xuxen iv core duo eskuliburua es · 2009-04-20 · instalación es automática. el instalador...

30
XUXEN IV Core Duo XUXEN IV Core Duo XUXEN IV Core Duo XUXEN IV Core Duo Office Office Office Office Manual Manual Manual Manual Autores: ixa.si.ehu.es www.eleka.net

Upload: others

Post on 13-May-2020

2 views

Category:

Documents


0 download

TRANSCRIPT

Page 1: Xuxen IV Core Duo eskuliburua es · 2009-04-20 · instalación es automática. El instalador instalará las dos partes de XUXEN IV Core Duo: el corrector ortográfico XUXEN y el

XUXEN IV Core DuoXUXEN IV Core DuoXUXEN IV Core DuoXUXEN IV Core Duo Office Office Office Office

ManualManualManualManual

Autores:

ixa.si.ehu.es www.eleka.net

Page 2: Xuxen IV Core Duo eskuliburua es · 2009-04-20 · instalación es automática. El instalador instalará las dos partes de XUXEN IV Core Duo: el corrector ortográfico XUXEN y el

ÍndiceÍndiceÍndiceÍndice1 Introducción......................................................................................................52 Requisitos.........................................................................................................6

2.1 Sistema operativo.....................................................................................62.2 Software necesario...................................................................................62.3 Requisitos especiales del corrector gramatical y de estilo.......................62.4 Incompatibilidades....................................................................................6

3 Instalación........................................................................................................74 Desinstalación..................................................................................................85 Modo de empleo.............................................................................................11

5.1 Modo de empleo del corrector ortográfico XUXEN.................................135.2 Modo de empleo del corrector gramatical y de estilo XUXENg..............135.3 Deshabilitar el corrector gramatical y de estilo XUXENg........................16

6 Tipo de errores que detecta XUXENg............................................................207 Apéndice: tipos de error que se detectan.......................................................21

7.1 Lokailuak.................................................................................................21Deskribapena........................................................................................21Adibideak..............................................................................................21

7.2 Zerrendaketak.........................................................................................21Deskribapena........................................................................................21Adibideak..............................................................................................21

7.3 "Harik eta ... arte” egituraren erabilera okerra.........................................21Deskribapena........................................................................................21Adibideak..............................................................................................22

7.4 Nozioak. Esapide okerra.........................................................................22Deskribapena........................................................................................22Adibideak..............................................................................................22

7.5 Nozioak: zenbatasuna. Zenbatasun-adierazpen okerra.........................22Deskribapena........................................................................................22Adibideak..............................................................................................22

7.6 Bihurkarien erabilera okerra. "Ikusiko gara" motako esapideen erabilera,gaztelaniaren eraginez..................................................................................22

Deskribapena........................................................................................227.7 Zenbatzaileak..........................................................................................22

Deskribapena........................................................................................22Adibideak..............................................................................................23

7.8 Mugatzaile errepikatuak..........................................................................23Deskribapena........................................................................................23Adibideak..............................................................................................23

7.9 Mugatasuna zenbatzaileekin...................................................................24Deskribapena........................................................................................24Adibideak..............................................................................................24

7.10 Mugatasuna galdetzaileetan.................................................................24Deskribapena........................................................................................24Adibideak..............................................................................................24

7.11 “guzti”ren erabilera................................................................................24

2

Page 3: Xuxen IV Core Duo eskuliburua es · 2009-04-20 · instalación es automática. El instalador instalará las dos partes de XUXEN IV Core Duo: el corrector ortográfico XUXEN y el

Deskribapena........................................................................................24Adibideak..............................................................................................25

7.12 Zenbatzaileak “hilabete” moduko kasuetan..........................................25Deskribapena........................................................................................25Adibideak..............................................................................................25

7.13 Maiztasuna sintagma zenbatzailedunetan: “-(e)ro” atzizkia..................25Deskribapena........................................................................................25Adibideak..............................................................................................25

7.14 “baina”ren ordez, “baino” konparazio okerra.........................................25Deskribapena........................................................................................25Adibideak..............................................................................................25

7.15 Bi ezeztapen perpaus berean...............................................................26Deskribapena........................................................................................26Adibideak..............................................................................................26

7.16 Postposizioak........................................................................................267.16.1 "Zehar" postposizioaren erabilera okerra.......................................26

Deskribapena........................................................................................26Adibideak..............................................................................................26

7.16.2 "Bitarte" postposizioaren erabilera okerra......................................26Deskribapena........................................................................................26Adibideak..............................................................................................26

7.16.3 "Esker" postposizioaren erabilera okerra.......................................26Deskribapena........................................................................................26Adibideak..............................................................................................27

7.16.4 "Gabe" postposizioaren erabilera okerra.......................................27Deskribapena........................................................................................27Adibideak..............................................................................................27

7.16.5 "Gisa" postposizioaren erabilera okerra.........................................27Deskribapena........................................................................................27Adibideak..............................................................................................27

7.16.6 "Gora" postposizioaren erabilera okerra........................................27Deskribapena........................................................................................27Adibideak..............................................................................................27

7.16.7 "Goiti" postposizioaren erabilera okerra.........................................28Deskribapena........................................................................................28Adibideak..............................................................................................28

7.16.8 "Legez" postposizioaren erabilera okerra......................................28Deskribapena........................................................................................28

7.16.9 "Orde, ordez, ordean..." postposizioaren erabilera okerra.............28Deskribapena........................................................................................28Adibideak..............................................................................................28

7.16.10 "-ren barne" postposizioen erabilera okerra.................................28Deskribapena........................................................................................28Adibideak..............................................................................................28

7.17 Postposizioen salbuespenak.................................................................297.17.1 "Behe" postposizioaren erabilera okerra........................................29

Deskribapena........................................................................................29

3

Page 4: Xuxen IV Core Duo eskuliburua es · 2009-04-20 · instalación es automática. El instalador instalará las dos partes de XUXEN IV Core Duo: el corrector ortográfico XUXEN y el

7.17.2 "Bila" postposizioaren erabilera okerra..........................................29Deskribapena........................................................................................29

7.17.3 "Parte" postposizioen erabilera okerra...........................................29Deskribapena........................................................................................29

7.18 Daten erabilera okerra..........................................................................29Deskribapena........................................................................................29

7.19 Nozioak: eguraldia. Esapide okerra......................................................29Deskribapena........................................................................................29Adibideak..............................................................................................30

4

Page 5: Xuxen IV Core Duo eskuliburua es · 2009-04-20 · instalación es automática. El instalador instalará las dos partes de XUXEN IV Core Duo: el corrector ortográfico XUXEN y el

1 1 1 1 IntroducciónIntroducciónIntroducciónIntroducciónEste es un manual explicativo para el adecuado manejo del correctorortográfico, gramatical y de estilo del euskera denominado XUXEN IV CoreDuo.

