plan de orientacion curso 2021-22
TRANSCRIPT
1
INSTITUTO DE EDUCACIÓN SECUNDARIA CORUXO
CONSELLERÍA DE EDUCACIÓN E ORDENACIÓN UNIVERSITARIA
DEPARTAMENTO DE ORIENTACIÓN
Rúa Carrasqueira
68 - 36331 Vigo
Tf: 886 111016
PLAN DE ORIENTACION CURSO 2021-22
2
Departamento de Orientación
IES CORUXO
VIGO
Xefe do Departamento: Francisco Insua Meirás
CONTIDO
PÁXINA
1.- Características do centro………………………………………………..4
2.- Obxectivos xerais………………………………………………………...4
3.- Ambitos de actuación……………………………………………………5
3.1. Apoio proceso ensino-aprendizaxe----------------------------------------5
3.2. Plan de acción titorial……………………………………………….6
3.3. Plan Orientación académica e profesional………………………..21
3.4. Charlas do Departamento (alumnado )…………………………...23
4.- Os centros adscritos…………………………………………………….23
3
1. CARACTERÍSTICAS DO CENTRO
No Instituto de Coruxo (Vigo), impartense os seguintes niveis e etapas educativas: 1º, 2º, 3º e
4º da ESO e 1º, 2º de Bacharelato. O Centro conta cunha Aula de Apoio. Están matriculados
439 alumnos e o cadro docente está formado por 44 profesores. Existen 6 persoas que
compoñen o cadro de persoal non docente.
O instituto está situado nunha zona periférica de Vigo e dá servicio a distintas parroquias e
termos densamente poboados. A extracción social do alumnado é variada: familias que viven
do campo, do mar, tamén fillos de obreiros e familias con economía mixta; ao seu carón
conviven alumnos de clase media: fillos de funcionarios, profesións liberais,etc. Ten catro
colexios de educación infantil e primaria adscritos a el: A Paz (Tintureira), Párroco Don
Camilo (San Andrés de Comesaña), Ría de Vigo (San Miguel de Oia) e Carrasqueira
(Coruxo), aínda que tamén recibimos alumnado doutros centros como o CEIP de San Paio de
Navia (Alfonso Rodríguez Cstelao), Amor de Dios, Diviño Salvador …
2.-OBXECTIVOS XERAIS
Colaborar na planificación e desenvolvemento das medidas de atención á diversidade de
capacidades, intereses, motivacións e posibilidades do alumnado.
Axudar a desenvolver a maduración e a capacidade de toma de decisións.
Promover a colaboración do Centro e as Familias
Facilitar a relación do centro cos servicios do contorno.
Apoiar técnicamente as accións de orientación e titoria que todo o profesorado realice.
4
3.-AMBITOS DE ACTUACIÓN
3.1.- PLAN DE APOIO AO PROCESO DE ENSINO-APRENDIZAXE
A) CENTRO
a) Colaborar/Asesorar ao equipo directivo sobre Medidas Ordinarias
Decisións xerais no PCC e no PEC
Reforzo educativo (1ºTrim)
Plan Xeral de Atención á Diversidade (1º Trim)
b) Asesorar sobre medidas extraordinarias
Plan de Mellora da Aprendizaxe e rendimento (1º Trim)
Adaptacións Curriculares (1º Trim)
B) PROFESORADO
Informar ao comezo de curso ao equipo docente da situación de cada grupo de alumnos/as
do Centro (os novos, os que foron a apoio, etc.) e tomar decisións sobre posibles alumnos/as
a atender polo Dpto. de Orientación ou polo profesorado de apoio.
Asesoramento sobre reforzos educativos e adaptacións curriculares (Todo Curso)
Colaboración no traballo de técnicas de grupo (TC)
Organizar a acción titorial (TC)
C) ALUMNADO
Exploración para detección de alumnado con problemas (1º Tri)
Avaliación das dificultades na aprendizaxe (TC)
Programación de medidas ordinarias e extraordinarias (1º/3º Tri)
5
Organización de actividades de apoio (TC)
3. 2.-PLAN DE ACCIÓN TITORIAL
INTRODUCCIÓN
A acción titorial contemplámola como un labor pedagóxico dirixido á tutela,
acompañamento e seguimento do alumnado coa intención de que o proceso educativo se
desenvolva nas mellores condicións posibles.
