D�������

O����

Z����� A����

O�������

A��

Z�����

A-8

A-15

E-5

E-80

E-70

GI -631

N-634

N-1

GI -632

AP-1

Iturraran

Arditurri

KutxaGunea

Lizarrusti

Barandiaran

Arantzazu

Gipuzkoako Parketxe SareaBost gune, makina bat aukera

www.gipuzkoamendizmendi.netAtaungo UdalaAiakoUdala

OñatikoUdala

OiartzungoUdala

AtaungoUdala

B o s t g u n e , m a k i n a b a t a u k e r a

Parketxeak eta Parke Naturalak

B i z k a i k o i t s a s o a

N a f a r r o a

A r a b a

B i z k a i a

A��

A����

O����

O�������D�������

A����A����

A r a b a

LizarrustiArantzazu

Barandiaran

IturraranKutxaGunea Arditurri

PAGOETAPAGOETAPAGOETAPAGOETAPAGOETAPAGOETAPAGOETAPAGOETAPAGOETA

ARALARARALAR

AIZKORRI-AIZKORRI-AIZKORRI-AIZKORRI-AIZKORRI--ARATZ-ARATZ-ARATZ-ARATZ-ARATZ-ARATZ

AIAKOAIAKOHARRIAHARRIAHARRIAHARRIA

2

B o s t g u n e , m a k i n a b a t a u k e r a

AurkibideaGipuzkoako Parketxe Sarearen aurkezpena

Arditurriko parketxea

Iturraran parketxea

Lizarrusti-Barandiaran parketxe hedatua

Arantzazuko parketxea

Zientziaren KutxaGunea

Mendeetako historia duten meategiak

Lorategi botanikoa duen baserria baino gehiago

Natura eta historia elkarturik

Natura, kultura eta izpiritualtasuna elkarloturik

Hirian txertaturiko naturarako atea

4

6

12

18

26

32

3

Gipuzkoako Parketxe Sarea

4

Gipuzkoako Parketxe Sarea

Gipuzkoako Parketxe Sarea Fundazioa irabazi-asmorik gabeko erakundea da. Fundazioaren helburu nagusia Gipuzkoako Parketxeen kudeaketa integratua burutzea bada ere, haren baitako jarduerak anitzak dira. Hala, Gipuzkoako Parketxeen Sarea sortu, sustatu eta zabaltzeaz gain, haren dinamizazioaz zein kudeaketa integratuaz arduratzea lehentasunezko jarduerak izango dira. Parketxe Sarearen bitartez, ingurumen-hezkuntza, natura-ingurunearen ezagutza, naturarekin lotutako natur zein hezkuntza-jarduerak sustatu nahi dira, betiere ingurumenarekiko errespetuzko balioak bultzatuz. Gainera, Gipuzkoako Parke Naturalen egoeraren jarraipena burutzeko ikerketa-proiektuak aurrikusten dira. Hori guztia, sektore publiko eta pribatuaren arteko lankidetza bultzatuz burutzeko ahalegina egingo da. Erakundearen presidentea Rafael Uribarren Axpe da, Gipuzkoako Foru Aldundiko Landa Ingurunearen Garapeneko Diputatua.

Gipuzkoako Parketxe Sarea Fundazioa

5

B o s t g u n e , m a k i n a b a t a u k e r a

Arditurriko Arditurriko p a r k e t x e a

Arditurriko p a r k e t x e a

6

B o s t g u n e , m a k i n a b a t a u k e r a

Arditurriko p a r k e t x e a

ARDITURRIKO PARKETXEA

AIAKO HARRIKO PARKE NATURALA

Meatzetako laborategia izandako eraikina, Aiako Harriko Parke Naturalaren bihotzera iristeko pasabidea da. Inguruaren natura- eta historia-ondarearen zehaztasunak ezagutzera ematen dira bertan. Parketxearen ondoan dauden meatzeak ere bisitatu daitezke, Aiako Harriko Parke Naturalaren taupadak bertatik bertara sentitzeko aukera ahalbidetuz.

Bere garaian meatzetako laborategia izan zena, egun, Aiako Harriko Parke Naturalaren interpretazio-zentroa da. Bertan, euskarri teknologiko modernoei esker, eremu babestuak biltzen duen ondare eta aniztasun osoa bisitarien begien aurrean aurkezten da.

Hala, beheko solairua natur arloari eskainia dago, hau da, granitozko mendilerroa, fauna eta landaredia jorratzen dira. Goiko solairuaren ardatza, aldiz, Arditurriko meatzeak dira.

Aiako Harriko Parke Naturalak barneratzen dituen 6.913 hektareek, oso gainazal gozagarria erakusteaz gain, lurrazpiko eremu interesgarria ezkutatzen dute. Añarbeko urtegiaren eta Urdaburu mendiaren arteko eremuan, pagadi eta hariztiak tartekatzen direneko ametsetako basoak azaltzen dira. Gizakiaren aspaldiko arrasto magikoek megalito itxura hartzen dute, bai Oielekun zein mendi lepoetan kokaturiko beste hainbat guneetan. Gainazaleko interesguneekin batera, Parkearen erraietan gordetako altxorrik ere bada, hala nola duela bi mila urtetik ustiatuak izan diren Arditurriko meatzeak. Aiako Harriaren sabaia, Paleozoikora bidaiatzeko proposamena luzatzen diguten granitozko hiru gailurrek osatzen dute: Irumugarrieta, Txurrumurru eta Erroilbide. Orografi aren zimurdurek ere Aitzondo eta Endara bezalako ibar ezkutu eta lasaiak marraztu dituzte; ur-jauzien eta harizti ikusgarrien babeslekuak.