XUXEN IV Core Duo, a diferencia de XUXEN, es algo más que un correctorortográfico. En efecto, puede corregir diversos errores de estilo y gramaticales,lo cual ha sido posible gracias a la unión de dos herramientas: XUXEN yXUXENg. Este manual contiene los modos de empleo y las particularidades decada una de esas dos herramientas, y sería conveniente conocer cuáles sonlas funciones de cada una de ellas para sacar el máximo provecho a XUXENIV Core Duo.

● XUXEN: XUXEN es el conocido corrector ortográfico de euskera. Lanueva versión ha corregido varios pequeños errores de versionesanteriores, y ha ampliado su vocabulario en aproximadamente 9000términos para proporcionar una mayor cobertura.

● XUXENg: es un corrector gramatical y de estilo. XUXENg nos daráalguna advertencia cuando escribamos frases demasiado largas,cuando la utilización de la expresión “hala ere” sea incorrecta, cuando ladivisión por comas de una lista sea incorrecta, etc.

XUXEN IV Core Duo utiliza código desarrollado en la empresa HizkiaInformatique de Baiona.

XUXEN IV Core Duok utiliza código desarrollado por Xerox al que se le aplicala siguiente nota: Copyright ©, Xerox Corporation, 2008.

5

Page 6: Xuxen IV Core Duo eskuliburua es · 2009-04-20 · instalación es automática. El instalador instalará las dos partes de XUXEN IV Core Duo: el corrector ortográfico XUXEN y el

2 2 2 2 RequisitosRequisitosRequisitosRequisitos

2.1 2.1 2.1 2.1 Sistema operativoSistema operativoSistema operativoSistema operativoWindows 2000, Windows XP o Windows Vista.

2.2 2.2 2.2 2.2 Software necesarioSoftware necesarioSoftware necesarioSoftware necesarioWord 2000, Word 2002, Word 2003 o Word 2007.

2.3 2.3 2.3 2.3 Requisitos especiales del corrector gramatical yRequisitos especiales del corrector gramatical yRequisitos especiales del corrector gramatical yRequisitos especiales del corrector gramatical yde estilode estilode estilode estiloSi se quiere utilizar la opción “Corregir gramática mientras se escribe” deXUXENg recomendamos tener por lo menos 1GB RAM y una CPU del tipoCore 2 Duo . En caso de advertir que el sistema se ralentiza mucho a causa dela utilización de XUXENg, siga los pasos indicados en el apartado 5.3 paradeshabilitar esta función.

2.4 2.4 2.4 2.4 IncompatibilidadesIncompatibilidadesIncompatibilidadesIncompatibilidadesXUXEN IV Core Duo puede dar problemas si se utiliza con documentosgrandes junto con las herramientas Trados o Wordfast. A continuación sedescribe la situación típica que puede dar lugar a problemas:

● Queremos traducir al euskera un documento escrito en inglés.

● Ya sea porque el documento no está marcado correctamente, o porquedurante el proceso de traducción se ha decidido hacerlo así, la totalidad(o una gran parte) del documento está marcada como como si estuvieraescrita en euskera.

● En este momento, Word intentará verificar el texto escrito en inglés tal ycomo si estuviera escrito en euskera, utilizando XUXENg. Como esnatural, XUXENg encontrará multitud de errores.

Este tipo de situaciones obligan a XUXENg a llevar a cabo una serie deprocesos muy laboriosos, lo cual puede ralentizar el equipo o cerrar Word. Lasolución recomendada pasa por desactivar el corrector gramatical, tal y comose describe en el apartado 5.3.

6

Page 7: Xuxen IV Core Duo eskuliburua es · 2009-04-20 · instalación es automática. El instalador instalará las dos partes de XUXEN IV Core Duo: el corrector ortográfico XUXEN y el

3 3 3 3 InstalaciónInstalaciónInstalaciónInstalación

Para instalar XUXEN IV Core Duo haga doble clic en el instalador. Lainstalación es automática. El instalador instalará las dos partes de XUXEN IVCore Duo: el corrector ortográfico XUXEN y el corrector gramatical y de estiloXUXENg. El proceso de instalación nos llevará a través de las pantallas queaparecen en las imágenes 1 y 2.

7

1ª Imagen: Ventana para aceptar la licencia.

Page 8: Xuxen IV Core Duo eskuliburua es · 2009-04-20 · instalación es automática. El instalador instalará las dos partes de XUXEN IV Core Duo: el corrector ortográfico XUXEN y el

4 4 4 4 DesinstalaciónDesinstalaciónDesinstalaciónDesinstalaciónEl procedimiento para la desinstalación de XUXEN IV Core Duo esexactamente el mismo que para desinstalar cualquier aplicación de Windows:basta con ir a “Panel de control”, seleccionar la ventana “Agregar o quitarprogramas”, seleccionar XUXEN IV Core Duo y seguir los pasos para ladesinstalación tal y como se muestra en las imágenes 3, 4 y 5.

8

2ª Imagen: Instalación terminada.

Page 9: Xuxen IV Core Duo eskuliburua es · 2009-04-20 · instalación es automática. El instalador instalará las dos partes de XUXEN IV Core Duo: el corrector ortográfico XUXEN y el

9

3ª Imágen: Desinstalar XUXEN IV Core Duo.