A titoría é un recurso educativo ao servicio da aprendizaxe e da convivencia. Por esto, o
PAT (Plan de Acción TItorial) debe ser coherente cos principios e criterios educativos
acordados e recollidos en el Proxecto Educativo de Centro (PE).
A orientación e a titoría do alumnado é unha tarefa na que participa todo o profesorado
e non só abrangue as actuacións que, con carácter máis específico, desenvolve cada titor co
seu grupo ou coas familias, senón tamén aquelas otras accións que cada profesor realiza para
orientar, tutelar e apoiar o proceso de aprendizaxe de cada alumno e contribuir ao clima de
convivencia da aula e do centro. É fundamental, neste sentido, a actuación coordinada dos
Equipos Docentes.
A figura do titor, como órgano de coordinación pedagóxica e docente segue a ser
necesaria na coordinación do Equipo Docente, como dinamizador de determinadas accións,
así como no contacto coas familias e no desenvolvemento de algunhas funcións específicas.
OBXECTIVOS
UL
UM
NA
DO
CO
N
NE
CE
SID
AD
ES
ES
PE
CIA
IS
1)Desenvolver accións que favorezan a integración do alumnado con necesidades educativas,
de forma que a súa actividade escolar se guié polo principio de normalización.
2) Xeralizar no alumnado aprendizaxes sistemáticos e de carácter funcional de tal forma
que se vaya avanzando na eliminación de barreiras de todo tipo.
3) Recoller as accións integradoras e inclusivas que se desenvolven no Centro co alumnado
con necesidades especiais, de modo que a integración sexa un principio real da filosofía
educativa do centro.
6
ED
UC
AC
IÓN
SE
CU
ND
AR
IA
OB
LIG
AT
OR
IA (E
SO
)
1) Contribuir á individualización da ensinanza, artellando medidas de apoio ao proceso
de ensenanza-aprendizaxe.
2) Contribuir ao carácter integral da educación favorecendo o desenvolvemento de todos
os aspectos da persoa: cognitivos, afectivos e sociais.
3) Resaltar os aspectos orientadores da educación.
4) Favorecer os procesos de madurez persoal, de desenvolvemento da propia identidade e
sistema de valores e de toma de decisións ao respecto do futuro académico e profesional.
5) Previr aas dificultades na aprendizaxe, evitando, no posible, fenómenos indesexables
como os do abandono, o fracaso ou a inadaptación escolar.
6) Contribuir á adecuada relación e interacción entre os distintos integrantes da
comunidad educativa: profesorado, alumnado e familias.
BA
CH
1) Favorecer a educación integral do alumno como persoa
2) Favorecer os procesos de madurez persoal, o desenvolvemento da propia identidade e
sistema de valores e de toma de decisións ao respecto do futuro académico e
profesional.
De manera más específica, as nosas acción para o presente curso en relación co Plan
de Acción Titorial , terán en especial consideración os seguintes aspectos:
Revisión permanente do Plan.
Coordinación cos titores/as na detección e seguimento do alumnado que presenta
dificultades de aprendizaxe coa finalidade de establecer as medidas educativas
necesarias que dean resposta a ditas dificultades desde os Equipos Docentes.
Detección e planificación de hábitos de traballo e desenvolvemento de estratexias
para a aprendizaxe e o estudo. Desde a titoría se contemplarán, de forma xenérica,
aspectos relacionados con estos temas, sendo posteriormente os Equipos Docentes
os que fomenten a súa utilización ou aplicación ás diferentes materias.
Traballo en valores, habilidades e competencias sociais que favorecen la
comunicación, o diálogo, a convivencia pacífica, o respecto ás diferencias e ao
medio. Trátase de desenvolver aquelas competencias que favorecen a vida no
Centro e nas aulas.
7
O conflito e as estratexias de resolución: a MEDIACIÓN
Orientación académica e profesional vinculada ao exercicio da Toma de decisións.
Fomento da implicación dos pais ao respecto do traballo e orientacións dos
titores/as.
