aeiga · remunerado pero tamén son estruturas económicas que producen bens e servizos...

62
Guía para a creación de Empresas de Inserción Laboral 0 Guía para a creación de Empresas de Inserción Laboral Asociación de Empresas de Inserción de Galicia AEIGA Actualizada 2013

Upload: others

Post on 13-Aug-2020

3 views

Category:

Documents


0 download

TRANSCRIPT

Page 1: AEIGA · remunerado pero tamén son estruturas económicas que producen bens e servizos axustándose ás normas do mercado. As características principais das empresas de inserción

Guía para a creación de Empresas de Inserción Laboral

0

Guía para a creación de

Empresas de

Inserción Laboral

Asociación de

Empresas de

Inserción de

Galicia AEIGA

AEIGA

Actualizada 2013

Page 2: AEIGA · remunerado pero tamén son estruturas económicas que producen bens e servizos axustándose ás normas do mercado. As características principais das empresas de inserción

1

Page 3: AEIGA · remunerado pero tamén son estruturas económicas que producen bens e servizos axustándose ás normas do mercado. As características principais das empresas de inserción

Guía para a creación de Empresas de Inserción Laboral

2

Guía para a creación de

Empresas de

Inserción Laboral

Page 4: AEIGA · remunerado pero tamén son estruturas económicas que producen bens e servizos axustándose ás normas do mercado. As características principais das empresas de inserción

3

Autores:

Equipo técnico AEIGA Asociación de Empresas de Inserción de Galicia

Edita:

AEIGA Asociación de Empresas de Inserción de Galicia

Rúa Concheiros, 33, 1º

Tel/Fax: 881 957 452

[email protected]

Santiago de Compostela, 2013

Page 5: AEIGA · remunerado pero tamén son estruturas económicas que producen bens e servizos axustándose ás normas do mercado. As características principais das empresas de inserción

Guía para a creación de Empresas de Inserción Laboral

4

ÍNDICE DE CONTIDOS

PRESENTACIÓN E OBXECTIVOS DA GUÍA ................................................ 6

1. DESCRICIÓN DAS EMPRESAS DE INSERCION LABORAL ................ 9

1.1. Contexto das empresas de inserción laboral .................................... 9

1.2. A loita contra a exclusión social a través das empresas de inserción

laboral .................................................................................................... 10

1.3. Participación das empresas de inserción laboral nas políticas

públicas .................................................................................................. 11

1.4. Retorno económico das empresas de inserción laboral á

administración ........................................................................................ 12

2. CARACTERÍSTICAS PRINCIPAIS DAS EMPRESAS DE INSERCIÓN

LABORAL ..................................................................................................... 19

2.1. Lexislación aplicable ....................................................................... 19

2.2. Concepto de Empresa de Inserción Laboral ................................... 19

2.3. Entidades promotoras ..................................................................... 20

2.4. Forma xurídica das empresas de inserción laboral ......................... 20

2.5. Porcentaxe mínima de participación no capital social ..................... 21

2.6. Desenvolvemento de actuacións de inserción sociolaboral ............ 21

2.7. Número mínimo de persoas traballadoras en inserción .................. 22

2.8. Preserva da esencia do obxecto social e prohibición de reparto de

beneficios ............................................................................................... 22

2.9. Denominación da empresa de inserción laboral ............................. 23

3. PROCEDEMENTO DE CUALIFICACIÓN E REXISTRO COMO

EMPRESA DE INSERCIÓN LABORAL ........................................................ 25

3.1. Rexistro de empresas de inserción laboral ..................................... 25

3.2. Procedemento administrativo de cualificación e rexistro ................ 25

3.3. Seguimento da cualificación como empresa de inserción laboral ... 26

Page 6: AEIGA · remunerado pero tamén son estruturas económicas que producen bens e servizos axustándose ás normas do mercado. As características principais das empresas de inserción

5

3.4. Perda da cualificación como empresa de inserción laboral ............ 27

4. AS PERSOAS TRABALLADORAS EN INSERCIÓN ............................ 29

4.1. Persoas susceptibles de entrar na empresa de inserción laboral ... 29

4.2. Contexto social da exclusión en Galicia .......................................... 30

4.3. Contexto laboral .............................................................................. 32

5. PROCEDEMENTO DE INCORPORACIÓN DE UNHA PERSOA Á

EMPRESA DE INSERCIÓN .......................................................................... 35

5.1. Cualificación da persoa como beneficiaria da inserción ................. 35

5.2. Convenio de Inserción .................................................................... 36

5.4. Contratación (segundo o decreto 156/2007) ................................... 37

5.5. Competencias das distintas administracións .................................. 38

6. A DECISIÓN DE POÑER EN MARCHA UNHA EMPRESA DE

INSERCIÓN LABORAL ................................................................................ 41

6.1. Oportunidades de negocio para as empresas de inserción ............ 42

6.2. Características dos sectores económicos onde se atopan as

empresas de inserción laboral ............................................................... 43

6.3. Exemplos de ideas de negocio para unha empresa de inserción ... 43

6.4. O plan de empresa ......................................................................... 44

7. AXUDAS PÚBLICAS ÁS EMPRESAS DE INSERCIÓN ....................... 47

7.1. Programa de incentivos ás empresas de inserción laboral ............. 47

7.2. Bonificacións das cotas da seguridade social ................................. 52

8. CONTRATO DE TRABALLO PARA PERSOAS EN SITUACIÓN DE

EXCLUSIÓN SOCIAL EN EMPRESAS DE INSERCIÓN ............................. 55

9. PRINCIPAIS ATRANCOS PARA A CREACIÓN DUNHA EMPRESA DE

INSERCIÓN LABORAL ................................................................................ 59

Page 7: AEIGA · remunerado pero tamén son estruturas económicas que producen bens e servizos axustándose ás normas do mercado. As características principais das empresas de inserción

Guía para a creación de Empresas de Inserción Laboral

6

PRESENTACIÓN E OBXECTIVOS DA GUÍA

A presente guía busca proporcionar á aquelas entidades de iniciativa social que

traballen no ámbito da loita contra a exclusión socio-laboral de colectivos en

risco ou situación de exclusión social en Galicia, os coñecementos necesarios

sobre os aspectos de carácter técnico e procedemental relacionados coas

empresas de inserción laboral que lles permitan valorar a posibilidade de poñer

en marcha novas iniciativas de empresas de inserción laboral.

Tamén busca ser un manual no relacionado cos aspectos básicos das

empresas de inserción laboral, dirixido aos profesionais das diferentes

administración públicas e de entidades de iniciativa social que estean a

traballar nas áreas directamente relacionadas coa figura das empresas de

inserción laboral, tales como: inclusión social, servizos sociais, orientación

laboral, promoción do emprego e do emprendemento.

Dende a Asociación de Empresas de Inserción de Galicia queremos dar

cumprimento a unha serie de obxectivos que nos son propios como entidade e

que trasladamos a esta guía.

Sensibilizar sobre a figura das empresas de inserción laboral e sobre a

inserción sociolaboral en Galicia.

Proporcionar aos responsables e técnicos de entidades de iniciativa social

os coñecementos básicos respecto da creación e constitución de novas

empresas de inserción laboral para valorar a posibilidade de decidir iniciar

o camiño do emprendemento e avanzar na posta en marcha de iniciativas

empresariais de Empresas de Inserción Laboral.

Dar difusión á figura das empresas de inserción laboral entre os

profesionais das áreas de inclusión social, servizos sociais, orientación

laboral e promoción do emprego que traballen tanto en entidades de

carácter público como de iniciativa social.

Servir de ferramenta de traballo para os técnicos de inclusión social,

servizos sociais, orientación laboral e promoción do emprego e do

emprendemento na súa relación coas empresas de inserción laboral e

coas entidades promotoras deste tipo de figuras.

E como último obxectivo está o de apoiar a creación de novas empresas

de inserción laboral en Galicia.

Page 8: AEIGA · remunerado pero tamén son estruturas económicas que producen bens e servizos axustándose ás normas do mercado. As características principais das empresas de inserción

7

Page 9: AEIGA · remunerado pero tamén son estruturas económicas que producen bens e servizos axustándose ás normas do mercado. As características principais das empresas de inserción

Guía para a creación de Empresas de Inserción Laboral

8

1

DESCRICIÓN DAS EMPRESAS DE

INSERCIÓN LABORAL

Page 10: AEIGA · remunerado pero tamén son estruturas económicas que producen bens e servizos axustándose ás normas do mercado. As características principais das empresas de inserción

9

1. DESCRICIÓN DAS EMPRESAS DE INSERCION

LABORAL

As Empresas de Inserción Laboral son un instrumento que permite ás persoas

en situación ou risco de exclusión socio-laboral realizar unha aprendizaxe

nunha contorna laboral real mediante o traballo nun posto por conta allea

remunerado pero tamén son estruturas económicas que producen bens e

servizos axustándose ás normas do mercado.

As características principais das empresas de inserción son as seguintes:

1. Son estruturas produtivas (empresas)

Promovidas por organizacións sen ánimo de lucro que traballan no ámbito da

inclusión social e que se incorporan ao mercado producindo bens e ofrecendo

servizos, contratando para iso a persoas en risco ou situación de exclusión.

2. Son unha ferramenta de inclusión social

Xa que o seu fin social último non é o económico senón a integración das

persoas en risco ou situación de exclusión no mercado laboral ordinario de

traballo a través dun proceso temporal de aprendizaxe das habilidades técnicas

dun posto e das habilidades sociais e laborais básicas.

