A X G A | I N % M < A K O U J A | I N : U F A S A R A K A K A N < A B A J A J : R J

LX& TARI JIU 1972 :RKOU<ABJI% 9 ˆ:TROUAR 2015

• VOL. XXXVI, NO 1972 • LUNDI, 9 FEVRIER 2015 • MONDAY, FEBRUARY 9, 2015

1915-2015

FA|OZ

Z:{ASPANOUJ:AN

100-RD TAR:DAR}

KE |I<:M :U KE PAFAN+:M

Տողու Փէրինչէքի դատավարութիւնը սկսաւՅունուար 18-ին համաշխարհային լարուածհետաքրքրութեան մթնոլորտի մէջ

Սթրազպուրկի մէջ հաստատ-ւ ա ծ Ե ւ ր ո պ ա յ ի Մ ա ր դ կ ա յ ի նԻրաւունքներու Բարձրագոյն եւՎճռաբեկ Ատեանին մէջ կայա-ցաւ Թուրք ծայրայեղական գոր-ծ ի չ ն ե ր է ն Տ ո ղ ո ւ Փ է ր ի ն չ է ք իդատը, որ տեւեց մօտ երեք ժամ:Դ ա տ ա ր ա ն ի ն ա ռ ջ ե ւ Հ ա յ ե ւԹ ո ւ ր ք խ ո ւ մ բ ե ր ց ո յ ց կ ը կ ա -տարէին ոստիկաններու հսկո-ղութեան տակ:

Տ ո ղ ո ւ Փ է ր ի ն չ է ք 2 0 0 7 - ի նզուիցերիական դատարանի մըկ ո ղ մ է դ ա տ ա պ ա ր տ ո ւ ա ծ է րՀայոց Ցեղասպանութիւնը հրա-պարակաւ ուրանալու յանցան-քով, ըստ Զուիցերիոյ թիւ 216օրէնքին: Սակայն 2013-ին Փէրինչէք դիմածէր Եւրոպայի Մարդկային ԻրաւունքներուԱտեանին, որ բեկանած էր վճիռը, խօսքի եւկ ա ր ծ ի ք ի ա զ ա տ ո ւ թ ի ւ ն ը գ ե ր ա դ ա ս ն կ ա -տելով: Մարտ 2014-ին, Զուիցերիոյ կառա-վ ա ր ո ւ թ ե ա ն պ ա հ ա ն ջ ո վ հ ա ր ց ը փ ո խ ա ն -ց ո ւ ա ծ է ր Մ ե ծ Պ ա լ ա տ վ ե ր ա ն ա յ ե լ ո ւՓ է ր ի ն չ է ք ի դ է մ տ ր ո ւ ա ծ դ ա տ ա վ ճ ի ռ ի նբեկանումը:

Յ ո ւ ն ո ւ ա ր 1 8 - ի ն ս կ ս ա ծ դ ա տ ա վ ա ր ո ւ -թեան կը մասնակցէին 17 դատաւորներ:Առաջին խօսքը տրուեցաւ Փէրինչէքի, որյայտնեց թէ ինք որպէս գիտնական եզրա-կ ա ց ո ւ ց ա ծ է ր թ է ց ե ղ ա ս պ ա ն ո ւ թ ի ւ ն չ է րկատարուած հայոց դէմ, վկայակոչելով Պոլ-ս ո յ Հ ա յ ո ց Պ ա տ ր ի ա ր ք ա կ ա ն Ը ն դ հ ա ն ո ւ րՏեղապահին եւ Սեւակ Նշանեանի խօսքերըթէ՝ երկուստեք տաժանքներ կատարուածէին, որպէս արդիւնք Համաշխարհային Ա.Պ ա տ ե ր ա զ մ ի ե ւ մ ե ծ տ է ր ո ւ թ ի ւ ն ն ե ր ո ւ

վ ա ր ա ծ ք ա ղ ա ք ա կ ա ն ո ւ թ ե ա ն : Փ է ր ի ն չ է քյայտնած է թէ հայերու նկատմամբ ոչ մէկատելութեան կամ հակառակութեան արտա-յ ա յ տ ո ւ թ ի ւ ն ո ւ ն ե ց ա ծ է : Ա ն ը ս ա ծ է թ էԹալէաթ փաշան ազատութեան հերոս մընէ, թէ ան հայերու բարեկամն էր եւ որեւէթրքական դատարանի կողմէ չէր դատա-պարտուած, ու եզրակացուցած է իր խօս-քերը խաղաղութեան եւ բարեկամութեանկոչերով:

Որպէս պատասխանող կողմ՝ Զուիցերիա-յի եւ Հայաստանի պատուիրակութիւններէնա ռ ա ջ ի ն խ օ ս ո ղ ը ե ղ ա ծ է մ ի ջ ա զ գ ա յ ի նհարցերու հռչակաւոր երիտասարդ փաս-տաբանուհի Ամալ Գլունի, որ նախ յիշեցու-ցած է Թուրքիոյ մէջ խօսքի ազատութեանեւ մարդկային իրաւունքներու ողբալի վի-ճ ա կ ը ե ւ ա զ գ ա յ ն ա մ ո լ ո ւ թ ե ա ն ա ր դ ի ւ ն քՀրանդ Տինքի սպանութիւնը, ու շեշտած է

Շար. էջ 6

Ֆրանսուա Օլանտ Ապրիլ 24-ինՀայաստան պիտի գայ

Ֆրանսայի նախագահ ՖրանսուաՕլանտ Ապրիլ 24-ին` Հայոց ցեղաս-պանութեան 100-րդ տարելիցին օրը,ներկայ պիտի գտնուի Երեւանի մէջտեղի ունենալիք Ցեղասպանութեանզոհերու յիշատակի ոգեկոչման արա-րողութիւններուն: Ըստ Panorama.am-ի՝ Ֆրանսական  “Ֆրանս 24”  հեռուս-տալիքի փոխանցումով` Օլանտ նաեւկոչով դիմած է Թուրքիոյ:

Ան Թուրքիոյ կոչ ըրած է նոր քայլերձեռնարկել մէկ դար առաջ տեղի ունե-ցած հայերու զանգուածային սպա-նութիւններու եւ կոտորածներու վե-րաբերեալ “ճշմարտութեան” հասնելուուղղութեամբ, ինչպէս նաեւ նշած է,որ “թապուները կտրելու ժամանակնէ”:

“Ճշմարտութեան ուղղութեամբ ջանքերը պէտք է շարունակուին, եւ ես համոզուածեմ, որ Ցեղասպանութեան հարիւրերորդ տարելիցի տարին Ցեղասպանութեանճանաչման ուղղութեամբ կը տեսնենք նոր քայլեր”,- նշած է Օլանտ:

ԵՐԵՒԱՆԻ ՄԷՋ ԳՈՒՄԱՐՈՒԱԾՀԱՐԻՒՐԱՄԵԱԿԻ ՊԵՏԱԿԱՆՅԱՆՁՆԱԺՈՂՈՎԸ ՎԱՒԵՐԱՑՈՒՑՊԱՏՄԱԿԱՆ ՀՌՉԱԿԱԳԻՐ ՄԸ

Յունուար 29-ին Երեւանի մէջ կայացաւ «Հայոց Ցեղաս-պանութեան 100-ամեակի միջոցառումների համակարգողպետական յանձնաժողով»ի 5 -րդ նիստը, նախագահու -թեամբ Հայաստանի Հանրապետութեան Նախագահին,մասնակցութեամբ բացի յանձնաժողովի պետական ան-դամներէն, Հայաստանեայց եւ Կաթողիկէ եկեղեցւոյ կաթո-ղիկոսներու, շրջանային յանձնաժողովներու ներկայացու-ցիչներու, փորձագէտներու, դիւանագէտներու:

Համապարփակ ելոյթ մը ունեցաւ Նախագահ Սերժ Սար-գ ը ս ե ա ն , ո ր ա ն դ ր ա դ ա ր ձ ա ւ յ ա ն ձ ն ա ժ ո ղ ո վ ի կ ա տ ա ր ա ծաշխատանքներուն եւ յառաջիկայ ծրագիրներուն: Ան ներ-կայացուց 100-ամեակի համահայկական հռչակագիրը, որմիաձայնութեամբ որդեգրուեցաւ բոլոր մասնակիցներուկողմէ:

Տեղեկացուեցաւ ոգեկոչումներու եւ իրաւական պա-հ ա ն ջ ն ե ր ո ւ թ ղ թ ա ծ ր ա ր պ ա տ ր ա ս տ ե լ ո ւ ա շ խ ա տ ա ն ք իմասին եւ շնորհանդէսը կատարուեցաւ Հարիւրամեակիկայքէջին:

Ոգեկոչումներու ծրագրաւորումը նոյնպէս որդեգրուեցաւըստ հետեւեալին.

1 - Յ ի շ ո ղ ո ւ թ ի ւ ն հ ա յ ն ա հ ա տ ա կ ն ե ր ո ւ ե ւ կ ո ր ս ո ւ ա ծժառանգութեան ու անոնց վերականգնումի անհրաժեշտու-թիւնը:

2 -Երախտագիտութիւն ա ն հ ա տ ն ե ր ո ւ , կ ա ռ ո յ ց ն ե ր ո ւ ,ժողովուրդներու եւ պետութիւններու, որոնք օգնեցին հայժողովուրդին այդ ճակատագրական օրերուն:

3 - Մ ի ջ ա զ գ ա յ ի ն պ ա յ ք ա ր ց ե ղ ա ս պ ա ն ո ւ թ ե ա ն յ ա ն -ցագործութեան դէմ:

4 -Վերածնունդ , բացառիկ կամքի ուժով անցնող մէկդարու ընթացքին կատարուած նուաճումներուն:

Ն ո յ ն ե ր ե կ ո յ ե ա ն Ծ ի ծ ե ռ ն ա կ ա բ ե ր դ ի մ է ջ Ն ա խ ա գ ա հՍ ա ր գ ս ե ա ն կ ա ր դ ա ց Հ ա ր ի ւ ր ա մ ե ա կ ի Հ ռ չ ա կ ա գ ի ր ը ե ւյայտարարեց թէ ութ լեզուներով պատրաստուած հռչա-կագիրէն օրինակ մը պիտի ուղարկուի ՄԱԿ-ի գ լխաւորՔ ա ր տ ո ւ ղ ա ր ո ւ թ ե ա ն , օ ր ի ն ա կ մ ը պ ի տ ի պ ա հ ո ւ ի Հ ա -յաստանի պետական արխիւներուն մէջ եւ օրինակ մընալ Ծիծեռնակաբերդի Ցեղասպանութեան թանգարանինմէջ:

Հռչակագիրը կը հրատարակենք յաջորդ թիւով...

<abajaj;rj

Hebdomadaire ArménienArmenian Weekly ISSN 0382-9251

Publié par /Published by

Le Centre de Publication Tékéyan825 rue Manoogian, Saint-Laurent,

Québec H4N 1Z5

Tél: (514) 747-6680 • FAX: (514) 747-6162e-mail: abaka@bellnet.cawww.tekeyanmontreal.ca

PM40015549R10945

TPS/GST – R119209294 • TVQ/PST #1006268699

2 • ABAKA • LUNDI 9 FEVRIER 2015 - MONDAY FEBRUARY 9, 2015

Canada2nd Class $80 (QC & ON)

1ère classe/first class $90

U.S.A. 1st class (US)$90

Autres pays/Other countries: 1st class (US)$120

Per issue $1.75

Dépôt légal: Bibliothèque du Québec

ABAKA

Patas.anatou .mbagir^

AU:TIS PAGGAL:AN

’anouzoumn;rou%

nouiratououjiunn;rou ;u

gras;n;aki patas.anatou^

SALBI MARKOS:AN

Joronjo\i patas.anatou^

MATAJ B& MAMOUR:AN

“We acknowledge the financial

support of the Government of

Canada through the Canada

Periodical Fund (CPF) for our

publishing activities.”

ՀԱՅոՑՑԵղԱՍՊԱնուԹԵԱնՀԱրԻւրԱՄԵԱԿԸՕՏԱր ՄԱՄուԼԻ ՄԷՋ

Արդէն իսկ կարգ մը հեղինակա-ւոր օտար մամուլին մէջ սկսած ենլո յս տեսնե լ Հայոց Ցեղասպանու-թիւնը լուսաբանող յօդուածներ:

Յատուկ թղթածրար մը հրատա-ր ա կ ա ծ է ց ե ղ ա պ ա շ տ ո ւ թ ե ա ն ե ւհակասեմականութեան դէմ ֆրան-սական “Le droit de Vivre”ի պար-բերականը դեկտեմբեր/Յունուարամսուայ թիւին մէջ, որպէս 13 էջերէբաղկացած յաւելուած մը, «ՀայոցՑեղասպանութեան 100-րդ տարե-լիցը» խորագրով:

Հրատարակուած է նաեւ ՀրանդՏ ի ն ք ի յ ի շ ա տ ա կ ի ն կ ա տ ա ր ո ւ ա ծցոյցերէն մէկուն նկարը:

նոյնպէս հանրածանօթ NationalGeographic հանդէսին մէջ լոյս տե-ս ա ծ է Հ ա յ ո ց Ց ե ղ ա ս պ ա ն ո ւ թ ե ա ննուիրուած յօդուած մը, որու հեղի-նակն է «Փուլիցըր» մրցանակի ար-ժ ա ն ա ց ա ծ Փ օ լ Ս ա լ ո փ է ք : գ ր ո ւ -թեան խորագիրն է «Ինչի՞ մասին կըխ օ ս ի ն ք , ե ր բ կ ը խ օ ս ի ն ք ց ե ղ ա ս -պանութեան մասին»:

«Նոր Յառաջ»

Սիրելի հայրենակիցներ.Մուտք գործեցինք ճակատագրական 2015 տա-

րին:Հայեր Հայաստանի մէջ, յատկապէս Հայաստանի

Հանրապետութեան վարչամեքենան եւ Հայ Սփիւռքիմէջ բազմաթիւ Հարիւրամեակի Յանձնաժողովներ,ենթադրաբար, յուսալի եւ արդիւնաւէտ կերպով կըպատրաստեն Հարիւրամեակը նշող գործունէութիւն-ներ, որոնք պիտի իրագործուին յառաջիկայ շաբաթ-ներուն եւ ամիսներուն ընթացքին:

Բոլորս ալ կը ցանկանք տեսնել , որ այս գործու-նէութիւններու գումարը համաշխարհային մակար-դակով յառաջացնէ բեկումնային կացութիւն մը ինպաստ Հայկական Հարցին:

Սակայն, վստահաբար առաջինը պիտի չըլլամ ափ-ս ո ս ա լ ո ւ , ո ր դ ժ բ ա խ տ ա բ ա ր չ ե ն ք կ ա ր ո ղ ա ց ա ծմիջազգային մակարդակով կազմակերպուիլ այնպէսմը, որ Հարիւրամեակը յառաջացնէ այն ուժեղ քա-ղաքական ներուժը, որ կարենայ յանդուգն կերպովԹուրքիայէն պահանջել ստանձնելու պատասխա-նատուութիւնը Հայկական Ցեղասպանութեան եւկատարելու համապատասխան փոխհատուցում:

Այս հանգրուանին, նուազագոյնը կը պահանջէ որհ ա յ ժ ո ղ ո վ ո ւ ր դ ը հ ա ն ր ա յ ա յ տ ը ն է թ է ց ե ղ ա ս պ ա -նութեան ոճիրը ենթակայ չէ «Ժամանակի Սահմանա-փակում»ի սկզբունքին (Statute of Limitations) եւ թէհետեւաբար, 2015 թուականը վերջին առիթը չէ եր-բեք արդարութեան եւ փոխ հատուցման պահանջքըհետապնդելու համար:

Յաջորդ ստիպողական մտահոգութիւնը 2015-իհայութեան համար ունենալն է լաւ կազմակերպուածեւ արդիւնաբեր ծրագիր մը դիմագրաւելու համարթրքական հակազդեցութեան անխուսափելի քարոզ-չական «ցունամի»ն, որ պիտի սկսի յաջորդ ամիս-ներու ընթացքին եւ ներառնէ նոյնինքն 24 Ապրիլ2015-ը:

Թուրք կառավարութիւնը արդէն ձեռնածու աճ-պարարութեամբ մը որոշեց եւ յայտարարեց թէ Կա-լիփոլիի յաղթանակի տօնախմբութիւնը պիտի կայա-նայ Ապրիլ 24, 2015-ին, եւ հրաւէրներ ուղղեց աշ-խարհի աւելի քան հարիւր պետութիւններու ղեկա-վարներուն՝ միասնաբար նշելու այդ օրը, որ ՀայոցՑեղասպանութեան յիշատակի օրն է:

Ահա խոշոր մարտահրաւէր մը աշխարհի աւելիքան 8 միլիոն հայերուն համար, ներառեալ Հայաս-տ ա ն ը , ո ւ ժ ե ղ կ ե ր պ ո վ հ ա կ ա զ դ ե լ ո ւ ե ւ Թ ո ւ ր ք ի ա նանարգանքի սիւնին գամելու համար: Ի՞նչ պիտիըլլար աշխարհի հակազդեցութիւնը եթէ գերմանիոյկառավարութիւնը տօնախմբութիւն սարքէր նշելուհամար Հիթլէրի ներխուժումը եւ գրաւումը Ֆրան-սայի ու Հիթլէրի յաղթական մուտքը Փարիզ, Հրկի-զումի (Հոլոքոսթի) օրը: Անտեղի է նոյնիսկ խօսիլ այդ

մասին:Օգտագործենք այն իրողութիւնը որ Թուրքիա կա-

նուխէն սկսաւ յայտնաբերել հակափրոփականտի իրդաւադրութիւնը: Մենք տակաւին ունինք երեք ամ-սըւայ ժամանակաշրջան մը համահայկական ուժե-րով համապատասխան վրդովումի ուժեղ ալիքովողողելու միջազգային լրատուամիջոցները: ԱրդէնՀայաստանի նախագահը պատշաճօրէն եւ բաւա-կանին քաջաբար պատասխանած է վարկաբեկիչհրաւէրին որ ուղարկուած էր Էրտողանի կողմէ:

Այս հակիրճ ներկայացումը ինքնաբուխ կերպովորոշեցի բաժնել անձերու ոչ ամբողջական ցանկիմ ը , ո ր ո ն ք պ ի տ ի կ ա ր ե ն ա ն ի ր ե ն ց մ ի ջ ո ց ն ե ր ո վյ ա ռ ա ջ ա ց ն ե լ մ ի ջ ա զ գ ա յ ի ն հ ա կ ա զ դ ե ց ո ւ թ ի ւ ն մ ըե ւ կ ա ր ո ղ ա ն ա ն ք մ ե ն ք ՝ Ս փ ի ւ ռ ք ի մ է ջ ո ղ ո ղ ե լ ո ւլ ր ա տ ո ւ ա մ ի ջ ո ց ն ե ր ո ւ հ ա մ ա շ խ ա ր հ ա յ ի ն ց ա ն ց ըգ ա ն ա տ ա յ է ն Մ ի ա ց ե ա լ ն ա հ ա ն գ ն ե ր , Ֆ ր ա ն ս ա ,Անգլիա, Լիբանան եւ աշխարհի մնացեալ մասերը,լրագրական հակազդեցութիւն մը յառաջացնելովԿ ա լ ի փ ո լ ի ի խ ե ղ կ ա տ ա կ ո ւ թ ե ա ն ն կ ա տ մ ա մ բ : Ա յ սա շ խ ա տ ա ն ք ը կ ը պ ա հ ա ն ջ է պ ա տ ր ա ս տ ո ւ թ ի ւ ն ըպատշաճ բանաձեւի մը եւ որոշ ֆինանսաւորում մը:

Կ’ուզե՞նք, կարո՞ղ ենք եւ պիտի կարենա՞նք հա-մազգային տարողութեամբ ընդունիլ այս մարտա-հրաւէրը:

Անկեղծօրէն՝ ԴՈԿտ. ԱՐշԱՒԻՐ ԿէօՆճԵԱՆ

Տոքթ. Արշաւիր Կէօնճեան գիտութեան եւ թէքնո-լոժիի բնագաւառներուն մէջ համաշխարհային հեղի-նակութիւն մըն է եւ վաստակաւոր գործիչ մը հայՍփիւռքի մէջ աւելի քան 50 տարիներէ ի վեր քաղա-քական, մշակութային, եկեղեցական, կրթական եւհրապարակագրական մարզերէ ներս:

ԿՈՉ ՀԱՅՐԵՆԱԿԻՑՆԵՐՈՒՍ

ՀԱղորդԱգրուԹԻւն

ն.Ս.Օ.Տ.Տ. գարեգին Բ. Ամենայն ՀայոցԿաթողիկոսի ուղերձը Հայոց Բանակի օրուայ առիթով

Մ ա յ ր Ա թ ո ռ Ս ո ւ ր բ Է ջ մ ի ա ծ ն ի ցԲանակի օրուայ առիթով, Հայրա-պ ե տ ա կ ա ն Մ ե ր օ ր հ ն ո ւ թ ի ւ ն ն ո ւշնորհաւորանքներն ենք բերում իսփիւռս աշխարհի համայն մեր ժո-ղովրդին, հայոց բանակի քաջարիզօրավարներին եւ զինուորներին:

Մեր ժողովրդի պարծանքն է պա-տերազմական հերոսամարտերումձ ե ւ ա ւ ո ր ո ւ ա ծ ո ւ ա մ ր ա պ ն դ ո ւ ա ծհայոց բանակը, որ մեր նոր պատ-մութեան վճռական պահին հայրե-նասէր սրտով եւ քաջակորով ոգովմեծ յաղթանակներ նուաճեց՝ յանունՀայաստանում եւ Արցախում մերժողովրդի ազատ եւ խաղաղ կեան-քի:

Այսօր էլ հայոց բանակի մշտար-թուն ծառայութեամբ ապահով ենմեր երկրի սահմանները: Շնորհիւ

մեր զինուորների եւ զօրավարներին ո ւ ի ր ո ւ մ ի ո ւ հ ա ւ ա տ ա ւ ո ր հ ո գ ո ւարիութեան՝ կանխւում են մեր ժո-ղ ո վ ր դ ի խ ա ղ ա ղ ե ւ բ ն ա կ ա ն ո նկեանքը խափանող ոտնձգութիւն-ներն ու վտանգները:

Մեր մարտիկների փառապանծծառայութեան բարձր գնահատան-քով Մեր աղօթքն ենք վերառաքումա ռ Ա մ ե ն ա կ ա լ ն Ա ս տ ո ւ ա ծ , ո ր Ի րխ ա ղ ա ղ օ թ ե ւ ա ն ն ե ր ո ւ մ ը ն դ ո ւ ն իյ ա ն ո ւ ն հ ա յ ր ե ն ե ա ց զ ո հ ո ւ ա ծ մ ե րհ ե ր ո ս զ ա ւ ա կ ն ե ր ի հ ո գ ի ն ե ր ը ե ւա պ ա ւ է ն լ ի ն ի ո ւ զ օ ր ա ց ն ի Հ ա յ ո ցԲանակի արիասիրտ սպաներին ուզ ի ն ո ւ ո ր ն ե ր ի ն ՝ ի ս է ր հ ա յ ր ե ն ե ա ցիրենց նուիրական կոչման մէջ:

Թ ո ղ Փ ր կ ի չ մ ե ր Տ է ր ը ՝ Յ ի ս ո ւ սՔ ր ի ս տ ո ս , Ի ր հ ա ն ա պ ա զ օ ր հ ն ո ւ -թեան ներքոյ խաղաղ ու անվրդով

պ ա հ ի Հ ա յ ր ե ն ի մ ե ր ե ր կ ի ր ը ե ւապահով ու բարօր կեանք պարգեւիբարեպաշտ մեր ժողովրդին:

LUNDI 9 FEVRIER 2015 - MONDAY FEBRUARY 9, 2015 • ABAKA • 3

ԱՐԱՐԱՏ ԲՆԱԿԱՐԱՆՆԵՐ (ԱԲ)

ՀՕՄ-ի ձեռնարկութեամբբժշկական դասախօսութիւնշաքարախտի մասին

Ներկայ են Բժ. Ճոնի Ա յնթապլեան եւ դեղագործ Քրիստափոր Մա-նուկեան՝ օրուան հրաւիրուած երիտասարդ դասախօսները: Հոն են նաեւՀՕՄի Տիկիններէն Պուլկարեան, Շահինեան, Տէր Խաչատուրեան ու ԱԲիտնօրէն Ազատ Թէմիզճեան, Հայ Տունէն Սիլվիկը, Սիլվա Գույումճեան եւհիւրեր: Ահա բնակիչներս կը հաւաքուինք անտարբեր, սակայն ծանօթդէմքեր տեսնելով հետզհետէ կ’ուրախանանք:

Ա ր դ ա ր ե ւ , պ ա ս տ ա ռ ի ն վ ր ա յ ծ ա ղ ր ա ն կ ա ր ն ե ր ո վ ե ւ պ ա ր զ բ ա ց ա տ -ր ո ւ թ ի ւ ն ն ե ր ո վ ս ո ր վ ե ց ա ն ք շ ա ք ա ր ա խ տ ի տ ի պ 1 ի ե ւ 2 ի տ ա ր բ ե ր ո ւ -թիւնները, տարիքի համեմատ դարմանումները, ինսուլինը իբր բանալի շա-քարը ուժանիւթ դարձնելու, սիրտէն որքան հեռու գտնուող այնքան աւե-լիով չորցած երակներ ուր ինսուլինը չի հասնիր, որուն հետեւանքով աչքիեւ ոտքի ներբանին յատուկ ուշադրութեան կարեւորութիւնը: Սննդա-ռութեան համար՝ մէկ բռունցք եւ ոչ աւելի ածխաջրատներ (carbohydrate),երկու ափ բանջարեղէն, մէկ ափ բնասպիտ (protein) եւ բթամատիդ ծայրինչափով իւղ:

Սորվեցանք մարզանքին կարեւորութիւնը, ճերմակ ու սեւ շաքարին,մ ե ղ ր ի ն ե ւ պ տ ո ւ ղ ի հ ի ւ թ ե ր ո ւ ն , ս ե ւ ո ւ ճ ե ր մ ա կ հ ա ց ի ն ս ն ո ւ ն դ ը : Հ ե -տաքրքրական էր մանաւանդ բնակիչներուն հարցումները, օրինակի հա-մար շաքարախտի ժառանգականութիւն, ախտանշաններ, լեարդի հետ կա-պակցութիւն, դարմանական զանազան դեղեր, նստած դիրքի մէջ մար-զ ա ն ք ն ե ր : Մ ե ր բ ա ն ա խ օ ս ն ե ր ը ո չ մ ի ա յ ն հ ա մ բ ե ր ո ւ թ ե ա մ բ ա յ լ լ ա ւ ա -տեսութեամբ մեր հարցումներուն գոհացուցին: Կ’ակնկալենք նման հան-դիպումներ:

Շնորհակալութիւն բոլորին:Հիւրասիրութիւնը կատարեալ էր:

Ք. ՏՐԴԱՏԵԱՆ ԳՈՒՅՈՒՄՃԵԱՆ

ՀՐԿԻԶՈՒԵՑԱՒ ՄՈՒՍՈՒԼԻՀԱՅԿԱԿԱՆ ԵԿԵՂԵՑԻՆ

«Արմէնփրէս» կը տեղեկացնէ թէՅունուար 27-ին «Իսլամական Պե-տութիւն» կոչուած ահաբեկչականկազմակերպութիւնը հրկիզեց Հիւ-սիսային Իրաքի երբեմնի հայաշատՄուսու լ քաղաքի հայկական եկե-ղ ե ց ի ն , ո ր կ ա ռ ո ւ ց ո ւ ա ծ է ր ե ր կ ո ւտարի առաջ: Նոր եկեղեցւոյ ետինգ տ ն ո ւ ո ղ հ ի ն ե կ ե ղ ե ց ի ն կ ը մ ն ա յկանգուն : Նոր եկեղեցիին կառու -

ցումէն անմիջապէս ետք, տակաւինպաշտօնական բացումը չկատար-ւած, եկեղեցին կողոպտուած էր եւպայթեցուած: Յուլիս 2014-ին ահա-բ ե կ ի չ ն ե ր ը գ ր ա ւ ա ծ ե ն Մ ո ւ ս ո ւ լ ը :Խ ո ւ ս ա փ ե լ ո ւ հ ա մ ա ր հ ա լ ա ծ ա ն ք -ն ե ր է , Մ ո ւ ս ո ւ լ ի Ք ր ի ս տ ո ն ե ա ն ե ր ը ,ներառեալ հայերը, զանգուածայինկերպով լքած էին Մուսու լը եւ հե-ռացած էին:

Կ ո տ ա յ ք ի մ ա ր զ ի ը ն դ հ ա ն ո ւ րի ր ա ւ ա ս ո ւ թ ե ա ն դ ա տ ա ր ա ն ը 2 0Հոկտեմբեր 2013- ին տեղի ունեցածվթարի գործով մեղաւոր ճանչցաւդերասան Վարդան Պետրոսեանը`զայն դատապարտելով 5 տարուանազատազրկման` 2 տարի զրկելովմ ե ք ե ն ա յ վ ա ր ե լ ո ւ ի ր ա ւ ո ւ ն ք է ն :“Արմէնփրես”- ի հաղորդմամբ` այսմասին յայտնի դարձաւ Յունուար29- ին Կոտայքի մարզի ընդհանուրի ր ա ւ ա ս ո ւ թ ե ա ն դ ա տ ա ր ա ն ի դ ա -տաւոր Վաղինակ Մկրտչեանի կա-յացուցած վճիռէն:

Կալանաւորումը պիտի հաշուի 6Ն ո յ ե մ բ ե ր 2 0 1 3 - է ն ` դ ա տ ա վ ճ ի ռ ըուժի մէջ մտնելէն ետք:

Կոտայքի մարզի ընդհանուր իրա-ւասութեան դատարանին մէջ Յուն-ւար 16- ին տեղի ունեցած նիստին

դ ա տ ա խ ա զ Ա ր թ ո ւ ր Ս ա ր գ ս ե ա նհանդէս եկած էր մեղադրական ճա-ռ ո վ ե ւ պ ա հ ա ն ջ ա ծ է ր Վ ա ր դ ա նՊետրոսեանը դատապարտել 6 տա-րի 6 ամիս ազատազրկման:

Վարդան ՊետրոսեանԴատապարտուած է 5 ՏարուանԲանտարկութեան

Հայկական Բանակի զինծառայող մըինքզինք կախած է

Հ ա յ ր ե ն ի լ ր ա տ ո ւ ա կ ա ն ա ղ բ ի ւ ր ն ե ր կ ը հ ա ղ ո ր դ ե ն , ո ր Ե ր ե ւ ա ն ի մ է ջգտնուող զօրամասերէն մէկուն մէջ զինծառայողի դիակ յայտնաբերուած է:Աւելի ուշ պարզուած է, որ  Հայկազ Բարսեղեան անունով զինծառայողըինքզինք կախած է:

Քոպանէ (Արապ Բունար)ազատագրուած

«Իս լա մական Պե տու թեան» ահա բեկիչ նե րուն դէմ քրտա կան ու ժե րումղած 60-օրեայ բուռն պայ քա րէն ետք, ազա տագ րուած է Յու նուար 26-ին:Սու րիոյ հիւ սի սը գտնուող քրտա կան այս քա ղաքին ազա տագ րումին հա -մար պայ քա րող Քիւրտե րը՝ իրենց հա կառա կորդնե րէն նուազ լաւ սպա -ռազի նուած էին: Կը կարծուի թէ Քիւրտե րը իրենց այ ս ար ձա նագ րած յա -ջողու թիւնը մա սամբ կը պար տին «Շառ լի Հէպ տօ»ի եւ հրէական հան րա -վաճա ռատան դէմ գոր ծուած ահա բեկ չա կան արարքնե րուն: Ահա բեկ չա կանայդ գոր ծո ղու թիւննե րէն ետք, դաշ նա կից ու ժե րը շատ աւե լի խիստ ռմբա -կոծումնե րու ձեռ նարկած են. յարձակումները կատարուած են շատ աւե լիբ ծ ա խ ն դ ր օ ր է ն , ց ա մ ա ք է ն պ ա յ ք ա ր ո ղ Ք ի ւ ր տ ե ր ո ւ ն հ ե տ ն ե ր դ ա շ ն ա կկերպով: Քո պանէի կռիւ նե րը 1800 մե ռեալ պատ ճա ռած են, 1000ը՝ ճի -հատա կան նե րու շար քե րէն: Քիւրտերը ցնծու թեան մեծ ցոյ ցեր կատարածեն Սու րիոյ եւ Թուրքիոյ հա րաւ-արե ւելեան շրջան նե րուն մէջ:

Ամենայն Հայոց Կաթողիկոսիհարցազրոյցը սփռուած էԵգիպտական հեռուստաալիքի եթերով

Եգիպտոսի «Ալ Եաում» հեռուս-տաընկերութիւնը եթեր հեռարձա-կած է Ամենայն  Հայոց Կաթողիկոսիհետ հարցազրոյցը: Յառաջիկայինեթերի վրայ կ’ըլլան նաեւ ՀՀ  սփիւռ-քի նախարար Հրանոյշ Յակոբեանի,ՀՀ ցեղասպանութեան  թանգարան-հիմնարկի տնօրէն Հայկ Դեմոյեանիեւ  շարք մը այ լ անձանց հետ  հար-զազրոյցները:

Երկու շաբաթ շարունակ յատուկառաքելութեամբ Հայաստանի մէջկը գտնուէին Եգիպտոսի քանի մըհեռուստաընկերութիւններու  խումբմ ը ա շ խ ա տ ա կ ի ց ն ե ր , ո ր ո ն ց ն պ ա -տակն էր  եգիպտական լսարանին փոխանցել Հայաստանի մասին տպա-ւորութիւններն ու տեղեկատուութիւնը:

4 • ABAKA • LUNDI 9 FEVRIER 2015 - MONDAY FEBRUARY 9, 2015

Հայ քննիչները վերջապէս յաջողած ենհարցաքննել ռուս զինուորը

Յունուար 21ին, Գիւմրիի մէջ տե -ղի ու նե ցած է վեցամ սեայ Սե րիոժաԱւե տիսեանի յու ղարկա ւորու թիւնը:Հ ա յ ա ս տ ա ն ի չ ո ր ս կ ո ղ մ ե ր է ն հ ա -զ ա ր ա ւ ո ր ն ե ր փ ո ւ թ ա ց ա ծ ե ն յ ա ր -գ ա ն ք ի ի ր ե ն ց տ ո ւ ր ք ը մ ա տ ո ւ ց ա -նելու դժբախտ երա խային: Ներ կայգտնո ւած են նաեւ կա ռավա րու թեանա ն դ ա մ ն ե ր , ե ր ե ս փ ո խ ա ն ն ե ր , ք ա -ղաքա կան դէմ քեր:

Միւս կող մէ, հայ քննիչ նե րը վեր -ջա պէս կրցած են այ ցե լե լ Աւե տիս-եան ըն տա նիքի ոճի րի կաս կա ծեալ Վա լերի Փեր մեաքո վը, որ կը պա հուիռու սա կան 102րդ խա րիսխին մէջ: Հայ կա կան կող մը անոր պաշ տօ նապէսմեղադրանք ներկայացուցած է ՀՀ Պատ ժա կան օրէն քի 104-րդ յօ դուա ծինհիման վրայ, որ կը վե րաբե րի առ նո ւազն եր կու հո գիի դի տումնա ւոր սպա -նու թեան: Հա յաս տա նի քննչա կան յանձնա խումբը հա ղոր դագրու թեամբ մըյայ տա րարած է, թէ ռու ս եւ հայ կա կան քննիչ յա տուկ մար մին մը ստեղ ծը -ւած է՝ եր կու եր կիրնե րու հա մաձայ նութեամբ, բաղ կա ցած հայ եւ ռուս տա -սը քննիչ նե րէ: Ռու սա կան կող մը հա ւաս տիացուցած է, որ թէ հե տաքննու -թիւնը եւ թէ դա տավա րու թիւնը բա ցառա բար տե ղի պի տի ու նե նան Հա -յաստանի մէջ:

Ամօ’թ, Երիտթուրք «Ղասապ»ներունԿողմէ Հայերուն Կոտորածի Օրը ՊիտիՆշենք Իբրեւ Տօն. Օրան

Թուրք յայտնի մտաւորական եւ« Ն ե ր ե ց է ք մ ե զ ի , հ ա յ ե ’ ր » ա ր շ ա -ւ ի կ ա զ մ ա կ ե ր պ ի չ ն ե ր է ն Պ ա ս ք ը նՕրան, թրքական «Ռատիքալ» թեր-թ ի ի ր ս ի ւ ն ա կ ի ն մ է ջ ա ն դ ր ա -դ ա ր ձ ա ծ է ն ա խ ա գ ա հ Է ր տ ո ղ ա ն իկողմէ Ապրիլ 24ը Կալիփոլիի (Չա-ն ա ք ա լ է ) յ ա ղ թ ա ն ա կ ի օ ր ն շ ե լ ո ւ նհետ կապուած խայտառակ յայտա-րարութեան:

Պասքըն Օրան իր գրութեան մէջկ ը ն շ է , ո ր ա յ ս տ ա ր ի , Թ ո ւ ր ք ի ո յնախագահը թրքական արտաքինքաղաքականութեան արգելակնե-ր է ն հ ա ն դ ի ս ա ց ո ղ Ա տ ր պ է յ ճ ա ն իբռնապետ Իլհամ Ալիեւի հետ պիտին շ է Չ ա ն ա ք ա լ է ի ճ ա կ ա տ ա մ ա ր տ իօր:

«Ամէն տարի Մարտ 18-ին նշուողա յ դ ի ր ա դ ա ր ձ ո ւ թ ի ւ ն ը ա յ ս տ ա ր իպ ի տ ի ն շ ո ւ ի Ե ր ի տ թ ո ւ ր ք « ղ ա -սապ»ներուն կողմէ հայերու դաժանկոտորածներու խորհրդանշականօրը հանդիսացող Ապրիլ 24ին:

Յայտնի լրագրող Ռապըրթ Ֆիսքգրած էր, որ կոտորուած 1.5 միլիոնհ ա յ ե ր ո ւ ո ւ ր ո ւ ա կ ա ն ն ե ր ը պ ի տ իք ա լ ե ն ա ն ո ն ց կ ո ղ ք ի ն : Պ է տ ք էգետինը մտնենք: Լաւ, կ’անտեսենք

ա յ դ մ ա ր դ ո ց ց ա ւ ե ր ը , բ ա յ ց ե կ է քչծաղրենք:

Ն ա խ ո ր դ տ ա ր ի Է ր տ ո ղ ա ն կ ըց ա ւ ա կ ց է ր կ ո տ ո ր ո ւ ա ծ հ ա յ ե ր ո ւթ ո ռ ն ե ր ո ւ ն , ի ս կ ա յ ս օ ր ա ն ո ր ա յ սխայտառակութիւնը մարդս կը փշա-քաղեցնէ: Հայաստանի նախագա-հ ը Ա պ ր ի լ 2 4 - ի ն կ ը հ ր ա ւ ի ր է Չ ա -նաքալէ : Ի՞նչ է սա: Ի՞նչ տեսակիամօթ: Որոշ անձերու համար հաս-կընալի լեզուով ըսեմ՝ ի՞նչ մեղք էս ա : Թ ա տ ե ր ա կ ա ն ն ե ր կ ա յ ա ց մ ա նպատրաստ էինք, բայց այս ամօթըշ ա ’ տ ե ղ ա ւ » . Գ ր ա ծ է Պ ա ս ք ը նՕրան:

Սփիւռքի նախարարութիւն այցելեցինՌումինիայում ՀՀ դեսպանը եւՎարուժան Ոսկանեանը

ՀՀ Սփիւռքի նախարար Հրանոյշ Յակոբեանն Ռումինիայում Հայաս-տանի Հանրապետութեան արտակարգ եւ լիազօր դեսպան Համլէթ Գաս-պարեանին եւ Ռումինահայ պետական-քաղաքական գործիչ, տնտեսա-գիտութեան դոկտոր, գրող Վարուժան Ոսկանեանին:

Ողջունելով ներկաներին՝ ՀՀ Սփիւռքի նախարար Հրանոյշ Յակոբեանըկարեւորեց Ռումինիայի հայ համայնքի եւ դիւանագիտական ծառայութեանհամակարգուած ու արդիւնաւէտ աշխատանքը, յատկապէս՝ Հայոց Ցե-ղասպանութեան 100-րդ տարելիցին նուիրուած միջոցառումների կազ-մակերպման ուղղութեամբ:

Դեսպան Համլէթ Գասպարեանը նշեց, որ յառաջիկայում եւս հետաքրքիրմիջոցառումներ են նախատեսուած, այդ թւում՝ ռումինահայ մշակութայինժառանգութեան ցուցահանդէսը՝ «Արարատից Կարպատներ» խորագրով,Յակոբ Սիրունու 125 ամեակին նուիրուած գիտաժողով Ռումինիայի Գի-տութիւնների Ակադեմիայում, Ռումինիայի հայ համայնքի պատմութեանընուիրուած ցուցահանդէս Պուխարեստի թանգարանում:

Խ օ ս ո ւ ե ց ն ա ե ւ Ռ ո ւ մ ի ն ի ա յ ի հ ա յ հ ա մ ա յ ն ք ի խ ն դ ի ր ն ե ր ի ե ւ ձ ե ռ ք -բերումների մասին: Քննարկուեցին Չեռնոգորիայում հայկական համայնքիկազմակերպման հեռանկարները: Նախանշուեցին համատեղ անելիքներ,հետագայ համագործակցութեան այլ հարցեր:

Ռումինիայի պետական, հասարակական գործիչ, Հայոց միութեան նա-խագահ, Ռումինիայի Գրողների միութեան առաջին փոխնախագահ, ճա-նաչուած գրող Վարուժան Ոսկանեանը ներկայացրեց իր «Շշուկների մատ-եան» վէպի երրորդ նորացուած հրատարակութիւնը:

2009 թ. հրատարակուած «Շշուկների մատեան» (Cartea soaptelor)վ է պ ը , հ ա մ ա ր ո ւ ե լ է Ռ ո ւ մ ի ն ի ա յ ի տ ա ր ո ւ ա յ լ ա ւ ա գ ո յ ն գ ր ա կ ա ն ս տ ե ղ -ծագործութիւնը եւ ստացել է Ռումինական Ակադեմիայի 2009թ. գրականգլխաւոր մրցանակը: Վէպը ներկայացուել է Գրքի միջազգային մի շարքտօնավաճառներում, արժանացել եւրոպական գրական աշխարհի, մամուլիեւ ընթերցողների ուշադրութեանը: «Շշուկների մատեան» վէպը թարգ-մանուել է բազմաթիւ լեզուներով:

Ձախէն՝ Դոկտ. Վարուժան Ոսկանեան, նախարարը, դեսպան ՀամլէթԳասպարեան

Արցախ Ատրպէյճանէն Աւելի Ազատ Է.«Ֆրիտըմ Հաուս»

ԵՐԵՒԱՆ, «Արմէնփրէս». - Ամե-ր ի կ ե ա ն հ ե ղ ի ն ա կ ա ւ ո ր « Ֆ ր ի տ ը մՀաուս» իրաւապաշտպան կազմա-կերպութիւնը հրապարակեց «Ազա-տութիւնը աշխարհի մէջ. 2015» իրտ ա ր ե կ ա ն զ ե կ ո ւ ց ո ւ մ ը , ո ր կ ը վ ե -րաբերի աշխարհի տարբեր երկիր-ներու մէջ քաղաքական իրաւունք-ներուն եւ քաղաքացիական ազա-տութեան հարցերուն։

Փաստաթուղթին մէջ կը նշուի, որա մ բ ո ղ ջ ա շ խ ա ր հ ի ն մ է ջ ա ր ձ ա -նագրուած է ազատութեան մակար-դակի համատարած անկում։ Զեկու-ց ո ւ մ ի հ ե ղ ի ն ա կ ն ե ր ը կ ը ն շ ե ն , ո րժողովրդավարութեան գաղափարա-խօսութիւնը վերջին 25 տարուանընթացքին կը գտնուի ամէնէն լուրջսպառնալիքին տակ։

Դ ի տ ե լ ո վ կ ա զ մ ա կ ե ր պ ո ւ թ ե ա նկազմած աղիւսակը՝ կարելի է տես-նել, որ Հայաստանը, Լեռնային Ղա--րաբաղը, Վրաստանն ու Թուրքիանճ ա ն չ ց ո ւ ա ծ ե ն մ ա ս ա մ բ ա զ ա տ ,մ ի ն չ դ ե ռ Ա տ ր պ է յ ճ ա ն ը , Ի ր ա ն ն ո ւՌ ո ւ ս ի ա ն ա ն ա զ ա տ ե ր կ ի ր ն ե ր կ ը

նկատուին։«Ֆրիտըմ Հաուս»ի փորձագէտնե-

ր ը ա ր ձ ա ն ա գ ր ա ծ ե ն , ո ր տ ն տ ե -ս ա պ է ս հ զ օ ր ո ւ ի ր ե ն ց տ ա ր ա ծ ա -շըրջանին մէջ ազդեցիկ դիրք ունե-ցող շարք մը պետութիւններ, որոնցշարքին են՝ Ռուսիան, Թուրքիան ուԱտրպէյճանը, ազատութեան առու-մ ո վ ն ա հ ա ն ջ ա ր ձ ա ն ա գ ր ա ծ ե ն ։Հ ե ղ ի ն ա կ ն ե ր ը կ ը ն շ ե ն , ո ր թ է ե ւբռնապետական Ատրպէյճանի մէջք ա ղ ա ք ա կ ա ն ի ր ա ւ ո ւ ն ք ն ե ր ո ւ ե ւք ա ղ ա ք ա ց ի ա կ ա ն ա զ ա տ ո ւ թ ե ա նհետ կապուած իրավիճակը կայունկերպով կը վատթարանայ, այնուա-մենայնիւ, միջազգային ընտանիքըչի քննադատեր Պաքուն՝ վերջինիսունեցած ուժանիւթային հարստու-թիւններուն պատճառով։

Ընդհանուր առմամբ, զեկուցու-մին մէջ ներառուած է 195 երկիր,ո ր մ է 8 9 - ը ՝ ( 4 6 ա ռ հ ա ր ի ւ ր ը ) ,ճանչցուած է ազատ, 55-ը (28 առհարիւրը)՝ մասամբ ազատ, իսկ 51-ը(26 առ հարիւրը)՝ անազատ։

Հայերը Սթամպուլի Շիշլիի հայկականգերեզմանատան սեփականութեանիրաւունքը ստացան

Ս թ ա մ պ ո ւ լ ի Շ ի շ լ ի թ ա ղ ա մ ա ս ի նվ ր ա յ 7 0 0 մ ի լ ի ո ն թ ր ք ա կ ա ն լ ի ր ա յ( շ ո ւ ր ջ 2 8 6 մ ի լ ի ո ն Ա Մ Ն տ ո լ ա ր )արժողութեամբ պատմական հայկա-կ ա ն գ ե ր ե զ մ ա ն ա տ ա ն տ ա ր ա ծ ք իս ե փ ա կ ա ն ո ւ թ ե ա ն ի ր ա ւ ո ւ ն ք ը 8 0տարի անց վերադարձուած է Պէյօղ-լուի Սուրբ Երրորդութիւն հայկականեկեղեցւոյ հիմնադրամին:

Հայկական պատմական գերեզմանատունը ունի 41 հազար 950 քա-ռակուսի մեթր տարածք: Սուրբ Երրորդութիւն հայկական եկեղեցւոյ հիմ-նադրամը Շիշլիի հայկական Գրեգորեան գերեզմանատան տարածքի վե-րադարձին համար Հիմնադրամներու գլխաւոր վարչութեան դիմած էր դեռ2011 թուականին: Հայկական հիմնադրամի ներկայացուցիչ Սիմոն Չէքեմընշած է, որ կայացուած որոշումը շատ  ուրախացուցած է զիրենք:

Թէեւ նախապէս գերեզմանատան սեփականութեան փաստաթուղթերըչեն եղած հայերուն մօտ: Թուրքիոյ հիմնադրամներու գլխաւոր վարչու-թիւնը 2012 թուականին Շիշլիի` 40 հազար 500 քառակուսի մեթր տա-րածք ունեցող հայ կաթոլիկներու գերեզմանատունը վերադարձուցած էրՍուրբ Յակոբ հիւանդանոցի հիմնադրամին, իսկ 42 հազար քառակուսիմ ե թ ր ա յ լ տ ա ր ա ծ ք մ ը , ո ր ո ւ ն մ է ջ ե ղ ա ծ է ն ա ե ւ Զ է յ թ ի ն պ ո ւ ր ն ո ւ իմարզադաշտը, վերադարձուցած էր Սուրբ Փրկիչ հայկական հիւանդանոցիհիմնադրամին:

|AKOB WARDIWAÂ:AN

Միհրան (1899-1964) Տէօրթ եոլիցի ընտա-նիքի զաւակ, մտաւորական յատկութիւններովօժտուած, Սուրիական Հանրապետութեան մէջկառավարիչի պաշտօն ստացած, քաղաքականգործիչ եւ կուսակցական ազնիւ ղեկավար մընէ ր ։ Մ ի ջ ի ն Ա ր ե ւ ե լ ք ի գ ա ղ ո ւ թ ն ե ր ո ւ ն ե ւ յ ա տ -կապէս աւելի ուշ` ծանօթ լիբանան-Սուրիա հա-յ ո ւ թ ե ա ն մ օ տ ի ր Դ ա ւ ի թ Պ ա ր ս ա տ ի կ է ն ծ ա ծ -կանունով։ Ան փնտռուած սիւնակագիրն էր Պէյ-ր ո ւ թ ի « Զ ա ր թ օ ն ք » օ ր ա թ ե ր թ ի ն ։ Ը ն թ ե ր ց ո ղ ըԳերսամ Ահարոնեանի խմբագրականէն առաջ կըկարդար իր «Պարսատիկէն …»ը եւ արդէն կըդառնար օրուան խօսակցութեան նիւթը որքա´նիր գաղափարի ընկերներուն համար, աւելիով` իրհակառակորդներուն մօտ։

Գուշակութի՞ւն թէ մարգարէութիւն էր իր այսգրութիւնը կէս դար առաջ Մեծ եղեռնի յիսնամ-եակի նախօրէին գրուած Սեպտեմբեր 10, 1964-ին։

Պէտք չէ´ այս ժողովուրդը տոփէ ընել երազով,բանաստեղծութեամբ, բաղձանքներով եւ յոյսովթէ` Մեծ Եղեռնի 50-ամեակին առթիւ պապենա-կան ժառանգութեան վերատիրանալու առնչու-թեամբ մեր նախաձեռնութիւնները անպայմանյաջողութեամբ պիտի պսակուին։ Կարեւորը մերդատը ժամանցումի չենթարկելն է եւ հաստատելըա ն ո ր ա ն կ ո ր ն չ ե լ ի ո ւ թ ի ւ ն ը յ ա յ ս մ հ ե տ է մ ի ն չ ե ւյաւիտեան։ Եւ մեր այս հաւատքին փոխանցումընոր սերունդներուն։

Մինչեւ հիմա բարի, այդ կատարուեցաւ եւ յետեղեռնեան պատուական սերունդը կրցա´ւ փո-խանցել այդ ժառանգութիւնը հայութեան նորսերունդին։ իսկ հիմա կու գայ չարիքին արմատըե ր բ Տ է ր Ս տ ե փ ա ն ե ա ն կ ը շ ա ր ո ւ ն ա կ է գ ր ե լսրտցաւօրէն իր այս տողերը։

Որովհետեւ, որքան ատեն որ Արեւմուտքը եւյատկապէս Ուաշինկթըն կը պնդեն թէ` «Ամերի-կայի ապահովութեան սահմանները կ ’անցնիննաեւ Կարսի բերդէն եւ թէ` Պետական Քարտու-ղարութիւնը կառչելով Թրումընեան Վարդապե-տութեան, կ’երաշխաւորէ Թուրքիոյ սահմաննե-ր ո ւ ն ա ն ձ ե ռ ն մ խ ե լ ի ո ւ թ ի ւ ն ը ե ւ ա ն ո ր հ ո ղ ա յ ի նա մ բ ո ղ ջ ա կ ա ն ո ւ թ ի ւ ն ը , ե ւ կ ը փ ա ս տ ա ր կ է թ է `հայկական հողային պահանջները արդարաց-ն ո ղ ց ե ղ ա գ ր ա կ ա ն պ ա յ մ ա ն ն ե ր գ ո յ ո ւ թ ի ւ ն

չունին, ըլլալէ դադրած են ներկայիս»։ Անքարայօժար կամքով թիզ մը հող չի զիջիր, չի կրնարզիջիլ ի նպաստ մեզի։

Այսօր աշխարհ գիտէ թէ ինչու համար եւ ինչ-պէս «ցեղագրական պայմանները» չքացուած ենհայկական հողերէն։ Եւ սակայն …

ու այսօր, չէ ՞ որ ցուրտ Պատերազմը Խոր-հըրդային Միութեան փլուզումով վերջ գտած էայլեւս եւ Թրումընեան Վարդապետութիւնն ալապաժամ դարձած է։ Չէ՞ որ արդարադատ Ամե-րիկան աշխարհի մէջ ազատական ու ռամկա-վարական սկզբունքները եւ մանաւա´նդ մարդ-կ ա յ ի ն ի ր ա ւ ո ւ ն ք ն ե ր ը պ ա շ տ պ ա ն ե լ ո ւ հ ա մ ա րմինչեւ արաբական անապատներն ու ծոցերը եւԱֆղանիստանի տափաստաններն ու Փաքիս-տ ա ն ի լ ե ռ ն ե ր ը ի ր ե ր ի տ ա ս ա ր դ ն ե ր ը կ ը ղ ր կ էամերիկացիներու ժողովուրդին թրիլիոններուհասնող ծախսովն իսկ։ Չէ՞ որ նոյն Միացեալն ա հ ա ն գ ն ե ր ո ւ ն ա խ ա գ ա հ ը Վ ո ւ տ ր օ ո ւ ի լ ս ը նԱռաջին Աշխարհամարտէն ետք գծած էր այդ«ցեղագրական» քարտէսը ծանօթ իր ուիլսընեան

սահմաններով։ Չէ՞ որ այս օրերուն փոքրաթիւեզիտիներ ու ասորիներ փրկելու համար Ամե-րիկան կրնայ իր զինեալ ուժերը ղրկե լ իրաք,ազատագրելու համար փոքրամասնութիւնները։Չէ՞ որ, չէ՞ որ, ու … չէ´ որ։

Ս ա կ ա յ ն , ա յ ս մ ի ջ ա զ գ ա յ ի ն ք ա ղ ա ք ա կ ա նվերլուծումէն անդին Դաւիթ այդ գրութենէն քանիմը ամիս առաջ` Յունիս 1964ին կը կատարէրհայկականօրէն միակ եւ անյեղլի ճշմարտութիւնմը հետեւեալ կերպով.

Հայաստանը պիտի ապրի, որքան որ կրնայ,Սփիւռքը պիտի, մոմի պէս հատնումով, մեռնի,

շիջի,Սփիւռքը քաղաքական ուժ չէ ´ , ու չի կրնար

ըլլալ։

Որովհետեւ երբ հայը արդէն ֆիզիքական, նիւ-թ ա կ ա ն ե ւ բ ա ր ո յ ա կ ա ն հ ա ն գ ս տ ա ւ է տ ո ւ թ ե ա նհասնելէ ետք, դուն չես կրնար գնչույացած հո-գիով ու մտայնութեամբ եւ նաեւ լեվանթէ դար-ձած հայը, օր մը առաջնորդել հայրենիք` յանունա զ գ ա ս ի ր ո ւ թ ե ա ն ե ւ հ ա յ ր ե ն ա պ ա շ տ ո ւ թ ե ա ն ։Մարդը իր մորթին եւ ստամոքսին ապահովու-թիւնը փնտռող անասուն ըլլալէ չէ դադրած տա-կ ա ւ ի ն ` հ ա կ ա ռ ա կ ք ա ղ ա ք ա կ ր թ ո ւ թ ե ա ն բ ո լ ո րաստիճաններէն անցած ըլ լալուն` յաջող քննու-թիւն տալով։

Ահա´ կէս դար ետք, մեր աւանդական հայկա-կանութենէն շատ բան փոխուած է ժողովուրդինմտայնութեան մէջ։ Ազգահաւաքը, դժբախտա-բար, այլեւս տեղ չունի նոր սերունդներու ապա-գայի ծրագիրներուն մէջ։ Այո´ Հայ Դատի համարտանիլ աշխատանք, սակայն մնալ իրենց հան-գիստ տուներուն եւ ապարանքներուն մէջ։ Վեր-ջին միջնաբերդը` Միջին Արեւելքի մեր հայրե-նամերձ գաղութներն էին եւ անոնք ալ պարպուե-ցան։ ի՜նչ մնաց Պէյրութէն, Հալէպէն, Թեհրանէն,Պաղեստինէն, Գահիրէէն… աւելի քան մէկ միլիոնհայութենէն հազիւ 150 հազար հայութիւն մը։Վե´րջ։

իսկ հապա այն մարդկային ահաւոր արիւնա-հեղութիւնը Հայաստանէն երբ արդէն աւելի քանմէկ միլիոն հայեր լքած են հայրենիքը եւ տա-րածուած` աշխարհի ամէն կողմ։

եւ վերջապէս ան կ’եզրափակէ գրելով.Շար. էջ 14

LUNDI 9 FEVRIER 2015 - MONDAY FEBRUARY 9, 2015 • ABAKA • 5

Տիար Յարութիւն եսայեանի Ծննդեան Տօնակատարութիւն Թէքէեան Մշակութային Կեդրոնէն ներս

MATAJ B& MAMOUR:AN

ուրբաթ 19 Դեկտեմբեր 2014-ին,Թորոնթոյի Թէքէեան Մշակութայինվարչութիւնը, իր Կեդրոնի սրահինմէջ շքեղ ճաշկերո յթով մը տօնա-խ ը մ բ ե ց ի ն մ ի ո ւ թ ե ա ն ե ր ե ց ա գ ո յ նա ն դ ա մ ն ե ր է ն Տ ի ա ր Յ ա ր ո ւ թ ի ւ նեսայեանի Ծննդեան 92-րդ տարե-դարձը:

Հրաւիրեալներուն շարքին ներ-կ ա յ է ի ն , Ս . ե ր ր ո ր դ ո ւ թ ի ւ ն Հ ա յ ց .Ա ռ ա ք . ե կ ե ղ ե ց ւ ո յ հ ո գ ե ւ ո ր հ ո վ ի ւԱ ր ժ . Տ . Զ ա ր ե հ Ա . Ք հ ն յ . Զ ա ր -գ ա ր ե ա ն , վ ա ր չ ա կ ա ն ա ն դ ա մ ն ե ր ,բ ա ր ե կ ա մ ն ե ր ե ւ մ ի ո ւ թ ե ն ա կ ա նհամակիրներ.

