nutrición i
TRANSCRIPT
![Page 1: Nutrición i](https://reader031.vdocumento.com/reader031/viewer/2022021420/58a199911a28ab97118b6361/html5/thumbnails/1.jpg)
NUTRICIÓN I: O MEDIO INTERNO E O
APARATO CIRCULATORIO
Profesor: Adán Gonçalves
![Page 2: Nutrición i](https://reader031.vdocumento.com/reader031/viewer/2022021420/58a199911a28ab97118b6361/html5/thumbnails/2.jpg)
1. A FUNCIÓN DE NUTRICIÓN
Nutrición:
“Conxunto de procesos polos que se produce o intercambio de materia e
enerxía entre os seres vivos e o entorno” (libro).
Dende un punto de vista máis nutricional:
Nutrición, consiste na separación e incorporación dos nutrientes do
alimento ao noso organismo para que poidan ser utilizados polas células.
Xurden entón varias cuestións:
Para que precisamos a materia e a enerxía?
É o mesmo nutrición e alimentación?
Que son nutrientes e que é alimento?
![Page 3: Nutrición i](https://reader031.vdocumento.com/reader031/viewer/2022021420/58a199911a28ab97118b6361/html5/thumbnails/3.jpg)
1. A FUNCIÓN DE NUTRICIÓN
A materia e a enerxía as precisamos para elaborar a nosa propia materia,
é dicir, para crecer, reparar e renovar e ademais precisamos enerxía para
todas as actividades diarias.
Esta materia e enerxía as obtemos dos alimentos, o que inxerimos, ao
degradalos en nutrientes que son empregados polas nosas células.
Polo tanto, volvemos a preguntar:
É o mesmo alimento e nutriente?
Evidentemente, non.
Para vivir precisamos tomar líquidos e sólidos que denominamos alimentos.
Os compostos químicos nos que separamos os alimentos durante a
dixestión chamámolos nutrientes.
Por tanto, os alimentos conteñen os nutrientes, pero non o revés.
![Page 4: Nutrición i](https://reader031.vdocumento.com/reader031/viewer/2022021420/58a199911a28ab97118b6361/html5/thumbnails/4.jpg)
1. A FUNCIÓN DE NUTRICIÓN
Lóxicamente, alimentación e nutrición son dous procesos moi relacionados,
pero diferentes:
Alimentación, é a inxestión dos alimentos e a súa preparación para
degradalos. É voluntaria e consciente.
Nutrición, consiste na separación e incorporación dos nutrientes do
alimento ao noso organismo para que poidan ser utilizados polas células.
![Page 5: Nutrición i](https://reader031.vdocumento.com/reader031/viewer/2022021420/58a199911a28ab97118b6361/html5/thumbnails/5.jpg)
Os Nutrientes
Os nutrientes clasifícanse en:
Inorgánicos: presentes na materia viva e na inerte. Son a auga, as
sales minerais e o osíxeno.
Orgánicos: son exclusivos da materia viva. Son os glícidos (hidratos
de carbono, lípidos (graxas), proteínas e vitaminas. Os nutrientes
orgánicos adoitas ser moléculas máis grandes (polímeros)
constituídas por outras máis pequenas (monómeros).
Cada tipo de nutriente ten unha composición e ten unha función
determinada.
![Page 6: Nutrición i](https://reader031.vdocumento.com/reader031/viewer/2022021420/58a199911a28ab97118b6361/html5/thumbnails/6.jpg)
Nutrientes inorgánicos
Auga:
- Arredor do 65% do noso peso.
- Funcións: Lugar onde suceden as reaccións químicas do
metabolismo, regula a temperatura e transporta substancias.
Sales minerais:
- Como sólidos: desempeñan funcións estruturais. Forman
parte de ósos e dentes.
- Como ións: ións como o Na+ e o K+ participan no transmisión
do impulso nervioso, o Ca+ permite a contracción muscular e
cardíaca.
Osíxeno:
- Entra como O2 (molécula diatómica) na respiración.
- A súa función é oxidar na mitocondria os nutrientes.
