UDALBARRIAKONDARROAKO BARRI-PAPERA

III. Aroa • 2013ko azaroa • 9. zenbakia • Ondarroako Udala • ISBN: BI-2572-2011

Udalak Alfa Arrigorrieraikinaren esleitzeprozesua ekaineanhasi zuen: udalbatzan baldintza

plegua onartu zuen, eta esleipenprozesua abiatu. Urteko 30.000euroko alokairua ipini zuen, uda-leko arkitektuak egindako balo-razioa jarraituta.

Ordurako eraikinaren kon-ponketak erdi amaituta zeuden,eta udala interesa adierazi zutentaldeekin harremanetan zebilen,eta eurekin eraikinera bisitakegiten.

Plegua behin betiko onartuzen uztaileko udalbatzan. Plenohorretan interesa zuen taldebatek alegazioak aurkeztu zituen

esanez kanona (hau da, udalakeskatzen zuen alokairua) altue-gia zela. Alegazio horiek ez zirenonartu eta prozesuak aurreraegin zuen.

Aurkezteko epean interes-dun bakarra aurkeztu zen, etakontratazio mahaiaren erabakiaizan zen interesdun horri AlfaArrigorri eraikinaren ustiapenaesleitzea. Hurrengo urratsa zenbermea ipintzearena.

Baina azken orduan esleidu-nak bermerik ez du ipini, etaondorioz esleipena hutsik geratuda. Egoera honen aurrean, udalteknikariek baldintza pleguaberraztertu egingo dute, ahaldenik eta arinen prozesua berri-ro martxan ipintzeko.

Alfa-Arrigorri eraikinaren esleipena hutsik geratu da

Plan Orokorra barritzen hasi da udala>Hirigintza Antolakuntza Plan Orokorreko (HPAO)

aurre azterlanak martxan ipini ditu udalak>>Plan orokorrak herriko gune desberdinen

erabilera zehazten du, herritarren beharrizanakzeintzuk diren aurreikusita

Udal zergak ordaintzekodiru-laguntzak egongo dira

Errenta-maila txikia dutenondarrutarrentzat diru-laguntzak emango ditu

udalak Hiri Ondasun Higiezinen

Gaineko Zerga (kontribuzioa) etahondakinen bilketa eta estolde-ria tasa ordaintzen laguntzeko.Eskatzeko epea abenduaren

hasieran izango da. Informaziogehiago Gizarte OngizatekoUdal bulegoetan daukate intere-satuek.

OHARRA: Ondarroako udalakjakin arazten du plan orokorrerakoazterketak egiten ari diren langile-ak etxez etxe ari direla udalarenizenean galderak egiten.

2012ko martxoaren 12an OndarroakoUdalean bandera espainola ipintzekoagindua eman zuen EAEn espainiargobernuaren ordezkaria den Carlos Urki-jok, esanez hilabeteko epea zegoela

agindua betetzeko. Ez zen banderarik ipini, etaestatu espainolak auzitegietara eraman zuenudala. Ordutik bide luzea egin du Ondarroakoudalak auzitegietan: 2012ko azaroaren 9an jasozen hasierako ebazpena, eta derrigortu egitenzuen udala bandera espainola ipintzera udaletxe-

an eta bestelako eraikin publikoetan. 2012ko aza-roaren 30ean udalak errekurritu egin zuen jasota-ko epaia, eta 2013ko irailaren 30ean jaso du uda-lak azken ebazpena, esaten duena 2 hilabetekoepean bandera espainola ipinita egon behar delaudaletxean, ohorezko lekuan. Hori egin ezean,alkatea inabilitatu egingo dute. Mehatxupean,ondarrutar gehien-gehienon nahiaren gainetiketa udal ordezkarien erabaki ahalmenaren kontra,espainiar estatuak espainiar bandera udaletxeanjartzera behartu du Ondarroako Udala.

Estatuak bandera espainola udaletxean jartzera behartu du Ondarroako Udala

2013ko irailean HAPO(Hiri AntolaketarakoPlan Orokorra) berritze-ko lehenengo 3 aurre-azterketak ipini ditu

martxan udalak: ingurumene-koa, sozioekonomikoa eta hiri-gintzakoa. Datorren urtetikaurrera, herritarrei ikerketahoriek azalduko zaizkie, eta eure-kin batera egingo da herriko planberria.

Araudi zaharraOndarroako arau subsidiarioakoso zahartuta daude: 1993anonartu zituen udalak, eta 1997anpublikatu ziren. Legez berritutaegon behar zuten aurreko lege-gintzaldietan, onartu eta 8 urteraberrikusi egin behar izaten diraeta. Gainera, Arau Subsidiarioek2006ko Lurzoruaren Legeraderrigorrez egokituta egonbehar zuten.

Ez da horrelakorik egin etaegun ditugun arazo urbanistikohandiak horren ondorioak dirahein handi batean.

Azken urteetan ohikoa izanda arauen aldaketa puntualakproposatzea: 2000 eta 2006urteen artean 12 aldaketa egin dira, eta

beste bi proposamen bertanbehera geratu dira (legez 6 alda-keta egin daitezke bakarrik).Onartutako aldaketa hauetako11 indarrean daude eta 2011n 1bertan behera geratu zen.

Egoera honek arazo handiakekarri dizkie bai udalari eta baitainteresdunei ere.

UDALBARRIAK ONDARROAKO UDALA 2013ko azaroa • 9. zk 2

Artibai eta San Inaziokale inguruetan bizidiren herritarrekkonposta egitekoaukera edukiko

dute Liburutegiaren pareaneraikitako konpost-gunean.Udalak konposta egiteko behardiren gauza guztiak ipiniko ditubertan: potoak, material leho-rra, konposta nahastatzekoa...parte hartzaileak taldeka anto-latuko dira, eta bakoitzak potobatera botako ditu etxeko hon-dakin organikoak. Aurretik,konposta zelan egin jakitekoikastaro bat eta liburuxka batjasoko dute. Proiektuan partehartu nahi dutenek izena emanbehar dute, udalera deituta,udal bulegoetara joanda edoemail honetara idatzita: komu-nikazioa@ondarroakouda-la.net

Ibaiondon 30 familiaIbaiondon uztailean hasi zenmartxan konposta egitekogunea, 20 familiarekin. 3 hileankonpostak 50 gradutik gorahartu ditu, ondo doan seinale.Azaroan beste 10 familia hasikodira konposta egiten gunehorretan.

Konposta soloetanSoloak edo hortuak dituztenherritarrak ere konposta egiteraanimatu nahi ditu udalak.Horretarako, konposta egitekobeharrezkoak diren materialakdebalde emango dizkie izenaematen dutenei (potoak, kon-posta nahastatzekoak...). Ikasta-ro bat ere jasoko dute, eta tek-nikarien bisitak egingo dizkiete,konposta ondo doan jakiteko.

Konposta egiteko bigarren gunea eraiki da

>>Ibaiondon 20 familia ari dira konposta egiten, eta laster 30 izango dira

>>> INGURUMENA

>2014an hondakinak batzeko kon-tratua berria egin behar da

>> Herritarrek udalak aurkeztutakoalternatiba desberdinak

eztabaidatu dituzte

2014an hondakinak etazamarrak batzeko kon-tratua amaitzen da.Urte horretan kontratuberri bat egingo da.

Hori aprobetxatuta, mankomuni-tateak ikerketa bat agindu du,eskualdean ipini daitezkeen sis-tema desberdinak aztertzeko.Ondarroako Udalak parte hartze-ko prozesu bat zabaldu du, ereduhoriek herritarrei erakusteko etaeurekin batera sistema berriazelakoa izan behar den eztabai-datzeko.

Alkateak batzarretan aipatuzuen bezala, gure herrian lehen-gai gutxi ditugu, eta horiek aha-lik eta ongien aprobetxatu beharditugu. Datorren urtetik aurreraorganikoa jaso egin beharko delaesan zuen, eta ahalik eta gehienbirziklatzen ahalegindu beharkoginatekeela, etikoena eta inguru-menerako onena horixe delako.

Prozesuaren lehen errondaurriko azken egunetan egin zen.3 batzar egin ziren hiru gunetan,eta beste bat hondakinen sor-tzaile handiekin (ikastetxeak,dendak, tabernak...). Batzarhorietan gaur egungo egoerazein den azaldu zuten (%25 birzi-klatzen dugu, beste hondakinguztiak errauskailura eroatenditugu...), eta gero hiru alternati-ba aztertu zituzten: sukaldatugabeko hondakin organikoen-tzako edukiontzia, hondakinorganiko guztientzako edukion-tzia, edo atez ateko bilketa per-tsonalizatua.

