behe paleolitoa

Gaur egungo Nafarroan

KAKA 2,500,000 – KA 10,0002,500,000 – KA 10,000

Ehiztariak (Ehiztariak (gizonezkoakgizonezkoak) & biltzaileak () & biltzaileak (emakumezkoakemakumezkoak) )

banda txikietan, 20-30 pertsonatakoak banda txikietan, 20-30 pertsonatakoak NOMADAK NOMADAK (leku batetik bestera)(leku batetik bestera)

tresnak tresnak fabrikatzen fabrikatzen dituztedituzte

Halamoduzko hizkuntza

Homo ergaster

Imágen: Wikipedia

Isaac Buzo Sánchez

heilderbergensis

Teknikak, kulturak

homo

habilis ergaster erectus

antecessor heilderbergensis

neanderthalensis

Arrasateko koban Neandertalaren aurretik bizi izandakoaren arrastoak aurkitu dituzte Aranzadiko arkeologoekNeandertal gizonaren aurretik bizi izandako Homo Heildebergensisen aztarnak aurkitu dituzte Arrasateko Lezetxiki koban Aranzadi Zientzia Elkarteko arkeologoek. 1965ean haitzuloan aurkitutako besahezurra Homo Heildebergensis espeziearena dela uste dute.

Homo Heildebergensisek eginak izan daitezkeen harrizko lanabesak bilatu dituzte. Animalien hondarrak ere aurkitu dituzte, eta arkeologoek Azpi Paleolitoko arrasto gehiago aurkitzeko esperantza daukate, eta garai hartan zer nolako fauna, flora eta klima zegoen jakin ahal izango dute.

Arkeologoek Homo Heildebergensisen arrastoez gain, Neandertal gizonarenak ere topatu dituzte. Duela 70.000 eta 80.000 urteko hezurrezko eskuziria eta itsasoko kontxekin egindako lepokoak aurkitu dituzte. Arrizabalagak azpimarratu du aurkikuntza hauekin

esan daitekeela ‘pertsona’ hauek guk uste baino hurbilagokoak ditugula. Berria.info 2005-07-21

Uda honetan Aranzadi Zientzia Elkartekoek Arrasateko hobian egindako indusketetan aurkikuntza garrantzitsuak egin dituztela esan du ikerketaren zuzendari Alvaro Arrizabalagak. Lezetxiki Kantauri itsasoaren ertzean dagoen hobirik garrantzitsuena da, eta 60ko hamarkadan Jose Migel Barandiaranek ikertu zuen.

Arrizabalagak adierazi du Homo Heildebergensis espeziearekin lotuta Europan aurkitutako hondarrak urriak direla oso, eta horietatik % 98 Atapuercan (Espainia) daudela. Arkeologoek Atapuercan (Espainia) garai eta sexu ezberdinetako 30 hezurdura aurkitu zituzten, eta Arrizabalagak dioenez, Arrasateko Lezetxiki n topatutakoak ‘antzekotasun handia’ du horiekin. Aurkitutako aztarna horiengatik ondorioztatu dute Lezetxikiko besahezurra Homo Heildebergensisi dagokiola.

homo heidelbergensis, alias Miguelón, orain 400.000 urte eta alboan homo sapiens

Miguelon, Atapuerca

Homo heidelbergensis

Duela 500 - 220 mila urte bizi izan zen.Handiak eta indartsuak: 1,70 altueran, 100 kg pisuan. 1.000 cm³ko garuna.Urteko batez besteko bizi iraupena 30 urtetakoa.Diestroak, lateralitate oso markatua (animaliek ez bezala).Petralona (Grecia), Arago (Francia), Swascombe (Ingalaterra), Steinheim (Alemania) eta Sima de los Huesos (Atapuerca): Europan bakarrik aurkitzen da.Neandertalen aintzindaria.

Gurea bezalako aparailu fonadorea: halamoduzko hizkuntza izan zezaketen.

Indibiduo eriek bizirik iraun zuten: klanaren solidaritateagatik.Giza gorputzak leku berean biltzen zituzten: erritoren bat praktikatzen zuten.Aizkora biaurpegietakoak fabrikatzen zituzten teknika acheuldarretan.Egurrezko pika lantzak ere zaldiak ehizatzeko ( orain 400.000 urte Schöningenen (Alemania),

Proconsul, Homo heildebergensis & Homo neanderthalensis crania

h. heilderbergensis

25

70 kolpe

10

150

Silex kg bat

Teknologia litikaren garapena paleolitoan

15 cm

30 cm

50 …

2 m

26 m…

Gunz glaziazioaduela 1.000.000 urte

Glaziazioartea, duela 500.000 u

Mindel glaziazioaduela 400.000 urte


Riss glaziazioaduela 200.0000 urte


Würm glaziazio osteaduela 10.000 urte

Würm glaziazioaduela 70.000 urte

Homo erectusHomo antecesor


Lehen tresna litikoak Euskal Herrian

Homo neanderthalensis

Cromagnongo gizakia

Behe paleolitoa

Kultura acheuldarra

Kultura mustertarra

Madalenaldia

AurignakaldiaSolutrenaldia

UrbasaOlaztiZuñigaBianaIrunberri

Erdi paleolitoa

Homo sapiens sapiens

Iceberg gunea azken glaziazioan

Riss glaziazioarenazken aldian,klima epeltzen

arraskailua zulatzailea

aldebiko aizkorak

Bifaza, bi aurpegietan ertz zorrotzak dituen harrizko aizkora

Urbasan aurkitutakoak gizakiaren presentzia aintzenena suposatzen du,100.000 edo 75.000 urte Kristo aurretik, behe paleolitoan

Behe paleolitoa

beheerdigoi

Tailuatutakokoartzita

Bifaz acheuldarra

Bifaz acheuldarra

haize ageritan

30 lagunetakohorda nomadak,solidaritatea,hileta erritoak

4000?400?

Homo erectusHomo antecesor


Lehen tresna litikoak Euskal Herrian

Homo neanderthalensis

Cromagnongo gizakia

Behe paleolitoa

Kultura acheuldarra

Kultura mustertarra

UrbasaOlaztiZuñigaBianaIrunberri

Madalenaldia

AurignakaldiaSolutrenaldia

behe paleolitoa

Education