noticias internacionales de espaÑa: la transicion …

13
NOTICIAS INTERNACIONALES DE ESPAÑA: LA TRANSICION (1975- 1978). EL TRATAMIENTO INFORMATIVO Y LA PERCEPCION EXTERIOR DE LA POLITICA ESPAÑOLA EN LA PRENSA INTERNACIONAL 07-05-2012 Jaume Guillamet Lloveras Departamento de Comunicación Universitat Pompeu Fabra (Barcelona) [email protected]

Upload: others

Post on 01-Oct-2021

3 views

Category:

Documents


0 download

TRANSCRIPT

Page 1: NOTICIAS INTERNACIONALES DE ESPAÑA: LA TRANSICION …

NOTICIAS INTERNACIONALES DE ESPAÑA:

LA TRANSICION (1975- 1978).

EL TRATAMIENTO INFORMATIVO Y LA PERCEPCION EXTERIOR DE LA POLITICA ESPAÑOLA

EN LA PRENSA INTERNACIONAL

07-05-2012

Jaume Guillamet Lloveras

Departamento de Comunicación

Universitat Pompeu Fabra (Barcelona)

[email protected]

Page 2: NOTICIAS INTERNACIONALES DE ESPAÑA: LA TRANSICION …

Proyecto

Hipótesis

Objetivos

Estado

Difusión

Resultados

Futuro

NOTICIAS INTERNACIONALES DE ESPAÑA:

LA TRANSICION (1975- 1978).

EL TRATAMIENTO INFORMATIVO

Y LA PERCEPCION EXTERIOR DE LA POLITICA ESPAÑOLA

EN LA PRENSA INTERNACIONAL

Ref. CSO2009-09655 Fecha: 2010-2012 Asignación económica: 16.819 Euros

Universitat Pompeu Fabra, Departamento de Comunicación,

Grup de Recerca en Periodisme (GRP)

Jaume Guillamet Lloveras

Departamento de Comunicación

Universitat Pompeu Fabra (Barcelona)

[email protected]

Page 3: NOTICIAS INTERNACIONALES DE ESPAÑA: LA TRANSICION …

Proyecto

Hipótesis

Objetivos

Estado

Difusión

Resultados

Futuro

EQUIPO INVESTIGADOR

Francesc Salgado, Marcel Mauri, Christopher Tulloch, Ruth Rodríguez, Jaume Guillamet Lloveras (IP)

Jaume Guillamet Lloveras

Departamento de Comunicación

Universitat Pompeu Fabra (Barcelona)

[email protected]

Page 4: NOTICIAS INTERNACIONALES DE ESPAÑA: LA TRANSICION …

Proyecto

Hipótesis

Objetivos

Estado

Difusión

Resultados

Futuro

Hipótesis:

Jaume Guillamet Lloveras

Departamento de Comunicación

Universitat Pompeu Fabra (Barcelona)

[email protected]

Guerra Civil y Transición, grandes noticias de España en el siglo XX

Papel importante de la prensa internacional

Guerra civil:

Apoyos ideológicos y

propaganda

Fuente histórica

Transición:

Apoyo unánime a

la democracia

Visión exterior = ¿lectura

crítica?

Page 5: NOTICIAS INTERNACIONALES DE ESPAÑA: LA TRANSICION …

Proyecto

Hipótesis

Objetivos

Estado

Difusión

Resultados

Futuro

Objetivos:

Actitudes informativas y posiciones políticas de la prensa internacional – Francia, Gran Bretaña

y Estados Unidos- desde noviembre de 1975 hasta diciembre de 1978:

1. Cobertura y posicionamiento de los principales diarios ante el cambio de

régimen:

a. Viabilidad democrática y estabilidad política.

b. Forma de Estado.

c. Relaciones bilaterales.

d. CEE y OTAN.

2. Despliegue y trabajo de los corresponsales extranjeros:

a. Tipología, preparación y capacidad lingüística.

b. Uso de fuentes.

c. Relación con la redacción.