1.1. Contexto das empresas de inserción laboral

As limitacións do estado do benestar, a globalización e a crise económica están

a impulsar un novo orde socioeconómico que conduce a numerosas persoas a

situacións de desprotección onde as desigualdades sociais son cada vez máis

evidentes. O número de persoas que viven en situación de “pobreza” aumenta,

pero tamén aumenta o número daquelas que non entran en esa definición pero

están no que se da en chamar “risco de pobreza”.

Os cambios demográficos (envellecemento da poboación, fenómenos

migratorios, novas formas de familia, o crecemento do desemprego,…) e os

cambios económicos (introdución de novas tecnoloxías, globalización, crise

económica,…) conforman unha sociedade complexa e diversa que está a

deixar a un lado a moita xente. Unha sociedade na que determinados grupos

non atopan posibilidades de incorporarse ao mercado laboral e que soportan

unha crecente desprotección social posto que as políticas públicas xa

deficitarias en tempos de bonanza económica non dan abasto ante unha

importante crise económica como a que estamos a sufrir.

Page 11: AEIGA · remunerado pero tamén son estruturas económicas que producen bens e servizos axustándose ás normas do mercado. As características principais das empresas de inserción

Guía para a creación de Empresas de Inserción Laboral

10

As políticas sociais teñen como obxectivo contrarrestar as desigualdades

socioeconómicas. Historicamente a forma de intervención era a través de

prestacións de tipo asistencial (subsidios de desemprego, xubilacións, pensións

non contributivas) pero pronto reveláronse insuficientes e viuse a necesidade

de incorporar medidas activas que actúen sobre a raíz do problema, a

desigualdade, e non unicamente na consecuencia, a pobreza.

Ante esta situación non só as instancias públicas “deben” participar, senón

tamén as organizacións sociais promotoras deste tipo de iniciativas. Iniciativas

que pretenden ofrecer unha saída a determinadas situacións de exclusión

socio-laboral que non teñen cabida no mercado ordinario de traballo. Unha

saída que sexa ademais unha oportunidade de progreso persoal e profesional.

1.2. A loita contra a exclusión social a través das

empresas de inserción laboral

A loita contra a exclusión social debe ser unha inquietude de tódolos axentes

sociais tanto privados como públicos e unha das ferramentas para traballar

neste ámbito son as Empresas de Inserción laboral.

As persoas en situación ou risco de exclusión social non so necesitan atopar un

traballo senón tamén incorporarse ao mercado laboral normalizado xa que por

diferentes circunstancias atopase marxinados do aceso a un traballo. Son

persoas que padecen dun conxunto de carencias, normalmente combinadas

(emprego, educación, formación, vivenda, renda, recursos asistenciais, apoio

familiar, integración socio-cultural, …) que as colocan nunha situación de

precariedade e exclusión.

Neste punto as Empresas de Inserción funcionan como ponte entre a situación

de exclusión social e a incorporación ao traballo. Unha ponte que se

desenvolve a través de itinerarios de inserción que buscan acadar que a

persoa traballadora volva sentirse útil e adquira as habilidades sociais e

laborais necesarias para poder traballar nunha empresa “ordinaria”.

PONTE

EMPRESA DE

INSERCIÓN

LABORAL

SITUACIÓN

DE

EXCLUSIÓN

SOCIAL

INCORPORACIÓN

Á EMPRESA

ORDINARIA

DE

SC

RIC

IÓN

DA

S E

MP

RE

SA

DE

IN

SE

RC

IÓN

LA

BO

RA

L

Page 12: AEIGA · remunerado pero tamén son estruturas económicas que producen bens e servizos axustándose ás normas do mercado. As características principais das empresas de inserción

11

A Empresa de Inserción é, para a persoa traballadora, unha estadía temporal,

cunha finalidade principal, a inclusión socio-laboral. O emprego remunerado

funciona como un instrumento de inclusión, quizais un dos máis eficaces e que

vai permitir a estas persoas incluídas dentro dos itinerarios de inserción ter

unha mellor situación económica pero tamén acadar certa autonomía persoal,

autoestima e acceso a un sistema de protección social.

Dende o punto de vista mercantilista a Empresa de Inserción non nace para

maximizar os beneficios económicos, senón para maximizar os beneficios

sociais, crear traballo e axudar a aquelas persoas que teñen maiores

dificultades para acceder ao traballo. Pero para acadar estes beneficios sociais

necesítase dunha base económica, base que no caso das Empresas de

Inserción procede da actividade económica que en réxime de competencia

realizan nunha economía de libre mercado. Son empresas mercantís e como

tales compiten co resto de empresas que teñen como único obxectivo social

acadar os maiores beneficios económicos.

Todo isto dificulta a competitividade deste tipo de empresas. Os custos sociais

dos traballadores en inserción son maiores que os de outros traballadores e a

súa rendibilidade significativamente menor, sobre todo se temos en conta que

pasan por un itinerario de inserción que inclúe formación, orientación,

acompañamento e seguimento, e que se desenvolve dentro da xornada laboral.

1.3. Participación das empresas de inserción laboral

nas políticas públicas

As empresas de inserción laboral contribúen a transformar as políticas pasivas

en activas e a aumentar a rendibilidade dos investimentos públicos.

O emprego en inserción xera un dobre beneficio para as administracións. Por

un lado, contribúe directamente ao sistema de Seguridade Social, posto que as

persoas en inserción pasan de ser actores pasivos do sistema a ser

contribuíntes directos a través das cotizacións á seguridade social, e por outro

lado, libera recursos públicos que estaban destinados a políticas pasivas

relacionadas coa inclusión social e permite investilos noutras políticas de

carácter activo que están a demostrar maiores rendementos sociais.

Page 13: AEIGA · remunerado pero tamén son estruturas económicas que producen bens e servizos axustándose ás normas do mercado. As características principais das empresas de inserción

Guía para a creación de Empresas de Inserción Laboral

12

1.4. Retorno económico das empresas de inserción

laboral á administración

Unha forma de estudar a participación das empresas de inserción nas políticas

activas de emprego é analizar o retorno económico ás administracións en

relación ás axudas públicas que reciben comparándoo co custo das políticas

pasivas de emprego dirixidas ás persoas en situación ou risco de exclusión.

Para poñer de manifesto esta análise tomamos como exemplo o estudo feito

pola Federación Estatal de Asociacións de Empresas de Inserción (FAEDEI)

con datos de diferentes comunidades autónomas (Canarias, Aragón, Madrid,

Castela e León, Euskadi) onde as empresas de inserción veñen traballando

dende fai xa anos.

Os ingresos ás Administracións Públicas:

Os ingresos ás AA.PP en concepto de Iva ou Impostos Especiais (IGIC),

Imposto sobre Sociedades, Irpf e outros tributos foi de 6.120.299,20€.

DE

SC

RIC

IÓN

DA

S E

MP

RE

SA

DE

IN

SE

RC

IÓN

LA

BO

RA

L

Page 14: AEIGA · remunerado pero tamén son estruturas económicas que producen bens e servizos axustándose ás normas do mercado. As características principais das empresas de inserción

13

A desagregación por Comunidades Autónomas sería:

Page 15: AEIGA · remunerado pero tamén son estruturas económicas que producen bens e servizos axustándose ás normas do mercado. As características principais das empresas de inserción

Guía para a creación de Empresas de Inserción Laboral

14

Calculo do Retorno Social:

Para o cálculo do retorno social ,tiveronse en conta os seguintes aspectos:

Fixose o calculo en base a un salario bruto anual do traballador en inserción de

13.346,92€. Ao intervir as Eil en sectores tan diversos, dende a construcción

ata limpeza, reciclaxe, con niveis salariais moi diversos, fixouse unha media

que permitise facer as comparacións pertinentes.

Sobre este importe-13.346,92 – aplicáronse diversos conceptos:

Así, a nivel individual existe un retorno por posto de inserción de 6.929.52 €.

Se se fai o cálculo por CC.AA o retorno sería o seguinte:

Page 16: AEIGA · remunerado pero tamén son estruturas económicas que producen bens e servizos axustándose ás normas do mercado. As características principais das empresas de inserción

15

Comparación Axudas –Retornos:Coste real da plaza en inserción

Para facer a comparación das axudas que reciben ás Eil e o retorno ás AA.PP

fixose o seguinte cálculo:

Total das axudas públicas das Eil sobre o total de postos de inserción

Retorno Social por posto de inserción

Coas estimacións realizadas, o custe real global de unha persoa en inserción

sería de 2.903,91€.Se comparamos o custe para a AA.PP en cada Cominidade

Autónoma de unha praza de inserción, co importe que as Eil retornan á

Administración, obtemos o custe real de unha persoa en inserción:

Page 17: AEIGA · remunerado pero tamén son estruturas económicas que producen bens e servizos axustándose ás normas do mercado. As características principais das empresas de inserción

Guía para a creación de Empresas de Inserción Laboral

16

No noso caso, Galicia aporta algo mais do que percibe da Administración

pública en concepto de axudas ás Eil

Subvencións ás Empresas de Inserción 4.038, 69 euros

Retorno á Administración 4.612,07 euros

Custo real dunha persoa na Empresa de

Inserción Laboral -573,38 euros

Custo real dunha persoa na Empresa de

Inserción Laboral -573.38euros

Custo dunha persoa nun programa de

renda básica ou similar 4792,59 euros

Diferenza económica a favor da

Administración 4219,21 euros

Page 18: AEIGA · remunerado pero tamén son estruturas económicas que producen bens e servizos axustándose ás normas do mercado. As características principais das empresas de inserción

17

Polo que se conclúe dos datos:

