tabernak beranduago itxi
TRANSCRIPT
-
7/27/2019 Tabernak beranduago itxi
1/37
txapela
buruan, ibilimunduan
barrenkale 2. ikastunitatea
3. maila
ikaslearena
300 pta.
-
7/27/2019 Tabernak beranduago itxi
2/37
Proiektuaren arduraduna: Juxto Egaa (HABEko Hizkuntzaren Didaktika arduraduna)
Koordinatzaile didaktikoak: Begoa Martinez (HABEko teknikaria)
Sabin Zabala (HABEko teknikaria)
Partehartzaileak: Joseba Arbelaitz (Hernaniko Udal Euskaltegia)
Jokin Nazabal(Hernaniko Udal Euskaltegia)
Errealizazio didaktikoa: Felix Sainz (HABEko teknikaria)
HABE Erakundeak eskerrak ematen dizkie Hernaniko Udal Euskaltegiari eta Udalari materialgintza proiektu
honetan parte hartzerakoan agertu duten borondateagatik.
Halaber, esker ona luzatu nahi die euskalduntze-alfabetatzegintzan diharduten euskaltegi guztiei, beren
esperientzia eta ekarpena baliagarri izan direlako.
Diseinua eta maketazioa: Tita Lorenz eta Marisa Mantxola Marrazkiak: Marisa Mantxola
Gure esker ona ondoren aipatzen direnei hainbat material eta ideia hartzeko baimena eman digutelako:
Alberto Bueni eta Julian Garikanori egindako elkarrizketa. Gaia: Ostalaritza. Ordutegiak eztabaidan. In
Euskaldunon Egunkaria 1999-01-17
Donostiako Xirri-tokiak. In Gaztetxulo 2: 2-4. orr.
Islandia. Thalassa saioa. ETB
Mujika, A. Festa eta atsedena; ezkontezinak? In Euskaldunon Egunkaria 1999-01-17
Era berean, argazki batzuk erabiltzen utzi digutelako eskerrak eman nahi dizkiegu ondoko lagun, elkarte eta
erakundeei:
Bertsolari aldizkaria
Euskaldunon Egunkaria
HABE 1999. ISBN 84-86968-01-1
EGILEAK
-
7/27/2019 Tabernak beranduago itxi
3/37
txapela
buruan, ibilimunduan
barrenkale 2. ikastunitatea
3. mailaHelduen Euskalduntzearen Oinarrizko Kurrikulua
ikaslearena
-
7/27/2019 Tabernak beranduago itxi
4/37
5
IKASLEARENLIBURUA
3.M
AILA-2.IKASTUNITATEA
Txapela buruan, ibili munduan
AURKIBIDEA
1. Sarrera1. Lan-egitasmoa 6
2. Ikastunitatearen ibilbidea 7
2. Atazak
A Multzoa1. Ataza: Zertan ematen dugu... 8
2. Ataza: Ondo gelditu behar! 18
B Multzoa3. Ataza: Gau-giroa, sesio-bide 21
C Multzoa4. Ataza: Nor bere gordelekuetan barrena 29
3. Eranskinak Autoebaluazio-orria 38
-
7/27/2019 Tabernak beranduago itxi
5/37
1. Sarrera
1.
LAN-EGITASMOAIkastunitate honetan aisialdia dugu hizpide; hala nola,
nork bere aisialdia nola antolatzen duen, gure herrietan dauden
aukerak, etab. Guk, gaia jorratzeko asmoz, honako ibilbide hau
proposatzen dizuegu:
A multzoan, esaterako, bi ataza ditugu. Lehen atazan, Zertan ematen dugu...,
zuek eta zuen inguruko senitartekoek, lagunek... aisialdia zertan ematen duzuen
aztertu eta horren berri emateko txosten bat idatziko duzue. Bigarren atazan, Ondo
gelditu behar!, gonbidatu batzuk etorriko zaizkizue etxera eta beraientzako asteburuko
plan bat prestatzea duzue eginkizun. Plana prestatu aurretik, baina, jendea etxeragonbidatzeko garaian ditugun ohiturez jardungo duzue.
B multzokoGau-giroa, sesio-bideatazan, asteburuko parrandak dira arretagune eta,
batez ere, festa horiek sortzen dituzten arazoak. Gai horri heltzeko, prentsako
informazioa ugari izango duzue, arazoa bizi duten sektore guztien ikuspegia
jasotzen duena. Behar bezala informatuz gero, arazoari zenbait irtenbide
proposatu beharrean egongo zarete.
Azkenik, C multzoan, Nor bere gordelekuetan barrena ataza
dugu. Honetan, zeuen herrirako edo eskualderako aisialdi-gida
bat egingo duzue elkarlanean, egunkari eta
aldizkarietan agertzen direnen modukoa.
-
7/27/2019 Tabernak beranduago itxi
6/37
1. ATAZA: ZERTAN EMATEN
DUGU...
Zer da aisialdia?
Ahozko eta idatzizko definizioen arteko
aldeak aztertu
Ikasleek aisialdi-jarduera nagusienen
berri elkarri eman
Ehunekoa ahoz nahiz idatziz zuzen eman
Testu bat idatzi kohesio-baliabide egokiaketa aberatsak erabiliz
(8. or.)
ENTZ/MINTZ/ IDAZ
7
1. Sarrera
IKASLEARENLIBURUA
3.M
AILA-2.IKASTUNITATEA
2. IKASTUNITATEAREN IBILBIDEA
1. SARRERA
Ikastunitatearen, helburuen eta
lan-egitasmoaren aurkezpena
( 6. or.)
IKASLEEN
AUTOEBALUAZIOA
(38. or.)
2. ATAZA: ONDO GELDITU
BEHAR! Ohiturak:
-Ospakizunetan
-Jendea etxera konbidatzean
Aste-bukaerarako plan ezberdinak
prestatu
(18. or)
IRAK/MINTZ
3. ATAZA: GAU-GIROA, SESIO-BIDE
Artikulu bat irakurri eta ideia nagusiak atera
Irakurritako elkarrizketaren berri eman:
-oharrak hartu
-ideiak ondo planifikatu
Tabernetako ordutegiaren arazoa:
-eztabaida
-udalari proposamena egin
(21. or)
IRAK/MINTZ/ ENTZ/IDAZ
4. ATAZA: NOR BERE
GORDELEKUETAN BARRENA
Aisialdirako gustuko lekuak herrian
Zirri-tokiak
Herriko gida turistikoa egin
(29. or)
ENTZ/MINTZ/ IDAZ
A Multzoa
B Multzoa
C Multzoa
-
7/27/2019 Tabernak beranduago itxi
7/37
A2. Atazak
1. ATAZA: ZERTAN EMATEN DUGU...
1
Ogibidea. Halaxe esan ohi diogu euskaraz bizibidea ateratzeko egiten dugun jarduerari edo beharrari. Izan ere, ogia
eskuratzeko bidea baita. Baina, gaur egun, kiloak direla-eta, ogia ia debekatua dugun garaian, beste hainbat gauza
erosteko eta lortzeko egiten dugu lan. Ogibidea deitu ordez, agian aisialdibidea deitu beharko genioke.
Idatz ezazu hiru minututan papertxo batean "aisialdi" hitzaren definizioa.
Hala ere, aisialdia ez dugu denok modu berean ulertzen; izan ere,
adinak, kulturak, diruak, emakume ala gizon izateak badute eraginik
norberaren aisialdian. Hori egiaztatzeko asmoz, kalean bederatzi laguni
eskatu diegu aisialdia definitzeko. Entzun eta saiatu bakoitzaren adina
eta itxura asmatzen, diotenari arreta jarriz.
Zergatik adin hori? Bilatu transkripzioetan datu gehiago zeure ustea sendotzeko. Imajinatu pertsona horieknolakoak izan daitezkeen.
Da...
Hau da...
... izango da.
Hori da...
... dena.
?
1.
4.
7.
2.
5.
8.
3.
6.
9.
-
7/27/2019 Tabernak beranduago itxi
8/37
9
2. Atazak
IKASLEARENLIBURUA
3.M
AILA-2.IKASTUNITATEA
A
Beste lagun bati bost hitz definitzeko eskatu diogu. Entzun itzazu eta parentesi artean (ezkerreko zutabean) jarri zer
definitu duten.
Atsegin edo atseden hartzeko
edozein jarduera da: olgeta, joko
(dirurik jokatzen ez dena) edokirol.
Sasoian egoteko, bueno... ekintza batzuk... bai?... dira eta... bueno, ekintza guzti
horien multzoa izango litzateke gorputza zaintzeko, ondo egoteko, bai? Helburu
horrekin egiten da. Ez dauka beste aparteko helbururik. ( )
A 1
2
3
4
5
Toki batean gertatzen diren
lagunen multzoa da.
Bueno, ba, lagunekin egon nahi dugunean, denbora pasa, zer edo zer esateko
daukagunean, gustora egon... helburu ho... besterik ez dauka... beste helburu...
helbururik ez dauka. Gustora egon lagunekin berriketan, kafetxo baten inguruan,
baten berri kontatu, bestearen kontuak entzun. Hortxe, besterik ez. ( )
B
Jendaurrean ikusleen atsegingarri
gertatzeko eratzen den jarduera
da.
