universidad nacional de colombia - facultad...

< < <

< < <

< < <

< < <

< < <

< < <

< < <

< < <

< < <

< < <

< < <

< < <

< < <

< < <

< < <

< < <

< < <

< < <

< < <

< < <

< < <

< < <

< < <

< < <

< < <

< < <

< < <

< < <

< < <

< < <

< < <

< < <

< < <

< < <

< < <

< < <

< < <

< < <

< < <

< < <

< < <

< < <

< < <

< < <

< < <

< < <

< < <

< < <

< < <

< < <

< < <

< < <

< < <

< < <

< < <

< < <

< < <

< < <

< < <

< < <

< < <

< < <

< < <

< < <

< < <

< < <

< < <

< < <

< < <

< < <

Publica cionesFacultad Enfermería

CENTRO DE EXTENCIÓN E INVESTIGACIÓNFACULTAD DE ENFERMERÍA

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < <

Todas las Publicaciones Disponibles en:

Editorial UN www.editorial.unal.edu.co

Librería de la U www.libreriadelau.com

Facultad de Enfermería Universidad Nacional de Colombia. 6to piso, Oficina de Publicaciones

Contacto: 571-3165000 ext. 17020-17021-17029

Correo electrónico: [email protected] Pagina web: www.enfermeria.unal.edu.co

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < <

Disponible en:Librería de la U - www.libreriadelau.com

Facultad de Enfermería, Universidad Nacional de Colombia. 6to piso, Oficina de Publicaciones 571-3165000 ext. 17020-17021-17029 | [email protected] | www.enfermeria.unal.edu.co

Publicaciones Facultad de Enfermería - 3

La mujer con enfermedad coronaria: Un asunto de cuidadoBogotá, 2013Autora: Fanny Rincón OsorioP. 248Editorial UN- Universidad Nacional de Colombia ISBN: 978-958-761-544-9

Este libro es fruto del compromiso adquirido con las mujeres que, a través de su narrativa, nos ha dado a conocer la experiencia de vivir con enfermedad coronaria, primera causa de muerte femenina en Colombia, cuyas expresio-nes más conocidas socialmente son angina de pecho e infarto del miocardio.

Los significados implícitos y explícitos provenientes de las narrativas de estas mujeres han permitido trascender más allá del diagnóstico hacia un contexto social y cultural que invita a la reflexión sobre la condición femenina, escenario donde se genera y afronta la enfermedad.

Inicialmente se presenta en estadísticas la magnitud del problema en el mundo y en Colombia, para luego explorar los marcados contrastes entre regiones, entre distintos niveles socioeconómicos y su relación con el género. Se continúa con un capítulo que revisa conceptos de interés como los procesos de subjetivación, sobreadaptación y esta-dos de vulnerabilidad, que luego son retomadas al final como herramientas conceptuales para la comprensión de los hallazgos de diferentes estudios realizados a nivel nacional e internacional.

Finalmente se presentan algunos de los hallazgos de estudios realizados por el grupo de investigación para la Salud Cardiorrespiratoria (Facultad de Enfermería, Universidad Nacional de Colombia), con un análisis enriquecido que permite contribuir a la com-prensión de la forma como una mujer vive y está en el mundo, y de cómo vive y afronta la enfermedad coronaria.

El mayor aporte de esta obra es facilitar el paso de una visión limitada a la patolo-gía a un panorama dinámico psicosocial, cultural, político y geográfico de interrelación permanente, en el cual se gestan los factores determinantes del estado de salud, enfoque que lo hace útil no solo para los profesionales de la salud, sino también para aquellos de ciencias sociales interesados en abordar el proceso de salud-enfermedad. En todo caso, la aspiración de la autora es que llegue a todas las mujeres y hombres que en cualquier situación se sientan llamadas/os a reflexionar sobre el cuidado de sí mismas/os en el marco de cada proyecto de vida.

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < <

4 - Publicaciones Facultad de Enfermería



< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < <

Perspectivas del cuidado de enfermería en la UCI: Una visión desde el modelos de cuidado HANCBogotá, 2012Autoras: Myriam Parra V., Sandra Rocío Guaqueta P., Martha Cecilia Triana R.Editorial KimpresP. 167ISBN: 978-958-762-252-3

Este libro, recoge algunos productos resultantes de la primera etapa del proceso investi-gativo, relacionado con la construcción del Modelo de Cuidado de Enfermería HANC, proyecto derivado de la Línea de Investigación “Construcción de modelos para la práctica y la enseñanza del cuidado crítico”, cuyo propósito se centra, en concebir la práctica y la enseñanza del cuidado de enfermería en UCI, desde la perspectiva de la relación inter-personal, la satisfacción de las necesidades del paciente, la respuesta a la ayuda requerida por el paciente y la familia y en los principios de la calidad de los cuidado. Por esto, los temas tratados en los ocho (8) capítulos, se relacionan directamente con los elementos fundamentales del modelos de cuidado, los cuales están dirigidos a la compresión y re-solución de los fenómenos o problemas concretos de las personas en estados críticos de salud, que requieren en el proceso de estabilización vital y recuperación, hospitalización en escenarios de UCI.

El desarrollo de la actividad investigativa, requirió la reflexión permanente de temas relacionados con la humanización del cuidado, la dimensión ética del acto de cuidado en la UCI, la toma de decisiones, el manejo de dilemas éticos y la muerte digna, la concre-ción de los aspectos más relevantes de la dimensión científico-clínica, la cual se evidencia por el grado de experticia y uso de evidencia científica en la práctica profesional y como temas relevantes en este escenario de cuidado se amplía y retoma lo relacionado con la percepción del cuidado y la relación interpersonal, que se establece entre la enfermeras y el paciente, la enfermera y la familia del paciente y entre la enfermera y el equipo in-terdisciplinario.

