desarrollo de nuevos fármacos para el tratamiento del … · desarrollo de nuevos fármacos para...
TRANSCRIPT
Desarrollo de nuevos fármacos para el tratamiento del cáncer
José Luis Pérez GraciaDepartamento de Oncología
Clínica Universidad de Navarra
Pamplona, 8 de noviembre de 2012
XIV JORNADA SOBRE CÁNCER EN NAVARRA: INVESTIGACIÓN CLÍNICA EN CÁNCER
ÁREA EE.CC. ONCOLOGÍA CUN
• 2003-2012:
– 6 staff (4 enfermeras, 2 auxiliares)
– > 200 ensayos clínicos
– Más de 600 pacientes tratados
– Más de 2000 visitas de ensayos cada año
Nuevos fármacos estudiados en ensayos clínicos
• Abiraterona• Aflibercept• Alovectin• Alpharadine• AG-013736• AMG-951• AMG-479665• AMG-102• AntiPD-1• AntiCD137• AP23573 (-mTOR)• ASCI recMAGE-A3• AVE 8062• Axitinib• Bevacizumab• Catumaxomab• Células dendríticas• CP-675-206• CP-751,871 (IGF)• Curtisen• Cs-7017• Dabrafenib• Deferolimus• Denosumab
• Desrazoxano• Ectenaiscidina• Elesclomol• Enzastaurina• Efaproxiral • Erbitux• Erlotinib• Eribulin • Everolimus• Gefitinib• Genasense • Imatinib• Ipilimumab• IMA 901• IMC-3G3• Inhibidor MEK• Kahalalide• Lapatinib• Lenalinomida• Linifanib• LY293111• Melanoma -RAS• Microesferas Ytrio• MDV-3100
• MK-517• Moramab• Panitumumab• Pazopanib• Pemetrexed• Prostvac• PF-3512676• RPR109881• Satraplatino• SCH 717454 (IGF-1)• Sorafenib• Sunitinib• Survivina• TAK-700• Talactoferrina• Tasquinimod• Tassisulam• Temsirolimus• Trastuzumab• Tremelimumab• Vemurafenib• Vinflunine• XRP6258• ZD-6474
Desarrollo de nuevos fármacos para el tratamiento del cáncer
• Introducción• Investigación clínica
– Cáncer renal• Investigación traslacional
– Melanoma– Factores predictivos
• Necesidades de la investigación
Impacto social del cáncer• Mundo:
– 2010 (Globocan, OMS): • 13.231.553 nuevos casos• 7.913.616 muertes
• España– 2012 (Informe SEOM)
• 208.268 casos• 102.639 muertes
– 828.997 años ajustados por discapacidad perdidos en 2002 (700.000 por mortalidad prematura)
Causas de mortalidad en España 2003-2010
0
20000
40000
60000
80000
100000
120000
140000
2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010
Infecciosas y parasitarias
TumoresSangre, inmunidad
Endocrinas, nutricion, metabólicas
Trastornos mentales y comportamiento
Sistema nervioso, ojo y oído
Sistema circulatorioSistema respiratorio
Sistema digestivo
Piel y tejido subcutáneo
Sistema osteomusc. y tej. conjuntivo
Sistema genitourinario
Instituto de Salud Carlos III www.isciii.es
Desarrollo de nuevos fármacos para el tratamiento del cáncer
• Introducción• Investigación clínica
– Cáncer renal• Investigación traslacional
– Melanoma– Factores predictivos
• Necesidades de la investigación
SU11248 SUTENT®
EFPIA, 2010(European Federation ofPharmaceutical Industriesand Associations)
Desarrollo de nuevos fármacos para el tratamiento del cáncer
• Introducción• Investigación clínica
– Cáncer renal• Investigación traslacional
– Melanoma– Factores predictivos
• Necesidades de la investigación
•Negrier, Cancer 2007
•Negrier, Cancer 2007
Targeted Agents for mRCCAgent Target Efficacy in Randomized Phase III Trials
Comparison No. Treated
ORR PFS (mo.) OS (mo.)
Bevacizumab VEGFBevacizumab + IFN-vs placebo (PBO) +
IFN-649 31% vs 13%
10.2 vs 5.4;P = .0001
23. 3 VS 21.3
P= ns
Bevacizumab + IFN-vs IFN-2 732 26% vs 13%
8.5 vs 5.2;P < .0001
18.3 vs 17.4 P= ns
Sunitinib VEGF receptor Sunitinib vs IFN- 750 37% vs 9%
11.1 vs 5;P = .00001
26.4 vs 20.0P= .03
PazopanibVEGFrecptor
Pazopanib vs placebo 435 30 % vs 3 %9.2 vs 4.2;
P = .0000001
21.1 vs 18.7
Sorafenib VEGF receptor Sorafenib vs PBO 903 10% vs 2%
5.5 vs 2.8;P = .000001
NA
Temsirolimus mTOR Temsirolimus vs IFN-vs both agents5 626 9% vs 7% vs
11%
3.7 vs 1.9 (IFN-);P = .001
10.9 vs 7.3 vs 8.4
P= .001
Everolimus mTOR Everolimus vs placebo 410 3.0 % vs 0 %4.6 vs 1.8P = .001
NA
•4505 pacientes
PDF NEFM Chang
RCC treatment algorithm
•Ryan C. ASCO 2010 educational session.