Os eixos de intervención serán:
Ensinar a pensar. ¿Qué se pode facer para mellorar a capacidade de aprender a
aprender e pensar no alumnado? É decir: técnicas de traballo intelectual, organización
de tempos e horarios, …
Ensinar a ser persoa. ¿Cómo podemos axudar ao alumnado na construcción da súa
identidade persoal?: Autoestima, adquisición de valores…
Ensinar a convivir. ¿Cómo desenvolver no alumnado as estratexias e habilidades
necesarias para unha boa convivencia? : Establecer normas de aula de maneira
participativa, formas de resolver os conflitos (a mediación), habilidades
comunicativas, dinámicas de cohesión do grupo, habilidades sociais…
Ensinar a comportarse. ¿Cómo contribuir a que o alumnado mellore a súa
capacidade de adaptación escolar e social? : Respecto ás normas de convivencia,
desenvolver o espíritu de solidaridade e cooperación…
Ensinar a decidirse: Orientación académica e profesional.
Ademais sería interesante ter en conta actuacións ligadas a outros temas relacionados con:
Educación Ambiental
Educación do Consumidor
Educación para a Paz
Educación para a Saúde
Educación Sexual
Prevención consumo de drogas2
As actividades, que se van a realizar serán as que a continuación se sinalan:
8
OBXECTIVOS ACTIVIDADES
ELABORAR O PLAN
- Reunión con titores.
- Reunión da Comisión de Coordinación Pedagóxica.
- Elaboración a cargo del Departamento de Orientación.
COORDINARSE CON
TITORES/AS
- Reunións de coordinación de carácter semanal.
- Avaliación e revisión continua del Plan
FACILITAR A
INFORMACIÓN
- Elección de Delegados, Subdelegados
- Reunións da Xunta de Delegados (xefe de estudos)
-Técnicas de grupo:
* Traballo en cohesión de grupo, valores, habilidades e
competencias sociais e en estratexias comunicativas (ESO y Bach)
* O conflicto e a súa resolución: A MEDIACIÓN
* Información académica e profesional
COLABORAR NO
PROCESO AVALIADOR
- Preavaliacións.
- Sesións de avaliación.
- Decisións de promoción-titulación
- Consello orientador para alumnado de 4º ESO e BACH
- Entrevistas e valoracións individuais.
.
Como documento orientativo, sinalamos a planificación de sesións ou contidos de
titorías que se proponen como liñas de acción:
PLANIFICACIÓN ANUAL DAS TITORÍAS
A)1º CICLO ESO
1ªsemana 2ªsemana 3ªsemana 4ªsemana 5ª semana
Outubro Cuestionario
Coñecento Inicial
Elección delegado Normas de
Convivencia
Cuestionario
Organización
estudo
Técnicas de
estudo: HORARIO
Novembro Técnicas estudo:
SUBLIÑADO
Técnicas estudo:
ESQUEMAS
Técnicas estudo:
RESUMO
Normas de
convivencia
HABILIDADES
SOCIAIS Aprender
a dicir NON
Decembro Técnicas estudo. Técnicas de
estudo: Repaso
Ocio e tempo de
lecer. As
------------------------ -------------------------
9
OS EXAMES, Xeral vacacións. ---------- ----------
Xaneiro ------------------------
---------
Prevención
consumo drogas
Técnicas de estudo:
Repaso Xeral
HABILIDADES
SOCIAIS Iniciar e
manter conversas
Coidado do
medio ambiente
Febreiro Publicidade Prevención perigos
Internet
Habilidades
sociais
Prevención
consumo drogas
-------------------------
---------
Marzo Coidado do
medio ambiente
Prevención
consumo drogas
Publicidade e
consumo
Prevención
perigos Internet
HABILIDADES
SOCIAIS :Aprender
a dicir NON
Abril Publicidade e
moda
Prevención
consumo alcohol
------------------------
---------
Prevención
consumo drogas
Técnicas de
estudo
Maio Os dereitos
humanos
Habilidades sociais Iniciar e manter
conversas
Tolerancia e
cooperación
Prevención
consumo drogas
-------------------------
-------
Xuño Tolerancia e
cooperación
Ocio e tempo de
lecer. As vacacións
------------------------
---------
------------------------
----------
-------------------------
------
B) 2º CICLO ESO
1ªsemana 2ªsemana 3ªsemana 4ªsemana 5ª semana