7

B o s t g u n e , m a k i n a b a t a u k e r a A r d i t u r r i k o p a r k e t x e a

Ard i t urr i k o p ar k e t x e aMENDEETAKO HISTORIA DUTEN MEATEGIAK

Arditurriko parketxea: 943 494 521arditurri@gipuzkoamendizmendi.netarditurri@arditurri.com

www.gipuzkoamendizmendi.net

Aiako Harriko Parke Naturalak, bai lurrazalean zein lurraren azpian, balio handiko ondarea jasotzen du, eta hura ezagutaraztea helburu duten ekintzak eskaintzen dira. Horiek, erromatarren garaiko meatzeak bisitatuz, monumentu megalitikoen magia sentituz edo pagamotzen itxura bereziaren zergatiaz jabetuz garatuko dira. Horiekin batera, Aiako Harriko Parke Naturalak gordetzen duen natur-ondarearen nondik norakoaren berri ere ematen da.

ParketxeaSarrera doan

Meategiak Oinarrizko bisita:

Helduak 5 €Haurrak (5-12 urte) eta taldeak 3 €

Meategia sakonean:Helduak 7 €Haurrak (10-12 urte) eta taldeak 6 €

8

B o s t g u n e , m a k i n a b a t a u k e r a A r d i t u r r i k o p a r k e t x e a

ARRATSALDEZ:Arditurriko meategiak eta parketxea ikusiArditurriko altxorraren bila (talde-jolasa)

Meatzaritza eta geologia (LH, DBH, B����������)

Arditurriko meategiak eta parketxea ikusi

Ibilaldia meatzaritza lanak ikusteko

Unitate didaktikoa landu

ARRATSALDEZ: Arditurriko meategiak eta parketxea ikusiArditurriko altxorraren bila (talde-jolasa)

H e z i k e t a e s k a i n t z aGOIZ BAT ARDITURRIKO MEATZEETAN BI EGUN AIAKO HARRIKO PARKE NATURALEAN

EGUN BAT AIAKO HARRIKO PARKE NATURALEAN

(LH 2. ��� 3. �������, DBH, B����������)GOIZEZ: Ibilaldi gidatua (aukeran):

Arditurriko meatzaritza lanak

Oielekuko monumentu megalitikoak eta pagamotzak*

Aiako Harriko biodibertsitatea

Unitate didaktikoa landu

(LH 3. ������, DBH, B����������)

1.EGUNA GOIZEZ: Ibilaldi gidatua (aukeran):

Arditurriko meatzaritza lanak

Oielekuko monumentu megalitikoak eta pagamotzak*

Salneurria: 5 €Iraupena: 3 ordu

Iraupena: 6 ordu

Iraupena: 6 ordu

Salneurria: 9 €

2.EGUNA GOIZEZ:Ibilaldia Bianditzera Aiako Harriko natur-ondarea eta kultur paisaiak ezagutzeko

Bazkaria Oiartzungo Arritxulo aterpean

Iraupena: 3 ordu

Oharra:Bazkaria etxetik ekarri behar da

*Garraioa behar da taldea abiapuntura eramateko eta, gero, jasotzeko (2-7 € pertsona bakoitzeko)

Salneurria: 12 €

Ostalaritza:(gosari 1, bazkari 1, afari 1, gau 1)12 urte arte: 23,20 €13 urtetik gora: 25,20 €

9

B o s t g u n e , m a k i n a b a t a u k e r a A r d i t u r r i k o p a r k e t x e a

Txango gidatuaketa egonaldiak

S���������: Familiak: helduak 2,5 €, 5-12 urte 1,5 €Taldeak: 2,50 €25 lagun baino gutxiagoko taldea: 70 €

Arditurriko meatzaritza erromatarren garaitik XX. menderarte

Ibilaldia Arditurriko meatzaritza paisaiak eta aztarnak ezagutzeko

Arditurriko kultur paisaiakMendi ibilaldia Unailekuko bordara

San Joakin eta Gaztelu zainen meazulo-sarrerak

Antzinako lanbideen aztarnak eta kontuak: labeak, ikazkintza, kontrabandoa...

Unailekuko pagadia

Oielekuko monumentu megalitikoak eta pagamotzak

Mendi ibilbide biribila Kausoko aparkalekutik abiatuz

Monumentu megalitiko ikusgarriak: Kauso, Oieleku, Basate… harrespilak

Pagamotzen baso zabalak

Aiako Harriaren inguruan Bianditzetik Aritxulegira ibilbidea

Aiako Harriko Parke Naturalaren ondare nagusiaren azalpena

Errengako mairubaratza

Ikuspegi bikainak

1 -2 orduko t xangoak

10

B o s t g u n e , m a k i n a b a t a u k e r a A r d i t u r r i k o p a r k e t x e a

S���������: Familiak: helduak 5 €, 5-12 urte 3 €Taldeak: 5 €25 lagun baino gutxiagoko taldea: 125 €

I�������: 2 egunS���������: Helduak: 18 €, 5-12 urte 12 €Ostalaritza (Arritxulo mendi-aterpean) Prezioak galdetuEgitaraua taldearekin adosteko aukera

Igoringo trikuharriak (2,5-3 ordu)Hernaniko Epelen abiapuntu eta helmuga duen mendi ibilbide biribila

Sagastieta, Igorin-Akolako trikuharriak...

