ra ronisziebebit arnisnavs tsu 101 wlistavsnewspaper.tsu.ge/uploads/newspaper/n-1...

16
elguja xinTibiZis monografiis wardgena londonSi gv. 7 `beritaSvilis kiTxvani~ gv. 10 zurab seferTelaZe _ 70 gv. 11 mzeqala SaniZe _ 93 gv. 12 `sabavSvo universiteti~ da axali iniciativebi Tsu-s popularizaciisTvis gv. 12 aleqsandre rondeli - qarTuli geokonomikuri azrovnebis klasikosi gv. 13 Semajamebeli saiubileo RonisZieba Tsu-Si saiubileo safosto markis prezentacia Tsu-Si istoriuli literatu- ruli wris aRdgena daTo maRraZis krebulis prezentaciiT aRiniSna sauniversiteto qronika gv. 8-9 7 Tebervali, 2019 oTxSabaTi, #1 ( 2227 ) ivane javaxiSvilis saxelobis Tbilisis saxelmwifo universitetis gazeTi gamodis 1927 wlidan i vane javaxiSvilis saxelobis Tbilisis saxelmwifo universitetis daarsebidan 101 wlis aRsaniS- navi saiubileo RonisZiebebi samecniero seminariT Temaze _ `Zveli qalaqidan smarT siTimde~ gaixsneba. seminari saxelwodebiT _ `teqnologiurad gaumjobesebuli strategiebi muzeumebis, arqeologiuri muzeum-nakrZalebisTvis, urbanuli sivrceebisTvis da kulturuli memkvidreobis dac- visa da popularizaciisaTvis” axali teqnologiebis meSveobiT kulturuli turizmis ganviTarebas, istoriuli qalaqebis rekvalifikacias, istoriuli urbanuli landSaftebis marTvas, Zveli isto- riuli qalaqebis Tanamedrove qalaqad warmoCenas exeba da sxvadasxva dargis qarTvel da italiel mecnierebs Soris gamocdilebis gaziarebas isaxavs miznad. aseve, universitetis iubilesTan dakavSi- rebiT literaturuli krebulis `RettuLIT 2~ (literaturuli dabruneba 2) prezentacia gaimarTeba. universitetis 100 wlis iubilesTan dakavSirebiT sxvadasxva Taobis 18-ma qarTvelma mweralma sity- vebis ZaliT msoflios garSemo imogzaura, pirad nivTebSi ki sulxan-saba orbelianis naqoni atlasis fragmentebi gaiyola. swored istoriuli geografiuli atlasi, sulxan-saba orbelianis minawerebiT, gaxda mwerlebis inspiraciis wyaro. avtorebi universitetis kursdamTavrebulebi, aseve studenturi literaturuli konkursis `Semodgomis legenda~ gamarjvebulebi arian. 8 Tebervals, aseve, dagegmi- lia Tsu-is muzeumis organizebiT Tematuri gamofena. ra RonisZiebebiT aRniSnavs Tsu 101 wlisTavs universitetSi saaxalwlo samzadisia wm. grigol feraZis saxelobis premiiT dajildoeba Tsu-Si gv. 2 siaxle ekonomikisa da biznesis fakultetze gv. 2 antikuri literaturis konkursSi gamarjvebulebi gamovlindnen gv. 5 `meti, vidre informacia~ - sajaro leqciebis krebuli gamoica gv. 6 nomerSi nomerSi dasufTavebis aqcia dasufTavebis aqcia r ogorc veb-gverdi ityobi- neba, `akademia evropeas~ sa- meurveo sabWom erTxmad dau- Wira mxari 2019 wlis aprilSi Tbi- lisSi regionuli samecniero habis gaxsnas. regionuli centri evrokavSiris arawevri qveynebidan pirvelad sa- qarTveloSi ixsneba. is xels Seu- wyobs da gzas gauxsnis qarTvel mkvlevrebs da axalgazrda mecnie- rebs saerTaSoriso asparezze da uzrunvelyofs kavkasiis regionSi, axlo aRmosavleTisa da centralu- ri aziis qveynebSi mecnierebisa da kvleviTi saqmianobis ganviTarebas. `akademia evropea“ Tbilisis saxelmwifo universitetSi rigiT mexuTe regionuli samecniero habis gaxsnis Sesaxeb avrcelebs informacias gv. 3 reqtorma studentebis kiTxvebs onlain-reJimSi upasuxa giorgi SarvaSiZe: `evropis aka- demia afinansebs yvela did sa- mecniero proeqts, romelic ev- ropis masStabiT xorcieldeba. saqarTveloSi akademiis kvlevi- Ti habi 2019 wlis aprilis meore naxevarSi gaixsneba. mas pasteris universitetis profesori daviT frangiSvili uxelmZRvanelebs. habis samuSao procesSi yvela qarTveli saxelovani mecnieri CaerTveba. gveqneba saSualeba, regionis masStabiT ufro meti samecniero granti movizidoT da kvleviT procesSi axalgazrdebi aqtiurad CavrToT~. SoTa keJeraSvili: `universi- tetis mimdebare teritoriis dasufTavebis Semdeg gadawy- da, gawmendil adgilze moewyos axalgazrduli sivrce. CvenTvis mniSvnelovania iseTi adgilebis mowyoba, sadac studentebs eq- nebaT SesaZlebloba gaataron Tavisufali dro da miiRon sxva- dasxva servisi. es aqcia amjerad iwyeba Tsu-is pirvel korpusTan; vapirebT, rom yvela korpusis mim- debare teritoria davasufTaoT~. gv. 9 m i l o c v a

Upload: others

Post on 31-Jan-2021

3 views

Category:

Documents


0 download

TRANSCRIPT

  • elguja xinTibiZis monografiis wardgena londonSi

    gv. 7

    `beritaSvilis kiTxvani~gv. 10

    zurab seferTelaZe _ 70gv. 11

    mzeqala SaniZe _ 93gv. 12

    `sabavSvo universiteti~ da axali iniciativebi Tsu-s popularizaciisTvis

    gv. 12

    aleqsandre rondeli - qarTuli geokonomikuri azrovnebis klasikosi

    gv. 13

    Semajamebeli saiubileo RonisZieba Tsu-Si

    saiubileo safosto markis prezentacia Tsu-Si

    istoriuli literatu-ruli wris aRdgena daTo maRraZis krebulis prezentaciiT aRiniSna

    sauniversiteto qronika

    gv. 8-9

    7 Tebervali, 2019 oTxSabaTi, #1 (2227)

    ivane javaxiSvilis saxelobis Tbilisis saxelmwifo universitetis gazeTi gamodis 1927 wlidan

    ivane javaxiSvilis saxelobis Tbilisis saxelmwifo universitetis daarsebidan 101 wlis aRsaniS-navi saiubileo RonisZiebebi samecniero seminariT Temaze _ `Zveli qalaqidan smarT siTimde~ gaixsneba. seminari saxelwodebiT _ `teqnologiurad gaumjobesebuli strategiebi muzeumebis, arqeologiuri muzeum-nakrZalebisTvis, urbanuli sivrceebisTvis da kulturuli memkvidreobis dac-visa da popularizaciisaTvis” axali teqnologiebis meSveobiT kulturuli turizmis ganviTarebas, istoriuli qalaqebis rekvalifikacias, istoriuli urbanuli landSaftebis marTvas, Zveli isto-riuli qalaqebis Tanamedrove qalaqad warmoCenas exeba da sxvadasxva dargis qarTvel da italiel mecnierebs Soris gamocdilebis gaziarebas isaxavs miznad. aseve, universitetis iubilesTan dakavSi-rebiT literaturuli krebulis `RettuLIT 2~ (literaturuli dabruneba 2) prezentacia gaimarTeba.

    universitetis 100 wlis iubilesTan dakavSirebiT sxvadasxva Taobis 18-ma qarTvelma mweralma sity-vebis ZaliT msoflios garSemo imogzaura, pirad nivTebSi ki sulxan-saba orbelianis naqoni atlasis fragmentebi gaiyola. swored istoriuli geografiuli atlasi, sulxan-saba orbelianis minawerebiT, gaxda mwerlebis inspiraciis wyaro. avtorebi universitetis kursdamTavrebulebi, aseve studenturi literaturuli konkursis `Semodgomis legenda~ gamarjvebulebi arian. 8 Tebervals, aseve, dagegmi-lia Tsu-is muzeumis organizebiT Tematuri gamofena.

    ra RonisZiebebiT aRniSnavs Tsu 101 wlisTavs

    universitetSi saaxalwlo samzadisia

    wm. grigol feraZis saxelobis premiiT dajildoeba Tsu-Si

    gv. 2

    siaxle ekonomikisa da biznesis fakultetze

    gv. 2

    antikuri literaturis konkursSi gamarjvebulebi gamovlindnen

    gv. 5

    `meti, vidre informacia~ - sajaro leqciebis krebuli gamoica

    gv. 6

    nomerSinomerSidasufTavebis aqciadasufTavebis aqcia

    rogorc veb-gverdi ityobi-neba, `akademia evropeas~ sa-meurveo sabWom erTxmad dau-Wira mxari 2019 wlis aprilSi Tbi-lisSi regionuli samecniero habis gaxsnas.

    regionuli centri evrokavSiris arawevri qveynebidan pirvelad sa-qarTveloSi ixsneba. is xels Seu-wyobs da gzas gauxsnis qarTvel mkvlevrebs da axalgazrda mecnie-rebs saerTaSoriso asparezze da uzrunvelyofs kavkasiis regionSi, axlo aRmosavleTisa da centralu-ri aziis qveynebSi mecnierebisa da kvleviTi saqmianobis ganviTarebas.

    `akademia evropea“ Tbilisis saxelmwifo universitetSi rigiT mexuTe regionuli samecniero habis gaxsnis Sesaxeb avrcelebs informacias

    gv. 3

    reqtorma studentebis kiTxvebs onlain-reJimSi upasuxa

    giorgi SarvaSiZe: `evropis aka-demia afinansebs yvela did sa-mecniero proeqts, romelic ev-ropis masStabiT xorcieldeba. saqarTveloSi akademiis kvlevi-Ti habi 2019 wlis aprilis meore naxevarSi gaixsneba. mas pasteris universitetis profesori daviT frangiSvili uxelmZRvanelebs. habis samuSao procesSi yvela qarTveli saxelovani mecnieri CaerTveba. gveqneba saSualeba, regionis masStabiT ufro meti samecniero granti movizidoT da kvleviT procesSi axalgazrdebi aqtiurad CavrToT~.

    SoTa keJeraSvili: `universi-tetis mimdebare teritoriis dasufTavebis Semdeg gadawy-da, gawmendil adgilze moewyos axalgazrduli sivrce. CvenTvis mniSvnelovania iseTi adgilebis mowyoba, sadac studentebs eq-nebaT SesaZlebloba – gaataron Tavisufali dro da miiRon sxva-dasxva servisi. es aqcia amjerad iwyeba Tsu-is pirvel korpusTan; vapirebT, rom yvela korpusis mim-debare teritoria davasufTaoT~.

    gv. 9milocva

  • Tbilisis universiteti

    tsunewspaper @ tsu.ge www.tsu.gewww.tsu.ge

    2wm. grigol feraZis saxelobis premiiT dajildoeba Tsu-Si

    ivane javaxiSvilis saxelobis Tbilisis saxelmwifo uni-versitetis profesori goCa jafariZe da gorisa da atenis mitropolit andria gvazava Tbi-lisis saxelmwifo universitetis reqtorma giorgi SarvaSiZem uni-versitetis medliT, xolo polo-neTis respublikis sagangebo da sruluflebianma elCma saqarTve-loSi mariuS maSkieviCma wm. gri-gol feraZis saxelobis premiiT (medali da diplomi) daajildo-ves. wm. grigol feraZis saxelo-bis premiis mimniWebeli sabWos Sekreba varSavis universitetis tiSkeviCebis sasaxleSi dekember-Si gaimarTa da wm. grigol fer-aZis saxelobis premia profesor goCa jafariZesa da mitropolit andria gvazavas varSavis univer-sitetma mianiWa, dajildoebis ce-remonia ki Tbilisis saxelmwifo universitetSi gaimarTa. Ronis-Ziebas poloneTis respublikis saelCos warmomadgenlebi, stu-dentebi, profesorebi da mowveu-li stumrebi eswrebodnen.

    poloneTis respublikis sagan-gebo da sruluflebiani elCis mariuS maSkieviCis informaciiT, dajildoebis ceremonia kidev erTi SemTxvevaa, imis saCveneb-lad, rom wm. grigol feraZe sa-qarTvelosa da poloneTs erTma-neTTan mWidrod akavSirebs. `meo-re msoflio omamde wm. grigol feraZis saqmianoba poloneTSi iyo Tavganwirva mecnierebisTvis. moxaruli var, rom maqvs SesaZ-lebloba, rogorc poloneTis elCma saqarTveloSi, grigol fer-aZis saxelobis jildo gadavce polonur-qarTuli urTierTobis ganviTarebaSi mniSvnelovan pi-rebs: mitropolit andria gvaza-vas, romelsac didi roli miuZR-vis polonur-qarTul urTierTo-

    baSi da profesor goCa jafariZes _ misma samecniero statiebma da wignebma aCvena poloneTSi, rom saqarTvelo evropuli kulturis nawilia~, _ ganacxada elCma.

    `mixaria, rom wm. arqimandrit grigol feraZis saxeli dRes ukve Tavisuflad JRers Cvens sazoga-doebaSi. Cven SesaZlebloba gvaqvs misi samecniero da publicistu-ri memkvidreoba SeviswavloT, es Zalian gaaRrmavebs Cvens codnas saqarTvelos istoriisa da qarT-vel moRvaweTa Sesaxeb~, _ aRniSna mitropolitma andria gvazavam.