Outubro Coñecem. Inicial Normas de
Convivencia
Elección delegado Organiz.estudio (Cuestio)
O hábito de estudio
Técnicas de estudo: marco
xeral
Novembro Habilidades sociais Técnicas de
estudo
subliñad/esquema
Técnicas de estudo Técnicas de estud.Resum/
exames / o repaso
Prevención perigos
Internet
Decembro Prevención consumo
drogas
Publicidade e
consumo
Habilidades sociais --------------------------- -----------------------------------
Xaneiro --------------------------------- Prevención
consumo drogas
Organizac. Estudio Habilidades sociais:
Asertividade
Coidado do medio ambiente
Febreiro Prevención enfermid. A
Sida
Prevención
consumo drogas
Prevención enfermidade
transmisión sexual
Publicidade e consumo ----------------------------------
Marzo Prevención perigos
Internet
Coidado do
medio ambiente
A publicidade Prevención consumo
drogas
Coidado do medio
ambiente
Abril Publicidade e moda -------------------
----
Aprender a dicir NON Sistema Educativo:
Ciclos
Sistema Educativo:
Carreiras
Maio Ciclos grao medio na
comarca
Ciclos Grao
Superior na
comarca
Optativas: 3º e 4º:
información xeral
O mundo laboral
Xuño Repaso sistema educativo Ocio e
tempo libre:
verano. Plan
individual
--------------------------------- ---------------------------------- -------------------------------
C) BACHARELATO
Inclúese no Plan de Orientación Académica e Profesional
D) PROGRAMA PARA O DESENVOLVEMENTO DE HABILIDADES SOCIAIS
As habilidades sociais están constituidas por unha serie de conductas socialmente desexables
que facilitan a integración da persoa no medio social no que se desenvolve. É importante
salientar que son condutas aprendidas, polo que debemos proporcionar experiencias,
10
situacións e modelos para que o alumnado, con carencias a este respecto, aprenda esas
condutas.
As técnicas máis directas para ensinar habilidades socias son:
IMITACIÓN
REFORZO POSITIVO
PRÁCTICA
UNIDADES DIDÁCTICAS SOBRE GRUPOS DE HABILIDADES SOCIAIS
En canto á concreción das habilidades sociais,o mellor e enumeralas cun sentido amplo, para
logo priorizar as que é necesario traballar en función do alumno/a ou do grupo.
Principais Habilidades Sociais
Básicas
Escoitar
Iniciar unha conversa
Manter unha conversa
Rematar unha conversa
Formular unha pregunta
Dar as grazas
Presentarse
Presentar a outras persoas
Facer un cumprido
Pedir axuda
Participar
Dar instruccións
Seguir instruccións
Disculparse
Relacionadas cos sentimentos
Coñecer os propios sentimentos
Comprender os sentimentos dos demais
11
Expresar os sentimentos
Enfrontarse cos enfados dos outros
Expresar afecto
Autocontrolar o medo
Favorecedoras da convivencia
Pedir permiso
Compartir algo
Axudar aos demais
Negociar
Empregar o autocontrol
Defender os propios dereitos
Responder ás bromas
Evitar os problemas cos demais
Non entrar en peleas
Demostrar deportividade no xogo
Defender a un amigo
De adaptación
Formular unha queixa
Responder a unha queixa
Arregrarse cando lle deixan de lado
Saber dicir non
Facer fronte ás presións do grupo
Ser asertivo
De planificación
Tomar iniciativas
Establecer obxectivos
Recoller información
Concentrarse nunha tarefa
Resolver problemas según a súa importancia (priorizar)
Tomar unha decisión
12
Na medida do posible ,a ensinanza destas habilidades debe estar integrada no traballo cotián
da clase e moito máis da titoría.
ORGANIZACIÓN DAS SESIÓNS DE TITORÍA
A) PARA AS HABILIDADES SOCIAIS:
1.- Identificar a habilidade
2.- Identificar algúns exemplos de situacións nas que se pon en práctica
3.- Que o alumnado escriba situacións propias
4.- Se é posible con voluntarios facer unha práctica da habilidade
5.- Utilizar material audiovisual (p.ex. unha película) na que se poida observar esa
habilidade.