Ikuspegi bikainak

Aiako Harriko Parke Naturala esku-eskura

Arditurriko parketxera eta meategira bisita gidatua

Arditurriko meatzaritza paisaiak eta aztarnak ezagutzeko ibilaldia

Aiako Harriko Parke Naturalaren ondare nagusia ezagutzeko ibilaldia Aritxulegitik Bianditzera

Oielekuko monumentu megalitikoak eta pagamotzak

2 - 5 o r d u k o t x a n g o a k

E g o n a l d i a k

11

B o s t g u n e , m a k i n a b a t a u k e r a

I turraran Iturraran p a r k e t x e a

I turraran p a r k e t x e a

P A G O E T A

12

B o s t g u n e , m a k i n a b a t a u k e r a

I turraran p a r k e t x e a

ITURRARAN PARKETXEA

PAGOETAKO PARKE NATURALA

Erdi Aroan sorturiko baserri ikusgarriaren babesean, maketek eta euskarri interaktiboek, Pagoetako Parke Naturalak gordetzen dituen altxorren dirdira bistaratzen dute. Haiekin batera, baserriari lotutako bizimoduen gaineko erakusketa etnografi koak eta inguruko Lorategi Botanikoak, parketxearen eskaintza borobiltzen dute.

Iturraran XVIII. mendeko jatorrizko egurrezko egitura mantentzen duen baserri ederra da eta bisitarientzako harrera-gunea izateaz gain, Pagoetako Parke Naturalaren interpretazio-zentroa ere bada.

Pagoetako ingurune fi sikoa eta etnografi koa ezagutarazten laguntzen duen erakusketa iraunkorra, tailer didaktikoa eta euskarri interaktiboak aurkitzen dira Iturraranen. Hauei esker, naturaren eta giza jardueren arteko orekaren berri izango du bisitariak.

Pago lekua da, izenetik hasita, Pagoeta. 2.860 ha-ko azalera hartzen du eta 678 m-ko altuera duen Pagoeta mendia Gipuzkoa kostaldeko gailur adierazgarrienetako bat da. Itsasoarekiko hurbiltasunari eta orientazio zein lur-mota aniztasunari esker, landareria eta fauna aberatsa du. Iturraran parketxearen inguruan dagoen 16 ha-ko Lorategi Botanikoan mundu guztiko 5.000 landare mota ezberdinez goza dezakegu. Iturrarango Erlategi Didaktikoan erleen bizitza ezkutu eta harrigarria zuzen zuzenean ezagutzeko aukera daukagu. Agorregiko Burdinola eta Errotak funtzionamenduan ikusiz XVIII. mendeko ezagueraren araberako ur aprobetxamendua nolakoa zen ikasi dezakegu. Galtzeko arriskuan dauden etxe abere arrazen eta egi atlantikoko fauna komunitatearen babeslekua ere bada parkea: betizuak, pottokak, oreinak, orkatzak, basurdeak… Antolatutako jardueretan parte hartuz edota bidezidorretatik lasai paseatuz, ia ahaztuta dugun mundu batean sartzeko aukera edukiko dugu, gizakiaren bizitzak naturaren erritmoekin bat egiten zueneko hartara.

13

B o s t g u n e , m a k i n a b a t a u k e r a I t u r r a r a n p a r k e t x e a

I t u rr ar a n p ar k e t x e aLORATEGI BOTANIKOA DUEN BASERRIA BAINO GEHIAGO

Iturraran parketxea: 943 835 389iturraran@gipuzkoamendizmendi.netwww.gipuzkoamendizmendi.netwww.aiapagoeta.com

Pagoetako Parke Naturalean, natur-ondarea eta baliabideen ustiapena besotik helduta doaz. Hala, bai animalia eta landareen ezagutza, zein denboraren zimurretan galdutako hainbat ustiapenen ulermena helburu duten hainbat jarduera eskaintzen dira. Horretarako, erleen mundua, elikaduraren aurpegi eta bide ezberdinak, ekosistemen osagaiak, Agorregiko burdingintza eta errotaritza, gure eskaintzaren oinarrizko edukiak izango dira.

SarreraHelduak: 1 €Haurrak (5-12 urte): 0,5 €Bisita gidatua: 1 €

14

B o s t g u n e , m a k i n a b a t a u k e r a I t u r r a r a n p a r k e t x e a

Pagoetako animaliak(LH 3. ������)GOIZEZ:

Mendi ibilaldia Sarrolan barna (oreinak, pottokak, betizuak…)

ARRATSALDEZ:Unitate didaktikoa landu (parketxean)Hitz sekretuko animaliaren ezaugarriak eta bizilekua ezagutu

Pagoetako ekosistemak(LH 3. ������)GOIZEZ:

Mendi ibilaldia Sagastizabalgo natur eskolara eta ginkanaUnitate didaktikoa landu

ARRATSALDEZ:Txokoetako jolasak, animaliak, landaretza eta geologia aztertuz

Erleak ezagutzen(LH 1. ��� 2. �������)

Erleen zuzeneko behaketa erlauntzen irekierarekinIpuinaren jolasaErleen produktuen dastaketa Kandelagintza (parketxean)

Elikadura eta Ingurumena(LH 1. ��� 2. �������)

Zerealak ezagutu eta ogi opilak egin (parketxean)Elika-piramidearen jolasaMendi ibilaldia Agorregira eta errotaklanean ikusi

Burdingintza eta Errotaritza(DBH 1. ��� 2. �������, B����������)

Errotaritzaren inguruko ikusentzunezkoa (parketxean)Burdingintza landu, antzinako lanbideen maketak ikusizAgorregiko errotak eta burdinola lanean ikusi

Landaretza(LH 3. ������)

Lorategi botanikoan zehar ibilaldia eta ginkana jokuaBasoen jolasa (parketxean)Unitate didaktikoa landu

H e z i k e t a e s k a i n t z aGOIZ BAT PAGOETAKO PARKE NATURALEAN EGUN BAT PAGOETAKO PARKE NATURALEAN

Salneurria: 6 €

Salneurria: 3 €

Salneurria: 3 €

Salneurria: 3 €

Salneurria: 3 €

Salneurria: 6 €

Iraupena: 6 ordu

Iraupena: 3 ordu

Iraupena: 3 ordu

Iraupena: 3 ordu

Iraupena: 4 ordu

Iraupena: 6 ordu

Oharra:bazkaria etxetik ekarri behar da

15

B o s t g u n e , m a k i n a b a t a u k e r a I t u r r a r a n p a r k e t x e a

