desacuerdos_06
TRANSCRIPT
-
7/31/2019 desacuerdos_06
1/310
-
7/31/2019 desacuerdos_06
2/310
-
7/31/2019 desacuerdos_06
3/310
-
7/31/2019 desacuerdos_06
4/310
-
7/31/2019 desacuerdos_06
5/310
-
7/31/2019 desacuerdos_06
6/310
-
7/31/2019 desacuerdos_06
7/310
-
7/31/2019 desacuerdos_06
8/310
Desacuerdos. Sobre arte, polticas y esfera pblica en el Estado espaol pc c cpcc ak dpc F gpk, C J g dpc
g, m a Cp Bc, m nc C a r s uic ac unia p.
JeFa del serviCio de artes visuales-arteleKu
a s m
Coordinador del Centro Jos guerrero
Fcc B
direCtor del museu dart ContemPorani de BarCelona
B m rb
direCtor del museo naCional Centro de arte reina soFa
m Bj-v
reCtor de la universidad internaCional de andaluCa
J m s-Jp
In memoriam Miren Eraso
-
7/31/2019 desacuerdos_06
9/310
ndice
EditorialJess Carrillo
Ren Schrer por Ren SchrerJos ignaCio Benito Climent
La emancipacin pasa por una mirada del espectador que no sea laprogramada. Entrevista a Jacques Rancireamador Fernndez-savater
El ignorante del maestro: sobre ignorancia y emancipacinmanuel asensi Prez
ENSAYOS
El reverso. Arqueologa del lsoo en pantufasdavid gonzlez romero
Escuela y arte en la experiencia libertaria: hacia una escuela donde lopeor son las vacaciones y un arte donde lo peor son las obras de arteantonio orihuela Con la ColaBoraCin de Fatna lazCano leyva y lorena
rivera anaya
Educacin y arte en la reorma y la revolucin durante la SegundaRepblicaJos luis gutirrez molina
Activismo en el rente blico: la cartilla escolar antiascista y la luchapor la alabetizacin y la culturaCristina Cuevas-WolF
Caminos de ida y vuelta. Notas sobre la recepcin y manipulacin
del proyecto de nacionalizacin educativa institucionista durante elprimer ranquismoniCols sesma landrn
11
18
29
34
46
74
98
118
128
-
7/31/2019 desacuerdos_06
10/310
Apropiacin del uturo: revuelta estudiantil y autogestin durante eltardo-ranquismo y la TransicinFranCisCo Fernndez Buey y Jordi mir garCa
Construyendo la democracia: el papel de las alternativaspedaggicasmanuel ledesma reyes y Javier marrero aCosta
La poltica educativa de la LOGSE a debate: disidencias y genealogasde la educacin de las artesmontserrat riF valls
Polticas educativas en los museos de arte espaoles.Los departamentos de educacin y accin culturalaida snChez de serdio martn y eneritz lPez martnez
Arteleku desde la perspectiva educacional. Alternativa y modelo:desarrollos, ejes, apuntesarturo/Fito rodrguez Bornaetxea
Pedagogas colectivas y experiencias de autoeducacin:una aproximacin a las lneas y discursos sobre prcticas educativasalternativas en nuestros dasantonio Collados alCaide y Javier rodrigo montero (transduCtores)
CONVERSACIONES
El giro educativo en el Estado espaolmesa redonda moderada Por Carles guerra Con la PartiCiPaCin de imanol
aguirre, Fernando hernndez, Carla Padr, Claudio zulin y sitesize (elvira PuJol
y Joan vila-Puig)
161
182
194
205
222
251
274
-
7/31/2019 desacuerdos_06
11/310
-
7/31/2019 desacuerdos_06
12/310
E - 11
EditorialJEss carrillo
e c, c p pcc -c, c c c, c, c p i r, bc ccc cp.1 eb cc- b c c q b c pc. P q cc pcb c j q c ccb c c pcc b c pcc pcc c cc,
pc b c. e q b c c pc, b, p-c cp c , p q c c: c, c, -c , c, pc; cpc pc cc c pc p q cb b, b, c,pc, b .
d Desacuerdos q pc cpc c- p c q, p
qc, p q cp cc q pj c c c; b cc pc pc, pc c-p q b, cc p pp c c ppc p p. n bj b c c cc c c cc, q pc b - c , p c c c b cp, c b p c q q p . tb q-
p pc pcc p pbc pcp b, c cc, q cc b c p q pp c.
C p cc pc qDesacuerdoscc pc, c c p c p q c- p c 2003. e p, , p jcc pbc, , bc p -cc p, c
, c c pc pc .e q b pc p c c pc cpc cc; q pc q b c c c c, b cc p-
-
7/31/2019 desacuerdos_06
13/310
12 - E
. e b q pc bc pcc c bj c Desacuerdos, b q
c cc cc pc p c c, c c pc cpb - . e p q c c p q p pb pc c ccb c pc pc p, dp- F P viii p- 68, , r sc. C c p q p q cc q c cc c b c pc cp, Jcqrc, Elmaestro ignorante El espectador emancipado.
e c cc p pb b c- pc c c cc pcc c cc, c p, t gc F o, c c cc ppc pc q q , c c ak; c pc-c pcc cc c cc 70 90q p Desacuer-dos. aq, , q cb f p pcc c , - q ccj p bb .
C , c q b - c pc c c c, c p q ,c, cc c : -, pc e; b , bq p cc c c -c. aq pc pc ep jc q cc , Desacuerdos, p- q jc p c, c pc qp pc c pc c,
c .h bc bq cc p, p cc q q cp p c- c c q, q cp j p q -. l , q cc, pq - b q pc bj: p p p dc, p p b. e pcc b c pc pc ep
c p p q. l c , b. a c, c d g r -b , b c mc, p ccc ccc pc c ,k c, q c-
-
7/31/2019 desacuerdos_06
14/310
E - 13
c, c cpc c c pb cpj .
e a o, b c p- q -ccc b: pc q ec m F g, q c pc p b c c c, q pc c pc c -c cc. a p p p , c c pc pcc c cb b j p c ac. e pc p c c q c- J l g m pc c c Las
Hurdes, tierra sin pan, l B, q pc c b pc rpbc.e b q pb p c . e
cc c p c c pp p - pbc cb c c c. e c C C-W b cc c cp c b p q p cc pp, q c c c, b c b pbc c. C C-W, -
cc p bc , , c pb q p - q pc p b pc cp. l cc cc c , nc s l, q c pc c , p q c c c ic lb e pbc, c ppc pcc c pc c- c . l pc c p p c J C a p
fj, c p , pj q q.e bq c b, -
c cc ep cp, p- c cc cc. e, p , q c c cpc q c , b c c p corpusb c c c. n c pc p p b . m q p bq, cb, c- c pb b pc
cc pc c . s ccc cc b pccc cc c c, cc pcc q pc tc p b pc cpc .
-
7/31/2019 desacuerdos_06
15/310
14 - E
l pc c c p cc-c b p p g C
c . ep cc, p Fcc F B Jm gc, q c cc p p -p c seu c , c c pc c c . l c c b pc c q pc.
l cp cc q c c b c pc pc
c q cc pcp c -c , j cq pc -c. C m l J m, p p ccc c c cb p-c cc q c. e qc c cc c pc c c c cc c c pcc. m r cb ,pc, pc cc bcc c cc
q p c e p c c - c 80, lode logse, q pc .
ab c cc cc ppc p, c c q c cc epcc, p cp c c pc cc, , , c c fj c cc cp cp. a p c c a sc s e lp, pc.
s c, p cc c- pc , c c cc bb fj c, p c - c cc : c- c c ccb c , c pp q p c c j pcp cc c c c- cc. e pc q c cb c b b j c p c b cp c -
b c.e c p q c cc p c, p cc cc pcc, p. e c p cc c -
-
7/31/2019 desacuerdos_06
16/310
E - 15
c ep cp q c p c. l c cc cc
c b c - b p q p 80 cp c c p pccc c f c cc c p. hb cpc, c Fc B a Cc, pc uClm, q c 1986, p- q c cc cpq c c pc cp. d b c c cc- c c c c, pc cc-
p, q p pcc . hc c, b, cp c ak, c qpcp c ccpc pc Desacuer-dos c p . P b C a l, ak, 1987, c c p p bc c, a/F r-. e q pc pc p J o c p pc c- pcc pc cc, c pc q P vc 80. l cb, fj
b, cc, ak cb , p b c -b, p p , p b c c c , s e.
C bq p Desacuerdosc c b c p cc pc cc q p a C Jr. e -j, cj pc, c c c q - ncc c. acc p cc
pc pc p unia p, cb g cb 2009 c Transductores. Pedagogascolectivas y polticas espaciales, pc C J g cp-c p unia p m C. e pcc -, c, p c , c c q q c p c pc. l q b pcc c, c c , cc p-, p q c c c c c b
c c c pcc c c, c .C c , p pb q
c cc, c - c cp . s b cc
-
7/31/2019 desacuerdos_06
17/310
16 - E
pb, cpc p p p-c c pc. l c cc c p
, q c c c b, , b, c q cc p c, p b, , c pcc c . e cc ccc c q c pcc bp c, p c, q pc -j c cc c p p -c, ccb c p c. e cc c q, c p c pc p.
l q cc cc q pc pcc c, c c c, q c c cc . vc - b c b c cc, c Fh C P, u Bc, i a, u Pbc n, j C z s(e Pj J v-P), cc p C g, b c-p cp c cp c p- cc, q p c c cc . t cc c
f p cc q p c c c pc ,c c cc c pcc p , p c c pj c c. n cc cp p , c-, p q pc c pcq pc c cc , bc, c c cc cp.
Nota
1. p://www.-f.c/j/w/18#_1
-
7/31/2019 desacuerdos_06
18/310
-
7/31/2019 desacuerdos_06
19/310
18 - re se p re se
Ren Schrer por Ren SchrerJos ignacio BEnito climEnt
l p J icB C1 cbc c n P,2
a hck3 (pb bc -) mc d,4 cp dea Geopoltica y geolosoa, p- p r sc u P viii.l cb 13 2010 p r sc, tbc P, q b,
c .
* * *
Introduccin
Jos Ignacio Benito - e c j dp F P viii. n -c b - pc, c g d, mcFc, F l F C, b p r sc, p p c q - . Cc , b c, c p-c, r sc c , c b: EdmundHusserl, su vida y su obra,5 cbc ca l. Kk
Ren Schrer - n c , pc .
La undacin del departamento
JIB - C q p -c dp F, P viii?Q pp p cc?
RS - B, p c. n -p , p , -, , q .m F C, q ,
p p cc dp F-. l c pp c bc , c b. m , c,c bj p p q -b c p , dp
F pc, u Pviii, q u ep vc, c c , jc,6 ccc q b c- sb, c... ec , q b b , P i c, c, c , c.
d , vc cp p-c q cb c, u ep vc-, pc c , -c cc . Cp, p , c cc: p cp-c c q, c, p- cc c c pc, cp.
a pcp pcp c c Fc C; cc j b pc p , p m ecc nc,7c e F c , p p p -, cc b, c, 1968. ac c 1970 c uep; p q pc qp, q p,pq c b c u t, c-b pc p; p b p q p -
. e c, qp ccb cc c B rc, q ( b) , p b c p- q q c c , q c p c- 68, c q , q Licence8 Matrise,9 q Wb, B, q pc cc.
J. n. d10 r. l,11 q cb b p cc
c pc, cp pc p cc C. e ( q), cb mk, K tb; pc p, q
-
7/31/2019 desacuerdos_06
20/310
re se p re se - 19
c C Fc, q q c mc s, c pc cc c.C c - P viii. C Fc p- . C p c c, p q c.y cc, q cp c , pq t b pc.m p q P viii, , c ,c q , c , d l. l q c cpc (b q c-
c ). l P viii c c 1969. e , dp F b c.P b pc p .
e p b cp p c p q p p J m, pc , , c, pc C g C; b pc p q , c, c . l c-c c dp F c cc a ; p- q p vc s-d. P c b pc, f p p pp (b ,p c), p c c c c pc , b c m. spj c pc pc.F r, q pcp , p p pc. P
, b b cb, c c- q . P , q p p pp c, F C.icb, q . F i b q pb p-. s b p c b, p q pcpc p b c c cc, p b .n q c p, p pb b c b Los aos de de-
molicin.12 e p p cc c; q p c, c pcp, , dp F q p c p c 1969.