Bizkaiko Foru Aldundiakdaukan konposta egiteko gunebakarrean (Bilbo inguruan)sukaldatu gabeko hondakinorganikoa hartzen dutenezbakarrik, beste bi ereduentzatkonposta egiteko gunea eraikibeharko litzateke eskualdean.Diputazioak Bizkaiko eskualdee-tan halako eraikin gehiago egi-tea aurreikusita dauka, bainamomentuz ez du besterik eraiki.

Herritarren iritziaBatzarretara joan ziren herrita-rrek sistema bakoitzari ikusten

zizkioten alde onak eta txarrakazpimarratu zituzten.

Sukaldatu gabeko honda-kin organikoen edukiontzia ezzitzaien egokia iruditu parte har-tzaileei. Etxean bi organiko motabereiztea zaila iruditu zitzaien,eta horrela hondakin organikogutxi jasoko zela esan zuten.Inbertsio handia egin beharkolitzateke emaitza txikiak lortzeko.

Hondakin organiko guz-tiak jasotzeko edukiontziaipintzeak gaur egungo egoeraapur bat hobetuko lukeela aipa-tu zuten. Gainera, konposta egi-teko gunea eskualdean edukitze-ak berton lana sortuko lukeelaesan zuten. Edukiontzi honekgatazka gutxiago eragingo zuelaere iruditu zitzaien. Hala ere, sis-tema honekin ez dela hainbestebirziklatuko aipatu zuten. Gaine-ra, gure kaleak estuak izandabeste kontenedore bat sartzeazaila izango litzatekeela gehituzuten, eta kontenedoreak etxeaurrean dituztenek usain txarrakedukitzen dituztela.

Hondakinak etxez etxe etaatez ate jasotzeari buruz,gehien birziklatzen duen sistemaeta herrirako merkeena litzateke-ela aipatu zuten parte hartzaile-ek. Hondakinak etxe aurreanjasotzea oso komodoa izan dai-tekeela ere gehitu zuten, batezere nagusientzat. Asko birzikla-tzeak eta konpostatzeak eskual-dean lana sortuko lukeela ereesan zuten. Hala ere, herritarnagusienek aipatu zuten forma-zioa jaso beharko luketela, bana-keta zelan egin jakiteko. Eta etxe

txikietan potoak sartzeko zailta-sunak egon daitezkeela ere esanzuten. Estetika ere zaindu eginbeharko litzatekeela aipatuzuten, eta hondakinak ateratze-ko txandak zeintzuk izango lira-tekeen ondo adostu.

Herritar arduratsuakParte hartu zuen jendeak kezkaerakutsi zuen, eurek birziklatze-ko ahalegin asko egiten dutela-ko, baina birziklatzen ez dutenekeuren lana oztopatzen dutelako.Gainera, birziklatzen dutenekbirziklatzen ez dutenen kostuekonomikoak ordaintzen dituz-tela salatu zuten. Norbere hon-dakinen ardura norberak edukibehar duela aipatu zuten, eta ezbeste bati pasatu arazoa. Halaere, herritarrak batu eta sistemaberri baten inguruan berba egineta proposamenak lantzen ari-tzea positiboa zela esan zuten.

Ohiturak aldatu behar direlaere aipatu zuten: poltsa gutxiagodituzten produktuak erosi, sasoi-

ko produktu freskoak erosi...Kontzientziazioa landu behardela esan zuten, baina horrek eremugak dituela. Askok, jakindaere, ez ei dute birziklatzen komo-didadeagatik.

Batzarretan azaldutakoaherritar gehiagori azaldu beharzaiela proposatu zuten, eta gaz-teak halako batzarretara erakarribehar direla.

Auzokonposta egiten dutenherritarrek ere parte hartu zutenbatzarretan. Azpimarratu zutenorganikoa banatuz gero, gera-

tzen den errefusa oso txikia iza-ten dela. Zamar poltsa bi asteanbehin edo hilean behin atera-tzen dute. Auzokonpostarenarduradunek aipatu zuten hon-dakin organikoak tratatzekobiderik ekologikoena hauxe dela:hondakina sortzen den lekuanbertan kudeatzen delako, eta ezdelako energiarik gastatu beharhondakina tratamendu plantabatera eroaten.

Parte hartzaile batek esanzuen lez, ez gara planetaren jabe,eta gure seme-alabei zer lagakodiegun pentsatu beharko genu-ke.

Azaroan, bigarren itzuliaProzesuak azaroan jarraitu du.Beste lau batzar egin dira, propo-satu diren hiru sistemen indar-gune eta ahulgunean ezagutze-ko, eta herritarrekin batera siste-ma berriaren ezaugarriak zehaz-teko. Abenduan hartutako era-bakien berri emango zaie herri-tar guztiei batzar orokor batean.

Prozesuan erabilitako infor-mazioa udalaren web orrianeskegiko du.

Gehiago birziklatzekoahaleginak egiten, herritarrekin

2000 KILO ZAMAR GUTXIAGO!Konposta egiten ari diren familiek 2000 kilo zamar gutxiago botadituzte kontenedoretara azken hiru hilabeteotan. Ondarrutarbakoitzak egunean 0,93 kilo hondakin sortzen ditu. Hortik %40inguru izaten da organikoa (Aldundiaren estimazioen arabera).Beraz, egunean 0,37 kilo organiko sortzen ditu ondarrutar bakoi-tzak. Konposta egiten 20 familia ibili dira 3 hilean (90 egun). Familiabakoitzean 2 edo 3 pertsona bizi direla kontuan hartuta, 2000 kilozamar gutxiago bidali dituzte erretzera, gitxi gorabehera. Hori ingu-rumenarentzako ona da, eta baita herritar guztion boltsikorako(zabor horren garraioa eta tratamendua aurrezten ditugulako).

94 683 36 77info+:komunikazioa@ondarroakoudala.net

ATEZ-ATE

(Amankomunazgoarenestimazioak)

UDALBARRIAK ONDARROAKO UDALA 2013ko azaroa • 9. zk 3

Herriko hainbat taldekAtako Bandan ikuskizunaberrikusi dute, eta ostera

ere taularatu zuten azaroaren16an bi emankizunetan BideOnera zineman. Izan ere, aurten37 urte betetzen dira ikuskizunhau lehenengo aldiz egin zela.

Hile asko egin dituzte anto-latzaileek ikuskizuna lantzen, etamusika, dantza eta antzerkiauztartu dituzte, teknologiaberrien laguntzarekin. Horretara-ko herriko talde asko batu dira:Unanue kamara korala, Kresala

kultur elkartea, Kantaize orfeoia,Ondarroako txistulariak... Proiek-tua zuzentzen ere herriko musi-kari eta artista talde bat ibili daAsier Ituarte Aulestia eta Estiba-litz Arrizabalaga hauen artean.

Zelan sortu zen Atako bandan?1973. urtean bi arrantzale itoziren 15 eguneko tartean, Onda-rroako ontzietan arrantzan arizirela. Batean aita batek beresemea nola itotzen zen ikusizuen; bestean, semeak ikusi zuenaita itotzen. Itsaso zabalean ger-tatu ziren ezbeharrak, atako ban-dan. Arrantza asko aldatu zenmendean zehar, eta 70. hamarka-dan enpresa anonimoetako txa-lopa industrialak ziren nagusi,gero eta urrutiragoko merkatue-tarako arrantzatzen zutenak.Sasoi hartako txalupak aurrekoakbaino hobeak ziren, burdinazko-ak, alturakoak... baina hala ereezbeharrak gertatzen jarraitzenzuten.

Heriotza haiek proiektuberriaren hazia izan ziren. Arran-tza munduaren gordintasuna,

langileen lan-baldintza gogo-rrak, itsaso errukigabea... Erreali-tate hori erakutsi nahi zutenherriko taldeek, dantza, antzerkieta olerkia uztartuta. Horretara-ko laguntzaile onak topatu zituz-ten: Xabier Letek egin zuen oler-kia, itsasoko langileei buruz dau-kan bakarra; Gotzon Aulestiaondarrutarrak egin zuen musika;eta Jon Oñatibiak dantzarenkoreografia. Gero, Kresalakoekurtero berritu izan dute ikuskizu-na Arrantzale Egunean.

Azaroan duela 37 urtekoikuskizun haren interpretazioberri bat ikusteko aukera edukidugu Ondarroako herritarrok.

Historiazaleen erakusketa eta hitzaldiakAtako bandan ikuskizuna apro-betxatuta, Ondarroako HistoriaZaleek arrantzaren eta portuarenbilakaerari buruzko argazki zaha-rren erakusketa eta hitzaldiakantolatu dituzte Kofradia Zaha-rrean. Izan ere, aurten 80 urtebetetzen dira Ondarroako portuberria egiten hasi zirenetik.

37 urte eta gero...ATAKO BANDAN!