![Page 7: Nutrición i](https://reader031.vdocumento.com/reader031/viewer/2022021420/58a199911a28ab97118b6361/html5/thumbnails/7.jpg)
Nutrientes orgánicos
Glícidos ou hidratos de carbono:
- Basicamente proporcionan enerxía.
- Os seus monómeros son os monosacáridos como a glicosa que
forman polímeros como o amidón (reserva de glicosa en vexetais)
ou o glicóxeno (reserva de glicosa en animais) e a celulosa (forma
as paredes vexetais).
-Abundantes no pan, na pasta ou nos cereais.
Lípidos ou graxas:
- Son a reserva enerxética máis abundante.
- Os seus monómeros son o glicerol e os ácidos graxos que
forman os polímeros aceites e graxas como o aceite de oliva ou a
manteiga.
![Page 8: Nutrición i](https://reader031.vdocumento.com/reader031/viewer/2022021420/58a199911a28ab97118b6361/html5/thumbnails/8.jpg)
Nutrientes orgánicos
Proteínas:
- Con funcións estrutural, de transporte, de defensa,
catalizadora…
- Os seus monómeros son os aminoácidos que orixinan os
polímeros proteínas.
- Son exemplos a hemoglobina (transporta o osíxeno no sangue) e
o coláxeno (da resistencia a nosa pel).
- Abundan nas carnes, ovos e peixes.
Vitaminas:
- A súa función primordial é reguladora e se precisan en moi
pequenas cantidades, pero son indispensables.
- Debemos inxerilas co alimento porque o noso organismo non as
produce e hainas hidrosolubles e liposolubles.
- Son exemplos a vitamina A e a vitamina D.
- Son abundantes en froitas verduras.
![Page 9: Nutrición i](https://reader031.vdocumento.com/reader031/viewer/2022021420/58a199911a28ab97118b6361/html5/thumbnails/9.jpg)
Os Alimentos
A través do traballo grupal da unidade trataremos estos aspectos, pero a
xeito de introdución podemos dicir:
Os alimentos adoitan ter máis dun tipo de nutriente, pero clasifícanse
segundo o que conteñen en maior proporción.
Esta clasificación baséase nas necesidades nutricionais que cubrimos
con cada tipo de alimento.
Podemos falar de:
- Necesidades enerxéticas: con alimentos ricos en glícidos e
graxas.
- Necesidades estruturais: proteínas, algúns lípidos (membranas)
e sales minerais.
- Necesidades reguladoras: basicamente vitaminas e sales
minerais.
![Page 10: Nutrición i](https://reader031.vdocumento.com/reader031/viewer/2022021420/58a199911a28ab97118b6361/html5/thumbnails/10.jpg)
Os Alimentos
Atendendo a esto podemos falar de alimentos enerxéticos, plásticos ou
formadores e reguladores segundo o aporte nutricional.
Alimentos enerxéticos: proporcionan fundamentalmente enerxía. Os
alimentos ricos en glícidos e lípidos como o azucre, o pan , a pasta, a
pataca, os legumes e os doces.
Alimentos plásticos ou formadores: permiten a formación de estruturas
no organismo. Son os ricos en proteínas como a carne, o peixe, os froitos
secos ou os ovos.
Alimentos reguladores: contribúen a regulación do metabolismo. Son
ricos en vitaminas, sales minerais e auga. Son as froitas e verduras.
![Page 11: Nutrición i](https://reader031.vdocumento.com/reader031/viewer/2022021420/58a199911a28ab97118b6361/html5/thumbnails/11.jpg)
GASTO ENERXÉTICO
Incluso, estando en completo reposo, o noso
organismo precisa unha cantidade mínima de
enerxía que se denomina metabolismo basal
(gasto en repouso e a unha temperatura de
20ºC).
![Page 12: Nutrición i](https://reader031.vdocumento.com/reader031/viewer/2022021420/58a199911a28ab97118b6361/html5/thumbnails/12.jpg)
A Dieta
Na nosa vida diaria consumimos distintos tipos de alimentos que nos
aportan diferentes nutrientes.
Dieta: é a cantidade e tipo de alimentos que unha persoa consome
diariamente.
Para que unha dieta sexa saudable é preciso que estea equilibrada, e
dicir, que nos suministre os nutrientes enerxéticos, estruturais e
reguladores necesarios e na proporción axeitada.