Experimental
JIB - Q p p pc?a ...
RS - u c, q p - p , q pb- cp p - ppc, Fc F, u vc. h vc c p qb . P , b , q p.
dj c pc, r, q Jcq
P b p c dp F-; q, c, q [ ] c dp, p c q q c c c q p p p.
h q pc c vc; p q cc c- . vc p m 68 p p c pb- c c . e - cp c cc 68, , q p c c- c , q pc c , q b cc, p c.
e 68 c c c c- , b P, sb.l sb cb , c, ccc, p, pc pc . e68 p c ccc -
, , c c- , c- vc, q b p c c - c. P , q cq p c: -cc p c; cc c , c, c p ; p pbc bj.
l pc vc q b bj q cq - c ccc pc pq p bc, ccc sine qua non q bcp . a b,
-
7/31/2019 desacuerdos_06
21/310
20 - re se p re se
c vc, b -cc, q c p.
s p pb c p c- c pc pc (q - t CF), q b cp - cc p p pc c, c c, b p c, p. l q, c, cpc , k q 22 , p- p p , pc, -
dp F, , , pcp b p p. hb bp cpc, c C,Fc, d, l .
tb q c q vc p pcpc q pc c- cc ; b, dp F j pcp. hb cc - pp, q c c- c vc b , q, 68, c c b q q q pcp - , cj, cp cc c. n b, dp F, a, C, Pc mcc bc: p pc b b- p pcpc.
e vc ,
q pp, q - c p pb, c, p c.e q cc dp F,q -pcp (q cp c pc pc 68), b , pc, : c c ; c c- pb j bj, q c. hb -cc b : c p
cc h F. P p, b pcpc , p c; p jp, C pc p c p pcc -c p. e
cb ; q pc, p b b q pcp bc p, .
P p, pb, p p b cc c pc q p c c d. d p p -c p. nc b c c ; p cc- d p . P C pq c p q cb. e c,
p b p c c q c.l , q b p c, , c, p q q c, q p c cb, q p b .
d pc c dp Cc ecc, pcp p c. e pb pq Cc ecc c, q c [], q c c b p p p. l q q p p.
m p p q cc, p p b c c dp F, pq b q c d c m Bk, q c l, c b. a C cc , q b q p c, q -
c c uv.13
dp, pbcc ,p q pb . m , , b c pc p C p . gc pc cc c p, q c, , p, b c p p-. s c, cb Pc. t c c q , ; -b p q b , -
, cc, b c pp , c c b, c cb c c. t c, p cc p. hb q
-
7/31/2019 desacuerdos_06
22/310
re se p re se - 21
, c c, p , q p pb c dp.e , C bc pc c c c-c. y b c c q cp- c p. e pc, p c C C dcp, c c c pcp, c p, pcc. s b p . d, c -, F g, j , j pc, pjp, Antiedipo Mil mesetas. l -
c c. y b g hcq, q b c c c-c. s c c c - b c p. ab q cc, q p c c c -. d c, c hcq, cp c p, pc c q q c P viii.Cc , q c c c pp , q b p; -c c b , q c p b. e b pc pc pc c, c cc , pc c Minutec vc cc. aq , p c pc
a q pccb -, cc p q c c; sFcc, p jp, b p-p q c. P , b, q c c cc- c p c , c, , q pq pc c, cc s-d. aq q, p
p, pc cp, c Cc ec-c, p clp q c p c.e pc , p (q
p, , C- ic F, p p p). h p p b, q b qp pc. P p - c . e c, q - p c , cc, . e c c-. m c , , b p c. n p . n pc b .
P q c d pjc,
q p -c q P viii, p c c, q p , q cp c pbc, c-. d c, . dc q cb q p , -b cc q , pbbc, p cc pc [] cc c.n b pc p .
Utopa
RS - lj pp, - p , b - c. t qc p c. e q p-p b q, b.
JIB - n p . t p q cp p. Q p p c-
cp p. Q pp j p pc?
RS - Q c...
Nathalie Perin - e dp F vc pc p cc, ccb pc.
RS - C q pb c. s, c. P b q ; c-
c . h c q c- p, pc F.
a b, c c p c , p c p-c vc c p? y q .
-
7/31/2019 desacuerdos_06
23/310
22 - re se p re se
P q c c .C C, c d, c l p-c, q c c q cc pc q, cp , b p c- p p q cb p p cc c.s c p c, p p. a q c c q cpb c b b. e qb b. hb c q , , c, c pc-, c [ ]
c [ c b]. e c qp [sc].
RS - n c q b c. l p?
JIB - s.
RS - s, , p c pc pb. F q c pc, q p p b, q pb p p c. F -c p pc? n p cc p; , p p. aq pc . u cc pc p- J m pc q p- dp F pb -p p c. e c cpj, pq p -b cp c. lp cb bc c.
e cj u P viii, c p p c c, q c q c bj- c, c P viii s-d, p c c c q pc, c, -c . l c q - c c , c, q b c p bj, p q c, pb c q . lb pq qc, -
, p , p p- ; p cc d l. e dp F ppc p. a , b p- q q p c
p q b c cb b c cc ; c c , p j - jp Cc ecc, p q. n p p c[ ], p p.
e , c p b cp, p b pc p p b pc-p c p, c b uv b cp, p-q p q b p c c p (q -c p c
p c). n pc,p , pjc. a , p dp F, p p- c c - [ cp ], c b pp: i Pcc F, -q p , c 1976-1977, p p p c.
NP - a!, .
RS - d c pcc pb C, p c b. C b pq j c, c c c Fc b b cc , q i Pcc F c -c, c c c q pq C ic F -
c, q - p c . s b p j, j- c c; pc, p p ( p p) , -c, q c, c, p , p c jq .
l q q b qb c J m, q . u c -
: e p .e pb [] j p b. P b , pb c p c
-
7/31/2019 desacuerdos_06
24/310
re se p re se - 23
c. d p , . aq p q c, b c c cc vc cj . d , b q p , q . a F ; q p . s - cc q bp, . a p ,vc b -. e c, c pc c.
Las propiedades an desconocidas
JIB - C , p j c, pp cc?
RS - [s ] e q?
JIB - l pp cc q - cc p .
RS - l pp cc p q F, p cp p? C p ?a cc c c q?
JIB - Pb p q pc p m 68.
RS - s, pp cc c-, pp cc p . P pp -cc q ?
JIB - m p .C p c m 68p d, p C. h q pp p. eq ?
RS - a, !, p pp cc cc.
JIB - P d, p l,p c c p?
Pq rc, q c -, B.
l q q b q p cc- p q p vc.
NP - e pq vc F?h ?
RS - u p b -, p pq , p- cp, p-, d, l, C Fc c-p c p c pq c p . P , p p, q c, pc. s Fc, a ee.uu., q p q c .
y, q c p, q - c, pc. h d-p F pc p?
JIB - s, c .
RS - s cp c, pq q c pc p. l p b p c . P p, qp c b c p q c.C jp p p c c cc, ec Fk, c c b p q c. d c, p c q b -c q p . e c ; cp p , , p. h pc p-
. oc c Fc, q c p pc. d c-, C; q cp q pc, p p b fc, q fc p -b pc vc. e p vc q p dp P viii.
a, - , Fc j, p j b -pc, c p, q
c pp cpb c. d , p c q b C, l, d, - . C fc
-
7/31/2019 desacuerdos_06
25/310
24 - re se p re se
p. s - , c, p q c, cc p c cp, p p .
JIB - C bb pp cc b c p- (c c , )q c, pq p p j c. P jp, b q pp p; , b c ,
p . Qp c c j q -c pc q pc j cb p? sb , b .
RS - [r] e p, q p?
JIB - s, . o c, . [r]
NP - s, c.
JIB -a p q b p p cp pc c p- c c q d b, bc p -. h b p p p q cb pc,q, c p pb qpb pc. P, , p p , p p c.
RS -t p q cb fc p. Fc,p jp, fc -c. e b b -c, c h, b q , q p . e b q pc c-, p q fp p Fc, c -c pc c , b p d, qp c b q
fc b p, pp c, p . Q cp pq; q b p b q c F g, c,
p c p pc. tb cp c, c qc c ( c - cc b pb). P , bc fj p . P q C p c ; p c- c cc, p p-c q C p c , p
pc. s p c pc c-. e , c q c b pc c c, b.
m bb rc, p cc b p. s cp q B-, p q d l, , p , cp- c p . e c-p p d, c -c , c. P db cc d C. n pc p d qp ec vc. P p q . e , cc c p q vc, p p , p pcpb pc - p. e , p- c c c, c c, cp c c, q c-
, p pc, q p p. n ccb c p p, q c , c, c, q p c p-c, c, , pc c c pb c, pq, pc .a, c c q cp c pc c eccp xviii, c q pb
p c-p pc. n, p , cc pc, p-c.
-
7/31/2019 desacuerdos_06
26/310
re se p re se - 25
NP - e c -b c s?
RS - s, c s, c . aqb c c. e c d, .
Allyn Hardick - e j q c d, l p q d , bj bc pc. e q -c, q p pcc c, j , -b cc c vc.
RS - hb , b c, q, c, jb c c c, c c c c .P q pc p c c, c. e - b q c q c c pc , q c p c q - pc. P ,b c c c c, b . F, f p c , d, q. p c j , p q C b. n p c Fc, q pc, cBw14 l, q cb b b
.15
El undamento de la losoa
NP -t cc vc, b dp- F c p p -? h c cc vc, pc c ccpcc dp F? C c ? F, q q pb? C ?
JIB - e q , ?
RS - y , pq b q b p c
c . y q, c, . P c jp B Wb, q , p q p-c cp .
JIB - y c c ccp-? Q ?
RS - h c. P p, b c p , c, q c vc b cc c . P , c - c, b q cpc, pc c
cp cb, c , bj -. l cpc q cc p q q cp. e - c. e vc, q pc p b cp.
e c . Pb p , q p - p c, p q . l cpc . l cpc p cb p cpc .n cb p cp ; p q p-c. eb b . e p- q cc, q .y b , c pc c-, cc , pq b p 68. d cc: , q -b p p c
. y q, p , c .
JIB - o ?16
RS - vc bc p -c . C p c F C []. a - cc, cpc. C b q cc .
NP - m c , q q q?
RS - dc q q c ,pc pc cb . e q cp , - . u c .
-
7/31/2019 desacuerdos_06
27/310
26 - re se p re se
El combate contra la trascendencia
NP - s c cc? d,C, l cc? m c cc c p.
RS - a! C q .
NP - F C q j q qp cb c c-c c cc?
RS - [r] n j q
c cc. n pc c. s q , q cc. P , p cc . s bb c - c. y c q p- b c.e cc b cp cc c. l q -b p: l, C, d, , c, b c c c p.C p c c b .
Accin poltica en la universidad
JIB - e q cc pc pcp?
RS - r cc pc.
JIB - n ?
RS - n b . C b p c , 1955 1956, q b. Fc p , q -c pc. d c -. y l Socialismo o Barbarie.
AH - s, c C C l.
RS - P , c pc-p, p b. eb c a v; cc.dp cc -b p. eb q b cpc, c, c, JCr lCr, , q b .
AH - d B b lCr?
NP - s, .
JIB - y B .
RS - e lCr b n p, p a. l q pcp- c m Para Marx,17 c, m a, rc, B r,q c c c cc. u p, . rc b - c, B b.
AH - l q c q b - r. a 68, b r, c- .
RS - hb c j q b -c c Wb, p jp, B. P p c . n pc , p - . d q pb c c c - p q c c q p p .