> 37 urte bete dira Atako Bandanikuskizuna lehenengo aldiz egin zela

>> Herriko hainbat artistekikuskizuna berritu dute

>>> KULTURA > Aurten neska batekirabazi du antzarren

jokoa

Udako jaiak ondo igaro zirenaurten ere. Tartean, berrikuntzabatzuk ere egon ziren. Adibidez,antzarrak estreinekoz emakumebatek irabazi zituen, Olaia Leo-nek. Gainera, aurtengo kukañakantolatzaile berriak izan zituen(Alde Zaharreko tabernariak),eta irabazlea, ia betikoa izan zen:Ricardo Exposito. Gainontzekopartehartzaileek ez zioten errazutzi, baina azkenean Ricardorenbeterania nagusitu zen. Zorio-nak eta eskerrik asko Andra Marijaien antolatzaile eta parte har-tzaile guztiei! Jaien aurrekontuaudaleko web orrian dago esku-ragarri.

Herritar asko apuntatu dira kultur ikastaroetan

Marabillosu!

Arrakasta handiz hasi dira Ondarroako Kultur Batzordeak udazkenera-ko programatutako ikastaroak. Guztira, 51 ikaslek eman dute izenabost ikastaroetan: makramea, patch-work, argazkigintza, margolaritzaeta arte ideia baten esperimentazioan. Ikasleek ikastaroan parte hartudutela egiaztatzeko agiri bat jasoko dute, ikastaroaren iraupena zehaz-tuz, Ondarroako Udalaren zigilu eta irakaslearen sinadurarekin. Ikasta-ro hauen helburua Ondarroan kultur sormena sustatzea da, arlo ezber-dinetan eta prezio eskuragarrian tailer eta formazio ikastaroak eskainiz.2014 urterako ikastaroen esleipen prozesua abenduan jarriko da mar-txan.

Ekitaldi baten arraskata neurtzeko modu asko daude. Ehunka pertsonazinema baten kanpoan ilara egiten ikustea, arrakasta horren erakuslebat izan daiteke. Hileko gaberik hotzenetako batean kontzertua anto-latu eta Musika Plaza betetzea ere arrakastaren seinale da. Hori etagehiago lortu du aurtengo Marabillik. Eta hori aurrera eroan duteneieskerrak eman behar zaizkie: manuelistak, Aitzolen lagun eta familia-koak, herriko artistak, udaleko brigadako langileak... Eskerrik asko etadatorren urtera arte! Beheko argazkian, aurtengo Marabilliko gonbida-tu batzuk: Ramon Chao, Moncho Paz eta Leon de Aranoa zuzendaria.

< Artxibohistorikoarenlehenengo zatia, digitalizatua

Herriko artxibo historikoarenzati handiena Bilbon dago,Aldundiaren zaintzapean. Onda-rroako Udala herriko dokumen-tu horiek digitalizatzen dabil, etadagoeneko 460 dokumentudigitalizatuta ikus daitezke udalliburutegian.

^

^

Pello Aramaio, «Kitolis»,ilobatxoei gertatu

zena kontatzen

Asier Ituarte Aulestia

Estibalitz Arrizabalaga

Kantaize Orfeoia, Unanue Kamara Korala, bakarlariak eta Peli Markuerkiaga zuzendaria

HIRIGINTZA> Zubi Barrianpiboteak kendu dituudalakZubia erabiltzen dutenen aspal-diko eskaria zen bertan daudenpiboteak kentzea. Izan ere, osozaila zen bertatik pasatzea eros-ketetako edo umeen gurdiare-kin. Udalak pibote horiek kenduditu, eta espaloia libre lagakodu. Bide batez, Erdiko hormahori luzatu egin du, bideguru-tzerarte, kotxeak Musika Eskolaaurrean ez aparkatzeko.

> Bizikleta aparkalekugehiagoUdalak bizikletak aparkatzekoleku gehiago ipini ditu. Hondar-tzan 10 bizikletarentzako tokiadaukan aparkaleku berria ipinidu, eta Ibaiondon 15 bizikleta-rentzako aparkalekua.

^̂ Kamiñaldekoigogailua, konpondutaArazo asko eman ditu aspaldianKamiñaldeko igogailuak. Txartoeraikita zegoenez, ura sartzenzitzaion eta motorrak geldituegiten ziren. Arazo hori konpon-tzeko obra bat egin da: teilatubat ipini zaio, inpermeabiliza-zioa hobetu da eta auzokoekeskatu zituzten beste hobekun-tza batzuk egin dira. Obra egite-ko, eraiki zuen enpresak ipinita-ko abala erabili da.

> Traste zaharrak ateratzeko, deitu!Traste zaharrak ateratzekohorretaz arduratzen den enpre-sari deitu behar zaio. Eurek esan-go dizute noiz eta non laga tras-teak. Deitu barik ateratzen dentraste bakoitzeko, udalak 90euro gehiago ordaindu beharizaten ditu. Kaltea herritar guz-tiontzako da.

UDALBARRIAK ONDARROAKO UDALA 2013ko azaroa • 9. zk 4

Alde Zaharreko trafikoamugatu egingo da

Alde Zaharreko goiko kale-etan (Kale Handi, TxominAgirre eta Iparkale) kotxe-

arekin ibiltzea mugatu egingodu udalak. Bertara sartu eta irte-teko txartela izango dute auzokobizilagunek, egun osoan erabil-garri. Txartel horrek barruanordu erdi egoteko baimenaemango du, bertan ez aparka-tzeko. Zamalanak errazteko eretxartelak bideratuko dira etalekuak ipini. Beraz, oinezkoakizango dira nagusi Alde Zaharre-ko kale horietan.

Alde Zaharreko kale horiekaspaldi dira oinezko guneak.Kaleotan ibilgailuen trafikoaarautzen zuen udal ordenantza1998ko urriaren 21ean publikatuzen Bizkaiko Aldizkari ofizialean.

Baina ordenantza egon arren, ezda trafikorik mugatu azken urte-etan. Udal Gobernu taldearenlehentasuna da oinezkoentzatherrian dauden guneak zaintzeaeta ahal dela zabaltzea. Horrega-tik, 2012an auzokideekin bilere-tan egoera aztertu zuen, propo-samenak egin eta ekarpenakjasotzeko prozesua abiatu zuen.2013ko udaberrian auzoko bizi-lagunei ordenantzaren zirribo-rroa aurkeztu zien, eta uztailekoudalbatzan behin-behineanonartu zen ordenantza berria.Alegazio epean ez zen alegazio-rik egon eta beraz ordenantzabehin-betikoa da. Urte amaierabaino lehen oinezkoen guneamugatzeko piboteak ipinitaegotea aurreikusten da.

UDAL GOBERNUA

INGURUMENA • JENDARTEA

Terrazen ordenantza berritu da

2013ko uztaileko udalbatzanterrazen ordenantzarenaldaketa onartu zen

(2001eko martxoan argitaratuta-koa zen ordenantza hori). Orainzehaztu egin da terrazaren ele-mentuak zein diren, eta bi arti-kulu osorik aldatu dira. Bata,ordutegiarena; bestea, arauhausteena. Helburua terrazeninguruan dauden ardurak zehaz-tu eta interesak orekatzea izanda.

Ordutegia zabaldu egin da:bariku gau eta jai egunen bezpe-retan, eta uztailean eta abuztuanegunero, ordu bete luzatu da.Egun horietan gaueko 12ak artezabalik manten daitezke terra-zak. Ondarroako jaien asteanterraza ordutegia goizeko ordubiak arte luzatu da. Baina arauhausteak ere definitu egin dira,eta zehaztu egin da bakoitzeanizango den ondorioa.

Ondarroako kaleakdenon etxea dira!

Ondarroako Udaleko Ingu-rumen Batzordeak,Zatozte elkarteak eta

hainbat dendarik kanpaina batipini dute martxan, txakurrenkakak jaso egin behar direla etaherri barruan txakurrak lotutaeroan behar direla gogora araz-teko. 400 kartel banatuko diradenda eta tabernetan, eta nahiduten bizilagunek udal bulegoe-tan hartu ahalko dituzte, eurenatarietan ipintzeko. Gainera,herriko txakur jabe guztieieskuorri bat banatuko zaie,dituzten betebeharrak gogoraarazteko.

Txakurrek konpainia etamesede handia egiten dieteherritar askori, eta arau batzukerrespetatuta (kakak jaso, lotuta

ibili...) herritarren eta txakurrenelkarbizitza oso erraza da. Txakurjabe gehienek arau horiek beteegiten dituzte, baina txakur jabegitxi batzuen jarrerak herritarguztiei egiten die kalte.