    Tsu-is profesorma goCa jafa-riZem Tbilisis saxelmwifo uni-versitetsa da varSavis univer-sitets miniWebuli jildoebisT-vis madloba gadauxada. `grigol feraZis SesaniSnavi naSromi, ro-

    melic evropel piligrimTa Cana-werebs exeba _ qarTveli berebisa da qarTveli eklesia-monastrebis Sesaxeb palestinaSi, me gamoveci qarTulad. manamde icodnen es naS-romi, magram masobrivad cnobili ar iyo. feraZis daxmarebiT Cven gvaqvs evropuli wyaroebi, Cemi mokrZalebuli wvliliT ki ara-buli wyaroebi. qarTuli siwmin-deebis istoriis Seswavlis saqme-Si gadaidga mniSvnelovani nabiji, rac Tavis droze grigol fera-Zis damsaxureba iyo~, _ ganacxada Tsu-is profesorma.

    ivane javaxiSvilis saxelobis Tbilisis saxelmwifo univer-sitetis profesori, istoriko-si, orientalisti da diplomati goCa jafariZe varSavis univer-sitetis wm. grigol feraZis sa-

    xelobis premiiT siriasa da eg-

    viptis arqivebsa da wignsacavebSi

    saqarTvelos Sesaxeb daculi

    ucnobi arabuli istoriuli, geo-

    grafiuli, biografiuli da ge-

    nealogiuri Janris Txzulebebisa

    da xelnawerebis SeswavlaSi Seta-

    nili gansakuTrebuli wvlilisT-

    vis dajildovda; aseve, monogra-

    fiisTvis _ `qarTvelTa savaneebi

    da samonastro Temi wminda miwaze

    XI-XVIII saukuneebSi (arabuli nara-tiuli da dokumenturi wyaroe-

    bis mixedviT)~ da wm. grigol

    feraZis cxovrebisa da samecniero

    memkvidreobis SeswavlaSi Setani-

    li gansakuTrebuli wvlilisTvis.

    gorisa da atenis mitropoli-

    ti andria (gvazava) varSavis uni-

    versitetis wm. grigol feraZis

    saxelobis premiiT dajildovda

    saqarTveloSi saganmanaTleblo

    da samecniero saqmeSi Setanili

    gansakuTrebuli wvlilisTvis,

    Rirsi mama giorgi mTawmindelis

    saxelobis istoriuli gimnaziis

    aRdgenis, varSavis universitet-

    Si wm. grigol feraZis sruli

    Sromebis qarTul enaze gamocemis

    mxardaWerisTvis, aseve, varSavis

    universitetsa da goris saxelmwi-

    fo saswavlo universitets Soris

    samecniero kavSirebis damyarebaSi

    Setanili gansakuTrebuli wvli-

    lisTvis.

    wm. grigol feraZis saxelobis

    premia 2010 wels varSavis univer-

    sitetis orientalistikis fakul-

    tetis qarTvelologiur Jurnal

    `pro georgias~ iniciativiT da-

    wesda da mas or weliwadSi er-

    Txel gascems. premia mis laure-

    atebs im humanizmisa da faseulo-

    bebisTvis gadaecemaT, romlebsac

    isini mTeli cxovrebis ganmavlo-

    baSi amkvidrebdnen.

    siaxle ekonomikisa da biznesis fakultetze

    siaxle

    Tbilisis saxelmwifo univer-sitetis ekonomikisa da biz-nesis fakulteti mudmivad orientirebulia siaxleebze. Taname-drove rTul konkurentul garemoSi aucilebelia drouli cvlilebebis ganxorcieleba, rasac adasturebs mo-mavali saswavlo wlisaTvis fakulte-tis sabWos gadawyvetilebiT da uni-versitetis administraciis mxarda-WeriT turizmis sabakalavro-sagan-manaTleblo programaze erovnuli gamocdebiT Casaricxi kontingentis raodenobis gazrda. garda amisa, tu-

    rizmis sabakalavro-saganmanaTleblo programaze Casaricxad Casabarebel meoTxe arCeviT saganTan _ maTemati-kasTan dakavSirebiT cvlileba gan-xorcielda da 2019-2020 saswavlo wlisaTvis ekonomikisa da biznesis fakultetis turizmis skolis tu-rizmis sabakalavro-saganmanaTleblo programaze erovnuli gamocdebiT misaReb 150 adgilze maTematikiT Cai-ricxeba 20, istoriiT _ 65, xolo geografiiT _ 65 abiturienti.

    ekonomikisa da biznesis fakul-tetis sabWo aqtiurad aris Cabmu-

    li turizmis skolaSi turizmis biznes-centris Seqmnis sakiTxis gan-xilvaSi, romlis dafuZneba SesaZle-belia turizmis skolaSi arsebul materialur-teqnikur bazaze. igi ganaxorcielebs turistuli mom-saxurebis srul speqtrs da iqneba turizmis sabakalavro, samagistro, sadoqtoro da profesiuli ganaT-lebis programebis studentTa pra-qtikis ZiriTadi obieqti, romlis moZieba dRes Zalian Wirs. turizmis biznes-centri aRniSnuli saqmiano-bis efeqtiani ganxorcielebiT gax-deba universitetisaTvis damatebi-Ti finansuri Semosavlebis wyaro da gadaiqceva kavkasiis regionSi cnobil obieqtad.

    mimdinareobs aqtiuri muSaoba ormagi xarisxis samasgitro pro-gramaze frang partniorebTan erT-ad, rac saSualebas miscems Tsu-s uaxlesi standartebis Sesabamisi samagistro programa hqondes tu-rizmSi. fakultetze, aseve, mimdi-nareobs sabakalavro programebis mudmivi daxvewis samuSaoebi, raTa turizmis specialobaze momzadebu-li viyoT daanonsebuli cvlilebe-bisaTvis, kerZod ki gvqondes Tana-medrove da realobaze morgebuli axleburi programebi.

    turizmis skola madlierebas gamoxatavs fakultetis sabWosa da Tsu-is administraciis mimarT gan-xorcielebul da dagegmil cvlile-bebSi TanadgomisaTvis.

    2014 wlis 19 maiss Tsu-is akademiurma sab-Wom miiRo №46/2014 dadgenileba `ssip _ ivane javaxiS-vilis saxelobis Tbilisis saxelmwi-fo universitetis akademiuri eTikisa da samsaxurebrivi saqmianobis farg-lebSi samecniero-saganmanaTleblo funqciis ganmaxorcielebeli persona-lis samsaxurebrivi pasuxismgeblobis Sesaxeb debulebis miRebis Taobaze~, romelic warmomadgenlobiTi sabWos 2014 wlis 26 ivnisis №3 oqmiT iqna damtkicebuli. aRniSnuli dadgenile-bis safuZvelze Tsu-is petre meliqiS-vilis saxelobis fizikuri da orga-nuli qimiis institutidan Semovida 2018 wlis 21 agvistos №15510/10-02 da 2018 wlis 3 seqtembris №17591/10 gancxadebebi, sadac eldar gugavas mier akademiuri eTikis darRvevis fa-qti fiqsirdeba.

    aRniSnuli sakiTxis Sesaxeb ims-jela Tsu-is reqtoris 2018 wlis 12 seqtembris №216/01-01 brZanebiT Seqmnilma akademiuri eTikis darR-vevis damdgenma komisiam, romelmac daadgina ssip _ ivane javaxiSvilis saxelobis Tbilisis saxelmwifo uni-versitetis damoukidebeli samecnie-ro-kvleviTi erTeulis _ petre me-liqiSvilis saxelobis fizikuri da organuli qimiis institutis maRal-molekulur naerTTa qimiis labora-toriis mecnier-TanamSromlis eldar gugavas mier akademiuri eTikis darR-veva, kerZod, plagiati.

    akademiuri eTikis darRvevis damdgeni komisiis daskvna, akademiuri eTikis darRvevis Taobaze, dadgeni-lebiT daadastura Tsu-is akademi-urma sabWom (dadgenileba №234/2018 03.12.2018).

    gamovlinda plagiatis faqti

  • Tbilisisuniversiteti

    tsunewspaper @ tsu.ge

    3reqtorma studentebis kiTxvebs onlain-reJimSi upasuxa

    20 dekembers Tsu-is reqtor-ma studentebis kiTxvebs onlain-reJimSi upasuxa. pirdapiri CarTvisas, Sesaval na-wilSi, giorgi SarvaSiZem gasul 2018 wels miRweul Sedegebze isau-bra. garda saerTaSoriso asparezze msoflio universitetebis sxvadasx-va ranJirebebSi Tbilisis saxelmwi-fo universitetis warmatebuli po-zicionirebis Taobaze informaciis kidev erTxel gaJRerebisa, reqtor-ma Semdegi sakiTxebi gamoyo:

    SoTa rusTavelis erovnuli sa-mecniero fondis mier gacemuli dafinansebis daaxloebiT naxeva-ri swored Tsu-is mecnierebma da doqtorantebma miiRes.

    Tbilisis saxelmwifo univer-sitetma gazarda studenturi proeqtebis dafinansebac _ sa-mecniero-kvleviTi proeqtebisT-vis 2018 wels universitetma 600 000 lari; kulturuli, sagamofe-no da sportuli RonisZiebe-bisTvis ki 230 000 lari gamoyo.

    Tsu regionSi kvlav lideria `Erasmus+~-is farglebSi ganxor-cielebuli gacvliTi programe-bis raodenobiT. amJamad xor-cieldeba 167 proeqti, rac mTe-li centraluri aziis universi-tetebis proeqtebze gacilebiT metia. 2018 wlis statistika ase-Tia: gacvliT programebSi 300-ze metma studentma miiRo mona-wileoba; Tbilisis saxelmwifo universitets 100-mde ucxoeli profesori ewvia; Tbilisis sa-xelmwifo universitetis samive saganmanaTleblo safexurze 600 ucxoeli studenti iricxeba. gvaqvs erToblivi da Sereuli xarisxis miniWebis praqtika iseT wamyvan universitetebTan, rogo-ric aris kiolnis, Spaieris, bo-loniis universitetebi, iulixis kvleviTi centri. dawyebulia muSaoba Tsu-is studenturi aso-ciaciebisa da TviTmmarTvelo-bebis evropul studentTa gaer-TianebebSi gasawevrianeblad.

    Tsu CaerTo did saerTaSori-so proeqtSi KM3NeT, romelSic germaniis, didi britaneTis, es-paneTis, italiis, niderlandebis, poloneTis, saberZneTis, safran-

    geTisa da sxva qveynebis wamyva-ni universitetebisa da samecnie-ro centrebis jgufebi monawi-leoben. am proeqtis farglebSi TbilisSi 2019 wlis TebervalSi pirveli saerTaSoriso konfe-rencia gaimarTeba.

    * * *Tbilisis saxelmwifo univer-

    sitetis reqtorma saubrisas 2018 wels saerTaSoriso doneze miRe-bul mniSvnelovan gadawyvetilebebs Soris saqarTveloSi evropis aka-demiis kvleviTi habis gaxsna gamo-yo. evropis akademia 30 wlis win didi britaneTis samefo akademiis, germaniis, safrangeTis, daniisa da holandiis mecnierebaTa akademiebis erToblivi ZalisxmeviT dafuZnda. am droisTvis masSi 4000 mecnieria gaerTianebuli, maT Soris, 74 nobe-lis premiis laureatia.

    `evropis akademia afinansebs yve-la did samecniero proeqts, rome-lic evropis masStabiT xorcielde-ba. saqarTveloSi akademiis kvlevi-Ti habi 2019 wlis aprilis meore naxevarSi gaixsneba. mas pasteris universitetis profesori daviT frangiSvili uxelmZRvanelebs. habis samuSao procesSi yvela qarTveli saxelovani mecnieri CaerTveba. gveq-neba saSualeba, regionis masStabiT ufro meti samecniero granti movi-zidoT da kvleviT procesSi axal-gazrdebi aqtiurad CavrToT~, _ aRniSna Tsu-is reqtorma.

    * * *giorgi SarvaSiZem ukve ganxor-

    cielebuli da 2019 wels dagegmili infrastruqturuli proeqtebis Se-saxebac isaubra: `am mimarTulebiT realuri nabijebi ukve gadaidga _ aSenda 300 adgiliani studen-turi saerTo sacxovrebeli lisis

    tbasTan. damatebiT vgegmavT 3000 studentze gaTvlil Tanamedrove standartebis saerTo sacxovreblis aSenebas maRlivi korpusis mimdi-nare teritoriaze da Tbilisis saxelmwifo universitetis korpu-sebSi studenturi sivrceebis mowy-obas. daviwyeT Tsu-is II korpusis masStaburi rekonstruqcia da am korpusSi 2019 wels vapirebT Si-dasaremonto samuSaoebis dawyebas ise, rom studentebs saswavlo pro-cesSi xeli ar SeeSaloT. vgegmavT biblioTekis Senobis srul rea-bilitacias; gamoyofilia Tanxebi saerTaSoriso ekonomikuri skolis Senobis dasasruleblad. Catarda saremonto samuSaoebi araorganuli qimiis institutSi, turizmis saer-TaSoriso skolaSi, maRali energie-bis fizikis institutSi, e.w. maRliv korpusSi garemontda liftebi~.

    * * *pirdapiri CarTvisas studentebs

    Tbilisis saxelmwifo universite-tis reqtorisTvis kiTxvebis dasma video-gzavnilebiT da komentarebis saSualebiT SeeZloT. gTavazobT kiTxva-pasuxis reJimSi warmarTul intervius:

    mari grigoliSvili, iuridiuli fakultetis studenti:

    _ Cvens universitetSi mwvaved dgas ucxo enebis Seswavlis sakiTxi. im pirobebSi, rodesac TiToeul saganSi yvela students uwevs uc-xoenovani samecniero literaturis kiTxva, es problema kidev ufro mwvavdeba. es sakiTxi uaryofiT gav-lenas axdens rogorc studentis ga-naTlebis xarisxze, aseve, universi-tetis prestiJze. Tqveni azriT ro-gor unda gadaiWras es problema?

    giorgi SarvaSiZe, Tbilisis sax-elmwifo universitetis reqtori:

    _ inglisuri enisa da ucxo ene-bis codna aucilebelia mecnierebis ganviTarebisTvis, maRali kvali-fikaciis kadrebis momzadebisTvis. ucxo enebis swavlebis gaZliere-bis mizniT Tbilisis saxelmwifo universitetSi ucxo enebis centri muSaobs. swavlebis donis asamaR-leblad vTanamSromlobT saelCoe-bTanac. am droisTvis ukve 40-mde ena iswavleba. Cven yovelmxriv vc-dilobT swavlebis xarisxis gaum-jobesebas.

    giorgi Tordua, iuridiuli fakultetis studenti:

    _ Tsu-Si, iuridiuli fakulte-tis garda, cnobas studentis sta-tusis Sesaxeb da niSnebis furcels mxolod qarTul enaze gascemen, rac problemas qmnis CvenTvis. gacvliT programebSi monawileobis dros am dokumentebis Targmna sakuTari xar-jiT gviwevs. ramdenad SesaZlebelia, sxva fakultetzec orenovani doku-mentacia gascen?

    giorgi SarvaSiZe, Tbilisis sax-elmwifo universitetis reqtori:

    _ am sakiTxze xSirad mogvmar-Taven. centralur administraciaSi yovelTvis mzad arian, rom doku-mentacia inglisur enazec gascen. am karg praqtikas, romelic iuridiul fakultetzea danergili, sxva fa-kultetebzec gavavrcelebT.