É mais económico para a Administración o custo dunha persoa nunha

empresa de inserción que nun programa de Renda Básica

Que a activación das persoas en situación de exclusión, ademais do

efecto positivo para o proceso de inclusión é interesante dende o punto de

vista da redución de custos para a Administración

Page 19: AEIGA · remunerado pero tamén son estruturas económicas que producen bens e servizos axustándose ás normas do mercado. As características principais das empresas de inserción

Guía para a creación de Empresas de Inserción Laboral

18

2

CARACTERÍSTICAS PRINCIPAIS DAS

EMPRESAS DE INSERCIÓN LABORAL

Page 20: AEIGA · remunerado pero tamén son estruturas económicas que producen bens e servizos axustándose ás normas do mercado. As características principais das empresas de inserción

19

2. CARACTERÍSTICAS PRINCIPAIS DAS EMPRESAS DE

INSERCIÓN LABORAL

2.1. Lexislación aplicable

A nivel estatal atopamos a seguinte lexislación:

Lei 44/2007, de 13 de decembro que establece a regulamentación do

réxime das empresas de inserción. (BOE 14 decembro 2007)

R.D. 49/2010, 22/01/10, polo que se crea o Rexistro Administrativo de E.I,

do Ministerio de Traballo e Inmigración

A regulamentación a nivel autonómico é a seguinte:

Decreto 156/2007, de 19 de xullo polo que se regulamenta o

procedemento para a cualificación das empresas de inserción ,créase o

seu rexistro administrativo e se establecen as medidas para o fomento da

inserción socio-laboral. (DOG, 8 de agosto de 2007)

Orde 29 de decembro de 2008 pola que se regulamenta o procedemento

de cualificación e rexistro

Orde de 26 de maio de 2010 pola que se aproban as bases reguladoras

do programa de incentivos ás empresas de inserción laboral para 2010.

2.2. Concepto de Empresa de Inserción Laboral

Segundo a lei 44/2007 de trece de decembro de 2007 define no seu artigo 4 ás

empresas de inserción como:

“Aquelas sociedades mercantís ou cooperativas legalmente constituídas

que debidamente cualificadas polos organismos autonómicos

competentes na materia, realicen calquera actividade económica de

produción de bens e servizos, cuxo obxecto social teña como fin a

integración e formación sociolaboral de persoas en situación de

exclusión social como tránsito ó emprego ordinario”.

Page 21: AEIGA · remunerado pero tamén son estruturas económicas que producen bens e servizos axustándose ás normas do mercado. As características principais das empresas de inserción

Guía para a creación de Empresas de Inserción Laboral

20

De maneira similar en Galicia o decreto 156/2007 de 19 de xullo de 2007 as

define como:

“Aquelas estruturas produtivas de bens ou servizos que teñan por

finalidade primordial do seu obxecto social a incorporación ao mercado

laboral de persoas en risco ou situación de exclusión social,

proporcionándolles un traballo remunerado e a formación e

acompañamento precisos para mellorar as súas condicións de

empregabilidade e facilitarlles o acceso ao mercado laboral ordinario”

2.3. Entidades promotoras

A lexislación limita a posibilidade de promover e constituír empresas de inserción

laboral, reservándoa a unha serie de entidades.

Trátase das seguintes:

– Entidades ou corporacións de dereito público

– Entidades sen ánimo de lucro

– Fundacións

Ademais esíxese que ditas entidades, para poder crear empresas de inserción

laboral, teñan recollido dentro do seu obxecto social a inserción social de

persoas en situación ou risco de exclusión social.

Isto reduce as posibilidades de creación de Empresas de Inserción pero o que

se busca con esta limitación é preservar a súa esencia como instrumento de

loita contra a exclusión e evitar o abuso da figura.

2.4. Forma xurídica das empresas de inserción laboral

As empresas de inserción laboral poden adoptar calquera das seguintes formas

xurídicas:

– Sociedades mercantís (SL, SA, …)

– Sociedades laborais (SLL, SAL)

– Sociedades cooperativas

Para ser consideradas empresas de inserción laboral deben estar legalmente

constituídas, inscritas e rexistradas no rexistro que lle corresponda (rexistro

mercantil, rexistro de cooperativas, ...), cumprindo cos requisitos da lexislación,

CA

RA

CT

ER

ÍST

ICA

S P

RIN

CIP

AIS

DA

S E

MP

RE

SA

S D

E I

NS

ER

CIÓ

ON

LA

BO

RA

L

Page 22: AEIGA · remunerado pero tamén son estruturas económicas que producen bens e servizos axustándose ás normas do mercado. As características principais das empresas de inserción

21

tanto a propia da forma xurídica elixida como o establecido no decreto

156/2007 que regula as empresas de inserción laboral en Galicia e segundo o

establecido na orde 29 de decembro de 2008 que regula o seu procedemento

de cualificación e rexistro.

2.5. Porcentaxe mínima de participación no capital

social

A lexislación esixe unha porcentaxe mínima de participación no capital social

das empresas de inserción por parte das entidades susceptibles de ser

promotoras deste tipo de empresas.

Trátase doutra medida para garantir a esencia e o carácter social deste tipo de

figura. Desta forma requírese que as empresas de inserción laboral sexan

promovidas e participadas por unha ou varias entidades susceptibles de ser

promotoras de empresas de inserción laboral nas seguintes porcentaxes do

capital social dependendo da forma xurídica elixida.

– 51% nas sociedades mercantís

– 49% nas sociedades laborais

– 33% nas sociedades cooperativas

Analizando por tipo de figura xurídica no caso de sociedade mercantís a

maioría do capital social (51%) debe ser promovido por unha ou varias

entidades susceptibles de ser promotoras pero o resto do capital podería ser

promovido por outro tipo de entidades, sociedade ou particulares.

No resto de figuras xurídicas, por un lado as sociedades laborais e por outra as

cooperativas a porcentaxe mínima que se esixe sexa aportada por ou polas

entidades susceptibles de ser promotoras de empresas de inserción coincide

coa porcentaxe do capital que pode ser aportado por socios diferentes aos

socios traballadores ou aos cooperativistas.

2.6. Desenvolvemento de actuacións de inserción

sociolaboral

Aquelas sociedades mercantís que pretendan cualificarse como empresas de

inserción laboral, ademais de ser promovidas por algunha das entidades que

deben e unicamente poden constituír empresas de inserción teñen que

Page 23: AEIGA · remunerado pero tamén son estruturas económicas que producen bens e servizos axustándose ás normas do mercado. As características principais das empresas de inserción

Guía para a creación de Empresas de Inserción Laboral

22

proporcionar ás persoas traballadoras en proceso de inserción medidas de

apoio personalizas:

– Formación profesional

– Adquisición de hábitos sociais de traballo

– Acompañamento social

Ditas actuacións virán recollidas nos itinerarios de inserción establecidos para

cada unha das persoas traballadoras en inserción e de maneira xenérica no

Convenio de Inserción que debe asinarse antes do contrato.

O obxectivo é que estas persoas adquiran tanto as necesarias habilidades

socio-laborais para desenvolverse na contorna laboral como unha formación

profesional básica que os cualifique dentro do mercado laboral.

2.7. Número mínimo de persoas traballadoras en

inserción

Esíxese que polo menos o 30% de persoas traballadoras da empresa de

inserción laboral teñan a cualificación de persoas traballadoras en

inserción. Dita porcentaxe computarase respecto do total do cadro en cómputo

anual, (salvo os límites específicos para sociedades laborais e das sociedades

cooperativas en relación coas porcentaxes esixidas de socios traballadores e

cooperativistas respecto do total de persoas traballadoras).

En ningún caso poderá ter menos de dúas, salvo no caso que a empresa conte

con catro ou menos persoas traballadoras que terán polo menos unha persoa

en inserción.

Para acreditar as porcentaxes indicadas, computaranse tanto as persoas

traballadoras por conta allea como as socias traballadoras e as referencias aos

postos de traballo entenderanse como xornadas completas.

2.8. Preserva da esencia do obxecto social e

prohibición de reparto de beneficios

Para manter a “esencia” social da empresa de inserción laboral esíxese que os

balances, contas de resultados e o patrimonio que poida ter a sociedade non

estean vinculados a actividades económicas distintas das do obxecto social,

CA

RA

CT

ER

ÍST

ICA

S P

RIN

CIP

AIS

DA

S E

MP

RE

SA

S D

E I

NS

ER

CIÓ

ON

LA

BO

RA

L

Page 24: AEIGA · remunerado pero tamén son estruturas económicas que producen bens e servizos axustándose ás normas do mercado. As características principais das empresas de inserción

23

que como se indicou, ademais da actividade económica debe incluír como a

inserción socio-laboral das persoas en situación ou risco de exclusión social.

En liña co requisito anterior, a empresa de inserción laboral deberá aplicar o

100% dos resultados ou dos excedentes dispoñibles de cada exercicio

económico á mellora ou ampliación das estruturas produtivas e de inserción da

propia empresas de inserción., ou a programas de inserción sociolaboral das

entidades promotoras.

2.9. Denominación da empresa de inserción laboral

Ademais de tódolos requisitos anteriores a sociedade debe incluír na súa

denominación social a expresión “Empresa de Inserción Laboral” ou a

abreviatura “E.I.L.”. Isto significa que xa no proceso de constitución da

sociedade como tal, sexa cal sexa a forma xurídica elixida, sería conveniente

cumprir con este requisito senón no momento de solicitar a cualificación como

empresa de inserción laboral esta viríase paralizada ata que se reformasen os

estatutos sociais e se incluíse neles tal denominación.