•*Cytokine unsuitable
Setting Therapy category 1 evidence
Therapycategory 2 evidence
Treatment-naïve patients
MSKCC risk: good or intermediate
SunitinibBevacizumab + IFN-
Pazopanib
Sorafenib*TemsirolimusHigh-dose IL-2
MSKCC risk: poor Temsirolimus
Treatment-refractory patients (≥ second-line)
Cytokine refractory SorafenibPazopanibSunitinib
SorafenibSunitinib
TemsirolimusBevacizumab
IFN-αIL-2TKI refractory Everolimus
Prior mTOR inhibitors No data No data
Desarrollo de nuevos fármacos para el tratamiento del cáncer
• Introducción• Investigación clínica
– Cáncer renal• Investigación traslacional
– Melanoma– Factores predictivos
• Necesidades de la investigación
Investigación Traslacional“La investigación traslacional transforma los
descubrimientos científicos obtenidos en estudios de
laboratorio, clínicos o poblacionales en aplicaciones
clínicas que reduzcan la incidencia del cáncer, su
morbilidad y/o su mortalidad”
Grupo de Trabajo en Investigación Traslacional (TRWG),National Cancer Institute (NCI), EEUU
Mediana supervivencia:Fotemustina 7.3 m.Dacarbazina 5.6
Supervivencia libre de progresión:Fotemustina 1.8 m.Dacarbazina 1.9
Nikolaou, J Invest Dermatology 2012
Supervivencia libre de progresión: 5.3 vs 1.6 meses
Flaherty, NEJM 2012
Melero et al,Nat Rev Cancer 2007
•MDV3100
•Cabazitaxel
•Abiraterone•Survivina
•MDV3100
•TAK700
•TAK700•Sunitinib
•Aflibercept
•Lenalidomida
•Alpharadine
•Denosumab
•Tasquinimod
•IMC-3G3•Prostvac
ENSAYOS CLÍNICOS: EL NCCN CREE QUE LA
MEJOR OPCIÓN PARA CUALQUIER PACIENTE
CON CÁNCER ES UN ENSAYO CLÍNICO. LA
PARTICIPACIÓN EN ENSAYOS CLÍNICOS SE
RECOMIENDA DE FORMA ESPECIAL
Desarrollo de nuevos fármacos para el tratamiento del cáncer
• Introducción• Investigación clínica
– Cáncer renal• Investigación traslacional
– Melanoma– Factores predictivos
• Necesidades de la investigación
•1093 pacientes •1037 pacientes
•1172 pacientes•1059 pacientes
Situación en España
•Se hacen pocos estudios en muestras de pacientes.
•Ejemplo: Navarra
• 2007: número de pacientes nuevos con cáncer:2961
• 2009: número de pacientes en estudios con muestrasbiológicas: 199
• Biopsias 164 (5,5%)
• Muestras de sangre: 34 (1,1%)
Desarrollo de nuevos fármacos para el tratamiento del cáncer
• Introducción• Investigación clínica
– Cáncer renal• Investigación traslacional
– Melanoma– Factores predictivos
• Necesidades de la investigación
Otras características de la investigación clínica
• Actividad destacada en I + D que genera– empleo de alta cualificación – recursos económicos– prestigio internacional
• Reduce los costes de la asistencia sanitaria– Medicación: aportada por el promotor– Pruebas de valoración
Financiación de la Investigación Clínica
• Ausencia de convocatorias públicas– Convocatorias ICI (Investigación Clínica
Independiente): anuladas en 2012
• Escaso apoyo institucional a las infraestructuras de investigación clínica
Proceso de aprobación del ensayo
Protocolo + DCICompromiso Inv.
Seguro
Centro investigador
Agencia Española del Medicamento
ComitéÉtico
Promotor Aclaraciones
Compromiso del investigador Conformidad del centro
Contrato
Puntos de mejora• Centros:
– Apoyar infraestructuras de investigación• Espacio• Personal
– Agilizar revisión de contratos• Gestión en paralelo
Puntos de mejora• CEIC: agilizar aprobaciones … sin
comprometer rigurosidad– Dictamen único: CEIC de referencia– Reducir y homogeneizar documentación
solicitada– Aclaraciones únicas– Agilizar comunicación con investigadores y
promotores – Revisión protocolos en inglés
Puntos de mejora• Investigadores:
– Aumentar el número de ensayos• Mejorar distribución geográfica
– Conseguir los mejores ensayos para nuestros pacientes
– Contribuir a solucionar los problemas– Cuidar viabilidad económica de
investigación clínica
Conclusiones• El cáncer es una de las principales
causas de muerte en nuestra sociedad
• La investigación clínica y traslacional mejora la supervivencia de los pacientes
• Todas las partes implicadas debemos colaborar para facilitar el acceso de los pacientes a proyectos de investigación