Շ ն ո ր հ ա ւ ո ր ա կ ա ն բ ա ր ե մ ա ղ -թ ա ն ք ն ե ր ո վ ե լ ո յ թ ո ւ ն ե ց ա ն Տ է րԶարեհ Քահանան, Պրն. ԱնդրանիկՉիլինկիրեան, Պրն. Ժիրայր Բէտէր-եան, Պրն. Պետրոս Գոգորեան եւԹ.Մ.Միութեան Ատենապետ Պրն.Գէորգ Թիւթիւնճեան. Ծափողջոյ -ներու եւ բարի տարեդարձի երգիուրախ մթնոլորտի մէջ տեղի ունե-

ց ա ւ տ ա ր ե դ ա ր ձ ի կ ա ր կ ա ն դ ա կ իհատումը Տիար Յարութիւն եսայ-եանի կողմէ, որմէ վերջ ելոյթ ունե-ցաւ շնորհակալական խօսքերով ,Թ . Մ . Մ ի ո ւ թ ե ա ն վ ա ր չ ո ւ թ ե ա ն ե ւներկաներուն:

Ա յ ս ո ւ ր ա խ ա ռ թ ի ւ Թ ո ր ո ն թ ո յ իԹէքէեան Մշակութային Միութեանհ ե տ ե ւ ե ա լ ա զ գ ա յ ի ն ն ե ր ն ո ւ ի ր ա -տըւութիւններ կատարեցին՝ ստորեւկը ներկայացնենք ցանկը:

Տէր եւ Տիկ. Գէորգ Թիւթիւնճեան,120.00 տոլար, Տէր եւ Տիկ. ՀրաչՉալխուտեան, Տէր եւ Տիկ. ԺիրայրԱզնաւուրեան, Տիկ. Սօնա Մէրճի-մէքեան, Պրն. Պերճ լիւլէճեան, Տէրեւ Տիկ. Վահրամ Սալիպեան, Պրն.Ժ ի ր ա յ ր Բ է տ է ր ե ա ն , Տ է ր ե ւ Տ ի կ .Պ ե տ ր ո ս Գ ո գ ո ր ե ա ն , 1 0 0 - ա կ ա նտ ո լ ա ր , Տ է ր ե ւ Տ ի կ . Պ օ ղ ո ս ի շ -խանեան, Պրն. Անտի իտըն, Տէր եւՏիկ. Ալեքսան Պալթայեան, Տէր եւՏիկ. նշան Մաճըլքեան, Պրն. Սար-գ ի ս Չ ի լ ի ն կ ի ր ե ա ն , Պ ր ն . Պ ե տ ր ո սՉինչինեան, Տէր եւ Տիկ. էտի Խուն-կ ա ն ե ա ն , Տ է ր ե ւ Տ ի կ . Վ ա ր ո ւ ժ ա նԳ ա ր ա պ ո ւ լ ո ւ թ , Օ ր դ . Ս օ ն ա Մ ի -

նասեան, Տէր եւ Տիկ. Ժիրայր երէց-եան, Տէր եւ Տիկ. Թորոս Թորոսեան.5 0 - ա կ ա ն տ ո լ ա ր : Տ ի կ . Ա ր փ ի ն էնասար 40.00 տոլար եւ Տէր եւ Տիկ.նշան Մալիզեան 30 տոլար:

Պրն. եսայեան, կը շնորհաւորենք

Ձ ե ր տ ա ր ե դ ա ր ձ ը ե ւ կ ը մ ա ղ թ ե ն քբ ո լ ո ր ս ր տ ո վ բ ա զ մ ա թ ի ւ ն մ ա նա ռ ի թ ն ե ր , ը ն դ ո ւ ն ե լ ո ւ բ ա ր ե կ ա մ -ներու բարեմաղթութիւնները ու ձերգալիք տարիները սահին հանգիստու ապահով:

ԱնցեԱլի ՔԱռուղիներէն

ՄիՀրԱն Տէր ՍՏեՓԱնեԱն ՄեԾ եղեռնի 50-ԱՄեԱԿին ի՞նՉ ԿԸ ԳուՇԱԿէր ԱրԴեՕՔ

6 • ABAKA • LUNDI 9 FEVRIER 2015 - MONDAY FEBRUARY 9, 2015

Հրաշքով փրկուած՝ «Չարլի Հէպտօ»իաշխատակից՝ Մաթիու ՄատէնեանPA|’IK QALA|Y:AN

Աշխարհասփիւռ Հայ ժողովուրդը այս օրերունկը պատրաստուէր ոգեկոչել պոլսահայ նահա-տակ լրագրող՝ Հրանդ Տինքի ութերորդ տարե-լիցը: Այս օրինակ ցուրտ օրեր էին, երբ իմացանքահաւոր գոյժը «ԱԿՕՍ» թերթի գլխաւոր խմբա-գ ի ր , հ ա յ ժ ո ղ ո վ ո ւ ր դ ի ե ր ե ւ ե լ ի մ տ ա ւ ո ր ա կ ա ն -ներէն, որ յայտնի էր իր անվախ ելոյթներով ուհամարձակ յօդուածներով:

Խ օ ս ք ի ա զ ա տ ո ւ թ ե ա ն ջ ա տ ա գ ո վ ն է ր ա ն ,ո ր ո ւ ն գ ր ի չ է ն ծ ո ր ո ղ ա ր տ ա յ ա յ տ ո ւ թ ի ւ ն ն ե ր ըխ ո տ ո ր կ ը հ ա մ ե մ ա տ է ի ն ի ս լ ա մ ծ ա յ ր ա յ ե ղ ա -կաններու սկզբունքներուն : Տինք իր խմբագ-րականներով միշտ կ’ընդգծէր Թուրքիոյ ժողո-վըրդավարացումը, ինչպէս նաեւ Թուրքիոյ մէջխօսքի ազատութիւնը, փոքրամասնութիւններուիրաւունքներու , ընդհանուր առմամբ մարդուի ր ա ւ ո ւ ն ք ն ե ր ո ւ ե ւ յ ա տ կ ա պ է ս Թ ո ւ ր ք ի ո յ մ է ջապրող հայ համայնքի իրաւունքներու հարցը:

Ծայրայեղ իսլամականներուն համար խօսքիազատութիւնը այ լ սահմանում մը ունի, որունպատճառով անոնք յաճախ յարձակման թիրախկը դարձնեն հակաիսլամ քարոզչութեան ռահ-վիրաները:

Անոնց վերջնագոյն թիրախն էր ֆրանսականերգիծական CHARLIE HEBDO թերթի խմբագրա-տունը, երբ Յունուար 7-ին զինուած յարձակումկատարուած էր ֆրանսական հանրայայտ երգի-ծական թերթի փարիզեան խմբագրութեան վրայ:Աշխարհասփիւռ մամուլը ցարդ կ’արձագանգէսոյն ահաւոր միջադէպին մասին, որուն գործադ-րողները երկու կամ երեք եղբայրներ են : Մի-ջադէպը ակամայ կը վեր յիշեցնէ երկու տարիա ռ ա ջ Պ ո ս տ ո ն ի Ո ւ ո թ ը ր թ ա ո ւ ն շ ր ջ ա ն ի պ ա յ -թումի ոճրային արարքը, որուն գործադրողներըեւս երկու ծայրայեղ իսլամիստ եղբայրներ էին:Ըստ ոստիկանութեան վերջին տուեալներուն,Փարիզի մէջ այսօր 12 մարդ զոհուած է, որոնցմէ

երկուքը՝ ազգային անվտանգութեան պաշտպանոստիկան էին: Առնուազն 10 մարդ վիրաւոր է,որոնցմէ 5-ին վիճակը ծանր է:

Իսլամիստներու զայրոյթը յստակ էր, անոնքվրիժառութիւն կ’ուզէին ցուցաբերել Մոհամմետմարգարէի ծաղրանկարին համար: Ամսագիրը,ո ր հ ա ն ր ա յ ա յ տ է ի ր հ ր ա պ ա ր ա կ ա ծ ծ ա ղ ր ա -նկարներով, յատկապէս կրօնական թեմաներով՝հ ր ա հ ր ա ծ է ր ծ ա յ ր ա յ ե ղ ա կ ա ն ն ե ր ո ւ ց ա ս ո ւ մ ը :Ա կ ն յ ա յ տ է ր , թ է յ ա ր ձ ա կ ո ւ մ է ն մ ի ք ա ն ի ժ ա մառաջ ամսագրին մէջ տպագրուած էր «Իսլա-մական պետութեան» առաջնորդ Ապու Պաքր ալՊաղտատիի ծաղրանկարը:

Գործադրուած ահաւոր ահաբեկչութենէն ան-մ ի ջ ա պ է ս ե տ ք « Չ ա ր լ ի Հ է պ տ օ » թ ե ր թ ի ե ր գ ի -ծ ա ն կ ա ր ի չ ն ե ր է ն ՝ Մ ա թ ի ո ւ Մ ա տ ե ն ե ա ն ե լ ո յ թունենալով ֆրանսական Canal+-ի եթերով, որոշմ ա ն ր ա մ ա ս ն ո ւ թ ի ւ ն ն ե ր յ ա յ տ ն ա ծ է ր թ ե ր թ ի նխմբագրութեան կեանքէն: Ըստ անոր, ամէն Չո-րեքշաբթի առաւօտեան ժամը 10-ին, խմբագ-րատուն կը հաւաքուէին ժողովի եւ «ուղեղներուկուտակում»ի համար, սակայն յարձակման օրըկամքէ անկախ պատճառներով ան ստիպուած էրբացակայիլ: «Այդ առաւօտ ժամը 9-ին ես գլխա-

ւ ո ր խ մ բ ա գ ի ր Ս տ ե ֆ ա ն Շ ա ր պ ո ն ի է ի ն , կ ա ր ճհաղորդագրութեամբ մը տեղեակ պահած էի, որպ ի տ ի չ կ ա ր ե ն ա մ գ ա լ . . . : Ա յ ժ մ ե ս մ ի ա յ ն զ ո հ -ւածներու մասին է’ որ կը մտածեմ».- յայտնած էան L’independant թերթին:

Սփիւռքի տարածքին հայ լրագրողը անվարանզուգահեռներ կ’ընդգծէ Հրանդ Տինքի եւ «ՉարլիՀէպտօ»ի երգիծանկարիչներուն հետ, որովհե-տեւ երկու պարագաներուն ալ զոհը մտքի ազա-տութեան խորհրդանիշն էր: Կը գիտակցինք, թէպատահածը առաջին յարձակումը չէր թերթիխմբագրատան վրայ, մի քանի տարի առաջ պար-բերականին շէնքին վրայ արձակած էին պայթու-ցիկով շիշեր, լրագրողները ստացած էին բազմա-թիւ սպառնալիքներ, որուն պատճառով ալ գլխա-ւոր խմբագիրը թիկնապահով կը դեգերէր:

Ե ր կ ո ւ պ ա ր ա գ ա ն ե ր ո ւ ն ա լ խ մ բ ա գ ի ր ն ե րբազմիցս սպառնալիքներ ու վիրաւորանքներովլեցուն նամակներ ստացած էին, որոնց հաւատքչէին կրցած ընծայել, որովհետեւ ազատութեանխորհուրդը միշտ աւելի բարձր կը հնչէր իրենցիմացական աշխարհին մէջ:

Ա յ ս օ ր ա ւ ե լ ի ք ա ն ե ր բ ե ք , Ֆ ր ա ն ս ա ն ի րքրիստոնէական իտէալ խորհուրդներով, վճռա-կան կեցուածք պէտք է ցուցաբերէ հակաքրիս-տ ո ն ե ա յ ք ա ղ ա ք ա կ ա ն շ ա ր ժ ո ւ մ ն ե ր ո ւ ն դ է մ ,ա ն վ ա ր ա ն հ ա ս տ ա տ ե լ ո վ Ց ե ղ ա ս պ ա ն ո ւ թ ե ա նժխտման քրէանացման օրէնքներ, քաղաքակիրթմ ա ր դ կ ո ւ թ ե ա ն պ ա տ մ ո ւ թ ե ա ն է ջ ե ր ը պ ղ ծ ո ղարարքներու դէմ: Ժամանակն է, որ Ֆրանսանվաւերացնէ Եւրոպական Միութեան որոշումըորով կը պահանջուի պայքարիլ օտարատեա-ցութեան եւ ցեղապաշտութեան դէմ: ՀայկականՑեղասպանութեան հարիւրամեակին նախօրէին,Ֆրանսայի մէջ թուրք եւ ազերի քարոզչութիւնըօրէցօր կը սաստկանայ: Այսօր աւելի քան երբեք,քաղաքակիրթ ազգերու ձայնը առաւել եւս պէտքէ բ ա ր ձ ր ա ն ա յ ՝ պ ա շ տ պ ա ն ե լ ո ւ հ ա մ ա ր Մ ա ր դ -կ ա յ ի ն ի ր ա ւ ա ն ց ե ւ հ ի մ ն ա կ ա ն ա զ ա տ ո ւ թ ի ւ ն -ներու սկզբունքները:

ՄԻՒՍ ԿՈՂՄԻՆՆԵՐԸԶարմանալի ենք։ Միեւնոյն ժամանակ ծիծաղելի եւ ցաւալի…Ցաւալի է «Համազգային» կոչուած միութեան այն համակիրը որու

համար Թէքէեան Մշակութային Միութեան կազմակերպած ձեռնարկըքաջալերելը անհնար է, որովհետեւ «միւս կողմէն են»։ Ընկեր, «Հա-մազգային» բառը գիտե՞ս ինչ կը նշանակէ։ Ո՛չ, չե՛ս գիտեր։

Շատ շուտ մի դատէք։ Նաեւ ցաւալի է այն Հայը որ կը մերժէ ՍուրբՅակոբ սրահէն ներս մէկ ոտք կոխել, որովհետեւ «անոնք իրենցմէ զատմէկուն չեն օգներ, ինչո՞ւ մենք իրենց պիտի քաջալերենք»։

Որքա՜ն պիտի փափաքէի որ դուք ալ Հայ ըլլայիք… որ ձեր գործու-ն է ո ւ թ ի ւ ն ը Հ ա յ ա զ գ ի ն հ ա մ ա ր ը լ լ ա ր , ի ս կ ա կ ա ն « Հ ա մ ա զ գ ա յ ի ն »ջանքեր… եւ ո՛չ թէ ձեր շրջանակին տպաւորելու համար՝ որոնք ձերմտքերուն մէջ այդ ապուշ գաղափարը ցանած են որ «անոնք միւսկողմէն են»։

Ձեզմէ ոմանք Դաշնակցական են, ոմանք Հնչակ, ոմանք Ռամկա-վար… ոմանք Պոլսեցի, ոմանք Պէյրութցի, ոմանք նոյնիսկ Գանատացիկամ Ամերիկացի… այս վերջինները ամէնէն զարմանալիներն են… հո՛սծնած, մեծցած, եւ միակ ձեւը որ գիտեն Հայ ազգին ծառայելու «միւսկողմիններուն» վար զարնել է։

Ա յ ս 2 0 1 5 տ ա ր ո ւ ա յ ա ռ ի թ ո վ յ ի շ ե ն ք մ ե ր պ ա պ ե ր ը , մ ե ր ն ա խ ա -ծնողները։

Յիշենք որ երբ Օսմանեան շուները կը հաւաքէին, կը ձերբակալէինեւ վայրի գազաններու պէս՝ հրացանի ձգանի մէկ քաշուածքով՝ կըմաքրէին Հայ ժողովուրդը, անոնք չէին հարցներ թէ ո՞վ Դաշնակ է, ո՞վՀնչակ է, ո՞վ Ռամկավար։

Հ ո ն , Դ ա շ ն ա կ ը , Հ ն չ ա կ ը ե ւ Ռ ա մ կ ա վ ա ր ը ի ր ա ր կ ը փ ա թ թ ո ւ է ի ն ,միասին կ՚աղօթէին, մինչ փամփուշտներն ու սուրերը իրենց մարմնիներքին գործարանները կը պատռէին։

«Միւս կողմինները» եղեր… Ո՞վ են արդեօք այս «միւս կողմինները»։Գիտէ՞ք. միւս կողմինը ե՛ս եմ։

Ես ուր որ երթամ, կ՚ըսեն «միւս կողմէն է»։ Բայց ես ՀԱ՛Յ եմ։Կ՚ուզէ՞ք Հայ ազգին օգտակար ըլլալ։ Գացէք «միւս կողմի» Հայերուն

օգնեցէք։Ձեզի «դաւաճան» ըսողին յիմարութեան յանձնուելու տեղ իրենց

հասարակ գաղափարներուն վրայ խղճացէք… եւ յետոյ իրենց ալ սոր-վեցուցէք թէ ինչ կը նշանակէ ՀԱՅԱՍԷՐ ըլլալ։

ԱՐՏԷՆ ԱՐԱԲԵԱՆ

Տողու Փէրինչէքի...Շար. էջ 1-էն

նոյն դատարանին կողմէ կարծիքիա զ ա տ ո ւ թ ե ա ն հ ա մ ա ր թ ր ք ա կ ա նդ ա տ ա ր ա ն ն ե ր ո ւ 3 2 4 վ ճ ի ռ ն ե ր ո ւբեկանումի պարագան:

Նոյնպէս միջազգային փաստա-բան՝ Ճէֆրի Րոպըրթսըն յիշեցուցածէ թ է ժ ա մ ա ն ա կ ա կ ի ց ա շ խ ա ր հ ըպ է տ ք է ո ւ ն ե ն ա յ ա զ ա տ ա պ ր ե լ ո ւիրաւունքը, առանց ցեղապաշտա-կան խտրականութեան եւ ատելու-թեան սերմանումի: Ան յիշեցուցած էթ է ա շ խ ա ր հ ի մ ի ա կ ե ր կ ի ր ը ո ր1915-ի պատահարները ցեղասպա-նութիւն չի նկատեր Թուրքիան է, ուեզրակացուցած է թէ կատարուածըողբերգութիւն չէ , այլ միջազգայինյ ա ն ց ա գ ո ր ծ ո ւ թ ի ւ ն , ո ւ Թ ա լ է ա թ ընկատած է Թուրքիոյ Հիթլերը:

Հայաստանը ներկայացնող դա-տախազ Գէորգ Կոստանեան ՀայոցՑեղասպանութեան հակիրճ նկա-րագրութենէն ետք խիստ ակնար-կ ո ւ թ ի ւ ն ն ե ր ո վ ը ս ա ծ է ՝ « Հ ա յ ժ ո -ղ ո վ ո ւ ր դ ը փ ր կ ո ւ ե ց ա ւ ո ւ յ ա ղ թ ա -հարեց: Բայց ան չէր ակնկալեր որհարիւրամեակի նախաշեմին պիտիյայտնուի այս դատաստանի առջեւ,կ ո յ ր ժ խ տ ո ղ ա կ ա ն ո ւ թ ե ա ն մ ը դ ի -մաց, ուր առիթ պիտի ընծայուէր որուրացողներ ապահով հանգրուանունենային իրենց յայտարարութիւն-ներուն համար եւ գործածէին զա-նոնք պատմութիւնը խեղաթիւրելուքարոզչական նպատակներով»: Աննաեւ քննադատեց Վարի Պալատիվճիռին սխալները, փաստերու ան-ճ շ դ ո ւ թ ի ւ ն ը , ի ր ա ւ ա բ ա ն ա կ ա ն ե ւ

տրամաբանական սխալները, որոնքբարենպաստ պայմաններ ստեղծե-ցին ուրացողներու համար: «Հայ -կ ա կ ա ն կ ո ղ մ ը ա յ ս տ ե ղ է ա պ ա հ ո -վե լու համար նմանօրինակ սխալ-ն ե ր ո ւ կ ր կ ն ո ւ թ ե ա ն բ ա ց ա ռ ո ւ մ ըդատարանի մը կողմէ, որ հանդէսկու գայ յանուն մարդու իրաւունք-ներու», ըսած է Կոստանեան:

Թ ր ք ա կ ա ն կ ո ղ մ ի պ ա շ տ պ ա նփաստաբաններ՝ Մէհմէտ Ճէնկիզ,Ս թ է ֆ ա ն Թ ա լ մ ո ն ե ւ Լ ո ր ա ն Փ է չկեդրոնացան այն գաղափարներունվրայ, թէ այս ատեանի նպատակը չէո ր ո շ ե լ թ է ց ե ղ ա ս պ ա ն ո ւ թ ի ւ ն կ ա -տարուած էր թէ ոչ, թէ Փէրինչէք չէուրացած որ տեղահանութիւններ եւսպանութիւններ տեղի ունեցած ենեւ թէ Փէրինչէք Ֆրանսայի եւ Գեր-մանիոյ մէջ եւս նոյն յայտարարու-թիւնները կատարած է եւ չէ պատ-ժըւած:

Ա յ ս դ ա տ ա վ ա ր ո ւ թ ի ւ ն ը դ ո ւ ր սե լած էր պարզ դատական գործո-ղ ո ւ թ ե ա ն մ ը պ ա ր ո ւ ն ա կ է ն ե ւ վ ե -ր ա ծ ո ւ ա ծ է ր մ ի ջ ա զ գ ա յ ի ն հ ե տ ա -քըրքրութիւնը յուզող անցուդարձմը, մանաւանդ Ամալ Գլունիի նմանդէմքի մը մասնակցութեամբ: Դա-տական գործողութիւններուն մօ-տէն հետեւած եւ Հայոց Ցեղասպա-նութեան մասին լայնածիր նկարագ-ր ա կ ա ն ն ե ր հ ր ա տ ա ր ա կ ա ծ ե ն մ ի -ջազգային մեծաթիւ լրատուականմ ի ջ ո ց ն ե ր ի ն չ պ է ս ՝ Ա ս ս ո շ ի է յ թ ը տՓ ր է ս ս , Տ ը Թ է լ է կ ր ա ֆ , Տ է յ լ ի Մ է յ լ ,եւլն:

Կ’ակնկալուի որ դատաւորներուվերջնական վճիռը յայտարարուի 4-5 ամիսէն:

LUNDI 9 FEVVIER 2015 - MONDAY FEBRUARY 9, 2015 • ABAKA • 7

S E C T I O N F R A N Ç A I S E

LUNDI 9 FEVRIER 2015

Le changement en Azerbaïdjan, unscénario gagnant pour l’ArménieEDITORIAL ECRIT EN ANGLAISPAR EDMOND Y. AZADIANET PUBLIE DANS THE ARMENIANMIRROR-SPECTATOR EN DATEDU 23 JANVIER 2015

Des experts et des observateurs dela presse occidentale ont remarquérécemment l’intensification des cri-tiques envers le gouvernement azéri etson dirigeant autoritaire, Ilham Aliev.On peut supposer une réelle détériora-tion des relations américano-azerbaïd-janaises. Mais ce n’est que la pointe del’iceberg, parce que de puissants cou-rants, y compris les réalignementsrégionaux et les changements tecto-niques dans la politique mondiale -jouent tous leur rôle.

Dans le monde intégréd’aujourd’hui, toute action politiquecrée un effet domino, et influence lespolitiques, au loin, dans une autrerégion.

Malgré la liberté absolue de la pres-se aux États-Unis et en Europe, il y aune collusion tacite entre les gouver-nements et les grands médias. Parexemple, un changement de politiquede grande envergure de la dernièreadministration Bush serait annoncé enéditorial du Wall Street Journal. Demême, la récente amélioration desrelations américano-cubaines a étéprécédée par une série de commen-taires éditoriaux dans le New YorkTimes encourageant l’administration àrenoncer à son isolationniste vieux de50 ans envers Cuba. Ou les rédacteursdu Times avaient des prémonitions ouils avaient reçu un hochement de têtede l’administration afin de jeter lesbases pour le public américain vers unchangement de politique.