    TinaTin aliaSvili, ekonomikisa da biznesis fakultetis studenti:

    _ yuradRebas ramdenime pro-blemaze gavamaxvileb: pirveli - es aris saxelmZRvaneloebTan dakavSi-rebuli sakiTxi. maTi nawili ar aris xelmisawvdomi CvenTvis, nawi-li ki imdenad cudad aris naTargm-ni, rom swavlas ufro gvirTulebs.

    meore Tema gaxlavT studenturi sivrceebis mowyoba, ris nakleboba-sac ganvicdiT da aucilebelia ase-Ti sivrceebis Seqmna, radgan xSirad studentebs leqciebs Soris didi intervali gvaqvs.

    giorgi SarvaSiZe, Tbilisis sax-elmwifo universitetis reqtori:

    _ saxelmZRvaneloebis xelmisawv-domobis problemasTan dakavSire-biT SemiZlia giTxraT, rom gvaqvs eleqtronuli biblioTeka, romlis wignadi fondi izrdeba _ wels mas 1000 wigni Seemata. aseve, Tebervlis dasawyisSi universitets eqneba axa-li veb-gverdi, romlis meSveobiTac yvelanairi informaciis miRebas SeZlebT, maT Soris, naxavT biblio-Tekebis bmulebs. garda saxelmZRva-neloebis gacifrulebis procesisa, Tsu-Si Zalian bevri publikacia ukve pirdapir eleqtronuli for-matiT vrceldeba. es xels uwyobs mkiTxvels _ ufasod isargeblos im saSualebebiT, rac universitets gaaCnia. aseve, Cven gvaqvs kargi ele-qtronuli bazebi, romelic uzrun-velyofs _ miviRoT informacia, Tu ra kvlevebi gamodis sxvadasxva qveynebSi da ra wignebi ibeWdeba. es bazebi studentebisTvis xelmisawv-domia. Tumca am baziT sargeblo-bisTvis inglisur enas kargad unda flobdeT. Cven gvqonda saubari akademiur sabWoze da vapirebT bi-blioTekis muSaobis saaTebis gazr-dasac. rac Seexeba studenturi sivrceebis mowyobas, infrastru-qturuli proeqtebis farglebSi, aseTi sivrceebi Seiqmneba universi-tetis sxvadasxva korpusSi.

    nini cabutaSvili, iuridiuli fakultetis studenti:

    _ studentebi universitetSi veuflebiT samomavlo profesiisT-vis saWiro codnas. samwuxarod, saswavlo procesis dros ver xerx-deba Teoriuli codnis praqtikaSi realizeba. Cveni fakultetis stu-denturi TviTmmarTvelobis mier ganxorcielebuli proeqtebi rom ara, piradad me ise davamTavrebdi universitets, sasamarTloSic ar viqnebodi namyofi. am mimarTule-biT aucilebelia cvlilebebis gan-xorcieleba. Tqven rogor fiqrobT problemebis gadaWras?

    giorgi SarvaSiZe, Tbilisis sax-elmwifo universitetis reqtori:

    _ saswavlo programebSi meti praqtikuli sagnebi unda gaCndes. aucilebelia cocxali kavSiris qona momaval damqiraveblebTan. es ar niSnavs mxolod stumrobas dam-saqmeblebTan da amiT urTierTobis dasrulebas. 2018 wels Cven miviReT 6 wliani sruli da upirobo av-torizacia. avtorizaciis gavlis drosac gamoikveTa tendencia, rom Teoriuli swavleba sWarbobs pra-qtikul komponents. amdenad, gvinda, saswavlo procesSi metad CavrToT potenciuri damqiraveblebi. bevr kompaniasTan gvaqvs memorandumi ga-formebuli. xSirad mogvmarTaven televiziebi, saxelmwifo da kerZo seqtorebis warmomadgenlebi, biz-nesmenTa asociaciebi aseTi xelSe-krulebebis gaformebis TxovniT. es maTTvisac kargi saSualebaa, rom kvalificiuri kadri moizidon. am-denad, swavlebis praqtikuli kom-ponentis gasaZliereblad bevri ram keTdeba.

    nato obolaZe

    Tsu-is II korpusis sareabilitacio samuSaoebi

  • Tbilisis universiteti

    tsunewspaper @ tsu.ge www.tsu.gewww.tsu.ge

    4konferencia

    universitetelebma saqarTvelo-Si umaRlesi samedicino ganaT-lebis dawyebis 100 wlis iubi-le aRniSnes. sazeimo TariRs Tsu-is medicinis fakultetis organizebiT gamarTuli samecniero konferencia _ `umaRlesi samedicino ganaTleba universitetSi _ daarsebis 100 wlis istoria da globaluri gamowvevebi~ mieZRvna. RonisZiebaze warmodgeni-li moxsenebebi Tbilisis saxelmwifo universitetSi samedicino ganaTle-bis ganviTarebis process asaxavda.

    konferencias samedicino ganaT-lebis msoflio federaciis prezi-denti, profesori devid gordoni, saqarTvelos ganaTlebis xarisxis erovnuli centris warmomadgenlebi, medicinis fakultetis dekani, pro-fesori dimitri korZaia da vice-reqtori, profesori aleqsandre ciskariZe eswrebodnen.

    `Cemi Camosvla ori mizeziT aris ganpirobebuli _ pirvelia is, rom saqarTvelos ganaTlebis xarisxis ganviTarebis erovnuli centri ga-naTlebis xarisxis msoflio feder-aciis mier aris aRiarebuli da, Sesabamisad, saqarTvelos samedicino saswavleblis kursdamTavrebulebic aRiarebulni iqnebian saerTaSoriso asparezze. meore mizani ki saqarT-veloSi samedicino ganaTlebis 100 wlisTavs eZRvneba. Tqvens qveyanaSi samedicino ganaTleba sakmaod mra-valferovania: arsebobs SedarebiT Zveli, myarad damkvidrebuli in-stitutebi da, amasTanave, arsebobs SedarebiT axali _ daarsebuli am bolo 20-25 wlis manZilze. maT So-ris zogi maTgani sakmaod kargia, Tumca mniSvnelovania sxva institu-tebSic maRali standartebis uzrun-velyofa~, _ ganacxada devid gor-donma.

    Tbilisis saxelmwifo universi-tetSi medicinis fakulteti ofi-cialurad 1996 wels aRadgines. qarTvelma medikosebma samecniero konferenciaze saqarTveloSi same-dicino ganaTlebis ganviTarebaze am mniSvnelovani movlenis gavlenazec isaubres.

    `100 wlis win, rodesac saqarTve-loSi samedicino ganaTlebas safuZ-veli Caeyara, albaT, Cveni winaprebi arc ki fiqrobdnen, rom swavlebis done aseT masStabebs miaRwevda. bed-nierebi varT, rom dRes am mimar-TulebiT qveyanaSi ori flagmania _ saxelmwifo samedicino universi-teti da Tbilisis saxelmwifo uni-versitetis medicinis fakulteti. sauniversiteto wiaRSi samedicino ganaTlebis dabruneba Cveni SesaniS-navi mecnierebis iniciativa iyo. maT Soris ori maTgani _ akademikosi roman SaqariSvili da akademikosi roin metreveli _ am RonisZiebasac eswreba.

    aseve, mobrZanebisTvis minda, mad-loba vuTxra profesor devid gor-

    dons, romelic Cveni fakultetisa da, zogadad, saqarTveloSi samedi-cino ganaTlebis didi gulSematkiva-ria. amave dros, igi aris samedicino dargis brwyinvale warmomadgeneli, gaxlavT kembrijis universitetis kursdamTavrebuli, wlebis manZilze iyo manCesteris universitetis me-dicinis fakultetis dekani, Semdeg didi britaneTis umaRlesi samedi-cino ganaTlebis skolebis asocia-ciebis prezidenti. amJamad igi fe-deraciis prezidentia da is roli, romelsac es federacia asrulebs msoflioSi samedicino ganaTlebis standartebis amaRlebaSi, yvelasT-vis kargad aris cnobili~, _ gana-cxada Tsu-is vice-reqtorma, profe-sorma aleqsandre ciskariZem.

    saqarTvelos ganaTlebis xarisxis erovnulma centrma samedicino ga-naTlebis msoflio federaciasTan TanamSromloba 2016 wels daiwyo. Sedegad, qarTuli samedicino ganaT-lebis mimarT ndobis xarisxi mniSv-nelovnad gaizrdeba evropaSi da iseT qveynebSi, rogoricaa amerikis SeerTebuli Statebi, kanada...

    `am TanamSromlobis Sedegad, 2023 wlidan Cveni umaRlesi samedicino skolebis im kursdamTavrebulebs, romlebsac gavlili eqnebaT saerTa-Sorisod aRiarebuli akreditebuli saswavlo programebi, aSS-Si, kana-dasa da evropaSi, salicenzio gamoc-debze gasvlisas, problema aRar SeeqmnebaT. darwmunebuli var, rom Tbilisis saxelmwifo universiteti iqneba im simaRleze, romelzedac is mravali wlis ganmavlobaSi idga~, _ aRniSna ganaTlebis xarisxis ero-vnuli centris umaRlesi ganaTlebis xarisxis departamentis xelmZRvanel-ma laSa margiSvlma.

    samecniero konferencia _ `um-aRlesi samedicino ganaTleba uni-versitetSi _ daarsebis 100 wlis istoria da globaluri gamowvevebi~ Tbilisis saxelmwifo universitetSi gasuli wlis 18 dekembers gaimarTa. RonisZieba Tsu-is studenturi kape-las mini-koncertiT gaixsna.

    Tsu-is medicinis fakultetis de-kanis, profesor dimitri korZaias informaciiT, mimdinare wels samec-niero konferenciis gamarTva igegme-ba, romelic Tsu-Si medicinis dar-gis swavlebis aRdgenidan 25 wlis iubiles mieZRvneba.

    umaRlesi samedicino

    ganaTleba universitetSinato obolaZe

    dedamiwis magnituri velis (dmv) gamokvleva miekuTvneba geofi-zikis fundamentaluri pro-blemebis ricxvs. igi iZleva infor-macias dedamiwis agebulebis, evolu-ciis, mis SigniT da gareT kosmosur sivrceSi mimdinare fizikuri pro-cesebis Sesaxeb. dedamiwis magnituri veli mudmivad icvleba, rogorc dro-Si, ise sivrceSi. igi planetaruli, bunebrivi movlenaa da misi Seswavla moiTxovs dedamiwis zedapirze xSir da Tanabrad ganawilebul observa-toriul qsels, rac mkafiod hqondaT warmodgenili msoflio mniSvnelobis mecnierebs a. humbolts da k. gauss.

    swored maTi iniciativiT, XIX s-is 30-ian wlebSi daiwyo msoflios sxva-dasxva regionSi observatoriebis mSe-nebloba, romelTaganac erT-erTi iyo Tbilisis magnitur–meteorologiuri observatoria. igi daarsda 1944 wlis 1 maiss da TbilisSi funqcionirebda 1904 wlamde. TblisSi observatori-is normaluri funqcionirebisaTvis xelSemSleli pirobebis (maRali Zab-vis deni) gamo igi gadaitanes mcxe-Tis maxloblad sof. karsanSi, xolo zemo avWalis hidroeleqtrosadguris amuSavebis Semdeg observatoriam bina daido q. duSeTis mimdebare terito-riaze (1935 w.), sadac dRemde funq-cionirebs.

    duSeTis magnituri observatoria Sedis analogiuri dawesebulebebis msoflio qselSi saxelwodebiT – du-SeTi (Tbilisis) magnituri observa-toria. misi saerTaSoriso kodia TFS, xolo koordinatebi: φ = 42°05, λ = 44°42. amJamad observatoria imyofeba iv. javaxiSvilis saxelobis Tbilisis saxelmwifo universitetis m. nodias saxelobis geofizikis institutis Se-madgenlobaSi. misi ZiriTadi funqciaa dedamiwis magnituri velis calkeuli elementebis variaciebis uwyveti regi-stracia da absoluturi mniSvnelobe-bis perioduli gansazRvra.

    observatoriaSi miRebuli samec-niero informaciis didi mniSvneloba mdgomareobs mis unikalobaSi, dak-virvebuli informaciis did peri-odSi da mis erTaderTobaSi mTeli kavkasiis masStabiT. es informacia gamoiyeneba: dedamiwis magnituri ve-lis analizuri modelebis SeqmnaSi; dedamiwis SigniT da magnitosferoSi mimdinare fizikuri procesebis Sesas-wavlad; magnituri rukebis Sesadgenad sazRvao da sahaero navigaciisaTvis; magnituri rukebis Sesadgenad deda-miwis agebulebis SeswavlisaTvis da sasargeblo namarxebis kvleva–Zie-bisaTvis; amindis prognozisaTvis; mi-wisZvrebis winamorbedebis ZiebisaT-vis; dedamiwis magnituri velis bios-feroze gavlenis Sesaswavlad da sxva.

    duSeTis (Tbilisis) magnituri ob-servatoriis mravalwliani istoriis manZilze dagrovda 130 welze meti xangrZlivobis informacia dedamiwis

    magnituri velis mdgomareobis Sesa-xeb. es monacemebi magnitogramebis da cxrilebis saxiT inaxeba geofizikis institutSi. am monacemebiT Sedgeni-lia 3 cifruli baza, eleqtronuli versia: pirveli baza moicavs dedami-wis magnituri velis H, D da Z elemen-tebis saSualo dRiur mniSvnelobebs 1880-2003 wlis periodisaTvis. meore baza moicavs imave elementebis saSu-alosaaTian monacemebs 1971-2003 wlis periodisaTvis. mesame aris magnituri qariSxlebis baza. igi moicavs 1980-2003 wlebis periods. naxazze warmod-genilia saqarTvelos teritoriaze dedamiwis magnituri velis Z, F, H, D, I mdgenelebis variaciebi grafikuli saxiT 1880-2000 wlebis periodSi.

    observatoriam mravalwliani fun-qcionirebis periodSi monawileoba miiRo mraval saerTaSoriso da sakavSiro RonisZiebebSi. igi aqtiu-rad monawileobda pirvel da meore saerTaSoriso wlis (1882-83 da 1932-33 ww.) programis SesrulebaSi. gansa-kuTrebiT mniSvnelovani iyo obser-vatoriis monawileoba saerTaSoriso geofizikuri wlis (1957-58 ww.) da saerTaSoriso geofizikuri TanamS-romlobis (1958-59 ww.) programaSi.

    amJamad duSeTis observatoriis Senoba-laboratoriebi ganlagebulia 5 heqtar teritoriaze. observatori-is specifikidan gamomdinare, adreul wlebSi, teritoria daculi iyo 300 da 500 metriani damcavi zoniT, ro-melic ssrk-s daSlis Semdeg moiSala. 2014 wels observatoriis komple-qss mieniWa kulturuli memkvidreo-bis Zeglis statusi. amdenad mas ka-nonmdeblobiT gaaCnia kulturu-li memkvidreobis fizikuri dacvis aranakleb 50 metriani da vizualuri dacvis 150 metriani avtomaturad gan-sazRvruli areali, rac gamyarebulia kulturuli memkvidreobis Sesaxeb ka-noniT.

    dReisaTvis observatoriis apara-tura ganlagebulia e.w. birTvul da mcire savariacio pavilionebSi.

    2007 wlis 26 Tebervals, geofi-zikis institutis xelmZRvanelobis da geofizikur monacemTa msoflio centris (q. kioto, iaponia) erTob-livi SeTanxmebiT gaformda memo-randumi, romlis Tanaxmad iaponiis mxarem observatorias ufasod gad-mosca ZviradRirebuli, Tanamedrove, cifruli, ferozonduli savariacio magnitometri (FGE, modeli DMI), ro-melic uwyvet reJimSi afiqsirebs de-damiwis magnituri velis D, H, Z an X, Y, Z elementebs, magnitometris gadam-wodis orientaciis mixedviT.

    observatoriaSi funqcionirebs protonuli magnitometri ΜΜΠ–203, romliTac periodulad isazRvreba dedamiwis magnituri velis sruli mdgeneli F-is absoluturi mniSvne-lobebi. 2016 wels saxelmwifos da-finansebiT SeviZineT maRali sizustis cifruli magnituri Teodoliti, ro-melic gamoiyeneba D-moxrilobis gan-sazRvrisaTvis.

    duSeTis geofizikur observato-riaSi miRebuli samecniero infor-macia, dedamiwis magnituri velis Sesaxeb, uwyvet reJimSi, internetis saSualebiT, igzavneba geofizikur mo-nacemTa msoflio centrSi q. kiotoSi. amave dros informacia ganTavsebulia iv. javaxiSvilis saxelobis Tbilisis saxelmwifo universitetis geofizikis institutis gverdze.

    robert gogua,duSeTis geofizikuri

    observatoriis xelmZRvaneli,akademiuri doqtori

    duSeTis magnituri observatoria

    dedamiwis magnituri velisvariaciebi 1880-2000 wlebisperiodSi

    observatoriis absoluturi pavilioni

  • Tbilisisuniversiteti

    tsunewspaper @ tsu.ge

    5studenturi proeqtebi

    Tbilisis saxelmwi-fo universitetis ekonomikisa da biz-nesis fakultetis studen-tebi msoflios erT-erT mniSvnelovan gamowvevas _ mwvane ekonomikis ganviTa-rebas exmianebian. am Temaze, studentebis iniciativiT, ukve ori welia, samecnie-ro konferencia ewyoba. 2018 wlis miwuruls RonisZiebam saerTaSoriso xasiaTi mi-iRo da, qarTvel axalgazr-da mkvlevrebTan erTad, mas-Si monawileoba espanelma da Turqma mecnierebma Tu studentebmac miiRes. `mwvane ekonomikis da mdgradi gan-viTarebis regionuli kon-gresi~ gasuli wlis 21-22 dekembers gaimarTa.