Page 25: AEIGA · remunerado pero tamén son estruturas económicas que producen bens e servizos axustándose ás normas do mercado. As características principais das empresas de inserción

Guía para a creación de Empresas de Inserción Laboral

24

3

PROCEDEMENTO DE CUALIFICACIÓN DE

REXISTRO COMO EMPRESA DE INSERCIÓN

LABORAL

Page 26: AEIGA · remunerado pero tamén son estruturas económicas que producen bens e servizos axustándose ás normas do mercado. As características principais das empresas de inserción

25

3. PROCEDEMENTO DE CUALIFICACIÓN E REXISTRO

COMO EMPRESA DE INSERCIÓN LABORAL

Unha vez cumpridos todos estes requisitos recollidos no Decreto 156/2007

poderase proceder a solicitar a cualificación e inscrición no rexistro público

creado ao efecto pola administración autonómica, como empresa de inserción

laboral o que se fará mediante o procedemento específico regulado pola Orde

de 29 de decembro de 2008.

3.1. Rexistro de empresas de inserción laboral

Trátase dun rexistro público e gratuíto de carácter administrativo que foi creado

en virtude do decreto 156/2007 e regulado no referente ao procedemento de

tramitación na orde de 29 de decembro de 2008.

En dito rexistro estarán inscritas todas as empresas de inserción laboral que

teñan a súa sede en territorio da Comunidade Autónoma de Galicia.

Depende administrativamente da Dirección Xeral de Promoción do Emprego da

Consellería de Traballo e Benestar da Xunta de Galicia

A inscrición neste rexistro non substitúe á obriga de rexistrar a sociedade no

rexistro correspondente segundo a natureza xurídica (Rexistro Mercantil,

Rexistro de Cooperativas, ...) e é condición previa para poder acceder ás

axudas públicas específicas establecidas para a promoción das empresas de

inserción laboral en Galicia.

3.2. Procedemento administrativo de cualificación e

rexistro

O procedemento de cualificación e rexistro da sociedade como empresas de

inserción laboral ven regulado na orde de 29 de decembro de 2008.

Unha vez a sociedade está xa constituía e inscrita no rexistro correspondente

segundo a forma xurídica elixida a Administración no procedemento de

cualificación e rexistro constatará que se compren ademais os requisitos

esixidos para ser empresa de inserción laboral recollidos no decreto 156/2007

e que vimos de detallar.

Page 27: AEIGA · remunerado pero tamén son estruturas económicas que producen bens e servizos axustándose ás normas do mercado. As características principais das empresas de inserción

Guía para a creación de Empresas de Inserción Laboral

26

Na solicitude formal de inscrición no rexistro, haberá que presentar ademais a

seguinte documentación:

– Denominación social.

– Memoria que acredite a viabilidade económica, técnica e financeira

do proxecto de empresas de inserción laboral.

– CIF e escritura, estatutos ou outra documentación da entidade ou

entidades promotoras.

– CIF, escritura e estatutos da propia empresa de inserción laboral que

se pretende cualificar como empresa de inserción laboral.

– DNI dos representantes legais da sociedade.

– A relación de traballadores da empresa de inserción laboral.

A Administración deberá resolver no prazo de seis meses e en caso de silencio

administrativo este terá carácter positivo, e dicir, entenderase cualificada e

inscrita como empresa de inserción laboral.

3.3. Seguimento da cualificación como empresa de

inserción laboral

Unha vez cualificada e rexistrada a empresas de inserción laboral debe cumprir

cunha serie de requirimentos coa Administración que teñen como obxectivo

constatar que os requisitos como empresa de inserción mantéñense no tempo.

As obrigas para as empresas de inserción neste senso son as seguintes:

Comunicar calquera modificación estatutaria que poida afectar á súa

cualificación no prazo de 2 meses dende que aconteza dita modificación.

Presentar anualmente ante a Administración un plan de actividades e o

orzamento anual da empresa con anterioridade ao exercicio

correspondente.

Presentar as contas anuais e o informe de xestión de cada exercicio

económico no prazo 6 meses dende o peche de cada exercicio.

O balance social anual, que consiste nun informe sobre os resultados de

inserción dentro da empresa de inserción laboral (tamén no prazo 6

meses dende peche exercicio).

PR

OC

ED

EM

EN

TO

DE

CU

AL

IFIC

AC

IÓN

E R

EX

IST

RO

CO

MO

EIL

Page 28: AEIGA · remunerado pero tamén son estruturas económicas que producen bens e servizos axustándose ás normas do mercado. As características principais das empresas de inserción

27

3.4. Perda da cualificación como empresa de inserción

laboral

Se a administración constata que non se cumpren os requisitos esixidos

revocará a cualificación e a inscrición no rexistro.

As causas da perda de cualificación son as seguintes:

– Incumprimento da finalidade principal da empresa de inserción

laboral, é dicir, a integración socio-laboral de persoas procedentes de

colectivos en risco ou situación de exclusión social.

– Perda ou incumprimento dos requisitos de cualificación.

– Incumprimento das obrigas como empresa de inserción laboral.

– Transformación, fusión, absorción, segregación (teñen que

cualificarse as novas sociedades como empresas de inserción

laboral).

– Peche ou disolución.

Page 29: AEIGA · remunerado pero tamén son estruturas económicas que producen bens e servizos axustándose ás normas do mercado. As características principais das empresas de inserción

Guía para a creación de Empresas de Inserción Laboral

28

4

AS PERSOAS TRABALLADORAS EN

INSERCIÓN

Page 30: AEIGA · remunerado pero tamén son estruturas económicas que producen bens e servizos axustándose ás normas do mercado. As características principais das empresas de inserción

29

4. AS PERSOAS TRABALLADORAS EN INSERCIÓN

4.1. Persoas susceptibles de entrar na empresa de

inserción laboral

A inserción sociolaboral a través das empresas de inserción laboral está

dirixida á persoas desempregadas e nas que concorran un ou varios factores

de exclusión dos recollidos no decreto 156/2007.

Dito decreto establece un listado de factores de exclusión socio laboral que dan

entrada á persoa dentro da empresa de inserción laboral como persoas

traballadoras en proceso de inserción.

Factores de exclusión sociolaboral segundo o decreto 156/2007

A discapacidade física, psíquica ou sensorial, ou a enfermidade mental, en

graos que dificulten pero non imposibiliten a súa inserción laboral ordinaria.

A condición de persoa en proceso de rehabilitación e socialización normalizada,

por proceder dunha situación de desestruturación persoal e familiar, de conflito

co contorno, ou rexeitamento social, tales como adiccións a drogas ou alcohol,

o exercicio de prostitución, o cumprimento de penas privativas de liberdade, ....

A situación de cargas familiares non compartidas, agravadas por outros factores

ou carencias persoais ou familiares.

A condición de inmigrante ou emigrante retornado, cando, polas súas

características ou circunstanciais persoais, presenten especiais dificultades de

integración no mercado laboral.

A condición de persoa sen fogar.

A procedencia de institucións de protección ou reeducación de menores.

A condición de muller vítima de violencia de xénero que, por proceder de

recursos específicos de acollida ou por calquera outra circunstancia, implique

especiais dificultades de integración laboral

A pertenza a determinadas minorías étnicas cando implique especiais

problemas de integración laboral

Calquera outro factor non previsto sempre que, ponderado polos servizos

sociais no contexto persoal, familiar e social da persoa, condicione gravemente

a súa empregabilidade

Page 31: AEIGA · remunerado pero tamén son estruturas económicas que producen bens e servizos axustándose ás normas do mercado. As características principais das empresas de inserción

Guía para a creación de Empresas de Inserción Laboral

30

Poderán ser ademais beneficiarias da inserción

As persoas beneficiarias da RISGA ou prestación de natureza equivalente e

outros usuarios e usuarias do Plan Galego de Inclusión Social, tamén as

perceptoras de axudas a vítimas de violencia de xénero xestionadas póla

Comunidade Autónoma.

As persoas en situación ou risco de exclusión social que non accedan á dita

prestación por falta do período de residencia ou empadroamento,

características da unidade de convivencia, obriga de alimentos, idade ou tempo

máximo de percepción.

As persoas desempregadas inscritas ininterrompidamente na oficina de

emprego durante 2 anos.

As persoas maiores de 45 anos desempregadas durante un período superior a

12 meses.

As persoas admitidas no programa que contempla a axuda específica

denominada Renda activa de inserción que o soliciten e que a criterio do

Servizo Público de Emprego de Galicia ou entidades asociadas, requira a súa

inclusión nun proceso de inserción a través dunha empresa de inserción.

Nestes casos, será necesario valorar que se atopan en situación ou risco de

exclusión social.

4.2. Contexto social da exclusión en Galicia

Podemos definir a exclusión como a acumulación e interrelación de diferentes factores de vulnerabilidade social que poden afectar a persoas ou grupos e que lles dificultan ou impiden participar en ámbitos da vida social e laboral.

O seu concepto vai mais alá do paro e a pobreza, tamén hai que ter en conta a falta de formación adecuada, os hábitos laborais , a contorna familiar e social,...

A nivel estatístico inclúense en situación de pobreza a aquelas persoas que

teñen ingresos por debaixo do limiar de risco de pobreza que é do 60% da

media de ingresos. Para ser incluídos dentro dese núcleo duro a porcentaxe

redúcese ao 25% da media de ingresos.