Este libro trata de mostrar cómo el ejercicio reflexivo sobre temas concretos en el proceso investigativo, posibilita y permite ejercitar el proceso de la lectura y la escritura dando origen a un material valioso que puede consolidarse en un proyecto concreto como este, el cual se quiere compartí con la comunidad académica de enfermería

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < <




El cuidado de enfermería y las metas del milenioBogotá, 2012Comité editorial: Natividad Pinto Afanador (Q.E.P.D), Olga Janeth Gómez Ramírez, Evelyn Vásquez Mendoza, Rosa Yolanda Munevar, Miriam Stella Medina, Ana Maritza Gómez Autoras: Adriana del Pilar Serrato Castro, Álvaro Triana, Ana Cecilia Becerra Pabón, Ana Elizabeth Forero Rozo, Ana Josefa Gamboa, Ana Julia Carrillo Algarra, Beatriz Sánchez Herrera, Carmen Amparo Urbano Plaza, Carol Picard, Claudia Cristina Cabezas Mahecha, Claudia Lizarazo Gómez, Daniel Gonzalo Eslava Albarracín, Diana Alexandra Santos Escobar, Diana Lorena Franco Villa, Edilma Gutiérrez de Reales, Estela Rodríguez

Torres, Evelyn Vásquez Mendoza, Ginette Rodger, Gloria Mabel Carrillo G., Heddy Lopez SDiaz, Jenny Carolina Rojas Barbosa, Lina Marcela Parra, Lorena Chaparro Díaz, Lucero López Díaz, Lucy Barrera Ortiz, Luz Nelly Rivera Álvarez, Luz Patricia Díaz, Luz Stella Bueno Robles, Maria Claudia Reyes Melgarejo, Maria Isabel Sanint Jaramillo, María Luisa Molano Pirazán, Maria Ofelia Briceño Garzón, Marie- Luise Friedemann, Marit Teresa Sierra Herrera, Miguel Antonio Viveros Erazo , Myriam Stella Medina Castro, Natividad Pinto Afanador (q.e.p.d), Nelly Garzón Alarcón, Nhora Cataño Ordoñez, Ofelia Vanegas, Olga Agdale Martínez, Olga Janneth Gómez Ramírez, Paula Andrea Ceballos Vásquez, Renata Virginia González C., Rosa Yolanda Munévar T., Sonia Espitia Cruz, Tatiana Paravic-Klijn, Vilma Florisa Velásquez Gutiérrez, Virginia Inés Solo LesmesEditorial UN- Universidad Nacional de ColombiaP. 394ISBN: 978-958-761-355-1

La Facultad de Enfermería de la Universidad Nacional de Colombia a través del grupo de Cuidado, ha trabajado durante los últimos años por la construcción y la consolidación del conocimiento disciplinar de Enfermería. La socialización de estos avances se ha desarrollado en dos líneas principales: por medio del “Seminario Internacional de Cuidado”, evento que anualmente reúne a las enfermeras del país y de otras latitudes para compartir experiencias, investigaciones y la visita de destacados ponentes nacionales e internacionales, y mediante la publicación de seis libros entre 1998 y el 2010.

El presente libro es un trabajo conjunto de cincuenta y dos enfermeras y enfermeros, que presentan sus aportes para lograr las metas del milenio desde la visión del cuidado de Enferme-ría. Con este texto se busca fomentar el cuidado de las poblaciones vulnerables en pro del desa-rrollo, establecer la equidad en salud para las mujeres y los jóvenes, combatir las enfermedades crónicas debilitantes y aportar, desde la perspectiva disciplinar fundamentada en el cuidado, para alcanzar el bienestar y cumplir las metas del milenio en la población local y regional.

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < <




< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < <

La situación de enfermería: Fuente y contexto del conocimiento de enfermería. La narrativa como medio para comunicarlaBogotá, 2011Autoras: Olga Janneth Gómez Ramírez, Edilma Gutiérrez de RealesEditorial UN- Universidad Nacional de ColombiaP. 204ISBN: 978-958-719-988-8

Este texto presenta unos cuadros reales de la práctica de enfermería como los escenarios donde los profesionales de la disciplina, muestran de qué está hecho el conocimiento que ellos despliegan cuando consientes de su papel, se desempeñan con lo mejor de sí mismos para brindar cuidado.

Las autoras aprovechan estas narrativas de situaciones de enfermería para mostrar las diversas formas como se origina y desarrolla este conocimiento. Se destaca la importancia de la situación de enfermería como fuente y contexto del conocimiento para la disciplina; logrando con ello su propio crecimiento personal y profesional.

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < <




Tres escuelas una historiaBogotá, 2010Autoras: Consuelo Gómez Serrano, Clara Munár Olaya, Yanneth Mercedes Parrado Lozano, Gloria Stella Urbano Franco, Mireya Elvira Rodríguez Quiroga, Elizabeth Vargas Rosero, Ana Luisa Velandia MoraP. 274Editorial UN- Universidad Nacional de ColombiaISBN: 978-958-719-607-8

Es el primer libro producido por el Grupo de Historia de la Enfermería, es uno de los pro-ducto académicos que se han generado del de-sarrollo del proyecto de investigación “Historia de la formación del recurso de Enfermería en la

Universidad Nacional de Colombia” (fases I y II). Está constituido por cinco capítulos que en su conjunto dan cuenta de la historia

desde sus orígenes hasta el año de 1957, momento en que se da por terminada la última es-cuela de las tres que antecedieron a la Facultad de Enfermería de la Universidad Nacional de Colombia, a lo largo del texto se van incluyendo múltiples fuentes primarias, algunas de las cuales se han utilizado en la ilustración del texto.

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < <




< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < <

Cuidando a los cuidadores: Familiares de personas con enfermedad crónicaBogotá, 2010 Autores: Lucy Barrera Ortíz, Natividad Pinto Afanador (q.e.p.d), Beatriz Sánchez Herrera, Gloria Mabel Carrillo G., Lorena Chaparro DíazEditorial UN- Universidad Nacional de ColombiaP. 360 ISBN 979-958-719-391-6

Es un texto dirigido a los profesionales del área de la salud interesados en conocer modelos de cuidado para quienes tienen a su cargo perso-

nas con enfermedad crónica. Esta vivencia demanda problemas y necesidades, que hacen fundamental reconocer con experiencias, análisis de la literatura e investigaciones, la base para generar programas de cuidado. La publicación se basa en la experiencia a partir del programa de extensión “cuidando a los cuidadores”, diseñado por el grupo de cuidado al paciente crónico de la Facultad de Enfermería de la Universidad Nacional de Colombia.