Zer edo zer ikusiz, zer edo zer entzunez denbora pasa. Adibideak? Ba, asko daude:
antzerkia izan liteke, bertso-saioa izan liteke, kantu-saio bat izan liteke... Zer edo zer
ikusi-entzun. Hortxe dago kontua, bai? ( )
C
Atsegin hartzeko, eta askotan
dirua bitarte dela, egiten den
jarduera arautua da, lehiaketa-
sistemaren edo zoriaren ondorioz,
irabazlea eta galtzailea sortzen
dituena.
Jokoak ez bezala? Bai, bueno, denbora pasa... denbora pasatzea du helburua, bai?
Denbora pasatzea modu... bueno... polit batean dibertituz eta bueno... entretenituz,
eta normalean, ba... aurre egiten duten kontu bat izaten da, ezta? Hori ere izan liteke
bakarka, taldean, bueno... asko daude. Umeak ikusten ditugu nonahi, kalean edo
bueno... etxean eta jolasten ibiltzen dira, ezta? Eta... ba, hortxe ibiltzen dira soka-
saltoan edo holako... holako gauzak egiten. Horixe... horixe da. ( )
D
Partaideen indar, ahalmen fisikoedo trebetasunak parte hartzen
duen jarduera edo jolasa, banaka
edo taldeka praktika daitekeena.
Irabazia... irabazia, lehia eta dirua izaten du bere baitan, ezta?, horrekin lotzen da.Apustu mundua ere horrekin lotuta dago; hemen, adibidez, ez? Euskal Herrian
pilota-apostuak egoten dira, bueno, asko daude: bingoa, loteria, baina beti da zer
edo zer irabazteko edo zer edo zer galtzeko. Hori izango litzateke, bai?, bere baitan
dagoen muina, ezta? ( )
E
1. Ba, bizikleta hartu eta por ahjoatea. Edo mendira ateratzea. Holako gauzak dira niretzat...
4. Gehien... gustuko gehien daukazuna egitea. Posibilitatea egiteko... aukera hori edukitzea, niretzako.
5. Ezer ez egitea. Etzanda egotea, izarrei begira. Pentsatzea.
6. Ba, guk, gure profesiokoak, askok daukagun gauza bat. Baina txikitatik disfrutatzen irakatsi ez digutena, eta ni orain ari
naiz hori ikasten. Hori disfrutatzen, hori ari naiz orain ikasten.
7. Nik uste dut pertsona guztiak behar dugula bizitzan horrelako irteera batzuk edo horrelako desfoge batzuk edo horrelako
eguneroko rutina hori mozteko zerbait, ez? Eta nola beharrezkoa den, nik uste dut ona dela, ona dela, Eta egin beharreko
gauza bat, edo hartu beharrekoa behintzat, bakoitzak bere neurrian eta bere tamainan, ez?
8. Ba, lagunekin edozer gauza, ez dakit, ba, joan eskurtsio batera eta jolastu zer edo zertara, futbolera edo kirolaren bat edoholako zerbait.
9. Baita ere gustatzen zaizun edozer gauza, ez? Beti daukazu zerbait, horrela, gustatzen zaizuna, edo... edo beste gauza.
2. Lagunekin ibili, gehienbat.
3. Bueno, lanetik aparte, pixka bat nire burua mimatzen dudan denbora bat. Eta nire beharrak betetzen ditudan denbora
bat.
LAGUNARENAK HIZTEGIKOAK
-
7/27/2019 Tabernak beranduago itxi
9/37
0
2. Atazak
A Irakur itzazu orain hiztegiko definizioak eta, gero, lotu ahozkoekin, desordenatuta baitaude.
Konpara itzazu bi definizio-motak. Begi bistakoa da alde nabarmena dagoela batetik bestera. Hori horrela,
baieztapen hauetako batekin ados bazaude, jar ezazu X bat laukitxoan:
Aditz nagusiaren kokapena ezberdina da
Ahozko definizioak erredundanteak dira
Idatzizko definizioak zehatzagoak dira
Idatzizko definizioetan erlatibozko gehiago erabiltzen da
Ahozkoetan ez da zorrotz jokatzen gramatika-arauei begira
Aurreko hori gogoan, saia zaitez aisialdia berriro definitzen.
Orain, bideoan, irudi-jasa ikusiko duzu. Erne egon!, irudi horietatik guztietatik aisialdikoak zein diren esan beharko
duzu eta.
Aisialdiko jarduera gehienak oso arruntak izaten dira. Eta zuk, zein egiten dituzu? Pentsa ezazu pittin batean eta
marraz itzazu lauki bakoitzean egun horretan egin ohi duzun jardueraren bat.
Aisialdia emateko moduaren arabera, bila itzazu zure antzik handiena duten klaseko bi kide.
Irailaren5a,astelehena
Otsailaren23a,oste
guna
Apirilaren13a,ostirala
Ekainaren28a,larunbata
Uztailaren17a,igandea
Azaroaren25a,asteartea
Abenduaren21a,asteazkena
-
7/27/2019 Tabernak beranduago itxi
10/37
11
2. Atazak
IKASLEARENLIBURUA
3.M
AILA-2.IKASTUNITATEA
AOrain soziologoarena eginez, zuen inguruko jendeak aisialdia zertan ematen duen jasoko duzue idazlan batean.
Testua idazteko, honako prozesu honi jarraitzea proposatzen dizuegu:
2
1. Galdeketa bat prestatu zeuen ezagunen eta familiakoen datuakbiltzeko. (Zenbatetan ateratzen gara?taula erabili.)
2. Datuok elkarren artean trukatu eta portzentaiak atera. (Balia
zaitez Zertan erabiltzen dugu aisialdia?taulaz.)
3. Ehunekoak nola idatzi eta beste hizkuntz baliabide batzuk ere
nola erabiliko dituzuen erabaki. (Gramatika eta diskurtsoaatala
egin.)
4. Emandako testua berreraiki, zeuen datuak bertan txertatuz.
(Zertan da gure aisialdia?testua osatu.)
-
7/27/2019 Tabernak beranduago itxi
11/37
2
2. Atazak
A Datuak biltzeari ekingo diogu inkesta hau betez etxean nahiz kalean.
Nerabea
maiz
noizbehinka
(ia)inoizez
Gaztea
maiz
noizbehinka
(ia)inoizez
Heldua
maiz
noizbehinka
(ia)inoizez
Zaharra
maiz
noizbehinka
(ia)inoizez
ZENBATETAN ATERATZEN GARA?
Diskotekara joan
Mahainguru batera joan
Poteatzen ibili
Kirolen bat egin
Musika-tresnaren bat jo
Mezatara joan
Telebista ikusi
Zinemara, antzerkira,
ikuskizunetara joan
Musean ibili
Erakusketa bat ikustera joan
Paseatzen ibili
Kontzertuetara, operara joan
Kanping egin, txangoak egin
Kafetegi batean tertulian egon
lagunekin
Dendaz denda ibili
Ikastaroren batean parte hartu
Kirol-ikuskizunetara joan
Bazkaria prestatu lagunentzat
Irakurri
Brikolajea egin
-
7/27/2019 Tabernak beranduago itxi
12/37
13
2. Atazak
IKASLEARENLIBURUA
3.M
AILA-2.IKASTUNITATEA
A Taula datu gehiagoz osatzea da zuen hurrengo eginkizuna: eman iezazkiozue elkarri etxean nahiz kalean
eskuratutako datuak.
Nerabea
maiz
noizbehinka
(ia)inoizez
Gaztea
maiz
noizbehinka
(ia)inoizez
Heldua
maiz
noizbehinka
(ia)inoizez
Zaharra
maiz
noizbehinka
(ia)inoizez
ZERTAN ERABILTZEN DUGU
AISIALDIA?
Diskotekara joan
Mahainguru batera joan
Poteatzen ibili
Kirolen bat egin
Musika-tresnaren bat jo
Mezatara joan
Telebista ikusi
Zinemara, antzerkira,
ikuskizunetara joan
Musean ibili
Erakusketa bat ikustera joan
Paseatzen ibili
Kontzertuetara, operara joan
Kanping egin, txangoak egin
Kafetegi batean tertulian egon
lagunekin
Dendaz denda ibili
Ikastaroren batean parte hartu
Kirol-ikuskizunetara joan
Bazkaria prestatu lagunentzat
Irakurri
Brikolajea egin
-
7/27/2019 Tabernak beranduago itxi
13/37
4
2. Atazak
A-tik
mugagabea
-ko
%2
2%
?Gramatika eta diskurtsoa
Ehunekoak nola idatzi
Irakur itzazu esaldi hauek eta esan zein dauden
ongi eta zein gaizki:
A. 22 urtetik gorako ehunetik 55,8k lagunekin
ibiltzea dute gustokoen.
B. Gizonezkoen ehuneko 5,9 baino ez diramendira joaten.
C. Emakumezkoen 19 % baino ez dute kirolik
egiten.
D. Zinemara biztanleen ehuneko 8,2 joaten
dira.