Page 10: Xuxen IV Core Duo eskuliburua es · 2009-04-20 · instalación es automática. El instalador instalará las dos partes de XUXEN IV Core Duo: el corrector ortográfico XUXEN y el

10

4ª Imagen: Confirmar la orden de desinstalación.

Page 11: Xuxen IV Core Duo eskuliburua es · 2009-04-20 · instalación es automática. El instalador instalará las dos partes de XUXEN IV Core Duo: el corrector ortográfico XUXEN y el

5 5 5 5 Modo de empleoModo de empleoModo de empleoModo de empleoPara poder utilizar el corrector ortográfico y/o gramatical XUXEN IV Core Duohay que indicarle a Word que el texto que se quiere corregir está escrito eneuskera. La forma más sencilla es seleccionar el texto escrito en euskera yescoger “Vasco” en la lista que aparece en la imagen siguiente.

El texto de la 6ª imagen está escrito en euskera (con errores), pero Word locorrige como si estuviera escrito en castellano (ver “Español” abajo a laderecha).

Si seleccionamos el texto y hacemos un doble clic sobre “Español” nosaparecerá la lista que aparece en la 7ª imagen. En esa lista haremos un clicsobre “Vasco” y le daremos al botón “Aceptar” para que Word corrija el textoseleccionado en euskera.

Cuando marquemos el texto seleccionado como Vasco, Word realizará lacorrección en euskera. Las palabras incorrectas las subrayará en rojo, y lasfrases sospechosas (que contengan algún error gramatical) en verde. Sihacemos clic sobre una palabra subrayada en rojo con el botón derecho delratón, visualizaremos la lista de propuestas tal y como aparece en la 8ª

11

5ª Imagen: Desintalación terminada.

Page 12: Xuxen IV Core Duo eskuliburua es · 2009-04-20 · instalación es automática. El instalador instalará las dos partes de XUXEN IV Core Duo: el corrector ortográfico XUXEN y el

imagen.

12

6ª Imagen: Texto marcado en castellano (Español abajo, a la derecha).

Page 13: Xuxen IV Core Duo eskuliburua es · 2009-04-20 · instalación es automática. El instalador instalará las dos partes de XUXEN IV Core Duo: el corrector ortográfico XUXEN y el

5.1 5.1 5.1 5.1 Modo de empleo del corrector ortográfico XUXENModo de empleo del corrector ortográfico XUXENModo de empleo del corrector ortográfico XUXENModo de empleo del corrector ortográfico XUXENEl corrector ortográfico no necesita más aclaraciones que las indicadas en laintroducción de este apartado. Basta con saber que subrayará las palabrasdesconocidas en rojo.

5.2 5.2 5.2 5.2 Modo de empleo del corrector gramatical y deModo de empleo del corrector gramatical y deModo de empleo del corrector gramatical y deModo de empleo del corrector gramatical y deestilo XUXENgestilo XUXENgestilo XUXENgestilo XUXENgXUXEN IV Core Duo se integra fácilmente en Word al igual que todos losdemás correctores gramaticales y de estilo. A través del menu“Herramientas/Opciones” accederemos a la siguiente ventana:

13

8ª Imagen: Texto marcado en euskera.7ª Imagen: Lista para la elección de idiomas (haga un doble clic sobre “Español”, abajo a la

derecha).

Page 14: Xuxen IV Core Duo eskuliburua es · 2009-04-20 · instalación es automática. El instalador instalará las dos partes de XUXEN IV Core Duo: el corrector ortográfico XUXEN y el

Si seleccionamos la opción “Revisar gramática mientras se escribe” en laventana que aparece en la 9ª imagen, los errores que hagamos y que detecteXUXENg aparecerán subrayados en verde según vayamos escribiendo en eldocumento. Ver el ejemplo en la 10ª imagen, donde aparece “mezua bat”subrayado en verde. Esta opción se recomienda únicamente en losordenadores con suficiente potencia, puesto que XUXENg requiere una grancapacidad de memoria y de procesamiento para funcionar de este modo.

14

9ª Imagen: Ventana de configuración del corrector.

Page 15: Xuxen IV Core Duo eskuliburua es · 2009-04-20 · instalación es automática. El instalador instalará las dos partes de XUXEN IV Core Duo: el corrector ortográfico XUXEN y el

Para realizar correcciones interactivas utilice el menú “Herramientas/Ortografíay Gramática”. Dicha opción nos lleva a la ventana de la 11ª imagen:

11ª Imagen: Ventana de corrección

El error aparece en verde en la parte superior de la ventana, a la cual leprecede una pequeña descripción del tipo de error. En la parte inferior de laventana aparecen las propuestas (si es que las hay). A continuación seexplicará el funcionamiento de cada botón de esta ventana.

● Omitir una vez: si en nuestra opinión no hay errores, basta con pulsar

15

10ª Imagen: Ejemplo del subrayado verde

Page 16: Xuxen IV Core Duo eskuliburua es · 2009-04-20 · instalación es automática. El instalador instalará las dos partes de XUXEN IV Core Duo: el corrector ortográfico XUXEN y el

este botón para seguir adelante con la corrección sin cambiar nada.

● Omitir regla: a través de este botón le pedimos a Word que omita todoslos errores de ese tipo. En esta versión de XUXENg los errores seagrupan en grandes núcleos. Por lo tanto, utilizar este botónprácticamente equivaldría a desactivar XUXENg.

● Cambiar: si seleccionamos la propuesta adecuada y pulsamos el botón“Cambiar” corregiremos el texto. Si las propuestas no nos parecenadecuadas o si no hay propuestas, se pueden realizar las correccionesa mano. Sólo hay que editar el fragmento de la ventana donde apareceel error y pulsar “Cambiar”.

● Explicar: Se pueden obtener más detalles sobre el error pulsando elbotón “Explicar...”.

● Opciones: este botón nos llevará directamente a la ventana llamada“Opciones”.