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < <




Avances en el cuidado de enfermeríaBogotá, 2010 Autores: Alvaro Triana, Ana Patricia Molina, Barbara Riegel, Beatriz Sánchez Herrera, Diana Santos, Edilma Gutiérrez de Reales , Elizabeth Forero, Elizabeth Vargas Rosero, Esperanza Muñoz Torres, Estela Melguizo Herrera, Evelyn Vásquez Mendoza, Felicitas Bernal Segura, Gloria Lucia Arnago Bayer, Gloria Mabel Carrillo G., Josefa Gamboa, Leidy Carolina Ramírez Sarmiento, Liliana Patricia Cardona Cardona, Lina Patricia Barrera Mojica, Lorena Chaparro Díaz, Lucero López Díaz, Lucy Barrera Ortiz, Luis Antonio Daza, Luisa Fernanda Riaño González, Luz Amparo Leiva, Luz Dary Mejia Ituyan, Margareth Angelo, María

Claudia Reyes, María Teresa Sierra, Martha Lucía Álzate Posada, Mauricio Zambrano , Miriam Parra Vargas, Natividad Pinto Afanador , Olga Janeth Gómez R., Olga Martínez, Rafael Augusto Pineda, Rafael Augusto Pineda Perdomo, Regina Cogollo Jiménez, Renata Virginia González C., Rosa Yolanda Munevar, Sandra Guerrero Gamboa, Sandra Rocio Guaqueta, Vilma Florisa Velásquez G.P. 526 Editorial UN- Universidad Nacional de ColombiaISBN 979-958-719-413-5

El Grupo de Cuidado, presenta los Avances en el cuidado de enfermería como una pro-puesta que da continuidad al trabajo desarrollado durante diecisiete años y que demuestra el interés por avanzar los logros tanto disciplinares como profesionales de los enfermeros que trabajan en el cuidado.

Los avances que se presentan son de diversos órdenes, desde el aporte a la conceptua-lización del cuidado, hasta la aplicación del cuidado en diversos ámbitos: administrativo, educativo; asistencial e investigativo. Los avances en enfermería están enmarcados, por la demanda que hace la sociedad a la profesión en cuanto a organizar y sistematizar el servicio que oferta y los que le generan a la disciplina con respecto al conocimiento para sustentar el cuidado de los seres humanos.

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < <




< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < <

Cuidar en el hogar: A personas con enfermedad crónica, su familia y cuidadorBogotá, 2010 Autores: Natividad Pinto Afanador (q.e.p.d)P. 240 Editorial UN- Universidad Nacional de ColombiaISBN 979-958-719-523-1

Cuidar en el hogar a personas con enfermedad crónica, su familia y cuidador es el producto de un análisis de la forma como cuidamos a las personas de un análisis de la forma como cui-

damos a las personas con enfermedad crónica y la manera como incluimos a la familia y al cuidador de esta persona. El presente libro, resultado de la investigación de la práctica basada en evidencia científica, es un reconocimiento de la práctica de las enfermeras, los integrantes del equipo de salud y la familia aportan al cuidado de las personas que viven la cronicidad.

A la vez, este libro presenta experiencias y conocimientos necesarios para cuidar a una persona con enfermedad crónica mediante la orientación del equipo de salud, pero con la coordinación y apoyo que desde enfermería se puede ofrecer a las familias y cuidadores familiares que cuidan permanentemente en el hogar a personas que viven la experiencia de una enfermedad cónica. El libro es un aporte a los cuidadores, a los profesionales de la salud. A las familias y a las personas que viven la cronicidad.

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < <




Creencias en calidad de vidaBogotá: 2008 Autora: Renata Virginia González Consuegra P. 73 Editorial UN- Universidad Nacional de ColombiaISBN: 978-958-701-981-0

Los estudios relacionados con el cuidado de la salud cardiovascular han sido múltiples e im-portantes, pero todos ellos hacen referencia a los aspectos biomédicos y de fisiología; no se han encontrado estudios que se ocupen del

complejo mundo de la cultura en los que considere la importancia de creencias del ser humano integral e integrado a un medio, el cual puede influir o ser influido para que la calidad de vida de las personas usuarias de un programa de promoción de la salud sea adecuada o no. Este aspecto constituye una importante motivación, por la relevancia que tiene el conocer el significado de las creencias sobre la calidad de vida, para si plantear alternativas concertadas y viables para la adopción de estilos de vida cardiovasculares respetando sus tradiciones y variaciones.

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < <




< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < <

La investigación y el cuidado en américa latinaBogotá, 2005Autoras: Alba Lucero López Díaz, Ana Luisa Velandia Mora, Beatriz Peña, Beatriz Sánchez Herrera, Blanca Patricia Manitlla Uribe, Carmen Martínez de Acosta, Consuelo Gomez Serrano, Deyanira Martinez, Edilma Gutierrez de Reales, Elizabeth Vargas Rosero, Emilce Salamanca Ramos, Evelyn Vásquez Mendoza, Giomar Barbosa, Jeny Castañeda, Liliana Villarraga, Lucy Barrera Ortíz, Luz Dary Cuervo Estupiñan, Luz Patricia Díaz, Magda Milena Garzón Guevara, Maria Amparo Lozada, Maria Clara Quintero Laverde, María Clara Quintero Laverde, Maria Cristina Taborda, Maria del Pilar Camargo Plazas, Martha Lucía Álzate Posada,

Natividad Pinto Afanador , Nimia Miranda de Angel, Nohra Cataño Ordoñez, Nubia Medina de Forero, Pilar A Cruz, Pilar Amaya Rey, Renata Virginia González Consuegra, Sandra Guerrero Gamboa, Sonia Acosta Uhia, Sonia Echeverri de Pimiento, Vilma Velásquez Gutiérrez, Virginia Inés Soto LesmesEditorial UN- Universidad Nacional de ColombiaP. 500ISBN: 958-701-564-9

El Grupo de Cuidado de la Universidad Nacional de Colombia presenta su cuarta pro-ducción académica relacionada con la temática La Investigación y el cuidado en América Latina, la cual muestra las experiencias de enfermeras que se desempeñan en diferentes campos del cuidado de personas, familias y comunidades que lo solicitan, y de las do-centes de la Universidad que, a través de la formación de nuevas enfermeras y de es-pecialistas, magísteres y doctoras, proporcionan elementos de reflexión y análisis para todos los miembros de la comunidad de enfermería. En especial se hace una mención de reconocimiento a la labor y el empeño mostrado por todos y cada uno de los miembros del Grupo de Cuidado en la promoción del cuidado como eje central de sus vidas y de su quehacer profesional.