E. Kirola egiten dutenen artean % 10 aldea
dago 22 urte baino gazteagoak izan edo
zaharragoak izan, lehenengoen alde.
Zuzen itzazu gaizki daudenak:
........................................................................
........................................................................
........................................................................
........................................................................
........................................................................
........................................................................
........................................................................
........................................................................
Goiko esaldiei erreparatuta, hizki lodiz dauden bi
aukeretatik zuzena azpimarra ezazu:
A. Euskaraz ehunekoak -tik/ko atzizkiaren bidez
adierazten dira.
B. Ehunekoa adierazten duen hitza edo ikurra
zenbakiaren aurretik / ondorenjartzen da.
C. Zenbakiak ez dauka artikulurik /
deklinabide-markarik.
D. Forma hauek deklinatu egiten dira / ez dira
deklinatzen.
-
7/27/2019 Tabernak beranduago itxi
14/37
dc 15
2. Atazak
IKASLEARENLIBURUA
3.M
AILA-2.IKASTUNITATEA
A
abba
Testuaren kohesioa
Gipuzkoako Foru Aldundiak argitaratutako gazteen aisialdi-ohiturei buruzko testua
duzu hor irakurtzeko. Testua, ageri denez, osatu gabe dago eta zure eginkizuna
hutsune horiek betetzea da, beheko aukerak erabiliz. Argi ibili!, erantzun zuzena,
edo zuzenak, bat baino gehiago izan baitaitezke.
a) Zaletasunik handienetako
b) Zaletasunik handiena
c) Zaletasunik handienetarikoa
d) Zaletasun handien
a) Adinak gora egiten duen ahala
b) Adinean gora egin ahala
c) Adina aurrera ahala
d) Adinean gora egiten den neurrian
a) Altuagoa izan, orduan eta zabalduago
b) Zenbat eta altuagoa izan, orduan eta zabalduago
c) Hainbat eta altuagoa izan, orduan eta zabalduago
d) Zenbat eta altuagoa izan, gero eta zabalduago
a) Diotenez
b) Ikusi arabera
c) Ikus daitekeenez
d) Jakina denez
a) Batez ere
b) Besteak beste
c) Batik bat
d) Areago
a) Esaterako
b) Bestetik
c) Batez ere
d) Alde batetik
a) Hala nola
b) Laburbilduz
c) Dena den
d) Nolanahi ere
3.
4.
5.
6.
7.
2.
1.
-
7/27/2019 Tabernak beranduago itxi
15/37
6
2. Atazak
A
* http: www. gipuzkoa. net/ infojuven/euskara/ inf33. html
ETXETIK KANPOKO JARDUERAK*
Etxeko jarduerekin gertatzen den bezala, gaztea gizonezkoa edo emakumezkoa izateak eragin handia du etxetik kanpoko
jarduera jakin batzuk nahiago izatean ere. Nola edo hala kirolarekin loturik dauden jarduerak dira gizonezkoen(1) ........................ bat. Hala ere, zaletasun hori moteldu egiten da kontuan hartutako (2)..................................: 23 urtetik
aurrera eta, oso bereziki, beren burua independientetzat daukaten gazteen artean. Bestetik, gizarte-maila
(3) ................................................................................................................................... dago kirola egiteko ohitura.
(4) ...................................................., elkarrizketatutako gazte gehienek lagunekin ibiltzea dute gogokoen, batez ere
emakumezkoek. Kirol-jarduerek ere oso harrera ona dute, (5) .................................mutilen artean. Gutxiago dira kirola
egitea gustatzen zaien neskak, baina, (6) ................................... , mutilek baino gogokoago dute zinera eta bestelako
ikuskizunetara joatea.
(7) ..............................................., telebista aurrean denbora asko ematen dutela kontuan harturik, ez da oso handia
etxetik kanpoko jarduera horietarako geratzen zaien denbora. Eta horrek erlatibizatu egiten du jarduera gogoko horien guztien
pisua.
Etxe kanpoko jarduerarik gogokoena
Sexua Adina
Guztira
501
53,7
34,0
8,2
6,8
12,0
0,2
1,2
22 arte
280
52,3
38,4
6,4
5,4
11,2
0,0
1,8
22tik gora
221
55,8
28,1
10,4
8,6
13,4
0,5
0,5
Gizonak
254
46,1
48,6
4,3
5,9
9,6
0,0
1,2
Emakumeak
247
61,5
19,0
12,1
7,7
14,4
0,4
1,2
Oinarria
Lagunekin ibiltzea
Kirola egitea
Zinera/antzerkira joatea
Mendira joatea
Bestelakoak
Bat ere ez
ED/EDE
-
7/27/2019 Tabernak beranduago itxi
16/37
17
2. Atazak
IKASLEARENLIBURUA
3.M
AILA-2.IKASTUNITATEA
A Ikusi duzue inkesta batetik abiatuta nolako ondorioak atera daitezkeen. Orain, zuek gauza bera egin beharko duzue
inkestatik datu hauek ateraz:
Orain datu horiek testu batera ekarri behar dituzu. Hori horrela, behean duzu idatzi bat Foru Aldundiaren
txostenaren antza duena. Beraz, hari erreparatu eta, datuak erantsiz, testua osatu.
Nerabeek
Emazkumezkoek gehien
egiten dituzten hirujarduerak
Gizonezkoek gehien egiten
dituzten hiru jarduerak
1.
2.
3.
1.
2.
3.
Gazteek
1.
2.
3.
1.
2.
3.
Helduek
1.
2.
3.
1.
2.
3.
Zaharrek
1.
2.
3.
1.
2.
3.
...........................................................................................................................................................
...........................................................................................................................................................
Emakumezkoek.......................................................................................................................................
.............................................................................................................................................. Dena den
...................................................................................................................... adinean aurrera joan ahala
................................................................................................................................ Gizonezkoek, berriz,
.............................................................................................................................................................
Ikus daitekeenez, nerabetzaroan neskek ..............................................................................................................................................................................................................................................................
......................................... Mutilek ......................................................................................................
...........................................................................................................................................................
Helduei erreparatzen badiegu, emakumezkoek ..........................................................................................
...........................................................................................................................................................
................................................................ Gizonezkoei so eginez gero, ...................................................
...........................................................................................................................................................
Azkenik, zahartzarora iritsitakoan, gure amonek........................................................................................
...........................................................................................................................................................
............................................. Aitonek .................................................................................................
...........................................................................................................................................................
Esanak esan, argi dago ....................................................................................................................................................................................................................................................................................
...........................................................................................................................................................
ZERTAN DA GURE AISIALDIA?
-
7/27/2019 Tabernak beranduago itxi
17/37
8
2. Atazak
A2. ATAZA: ONDO GELDITU BEHAR!
1
Ikusi dugun legez, aisialdiko ohiturak eta gustuak ere aldatu egiten ditugu adinean aurrera joan ahalean. Baina, adina
ez da aldaketarako faktore bakarra; izan ere gizarte-maila, ingurune kulturala eta norberaren jarrerak baitira eragile.
Bideoan, aisialdiarekin lotuta dagoen ospakizun bat ikusiko duzu: kanpotik datozen ezagun batzuen harrera, alegia.
Azaldu taldekideei, eskemaren laguntzaz, nolakoak izaten diren ospakizunak zure etxean.
Noiz
Norekin
Zer egin
Nola
Oporretan...
...............................
...............................
...............................
...............................
Etxean hartu; inguruko
bazter politenak
erakutsi...
.......................................
.......................................
.......................................
.......................................
Gastronomia; herriko
ohiturak erakutsi...
-
7/27/2019 Tabernak beranduago itxi
18/37
19
2. Atazak
IKASLEARENLIBURUA
3.M
AILA-2.IKASTUNITATEA
A Irakur itzazue ondoko hiru egoerak, ea bakoitzari udako plana prestatzen diozuen!
Zuk multinazional batean lan egiten duzu. Zure nagusiak, gaur, zera
esan dizu, enpresako zuzendari nagusia datorrela Hanburgotik eta
asteburuan berarekin ibili behar duzula; beraz, plan bat pentsatu.Kontuan izan, ondo gelditzea oso inportantea dela bai zure lanerako
bai zure enpresarentzako. Berari buruz dakizun guztia hauxe da:
Izena: Gnther Gorschltter
35 urte
...
(Gainontzeko ezaugarriak zeuk asmatu.)
LARUNBATA
10:00
12:00
14:00
16:00
18:00
20:00
22:00
24:00
IGANDEA
10:00
12:00
14:00
16:00
18:00
20:00
22:00
24:00
ASTEBURUA
Zure aitaren lehengusu batzuk AEBetan bizi dira, Renon. Haien seme-
alabek Euskal Herria ezagutzeko eta euskara ikasteko gogo bizia dute.
Beraz, hiru hilabeterako Euskal Herrira etortzea erabaki dute,
Lazkaoko barnetegira, hain zuzen ere. Eta, lehen asteburua
zurekin emango dutenez, zuri egokituko zaizu gazte hauekin
ibiltzea. Hona beraiei buruz dakizun guztia:
18 urte
Unibertsitaria
...