B) TRABALLO EN GRUPO
Nas sesións de titoría aconséllase traballar partindo de actividades en pequeno
grupo. Igualmente, a sesión debe servir para o entrenamento en habilidades sociais,
aínda que se vaian a tratar outros temas: respectar o rol de cada un no grupo,
respectar o turno, dirixirse ao profesor e aos compañeiros de forma adecuada, pedir
axuda, ofrecer axuda, preguntar, escoitar, responder, expresarse con tono e termos
adecuados...
Algúns pasos a seguir no traballo en grupo:
1º.- Formar grupos de tres, catro ou cinco alumnos (GRUPO A, B, C...).
2º.- Informarlles do tema de debate e entregar, se procede,
material para realizar a actividade (cuestionario, lámina...)
3º.- Seleccionar un “secretario” en cada grupo para anotar as
conclusións.
13
4º.- Todos os alumnos cobren o cuestionario (se non hai nada que cobrir vaise ao
paso 5º).
5º.- Permíteselles facer en cada grupo un pequeno debate en voz
baixa (10´-15´).
6º.- Noméase un alumno para escribir no taboleiro as conclusións
do GRUPO A, B, etc.
7.- O secretario de cada grupo expón a conclusión do seu grupo a
cada unha das preguntas
8.- Segundo o seu criterio, o profesor pode facer comentarios sobre
as conclusións ou ben introducir información que aclare cada
aspecto.
A INTERVENCIÓN EN HABILIDADES SOCIAIS
CADA SESIÓN DEBE PRACTICARSE EN VARIAS CLASES DE TITORÍA
SESIÓN Nº1: Introdución.
A primeira sesión, vai encamiñada a transmitir ao alumnado a importancia das habilidades
sociais. Esto realizarase mediante exemplos que expliquen a súa utilidade na vida cotián.
Explicarase normas e procedimentos que se van a levar a cabo:
En primer lugar, presentámonos e invitamos a que os alumnos o fagan tamén.
En segundo lugar, explicamos en qué vai consistir a actividade e que o obxectivo é
ensinar habilidades útiles para o trato coa xente e para sentirse cómodo diante de
diversas situacións.
En terceiro lugar especifícanse os procedimentos que se van empregar: técnica de
modelamento (aprendizaxe observacional), representación de papeis, feedback,
xeralización…
SESIÓN Nº2: ASERTIVIDADE.
1) Introdución:
É importante que teñan claro que unha das ideas básicas da ensinanza de habilidades sociais
consiste en que aprendan a observar a diferencia entre comportamiento pasivo, agresivo e
asertivo. E en relación con isto, que aprendan a defender os dereitos asertivos: detectar se os
demais non os tratan de forma xusta ou se fan algo que non lles gusta. Esto, a veces pode
implicar ter que tomar unha actitude firme e establecer uns límites.
14
2) Obxectivos:
- Definir qué é asertividade.
- Nomear os dereitos asertivos: que tomen conciencia de que aprender a maneira de defender
os nosos dereitos, é unha característica do desenvolvemento das habilidades sociais.
- Diferenciar o comportamento asertivo, sumiso e agresivo.
INHIBIDO-SUMISO
ASERTIVO AGRESIVO
Non se lle respectan os
dereitos
Respecta os dereitos do
outro.
Non respecta os dereitos do
outro.
Aproveitanse del Defende as súas posicións Aproveitase dos outros
Non consegue os seus
obxectivos
Pode conseguir os seus
obxectivos.
Pode acadar os seus
obxectivos a expensas dos
outros.
Síntese frustrado, ferido,
ansioso
Síntese ben consigo
mesmo, ten confianza en sí
mesmo.
Está á defensiva,
humillando aos outros.
Deixa ao outro decidir por
él
Elixe por sí mesmo.
Expresivo(directo o
indirecto).
Elixe polo outro
- Realizar preguntas para discusión do tipo: ¿por qué é importante en
determinadas situacións, defender os nosos dereitos?, ¿alguén pode
poñer algún exemplo dunha situación na que deberíades defender
os vosos dereitos?, ¿qué pasaría se o fixerades?.
15
- Consecuencias da conduta non asertiva (inhibida/sumisa), da conduta agresiva e da
conduta asertiva.