A dieta depende dunha serie de factores: a idade, o sexo, a actividade
física, o estado fisiolóxico (embarazo, lactancia, enfermidade...)...
![Page 13: Nutrición i](https://reader031.vdocumento.com/reader031/viewer/2022021420/58a199911a28ab97118b6361/html5/thumbnails/13.jpg)
A pesar disto hai varias recomendacións xerais para aproximarnos a unha
dieta equilibrada:
Que sexa diversificada.
Facer cinco comidas o día non moi copiosas. Máis cantidade nas
primeiras horas.
Tomar alimentos vexetais frescos para cubrir os requerimentos
vitamínicos. Alomenos cinco pezas de frutas e verduras ao día.
Consumir alimentos ricos en fibra (25 g/ día).
Evitar os precociñados e refinados, e consumir cereais integrais que
conservan as súas vitaminas.
Reducir o consumo de alimetos ricos en graxas saturadas (orixe: animal)
e colesterol. Alomenos a metade das graxas que inxerimos diariamente
deben ser insaturadas (orixe: peixe azul e vexetais) e o colesterol non debe
superar uns 300 mg/día.
A Dieta
![Page 14: Nutrición i](https://reader031.vdocumento.com/reader031/viewer/2022021420/58a199911a28ab97118b6361/html5/thumbnails/14.jpg)
Diversificar a orixe das calorías, aproximadamente:
- Un 50-60% dos glícidos.
- Menos dun 30% de graxas ( mínimo 50% insaturadas).
-Un máximo dun 15% de proteínas.
Incorporar os aminoácidos esenciais en cantidade suficiente. Polo que
debemos inxerir proteínas de orixe animal ou ben complementar ben as
de orixe vexetal.
Distribuir a inxesta de alimentos en alomenos catro tomas: almorzo,
comida, merenda e cea. O almorzo é a toma máis importante.
A Dieta
![Page 15: Nutrición i](https://reader031.vdocumento.com/reader031/viewer/2022021420/58a199911a28ab97118b6361/html5/thumbnails/15.jpg)
A Roda dos Alimentos
A roda dos alimentos é unha representación dos alimentos agrupados
segundo a súa función e nutrientes que posúen.
Ademais incórporase como actividades indispensables a práctica de
exercicio físico e beber auga (uns 2-3 l/día).
Segundo a clasificación da nova roda dos alimentos hai 6 grupos de
alimentos.
Unha dieta equilibrada debe conter unha cantidade proporcional de todos
eles.
Para interpretar a roda debemos ter en conta o tamaño das porcións nas
que se divide e a posición de cada alimento e incluso o degradado das
cores dentro de cada porción.
![Page 16: Nutrición i](https://reader031.vdocumento.com/reader031/viewer/2022021420/58a199911a28ab97118b6361/html5/thumbnails/16.jpg)
I: enerxéticos.
Predominan os
glícidos: cereais,
patatas, azucre…
II: enerxéticos.
Predominan lípidos:
manteiga, aceites…
III: Plásticos:
Predominan proteínas:
cárnicos, ovos, peixes,
legumes e froitos
secos.
IV: Plásticos: lácteos e
derivados.
V: Reguladores:
hortalizas e verduras
VI: Reguladores:
froitas.
![Page 17: Nutrición i](https://reader031.vdocumento.com/reader031/viewer/2022021420/58a199911a28ab97118b6361/html5/thumbnails/17.jpg)
Trastornos e alteracións na alimentación
Traballo en parellas para pescudar información e presentala ao resto
da clase sobre catro ideas:
Obesidade
Desnutrición
Anorexia
Bulimia
Podedes presentalo no formato que desexedes: presentación ao uso,
un poema, unha canción, un collage coa vosa explicación oral…
(Tempo: 1 semana)
Imos traballar agora estos contidos a través de dúas actividades do
libro:
Pensa e Reflexiona páxina 46
Actividade resolta páxina 46
![Page 18: Nutrición i](https://reader031.vdocumento.com/reader031/viewer/2022021420/58a199911a28ab97118b6361/html5/thumbnails/18.jpg)
2. A NUTRICIÓN NO SER HUMANO
Os aparatos que participan na función de nutrición son: o circulatorio, o
dixestivo, o respiratorio e o urinario.
