos- das mesmos (1 p.) - Masas de aire e ventos dominantes nas distintas áreas, de Oeste a Leste e de Norte a Sur, de España (1 p).- Situación meteorolóxica e tipos de tempo que cabe esperar nas seguintes comunidades de España: Galicia, Andalucía, Comunidade Valenciana e Canarias (1 p).

PRÁCTICA PROPOSTA POLO GRUPO DE TRABALLO (SELECTIVIDADE) NO SEU MODELO DE EXAME