    `mwvane ekonomikis da md-gradi ganviTarebis regio-nuli kongresis~ organiza-torebi makroekonomikis da ekonomikuri politikis yve-laze warmatebuli studen-tebi arian. amave proeqtis farglebSi samecniero kon-ferencia, erTi wlis win, bakurianSi gamarTes. aseTi saerTaSoriso RonisZiebe-

    bi mniSvnelovania, radgan profesorebi da axalgazr-da mkvlevrebi erToblivad muSaoben, TaobaTa mWidro urTierToba ki mecnierebis ganviTarebisTvis umniSv-nelovanesia~, _ ganacxada

    konferenciis samecniero

    komitetis wevrma, asocire-

    bulma profesorma nazira

    kakuliam.

    msoflios sxvadasxva

    qveynebis biznes-seqtoris

    warmomadgenlebi ukve aqtiu-

    rad erTvebian mwvane ekono-

    mikis ganviTarebis procesSi

    da cdiloben _ Seamciron

    garemos dabinZureba, kli-

    matis cvlileba da Tavidan

    aicilon bunebrivi resur-

    sebis gamovlenis saSiSroe-

    ba. Sesabamisad, mwvane eko-

    nomika mecnierebis aqtiuri

    Seswavlis sagani gaxda da

    damatebiT kvlevebsa da sa-

    mecniero seqtoris progre-

    sul xedvas saWiroebs. swo-red aqedan gamomdinare ga-dawyvites Tbilisis saxelm-wifo universitetis stu-dentebma aRniSnul Temaze samecniero RonisZiebis Ca-tareba. regionul kongress organizeba doqtorantebma cotne JRentma, nino biwaZem, vaxtang Cqareulma (makroe-konomikis kaTedra), erekle zarandiam (ekonomikuri po-litikis kaTedra) da magi-strantma niko xuciSvilma (ekonomikuri politikis ka-Tedra) gauwies.

    `es samecniero konfe-rencia mTlianad eZRvne-ba mwvane ekonomikas, rome-lic msoflios masStabiT aqtualuri sakiTxia da, Sesabamisad, vcdilobT _ Cvenc CaverToT kvleviT procesSi. RonisZiebaze es-paneli da Turqi profeso-rebi da studentebi moviw-vieT, ramac sakiTxis masSta-burad da siRrmiseulad ganxilvas Seuwyo xeli~, _ aRniSna ekonomikuri kaTe-dris doqtorantma erekle zarandiam.

    `dRes arsebulma gare-moebebma, maT Soris, ener-goresursebis deficitma msoflio mwvane ekonomikis

    ganviTarebaze daafiqra. mwvane ekonomika gaxda ara marto praqtikuli, aramed mecnierebis Seswavlis sa-ganic. msoflios sxvadasxva universitetebSi ukve iswav-leba es mimarTuleba. ami-tomac saWiroa ara marto praqtikuli zomebis miReba, aramed Teoriuli RonisZie-bebis gamarTvac~, _ gviTxra makroekonomikis mimarTu-lebis doqtorantma cotne JRentma.

    regionul kongresze mox-senebebi qarTvelma, Turqma da espanelma profesorebma da studentebma warmoadgi-nes. maTi naSromebi exeboda iseT Temebs, rogoricaa _ `cikluri ekonomikis gan-viTarebis analizi~, `mwvane Senobebis sertificirebis sistemebi~, `mdgradi arqi-teqtura~, ̀ dasaqmebis zrda~, `ekonomikuri da ekologi-uri gamowvevebi Tanamedro-ve msofliosa da saqarTve-loSi~ da a.S.

    `mwvane ekonomikis da md-gradi ganviTarebis regio-nuli kongresi~ Tsu-is stu-denturi proeqtebis dafin-ansebis sabWos mier gamocxa-debul konkursSi gamarjve-bis Sedegad dafinansda.

    mwvane ekonomikis da mdgradi ganviTarebis regionuli kongresi

    antikuri literaturis konkurs `pigmalionSi~ gamarjvebulebi gamov-lenilia. pirveli adgili Tsu-is humanitarul mecnie-rebaTa fakultetis qarTu-li filologiis IV kursis studentma lida kanTelaS-vilma daikava, romelsac kompiuteruli maRazia `al-taoqeis~ 800 lariani sasa-Cuqre vauCeri gadaeca. II ad-gilze humanitarul mecnie-rebaTa fakultetis qarTu-li filologiis III kursis studenti giorgi kaxiSvili gavida, romelmac saCuqrad aseve kompiuteruli maRazia `altaoqeis~ 400 lariani vauCeri miiRo. III adgilze gasuli Tsu-is iuridiuli fakultetis II kursis stu-denti Tea miqelaZe ki wigne-bis maRaziis 200 lariani vauCeriT dasaCuqrda. da-jildoebis ceremonia 2018 wlis 28 dekembers Tsu-is klasikuri filologiis, bizantinistikisa da neog-recistikis institutSi gai-marTa.

    `antikuri literaturis istoria Tbilisis saxelm-wifo universitetSi pirvel kursze gaviare. leqciebs qalbatoni rusudan cana-va gvikiTxavda. swored man Semayvara antikuri litera-tura. rodesac gavige, rom konkursi ̀ pigmalioni~ imar-Teboda, maSinve gadavwyvite monawileobis miReba. Sesa-niSnavi garemo iyo, vmarTav-diT saintereso diskusiebs, ganxilvebs. vfiqrob, rom sabolood yvela monawile gamarjvebulia~, _ gviTxra lida kanTelaSvilma.

    `sruliad SemTxveviT ga-vige proeqtis Sesaxeb da

    erTi wamiTac ar davfiqre-bulvar, rom proeqtSi mona-wileobisTvis davregist-rirebuliyavi. informacia megobrebsac ki gavuziare. razec danamdvilebiT SemiZ-lia vTqva rom miyvars, es literaturaa... Zveli berZ-nuli mwerloba ki litera-turis safuZvelia. amitom vTvli, rom rasac unda ake-Tebde da ra profesiisac ar unda iyo, literatura ab-soluturad unikaluria da adamianis cxovrebis yvela sferos exeba. mixaria, rom am proeqtis Tbili garemos nawili gavxdi. ar megona, Tu gamarjvebulTa Soris movx-vdebodi. konkursis bolo etapze mxolod imitom wa-vedi, rom aTenam STamagona _ damarcxebulis siamaye gamoiCine da `odiseaze~ da-wereo. rogorc Cans, Rmer-Tebi Cems mxares iyvnen~, _ aRniSna Tea miqelaZem.

    `antikuri literatura popularuli literatu-ris siaSi arasodes yofi-la. amis mizezi, erTi mxriv, misi sirTulea, meore mxriv ki _ amaRlebuloba. dRevan-del mkiTxvels sirTule afrTxobs, amaRlebulTan ziarebis mniSvnelobis gaaz-reba ki _ uWirs. swored amitom, maT sWirdebaT sti-muli, erTgvari biZgi, raTa Seabijon antikuri lite-

    raturis warmoudgenlad mravalferovan da esTeti-kur samyaroSi. `pigmalioni~ swored amgvari stimulisa da biZgis momcemi konkur-sia, ramac Tavisi daniSnu-leba namdvilad gaamarTla, rogorc monawileTa rao-denobis, aseve maTi enTu-ziazmisa da aRfrTovanebis gaTvaliswinebiT. CemTvis namdvilad didi bedniereba da pativia gamarjvebulTa gverdiT dgoma. imedi maqvs, `pigmalioni~ kidev mraval-jer Catardeba da mravali wlis manZilze Seayvarebs mkiTxvels antikur litera-turas~, _ gviTxra giorgi kaxiSvilma.

    konkursi `pigmalioni~ studentTa samecniero wris organizebiTa da Tbilisis saxelmwifo universitetis

    studenturi proeqtebis da-finansebis sabWos finansuri mxardaWeriT Catarda. kon-kursis mTavari mizani iyo antikuri kulturisa da literaturis populariza-cia, studentebisaTvis berZ-nul-romauli Targmanebis gacnoba da axalgazrdebSi wignierebis donis amaRleba.

    `studentebis aqtivoba sakmaod maRali iyo. sawyis etapze 100 monawile daregi-strirda, maT Soris iyvnen rogorc Tsu-is sxvadasx-va fakultetis, aseve ilias saxelmwifo universiteti-sa da Tavisufali univer-sitetis studentebic. Cvens mizans _ dagveinteresebi-na antikuri literaturiT axalgazrdebi _ mivaRwieT. sasixarulo faqtia, rom, humanitarul mecnierebaTa

    fakultetis studentebis garda, proeqtSi sxvadasx-va fakultetis studente-bic monawileobdnen da maT Soris erT-erTma _ iuri-diuli fakultetis stu-dentma konkursSi III adgili daikava. konkursis monawi-leTa nawils aqamde antikur literaturasTan Sexeba ar hqonia da aRsaniSnavia, rom swored Cveni proeqtis sa-SualebiT gaecno da Seiyva-ra msoflio literaturis es mniSvnelovani saganZu-ri umetesobam. minda didi madloba gadavuxado stu-denturi proeqtebis dafin-ansebis sabWos _ es Zalian kargi formatia saintereso da nayofieri proeqtebis gansaxorcieleblad. aseve, madlobas movaxseneb insti-tutis xelmZRvanels Tina doliZesa da klasikuri fi-lologiis kaTedris profe-sorebs~, _ ganacxada Tsu-is humanitarul mecnierebaTa fakultetis doqtorantma, proeqtis avtorma mariam ka-laZem.

    konkursi `pigmalioni~ 4 etapad Catarda da 8 kviris ganmavlobaSi grZeldeboda. finalur turSi 16 stu-denti monawileobda. yvela maTgans Tsu-is klasikuri filologiis, bizantinisti-kisa da neogrecistikis in-stitutis xelmZRvanelobis gadawyvetilebiT saCuqrad wignebi gadaeca. konkursis organizebaSi aqtiurad iyv-nen CarTulni klasikuri fi-lologiis kaTedris profe-sorebi, akademikosi rismag gordeziani, profesori nana tonia, profesori rusudan canava da profesori manana fxakaZe. proeqtis avtorebi analogiuri saxis Semecne-biTi xasiaTis proeqtebis ganxorcielebas mimdinare welsac gegmaven.

    antikuri literaturis konkursSi gamarjvebulebi gamovlindnennato obolaZe

    nato obolaZe

    nazira kakulia

  • Tbilisis universiteti

    tsunewspaper @ tsu.ge www.tsu.gewww.tsu.ge

    6

    `meti, vidre informacia~ _ ase hqvia sajaro le-qciebis krebuls, rom-lis prezentaciac 21 dekembers Tsu-is biblioTekis maro mayaS-vilis saxelobis samkiTxvelo darbazSi gaimarTa.

    krebuli, romelic gazeT `Tbilisis universitetis~ re-daqciis proeqtis farglebSi gamoica, moicavs erTi wlis gan-mavlobaSi Tbilisis saxelmwifo universitetis bazaze momza-debul gadacema `uni-versiaSi~ gasul sajaro leqciebs. `uni-versia~ regionuli televiziebis eTeriT gadaicema.

    wigni rogorc studentebis, aseve moswavleebisa da dain-teresebuli sazogadoebisTvis aris gankuTvnili. krebulis pirvel gamocemaSi warmodge-nilia Tsu-is profesorTa da sxvadasxva samecniero skolis warmomadgenelTa saubrebi: giorgi SarvaSiZis `ilia da wera-kiTxvis gamavrcelebeli sazogadoeba~, Tamar gagoSiZis `tvini da pirovneba~, roland TofCiSvilis `qarTvelTa xasi-aTi~, iago kaWkaWiSvilis `risT-vis sociologia?~, zaal kokaias `imunuri sistemis roli insul-tis dros~, TinaTin margalita-Zis `sWirdeba Tu ara qarTul enas gainglisureba~, inesa mera-biSvilis `galaktioni~, giorgi oTxmezuris `e.w. `samxreT os-eTis~ problema saqarTveloSi~ da elguja xinTibiZis `vefx-istyaosani~ Seqspiris epoqis in-glisur dramaturgiaSi~.

    wignis gamocemis idea gazeT `Tbilisis universitetis~ re-daqtors nino kakulias ekuT-vnis. krebulis Semdgeneli da redaqtoria Tsu-is asocire-buli profesori, gazeTis mTa-vari specialisti maia toraZe. krebulis gamocema uzrunvelyves saredaqcio jgufis wevrebma nino kakuliam, manana jurxaZem, Tea sulaZem da zaza gulaS-vilma, xolo krebulis ydis dizaini Jurnalistikisa da masobrivi komunikaciis IV kur-sis students liana marqarians ekuTvnis.

    `universitetis profesorTa sa-jaro leqciebis video-gadaReba, maTi gavrceleba regionuli tele-viziebis eTeriT da am leqciebis krebulis gamocema _ sakmaod war-matebuli aRmoCnda. Cven gvaqvs amis konkretuli dadastureba _ kompa-nia `tri media intelijensis~ mier ganxorcielebuli kvlevis Sedegad dadginda, rom marto 5 regionu-li telekompaniis _ `tv 25~-is, `tv rionis~, `tv odiSis~, `tv gurias~ da `tv dia~-s eTeriT Cvens gad-acemebs da am sajaro leqciebs uy-urebs regionebSi mcxovrebi 353 746 adamiani. dameTanxmebiT, qarTuli sinamdvilisa da politikuri vakxa-naliis fonze es sakmaod seriozu-li maCvenebelia~, _ ganacxada Sesa-val sityvaSi krebulis redaqtorma maia toraZem. misi TqmiT, krebulze muSaobis process Tavisi specifika hqonda _ leqciebis satelevizio versiis wignis enaze gadatana, sa-mecniero sizusteebisa da sasaubro stilis dacva, rac arc ise martivi aRmoCnda. `Cven guldagul vimuSa-veT profesorebTan. vecadeT, maq-simalurad popularuli eniT dag-vewera teqsti. sabolood ki Zalian saintereso krebuli miviReT. amJa-mad sxva leqtorebis sajaro leq-ciebi iwereba. leqciebis gamocemas krebulis meore nomrad vapirebT

    da dizainis Secvlazec vfiqrobT~, _ aRniSna man.

    krebulis wardgenas eswrebodnen sajaro leqciebis avtorebi, romel-Ta gamosvlebSic igrZnoboda, rom sajaro leqciebis sazogadoebisT-vis am formiT miwodeba saintereso da saSuri saqmea. maTi azriT, mec-nierebiT dainteresebul adamianebs unda SeeZloT gasageb enaze miiRon informacia im kvlevebis Sesaxeb, romelzec Tbilisis saxelmwifo universitetis mecnierebi muSaoben.