Como datos máis significativos do contexto social da exclusión social en

España destacamos os seguintes:

AS

PE

RS

OA

S T

RA

BA

LL

AD

OR

AS

EN

IN

SE

RC

IÓN

Page 32: AEIGA · remunerado pero tamén son estruturas económicas que producen bens e servizos axustándose ás normas do mercado. As características principais das empresas de inserción

31

Datos obtidos do INE

Page 33: AEIGA · remunerado pero tamén son estruturas económicas que producen bens e servizos axustándose ás normas do mercado. As características principais das empresas de inserción

Guía para a creación de Empresas de Inserción Laboral

32

4.3. Contexto laboral

O desemprego actúa como causa de exclusión e paralelamente o traballo

remunerado configúrase como un dos instrumentos máis eficaces da inclusión

socio-laboral. Proba disto é a presenza e peso das políticas de fomento do

emprego que se poñen en marcha tanto a nivel local, autonómico, estatal e

europeo.

Taxas de paro en Galicia.

Datos obtidos da Xunta de Galicia

Page 34: AEIGA · remunerado pero tamén son estruturas económicas que producen bens e servizos axustándose ás normas do mercado. As características principais das empresas de inserción

33

Page 35: AEIGA · remunerado pero tamén son estruturas económicas que producen bens e servizos axustándose ás normas do mercado. As características principais das empresas de inserción

Guía para a creación de Empresas de Inserción Laboral

34

5

PROCEDEMENTO DE INCORPORACIÓN

DUNHA PERSOA Á EMPRESA DE

INSERCIÓN LABORAL

Page 36: AEIGA · remunerado pero tamén son estruturas económicas que producen bens e servizos axustándose ás normas do mercado. As características principais das empresas de inserción

35

5. PROCEDEMENTO DE INCORPORACIÓN DUNHA

PERSOA Á EMPRESA DE INSERCIÓN

5.1. Cualificación da persoa como beneficiaria da

inserción

Como paso previo á contratación da persoa na empresa de inserción é

necesaria a súa cualificación como beneficiaria da inserción. Dita cualificación

é competencia do departamento da Administración autonómica con

competencias en materia de Servizos Sociais, actualmente a Secretaría Xeral

de Benestar da Consellería de Traballo e Benestar.

Para iso os servizos sociais do concello de residencia da persoa interesada ou

o equipo de inclusión socio-laboral de referencia, emitirán un informe,

preceptivo e non vinculante, (que enviarán á Secretaría Xeral de Benestar), no

que se acredite a situación de exclusión social, de conformidade coas

situacións e factores de exclusión e as súas especiais dificultades de acceso

ao mercado laboral. Recibido dito informe, a Secretaría Xeral de Benestar

validará a cualificación e procederá a remitir o documento de cualificación aos

servizos sociais de atención primaria.

Logo da cualificación da persoa interesada como beneficiaria da inserción

laboral, o Servizo Público de Emprego emitirá un informe no que se

acrediten, con carácter previo á formalización do contrato cunha empresa de

inserción laboral., os seguintes extremos:

A condición de demandante de emprego do interesado/a e, se nos dous

últimos anos previos á contratación que se pretende realizar prestou

servizos ou traballou nunha empresa de inserción e o tempo de servizos

prestados.

A súa idoneidade profesional para o posto de traballo de que se trate.

Reunida toda a documentación anterior os servizos sociais porán en contacto

ás persoas susceptibles de incorporación coa empresa de inserción que

decidirá se establece a relación laboral ou non.

Page 37: AEIGA · remunerado pero tamén son estruturas económicas que producen bens e servizos axustándose ás normas do mercado. As características principais das empresas de inserción

Guía para a creación de Empresas de Inserción Laboral

36

5.2. Convenio de Inserción

Antes de formalizarse a relación laboral a través da sinatura do contrato de

traballo é necesario que a persoa cualificada como beneficia da inserción, a

empresa en inserción e os servizos sociais de atención primaria (do concello ou

do plan de inclusión), asinen un Convenio de Inserción.

Trátase dun documento-programa no que as partes establecen de mutuo

acordo as accións específicas de carácter social necesarias para conseguir a

inserción persoal, social e laboral ou previr o risco de exclusión da persoa que

se vai incorporar á empresa de inserción.

O convenio de inserción deberá establecer:

Contido do Convenio de Inserción

Distribución do tempo das actividades de produción, formación no posto de

traballo e de intervención ou acompañamento social necesarias.

Os compromisos adquiridos por cada unha das partes no proceso de inserción.

Periodicidade coa que se efectuará a súa avaliación por parte dos servizos

sociais (podendo revisarse, modificarse ou suspenderse a súa aplicación)

Accións que é necesario desenvolver.

Tipoloxía das accións a incluír nos Convenios de Insercións

Encamiñadas ao desenvolvemento dos elementos precisos para promover a

estabilidade persoal, o equilibrio na convivencia e a inserción e a participación

social.

Que faciliten o acceso ao sistema xeral de saúde, en especial en casos en que

requira tratamento médico especializado ou se requiran accións específicas de

desintoxicación ou deshábito.

Que permitan o desenvolvemento das aptitudes e hábitos precisos para a

adquisición de novos coñecementos educativos e formativos.

Específicas de formación, regulada ou non, que permitan adecuar o nivel de

formación ou as competencias profesionais adquiridas ás necesidades do

sistema produtivo.

Que posibiliten o acceso a un posto de traballo, sexa por conta allea ou polas

vías de acceso existentes para a creación dunha empresa propia.

Outras que poidan considerarse necesarias para garantir a inserción social.

PR

OC

ED

EM

EN

TO

DE

IN

CO

RP

OR

AC

IÓN

DE

UN

HA

PE

RS

OA

.A

EIL

Page 38: AEIGA · remunerado pero tamén son estruturas económicas que producen bens e servizos axustándose ás normas do mercado. As características principais das empresas de inserción

37

O convenio de inserción poderá resolverse nos seguinte casos:

– Térense acadado os obxectivos do convenio de inserción.

– Non realizar a persoa beneficiaria da inserción, por causa que lle

sexa imputable, actuacións ás que se comprometera.

– Por acordo das partes.

– Polo cumprimento do prazo establecido.

– Outras causas previstas no ordenamento xurídico.

5.4. Contratación (segundo o decreto 156/2007)

A incorporación dunha persoa á empresa de inserción pode facerse como:

Socia traballadora (cando a forma xurídica da empresa sexa cooperativa

de traballo asociado ou sociedade laboral)

Socia de traballo (cando a forma xurídica da empresa sexa cooperativa

distinta a de traballo asociado).

Traballadora por conta allea en réxime ordinario.

Traballadora por obra ou servizo determinado para a inserción laboral.

O contrato de traballo que subscriba a empresa coa persoa en inserción laboral

terá como finalidade principal a integración socio-laboral nos termos fixados no

convenio de inserción previo.

A súa duración non poderá ser inferior a 6 meses nin superior a 24 meses, e

pode incluír un período de proba.

Os contratos deberán formalizarse por escrito, aceptándose calquera das

modalidades de contratación existentes na normativa laboral vixente.

Deste xeito non é obrigatorio nin para considerar á persoa traballadora en

inserción nin para acceder ás axudas a empresas de inserción subscribir o

contrato específico de traballo para persoas traballadoras contratadas por

empresas de inserción, creado ao abeiro da lei 44/2007 de 13 de decembro,

que regula ás empresas de inserción a nivel estatal. Agora ben, de utilizar este

modelo específico terase dereito á bonificación das cotas da seguridade social.

Page 39: AEIGA · remunerado pero tamén son estruturas económicas que producen bens e servizos axustándose ás normas do mercado. As características principais das empresas de inserción

Guía para a creación de Empresas de Inserción Laboral

38

Esquema do procedemento de cualificación e contratación

INICIO

Correspóndelle aos Servizos Sociais de atención de base.

Por iniciativa dos propios Servizos Sociais.

Por solicitude dos Servizos Sociais especializados.

Por solicitude do Servizo Público de Emprego.

Por solicitude da Empresa de Inserción.

DOCUMENTACIÓN

Informe dos Servizos Sociais do Concello de residencia que acredite a

concorrencia dos requisitos na persoa contratada pola empresa de

inserción

Cualificación da condición de beneficiario polos Servizos Sociais da Xunta

(Secretaría Xeral de Benestar)

Certificado do Servizo Público de Emprego da situación de desemprego e

de que nos 2 anos anteriores á contratación que se pretende non estivo

contratada por un proceso de inserción socio-laboral.

Informe Servizo Público de Emprego que ditamine a adecuación da

persoa ao posto.

CONTRATACIÓN

Convenio de Inserción (antes da firma do contrato (partes)

Servizos Sociais do Concello

Empresa de Inserción

Persoa traballadora

Contrato de traballo (ou vínculo social se pasa a ser socio traballador)

Comunicación do contrato de traballo asinado a:

Os Servizos Sociais de base

O Servizo Público de Emprego

5.5. Competencias das distintas administracións

Servizos Sociais (de base e especializados)

– Cualificación das persoas susceptibles de ser beneficiarias da

inserción laboral.

– Avaliación e acreditación dos resultados dos procedementos de

inserción socio-laboral desenvolvidos dentro da empresas de

PR

OC

ED

EM

EN

TO

DE

IN

CO

RP

OR

AC

IÓN

DE

UN

HA

PE

RS

OA

.A

EIL

Page 40: AEIGA · remunerado pero tamén son estruturas económicas que producen bens e servizos axustándose ás normas do mercado. As características principais das empresas de inserción

39

inserción. Isto faise fundamentalmente a través da presentación

anual ante a Administración do Balance Social.

Servizo Publico de Emprego

– Facilitar os procesos de orientación e formación.

– Rexistrar os contratos.