3) Técnicas:
- Fase teórica:
Farase unha breve explicación das técnicas asertivas máis importantes:
a) Disco raiado (insistir na opinión unha e outra vez, ser persistente).
b) Banco de néboa (ignorar a crítica: si pero…, cambear de tema…, pode que teñas razón…).
c) Libre información (intercambio de información, p.ex. de autorrevelacións).
d) Aserción negativa (aceptar a crítica: tes razón…).
e) Interrogación negativa (preguntar: qué hai de malo no que fixemos?).
f) Autorrevelación(contar algo moi persoal).
g) Compromiso viable (chegar a acordos:as dúas partes teñen que ceder en algo).
- Fase de práctica:
1) Definición da conduta a ensaiar.
2) Elección da técnica.
3) Ensaios de role-playing con feedback e reforzo.
A Carta dos Dereitos Humanos Asertivos é unha declaración acerca de un mesmo como ser humano.
_________________________________________________
Dereitos asertivos. Todos temos dereito: 1. A ser o primeiro.
2. A cometer erros.
3. A ser o xuiz último dos seus sentimentos e aceptalos como válidos.
4. A ter as súas propias opinións e crenzas.
5. A cambiar de idea, opinión, ou actuación.
6. A expresar unha crítica e a protestar por un trato inxusto.
7. A pedir unha aclaración.
8. A intentar modificar o que non lle satisface.
9. A pedir axuda ou apoio emocional.
10.A sentir e expresar a dor.
12. A recibir o recoñecemento por un traballo ben feito.
13. A dicir “non”.
14. A estar solo, ainda que outros desexen a súa compañía.
16
15. A non xustificarse diante dos demais.
16. A non responsabilizarse dos problemas dos outros.
17. A non anticiparse aos desexos e necesidades dos demais e a non ter que intuilos.
18. A respostar, ou non facelo.
19. A ser tratado con respecto e dignidade.
20.A ter as súas propias necesidades e que sexan tan importantes como as dos demais.
SESIÓN Nº3: Iniciar e manter conversas.
É importante nesta sesión repasar os conceptos introducidos na anterior. Pode facerse de
forma que sexan os propios alumnos os que comenten esa 1ª sesión e nós imos reforzando o
que recorden.
Unha vez realizado esto, pódese empezar a enfocar a sesión cara a habilidade que se vai a
tratar (neste caso: inicio e mantemento de conversas).
Podemos seguir os seguintes pasos (introducindo novos conceptos, técnicas, etc. se é
necesario):
1) Introducción teorica:
Imos a discutir e practicar o “falar cos demais”.
Se lles explica que é unha cousa que facemos normalmente pero que non a toda a xente lle
resulta doado, porque algunhas persoas non aprenderon ou non practicaron estas habilidades.
Falaremos das vantaxes e inconvinentes de participar en conversacións. O procedemento que
empregaremos sería a “choiva de ideas”, así fomentamos a participación. Tambén
realizaríamos unha serie de preguntas abertas para que conteste cada un dos suxeitos: cántos
de vós sabedes cómo iniciar unha conversa?, cómo mantedes una conversa? qué facedes
cando remata o tema da conversa?.
Facer preguntas de discusión; para que eles mesmos discurran sobre o tema, e evitar así o caer
nunha explicación meramente teórica
2) Obxectivos:
- Aprender a facer a preguntas de debate
- Coñecer vantaxes e inconvintes de practicar a habilidade de conversar.
- Tomar conciencia da súa importancia.
17
3) Técnicas:
Unha vez realizada a discusión, explicamos cómo imos a aprender a habilidade.
En primeiro lugar pedimos dous voluntarios e expoñemos os pasos a seguir:
1) Saudar a outra persoa.
4) Empezar cun tema
2) Manter unha pequena conversa.
3) Observar se a outra persoa nos está escoitando.
Unha vez dito esto, presentamos unha posible situación que se pode dar na vida real e se
ensaiará mediante un role-playing. Ao principio, actuaremos como modelos, comezarase coa
práctica representando un modelo de estilo de personalidade agresivo, en segundo lugar, un
estilo sumiso e por último, asertivo.