    Tbilisis saxelmwifo universi-tetis egidiT krebuli saqarTvelos sxvadasxva skolasa da biblioTekas gadaecema. aRniSnuli TanamSrom-lobisTvis saredaqcio jgufs mad-loba gadauxada skola `jejilis~ damfuZnebelma manana parkaZem: `Cveni skolis bavSvebi da maswavleble-bic didi siamovnebiT gaecnobian krebuls. vicodiT, rom es popu-laruli leqciebi satelevizio sa-xiT arsebobda, magram roca aseTi mravalferovani masala erT gamo-cemaSia dabeWdili, rasakvirvelia, yvelasTvis metad sainteresoa. au-cilebelicaa, rom sauniversiteto literatura yvela saganmanaTleblo keris biblioTekaSi arsebobdes~, _ ambobs manana parkaZe.

    prezentaciaze sajaro leqciebis formatsa da mniSvnelobaze isaubra politologma xaTuna lagaziZem. misi TqmiT, kulturuli elita ra-ionebSi, centrebsa da soflebSi erTgvar SimSils ganicdis, amitom aucilebelia, rom maT sxvadasxva sa-xiT saintereso masala mivawodoT da is unikaluri codna, rac uni-versitetSia, yvelasTvis xelmisawv-domi gavxadoT.

    `am gamocemas CemTvis sruliad konkretuli funqcia aqvs _ es aris araCveulebrivi saswavlo masala studentebisTvis. magaliTad, so-ciologiis pirveli kursis stu-dentebs SeuZliaT waikiTxon Cemi statia `risTvis sociologia~ da gaigon, ra aris sociologiis ad-gili rogorc akademiur sivrceSi, aseve, yoveldRiur sociologiur cxovrebaSi. es krebuli studenteb-ma SeiZleba CarTon ganaTlebis mi-Rebis procesSi da pedagogebma _ silabusebSi, rogorc kurikulumis Semadgeneli nawili. sajaro leq-ciis furcelze gadatana damRle-li da rutinuli samuSaoa da didi madloba im adamianebs, romlebmac am saqmeSi monawileoba miiRes. Cven am tipis bevri kargi wigni da sa-xelmZRvanelo gvaxsovs. sakmari-sia davasaxeloT zigmund froidi, rodesac misi leqciebis Canawerebi iqca samecniero memkvidreobis did mniSvnelovan nawilad. amiT imis Tqma minda, rom sajaro leqciebis gamocema kargi praqtikaa da unda gavagrZeloT~, _ aRniSna Tavis ga-mosvlaSi Tsu-is profesorma iago kaWkaWiSvilma.

    samecniero kvlevebis da siax-leebis farTo sazogadoebisTvis

    gacnobis mniSvnelobaze isaubra profesorma TinaTin margalitaZem, romelmac aRniSna, rom es universi-tetis saganmanaTleblo misiaa da ms-gavsi beWduri produqtis gamocemac am misias emsaxureba. `pirvel rigSi minda vTqva, rom CemTvis didi pa-tivia pativcemul kolegebTan erT-ad Cemi leqciac iyos warmodgeni-li am krebulSi. ramdenime moments minda gavusva xazi da aRvniSno am krebulis mniSvneloba. upirvele-sad Zalian didi madloba nino ka-kulias, mTel saredaqcio gunds da qalbaton maia toraZes, vinaidan igi aris am krebulis redaqtori. man didi muSaoba gaswia imisTvis, rom es leqciebi jer furcelze ga-daetanaT da Semdeg yvela avtorTan emuSava teqstis dasaxvewad, vinaidan zepiri leqcia sxva aris da daweri-li sxvagvar koreqtivebs moiTxovs. minda gavusva xazi, rom es krebu-li, garda imisa, rac batonma iagom brZana, aris universitetis farTo saganmanaTleblo misiis gamoxatu-leba. darwmunebuli var, rom ne-bismieri leqcia, romelic aq aris warmodgenili, did interess gamoi-wvevda studentebsa da skolis mos-wavleebSi. mixaria, rom mecnierebis mier samecniero-popularuli eniT wakiTxuli maTive kvlevis amsaxveli sajaro leqciebi didi popularo-biT sargeblobs farTo sazogadoe-baSi~, _ ganacxada TinaTin marga-litaZem.

    sajaro leqciebis krebulis sa-redaqcio jgufs madloba gadau-xada profesorma Tamar gagoSiZem da aRniSna, rom es gamocema ormx-rivad sasargebloa universitetisa da sazogadoebisTvis da is mxolod studentebisTvis ki ara, profeso-rebisTvis bevr saintereso infor-macias Seicavs: `rac universitetis kedlebSi xdeba, Zalian cota adami-anma icis. marTlac, gvaklia Riaoba da sazogadoebasTan urTierToba. aseTi aqtivobebi, Tqveni gamoceme-bi da gadacemebi saWiroa. qalbato-ni nino kakulia yovel meore dRes mirekavda, qalbatoni maia toraZe teqsts migzavnida da erTad vamuSa-vebdiT _ anu imis Tqma minda, rom es adamianebi Zalian Tavdadebulad irjebodnen da, marTali giTxraT, es aRfrTovanebas iwvevda CemSi. vfi-qrob, ase unda gaagrZeloT Cvenze, profesorebze `Zaladoba~, vinaidan es leqciebi marTla sWirdeba sazo-gadoebas. krebuli mxolod studen-tebisa da skolis moswavleebisTvis ar aris gankuTvnili _ magaliTad, me didi siamovnebiT movusmine Cveni profesorebis leqciebs iseT sfe-roSi, romlebSic sruliad aranai-ri warmodgena ar mqonda da bevri raRac gavige. amitom, rodesac Cven vsaubrobT universitetis saganma-naTleblo misiaze da komerciali-zaciaze, amgvari produqti ori-ve aspeqtSi SeiZleba gamoviyenoT. imedi maqvs, rom aseTi proeqtebi gagrZeldeba da ufro meti Cveni

    profesori da mecnieri miiRebs monawileobas. sazogadoebas unda hqondes warmodgena, Tu ras da ro-gor akeTeben universitetis pro-fesorebi. mecniereba TavisTavad abstraqtuli codna ar aris, mec-niereba aris codna, romelsac Cven viyenebT praqtikaSi da amiT Cvens garSemo sazogadoebas ukeTes vx-diT~, _ aRniSna Tamar gagoSiZem.

    prezentacias eswreboda saqarT-velos saxelmwifo enis departamen-tis xelmZRvaneli giorgi alibe-gaSvili, romelmac maRali Sefaseba misca krebuls: `es Zalian mniSvne-lovani proeqtia. ramdenime dRis win davbrundiT mivlinebidan qal-baton Tina margalitaZesTan erT-ad _ Sexvedra gvqonda holandiis qarTvel diasporasTan da, axla, am krebuls rom vaTvalierebdi, aseTi azri gamiCnda _ gansakuTrebiT na-truloben isini sulier sazrdos, codnas, siaxles da zustad aseTi krebulebi gaufarToeben maT Tval-sawiers. vfiqrob, Zalian saSuri iq-neboda, rom, Tundac, eleqtronuli versia yvela diasporasTan gadaig-zavnos, vinaidan yuradReba Cvengan _ saxelmwifosgan, mecnierebisgan, mkvlevarebisgan, maswavleblebisgan maT marTlac sWirdebaT~, _ Tqva giorgi alibegaSvilma.

    prezentaciaze sityviT gamovid-nen aseve akademikosi inesa merabiS-vili, profesori giorgi oTxmezu-ri da saqarTvelos parlamentis, ganaTlebis, mecnierebisa da kultu-ris komitetis mTavari specialisti qeTevan tomaraZe. maTi azriT, amgva-ri proeqtebi universitets exmare-ba samecniero saqmianobis popula-rizaciaSi da is aucileblad unda gagrZeldes.

    prezentacia Seajama proeqtis ideis avtorma da gazeT `Tbilisis universitetis~ redaqtorma nino ka-kuliam, romelmac madloba gadauxa-da Sekrebil sazogadoebas da aR-niSna, rom redaqcia mudmivad grZn-obs akademiuri personalis mxarda-Weras, rac met stimuls iZleva _ sazogadoebas miawodon informacia universitetSi mimdinare samecnie-ro kvlevebis Sesaxeb: `Cven vibrZ-viT, rom popularizacia gavuwioT yvela im mecniersa da profesors, romelTa saqmianobac universitetis reitingis gazrdis safuZvels iZle-va. es pirveli nomeria Cveni saja-ro leqciebis krebulisa. am etapze mimdinareobs sxva dargis profeso-rebis Cawera da maTi sajaro leq-ciebis krebulic gamoicema~, _ ga-nacxada nino kakuliam.

    sajaro leqciebis krebulis _ `meti, vidre informacia~ _ SeZena dainteresebul pirebs Tbilisis sa-xelmwifo universitetis wignis ma-RaziaSi SeeZlebaT.

    Tamar CxikvaZe,Tsu-is humanitarul

    mecnierebaTa fakultetisIV kursis studenti

    meti, vidre informaciasajaro leqciebis krebuli gamoica

    xaTuna lagaziZe iago kaWkaWiSvili

  • Tbilisisuniversiteti

    tsunewspaper @ tsu.ge

    7

    msoflios qarTvelologiuri sazogadoebisTvis cnobilia, rom 2018 wlis dasawyisSi amsterdamSi gamoica Tbilisis saxelmwifo universitetis humani-tarul mecnierebaTa fakultetis profesoris, qarTvelologiuri skolis centris xelmZRvanelis, akademikos elguja xinTibiZis monografia _ `Sua saukuneebis qarTuli poema `vefxistyaosani~ da Seqspiris bolodroindeli piesebi~.monografia exeba rusTavelis `vefxistyaosnis~ literaturul wyarod gamoyenebas Seqspirisa da misi Tanamedrove dramaturgebis _ bomontisa da fletCeris mier me-17 saukunis dasawyisis inglisSi.27 noembers monografiis prezen-tacia londonSi gaimarTa.

    ukve aTi welia, rac akademikos elguja xinTibiZis mignebam, rome-lic Seqspirisa da misi Tanamedrove dramaturgebis mier `vefxistyaosnis~ literaturul wyarod gamoyenebas Se-exeba, msoflios samecniero sazoga-doebis yuradReba miipyro. am Temaze mravaljer iqna moxsenebuli rogorc saqarTvelos, aseve evropisa da ame-rikis sxvadasxva samecniero forumze. 2011 wels qarTveli mecnieris ingli-surenovani monografia `rusTavelis `vefxistyaosani~ da evropuli lite-ratura~ londonis prestiJulma ga-momcemlobam dastamba.

    am periodSi mkvlevari asabuTebda, rom qarTuli da msoflio litera-turis Sedevri _ `vefxistyaosani~ _ utyuarad SeiZleboda miCneuliyo me-17 saukunis ingliseli dramaturgebis _ bomontisa da fletCeris piesebis (`mefe da ara mefe~, `filasteri~) li-teraturul wyarod. momdevno wlebSi ki kvlevam gamokveTa, rom ̀ vefxistyao-sani~ aseve SeiZleboda miCneuliyo Se-qspiris piesa `cimbelinis~ (1608-1610 ww.) literaturul pirvelwyarod.

    swored am dasabuTebiT Sevsebu-li da gadamuSavebuli monografia _ `Sua saukuneebis qarTuli poema `vefxistyaosani~ da Seqspiris bolo-droindeli piesebi~ (`Medieval Georgi-

    an Romance The Man in a Panther-Skin and Shakespeare’s Late Play~, 2018 w.) gamoica mimdinare wels amsterdamSi. wignis wardgena jer Tbilisis saxelmwifo universitetSi gaimarTa, xolo 27 no-embers _ londonSi, sadac britaneT-saqarTvelos megobrobis sazogadoe-bam rusTavelis dRe aRniSna.

    `wignis prezentacia Zalian sainte-reso sazogadoebaSi Sedga da bevri xalxi eswreboda. aq iyvnen britaneT-saqarTvelos megobrobisa da lon-donis samefo-saazio sazogadoebebis wevrebi, saqarTveloTi dainteresebu-li adamianebi, qarTvelologebi. isic unda vTqvaT, rom sanam Cemi mono-grafiis prezentacia daiwyeboda, ki-dev erTi saintereso gamocema gaacnes damswreebs _ es iyo inglisSi emig-rirebuli Tavad ServaSiZis qaliSvi-lis mier gamocemuli mamis Canawerebi, romelic ruseTis revoluciasa da sa-qarTvelos imdroindel mZime mdgoma-reobas exeboda~, _ gviTxra batonma elgujam.

    prezentaciaze monografia wa-radgina cnobilma ingliselma mwe-ralma da mecnierma antoni anderson-ma, romelic britaneT-saqarTvelos sazogadoebis bordis wevri da erT-erTi direqtoria. unda iTqvas, rom antoni andersoni akademikos elguja xinTibiZis Semoqmedebas didi xania icnobs da detaluradaa Caxeduli am

    konkretul kvlevaSi. `man isaubra ara mxolod wignis Taobaze, aramed im gzebzec, Tu rogor unda misuliyo es ambavi saqarTvelodan inglisamde. andersonma Cemi Tvalsazrisic gai-ziara da, Tavis mxriv, Zalian sain-tereso monacemebic daamata `vefxi-styaosnis~ fabulis londonamde da Seqspiramde miRwevis Taobaze, radgan Tavad gaxlavT specialisti ingli-seli mogzaurebisa aRmosavleTSi, maT Soris, sparseTsa da kavkasiaSi. Semdeg visaubre Cemi kvlevisa da am monografiis Taobaze. moxseneba, ZiriTadad, Cem mier wamoyenebuli Teoriis dasabuTebaze iyo agebuli. rogorc cnobilia, Seqspiri iyenebs bevr literaturul wyaros _ imas, rac maSin ucxod da modurad miiC-neoda. Cemi mosazrebiT, swored am ucxo da modur wyaroebs Soris aR-moCnda `vefxistyaosani~, romelic Za-lian farTod da sainteresod aris gamoyenebuli nawarmoebSi `cimbeli-ni~ da sxvaganac Cans misi anarekli. Seqspiris es nawarmoebi me-17 saukune-Si xSirad idgmeboda scenaze, magram Cveni mecnierebisTvis igi popularu-li da xelmisawvdomi ar iyo, radgan ar Targmnila arc qarTulad da arc rusulad. es gaxlavT imis mizezi, rom is ar moqceula qarTvel mkvle-varTa TvalTaxedvis areSi~, _ ambobs akademikosi elguja xinTibiZe.

    prezentaciaze iTqva, Tu ra mimar-

    TulebebiT an rogor sabuTdeba, rom

    `vefxistyaosnis~ fabula sam ingli-

    sur piesaSia gamoyenebuli. gamoikveTa

    calkeuli pasaJebi, saxelebi, sadac

    Cans msgavseba qarTuli poemis da in-

    glisuri piesebis moqmed pirebs So-

    ris, aseve dasabuTda, rom Seqspiris

    `cimbelinis~ da bomontisa da flet-

    Ceris ori piesis literaturuli wy-

    aro sakuTriv `vefxistyaosania~.

