zuberoa lapurdi - euskaltzaindia · ehha 512 bizkaia arrazola (atxondo): imí ttau̯, bere moðú...

2
EHHA 512 Bizkaia Arrazola (Atxondo): imíttau̯, bere moðúen eśan Arrieta: téśtoak (mark.) Bakio: imíteu̯, antséra éi̯ɲ Bermeo: imíte Berriz: imítau̯, máɲak ar̄tú Bolibar: kíɲuek eítten eki, *xéśtuek ei̯n, *imítau̯ Busturia: imítau̯ Dima: *beśteen antséan iten (mark.), *beśteen iðuríe ei̯n Elantxobe: imíta Elorrio: imítau̯ Errigoiti: xéśtoak ar̄tún, *imítteu̯ Etxebarri: imíteu̯ Etxebarria: xéśtuk íɲ, *imítau̯ Gamiz-Fika: mwékak in Getxo: imíta Gizaburuaga: itʃúran ei̯n Ibarruri (Muxika): Kortezubi: βeran moðún ei̯n Larrabetzu: ímitau̯, ántseratu, *antsa ðánari emóten (mark.) Laukiz: imíta Leioa: antsén eśan (?) Lekeitio: imítau̯ Lemoa: Lemoiz: imíta, beráleś in Mañaria: plántak - ítte (mark.) Mendata: iɣwál ei̯n Mungia: ímitau̯ Ondarroa: imitáu̯, ántsa͜emo Orozko: imítau̯, *alákotu Otxandio: bur̄léi̯n (?), śiɲui̯n Sondika: beśtiam ber̄βea kopíeu̯ (?) Zaratamo: Zeanuri: kópjau̯ Zeberio: kopiáu̯ in, *antsératu Zollo (Arrankudiaga): imítau̯ Zornotza: mwékak ei̯n, *íʃenda letʃe éi̯n Araba Aramaio: imítau̯, kopíʒau̯, *felipe ɣonśaleśen moðúen ei̯ɲ, *itʃúran ei̯ɲ Gipuzkoa Aia: kíɲuka, imíntsiǰwa íɲ (?), imíntsiǰoka ái̯ (?) Amezketa: śiɲú íɲ Andoain: múek ak ín Araotz (Oñati): imítau̯ Arrasate: Arroa (Zestoa): śíɲuk ittén (mark.) Asteasu: śiɲuk ín, i mínts i dduák e ín Ataun: mwekák é ɲ, *imíntsjok é ɲ, *kíɲuk é ɲ Azkoitia: śiɲúek ei̯ttéi̯ (mark.), śiɲúek ei̯tten ái̯, śíɲuk ei̯ttén (mark.) Azpeitia: imíntsiǰuék eín (?), *śíɲuke xar̄ðún, *śiɲwín, *śíɲu ín Beasain: búr̄lai̯ttén (mark.), imíntsiok i tten ái ̯ Beizama: śíɲuk ín, śíɲuβak ittén (mark.), śíɲwitten ái̯, búr̄lai̯ttén (mark.) Bergara: kíɲu - éi̯te (mark.), síɲu - éi̯te (mark.), imintsíɲo - éi̯te (mark.), kíɲuei̯n, imintsiɲúei̯n Deba: i̯míntsiɲuák in, imíntsiɲwak ín Donostia: imíntsi in, *antsa ite Eibar: śíɲo, búr̄la (mark.) Elduain: i mít a ú Elgoibar: śiɲuka - iβiltsen (mark.) Errezil: śíɲuka ái ̯, śiɲúk ítten ái ̯ Ezkio-Itsaso: kómerik é ɲ, imíntsjok éi̯n Getaria: imíntsiǰwak íɲ Hernani: śéɲa g ei̯ttén (mark.), *śíɲuk íɲ, *śíɲuk i ttén ai ̯ Hondarribia: Ikaztegieta: mwékak (mark.), śíɲuk (mark.), bur̄la im Lasarte-Oria: imítatú, búr̄la íɲ, mwékak íɲ Legazpi: imitau̯ Leintz Gatzaga: iméntsiɲuak éi̯ɲ, imítau̯ Mendaro: śíɲuk éi ̯n, śíɲuka ái ̯ Oiartzun: mwékak i tten ái ̯ Oñati: imítau̯, *antséra éi̯ɲ Orexa: śíɲuk eɣi ten ái̯, búr̄laka ái̯, * e śkár̄nioái̯n, *eśkár̄nioká:i ̯ Orio: śíɲuk ittén (mark.) Pasaia: gáu̯s béa ei̯ɲ (?), *kóxuena iten (mark.) Tolosa: śiɲúβai̯tten ái̯, kiɲúβai̯tʃ e n ái ̯ Urretxu: śéɲak éɲ Zegama: kéɲuk éɲ, búr̄léɲ, *śéɲuk éɲ Nafarroako Foru Komunitatea Abaurregaina / Abaurrea Alta: eśkár̄njoi̯téa (mark.), búr̄la itén (mark.) Alkotz: Aniz: iʃtjéɣ i tén ai ̯ Arbizu: béren antséta ín, imítetu Beruete: kéɲuken ái ̯ Donamaria: búr̄lakai̯, *íʃtek ittén (mark.) Dorrao / Torrano: śéɲek é ɲ Erratzu: śínweɣ i ten (mark.), śínui̯ten (mark.) Etxalar: íʃteɣ íten (mark.), iʃtɛkạ ɣ íten (mark.) Etxaleku: itʃure ín, imítatu Etxarri (Larraun): máʃi étten ái̯, maʃí: en Eugi: eśkar̄ái̯ɲwak itén (mark.) Ezkurra: βúr̄l ei̯ tten ái ̯ Gaintza: búr̄léɲ (?), kíɲúk éɲ Goizueta: u mékak itten ái̯, búr̄l ai̯ tten ái ̯ Igoa: móśtrak é ɲ, *kéɲu ín Jaurrieta: Leitza: kéɲu íɲes (mark.) Lekaroz: íʃtiek itén (mark.), i ŋ gr̄íśtjek i tén (mark.) Luzaide / Valcarlos: śínoa eɣín Mezkiritz: Oderitz: keɲúak é ɲ Suarbe: iʃtíek ítten ái̯, iʃtíe ín Sunbilla: íʃtek itten ái ̯ Urdiain: búr̄lás Zilbeti: íðurikátu Zugarramurdi: imbitátu Lapurdi Ahetze: simínekérian ái̯tu, *tr̄ufánta Arrangoitze: grímeśa eɣín, *eśkar̄nío (?) Azkaine: Bardoze: hák pesala bér̄ðin inén, eśkár̄njatsen (mark.) Beskoitze: eśkar̄niátu, tr̄ufátu Donibane Lohizune: gRimáśaɣ i tén (mark.) Hazparne: in éśker̄njoák, gr̄ímaś ei̯n Hendaia: gRím a sak ité:n (mark.) Itsasu: eśkár̄niatú Makea: tr̄úfatú (?), *eśkár̄niwák eɣin, *simínokeria eɣín Mugerre: trufatu, eśkar̄niatu Sara: Senpere: Urketa: eśkár̄njatu Uztaritze: in - ǰeśtwía Nafarroa Beherea Aldude: siminokéri, eśkér̄nioak in (?) Arboti: eśkár̄nio, imítatsen (mark.) Armendaritze: eʃkér̄njatu Arnegi: simíno eín Arrueta: *eśkár̄njatǿ Baigorri: bur̄latu Bastida: eśkar̄nia in, eśkar̄niatu Behorlegi: ín eśkár̄niak, eśkar̄njatú Bidarrai: *síminokería, *eśkér̄njatú Ezterenzubi: bur̄lánta (mark.), *eśkár̄niasale Gamarte: hwa β e selai̯m (?), *eśkér̄ɲátu Garrüze: Irisarri: eśkar̄níatú Izturitze: eśker̄nio in, ihãkin in Jutsi: eśkar̄nia ei̯n, eśkar̄nitu Landibarre: eśkár̄njatu Larzabale: eśkar̄niatu, imitatu Uharte Garazi: eśkér̄njoak eɣín, imítatú Zuberoa Altzai: ihikiśtátsen ái, ihikiśtáty, ihãkin eɣíten (mark.) Altzürükü: ĩhãkína eɣíten (mark.) Barkoxe: imitáty, ĩhãkínan eɣitía (mark.) Domintxaine: eśkarɲátsen (mark.), eśkérɲa Eskiula: ĩhĩkiˊ᷉na (mark.) Larraine: ihãkina eɣin, ihãkiŋkan (mark.), ĩhĩkiśtákan (mark.), ĩhĩkiśtáty Montori: ihiˊ᷉kiśtáty, ihãkínak eɣíten (mark.) Pagola: ihã ́ kinak eɣin, eśkernjúak eɣin Santa Grazi: tryfatsen (mark.), ĩhĩkiśtáty Sohüta: eɣin ihãkína Urdiñarbe: ihã ́ kĩn eɣíten (mark.), trýfáty, *eśkérnjó Ürrüstoi: eśkarnjaty, ihákína eɣin, ihakinei̯n Mapan sartzen ez diren erantzunak: Ataun (G): *kíɲuk é ɲ (mark.) Bergara (G): imintsíɲo - éi̯te (mark.), imintsiɲúei̯n Bidarrai (N): *eśkér̄njatú Bolibar (B): *imítau̯ Dima (B): *beśteen iðuríe ei̯n Ikaztegieta (G): bur̄la im Lasarte-Oria (G): mwékak íɲ Makea (L): *simínokeria eɣín