20 urte
Unibertsitaria
...
LARUNBATA10:00
12:00
14:00
16:00
18:00
20:00
22:00
24:00
IGANDEA
10:00
12:00
14:00
16:00
18:00
20:00
22:00
24:00
ASTEBURUA
-
7/27/2019 Tabernak beranduago itxi
19/37
0
2. Atazak
A
Orain, talde bakoitzak prestatu duen planaren berri eman beharko du. Erabaki bozeramailea zein izango den eta
prestatu azalpena behar bezala: nolako hiztegia, aditzak...
13 urte
LARUNBATA10:00
12:00
14:00
16:00
18:00
20:00
22:00
24:00
IGANDEA
10:00
12:00
14:00
16:00
18:00
20:00
22:00
24:00
ASTEBURUA
Udan, Alemaniako familia batekin seme-alaben trukaketa
egitekoak zarete: zuen semea (12 urte) Alemaniara joango da eta haien
alaba (13 urte) Euskal Herrira etorriko. Hala ere, trukea egin baino
lehen, bi familiek elkar ezagutzea komeni da. Beraz, asteburu honetan
Alemaniako familia -aita, ama eta alaba- etorriko zaizue. Asteburu
egoki bat presta iezaiezue, itxura ona har diezazueten .
-
7/27/2019 Tabernak beranduago itxi
20/37
21
2. Atazak
IKASLEARENLIBURUA
3.M
AILA-2.IKASTUNITATEA
B
1
Noizbehinka parrandan joatea osasungarria dela ezin da ukatu. Izan ere, lagunarteko giro alaian egotea bezalakorik ez
dago. Baina parrandan ibiltzeko modu asko daude eta, horren ondorioz, batzuen alaitasuna beste askoren amesgaizto
bihur daiteke; batez ere, aste-bukaeretan.
3. ATAZA: GAU-GIROA, SESIO-BIDE
Inoiz pentsatu al duzu parranda egiteko era ugari egon daitezkeela? Esaterako, Europako iparraldeko gazteen
parrandak nolakoak direla uste duzu?
Bideo-pasartean** Islandiako gazteak parrandan ikusi eta gero, bete ezazu honako taula hau jasotako
informazioaz
Zure asteburuekin
alderatuta, berdinak edo
oso antzekoak diren
ekintzak, jokabideak....
Zure asteburuekin
alderatuta, desberdinak
diren ekintzak,
jokabideak....
alde onak alde txarrak
Horrelako asteburu batek dituen
** Islandia. Thalassasaioa. ETB
-
7/27/2019 Tabernak beranduago itxi
21/37
2
2. Atazak
B
Pub eta diskotekak goizago itxi?
Maizpide euskaltegia ez da gaur goizekoa. Aurten 10 urte bete ditu.Zorionak! Eta ez dira
gaur goizekoak,ezta ere, tabernarien eta taberna gaineko bizilagunen arteko arazoak.
Tabernariek, parrokianoek goizaldera arte eduki nahi dituzte tabernak zabalik; bizilagunek,
berriz, lo egin nahi dute,eta zaratarekin nola ba! Horregatik, tabernak,pubak,diskotekak ixteko
ordua aurreratu egin nahi dute politikariek.Neurri horren aurka manifestazio bat egin zen
Donostian udan.Baina zer pentsatzen dute neurri horri buruz,Maizpideko ikasleek? Hona
iritziak!
Pako MuneraJendea geroz eta beranduago irteten da kalera,eta konturatzen zarenerako tabernak
itxita daude.Tabernak itxitakoan gainera kotxea hartu behar da diskotekara joateko.
Lehendik ere oso goiz ixten dituzte tabernak.
Jon Alonso
Goizegi ixten dituzte.Bizilagunentzako ondo egongo da,baina gu gauean irteten gara
lagunekin.Orain dagoen bezala ondo dago.Tabernak intsonorizatuta daude, baina guk
ateratzen dugu buila kanpoan.Gu gara arazoa,ez tabernak.
Izaskun Valencia
Oraindik beranduago ixtea.Lagunekin egon nahi baduzu,eta ez baduzu nora joan?
Beharbada bajuago ipini behar da musika.Eta pisuetako leihoekin moteldu soinua.Betiegongo da norbait farra egin nahi duena. Donostiako Alde Zaharrean hori egin dute
batzuek.
Eduardo Gamiza
Ni taberna baten gainean bizi naiz Donostian.Niri ez zait zarata inporta,edo ordutegia.
Gustatuko litzaidake tabernak ordu gehiago irekita egotea,baina nire amari ez. Ari da
ohitzen,baina batzuetan asko kostatzen zaio lo egitea.Jendea,tabernak ixtean,
diskotekara joaten da;nik nahiago dut tabernan segitu.
Manu Gezuraga
Ez zait ordutegia moztea ondo iruditzen.Tabernak goizago ixten badira, jendeak kotxea
hartuko du diskoteketara joateko,eta istripu-arriskua gehitu egingo da.Ondo dago
oraingo ordutegia.Tabernak intsonorizatu egin behar dira eta bolumena neurtu.
Mikel Perez de Calleja
Neurri horrekin tabernariek dirua galtzen dute; beraz,gaizki.Baina bizilagunentzat ona
da hori.Konponbidea zaila denez,orain dagoen bezala utziko nuke.
Aritz Iturrarte
Jendeak konturatu egin behar du molestatzen ari den ala ez.Orain dagoen bezala ondo
dago,eta piskat beranduago izanda ere,gaizki ez.
HABE aldizkariantabernetako gaueko ordutegiaz inkesta*** bat argitaratu zen. Irakurri eta gero, eman ezazu zeure
iritzia, ondoko galderei erantzunez:
1. Zer iruditzen zaizkizu iritzi horiek? Ados al zaude?
2. Eta zuri zer iruditzen zaizu tabernak goizago ixtea?
*** Pub eta diskotekak goizago itxi? In HABE aldizkaria 273: 13. or.
-
7/27/2019 Tabernak beranduago itxi
22/37
23
2. Atazak
IKASLEARENLIBURUA
3.M
AILA-2.IKASTUNITATEA
B
Aste barruan Asteburu eta
jai-bezperetan Aste barruan
Asteburu eta
jai-bezperetan Herriko jaietan
Aste Santua:
ostegunetik
astelehenera
Abenduaren
21etik -
urtarrilaren 6ra
Gazteentzako dantzalekuak, txokolategiak, izozkidendak, txurreriak, kruasantegiak...
Aste barruan Asteburu eta
jai-bezperetan Aste barruan
Asteburu eta
jai-bezperetan Herriko jaietan
Aste Santua:
ostegunetik
astelehenera
Abenduaren
21etik -
urtarrilaren 6ra
Tabernak, bodegak, kafetegiak, jatetxeak, erretegiak, elkarte gastronomikoak, sagardotegiak...
Aste barruan Asteburu eta
jai-bezperetan Aste barruan
Asteburu eta
jai-bezperetan Herriko jaietan
Aste Santua:
ostegunetik
astelehenera
Abenduaren
21etik -
urtarrilaren 6ra
Taberna bereziak, whiskeriak, klubak, pubak...
Aste barruan Asteburu eta
jai-bezperetan Aste barruan
Asteburu eta
jai-bezperetan Herriko jaietan
Aste Santua:
ostegunetik
astelehenera
Abenduaren
21etik -
urtarrilaren 6ra
Dantzalekuak, diskotekak, kafeantzokiak, ikuskizunak dituzten jatetxeak...
Zuek ba al dakizue zein den zuen herriko tabernak ixteko ordutegia? Hala ez balitz, galdetu zeure taldeko gautxori
bati eta bete ezazue honako taula hau:
Irakasleak emango dizue Eusko Jaurlaritzak ateratako azken dekretuaren berri.
Zer deritzozu ordutegi honi? Zabalegia al da? Estuegia? Betetzen al dute zure herriko tabernek ordutegi hau?
NEGUKO ORDUTEGIA
Urriaren 1etik-maiatzaren 31ra
UDAKO ORDUTEGIA
Ekainaren 1etik-irailaren 31ra ORDUTEGI BEREZIAK
-
7/27/2019 Tabernak beranduago itxi
23/37
4
2. Atazak
B2
Euskaldunon Egunkariakargitaratutako Festa eta atsedena; ezkontezinak? **** artikulua irakurri aurretik, gaiarekin
lotua dagoen hiztegiari astindu txiki bat emango diozu: lehendabizi, hitzon esanahiaz jabetu eta, horren ondoren,
hitzak eta aditzak uztartu, egindako aukerak arrazoituz. Adibidez, gatazka saihestezinaeta aurre eginlotu nahi
badituzu, hau bezalako azalpena egin dezakezu: Gatazka saihestezina baldin bada, hobe da lehenbailehen arazoari
aurre egitea.