Et lorsque l’annonce spectaculairede M. Obama de changer de cap dansles relations américano-cubaines a étéfaite, certaines personnes ont cru en lapuissance de la presse pour influencerles politiques.C’est dans cette perspective que nousdevons analyser la poussée soudainedes sujets négatifs autour del’Azerbaïdjan dans la presse américai-ne. Ce n’est pas une nouvelle qued’apprendre que l’Azerbaïdjan est,depuis longtemps, dirigé par undespote.

En outre un éditorial cinglant dansl’édition du 11 janvier du New YorkTimes, montrait Aliev en « un magis-tral Jekyll et Hyde politique, » et dyna-mitait son bilan déplorable des droitshumains, l’Institut Brookings a publiéune analyse donnant à réfléchir sur lesrelations Etats-Unis-Azerbaïdjan, rédi-gé par Richard D. Kauzlarich. M.Kauzlarich a été ambassadeur desEtats-Unis à Bakou, et à ce titre,n’avait d’autre choix que de débiter lapolitique officielle du Départementd’Etat. Mais dans son article, il a pris laliberté d’exprimer ses propres obser-vations et points de vue, de dépeindrel’Azerbaïdjan et ses autorités de leursvraies couleurs, pour le moins pas trèsflatteuses. La conclusion est dans cesquelques lignes : « Le 3 décembre 2014,l’ère Heydar Aliev en Azerbaïdjan apris fin. Et ainsi s’en est allé la relationpolitique précédemment étroite entre

les Etats-Unis et l’Azerbaïdjan. » En plus de sa propre analyse, M.Kauzlarich a fondé ses conclusions surun document publié par le haut-res-ponsable de l’appareil présidentielazerbaïdjanais, Ramiz Mehdiyev, danslequel les relations américano-azer-baïdjanaises sont présentées dans uneperspective de paranoïa politiqueextrême.

M. Kauzlarich présente trois condi-tions pour la restauration de la respec-tabilité de l’Azerbaïdjan en Occident etpose la question rhétorique :« Impossible? Non, si l’Azerbaïdjandésire et recherche vraiment le respectinternational. Le respect résulte desmesures prises. Libérer les prisonnierspolitiques et négocier sérieusementavec l’Arménie afin de mettre fin audifférend quant au Haut-Karabagh sontla seule voie pour gagner ce respect. »L’évaluation de l’ancien diplomate estrévélatrice des perspectives armé-niennes et américaines. Par le passé,Washington était confronté au dilem-me de savoir si les intérêts ou lesvaleurs des Etats-Unis étaient impor-tants, Washington a souvent choisi lesintérêts des Etats-Unis lorsqu’il s’agis-sait de l’Azerbaïdjan. Actuellement, ilsemble que les États-Unis ont plutôtopté pour les valeurs.

Dans un article publié sur le siteOpen Democracy, Thomas de Waal,associé principal pour le Caucase auCarnegie Endowment for InternationalPeace, écrit : « Au cours de la dernièreannée et demie, le gouvernement del’Azerbaïdjan a augmenté son caractè-re méchant, autoritaire, et anti-occi-dental. »

Les médias occidentaux sont inon-dés de critiques acerbes du régimeAliev. Depuis que Al Gore a invité AlJazeera sur les côtes américaines, lachaîne favorise la politique des Etats-Unis dans le monde, vêtu du costumedu Moyen-Orient. Publié sur le siteInternet d’Al Jazeera, il y a un articled’Arzu Geybullayeva, un spécialiste endroits humains, qui révèle : « Tant quele président Ilham Aliev ne cessera dedire qu’il n’y a pas de prisonniers poli-tiques et pas de limitation à la libertéd’expression en Azerbaïdjan - donnantl’illusion d’un pays démocratique - peuchangera dans ce pays. »

Toute critique mis à part, vers où sedirige l’Azerbaïdjan ?

L’article de Mehdiyev, faisant échoà la voix de son maître à Ankara,indique clairement que l’Azerbaïdjan aadopté une ligne politique indépen-dante.

La Turquie, tout en continuantd’adhérer à l’OTAN, préconise lamême politique. Et puisque la Turquieet l’Azerbaïdjan prétendent être unenation avec deux gouvernements,Aliev suit les traces de son mentor, leprésident Recep Tayyip Erdogan.Incidemment, ce dernier s’est rendu àBakou le 16 janvier dernier, et a éten-du son soutien à Aliev, sur l’épineusequestion du Karabagh. Aliéné parl’Occident, Aliev a, plus que jamais,besoin de cette assurance.

Alors que l’Occident s’est engagédans une bataille colossale afin de

Suite à la page 8

Les saboteurs venusd’Azerbaïdjan doivent être punis

David Babayan, attaché de presse duPrésident du Haut-Karabagh, a déclaréque « les saboteurs azerbaïdjanaisDilham Askerov et Shahbaz Guliyev quiont effectué des actes de terrorismesur le territoire du Haut-Karabagh,devront faire face au châtiment qu’ilsméritent selon la décision de la cour. »David Babayan a ajouté : « Ils ferontface à un procès et nous considéronsque c’est une expression de la force duKarabagh, que nous n’agissons pas de façon arbitraire, contrairement àl’Azerbaïdjan. Leur crime a été prouvé lors d’un procès ouvert et équitable.Askerov et Guliyev doivent être punis avec toute la rigueur de la loi. » Babayan asouligné, en outre, qu’il excluait la tenue de discussions concernant les sabo-teurs azerbaïdjanais.

Le représentant officiel duPrésident de l’OSCE en exercice,Andrzej Kasprzyk, est préoccupé parla situation dans la zone du conflit duKarabagh. « Les développements sur laligne de contact sont une cause de pré-occupation pour le Président del’OSCE en exercice, et les coprési-dents du Groupe de Minsk, » a-t-ildéclaré à l’agence APA.

Kasprzyk a dit qu’il recevait des rap-ports de l’augmentation de « l’utilisa-tion d’armes lourdes » en violation ducessez le feu, et un nombre croissantd’incursions à travers la frontière et laligne de contact.

« Il y a une augmentation dunombre des victimes. Mon bureau aeffectué un exercice de contrôle sur laligne de contact le 14 janvier. Je ne

pouvais pas participer personnelle-ment à la surveillance. À mon retour,j’ai visité le Haut-Karabagh et Erévan,et je me rendrai à Bakou. Je vais conti-nuer à maintenir les coprésidents dugroupe de Mnsk de l’OSCE informésde l’évolution de la situation, » a-t-ilajouté.

Andrzej Kasprzyk préoccupépar la situation dans la zonede conflit du Karabagh

Les machinistes d’Arménierenforcent les liens avec leurscollègues Eurasiens

Les machinistes arméniennes renfor-cent les liens avec leurs collègues del’Union économique eurasienne (EEU)dirigée par la Russie.L’économiste Vazgen Safarian, chef del’Union des producteurs de biensdomestiques d’Arménie (UDGPA) ainsique président du Parti progressiste-communiste unifié d’Arménie, a donnél’information lors d’une conférence depresse.Safarian a déclaré qu’à la fin de janvier,

l’Arménie se joindra au Conseil de coordination du développement de l’EEU. Detous les pays observateurs, l’Arménie, représentée par l’UDGPA, deviendramembre à part entière au sein du Conseil.« Nous allons poursuivre nos discussions avec les collègues Eurasiens sur desquestions d’actualité pour nos entreprises industrielles, et rechercher des possi-bilités de coopération, » a ajouté Safarian.

Le 22 janvier dernier, le Musée-Institut du génocide arménien a pré-senté deux revues, en langue armé-nienne et en langue anglaise sur legénocide arménien.

Haig Demoyan, directeur du Musée-Institut du Génocide arménien etSecrétaire de la Commission d’Etat surla coordination des manifestationsautour du centenaire du génocidearménien, événement d’une importan-

ce historique, a déclaré que le Musée-Institut allait envoyer un exemplaireen langue anglaise aux universitésturques en premier.

La revue académique comprend dessujets liés à l’histoire et l’historiogra-phie du génocide arménien, ainsi quela recherche complète et exhaustivesur les problèmes et les aspects liés authème.

Le changement...Suite de la page 7

bloquer le retour de Moscou surl’échiquier mondial, la Turquie a trou-vé un créneau politique afin deconstruire sa propre base politique,indépendante des deux camps.

L’Azerbaïdjan progresse au mêmerythme qu’Ankara, en raison de cer-tains autres développements dans larégion :

• La chute spectaculaire des prix del’énergie ont dégonflé les rêves d’Alievvoulant construire un pays à l’instardes Emirats arabes.

• La confrontation entre l’Occidentet l’Iran a stimulé l’enjeu politique deBakou pour les puissances occiden-tales et Israël, comme poste d’écouteet rampe de lancement potentiellecontre l’Iran. Avec l’accord nucléairedevenu presque une réalité,l’Azerbaïdjan ne peut plus servird’atout ni pour l’Occident ni pourIsraël.

• Le demi-tour de la Turquie vers laRussie, et la signature de l’accord surl’énergie a poussé l’Azerbaïdjan versl’Union eurasienne menée par laRussie.

La Russie se défend à son tour dansle but de retrouver son ancien statutde puissance mondiale. La Chine aexprimé sa solidarité avec la Russie,croyant que si Moscou échoue,l’Occident n’épargnera pas Pékin, quiest déjà en voie de devenir un acteurmondial important.

La Chine s’est engagée non seule-ment à soutenir financièrement laRussie, mais a aussi signalé tacitementqu’elle pouvait utiliser ses actifs améri-

cains comme arme pour déstabiliserl’économie des Etats-Unis.

A travers ces bouleversements poli-tiques, Bakou est sur le point de choi-sir sa politique, qui peut le conduiredans l’orbite de l’influence russe, oùl’Arménie est confortablement instal-lée.

D’une part, la fracture Etats-Unis-Azerbaïdjan peut offrir un confort àl’Arménie car les États-Unis ne peu-vent plus imposer une solution pro-azérie, en particulier alors que l’article907 du Freedom Support Act est tou-jours en vigueur.

D’autre part, il serait trop risquépour l’Azerbaïdjan de céder à la pres-sion de Moscou et de se joindre àl’Union douanière.

Dans ces nouvelles circonstances, ilest de l’intérêt de la Turquie d’intensi-fier les tensions entre l’Arménie etl’Azerbaïdjan afin de se protéger desdemandes arméniennes et de jouer lerôle du sauveur de Bakou.

Ainsi, Moscou deviendrait l’arbitrefinal, ayant trois choix : 1. Poursuivrele statu quo, garder les deux pays enattente d’une solution en leur faveur ;2. Forcer l’Arménie à faire des conces-sions pour obtenir l’allégeance del’Azerbaïdjan, ou 3. S’engager, dansune perspective plus large, dans unprogramme de développement écono-mique pour créer ses propres marchéset forcer les parties à coopérer, dansce cas, en levant nécessairement leblocus et reprendre ainsi une vie nor-male.

La dernière option marquerait unrésultat gagnant pour toutes les par-ties.

Traduction N.P.

Le ministre des Affaires étrangères d’Arménie, Edouard Nalbandian, a reçu leministre d’Etat aux Affaires étrangères du Japon, Minoru Kiuchi, en Arméniepour le lancement des activités de l’Ambassade du Japon à Erévan.

Nalbandian a dit hautement apprécier la décision du gouvernement japonaisd’ouvrir une ambassade dans la capitale arménienne, qui poursuivra le dévelop-pement des relations entre l’Arménie et le Japon.

Kiuchi a, pour sa part, souligné le développement des relations avecl’Arménie, ce pourquoi il a été décidé d’ouvrir une ambassade japonaise àErévan. Il a également transmis les condoléances du gouvernement japonais surla récente tragédie de la ville de Gyumri, en Arménie, où une famille entière a étébrutalement tuée.

Par la suite, les interlocuteurs ont discuté de pistes pour dynamiser la collabo-ration entre l’Arménie et le Japon.

Le ministre Nalbandian a également remercié le Japon pour son assistancecontinue dans le développement de l’Arménie et a souligné l’importance de cesoutien.

En outre, ils ont échangé des vues sur plusieurs questions régionales et inter-nationales d’urgence. Dans ce contexte, Edouard Nalbandian a informé MinoruKiuchi des efforts de l’Arménie et des pays coprésidant le Groupe de Minsk, afinde parvenir à un règlement pacifique du conflit du Haut-Karabagh.

8 • ABAKA • LUNDI 9 FEVVIER 2015 - MONDAY FEBRUARY 9, 2015

Renforcement des relationsentre le Japon et l’Arménie

Revue sur le génocide arménien enanglais destinée à la Turquie

Le président israélien reconnaitle génocide arménien à l’ONU

Le Président israélien ReuvenRivlin a déclaré mercredi devantl’Assemblée générale des NationsUnies que les accusations “cyniques“contre Israël de crimes de génocideet de guerre nuisent à la capacité del’organisation mondiale pour luttercontre la vraie chose.

Prenant la parole afin de marquerla Journée internationale duSouvenir de l’Holocauste devantl’assemblée, Reuven Rivlin a men-tionné le génocide arménien de 1915- la mort de plus d’un million de res-sortissants arméniens par la Turquie - qui n’est pourtant pas reconnucomme un génocide par Israël affirme le journal Haaretz.

Une intervention militaire russe pouraider l’Arménie est inutile

L’armée arménienne est assez fortepour contenir l’Azerbaïdjan et mainte-nir le statu quo au Haut-Karabagh sansintervention militaire directe de laRussie, a indiqué hier Seyran Ohanian.

Le ministre de la Défense a déclaréque l’Arménie ne fera donc pas appel àl’OTSC dirigée par la Russie pourl’aider à faire face à ce qu’il appelle lacroissante violations du cessez-le-feupar les forces azerbaïdjanaises. “L’armée arménienne a prouvé qu’elle est uneforce en constante amélioration et je ne pense pas que ces foyers de tensionpourraient nous obliger à faire appel à l’OTSC“, a t-il déclaré lors d’une conféren-ce de presse. “Nous sommes maintenant prêts pour toute action“ a t-il ajouté, fai-sant écho aux menaces exprimées par le président Serge Sarkissian lundi.

S’adressant aux hauts gradés de l’armée arménienne et aux hauts respon-sables du ministère de la Défense à Erevan, Sarkissian a averti qu’il pourraitordonner des frappes plus fortes contre l’armée azerbaïdjanaise. Ses remarquesont suivi une recrudescence de combats meurtriers dans la zone du conflit duKarabagh. Le ministère de la Défense de l’Azerbaïdjan a écarté les menaces deSarkissian hier. “Les forces armées de l’Azerbaïdjan vont se battre pour la restau-ration de l’intégrité territoriale du pays jusqu’à la dernière goutte de notre sang“,a indiqué le ministère dans un communiqué. Malgré ces alertes de représaillesarméniennes fortes, Ohanian a déclaré qu’une nouvelle guerre arméno-azerbaïd-janaise est encore peu probable, malgré la dernière escalade. “Le responsabled’une structure militaire ne peut se permettre d’exclure 100 % des hostilités“, at-il dit. “Mais nous ferons tout - et notre leadership politico-militaire travailledans cette direction - pour empêcher que les violations du cessez-le-feu ne setransforment en une guerre tous azimuts“.

LUNDI 9 FEVRVIER 2015 - MONDAY FEBRUARY 9, 2015 • ABAKA • 9

E N G L I S H S E C T I O N

MONDAY FEBRUARY 9, 2015

Christopher Atamian Christopher Atamian is a native New Yorker whowri tes about di fferent topics of interest in the artsand current events.

It has been nearly one hundred years since April24, 1915 — the infamous day when Armenian intel-lectuals of the Ottoman Empire were rounded up inthe dead of night and sent to be executed in inlandconcentration camps in Ayash and Chankari. Thisevent followed on nearly two decades of ethnic

cleansing and pogroms against Armenians that included the murder of some300,000 Armenians by Sultan Abdul Hamid in 1896 and 30,000 killed during theAdana Massacre in 1909.

In the ensuing decade, the entire Armenian Plateau and the rest of theOttoman Empire was ethnically cleansed of 1.5 Million Armenians as well as 1.5million Assyrian and Pontic Greeks—nearly the entire empire’s Christian popula-tion. Christians were rounded up and locked inside churches that were set onfire and burned alive or thrown into caves with sulfur thrown on top of them andcremated in primitive gas chambers. The Turks, aided and abetted by their allythe German Kaiser seized Christian properties and bank accounts, raped andenslaved women and children and forced thousands to convert to Islam underpain of death. The vast majority of the Armenian population was deported toconcentration camps in Syria—a thousand-mile trek through the desert that fewsurvived. Those that did often ended up dying of disease and malnutrition. Thelocal Arab population recalls seeing the Armenian survivors straggle in emaciat-ed and famished like wild animals, emerging from the desert sands like somefrightening army of living dead. Many fell to their knees and broke down, invok-ing the name of all-powerfulAllah to ask what could possi-bly have befallen these poorrefugees.

One hundred years of offi-cial Turkish state denial haveleft Armenians alone and bit-ter, but all over the world, thisChristian people known as the“Jews of the Caucasus” haverebuilt communities and pros-pered as they have in Sovietand now independent Armenia.The reasons behind theArmenian Genocide include asurreal mix of ethnic and finan-cial jealousy—the Armenian Amira class for example ran everything from thestate mint to the bread factories and most of the empire’s industry, while theGreeks and Levantines were the most successful diplomats and merchants aswell.

Taking advantage of Christian missionary zeal in the Empire, Armenians werealso its most educated element. The Turks, who had lost the entire Western partof their empire during the Serbian and Greek Wars of Independence reacted tothe cloak of opportunity presented by WWI when the West had other concerns,to launch a veritable full-scale jihad against the infidel dhimmi or non-Muslimminorities.

A century later we know that unfortunately genocide is not a Turkish special-ty, though they carried theirs out with a sometime grotesque zeal, releasing pris-oners and the insane from jails so that the Armenians and other Christians wouldbe massacred with particular viciousness. The Holocaust of the Jews in WorldWar Two, the killing fields of Cambodia, the Bosnian cleansing by Serbs onlytwenty five years ago and most recently the Rwandan Genocide when brothertribes of Hutu set upon their Tutsi brothers, hacking people to death by the thou-sands with primitive machetes, lead us to the unfortunate conclusion that thegenocidal instinct is deeply ingrained in human DNA. As the theorist MarcNichanian has pointed out elsewhere, what was the Trojan War if not an exam-ple of early ethnic cleansing as the Greeks laid waste to Troy’s entire population,also of Hellenic ethnicity?

The Huffington Post

One Hundred Years of SolitudeThe Armenian Genocide andEthnic Cleansing, 2015

Armenia’s Defense Minister warnson taking measures to imposepeace on Azerbaijan

YEREVAN (ArmRadio) — Speaking at a press conference Tuesday on theoccasion of the 23rd anniversary of the third Armenian republic’s armed forces,Armenia’s Defense Minister Seyran Ohanian praised the Armenian army.

“Thanks to correct assessments of the situation and adoption of newapproaches, Armenia’s forces have not only managed to protect the borders ofthe country, but have also grown into an army corresponding to the standards ofthe 21st century,” Ohanian said.

“Azerbaijan continues its over-militarized policy, spreading hatred towardsArmenians among its society. The adversary has attempted a number of subver-sive acts over the past year and has launched a war of snipers, with an aim oftesting the strength of the Armenian forces and escalating the situation. Howeverin case of a slightest success, Azerbaijan would take more serious steps. Theyhave not had serious achievements, the Armenian soldier has prevented this,”Ohanian said.

But Minister Ohanian added, “The situation at the Armenian-Azerbaijani bor-der is unacceptable to the military-political leadership and the people ofArmenia.” Therefore, he said, decisive actions are necessary. “We must eithermaintain the ceasefire regime, or take corresponding measures to impose peaceon Azerbaijan.

If our neighbor doesn’t understand that he should stick to the ceasefire agree-ment, he should be given an abrupt response, and we are capable of doing it,”Ohanian said.

On 27 of January, president of theRepublic of Armenia Serzh Sargsyanmet yesterday with His HolinessKarekin II, Supreme Patriarch andCatholicos of All Armenians and HisHoliness Aram I, Catholicos of theGreat House of Cilicia.

The President of the Republic, theSupreme Patriarch and the Catholicosof the Great House of Cilicia discussedthe activities of the State Commissionin charge of Coordinating the EventsDedicated to the 100th Anniversary of

the Armenian Genocide prior to theCommission’s first session of the year,as well as the participation of theArmenian Holy Apostolic Church atthe international and inter-ecclesiasti-cal levels and in the Diaspora.

The interlocutors also touchedupon State-Church relations and theclose collaboration between the two,as well as major issues and the currentchallenges facing the nation and theChurch.