– Certificar antes da firma do contrato que a persoa a contratar figura

como demandante de emprego e que nos dous últimos anos non

traballou noutra empresa de inserción e se o fixo, durante canto

tempo.

– Acreditar a adecuación da persoa ao posto .

Servizos Sociais e Servizo Público de Emprego

– Seguimento dos itinerarios e procesos de inserción e do

cumprimento dos convenios de inserción.

– Prestar apoio aos traballadores que se reincorporen a un posto de

traballo de carácter ordinario.

– Facilitar ás empresas de inserción laboral o persoal necesario para

tutelar o proceso de inserción laboral.

Page 41: AEIGA · remunerado pero tamén son estruturas económicas que producen bens e servizos axustándose ás normas do mercado. As características principais das empresas de inserción

Guía para a creación de Empresas de Inserción Laboral

40

6

A DECISIÓN DE POÑER EN MARCHA UNHA

EMPRESA DE INSERCIÓN LABORAL

Page 42: AEIGA · remunerado pero tamén son estruturas económicas que producen bens e servizos axustándose ás normas do mercado. As características principais das empresas de inserción

41

6. A DECISIÓN DE POÑER EN MARCHA UNHA

EMPRESA DE INSERCIÓN LABORAL

Para crear unha empresa de inserción, como para outra empresa, é necesario:

– Unha idea realista.

– Un capital inicial mínimo.

– Información e coñecementos básicos da contorna socioeconómica.

– Coñecementos técnicos e experiencia sobre o negocio e actividade.

A diferenza fundamental é a natureza das promotoras, que son entidades sen

ánimo de lucro que teñen a inserción sociolaboral dentro do seu obxecto social.

Ante a idea de crear unha empresa de inserción débense ter en conta unha

serie de aspectos:

Diferenciar entre a promotora e a empresa de inserción laboral. A primeira

é unha entidade sen ánimo de lucro mentres que a empresa de inserción,

deixando a parte o contido social do seu obxecto é unha empresa de

carácter mercantil e, como tal, debe xestionar a maior parte dos seus

asuntos.

Ponderar na súa debida medida o peso do aspecto mercantil e o social

sen esquecer a inserción sociolaboral como obxectivo da empresa.

A actividade debe xustificarse por si e non polas axudas que poida obter,

á dicir, debe ser viable tanto técnica, económica como financeiramente.

Realizar un plan de empresa analizando a viabilidade é imprescindible

para poder analizar as diferentes variables que entran en xogo na decisión

de crear unha empresa de inserción.

Elementos da creación dunha empresa

Entidade promotora Motivacións

Experiencia

A idea de negocio Orixe da idea

Pre-análise

O plan de empresa

Estudo das necesidades

Análise dos recursos

¿QUÉN?

¿QUE?

¿CÓMO?

Page 43: AEIGA · remunerado pero tamén son estruturas económicas que producen bens e servizos axustándose ás normas do mercado. As características principais das empresas de inserción

Guía para a creación de Empresas de Inserción Laboral

42

6.1. Oportunidades de negocio para as empresas de

inserción

As oportunidades de negocio para a creación de empresas de inserción laboral

vincúlanse principalmente aos denominados novos xacementos de emprego.

Son novos sectores de actividade que ofrecen grandes posibilidades de traballo

e de emprendemento, que teñen como características principais:

– Satisfacen necesidades novas ou non cubertas.

– Atópanse principalmente no ámbito local

– Están a recibir das administracións importantes apoios.

Listado dos novos xacementos de emprego

A. SERVIZOS DA VIDA DIARIA

1.SERVIZOS A DOMICILIO

2. ATENCIÓN Á INFANCIA

3.NOVAS TECNOLOXÍAS DA

INFORMACIÓN E DA COMUNICACIÓN

4.AXUDAS A XÓVENES CON

DIFICULTADES DE INSERCIÓN

B. SERVIZOS DE MELLORA DA

CALIDADE DE VIDA

5. MELLORA DA VIVIENDA

6. SEGURIDADE

7. TRANSPORTES COLECTIVOS LOCAIS

8. APROVEITAMENTO ESPAZOS

PÚBLICOS

9.COMERCIOS DE PROXIMIDADE

C. SERVIZOS CULTURAIS E DE OCIO

10. TURISMO

11. SECTOR AUDIOVISUAL

12. VALORIZACIÓN DO PATRIMONIO

CULTURAL

13. DESENVOLVEMENTO CULTURAL

LOCAL

D. SERVIZOS DE MEDIO AMBIENTE

14. TRATAMENTO DE RESIDUOS

15. XESTIÓN DA AUGA

16. PROTECIÓN E MANTEMENTO DAS

ZONAS NATURAIS

17. REGULACIÓN E CONTROL DA

CONTAMINACIÓN

A maioría deles xorden de cambios sociais que xeran novas necesidades e

demandas na sociedade actual.

– Cambios no nivel de ingresos e cultural.

– Cambios no uso do tempo libre.

– Cambios na esperanza de vida.

– Cambios na actividade laboral da muller.

A D

EC

ISIÓ

N D

E P

ER

EN

MA

RC

HA

UN

HA

EM

PE

SA

DE

IN

SE

RC

IÓN

LA

BO

RA

L

Page 44: AEIGA · remunerado pero tamén son estruturas económicas que producen bens e servizos axustándose ás normas do mercado. As características principais das empresas de inserción

43

– Cambios nas formas de vida: ex. a soidade.

– Cambios nos medos da poboación.

– Cambios no mercado de traballo e na contorna económica.

– Cambios na contorna enerxética.

6.2. Características dos sectores económicos onde se

atopan as empresas de inserción laboral

Son sectores intensivos en man de obra e que requiren de escasa

cualificación profesional.

Non precisan de grandes investimentos (as entidades promotoras sen ter

dificultades para achegar capital ou conseguir financiamento).

Deben permitir labores de acompañamento e seguimento das persoas

traballadoras en proceso de inserción.

6.3. Exemplos de ideas de negocio para unha empresa

de inserción

1. Conservación e mantemento de edificios e espazos públicos.

2. Construción e pequenas reformas.

3. Servizos de xardinería, forestais, ...

4. Mensaxería, distribución, reparto.

5. Artes gráficas (imprenta, reprografía, ...)

6. Limpezas e lavandería.

7. Servizos a domicilio (coidado de maiores, pequenos recados, ...)

8. Restauración (catering)

9. Agricultura ecolóxica e viveiros.

10. Recollida, transporte e revalorización de residuos (cartón, roupa de

segunda man, envases, ...)

11. Confección (ex. roupa de traballo)

12. Protección e mantemento de zonas naturais.

Page 45: AEIGA · remunerado pero tamén son estruturas económicas que producen bens e servizos axustándose ás normas do mercado. As características principais das empresas de inserción

Guía para a creación de Empresas de Inserción Laboral

44

6.4. O plan de empresa

Como para calquera outra empresa a realización dun plan de empresa é

fundamental no proceso de creación dunha empresa de inserción laboral.

Trátase dun documento no que se sintetiza a concepción do negocio e reflicte a

información e reflexións da entidade promotora durante todo o proceso de

estudo do proxecto empresarial, así como a planificación do medio e longo

prazo.

A súa realización é un esforzo válido por si mesmo, independentemente do

documento físico que se obtén, xa que:

Axudará a coñecer a viabilidade do proxecto.

Servirá de guión a seguir en cada etapa da creación da empresa.

Obriga á promotora a coñecer profundamente todas as condicións e

características que intervirán no momento de levalo á práctica.

Constitúe un valioso documento de comunicación interna, como guía a

seguir e instrumento de control, e de comunicación externa, cos bancos,

investidores, futuros socios/as,...

Habitualmente a súa presentación é obrigatoria para a solicitude de

axudas, subvencións ou créditos, para o propio proceso de cualificación

como Empresa de Inserción

O plan de empresa deberá responder ás seguintes cuestións:

– En que consiste o negocio?

– É unha idea realista?

– Quen é a entidade promotora?

– É viable técnica, económica e financeiramente?

– Que nos diferenza da competencia?

– Hai expectativas de venda?

– Que medios necesitamos? De onde os obteremos?

– Que decisións tomaremos a curto e a medio prazo?

– O proxecto é o suficientemente rendible como para poñelo en

marcha?

A D

EC

ISIÓ

N D

E P

ER

EN

MA

RC

HA

UN

HA

EM

PE

SA

DE

IN

SE

RC

IÓN

LA

BO

RA

L

Page 46: AEIGA · remunerado pero tamén son estruturas económicas que producen bens e servizos axustándose ás normas do mercado. As características principais das empresas de inserción

45

Contido do plan de empresa

1. Identificación do proxecto empresarial

2. Identificación e descrición da entidade promotora

3. Descrición da idea de negocio

4. Estudo de mercado

5. Plan de Marketing

6. Plan de Produción

7. Plan de Recursos Humanos

8. Forma xurídica e posta en marcha

9. Plan económico-financeiro

PR

INC

IPA

IS A

TR

AN

CO

S P

AR

A A

CR

EA

CIÓ

N D

UN

HA

EM

PR

ES

AS

DE

IN

SE

RC

IÓN

LA

BO

RA

L

Page 47: AEIGA · remunerado pero tamén son estruturas económicas que producen bens e servizos axustándose ás normas do mercado. As características principais das empresas de inserción

Guía para a creación de Empresas de Inserción Laboral

46

7

AXUDAS PÚBLICAS ÁS EMPRESAS DE

INSERCIÓN

Page 48: AEIGA · remunerado pero tamén son estruturas económicas que producen bens e servizos axustándose ás normas do mercado. As características principais das empresas de inserción

47

7. AXUDAS PÚBLICAS AS EMPRESAS DE INSERCIÓN

7.1. Programa de incentivos ás empresas de inserción

laboral

Dependente da Consellería de Traballo e Benestar da Xunta de Galicia, a

última orde de axudas a empresas de inserción publicada é a de 11 de xuño de

2013 pola que se establecen as bases reguladoras do Programa de Incentivos

ás Empresas de inserción e ás súas entidades promotoras(DOG “0 xuño de

2013)

Finalidade

Promover a inserción sociolaboral da persoas en situación ou risco de

exclusión social mediante o establecemento de medidas de fomento das

empresas de inserción laboral que teñan centros de traballo en Galicia, co fin

de que poidan cumprir coa súa función social.