^ Udaberriko euriek eragindakokalteak konpontzen hasi diraUdaberri euritsuak lagatako arrastoen konponketak irailean hasi ziren.Honezkero konponduta daude Artabiden, Kamiñazpiko irteeran etaErrenterirako errepidean zeuden lurjausiak. Horma bat konpondu daKamiñazpi auzoan, eta martxan daude Artamuturrerako eskailerenkonponketa, Antiguarako bidearena eta Harbide pasealekuarena

^ Kartelak ipintzeko panelak

^

Udalak kartelak ipintzeko altzairuzko 5 panel ipiniko ditu herriko txokodesberdinetan. Bi helburu lortu nahi ditu udalak: bata, eraikin historikoedo bereziak zaintzea (Kofradia Zaharra, Musika Eskola); bestea, karte-lak ipintzeko espazio gehiago egotea (adibidez, Alamedan, Ibaiondoneta “monjetako” parkean). Udalak halako panel gehiago ipintzen jarrai-tzeko asmoa dauka datorren urtean.

Pibote altuakAlde Zaharrean

Iaz udalak Alde Zaharreko pibotetxikiak kendu zituen, jendeakhauekin tupust egin eta ezbeha-rrak gertatzen zirelako. Aprobalez, pibote barik laga zuen AldeZaharra. Herritarrei eskatu zienespaloiak errespetatzeko eta ber-tan kotxeak ez aparkatzeko. Halaere, eguna joan eta eguna etorrikotxeak agertzen ziren espaloie-tan aparkatuta. Kotxe asko gabaguztian egoten ziren oinezkoenlekuan aparkatuta, gabaz udal-tzainik ez dagoela aprobetxatuta.Gidari batzuen jarrera honekkalte handia eragiten zien oinez-koei, batez ere ezinduei edoumeen gurdiarekin zebiltzanei.Dendarientzako ere oztopo batzen denda aurrean kotxeak apar-katuta topatzea. Horren ondo-rioz, udalak berriro ere piboteakipintzea erabaki du. Baina orain-goan pibote altuak izango dira,jendeak hobeto ikusteko etaestropezurik ez egiteko.

HIRIGINTZA • AZPIEGITURAK

BARRIMOTZAK

EUSKARA •Euskararen amuetan atrapatuta>>> Aurtengo lite-ratur amuek ere egitarau oparoa ekarri dute herrira. Antzerkia, bertso-ak, ipuin kontalariak... Ondarroako eta Euskal Herriko hainbat artistekparte hartu dute: KEU, Rafa Rueda, Jon Benito, Kirmen Uribe, AndoniEgaña... Nanoipuin lehiaketaren saria eta Agustin Zubikarai nobela sariaere banatu dituzte.

UDALBARRIAK ONDARROAKO UDALA 2013ko azaroa • 9. zk 5

EUSKARA •

Euskara Ondarroan zelan ikusten dugu?

Udalak partehartze proze-su bat jarri du martxanudazken honetan, euska-

ra plan berri bat egin nahi duela-ko herritarren aportazioekin.Udalak, bere ahaleginean, eus-kara bultzatzen jardun du azkenhamarkadotan eta, horregatik,egokia iruditu zaio geldialdi bategitea, patxadaz pentsatzeko zeregin behar den hemendik aurre-ra. Iritzi eta laguntza eske jo duhorretarako, zeinengana etaeuskararen errealitatea eta egu-nerokotasuna ondoen ezagu-tzen dutenegana.

Prozesuan 50 bat lagunekparte hartu dute. Bai trasmisioalantzen duten elkarteek (ikaste-txeak, AEK, guraso elkarteak...),

bai lan arloan euskara erabiltzendutenek, eta baita aisialdia lan-tzen duten taldeek ere. Interesaduten pertsonek ere parte hartudute.

Saio bi egin dituzte elkarre-kin, zapatuetan. Aztertu dute zeraukera dauden euskararen aldeOndarroan, eta zer mehatxu, zerdagoen herritarren eta udalarenesku eta zer ez, zerk egitendituen euskaradunak indartsu,eta zer dagoen ahul euskararibultzada bat ematerakoan.

Eta bertatik oso ekarpenbaliotsuak jaso ditu udalak. 100proposamenetik gora eskuratuditu, eta hemendik aurrerakoardatzak zehaztu dituzte: Kon-tzientziazioa, sentsibilizazioa eta

jarrerak landu. Hizkuntzarenkalitatea zaindu eta herri hizke-rari garrantzia eman. Erreferen-tziak eta euskararen aliatuakbilatu (inguruko pertsona eza-gunek zenbat eta gehiago erabi-li euskara, orduan eta indar etaprestigio handiagoa). Euskaraerabiltzeko irizpideak aplikatulantokietan eta bizitzako esparruguztietan...

Hurrengo pausoa helburuhoriek betetzeko ekintza planbat egitea izango da.

BERDINTASUNA •

Etxelila, udazkenerako aterpea

Etxelilan sartu-irten askodabil aspaldian. Jabekun-tza eskolak aurrera doaz.

Literatura tailerra hasita dago,baina oraindik apuntatzekoaukera dago, urte guztia iraungodu eta. Kotxe mekanika tailerre-an 17 ikasle aritu dira. Eta lasterbeste ikastaro batzuk hasikodira: “Dantza, artea, feminismoaeta gorputzak”, “Gatibuak”, “Auto-defentsa”, “Feminismo arabia-rrak”… apuntatzeko aukeradago oraindik.

Horretaz gain, Etxelila egita-rau propioa lantzen ere badabil,eta hurrengo asteetan ekitaldi

ugari egongo dira: azaroaren25eko konzentrazioa, maskulini-tatiai buruzko hitzaldi eta sola-saldia (abenduak 4), Hiesariburuzko hitzaldia (abenduak10), erakusketa ezberdinak, tai-lerra gizonezkoen eta biolentzia-ren inguruan… Bertso saiomusikatua ere egongo da azaro-aren 28an. Bertan parte hartukodute Onintza Enbeita, Alaia Mar-tin, Miren Amuriza eta UxueAlberdik. Herritarrek sortutakoekimen batzuk ere Etxelilan aridira habia egiten. Adibidez, sor-menez josteko tailerra hasi daegunotan.

MENDIA • KIROLA

Inguruko mendiakezagutzeko ibilbideak

Euskal Herrian beti egonizan da mendirako zaleta-suna, eta Ondarroan ere

guztiz sustraitutako kirola da,dudarik gabe. Horregatik, KirolBatzordeak Ondarroa ingurukomendietan zehar ibiltzeko fitxakprestatu ditu, ohikoak direnmapaz gain ibilbideko zenbaitpuntu estrategikoren xehetasu-nak (adibidez, bidegurutzeak)eta argazkiak txertatuz. Mendianhasi berriak direnentzako edotaibilbideak behar bezain ondoezagutzen ez dituen ororentza-ko aproposak dira.

2013. urte honetan bi ibilbide(Kalamendi eta Tontorramendi)prestatu ditu batzordeak, etahurrengo urteetan ibilbideberriak prestatzen jarraitu etabilduma osatzea da helburua.Aipaturiko fitxa bakoitzak bi ber-tsio ditu eta Udaleko web gune-an kiroleko txokoan daude ikus-gai. Horretarako, Aurrera MendiTaldearen laguntza ezin hobeaizan du batzordeak, ibilbideakzehazteaz gain, besteak beste,GPSarekin hartutako datuekinmapak prestatu baitituzte.

ONGIZATE •

Egin oinez herrianzehar>>> Denon eskuradagoen ariketa egiteko modurikhoberenetako bat oinez ibiltzeada. Ondarroak aukera askoeskaintzen ditu “herri barruan”oinez egiteko. Horregatik, KirolBatzordeak herrian oinez egiteko10 ibilbide desberdinen fitxakprestatu ditu. Ekimen honen hel-buru nagusietarikoa da oinez egi-teko ibilbide ezberdinak aurkez-tea, hirugarren adinekoen arteanariketa fisikoa egitea sustatzeare-kin batera. www.ondarroa.eu

BATZORDEAK

ONGIZATE •Ohitura osasuntsuei eta alzheimerrari buruzko hitzaldiak>>> Udaleko Ongi-zate Batzordeak sentsibilizazio kanpainekin jarraitzen du. Azken hileetan hitzaldi bi antolatu ditu. Bata, kirolaketa ohitura osasuntsuek duten garrantziari buruzkoa. Bestea, alzheimer gaxotasuna zer den eta berarekinzelan jokatu azaltzen zuena, jubilatuen egoitzan. Lehenengoan Bizkaiko mediku elkartea gonbidatu zuten,eta bigarrengoan Gipuzkoako alzheimerra dutenen familiakoen elkartea.