Artikuluaren hiztegia ikusita, gaia ere aurreikusita izango duzu honezkero. Orain, idazlearen asmoa jakiteko, irakur
ezazu testua gainetik eta aukera hauetako batean marratxoa jarriz:
Kazetaria, tabernariekin bat egin eta, ordutegi malguen aldekoa da
Kazetaria, gehiengoaren eskubideak defenditzearren, arautegi zehatzaren aldekoa da
Kazetaria, inoren aldera lerratu gabe, neutrala da
****Festa eta atsedena; ezkontezinak? In Euskaldunon egunkaria 1999-01-17
tabernarien ezinegona
bizilagunak
arduradunak
arautegia
gatazka saihestezina
etxebizitza zaharkituak
ostalaritza-lekuak
tabernen sailkapena
jarduera-ordutegia
errudunak
abian jarri
adostu
arautu
aurre egin
egokitu
eguneratu
goxatu
hartu
kexu izan
konpondu
murriztu sustatu
ugaritu
ulertu
zaharberritu
zigortu
zorroztu
.......................................................................................................................
.......................................................................................................................
.......................................................................................................................
.......................................................................................................................
.......................................................................................................................
.......................................................................................................................
.......................................................................................................................
.......................................................................................................................
.......................................................................................................................
.......................................................................................................................
.......................................................................................................................
.......................................................................................................................
-
7/27/2019 Tabernak beranduago itxi
24/37
25
2. Atazak
IKASLEARENLIBURUA
3.M
AILA-2.IKASTUNITATEA
B
Astean zehar Alde Zaharretako gauak isilakizaten dira, baina asteburuetan bizitasunahartzen dute kaleek. Gauetako giroa ez da, ordea,jende guztiaren gustuko. Bizilagunen ezinegonaarrazoi, herri askotan arazoak sortu dira.Tabernariek 1998ko dekretua bete dezaten Udal
batzuek hartutako neurriek zeresan ugari sortudituzte. Beste herri batzuetan, aldiz, bizilagunakkexu dira; gaueko orduetan jendeak zaratahandia sortzen duelarik, Udalek ez dutelako ezeregiten hori konpontzeko. Arazo larriak sortzenari dira herri batean zein bestean; arazokonponezinak askotan, ezkontezinak baitiragehienetan parrandan ibiltzea eta atsedenhartzea. Auzi horretan arduradunak edotaerrudunak izendatzea ere ez da erraza izaten.
Erantzunik ezGaueko orduetako oihuak, zarata, kaleetako pixausaina, zaborra... Asteburuetan Alde Zaharaskotan topa daitezke elementu horiek guztiak
batera. Tabernetako arautegia abian jarrita ere,saihestezina da jendeak kalean sortzen duenzarata. Tabernariak hartu behar du bere
tabernatik kanpo izandako gertaeren ardura?Udalak alde zaharretako etxebizitza zaharkituakkonpondu behar ditu bizilagunek horrenbestezarata entzun ez ditzaten? Bizilagunek ere ez aldute beste jokaera bat hartu behar hainbat egun
berezitan? Kaleak zikintzen badira, zergatik ezdituzte maizago garbitzen? Gehiegizko zaratasortzaileen inguruko neurririk har al daiteke?Galdera horien guztien erantzunak nahi lituzkete
bizilagunek, alkateek, tabernariek eta herrietanarazo horren gainean kezka duen edonork.Euskal Autonomia Erkidegoan ostalaritzaarautzeko dekretu bat dago. Nafarroakogobernuak ere beste dekretu bat egina du horren
inguruan. Berdintsuak diren arren, malguagoa daNafarroakoa. EAEko azken dekretua 1998koa da.Hori betearazteko eta betetzen ez bada neurriakhartzeko ardura, berriz, Udalari dagokio.
Tabernak80ko hamarkadan musikadun tabernenkopuruak gora egin zuen. Urte gutxi batzuetanmusikarik gabe ziren taberna askotan musikajarri zuten. Jarduera horren aurrean Udalek ezzuten ezer egin, Gipuzkoako Ostalaritzakogerente Julian Garikanok adierazitakoarenarabera: "Jarraitu zuten tabernek inguratzen zenjendetzari zerbitzua eskaintzen, eta Udalek ezzuten neurririk hartu, hasieran bizilagunekin ez
baitzegoen arazorik". Hori hasieran izan zen,ordea, Garikanoren hitzetan. Azken urteotan,
herri gehienetan arazoak sortu dira taberna askodauden inguruetan. Herri horietako bizilagunakkexu direnean hasi dira nolabait taberna horienjarduera mugatu, sailkatu eta haien eskubideeigorputza eman nahian. EAEn duela hamar urtehasi zen Jaurlaritza dekretuak lantzen. Udalekdute Jaurlaritzak egindako arautegia betetzekoardura. Herri batzuetan beste batzuetan bainomalguagoak dira, baina Garikanok esan duenez,"Dekretua guztiei berdin aplika diezaietela, ez
batzuei bai eta besteei ez".
Dekretuen ibilbidea1988an Jaurlaritzak dekretu bat egin zuentabernen jardueraren mugak eta eskubideakezartzeko. Hala ere, oso zaila zen dekretu horren
bitartez denborak aurrera egin ahala hainbattabernaren sailkapena egitea. Era berean,eguneratu beharra zegoen, sortu ziren leku
berriak sailkatzeko. Beraz, 1997ko dekretuaegiten hasi ziren.Jaurlartizako arduradunek Udalekin, bizilagunenelkarteekin, eta EAEko Ostalaritza elkartearekinhitz egin zuen, horiek esan zezaketena jasotzeko.
Hala ere, 1997an egindako dekretua ez zenostalarien gustuko. Izan ere, Garikanoren iritziz ,arautegi horrek zarata murrizteko hartzen duenneurri bakarra zen tabernen jarduera ordutegiamurriztea: "Zarata badago, irtenbidea zein da,tabernak lan gehien egiten dutenean ateakherstea? Hori egin zuten 97ko dekretuan, eta gukatzera bota genuen".Hainbat elkarrizketa izan zituzten Jaurlaritzakoeta Ostalaritza elkarteko kideek, eta, azkenean,1997ko dekretua atzean utzi eta 1998koa aterazuten aldaketa batzuk eginez. Aldaketa hauxeizan zen: ordutegia 1998koaren paretsu izateaeta, taberna hertsi ondoren, ordu erdi bat izatea
jendea kalera irteteko.Xehetasun horiez gain, aipatutako azken bidekretuetan tabernen kategoria-sailkapenzehatzagoa egin zen, eta taberna arruntetiktaberna berezietarako bidea hartu zutenentzakoarauak ere zorrotzagoak ziren, taberna berezienitxiera ordutegiak izan nahi bazituzten: lokalaintsonoritzatu, ate bikoitza ipini eta musikarendezibelioak mugatu, besteak beste.Hala ere, neurriek ez dute kalean sortzen denzarata gutxitzen. Tabernetako ateak orduzehatzean hersten badira ere, jende-oldeaksortzen duen zaratarekin zer egin? Herri
bakoitzak bide ezberdinak ditu auzia gainditu
ahal izateko. Hala ere, kaleko zarata gainditzekoirtenbiderik topatu duten edo ez, hori bestekontu bat da.
FESTA ETA ATSEDENA; EZKONTEZINAK?Ostalaritza arautzeko azken dekretua iazkoa da. Ordutik, arautegi hori betetzeko
garaian, hainbat arazo sortu dira herri batzuetan.
Udal batzuek zehatz betearazten dute; beste batzuek, ostera, ez dituzteordutegiaren inguruko neurriak hartzen.
-
7/27/2019 Tabernak beranduago itxi
25/37
6
2. Atazak
B Kazetariak lau zatitan banatu du artikulua. Zati bakoitzeko jaso duen informaziorik garrantzitsuena esaldi batean
laburbilduko duzu eta lerroetan idatziko:
Hona hemen zure herriko alkateak eta hainbat tabernarik kazetariei esandakoak. Komenta itzazue zeuen artean .
Orain, artikuluan azpimarratutako esaldiei erreparatuko diezu. Kazetariak hainbat hizkuntz baliabide erabili ditu
Gipuzkoako Ostalaritza elkarteko gerente den Julian Garikanoren esanak adierazteko. Zuk, jakina, horiek eta beste
batzuk ere ezagutuko dituzu; zerrenda itzazu, bada!
Gaiaren aurkezpena
..................................................................
..................................................................
..................................................................
Erantzunik ez
..................................................................
..................................................................
..................................................................
Tabernak
..................................................................
..................................................................
..................................................................
Dekretuen ibilbidea
..................................................................
..................................................................
..................................................................
"Tabernariak pozik daude udalaren
jarrerarekin eta arautegia behar
bezala betetzen dute."
"Gure herrian ez da arazo
larria, kale batzuetan
besterik ez."
"Udalak beti gehiengoaren
eskubideak errespetarazi egiten
ditu."
"Tabernak oso ondointsonorizatuak ditugu. Zarata
kalean dabilen jendeak
egiten du."
"Udalak zorrotzegi jokatzen du
gurekin. Horrela segituz gero,
negozioa pikutara joango da etaherriko gazteek ondoko herrietan
egin beharko dute parranda."
...........
..........
............
.........
...........
..........
............
.........
..................
............
..........
..
...........
..........
............
.........
...........
..........
............
.........
