constelacións do hemisferio norte

Hai catrocientos anos que Galileo apuntou o seu telescopio por primeira vez ao ceo, o que

lle permitíu observar os cráteres lunares, descubrir os aneis de Saturno, as lúas

principais de Xúpiter e as fases de Venus.

Constelacións:

Son mapas estelares en que se divide a bóveda celeste.

Figuras formadas por estrelas que vistas desde a Terra semellan próximas entre si,

aínda que as estrelas dentro da mesma constelación poden estar a enormes distancias

unhas de outras.

Telescopio Jacobus Kapteyn

Hai 88 agrupacións de estrelas catalogadas como constelacións.

A maior parte das constelacións do hemisferio norte teñen nomes de animais e figuras mitolóxicas.

As coordenadas dun obxecto celeste son a ascensión recta e a declinación, que se definen en relación cos polos e o ecuador celestes, situados

por encima dos terrestres. A eclíptica é a traxectoria anual aparente do Sol a través do ceo.

O que precisamos para orientarnos e comezar a observar.

Constelacións circumpolares

Movemento aparente das constelacións circumpolares arredor do polo Norte celeste

Estrela Polar e Telescopio William Herschel

O eixo da Terra sinala sempre algunha das estrelas circumpolares, no momento actual

apunta á Estrela Polaris.

O tránsito por cada unha das estrelas circumpolares é de 4 320 años.

Estrela Polaris – Na Osa Menor

Alfa Draconis- No Dragón Estrela Polar- Na constelación de Hércules

Vega- Na constelación de Lira Deneb- Na constelación do Cisne Alfirk- Na constelación de Cefeo

Hai 25 920 años, a estrela Polar brillaba no polo, como fai agora.

Démoslle a volta ás constelacións circumpolares e estamos completando un

ANO CÓSMICO.

Encontrar o Norte

Unha constelación determinada cada día adianta case 4 minutos, (o denominado día sideral é de 23 horas, 56

minutos, 4.091 segundos), o que equivale a un arco de 1º. Cada 15 días adianta 1 hora, que equivale a un arco de 15º, e aos seis meses, a Osa Maior encontrarémola na posición

oposta, chegando ao mesmo punto de orixe outros seis meses despois, igual que o resto das constelacións.

ANDRÓMEDA

ao Sur de Casiopeadestacan as estrelas Sirrah, Mirach e Almach

Galaxia de Andrómeda

Aspecto da Vía Láctea

Arturo na constelación do Boieiro

magnitude 0.2cor laranxa

é a quinta estrela máis brillante visible durante moitos meses do ano

dista da Terra 35 anos luz

Spica na constelación de Virgo magnitude 1.2 cor azul claro

coñecida polos navegantes a causa da súa posición aillada que a fai doada de localizar

distancia de 217 anos luz

En sentido contrario á polar e partindo do cazo localizaremos a preciosa estrela Régulo na

constelación do León ou Leo.

Régulo, ten un brillo de 1.3, cor azul claro e está a unha distancia de 67 anos luz. No mes

de novembro é visible nesta constelación a chuvia de meteoritos das leónidas.

Triángulo de verán

Triángulo e exágono de inverno

Visualización das constelacións sobre o horizonte sur no programa Stellarium

ORIÓN

Betelguese, superxigante unhas 400 veces máis grande que o Sola 466 anos luz

Rigel, β, cor azul claro, dista igual que Saiph e as tres Marías 1305

anos luz

Bellatrix, a 326 anos luz

O calendario exipcio empezaba cando observaban a Sirio no seu orto ou saída pouco antes do mencer, fenómeno que se producía en xuño e ía asociado á

crecida do Nilo, fundamental para a civilización exipcia.

Debido á precesión dos equinoccios a aparición de Sirio prodúcese agora a finais de agosto.

Teito do Templo de Hathor en Dendera. Século I d.C. A vaca tumbada é Sirio, a figura humana , Orión.

Tumba de Osiris, rei dos mortos. Orión (Osiris) desaparecía no equinoccio polo Oeste, morría para

renacer polo Leste despois de atravesar o mundo dos mortos, seguida por Sirio (Isis). O deus foi resucitado pola súa esposa Isis para

enxendrar a Horus, o da cabeza de falcón, defensor da harmonía do cosmos.

Sirio magnitude -1.5, cor branca con reflexos azuis a “só” 8

anos luz

Sirio e o noso planeta están vinculados mediante a gravitación, a pesar da distancia que os separa.

Móvense polo espacio nunha espiral, un arredor do outro nun modelo que reproduce,

matematicamente, a xeometría da espiral ADN.

Estrela Sirio e o Telescopio William Herschel

Movemento aparente da constelación de Orión sobre o horizonte Sur.