NP - t q . t q b.
RS - u c?
NP - s.
RS - hb pc p.
NP - ac , ?
RS - y pb, p c , qp c q p . e - c, bq p cb p. n b, q pc b F, pq -b q c p c, p c-. hb c q q p p p, q q pc - . ob j, cp . m , s-
d, c . hb p q j p p Pviii. P b q bc c . eb , p b c . n . s q
-
7/31/2019 desacuerdos_06
28/310
re se p re se - 27
b q cb u, p b c q p p pcp . a , b - p c d l (pcp l c ). y c , p p p , pq b -, q b p q b uv cc. C qb pc ; b pb.n , c, db pc q p p. y -c , , c q p p , pq b q p
. s q b cc p , pq c .P b q, c , b p.
JIB - u c p q c p.
AH - P q . dc, q bb qc q p .
JIB - C ppc.
RS - l p pc pc . s ccc b j, p bj uv, q b q c, 30 uv . hb q , q cc, p cc b uv q cc . d c c-. e vc cb c pc- q b q
c p p, q p p.
JIB - e p .
RS - e p, . P q F- q cq . e q , p pq b, p q- p.
JIB - P pc.
RS - e q, p p, p c dp. l bc . t pq b cc. o pq b .
d c p c u- vc, q p bq.e cp c cb. e q -b c, q b c c c, c c p,q b cq, . F , c, q c.y Pc q c. o u tbc, q . a p. u pc p p. [r] m q vc p b p. P c c q pc. u pc pc
c p, c c Bc.
Todos - icb.
RS - s, cb, .
El n de la gratuidad
AH - s f b c q p b q d c . u j q vc c q b c p, q pb c cc p c q b c . Pb pc b b pcp q b c q b pc c. P, - pc c, q , c. P p q pc 9 4 9 5, c p-
, c q p . Q c q q c c q p c ? Q p, q -p q b p q p cp , p b pc?
NP - a pb pc q cb.
RS -s, c q p .
P q b pc p -cc q cb pcpc p. hb q c c pc, p c c.y p q b-
-
7/31/2019 desacuerdos_06
29/310
28 - re se p re se
p, cc cc p, p c vc. n b bc bj, b bj. e bj b cc b, q b j b. tb b q bj bj.P b p c b b c . n b c.y, p bc -c b j cc c-c q bcb bj . P b c c bj, p c
c . F p c c - p q pc p , qb bc q p b . C q q - p cc , q q pb. l bq p, p, c p. i-c b c c, b bj, , b b b c pcc, c bj , qb -c cc c c. y p- , , .
Notas
1. F p q c u Pviii, pc b p m s p c (d, g, Fc, d, c.).
e , pc queer c peromance, cc bj c o, p c cc cp.
2. F c pc p c FC.
3. F c q P viii.4. P c pc c s W.
h pbc ccc p p-p Chimres, c p d g, ccb b r sc.
5. a l Kk r sc, .: Edmund Husserl, sa vieet son uvre, P u Fc, 1964.
6. s q c pc -q jc c
b, q c c pc bc c c.7. aq c, c b c
b c.8. P c; Fc, b b
c .
9. eq cc ep.10. J n d q m 68,
j d. d c vc bp, r sc cc .
11. C - (). a c 68, b c. ecb b p p bj C: Ltabli, pbc 1978 g. a, cp m a (b Pbc) B, q p bj c b q b c c c cb bj c El azcary el hambre.
12. F C, Les annes de dmolition, h, P, 1975.13. u c u
vc .14. Pq , c pc -
c. e bj C J, e B sF. C , 1939. mc Fc j cb cc Sueos y existencia. ejc b fc b -c J-P s m h.
15. J. F. l, La phnomnologie, PuF (C. Q -j?),P, 1954. [t. p. a a K, La enomenologa,P, Bc, 1989].
16. m q p ms El nico y su propiedadc , cc q p c q.
17. l a, Pour Marx, p Bb, F- mp, P, 1965.
-
7/31/2019 desacuerdos_06
30/310
l ep p p e epe qe e p - 29
La emancipacin pasa por una mirada del espectador
que no sea la programada. Entrevista a Jacques Rancire*amador FErnndEz-savatEr
aj c p, Jcqrc bj p - c b c-pc, q p p c, pc, -cc . l b Jcq rc cc p q q p pc. P pc-
b c c El espectadoremancipado, b pbc c- (e c). rc c : cc q b q , cpc cpc, q - pc p cc.
Amador Fernndez-Savater -d Bc db,p p a, m Pc, c pc c c pc pc. e q c, qpp b? y p c, c pc cp?
Jacques Rancire - h q -c. P jp, pc p . P Bc Pc b cc q b pc , q pcp p cc b p-c. o b c c xx: q c c- . P c
pcc , pc pc. P p jp c-j d v. P , q j pcc pc: - c pc , pc b c c p-c b q cp . Pp p c c, c c, c pp. l c bc c -pc, pc b -, p
q pc pc, c pc cc. F , cp pc, cc c pc c. d c, b c q
b q cp p , b cc b c b c c pc p.
AFS - g db cb q c c
q (c p pp) q c cj: pcc. s b, c q cc pcc [ -cc] c ,c pb?
JR - db c c pccc : c pc b- c cp , q p p; p -
c c p , p c Fbc p c bp c m, c -bj q pc c c . l p- pc p db.y c p c-, p. l bj c pc p c bj . y q p pc p,
p p ccc c-c. l cc pcc -c cc media, c, cpc q q pc c p bc j .
AFS - e p pc p q q p cc cj , j p ?
JR - e c p c- c c b c cc. e b - c c, c-
-
7/31/2019 desacuerdos_06
31/310
30 - l ep p p e epe qe e p
c cc pcc, c c pc. e p , pq b p-pc q c cp b c -c. P p bb c pc c pcc, c cp b . h , q c q pc b p c c. a q
c p p pc p q c b b , cpb. l cc c ppc q cpc p p b pc c .
AFS - l q b b cp-c c pc c b , p pc pc , p jp?
JR - C. n p p- pc c c p q . tpc p p c- pc. e c cc q q p -b c . nc j pc pc, c c cb c q .
AFS - s q cc fc
- cc c xix. P, c p c pb c b, c c q - p p b qcb?
JR - e p pp c -p p q cc pc -c b q cc
. P c c pb, pcc q cb, c, jc . e xix, b , , i b c b -
b p c . l q c p p jc b c p- . y jc c q b . sp - p q p q q , b- p q q p. ob cpc i: p pc cq- b ccpc -c b c q pb c . s
p -b, p c pc b pp c p.
AFS - s , q pc ?
JR - n c q pc .l p c c pc,p c pc - pc ; b p-, p c, bj b.P q p c , c, b- q bj, j, , c. u c , p cc p- c . u p p b: j -c b, cb pb. ej c bj p cbc cpc. hc p p c b cpc- q . h q c p
cpc pc, b pc p , b pc p cc -p. y q c p cpc, pp pc cpc pcb cpj p q pp -j b p c p b q p - . l cpc p p pc q p.
AFS - r cj Bj,
c pc xx pb c j, cp c (q c c-c-c, p jp), c cc p
-
7/31/2019 desacuerdos_06
32/310
l ep p p e epe qe e p - 31
ccc b, c c c c b pbc, c pc c. P p jp c - m 68 (b gpmk, p b ac, v, c.) q -p q g: c c pc, c pc.l pc c ccc, pc cc pc , cc -, bj cc (q ) b q p pc xx? r-p p pc c
pc b?
JR - s. h q q j p-c b ccc c q , c, cc q c cpc cc p p-c. e pcp pc c :p q c b cb, p q pcc , p q pp- p cc q bp , c. l q pc b, pc cpc c c b. a p c pc -pc: cc pb, -c b cc c, ccc bj , c. P qp c p pc pc. l q pc Bj
q c p p, cpc j.
AFS - o p c c c-c ( p c -b c d, is, l t, ypp,rc t s tqq) q -cpc p b p, pc c, cc ( cp, , b). a, , b b b , pc pc , cc
c. s b, p cpc b q cc. d q pc .e ? P pc j pc p- c?
JR - l jp q c q. P c, p c c p c ccc. P cc c p q : - c pc q pc pp c cpc c; p c c- ppc cc , cp c. dc , p cq cpc cc . l cpc c p pc :
p b b c q b b -bj pcc. l cpc c b b j p c cc. P , cp-c c , cpc cp c, p cc p, -c pcc cpc.h c c b c : p cc c pb c, J s Rojo y negro, -c c q p p. y c cc q, c , c c c pc pb.
AFS - t c c cc- cc c jc pcc c pc p cq , cq uso, q cpc cc c c
c c b, cpcpb c p c: cc , cc cqpc pc cp. Q p pc c c c: p- q no pasa nada p bc c c/pc pcc. P c, f b , , pc -c q p p p c , pc .
JR - C c q p , p c p : q ? e c xix p, c, b
-
7/31/2019 desacuerdos_06
33/310
32 - l ep p p e epe qe e p
q b , c, p c c , pcp c cc. e c pc c c c c jq-. P b , c bj, c pcq cq. e c p-c c c c c. l c -c, ppc c.l b - c. P pc p p cc
c b q qb bcc q c cc p-c b c cc -c q b . e c pc c- , c pcb ccc c c pc . P c, - pcb p pb c pc c b . P p, c c , c c p j pc c b bc q c b cc-c c q p c, - q c cc.
AFS - s - pcc. e t n,b q c p cc c-
fc pcc: q b p bpc pcc (-c ; cp c q cb pcc; p bj, c.) , p , c jp q pb bc c pcp q cp. i q p . P q - , q pc , q b j p ?
JR - s, cp c bj. l q p p c c-c bj b p p, q -
b bj, pcc c,p bj p b, c c .P , bjc p cp -. e, p , c p -p c b p. y q j c- . l -c c c c,c , p bj p pc, -c bj p, bj , c ccc q c, c. t
pc c pcpc pc . y c q pc c pb bj-c q p p c.
AFS - P pc q c p q cpc cp p p q q c? P p- jp b cp q pc ?
JR - Q b p q -, p p, q pjc - , p cc- c: c b pc pc, b q ccc pc p-c q c. Pc b p-c c. l b c cc pc p c pc p p cp pc. l cpc c -
pc. y, p p, -pc b c b pc p b p cc pc bc. t- jp pc p P- C c b b cb F p lb. a pc b c p. tb pcc c pc c b, c q c cp c pb. h pc
c: bj c-c c; , , q b cbj q pc , c . P , pc -
-
7/31/2019 desacuerdos_06
34/310
l ep p p e epe qe e p - 33
pcc b; p q p q pb cp pc q bc cc c p, . e c pc c q P C b.
* v cp c Jcq rc pc b 15 2010 Pblico. t g JC c cc c.