Aparato circulatorio: encárgase de transportar as substancias
nutritivas e o O2 a todas as células; e de recoller os refugallos e o CO2
producidos nas células.
Aparato dixestivo: dixire os alimentos transformádoos en nutrientes
que poidan ser asimilados polas células.
Aparato respiratorio: proporciona o O2 ao sangue e retira del o CO2.
Aparato urinario: elimina as substancias sobrantes que transporta o
sangue.
![Page 19: Nutrición i](https://reader031.vdocumento.com/reader031/viewer/2022021420/58a199911a28ab97118b6361/html5/thumbnails/19.jpg)
O medio interno
O medio interno está formado polo plasma intersticial e polos fluidos
circulantes (sangue e linfa).
Plasma intersticial: é o fluido que rodea ás células e do que extraen os
nutrientes e o O2 e no que verten os restos e o CO2 producidos no seu
metabolismo. Orixínase a partir do filtrado do sangue a través dos
capilares.
Linfa: fluido que circula polos vasos linfáticos. Fórmase a partir do
plasma intersticial sobrante.
Sangue: fluido que circula polos vasos sanguíneos e transporta a
maioría das substancias.
![Page 20: Nutrición i](https://reader031.vdocumento.com/reader031/viewer/2022021420/58a199911a28ab97118b6361/html5/thumbnails/20.jpg)
![Page 21: Nutrición i](https://reader031.vdocumento.com/reader031/viewer/2022021420/58a199911a28ab97118b6361/html5/thumbnails/21.jpg)
Homeostase: consiste no mantemento dunha serie de propiedades
constantes no medio interno para asegurar as funcións vitais en todas as
células do noso organismo.
O aparato circulatorio conecta todos os demais aparatos relacionados na
función de nutrición co plasma intersticial permitindo a súa renovación
continua.
O aparato circulatorio está formado polo sistema circulatorio e o sistema
linfático.
![Page 22: Nutrición i](https://reader031.vdocumento.com/reader031/viewer/2022021420/58a199911a28ab97118b6361/html5/thumbnails/22.jpg)
3. O SISTEMA CIRCULATORIO
O sistema circulatorio encárgase de distribuir os nutrientes e o O2 por todo
o organismo; e de recoller os produtos resultantes do metabolismo celular
para levalos aos órganos excretores (pulmóns, riles, glándulas
sudoríparas…)
Está composto polo sangue, os vasos sanguíneos e o corazón (bomba
propulsora).
Vasos sanguíneos
Hai tres tipos:
Arterias: levan o sangue do corazón aos órganos. Teñen paredes máis
grosas para soportar o impulso do corazón. Ramifícanse en arteriolas.
Veas: levan o sangue dos órganos ao corazón. Ramifícanse en venulas.
Posúen válvulas para impedir o retroceso do sangue.
Capilares: interconectan arteriolas e venulas. Teñen paredes moi finas
para permitir o intercambio de substancias.
![Page 23: Nutrición i](https://reader031.vdocumento.com/reader031/viewer/2022021420/58a199911a28ab97118b6361/html5/thumbnails/23.jpg)
O sangue: o noso medio interno
O sangue realiza tres funcións básicas no organismo:
Transporte: transporta substancias nutritivas e O2, refugallos e CO2 , e
hormonas.
Defensa: no sangue atópanse glóbulos blancos encargados da defensa.
Regulación da temperatura: o sangue actúa como un transportador de
calor dende os órganos que a producen, como o fígado e os músculos,
cara o resto do corpo.
O sangue está formado por unha parte líquida, o plasma, na que se
atopan distintos tipos de células sanguíneas.
O plasma é un líquido amarelo formado nun 90% por auga, na que están
disoltas multitude de substancias: proteínas, hormonas, gases,
nutrientes…
As células sanguíneas créanse na médula ósea vermella, localizada no
interior dos ósos do esqueleto.