..........................................
..........................................
..........................................
..........................................
..........................................
-
7/27/2019 Tabernak beranduago itxi
26/37
27
2. Atazak
IKASLEARENLIBURUA
3.M
AILA-2.IKASTUNITATEA
B Jarraian, Euskaldunon EgunkariakIrungo Alkateari eta ostalarien ordezkariari egindako elkarrizketen berri izango
duzu. Zuk bietako bat bakarrik irakurriko duzu, gero, ikaskide bati konta diezaiozun. Beraz, irakurtzen ari zaren
bitartean, interesgarriak iruditzen zaizkizun oharrak taulara bildu.
Oharrak ordenatzeko garaia da; hartara, bete ezazu ondoko diagrama:
Diagrama erabiliz, zeure ikaskide bati elkarrizketaren laburpena kontatu behar diozu. Berak ere beste horrenbeste
egingo du.
Ondoren, Euskaldunon Egunkariakberak egindako elkarrizketaren laburpena emango dizu irakasleak, zure
ikaskideak mezurik garrantzitsuena kontatu dizun ala ez egiazta dezazun.
.........................................................................................
.........................................................................................
.........................................................................................
.........................................................................................
.........................................................................................
.........................................................................................
.........................................................................................
.........................................................................................
3
OHARRAK
...........................
...........................
...........................
...........................
...........................
OHARRAK
...........................
...........................
...........................
...........................
...........................
OHARRAK
...........................
...........................
...........................
...........................
...........................
GAI NAGUSIA:
Tabernarien eta herritarren arteko auzia
Puntu nagusia:
ORDUTEGI BEREZIAK
Puntu nagusia:
LEGEA BETE
Puntu nagusia:
DENAK BERDIN
-
7/27/2019 Tabernak beranduago itxi
27/37
8
2. Atazak
B4
Begi bistakoa da denok ez dugula, auzi honen aurrean, jarrera bera. Esaterako, segidan entzungo diezun sei lagun
hauek jarrera eta irizpide ezberdinak dituzte. Arazoari irtenbidea emateko ahaleginean, nola ebaluatuko zenituzke?
Aukera egin eta gero, jarri borobil bat pertsona horiek adierazteko zenbakien inguruan.
- Zure irizpidearekin bat datozenak 1-2-3-4-5-6
- Irizpide argienak dituztenak 1-2-3-4-5-6
- Irizpide irekia, dialogantea dutenak 1-2-3-4-5-6
- Oso irizpide ahula erakutsi dutenak 1-2-3-4-5-6
Arazoa pairatzen dutenak herritarrak izanik, konponbidea ere herritarrek berek bilatzea da gizalegea. Dirudienez,
horrelaxe pentsatu zuten Hernanin. Irakur ezazu artikulu-zati hau:
Ba al dakizue Gune Parte-hartzailebat zer den? Zein izaten da horrelakoen eginkizuna? Ezagutzen al duzue
horrelako esperientziarik?
Orain, zuek izango zarete Gune Parte-hartzailea. Dagoeneko, informazio dexente jaso duzue gaiaren inguruan:
tabernarien iritzia, Udalekoena eta herritarrenak, bai iritzi batekoena bai bestekoena. Informazio hori guztia aurrean
duzuela, saia zaitezte arazoari erantzun ahalik eta egokienak ematen.
Hona eztabaidarako zenbait puntu lagungarri:
Tabernetako ordutegia: denek berdin, urte osorako berdin edo inoiz zabalago?
Lokaletatik kanpo edatea.Udalaren eskumena ordutegi bereziak ezartzeko.
Zarata eta beste arazo batzuen eraginagatik tabernariei zigorrak jartzea.
Gaueko trafikoa kontrolatzeko eta aparkalekuak ezartzeko irizpideak.
Herritarren osasuna eta higienea bermatzeko bideak.
Soinuak eta bestelako eragozpenak gainditzeko proposamenak.
...
Behin gaia eztabaidatutakoan, idazkariaren oharrak aztertu eta zenbait proposamen onargarri bildu beharra
daukazue udalari idatziz aurkezteko.
Konpara itzazue zeuek egindako
proposamenak irakasleak emango
dizuenarekin.
HERNANIN, tabernarienauzia konpontzeko neurriakhartu behar zirela etairtenbidea topatzea zaila zelaikusita, herritarren partehartzea bultzatzea erabakizuen Udalak. Beraz, joan denurrian Herritarren GuneParte-hartzaileakprozesuaabian jarri zuen. Gizarteazhorrelako prozesuakeramaten dituenelkartearekin batera, sistema
aleatorioa erabiliz, 50herritar aukeratu zituzten.
Horiek auzian parte zirenherritar, elkarte eta taldeekaurkeztutako ponentziakentzun zituzten eta, ondoren,eztabaidatu. Hernanikoalkate Jose AntonioRekondok, baieztatu zuenGune Parte-hartzaileetatik
ateratako emaitza aurreraeramango zutela. Hartara,jadanik ezagun diraherritarrek egindako lanarenondorioak. Gauza asko atera
ziren, eta ez soilik taberneninguruko auziarenak.
HERNANIN JENDEARI GALDETU DIOTEZER EGIN
-
7/27/2019 Tabernak beranduago itxi
28/37
29
2. Atazak
IKASLEARENLIBURUA
3.M
AILA-2.IKASTUNITATEA
C
Jarraian aisialdiarekin lotutako hainbat film-pasarteren irudiak eta musika ikusi-entzungo dituzu. Baina, badago
amarru txiki bat: pasarte batzuei jatorrizko musika aldatu egin diegu; hortaz, belarriak zorroztu aldaketak
atzematekotan!
Hementxe dituzu giro ezberdinetako tabernen argazkiak. Zure herrian antzekorik izango da, nola ez! Jarriozubakoitzari zeure herriko taberna baten izena eta erantzun beheko galderei.
Eta zuk horko zein txoko aukeratuko zenuke? Zein duzu gogoko?.
Zurekin bat datozen beste bi ikaslerekin bil zaitez eta horrelako leku batean zer topatzen duzuen adieraz iezaiozue
elkarri. Leku bat edo beste aukeratzeko arrazoiak zerrenda itzazu:
...
4. ATAZA: NOR BERE GORDELEKUETAN
BARRENA
Begi bistakoa da hirian barrena ibiltzeko ere bide ezberdinak hautatzen ditugula gehienok. Nork bere ibilbidea egin
ohi du. Nork bere gustuko txokoak izan ohi ditu: halako parke lasaia, eserita egunkaria irakurtzeko; halako denda
bitxia, lagun bati opari berezi bat egiteko; halako taberna, pintxo aparta hura dastatzeko... Bestela esanda, nork bere
gordeleku kuttunak izaten ditu. Horixe eta gehiago jakin nahi dugu ataza honetan; ez bakarrik leku horiek ikaskideei
ezagutarazteko, baita kanpotik datozen bisitariei herriko gida berezia eskaintzeko ere.
1
Leku horietako zein da egokiena?
- Lagunekin BogaBoga kantatzeko
- Ezkutuko lige bat izateko
- Negozioez hitz egiteko
- Nobela bateko pertsonaiak bilatzeko
- Mintza-praktika egiteko
- Intimitateak kontatzeko
- Kiniela bat betetzeko
- Arropa berria erakusteko
- Soireerromantiko bati amaiera emateko
- Futbola ikusteko
- Egunkaria irakurtzeko
-
7/27/2019 Tabernak beranduago itxi
29/37
0
2. Atazak
C
Lagun hauen gustu eta estiloaren berri zehatzago dakizue orain. Hori gogoan, presta ezazue zeuen herrian lagun
hauentzako ibilbide egokia, lauzpabost leku bisitatzeko aholkua emanez. Arrazoitu egindako aukerak.
Jarraian, bideoan, Arantxa Urretabizkaia idazleak, Aitor Mazo aktoreak eta Unai Iturriaga bertsolariak euren
herrietan atsegin dituzten hainbat txokoz hitz egingo digute. Ikusi bitartean, taulako zertzelada biografiko horiek
egia diren ala ez erabakiko duzu, E/G jarriz.
Antigualeko gauzak saltzen dituzten dendak
ditu gustuko.
Maiz bisitatzen ditu jatetxe sofistikatu eta
garestiak.
Taberna lasaietako terrazak ditu gogoko,
solasean aritzeko.
Idazteko lumak kolekzionatzen ditu.
Tabernaren batean zuzeneko rock kontzertua
dagoen bakoitzean, hantxe izango da bera
lehendabiziko lerroan.
Berunezko soldadutxoak bildu ditu
aspalditik.
Kirol-dendetan orduak ematen ditu.
Gozokiak eta pastelak dira beretzat oparirik
onenetakoak.
Garai bateko kontuak ez zaizkio askorik
gustatzen. Nahiago izaten ditu kontu berriak
eta modernoak.
Bizimodu ordenatua gustatzen zaio, kirola
egitea, irakurtzea...
Arropa erosterakoan, marka onekoa izateari
garrantzia ematen dio.