Txango gidatuaketa egonaldiak

Erlategia (1,5 ordu)

Erleen zuzeneko behaketa erlauntzen irekierarekin

Erleen onurak ezagutu eta naturan duten garrantziaz jabetu

Agorregiko Burdinola eta Errotak (1,5 ordu)

Mendi ibilaldia Agorregira

Errotak eta burdinola ikusi

Antzinako bizimodua eta lanbideak ezagutu

Pagoetako animaliak (1,5 ordu)

Mendi ibilaldia Sarrolan barna (oreinak, pottokak eta betizuak)

1 -2 orduko t xangoak

S���������: Familiak: helduak 2,5 €, 5-12 urte 1,5 €Taldeak: 2,50 €25 lagun baino gutxiagoko taldea: 70 €

16

B o s t g u n e , m a k i n a b a t a u k e r a I t u r r a r a n p a r k e t x e a

Iturraran baserria eta Agorregiko Burdinola eta Errotak (3 ordu)

Parkeko ikusentzunezkoa

Antzinako bizimodua eta lanbideak ezagutu

Mendi ibilaldia Agorregira

Errotak eta burdinola ikusi

Erlategia eta kandelagintza (3 ordu)

Erleen zuzeneko behaketa erlauntzen irekierarekin

Erleen produktuen dastaketa

Kandelagintza

Erlategia eta Lorategi Botanikoa (3 ordu)

Erleen zuzeneko behaketa erlauntzen irekierarekin

Ibilaldia Lorategi Botanikoan

Polinizazioaren garrantzia ezagutu

2-5 orduko t xangoak

Lorategi Botanikoa: Lau urtaroak (3 ordu)

Lorategi Botanikoan ibilaldia

Landareek klima eta leku ezberdinetara egokitzeko duten gaitasunaz jabetu

Landare aniztasunaz ohartu

Kultur paisaia: mendia eta basoa (3 ordu)

Askotariko hartzaile eta interesetara egokitutako mendi ibilaldiak

Landa ingurunera hurbildu

Pagoetako animaliak ezagutu (oreinak, pottokak eta betizuak)

Antzinako bizimodua eta lanbideak ulertu

Gizakia eta ingurumenaren arteko elkarrekintzaz jabetu

S���������: Familiak: helduak 5 €, 5-12 urte 3 €Taldeak: 5 €25 lagun baino gutxiagoko taldea: 125 €

17

B o s t g u n e , m a k i n a b a t a u k e r a

Lizarrusti-Barandiaran Lizarrusti-Barandiaran p a r k e t x e h e d a t u a

L izarrusti-Barandiaran p a r k e t x e h e d a t u a

A R A L A R

18

B o s t g u n e , m a k i n a b a t a u k e r a

Lizarrusti-Barandiaran p a r k e t x e h e d a t u a

LIZARRUSTIKO PARKETXEA

ARALARKO PARKE NATURALA

JOSE MIGEL BARANDIARAN MUSEOA

Aralarko Parke Naturalaren aurpegi anitzen erakusleihoa bi eraikinek osatzen dute: Lizarrustiko parketxea eta Jose Migel Barandiaran museoa. Historia darien eraikin horietan eskainitako baliabideek lagunduta, Aralarko Parke Naturalaren zoko ezkutuetan gordetako natura eta mitologia agerian geratuko dira.

Aralarko Parke Naturalak bilduriko 10.971 hektareatan eta Ganbo mendiaren itzalpean, natura-ondarearen benetako harribitxiak gordetzen dira. Parke Naturalaren azaleraren laurdena pagadiz estalita dago, horietako gehienak Lizarrusti eta Balankaleku artean kokatzen direlarik. Lareoko urtegian, baso trinkoen isla eder eta lasaia urdindu egiten da. Arritzaga ibarrak, meategiak ustiatzen zireneko garaietara bidaiatzeko proposamena luzatzeaz gain, ur-jauzi ederrez gozatzeko aukera eskaintzen du. Gipuzkoako mendizaletasunaren ikurra den Txindoki (Larrunarri) mendia, bere 1.346 metroko altueratik zabaltzen den ikuspegi ikusgarria nori erakutsi zain dago. Belartzak, saroiak, ardi latxak, Jentilarri eta bestelako trikuharriak edo Idiazabalgo gazta, mankomunitateko larreetan 5.000 urte baino gehiagoetan zehar garatu den kulturaren osagaiak dira, artzain-kultura.

Lizarrustiko parketxea, antzinako mikeletetxe izandakoan kokatzen da. Bisitarientzako harrera-gunea, taberna, jatetxea eta aterpetxea jasotzeaz gain, interpretazio zentroa ere biltzen du. Azken honek, hiru areto nagusi ditu: zentzumenak lantzen dituen gela, ibilbideei buruzkoa eta gune ludikoa.

Jose Migel Barandiaran museoa, Ataungo San Gregorio auzoko Larruntza errota zaharrean kokatuta dago, eta gure herriaren etnografi a eta Historiaurrearen ikertzaile handia izan zenaren bizitza eta lana jorratzen du.