Agenda: www.ondarroa.eu/eu-es/Gertakariak/

UDALBARRIAK ONDARROAKO UDALA 2013ko azaroa • 9. zk 6

Imajinatu gaurtik aurrera Bizkaiosoko zamarrak Ondarroanerreko direla. Onartuko genu-

ke? Imajinatu bihar bertan udalakerabakiko duela aurrekontuetako150.000 euro sutara botatzea.Ados egongo ginateke? Ez, ezta?

Ba horixe da guk egiten dugu-na: urtero 2.000.000 kilo zamarbeste herri batera (Alonsotegira)bidaltzen ditugu, eta zamarrakerretzen urtero 150.000 euro gas-tatzen ditugu.

Zamar boltsan botatzendugun hondakinen %80 birzikla-garria da. Baina hala ere Ondarro-an %25 birziklatzen dugu baka-rrik. Horrek esan nahi du batzukez dutela birziklatzen. Eta kalteadenontzako da.

Izan ere, birziklatzen dugunasaldu egiten dugu, eta ordaine-tan dirua jasotzen dugu. Bainabirziklatu gabeko zamarrak erre-tzera bidaltzeagatik geuk ordain-

du behar izaten dugu. Eta gastuhori denok ordaitzen dugu, birzi-klatzen duenak eta birziklatzenez duenak.

Gure herriak errekurtso gutxidauzka. Ez daukagu petroleorik,ez gasik. Eta hala ere guk egune-ro ehunka kilo plastiko erretzenditugu! Errekurtso naturalak gal-tzen ditugu, eta gainera errautstoxikoen arazoarekin geratzengara! Non laga errauts horiek?

Zentzuzkoa eta onargarria daegoera hau? Guk uste duguezetz. Eta uste dugu badaudelaalternatibak.

Zamarren arazoa denok sor-tzen dugunez, birziklatzea herri-tar guztion ardura izan behar da.Birziklatzea denontzako da ona:geure eta beste herritarren osa-suna zainduko genuke. Errekur-tso naturalak ez genituzke alpe-rrik galduko. Dirua eskualdekoekonomian inbertituko litzateke.

Ingurumena ez genuke kaltetu-ko, ke eta errauts toxikoekin.

Herritar askok garbi jokatzendute, eta euren hondakinak ahaldenik eta gehien birziklatzenahalegintzen dira. Euren lanaonuragarria da herritar guztion-tzat.

Imajinatzen duzue zamarrakerretzen gastatzen dugun diruaeskualdeko ekonomia bultzatze-ko erabiltzea? Ez litzateke txartoetorriko!

Gai hauei buruz ari dira ezta-baidatzen herritarrak udalak mar-txan ipini duen parte hartzekoprozesuan. Gai garrantzitsua da.Zamarrak herritar guztien arazoadira, eta herritar guztien arteantopatu behar dugu irtenbidea.Horregatik, animatu eta partehartu batzarretan. Zamarrik etakutsadurarik gabeko Ondarroasolidario bat eraikitzera goaz!

www.ehbildu.info/ondarroa

Duela hiru urte pasautxo,Ondarruk galera minga-rria eta ulerkaitza pairatu

zuen. Eusko Jaurlaritzak , era-kundeen arteko laguntza eko-nomikorako planaren bidez,Errenteriako Industrialdea erai-kitzeko aurrikusita zuen dirua(19 milioi euro) beste udalerribatera joan zen. Eta hau zergatikgertatu zen.? Hona hemen arra-zoia: proiektua bertan beherageratu zen, jarri ziren oztopoakamaigabeak zirelako, eta alda-meneko Udal baten lankidetzaeskasa izan zelako. Azken fineanEusko Jaurlaritzak dirua bestenonbaitera bidali zuen, Onda-rruk nahi ez zuela zirudielako.Politika egiteko modu txarrena-ren adibidea izan zen: aurkarienasmoak geldiarazteko edozeregitea, kosta ahala kosta, onar-tzen duena.

Baina aurrekoa iraganekokontua da, eta orain etorkizune-ra begiratzea dagokigu. Erren-teriako Industrialdeak Ondarru-rako proiektu estrategikoa iza-ten jarraitzen du. Alde batetikbertan kokatuko enpresakberrantolatzeko , eta bestetikempresa berriak erakartzeko,lana eta aberastasuna sortuz.Puntu honetan gogoratu behardugu jatorrizko proiektuak 32pabilioi eraikitzea eta 400 lan-postu sortzea aurrikusten zuela.

Ondarroako Udalari dagokioproiektu honen buruzagitza.Udalak bultzatu eta gidatubehar du, interesdun guztienatxikimendua ela lankidetzabultzatuz. Ildo honetatik, Udalagai izan behar da beste erakun-deen (batez ere eskualde gain-dizkoak) konplizitatea etalaguntza izateko, eta beraiengestio gaitasuna eta laguntzaekonomikoa eskuratzeko. Bes-talde, Errenterian kokaturikoenpresak aintzat hartu behardira, beraien egoera finkotuz,eta enpresen bideragarritasunabermatzen dituzten etorkizune-rako aprobetxamenduak ber-matuz.

EAJ-PNVtik uste dugu Onda-rruk aukera gehiago ezin dituelagaldu. Errenteriako Industrial-dea ezinbestekoa da, etorkizu-neko apuztua delako.

Han pasado ya más de tresaños desde que Ondarroasufrió una dolorosa e

incomprensible pérdida. El dinero(19 millones de euros) que elGobierno Vasco había previsto, através del plan interinstitucionalde aceleración económica, para laconstrucción del polígono indus-trial de Rentería, se fue a otrolugar ante el cúmulo de trabasexistentes y la escasa colabora-ción de algún Ayuntamiento veci-no que determinó la imposibili-dad de llevar adelante el proyecto.En definitiva, y visto que Onda-rroa parecía no querer el dinero, elGobierno Vasco lo utilizó en otraparte. Fue un claro ejemplo de lapeor cara de la política, de pensarque todo vale con tal de parar losplanes del adversario, sea comosea y cueste lo que cueste, conindependencia de las consecuen-cias y de los perjuicios para nues-tra villa.

Pero lo anterior pertenece alpasado, y este es momento demirar al futuro. El polígono indus-trial de Renteria sigue siendo unproyecto estratégico para Onda-rroa, por una parte porque permi-tirá reordenar las actividades eco-nómicas instaladas en la zona, ypor otra porque servirá de polo deatracción de nuevas empresas,creando empleo y en definitivariqueza. Como muestra, recorda-mos aquí que el proyecto originalpreveía construir 32 pabellones ygenerar 400 empleos.

El Ayuntamiento de Ondarroadebe liderar este proyecto. Lecorresponde impulsar y pilotar elmismo, concitando el interés y lacomplicidad de todos los sectoresinteresados. En éste camino, elAyuntamiento está obligado abuscar la complicidad y ayuda deotras instituciones, (principal-mente supracomarcales) queaporten tanto su capacidad degestión como ayuda financiera.Asimismo, debe de contar con lasempresas ahora afincadas enRentería, consolidando su situa-ción y estableciendo unos índicesde aprovechamiento en el futuropolígono que garanticen la viabi-lidad de aquéllas.

Desde EAJ-PNV entendemosque no podemos dejar escaparmás oportunidades. El polígonode Rentería es una apuesta gana-dora, una apuesta de futuro eimprescindible para Ondarroa.

BILDUBirziklatzea herritar denontzat da ona!

EAJ

ErrenteriakoIndustrialdea

El polígonoindustrial de

Renteria

UDALBARRIAK ZABALIK DAGO TALDEEN IRITZIAK JASOTZEKO. Bidali zeure taldearen idatzia helbide honetara: komunikazioa@ondarroakoudala.net

TALDEAK BERBETAN

Esan beharra dago Ondarro-ako herriak gaur egun ezdaukala legezko araudiak

betetzen dituen armarririk.Gehien erabiltzen dena, Onda-rroako Udalak 2000. urtean onar-tu zuen armarria da. Baina ofizial-ki ez dago onartuta. Ofiziala edolegezkoa izateko Bikaiko Aldun-diak eta Batzar Orokorrek onar-tua izan behar du. Eta oraindiktramite hura ez da amaitu.

Lurralde Ekintzako ZuzendariNagusiak, 2000. urteko maiatza-ren 24an, Ondarroako alkateariidatzi bat bidali zion, esaten: “Biz-kaiko Udal Mugarteei buruzkouztailaren 7ko 8/93 Foru Arauko73. artikuluan xedatutako betez,eta udal armarriaren aldakuntzarijagokon onarpena tramitatu ahalizateko, aldakuntza horretarakooinarritzat hartu dozuen arrazoihistoriko eta heraldikoei buruzkotxostena lehen baitlehen bialdudaiguzuela eskatzen deutsut”. Ida-tzi honi udalak ez zion erantzun.Eta horregaitik ez daukagu arma-rri ofizialik.