● Cancelar: a través de esta opción podemos cancelar la sesión decorrección en cualquier momento.

5.3 5.3 5.3 5.3 Deshabilitar el corrector gramatical y de estiloDeshabilitar el corrector gramatical y de estiloDeshabilitar el corrector gramatical y de estiloDeshabilitar el corrector gramatical y de estiloXUXENgXUXENgXUXENgXUXENg

El corrector gramatical y de estilo XUXENg necesita muchos recursos, y esposible que la configuración instalada por defecto dé diversos problemas enalgunas máquinas. La 12ª imagen ofrece la visión de cuál es la configuracióninstalada por defecto. En la configuración por defecto XUXENg subrayará enverde los fragmentos de frases sospechosas según vayamos escribiendo.

16

Page 17: Xuxen IV Core Duo eskuliburua es · 2009-04-20 · instalación es automática. El instalador instalará las dos partes de XUXEN IV Core Duo: el corrector ortográfico XUXEN y el

17

12ª Imagen: Configuración por defecto.

Page 18: Xuxen IV Core Duo eskuliburua es · 2009-04-20 · instalación es automática. El instalador instalará las dos partes de XUXEN IV Core Duo: el corrector ortográfico XUXEN y el

Para que XUXENg no subraye el texto en verde basta con deshabilitar “Revisargramática mientras se escribe”, tal y como se ve en la 13ª imagen. En esecaso, la única manera de acceder a las funciones de XUXENg es a través de laopción “Herramientas/Ortografía y gramática”.

Para poder deshabilitar totalmente XUXENg hay que deshabilitar las funciones“Revisar gramática mientras se escribe” y “Revisar gramática con ortografía”.Dicho ejemplo se ilustra en la 14ª imagen:

En resumen, XUXENg puede encontrarse en uno de estos tres estados:

● Totalmente habilitado: Tal y como se muestra en la 12ª imagen. Sesubrayarán en verde los errores gramaticales y de estilo. Además, en laventana “Ortografía y gramática” se llevará a cabo la verificación delestilo y la gramática además de la verificación ortográfica.

● Habilitado sólo en la ventana “Ortografía y gramática”: Tal y como semuestra en la 13ª imagen. No se verificarán la gramática y el estilomientras se escribe pero sí en la ventana “Ortografía y gramática”,conjuntamente con la verificación de la ortografía.

● Totalmente desactivado: Tal y como se muestra en la 14ª imagen. En

18

13ª Imagen: No lo marcará en verde.

Page 19: Xuxen IV Core Duo eskuliburua es · 2009-04-20 · instalación es automática. El instalador instalará las dos partes de XUXEN IV Core Duo: el corrector ortográfico XUXEN y el

este caso no se hará ningún intento de verificación de la gramática y elestilo.

19

14ª Imagen: XUXENg deshabilitado.

Page 20: Xuxen IV Core Duo eskuliburua es · 2009-04-20 · instalación es automática. El instalador instalará las dos partes de XUXEN IV Core Duo: el corrector ortográfico XUXEN y el

6 6 6 6 Tipo de errores que detecta XUXENgTipo de errores que detecta XUXENgTipo de errores que detecta XUXENgTipo de errores que detecta XUXENgMediante la ventana que se muetra en la 15ª imagen se puede acceder a lalista de errores que XUXENg detecta. En esta ventana es posible activar odesactivar la detección de cada tipo de error por separado. Para acceder adicha ventana basta con hacer clic sobre el botón “Valores” de la ventana quese muestra en la la 14ª imagen.

20

15. Imagen: opciones de XUXENg

Page 21: Xuxen IV Core Duo eskuliburua es · 2009-04-20 · instalación es automática. El instalador instalará las dos partes de XUXEN IV Core Duo: el corrector ortográfico XUXEN y el

7 7 7 7 Apéndice: tipos de error que se detectan.Apéndice: tipos de error que se detectan.Apéndice: tipos de error que se detectan.Apéndice: tipos de error que se detectan.

A continuación se describen los tipos de errores que se detectan aunque esposible que en algún caso se produzcan excepciones.

7.1 7.1 7.1 7.1 Lokailuak.Lokailuak.Lokailuak.Lokailuak.

DeskribapenaDeskribapenaDeskribapenaDeskribapenaLokailuak (emendiozkoak) komen edo puntuazio ikurren artean jarri behar dira.

AdibideakAdibideakAdibideakAdibideakOkerra Zuzena

Bestalde horrela hobeto dago. Bestalde, horrela hobeto dago.

7.2 7.2 7.2 7.2 Zerrendaketak.Zerrendaketak.Zerrendaketak.Zerrendaketak.

DeskribapenaDeskribapenaDeskribapenaDeskribapenaZerrendatzeak egitean, zerrendako osagai guztiak komaz banatuta egon behardira, azken biak izan ezik, hauek “eta” edo “edo” bidez banatzen baitira. Ez daonartzen ez “eta”ren ezta “edo”ren aurretik edo atzetik komarik jartzea.

AdibideakAdibideakAdibideakAdibideakOkerra Zuzena

Patatak, porruak, azenarioak, etatomateak erosi ditugu.

Patatak, porruak, azenarioak etatomateak erosi ditugu.

Etxe handiak, txikiak, luzeak, etamotzak, denetarik dago.

Etxe handiak, txikiak, luzeak etamotzak, denetarik dago.

Patatak porruak azenarioak etatomateak erosi ditugu.

Patatak, porruak, azenarioak etatomateak erosi ditugu.

7.3 7.3 7.3 7.3 "Harik eta ... arte” egituraren erabilera okerra."Harik eta ... arte” egituraren erabilera okerra."Harik eta ... arte” egituraren erabilera okerra."Harik eta ... arte” egituraren erabilera okerra.

DeskribapenaDeskribapenaDeskribapenaDeskribapena"Harik eta...arte" esapide indargarria aditz ez burutuekin erabiltzen dugunean("Harik eta etortzen ... arte"), ezin da aditz laguntzailea bere horretan erabili;erlatibozko aditz laguntzaile bat beharko dugu aditzaren ondotik.