19

B o s t g u n e , m a k i n a b a t a u k e r a L i z a r r u s t i - B a r a n d i a r a n p a r k e t x e h e d a t u a

Lizarrusti-Barandiaran parketxe hedatua

NATURA ETA HISTORIA ELKARTURIK

Lizarrustiko parketxea: Lizarrusti gaina (Ataun) | 943 180 335 - 943 670 249 (jarduerak) 943 582 069 (ostalaritza)lizarrusti@gipuzkoamendizmendi.netJM Barandiaran museoa: Larruntza errota, San Gregorio (Ataun) | 943 180 335 - 943 670 249barandiaran@gipuzkoamendizmendi.netwww.gipuzkoamendizmendi.net

Aralarko Parke Naturalak jasotzen duen natur- eta kultura-ondarea oinarri, ingurunearen ezaugarriak eta bertan erroturiko gizakien arteko erlazioa azpimarratuko duten ekintzak burutzen dira. Horiek, Barandiaran Museoan, Lizarrustiko Parketxean eta gidaturiko tailer edo ibilaldietan zehar garatuko dira.

JM Barandiaran museoaSarreraHelduak: 1 €Haurrak (5-12 urte): 0,5 € Bisita gidatua: 1 €

Lizarrustiko parketxeaSarrera doanBisita gidatua: 1 €

20

B o s t g u n e , m a k i n a b a t a u k e r a L i z a r r u s t i - B a r a n d i a r a n p a r k e t x e h e d a t u a

H e z i k e t a e s k a i n t z aGOIZ BAT ATAUNEN

EGUN BAT ATAUNEN

GOIZ BAT ARALARKO PARKE NATURALEAN

EGUN BAT ARALARKO PARKE NATURALEAN

Aralarko mitologia eta Jose Migel Barandiaran(LH, DBH, B����������)

Ibilaldia Ataunen barnaJM Barandiaran museoa ikusiUnitate didaktikoa landu

Aralarko kultur-ondarea(LH 2. ��� 3. �������, DBH, B����������)GOIZEZ:

Ibilaldia Ataunen barna (mitologia)JM Barandiaran museoa ikusi

ARRATSALDEZ:Errotatxo errota eta zerrategia ikusiTailerra: indusketa arkeologikoa / labar artea

Oharra:bazkaria etxetik ekarri behar da

Oharra:bazkaria etxetik ekarri behar da

Aralarko ekosistemak(LH 2. ��� 3. �������, DBH, B����������)

Ibilaldia Parke Naturalean (Lizarrusti-Lareo-Lizarrusti)Biodibertsitatea eta geologiaUnitate didaktikoa landu

Megalitoak eta abeltzaintza(DBH 2.������ , B����������)

Ibilaldia Parke Naturalean (Lizarrusti-Jentillarri-Lizarrusti)Lizarrustiko parketxea ikusiUnitate didaktikoa landu

Salneurria: 3 €

Salneurria: 6 €

Salneurria: 3 €

Salneurria: 6 €Iraupena: 6 orduIraupena: 6 ordu

Iraupena: 3 ordu Iraupena: 3 ordu

21

B o s t g u n e , m a k i n a b a t a u k e r a L i z a r r u s t i - B a r a n d i a r a n p a r k e t x e h e d a t u a

(LH 2. ��� 3. �������, DBH, B����������)1.EGUNAGOIZEZ:

Ibilaldia Ataunen barna (mitologia)JM Barandiaran museoa ikusi

2.EGUNAGOIZEZ:

Aralar Parke Naturaleko kultur paisaiak Ibilaldia (Lizarrusti-Lareo-Lizarrusti)

Bazkaria Lizarrustiko parketxean

ARRATSALDEZ:Tailerra:

Indusketa arkeologikoa / labar arteaUnitate didaktikoa landu

Arratsaldez Lizarrustiko parketxera Bertan afaldu eta lo egin

Salneurria: 9 €Ostalaritza: 28€(gosari 1, bazkari 1, afari 1, gau 1)

*Garraioa behar da taldea Lizarrustira eramateko edo/eta, gero, jasotzeko (2,5-7 € pertsona bakoitzeko)

BI EGUN ARALARKO PARKE NATURALEAN

Oharra:bazkaria etxetik ekarri behar da

Iraupena: 3 ordu

Iraupena: 3 ordu

Iraupena: 3 ordu

22

B o s t g u n e , m a k i n a b a t a u k e r a L i z a r r u s t i - B a r a n d i a r a n p a r k e t x e h e d a t u a

(LH 3. ������, DBH, B����������)1.EGUNAGOIZEZ:

Ibilaldia Ataunen barna (mitologia)JM Barandiaran museoa ikusi

2.EGUNAGOIZEZ:

Megalitoak eta abeltzaintza Ibilaldia Parke Naturalean(Lizarrusti-Jentillarri-Lizarrusti)

3.EGUNAGOIZEZ:

Unitate didaktikoa landuTailerrak eta talde-jolasak

(basoan eta parketxean)

ARRATSALDEZ:Tailerra:

Indusketa arkeologikoa / labar arteaUnitate didaktikoa landu

Arratsaldez Lizarrustiko parketxera Bertan afaldu eta lo egin

Salneurria: 15 €Ostalaritza: 45 €(2 gosari, 2 bazkari, 2 afari, 2 gau)

*Garraioa behar da taldea Lizarrustira eramateko edo/eta, gero, jasotzeko (2,5-7 € pertsona bakoitzeko)

HIRU EGUN ARALARKO PARKE NATURALEAN

Oharra:bazkaria mendian (bidai poltsa)

Oharra:bazkaria etxetik ekarri behar da

Iraupena: 3 ordu

Iraupena: 7-8 ordu

Iraupena: 3 ordu

Iraupena: 3 ordu

23

B o s t g u n e , m a k i n a b a t a u k e r a L i z a r r u s t i - B a r a n d i a r a n p a r k e t x e h e d a t u a

Txango gidatuaketa egonaldiak

Jose Migel Barandiaran museoa eta Errotatxo (2 ordu)

JM Barandiaranen bizitza eta lana ezagutzeko bisita gidatua museoan

Errotatxo errota eta zerratokira bisita gidatua

Mitologia ibilbidea (2 ordu)