A continuación, a técnica aplicarase varias veces cos diferentes alumnos e con situacións
distintas. Cada vez que se realice un cambio de papeis, se lles preguntará aos
alumnos cómo se sintiron, qué pensaron e qué aspectos se poderían mellorar según a súa
opinión e según a dos demais (feedback).
- Se lles invita a intentar iniciar como mínimo unha conversa cun amigo/amiga e cun adulto.
É importante que se fixen cómo o fan os demás, qué estilos de personalidade observan, cómo
manteñen as conversas e cómo as rematan.
- Que participen nunha conversa xa iniciada e que estean atentos a cómo o fan.
· SESIÓN Nº4: Facer e recibir cumpridos.
Repaso dos puntos máis importantes da sesión anterior e dificultades, se as houbo, ao aplicalo
na vida cotián. Se os alumnos o practicaron, é importante reforzarlles no momento. Se vemos
que non practicaron, haberá que explicar de novo a importancia que ten o feito de lévalo á
práctica.
1) Introducción teórica:
En primeiro lugar, debemos presentar a práctica desta habilidade (e todas as outras),
como algo que fai que a xente se sinta ben. No cumprido, podemos diferenciar dúas partes: o
dalo e o recibilo. O feito de reaccionar de forma positiva ante o halago de alguén ou de
expresar algo positivo e sinceiro a unha persoa, ten moitas vantaxes. Neste momento,
18
exporíamos as vantaxes de levar á practica o facer cumpridos.
A continuación, se lles presentan cuestión tales como: ¿Pode alguén poñer un exemplo dun
cumrlido?, ¿cándo fixestes un cumprido recentemente?,¿qué sucedeu e cómo vos
sentíchedes?.
Expricar que dar e recibir cumpridos é un proceso circular ou recíproco.
Facerlles conscientes de que non só son eles aos que lles gusta recibir cumpridos, tamén aos
demáis gustalles que llos fagan.
2) Obxectivos:
- Apender a facer cumpridos
- Coñecer vantaxes e inconvintes de practicar esta habilidade.
3) Técnicas:
Unha vez dados os pasos anteriores, pasamos a practicar mediante as seguintes técnicas:
- En primeiro lugar, con dous voluntarios, exprícanse os pasos que se van llevar a cabo:
1) Decidir o que se quere eloxiar da outra persoa.
2) Decidir cómo facer o eloxio.
3) Escoller o momento e lugar para facelo.
4) Levar a cabo o eloxio.
O eloxio pode ser, polo aspecto da outra persoa, polo comportamento ou por un logro. Han de
sentirse cómodos e o eloxio ha de ser sinceiro e agradable. Unha vez clarexados todos os
pasos, llevarase a cabo a situación elixida mediante role-playing . Seguindo a dinámica da
sesión anterior, comezaremos escenificando a situación, aplicando desta forma a técnica de
modelado. Será despois, cando os propios alumnos o practiquen de forma asertiva.
Para rematar, se lles pregunta cómo se sintiron e se lles da feedback sobre a súa actuación
SESIÓN Nº 5: Dar unha negativa ou dicir “non”
Repaso da sesión anterior e comentario das dificultades encontradas.
1) Introducción teórica:
Imos debater nesta sesión que é a negativa e cómo utilizala de forma correcta. Negarse,
consiste en ser capaz de dicir “non” de forma adecuada. É importante aprender a negarse
correctamente.
19
2) Obxectivos:
- Coñecer as vantaxes de aprender a negarnos ou a dicir non
- Coñecer os inconvintes de non aprender a negarnos ou a dicir non.
3) Técnicas:
- Plantear preguntas tales como: ¿ pode algún de vós poñer un exemplo dunha ocasión na
que tivo que negarse ou debera terse negado?,
¿qué sucedeu cando dixeches que non de forma adecuada, ou cando te enfureciches e
dixeches que non?, ¿cándo querías dicir que non e dixeches que sí?.
Se presentan os pasos que levarán a cabo ao poner en práctica a situación:
1) Pensa nunha situación na que queiras dicir que non e non sabes cómo facelo. Elixe á quen
llo queres dicir.
2) Pensa na túa postura ou opinión e por qué queres dicir que non.
3) Expresa a túa postura e mantenla.