President Meets Catholicos ofAll Armenians and Catholicosof Great House of Cilicia

President of ArmeniaSerzh Sargsyan onTuesday 27 of Januaryreceived Foreign Ministerof Iran Mohammad JavadZarif.

Welcoming Mr. Zarifand the delegation,President Sargsyan under-scored importance of highlevel visits that are openup a good opportunity todiscuss prospects for de-velopment of Armenia-Iran cooperation.

President Sargsyan recalled his visit to Iran back in 2013 and his meeting withIranian counterpart Hasan Rouhani. He pointed out Armenia’s readiness andinterest in deepening friendly relations with the Islamic Republic.

In turn, Minister Zarif said Armenia-Iran relations can serve as an example ofpeaceful co-existence between a Muslim and a Christian state. He also notedIran’s interest in developing ties in all areas.

The sides stressed importance of economic cooperation, and especially con-sistent work on planned major projects that will contribute significantly to thegrowth of trade between the two countries and will impact strengthening of clos-er relations in other areas.

The Armenian leader and Iranian foreign minister also discussed regional andinternational issues and challenges, stressing importance of mutual support inorder to confront the existing problems and achieve lasting peace and stability.

10 • ABAKA • LUNDI 9 FEVRVIER 2015 - MONDAY FEBRUARY 9, 2015

Armenian Church of Mosul torchedby Islamic State

Islamic State insurgents have burnt down one of the oldest Armenian church-es in Mosul, northern Iraq, BasNews agency reported.An Armenian church was torched in the Wahda neighborhood of the city.“The church belongs to the Armenian Christians and was regularly used for wor-ship,” said Saed Mamuzini, a KDP official from the city.According to the agency, when insurgents took control of Mosul in June 2014,Armenians and Christians fled to the provinces of the Kurdistan Region.

French Magazine “l’Histoire”Devotes 50 Pages to Armenia

Series of expanded articles of 50pages, titled “Armenians: first geno-cide of the 20th century” were pub-lished in February’s edition of theleading French magazine“l’Histoire,” dedicated to 100thanniversary of the ArmenianGenocide.

Pieces on the Armenian Genocideby researches and historians, thatcome along with infographics and doc-umentary scenes, are presented on thepages of the magazine.

An expanded article by FrenchArmenian historian RaymondHarutyun Kévorkian titled “Scenario ofone annihilation” presents the sce-nario of a crime committed against theArmenians, analyzing facts of inten-tion, plan, order stages of implementa-tion, consequences, as well as maps ofmassacres and deportation.

In an interview with Director ofNational Center for ScientificResearch of France FrançoisGeorgeon “l’Histoire” magazine revealsthe role by the Armenian communityin Ottoman Empire before theGenocide. An interview with promi-nent genocide scholar Yves Ternon isdedicated to the awakening of the

memory of the Armenian Genocidegenerations later, since 1950s.

Other articles present the currentimage of Diaspora, Armenophils move-ment headed by Jean Jaurès, as well asthe raise of the Genocide recognitionissue by Turkish intellectuals over thepast years, including Taner Akçam’sarticle, titled “Why Turkey does notopen its Archives.”

Levon Aronian Had ‘Modest Results’at Veik-an-Zee This Time

The Veik-an-Zee chess tournament is over. Last year’s winner, Levon Aronianwas in the mood to win, lose or tie matches. Armenia’s strongest chess playerlost three times, won one match and tied all the other matches and ended up in10thplace, The Diary of the Netherlands reports.

Member of the second group, U.S. representative, 15-year old Samvel Sevianperformed better and won 6th place. The Armenian chess player, who is consid-ered one of the world’s youngest grosmeisters, improved his ratings after scoringfive victories, tying five matches and losing three.

Ingenuity of Anya Pogharian,inventor of a dialysis machine –Winner of Science Expo 2014

Anya Pogharian, a young student presently studying at Marianopolis College,while doing volunteer work at Montreal General Hospital had the brilliant ideaand the strong determination to develop a dialysis machine, one that would bereadily accessible to institutions at a very low cost compared to the presentlyused dialysis machines.

The 17 year old brilliant student is the inventor of other devices in educationand health and has earned Super Expo-sciences prizes.

The dialysis machines for kidney deficiency, presently used in our hospitalscost $30,000 compared to $ 500 for the one that Anya has developed. The inge-nuity of the young inventor is that all parts used for this new machine are readilyavailable at a very low cost.

Although this new machine simulates the work of the present one, it still hasto go through an extensive validation process before it is approved by authori-ties.

This new machine, in addition to being useful in our hospitals, will be welco-med in developing countries where access to kidney deficiency treatment is limi-ted due to high costs.

V.M.

Zarif: Armenia-Iran relationscan serve as an example forworld states

Դոկտ. Հրայր ՃէպէՃեան

Հ օ ր ե ն ա կ ա ն մ ե ծ հ ա յ ր ս ՝Տ օ ք թ . Ա ւ ե տ ի ս Ճ է պ է ճ ե ա ն ՝Այնթապի ծնունդ, մահացած էիմ ծնունդէս առաջ։ Այս իմաս-տով՝ առիթը չեմ ունեցած հան-դ ի պ ե լ ո ւ ե ւ ճ ա ն չ ն ա լ ո ւ զ ի ն ք ։

Բայց շատ բան տեղեկացած եմ իր մասին մեծմօրմէս ու տակաւին հօրմէս եւ ընտանիքէս...։ Եւնկատի ունենալով որ իր բժշկական ասպարէզինհ ե տ ՝ ն ա ե ւ ո ւ ն ե ց ա ծ է ր հ ա ս ա ր ա կ ա կ ա ն , ա զ -գ ա յ ի ն , ե կ ե ղ ե ց ա կ ա ն ո ւ գ ր ա կ ա ն - հ ր ա պ ա -րակագրական բազմաթիւ աշխատանք, ծանօ-թացած էի իրեն այդ միջոցաւ ալ։ Կարդացած եմի ր գ ր ո ւ թ ի ւ ն ն ե ր է ն ե ւ կ ր ց ա ծ ե մ հ ա ս կ ն ա լ ի րհ ե տ ա ք ր ք ր ո ւ թ ի ւ ն ն ե ր ը . . . ։ Բ ա յ ց ա յ ն ի ն չ ո րուշագրաւ էր, իր ետին ձգած աշխատանքներունմէջ իր յուշագրութիւններն էն ՝ գրուած 1914-1919 թուականներուն միջեւ՝ եւ հայատառ թրքե-րէնով...։

Աւետիս Ճէպէճեան աւարտած էր ՍուրիականԲ ո ղ ո ք ա կ ա ն Գ ո լ է ճ ը ( ա յ ժ մ Ա մ ե ր ի կ ե ա ն Հ ա -մալսարան Պէյրութ-Լիբանան) բժշկական ճիւղը՝1903 թուականին։ Առաջին Աշխարհամարտինծառայած էր Օսմանեան բանակին մէջ որպէսսպայ-բժիշկապետ։ Պատերազմի ընթացքին անղրկուած էր տարբեր «ճակատներ» ՝ Օսմանեանբանակին հետ...։ Իր օրագրութիւնները՝ գրուածՕ ս մ ա ն ե ա ն բ ա ն ա կ ի մ է ջ ի ր զ ի ն ո ւ ո ր ա կ ա նծ ա ռ ա յ ո ւ թ ե ա ն ժ ա մ ա ն ա կ ՝ 1 9 8 6 թ ո ւ ա կ ա ն ի նթարգմանուած էր Հայերէնի եւ հրատարակուածՊէյրութ։

Յ ո ւ շ ա գ ր ո ւ թ ի ւ ն ն ե ր շ ա տ ե ն ե ւ մ ա ն ա ւ ա ն դՀայկական Ցեղասպանութեան հետ առնչուած։Սակայն այն ինչ որ կրնայ իւրայատուկ ըլլալ այսպարագային, որ այս յուշագրութիւնը կու գայՕսմանեան բանակի մէջ ծառայած հայ սպայի մըկողմէ, որ երբեք «դասալիք» չեղաւ՝ նոյնիսկ երբ« . . . ա ն ա խ ո ր ժ ո ւ թ ի ւ ն ն ե ր ե ղ ա ն ՝ հ ա յ ը լ լ ա լ ո ւ սպատճառով» (Յուլիս 16-29, 1917 Փերվերլի)։

Օ ր ա գ ր ո ւ թ ի ւ ն ը ս կ ս ա ծ է ր 3 Ն ո յ ե մ բ ե ր ի1914-ին՝ եւ վերջին յուշը եղած է Դեկտեմբերի1 9 1 9 - ի ն ։ Ե ւ յ ո ւ շ ե ր ը ա յ լ ա զ ա ն է ն . . . ։ Ե թ է մ է կկողմէ կայ գեղեցիկ նկարագրութիւնը Արեւմը-տահայաստանի տարբեր քաղաքներուն մասին՝բայց նաեւ յուզում, ցաւ, կարօտ, վախ ու ողբեր-գութիւն.. . ։ Եւ այս հոգեկան ներաշխարհի վրայկու գայ աւելնալու պարտականութեան եւ պա-տ ա ս խ ա ն ա տ ո ւ ո ւ թ ե ա ն գ ի տ ա կ ց ո ւ թ ի ւ ն ը ՝ ե ւզինուորականի ու բժշկական առաքելութեաննկատմամբ իր ուխտը...։

Եւ միայն զինադադարէն ետք է՝ եւ ինչպէս ինքկ՛ըսէ՝ «... այսօր զինացրուեցայ...գիշերը չկրցայքնանալ» (Նոյեմբեր10-15, 1918 Վան) ուր կըսկսի Աւետիս Ճէպէճեանի « տունդարձի երկարճամբան…»։

Բայց մինչեւ այդ՝ կայ Աւետիս Ճէպէճեանի՝հայուն՝ ապրած երկար, տառապալի ու մինակկ ե ա ն ք ը … ։ Ի ր ը ն տ ա ն ի ք է ն հ ե ռ ո ւ ՝ ն ո յ ն ք ա նլեցուած իրենց կարօտով եւ իր ժողովուրդինա պ ր ա ծ ո ղ բ ե ր գ ո ւ թ ե ա ն ց ա ւ ո վ , ա ն պ ի տ իհասնէր տուն…։

Ա ւ ե տ ի ս Ճ է պ է ճ ե ա ն կ ը ս ի ր է բ ն ո ւ թ ի ւ ն ը ե ւանոր գեղեցկութիւնը…։ Չաթալճա…։ «Ինչ հա-ճ ե լ ի մ ա ր գ ա գ ե տ ի ն ն ե ր ո ւ ա մ է ն տ ե ղ դ ա լ ա ր ,կանաչ սարեր։ Ռումելին (Պոլսոյ արեւմուտքը)դ ր ա խ տ մ ը ն է ե ղ ե ր … » ( Ս ի լ ի վ ր ի Ն ո յ ե մ բ ե ր 5 ,1 9 1 4 ) ։ Ե ւ կ ը հ ի ա ն ա յ Ա ր ա ր ա տ լ ե ր ա ն ը … ։«Մասիսն ու Արարատը եզակի հմայիչ տեսարանմը կը գո յացնեն։ Շատ հաճելի զգացումներուտ ո ւ ն կ ո ւ տ ա ն ի ն ձ մ օ տ ։ Ա ն ն մ ա ն , շ ք ե ղ ո ւօգոստափառ լեռ մըն է Արարատը (Նո յեմբեր5,1914)։

Բայց այդ գեղեցիկ տարածաշրջաններուն մէջապրած է նաեւ պատերազմին «տգեղութիւնը»…։Ե ւ ա յ դ տ գ ե ղ ո ւ թ ի ւ ն ը ն կ ա ր ա գ ր ա ծ է մ ա ն -րամասնութեամբ։ «… շատ ցաւալի տեսարաններ՝մ ա ր դ ո ւ գ ա ն կ ե ր ո վ , թ ե ւ ե ր ո ւ ե ւ ս ր ո ւ ն ք ն ե ր ո ւո ս կ ո ր ն ե ր ո վ լ ե ց ո ւ ն ա մ է ն կ ո ղ մ ։ Շ ր ա փ ն ե լ իփ ա մ փ ո ւ շ տ ի կ տ ո ր ն ե ր , վ ր ա ն ի մ ն ա ց ո ր դ ն ե ր ,կ օ շ ի կ ի կ տ ո ր ն ե ր ա մ է ն տ ե ղ … » ( Դ ե կ տ ե մ -բ ե ր 1 , 1 9 1 4 , Ն ա գ գ ա շ ) ։ Չ ա ն ա գ գ ա լ է ի պ ա տ ե -

ր ա զ մ ը կ ը ն կ ա ր ա գ ր է ի ր ա մ բ ո ղ ջ ո ւ թ ե ա մ բ ը ՝ս կ ս ե լ ո վ Ա պ ր ի լ 1 8 , 1 9 1 5 է ն . . . ։ « Կ է ս օ ր է ե տ քժամը չորսին, ահա եւ թշնամի օդանաւ մը, որգիշատիչ թռչունի նման մեր վրայ կը սաւառնի։Յանկարծ ամէն կողմէ կրակ բացուեցաւ իմ վրայ,սակայն չկրցան դպչիլ .օդանաւը անդադար կըպ տ ը տ է ր . . . » ։ Բ ա յ ց ա ռ կ ա յ է ր ն ա ե ւ ա յ դ պ ա -տ ե ր ա զ մ ի մ է ջ ի ր տ ո կ ա լ ո ւ հ ա ւ ա տ ք ը ։ « Ա յ սառաւօտ հաղորդուեցաւ թէ Ագպաշի բժշկականա ռ ա ջ ի ն կ ա յ ա ն ի ն ն շ ա ն ա կ ո ւ ա ծ ե մ ։ Հ ի ւ ա ն -դանոցներէն ելլելով պէտք է հաստատուիմ ռումբեւ թօրփիլներ տեղացող այս վայրը։ Աստուծոյկ՚ապաւինիմ հոս զիս պաշտպանելու համար»(Օգոստոս 26, 1915 Ագպաշ)։

Ե ւ չ ո ւ շ ա ն ա ր բ ժ շ կ ա կ ա ն ի ր ա ռ ա ք ե լ ո ւ -թիւնները՝ եւ այդ առաքելութեան մէջ ապրուած«գունաւոր» օրերը…։ «Մեր բանակայիններունմօտ շատ բարձր թիւով մալարիայի տենդ կայ։Գ ո ր ծ ս շ ա տ է ։ ( Օ գ ո ս տ ո ս 9 - 1 0 , 1 9 1 5 Գ ա լ է ) ։«11,000 վիրաւոր եկած էր եւ անոնց վէրքերըդարմանելու ատեն չկայ. Զբաղած ենք միայն նաւբարձրացնելով ուղարկելու համար։ Տեսնենք ինչ՞

պիտի պատահի»։ (Օգոստոս 11-12, 1915 Ագ-պ ա շ ) ։ « … ա յ ս գ ի շ ե ր ա ն ք ո ւ ն մ ն ա ց ի մ ի ն չ ե ւառաւօտ.այդքան որ շատ է գործը։ Այս տողերըկը գրեմ հսկայ հիւանդատար նաւու մը մէջ 2000վ ի ր ա ւ ո ր ն ե ր ո վ լ ե ց ո ւ ն ։ Պ ա տ ե ր ա զ մ ը կ ր կ ի նա ն գ ա մ բ ռ ն կ ե ց ա ւ ա հ ա ւ ո ր ս ա ս տ կ ո ւ թ ե ա մ բ »(Օգոստոս 14-15,1915 Ագպաշ)։

Եւ կարծէք չէր բաւեր պատերազմի արհա-ւիրքը՝ եւ Աւետիս Ճէպէճեան պիտի ապրէր նաեւ«հայուն»ը…։Եւ մէկ-մէկ պիտի նկարագրէ ապ-րըւած «վիշտը»՝ մինչեւ որ՝ ինչպէս որ ինք կը՚սէք ա ն ի ց ս ՝ « … ս ի ր տ չ ո ւ ն ե ց ա յ օ ր ա գ ի ր ս շ ա ր ո ւ -նակելու»։

«12000 գաղթականներ անցան Մարաշի քո-վէն.անգութ, անհամար տեսարաններ ու նկա-ր ա գ ր ո ւ թ ի ւ ն ն ե ր . ա յ դ պ ա տ ճ ա ռ ո վ ա լ ս ի ր տչունեցայ օրագիրս շարունակելու ( Մարաշ 11-20, Յունիս,1916) ։ Ու կը հանդիպի հայու բե-կորներու…։ « Խապուզէ հայկական գիւղը՝ ամ-բողջովին պարպուած…մնացած էին հինգ ըն-տ ա ն ի ք ն ե ր մ ի ա յ ն , ո ր ո ն ց ա յ ց ե լ ե ց ի ։ Ե ր կ ր ո ր դհանգրուանը եղաւ Կլուշկերտ անուն ուրիշ հայգիւղ մը։ Ա յս կողմերը հարիւրաւոր նման հայգիւղեր կան, բո լորը դատարկ, բնակչութիւնըտեղահան։ Կլուշկերտէն ելլելով հասանք Բալուէնմէկ ու կէս ժամ հեռաւորութեան վրայ Խօշմաթհայկական գիւղը , ուր սկսանք հաստատուի լ ։Երեք հարիւր տուն գիւղի մէջ մնացած էին չորսկամ հինգ ընտանիքներ։ Քիւրտ տարագիրներփլած էին բոլոր տուները» (Սեպտեմբեր 21-30,1916 Խօշմաթ)։

Եւ Աւետիս պիտի դիմանար նաեւ տեսնելով«հայու ոսկորներ»…։ « …Այստեղ հասանք երեք օրառաջ։ Տիգրանակերտի հովիտը տարածուն է։Ճամբան ականատես եղայ սիրտ ճմլող տեսա-ր ա ն ն ե ր ո ւ . ա մ է ն տ ե ղ հ ա յ ե ր ո ւ ո ս կ ո ր ն ե ր … »(Մարտ 31-Ապրիլ 5, 1917 Տիգրանակերտ)։

Ա ւ ե տ ի ս հ ե ռ ո ւ է ն կ ՚ ա պ ր ի ն ա ե ւ ի ր հ ա ր ա -զատներուն տառապանքը։ «…երէկ Վերապատ-ւելի Տիգրան Գունտագճեանի (իր աներձակը-ՀՃ)

վախճանումը լսելով շատ տխրեցայ» (Փետրուար20-24, 1916 Պերգոս)։ Ու տակաւին…« …Նոյեմիք ր ո ջ ս Ս ե պ խ ա լ ե ռ ը ՝ Ս ո ւ ր ի ա կ ա ն ա ն ա պ ա տքշուած եւ Գէորգ ու Կարապետ տղաներուն մա-հ ա ց ա ծ ը լ լ ա լ ը տ ե ղ ե կ ա ն ա լ ո վ ՝ շ ա տ տ խ ր ե ց ա յ(Ապրիլ 4-6,1916 Գըրլգ-քիլիսա)։

Բ ա յ ց կ ա յ ն ա ե ւ Ա ւ ե տ ի ս ի ն մ ա ր դ կ ա յ ի ն ն ե -ր ա շ խ ա ր հ ը ՝ ե ւ ա յ դ ն ե ր ա շ խ ա ր հ ի ն ա պ ր ո ւ ա ծվերիվայրումները…։ «…Նոյեմբեր 11ին 40 տա-րեկան եղայ, վշտալի տարեդարձ։ Ալ տեսնենք,4 1 ը կ ը բ ո լ ո ր ե մ ՞ ա ր դ ե օ ք . ո ւ ր ՞ ե ւ ի ն չ պ է ս ՞ … »(Նոյեմբեր 11-13, 1916, Խօշմաթ)։ Բայց տան եւընտանիքի կարօտը՝ միշտ ալ յոյսով լեցուցած էզինք…։ «…զաւակներուս՝ Ռոպէրին եւ Վահէիննկարները ստանալով շատ ուրախացայ» (Մարտ14-18, 1917 Խօշմաթ)։

Աւետիս Ճէպէճեանը հայն էր՝ որ գիտակից էրիր պաշտօնին եւ անոր նուիրուածութեանը…։Պատերազմի ժամանակ երբ ռումբէ զարնուածուտեստեղենի նաւը սկսաւ հրկիզուի լ ՝ ո չ մէկԹուրք զինուոր կը համարձակէր զայն մարել…։ ԵւԱւետիսն է դարձեալ…։« . . .Եղած բարձրութենէսվեր կանգնելով՝ զինուորներուն բացականչեցի,«Օն, արսլաններս, Վաթանին ծառայելու օրը այսէ. օն, հրդեհը մարելու, օն»։ Ընկճուած զինուոր-ն ե ր ը ս ի ր տ ա ռ ն ե լ ո վ վ ա ր խ ո յ ա ց ա ն ա յ դ ց ի ցզառիթափէն՝ եւ սկսան կրակը մարել…» (Սեպ-տեմբեր 2-3, 1915 Ագմաշ)։