Upload: others

Post on 23-Mar-2020

4 views

Category:

Documents


0 download

TRANSCRIPT

EHHA512

BizkaiaArrazola (Atxondo): imí ttau, bere moðú en

eśanArrieta: té śtoak (mark.)Bakio: imí teu, antsé ra é iɲBermeo: imí teBerriz: imí tau, má ɲak artú Bolibar: kí ɲuek eí tten eki, *xé śtuek ein,

*imí tauBusturia: imí tauDima: *beśteen antsé an iten (mark.),

*beśteen iðurí e einElantxobe: imí taElorrio: imí tauErrigoiti: xé śtoak artú n, *imí tteuEtxebarri: imí teuEtxebarria: xé śtuk í ɲ, *imí tauGamiz-Fika: mwé kak inGetxo: imí taGizaburuaga: itʃú ran einIbarruri (Muxika): Kortezubi: βeran moðú n einLarrabetzu: í mitau, á ntseratu, *antsa

ðá nari emó ten (mark.)Laukiz: imí taLeioa: antsé n eśan (?)Lekeitio: imí tauLemoa: Lemoiz: imí ta, berá leś inMañaria: plá ntak - í tte (mark.)Mendata: iɣwá l einMungia: í mitauOndarroa: imitá u, á ntsaemoOrozko: imí tau, *alá kotuOtxandio: burlé in (?), śiɲuinSondika: beśtiam berβea kopí eu (?)Zaratamo: Zeanuri: kó pjauZeberio: kopiá u in, *antsé ratuZollo (Arrankudiaga): imí tauZornotza: mwé kak ein, *í ʃenda letʃe é in

ArabaAramaio: imí tau, kopí ʒau, *felipe

ɣonśaleśen moðú en eiɲ, *itʃú ran eiɲ

GipuzkoaAia: kí ɲuka, imí ntsiǰwa í ɲ (?),

imí ntsiǰoka á i (?)Amezketa: śiɲú í ɲAndoain: mú ekak í n

Araotz (Oñati): imí tauArrasate: Arroa (Zestoa): śí ɲuk itté n (mark.)Asteasu: śiɲuk í n, imí ntsidduá k eí nAtaun: mweká k é iɲ, *imí ntsjok é iɲ, *kí ɲuk é iɲAzkoitia: śiɲú ek eitté i (mark.), śiɲú ek

eitten á i, śí ɲuk eitté n (mark.)Azpeitia: imí ntsiǰué k eí n (?), *śí ɲuke

xarðú n, *śiɲwí n, *śí ɲu í nBeasain: bú rlaitté n (mark.), imí ntsiok itten á i Beizama: śí ɲuk í n, śí ɲuβak itté n (mark.),

śí ɲwitten á i, bú rlaitté n (mark.)Bergara: kí ɲu - é ite (mark.), sí ɲu - é ite

(mark.), imintsí ɲo - é ite (mark.), kí ɲuein, imintsiɲú ein

Deba: imí ntsiɲuá k in, imí ntsiɲwak í nDonostia: imí ntsi in, *antsa iteEibar: śí ɲo, bú rla (mark.)Elduain: imí taú Elgoibar: śiɲuka - iβiltsen (mark.)Errezil: śí ɲuka á i, śiɲú k í tten á i Ezkio-Itsaso: kó merik é iɲ, imí ntsjok é inGetaria: imí ntsiǰwak í ɲHernani: śé ɲag eitté n (mark.), *śí ɲuk í ɲ,