San Martin auzotik abiatu eta JM Barandiaran museoan amaitu

Errotatxo errota eta zerratokiaren bisita gidatua

Larraitz eta Abaltzisketa arteko ibilbide irisgarria (2 ordu)

Natur-ondarea: paisaia, landaretza eta fauna

Natura eta gizakien jarduerekin lotutako sineskera eta ohitura zaharrak

1 -2 orduko t xangoak

S���������: Familiak: helduak 2,5 €, 5-12 urte 1,5 €Taldeak: 2,50 €25 lagun baino gutxiagoko taldea: 70 €

24

B o s t g u n e , m a k i n a b a t a u k e r a L i z a r r u s t i - B a r a n d i a r a n p a r k e t x e h e d a t u a

I�������: 2 egunS���������: Helduak: 13 €, 5-12 urte 12 €Ostalaritza (Lizarrustiko parketxean )Prezioak galdetuEgitaraua taldearekin adosteko aukera

Etxea : bizitokia baino askoz gehiago (3 ordu)

JM Barandiaranen jaiotetxea, eta bizilekua (Sara etxea) kanpotik ikusi

San Gregorio auzoko hilerrira bisita JM Barandiaranen hilarria ikustera

Bisita gidatua JM Barandiaran museoan

Aralarko Parke Naturalaren paisaia kulturalak (3 ordu)

Lizarrusti-Lareo-Lizarrusti mendi ibilbidea

Bisita gidatua Lizarrusti parketxean

Aralarko natur-ondarea: basoa eta geologia

Gizakiaren jarduera ezberdinak: abeltzantza, basogintza...

Aralarko megalitoak eta abeltzantza (4,5 ordu)

Bisita gidatua Lizarrusti parketxean

Lizarrusti-Jentillari-Lizarrusti mendi ibilbidea

Aralarko Parke Naturalaren ondarea esku-eskura

Bisita gidatua JM Barandiaran museoan

Mitologia ibilbidea

Lizarrusti-Lareo-Lizarrusti mendi ibilbidea

Lizarrustiko parketxearen bisita gidatua

Lizarrusti-Jentillari-Lizarrusti mendi ibilbidea

2-5 orduko txangoak E g o n a l d i a k

S���������: Familiak: helduak 5 €, 5-12 urte 3 €Taldeak: 5 €25 lagun baino gutxiagoko taldea: 125 €

25

B o s t g u n e , m a k i n a b a t a u k e r a

Arantzazuko Arantzazuko p a r k e t x e a

Arantzazuko p a r k e t x e a

A I Z K O R R I

26

B o s t g u n e , m a k i n a b a t a u k e r a

Arantzazuko p a r k e t x e a

ARANTZAZUKO PARKETXEA

AIZKORRI - ARATZEKO PARKE NATURALA

Aizkorri-Aratzeko Parke Naturalaren 15.919 hektareek, berezko distira duten hainbat altxor barneratzen dituzte. Hala, kultura eta natura elkarloturik agertzen deneko ingurune aberats honen aurpegiak guztiz anitzak dira. Gipuzkoako tontorra den Aitxuri menditik, haren magalean kokaturiko interesguneen erakarpen-indarra sentitu daiteke. San Adrian (Lizarrate) haitzuloak, kareharria biluzteaz gain, mendeetako lo geldia salatzen duen gazteluaren arrastoak, ermita eta aspalditik erabilitako galtzadaren berri ematen digu. Duela 5.000 urte ingurutik abeltzaintza ezagutu duten Urbia eta Degurixa, jarduera honek utzitako oinatz biziaren erakusleiho dira. Parke Naturalak biltzen dituen basoen artean, Altzaniko pagadia bereziki esanguratsua da, bere ia 2.000 hektareek natur-bizitza ugari babesten baitute. Era berean, Iturrigorriko pagadiko pagamotz ederrak ezagutzea merezi du.

Parkeko nonbaiten izpiritualtasuna, kultura eta natura aurpegi bakarrean azaltzen badira, hura Arantzazuko santutegia da. Inguru honetatik, gainera, Gomiztegi baserriraino iristen den ibilbide irisgarria abiatzen da. Natura, kultura eta izpiritualtasuna elkarloturik azaltzen deneko ingurunean kokaturik, Aizkorri-Aratzeko Parke Naturalaren atea da. Behin atea zeharkatuta, lur azpiko mundu magikoa ezagutu, basoetan murgildu edota abeltzaintzaren bilakaeran sakontzeko baliabideak bertatik bertara azalduko dira.

Gandiaga II Topagunean kokaturiko parketxea, bisitarientzako harrera-gunea izateaz gain, Parke Naturalaren interpretazio-zentroa ere bada.

Horretarako, besteak beste, erakusketa iraunkorra, gela didaktikoak edota euskarri interaktiboak, Parke Naturalak gordetzen duen ondarea azaltzeko baliabideak dira. Horiei esker, lur azpiko eremuak ezagutu, basoetan murgildu edota abeltzaintzaren bilakaeran sakontzeko aukera dago.

27

B o s t g u n e , m a k i n a b a t a u k e r a A r a n t z a z u k o p a r k e t x e a

Aran tzazuk o parke t x e aNATURA, KULTURA ETA IZPIRITUALTASUNA ELKARLOTURIK

Arantzazuko parketxea: Arantzazu auzoa, Gandiaga II eraikina Oñati | 943 782 894 | arantzazu@gipuzkoamendizmendi.netwww.gipuzkoamendizmendi.net

Aizkorri-Aratz Parke Naturalak biltzen dituen alor eta ezaugarri ezberdinetan oinarrituriko jarduerak eskaintzen dira. Horien bitartez, ingurunearen berri emateaz gain, gizakiak bertan izandako bizimoduak ere azaltzen dira.