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < <




Adherencia y factores que influyen en la adherencia a tratamientos farmacológicos y no farmacológicos en personas que presentan factores de riesgo de enfermedad cardiovascular Bogotá, 2008Autora: Claudia Patricia Bonilla Ibáñez Editorial UN- Universidad Nacional de ColombiaP, 64 ISBN: 978-958-701-788-5

Pensando en la necesidad de tener una visión más completa de las influencias sobre el comportamiento de autocuidado, como la adherencia a tratamientos farmacológicos y a recomendaciones de cambios de estilo de vida para personas en condiciones de riesgo de enfermedad cardiovascular y en general en personas que requieren tratamientos perma-nentes o de larga duración, se hizo revisión de la literatura que presenta de forma diversa y a veces coincidente los factores de naturaleza interna y externa del paciente que influyen en la adherencia.

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < <




< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < <

Cátedra manuel ancízar “cuidado de la vida”Bogotá, 2007 Autoras: Lucy Muñoz de Rodríguez, Alba Lucero López Díaz, Olga Janneth Gómez , Dariao Botero Uribe, Beatriz Peña, Guillermos Hoyos VAsquez, Fanny Consuelo Urrera Mora, Consuelo Gomez Serrano, Martha Lucia Vasquez, Fanny Rincon Osorio, Nora Cifuentes Noyes, Omar Parra Rozo, Beatriz Garcia Moreno, Fernando Vasquez, Juanita Barreto Gama, Myrian Kugo RugelesEditorial UN- Universidad Nacional de ColombiaP, 254 ISBN: 978-958-701-808-0

Esta cátedra describe y explora el cuidar, no desde su significado de desear el bien, aliviar, confrontar, mantener o interesarse en lo que le pasa a otro. No es un sentimiento aislado o una relación momentánea. Cuidar en el sentido más exacto, es ayudar a crecer y a ac-tualizarse, es la antítesis de utilizar para satisfacer las propias necesidades. El cuidado es un proceso, una forma de relacionarse que involucra el desarrollo. Se mirará paso a paso la dimensión del cuidado de la vida para abrir los ojos y la mente a un compromiso que nos toca a todos en forma colectiva y a cada uno de manera personal.

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < <




La extensión universitaria: Escenario para construcción de modelos de cuidado de enfermeríaBogotá, 2005 Autores: Josefina Manosalva Murillo, Sandra Guaqueta Parada, Myriam Parra, Martha Cecilia Triana, María Antonia JiménezEditorial UN- Universidad Nacional de ColombiaP. 46

ISBN: 958-96694-4-1

A través del presente trabajo, la comunidad académica, puede conocer las estrategias uti-lizadas por el grupo de profesoras integrantes del grupo académico de Urgencias y Cui-dado Crítico, para desarrollar la función de extensión a partir del desarrollo de procesos investigativos y de docencia. El interés parte de cómo construir un Modelo de Cuidado para el paciente en estado crítico y cómo la implementación del mismo en una institución de salud de alta complejidad, sirve de escenario para las prácticas pedagógicas de estu-diantes de pregrado y posgrado.

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < <




< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < <

Guía de manejo de enfermería basada en evidencia científica: Asepsia y Antisepsia en las Unidades de Cuidado IntensivoBogotá, 2005 Autores: Josefina Manosalva Murillo, Martha Alejo, Myriam Lucia Ávila, Gladys Patricia Garcia, Sandra Guaqueta Parada, Blanca Median Martínez, Myriam Parra, Soraya Ramos, Martha Rey, Carmen Elisa Rincón, Aura Alicia Romero, Martha Tamayo , Martha Cecilia Triana, Patricia Valero Editorial UN- Universidad Nacional de ColombiaP. 100 ISBN: 958-701-555

Es un producto que tiene como propósito fundamental fortalecer la estructura, los pro-cesos y los productos de la prestación de los servicios de salud en la Unidades de Cuidado Intensivo UCI, mediante una estrategia de trabajo interinstitucional, priorizando la prác-tica de enfermería y generando un modelo de cuidado tanto para la asistencia como para la docencia en esta área especializada.

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < <




Instrumento de riesgo familiar total. Manual. Aspectos teóricos, psicométricos, de estandarización y de aplicación del instrumentoBogotá, 2004 Autora: Pilar Amaya ReyP. 77 Editorial UN- Universidad Nacional de ColombiaISBN: 958-701-383-2

Aquí se presentan los principales aspectos conceptuales sobre Salud Familiar, desde el enfoque de la teoría de organización sistémica de M. L. Friedemann. El instrumento, desarrollado y estandarizado para Colombia mide el grado de organización sistémica, de satisfacción con dicha organización y de salud familiar total en familias en gestación. Ade-más ofrece una guía práctica para la aplicación, calificación, corrección e interpretación de los datos de una familia con gestante.

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < <




< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < <

Instrumento de salud familiar: familias con gestante ISF: GES- 17 Manual. Aspectos teóricos, psicométricos, de estandarización y de aplicación del instrumentoBogotá, 2004 Autora: Pilar Amaya ReyEditorial UN- Universidad Nacional de ColombiaP, 70 ISBN: 958-701-381-6

Se presentan los principales aspectos conceptuales sobre Riesgo Familiar Total, desde un enfoque empírico desarrollado por la autora, tras más de una década de investigación con familia. El instrumento, desarrollado y estandarizado para Colombia mide el grado de Riesgo Familiar Total, por factores de riesgo, en familias en general. Además ofrece una guía práctica para la aplicación, calificación, corrección e interpretación de los datos de una familia, discriminando por tipología familiar.

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < <




Instrumento de salud familiar: familias en general ISF: GEN- 25 Manual. Aspectos teóricos, psicométricos, de estandarización y de aplicación del instrumentoBogotá, 2004 Autora: Pilar Amaya ReyP. 79 Editorial UN- Universidad Nacional de ColombiaISBN 958-701-382-4

Se presentan los principales aspectos conceptuales sobre Salud Familiar, desde el enfoque de la teoría de organización sistémica de M. L. Friedemann. El instrumento, desarrollado y estandarizado para Colombia mide el grado de organización sistémica, de satisfacción con dicha organización y de salud familiar total. Además ofrece una guía práctica para la aplicación, calificación, corrección e interpretación de los datos de una familia, discrimi-nando por tipología familiar y por presencia de gestantes.