Egia GezurraZERTZELADA BIOGRAFIKOAK
Bisitak
Arantxa
Urretabizkaia Aitor Mazo Unai Iturriaga
Jatetxeak
Tabernak
Gaueko tragoak
Dendak
Besterik
-
7/27/2019 Tabernak beranduago itxi
30/37
31
2. Atazak
IKASLEARENLIBURUA
3.M
AILA-2.IKASTUNITATEA
C
Bil zaitezte hirunaka eta, lehenengo eta behin, erabaki ezazue zein arlo jasoko dituen zuen gidak. Taulan bi arlobaino ez daude; besteak betetzea zuei dagokizue.
Hirunaka bilduta, esazue xirri-toki batek zer baldintza bete behar dituen.
Orain artikulua irakurri eta bertan datozen xirri-tokiek baldintza horiek betetzen dituzten ala ez egiaztatu. Areago,
hurrenkera itzazue onenetik txarrenera.
Gaueko tragoak
Dendak
2Herriko museorik, jatetxerik eta dendarik garrantzitsuenez gain, leku bitxiak ere jaso ditzake zuen gidak. Ohikoak ez
diren txokoak ezagutzea interesgarria izan daiteke edozeinentzat, baita bertako lagunentzat ere; esaterako, lagun
minarekin xirriak egitera maiz joaten zinen bazter zoragarri hura!
Gida batean herriko xirri-tokiak agertzea ohikoa ez bada ere, zuenean jasotzea proposatzen dizuegu. Guk gida batean
ez baina aldizkari batean topatu dugu Donostiako xirri-tokien berri ematen duen artikulua. Laster izango duzue
irakurtzeko aukera.
-
7/27/2019 Tabernak beranduago itxi
31/37
2
2. Atazak
C
***** Donostiako Xirri-tokiak In Gaztetxulo2: 2-4. orr.
Igeldo.
Txubillo
mendiko faroa,
Igeldoko jolas-
-parkeko
aparkalekua,belardiak...Toki
horietara jotzen
dute bikoteek sexu
beharra asetzeko.
Gudamendira doan Lasarmendi
bidean,esaterako,gidariek behin baino gehiagotan topatu
dute kotxeren bat aurrez aurre, errepide erdian.Eta
kotxean,noski,bikote bat elkar ferekatzen.Honelakoetan
ikusten da gidarien pazientzia.Edo pazientzia falta.Zer
egin behar da? Bikoteak bukatu arte itxaron ala bozina
jotzen hasi?
Ibaeta. Larunbat arratsaldean edo igandean jende gutxi
joaten da unibertsitatera. Ikasleek aste osoa pasatzen
dute bertan eta,beraz,asteburuan ez dute campusa
zapaldu ere egin nahi.Batzuk,hala ere,ikasleak ez direlako
edo ikasleak izanik beharrak eraginda,hara joaten dira
asteburuan bikotekidearekin.Magisteritza, Arkitektura
eta Ekonomia Zientzietako Fakultateen inguruan egoten
dira.
Zorroaga / Miramon.Gizakiok sexua beste gizakiekin
egiten dugu normalean.Dena dela,badira bestelako
joerak ere.Zenbaiti oiloak,txakurrak edo ardiak
gustatzen zaizkie. Ez dakigu animaliak atsegin dituztenen
bilgune izango den,baina Miramonen duela urte pare bat
tipo bat harrapatu zuten ahuntz
batekin.Harrapatu eta baita epaitu ere.
Hondartzak. Udazkenean edo neguan
ez dira oso aproposak, hotzak
beroaldia apal baitezake. Baina udako
goiz epeletan ez da harritzekoa
Kontxan edo Ondarretan bikoteren
bat ikustea.Horra hor pasadizoa:
Duela zenbait urte udaltzainek bikotebat harrapatu zuten txortan toldoak
pilatzen diren tokiaren azpian.Bikoteak
Odonek larrua jotzen ez ote zuen
galdetu zien udaltzainei.Hauek honelaxe erantzun
zuten:"Bai,baina etxean". Arropa jaso eta etxera joan
behar izan zuten.Honelakoetan kontuz ibili behar da
udaltzainekin!
Urgull.Beste toki mitiko bat.Neska batek kontatu
digunez,han,banku batean eserita eta itsasoari begira,
bere lehen orgasmoa izan zuen.Ezin erromantikoagoa
izan.
Paseo Berria. Leku polita da: itsasoa ondoan,olatuen
hotsa...Parte Zaharretik gertu dagoenez,parranda-
-gauetan hainbatek begiko neska edo mutila ezagutu eta
hara joaten dira.Mutil batek azaldu digunez,behin
mozkor samar zegoela,neska batekin joan zen kotxera,
Paseo Berrira. Hala ere,alkoholaren eraginez edo,eta
xirritan hastekoak zirela, lo seko gelditu zen.Alkoholak
lotsa alde batera uzten lagundu dezakeen arren,neurrian
hartu behar duk,motel!
Ulia.Urgull bezala,Ulia ere leku erromantikoa izan
daiteke neska edo mutil lagunarekin joateko.Gauza jakinada,ordea, inguru honetan voyeurbat ibili ohi dela
"espioitzan" eta bikoteen gustuko txokoak ondo baino
hobeto ezagutzen dituela.
Ategorrieta.Mendiola ingurua ere xirri-toki ezaguna da.
Lagun batek honako pasadizo hau kontatu digu.Gauez
etxera zihoala kotxe bat ondotik pasatu zitzaion musika
ezin altuago jarrita,eta bere aurre-aurrean kondoia bota
zuten kanpora.Badakigu sexuak bizipoza ematen duela,
baina txortan edo xirri egiteak ez du zerikusirik zerria
izatearekin.
DONOSTIAKO XIRRI-TOKIAK*****
Mutil edo neska lagunarekin xirri egiteko leku egokia aurkitzea ez da erraza gazteontzat.Zeure
pisuan bizi bazara,primeran.Guraso liberalak izan ditzakezu,bestela.Hala ere, gazte askok eta
askok arazo larriak izaten ditugu toki egoki hori aurkitzeko.Beraz,kalera atera behar izaten dugu,ezkutuko txokoen bila.Hona hemen Donostiako xirri-tokien mapa.
-
7/27/2019 Tabernak beranduago itxi
32/37
33
2. Atazak
IKASLEARENLIBURUA
3.M
AILA-2.IKASTUNITATEA
C Irakurri berriro artikulua honako hauei arretaz erreparatuz: lekuen deskribapenei, pasadizoak txertatzeko moduei,
xirri egitearekin zerikusia duen hiztegiari eta aholkuei. Orain, fitxa honetan jaso:
Eta zuen herrian zein dira xirri-toki bisitatuenak? Irakasleak emango dizun mapan markatu xirri-tokiok eta egizue hit
paradedelako bat.
Egokitu zaizuen xirri-tokiaren testua idatzi behar duzue orain. Nahi izanez gero, ondoko fitxaz balia zaitezkete:
Irakur eta balora itzazue gainerako ikaskideek burutu dituzten testuak.
Lekuen deskribapenak
Txubillo mendiko faroa...
Pasadizoak
(Pasadizoei hasiera
ematekoak) Neska batek
kontatu digunez...
Hiztegia
(Xirri egitearekin
zerikusia duena) Elkar ferekatzen
Aholkuak
Horrelakoetan kontuz ibili
behar da udaltzainekin!
1. LEKUAREN DESKRIBAPENA:
...........................................................................................................
...........................................................................................................
...........................................................................................................
...........................................................................................................
2. PASADIZOA (eta pasadizoari hasiera ematen diona):
...........................................................................................................
...........................................................................................................
...........................................................................................................
...........................................................................................................
3. AHOLKUA:
...........................................................................................................
...........................................................................................................
...........................................................................................................
...........................................................................................................
4. HIZTEGIA:
...........................................................................................................
...........................................................................................................
...........................................................................................................
...........................................................................................................
3
Gidarako, erabakita dituzuen arlo bakoitzeko hiru txoko adostu. Aurrera baino lehen, hortxe duzue Bilbori buruz
egunkari batek argitaratutako gida; bertan Bilboko zenbait txoko ezagutzeko aholku ematen da. Begiratu bat
emaiozue eta erantzun honako galdera hauei:1. Bilbo zer den adierazteko ondo aukeratua al dago gidaren leloa?
2. Hiriari buruzko informazio orokorra egokia al da?
3. Ageri diren leku horiek interesgarriak iruditzen al zaizkizue? Zeintzuk?
4. Zer deritzezue argazkiei: Ondo aukeratuak al daude? Erakargarriak al dira?
-
7/27/2019 Tabernak beranduago itxi
33/37
4
2. Atazak
C
Bilbo bisitatzea hiri
moderno batean gozatzea
da, hiri aski garbi, eraikin
politez betea eta mundu
zabal osoan famatua den
museoa bere ibar ertzean
lotu zuena. Baina bilbotarzaharrek bakarrik dakite
horrek zer esan nahi duen.
Ezin ilunagoa zen joan den
hamarkadan Euskadiko
hiriburu ekonomikoa, kaleak
grisak eta zeru grisa ziren
frankotarren hirigintzak
beltzez tindatutako hirian.