21

Page 22: Xuxen IV Core Duo eskuliburua es · 2009-04-20 · instalación es automática. El instalador instalará las dos partes de XUXEN IV Core Duo: el corrector ortográfico XUXEN y el

AdibideakAdibideakAdibideakAdibideakOkerra Zuzena

Ez mugitu harik eta nik esatendizut arte.

Ez mugitu harik eta nik esatendizudan arte.

7.4 7.4 7.4 7.4 Nozioak. Esapide okerra.Nozioak. Esapide okerra.Nozioak. Esapide okerra.Nozioak. Esapide okerra.

DeskribapenaDeskribapenaDeskribapenaDeskribapena"Gose/egarri/bero/hotz/beldur naiz" bezalako esapideetan, "izan" erabilibeharrean "ukan" erabiltzea: "*Gosea/egarria/beroa/hotza/beldurra dut".

AdibideakAdibideakAdibideakAdibideakOkerra Zuzena

Gosea daukat. Gose naiz.

7.5 7.5 7.5 7.5 Nozioak: zenbatasuna. Zenbatasun-adierazpenNozioak: zenbatasuna. Zenbatasun-adierazpenNozioak: zenbatasuna. Zenbatasun-adierazpenNozioak: zenbatasuna. Zenbatasun-adierazpenokerra.okerra.okerra.okerra.

DeskribapenaDeskribapenaDeskribapenaDeskribapenaKantitatea, pisua, edukiera... adierazteko, -KO deskribatzailea erabili behar da -TAKO MG GEL erabili beharrean.

AdibideakAdibideakAdibideakAdibideakOkerra Zuzena

Zazpi litrotako botila da. Zazpi litroko botila da.

7.6 7.6 7.6 7.6 Bihurkarien erabilera okerra. "Ikusiko gara"Bihurkarien erabilera okerra. "Ikusiko gara"Bihurkarien erabilera okerra. "Ikusiko gara"Bihurkarien erabilera okerra. "Ikusiko gara"motako esapideen erabilera, gaztelaniaren eraginez.motako esapideen erabilera, gaztelaniaren eraginez.motako esapideen erabilera, gaztelaniaren eraginez.motako esapideen erabilera, gaztelaniaren eraginez.

DeskribapenaDeskribapenaDeskribapenaDeskribapena"Ikusiko gara" gaztelaniatik hartutako esapidea da. Horrelakoetan, bihurkariakerabili behar dira: "Ikusiko dugu elkar / Elkar ikusiko dugu".

7.7 7.7 7.7 7.7 ZenbatzaileakZenbatzaileakZenbatzaileakZenbatzaileak

DeskribapenaDeskribapenaDeskribapenaDeskribapena"Festa batetara/batetan" bezalako sintagmetan, ez da zenbatzaile mugagabeaerabili behar, singularra edo plurala baizik.

22

Page 23: Xuxen IV Core Duo eskuliburua es · 2009-04-20 · instalación es automática. El instalador instalará las dos partes de XUXEN IV Core Duo: el corrector ortográfico XUXEN y el

AdibideakAdibideakAdibideakAdibideakOkerra Zuzena

Festa handi batetara joango gara. Festa handi batera joango gara.

Festa batetara joango gara. Festa batera joango gara.

7.8 7.8 7.8 7.8 Mugatzaile errepikatuakMugatzaile errepikatuakMugatzaile errepikatuakMugatzaile errepikatuak

DeskribapenaDeskribapenaDeskribapenaDeskribapenaIzen sintagma batek ezin baititu bi mugatzaile izan.

AdibideakAdibideakAdibideakAdibideakOkerra Zuzena

Animaliak hauek ez dirahemengoak.

Animalia hauek ez dirahemengoak.

Galtzak hauek txikiak dauzkat. Galtza hauek txikiak dauzkat.

Azterketak bat dut gaurarratsaldean.

Azterketa bat dut gaurarratsaldean.

Mendia bat ikusten dut etxekoleihotik.

Mendi bat ikusten dut etxekoleihotik

Etxea batzuk egin nahi dituzteparkean.

Etxe batzuk egin nahi dituzteparkean

Liburua bat hartu nahi dutliburutegitik.

Liburu bat hartu nahi dutliburutegitik

Joni istorioa berria bat kontatu nahidiot.

Joni istorio berri bat kontatu nahidiot

Gizona zaharra bat etortzen daegunero tabernara.

Gizon zahar bat etortzen daegunero tabernara

Liburutegia handia bat egin nahidute gure herrian.

Liburutegi handi bat egin nahi dutegure herrian

Mendia altua horretara igoko gara. Mendi altu horretara igoko gara.

Parkea polita hartan egongo garajolasten.

Parke polit hartan egongo garajolasten.

Gizona zaharra horren biloba da. Gizon zahar horren biloba da.

Mendia altu hau igotzea gogorra daMendi altu hau igotzea gogorra da

Etxea polit hori asko gustatzen zait. Etxe polit hori asko gustatzen zait

Mendia altu horretara igoko gara. Mendi altu horretara igoko gara.

Parkea polit hartan egongo garajolasten.

Parke polit hartan egongo garajolasten.

23

Page 24: Xuxen IV Core Duo eskuliburua es · 2009-04-20 · instalación es automática. El instalador instalará las dos partes de XUXEN IV Core Duo: el corrector ortográfico XUXEN y el

7.9 7.9 7.9 7.9 Mugatasuna zenbatzaileekin.Mugatasuna zenbatzaileekin.Mugatasuna zenbatzaileekin.Mugatasuna zenbatzaileekin.

DeskribapenaDeskribapenaDeskribapenaDeskribapenaIzen sintagma batean, determinatzaile zehatz baten ondoren datozen izenakedota adjektiboak mugagabean deklinatu behar dira.

