TEMA 8 : A PRIMEIRA GUERRA MUNDIAL E A REVOLUCIÓN RUSA

(1914-1939)

CARLA VICENTE PESADO 4ºESO A

1.1. A ESTENSIÓN DA DEMOCRACIA

Consolidación dos sistemas políticos constitucionais e

parlamentarios .

Inglaterra e Francia avanzan cara a sitemas democráticos .

O novo imperio alemán consta dun réxime constitucional , o kaiser

exercía o poder de forma autoritaria .

Nos Estados do Sur de Europa (España , Italia e Portugal)

consolidárose os sistemas políticos a democráticos , que se vía

mediatizados polo falseamento electoral .

Vellos imperios multinacionais .

O Imperio austrohúngaro : introdución dalgunhas reformas

, matemento do forte poder do emperador , dominio sobre os pobos

escravos .

O Imperio ruso : os emperadores continuaban a exercer un poder

absoluto e as tímidas reformas liberalizadoras foron paralizadas tras o

asasinato so tsar Alexandre II .

O Imperio turco : poder autocrático , conservación de territorios en

Europa , intento de modernización .

Alteración do vello equilibrio europeo que deu lugar a conflitos

internacionais e puxanda económica da nova Alemaña .

Welpolitik de Guillerme II .

Formación da Tripla Alianza (novo acordo de Alemaña que rompe

a alianza con Rusia e únese a Austria - Hungría e a Italia ) .

A principal rivalidade de Alemaña era Francia .

O Triplo Acordo ( Francia , Rusia e Gran Bretaña) .

Escalada na produción de armamentos .

Formación de alianzas militares .

2.1. AS CAUSAS DA GUERRA O imperialismo e o nacionalismo .

Crises prevélicas :

- As crises colloniais en Marrocos .

- O conflito dos Balcáns : en espacial a anexión de Bosnia –

Hercegovina ao Imperio austrohúgaro . Sucesión de dúas guerras

balcánicas .

Asasinato do herdeiro do Imperio austrohúngaro , Francisco

Fernando , en Saraievo , capital de Bosnia .

Ultimato de Austria a Serbia .

Rusia declara a guerra a Austria .

Alemaña decláralle a guerra a Rusia e a Francia .

Gran Bretña declaroulle a guerra a Alemaña .

Austria invadiu Bélxica .

Italia mantívose neutral .

3.1. A GUERRA DE MOVEMENTOS Fronte occidental : (Francia e Inglaterra)

- Ataque dos alemáns a Francia , entrando por Bélxica e

Luxemburgo .

- A batalla do Marne : detense o ataque alemán .

Fronte oriental : (Alemaña)

- Éxito alemán na batalla de Tannemberg .

- Fracaso austrohúngaro en Servia .

Inmobilización das frontes .

Busca de novos aliados na guerra :

- Turquía , a finais de 1914 , a favor do imperios cemtrais .

- Italia , a favor do Triplo Acordo ou Entente .

- Bulgaria , a favro da Tripla Alianza .

- Romanía , a favor do Triplo Acordo ou Entente .

A batalla de Verdún .

A batalla de Somme .

Elevado custo humano .

1917 triunfo en Rusia : Tratado de Brest – Litovsk .

Triunfo de Rusia na guerra bolxevique .

Intervención de Estados Unidos tras o afundimento do

transatlántico Lusitania .

Derrota dos austríacos e os seus aliados na fronte oriental .

Fronte occidental : derrota de Alemaña na II batalla de Marne .

Revoltas internas en Alemaña e Austria .

Final da guerra o 11 de novembro de 1918 , abdicación de

Guillerme II e proclamación da república de Weimar .

Mobilización de gran cantidade de recursos aconómicos e

humanos (economía de guerra) .

Novo tipo de armamentos que fixeron aunmentar as baixas

humanas (Como a metralladora , desarrollo total da artillería e

desarrollo da aviación ) .

Primeiros bombardeos nas cidades (gases , lanzallamas) .

Submarinos .

Destrución de pobos , fábricas , colleitas…

Reconversión das industrias en función da guerra .

Necesidade de préstamos , do traballo feminino e da propafanda .

4.1.OS TRATADOS DE PAZ Conferencia en París no ano 1919 . A ela asisten todos os países

que se atopan en guerra , pero só deciden os vencedores: Estados

Unidos , Francia , Gran Bretaña e Italia .

Fracaso dos 14 puntos de Wilson .

Os máis importante dos tratados foi Oo de Versalles :

- Culpabilidade de Alemaña .

- Pagamento de fortes reparacións de guerra .

- Desarmamento e desmantelamento do exército alemán .

- Cesión de territorios ao oeste e ao leste de Alemaña .

- Perda de territorios a favor de Polonia .

- Perda das colonias alemanas .

- O diktat ; exacerbación do seu nacionalismo e o desexo de

vinganza .

Os outros tratados : Saint – Germain , Trianon , Neuilly e Sèvres .

Profunda remodelación de Europa :

- O Imperio turco : desapareceu case por completo , reducíronse

só á actual Turquía . Parte dos seus antigos territoeiros pasaron para

outros países como protectorados británicos ou franceses .

- O Imperio austrohúngaro : desapareceu como imperio . Austria

converteuse en república e Hungría en Estado independente .

Prohíbesellea unión entre Austria e Alemaña . Aparece un novo país

, Chacslovaquia . Serbia obtivo Iugoslavia .

- Desaparece o Imperio ruso .

- Obxetivo occidental : illar a nova Rusia revolucionaria . Creouse

unha gran Polonia e unha gran Romanía . Trantado de Brest –

Litovsk .