Gaur, nahiz eta errioak
txokolotea bezain marroia
izaten jarraitzen duen eta
zenbait auzunetan gabeziak
asko diren, berriro ere
kolorea iritsi da hiriaren
aurpegira eta aski da Parte
Zaharrean, Arenalen edo
Ensantxean ostera bat
egitea horretaz jabetzeko.
Hain gorroto duen eta
hainbesteko inbidia dioen
Donostiako frantses
kutsuaren aldean, Bilboko
estetika eta izakera
britaniarragoa da ez ahaztu
ingelesek ekarri zutelaBilbora futbola, eta horrekin
batera nortasun-ezaugarri
bat errotuenetakoa: mila
bider txapeldun izan den
Athetic. Bada zerbait
360.000 biztanleko hiri
honetan Manchester edo
Liverpool bezalako hiri
industrialen gogortasuna
gogorarazten jarraitzen
duena, inguruko fabrika
erraldoiak desegiteak
tankera apur bat goxatu dion
arren eta orain zerbitzu-hiri
bilakatu nahi duen arren.
Bilbok turismoarentzat ereerakargarri izan nahi du, eta
ez du eragozpen handirik
horretarako. Ekintza
kulturalak gero eta ugariago
eskaintzen ditu, komertzioa
patrika guztien neurrikoa da
eta biztanleak, oro har,
abegi onekoak dira. Euskal
Herri osoan bezala, janez
gozatzea ia liturgi ohikune
bat da. Ondo jatea merke
izateaz gain, kafea eta
kopak Penintsulako toki
askotan ezagutzen ez duten
arreta eta abildadez
prestatzen dituzte Bilbon.
Agian horregatik, eta
bertakoek parrandarako
duten zaletasun
neurrigabeagatik, gauak
luzeak izaten dira, trinkoak
eta norberak nahi bezain
araugabeak.
Diego Lpez de Harok 1300.
urtean eraikitako hiri honengainean topiko asko zabaldu
dira, eta horiek guztiak
ezabatzeko modurik onena
Bilbo ezagutzea duzu: ez da
ez itsusia, ez zikina, eta
bilbotarrak ez dira inguru
hauetako beste edozein
lekutako biztanleak baino
harroputzagoak.
KOLOREA BERRESKURATU
Guggenheim bereganatu zuen hiria aurpegia garbituta ageri zaigu bereurterik ilunenak ahazteko prest. Ekintza kulturalak eta euskal gastrono-
mia turistei deika daude.
-
7/27/2019 Tabernak beranduago itxi
34/37
35
2. Atazak
IKASLEARENLIBURUA
3.M
AILA-2.IKASTUNITATEA
C
Irua Kafea. Bilboko
kafetegietan ezagunena da.
1980an monumentu berezideklaratu zuten, kultura
sustatzen egindako
lanagatik, batetik, eta
dituen arkitektura-ezaugarri
bereziengatik, bestetik.
Irua Kafea hamaika
gertakizun politiko, sozial
eta kulturalen lekuko izan
da. Gaur egun, era
guztietako jendea biltzen da
bertan (eguerdian
ejekutiboak etaprofesionalak ikusiko
dituzu). Bazkaltzen eta
afaltzen ere ematen dute.
Eguneko menua modu
onean dago. Dasta ezazu
bertako kafea, ez zaizu
damutuko.
Convento. Petardismo
delakoaren aintzindaria.
Esaterako, honako hauek
entzungo dituzu bertan:
Camilo Sesto (bezeroen
playbackakez dituzu sekulaahaztuko), Carlos Berlanga
edo Fresones Rebeldes.
Oso oso dibertigarria.
Kafe Antzokia. Garai batean
San Vicente zinea izan zena
kafe, jatetxe eta gaueko
taberna bihurtuta dago.
Hainbat emanaldi izaten
dira bertan: rock
kontzertuak, antzerki-
-saioak, bertso-saioak,besteak beste. Era
guztietako jende-klasea
bertara biltzen bada ere,
euskaraz aritzeko aukera
paregabea izango duzu
bertan.
Distrito 9. Bilboko house
musikaren tenplua.
Goizaldera arte zabalik
egoten da. Bertan topatuko
duzun giroa hedonista
samarra da. Gayak zein
heterosexualak ikusikodituzu ehizan, oso aproposa
baita ligatzeko.
El Viandar de Sota. Lokal
erraldoi honetan hainbat
giro topatuko dituzu:
sagardotegia, urdaitegia,
ardandegia eta bi taberna.
Biziki gomendatzen
dizkizugu azken bi hauetako
puntapuntako pintxoak.
Power Records. Denbora
gutxian Bilboko musika-
-dendarik punta-puntakoena
bihurtu da. Bertan, popean
eta antzekoetan aukerarik
bereziena topatuko duzu.
Gainera, eskertzekoa da
bezeroari eskaintzen dioten
tratu hurbileko hori.
Bilboko gida******
Irua Kafea (1)
Kafe Antzokia (3)
El Viandar de Sota (5) Power Records (6)
Distrito 9 (4)
Convento (2)
****** Bilboko gida. El Pas de las tentaciones1998-02-20
15
43
6
2
-
7/27/2019 Tabernak beranduago itxi
35/37
6
2. Atazak
Orain, aukeratutako denden, tabernen eta gainontzeko lekuei buruzko testuak idatzi aurretik, eredukoak aztertuko
dituzue.
Hemendik aurrera, gida burutzeari ekingo diozue eta, esan bezala, zuen esku dago nola antolatu. Hala ere, gidaren
testu-egitura zehatza nahitaez gorde behar duzue, beheko taulakoaren antzera eginez.
C
Noiz sortua? Dekorazioa
Lekuaren deskribapena
Nolako giroa izaten da?
Lekuaren nolabaiteko balorazioa egiten al da?
Nola? Gomendiorik egiten al da? Nola?
1. LELOA:
...........................................................................................................
...........................................................................................................
2. SARRERA:...........................................................................................................
...........................................................................................................
3. HERRIAN AZKEN URTEOTAN IZANDAKO BILAKAERA:
...........................................................................................................
...........................................................................................................
...........................................................................................................
...........................................................................................................
4. ARLO BAKOITZEKO BIZPAHIRU TOKI:
...........................................................................................................
...........................................................................................................
Oharra: Argazkiak ere atera beharko dituzue: gidaren hasieran
jartzekoak, dendetakoak eta abar.
!
-
7/27/2019 Tabernak beranduago itxi
36/37
37
2. Atazak
IKASLEARENLIBURUA
3.M
AILA-2.IKASTUNITATEA
Aukeratutako leku bakoitzeko hiruzpalau datu nabarmenduko dituzue. Leku horietaz burura datozkizuen ideiak
apuntatu, ideia-jasa modura. Behin testuen eskema bukatuta, errazagoa izango zaizue idaztea. Baina, testu
askotxo idatzi beharra dagoenez, samurragoa da bakoitzak idatzi beharrekoak hiruron artean banatzen badituzue.
Lana bideratze aldera, gogoan hartu ondoko gidoia:
- Herriko monumentuak, museoak eta beste horrelakoen deskribapen xumea egin eta bertan zer ikusi esan.
- Jatetxeak: espezialitatea, giroa, prezioak eta abar adierazi.- Tabernak eta kafetegiak: giroa, pintxo edo edari berezirik ote duten, bertara joateko eguneko zein ordu den
onena...
- Gaueko tabernak, pubak, diskotekak: zernolako musika, giroa izaten den, nola jantzi bertara joateko...
- Dendak: produktu berezirik ote duten, zerbitzu egokia eskaintzen ote duten, salneurrien gorabeherak...
Nork bere testuak idatzitakoan, elkarren artean testu horiek piska batean aztertzea komeni da. Balia zaitezte,
horretarako, galdetegi honetaz:
1. Tokiaren gutxieneko informaziorik ba al dator?
2. Testua bere txikian koherentea al da?
3. Ondo loturik al dago?
4. Zuzentasun gramatikalari buruz esatekorik?
Besteen gidak irakurtzeko irrikitan? Bada, zoazte irakurtzera eta jaso itzazue oharrak edozer dela ere, gero
diseinatzaileei argibideak eskatu ahal izateko.
C
!Oharra: Egizue gida erabilgarria eta polita; izan ere, irakasleak, gida guztiak ikusgai jarriko baititu euskaltegian.
-
7/27/2019 Tabernak beranduago itxi
37/37
8
3. Eranskinak
AUTOEBALUAZIO-ORRIA
Hiru laguneko taldetxotan bilduta, emaiozue ikastunitate osoari begiratu bat: zer ikasi duzuen, nola
egin duzuen eskatu zaizuena, nolako zailtasunak izan dituzuen...
Izan dituzun zailtasunak kontuan hartuta, egizu beroriek hobetzeko/zuzentzeko plana.
Ataza1. Zertan ematen
dugu...
2. Ondo gelditubehar!
3. Gau-giroa,
sesio-bide
4. Nor bere
gordelekuetan
barrena
Ikasitakoa Nola Zailtasunak
Zer hobetu/zuzendu Noiz Non Denbora