AdibideakAdibideakAdibideakAdibideakOkerra Zuzena

Bi liburua irakurri ditut. Bi liburu irakurri ditut

Bost mendia igo genituen. Bost mendi igo genituen

Zazpi laguna datoz gaur afaltzera. Zazpi lagun datoz gaur afaltzera

Hiru laguna zintzo dauzkat. Hiru lagun zintzo dauzkat.

Bi irakaslea ohi itzuli dira. Bi irakasle ohi itzuli dira.

Lau kontakizuna interesgarridauzkat zuentzako.

Lau kontakizun interesgarridauzkat zuentzako.

7.10 7.10 7.10 7.10 Mugatasuna galdetzaileetan.Mugatasuna galdetzaileetan.Mugatasuna galdetzaileetan.Mugatasuna galdetzaileetan.

DeskribapenaDeskribapenaDeskribapenaDeskribapenaGalderetan, determinatzaile galdetzailea mugagabea denean, jarraian datorrenizenak ere mugagabea izan behar du.

AdibideakAdibideakAdibideakAdibideakOkerra Zuzena

Zein mendiak igo dituzue? Zein mendi igo dituzue?

Zein etxea erosi dute? Zein etxe erosi dute?

Zein parkea berrituko dute? Zein parke berrituko dute?

7.11 7.11 7.11 7.11 “guzti”ren erabilera“guzti”ren erabilera“guzti”ren erabilera“guzti”ren erabilera

DeskribapenaDeskribapenaDeskribapenaDeskribapena"Guzti" hitza erakuslearekin doanean, erakusleak aurretik joan behar du biekdeklinabide kasu bera izan behar dute: ERAKUSLEA(erg.) + GUZTIEK(erg.).

24

Page 25: Xuxen IV Core Duo eskuliburua es · 2009-04-20 · instalación es automática. El instalador instalará las dos partes de XUXEN IV Core Duo: el corrector ortográfico XUXEN y el

AdibideakAdibideakAdibideakAdibideakOkerra Zuzena

Liburu guzti horiek irakurri ditut Liburu horiek guztiak irakurri ditut

Horiek guztiekin joango garamendira.

Horiekin guztiekin joango garamendira

Horiek guztietatik bakarraprobatuko nuke.

Horietatik guztietatik bakarraprobatuko nuke.

7.12 7.12 7.12 7.12 Zenbatzaileak “hilabete” moduko kasuetan.Zenbatzaileak “hilabete” moduko kasuetan.Zenbatzaileak “hilabete” moduko kasuetan.Zenbatzaileak “hilabete” moduko kasuetan.

DeskribapenaDeskribapenaDeskribapenaDeskribapena"hilabete", "aste bete", "urte bete" eta honelako formek bere gain dute bakarraizatearen zentzua; ezin dira, beraz, "zenbatzailearekin joan.

AdibideakAdibideakAdibideakAdibideakOkerra Zuzena

Hilabete bat iraun zuen bidaiak Hilabete iraun zuen bidaiak

5 aste bete egon da gaixo 5 aste egon da gaixo

7 urte bete iraun zuen bidaiak 7 urte iraun zuen bidaiak

7.13 7.13 7.13 7.13 Maiztasuna sintagma zenbatzailedunetan: “-(e)ro”Maiztasuna sintagma zenbatzailedunetan: “-(e)ro”Maiztasuna sintagma zenbatzailedunetan: “-(e)ro”Maiztasuna sintagma zenbatzailedunetan: “-(e)ro”atzizkia.atzizkia.atzizkia.atzizkia.

DeskribapenaDeskribapenaDeskribapenaDeskribapena-ero atzizkia duten hitzetan ezin da zenbatzailerik erabili.

AdibideakAdibideakAdibideakAdibideakOkerra Zuzena

Bi hilabetero egiten dugu afaria.Bi hilabetean behin egiten duguafaria.

7.14 7.14 7.14 7.14 “baina”ren ordez, “baino” konparazio okerra.“baina”ren ordez, “baino” konparazio okerra.“baina”ren ordez, “baino” konparazio okerra.“baina”ren ordez, “baino” konparazio okerra.

DeskribapenaDeskribapenaDeskribapenaDeskribapenaKonparazioetan "baina" formaren ordez, "baino" erabili behar da.

AdibideakAdibideakAdibideakAdibideakOkerra Zuzena

Ni zu baina azkarragoa naiz Ni zu baino azkarragoa naiz

25

Page 26: Xuxen IV Core Duo eskuliburua es · 2009-04-20 · instalación es automática. El instalador instalará las dos partes de XUXEN IV Core Duo: el corrector ortográfico XUXEN y el

7.15 7.15 7.15 7.15 Bi ezeztapen perpaus berean.Bi ezeztapen perpaus berean.Bi ezeztapen perpaus berean.Bi ezeztapen perpaus berean.

DeskribapenaDeskribapenaDeskribapenaDeskribapena"Ezer ez" formak bere gain dauka ezeztapena; beraz, ezin da besteezeztapenik jarri perpaus berean.

AdibideakAdibideakAdibideakAdibideakOkerra Zuzena

Ez dut ezer ez egin. Ez dut ezer egin.

7.16 7.16 7.16 7.16 Postposizioak.Postposizioak.Postposizioak.Postposizioak.

7.16.1 7.16.1 7.16.1 7.16.1 "ZEHAR" POSTPOSIZIOAREN ERABILERA OKERRA."ZEHAR" POSTPOSIZIOAREN ERABILERA OKERRA."ZEHAR" POSTPOSIZIOAREN ERABILERA OKERRA."ZEHAR" POSTPOSIZIOAREN ERABILERA OKERRA.

DeskribapenaDeskribapenaDeskribapenaDeskribapena"Zehar" postposizioaren lehen osagaia den hitzak ezin du genitiboan (noren)deklinatuta azaldu.

AdibideakAdibideakAdibideakAdibideakOkerra Arrazoia Zuzena

Basoaren zehar etorrida.

Errorea ondodetektatzen du bainaez da gai proposamenegokirik sortzeko.

Basoan zehar etorri da.Basotik zehar etorri da.