Ao redor de dez millóns de soldados mortos en combate .

Elevado número de feridos e mutilados .

Cóntanse uns dous millóns de viúvas e catro millóns de orfos .

Perdas materiais que empobreceron os Estados .

Provocación duha grande inflación .

Beneficio dalgúns países neutrais .

Consolidación de hexemonía de Estados Unidos .

Sociedade de Nacións (SDN) . Proposta do presidente

estadounidense Wilson .

Estados Unidos non se integra no organismo .

Inicial exclusión na Unión Soviética .

Retirada dos países descontentos cos resultados da paz (Alemaña

e Italia )

5.1. O IMPERIO DOS TSARES Réxime autocrático ds tsares .

UNHA ECONOMÍA ATRASADA

A principal actividade económica é a agricultura .

A actividade e as terras estaban en mans dos terratenentes .

A maioría da poboación eran campesiños sometidos a un réxime

case feudal .

Iniciación dun tímido proceso de industrialización entorno a

algunhas zonas (Moscova , San Petersburgo , Urais..)

Xurdimento dun numeroso proletariado , que traballaba en

grandes fábricas por un salario miserable .

Desenvolvemento da burguesía debido á elevada presenza de

capital extranxeiro .

AS FORZAS POÍTICAS

O Partido Constitucional Demócrata (kadet) (carácter liberal

burgués) .

O Partido Socialrevolucionario (eserita ) (defensa dunha revolución

campesiña) .

O Partido Socialdemócrata Ruso ( marxismo e militancia obreira ) .

- Menxeviques : de carácter moderado . Necesidade de

establecer alianzas cos partidos burgueses .

- Bolxeviques : radicais e liberados por Lenin . Necesidade dunha

revolución obreira .

Derrota rusa ante Xapón . .

Manifestación pacífica , que deu lugar ao Domingo Sanguento .

Aparición dos soviets (asembleas de campesiños , obreiros e

soldados ) .

Convocación das eleccións por sufraxio universal ao Parlamento (

Duma ) .

Promesa de propiciar unha reforma agraria .

Entrada de Rusia na Primeira Guerra Mundial .

Derrotas militares na fronte .

Aumento da fame entre a poboación .

Protestas que esixían a retirada da guerra .

Fin do tsarismo .

Proclamación da república e formación dun goberno proisional

, que ten como obxetivo a instauración dunha democracia

parlamentaria .

Aumenta o descontento popular .

Prodúcese unha dualidade de poderes .

Aumenta a influencia dos bolxeviques e dos soviets .

Propugnación das chamadas Teses de Abril :

- Derrocaento do governo provisional .

- Asinar a paz con Alemaña .

- Repartir as terras entre os campesiños .

- Concederlles a dirección das fábricas aos obreiros .

- Nacionalizar a banca e recoñecer as nacionalidades do

Imperio .

6.1. A REVOLUCIÓN OBREIRA DE

OUTUBRO DE 1917

Toma do Palacio de Inverno (Importancia da Garda Roxa) .

Proclamación do goberno obreiro (Lenin , Trotsky e Stalin ) .

Primeiras medias revolucionaria :

- Expropiáronse as terras para repartilas entre os campesiños .

- As fábricas quedaron baixo o control de comités obreiros .

Elección para a Asemblea Constituínte Fin ao pluralismo político

.

Exército Branco : axuda de tropas francesas , británicas

, xaponesas …

Exñercito Roxo : organizado polos bolxeviques (dirección de

Trotsky) .

Escaseza de alimentos debido á guerra .

Prodúcense unhas represarias políticas .

Éxito do Exército Roxo .

Formación do Partido Comunista , que obstenta o monopolio do

poder .

Formación dunha policía política (Tcheka) .

Instauración do comunismo da guerra (nacionalización industrial e

colectivización das terras) .

Constitución de 1924 .

Tres institucións :

- O Soviet Supremo : dúas cámaras (o Soviet da Unión e o Soviet

das Nacionalidades ) .

- O Presidium .

- O Consello de Comisarios do Pobo : equivale ao goberno e aos

ministos .

Partido Comunista da Unión Soviética (PCUS) (monopolio do

poder) .

PCUS : partido centralizado e xerarquizado cuxo principal órgano

era o Comité Central , dirixido por un sercretario xeral .

Ditadura do proletariado : é igual a un sistema totalitario enn que

Estado e Partido se identifican completamente .

7.1. A PUGNA POLO PODER Morte de Lenin (1924) : provocou un enfrontamento polo poder

dentro do Partido Comunista ; entre a colectivización de toda a

economía e a NEP (Nova Política Económica) .

Enfrontamento entre Trotsky e Stalin ( Trotsky = exportar a

revolución cara a outros países ; Stalin = socialismo nun só país ) .

Stalin convértese no Secretario Xeral do PCUS . Eliminación dos

opositores .

Ditadura persoal (stalinismo) .

O Partido queda controlado totalmente polo Estado .

Pertenza ao partido para ocupar calquera cargo de

responsabilidade .

Culto á súa personalidade .

Utilización dunha dura represión mediante o Gulag (campos de

prisioneiros) mediante os procesos de Moscova .

Obxetivo principal : converter a URSS nunha gran potencia

industrial .

Economía planificada e dirixida polo Estado (o Gosplán :

organismo oficial ) .

A colectivización da economía e prohibición da propiedade

privada (koljós : polos campesiños e sovjós : polo Estado) .

Desenvolvemento industrial baseado na industria pesada , na

produción de enerxía e na construción de infraestruturas . Retraso

da agricultura e descoido da produción de bens de consumo .

Resultado : rápida industrialización e unha considerable

crecemento económico .