SarreraHelduak: 1 €Haurrak (5-12 urte): 0,5 €Bisita gidatua: 1 €

28

B o s t g u n e , m a k i n a b a t a u k e r a A r a n t z a z u k o p a r k e t x e a

H e z i k e t a e s k a i n t z aGOIZ BAT ARANTZAZUN

EGUN BAT

AIZKORRI-ARATZ PARKE NATURALEAN

Basoa(LH 3. ������, DBH 1. ��� 2. �������, B����������)GOIZEZ:

Ibilbidea Iturrigorriko basoanPagamotzak Bioaniztasun adierazleak

ARRATSALDEZ:Parkeko ikuspegia (parketxean)Basoen bilakaera (hornitzaile izatetik aisialdi gune izatera) Unitate didaktikoa landu

Artzaintza(LH 3. ������, DBH 1. ��� 2. �������, B����������)(P������� �����: LH 2. ��� 3. �������, DBH 1. ������)GOIZEZ:

Larrez larre ibilbideaDuruko saroia eta mendiko artzaintza Mendiko txabolak (artzain bizilekuak)

ARRATSALDEZ:Egungo artzain bizimodua (Artzain Eskola)Latxa arrazako animalien izenakAbereen elikagaiak Unitate didaktikoa landu

Aizkorri-Aratzeko kultur paisaiak(DBH 1. ��� 2. �������, B����������)GOIZEZ:

Mendi ibilaldia UrbiaraArantzazuko kondairaBasoak zeharkatuz (zuhaitz motak)Artzaintzaren eragina paisaian

ARRATSALDEZ:Parketxea ikusi Unitate didaktikoa landu

Arantzazu ezagutuz(LH 1., 2. ��� 3. �������)

Arantzazuri buruzko zertzeladak Parkea osotasunean azaldu (parketxean)Itsu-mitsuka jolasa (ibilbide irisgarria) Unitate didaktikoa landu

Lur gaineko eta lur azpiko altxorrak(LH 2. ��� 3. �������, DBH 1. ��� 2. �������, B����������)

Parkeko lurrazala: kareharrizko formazioak, basoak eta larreak (parketxean)Arrikruzko kobak ezagutu (estalaktitak, estalagmitak, eszentrikoak..) Unitate didaktikoa landu

Basoa (LH 1., 2. ��� 3. �������)Arantzazu-Gomiztegi ibilbide irisgarrian

Parkea osotasunean azaldu (parketxean)Parkeko fauna eskura Pagamotzaren sekretuak (Paulo pagamotzaren ipuina) Unitate didaktikoa landu

Salneurria: 3 €

Salneurria: 3 €

Salneurria: 3 €

Iraupena: 3 ordu

Iraupena: 3 ordu

Iraupena: 3 ordu

Oharra:bazkaria etxetik ekarri behar da

Salneurria: 6 €

Salneurria: 6 €

Salneurria: 6 €

Iraupena: 6 ordu

Iraupena: 6 ordu

Iraupena: 6 ordu

29

B o s t g u n e , m a k i n a b a t a u k e r a A r a n t z a z u k o p a r k e t x e a

Txango gidatuaketa egonaldiak

Arantzazu ezagutuz (2 ordu)Arantzazuri buruzko zertzeladakParkea osotasunean azaldu (parketxean)Arantzazuko ibilbide irisgarriaElgea-Urkila Arabako muga

Arantzazuko kondaira (2 ordu)Urbiara oinez igoRodrigo de Baltzategiren txabolaren aztarnak

Erroitegiko iturria

Arantzazu-Gomiztegi ibilbide irisgarria (2 ordu)

Kurtzipizioa ermitaPeñakulo, harkaitzaren alboan egindako baserriaArantzazuko behatokiaGomiztegiko belardiakBisita Artzain Eskolara

1 -2 orduko t xangoak

S���������: Familiak: helduak 2,5 €, 5-12 urte 1,5 €Taldeak: 2,50 €25 lagun baino gutxiagoko taldea: 70 €

30

B o s t g u n e , m a k i n a b a t a u k e r a A r a n t z a z u k o p a r k e t x e a

Aizkorri-Aratzeko kultur paisaiak (4 ordu)

Parketxeko maketan ibilaldia landuArantzazutik Urbiara igoAma birjinaren kondaira eta Rodrigo de Baltzategiren txabolaren aztarnakUrbia, mendiko belardi amaigabeakTrikuharriaren errituala Ardibideak jarraituz Duruko saroira

Iturrigorriko pagadia eta pagamotzak (4 ordu)

Parketxeko basoko atalean bilakaera ezagutuIbilbidea IturrigorriraFrantziskotarren futbol zelaiakPagadia eta pagamotzak

Bioaniztasunaren adierazleak

Larrez larre (4 ordu)Euskal artzainen bizimoduari buruzko ikusentzunezkoaDuruko saroia eta mendiko artzaintzaOñatiko ikuspegia Belarko mendi tontorretik

Artzain Eskola, egungo artzaintzaren eredu

Ezkutuko bidea (4 ordu)Frantziskotarren futbol zelaiakSaroiak, Arriona eta Bellotzako hausterretzakIturrigorriko pagamotzak

Igoera Arantzazura

Lur gaineko eta lur azpiko altxorrak (4 ordu)

Arantzazuko sakonunera jaitsieraGesaltzako kobaArrikruzko baserria eta benta Arrikruzko kobak

Arantzazuko baserriak harria eta ura (4 ordu)

Arantzazuko elizbidetik sakonunera jaitsiArrolako eta Albitxuriko baserriak eta auzo-etxeaArantzazuko errekaAkuegiko errota zaharra Iritegiko iturburua

2 -5 orduko txangoak

S���������: Familiak: helduak 5 €, 5-12 urte 3 €Taldeak: 5 €25 lagun baino gutxiagoko taldea: 125 €

31

B o s t g u n e , m a k i n a b a t a u k e r a

Zientziaren Kutxagunea Zientziaren Kutxagunea Zientziaren Kutxagunea

32

B o s t g u n e , m a k i n a b a t a u k e r a

Zientziaren Kutxagunea

ZIENTZIAREN KUTXAGUNEA

Donostiako Miramongo parke teknologikoan kokaturik, natura eta hirigunea lotzen dituen eszenatokia da. Bertan, Gipuzkoako Parke Naturalak eta parketxeak bisitarien aurrean plazaratzen dira. Hala, Kutxagunea, hirian txertaturiko naturarako atea da.

