PROTOI-TRANSFERENTZIAKO

ERREAKZIOAK

edo

AZIDO-BASE ERREAKZIOAK

AZIDOAK

Zapore garratza dute

Korrosiboak dira

Landare-koloratzaile gorritzen dute

Metalak erasotzen dituzte, H2 askatuz

Ur-disoluzioan elektrizitatea eroaten dute

Beren propietateak galtzen dituzte baseekin erreakzionatzean

BASEAK

Zapore mingotsa dute

Korrosiboak dira

Ukimen leuna daukate

Landare-koloratzaile batzuk urdintzen dute

Gantzak disolbatzen dituzte

Ur-disoluzioan elektrizitatea eroaten dute

Azidoek disolbatzen dituzte substantziak prezipitzatzen dituzte

Beren propietateak galtzen dituzte baseekin erreakzionatzean

EZAUGARRIAK

HA H+ + A-

ARRHENIUS-EN TEORIA

Azidoa: ur-disoluzioan disoziatzean , hidrogeno ioiak eratzen

dituen substantzia oro da.

Basea: ur-disoluzioan disoziatzean , hidroxido ioiak eratzen

dituen substantzia oro da.

BOH B+ + OH-

BA B+ + A-

Elektrolito bat uretan disolbatzean disoziatzen da ioiak emanez,

bat positiboa eta beste bat negatiboa.

Elektrolitoak: azidoak, baseak ala gatzak izan daiteke

HA + H2O A- + H3O+

H2O + B BH+ + OH-

Azidoa: beste substantzia bati protoi bat emateko gai den substantzia oro da.

BRÖNSTED-LOWRY-REN TEORIA

Basea: beste substantzia batetik protoi bat jasokeko gai den substantzia oro da.

NH3 + H2O NH4+ + OH-

Honekin azal dezakegu amoniakoaren portaera basikoa

HA + H2O A- + H3O+

azido1

base 2 base 2-aren

Azidokonjokatua Bikote

konjokatua

Neutralizazio

erreakzioa

Arrhenius: H+ + OH- H2O

Brönsted-Lowry: H3O+ + OH- 2 H2 O

Azido 1-aren

base

konjokatua

URAREN AUTOIONIZAZIOA

K´w = K · [H2O]² = [H3O+ ]·[OH- ]

KW= [H3 O+ ]·[OH-]= 10-14 25 ºC-an

OH- + H3O+ H2O + H2O

ácido1 + base2 ácido2 + base1

Kw uraren biderkadura ionikoa

HA + H2O A- + H3O+

Inicio c0 0 0

Final 0 c0 c0

Azido sendoa: guztiz ionizatuta dago

HA + H2O A- + H3O+

Azido ahula: ez dago guztiz ionizatuta

c0 c0 Final

0 0 c0 Inicio

c0 -x

Base sendoa: guztiz ionizatuta dago

c0 c0 0 Final

0 0 c0 Inicio

c0 c0 Final

0 0 c0 Inicio

c0 -x

B + H2O BH+ + OH-

B + H2O OH- + BH+

Base ahula: ez dago guztiz ionizatuta

Azido ahulak:

ionizazio-konstanteak

HA + H2O A– + H3O+

A– · H3O+ A– · H3O

+ Kc = —————— Kc · H2O = —————— HA · H2O HA

3

2

[ ] [ ][ ]

[ ]C a

A H OK H O K

HA

Azidotasun konstantea

B + H2O BH+ + OH–

BH+ x OH– BH+ x OH– Kc = —————— Kc x H2O = —————— B x H2O B

2

[ ] [ ][ ]

[ ]C b

BH OHK H O K

B

Basikotasun konstantea

Base ahulak:

ionizazio-konstanteak

Disoluzio basikoa [H3O+] < [OH-] [H3O

+] < 10-7

disoluzio neutroa [H3O+] = [OH-] = 10-7

Disoluzio azidoa [H3O+] > [OH-] [H3O

+] > 10-7

pH-aren definizioa

pH= -log H3O+

pH < 7

pH= 7

pH > 7

Azido- base adierazleak

HIn + H2O In- + H3O+

Forma

azidoa,

kolore 1

Forma

basikoa,

kolore 2

Disoluzio azido bati adierazle kantitate txiki bat gehitzean:

HIn + H2O H3O+ + In-

HA + H2O H3O+ + A-

H3O+

gehitzean, adierazlearen oreka

ezkerrerantz desplazatuko da, eta

disoluzioaren kolore nagusia adieralearen

forma azidoarena izango da

HIn + H2O H3O+ + In-

Disoluzio basiko bati adierazle kantitate txiki bat gehitzean:

B + H2O BH+ + OH-

H3O+ kontzentrazioa gutxituko da OH- ioiekin

konbinatuko direlako, ondorioz,

adierazlearen oreka eskuinera

desplazatuko da eta kolore nagusia

adieralearen forma basikoaren izango da

Timol-urdina

Metilo-laranja

Metilo-gorria

Metilo-laranja

Bromotimol-urdina

Timol-urdina

Fenolftaleina

Alizarina

Gatzen hidrolisia Gatz baten hidrolisia gatzaren ioiek urarekin egin dezaketen azido-

base erreakzioa da.

