HISTORIA AROKAHISTORIA AROKA

Otxartagako 6.BOtxartagako 6.B2011-12 ikasturtea2011-12 ikasturtea

HISTORIAHISTORIA

Aroak

Historiaurrea::idazkerasortu arte.

AintzinaroaErromatar inperioa Dasagertu arte

Erdi AroaAmerika Aurkitu artek.o. 1492

AroModernoaFrantziakoIraultza Gertatu arte1789

Aro GaraikideaGaur egunarte

HISTORIAURREAHISTORIAURREA

PALEOLITIKOAPALEOLITIKOA Nomadak ziren.Nomadak ziren. Kobetan bizi ziren.Kobetan bizi ziren. Harriz, hezurrez, egurrezko Harriz, hezurrez, egurrezko

erramientak.erramientak. Fruituz eta animaliz elikatzen Fruituz eta animaliz elikatzen

ziren.ziren. Animalien larruz janzten ziren.Animalien larruz janzten ziren. Kobazuloetako hormetan Kobazuloetako hormetan

animaliak margozten zituzten animaliak margozten zituzten (labar pinturak)(labar pinturak)

Sua ezagutzen zutenSua ezagutzen zuten..

•NEOLITIKOA•Sedentarioak ziren.

•Herrixketan bizi ziren.

•Zeramika sortu zen eta metalak erabiltzen zituzten.

•Nekazaritza eta abeltzaintza sortu zen.

•Ehunez egindako jantziak.

•Animaliak etxekotu zituzten.

•Megalito monumentuak eraiki zituzten

AINTZINAROAAINTZINAROAK.a.3000. Urte inguru idazkera sortu zen Antzinaroa K.a.3000. Urte inguru idazkera sortu zen Antzinaroa

hasiz.Erromararren imperioa desagertu arte (k.o. hasiz.Erromararren imperioa desagertu arte (k.o. 476) iraundu zuen.Zibilizazio garrantzitsuak sortu 476) iraundu zuen.Zibilizazio garrantzitsuak sortu ziren:Mesopotamia,Egipto,Grezia eta Erromatarrak.ziren:Mesopotamia,Egipto,Grezia eta Erromatarrak.

AINTZINAROKO AINTZINAROKO ZIBILIZAZIOAKZIBILIZAZIOAK

MesopotamiaMesopotamia:Tigris eta Eufrates ibai :Tigris eta Eufrates ibai artean sortu zen.Lehen lege- kodea artean sortu zen.Lehen lege- kodea asmatu zuten.asmatu zuten.

EgiptoEgipto:Nilo ibaiaren ondoan( Egipto) sortu :Nilo ibaiaren ondoan( Egipto) sortu zen .Piamideak eraiki zituzten faraoien zen .Piamideak eraiki zituzten faraoien hilobiak izateko.hilobiak izateko.

GreziaGrezia: Heleniar penintsulan sortu zen. : Heleniar penintsulan sortu zen. Kultura,filosofia,arkitektuurara,eskulturra,Kultura,filosofia,arkitektuurara,eskulturra,literatura eta sistema politiko literatura eta sistema politiko (Demokrazia) nabarmendu ziren.(Demokrazia) nabarmendu ziren.

ErromatarrakErromatarrak: Erroma hiritik Europa : Erroma hiritik Europa osotik zabaldu zen, Mediterraniar osotik zabaldu zen, Mediterraniar itsasotik, Inperio bat sortuz.itsasotik, Inperio bat sortuz.

ERROMATARRAKERROMATARRAK Italiar penintsulako Erroma Italiar penintsulako Erroma

hirian hasi ziren K.A I. hirian hasi ziren K.A I. mendean.mendean.

Gudaren bitartez nagusitu Gudaren bitartez nagusitu ziren.ziren.

Mediterraneoko kostaldea Mediterraneoko kostaldea konkistatu zuten..konkistatu zuten..

Horrela inperioa sortu zuten.Horrela inperioa sortu zuten. Konkistatutako herrialdeak Konkistatutako herrialdeak

erromanizatu zituzten, hau da, erromanizatu zituzten, hau da, Erromako hizkuntza, bizimodua, Erromako hizkuntza, bizimodua, kultura eta abar inposatu zuten.kultura eta abar inposatu zuten.

Erromatar politakaren antolamendua honakoa zen: enperadorea , senatua eta herri asanbladak...

Erromatar gizartearen antolamendua aldiz honakoa zen: politikariak, Patrizioak (familia aberatsak) esklabuekin eta familia langileak.

Erromatarren erlijioa: hasieran jainko askotan sinisten zuten (politeistak). Baina amaieran kristauak bihurtu ziren.

Erromatarrek ekarpen baliogarri asko asmatu zituzten:

Arkitektura: akueduktoak, zubiak, kaltzadak, , tenpluak...Kulturan; hizkuntza, egutegiak, antzokiak, zirkuak...

KO. V.mendean Europako iparraldetik zetozen herri germaniarrak (Bisigodoak eta Frankoak) inperioa inbaditzen hasi ziren inperioa desagertaraziz.

ERDI AROAERDI AROA

Erdi Aroan gertaera garrantzitsuak dira:

Inperio Karolingioa.

Feudalismo.

Amerikaren aurkikuntza.

Erromatar Inperioa desagertu zenetik (k.o. 476) Amerika aurkitu zen arte iraundu zuen (1492).

Erdi Aroan gertari

nagusiak daude:

800. urtean Karlomagno 800. urtean Karlomagno enperadoreak Inperio enperadoreak Inperio Karolingioa sortu zen Karolingioa sortu zen lurralde asko konkistatuz.lurralde asko konkistatuz.

Inperioa Europako Inperioa Europako erdialdean hedatu zen. erdialdean hedatu zen.

Elizarekin harremanak Elizarekin harremanak estuak zituen.estuak zituen.

814.urtean hil zen eta 814.urtean hil zen eta inperioa desagertu zen.inperioa desagertu zen.

Inperio KarolingioaInperio Karolingioa

FeudalismoFeudalismo Karlomagno hiltzean, Karlomagno hiltzean,

bere inperioko bere inperioko lurraldeak nobleen lurraldeak nobleen artean banatu ziren, artean banatu ziren, Jaun Feudalak sortzen.Jaun Feudalak sortzen.

Lurraldeei FEUDOA Lurraldeei FEUDOA deitzen zieten deitzen zieten FEUDALISMOA sortuz. FEUDALISMOA sortuz. Jaun feudalak Jaun feudalak gazteluetan bizi ziren.gazteluetan bizi ziren.

Gizartean nobleak, Gizartean nobleak, kleroak eta herri kleroak eta herri xehea zegoen.xehea zegoen.

Amerikako aurkikuntzaAmerikako aurkikuntza

1492.urtean Kristobal Kolonek Amerika aurkitu 1492.urtean Kristobal Kolonek Amerika aurkitu zuen. zuen.

Gertakari honekin Erdi Aroa bukatzen da eta Gertakari honekin Erdi Aroa bukatzen da eta Aro Modernoa hasten da.Aro Modernoa hasten da.