Entidades beneficiarias

– Entidades Promotoras de Empresas de inserción Laboral

– As empresas de inserción cualificadas e rexistradas

– Poden solicitar e ser beneficiarias as empresas que solicitasen a súa

cualificación aínda que non fose concedida (pero non cobrarán ata

que sexan cualificadas oficialmente).

Actuacións subvencionables:

Para as Empresas de inserción:

1. Contratación de persoas en situación o risco de exclusión social

2. Contratación de xerentes ou técnicos para o análise da viabilidade

económica, técnica ou financieira.

3. Contratación de técnicos en orientación e acompañamento

4. Labores de mediación laboral pola contratación de persoas en inserción

no mercado laboral ordinario

5. Préstamos con entidades financeiras

6. Creación e ampliación do cadro de persoal.

Page 49: AEIGA · remunerado pero tamén son estruturas económicas que producen bens e servizos axustándose ás normas do mercado. As características principais das empresas de inserción

Guía para a creación de Empresas de Inserción Laboral

48

7. Inicio e posta en marcha da actividade.

Para as Entidades Promotoras das Empresas de inserción:

1.contratación de persoas técnicas en accións de orientación e

acompañamento.

2.Fomento de creación de Empresas de inserción.

Axudas:

1. Subvención para a Contratación de persoas en situación o risco de

exclusión social

Serán subvencionados os contratos de traballo celebrados con persoas en

risco ou situación de exclusión social, cualificadas segundo decreto

156/2007.

Importe:

Salario mínimo interprofesional (proporcional se a xornada é a tempo

parcial), incluídas as pagas extraordinarias.

Requerimentos dos contratos de traballo a persoas en risco ou

situación de exclusión para ser subvencionables:

– Formalizarse por escrito

– Duración non inferior a 6 meses

– Xornada non inferior ao 50% da establecida no convenio colectivo da

aplicación, ou, no seu defecto, na xornada ordinaria legalmente

establecida.

– Deberá subscribirse previamente ao contrato un convenio de Inserción

entre a futura persoa traballadora, a empresa de inserción laboral e os

Servizos Sociais de base.

2. Subvención Contratación de xerentes ou técnicos

Xerentes ou técnicos necesarios para garantir a viabilidade técnica,

económica ou financeira da empresa de inserción.

Importe:

50% custos laborais totais (incluída SS) calculada sobre 36 mensualidades

máximo 24.000 €.

AX

UD

AS

BL

ICA

S Á

S E

MP

RE

SA

S D

E I

NS

ER

CIÓ

N L

AB

OR

AL

Page 50: AEIGA · remunerado pero tamén son estruturas económicas que producen bens e servizos axustándose ás normas do mercado. As características principais das empresas de inserción

49

3. Subvención Contratación técnicos orientación e acompañamento á

inserción

O persoal técnico deberá posuír a titulación universitaria axeitada ás labores

e ter 2 anos de experiencia en programas de acompañamento sociolaboral

Importe:

50% custos laborais totais (incluída SS) calculada sobre 24 mensualidades,

máx. 6000€ por traballador en inserción e non máis de 24.000€. (non se

pode solicitar de novo se non se esgotou o período máximo anterior).

4. Subvención Labores de mediación laboral pola contratación de

persoas en inserción no mercado laboral ordinario

Son subvencionables os seguintes supostos:

– A incorporación con contrato indefinido e a xornada completa á empresa

ordinaria dun traballador en proceso de inserción.(6000 €)

– A incorporación con contrato temporal (=24 meses-3000 €,< a 24 meses

> 6 meses-reducirase proporcionalmente)

– A empresa de inserción que assesore, acompañe e apoie a unha

persoa en proceso de inserción na súa iniciativa de autoemprego

individual.

O prazo entre a baixa na empresa de inserción e a alta na empresa

ordinaria non pode ser superior a 1 mes.

A empresa de inserción asume as obrigas de seguimento do proceso de

inserción.(mínimo 12 meses)

Importe:

6.000 € pola incorporación indefinida da persoa a unha empresa ordinaria

ou pola alta como traballador autónomo.

A porcentaxe correspondente no resto dos casos, tempo parcial ou temporal

(mínimo 6 meses e inferior a 2 anos).

Serán subvencionables, podendo solicitarse a axuda, unha vez rematados

os 6 meses dende a formalización do contrato coa empresa ordinaria ou a

alta de autónomos.

Page 51: AEIGA · remunerado pero tamén son estruturas económicas que producen bens e servizos axustándose ás normas do mercado. As características principais das empresas de inserción

Guía para a creación de Empresas de Inserción Laboral

50

5. Subvención financeira

Consistirá na redución dos xuros dos préstamos utilizados para financiar os

investimentos que sexan necesarios para a creación e posta en marcha das

empresas de inserción laboral.(75% mínimo para financiar investimentos en

inmobilizado material ou intanxible)

Ditos prestamos deberán estar concedidos por entidades financeiras que

teñan subscrito convenio coa Consellería de Traballo e Benestar.

Importe:

Redución de ata 4 puntos o tipo de xuro (calculado sobre os 8 primeiros

anos do préstamo).

Máximo 3000€ por posto en inserción creado no primeiro ano de actividade

da empresa..

6. Subvención pola creación ou ampliación do cadro de persoal en

inserción

Dirixido a EIL de nova creación ou que amplíen o cadro de persoal en

inserción.

Calcúlase en función do investimento en inmobilizado material ou intanxible

(directamente relacionado coa actividade principal desenvolvida pola

empresa).

Importe:

60% do custo total do investimento en activo fixo, excluídos impostos.

Máximo 12.000€ por posto novo creado en inserción.

7. Subvención para o inicio e posta en marcha da actividade

Dirixido a financiar os primeiros gastos de actividade realizados con

posterioridade ó inicio da actividade e efectivamente xustificados

Importe:

3.000 € por cada persoa traballadora en proceso de inserción ata un

máximo de 12.000E

AX

UD

AS

BL

ICA

S Á

S E

MP

RE

SA

S D

E I

NS

ER

CIÓ

N L

AB

OR

AL

Page 52: AEIGA · remunerado pero tamén son estruturas económicas que producen bens e servizos axustándose ás normas do mercado. As características principais das empresas de inserción

51

8. Subvención para o fomento de procesos de creación de Empresas

de Inserción Laboral

Dirixido a financiar parcialmente ás entidades promotoras de empresas de

inserción os custos que comporta o proceso de creación de empresas de

inserción laboral.

Importe:

50% do custo total do proceso de creación da Empresa de inserción, límite

máximo 6.000 €

Incompatibilidades

As axudas á contratación por conta allea (como media de promoción do

emprego) polos mesmos conceptos (salvo bonificacións da seguridade

social que si son compatibles).

Os incentivos establecidos non son copatibles con calquera outra axuda

para distinta finalidade da Unión Europea, doutras administracións

públicas ou entes públicos ou privados pero,sen que en ningún caso,

illadamente ou en concorrencia con outras axudas podan superar os

límites establecidos pola Unión Europea e os da Lei de subvencións de

Galicia.

Axudas sometida ao réxime de mínimis

Non pode superar os 200.000€ en 3 anos nin os 100.000€ para o sector

transporte por estrada.

Actividades excluídas

– Pesca e acuicultura

– Produción primaria de produtos agrícolas

– Exportación a 3º países

– Carbón

– Empresas en crise

Page 53: AEIGA · remunerado pero tamén son estruturas económicas que producen bens e servizos axustándose ás normas do mercado. As características principais das empresas de inserción

Guía para a creación de Empresas de Inserción Laboral

52

7.2. Bonificacións das cotas da seguridade social

Para o contrato de traballo para traballadores desempregados contratados por

empresas de inserción contemplado na Lei 44/2007 de Empresas de Inserción.

Importe:

Bonificación da cota empresarial en 70,83 €/mes ou 850€/ano, durante un

máximo de tres anos ou a vixencia do contrato se é inferior a ese prazo sempre

que a lo menos conte cunha duración dun ano e excepcionalmente 6 meses se

así o consideran os servizos sociais competentes.

Page 54: AEIGA · remunerado pero tamén son estruturas económicas que producen bens e servizos axustándose ás normas do mercado. As características principais das empresas de inserción

53

Page 55: AEIGA · remunerado pero tamén son estruturas económicas que producen bens e servizos axustándose ás normas do mercado. As características principais das empresas de inserción

Guía para a creación de Empresas de Inserción Laboral

54

8

CONTRATO DE TRABALLO PARA

PERSOAS EN SITUACIÓN DE EXCLUSIÓN

SOCIAL EN EMPRESAS DE INSERCIÓN

Page 56: AEIGA · remunerado pero tamén son estruturas económicas que producen bens e servizos axustándose ás normas do mercado. As características principais das empresas de inserción

55

8. CONTRATO DE TRABALLO PARA PERSOAS EN

SITUACIÓN DE EXCLUSIÓN SOCIAL EN EMPRESAS

DE INSERCIÓN

Xurde coa aprobación da lei 44/2007, que regula as empresas a nivel estatal.