Gipuzkoako Parke Naturalak eta parketxeakbisitarien esku uzten dituen eremua da, naturarako ateahirian. Informazioa modu erakargarrian aurkezteaz gain,komunikazio-estilo berria du, objektuen maneiuan etaesperimentuetan oinarritua. KutxaGuneak inguru bizia eskaininahi du, zientziaren eta teknikaren munduarekin loturikojardueretan parte hartzeko. Adin guztietarako egokia dendibulgazio zientifi koko zentroa da, printzipio zientifi koakulertzeko hezkuntza-programen osagarri eta aisialdirakobaliabide egokia, bai familiarekin bai bakarrik gozatzeko.Finean, Gipuzkoa Donostia Kutxak eskainitako gizarte-ekintzada eta gizartearen zerbitzura egongo den kultur eta hezkuntza baliabidea izatea du helburu.

Zientziari buruz ikasi eta harekiko sentikortasuna zabaltzekolekua izateaz gain, adin eta mota guztietako pertsoneiegokituriko gunea da. Hala, baliabide ezberdin ugari eskaintzenditu: aldi baterako edo iraunkorrak diren erakusketakplazaratzeko aretoak, haurrentzako Txikiklika, astronomia behatokia eta multimedia-planetario digitala, besteak beste.

Naturarako atea hirian izatea ez da kasualitatea, bere inguru hurbilean 50 zuhaitz mota baino gehiago ikus daitezke. Horretaz gain, bere lorategian Gipuzkoako 20 eraikin historiko esanguratsuren maketak disfrutatu daitezke ere.

33

B o s t g u n e , m a k i n a b a t a u k e r a Z i e n t z i a r e n K u t x a G u n e a

Z i e n t z i a r e n K u t x a G u n e aHIRIAN TXERTATURIKO NATURARAKO ATEA

Zientziaren KutxaGunea : Mikeletegi pasealekua 43-45 20.009 Donostia / 943 012 478kutxaespacio@kutxagunea.orgwww.kutxaespacio.es

Donostiako Miramongo parke teknologikoan kokaturik eta ingurumenarekinbat eginda, zientziaren zenbait alderdi berritzaile eta bereziak lantzekoaukera eskaintzen duen gunea da. Horretarako, HIPATIA izeneko erakusketairaunkorra bisitatu, hezkuntza-maila ezberdinei egokituriko tailerrak garatuedota planetariumean bideraturiko saioak garatzeko aukera luzatzen da.

Sarrera2 ekitaldi gidatu: 5,5 €3 ekitaldi gidatu: 7,5 €

34

B o s t g u n e , m a k i n a b a t a u k e r a Z i e n t z i a r e n K u t x a G u n e a

BI ORDUKO EKITALDIAK ZIKLO BAKOITZARI EGOKITURIKO ESKAINTZA.

1.HAUR HEZKUNTZA:a.Basoan barrena tailerra-Txikiklik berrianb.Bisita gidatua museoanc.3. Ekitaldia:

Planetarium Txiki berrian saioa + 2 € gehiago

2.LHI 1:a. “Natura eta Zu” tailerra- Txikiklik berrianb.Bisita gidatua museoanc.3. Ekitaldia:

Planetarium Txiki berrian saioa + 2 € gehiago

3.LHI 2: a.Zentzuzko natura-Txikiklik berrianb.Kartoizko suziriaren sekretua Planetarium digitaleanc.3. Ekitaldia:

Bisita gidatua museoan + 2 € gehiago

4.LHI 3:a.Uraren Zikloa tailerrab.Bisita gidatua museoanc.3. Ekitaldia:

Kartoizko suziriaren sekretua

Planetarium digitalean + 2 € gehiago

5.DBH 1:a.Elektrizitate tailerrab.Bisita gidatua museoanc.3. Ekitaldia:

Eguneko Zeruaren azalpena Planetarium Digitalean + 2 € gehiago

6.DBH 2:a.Elektrizitate tailerrab.Energia alternatiboen tailerrac.3. Ekitaldia:

Eguneko Zeruaren azalpena Planetarium Digitalean + 2 € gehiago

7.BATXILERGOA:a.Elektrizitate tailerrab.Eguneko Zeruaren azalpena Planetarium Digitalean c.3. Ekitaldia:

Bisita gidatua museoan + 2 € gehiago

35

D�������

AIAKO HARRIAAIAKO HARRIA

PAGOETAPAGOETA

ARALARARALAR

AIZKORRI-ARATZAIZKORRI-ARATZAIZKORRI-ARATZ

O����

Z����� A����

O�������

A��

Z�����

A-8

A-15

E-5

E-80

E-70

GI -631

N-634

N-1

GI -632

AP-1

Iturraran

Arditurri

KutxaGunea

Lizarrusti

Barandiaran

Arantzazu

Gipuzkoako Parketxe SareaBost gune, makina bat aukera

Ataungo UdalaAiakoUdala

OñatikoUdala

OiartzungoUdala

AtaungoUdala