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < <




< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < <

Adherencia al tratamiento en el paciente con falla cardiaca Bogotá, 2007Autora: Diana Marcela Achury Saldaña P. 52Editorial Graficas DucalISBN 978-958-70-752-6

La autora de este libro pretende, mediante la revisión de literatura, documentar al lector acerca de todo lo relacionado con la adherencia y la importancia de la educación para promo-

verla entre nuestros pacientes. Al documentar al lector de esta temática, se requiere hacer una reflexión acerca de cómo mejorar el bienestar y la calidad de vida de los pacientes con falla cardiaca, disminuir sus complicaciones y, por ende reducir los costos debidos a rehospitalizaciones.

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < <




Experiencia de investigación cualitativa en salud: Adherencia al tratamiento de tuberculosis Bogotá, 2011Autora: Alba Idaly Muñoz Sanchez, Yurian Lida Rubiano Mesa, Celmira Laza Vasque, Oscar Andrés Cruz P. 142Editorial Grafiweb ISBN 978-958-719-907-9

Este libro compila los resultados del proyecto “Adherencia al tratamiento de tuberculosis: significados de los trabajadores de la salud y de personas portadoras de Tuberculosis de una localidad de Bogotá”, Además tiene como antecedentes la experiencia investigativa e interés de la compiladora la profesora Asociada alba Idaly Muñoz, quien inició su inte-rés por la tuberculosis en la Universidad de Sao Paulo durante sus estudios de posgrado (maestría y doctorado). La Tuberculosis, igual que otras enfermedades, ha sido colmada de significados en los diferentes periodos históricos, cuyo conocimiento es imprescindible para encauzar intervenciones que contribuyan al control de procesos salud-enfermedad, para la cualificación de la atención en salud y la reorientación de las prácticas en este sector.

En el libro presenta los resultados de un estudio cualitativo realizado por docentes y profesionales vinculados al Grupo de investigación Salud y Cuidado de los colectivos, se fundamentó en la perspectiva teórica Hermenéutica- dialéctica que exalta la importancia de aspectos relacionados con los significados de lo cotidiano, en este caso, de personas enfermas o que han vivido con tuberculosis y de trabajadores de la salud que interactúan diariamente con pacientes diagnosticados con la enfermedad y sus familias.

Para la Universidad Nacional de Colombia, que brindó a la investigación el apoyo financiero, por medio de la Dirección de Investigación de la Sede Bogotá (DIB), este estudio constituye una oportunidad para establecer acciones de formación, extensión e investigación, cimentadas en la realidad y los lineamientos que establecen las guías de atención en tuberculosis y del programa de la Secretaria Distrital de Salud. Precisamen-te, este documento pretende introducir la importancia de la investigación cualitativa en salud, en este caso para el análisis de una de las enfermedades que han estado presentes en la evolución de la humanidad, la tuberculosis y cuya erradicación constituye uno de los objetivos del milenio, dado su impacto a nivel nacional e internacional.

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < <




< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < <

Principios para un abordaje macroergonomico: Útil, Práctico y aplicadoBogotá, 2010Autora: Mario Cesar Rodríguez Vidal P. 228Editorial Guadalupe SAISBN 978-958-719-521-7

Este libro presenta la disciplina ergonómica de forma amplia y práctica. De esta manera, su público objetivo está compuesto por los estudiantes y profesionales de las áreas de es-pecialización en ergonomía, salud ocupacional,

salud y seguridad en el trabajo y en general todas aquellas áreas de conocimiento directa o indirectamente asociadas con el estudio de las relaciones entre el trabajo, las tecnologías y las organizaciones, como las ingeniería, los diseños, las ciencias de la salud, las ciencias so-ciales y las ciencias administrativas, entre otras. Pero además es un libro que redimensiona el vasto campo y la utilidad de la ergonomía para los contratistas de servicios en salud, seguridad y productividad y para los beneficiarios de las acciones ergonómicas; esto es, las organizaciones productivas y los empresarios.

El presente texto da elementos para la solución de problemas de la actividad de las personas, tarea que requiere de la sinergia del concomiendo especializado y la experiencia de los trabajadores involucrados. Tal misión no es trivial, pues va en contra de un pensa-miento simplificador que tradicionalmente ve el trabajo de forma apenas fotográfica. La misión que encierran los diferentes apartados del libro es mostrar y superar la negligente connotación de una ergonomía de laboratorio alejada de la realidad. Por eso, se entiende la ergonomía como una disciplina útil, práctica y aplicada para el trabajo y la vida cotidiana.

Traducción portugués - español

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < <




Enfermería, muerte y duelo. Un texto de reflexión académicaBogotá, 2010Autora: Oscar William Aguinaga Benitez P. 383Editorial Universidad Nacional de ColombiaISBN 978-958-719-404-3

Prepárese para vivir su propia muerte por ade-lantado y la de los otros con sensibilidad hu-mana, dentro del marco del cuidad y el auto cuidado, sin importar su profesión, credo e ideología; al fin y al cabo todos morimos.

La muerte es todavía un tema tabú en nuestra cultura, aunque vivamos en medio de ella. Este hecho evidencia aun más la nece-sidad de revisar desde la academia nuestra relación con la muerte y con los moribundos. Siempre que se habla de muerte, las personas terminan evadiendo la conversación, intelec-tualizándola o minimizándola, hasta llegar a catalogarla como evento ajeno, impersonal y lejano y, aunque no se quiera, se pone barreras protectoras para no enfrentarla.

Con este texto hay un único propósito: aproximarnos desde la academia a un enten-dimiento de lo que es la muerte, el proceso de enfermar y el proceso de morir como una parte del proceso natural del crecimiento y del desarrollo humanos. Igualmente, prepa-rarnos para aceptar la muerte, tanto la propia como la de los demás, con la dignidad que todos nos merecemos, pues al fin y al cabo es inevitable.

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < <




< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < <

Etica y bioética en la sociedad contemporanea: Un texto desde la reflexión académicaBogotá, 2009Autora: Beatriz Peña Riveros, Gloria Lucia Arango Bayer P. 142Editorial GuadalupeISBN 978-958-719-399-2

Este libro que consta de seis capítulos, ofrece al lector una primera aproximación a los temas más relevantes en lo que tiene que ver con la ética y la bioética en la sociedad con-temporánea. El primero de ellos presenta las consideraciones propedéuticas necesarias para introducirse en el lenguaje propio de la ética y la bioética actuales. En el segundo ca-pítulo se abordan los temas de ética y conflicto social y el de ética mínima, como aspectos centrales en el proceso de racionalización occidental. Algunas de las tendencias de la ética contemporánea, en particular la ética comunicativa y la ética y la empresa, son tratados en el capitulo tres. El cuarto capítulo aborda los problemas y dilemas éticos para mejorar el análisis y la toma de decisiones éticas. El capitulo cinco hace un breve abordaje de la bioética y el ultimo y sexto hace referencia al tema de la responsabilidad profesional como elemento fundamental de la reflexión ética hoy.