-
7/31/2019 desacuerdos_06
35/310
34 - E e e e: be ep
El ignorante del maestro: sobre ignorancia y emancipacinmanuEl asEnsi PrEz
Ie q c q d Qj c c bq p cc. e cb q c p-c cc q c q b b c c c. a -pcc, d Qj c b p
cb cc, q p jc, b : P q b q p p p p c . P p-c; , p d q q cc q p. d . e b, p cb-, cc, p p q cp c p p p qd Qj .
d p pqd Qj cc q q j . sc p c, p c , b cc - , q j p .1 s, c d Qj b -cp j , p b c,pc p b cb, c qc q c b.
a j c Jcq rc b Le matre ignorant. Cinq leons sur lman-cipation intellectuelle,2 q cp
c, c -c c. e q q, c- c rc, q p cc - q p b, ccc q p qc- c. C q cj pp rc, q c c: o b q (pp. 70, 57).3
e p pc, p c q c cc, - pq q c b pcp q qp q p
c.4 P , c bj c p p cc, p cp, b rc, q u c.5 l q c p cp b b. e , cp c p , p p cpc. l p q c
q c rc: c - c q p -cpc ?
e p q b Jp Jc, c -c, c c c p - p q b c, c p -c q cc. s p b qb pc c , -p q c c- p Jc. l c p p cc c cb q b , c, q, , b , .
l pcc : c b Jc q c-p c ccc? n p p c c c p en lo que le pedan [ c- ] (p. 10).6 n b c c q
p q q -, c . C p- q Jc c c, p pq bj cc. F- c , c q b ccp q cq cpb: .
l q q pbc B c b F Las aventu-ras deTelmaco (1699), b p c - cj c c-c . e c b c, c q rc -c F c (p. 18). n-b, p, , p c
-
7/31/2019 desacuerdos_06
36/310
E e e e: be ep - 35
c c c p q , q c. m c p cc c. P , b qrc c c c b F cc. s q , b, c Jc b , p, q p q p c cc. dp p q b p- (p. 10).7y p, p c -, c F vc r: C p cb q , entregados
a s mismos, b c p b c b c c c [c ] (p. 10).8
Q ccc p pc q p p c, b ccq c c? l : qp p c c pc c Jc; q, -, c q cpc c. y : p p , c c q cq p p p- cq q cc pc c .
a bj c pc, q pj p pjb cc cp, pcc. epc b: ap p /p c pcc .
s cb a ap p c p c pc-
c c, p c q c pc b jqc q p, q c jq. e c p q p- c p c.9
h q , Jc b cc q c c explicar[], cc p, cc, p-, p cpj [ c rc] (p. 11).10 s rc cb -
b pc c b pcq c. d c, q c c pcc c p c- c . s c q
Jc p , cq pcc q b p- , p p. C c q p c, q ? e p c:
e bc pb c q c-p pb q cc jcc- c. e p ccb p c, , c -c: c c c c q b b (p. 12).11
dc : p p c (cpc
pb c), -c ( c) cc (-c c). t c q c c q cb c, c q p q p , pc c c . y pp s c-b q p, p , c p c, j ,12 c p c c pcc.13t c Jcq d Linguis-tique et grammatologie,14 s , c cc c q P, b p c c .
s c , Jc cpc p p c c, pc c pcc, q c -c c c c cpc b. P , rcc c q e -
pc. l p c q p q cp c q pcc, -b p c pc.v, c rc, p q b cc q c? e p pc, p p- p b j cp c -b? (p. 13).
r q q c q c p p c- c , c -, p c -c pj p , c rc p c
-
7/31/2019 desacuerdos_06
37/310
36 - E e e e: be ep
c c: Jc, p- q cb , .n p, , b p- pc, c q q p p cq ?
n cb q c - , p p p- q q, c, c b cc c j (p.13).15 y , c rc -c q pcc p b c, q c
p b, b pc -c. s b, p c bj jp: pb q p j:
s b b . e , p, qc c, p p p ,, p p q pc- p p cc (p. 14).16
e bj pj, , c- c c, q p
p . P , p q pj p q - c b c, q pcc c cb .17 l cb , pp q . l q p- q p c q c b, .
dc : p rc - c c pc q p cc-
. t p p b o, c cpc pc p . mpc p p c cc -: incapacidad cc q c ccpc pc . e pc q c cp , q c cp c [ c rc] (p. 15).18
C c sc, bj -q pcp Emilio r, p-cp q ppc q b
b c -c.19 y c p:[r] p q c c b, p c b p cc.20 y q j c
c bc q , q p cp p q, p , c o pc?Q c, p, q l pcc p, pb p b p (p. 15).21n p b p -, c -c p. e , Jc rc, pcp atontamiento.22
u p p, b, p p. t p, -, amplicatio q j -. rc q c
Jc, p pc pc. l q bp b, c, - c. a c cq b c. dp, rc p q - p , p q p c, c: El hecho era q - aprendieron b cb c pcc [ c rc] (p. 18).23
h p b b. h b c c- b cc q b c, , bc . s cc Jc , pbc p J. s. v W,p cpb c cpc p c p .24 s c -, b p c- q p
c b . P , qrc c ? s q p Jc cb b c pp -c p b c?
P : q c q p- ccc p c, - p, p-; q c q p pc pc? C , p p c cc
c rc, . r q p p, c c . y p , rc b c q Jc p-
-
7/31/2019 desacuerdos_06
38/310
E e e e: be ep - 37
c. i p qq p c, c l-, b tuenti acebookq c. hb c p c, , c c? s rc p- c, ,b q c c q c. e q b c - b , pc c bj. P j c c rc p-c : e b pc-
p c c b p p c (p. 22).25
e c - c, p, c . d p p-, cq p, cc q pc pc q pc,p p cq p pcc. d pc , b, p q q q q . l q c p pj. e cb, q , c q c.
ac, pp rc c c j , c -c cc, b atontamiento[abrutissement]. e c q -c b, c, -c, p c q j ( ), emancipacin [mancipa-
tion]. e c q c -, rc q Jc : e p- (p. 23).26 y - c cp b, c cpc c (pp.27, 24). e cp c: Jc buena nueva pb [ c rc] (pp. 28-29):27 p q b p, p c c .
IIr q pc c rc jc p q p c ccq c s J B b c -
cc c . n cb c q pc r-c cc-c pcp q d p p . a, p jp, c Fc, d c - c:
c cb, p c- c, q c p b; b pc, c, c jq ; c b [] s - c p c p, c p p, b p pc p cj
.28
e q b, q qc p, cq Jc, q r-c cp . n -c , c d p c, c q .29e c c c c c - c q -. l j p b p , q p, p p p , q p-q, .
a b, pc cc cp p .30
d c, p q p pc, -pc -pc b j - c .31 e c- cc p spk
C sb spk?, p q c pc .32 s b pc cc q .
l c, q j b q p p (p. 25),33 b , c .e pcp pq ccp jc q cc p c q c p - p p , q cc q pp p . a c , c bj, -c pc, c c pb
-
7/31/2019 desacuerdos_06
39/310
38 - E e e e: be ep
c j q q j , q p, , .
l c p p rc - q b cpc cp cc - c, c , pp q - c c j. s p p rc q q p q cc c, p p q p b q c-
pcc q p -, b -? lcq p p q b p c bcc pc - q b. C, p jp, l C 1934 1940 p c c, q pc c c-b cc, pb p - p p pcb b q , ccc c. Q q Jc, u l, c q c c pc ? e pbpc c c c- pq j b c.
P cc q cp p pc spk, p . Cb pb q rc c c p q q xix, c Jc q
, p q , b occ, j . e pc q cq q c cc p , cc, p p q a ap ic e, c , cc , c, , c i , c. e c q , cc c p- , .34
a b c j- q p pcp cq , c Jc rc, c j j
c q cb ccc bj. dc : rc c j , b c. C q e cb : p p-c (p. 20),35 q ? e q c c c c p c p?
y c p-b p q j - p p -c q o q p? t
pc q q: c p , c p p- q, c Pk, pc c- .36 d , pcp Ferdydurkecb: a, j, b b c. e q j -,37 q b pc, p pb, pc p q c. e cp p cj c q p c q -c c p c .
e c prc cpc pc bj- q p p p cp pb . d c q - rc c p bc, q pc - c, q j q - c b b, c b. s
q q p. s p, cb, p q , c , c p, c c , p cj q cp, p qq lc b bc, c b pcp p q q , , bp , p c-c p q ppc.
d q -, , - c -c, pc. P , p b c p p cb
-
7/31/2019 desacuerdos_06
40/310
E e e e: be ep - 39
q c, c p. e pc, p j c - , b cc Quijo-tep q b j- pcc . P b c bj c p jcp . dj ,c p rc c Jc, j p p b .
e pc, c q - pc: c c q c, p-c pb c c
p q p b / -/ ( c), b c -b q cc c c- c, c cj b , c q pb b q q pc.
e b cc , p c c , q c c p c e c c cp.38s a, c cc b cb p , c p, c c c , cc cc. ob q c c cp p p -c q, p , - pc cc q c cp c. e , -. l p, a c :
P p p q, ccp, c , c c pcc q p, pc q p bq . s pc . P b, c ( ) q pc bj q (q b p) b , p , p- p p cp c c ( !). e j q cb c c - pc c -c, q c pb, bc, j cpc , pb p p c .39
m cc q p a, p c q
pc pb q cb c q p pc pp c.40a p j - pq q -, , cp.e pb q p c cq pc (p. 14),41 q - rc c pj, c, pb bc q m q p, c .
s p p q pb l c p c bc c q p c c-
ccc c: c p- b [] pc -c fc bb b.42 l c q ccc c c , pq ccc b pb. tb Jc b b cp, c q c rc. l pcp c q, , cc .
s , q p q c pcc. epc p rc pb . Q pc?e , pcc c p pb ( , c)p c pb. v c c rc:
v p jp b .e b cp cj c cp .P q pb
p pc b. r - p pc cj qc b (p. 13).43
e cj q c - p pc cj q b cp c c q pb ( ) b pb ( b). h c pcc; pb ( c) q b pb. rc c: c p pb p pc
pb p, p cp- c. l fc, c- c, p b tc pb tc, bb pb F.
-
7/31/2019 desacuerdos_06
41/310
40 - E e e e: be ep
e c? l b pb F? n, b, pq pb F b c b p c. l c q - q c cc, pbq bb pb, pb ( c p ) q bbcc pb c q c-p. dc : q c c, , q pc F. P , c : Jc b- c pb F, b-c c pb c. a
p cp p q rc c b c F.dc rc, p jp, n q
cp. t b (p. 36).44 P c, pq c q , b b c Lasaventuras de Telmaco F, c q b. y , q , c p c p q p c cc c cc. n c, p , b F, p- c q b F, pq c c, , pb, pcc. Jc b , p q c pq c c, b c , c ,c Jc bc. l pc q pbc : ap p /p c pcc , c pq p
pc j j q pc , o q pj b pb. y a -c ap p cc cc c p c pcc .
sp rc c c cc cc c, c . a pc c cc q cpv db q p p
x (p F) q ( -cc ).45 s p p-, c q p q B pc F p cp -
F p c q cp- (p. 19).46 P q p q cb c F c F b c c pc? P : p-q rc -, c pp c , pq p c c c pb . s , pq c c c?
e c p c rc q c F c c cc: p c cc
pc , F bp c h-, v (p. 19).47 a p cb q p cc q c c . P ,p cb c b q q bc pb c q c-p pb q cc (pp. 12, 11).y p p q-c c c c ? y c bj c b p c q b cpc ? P p r-c , p c b c, bj cc q q cpb Jc. n b p c .
s c q b F- p ( q c ), q, c,
pj c.48 s j qp cc cp -c c pc. e pprc c cp p: b cc, q p c p- (p. 33).49 l q Jc -b , p , cc c q c- p pc pp
. n q j b, c cc, c p c, c. l c q rc c, cq q
-
7/31/2019 desacuerdos_06
42/310
E e e e: be ep - 41
F q c p- p, c c p q p p c c.P c q q Jc p c c cq c.
IIIe b p pc q pcc c rcq p, q pccp c, q c p p ( ) c. e b c,
cj pb b p-b. n q pcc c c jp q p p , p . e b rc b,c q c , - p, qc corrigen, p p p [ c ] (p. 14).50 e p c c, c?, ?u c: p bj Fc Fj, pb q p Fc F- secj. P c p q pc, , q c j, ?C q , c q , p c qc b q pqc pc, c c q, b p jp, b . e q rc cb pc- p q p c p c-c cc.
e jp q rc p p cc , Jc, b cccc , pc q , , -. s c b q jp c c - q p b , b q p c pp b pc pb, c cc. n q c b cc pp cc , p p -c pcp p- cc.
t c p lk, p ppp, bj
c cc c -cc ppc c, c p c bj-. a b, c bj -p q p -c c pc q p -c.51 o c : c p c rc, c, q pc cpc c b p p , b - bc pc q p p. e pc rc pc ccc b-j q c q p c
cb. e , p , ccc jp q p , b c q c b pc c.
a jp rc p p jp q j c q , q p c pcc. e jp q p cc rc q cc c cc cc . t c r C BalnCann,52 b lC pc cfc c - Cp. u pc b cq 1934 1940 c -c p rpbc cb c q p cc c c.
e, b, cfc. lc p p-
pc cc pbc cp p . l - p c j c cfc. l c- C, c q bj bj, cc c. l q b pb z, -j C: l c c cpb.53 e Fp C, p p, p q C-
b c p q cp .54e b q ccc c p Fp b p cc: e c. aq q p c c -
-
7/31/2019 desacuerdos_06
43/310
42 - E e e e: be ep
c bc . y - p c. y ccc c.55
C cc q cp b. a qj j p: p c cb c? s pc pq p . Q p- p c c. y .56a c c b c,p c c, p. y c c p - q c c-. e b b e q,
, c b c . y q q c c pcb Jc, q bb p. e b b . n pb cp b.57 e p Baln Cann c q cb rc - p c: e q qq c pc, b b c. Jp Jc, p p, b - . n p p c c (p. 10). h -p .