Como xa indicamos, en Galicia, non existe a obriga de utilizar este contrato,

podendo utilizar calquera outro tipo de carácter temporal.

Poden ser contratadas mediante este tipo de contrato as persoas

desempregadas inscritas como demandantes de emprego que se atope en

situación de exclusión social.

Factores de exclusión sociolaboral segundo a lei 44/2007

Perceptores de rendas mínimas de inserción ou calquera outra prestación de

igual ou similar natureza, segundo a denominación adoptada en cada

comunidade autónoma, así como os membros da unidade de convivencia

beneficiarios de elas.

Persoas que non podan acceder ás prestacións ás que fai referencia o

parágrafo anterior por algunha das seguintes causas:

– Falta de período esixido de residencia ou empadroamento, ou para a

constitución da unidade perceptora.

– Haber esgotado o período máximo de percepción legalmente establecido.

Maiores de 18 anos e menores de 30 procedentes de institucións de protección

de menores.

Persoas con problemas de drogodependencia ou outros trastornos aditivos que

se atopen en proceso de rehabilitación ou reinserción social.

Internos en centros penitenciarios cuxo réxime de reclusión permita acceder ao

emprego e con relación laboral non incluída no art. 1 do RD 782/2001 de 6 de

xullo , así como liberados condicionais e ex reclusos.

Menores internos incluídos no ámbito de aplicación da LO 5/2002

(responsabilidade penal menor) cuxa situación lles permita acceder a un

emprego e cuxa relación laboral non estea incluída no ámbito de aplicación da

relación laboral especial do art. 53.4 do regulamento da lei do menor, así como

aos que se atopen en liberdade vixiada e ex internos.

Persoas procedentes de centros de aloxamento alternativo autorizados polas

CCAA, Ceuta e Melilla

Persoas procedentes de servizos de prevención e inserción social autorizados

polas CCAA, Ceuta e Melilla.

Page 57: AEIGA · remunerado pero tamén son estruturas económicas que producen bens e servizos axustándose ás normas do mercado. As características principais das empresas de inserción

Guía para a creación de Empresas de Inserción Laboral

56

Non poderán ser contratados por este tipo de contrato:

As persoas traballadoras que nos 2 anos inmediatamente anteriores

prestasen servizos en igual ou diferente empresa de inserción, mediante

contrato de traballo, incluída esta modalidade, salvo que, no suposto de

fracaso dun proceso previo de inserción ou de recaída na situación de

exclusión, fose considerado o contrario polo servizo público competente

á vista das circunstancias persoais do traballador.

As persoas traballadoras que finalizaran a súa relación laboral de

carácter indefinido nun prazo de 3 meses previos á formalización do

contrato excepto no suposto previsto no art. 8.2 da lei 43/2006.

Características do contrato de traballo para traballadores/as

desempregados/as contratados/as por empresas de inserción laboral

Normativa:

– Lei 43/2006 de 29 de decembro (BOE 30 decembro) disposición adicional 1ª.

– Lei 44/2007 de 13 decembro, (BOE 14 decembro de 2007) art.15,

modificado pola disposición adicional 12ª da lei 27/2009 de 30 de decembro

(BOE 31 decembro de 2009)

Requirimentos da empresa:

– Estar cualificada como empresa de inserción e inscrita no rexistro

correspondente (e cumprir o resto de requirimentos para ser considerada

empresa de inserción: promotores, reparto beneficios, número mínimo de

persoal en inserción, etc.)

– Non poderán contratar temporalmente persoas en situación de exclusión

social as empresas que, nos 12 meses anteriores á contratación, extinguiran

contratos indefinidos por despido recoñecido improcedente ou por despido

colectivo

– O período de exclusión contarase dende o recoñecemento ou declaración da

improcedencia do despido ou do despido colectivo.

Incentivos:

Bonificacións das cotas da seguridade social de 70,83€/mes (850€/ano) durante

toda a vixencia do contrato (máximo 3 anos).

Indemnización:

12 días de salario por ano de servizos.

Formalización:

– Por escrito e no modelo oficial

– Comunicarase nos 10 días seguintes á súa celebración ao servizo público

de emprego.

CO

NT

RA

TO

DE

TR

AB

AL

LO

PE

SO

AS

EN

SIT

UA

CIÓ

ND

E E

XC

LU

SIÓ

N S

OC

IAL

EN

EIL

Page 58: AEIGA · remunerado pero tamén son estruturas económicas que producen bens e servizos axustándose ás normas do mercado. As características principais das empresas de inserción

57

Duración:

Poderá formalizarse por un período mínimo de 12 meses e máximo de 3 años.

Excepcionalmente pode ser menor se dentro dun itinerario de inserción

previamente pactado así o aconsellan os Servizos Sociais Públicos (nunca

menos 6 meses).

Page 59: AEIGA · remunerado pero tamén son estruturas económicas que producen bens e servizos axustándose ás normas do mercado. As características principais das empresas de inserción

Guía para a creación de Empresas de Inserción Laboral

58

9

PRINCIPAIS ATRANCOS PARA A

CREACIÓN DUNHA EMPRESA DE

INSERCIÓN LABORAL

Page 60: AEIGA · remunerado pero tamén son estruturas económicas que producen bens e servizos axustándose ás normas do mercado. As características principais das empresas de inserción

59

9. PRINCIPAIS ATRANCOS PARA A CREACIÓN DUNHA

EMPRESA DE INSERCIÓN LABORAL

Escasa disposición de capital nas empresas de

inserción laboral e nas súas entidades promotoras

As promotoras e as propias empresas de inserción, teñen como condición

organizativa non repartir beneficios senón reinvestilos na súa actividade ou en

beneficios sociais. Isto fai moi difícil que poidan recuperar o capital investido e

aínda máis xerar e repartir beneficios o que implica dificultades para crecer.

Persoal con baixa cualificación laboral, menor

produtividade e maiores custos

O persoal polas características da empresa de inserción carece na maioría dos

casos de cualificación profesional. Isto conduce a que estas empresas traballen

fundamentalmente en sectores nos que non necesitan de man de obra

cualificada e intensivos en emprego. A produtividade é menor que a do persoal

en situación normalizada, condicionada tamén pola obriga de dedicar parte da

xornada laboral a labores de formación, orientación e acompañamento o que

supón uns gastos de persoal maiores que noutras empresas.

Escasa flexibilidade na contratación

O obxectivo final deste tipo de empresas, a inserción laboral, e a forma de

contratación fai moi complicado a contratación en función das cargas de

traballo da empresa..

Confusión entre o papel empresarial e social

(Dualidade do obxecto social)

Na empresa de Inserción coexisten dous obxectos sociais. O principal que a

inserción socio-laboral das persoas en situación de risco ou exclusión social e

por outro lado o obxecto da súa actividade económica.

Sectores de actividade con importante competencia de

prezo e de servizo

As empresas de inserción laboral traballan fundamentalmente en sectores onde

existe gran competencia tanto de prezo como de servizos (ex. servizos de

limpeza, reformas, reparto, xardinería, …).

Page 61: AEIGA · remunerado pero tamén son estruturas económicas que producen bens e servizos axustándose ás normas do mercado. As características principais das empresas de inserción

Guía para a creación de Empresas de Inserción Laboral

60

Escasa capacidade de negociación cos clientes e

provedores

Debido á escasa dimensión, por norma xeral, dos contratos e servizos

prestados por este tipo de empresas as condicións de negociación cos clientes

polo prezo do servizo e cos provedores respecto da compra de materias primas

son moi escasas co cal a marxe comercial é moito menor.

Certa dificultade á hora de atopar clientes

Existen certos prexuízos cara as persoas pertencentes aos colectivos que

traballan estas empresas. Pero como tódolos prexuízos son baseados en

fundamentos na maioría das veces errados e falsos.

Falta de iniciativas de reserva de mercado e escasa

utilización das cláusulas sociais nos seus procesos de

contratación

Non son os únicos recursos nin bastan por si sós pero son ferramentas

importantes sobre todo no ámbito de traballo das Empresas de Inserción e en

xeral de toda a “Economía Social”.

A Administración debe mercar e contratar ao mellor prezo, pero tamén é a súa

obriga facelo co maior beneficio social posible. Actuacións deste tipo

conseguen non so que determinadas persoas atopen traballo, senón, ademais,

serven para diminuír os custos sociais da Administración, xa que pasan de ser

suxeitos pasivos das políticas sociais, recibindo subsidios e rendas de inserción

a ser suxeitos activos laboralmente que xeran rendas, recursos e a pesar de ter

unha rendibilidade menor á dun traballador en situación normal son capaces de

xerar riqueza e contribuír en vez de só recibir.

Puntos outorgados nas fases

de valoración dentro dos

procesos de contratación

desenvolvidos polas

administracións públicas

CONTRATACIÓN DAS ADMINISTRACIÓNS PÚBLICAS

MERCADOS RESERVADOS

Condicións de acceso para as

empresas a un determinado

mercado público e/ou reserva

dunha porcentaxe dese

mercado

CLÁUSULAS SOCIAIS

PR

INC

IPA

IS A

TR

AN

CO

S P

AR

A A

CR

EA

CIÓ

N D

UN

HA

EM

PR

ES

AS

DE

EIL

Page 62: AEIGA · remunerado pero tamén son estruturas económicas que producen bens e servizos axustándose ás normas do mercado. As características principais das empresas de inserción

61