*śí ɲuk itté n ai Hondarribia: Ikaztegieta: mwé kak (mark.),

śí ɲuk (mark.), burla imLasarte-Oria: imí tatú , bú rla í ɲ, mwé kak í ɲLegazpi: imitauLeintz Gatzaga: imé ntsiɲuak é iɲ, imí tauMendaro: śí ɲuk é in, śí ɲuka á i Oiartzun: mwé kak itten á i Oñati: imí tau, *antsé ra é iɲOrexa: śí ɲuk eɣiten á i, bú rlaka á i,

*eśká rnioá in, *eśká rnioká :i Orio: śí ɲuk itté n (mark.)Pasaia: gá us bé a eiɲ (?),

*kó xuena iten (mark.)Tolosa: śiɲú βaitten á i, kiɲú βaitʃen á i Urretxu: śé ɲak é ɲZegama: ké ɲuk é ɲ, bú rlé ɲ, *śé ɲuk é ɲ

Nafarroako Foru KomunitateaAbaurregaina / Abaurrea Alta:

eśká rnjoité a (mark.), bú rla ité n (mark.)Alkotz: Aniz: iʃtjé ɣ ité n ai Arbizu: bé ren antsé ta í n, imí tetuBeruete: ké ɲuken á i Donamaria: bú rlakai, *í ʃtek itté n (mark.)Dorrao / Torrano: śé ɲek é iɲ

Erratzu: śí nweɣ iten (mark.), śí nuiten (mark.)

Etxalar: í ʃteɣ í ten (mark.), iʃtɛkạ ɣ í ten (mark.)

Etxaleku: itʃure í n, imí tatuEtxarri (Larraun): má ʃi é tten á i, maʃí : enEugi: eśkará iɲwak ité n (mark.)Ezkurra: βú rleitten á i Gaintza: bú rlé ɲ (?), kí ɲú k é ɲGoizueta: umé kak itten á i, bú rlaitten á i Igoa: mó śtrak é iɲ, *ké ɲu í nJaurrieta: Leitza: ké ɲu í ɲes (mark.)Lekaroz: í ʃtiek ité n (mark.),

iŋgrí śtjek ité n (mark.)Luzaide / Valcarlos: śí noa eɣí nMezkiritz: Oderitz: keɲú ak é iɲSuarbe: iʃtí ek í tten á i, iʃtí e í nSunbilla: í ʃtek itten á i Urdiain: bú rlá sZilbeti: í ðuriká tuZugarramurdi: imbitá tu

LapurdiAhetze: simí neké rian á itu, *trufá ntaArrangoitze: grí meśa eɣí n, *eśkarní o (?)Azkaine: Bardoze: há k pesala bé rðin iné n,

eśká rnjatsen (mark.)Beskoitze: eśkarniá tu, trufá tuDonibane Lohizune: gRimá śaɣ ité n

(mark.)Hazparne: in é śkernjoá k, grí maś einHendaia: gRí masak ité :n (mark.)Itsasu: eśká rniatú Makea: trú fatú (?), *eśká rniwá k eɣin,

*simí nokeria eɣí nMugerre: trufatu, eśkarniatuSara: Senpere: Urketa: eśká rnjatuUztaritze: in - ǰeśtwí a

Nafarroa BehereaAldude: siminoké ri, eśké rnioak in (?)Arboti: eśká rnio, imí tatsen (mark.)Armendaritze: eʃké rnjatuArnegi: simí no eí nArrueta: *eśká rnjatǿ Baigorri: burlatuBastida: eśkarnia in, eśkarniatu

Behorlegi: í n eśká rniak, eśkarnjatú Bidarrai: *sí minokerí a, *eśké rnjatú Ezterenzubi: burlá nta (mark.),

*eśká rniasaleGamarte: hwa βeselaim (?), *eśké rɲá tuGarrüze: Irisarri: eśkarní atú Izturitze: eśkernio in, ihã kin inJutsi: eśkarnia ein, eśkarnituLandibarre: eśká rnjatuLarzabale: eśkarniatu, imitatuUharte Garazi: eśké rnjoak eɣí n, imí tatú

ZuberoaAltzai: ihikiśtá tsen á i, ihikiśtá ty,

ihã kin eɣí ten (mark.)Altzürükü: ĩ hã kí na eɣí ten (mark.)Barkoxe: imitá ty, ĩ hã kí nan eɣití a (mark.)Domintxaine: eśkarɲá tsen (mark.), eśké rɲaEskiula: ĩ hĩ kiˊna (mark.)Larraine: ihã kina eɣin, ihã kiŋkan (mark.),