P c p: p e -cc b q p p- p p. v: b q p p b q , q e- . P p, q c q cpb bb, c bc b, .58 e -
bb, Almanaque Bristol, cp, , c, p b q c.e q b , qb j b q - pb b pb p q p c c j. e c q c c-, cp p cp pc cp pp q Telmaco F, q pcc, cc, pb c b pb c.
e : pb -
, c, o, c p q c p p cpc. h q c pe, b c p c-cc q cpc :
d q j q ? y j - b pp p. P q
q b pc c, q ? n cb c. i c, q.59
dj q c pb , q c. l c, , p pcc , p , cc p jp, p c c q p cc-c. a, pb bc
pc c cpc -. aq , pcp jp, cp, p c c c, cc . e qc, p cc p c p bc, p cc, pcc, -, , c cc Quijote,c c c.l cc c: pcc, cb bc pjb c, b b , cbc c.60
y q c cpc c c c pcc.d c, c p-b ppc c p.P p, explicatio , p, q , c, cc p c -p p . e explico cc b c
, -. P q q explico b b , c p. e q q c q.
s d Qj b c - p j pb q cbb p, b c c -, cc b c b q j . e cb j cc c -. d , Jcb , j bp c q rc p- c cq c c. s c, - j ,
-
7/31/2019 desacuerdos_06
44/310
E e e e: be ep - 43
pbb q q c cc pcp bj b. n p c , -c, c., q cc b - c bc. t cb c q cpc cpc, q p c j , c pq c ( c q b). e c - pb, pc. a cb p , p p b bb.
epc q p cp p , c p, c p, p, p . e q c F:ppc pc q qc j p p Jc - p c. y ( b q p-) c pcc q cc. l pcc c f c cb anamnesis c-c, c q p c pc c q c- pc - c c. epc , pcc , c ccc q p- p q p. l pcc b , p c q . h p c
.61
Notas
1. m C, El ingenioso hidalgo Don Quijote de laMancha, i: iv, c l a m C, m-, 1978, pp. 94-98.
2. lb a F, 1987. t. p. El maestro ignorante,l, Bc, 2002.
3. l c cp c p. e ppc p cp. e c
c p p: eb c q c (p. 70).4. m a P, Cc c bj b.
a p , p p c - cc Jcq d P m -. e pcb c cc.
5. e p cp p cp pp. 9-29.e c, pp. 7-34.
6. i c p q p - ce quils demandaient (p. 8).
7. p c c q pp (p. 8).8. Cb - p p c q c , li-
vrs eux-mmes, c p c b q bcp F? [ c ] (p. 9).
9. sb pc b jqc pc -c p c, Jcq d, Positions,P, m, 1972. t. p. Posiciones, vc, P-t, 1977.v b J. h m, Illustration, l, rk Bk,1992.
10. c expliquer[] cc p, , p , p p p cp [l c rc] (p.10).
11. i cc cp q c c. i pp cb p p: p p p p c q (p.11).
12. F s, Cours de linguistique gnrale, -c p t m, P, P, 1981, p. 46: c p c, b - .
13. Ibd., pp. 48-50.14. s cp 2 p p. v Jcq d,
De la grammatologie, m, P, 1967, pp. 42-108. t. p. De lagramatologa, s xxi, B a, 1971. e q cc rc q c q, p c d q ccc pc c, q b cb c pcc cb c cc
b p c pc c. v pc, rp gc, The Tain o theMirror. Derrida and the Philosophy o Refection, h uP, Cb, 1986.
15. c c c j (p. 13).
16. o p p . i -, p, p c, pcc cc p , , p p q pc p p c (p. 14).
17. C c cpb pc -, jp pj prc c pb q qj .
18. c incapacit[] c c ccp- pcc . C pc q b c-
pb , c q c cpb c [c rc] (p. 15).
19. h c c rc, sc F q pc pc . s b, qc q pcpc sc cc pj c c c p- . d r sc, mile perverti, rb l, P,1974 (c d-l v, P, 2006). t. p.La pedagoga pervertida, l, Bc, 1983. r -, , p sc p b cc C F pbc c Versune enance majeure, bq, P, 2006. P p c pc c p p- q. v b Fc. J C n, Anarquis-mo y educacin. La propuesta sociopoltica de la pedagoga libertaria,
Fc e lb a l, m, 2003.20. r sc, La pedagoga pervertida, p. c., p. 20.21. pc p, pb
p p (p. 15).22. l c rc.23. le ait tait q c staient appris p
c c pc (p. 18).
-
7/31/2019 desacuerdos_06
45/310
44 - E e e e: be ep
24. J. s. v W, Sommaire des leons publiques de M.Jacotot sur les principes de lenseignement universel, B, 1822.
25. l pc p b q p p (p. 25).
26. l p c (p. 26).27. bienait c p [ c rc]
(p. 34).28. mc Fc, l c p ( c
g. d), Arc, 1972, 49, . s pc Dits et crits1954-1988, . ii (1970-1975), g, P, 1994, c c d d F ew, pp. 306-315. l cc pq j q c m. Fc, Un dilogo sobre elpoder, a e, m, 1981 (2000, 7 p.), pp. 7-19. t.p. Fcc m, c m m. e c cp pp. 9 11 pc.
29. Ibd., p. 12.30. lb, q rc
c c. e b (Le spectateuremancip) p. P pc p q b bj q, pc c pc. tb c, c cpc qjc, q -c c c q c c ,cp p, c. v pp. 7-29.
31. P pc cc pp j, P m, Allegories o Reading.Figural Language in Rousseau, Nietzsche, Rilke, and Proust, y u- P, nw h l, 1979. t. p. Alegoras dela lectura. Lenguaje gurado en Rousseau, Nietzsche, Rilke y Proust,l, Bc, 1990.
32. g Ck spk, C sb spk?, C n lwc gb, Marxism and Interpretationo Culture, u i P, ub Cc, 1988. e
pc p p bA Critique o Postcolonial reason. Toward a History o the VanishingPresent, h u P, Cb, mc, 1999.u cc c cc p p p c m a P (.),Pueden hablar los subalternos?, maCBa, Bc, 2009.
33. b p p (p. 29).34. l a, crits, g-F, P, 1969. h
cc Escritos, l, Bc, 1974. e q -c i p c e (np c), pp. 105-170. n q c q rc j p, , JB, b p cc Gender Trouble: eminism andthe subversin o identity, r, l nw yk, 1990.t. p. El gnero en disputa, P, Bc, 1995, q
b p j q p c.35. l : pp p-
c (p. 22).36. W gbwc,Ferdydurke, s B, Bc, 2004,
p. 91.37. Ibd., p. 91.38. l a, i p c e
(n p c), p. c.39. Ibd., p. 126.40. Q p c
ppc pc p c c?
41. pc (p. 14).42. l, Qu hacer? Problemas candentes en nuestro movi-
miento, dB, Bc, 2000, pp. 40-41.
43. vc p p . C cp b cp . m c qp p p pq . i b - p pq b q c (p. 12).
44. i cp. t (p. 42).
45. J. P. v J. db, Stylistique compare du ranais etde langlais. Mthode de traduction, d [c 1990], P,p. 22. l p c 1958.
46. c p F p cp p F p c q cp (p. 20).
47. P pq c , F- c c h, v (p. 21).
48. v pc n m (.), Les aventuresde Tlmaque: trois sicles denseignement du ranais. Actes ducolloque organis Bologne du 12 au 14 juin 2003, sihFles, l( c Documents, pp. 30-31).
49. C cq, c p p (p. 37).
50. i , p, p se corrigent, p cc cc p - (p. 14).
51. i lk, The Methodology o Scientic Research Pro-grams. Philosophical Papers Volume I, Cb u P,Cb, 1978. t. p. La metodologa de los programas de in-vestigacin cientca, a u, m, 1982.
52. r C, Baln Cann, m, C-l h-pc, 2004. ec d s.
53. Ibd., p. 211.54. Ibd., p. 214.55. Ibd., p. 237.56. Ibd., p. 240.57. Ibd., p. 252.58. Ibd., p. 252.59. Ibd., p. 265.60. Ibd., p. 268.61. W gbwc, Ferdydurke, p. c., p. 110.
-
7/31/2019 desacuerdos_06
46/310
ENSAYOS
-
7/31/2019 desacuerdos_06
47/310
46 - E ee. aqe e e pf
e 1833 1834 pbc t C p bj , Sar-tor resartus( c ). lc p Frasers Magazine. s p c -b c B p rp W e
1838 cc p c . e p, c p cc , cc p -c, lpc Bc, c j c, , q pc q q p c, q b b p c, p: C pb [...] q tj tj, c Tejido , p p p c-c?. l c a, q P cc c -, c pc: El vestido, su origen e infuencia,
b d tck Wcw,1
c ccq p tp h . e b p c pc p p . aq pbq b p tck q c c , bb oc p- q, cb F, , cc p c pc, p tck. e , cc c q b pp b
bc, pc pc c c p , c cpc q pc b p, p c p b c p c q b c -c c p c
El reverso.
Arqueologa del lsoo en pantufasdavid gonzlEz romEro
Yo con erudicin cunto sabra...!Mas vuelta a la visin y vuelta al cuento.
Aunque ahora, que un sastre esp No hay ya visin que nos inspire horror.
[] Vamos andando sin saber adnde.
J e Epe, El diablo muno
Nunca nos encontraremos.[...] Vueltas y revueltas. Ya no puedo ms.
de p e abe me p a m
e de un canionero aprifo
-
7/31/2019 desacuerdos_06
48/310
E ee. aqe e e pf - 47
. u c c p b , c bc c b p pp b. C c pp p c pbcc Sartor resartus. Vida yopiniones de Herr Teuelsdrckh.
C p c pc c, -
c, . e c c b p pc n dcc e c b c . C p p q c c b , c, , pj , pj c, c , q p C cb c q Wilhelm Meister,b g, q b c c bj. l b c cp pc b i P q b , pb (Q P m -
pc s c?). g b pp p pp c pc. C c e, pc c Sartor resartus:
P q pc c b b, q cc p pc c q , qp bj j pc p , pc, , c. Bj c c ppcc pp p cc c q c pp. l p p
q p b c c c cq .
r C c . t cc, pbc German Romances, ccc cc
r sc F. F: r Cc, El Pas.