Եւ անպայմանօրէն կը սկսիս հարց տալ՝ թէինչպէս՞ կրնայ Թուրքը Հայը մեղադրել ՝ որ անդաւաճանած է եղեր պետութեան՝ իմմա «վա-թանին»՝ Առաջին աշխարհամարտի ընթացքին…։Բայց Աւետիս լաւ հասկցած էր Թուրքը…։ Ան չիվարանեցաւ իր յուշերուն մէջ յիշել թէ «…վայրագժողովուրդ է…» (Յուլիս 25-30, 1916 փերվերլի)։Ե ւ ա ն յ ա ճ ա խ ա պ ր ե ց ա ւ Թ ո ւ ր ք ի ն « … ա ն ա -խորժութիւններուն…հայ ըլ լալուն պատճառով»(Յուլիս16-29, 1916 Փերվերլի)։

Աւետիս ապրեցաւ այս բո լորը՝ քանի ունէրհայուն «տան կարօտը»…։ Եւ չուզեց այդ «կա-ր օ տ ը » ա ն կ ա տ ա ր ձ գ ե լ … ։ « … Տ ո ւ ն ի մ ա ս ի ն կ ըխորհիմ յարատեւ։ Երկու օրէն ճամբայ կ՚ելլեմ»(Նոյեմբեր 10-15, 1918 Վան)։

Ե ւ կ ը ս կ ս ի Ա ւ ե տ ի ս ի « տ ո ւ ն դ ա ր ձ ի ե ր կ ա րճ ա մ բ ա ն » … ։ Ե ւ ա յ դ ե ր կ ա ր ճ ա մ բ ա ն ՝ պ ի տ իը ն դ գ ր կ է ր ք ա ռ ա ս ո ւ ն օ ր ո տ ք ո վ ճ ա մ բ ո ր դ ո ւ -թիւնը…։ Եւ յոգնութիւնը պիտի չխանգարէր որա ն ն կ ա ր ա գ ր է ր Վ ա ն ը ՝ « … լ ի ճ ը , վ ա ր ա գ ա յ ե ւՍիփան լեռներով, շատ հաճելի տեսարան մը կըհայթայթէ»(Նոյեմբեր 15-20,1918 Վան)։ Եւ նաեւնոյնինքն ոտքով ճամբորդելու արկածախնդրու-թ ի ւ ն ը … ։ « … Վ ե ց օ ր է ո տ ք ո վ կ ը ճ ա մ բ ո ր դ ե ն ք .այսօր չափազանց յոգնած եմ։ Յարմար սնունդչկայ։ Այսօր մեր չորս սայլերը ձիւնի մէջ խրուե-ց ա ն ։ Ա լ գ ա յ լ ե ր , վ ո հ մ ա կ ն ե ր ո վ … ։ կ ե ա ն ք ի սամէնէն անմոռանալի օրերը կ՚անցնեմ։ Սակայնտուն վերադառնալու զգացումը փորձանքներսմ ո ռ ց ն ե լ կ ո ւ տ ա ն … » ( Ն ո յ ե մ բ ե ր 2 8 - 3 0 , 1 9 1 8Ա ղ ճ ա ճ ) ։ Ե ւ դ ա ր ձ ե ա լ հ ա յ կ ա կ ա ն գ ի ւ ղ ե ր ը … «…Պայազիտ հազար տուն հայ կայ եղեր, բայցբոլորը փա-խուստ տուեր են» ( Դեկտեմբեր 4-9,1918 Պա-յազիտ)։ եւ կ՚անցնի Գարա-Քիլիսայէնեւ նաեւ Ճելիքեանէն…։ « …Շրջանի բոլոր գիւղերըհայ-կական են, բայց դատարկ» (Դեկտեմբեր 19-21, 1918 Ճելիքեան)։

Ա ւ ե տ ի ս Ճ է պ է ճ ե ա ն վ ե ր ջ ա պ է ս կ ը հ ա ս ն իՏրապիզոն, որմէ ետք ծովու ճամբով Պոլիս՝ եւ իվերջոյ երկաթուղիով՝ Հալէպ…։

Հալէպի մէջ ան «հանգիստ» չառնէր…։ Աւե-տ ի ս ի ր բ ո վ ա ն դ ա կ կ ե ա ն ք ը ա ն ց ո ւ ց ց ե ղ ա ս -պ ա ն ո ւ թ ե ն է ն ճ ո ղ ո պ ր ա ծ ի ր ժ ո ղ ո վ ո ւ ր դ ի ն«վերապրումի» առաքելութեանը համար գործե-լ ո վ ։ Բ ժ շ կ ա կ ա ն , հ ա ս ա ր ա կ ա կ ա ն , ա զ գ ա յ ի ն -եկեղեցական թէ հրապարակագրային աշխոյժգործունէութիւն մը ունեցաւ՝ դառնալով Հալէ-պահայ գաղութի կազմակերպողներէն մին…։

Աւետիս Ճէպէճեան՝ չի յուսահատեցաւ թէ օրմ ը պ ի տ ի հ ա ս ն է ր « տ ո ւ ն » … ։ Ա ն դ ա ս ա լ ի ք ա լչեղաւ…։ Եւ տունդարձի երկար ճամբան բռնելով՝ան հասաւ…։

Եւ այս Հայուն Սրբազան առաքելութիւնն է…։ «Տունդարձի» երկար ճամբուն մէջ՝ չի յուսա-

հատիլ…։Որովհետեւ՝ Հայը պիտի հասնի իր… «ՏՈՒՆ»ը։

LUNDI 9 FEVRIER 2015 - MONDAY FEBRUARY 9, 2015 • ABAKA • 11

Տունդարձի երկար ճամբան...

12 • ABAKA • LUNDI 9 FEVRIER 2015 - MONDAY FEBRUARY 9, 2015

Մեռնիլ Ապրելու ՀամարՄեր թշնամիները միշտ ուզած են որ մենք մոռնանք մեր մայրենի

լեզուն ու մշակոյթը, փոխենք մեր կրօնքը եւ օտարանանք: Բայց հայժողովուրդը միշտ պահած է իր լեզուն, մշակոյթը, կրօնքը՝ եւ ապ-րած է.

Պատմութեան ընթացքին հայ ժողովուրդին առընթեր, շատ մեծպետութիւններ եկած եւ անցած են, որոնց միայն անունները կը յիշ-ւին ներկայիս, բաբելացիները, ասորիները, հռովմէացիները եւուրիշներ:

Սակայն հայը ապրած է եւ գոյատեւած մինչեւ օրս, որովհետեւան շատ ամուր կապուած է իր հողին, լեզուին, կրօնքին եւ մշա-կ ո յ թ ի ն : Վ կ ա յ Վ ա ր դ ա ն ա ն ց պ ա տ ե ր ա զ մ ը , վ կ ա յ Ա ր ց ա խ ե ա նապստամբութիւնը եւ մեր տարած յաղթանակները:

Հայը գիտէ ապրելու գաղտնիքը որովհետեւ ան չի յուսահատիր եւկ ը տ ո կ ա յ բ ա զ ո ւ մ դ ժ ո ւ ա ր ո ւ թ ի ւ ն ն ե ր ո ւ , ա ն գ ի տ է ի ր վ է ր ք ե ր ըդարմանել , արցունքները սրբե լ եւ կրկին ոտքի ե լ լե լով ամուրքայլերով յառաջանալ դէպի նոր ապագայ: Վկայ Մեծ Եղեռնը:

Սիրելի պատանիներ , մենք վերապրող ժողովուրդ ենք, դարերգ ո յ ա տ ե ւ ա ծ ժ ո ղ ո վ ո ւ ր դ ե ն ք : Ա յ ս օ ր ի բ ր ե ւ ն ո ր ս ե ր ո ւ ն դ ը ա յ դժողովուրդին մենք իրաւունք չունինք կորսնցնելու այն ինչ որ մեզիկտակուած եւ ժառանգուած է մեր նախնիներէն, Վարդան Մամի-կոնեանէն , Ղեւոնդ Երէցէն, Գնթունիներէն, Խորխոռունիներէն,Վահան Մամիկոնեանէն:

Ե կ է ք ո ւ խ տ ե ն ք ը լ լ ա լ ա ր ժ ա ն ա ւ ո ր յ ա ջ ո ր դ ն ե ր ը մ ե ր ք ա ջ ն ա -խահայրերուն:

Փետրուարեան ՏօներՓետրուար 12, Վարդանանց Տօն:Փետրուար 14, Տեառնընդառաջ:Փետրուար 15 Բուն Բարեկենդան:Փետրուար 16, սկիզբ Մեծ Պահքի:

Բուն ԲարեկենդանԲուն Բարեկենդանը որ կը նախորդէ ամենաերկար պահքին՝ Մեծ

Պ ա հ ք ի ն , բ ա ռ ա ց ի օ ր է ն կ ը ն շ ա ն ա կ է բ ա ր ի կ ե ա ն ք , մ ա ր դ ո ւե ր ջ ա ն կ ո ւ թ ե ա ն յ ի շ ա տ ա կ ն է , ո ր Ա դ ա մ ն ո ւ Ե ւ ա ն կ ը վ ա յ ե լ է ի նդրախտի մէջ:

Բարեկենդանը խրախճանքի եւ զուարճանքի տօն է:

Բարեկենդանը աւելի մեծ շուքով կը տօնուէր քան Ամանորը,ո ր ո վ հ ե տ ե ւ ե ր կ ր ա գ ո ր ծ ա կ ա ն ն ո ր տ ա ր ի ն ս կ ս ե լ ո ւ ե ւ գ ա ր ո ւ ն ըդիմաւորելու պատրաստութիւններ կը տեսնուէին այդ շրջանին:

Բարեկենդանին տան թոնիրը միշտ վառ կը պահուէր եւ սեղանըուտելիքներով առատ:

Բարեկենդանի տօնական ուտելիքները նախընտրելի էին որը լ լ ա յ ի ն ա ռ ա տ մ ի ս ո վ , ի ւ ղ ո վ ե ւ կ ա թ ն ե ղ է ն ո վ : Ս ե ղ ա ն ն ե ր է նանբաժան կ’ըլլային գաթան եւ հալվան: իսկ երեկոյեան կ’ուտէինկաթնապուր ու մածուն եւ ամենէ վերջ խաշած հաւկիթ, սկսելուհամար Մեծ Պահքի քառասնօրեայ ծոմապահութեան շրջանը:

Գաթայի բաղադրատոմս

Խմորը.

½ Գաւաթ մածուն½ գաւաթ շաքար 1հաւկիթ2 թէյի դգալ սոտաԱռածին չափ ալիւրՄիջուկը.½ գաւաթ կարագ½ գաւաթ շաքար1 – 1,5 գաւաթ ալիւր

Շաղել խմորը, խառնելով մածունը, շաքարը եւ հաւկիթը, աւելցնելսոտան եւ ալիւրը: Ձգել որ հանգչի 15 վայրկեան:

Պատրաստել միջուկը խառնելով կարագը եւ շաքարը, եւ ապաքիչ-քիչ աւելցնել ալիւրը մինչեւ սկսի փշրուիլ:Խմորը բանալ, վրան լեցնել միջուկէն մաս մը, ոլորել ինքն իր վրայ,երեսին քսել զարնուած հաւկիթ, յետոյ դանակով շերտել 1 սմ հաս-տութեամբ եւ եփել տաք փուռին մէջ15-20վայրկեան մինչեւ ոսկե-գոյն դառնալը: Անուշ ըլլայ:

Շար. էջ 13

ա յ դ կ ե ն դ ա ն ի ն ե ր ո ւ ա պ ր ե լ ա կ ե ր պ ի ն ե ւ բ ն ա ւ ո ր ո ւ թ ե ա ն վ ր ա յ :հետաքրքիր առասպելներ կան անոնց ընտրութեան շուրջ որոնցմէամենէն նշանաւորը հետեւեալն է.

Չինական ժողովրդային մշակոյթին համաձայն, Դրախտի Կայսրըկը հրամայէ բոլոր կենդանիներուն ներկայանալու իրեն որպէսզիկարենայ ընտրել 12 հատ կենդանի տարեցոյցին համար , շուտհասնող 12 հատը պիտի ընտրուէին: Այն ատեն կատուն եւ առնէտըշատ լաւ դրացիներ էին եւ լաւ ընկերներ: Երբ անոնք լսեցին այսլուրը կատուն առնէտին ըսաւ. - Մենք պէտք է կանուխ հասնինք եւարձանագրուինք, սակայն ես սովորաբար ուշ կ’արթննամ..

Առնէտը խոստացաւ ար-թընցնել զինք, սակայն առա-ւ օ տ ե ա ն ա ն ա յ ն ք ա ն խ ա ն -դ ա վ ա ռ է ր ո ր մ ո ռ ց ա ւ ի րխ ո ս տ ո ւ մ ը կ ա տ ո ւ ի ն ա ր -թընցնելու մասին եւ առան-ձ ի ն ո ւ ղ ղ ո ւ ե ց ա ւ հ ա ւ ա ք իվ ա յ ր ը : Ճ ա մ բ ա ն հ ա ն դ ի պ ե -ց ա ւ վ ա գ ր ի ն , ե զ ի ն , ձ ի ո ւ նե ւ ո ւ ր ի շ ն ե ր ո ւ ո ր ո ն ք ի ր մ էարագ կրնային վազել: միւս-ներէն ետ չմնալու համար անբարի եզին համոզեց որ զինքը մէջքին վրայ տանի փոխարէնը անե ր գ ե ց ե զ ի ն հ ա մ ա ր ա մ բ ո ղ ջ ճ ա մ բ ո ւ ը ն թ ա ց ք ի ն ե ւ վ ե ր ջ ա պ է սե ր կ ո ւ ք ը մ ի ա ս ի ն հ ա ս ա ն : Ե զ ը ո ւ ր ա խ է ր թ է ի ն ք պ ի տ ի ը լ լ ա րառաջինը, սակայն առնէտը ճարպիկօրէն առաջ նետուեցաւ եւբախտաւորուեցաւ ըլլալու Չինական աստղաբաշխութեան առաջինկենդանին:

Ի ս կ կ ա տ ո ւ ն ե ր բ հ ա ս ա ւ ա ր դ է ն ո ւ շ է ր ե ւ ը ն տ ր ո ւ թ ի ւ ն ն ե ր ըվերջացած էին:

Այս պատճառով է որ մինչեւ օրս կատուն կ’ատէ առնէտները եւմուկերը, եւ ամէն անգամ որ հանդիպին կը հետապնդէ զիրենք ու կըյարձակի անոնց վրայ :

LUNDI 9 FEVRIER 2015 - MONDAY FEBRUARY 9, 2015 • ABAKA • 13

ª"oun=ºe ke patrasth^ Søsi Iskhn;an-~arra

Գաթայի բաղադրատոմս...Շար. էջ 12-էն

Բարեկենդանեան ասացուածքներ.- Ահա եկան հայոց ազգին օրերը, Հանեցէ’ք հիները, հագէ’ք նո-

րերը:

- Բարեկենդան, փորեկենդան:

- Բարեկենդան օրեր է, խելքս գլխէս կորեր է:

Չինական ԱստղաբաշխութիւնըԸ ս տ չ ի ն ա կ ա ն ա ս տ ղ ա բ ա շ խ ո ւ թ ե ա ն 2 0 1 5 տ ա ր ի ն ո չ խ ա ր ի

տարին է: Բայց ի՞նչու այդպէս կոչուած է այս տարին:

Չ ի ն ա կ ա ն ա ս տ ղ ա բ ա շ խ ո ւ թ ի ւ ն ը հ ի մ ն ո ւ ա ծ է 1 2 տ ա ր ի ն ե ր էբաղկացած շրջանի մը վրայ, որուն իւրաքանչիւր տարին կենդանիիմը անունով կոչուած է: Այս կենդանիներն են առնէտը, եզը, վագրը,նապաստակը կամ ճագարը, վիշապը, օձը, ձին, ոչխարը, կապիկը,աքլորը, շունը եւ խոզը:

Ուրեմն 12 տարին անգամ մը նոյն կենդանիի տարին կը կրկնուի,եւ անոնք իրենց ազդեցութիւնը կ’ունենան մարդոց կեանքերունվրայ:

Այս կենդանիներու, ընտրութիւնը եւ շարքը սկսած է շատ հինժամանակներուն, Ք.Ա. 202թ. Han Dynasty-ի ժամանակ, հիմնուած

Վանկախաղ

Ընդգծէ’ հետեւեալ բառերուն վերջին վանկը եւ ապա այդ վանկովտրուած բացատրութեան համաձայն նոր բառ մը կազմէ’:

Հնամաշ - Հայ ազգի առաջին ուսուցիչը - Մաշտոց

Հինգշաբթի- Թռչող միջատ մը - ————————-——

Խնդալի - Շատ առատ - ————————-——-

Շոգի - Ցերեկին հակառակը - ————————-——-

Ապակի - Հանգիստի օրը - —————————-—-

Պտղաման - Մանուկներու դպրոց - ———————————

Պիտանի - Գէր բառին հակառակը - ———————————

Պողպատ - Նկար - ———————————

Հնդկահաւ - Հաւուն ածածը - ———————————

Նաւաստի - Օրինակելի - ———————————

14 • ABAKA • LUNDI 9 FEVRVIER 2015 - MONDAY FEBRUARY 9, 2015

Յունաստան ընդունեց ցեղասպանութիւնիուրացող պատժի օրէնք(Ապագայ-15 Դեկտ. 2014)

Հելլէն խորհրդարանը 9 Սեպտեմբեր 2014ինվաւերացուց Յունաստանի կողմէ ճանչցուածցեղասպանութեան ուրացումը քրէականացնողբ ա ն ա ձ ե ւ : Կ ա ր դ ա ց ի ե ւ խ ո ր հ ե ց ա յ . . . հ ա ր ի ւ րտարի առաջ, ընդհանուր պատերազմի առթածխռովութենէն օգտուող Օսմանեան պետութեան«Միասնութիւն եւ Յառաջդիմութիւն» կուսակ-ցութիւնը ընթացք տուաւ իր հակահայ վայրագմիտումին եւ կիրարկեց Հայոց Ցեղասպանու-թիւնը: Յաջողեցաւ հայաթափել Անատոլուն եւամենայն հպարտութեամբ եւ հերոսական պար-ծանքով առաջ քշեց «Թուրքիա թուրքերունն է»տարազը. Կարծես թէ որեւէ կերպով նպատակյայտնաւորած կամ փորձած ըլլային իրենց ձեռ-քէն խլել Անատոլուի այդ անծայրածիր եւ ամայիհողերը: Թէեւ ընդհանուր պատերազմին Գեր-մանիոյ պարտութեամբ Օսմանեան պետութիւննալ ստիպուած եղած էր իր արեւմտեան հողերէնկարեւոր մաս մը զիջիլ Ռումանիայի, Պուլկարիոյեւ Յունաստանի, սակայն արեւելեան երեք նա-հանգներ Հայաստանի կցելու գաղափարը հա-յերու առաջ քշած առաջարկը չէր եղած. Այդ մէկըուղղակի Ուիլսընի արդարախոհութեան հետե-

ւանք էր եւ այդ պատճառաւ Անատոլուի բոլորհայութիւնը ցեղասպանութեան ենթարկել որեւէկ ե ր պ ո վ կ ա ր ե լ ի չ է ր ա ր դ ա ր ա ց ն ե լ : Ա մ ե ր ի կ ահարկաւոր հակազդեցութիւնը ցոյց չտուաւ:

Բայց Ի՜նչ զարմանք. Եւրոպական ժողովուրդ-ներ մամու լի միջոցաւ ցեղասպանութեան դէմարտայայտուելով եւ իրենց բողոքի ձայնը լսելիդարձնելով հանդերձ պետութիւնները պահեցինիրենց դիտողի դիրքը: Սպասեցին որ Թուրքիոյնոր քաղաքականութիւնը յստականայ, կազմուե-լիք թուրք նոր կառավարութիւնը յայտնի ընէ իրվարչաձեւը եւ գործելակերպը, որմէ յետոյ թերեւսյայտնուէր նոր կարելիութիւններ ի շահ իրենցերկրին եւ ժողովուրդին: Ելմտական եւ բարո-յ ա կ ա ն ն ո ր ա կ ն կ ա լ ո ւ թ ի ւ ն ն ե ր ո ւ հ ե ռ ա ն կ ա ր ըգունաւոր նոր յոյսեր ցոյց չեն տար կ’երեւի, քանիոր հարիւր տարի վերջ Յունաստան եւս կը խոր-հի Ֆրանսայի, Զուիցերիոյ, Գերմանիոյ եւ թերեւսմի քանի այլ երկիրներու հետեւողութեամբ ցե-ղասպանութեան ուրացումը պատժող օրէնքի մըմասին, հակառակ Թուրքիոյ ակներեւ դիրքին:

Արդար ըլ լալու համար պէտք է ընդունիլ որարհամարհելի պատիժ չէ դրամական տուգան-

ք ի ն ա ռ ը ն թ ե ր վ ե ց ա մ ի ս է ն հ ի ն գ տ ա ր ի բ ա ն -տարկութիւնը. Փէրինչէք եւ հետեւորդները, խօս-քի եւ գաղափարի ազատութեան օրէնքի վստա-հելով օձիքնին չեն կրնար ազատել յունականհողերու վրայ: Սակայն պէտք է նկատի առնել, թէ54 թեր եւ 42 դէմ քուէներով ձեռք բերուած էօրէնքին վաւերացումը:

Թուրք կառավարութեան համար դժուար չէ 7յ ո յ ն ե ր ե ս փ ո խ ա ն ծ ա խ ո ւ ա ռ ն ե լ ե ւ հ ա մ ե մ ա -տութիւնը շրջել:

Ա ր դ է ն ք ո ւ է ն ե ր ո ւ ո չ մ ե ծ տ ա ր բ ե ր ո ւ թ ե ա մ բառնուած այս որոշումը հեռու է հայոց համարպատուաբեր ըլլալէ:

Հարիւրամեակի տրամադրութեան մէջ իսկ,յոյն երեսփոխաններու գրեթէ կէսը որոշումի դէմքուէարկեր է : Յունաստանի եւ առ հասարակյոյներու Թուրքիայէ եւ թուրքերէ ակնկալած շա-հերը որքա՜ն հմայիչ են եղեր, որ յունական քուէ-ներու 44 տոկոսը ի նպաստ թուրքերու տուեր է:

ԱՐԱյ ԿԱՐՄԻՐԵԱՆՄոնթրէալ, 3 Յունուար 2015

Լոյս տեսաւ Ռ. Հատտէճեանի նոր գիրքը«Պտոյտ Մը Հայոց Լեզուի ԲառարանինՄէջ» շարքի վեցերորդ հատորը

Լ ո յ ս տ ե ս ա ւ ո ւ ը ն թ ե ր ց ո ղ ն ե ր ո ւ տ ր ա մ ա դ ր ո ւ թ ե ա ն տ ա կ դ ր ո ւ ե ց ա ւԽմբագրապետ Ռ. Հատտէճեանի «Յուշատետր» սիւնակէն «Պտոյտ ՄըՀայոց Լեզուի Բառարանին Մէջ» շարքի 6րդ հատորը: Այս հատորն ալկ’ընդգրկէ շարքին 406րդ յօդուածէն մինչեւ 488րդ յօդուածը: Հատորըտպուած է Արի Հատտէճեանի կողմէ պատրաստուած շատ գեղեցիկ կողքովմը: Ըստ թուագրական կարգի, այս հատորը կը դառնայ «Յուշատետր»շարքի 83րդ հատորը:

Ինչպէս «Յուշատետր»ի մեր հաւատարիմ ընթերցողները նշմարած ենա ր դ է ն , բ ա ռ ա ր ա ն ն ե ր ո ւ մ է ջ կ ա տ ա ր ո ւ ա ծ պ տ ո յ տ ն ե ր ո ւ ա յ ս շ ա ր ք ըհեղինակին կողմէ գրի կ’առնուի ոչ թէ որպէս դասագիրք կամ ուսուցմանմիջոց, այլ պարզապէս որպէս հաճելի պտոյտ մը մեր լեզուի անսահմանգեղեցկութիւններուն ու հարստութիւններուն մէջ : Մայր նպատակն էընթերցողին հետ միասնաբար նոր գիւտեր ընել մեր լեզուին հորիզոններէններս, բանալ մեր լեզուին խորհուրդներէն նոր ծալքեր, որոնք աննշմարմնացած են շատերու, առաւել եւս սիրել մեր լեզուն:

«Եկէք մեզի հետ, սիրելի ընթերցողներ» կ’ըսէ հեղինակը այս վեցերորդհատորին նախաբանին մէջ: Որքան ալ հաճելի ըլլայ պտոյտը, որքան ալխ ա ն դ ա վ ա ռ ո ւ թ ի ւ ն ն ե ր ս տ ե ղ ծ ո ւ ի ն ն ո ր հ ո ր ի զ ո ն ն ե ր ո վ , կ ա յ ն ա ե ւտխրութիւնը տեսնելու թէ մեր լեզուն շատ կ ’անտեսուի իր տէրերունմեծամասնութեանը կողմէ: Բայց այդ չէ որ պիտի խրտչեցնէ մեզ:

«Եթէ երբեմն մեր սիրտը կը ցաւի տեսնելով որ այսօրուան դժբախտպայմաններուն մէջ աշխարհի զանազան կէտերուն վրայ կան Հայ մարդիկորոնք իրենց մայրենի լեզուն չեն գիտեր, ատոր փոխարէն մեր սիրտըհպարտօրէն կը զգայ որ այս վեհապանծ լեզուն անմահ է եւ անոր ապագանալ այնքան փառաւոր պիտի ըլլայ որքան փառաւոր եղած է անոր անցեալը»կը գրէ հեղինակը իր նախաբանին մէջ:

Յայտնենք նաեւ թէ ցարդ հրատարակուած յօդուածներով ամբողջացածէ նաեւ եօթներորդ հատորը, որ գիրքի ձեւով հրապարակ պիտի հանուիմօտիկ ապագային:

ՄԻՀՐԱՆ ՏԷՐ ՍՏԵՓԱՆԵԱՆ...Շար. էջ 5-էն

Հ ա յ կ ա կ ա ն Դ ա տ ի ն ժ ա ռ ա ն գ ո ր դ ն ե ր ը , ա մ է ն բ ա ն է ա ռ ա ջ պ ա ր տ ի նմ ի ա ց ն ե լ , ա ռ ն ո ւ ա զ ն ն ե ր դ ա շ ն ա կ ե լ ի ր ե ն ց պ ա հ ա ն ջ ք ն ե ր ը զ ա յ ն ն ե ր -կայացնելէ առաջ միջազգային դատական ատեանին, որմէ արդարութեանեւ իրաւունքի ճանաչում կ’ակնկալուի։ Բաժան բաժան ուժերով եւ զիրարհակասող պահանջներով դատ չի շահուիր։ Անոնք զիրար կը չեզոքացնեն,հակառակորդ կողմի հացին իւղ ու կարագ կը քսեն եւ ճամբայ կը բանանոր դատաւորները Պիղատոսները կրկնեն։

Ո ւ ա ր դ է ն հ ա յ ր ե ն ի ք ի ն ա ն կ ա խ ա ց ո ւ մ ո վ վ ս տ ա հ ա բ ա ր Հ ա յ ա ս տ ա ն իՀանրապետութիւնը ունի ի ´ր պետական խօսքը, մինչ Արեւմտեան Հա-յ ա ս տ ա ն ի ի ր ա ւ ո ւ ն ք ն ե ր ո ւ պ ա շ տ պ ա ն մ ե ր ա ւ ա ն դ ա կ ա ն ե ր ե ք կ ո ւ -սակցութիւնները ունին իրենց տարբեր տեսակէտները, որոնք, դժբախ-տ ա բ ա ր տ ա կ ա ւ ի ն չ ո ւ ն ե ց ա ն հ ա ս ա ր ա կ յ ա յ տ ա ր ա ր մ ը պ ա հ ա ն ջ ա -տիրութեան։

LUNDI 9 FEVRVIER 2015 - MONDAY FEBRUARY 9, 2015 • ABAKA • 15

Funéraille TraditionnelMonument

Pré-arrangement

www.komitas.ca

5180, rue SalaberryMontréal, Québec H4J 1J3

Tél. : 514 331-0400

:A>MANAGAN SBASARGOV:IVN

Ղարաբաղի նիւթով՝ Թրքականժապաւէններու մրցում

« Հ ա զ ա ր Ո ւ ո ր լ տ » ա մ ս ա գ ի ր ը , ո ր կ ը հ ր ա տ ա ր ա կ ո ւ իթրքական «Կասպեան ռազմավարական հիմնարկ»ի կողմէ,Ղարաբաղի մասին կարճամէթրաժ ժապաւէններու մրցումմը յայտարարեց: «Սոնթաքիքա» համացանցային կայքէջըկը հաղորդէ որ որպէս ժապաւէնի նիւթ առաջադրուած էհետեւեալ ձեւակերպումը. «Ղարաբաղ որ կը գտնուի Հա-յաստանի բռնագրաւման տակ»: Ժապաւէնի տեւողութիւնըպէտք է ըլլայ 20 վայրկեանի սահմաններուն մէջ:

Դ ի մ ո ւ մ ն ե ր ը պ ի տ ի ը ն դ ո ւ ն ո ւ ի ն մ ի ն չ ե ւ 3 1 Յ ո ւ ն ո ւ ա ր2015: Յաղթողներուն պիտի տրուին մրցանակներ: Առաջինմրցանակակիրը պիտի ստանայ 10 հազար լիրա, երկրորդմրցանակակիրը՝ 7 հազար լիրա, իսկ երրորդ մրցանակա-կիրը՝ 5 հազար լիրա:

նուիրատուութիւնԹ.Մ.Միութեան Սարօ Մանուկեան ֆոնտին

եւ ողբացեալ Սարօ Մանուկեան-ի մահուան1 1 - ր դ տ ա ր ե լ ի ց ի հ ո գ ե հ ա ն գ ի ս տ ի ա ռ թ ի ւ«Ապագայ» շաբաթաթերթին կատարուած ենհետեւեալ նուիրատուութիւնները՝ տ. եւ տ.Արթօ եւ Անի Մանուկեան 200 տոլար, տ. եւ տ.Հայկ եւ Սօնիա Մանուկեան, տ. եւ տ. Արմե-նակ եւ Սիւզան Քալէմճեան, տ. եւ տ. Զաւէն եւԱ լ ի ս Չ ա յ լ ա ք ե ա ն 1 0 0 - ա կ ա ն տ ո լ ա ր , տ ի ա րԱ ն դ ր ա ն ի կ Թ ա դ ո ս ե ա ն 5 0 տ ո լ ա ր , Ա լ ի ս ե ւՍօնիա Սողոմոնեան 40 տոլար:

Բառերն ալ գեղեցիկ կրնա՞ն ըլլալԳրեց՝ Լեւոն Շառոյեան

Միշտ հաւատացեր եմ, թէ ԲԱՌԵ-Ր Ը շ ն չ ա ւ ո ր գ ո յ ա ց ո ւ թ ի ւ ն ն ե ր ե ն ,ա յ ս ի ն ք ն ՝ մ ա ր դ ո ց , բ ո յ ս ե ր ո ւ կ ա մկենդանիներու նման կը շնչեն, գոյնո ւ ն ի ն , բ ո յ ր ո ւ ն ի ն , դ ր ա կ ա ն կ ա մժխտական նկարագիր ունին, բա-բախող անտեսանելի սի’րտ ունին...:Թերեւս ծիծաղելի թուի իմ այս տե-ս ա կ է տ ը , բ ա յ ց ե ս խ ո ’ ր ա պ է ս կ ըհաւատամ այս վարկածին:

Այսօր ՃՐԱԳԱԼՈՅՑ է: Արտասա-նեցէ’ք այս սիրուն բառը քանի մըանգամ: Ճրագալո’յց: Կ’անդրադառ-նա՞ք թէ ինչ գեղեցիկ ու հեշտալուրբառ է:

Տարուան մէջ երկու անգամ կըլ ս ե ն ք ա յ ս բ ա ռ ը , - Ծ ն ո ւ ն դ ի ն ո ւԶատկին:

Ճ ր ա գ ա լ ո յ ց ը Ս . Ծ ն ն դ ե ա ն ե ւԶատկի զոյգ տօներուն նախատօ-նակն է: Ժողովուրդը ասոր ԽԹՈՒՄա լ կ ’ ը ս է : Բ ա յ ց չ է ՞ ք խ ո ր հ ի ր ՝ թ է«Ճրագալոյց» բառը անհամեմատօ-րէն աւելի գեղեցիկ է քան «Խթու-մ»ը...:

Ե կ է ք ս ե ր տ ե ն ք , թ է ա յ ս բ ա ռ ըինչպէ՞ս կազմուած է:

Հ ա ս տ ա տ օ ր է ն ՝ ե ր կ ո ւ բ ա ռ ա ր -մ ա տ ն ե ր մ ի ա ց ա ծ ե ն ի ր ա ր ո ւ , -ՃՐԱԳ եւ ԼՈՒՑԱՆԵԼ:

«Ճրագ»ը մոմին կամ կանթեղինլոյսն է, պատրոյգին ծայրի բոցը:

Ի ս կ « Լ ո ւ ց ա ն ե լ » կ ը ն շ ա ն ա կ էվառել , լուսաւորել : Յիշեցէ’ք շատգ ո ր ծ ա ծ ա կ ա ն Լ Ո Ւ Ց Կ Ի բ ա ռ ը , ո րնմանապէս կազմուած է «Լուցանել»բայէն:

Յ ս տ ա կ ա ց ա ՞ ւ « Ճ ր ա գ ա լ ո յ ց » ի նբառային իմաստը ձեզի համար:

Ի դ է պ , Ճ Ր Ա Գ բ ա ռ ը ը ն դ հ ա ն -րապէս կրօնական մթնոլորտ մը կըյուշէ մեզի: Ճիշդ այդ պատճառովա լ ՝ « Ճ Ր Ա Գ » ա ն ո ւ ն ո վ ք ա ն ի մ ըեկեղեցական բնոյթի պարբերական-ներ ունեցած ենք անցեալին (ՆիւԵորք, Պոսթըն եւ Պէյրութ):

Հա’, չմոռնանք նաեւ նշանաւոր«ՃՐԱԳՈՒ»ն, որ մեր ժողովուրդինկողմէ ՃՐԱԳ ԻՒՂ կը կոչուի, եւ որովտանտիկինները կը լեցնեն միջուկըարքայավայել կերակուրի մը՝ «մա-ծունով քէօֆթէ»ին...

Թ ե ր ե ւ ս ձ ե զ մ է մ է կ ը հ ա ր ց տ ա յ

հետաքրքրութեամբ՝ թէ առնչութիւնմը կա՞ յ «Ճրագ» ու «Ճառագայթ»բառերուն միջեւ:

Իմաստային նմանութիւն մը կա’յանշուշտ, քանի որ «Ճառագայթ»ըճաճանչն է, լոյսի շողը: Բայց ինծիկը թուի որ այս երկուքը տարբերարմատներ ունին:

«Ճառագայթ»ը կազմուած ըլլալուէ «Ճառ» եւ «Գայթիլ» բառերէն: ԸստՄալխասեան բառարանին՝ «Ճառ»(որ ամէն բանէ առաջ կը նշանակէբեմէն արտասանուած հռետորա-կան խօսք) ունի երկրորդ իմաստմըն ալ՝ «կախուած ջահ»: Իսկ «Գայ-թիլ» կը նշանակէ աճիլ : Այս 2 բա-

ռերուն միացումէն՝ ՇՈՂ կամ ՃԱ-Ճ Ա Ն Չ ի մ ա ս տ ը կ ր ն ա ՞ ն ք դ ո ւ ր սբ ե ր ե լ ա ր դ ե օ ք . . . : Ք ի չ մ ը ե ր ե ւ ա -կ ա յ ո ւ թ ե ա ն կ ը կ ա ր օ տ ի ն ք ա ն -շուշտ...:

Ու վերջապէս, կայ վերիններունհետ հնչիւնային որոշ նմանութիւնո ւ ն ե ց ո ղ բ ա ռ մ ը ն ա լ , ո ր « Ճ Ռ Ա -ՔԱՂ»ն է:

Ասիկա անունն էր հայերէն ամ-սագրի մը, որ Մոսկուայի մէջ հրա-տ ա ր ա կ ո ւ ա ծ է ր 1 8 5 8 - 6 2 , Մ ս ե րՄսերեանցի խմբագրութեամբ: Այսամսագիրը գրաբարի պաշտպան-ներուն վերջին ամրոցներէն մէկն էրարեւելահայոց մօտ:

Ի՞նչ կը նշանակէ ՃՌԱՔԱՂ: Ճիռքաղող: Իսկ ի՞նչ է «Ճիռ»ը:

Ճիռը խաղողի փոքրիկ ողկոյզնէ . . . : Գ ի տ է ի ՞ ք : Ե ր բ մ ե ր ե կ ե ղ ե -ց ի ն ե ր ո ւ մ է ջ տ ա ր ի ն ա ն գ ա մ մ ըխաղողօրհնէք կը կատարուի, ահաա’յն ատեն քահանան կ’երգէ բարձ-րաձայն . - «Օրհնեսցի եւ պահպա-նեսցի ճիռս այս...»:

Օ՜, բառերը որքա՞ն գեղեցիկ ենու թելադրական...:

Հալէպ

Գոհունակութեամբ կը տեղեկա-նանք որ Համաշխարհային Գրող-ներու Միութեան «ՓԷՆ»ի Թուրքիոյկեդրոնը կատարեց իր ԸնդհանուրԺ ո ղ ո վ ը , ի ն չ պ է ս ն ա ե ւ Պ ա տ ո ւ ո յԽորհուրդի եւ Վարչութեան ընտ-րութիւնները:

Ընդհանուր Ժողովը տեղի ունե-ց ա ւ Ի ս թ ա ն պ ո ւ լ , Մ ա յ ա - Ճ ի ւ ն է յ թԹիւրէլ թատրոնի հանդիսասրահինմ է ջ , ո ր ո ւ ն ի ր ե ն ց բ ա զ մ ա հ ո ծմասնակցութիւնը բերին Թուրքիոյգրական ու մամլոյ աշխարհին ներ-կայացուցիչները:

Ընտրութիւնները տուին հետեւ-եալ արդիւնքները: Պատուոյ Խոր-հուրդի որպէս անդամ ընտրուեցան

թերթիս աշխատակից, բանաստեղծԻ գ ն ա Ս ա ր ը ա ս լ ա ն , ի ն չ պ է ս ն ա ե ւթուրք գրականութեան եւ մամուլիերկու նշանաւոր անուններ՝ ԱտնանԷ օ զ ե ա լ չ ը ն ե ր ե ւ Տ է ն ի զ Գ ա վ ո ւ ք -ճուօղլու:

Յիշեցնենք թէ Իգնա Սարըասլաներրորդ անգամ ըլ լալով կ’ընտրուիա յ ս պ ա տ ո ւ ա բ ե ր ե ւ հ պ ա ր տ ա -ց ո ւ ց ի չ պ ա շ տ օ ն ի ն : Ի ս կ Վ ա ր չ ո ւ -թեան կազմը բաղկացաւ հետեւեալա ն ո ւ ն ն ե ր է : Ն ա խ ա գ ա հ ՝ Զ է յ ն է պՕրալ, անդամներ՝ Հալիլ ԻպրահիմԷօզճան, Թիւլին Տուրսուն, ԹարըքԿ ի ւ ն է ր ս է լ , Զ է յ ն է պ Ա լ ի յ է , Մ ա ր ի օԼ է վ ի ե ւ Հ ա յ տ ա ր Է ր կ ի ւ լ է ն : Ը ն դ -հանուր Ժողովի աւարտին հրատա-

րակուեցաւ գաղափարի եւ արտա-յ ա յ տ ո ւ թ ե ա ն ա զ ա տ ո ւ թ ե ա ն վ ե -րաբերեալ համապարփակ եւ խի-զախ հաղորդութիւն մը:

Ը ն տ ր ո ւ թ ե ա ն ա ր դ ի ւ ն ք ն ե ր ը ե ւԸ ն դ հ ա ն ո ւ ր Ժ ո ղ ո վ ի հ ա ղ ո ր դ ա գ -ր ո ւ թ ի ւ ն ը լ ա յ ն օ ր է ն տ ե ղ գ տ ա նթուրք եւ օտար մամու լի էջերուն,ինչպէս նաեւ համացանցային լրա-տըւութեան միջոցներուն մէջ:

Ջերմօրէն կը շնորհաւորենք մերս ի ր ե լ ի ա շ խ ա տ ա կ ի ց ո ւ հ ա ն ր ա -յայտ բանաստեղծ Իգնա Սարըաս-լանը:

«Մարմարա»

Իգնա Սարըասլան անդամ ընտրուեցաւ Թուրքիոյ «ՓԷՆ»ի պատուոյ խորհուրդին

Visit ABAKA online,in color, current and

past issues

www.tekeyanmontreal.ca

News and analysis in Armenian,French and English

16 • ABAKA • LUNDI 9 FEVRIER 2015 - MONDAY FEBRUARY 9, 2015