OHZ taldeak honi buruz txos-ten bat aurkeztu zuen udaleanorain dela 6 hilabete. Eta OHZrenustez, Ondarroko Udalak berakhasi eta aurrera eraman behar duprozesu administratiboa: akorduberria lortu “pleno” baten bidez,Bizkaiko Diputatuari erabakiaaurkeztu eta Batzar Orokorrekonartu dezaten.

Hori bai, herriko alderdi politi-ko, sindikatu, ikastetxe, kultur,kirol eta gastronomi alkarte etaherritar oro informatuz eta pro-zesuan parte hartzera deituz.Beti ere, udalaren dinamika etagidaritzapean. Hori da bidea.Honela jokatuz gero, uste dogu,herritarrok ere errazago onortu-ko genukeela armarri berria.

Nolako armarria? Denon arte-an erabakiko dogu, zer elementusartu behar diren etab. Zubia,balea, eta txalupa ezinbestekoelementuak dira, gure ustez.Beste elemento berriak ere (adi-bidez “Atxe Piedadeko” ermita)eztabaidatuko doguz. Baina hasdezagun eztabaida.

(Oharra: Gai honi buruzkoinformazio gehiago aurtengoHondarroa 2013 urtekarian argi-taratuko dugu, gabonetan)

OHZ - ONDARROAKO HISTORIA ZALEAK

Ondarroa, armarri ofizialik gabeko herria

DEIAK1. «Aupa kaixo!Alamedan etaPlaza Musikan egoten ga sarrilagunak geure umikin eta ereiz-ten gazku kriston zikin egotendizela beangañik. Ia mesedez birdan morun garbitzen dizen etasarrixaua». UDALAREN ERANTZUNA: Zain-duko dugu, leku horiek garbiegoteko. Dena dela, kaleakahalik eta garbien egotekoherritarrek ere kaleak zaindubehar dituzte.

2. «Pintxopoten gertaten danazharritxute na: behiko kalekopetril guztik basoz eta plastikoz-ko platerez beteta geatzen diz.Behangainik be bai, eta haxe bix-kat bara dana errixure. Itsasau-rren be bardine pasaten dapoteue danin. Horrenbeste kosta-ten da norberak ibili dabena tar-bena bueltan eruti? Eztot uler-tzen!»3. «Gure etxe aurreko kristalankontenedorea baten batek (edobatek baino gexauak) zamar bol-tsi botaten dau, dana nahastata,kontenedorak ahu handixe daka-rrela aprobetxata. Kafe Antzoki-ko pareko kontenedorakatxiknabil. Ezingo litxake hor kartelenbat ero ipini, hori ez etxeko?»

IRAILEAN JASOTALA CONSIDERACIóN CON ELJUBILADO EN EUSKADI«Mas de una vez a la semana metraslado de Ondarroa a Donosti,cojo el Lurraldebus de Ondarroaa Deba con el carnet de jubiladome costaba 0,75 euros de DebaDonosti en Euskotren con la tar-jeta roja de Bizkaibus (abonopara bus, tren y metro) me costa-ba 0,47 euros. Total el viaje ida yvuelta era 2,44 en total. El día 6del mes de abril cojo el bus y elconductor me comunica que nome vale nada, ni el carnet de jubi-lado ni nada de nada.Llego a la estación de Deba y entaquilla lo mismo, no me vale nila tarjeta de Bizkaibus ni podíacomprar un nuevo bono de trencon la tarjeta de jubilado y quetenía que ir a Ermua o Durango agestionar la tarjeta de Euskotreny la compra del abono. Total quedebió de costarme más del triplede lo habitual.¿Qué ocurre ahora? ¿Bizkaia con-tra Gipuzkoa, o viceversa?. Esto eslo que yo llamaría hacer país.Señores, no se puede organizarpeor y qué menos que comunicarcon antelación. Lo sucedido escomo para llorar ¿Qué pasa conla tarjeta única?. Curioso,¿habláis de Euskalerria?Reflexionando un poco me he

dado cuenta de que la culpa esmía, por haber nacido en Onda-rroa (Que nadie en Euskadi sabedonde está) y los ondarrutarrastampoco, porque allí dondevamos nos la meten doblada. Detodas formas me llevé una ale-gría por convertirme de ancianoa adolescente en un día y por otrolado de mala uva por haberhecho el primo.Viendo lo ocurrido me dirijo alAyuntamiento para que efectúelas correspondientes gestionesdonde corresponda para queLurraldebus acepte la tarjeta dejubilado a los pensionistas deOndarroa así como en Deba, Eus-kotren atienda a los pensionistassin tener que desplazarnos a otraestación. Agradeciendo de ante-mano les saludo atentamente».

URRIAN JASOTA«Keja bat azaldu nahi dot:Aurreko baten Antiguako amakalin dan zebrabidi pasaten nixu-le, hau de, Errota aurretik, erdierdixan dan harrizko pibote gristxiki bateaz estropozu ein etalurrera jausi nitxan. Izugarrizkokolpi hartu neban aurpeixan.Zer etxen dabe honek pibotebixok zebra bide baten erdixan?Mesedez, horrek pibotiok kendugauza txarraurik pasa ez datxin.Ez litxake oinezkun pasu guztizlibre egon bir?Eskerrak beti dan jente amablilaguntzeko prest. Eskerrik askobertan egon zinen guztixoi. Ondarrutar bat»UDALAREN ERANTZUNA: Ken-duko ditugu harrizko pibotehoriek. Kontua da, piboteakkentzen ditugun bakoitzeankotxeak aparkatzen hastendirela. Harrizko pibote horienordez beste zeozer ipinikodugu.

«Ez dakit barre egin, negar eginedo amorru bizian jarri. Aurrekobatean bidali nuen idatzi bataparkaleku eza dela eta, bainajaso dudan erantzuna txisteeskas bat iritzi zait.Zuek esaten didazue isuna baka-rrik gaizki aparkatuta dagoenautoari jartzen diozuela bainaarazoa da guk gaizki aparkatzendugula ongi aparkatzeko aukera-rik ez daukagulako eta gaineraudaletxe honek 500 aparkalekuinguru kendu dituelako Kantxopeerrebueltatik batzoki bitarteanarazo horri konponbiderik emangabe eta gainera asmorik ere era-kutsi gabe zeren eta portuarekinzabiltzatela tratuan ez dit balioez bait da behin behineko kon-ponbidea partxe inozo bat baizik.Diru falta da zuen arrazoi nagu-

sia konponbiderik ez ematekoarazo larri honi baina gero harroharro zabiltzate indiolarra (pavoreal) bezala esanez 2.000.000euroko superabitarekin itxi duzu-tela 2012 garren urtea. Eta nireburuhaustea da, ez badago diru-rik nondik irten du diru guztihorrek? Eta diru hori badagogezurretan ibili al zarete orainarte esanez ez dagoela dirurik?Amaitzeko esan beharrean aurki-tzen naiz aho betez esaten duzu-tela egiten duzuena jendearenonurarako dela ba jakin dezazue-la ezin aparkaturik ibiltzen dire-nak ere jendea direla eta ez dago-ela eskubiderik 8 ordu luzez lanegin eta gero beste 45 minutugutxienez galtzea autoa ezinaparkatzen gaizki utziz geroisuna jasoko bait dute. Gaineraziur ez egon arren esango nukehaserako proiektuan aparkalekubat zegoela kenduriko 500 lekuhoien ordez, mesedez egin zer-bait gehiago, jada dirua harriazpian aurkitzen hasi bait zarete.Ondarruko jende arteko pertso-na bat».UDALAREN ERANTZUNA: Ondobaino hobeto ulertzen dugudaukazun arazoa. Ondarruta-rrak gara eta bertan bizi garaeta arazo bera daukagu. Hau esan eta gero, ahalegin-duko gara aipatzen dituzunzenbait kontu argitzen. Aipa-tzen duzun superabitak Teles-foro Urrestik herriari utzitakobalore karteran du oinarria.Azken urteetan balore karte-raren balioa zenbait proiektuegiten joateko erabili da,gehien bat hiri trabesia berri-tzeko. Udal gobernu berrialanean hasi zenean, karterahorren balioa kontuak oreka-tzeko erabilita zegoen, eta 2urtetan lortu dugu karterarenbalioa superabit eran izatea.Bizi dugun sasoiak berakzuhurtziaz jokatzea eskatzenzuen eta ez dugu horregaitikkarteraren kontrako egitas-morik gauzatu. Baina agianTelesfororen diruekin zer eginpentsatzeko momentua iritsida.Hainbeste premia dago gureherrian: kaleak konpondubeharra, kultur ekipamendufalta… eta aparkaleku faltaere bai. Premia guztiei aurreegiteko dirurik ez dago, etaprioritateak ipini beharradago. Egia da hainbeste apar-kaleku kendu direla Kantoipeerrebueltatik Artara, bainaegia da ere bai oinezkoekasko irabazi dutela. Aipatzenduzu kendu diren aparkale-kuen ordez beste bat egitea