-
7/31/2019 desacuerdos_06
49/310
48 - E ee. aqe e e pf
c p cc g, tck, h . e Frasers Ma-gazine New Edinburgh Reviewpbc p ccc
cc (n, g, sc, h). s Biograa deSchillercb a c p g. Pp q c, cc 1827, b p pbc cc b J P rc. e c p sv Cp, c u s l, j cq C cb Sartor resartusb, bj fc q p jc J Pb rc.
e j i P c b rc: Vida del risueo maestrillo Mara Wuz de Auenthal. Una es-pecie de idilio, 1790 ( pc, p p 1793,
p rc, Die unsichtbare Loge [l b]) v Q F [Leben des Quintus Fixlein], 1796, b . e b c rc c c c cc c ,q b p c p -c c , b (pc b pp p c bj c p- F). Cc c , p q c fj r rc q p pcpc pcp, q
c c Levana o Teora de la educacin, pc p pc (c pc cc, pj c, q pc , q c p c ). e b W F b -c bcc b idylle q p c c, p b p q p pp c sc,sc, tck rc.
e c W pc . a p -
pb, W bbc pc pc cp. s cc p cp , Wc c p q - p cp. d c, c,b p c cb p, cpb. P b K, sc, s, l( q c F F w), c Conesiones J. J. r W, . s , pc cc pp, c ccc c , p p
s s, lw tck, pj p ppJ P, Bb m, rbW, m b.2
P pc c p, cc -, -m, q c q pq b c
-
7/31/2019 desacuerdos_06
50/310
E ee. aqe e e pf - 49
p cc pc q pp rc b p b
p bc b. y q p b , b, c, c -c p, pj, p-p pc, q pc c c, b pp .
e q pb q, c sc c c pc c, p pc p p-cc rc. e c c b pc pj, , cbc c, j pj,pb, , c p p p c
, b c q p ccc c j, q b - p q c pb cc . l ccc cc c bc cc pc c, pj, c c-c. e pp J P cc c Introduc-cin a la Esttica, c q b c cc, pc c p p c , q cc ,
b , c, p , .y c ccc, , p pc, -
p , q q , b , cc cf, p c , p p - pc p q p ( pc b c, c p c cpc c c q ), c p- c , p, c pc,
, c b cc pcb b c.
Siete reversos de la literatura espaola
El doctor Lauelas ic c pc - rc c pc c , c j c hc h
c Cuadros de viaje, cc pc -c p: cc pb l c , c pcp: p cc. y c- p p, c
-
7/31/2019 desacuerdos_06
51/310
50 - E ee. aqe e e pf
p pcc cc q p p-c (p c, q c Fj). y b m
P, c c c-p Diablo Mundo epc, c c pcc , , pc ; q q p, pc pc cpc, pc c, b , b c,c c, cpc cpc p .
C b c c c c cb, , c q rc q p cc c. d
c c bc, - p, J epc Diablo Mundo, q p c ccc m s , a r o, a F,B F... l pc Diablo Mundo pcc c q bj c pcc pc pp c , c c, cb b, -c , , p c p cb. tb bc bc j
p, p c, cc p pj-, pc p c , c pc pc ( c cb, c pc, pp, c, c.).B c c p, q p pb b , .
Pc c bc, a r o, c p, cp p p- (cc p m P c pcpc). s
c b cc: j, -q c, p [...] c pcc, h Q, q pc c , q rc, h e P .u b c , El doctor Lauela, 1863, c, q c- p .
e , q b, pc c-c , b b, b Episodio sacado de las me-morias inditas de un tal Jos. e J c cb
p q c c l c pc p c p. e j p c, q pc, j q c- l, b b cc b j j c. P p c, q o
-
7/31/2019 desacuerdos_06
52/310
E ee. aqe e e pf - 51
q cq cc bc, p c pc bc, c . r
c p c , pc q,c c, b c-c-p cp c-q .
d , c b p b, c bj c l, b , , -, b, q b c q b b;cb bbc cb c j b b.
a c j deus ex machina, , p, pj qc c b . e c b
b b r o, c b-c pc , pc, Jornadas de retorno escritas por un apa-recido. e f, c cc, ccc b p empiricus et admirabilis callorum stirpator, p b pp , b c , b , p p - , c, p c, bc c b cpc. l bj bj c
j . l bj c p p c p b; bj c b p p c p . r o/l p p j, c pc q B, pc p Sartor resartus, c- b . y p c c pp j.
Silverio LanzaC pc J B a Silverio Lanza pb -
c c . h p c pc c j c pc q q a . g d : , c, b , p c pb , c. C sl c cp q p cc p c pc.
e p , pp c c : JB a b c c s
l. C j qc-pc c b cc pc -c , p b p- j b c 1883 1912, a.
-
7/31/2019 desacuerdos_06
53/310
52 - E ee. aqe e e pf
(ic, 1918 r g s l, c a b pc c ).
e p a/l c a 1899
-c l, cp ake c pc, q Noticias biogrcas acerca del Excmo. Sr. Marqus del Mantillo. sc ccc b pp pc , nc . s p c, c c c,cpc p, c p, ccjc, c p. y - (q p pp a j)c pcc: e q cp b p c p ec s. d. a. P. gq, c B a. e m ip p b cp
c p p on.a p, c c, p - pc, apc, pc- b p s l, q p , J Ba, q g, - p , p q pc pc c c c q pp a - c c p cp.
d cj p q s l
b c pc p q p p a/l, , c cc q , c-, c c pc b pc p, p, , cc p c.
nc , c, p s l Noticias biogrcas
acerca del Excmo. Sr. Marqusdel Mantillo, m, 1889.
-
7/31/2019 desacuerdos_06
54/310
E ee. aqe e e pf - 53
a q c c , c g (c c c q c), - q c r g s, j
, p p c .3 a r, c-b c pc c q a, rcBj Cp B. t cc - q: jc p b (pc jc p q a p c c cpb p c s l p ccc c, Para mis amigos, 1892); , c s ib, q b p c c; c ;
pc c p; p b pcc b; c c c-b , p q c c b c c cb q b pc cq cq c ( j p c c p p); c c q p c- ccq ; cc, mc; cc pj c p c c 1868 P rpbc, p q,
c, c c c P ac-c P oc gc c epcu P.4
y c c a/l cc cc q jc b. l c
s l pc La Obsesin Baromtrica, bj
r g s.
-
7/31/2019 desacuerdos_06
55/310
54 - E ee. aqe e e pf
1891, c pbc cc bc Desde la quilla hasta eltope, c c bc q pbc
p c c r g s ( ab Prometeo acc c q c El libro mudo r), 1910-11. t 1906, p cc , c Cr c: , c q c q p c, b, c c, - c p c.
e p b , c La rendicin de Santiago, v !, q p p-bc c q Acracia, jc c c q b c
, p :
s p c q , q q q q .y :u cc q salieron c pbq Artua, c -c bc p p pp.y q b s l!P c p, micc c ac.h s!B , .
d ?a .n cp q p c, q p c; c j .e, cc! apc c, !e cj. a , !y c q pp p j, c - c pj.
e p cc J m P5 Letras espaolas (1911), l c pjc , q c
q pcq b . n cc c c q pb p p. s l cc. C b j pb ccc. u , Prometeo, s l - r g s, pbc p bj m pb,6 q c : o, pb c!. y : y c m q b j c c c
p c c p p c c q c- . Pc p, pc cab m, p c , b cc.
-
7/31/2019 desacuerdos_06
56/310
E ee. aqe e e pf - 55
El reverso regeneracionista: Po Cid, Silvestre Paradoxy Fulgencio Entrambosmares
s p q c p c pp c, p c b, cc c-c, q t g p-c, pc c q Jq C, p 1906 b sc d Juan Corazn. Si puede Espaa seruna nacin moderna. a, C b c cc q p p cc pcc q p p c pcc cc, c pb p c , q c c q pc , , b pcc, c., c
cb q c c pc p, p c, c b b c pc p q pc q P c c p cc, p fj , p c. Pc c j - q c c pp C.
e c q c p cc ccc pj - b c pc c q q - p p pcc. P , c pc cc c ,
q , , -, q c p c ccc cc ep, xvii c xviii. a pcp xix ep Qc c, q p q c q p cc.
e p P P, 1845, bc p q J s r, p k p, b-c p a p pcc pcp c c-c cc . l pc pc, c p,
P g s, gbc c ep ( bb r) J r, c m icc Pbc. r c-c pc r dc, b c b p c p c -c cb Cc pp p j q q , b, , c c q c .
s b c, c p - c, p cc b j p
c c, p c c j p- c ... [ sc p ccc h]... p p c [ ,K]. C b p p c s r, q c - Historia de los heterodoxos espaoles, m P
-
7/31/2019 desacuerdos_06
57/310
56 - E ee. aqe e e pf
q ep k p c, b cc c- s r c cp b , tb
a, p cc q c -c Bc ep q b pc b -, pc cc ccc.
n c , j J r, m, c k p p p-, pbc b 1875 cj c s r, c p : ec q q, pcq cb cc, cb cc [...] b cpb pcc pcc; [...] q, -
cc, bb j c p.l c k, c , p c 68, cc c c, 1875, b p, c p ( pc C ic s ic lb e).s b, p c, g r, c Estudios sobre educacin : m s r, c c, c d c!, q , c cp-c c, cc cc, c q
b , pc q q pc .e q p p b pc ,
pcc , q cc b p p, p cp pcc pcc q pc: pc, pcc, p, p-, , , c w... a p cc , , pc cc-c c cc, p ccq c c. y , p, -
j pc, cb c c cc c b pcp pb cc. e pb, b b p cc.
Q apc b p b s l cc p. C bj p cc q pc c. a ccp-b b c pp, b c c Chifaduras 1894. P p 1899 Revista Nueva, p c cq c p c p -
b p ep u. s p l/a bb pc p, b , cb pcc cc, q c l b c c , p P C/g pc p c
-
7/31/2019 desacuerdos_06
58/310
E ee. aqe e e pf - 57
pcc pc; p eb/u p pb cc pc Amor y pedagoga, pcp b pj pp, cb t cc- q c . y p s P/P Bj p- p b c c P, c cc c-.
e cb b cc c p, q c ccc p. g u, c c, p cc p c c . rc c rc, p b c -b rc p, c b c k.l , b, ccc cc p , b p p pc c- c c .
Po Cidl b P C pbc 1897 1898. g c p q c q p q c cc ccb cb b p b p. e p j ccpc c : e b c c , c c . y p bb -c cc p ( c b Industrias lucrativas)p pcc P C. e La conquista del reino deMaya (por el ltimo conquistador espaol, Po Cid) pc c -
, c C b. n p q g c pc ab jp b p p, pc c p. e pc , c, bc c c cq -
r s l p rc Bj, Alma Espaola, 11, 1904.
-
7/31/2019 desacuerdos_06
59/310
58 - E ee. aqe e e pf
c, c f b c. s b, , q b q b p, Los trabajos
del inatigable creador Po Cid, c q, cc p, c C p p b p.
C , c c, cp q p p. s p, q Idearium espaol, cc p, c, cc p, c, b p, -c, pp c cp p. ec, c p c, c c- , p c pcc -
bc j . s c, c u, b p.l qp p
c, q c, c qcb c Fcc n l c c 15/27, b 1898, p c c q c 28 b r, d p c, c p . e c c n l c- P j g p - cbc, pc. g bb
, pc; bb pc, pcp (bj pc b b, j b c, - q c ); p, c p q p pcc (ccb, p pc, j , c ) cc . e cc pc c c: m pcc b p Los trabajos de Po Cid.
Silvestre Paradox
C i, El pensamiento de Po Baroja j b cc l c. e Aventuras,inventos y mixticaciones de Silvestre Paradox, Bj p c cc . l P c c , c b q- Qj cc pp c .l P p p q p -bc, q c c c c p-c, p, b, c c :s P. l Bj q c
cp . e Bj, hc, dw,scp, q cc, c -c. C, c , Paradox rey, pc p q c c bc q p p.
-
7/31/2019 desacuerdos_06
60/310
E ee. aqe e e pf - 59
C- g, ep c Fcc n l, pbc pp Revista de Occidente, 33, cb 1965.
-
7/31/2019 desacuerdos_06
61/310
60 - E ee. aqe e e pf
-
7/31/2019 desacuerdos_06
62/310
E ee. aqe e e pf - 61
-
7/31/2019 desacuerdos_06
63/310
62 - E ee. aqe e e pf
e , b p s P, p pq pc Bj, c
q p p q pc pc . d q j , c- pb q bb, c b . s pc c b q c pj Bj P, q p b c .