El libro está escrito en un lenguaje sencillo que facilita la lectura, y que pretende ge-nerar interés por los asuntos que aborda, en el reconocimiento de la imperiosa necesidad de que sean considerados un componente central en la formación académica universitaria.

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < <




Padres, docentes y estudiantes opinan sobre las sustancias psicoactivas: Una mirada desde l o local, Funza, 2007Bogotá, 2008Autora: Luz Nelly Rivera Álvarez, Fred Gustavo Manrique AbrilP. 230Editorial GuadalupeISBN 978-958-44-2356-6

Uno de os mayores retos que enfrenta la sociedad de nuestros días es erradicar el consumo de las sustancias psicoactivas. Por ello la Facultad de enfermería de la Universidad Nacional de Colombia se destaca por ser una escuela pionera en la prevención del uso indebido de sustancias psicoactivas, trabajo que viene adelantando con la Comisión Interamericana para la Prevención del Consumo de Sustancias Psicoactivas (CICAD), en alianza con la Organización de Estados Americanos (OEA), cuyos lineamientos de acción confluyen al plan estratégico Regional de la Contribución de la Enfermería en la reducción de la demanda de drogas en América latina, que busca enfatizar la importancias del liderazgo transformador de los profesionales de enfermería, en el avance de ciencia y tecnología y la formación de redes asociativas para apoyar las actividades de educación, extensión, investigación y practica de enfermería en el área de reducción de la demanda de drogas en América latina.

El presente libro es el fruto de la investigación “Factores Psicosociales, conocimientos, acti-tudes y practicas docentes y padres de familia y consumo de sustancias psicoactivas en estudiantes de básica secundaria y media, académica o técnica, Funza – Cundinamarca 2007”, pretende fomentar la concienciación y la participación de los diferentes sectores que articulan la sociedad, el planteamiento y desarrollo de políticas preventivas y de educación para la salud en los ámbitos familiar y escolar que faciliten cambios hacia estilos de vida más saludables y la génesis de una cultura promotora de salud en el municipio.

Por lo tanto la investigación tiene como objetivo caracterizar el consumo de sustancias psicoactivas en estudiantes de básica secundaria, académica o técnica e identificar los conoci-mientos, actitudes y prácticas de los padres y maestros frente al uso indebido de éstas en los jóvenes. Para el desarrollo de ésta se empleo y diseño de tipo exploratorio, descriptivo, con un abordaje mixto. El abordaje cuantitativo de la investigación corresponde a un estudio de preva-lencia analítica, en el cual se toma la información sobre la variable predictora y el efecto en el mismo momento y no lleva periodo de seguimiento. El abordaje cualitativo en la investigación corresponde a la realización de grupos focales dirigido a los padres de familia y profesores de la comunidad de Funza, que busco explorar y describir los conocimientos, practicas y actitudes frente al fenómeno del uso y abuso de las sustancias psicoactivas en los jóvenes del municipio.

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < <




< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < <

Servicio de enfermería para el cuidado de la vida y la salud de la niñez en la escuela saludable Bogotá, 2004Autora: Ana Helena PuertoP. 119Editorial Guadalupe Ltda.ISBN 958-701-480-4

El Servicio de enfermería para el cuidado de la vida y la salud de la niñez en la escuela saluda-

ble que se ha adelantado con los estudiantes de enfermería, ha facilitado la construcción y deconstrucción de conocimiento y experiencias con un sujeto de cuidado como es el niño y la niña, la niñez en la edad escolar. Igualmente ha sido interesante interaccionar con otros actores en salud, con la comunidad académica de las escuelas y otros sectores para reflexio-nar sobre las necesidades e intereses de la infancia.

A través del documento, se trabaja en el primer capítulo la interpretación de la vida del niño, la niña, en edad escolar en las dimensiones biológica, psicológica, social, ética, política, espiritual, cultural, histórica y económica, dentro de un contexto familiar y de grupo, esto con el fin de garantizar el cumplimiento de un principio de cuidado que es el de la integralidad.

En el segundo capítulo se contempla el potencial humano en Colombia, presente y realidad en el aquí y en el ahora, por el cual debemos aunar esfuerzos los colombianos para cumplir con el precepto constitucional que dice que los “derechos de la niñez prevalecen sobre los demás”. También se retoman algunas de las leyes que están relacionadas con la protección del menor y la situación de la niñez en esta edad, pues es indispensable que todo profesional de ese grupo poblacional para orientar y asesorar a los cuidadores de acuerdo a con las necesidades planteadas.

En el tercer capítulo se explica el servicio de enfermería, contextualizado en un Pro-yecto Educativo Institucional, así mismo se plantea la interpretación de cuidado de la vida y la salud, las competencias profesionales de enfermería, la organización del servicio y se ejemplarizan algunas de las intervenciones de enfermería.

Este trabajo es una experiencia para compartir.

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < <




Orientaciones para cuidar al paciente con infarto cardiacoBogotá, 2002Autora: Myriam Patricia Pardo y Sandra Rocío Guaqueta. P. 123Editorial UNIBIBLOSISBN 958-701-156-1

Este libro es una ayuda para las enfermeras y enfermeros que deben cuidar pacientes que han sufrido infarto agudo del miocardio. El texto presenta una seria de protocolos que de-ben tenerse en cuenta al tratar estos pacientes.

Estos protocolos de cuidado se distinguen por describir diagnósticos de enfermería reales y potenciales de cada patrón seleccionado. Cada diagnostico de enfermería describe el problema y se asocia a una o varias etiologías, y se sustenta en una serie de hallazgos significativos para la valoración de pacientes con infarto.

Los protocolos han brindado innumerables satisfacciones en la recuperación de los pacientes cuidados. Los grandes aciertos de estos protocolos han sido involucrar la familia en el cuidado directo de estos pacientes y el proceso pedagógico utilizado para la ense-ñanza del cuidado del paciente con infarto agudo del miocardio en la etapa aguda.