zela hasierako asmoa, bainaaurreko udal gobernuak egi-tasmoa gauzatzeko derrigo-rra zen arau aldaketa ezinizan zuen gauzatu, legez kon-trakoa zelako. Ondorioz, ber-tan behera geratu zen proiek-tua. Udal gobernu berria aparka-leku berriak egokitzen ahale-gindu da: Ibaiondon, Artibaikalean, Anexoan… eta portu-ko ahalegina ere hor dago.Badakigu behin-behinekoakdirela horietako batzuk,baina momentuz irtenbideaizan daitezke. Oso kontuanizan behar dugu guztiok gureherriaren ezaugarriak zein-tzuk diren, eta ze hirigintzaeredu garatu dugun orainarte. Edozein proiektu osogarestia dela ere gogora arazinahi dugu, eta nahiz eta diruatopatzen ahalegintzen garen,zeintzuk diren ditugunmugak. Adibidez, Ibaiondoazpian egin den aparkalekua4.000.000 euro inguru kosta-tu da, eta oraindik amaitubarik dago. Gainera, urterourtero ari gara ordaintzenharen gastuak, interes etaguzti.

«Alkate anderea:Zortzi urteko mutil ondarrutarranaiz eta arazo larri bat daukat.Zuri idatzi hau egin ahal izatekolaguntza eskatu behar izan diotlagun bati. Ostiral eta asteburuko arratsal-deetan Itsas Aurreko parkera joa-ten naiz nire gurasoekin eta hanfutbolean aritzen naiz hurbiltzendiren mutiko guztiekin. Niri askogustatzen zait futbolean jolasteaeta lagunak egitea ere bai, etahorregatik, nik neuk eramatendut jolasteko beharrezkoa denbaloia. Han elkartzen gara hain-bat adin eta ikastolatako mutilaketa niretzat, eta uste dot guztien-tzat oso aberasgarria da.Parkean badago zuhaitz bat, pal-mera bat, hobeto zehazteko, etaoso polita da berdegunea apain-tzeko… baina gure baloientzatez, ikutzeaz batera zulatu egitenbaititu. Hain da zorrotza, udanhasi eta pasa den larunbaterarte,jada bost baloi zulatu baitizkiteta gurasoak ere aspertu ditutbaloi berria erosteko esatean,badakitelako zer gertatuko denhurrengoarekin ere. Baina, bada-kizu zelako garrantzitsua denniretzat baloia eraman, lagunakegin eta futbolean jolastea?Horregatik eta asko eskatzea ezbada eskertuko nizuke zuhaitzhorrentzat beste leku aproposa-go bat bilatuko bazenute, bene-

benetan. Uste dut, badaudelaleku berdeak gure herrian etapalmera hori edozein lekutanegongo litzaketekela eder, inorikalterik egin gabe. Horrela, niregurasoek seigarren baloia opari-tuko lidateke eta guztiok pozik.Mila esker zure astia nire eskuti-tza irakurtzen emateagatik etabesterik gabe nire eskaria kontu-tan izango duzulakoan. Gorka.»UDALAREN ERANTZUNA: Eske-rrik asko zure mezuagatik,Gorka. Aztertuko dugu pal-mera hori zelan aldatu etanora eraman. Dena dela, Itsa-saurren jende asko dagoene-an, beste leku batzuetanjolastu beharko zenukete fut-bolean: hondartzan, ane-xun... Horrela inork ez dubaloikadarik jasoko.

AZAROAN JASOTA«Honek temik ya usaine dakar.San Inazio kaleko proteziñoikoetxitako aterpe guzti puntatikpunta, txakur kakaz Beteta dabeti!!!. Gaur bertan kriston kakamuntu euan eta eskibaten pasabir ixan ga. Eta holantxen egu-nero. Kaka leku re hau ala?Horren txakurran jauik txakurranaurretik juten diz eta gero ezenterauanak etxen dabe. Udal-tzainak pasaten diz hamendik?Igual pasako ri bañe guk sekuleez touz ikusten. Kamarak ipin-txen hasi bi gaz ala? Gauzi reudaltzainak pasako balitxakezbe lelen atrapa ein bitxuezela etaatrapa ezkeo multi ipini eta ezkendu. Pasaten dana da udal-tzainai jentik ez totzela errespetotantaik! Zeatxik? Danakin eztabelako bardin jokatzen. Honeimulti, honei ez lagune rot eta…Nahikure! Herri garbixe eta zibili-zau bir dou!!!!!»�UDALAREN ERANTZUNA:Oraintxe ipini dugu martxankanpaina bat txakurren jabe-ei jakinarazteko euren bete-beharrak zeintzuk diren. Kar-telak atera ditugu, eta txaku-rren jabeei eskuorri bat bida-liko zaie etxera. Ondarroantxakur asko dago, eta argidago jabe gehienek eurenbetebeharrak arduraz bete-tzen dituztela: kakak jasotzendituzte, txakurrak lotutaibili... Baina badaude batzukardura horiek betetzen ezdituztenak. Horiek zeintzukdiren identifikatu behar ditu-gu, isunak ipintzeko. Udal-tzainek agindu hori jasotadaukate, eta gau batzuetantxakur zaintzaile bat ipintzeaaztertzen ari gara, solte edobakarrik dabiltzan txakurrakkontrolatzeko.

HERRITXARREN BOZA

2013ko iraila, urria eta azaroa900 314 053TFNOA. + BUZOIAK

UDALBARRIAK ONDARROAKO UDALA 2013ko azaroa • 9. zk 7

24 ordutan martxan zure mezua lagateko!ee--mmaaiilleezz bbee bbaaii !!Hona hemen helbide bi zuen idatziak, argazkiak,

kritikak, testigantzak.... bidaltzeko. ERABILI!orokorra@ondarroakoudala.net

komunikazioa@ondarroakoudala.net

vHERRIBUSAAASSTTEEGGUUNNEETTAANN::Kamiñazpi - Arta 07:45Arta- Kamiñazpi 08:00Kamiñazpi - Arta 08:20Arta- Kamiñazpi 08:35Kamiñazpi - Arta 08:50Arta- Kamiñazpi 09:10Kamiñazpi - Portu 09:25Portu - Kamiñazpi 09:40

Kamiñazpi - Arta 09:55Arta- Kamiñazpi 10:10Kamiñazpi - Portu 11:00Portu - Kamiñazpi 11:15Kamiñazpi - Portu 11:45Portu - Kamiñazpi 12:00Kamiñazpi - Arta 12:35Arta- Kamiñazpi 12:55Kamiñazpi - Arta 13:10

Arta- Kamiñazpi 14:10Kamiñazpi - Portu 14:30Portu - Kamiñazpi 15:45Kamiñazpi - Portu 16:00Portu - Kamiñazpi 16:15Kamiñazpi - Arta 16:40Arta- Kamiñazpi 17:00Kamiñazpi - Portu 18:00Portu - Kamiñazpi 18:15

Kamiñazpi - Portu 18:30Portu - Kamiñazpi 19:00Kamiñazpi - Portu 20:00Portu - Kamiñazpi 20:15Kamiñazpi - Portu 20:30Portu - Kamiñazpi

ZZAAPPAATTUUTTAANN::Kamiñazpi - Portu 09:15Portu- Kamiñazpi 09:30Kamiñazpi - Portu 09:45Portu- Kamiñazpi 12:15Kamiñazpi - Portu 12:30Portu- Kamiñazpi 12:45Kamiñazpi - Portu 13:00Portu- Kamiñazpi 13:15JJAAIIEEGGUUNNEETTAANN EEZZ DDAAGGOO ZZEERRBBIITTZZUURRIIKK..

!