    `prezentacia Zalian sainteresod

    warimarTa. Cemi azriT, es mniSvne-

    lovani movlena gaxldaT, radgan in-

    glisuri sazogadoebis daintereseba

    mowmobs, rom saqarTvelos kultura,

    literatura da azrovneba cnobili

    yofila evropisTvis jer kidev Zvel

    dros. `vefxistyaosani~ Tavdapirve-

    lad saukuneebis winaT misula lon-

    donSi. ufro metic, msoflio lite-

    raturis Sedevrs _ `vefxistyaosans~

    _ ara mxolod icnobs, aramed lite-

    raturul wyarod iyenebs renesansis

    epoqis mwvervali _ Seqspiri~, _ aR-

    niSna elguja xinTibiZem.

    qarTveli mecnieris kvleva Tanda-

    Tan met popularobas iZens. amjerad

    akademikosi elguja xinTibiZe miwveu-

    lia saerTaSoriso Seqspirologiur

    kongresze, romelic or weliwadSi

    erTxel imarTeba.

    elguja xinTibiZis monografiis wardgena londonSimaia toraZe

    `axali qarTuli literatu-ra da evropuli mwerloba~, _ am saxelwodebiT gamoi-ca Tsu-is asocirebuli profesoris eka vardoSvilis monografia, sadac naCvenebia, Tu rogor vlindeba evro-puli literaturul-saazrovno tra-diciebi da saxismetyvelebis formebi axal qarTul literaturaSi. wignSi aseve saubaria _ rogor aisaxa XIX saukunis meore naxevarsa da XX sauku-nis dasawyisSi kulturuli integra-ciis sakiTxi qarTul literaturasa da mecnierebaSi. qarTveli klasikose-bis Semoqmedebis kvlevis safuZvelze avtori cdilobs pasuxi gasces kiTx-vas: Tu ratom aris qarTuli kultu-ra evropuli kulturis ganuyofeli nawili. eka vardoSvilis TqmiT, naS-romis mizani qarTul-evropuli li-teraturuli urTierTobebis axali Strixebis gamovlenaa.

    wigni ori nawilisagan Sedgeba. pirveli nawili XIX saukunis qarTve-li klasikosebisa da evropuli mwer-lobis mimoxilvas eTmoba. `qarTuli literaturis mecnieruli Seswavla evropaSi XIX saukunidan iwyeba, ro-desac 1821 wels, parizSi, daarsda aRmosavleTis Semswavleli `aziuri sazogadoeba~ (`SocieteAsiatique~). ganxi-lulia a. grifiusis tragedia _ `qe-Tevan qarTveli anu gautexeli simt-kice~, romelic germaniaSi 1657 wels gamoica. a. grifiusma Tavis tragedia-

    Si Seqmna srulyofili saxe qveynisa

    da sarwmunoebisaTvis Tavdadebuli

    qarTveli dedoflis. saqarTvelos

    Tema damaxasiaTebelia evropuli li-

    teraturisaTvis. am mxriv gamonakliss

    arc qeTevan dedoflis paradigmuli

    saxismetyveleba warmoadgens~, _ am-

    bobs eka vardoSvili.

    meore Tavi _ `XIX saukunis qar-Tuli mwerloba da dasavleT evropis

    literatura~, _ ZiriTadad, nikoloz

    baraTaSvilis Semoqmedebis ganxilvas

    da misi Semoqmedebis gansxvavebuli

    aspeqtebis Ziebas eZRvneba. saubaria

    aseve nikoloz baraTaSvilis leqsze

    `napoleoni~ da misi mimarTebis sa-

    kiTxebze `napoleonis ciklis~ bairo-

    niseul leqsebTan.

    wignSi avtori saubrobs qarTul-

    polonur literaturul urTierTo-

    bebze. naSromSi naCvenebia, Tu rogor aisaxa goeTes mimdinare tendenciebi XIX saukunis qarTvel klasikosTa li-teraturul naazrevSi. am kuTxiT gan-xilulia ilia WavWavaZis, akaki wereT-lis, vaJa-fSavelas literaturuli memkvidreoba.

    `1827 wels ekermanTan saubrisas goeTem pirvelma aRiara msoflio li-teraturis arseboba. amiT man xazi gausva, rom literatura ar SeiZle-ba iyos karCaketili, rac TavisTavad iTvaliswinebs saerTo tendenciebis arsebobas sxvadasxva literatura-Si. fausturi paradigma vlindeba qarTvel klasikosTa SemoqmedebaSi. aRniSnulia isic, rom goeTes `Cemi cxovreba, poezia da sinamdvile~ iyo ak. wereTlis STagonebis wyaro, ro-desac `Cem Tavgadasavals~ werda~, _ acxadebs avtori.

    sainteresoa wignis mesame Tavi _ `amerika XIX s. qarTvel klasikosTa SemoqmedebaSi~. `qarTveli mkiTxve-lisaTvis, albaT, sainteresoa XIX s. qarTveli klasikosebis mier danaxuli amerika. aRsaniSnavia, rom Targmnil Tu originalur nawarmoebebSi isi-ni cdiloben qarTul sazogadoebas gaacnon amerika da amerikeli xalxi. TavianT publicistur werilebSi, Zi-riTadad, saubroben amerikis SeerTe-buli Statebis demokratiul Rire-bulebebze. magaliTad, grigol or-belianis `mgzavroba Cemi Tbilisidam peterburgamdis~ pirveli nawarmo-ebia, sadac avtori amerikis Sesaxeb gvesaubreba. qarTuli literaturaT-mcodneobisTvis siaxles warmoadgens

    is faqti, rom 1878 wels ilia Wav-WavaZis mier Sesrulebuli mxatvru-li Targmanis (`ubinao kaci niuiork-Si~) gavleniT daiwera misi moTxroba `sarCobelazed~. Cems naSromSi, aseve, vsaubrob vaJa-fSavelas Semoqmedebaze. misi proza SeiZleba SevadaroT ame-rikeli mwerlebis trumen kepotisa da sesar leantes prozaul Txzulebebs~, _ ambobs eka vardoSvili.

    wignis meore nawili warmoadgens Targmans 2016 wels germaniaSi gamoce-muli wignisa _ lev tolstois tra-qtati `ra aris xelovneba?~. aRsaniSna-via, rom wignis prezentacia 2017 wels Sedga qarTul-germanul urTierToba-Ta formatSi. avtori vrclad gani-xilavs _ Tu rogor aris danaxuli globalizaciisa da kulturuli inte-graciis sakiTxi lev tolstois Teo-riuli saxis traqtatSi da saubrobs _ Tu rogor aisaxa kulturuli inte-graciis sakiTxi XIX saukunis qarTul mwerlobasa da mecnierebaSi ilia Wav-WavaZis literaturuli da kita abaSi-Zis mecnieruli naazrevis safuZvelze.

    monografiis mizania, aCvenos mkiTxvels, rom qarTuli kultura, Tavisi arsiT, aris evropuli kul-turis ganuyofeli nawili, rom XIX saukunis qarTveli klasikosebi Car-Tulni arian msoflio literaturul procesebSi da Tavisi wvlili SeaqvT mis ganviTarebaSi.

    aRsaniSnavia isic, rom eka vardoS-vilis monografia `axali qarTuli literatura da evropuli mwerloba~ warmodgenili iyo 2018 wels frank-furtis wignis bazrobaze.

    axali qarTuli literatura da evropuli mwerlobaSurTxia beroSvili

  • Tbilisis universiteti

    tsunewspaper @ tsu.ge www.tsu.gewww.tsu.ge

    8

    Tbilisis saxelmwifo uni-versitetSi 93-e auditoria aRadgines. 93-e auditoria universitetis warsuli literatu-

    ruli cxovrebis mdidar gamocdi-

    lebas inaxavs. warsulis istoria

    aseTia: universitetSi 1947 wlis

    Semodgomaze Seiqmna studentTa li-

    teraturuli wre. 1950 wels ukve

    gamovida almanaxi _ `pirveli sxi-

    vi~. swored aq aidges fexi Semd-

    gomSi cnobilma qarTvelma poetebma

    da mwerlebma. imJamindeli reqto-

    ris niko kecxovelis 1951 wlis 24

    dekembris brZanebiT am wres ewo-

    da `Tbilisis saxelmwifo univer-

    sitetis axalgazrda mweralTa wre~.

    rezo inaniSvili, Tamaz WilaZe, ana

    kalandaZe, muxran maWavariani, oTar

    jilaZe, jansuR Carkviani, moris

    focxiSvili, SoTa niSnianiZe da

    sxva uamravi cnobili dramaturgi

    Tu mTargmneli swored 93-e audi-

    toriaSi ikribeboda da marTavda

    literaturul saRamoebsa Tu dis-

    kusiebs. erT-erTi maTgani poeti

    daTo maRraZea. universitetelebma

    istoriuli literaturuli wris

    aRdgena swored daTo maRraZis kre-

    bulis `usadauro~-s prezentaciiT

    aRniSnes.

    72 wlis Semdeg 93-e auditoria

    studenturi TviTmmarTvelobisa da

    Tbilisis saxelmwifo universite-

    tis reqtoris iniciativiT aRdga.

    giorgi SarvaSiZis gancxadebiT, 93-e

    auditoriaSi ibadeboda axali sity-

    va poeziasa da prozaSi da, amasTa-nave, es iyo adgili, sadac sabWoTa marwuxebis pirobebSi Tavisufali azris gamoxatva SeiZleboda.

    krebulSi `usadauro~ daTo maRraZis mTeli Semoqmedeba gaer-Tianda. daTo maRraZis krebulis prezentacias 93-e auditoriele-bis Zveli Taobis warmomadgenle-bic eswrebodnen. aRdga gawyvetili kavSiri da dakarguli tradicia. 93-elebis SefasebiT, daTo maRraZe aris poeti, romelmac saqarTvelo msoflios yvela qveyanaSi unda wa-radginos.

    universitetma almanax `pirveli sxivis~ gamocemis aRdgenis gadawy-vetilebac miiRo. `pirveli sxivi~ pirvelad 1950 wels akademikos niko kecxovelis iniciativiT gamoica. almanaxSi 93-e auditorielebis Se-moqmedeba ibeWdeboda. 2004 wlamde sul 30 nomeri daistamba.

    ivane javaxiSvilis saxelobis Tbilisis saxelmwifo uni-versitetis kursdamTavre-bulebis, miunxenis da niu-iorkis universitetebis profesoris gia dvalis, erovnuli muzeumis ge-neraluri direqtoris, Tsu-is profesoris daviT lorTqifa-niZis da lundis universitetis profesoris zaal kokaias er-Toblivi sajaro leqcia gaimar-Ta Temaze _ `migracia: samyaro, adamiani da tvini~. qarTuli uni-versitetis sazogadoebis mier organizebuli wlis Semajamebeli RonisZieba _ sajaro leqcia uni-versitetis daarsebis 100 wlis iubiles farglebSi gaimarTa.

    `saintereso leqcia Caatares Cvenma kursdamTavrebulebma, uni-versitetis sazogadoebis wevreb-ma. es iyo maTi saCuqari, romelic mieZRvna Cvens saiubileo TariRs _ universitetis 100-wlisTavs. am RonisZiebiT davasruleT saiubi-leo weliwadi. imedia, rom Cveni Zalian bevri kursdamTavrebuli aseve mxarSi amogvidgeba da aqti-

    ur monawileobas miiRebs sauni-versiteto cxovrebaSi~, _ gana-cxada giorgi SarvaSiZem.

    universitetis yvela kursdam-TavrebulisTvis mniSvnelovani RonisZieba uwoda Catarebul sa-jaro leqciebs gia dvalma. ero-vnuli muzeumis generaluri di-reqtoris, Tsu-is profesoris daviT lorTqifaniZis TqmiT ki _ qarTveli mecnierebis amocanaa yvelas aCvenos, rom saqarTvelo Tavisi warsuliT aris msoflio mecnierebis yuradRebis centrSi. `CemTvis, iseve rogorc nebismie-ri qarTvelisTvis, universiteti aris is dawesebuleba, romelic aris lideri mTlianad saqarTve-los inteleqtualuri ganviTare-bis. Zalian didi pativia, rom 100 wlis iubiles bolo dRes Cveni leqcia iyo. Cven vcadeT warmog-vedgina sxvadasxva mecnierebis sa-SualebiT erTi procesi~, _ aR-niSna daviT lorTqifaniZem.

    `moxaruli var, rom univer-sitetis sxvadasxva fakultetis kursdamTavrebulebs mogveca sa-

    Sualeba farTo auditoriisTvis warmogvedgina kvlevebi da gveCve-nebina, rom dRevandeli mecniereba da Semecnebis procesi aris mul-tidisciplinaruli da erTi da igive sakiTxi SesaZlebelia ganxi-lul iqnas sxvadasxva kuTxiT. es RonisZieba nawilia universitetis sazogadoebis aqtivobis, rac gu-lisxmobs farTo sazogadoebasTan urTierTobasa da universitetis yoveldRiur cxovrebaSi univer-

    sitetis kursdamTavrebulebis

    CarTvas~, _ ganacxada zaal ko-

    kaiam.

    qarTuli universitetis sa-

    zogadoeba Tsu-Si 2017 wlis 15

    dekembers aRdga da miznad isa-

    xavs universitetis ganviTareba-

    ze zrunvas, aerTianebs Tbili-

    sis saxelmwifo universitetis

    kursdamTavrebulebsa da mis mxar-

    damWerebs.

    s a u n i v e r s i t e t oq r o n i k a

    ivane javaxiSvilis saxelobis Tbilisis saxelmwifo uni-versitetSi 100 wlis iubile-sTan dakavSirebuli safosto mar-kis prezentacia gaimarTa, romelsac Tsu-is reqtori giorgi SarvaSiZe, `saqarTvelos fostis~ generaluri direqtori levan CikvaiZe, profe-sorebi, studentebi, mowveuli stu-dentebi eswrebodnen.

    `saqarTvelos fostam~ saiubileo marka gvaCuqa. Zalian lamazi markaa, romelic universitetis iubiles eZRvneba. safosto marka mimoqceva-Si dekemberSi gamova 50 aTasi erT-eulis tiraJiT~, _ aRniSna Tsu-is reqtorma giorgi SarvaSiZem.

    RonisZiebaze universitetis war-Cinebulma studentebma Tamar laSx-ma da giorgi Torduam, reqtorma giorgi SarvaSiZem, `saqarTvelos fostis~ generalurma direqtor-ma levan CikvaiZem, universitetis kursdamTavrebulebma, cnobilma mecnierebma zaal kokaiam da daviT

    lorTqifaniZem saiubileo markebze sazeimod dasves beWedi.

    moxaruli var, rom mogveca Se-saZlebloba saqarTvelos fostis saxeliT aseTi mniSvnelovani Tar-iRis aRniSvnaSi migveRo monawi-leoba. Cven gamoveciT saiubi-leo marka, romelzec gamosaxulia universitetis Senoba. marka Zalian sainteresoa, sami laris nominalis RirebulebiT. am markis saSuale-biT danarCen msoflios gavacnobT am RirsSesaniSnaobas~, _ ganacxada `saqarTvelos fostis~ generalurma direqtorma levan CikvaiZem.

    saiubileo safosto markis di-zaineria nita gongaZe. markaze ga-mosaxulia dimitri ermakovis mier me-20 saukunis dasawyisSi gadaRebu-li Tbilisis saxelmwifo universi-tetis Senoba da gerbi (avtori di-mitri SevardnaZe).

    RonisZieba gaimarTa universi-tetis daarsebis 100 wlis iubiles farglebSi, romlis organizatori

    iyo qarTuli universitetis sazo-gadoeba. universitetis sazogadoe-ba Tsu-Si 2017 wlis 15 dekembers aRdga, romelic miznad isaxavs uni-

    versitetis ganviTarebaze zrunvas, aerTianebs Tbilisis saxelmwifo universitetis kursdamTavrebuleb-sa da mis mxardamWerebs.