C c cc c-- p c . o cc. e p p p , c b , c- p c, c. s ,
. n b p b c-cc C.l P, q b c, bq , cc p p c c, c c q sb. P p bc p . s - b cpc c . e b c cc, q b . s c p, c b p: p c, q p c ccb c pq. s - p b.
aq p j c j c c, cc nt crown-glass a, c cp cc c .
Q j cj p cc c c b Gente del 98, rc Bj. a j Psc, Bj pp c, c- c, b; cj q p-b p b p Bj; s l, c q ccc, J g, c cbc c-
b P c b Bj. e , b p,c, p b c a, q J C Bj cb c q : c-c, c c c c c p c c. ic cj Bj lb, c c (P), p (rc). e Memoriasj c q p c qp q p c , c pcpc, c c, c, p , pc, -
b, c .t c P C b , c b c
C Bj, s P, c 1901, - b p Bj. e pp C Bj c c
-
7/31/2019 desacuerdos_06
64/310
E ee. aqe e e pf - 63
J C Bj, La guardilla de Silvestre Paradox, cb Silvestre Paradox P Bj,e C r, 1973.
c , C r, p cc q c c, p c p b pj b c c pcc,c c p p, pq p c pj b p pc. l c pcb q b c c pc c.
El Entrambosmares unamunianoe 1902 m u pbc Amor y pedagoga, c- q pc b b cc c p , Paz en la guerra. t p , p,p cc j b c p . e p , pq u c cc b- pp q cb. d q c p, p p pp cc , p c c p bc pjc b, b q c p . a
p, cc p, c b pj pp, p q- q c hc Cp p c ccc Bbc xx, s v Cp. ic c p p
-
7/31/2019 desacuerdos_06
65/310
64 - E ee. aqe e e pf
m u, t cc Amor y pedagoga, ep Cp, 1993.
p cp c q c ppu c bc, , c c: c p b b .
r u c q bj c, p , q b c pj, c c, Fc eb, p-c cp: pj c -, q c c q , q c
u p c . e q u cc , c , c cc Fc.
l pj pp, c u, c p - p c , pc, c. e c c p apc
-
7/31/2019 desacuerdos_06
66/310
E ee. aqe e e pf - 65
s l ( c b b cbc Revista Nueva).P p, c p c q
c u c , 1934, 32 p c, pc c pcpc c.
e c v Cp, c , pc pcp- p pc c: t q pb p c q J Pb rc q pc cp. P pp c, p -c u c m gc Bc, b q u l g cc Quintus Fixlein J Pbrc b c bq
. tb Sartor resartus C, q u c c cc q p c c.7
u, p , cc cc q -c p q c cc, pc p-, p b ccp qc. e p c cc, a Cc, p, c c j p cc p-. t c c j pc -c q j pc p cc cc p pc c. n
pj, q, cc p, p c c, q c -. lj q c pp u 1893, q b cc j p c pc cc pc: y . v p. e-c p cc cc, c pc b, pcpc c u. s p q u cc c p c w spc, pj q pp mpc c.
ec, cpc c. h c- b cc c bb eq a P Ji, q p c p cc b cc: h c [u] cc cc p, q b; c ppc q -p ; la odia tanto ms cuanto la tiene dentro; p - q c , p c p p pq c- b [...] s b pb c . P cc cc p, c cc c, c, q pc p cp
pj pb. B cc cc c jbq p pp jb, c q c.u j qp cc bb, -
pc (d. Fk, Jk, m), b cpc , c b, p p
-
7/31/2019 desacuerdos_06
67/310
66 - E ee. aqe e e pf
j c bq p, c p. aq c c-
c, pc p c p. l ccc cc p c k, pc- , c q b bp q cc. e cc c vc Bb, b c c c c c pp p c pc c pcc, p Amor y pedagoga B, P B pc ep , q p pc. Q pb c cp, c c c-
. C p b c, p c cc c c p c c p q ub c c , c c cq c rc C, -c c c pb q bc cc.
u c pj, pc p-p pc p p q cq.d Fc c j c : e, j , - c p, q q c. i,
q p c. g r cb c , c rc c q : s p j p,, ...; ..., ( )... F , q c... d p jc,c .8
e pp pj, , c: y, Fc e-b, ccc pp q a p, j cc, pc pb. e pc ppc -
b, q cc, q cb , j p-b, c pj, p j c (h c Fc q Cc bc; cc), b, cpc , j p, q b c c, cb, c, j p- . s c b cc p c , e, q F c.
e pj eb pc b -b c q c, c p a Cb,
c c b c , c c c p p c , p p c j cc.a c, c u cc c abc p-jc, p c q b pp .
-
7/31/2019 desacuerdos_06
68/310
E ee. aqe e e pf - 67
e b Autobiograas de Unamuno, cc rc g Amor y pedagoga bj c c b e
cc. g pcb ccc c q c cpj c u, c -fc Sartor resartus u, q p p c J i c c Amor y pedagoga, p q -c p cc c c, c .
La denicin programtica del reverso: Abel Martn y Juan de Mairenae c 1971 Nuevas canciones De un cancionero apcrio, Jm v c q mc b p m
p p pp c. l pc b pc- ab m J m, c 1928 Poesas com-pletas, p c pc q b. ab m p, , p b c q c Las cinco ormas de la objetividad Dela esencial heterogeneidad del ser, ccc pc 1884 Loscomplementarios. J m , b , p -c mq C, cp b pp abm, a Pc, ccc p: Coplas mecni-cas, c: Los siete reversos.
l c bb mc j c c c c pp cc b pc. e 1928, c e g Cb, p p c cb La Gaceta Literaria, mc pc pc bj q , q p- c , [q] p c c c cc p p, q cp . e pc p q , pc- p pbcc 1926, Revista de Occidente, p ab m, c
pc .l c bj cp q p j . e c ab m pc, , b pc; p, , cc p bc pp, p c q p . e - q c pc , c b, p j. m c bj , c, bj pc, p- c j c q , p cc c, p, pc ccp pq, c c p .[...] s p q c c bj- ab m c cc b c De lo uno a lo otro, p c p b ccc, p c reversos del ser, , , serse p c
-
7/31/2019 desacuerdos_06
69/310
68 - E ee. aqe e e pf
J m , mc pc J m El Heraldo de Madrid, 19 1936, p.13.
-
7/31/2019 desacuerdos_06
70/310
E ee. aqe e e pf - 69
. e pc s el que eres c , q p p c. Mas nadiec ab m lograrser el que es, si antes no logra pensarse como no es.
a b, q pcc pc, c c- p, pb b 1912 1914, s, pc ab i . l cp p 1915, p i B. a p pc cc- pc p cp, , p, 36 pc. sb c J m, p pp cc a
mc El Heraldo de Madrid, j 19 1936, Juan de Mairena c b, c pbc 1934 Diario de Madrid. a b 1917 c pc bc c s, pc c p. s u c. s pc ccpc p cp-c b, c 1912. l c 1917, p c, Abel Snchez, mc c c cc . tb u s. e pb q
ab m J m q p.C o mc, c pc bc c-bj b c pc, q bj . d cpc sc J sc pc P, c b c p c b, pcc q cp p p c ccc, pc c c. e c cc c c cc q c s l, ab
m pc c: a ( p) - desrealizado; c : q pc , pc p c ; c, b.
d pc, q c, p pc J m. C b c ,p cc, c p, pc g r. C b ccc , p p kc pc cp, q pc , J m m-
q . C b , p, c j 24 . C c b Los siete reversosq p p c ab m.9 sp c b c pcc: Pc p pc c [...] y p pc p q c pb
-
7/31/2019 desacuerdos_06
71/310
70 - E ee. aqe e e pf
cc p . P - . P q p q , q, q p c, c q cc c q . n c q p b, c-b, p cc, pq ccc ,
p b, c, cc p-. l c b sc bjq c c q cb, p cb c c c; q c b p p , c b p, p c c c . u !.
El retrato del reverso: Kamuse m c pc c p. s- , , p, q bj Dia-blo Mundo. n b c (m
p c pc ). t m c, q , Jp t Cp m ab, q p pc c. C m ab pc c pc. e c r o s l c b t Cp. e c ,m ab p pc p c.e , Jusep Torres Campalans, c -, c b, c b c c s l, v !:
m c cb s l c pq b ( )c p q . e c . [l pp ab].
Pb Pc Jp tCp, Bc,1902. F J
r pbc JusepTorres Campalans mab, e d, 1999.
-
7/31/2019 desacuerdos_06
72/310
E ee. aqe e e pf - 71
m , c c Pc, ppt Cp q bj p cc
P.e c , 21 cb 1960, m ab pc: e pc, p , q ppcb. s , . e pc p p-, cb . s p p [...] er o s l, p p xix [...] P p , pc b pc p , p b [...] y, , c q , cc Cp, c c b c c . i pc q,
pc c c q p-, c c c c b: e n r g s J v o m c r sc F
F El sextosentido, n
sb, 1929.
-
7/31/2019 desacuerdos_06
73/310
72 - E ee. aqe e e pf
a gc C. e q pb q c-, cc c p.
P cc c K , c , pc pc n sb,El sexto sentido, 1929. e j pb c ep F t cp c p Fc ep. Cm ab c, p p , c p - p pc f W Bj b c pc j c. l pc - p . d j, p p, c, p cp cq c p p c . y qc K. e
b K, c , bc , c b cb- c sexto sentido. e cb p p pc pc cc p . K p q p rc Bj: c, b, - p c q b, b p, c c , , .
Pc cc El doctor Lauela. l , pcb b r o. e cc j-cc c bj, c c, c, c b -c q p c p c r v
bj. C , c pc, pp q cb m P b cc,c q q b - c, c pc c pcp p b, b, c c cpc c q p pcp c .
Notas
1. hj ecb nb, cc p, c p m tp, ab, Bc, 2007.
2. l b c B c, j p- p (El otro, m, p El jardn de senderos que se biurcan) p c fj c C.
3. e cb p s l, q J r J, c pp J r- q, c, q b c, q q Jl B cc , b r, p bbc .
4. aq pc c, bb , Fcc a o, c p P c c , p cc C iv, bp gc c ecc Fc m.
5. m P (1878-1916), c , p, c cp - a c c b c. t c c cmc F c, C m, c c pq .
6. u pc J P, q p , La logia invisible, b c c c s pb. r p l c q J P.
7. u bj 1900 cc C, c cc , b Sartor resartus. m l g pc u q c. d , c q p cc p b C , c e g Bc, Amor y pedagoga, hc Cp, 1905.
-
7/31/2019 desacuerdos_06
74/310
E ee. aqe e e pf - 73
8. e c p b cp g r, -qc, p J Pj Mi don Francisco Giner (1906-1910), 1927. sb k p , pc p c, pp C, p cc pcp c k, Revista Ibrica de ciencias, poltica, literatura, artes einstruccin pblica, pb, m m, b, c c, j p pcp houmoristas[c] q [...] e c c c-. e p El Espaol, 1845, c p c cc, j rb s.
9. e b , c cc 500 p, c . n p. n c m- P c p p p [...] Q p c p J m. s mc c Historia de los heterodoxos espaoles bb p c, J g, Unidad simblica y destino del hombre en latierra o losoa de la razn por un amigo del hombre, 1837, q c pc b p k, p m. P b c [...] q p b, d, pc, p p , b, pp ccc, c p c cc , c c c a.
Bibliograa
auB, max, Jusep Torres Campalans, d, Bc, 1999.BaroJa, Po, Silvestre Paradox, C r, m, 1973.Carlyle, thomas, Sartor resartus, ab, Bc, 2007.esPronCeda, Jos de, El Diablo Mundo, i. B, Bc, 1841 [pb - gbk, c p a r o, p c ].ganivet, ngel, Los trabajos del inatigable creador Po Cid, C, m, 1998.Jean Paul, Vida del risueo maestrillo Mara Wuz de Auenthal, vc, m, 2008.lanza, silverio, La Antropocultura, Bc, Cb, 2010.maChado, antonio, Juan de Mairena, a, m, 2009.ros de olano, antonio, El doctor Lauela, ip m g, m, 1863 [pb
gbk].soBrevila, nemesio m. Fernndez ardavn, euseBio, El sexto sentido, pcc 1929 [ - cp Fc nc pb wb ep F t:p://www.p./Py/276/--pc-__].unamuno, miguel de, Amor y pedagoga, ep (a), m, 2007.