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < <




< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < <

Preparacion para la maternidad y paternidad Bogotá, 2004Autora: Nancy Lucia Bejarano Beltrán y Martha Patricia Bejarano Beltrán P. 223Editorial UN ISBN 958-701-384-0

El libro pretende: Lograr una preparación fí-sica y psicológica de la gestante, su pareja y su grupo familiar, evitar la tensión, la ansiedad y la falta de conocimiento llegando al parto sin

temores ni inquietudes, logrando un manejo adecuado de las contracciones a través de los diferentes tipos de respiración y posiciones adecuadas.

El libro contiene once sesiones educativas, donde se involucran diferentes contenidos de interés para la familia gestante, con sesiones de: relajación y descanso, fortalecimiento muscular, ejercicios respiratorios y circulatorios, diferentes tipos de masajes, posiciones para los diferentes periodos del trabajo de parto, nacimiento y posparto.

Sesiones: • Mi cuerpo es el mundo en el que se desarrollará nuestro bebe • El desarrollo y crecimiento de nuestro bebe mes a mes. ¿Y qué pasa con mamá?• Me cuidaré y alimentarse sana y balanceadamente para el buen desarrollo

de nuestro bebe• Este nuevo mundo necesita un control, ¿será el control prenatal?, ¿Cómo podemos

contribuir?• Como deben entender mis señales de alerta• Mamita y papito: comuníquese conmigo, necesito conocerlos• Mi parto y mi nacimiento: una aventura de encuentro • ¿Y qué pasa aquí afuera?, conozcamos y cuidamos a nuestro bebe, excelente oportu-

nidad para demostrar amor y cariño• Esquema de vacunación y lactancia materna, reafirmando lazos afectivos• Cuídate mamita después de mi llegada y hablemos un rato de planificación familiar• Prevengamos las enfermedades de transmisión sexual y recordemos el sida perinatal

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < <




Revista avances en enfermeríaBogotá, 2013ISSN: 0121-4500

Avances en Enfermería es una publicación se-mestral de la Facultad de Enfermería de la Uni-versidad Nacional de Colombia, que publica contribuciones originales relacionadas con la práctica de la Enfermería en cualquiera de sus campos de desempeño y sus aportes al mejora-miento de las condiciones de salud y de vida de las poblaciones y al desarrollo de los sistemas de salud. Avances en Enfermería, publica solo artículos inéditos, es decir, documentos que no

han sido publicados anteriormente en otros formatos (electrónico o impreso) y no están siendo sometidos a consideración de otras publicaciones o medios.

Los artículos publicados en Avances en Enfermería son indizados por:• SciELO – Colombia• Literatura Latinoamericana LILACS• LATINDEX• PUBLINDEX (Categoría A2)• CUIDEN• Fuente Académica• Virginia Henderson International Nursing Library

Disponible en: http://www.revistas.unal.edu.co/index.php/avenfermAcceso Libre (Free)

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < <




< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < <

Cuidado de enfermería en situaciones crónicas de saludBogotá, 2013Autores – Miembros STTI: Lucy Barrera Ortiz, Gloria Mabel Carrillo González, Beatriz Sánchez Herrera, Lorena Chaparro Díaz, Natividad Pinto Afanador (q.e.p.d), Lina María Vargas Escobar, Alejandra Fuentes Editorial UN- Universidad Nacional de Colombiae-book Disponible en acceso libre (Free)

Cuidado de enfermería en situaciones de enfer-medad crónica es un texto dirigido al equipo de enfermería que se encuentran en ejercicio

profesional y aquellos que están en formación, interesados en conocer y profundizar el abordaje de personas que cursan con enfermedades crónicas desde la perspectiva del reconocimiento de necesidades de cuidado.

Este trabajo es producto de la revisión de literatura actualizada y vigente de cada una de las temáticas expuestas en torno a la cronicidad; refleja la experiencia desde la docen-cia, la investigación y el ejercicio profesional de los autores proporcionando un marco de referencia que contribuya a la aplicación de propuestas de intervención en la práctica dirigidas a las personas con enfermedades crónicas y sus cuidadores familiares.

El grupo de investigación cuidado al paciente crónico y su familia espera que este texto sea un aporte inicial que sirva como herramienta a profesionales y estudiantes de enfermería, con miras a la consolidación de guías de cuidado y material informático de consulta permanente en el área.

Agradecemos especialmente a la División de Investigación Sede Bogotá (DIB) de la Universidad Nacional de Colombia, por el apoyo en la financiación de este producto académico que sin duda, será un aporte para la cualificación de los profesionales de enfer-mería en el cuidado a las personas con enfermedades crónicas y sus familias.

Disponible en: http://www.bdigital.unal.edu.co/Acceso libre a partir de 2014.

Contacto de los autores: Grupo de cuidado al paciente crónico y la familia: [email protected] Tel: 571-3165000 Ext. 10340-10332

Contacto de Publicaciones Facultad de Enfermería:[email protected] ext. 17020-17021-17029.

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < <




Dimensiones del cuidado Bogotá, 1998Autores –Miembros STTI: Nelly Garzón Alarcón, María Mercedes Duran de Villalobos, Beatriz Sánchez Herrera, Natividad Pinto Afanador (q.e.p.d), Martha Lucía Álzate Posada, Lucy Muñoz de Rodríguez, Myriam Patricia Pardo T, Evelyn Vásquez Mendoza, Edilma de Reales, Renata Virginia González Consuegra, Maria Carmen Bernal, Fanny Rincón Osorio, Lucy Barrera OrtízEditorial UN- Universidad Nacional de ColombiaP. 254ISBN 958-8051-22-3

El trabajo en el área de cuidado comenzó en la Facultad de Enfermería de la Universidad Nacional de Colombia hace varios años. En 1992 hubo un primer encuentro con otras facultades de Bogotá, en el cual se analizaron el área de la fundamentación de la profesión y los procedimientos esenciales de cuidado básico. Un año más tarde, la Facultad convocó a un segundo encuentro con facultades de todo el país y allí se propuso la creación de grupos académicos de conceptualización sobre los aspectos fundamentales de la enfermería.

Varias facultades fueron generando sus grupos de estudio y la nuestra creó el GRU-PO DE CUIDADO, que se reunió por varios meses de manera voluntaria, congregando a quienes mostraban una preocupación por el avance conceptual en Enfermería. En no-viembre de 1994 y con la aprobación del Consejo de Facultad, se asignó a los docentes interesados, tiempo para participar en esta actividad.