3. Elementos de comparación e influencia en la prensa española.

Jaume Guillamet Lloveras

Departamento de Comunicación

Universitat Pompeu Fabra (Barcelona)

[email protected]

Page 6: NOTICIAS INTERNACIONALES DE ESPAÑA: LA TRANSICION …

Proyecto

Hipótesis

Objetivos

Estado

Difusión

Resultados

Futuro

Estancias de investigación realizadas

Jaume Guillamet Lloveras

Departamento de Comunicación

Universitat Pompeu Fabra (Barcelona)

[email protected]

Jaume Guillamet

London School of Economics & Political Sciences, Londres

The Times, The Daily Telegraph, The Guardian,

The Financial Times

Ruth Rodriguez-Martinez

Laboratoire de Communication et Politique,

CNRS, París

Le Monde y Le Figaro

Marcel Mauri

Latin American and Iberian Cultures, Columbia

University, NYC

The New York Times y The Washington Post

Christopher Tulloch

Investigación en el Archivo General de la

Administración, Alcalá de Henares

Consulta fondos del MIyT y MAEx

Contactos con antiguos corresponsales

Bibliografía

Page 7: NOTICIAS INTERNACIONALES DE ESPAÑA: LA TRANSICION …

Proyecto

Hipótesis

Objetivos

Estado

Difusión

Resultados

Futuro

Jaume Guillamet Lloveras

Departamento de Comunicación

Universitat Pompeu Fabra (Barcelona)

[email protected]

Ampliación del proyecto y del equipo:

Italia

-Estancia de investigación de Francesc Salgado,

Universidad La Sapienza de Roma

Financiada con recursos propios del GRP.

Corriere della Sera, La Stampa y La Repubblica

Alemania

-Tobias Reckling, estudiante alemán de doctorado en la University of Portsmouth, Reino Unido.

Frankfurter Allgemeine Zeitung y Süddeutsche Zeitung

Se ha solicitado su incorporación al equipo

Refuerzo del interés científico del proyecto

Retraso en la publicación de artículos y libros, a recuperar en 2012.

Se ha solicitado también la incorporación al equipo de la estudiante de doctorado Rita Luis, para

dar apoyo a las actividades de difusión.

Page 8: NOTICIAS INTERNACIONALES DE ESPAÑA: LA TRANSICION …

Proyecto

Hipótesis

Objetivos

Estado

Difusión

Resultados

Futuro

Organización de un Congreso Internacional:

El GRP organiza el XII Congreso de la Asociación de Historiadores de la Comunicación sobre el

tema “Transición democrática y Comunicación internacional”, 24-25 de mayo de 2012.

Se han recibido 95 propuestas de comunicación, procedentes de 37 universidades y 10 países.

Se ha obtenido una ayuda 3.500 € a través del Plan de Acciones Complementarias (CSO 2011-

14969-E).

Tema 1 (sobre 4) -“La cobertura internacional de la transición española”. Presentación de los

resultados del proyecto y de comunicaciones sobre el tema.

Page 9: NOTICIAS INTERNACIONALES DE ESPAÑA: LA TRANSICION …

Proyecto

Hipótesis

Objetivos

Estado

Difusión

Resultados

Futuro

Difusión:

Presentación del proyecto (2 sesiones en Barcelona):

- Jornada científica de la Societat Catalana de Comunicació (Institut d’Estudis Catalans), 10-12-2009,

por Francesc Salgado.

- Taula de Nova Recerca del Departamento de Comunicación de la UPF, 05-05-2010, por Jaume

Guillamet.

Comunicaciones presentadas a congresos (3):

- Internacional Association of Mass Comunication Research (IAMCR) 2010 Conference, Universidad do

Minho, Braga (Portugal), 22-07-2010: “Foreign press, home politics. The case of the Spanish Transition to

Democracy (1975-1978)” por Jaume Guillamet, Marcel Mauri, Ruth Rodríguez, Francesc Salgado and Christopher

Tulloch

- XI Congreso de la Asociación de Historiadores de la Comunicación (AHC), Universidad Complutense

de Madrid, 18-11-2010: “El periodismo como fuente histórica. El caso de la Transición española a la

democracia” por Jaume Guillamet, Marcel Mauri, Ruth Rodríguez, Francesc Salgado y Christopher Tulloch

- XXXII Congreso Association of Contemporary Iberian Studies (ACIS) University of Glasgow, Reino

Unido, 02-09-2011: “Foreign Press Correspondents and the Spanish Transition to Democracy” por Christopher