ĩ hĩ kiśtá kan (mark.), ĩ hĩ kiśtá tyMontori: ihiˊkiśtá ty,

ihã kí nak eɣí ten (mark.)Pagola: ihakinak eɣin, eśkernjú ak eɣinSanta Grazi: tryfatsen (mark.), ĩ hĩ kiśtá tySohüta: eɣin ihã kí naUrdiñarbe: ihakĩ n eɣí ten (mark.), trý fá ty,

*eśké rnjó Ürrüstoi: eśkarnjaty, ihá kí na eɣin,

ihakinein

Mapan sartzen ez diren erantzunak:Ataun (G): *kí ɲuk é iɲ (mark.)Bergara (G): imintsí ɲo - é ite (mark.),

imintsiɲú einBidarrai (N): *eśké rnjatú Bolibar (B): *imí tauDima (B): *beśteen iðurí e einIkaztegieta (G): burla imLasarte-Oria (G): mwé kak í ɲMakea (L): *simí nokeria eɣí n

EHHA513

100

ERANTZUNAK: a Bak o!nd oa Bak a!nd oaBa ka!n doa Bak and oaBa! kan do!s! ol a!i8 j‹o

ka r@ a! ma r@ t saaBa! kan dob¸ !S e rami S e! r@mi s!e ra !o ma! Ra

2315. Mapa: imitar a los otros / singer, imiter / imitate, ape others (to)

GALDERA: 66170 ALG: 1284

imitatu eskarniatu siñuak egin señak egin keñu(ak) egin ihikistatü ihakin(ak) egin imintzioak egin burla egin ziminokeria egin ixteka egin antzeratu trufatu muekak egin grimas(ak) egin bestelakoak

Laukiz: Imitasiño igual iten yok orrek. Arrazola: Imittau da aren berbie berak atzera aixe esatie alantxi [“bere modúen

esan”]. Bergara: Órrek e aren zerak oso ederki íten dau, aren jéstua, aren kíñua ero

aren iminziñua... Urretxu: Ori búrla itten ái dek, séñak éñaz. Beizama: Síñu ittia dá zuk ítten dezúna... imítatziá síñu ittiá... párra itteatík síñu

itté u... Etxarri: Zúe mostrák átzetik étten battó, “máxi étten dik”. “Zú bezéla ettí”,

“maxí ettí”. Suarbe: Nére ixtíek ítten ái de orí... Makea: Oh! Biziki trufaria da haur oi. “Trúfatú” erantzunari egindako oharra. Jutsi: Eskarnio bat, eskarnitzen dut Mitterrand, en le ridiculisant. Hak erten

tienak oro, berdin, hartaz futitzeko. Urdiñarbe: Eskernio egiten deik, zerbait, nula erran behar düt, trüfa, eskernioa. Altzai: Ihikistatü, ihákin egitía.

- Beste norbaitek egiten duena modu iraingarri edo barregarrian berriz egitea nola izendatzen den galdetu da. - Herri batzuetan izena edo adberbioa jaso da, baina dagokion aditzaren barnean lematizatu.- Bestelakoak: alakotu (Orozko), berales in (Lemoiz), beran modun ein (Kortezubi), bere moduen esan (Arrazola), besteen idurie ein (Dima), bestian berbea kopieu (Sondika), Felipe Gonsalesen moduen eiñ (Aramaio), gauz bea eiñ (Pasaia), hak pezala berdin in (Bardoze), hua bezela in (Gamarte), idurikatu (Zilbeti), igual ein (Mendata), in yestuia (Uztaritze), ingristiek in (Lekaroz), itxuran ein (Aramaio, Gizaburuaga), itxure in (Etxaleku), ixenda letxe ein (Zornotza), jestoak artun (Errigoiti), jestuek ein (Bolibar), jestuk iñ (Etxebarria), kojuena iten (Pasaia), komerik eiñ (Ezkio-Itsaso), kopi¡au (Aramaio), kopiau (Zeanuri), kopiau in (Zeberio), mañak artu (Berriz), maxi en (Etxarri), maxi etten ai (Etxarri), mostrak eiñ (Igoa), plantak in (Mañaria), testoak (Arrieta).