-
7/31/2019 desacuerdos_06
75/310
74 - Ee e e epee be
e q p cc pc c-
, , c p b : c c c b c c -c c, c c c p c p c c b. m c b c cpc c c, pcc q b b - c. e , b bj p- p ec m Fcc F g c p c pc b p cb c c cp pp pc cp.
Ferrer y la Escuela Moderna
Fcc F g c a 1859, j c v Bc; c 27 , c c- cc pbc c cb c Fc.a, p, b c cp c c c c bp qc g, Kpk, m rb. h q c fc
, q F p cc Cp, - rb p pcc c b q p, p, pc ec m. m c 1890cc J e m, c q, j c , bc ec m q Bc 1901.
l ec m pc c, c , c,p pcc c c, j p b pq b c pbc- c . tb pc c, q c, -
c, pp: c -b c c c, bbc pp , c cpc c, c p p . l b cp c-c p c, c cc ,
Escuela y arte en la experiencia libertaria: hacia
una escuela donde lo peor son las vacacionesy un arte donde lo peor son las obras de arteantonio orihuEla con la colaBoracin dE Fatna lazcano lEyva
y lorEna rivEra anaya
Lleva usted doscientos aos de adelanto.e c u Bc, m v, Fcc F
-
7/31/2019 desacuerdos_06
76/310
Ee e e epee be - 75
p pc cc cc cc. l p b p, b -
c , p c, cc bj c , cpc (t, 1978). t q, pb , p p p b. l q cc (s, 1978).
tb c pbcc p ec m, , b c c q cb p p - c b c Las aventuras de Nono J g (c p c 10.000 jp), Sembrando Flores Fcu; b c p bp
c pbc q cb e rc, s r Cj, vc Bc ib, a l o B, .e p, p p c c c-, pc c c pc c. P, c b b b pc, La Escuela Moderna, - b p c, f , pc, c p c ,cc c, b, c. l b - pcb c q c ec m cp , cc , q cb c c
.
Ideario pedaggico: enseanza y aprendizaje activo
e pc c, p F b cc, pc pcp p pc q p pc; cp, c c, c-c c c c ccc, cc c , cc , c
c, c pb. n ecm pc c, pc , p c, c c c c j, , c (F, 1976).
tb c c c c, , c b c -, c cp, b c b , p jp, bc bc. C q ec m cc c , p-c c cc: p,
c, ccc bc , , pc cp pc pccc b bc pc. a p q p c p pc p bj , q F j c c cc c,
-
7/31/2019 desacuerdos_06
77/310
76 - Ee e e epee be
q c c ep c cc-c. m b c cc p: pb
c c .C b, ec m b pp , b La Escuela Moderna, b . aq j pbcc , q c c p-. n c c q c c , q , . y c g Jq q cc pc c q. C c c - J v p pc Cero en conducta, b c c, p p c .e , q c q , p pb,
fc b p p t, Los cuatrocientosgolpes. e Cero en conducta, v q F p ec m cb, c c c p - c c, bc cc q - c j p q c b b , cc, , , b . e p , pqq . l c anartista p b c b.
P c, c c , j. P c b , j. [...] C! m p c b! db j ! e b c p! (La accin, 1920).
e c b c c j b c b.
Extensin de la Escuela Moderna
a p c p q ec m c,p , c c , pc ccp, bp, pbc c, - c c b p.
l ec m p c c q b ep,, c , c q, p ,b c c , c p c p c. F , ec m, c
b pbcc, fc pc p c, ep, b ep ac c c c c q b c c c b c c.
-
7/31/2019 desacuerdos_06
78/310
Ee e e epee be - 77
e c, p P g m, c- c c b c c pc cc,
m, m, W, h, mc J r J, , j b pb . e W Bj c c c j, b p cc, q b . e p q ec m p p c p-c q c pcc p p b p c xx, c - c p cpc.
e ep, p p , -c c c q bj
bj, p pcc .a, p jp, ec n vc (1909) 3% 6% p cb c 50% q cb (c, c, c, c.) c (25%) (l l, 1992).
u pc cpc p c c Jq t gc, q b c c c Bc, c p 1907 p pc pc q b . a p p c bj ec m o,
t, c c c 1905 p P v p b c. a cc Fb q cc , j p b . e cb c-c jc , q p cp, c. e tgc c b c c-c q b. s j c , p, Cp J db (1918) a t Cp (1924), pc pp bq c-
cc c.
v p j; q c - q ; j c (t gc, 1990).
e 1917 cc r B, q cc bcc, c- p c cc bc p ppc. a c, cb p cc c .
P bj t gc p c b, p c, , p s e 4 , [] p pbc c (F, 1904). u , cc b q c c b, c,c c, c q p b c
-
7/31/2019 desacuerdos_06
79/310
78 - Ee e e epee be
c c, q p c c cc.Pjc, cc - c q pc b b c q c cc c.
l Fb b f , qc g Bq, P m, P K, W Kk lCb c c B. l bq c [] , cb W b, c c cp j bq Fb p q
p p c c . s p c p qcc fc p c q p- (W, 1932).
e c , c c q - pc ec m c q c cc b q c . e a l,e rc pbc La Revista Blanca p Fcu Fc m, , c (-, , ) c, c ,c, cpc c c pb c-
p. t b /, p c p pp cc p c-. u c, j c b b,cc b q, b, cpb c pp b, p cb.
ec c, Fb, xix.
-
7/31/2019 desacuerdos_06
80/310
Ee e e epee be - 79
e c, c , c , p q pcp . e c cb c; pb p q c . P p, q pc, c q q (rc, 1903).
a, p c c c c p c, p c p ccc c c (P, 1865), c, c c c p c b . P q, c c , b b b pc c c cc; p c q b / c, p p pq
cc p p q p .C , qb b, q, c
c c, c , -pc pc pc c ; - q b b c c, p p- c c . a c b, b c c pc, b:
e b pc , pc c-c, (u, 1932).
d 1902, p b F (1909), - cb , q a l, q cj, p b, ec m, c pcp cc j q p cc pp p c cp p- (l, 1907). e pbb q a l q, q b p F c c, cb c F q pc c Tierra y Libertad
(1910) Solidaridad Obrera (1910), q pcc c c. s p, jc, a l q c ccp p F pbc -c pc c pqb c c b. tb, c p c c, pjc, cc - c c. a, 1920, c- 1 cb Fcc F q c bj c c jp c lb c b , c -
c q c cc j sFcc a (sp, 1970).l cc Cnt 1910, c c c p-
cc c c c c p c c cc cc [] c-
-
7/31/2019 desacuerdos_06
81/310
80 - Ee e e epee be
c-p b cc c (Cu, 1972), q, q -
cc, b c ec m c pcc b. C , q q c c pp p c pcc c q c p c b.
e c, c b cc, cc b, ec m, q pc pbc c , cb c - p b, b p 1917-1918, q pj cc b, c,
c c, -c pj c .a, c c q p c c c
q c c c pb, q c p c cp, cc, bj , c., p 14 q c, p q c c c pc-p pcpc c c. ac c pcc b p c c-
c sc c m Bc (1923), cc cc, pcc c c. e c q cp mc pc xx, p, , p J l m.
s b cp cb F q,c c b, c c c Cnt, j c. a pcp , p- J C ic hc C s. F g, b p pcb c cc c c , q pccb bj
c cp c c p bj c p (s, 1978), q pc c cc p bc , pcc c p, , c., c c cb- b c c p , c - q c p pc c b c pc cb q .
e cc c l ec l (1917) J r s ec n (1928) q J P e,
cb r, C. C c c pc c [] pc cc c - c q p ; bbb c c, b p, j bj c. a c
-
7/31/2019 desacuerdos_06
82/310
Ee e e epee be - 81
ccc bj p (s, 1978). e c - pc q p p c p pp
, c c pq c , c p bc pc c-, pcc pp, p b cb c c c bc c q c c q cb.P c c c j-, c c q cb pcc pc, pc , c pc, p-c bj, c. e p c , pcp, Floreal(1928), c, q c bj c - j c c bj op (a, 1977)
cbc, , Fc m. a p, p Natura (1936).d , c c p
ep, p, cp cc, c p-b cc p, , c, pcc -p pc c.
s c c Cnt c b c cc c, c jp a- rc Pb n (1934), q bb b 14 , q p, -
(, c, c, c.), c (c, ,b bj ) c, qc, , bj c, c q. e a eccc n c m (Bc)(1929), p c c, bj , c, -, c, bc, c., a ic C sC g (s, 1978).
e 1931 1936 pc c c p -pc, pc . l pc q cc b cc fj, , pcb cc q p c C C z-
Cnt, 1936. e , bj d P, a, Cc, lb epc q pb cp q c b, c, q b, c bc h n. a c pc, c , c, cc c-, q ppc c (Cnt, 1955), pcp cc b: b cc c,cc c c p c c p-, bc bj c, c
cc b c, p c pc c b c c pp, c c c-p b, cc p (ibd.).
t g C, ec m p, b Cnt c, p
-
7/31/2019 desacuerdos_06
83/310
82 - Ee e e epee be
epc ec m, 1907.
-
7/31/2019 desacuerdos_06
84/310
Ee e e epee be - 83
c q, pc , bp, c c, , .
La huella de la Escuela Moderna en tres artistas libertarios
1. Ramn Acn (1888-1936). P dbj ec n m- F ( q b c c La Ira, cc c c ),p c p pc ec m, -c b p cc c- pcpc pb p . hc 1932 pp
c c, cc F pcc c,c b p p bj j cc t gc. aq pc c p Solidaridad Obrerabj c Fcc.
h c c c q c b m; q c c. h q c c bq, j, . h q p c pc - p c c c p
C . h q c b, (ac, 1923).
s b, c cc, c fc cb- , c bj cp cc p bcc c p.
2. Raael Prez Contel (1909-1990) q c pp p-b p q ec m F g qp cc pb p q . d p p c, c p p, cccc pc-c
c c. e b b fc P K,r, acpk, m, , h m, lpc, c.e 1933, m, , j c , u ec a P p a m c . tbcb q Jp r c 1935, NuevaCultura, p q pc, c c j c. e P cc c acec a r, cc l a am, .
3. Antonio Garca Lamolla (1910-1981) p jp pc- q b q pcb cc , p q b q b. a c cc , d, p p jp q c c q b cc Bc
-
7/31/2019 desacuerdos_06
85/310
84 - Ee e e epee be
, b c p cb c. gcl p, j c p q c
Cnt, c h g, C F, a vc B, av (s), J l r v (s), l gc g (Cq), J gB (gb), J C, J B C, B lb,Fc Cp s, e Bc, c., j c- q g C p.
La Escuela Moderna en Amrica
l pc F , b ep
ac, c c a, p q . l Fc ob r a (Fora), p c q p ac l, p.tb c q Fora c ccc c- p, c c pc pc -c, c xix p c, , b, ec lj, c b () 20 , 1905 1928. e cb c b c cc p pp
.e 1920 r c B P, q cbc c cp cc q p bc p q pb. d - b c ccp pc -pj q ccb b b c.e bj, c pc, q c ep, r C.
e c c c c p, c F B, eq s dcp, -
c Cambalache Yira yira q c C g; c Fcc dpp n ab g, pb - cc c cc b cc pc La Protesta -q Martn Fierro Ideas y Figuras. ab cb, 1910 1930,c p p p b b l ec rc, p c sb- F, a n, a b, c. s a lb a p ccc -c, bbc c c, q p
c pc (v, 1998), c-b c jb c, c b ccc pc c. l p b b, c p , p c.