Tulloch

Jaume Guillamet Lloveras

Departamento de Comunicación

Universitat Pompeu Fabra (Barcelona)

[email protected]

Page 10: NOTICIAS INTERNACIONALES DE ESPAÑA: LA TRANSICION …

Proyecto

Hipótesis

Objetivos

Estado

Difusión

Resultados

Futuro

Difusión:

Comunicaciones aceptadas en congresos próximos (3)

- Internacional Association of Mass Comunication Research (IAMCR) 2012 Conference, Durban,

República de Sudáfrica, 15/18-07-2012:

“The role of the international press in the Spanish transition to democracy” por Jaume Guillamet, Francesc Salgado y Ruth

Rodriguez

“The Spanish Transition to Democracy and the coverage of the Foreign Correspondent corps” por Christopher Tulloch, Marcel

Mauri y Tobias Reckling

- ACIS Kings College, University of London, 04/06-09-2012: “Bajo Vigilancia”: professional restraints on

foreign correspondents during the Transition” por Christopher Tulloch

- Otros (2):

- Seminario en la London School of Economics and Political Sciences, Londres, Reino Unido, 03-02-

2011: “The Spectre of Civil War in the Spanish Transition to Democracy and the vision of the British Press. The Case of

Catalonia” por Jaume Guillamet

- Conferencia en el Congreso Internacional de História dos Media e do Jornalismo, Universidade Nova

de Lisboa, 06-10-2011: “El papel de la prensa en la transición española a la democracia” por Jaume Guillamet

En preparación:

4 artículos en revistas científicas en inglés y en español.

Libro de actas del congreso

Libro sobre “La transición vista desde fuera”, para una colección de historia.

Page 11: NOTICIAS INTERNACIONALES DE ESPAÑA: LA TRANSICION …

Proyecto

Hipótesis

Objetivos

Estado

Difusión

Resultados

Futuro

Sobre la cobertura

Número muy alto de noticias en los diarios

británicos:

The Times (1204)

The Guardian (819)

The Financial Times (819)

The Daily Telegraph (663)

Número desigual en Francia:

Le Monde (852)

Le Figaro (332)

Número desigual en Estados Unidos:

The New York Times (648)

The Washington Post (388)

Número desigual en Italia:

Il Corriere della Sera (764)

La Repubblica (610)

La Stampa (456)

Cobertura intensa, continuada y regular Noticias firmadas, interpretativas. Editoriales

Gran despliegue de corresponsales (130)

Pendiente conocer datos de

Alemania

Page 12: NOTICIAS INTERNACIONALES DE ESPAÑA: LA TRANSICION …

Proyecto

Hipótesis

Objetivos

Estado

Difusión

Resultados

Futuro

Sobre la valoración:

- Noticias centradas en el proceso de cambio político.

- Papel del Rey, Arias (Fraga, Areilza), Suárez, Carrillo y González.

- Dialéctica reforma / ruptura / búnker.

- Conflictos obreros, manifestaciones, represión policial, terrorismo, País Vasco y Cataluña.

- Vigilancia del Ejército

Sobre las tomas de posición:

- Apoyo general incondicional a la reforma democrática

- Interés geoestratégico, seguridad Europa Occidental y Mediterráneo (OTAN)

- Apoyo matizado al ingreso en la CEE

- Perfiles diferenciados de las relaciones bilaterales.

- Dudas iniciales sobre el Rey (y Suárez)

Cuestiones no resueltas:

- País Vasco, Iglesia, Ejército, violencia política y policial

Jaume Guillamet Lloveras

Departamento de Comunicación

Universitat Pompeu Fabra (Barcelona)

[email protected]

Page 13: NOTICIAS INTERNACIONALES DE ESPAÑA: LA TRANSICION …

Proyecto

Hipótesis

Objetivos

Estado

Difusión

Resultados

Futuro

Futuro:

- Elementos para una lectura más crítica de la transición.

- Bases para una comparación con la prensa extranjera en la Guerra Civil

- Bases para una comparación con la prensa española de la transición

- Solicitud de un proyecto 2012 sobre “El papel de la prensa diaria en la transición

española. Cobertura política y comportamiento político de periódicos y

periodistas”.

Jaume Guillamet Lloveras

Departamento de Comunicación

Universitat Pompeu Fabra (Barcelona)

[email protected]