-ren ordutegia

UUDDAALLEETTXXEEAAMMUUSSIIKKAA PPLLAAZZAA zz//gg11..ppiissuuaann::Idazkaritza 94 6833674Alkatetza 94 6833676Bulego Teknikoa 94 6833677Kultura eta Kirol Saila

94 6833669Euskara Zerbitzua 94 6833668Berdintasun Saila 94 6833670

PPLLAAZZAA AAZZPPIIKKOO BBUULLEEGGOOAAKKErregistro orokorra 94 6833672Udaltzaingoa 94 6833673Gizarte Zerbitzuak 94 6833671Kontuhartzailetza 94 6833666Kontsumo Bulegoa (eguenetan)

94 6830498Bake Epaitegia 94 6833679

BBEESSTTEE UUDDAALL ZZEERRBBIITTZZUUAAKKArtibai Egoitza 94 683 32 31EtxeLila 94 613 40 08HHI - EPA 94 683 27 55Liburutegia 94 683 33 43Kiroldegia 94 613 42 09Musika Eskola 94 613 40 63Turismo Bulegoa 94 683 19 51

Osasun Etxea 94 603 79 99Gurutze Gorria 94 683 19 29SOS Larrialdiak 112Suhiltzaileak 94 616 89 92Itsas Sanitatea 94 683 10 00Alkoholiko Anonimoak Elkartea

94 683 20 86Emakunde 945 13 26 13

Bizkaibusa 902 222 265Euskotrena 902 543 210PESA 902 101 210Taxi-Geltokia 94 683 26 86

Kofradia 94 683 01 50Txalupen sarrera 94 683 02 23 Enplegu Bulegoa 94 683 07 00

Butanoa 94 616 62 54Iberdrola 94 415 14 11Telefonika-Aberiak 1002Ura- Partzuergoa 94 487 31 87

Postetxea 94 683 15 01Parrokia 94 683 01 98Notaritza 94 683 00 83

Arraun Egoitza 94 683 33 35Zaldupe Zelaia 94 683 10 53KZgunea 94 683 33 45Lea-Artibai Amankomunazgoa

94 616 90 68Lea Artibai Garapen Agentzia

94 683 34 95

UDALTELEFONOAK

TELEFONOINTERESGARRIAK

EZ PASA!-

INGURUMENA •

Bizitzaz betetako ibaia

Alleriko paduretan etainguruan dauden hegaz-ti eta anfibioei buruzko

ikerketak igo ditu interneteraOndarroako Udaleko Inguru-men Batzordeak.

Ikerketa horiek Debanaturaelkarteak egin zituen 2012an,eta Anfibioen kasuan Aranzadizientzia elkartearen laguntzaere eduki zuen.

Hegaztien ikerketa 2012komartxotik abendura egin zuten.Hegaztiak prismatiko bidezidentifikatu zituzten, bainabaita euren oihuengatik ere. 79espezie desberdin antzemandituzte, ohikoenak Vanellusvanellus (hegabera, batez erenegu partean), Turdus piralis(durdula, hau ere negu parte-an), Delichon urbica (enara azpi-zuria), Hirundo rustica (enaraarrunta), Phalacrocorax carbo(ubarroi handia) edo Chroico-cephalus ridibundus (antxetamokogorria). Tartean, galtzekoarriskuan dauden espezieak ereikusi dituzte: Ciconia nigra(amiamoko beltza), Pandionhaliaetus (arrano arrantzalea)eta Acrocephalus schoenobae-nus (benarriz arrunta). Hegaz-tientzako bi gune interesgarridaude paduran eta inguruetan:bata lezkadia, eta bestea mareaartean bistan edo estalita gera-tzen diren basatzak (Alleri,Ibaiondo eta Zaldupe arteandaudenak).

Hegaztien presentzia indar-tu eta areagotzeko gomendio-ak ere egin dituzte ikertzaileek:ibai ertzeko basoa indartzenjarraitzea, hegaztiak bertanpausatu eta ibaiko basatzakzarata eta zikinetatik babeste-ko; paduran dagoen sare elek-trikoa kendu edo babestea...

Lau anfibio espezieAnfibioak ere aztertu zituztenikerlariek 2012an. Horretarako,hiru behaketa sistema erabilizituzten. Bata, gaueko lehenen-go orduetan erreka eta putzue-tara bisitak egitea. Bestea, ugal-keta sasoian anfibioen entzuke-tak egitea. Azkena, uretanarrautzak bilatzea.

Padurak ez dira anfibioen-tzako bizitoki egokienak, urgazitan ez direlako bizi. Horre-gatik, padurako leku altuetanbizi dira, marea gutxi ailegatzenden erreka eta putzuetan.Ondarroako paduran lau espe-zie topatu dituzte: uhandre pal-matua (Lissotriton helveticus),apo arrunta (Bufo bufo), txantxi-ku arrunta (Alytes obstetricans)eta ur-igel arrunta (Pelophylaxperezi). Anfibio hauek abel-

tzaintzarako erabiltzen direnbelardietan sortzen direnputzuetan bizi dira batez ere,baina baita padurara doazenerreka txikietan ere.

Anfibioen presentzia indar-tzeko, neurri hauek proposatudituzte txostenean, besteakbeste: padurara doazen errekakbabestu behar dira, euren ingu-ruko landaredia zainduta. Erre-ka horietan presa naturalak ereegin daitezke, enborren bidezeta, putzuak sortzeko. Urarenkalitatea neurtu behar da etakutsadura gutxitu egin beharda, anfibioek ez dutelako kutsa-dura hori jasaten. Espezie inba-ditzaileen kontrola ere eginbehar da.

Ikerketa hauek Eusko Jaurla-ritzako Ingurumen Sailak erelagundu ditu.

KIROLA • UUddaa gguuzzttiiaa,, uurreettaann ssaarrttuuttaa!!Aurtengo udako nobedadeetako bat izan da, duda-rik gabe: Eskilantxarri Ur Kirol Elkartearen eskaintzaberria. Izan ere, ondarrutar asko ikusi ditugu pira-guetan eta paddle-surfeko tauletan. Oso polita izanda marea goian zegoela Ibaiondorantz edo hondar-tzarantz lagun koadrilak ur gainean disfrutatzenikustea. Udalak arraun egoitza alboan dagoen lokal-

txoa eskaini zion Eskilantxarriri. Leku txikia bada ere,konpondu eta ondo aprobetxatu dute taldekoek.Hemendik aurrera ere egitasmo honekin jarraitzekoasmoa daukate. Nobedadeak eskaini nahi dituzte,eta herrian antolatzen diren ekintzetan parte har-tzen ere jarraitu nahi dute. Zorionak eta eskerrikasko Eskilantxarri!

EUSKARAEsaera lehiaketa (III)

Ondarrutarrakberbetan!

• Tximistik braetan jota baino rarua

• Kanta-paperak atakoskuz• Okotzeko zuluk arte nakar!• Laune, gaba dalakun, egune!• Ahuak emon ahala• Negar ta barre, kaka berde!• Emotetsuten matalazurrekoaz...

Santoña-Ameriketa bixalduko zaittut!

• Aberatsa, inpernuko legatza;pobri, zeruko lori

• Zatarto zabiz! • Bauan-bauan zabiz• Artan zirri ta barran jo!• Zizu ipiñi!• Dana nahi… tra, la, lai• Esana bat ta ixana bi, turubi!• Salbeuan ezpixe baiño

txarraua zaz• Zeuri re koaxi!• Ederra dakazu kikirri• Zeueneko aman tangi!• Aldrebesetako paela• Bi-bitxa … txutxu te mantzana• Kalada bitxik behin• Ondarrun barri burli de• Zer? Zerzeti!

Zeueneko aman kortxeti• Tobanekuk baino baltza

urtesta pastelak• Ixiko, zuaz ena bixiko!

AURREKONTUAK

>Eta 2014koaurrekontuetan,zer?

Udalak jakin nahi du herri-tarrek 2014rako zer nahiduten. Horretarako, gal-

detegi bat prestatu du. Aurreko urteetan auzoetako

batzarretan proposatutakoproiektu batzuk aurrera eroanditugu (bedar artifiziala Zaldu-pen, gasa Astillerun, Iturribarri-ko urbanizazioa...). Orain jakinnahi dugu datorren urtean herri-tarrek zeri eman nahi diotengarrantzia. Bete galdetegi haueta bidali: komunikazioa@ondarroakoudala.net edobuzoi urdinetan sartu.

GALDETEGIA:Zelan baloratzen duzu udalak biurtean egindako lana?________ __________________________2014ko aurrekontuetan, zeriemango zenioke garrantzia?___________________________________ ______________Zer egingo zenuke hirigintzan2014an?_____________________________________________Eta kulturan?__________________________________________Ingurumenean? _______________________________________Kirolean? ____________________________________________Berdintasunean?______________________________________Euskaran?____________________________________________Hezkuntzan?__________________________________________Ongizatean?__________________________________________Aniztasunean?________________________________________Besterik?__________________(Toki gitxi dagoela begitantzen bazaizu,hartu orri zuriak eta idatzi nahi duzunbeste!)

www.ondarroa.eu

> Alleriko hegazti eta anfibioen ikerketaegin zuen 2012an Debanatura elkarteak

>> Galtzeko arriskuan dauden espezieakatzeman dituzte

Lertxun hauskara Alleriko paduranArgazkia: J.I. Iturriza

!

!