Os Maias foron a primeira cultura en afirmar a presenza da Nebulosa de Orión, que no Popol Vuh é considerado o Corazón

do ceo.

:

NGC 1999, nebulosa na constelación de Orión

Aldebarán ten magnitude 1.1, cor amarelo-laranxa

e dista 63 anos luz

Fig. 1. Cuarto toro. Gran Sala. Pared Derecha. Fig. 1. Cuarto toro. Gran Sala. Pared Derecha. Cueva de Lascaux, Montignac, Francia

Fig. 2. Pleiades e Hyades en la constelación de Taurus.

Fig. 4. Constelación de Taurus Hevelius. S. XVII.Fig. 3. Constelación de Taurus. Suwar al - Kavahib al - Constelación de Taurus. Suwar al - Kavahib al - Thabita. Prís, Bibliothèque Nationale ( Ms. Ar. 5036).

Los paleolíticos, cuyos principales vestigios se encuentran en el sur de Francia y en la Península Ibérica, fueron, probablemente, los primeros en trazar las formas de las constelaciones,

inaugurando lo que luego se llamaría Astronomía que, antes de ser ciencia, fue religión y magia.

Fig. 16. Eclipse de Sol en Lascaux , la primera luna nueva después del equinoccio de otoño, en la época en que fue pintada la cueva.

…perdidos en un mundo del que desconocían sus leyes y en el que todo se producía por casualidad, se aferrarían a cualquier cosa que, al repetirse, ofreciera una explicación de los fenómenos que tenían lugar en el universo. Sólo la observación y el estudio de los cuerpos celestes podía servirles de guía. Ellos, sin duda, inventaron la astronomía.

Escena do Pozo, Lascaux:Can Maior, Orión, Tauro???

LA ESCENA DEL POZO

Cada certo número de lúas o Sol volta á mesma posición e repítense as estacións.

A base das relixións neolíticas foi o seguimento dos movimentos destes astros. Desas antigas relixións consérvanse festas como as dos solsticios e

equinoccios, que agora chamamos Nadal ou Pascua.

Fig.21 Fragmento del techo de la tumba de Senmut, arquitecto de la reina Hatshepsut (s.XVI a.C). Orión, con cabeza de ave, matando a Tauro, sobre cuyo lomo se representan las Peiades.

Fig.22 Detalle de un Kudurru asirio (s.XII a.C.) con las mismas figuras que veíamos en Lascaux.

Fig. 19 “Zodíaco Circular de Déndera”. Templo de Hathor en Déndera. Século I d.C.

15.000 anos antes da nosa era, o Polo Norte encontrábase moi perto de Deneb, a estrela principal da constelación do Cisne.

O equinoccio de primavera tiña lugar en Escorpio e o de outono en Tauro. As Pléiades ocupan un lugar destacado, nelas producíase o equinoccio de

outono.

Nebulosa do caranguexo, M1, resto da explosión dunha supernova que foi visible desde a Terra no ano 1054.

Observatorio astronómico de Forcarei

Pléiades

Sete irmás ou Sete cabritas

Tzab, para os Maias Tianquiztli, para os Aztecas

Subaru, para os Xaponeses

Krittikas, en Sánscrito

Makara, en Australia

Mul-Mul, na antiga Babilonia

M45, para a ciencia

Castelo Mörby, situado ao norte de Estocolmo, coas Pléiades e a estrela Aldebarán

Pléiades e a constelación de Perseo

Meteoro e Cometa Lulin

Galaxia espiral NGC 4945, na constelación de Centauro, no hemisferio Sur

A iluminación do po interestelar proven dunha estrela superxigante vermella que está no medio

da imaxe, que xenerou hai uns anos un pulso de luz parecido ao destello dun flash.

Xúpiter eclipsando a súa lúa Ganímedes

Eclíptica, por onde se moven a lúa, o sol, os planetas e as constelacións zodiacais.

Constelación de Capricornio

Constelación de Acuario

Constelación de Piscis

Constelación de Aries

Constelación de Tauro

Constelación de Xéminis

Constelación do Caranguexo

Constelación de Leo

Constelación de Virgo

Constelación de Libra

Constelación de Escorpio

Constelación de Saxitario

Abandonamos as constelacións para voltar á casa, ao noso sistema solar.

Telescopio espacial Hubble Rexión de formación de estrelas coñecida como N90, vista polo

Hubble

Solpor no planeta Marte

“O cosmos é unha unidade. Para comprendernos a nós mesmos precisamos comprender as estrelas. Non en van somos po de estrelas,

cinzas de estrelas mortas muito tempo atrás.”

Martin Rees, Antes do principio