7.16.2 7.16.2 7.16.2 7.16.2 "BITARTE" POSTPOSIZIOAREN ERABILERA OKERRA."BITARTE" POSTPOSIZIOAREN ERABILERA OKERRA."BITARTE" POSTPOSIZIOAREN ERABILERA OKERRA."BITARTE" POSTPOSIZIOAREN ERABILERA OKERRA.

DeskribapenaDeskribapenaDeskribapenaDeskribapenaBitarte postposizioaren lehen osagaia den hitzak biziduna bada ezin dudeklinatu gabe azaldu. Aurreko hitzak alatiboan (nora) edo genitiboan behar du(noren). Bigarren osagaiak inesiboan (non) edo instrumentalean (zerez)deklinatuta egon behar du.

AdibideakAdibideakAdibideakAdibideakOkerra Arrazoia Zuzena

Izaskun bitartez jakinizan dut.

Errorea ondodetektatzen du bainaez da gai proposamenegokirik sortzeko.

Izaskunen bitartez jakinizan dut.

7.16.3 7.16.3 7.16.3 7.16.3 "ESKER" POSTPOSIZIOAREN ERABILERA OKERRA."ESKER" POSTPOSIZIOAREN ERABILERA OKERRA."ESKER" POSTPOSIZIOAREN ERABILERA OKERRA."ESKER" POSTPOSIZIOAREN ERABILERA OKERRA.

DeskribapenaDeskribapenaDeskribapenaDeskribapena"Esker" postposizioaren lehen osagaia den hitzak ezin du genitiboan (noren)

26

Page 27: Xuxen IV Core Duo eskuliburua es · 2009-04-20 · instalación es automática. El instalador instalará las dos partes de XUXEN IV Core Duo: el corrector ortográfico XUXEN y el

deklinatuta azaldu. Datiboan (nori) deklinatuta behar du.

AdibideakAdibideakAdibideakAdibideakOkerra Arrazoia Zuzena

Zuen esker jakin izandu.

Errorea ondodetektatzen du bainaez da gai proposamenegokirik sortzeko.

Zuei esker jakin izandu.

7.16.4 7.16.4 7.16.4 7.16.4 "GABE" POSTPOSIZIOAREN ERABILERA OKERRA."GABE" POSTPOSIZIOAREN ERABILERA OKERRA."GABE" POSTPOSIZIOAREN ERABILERA OKERRA."GABE" POSTPOSIZIOAREN ERABILERA OKERRA.

DeskribapenaDeskribapenaDeskribapenaDeskribapena"Gabe", "barik", "gaberik" postposizioen lehen osagaia den hitzak ezin dumugatua egon. Deklinatu gabe edo partitiboan deklinatuta behar du.

AdibideakAdibideakAdibideakAdibideakOkerra Zuzena

Arkatza(k) gabe ezin dut idatzi.Arkatzik gabe ezin dut idatzi.Arkatz gabe ezin dut idatzi.

7.16.5 7.16.5 7.16.5 7.16.5 "GISA" POSTPOSIZIOAREN ERABILERA OKERRA."GISA" POSTPOSIZIOAREN ERABILERA OKERRA."GISA" POSTPOSIZIOAREN ERABILERA OKERRA."GISA" POSTPOSIZIOAREN ERABILERA OKERRA.

DeskribapenaDeskribapenaDeskribapenaDeskribapena"Gisa" postposizioaren lehen osagaia den hitzak ezin du absolutibo (nor)pluralean deklinatuta egon. Deklinatu gabe edo genitiboan deklinatuta behardu.

AdibideakAdibideakAdibideakAdibideakOkerra Zuzena

JainkoAK gisa bizi da. Jainko gisa bizi da.

7.16.6 7.16.6 7.16.6 7.16.6 "GORA" POSTPOSIZIOAREN ERABILERA OKERRA."GORA" POSTPOSIZIOAREN ERABILERA OKERRA."GORA" POSTPOSIZIOAREN ERABILERA OKERRA."GORA" POSTPOSIZIOAREN ERABILERA OKERRA.

DeskribapenaDeskribapenaDeskribapenaDeskribapena"Gora" postposizioaren lehen osagaia den hitzak ezin du genitiboan (noren)deklinatuta egon. Deklinatu gabe edo inesiboan (non) edo ablatiboan (nondik)edo instrumentalean (zerez) deklinatuta behar du.

AdibideakAdibideakAdibideakAdibideakOkerra Zuzena

Eskaileren gora igo da. Eskaileretan gora igo da.

27

Page 28: Xuxen IV Core Duo eskuliburua es · 2009-04-20 · instalación es automática. El instalador instalará las dos partes de XUXEN IV Core Duo: el corrector ortográfico XUXEN y el

7.16.7 7.16.7 7.16.7 7.16.7 "GOITI" POSTPOSIZIOAREN ERABILERA OKERRA."GOITI" POSTPOSIZIOAREN ERABILERA OKERRA."GOITI" POSTPOSIZIOAREN ERABILERA OKERRA."GOITI" POSTPOSIZIOAREN ERABILERA OKERRA.

DeskribapenaDeskribapenaDeskribapenaDeskribapena"Goiti" postposizioaren lehen osagaia den hitzak ezin du genitiboan (noren)deklinatuta egon. Deklinatu gabe edo inesiboan (non) edo ablatiboan (nondik)deklinatuta behar du.

AdibideakAdibideakAdibideakAdibideakOkerra Zuzena

Maldaren goiti igo da. Maldan goiti igo da.

7.16.8 7.16.8 7.16.8 7.16.8 "LEGEZ" POSTPOSIZIOAREN ERABILERA OKERRA."LEGEZ" POSTPOSIZIOAREN ERABILERA OKERRA."LEGEZ" POSTPOSIZIOAREN ERABILERA OKERRA."LEGEZ" POSTPOSIZIOAREN ERABILERA OKERRA.

DeskribapenaDeskribapenaDeskribapenaDeskribapena"Legez" postposizioaren lehen osagaia den hitzak ezin du genitiboan (noren)deklinatuta egon. Deklinatu gabe behar du.