![Page 24: Nutrición i](https://reader031.vdocumento.com/reader031/viewer/2022021420/58a199911a28ab97118b6361/html5/thumbnails/24.jpg)
![Page 25: Nutrición i](https://reader031.vdocumento.com/reader031/viewer/2022021420/58a199911a28ab97118b6361/html5/thumbnails/25.jpg)
¡Esta diapositiva é informativa. Non estudar!
![Page 26: Nutrición i](https://reader031.vdocumento.com/reader031/viewer/2022021420/58a199911a28ab97118b6361/html5/thumbnails/26.jpg)
Tipos de células sanguíneas
Glóbulos vermellos ou eritrocitos: son células sen núcleo que posúen
no seu interior unha proteína chamada hemoglobina que se ocupa
do transporte de O2 no sangue.
Glóbulos brancos ou leucocitos: son células con núcleo que teñen
función defensiva.
Plaquetas ou trombocitos: fragmentos celulares que participan na
coagulación sanguínea.
![Page 27: Nutrición i](https://reader031.vdocumento.com/reader031/viewer/2022021420/58a199911a28ab97118b6361/html5/thumbnails/27.jpg)
![Page 28: Nutrición i](https://reader031.vdocumento.com/reader031/viewer/2022021420/58a199911a28ab97118b6361/html5/thumbnails/28.jpg)
![Page 29: Nutrición i](https://reader031.vdocumento.com/reader031/viewer/2022021420/58a199911a28ab97118b6361/html5/thumbnails/29.jpg)
O corazón
As paredes do corazón están formadas por tecido muscular cardíaco, o
miocardio, que se contrae e relaxa de maneira autónoma.
O corazón divídese en dúas metades separadas polo tabique
interventricular. Cada metade, consta a súa vez, de dúas cámaras
comunicadas entre si: unha superior, a auricula, e outra inferior, o
ventrículo.
O paso do sangue está regulado por estas válvulas:
Válvulas sigmoideas: permiten a saída do sangue dos ventrículos cara
ás arterias impedindo o retroceso.
Válvulas auriculoventriculares: permiten o paso das aurículas cara
ós ventrículos impedindo o retroceso. A tricúspide é a da dereita e
mitral a da esquerda.
![Page 30: Nutrición i](https://reader031.vdocumento.com/reader031/viewer/2022021420/58a199911a28ab97118b6361/html5/thumbnails/30.jpg)
As vías de entrada ao corazón son:
As veas pulmonares. Son catro que chegan á aurícula esquerda
procedentes dos pulmóns con sangue osixenada.
As veas cavas, superior e inferior que chegan á aurícula dereita dende
todo corpo con sangue sen O2.
As vías de saída do corazón son:
As arterias pulmonares que saen do ventrículo dereito cara ós
pulmóns. Transportan sangue sen O2.
A arteria aorta que sae do ventrículo esquerdo cara ao resto do corpo
coa sangue osixenada.
![Page 31: Nutrición i](https://reader031.vdocumento.com/reader031/viewer/2022021420/58a199911a28ab97118b6361/html5/thumbnails/31.jpg)
AURÍCULAS VENTRÍCULOS
Máis pequenas Máis grandes
Paredes finas Paredes grosas
Bombea sangue só cara os
ventrículos
Bombea sangue fóra do
corazón
![Page 32: Nutrición i](https://reader031.vdocumento.com/reader031/viewer/2022021420/58a199911a28ab97118b6361/html5/thumbnails/32.jpg)
FUNCIONAMENTO DO CORAZÓN
O latexo cardíaco consta de dous
movementos: a contracción ou sístole e
a relaxación ou diástole.
Estos movementos están coordinados de
xeito que cando as aurículas están en
diástole os ventrículos están en sístole e
o revés.
Cando unha destas cámaras está en
diástole (relaxación) penetra o sangue
nela e cando se contrae (sístole) o
sangue sae.
![Page 33: Nutrición i](https://reader031.vdocumento.com/reader031/viewer/2022021420/58a199911a28ab97118b6361/html5/thumbnails/33.jpg)
O ciclo cardíaco
DIÁSTOLE
AURICULAR
o sangue procedente
das veas cavas e
pulmonares penetra
na aurícula esquerda
e dereita
respectivamente,
mentres as válvulas
auriculoventriculares
permancen pechadas
SÍSTOLE
AURICULAR E
DIÁSTOLE
VENTRICULAR
As aurículas
contráense e o
sangue pasa aos
ventrículos polas
válvulas
auriculoventriculares
SÍSTOLE
VENTRICULAR
Os ventrículos
contráense e o
sangue sae polas
arterias pulmonares
e a aorta grazas a
apertura das válvulas
sigmoideas.
