AIMAR.S,MAIALEN

GURE SUSTRAIAK

LURRARI LOTUZ

VOLTAIRE

“Euskalduna Pirinioetan Kantari eta dantzari bizi diren herri bateko kideakDira” zion Voltairek .

“Euskaldunak jende basati,Anker eta lapurrak dira,etaEuskara haien hizkuntza barbaroada” esan zuen Aimeric Picaudek.

AIMERIC PICAUD

TOPIKOAKSarritan errepikatzen den eta originaltasun gutxiko ideia edo iritzia.

EUSKARAREN JATORRIA

Duela 4000 bat urte, Europako hego-ekialdean eta Asiako mendebaldean hedatu ziren herri indoeuroparrek hitz egiten zituzten hizkuntzetatik sortu ziren Europako gaur egungo hizkuntzarik gehienak , eta horregatik familia indoeuroparreko hizkuntzak deitzen diegu hizkuntza horiei.

EUSKARAREN HIZTUNAK

Nahiz eta lurralde batetik bestera aldeak egon,Euskal Herri osoan 700.000 lagun ingurudira euskaraz hitz egiteko gai.Hau da,Euskal Herriko hamar biztanletik 3k dakite euskara.12 urte bitarteko aurrean artean,berriz, proportzioa handiagoa da: 10etik 6k dira euskal hiztunak.Euskara dakitenen kopurua handituz doa urtez-urte.Hala ere,euskara erabiltzeaKosta egiten zaio euskaldun askori.

EUSKAL FOLKLOREA

EUSKAL DANTZAK:Aldatu egiten dira,baita esanahia eta dantza euskal kultura eta folklorearen eragin garrantzitsuak dira.Herri, euskal eskualde edo lurralde batetik bestera dantzak egiteko modua ere: jantziak, partaideak…

GURE SUSTRAIAK LURRARI LOTUZ

KOKAGUNEA

Euskal Herria Europako Hego mendebaldean dago

MUGA GEOGRAFIKOA

BIZTANLE KOPURUA

EUSKAL HERRIKO BANAKETA ADMINISTRATIBOA

EAE (EUSKAL AUTONOMIA ERKIDEGOA)

1979tik, eta Gernikako Estatutua deritzon lege nagusiaren arabera., EAE osatzen duten hiru probintziek euren arteko erakunde propioak dituzte: Eusko Legebiltzarra eta Eusko Jaurlaritza. Lege biltzarreko diputatu edo legebiltzarkideak hauteskundeen bitartez aukeratzen dira, lau urtetik behin. Ondoren, Legebiltzarrak aukeratzen du Lehendakariak, eta, Jaurlaritza.

NFE (NAFARROAKO FORU ERKIDEGOA)

1982tik Nafarroak bere estutua du, eta ,estatutu horren arabera, bere Gobernua eta Legebiltzarra (Nafarroako Gorteak.) Legebiltzarra sufragio unibertsalez hautatzen da, hau da, hiritarrek emandako botoen bitartez. Legebiltzarrak Presidentea edo Lehendakaria aukeratzen du, eta horrek, Gobernua.

IPAR EUSKAL HERRIAFrantziako estatuko legediaren arabera, Ipar Euskal Herriko hiru probintziek ez dute lurralde administratibo bakarra osatzen. Biarnorekin batera Pirinio Atlantikoak izeneko departamentua osatzen dute, eta horrek beste lau departamenturekin batera, Akitaniako eskualdea.

AGUR!!!

EGILEAK:LEIRE ETA ENEKO

GURE SUSTRAIAK LURRARI LOTUZ

MIKEL N. ETA NEREA

ESKALAEskalak mapako neurriaren eta neurri errealaren artean dagoen proportzioaren berri ematen digu.

ESKALA ADIERAZTEKO MODUAK:ZENBAKI ESKALAESKALA GRAFIKOA

ERLIEBEA

Lurrazalaren gorabehen multzoari erliebea deitzen zaio.Euskal Herriko lurrazalak gorabehera handiak ditu. Lurralde askotan daude mendiak eta haranak, baina mapa fisikoan ikus dezakegun bezala, lurralde lauagoak ere badira. Erliebeak , klimak, hidrografiak (ibaiak eta urak ) eta paisaiak erlazio estua dute.

MENDIAKKOSTALDEKO MENDIAK

UR MUGAKO MENDIAK

PIRINIOAK AURRE PIRINIOAK

SOLLUBE SALBADA MENDILERROA

ORI GASTEIZGO MENDIAK

OIZ GORBEIA HIRU ERREGEHEN MAHIA

KANTAURIKO MENDILERROA

URKO ANBOTO PIRINIOAK MENDILERROA

TOLOÑO

ERNIO UDALAITZ URBASA MENDILERROA

JAIZKIBEL ARALAR MENDILERROA

ANDIA MENDILERROA

LARRUN AIZKORRI ALAITZ MENDILERROA

GALDERAREN BAT ?

ARITZ ETA NAIARA 5-A

GURE SUSTRAIAK LURRARI LOTUZ

EUSKAL HERRIKO IBAIAK

-kadagua -Oria-Butroe -Urumea-Nerbioi -Bidasoa-Ibaizabal -Errobi-Oka -Biduze-Lea -Aturri-Deba -Uhaitzindi-UrolaHemengo ibaiak motzak eta emaritsuak dira.

KANTAURI ISURIALDEA:

-Homecillo -Arga-Baia -Aragoi-Zadorra -Erro-ibaiuda -Irati-Ebro -Zaraitzu-Ega

Ez dira oso luzeak baina aldapa handiak dute

MEDITERRANEO ISURIALDEA

PROBINTZIA HIRIBURUA IBAIABizkaia Bilbo NerbioiGipuzkoa Donostia UrumeaAraba Gasteiz ZadorraNafarroa Iruñea ArgaLapurdi Baiona ErrobiBehe Nafarroa Donibane-

GaraziErrobi

Zuberoa Maule Uhaitzaindi

PROBINTZIAREN HIRIBURUA ETA

HIRIBURUAREN IBAIA

EUSKAL HERRIKO IBAI NAGUSIAK

Euskal Herria bi ibai nagusik mugatzen dute: Ebro eta Aturri.

Ebro: Hegoalde guztia mugatzen duen ibaia da.Aturri:Iparekialdea mugatzen du.

GURE SUSTRAIAK LURRARI LOTUZ

Historia gizadiaren, iraganaldiko gertaeren segida da.

ARDATZ KRONOLOGIKOA

MENDEAK

Urte bat zer mendetakoa den jakiteko, urte horrek zenbat ehuneko dituen ikusi, eta bat gehitu behar zaio.

GIZAKIAREN HISTORIA

Mendez mende osatu den gizakion bizitza luzeari gizakiaren historia deitzen diogu, eta bi zati handitan banatzen dugu:

Historiaurrea eta historia

Historiaurreak denboraldi luzea hartzen du, gizakia lurrean sortu zenetik lehen agiri idatziak azaldu bitartekoa.

HISTORIAREN ARO NAGUSIAK

Historia lau aro nagusitan banatu ohi da.

-Antzinaroa (Lehen agiri idatziak-ko 476 urtea).

-Erdi aroa (ko 476-1453/1492)

-Aro modernoa (1453/1492-Frantziako iraultza 1789)

Aro garaikidea (Frantziako iraultza 1789-Gaur egun)

ANTZINAROA

ERDI AROA

ARO MODERNOA

ARO GARAIKIDEA

HISTORIAREN AROAKARDATZ KRONOLOGIKOAN