7.16.9 7.16.9 7.16.9 7.16.9 "ORDE, ORDEZ, ORDEAN..."ORDE, ORDEZ, ORDEAN..."ORDE, ORDEZ, ORDEAN..."ORDE, ORDEZ, ORDEAN..." POSTPOSIZIOAREN ERABILERA" POSTPOSIZIOAREN ERABILERA" POSTPOSIZIOAREN ERABILERA" POSTPOSIZIOAREN ERABILERAOKERRA.OKERRA.OKERRA.OKERRA.

DeskribapenaDeskribapenaDeskribapenaDeskribapena"Orde", "ordez", "ordean" postposizioen lehen osagaia den hitzak ezin duabsolutiboan (nor) deklinatuta egon. Genitiboan (noren) behar du edo partizipiobat.

AdibideakAdibideakAdibideakAdibideakOkerra Zuzena

Kotxe ordez bizikleta du. Kotxearen ordez bizikleta du.

7.16.10 7.16.10 7.16.10 7.16.10 "-REN BARNE" POSTPOSIZIOEN ERABILERA OKERRA."-REN BARNE" POSTPOSIZIOEN ERABILERA OKERRA."-REN BARNE" POSTPOSIZIOEN ERABILERA OKERRA."-REN BARNE" POSTPOSIZIOEN ERABILERA OKERRA.

DeskribapenaDeskribapenaDeskribapenaDeskribapena"Barne" postposizioaren bigarren osagaia den hitzak ezin du deklinatu gabeegon. Inesiboan (non) edo ablatiboan (nondik) edo lekuzko genitiboan (-ko) edoalatiboan (nora) behar du. Lehen osagaia den hitza genitiboan (noren) edodeklinatu gabe egon daiteke.

AdibideakAdibideakAdibideakAdibideakOkerra Zuzena

Menuaren barne dago. Menuaren barnean dago.

28

Page 29: Xuxen IV Core Duo eskuliburua es · 2009-04-20 · instalación es automática. El instalador instalará las dos partes de XUXEN IV Core Duo: el corrector ortográfico XUXEN y el

7.17 7.17 7.17 7.17 Postposizioen salbuespenak.Postposizioen salbuespenak.Postposizioen salbuespenak.Postposizioen salbuespenak.

7.17.1 7.17.1 7.17.1 7.17.1 "BEHE" POSTPOSIZIOAREN ERABILERA OKERRA."BEHE" POSTPOSIZIOAREN ERABILERA OKERRA."BEHE" POSTPOSIZIOAREN ERABILERA OKERRA."BEHE" POSTPOSIZIOAREN ERABILERA OKERRA.

DeskribapenaDeskribapenaDeskribapenaDeskribapena"Behe" postposizioaren lehen osagai den hitzak ezin du genitiboa (noren)kasuan deklinatuta egon. Aurreko hitzak deklinatu gabe, edo inesiboan (non)edo ablatiboan (nondik) edo instrumentala (zerez) behar du.

7.17.2 7.17.2 7.17.2 7.17.2 "BILA" POSTPOSIZIOAREN ERABILERA OKERRA."BILA" POSTPOSIZIOAREN ERABILERA OKERRA."BILA" POSTPOSIZIOAREN ERABILERA OKERRA."BILA" POSTPOSIZIOAREN ERABILERA OKERRA.

DeskribapenaDeskribapenaDeskribapenaDeskribapena"Bila" postposizioaren lehen osagaia den hitzak ezin du absolutibo (nor)pluralean deklinatuta azaldu. Genitiboan (noren) edo deklinatu gabe behar du.

7.17.3 7.17.3 7.17.3 7.17.3 "PARTE" POSTPOSIZIOEN ERABILERA OKERRA."PARTE" POSTPOSIZIOEN ERABILERA OKERRA."PARTE" POSTPOSIZIOEN ERABILERA OKERRA."PARTE" POSTPOSIZIOEN ERABILERA OKERRA.

DeskribapenaDeskribapenaDeskribapenaDeskribapena"Parte" postposizioaren lehen osagaia den hitzak ezin du absolutiboan (nor)deklinatuta egon. Genitiboan (noren) behar du. Bigarren osagaiakinstrumentalean (zerez, "partez") behar du.

7.18 7.18 7.18 7.18 Daten erabilera okerra.Daten erabilera okerra.Daten erabilera okerra.Daten erabilera okerra.

DeskribapenaDeskribapenaDeskribapenaDeskribapenaDatak, gutunen eta dokumentu ofizialen oinean azaltzen diren moduan, bi eradesberdinetan idatz daitezke. Bi kasuetan egitura orokorra “Tokia, urtea hilaeguna” da eta ondorengoak hartu behar dira kontutan:

● Leku izenaren ondoren datorren koma derrigorrezkoa da.

● Hila absolutibo pluralean edo genitiboan deklinatu behar da.

● Hila genitiboan deklinatzen bada egunak inesiboan behar du.

● Hila absolutibo pluralean deklinatzen bada eguna ezin da deklinatu(arau honek baditu zenbat salbuespen).

7.19 7.19 7.19 7.19 Nozioak: eguraldia. Esapide okerra.Nozioak: eguraldia. Esapide okerra.Nozioak: eguraldia. Esapide okerra.Nozioak: eguraldia. Esapide okerra.

DeskribapenaDeskribapenaDeskribapenaDeskribapena"Euria/elurra/kazkabarra/txingorra ari du" bezalako esapideetan, "izan" erabilibeharrean "ukan" erabiltzea: "*Euria/elurra/kazkabarra/txingorra ari da".

29

Page 30: Xuxen IV Core Duo eskuliburua es · 2009-04-20 · instalación es automática. El instalador instalará las dos partes de XUXEN IV Core Duo: el corrector ortográfico XUXEN y el

AdibideakAdibideakAdibideakAdibideakOkerra Zuzena

Euria ari zen. Euria ari zuen.

30