![Page 34: Nutrición i](https://reader031.vdocumento.com/reader031/viewer/2022021420/58a199911a28ab97118b6361/html5/thumbnails/34.jpg)
A dobre circulación
Os seres humanos temos unha circulación dobre e completa.
Completa porque o sangue rico en O2 non se mestura no corazón co
sangue rico en CO2 sendo polo tanto máis eficaz.
Dobre porque no seu percorrido o sangue pasa dúas veces polo corazón.
Hai, polo tanto, dous circuitos:
Circuito pulmonar menor ou pulmonar: o sangue con CO2 chega a
aurícula dereita polas veas cavas, pasa ao ventrículo dereito e sae pola
arteria pulmonar. Chega aos pulmóns, onde se osixena, e regresa ao
corazón polas veas pulmonares.
Circuito maior ou sistémico: o sangue rico en O2 chega ao corazón
polas veas pulmonares, entra na aurícula esquerda, pasa ao ventrículo
esquerdo e sae pola arteria aorta cara todo os órganos. As arterias
ramifícanse en capilares onde se produce o intercambio coas células. Os
capilares conflúen en vasos máis grandes, as veas cavas que retornan o
sangue ao corazón.
![Page 35: Nutrición i](https://reader031.vdocumento.com/reader031/viewer/2022021420/58a199911a28ab97118b6361/html5/thumbnails/35.jpg)
ARTERIAS – CAPILARES-VEAS
![Page 36: Nutrición i](https://reader031.vdocumento.com/reader031/viewer/2022021420/58a199911a28ab97118b6361/html5/thumbnails/36.jpg)
Fisioloxía do corazón
![Page 37: Nutrición i](https://reader031.vdocumento.com/reader031/viewer/2022021420/58a199911a28ab97118b6361/html5/thumbnails/37.jpg)
Enfermidades do sistema circulatorio
Traballos individuais: Cada alumno escollera unha opción e tentará
explicala ao resto da clase do xeito que considere máis apropiado.
Anemia
Leucemia
Hemofilia
Enfermidades cardiovasculares:
- Arteriosclerose. Trombos e trombose.
- Infarto de miocardio.
- Colesterol. As LDL e as HDL.
Hábitos saudables para previr as enfermidades cardiovasculares.
![Page 38: Nutrición i](https://reader031.vdocumento.com/reader031/viewer/2022021420/58a199911a28ab97118b6361/html5/thumbnails/38.jpg)
4. O SISTEMA LINFÁTICO
O sistema linfático encárgase de recoller o exceso de líquido tisular
(=plasma intersticial) e devolvelo ao sangue. Tamén transporta graxas e
participa na defensa do organismo.
Está formado polos capilares linfáticos (recollen o líquido tisular), os
vasos linfáticos (son os vasos polo que circula a linfa) e os ganglios
linfáticos (centros de eliminación de microorganismos e substancias
estrañas).
![Page 39: Nutrición i](https://reader031.vdocumento.com/reader031/viewer/2022021420/58a199911a28ab97118b6361/html5/thumbnails/39.jpg)
GRAZAS POR ATENDERME
![Page 40: Nutrición i](https://reader031.vdocumento.com/reader031/viewer/2022021420/58a199911a28ab97118b6361/html5/thumbnails/40.jpg)
WEBGRAFÍA
http://bajarimagenesgratis.com/cartoon-de-humor-sobre-dietas/ http://deanatomia.blogspot.com.es/2013_04_01_archive.html http://dietas.bligoo.com.py/dietas-y-humor http://www.nutricion.org/recursos_y_utilidades/rueda_alimentos.htm http://www.nutricion.org/img/Rueda_Alimentos_SEDCA.jpg http://es.slideshare.net/borismatuteperalta/arteris-venas-y-capilares http://slideplayer.es/slide/5432510/