Base sendo batetik eta azido sendo batetik datozen gatzak

Base oso sendo batetik

dator (NaOH), orduan Na+

(bere konjokatua) ahulegia

izango da urarekin

erreakzionatzeko, ez du

hidrolisia jasotzen

Azido oso sendo batetik dator

(HCl), orduan Cl- (bere

konjokatua) ahulegia izango da

urarekin erreakzionatzeko, ez du

hidrolisia jasotzen

Base sendo batetik eta azido sendo batetik datozen gatzek ez dute

hidrolisi-erreakziorik sortzen, orduan ez dute uraren pH-a aldatzen,

horrexegatik horien disoluzioak NEUTROAK izango dira

NaCl (s) Na+ (aq) + Cl- (aq) H2O

H2O (l) + H2O (l) H3O+ (aq) + OH- (aq)

Base sendo batetik eta azido ahul batetik datozen gatzak

H2O (l) + H2O (l) H3O+ (aq) + OH- (aq)

CH3COONa (s) Na+ (aq) + CH3COO- (aq) H2O

Base oso sendo batetik

dator (NaOH), orduan Na+

(bere konjokatua) ahulegia

izango da urarekin

erreakzionatzeko, ez du

hidrolisia jasotzen

Azido ahul batetik dator

(CH3COOH), orduan CH3COO-

(bere konjokatua) sendotasun

nahikoa izango du urarekin

erreakzionatzeko, hidrolisia

jasotzen du

OH- handitzen da, pH > 7 Base sendo batetik eta azido ahul batetik

datozen gatzek, anioiaren hidrolisiaren kausaz,

disoluzio basikoak ematen dituzte

CH3COO- (aq) + H2O CH3COOH (aq) + OH- (aq)

Kh

Base ahul batetik eta azido sendo batetik datozen gatzak

H2O NH4Cl (s) NH4

+ (aq) + Cl- (aq)

Azido oso sendo batetik dator

(HCl), orduan Cl- (bere

konjokatua) ahulegia izango da

urarekin erreakzionatzeko, ez du

hidrolisia jasotzen

Base ahul batetik dator

(NH3), orduan NH4+ (bere

konjokatua) nahiko sendoa

izango da urarekin

erreakzionatzeko, hidrolisia

jasotzen du

NH4+ (aq) + H2O NH3 (aq) + H3O

+

H3O+ handitzen da, orduan pH < 7

Base ahul batetik eta azido sendo batetik datozen gatzak,

katioiaren hidrolisiaren ondorioz, disoluzio AZIDOAK dira.

H2O (l) + H2O (l) H3O+ (aq) + OH- (aq)

H2O

Base ahul batetik eta azido ahul batetik datozen gatzak

CH3COONH4 (s) CH3COO- (aq) + NH4- (aq)

Azido ahul batetik dator

(CH3COOH), orduan CH3COO-

(bere konjokatua) sendotasun

nahikoa izango du urarekin

erreakzionatzeko, hidrolisia

jasotzen du

Base ahul batetik dator

(NH3), orduan NH4+ (bere

konjokatua) nahiko sendoa

izango da urarekin

erreakzionatzeko, hidrolisia

jasotzen du

Ioi bakoitzaren hidrolisi mailaren arabera disoluzioa neutroa,

azidoa ala basikoa izan daiteke

Ka > Kb disoluzio azidoa

Ka < Kb disoluzio basikoa

Ka = Kb disoluzio neutroa

1.- ioiak nola osatzen diren ikusteko V eta T eragina

http://www.educaplus.org/game/ionizacion

2.- kalkulatzen ditu pH-ak K eta c jartzen

http://www.educaplus.org/game/calculadora-de-ph

3.-pH eskalaren koloreak ikasteko

http://www.educaplus.org/game/indicador-de-ph

4.-ikusteko zer azido sendoak ala ahulak diren pH-aren arabera

eta H kontzentrazioa ikusteko.

http://www.educaplus.org/game/escala-de-ph

5.-simulazioa ikusteko HCl disoziazioa uretan

http://www.deciencias.net/proyectos/0cientificos/Tiger/paginas/

DoubleDisp_Reaction-AcidToBase.html

6.- bikarbonato eta HCl –aren neutralizazioa simulazioa

http://www.deciencias.net/proyectos/0cientificos/Tiger/paginas/DoubleDisp_R

eaction-GasProduction.html

7.-bolumetriak egiteko experimentalki

http://www3.gobiernodecanarias.org/medusa/lentiscal/1-CDQuimica-

TIC/FlashQ/Acido-Base/Volumetrianeutralizacion/Volumetriasacidobase.htm

8.-simulazioa ikusteko pH papera, pH-metroa eta bonbil a batekin azido-base

portaera

https://phet.colorado.edu/sims/html/acid-base-solutions/latest/acid-

base-solutions_es.html

9.-lombarda indicador natural

https://www.youtube.com/watch?v=94RlLZdh2Rk

10.-lluvia azida

https://www.youtube.com/watch?v=AJj4YSUJ460

11.-neutralizacion azido-base

https://www.youtube.com/watch?v=lbACBTDQWVA

12.-valoracion azido fuerte base fuerte

https://www.youtube.com/watch?v=glkB6K6akPU

13.-indicador casero con arandanos

https://www.youtube.com/watch?v=S75ZT8Vslk4

14.-indicadores

https://www.youtube.com/watch?v=e_rFSWmR6jk