    Semajamebeli saiubileoRonisZieba Tsu-Si

    saiubileo safosto markis prezentacia Tsu-Si

    istoriuli literaturuli wris aRdgena daTo maRraZis krebulis

    prezentaciiT aRiniSna

    zaal kokaia, gia dvali da daviT lorTqifaniZe

  • Tbilisisuniversiteti

    tsunewspaper @ tsu.ge

    9

    cnobili garemosdamcvelis, mecnieris, Tsu-is profes-oris SoTa adamias 90 wlis iubiles miuZRvnes dasufTavebis aq-

    cia ivane javaxiSvilis saxelobis

    Tbilisis saxelmwifo universitetis

    studentebma, profesorebma, admini-

    straciis warmomadgenlebma. mdinare

    veres xeobasa da varazisxevSi uni-

    versitetis mimdebare teritorie-

    bis dasufTavebis iniciativiT Tsu

    studentma mimarTa reqtors giorgi

    SarvaSiZes `feisbuq-laivis~ dros.

    `msgavsi aqciebi unda moewyos

    ara marto pirveli korpusis garSe-

    mo, aramed, universitetis sxva kor-

    pusebTanac. es iniciativa mxardasa-

    Weria. dRes aris cnobili mecnie-

    ris, geologis, bunebis qomagis, Cve-

    ni Rvawlmosili profesoris SoTa

    adamias dabadebis dRe da es aqcia

    aris studenturi saCuqari misTvis~,

    _ aRniSna Tsu-is reqtorma giorgi

    SarvaSiZem.

    `universitetis mimdebare teri-toriis dasufTavebis Semdeg ga-dawyda, gawmendil adgilze moewy-os axalgazrduli sivrce. `CvenTvis mniSvnelovania iseTi adgilebis mowyoba, sadac studentebs eqnebaT SesaZlebloba gaataron Tavisufali dro da miiRon sxvadasxva servisi. es aqcia amjerad iwyeba Tsu-is pir-vel korpusTan; vapirebT, rom yve-la korpusis mimdebare teritoria davasufTaoT~, _ ganacxada Tsu-is studenturi TviTmmarTvelobis prezidentma SoTa keJeraSvilma.

    dedaqalaqSi Seqmnil ekologi-ur mdgomareobasa da msgavsi aqcie-bis mniSvnelobaze gaakeTa aqcenti Tsu-is profesorma elguja meqva-biSvilma: `xSirad vwuwunebT, rom qalaqi dabinZurebulia. amitom gadavwyviteT davasruloT wuwuni da gadavideT praqtikul saqmiano-baze. studentebma, profesorebma erTad davasufTaveT universite-

    tis mimdebare teritoria. iqneb es iniciativa gadamdebi aRmoCndes sxva moqalaqeebisaTvis da maTac daasufTaon TavianTi ezo, sadar-bazo, ubani~.

    Tsu-is profesoris revaz Sani-Zis TqmiT, msgavsi aqciebi xSirad ewyoba sxvadasxva evropul Tu ame-rikul universitetSi da masSi stu-dentebi da profesorebi erTad monawileoben. ̀ mec am universitetis

    studenti viyavi, es sivrce mSobli-uria CemTvis. mixaria, rom patara wvlili Sevitane im saqmeSi, rasac universitetis dasufTaveba da ga-lamazeba hqvia~, _ ganacxada Tsu-is profesorma.

    Tsu-is studentebis mier inici-rebuli dasufTavebis aqcia Tsu-is administraciis, ekologiuri usa-frTxoebis fondisa da qalaq Tbi-lisis meriis mxardaWeriT moewyo.

    s a u n i v e r s i t e t oq r o n i k a

    TanamSromlobis memorandumiTsu-sa da kavkasiis

    universitets Soris

    Tsu-is da teikios universiteti samecniero-kvleviT

    TanamSromlobas gaaRrmaveben

    safrangeTis respublikiselCis viziti Tsu-Si

    dasufTavebis aqcia

    ivane javaxiSvilis saxelobis Tbilisis saxelmwifo univer-sitetsa da kavkasiis universi-tets Soris urTierTTanamSromlo-bis memorandumi gaformda, romels-ac xeli Tsu-is reqtorma giorgi SarvaSiZem da kavkasiis universi-tetis direqtorma kaxa Sengeliam moaweres.

    xelSekrulebis Tanaxmad, mxareebi xels Seuwyoben biznesis, turizmis, ekonomikis, medicinisa da jandac-vis, samarTalmcodneobis, saxelmwi-fo marTvis, humanitaruli da so-cialuri mecnierebebis, mediisa da teqnologiebis, aseve ganaTlebis sferoSi gamocdilebis gaziarebasa

    da siaxleebis transfers, rogorc

    saganmanaTleblo, ise saeqsperto sa-

    kiTxebze.

    memorandumi moicavs mxareTa Ta-

    namSromlobas Semdegi mimarTule-

    bebis mixedviT: saganmanaTleblo

    programebis, fundamenturi da ga-

    moyenebiTi samecniero kvlevebis,

    inovaciuri kvlevebiTa da swavle-

    biT sauniversiteto tradiciebis

    ganviTareba; gamocdilebis gacvla

    TanamSromlobis sferoSi ZiriTad

    sakvanZo sakiTxebze; erToblivi sa-

    mecniero-praqtikuli konferencie-

    bis, treningebisa da masterklasebis

    Catareba.

    Tbilisis saxelmwifo univer-sitetsa da iaponiis teikios universitets Soris TanamS-romlobis memorandumi gaformda. memorandumi samecniero da akade-miur sferoSi TanamSromlobas, aseve studentebis, profesorebisa da samecniero-kvleviTi jgufebis gacvlas gulisxmobs. TanamSrom-lobis xelSekrulebas xeli Tsu-is reqtorma giorgi SarvaSiZem da teikios universitetis prezidentma ioSihito okinagam moaweres. xel-moweris ceremonias iaponiis elCi saqarTveloSi tadaharu uehara es-wreboda.

    rogorc Tsu-is reqtorma gio-rgi SarvaSiZem aRniSna, xuTwlia-

    ni memorandumi teikios univer-

    sitetTan mravali mimarTulebiT

    TanamSromlobas iTvaliswinebs.

    `visaubreT ramdenime mimarTuleba-

    ze, sadac ormxrivi interesi gamoi-

    kveTa _ maT Soris aris kultu-

    ruli memkvidreoba, teqnologiebi

    da samedicino mimarTuleba. Zalian

    mniSvnelovania, rom Cveni mecnie-

    rebisa da kulturis mimarT aseTi

    interesia~, _ ganacxada Tsu-is re-

    qtorma.

    teikios universiteti erT-erTi

    wamyvani kerZo universitetia iapo-

    niaSi, romelic 1966 wlidan arse-

    bobs da am etapze 27 000 studenti

    hyavs.

    ivane javaxiSvilis saxelobis Tbilisis saxelmwifo univer-sitetsa da safrangeTis um-aRles saganmanaTleblo dawesebu-lebebTan mimdinare da samomavlo partniorobis sakiTxebi ganixiles Sexvedraze Tsu reqtormagiorgi SarvaSiZem da saqarTveloSi safran-geTis respublikis sagangebo da sruluflebianma elCma paskal meniem.

    Sexvedraze saubari Seexo er-

    Toblivi samecniero da kvleviTi aqtivobebis ganxorcielebis SesaZ-leblobebs, romelsac gasuli wlis maisSi saqarTvelosa da safrangeTis mTavrobebs Soris xelmowerili qarTul-franguli universitetis proeqti iZleva. proeqtis Tanaxmad, unda Seiqmnas erToblivi saswavlo programebi, ormagi diplomebi tu-rizmis, soflis meurneobisa da in-formatikis mimarTulebiT.

    CanarTi momzadebulia sazogadoebasTan urTierTobisdepartamentis mier mowodebuli masalebiT

  • Tbilisis universiteti

    tsunewspaper @ tsu.ge www.tsu.gewww.tsu.ge

    10`beritaSvilis kiTxvani~

    Tbilisis saxelmwifo uni-versitetSi qarTuli fi-ziologiuri skolis fuZemdeblis ivane beritaSvilis dabadebidan 134 weli aRiniSna. RonisZieba ukve tradiciad iqca. Tbilisis saxelmwifo universite-tis erT-erTi damfuZneblis iubi-les ivane beritaSvilis saxelo-bis eqsperimentuli biomedicinis centri yovel wels sajaro mox-senebiT aRniSnavs. institutis mec-nierebi sazogadoebas Catarebuli kvlevebis uaxles Sedegebs acnoben. wels sajaro leqcia biologiis mecnierebaTa doqtorma, profe-sorma arCil kezelma waikiTxa. ar-Cil kezeli Tvalis fizionomias ikvlevs da, Sesabamisad, misi mox-senebis Tema gaxldaT: `me vxedav, ratom vxedav, risTvis vxedav~. kv-levis Sedegad, mecnierma daadgi-na, rom aqamde miRebuli Teoria _ kata ferebs ver arCevs _ ar Seesabameba simarTles da mas sxva-dasxva feris mimReblobis unari gaaCnia. moxsenebisas arCil kezel-ma, aseve isaubra _ Tu ra gavle-nas axdens Tanamedrove periodis erT-erTi maxasiaTebeli _ gadat-virTuli vizualuri sivrce _ adamianis mxedvelobaze.

    `vmuSaob mxedvelobis fizio-logiis problemebze. Sesabamisad, visaubre mxedvelobis organos muSaobis meqanizmze. es urTulesi procesia, romelsac Tvalis meS-veobiT Cveni Tavis tvini axorcie-lebs. Cems moxsenebaSi warmovadgi-ne is miRwevebi, rac dResdReobiT gvaqvs. mxedvelobis fiziologi-is Seswavlaze damokidebulia ara mxolod adamianis janmrTeloba, aramed Tanamedrove videogadam-Rebi teqnikis ganviTarebac, rad-gan videokamerebis, swored im ka-

    nonzomierebebis mixedviT iqmneba, romelic mecnierebma aRmovaCineT, davadgineT da Semdeg gadaitanes warmoebaSi~, _ ganacxada arCil kezelma.

    ivane beritaSvilisadmi miZRv-nil samecniero sxdomas fizio-logTa sazogadoebis, nevrologTa sazogadoebis, biologiis mec-nierebaTa sxvadasxva asociaciis wevrebi da ivane beritaSvilis STamomavlebi daeswrnen. sxdoma Tbilisis saxelmwifo universite-tis reqtorma giorgi SarvaSiZem gaxsna. Tsu-is reqtoris gancxade-biT, pirvel qarTul universitets saerTaSoriso reitingebSi erT-erTi wamyvani adgili uWiravs, risi ganmapirobebeli erT-erTi faqtoric is reputaciaa, romels-ac saukunis ganmavlobaSi iseTi didi mecnierebi qmnidnen, rogo-ric ivane beritaSvilia.

    `mniSvnelovania, rom TaobaTa kavSiri ar dairRves. ivane be-ritaSvili Tbilisis saxelmwifo universitetis erT-erTi damfuZ-nebeli iyo. leqciebis kiTxva 1919 wlidan daiwyo da Zalian rTul viTarebaSi mouwia Tavidan mu-Saoba, radgan ar iyo kvlevisa da eqsperimentis CatarebisTvis Sesabamisi pirobebi. miuxedavad amisa, Zalian swrafad SeZlo fi-ziologiis mTeli skolis Camoya-libeba, moizida axalgazrdebi, gaxsna fiziologiis kvleviTi centri da universitetSi Seqmna fiziologiis kaTedra, romels-ac 1960 wlamde xelmZRvanelobda. igi aris maRali rangis mecnieri, romelsac hqonda msoflio donis aRiareba. Cven arc ise ganebivre-bulebi viyaviT da varT aseTi donis mecnierebiT. amdenad, isini unda gvaxsovdes da vicodeT, rom maT daiwyes qarTuli mecnierebis ganviTareba~, _ ganacxada Tsu-is reqtorma giorgi SarvaSiZem.

    ivane beritaSvili araerTi fundamenturi samecniero naSro-mis avtoria _ maT Soris aris kunTovani da nervuli sistemis fiziologia, xerxemlian cxovel-Ta mexsierebis maxasiaTeblebi da warmoSoba, umaRles xerxemlian cxovelTa qcevis meqanizmebi da maTi sivrciTi orientacia. man Se-qmna da saerTaSoriso samecniero asparezze adgili daumkvidra qar-Tul fiziologTa skolas; ganamt-kica saerTaSoriso kavSirebi.

    ivane beritaSvili iyo ivane pavlovis saxelobis fiziologTa sruliad sakavSiro sazogadoebis (1970 w.), niu-iorkis mecnierebaTa akademiis (1959 w.), tvinis gamokv-levis saerTaSoriso organizaciis (1960 w.), amerikis eleqtroencefa-lografiuli sazogadoebis (1979

    w.), umaRlesi nervuli moqmedebis saerTaSoriso kolegiis (1969 w.), amerikis biologia-fsiqiatriis sazogadoebis (1969 w.) sapatio we-vri. ivane beritaSvilis biografia misive saxelobis eqsperimentuli biomedicinis centris ganyofile-bis gamgem merab cagarelma dawera. amJamad igi didi mecnieris bio-grafiis wignis meore, ganvrcobil gamocemas amzadebs.

    `am wignis dawera gadavwyvite, radgan miviwyebulia sasiqadulo mecnierebis Rvawli. axla male ixilavT ivane beritaSvilis bio-grafiis meore gamocemas, romelic qarTul, inglisur da rusul eneb-ze iqneba. aucilebelia, axalgazr-debma icodnen Cveni mecnierebis fesvebis Sesaxeb. ivane beritaSvi-li gansakuTrebuli mecnieri iyo. misi pirovnebis sakvanZo maxasiaTe-beli Sromismoyvareoba, samecnie-ro cnobismoyvareoba da mizanswa-fuloba gaxldaT, rac qarTvelebs iSviaTad axasiaTebT, radgan Sede-gis maSinve miReba surT, sulswra-febi arian. es niSnebi mis biogra-fiaSi TvalnaTliv Cans. swored amitom miaRwia man saerTaSoriso dones. misi samecniero publika-ciebi saerTaSoriso JurnalebSi

    ZiriTadad manamde, 20-ian wlebSi qveyndeboda. miuxedavad imisa, rom 30-iani wlebis Semdeg sabWoTa kav-Siri izolaciaSi moeqca, mudmivad cdilobda, kontaqti hqonoda uc-xoel kolegebTan. igi am periodSi moklebuli iyo oponirebas, ramac mas, rogorc mecniers, didi ziani miayena. amave dros igi iyo pav-lovis moZRvrebis oponenti, miCn-eul iqna `antipavlovistad~, ris gamoc Camoaciles fiziologi-is institutis direqtorobas da 3 wlis ganmavlobaSi samecniero moRvaweoba aekrZala. miuxedavad amisa, man gamosca SesaniSnavi wi-gni uZvelesi droidan qarTuli samecniero azrovnebis ganviTare-bis Sesaxeb~, _ ganacxada merab ca-garelma.