El GRUPO DE CUIDADO respeta la diversidad de pensamiento alrededor de esta temática de enfermería, pero busca trabajar en acuerdos que orienten su desarrollo profe-sional y disciplinar, y en el establecimiento de un lenguaje común propio para la enfermería.

Socializar parte de su trabajo y opiniones a través del libro DIMENSIONES DEL CUIDADO, responde por una parte a la oportunidad que la Facultad ha dado a cada uno de sus miembros para crecer y fortalecerse como cuidador y por otra, a las metas que desde su inicio se planteó este Grupo.

Disponible en: Librería de la U: www.libreriadelau.com Programa Paltex- OMS http://paltex.paho.org/default.asp

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < <




< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < <

Cuidado y práctica de enfermeríaBogotá, 2006 Autores –Miembros STTI: Nelly Garzón Alarcón, Beatriz Sánchez Herrera, Pilar Amaya Rey, Natividad Pinto Afanador (q.e.p.d), Carmen Helena Martínez de Acosta, Martha Lucía Álzate Posada, Clara Virginia Caro Castillo, Lucy Muñoz de Rodríguez, Ana Luisa Velandia Mora, Josefina Manosalva Murillo, Luz Mery Hernández Molina, Myriam Patricia Pardo T, María Clara Quintero Laverde, Renata Virginia González Consuegra, Fanny Rincón Osorio, Lucy Barrera OrtízEditorial UN- Universidad Nacional de ColombiaP. 271 ISBN 958-701-003-5

Muestra experiencias investigativas y prácticas desarrolladas por enfermeras y docentes. Se abordan en su interior temas de cuidado tales como la conceptualización, inves-tigación, gerencia, salud materno-perinatal y tendencias de la práctica de enfermería fundamentada en el cuidado.

El libro es una invitación a la reflexión, al debate y a la crítica sobre cada uno de sus planteamientos, de manera que apoye y fortalezca la práctica de enfermería en nuestro con-texto y que perita que esta gire en torno al cuidado de la experiencia de la salud humana.

Disponible en: Librería de la U: www.libreriadelau.com Programa Paltex- OMS http://paltex.paho.org/default.asp

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < <




El arte y la ciencia del cuidadobogotá, 2002 Autora – Miembro STTI: Beatriz Sánchez Herrera, María Mercedes Durán de Villalobos, Evelyn Vásquez Mendoza, Natividad Pinto Afanador (q.e.p.d), Lucy Barrera Ortíz, María Elisa Moreno Fergusson, Renata Virginia González Consuegra, Nhora Cataño Ordoñez, Luz Patricia Díaz Heredia, Fanny Rincón Osorio, Nelly Garzón Alarcón, Ana Luisa Velandia Mora, Sandra Guerrero Gamboa, Lucy Muñoz de RodríguezP. 385 Editorial UN- Universidad Nacional de ColombiaISBN: 958-701-211-9

El cuidado de la salud humana es una ciencia y un arte. Como ciencia, ha sido construida por la riqueza teórica conceptual y la investigación rigurosa de la enfermería conjugada con la práctica en los diferentes escenarios de la salud.

Como arte exige destrezas particulares y capacidad para establecer vínculos significa-tivos, determinar el curso apropiado de la acción y conducir la práctica dando sentido a lo cotidiano y buscando el crecimiento de los seres humanos.

Disponible en: Librería de la U: www.libreriadelau.com

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < <




< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < <

Enfermería: desarrollo teórico e investigativobogotá, 1998 Autora – Miembro STTI: María Mercedes Durán de Villalobos P. 181 Editorial UN- Universidad Nacional de ColombiaISBN 958-8051-21-5

La autora de este libro se propone responder un interrogante: ¿Cómo explicar el conocimiento de enfermería y los aspectos que lo hacen di-ferente del conocimiento de la medicina y, más aún, que lo hacen diferente de la práctica arte-sanal de cuidar a los enfermos, o cuidar la salud y bienestar de las personas? En este sentido, en

los cinco capítulos del libro, la autora ofrece un completo y revelador análisis sobre la men-cionada cuestión que, si bien desde hace años ha sido abordada en diversas maneras y con diversos enfoques, hoy continúa siendo un tema muy preocupante para las enfermeras y para quienes reconocen toda la dimensión de esta profesión en el campo de la salud.

Disponible en: Librería de la U: www.libreriadelau.com

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < <




El proceso de enfermería. Una metodología para la prácticaBogotá, 1997 Autoras – Miembros STTI: Edilma Gutiérrez de Reales, Teresa Jiménez Esquenazi P. 152 Editorial UN- Universidad Nacional de ColombiaISBN: 958-9162-10-X

Este texto se desarrolla fundamentalmente pre-sentando una visión amplia de lo que es el Pro-ceso de Enfermería y su utilidad. Después de

hacer una introducción sobre las generalidades, muestra mediante ejemplos la aplicación de sugerencias sobre la forma de desarrollar cada una de sus eta pas. Como novedad introduce al final de cada etapa una serie de preguntas y respuestas que son las mismas que el lector podría formular.

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < <




< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < <

Revista Comuncuidadoeditorial UN- Universidad Nacional de Colombia

Comuncuidado es una publicación seriada de carácter académico de los estudiantes de En-fermería de la Universidad Nacional de Co-lombia. Comuncuidado busca ser un espacio de divulgación de las actividades científicas relacionadas con la práctica de enfermería y áreas afines, que permita la interacción del estudiante con la Facultad de Enfermería, la Universidad Nacional y la Sociedad. La revista publica artículos originales que contribuyan al progreso del profesional en formación, aquel

que construye y lee la revista, para así generar espacios de discusión y participación.

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < < <

< < <




< < <

< < <

< < <

< < <

< < <

< < <

< < <

< < <

< < <

< < <

< < <

< < <

< < <

< < <

< < <

< < <

< < <

< < <

< < <

< < <

< < <

< < <

< < <

< < <

< < <

< < <

< < <

< < <

< < <

< < <

< < <

< < <

< < <

< < <

< < <

< < <

< < <

< < <

< < <

< < <

< < <

< < <

< < <

< < <

< < <

< < <

< < <

< < <

< < <

< < <

< < <

< < <

< < <

< < <

< < <

< < <

< < <

< < <

< < <

< < <

< < <

< < <

< < <

< < <

< < <

< < <

< < <

< < <

< < <

< < <

universidad nacional de colombia - facultad...

Documents