    `ivane beritaSvilis dabade-bidan gavida 134 weli. misi mo-wafeebidan erTi-ori Tu darCa cocxali, magram, rogorc xedavT, inaxaven am skolas da mas kidev aqvs mecnieruli inercia, rac mi-sasalmebelia. dRes yofiereba uam-ravi siaxliT gvawveba da yvela-nair pirobas qmnis, rom martivad daaviwyos sazogadoebas warsuli. amitom es tradicia, romelic Ca-moayalibes qarTvelma fiziolo-gebma, Zalian misasalmebelia da ivane beritaSvilis ojaxi amas Zalian afasebs~, _ gviTxra ivane beritaSvilis SviliSvilma daviT beritaSvilma.

    ivane beritaSvilis dabadebi-dan 134 wlisTavisadmi miZRvnili samecniero sxdoma _ `beritaSvi-lis kiTxvani~ ivane javaxiSvilis saxelobis Tbilisis saxelmwifo universitetis, saqarTvelos ivane beritaSvilis saxelobis fizio-logTa sazogadoebis, saqarTvelos mecnierebaTa erovnuli akademiisa da ivane beritaSvilis eqsperimen-tuli biomedicinis centris or-ganizebiT 10 dekembers gaimarTa. RonisZiebis monawileebma ivane be-ritaSvilis xsovnas pativi miages da misi saflavi yvavilebiT Seam-kes.

    ivane beritaSvili

  • Tbilisisuniversiteti

    tsunewspaper @ tsu.ge

    11

    batoni zurab seferTelaZe, TiT-qmis xuTi aTeuli welia, 1966 wlidan (studentobis wlebis CaTvliT) iv. javaxiSvilis saxelo-bis Tbilisis saxelmwifo universi-tetis cxovrebiT cxovrobs da misi Wir-varamis erTguli gamziarebelia. am xnis ganmavlobaSi misi yoveli dRe ukavSirdeba studentebTan, do-qtorantebTan da kolegebTan gulisx-mier urTierTobas. umTavres amoca-nad ki mainc, Tanamedrove moTxovnaTa Sesabamisad, kvalifikaciuri kadrebis aRzrdas, namdvil profesionalur specialistebad maT Camoyalibebas miiCnevs.

    misTvis dRemde STagonebad dar-Ca misi pedagogis, prof. d. uklebas sityvebi _ ,,leqciis wina dRes da Catarebis dRes, sxvas verafers vake-Teb, mTeli Cemi goneba-ganwyoba leq-ciis momzadebisa da Catarebis irgv-liv fiqriT Semoifargleba~. swored am ganwyobiT da aseTive enTuziazmiT Sedis leqciebze studentebis winaSe batoni zurabi dRemde da amasve mou-wodebs damwyeb pedagogebs _``Tu ase-Ti pasuxismgeblobiT miudgebiT leq-cia-seminarebis Catarebas, maSin SesaZ-lebeli iqneba mTavari miznis miRweva _ studentTaTvis codnis mecnieru-li safuZvlebis Cayra, saTanado un-ar-Cvevebis gamomuSaveba da bunebaSi mimdinare procesebis Secnoba~. aR-saniSnavia, rom swored am paTosiTa da mizniT, warmatebiT saqmianoben saqarTvelos sxvadasxva saswavlo da samecniero-kvleviT dawesebulebebSi batoni zurabis xelmZRvanelobiT di-sertaciadaculi doqtorantebi.

    batoni zurab seferTelaZe warmo-SobiT saqarTvelos umSvenieresi da ZirZveli kuTxis _ aWaris warmomad-genelia. igi aRizarda araCveulebri-vi mSoblebis pedagogiur ojaxSi, sa-dac miiRo da Seisisxlxorca siTbos da sikeTis iseTi SegrZneba, romelsac ase uSurvelad asxivebs mis irgvliv myofTa mimarT da riTac swored rom gamorCeulia batoni zurabi. erTi Sexvedrac ki sakmarisia, rom adamiani daimuxtos misi am TvisebebiT, rome-

    lic, samwuxarod, ase gvaklia dRes.studentobis wlebSi gamoirCeoda

    kargi swavliT, sanimuSo qceviT da ar-Ceuli specialobisadmi gansakuTrebu-li interesiT. man warmatebiT, wiTeli diplomiT daamTavra universiteti da iqve, fizikuri geografiis kaTedraze `datoves~ samecniero-pedagogiuri sa-qmianobisaTvis mosamzadeblad... 1984 wels batonma zurabma warmatebiT daicva sakandidato, xolo 1993 wels _ sadoqtoro disertacia da damsa-xurebulad moipova profesoris sapa-tio wodeba, romelsac dRemde Rirs-eulad atarebs.

    prof. zurab seferTelaZe gaxlavT 200-mde saswavlo da samecniero-kv-leviTi naSromis avtori. statiebis mniSvnelovani nawili dabeWdilia maRal–reitingul referirebad Jur-nalebSi. mis kalams ekuTvnis iseTi Rirebuli da fundamenturi monogra-fiebi, rogoricaa: `fizikur-geogra-fiuli daraioneba da landSaftur-ekologiuri problemebi~, ̀ Tbilisisa da misi Semogarenis bunebrivi gare-mos transformacia~, `Антропогенная трансформация природной среды Южного Кавказа~ da sxv. maTSi ganxilulia Tanamedroveobis iseTi problemu-ri sakiTxebi, rogoricaa fizikur-geografiuli zonireba, bunebaTsar-geblobis geografiuli da land-Saftur-ekologiuri problemebi re-gionul Tu globalur doneze. mas aseve gamocemuli aqvs ramdenime sa-xelmZRvanelo umaRlesi saswavleble-bis studentTaTvis (TanaavtorebTan erTad) _ `anTropogenuri landSaf-tebi~, `saqarTvelos fizikuri geo-grafia~, `bunebaTsargeblobis geo-grafia~, `msoflios fizikuri geo-grafia~, `geografia ekologebisaT-vis~, `landSaftmcodneoba da land-Saftur-ekologiuri problemebi~ da sxv. es saxelmZRvaneloebi warmatebiT gamoiyeneba geografiuli mecniere-bis yvela sferoSi da did daxmare-bas uwevs studentebsa da Tanamedrove geografiis problemuri sakiTxebiT dainteresebul axalgazrda speciali-stebs.

    baton zurabs udidesi wvlili mi-uZRvis saskolo geografiuli codnis ganviTarebaSi. igi avtoria araerTi saskolo da meToduri saxelmZRvane-loebisa geografiaSi, romelsac war-matebiT iyeneben qarTul erovnul skolebSi momavali Taobis mier bu-nebis Secnobis, mis mimarT swori da-mokidebulebis Camoyalibebasa da eko-kulturis ganviTarebaSi.

    nayofier da Rrma samecniero-kvleviT saqmianobas batoni zurabi warmatebiT uxamebs sazogadoebriv saqmianobas. sxvadasxva dros iyo fa-kultetis dekanis moadgile (2003-2006 w.w.), fizikuri geografiis kaTedris gamge, mimarTulebis xelmZRvaneli da amJamadac warmatebiT asrulebs bunebaTsargeblobis geografiis ka-Tedris xelmZRvanelis movaleobas geografiis departamentSi. aseve aR-saniSnavia, rom zurab seferTelaZe, prof. daviT uklebas gardacvalebis Semdgom, ramdenime wlis ganmavlobaSi (2000-2006 w.w.), sauniversiteto saqmi-anobasTan SeTavsebiT, xelmZRvanelob-da saqarTvelos mecnierebaTa akade-miis geografiis institutis erT-erT warmatebul fizikuri geografiis ga-nyofilebas. nayofieri samecniero da pedagogiuri moRvaweobisaTvis miRe-

    buli aqvs prezidentis madloba da Rirsebis ordeni.

    batoni zurabi, aseve, aris saqarT-velos sabunebismetyvelo mecniereba-Ta akademiis wevri, Tsu-is zust da sabunebismetyvelo mecnierebaTa fa-kultetis sabWos wevri, sadisertacio sabWos wevri, samagistro komisiis Tavmjdomare, magistrebis `misaRebi gamocda specialobaSi~ Tavmjdomare da sxv.

    aseTi xangrZlivi da mravalfero-vani saqmianobisas, bunebrivia, igi rogorc pedagogi da xelmZRvaneli xSirad awydeba sxvadasxva yofiT Tu profesionalur problemebs, magram batoni zurabi Tavisi Cveuli iumo-riTa da keTilSobilebiT yovelTvis `mSvidobianad~ da umtkivneulod ag-varebs yvela saWirboroto sakiTxs, didi avtoritetisa da sandomianobis gamo. amitomac, aris prof. zurab se-ferTelaZe studentTa sayvareli le-qtori, TanamSromelTa erTguli da saimedo kolega.

    batoni zurabis sicocxlisa da moRvaweobis yoveli dRe ivane ja-vaxiSvilis saxelobis Tbilisis sa-xelmwifo universitetSi iwyeba da mTavrdeba studentebTan dauRalavi muSaobiT, kolegebTan SexvedriTa da maTTvis keTili da jansaRi ganwyobis SeqmniT da, ra Tqma unda, fiqrebiT mis lamaz ojaxze, gansakuTrebiT So-reul amerikaSi mcxovreb Svilsa da SviliSvilebze.

    vusurvoT baton zurabs dRegrZe-loba, mxneoba da janmrTeloba, raTa didxans da didxans eimedebodes mis sayvarel ojaxs, kvlav ase erTgulad da Rirseulad emsaxuros mis saTay-vanebel samSoblos da saamayo deda universitets.

    zust da sabunebismetyvelomecnierebaTa fakultetis dekanati,

    geografiis departamenti,

    bunebaTsargeblobisgeografiis kaTedra

    zurab seferTelaZe - 70

    1998 wlis 29 ivniss, ivane javaxiSvilis saxe-lobis Tbilisis sa-xelmwifo universitetis profesorTa sabWos gadawyvetilebiT, daarsda sa-qarTvelos geografiis kaTedra. misi Seqmnis iniciatori da pirveli gamgea prof. nodar elizbaraSvili. kaTe-dris damfuZneblebi aseve arian: im-Jamindeli geografia-geologiis fa-kultetis dekani, prof. oTar xmalaZe, prof. lia maWavariani, prof. dali nikolaiSvili, mecnier-muSaki mixeil xavTasi, docenti neli jamaspaSvili da geografiis muzeumis gamge nana mJa-via. mogvianebiT saqarTvelos geogra-fiis kaTedris wevrebi gaxdnen asoc. prof. giorgi melaZe, docenti manana ratiani, docenti gia sofaZe, docen-ti gamarli doxnaZe, docenti Tengiz dekanoiZe, mecnier-muSaki jemal ZaZua, nia patariZe, naTia kokaia da irakli esakia. momdevno 8 wlis manZilze anu 2006 wlamde kaTedris akademiuri personali saqarTvelos geografias, rogorc sauniversiteto sagans, Tsu-is 21 fakultetze kiTxulobda. 1998 wlis 11 marts, kaTedris daarsebis aRsaniSnavad, universitetis pirveli korpusis ezoSi dairgo uTxovari, rac farTod gaSuqda imdroindeli media-saSualebebis mier.

    saqarTvelos geografiis kaTedris samecniero saqmianoba ramdenime axa-li mimarTulebis ganviTarebas ukav-Sirdeba, romelTa Soris aRsaniSnavia: integraciuli (sazogadoebriv-sabune-bismetyvelo) geografiis zogierTi qvedargi (landSafturi dagegmareba, samxedro geografia, saqarTvelos landSaftTa kadastri, rekreaciuli geografia, mTiani teritoriebis md-gradi ganviTareba, gamoyenebiTi geo-grafia), geoinformaciuli da eqsper-tuli sistemebi, demogeografia, ga-naTlebis geografia, geografiuli

    ekologia, geografiuli kvanZebis da barierebis koncefcia, geoekolo-giuri koridorebis meTodologia, daculi teritoriebis, istoriuli landSaftebis, saqalaqo aglomeracie-bis landSafturi dagegmarebis meTo-dologia da sxv.

    ganvlil wlebSi, kaTedris TanamS-romelTa mier qarTul enaze pirvelad gamoica umaRlesi skolis ramdenime (saqarTvelos geografia, geografiis safuZvlebi, gamoyenebiTi geografi-is safuZvlebi, mTiani teritoriebis mdgradi ganviTareba da resursebis marTva) saSualo skolis aTeulze meti saxelmZRvanelo da or aTeulamde mo-nografia, kerZod: landSafturi da-gegmareba (meTodologia da gamocdi-leba), saqarTvelos samxedro geogra-fia, geoekologiis xuTenovani ganmar-tebiTi leqsikoni, geoinformaciuli da eqspertuli sistemebi, saqarTvelos landSaftebis sivrce-droiTi analizi, saqarTvelos demografiuli gamowveve-bi, saqarTvelo da globaluri demo-grafiuli procesebi, fSav-xevsureTis daculi teritoriebis landSafturi dagegmareba, landSafturi dagegmare-bis geoekologiuri safuZvlebi, mcxe-Tis istoriuli landSaftis dagegma-reba, saqalaqo aglomeraciebis land-Safturi dagegmarebis meTodologia, Ландшафтное планирование для стран Южного Кавказа, Piloting Landscape Plan-ning in the Countries of the Southern Caucasus, Landscape Planning of The Javakheti Protected Areas, 100 Sights of Georgia da sxv.

    ganvlili 20 wlis manZilze kaTe-dris TanamSromlebis mier daculia 5 disertacia. 2002- 2017 wlebSi ka-Tedris ZalisxmeviT gamoicemoda sa-mecniero Jurnali `saqarTvelos geo-grafia~, sadac statiebi ibeWdeboda qarTul, rusul da inglisur enebze. 2018 wlidan Jurnali integrirda sau-niversiteto interdisciplinur gamo-

    cemaSi `garemo da sazogadoeba~, rom-lis momzadebaSi monawileobs zust da sabunebismetyvelo, socialur da politikur, ekonomikisa da biznesis fakultetebis akademiuri personali.

    saqarTvelos geografiis kaTedra aqtiurad TanamSromlobda da TanamS-romlobs berlinis, bernis da venis universitetebTan, araerT saerTa-Soriso samecniero organizaciasTan (saerTaSoriso geografiuli kavSiri (IGU), aziis kulturuli landSaf-tis asociacia (ALCA), bunebis dacvis msoflio fondi (WWF), gaeros gan-viTarebis programa (UNEP), Folksva-gen found, UNESCO, Mountain Research Initiative, CBC, CEPF, TEEB da sxv.). gasuli wlis 13-27 marts Tsu-is da saerTaSoriso proeqtis (SCOPES) _ `mTiani teritoriebis mdgradi gan-viTareba~ TanadafinansebiT kaTedris samagistro programis II kursis stu-dentebi Teona qobalia, naTia melaZe da sandro gogolaZe gacvliTi pro-

    gramis (kuratorebi: prof. nodar elizbaraSvili, doqtori heino mee-seni) farglebSi imyofebodnen bernis universitetSi (Sveicaria). maT amave universitetis garemos da ganviTare-bis centrSi (CDE) waradgines ramde-nime prezentacia, gaiares Teoriuli da praqtikuli momzadebis kursi.

    kaTedris akademiuri personali xelmZRvanelobda da monawileobda ramdenime aTeul saerTaSoriso Tu erovnul samecniero proeqtSi, ro-melTa Soris aRsaniSnavia: saqarT-velos satyeo seqtoris ganviTareba (msoflio banki, 2001-2007 wlebi), evropisa da postsabWoTa qveynebSi

    energodazogvis swavleba (SPARE, 2002-2006 wlebi), landSafturi da-gegmareba kavkasiis regionSi (berli-nis universiteti, germaniis ganviTa-

    rebis banki KFW, 2007-2009 wlebi),

    Tsu-is saqarTvelos