No role- playing, ter presentes as técnicas vistas na sesión de asertividade: banco de niebla
(si pero…, cambiar de tema…), autorrevelación (transmitir información persoal para
potenciar a relación), disco raiado, etc.
Ex para mostrar: Escoitar os argumentos persuasivos dun compañeiro que intenta que falten á
clase
E) COORDINACIÓN COS TITORES/AS
a) Terán unha una periodicidade semanal No seu desenvolvemento teranse en conta as
propostas dos titores/as na reunión anterior. Participan o Xefe de Estudos o Xefe do Dpto de
Orientación, A Profesora de Apoio e os Titores/as do nivel. Quedan establecidas da seguinte
forma:
- Titores de 1º de ESO: LUNS (10:30)
- Titores de 2º de ESO: MARTES (9:20)
- Titores de 3º e 4ºde ESO e de BACH: Cando sexa necesario para falar do alumnado
ou para organizar algunha actividade.
b) Se programan as actividades máis apropiadas para realizar co grupo na sesión semanal
de titoría a partir das liñas xerais propostas no PAT de forma consensuada cos titores/as
c) Quincenalmente analizarase cómo se desenvolveron as actividades realizadas en las
20
sesións de titoría anteriores
d) Anticiparíamos liñas de traballo a seguir a medio plazo (p.ex. no inicio de cada
trimestre) para recoller as propostas e suxestións dos titores/as.
e) Apórtanse informacións sobre outros aspectos de interese para os titores/as e o
alumnado: disciplina , charlas, etc.
Seguimento E Avaliación do Plan
a) Ao longo do curso a Xefatura de Estudos, coa colaboración do Departamento de
Orientación, realizará o seguimento da acción titorial e se prestarán os apoios e os recursos
que os titores/as e o alumnado requiran.
b) Seguindo as directrices da administración educativa, ao remate do curso escolar o
Departamento de Orientación participará na avaliación do PAT e elaborará unha Memoria
Final sobre o seu funcionamiento: logros acadados, as dificultades encontradas, os factores
que puideron influir en ambos aspectos e aquelo que será necesario modificar no Plan.
c) Para a elaboración desta memoria os titores aportarán o seu punto de vista.
3.3.- PLAN DE ORIENTACION ACADÉMICA E PROFESIONAL
A.-Obxectivos
Axudar ao alumno a adquirir un maior coñecemento de si mesmo, dos seus intereses e das
súas posibilidades
Proporcionar información sobre a estructura do sistema educativo e os diferentes itinerarios
académicos e profesionais.
Organizar as informacións e as experiencias para plantearse mellor un itinerario.
Analizar os itinerarios que mellor se axusten aos intereses, características e posibilidades dos
alumnos.
21
Facilitar aos alumnos experiencias para o coñecemento directo do mundo laboral.
COA COLABORACIÓN DOS TITORES PODEN REALIZARSE AS
SEGUINTES ACTIVIDADES
B) Bloques de Contidos e Actividades
1º.- Autocoñecemento
Cuestionarios (ESO, BACH): 1º e 2º T
Inventarios de Intereses (BACH): 1º e 2º T
2º.- Coñecemento do sistema educativo
Analizar folletos e publicacións
Esquemas
Vídeos
Charlas informativas das Universidades de Galicia
Dar a coñecer organigrama do sistema educativo
Acceso á Universidade
Visitas a eventos informativos sobre FP e Universidades
3º.- Coñecemento do mercado laboral
Escoller profesións e visitar centros onde se imparte a formación que requiren estas.
Analizar novas profesións
Recibir charlas de profesionais
4º.- Procesos de inserción socioprofesional
Observar modelos de “curriculum vitae”.
Seleccionar ofertas de emprego e agruparlas en familias profesionais.
Proporcionar información básica sobre contratación
Informar sobre organismos e institucións relacionados coa oferta de emprego.
22
3.4. PLAN DE CHARLAS DO DEPARTAMENTO DE ORIENTACIÓN
Para este curso (2021-2022 dada a situación creada polo COVID-19 non temos asegurada a
realización das charlas habituais:
a) ALUMNADO
As consecuencias dos accidentes (AESLEME) .
Os perigos de Internet (POLICÍA NACIONAL)
Prevención consumo de drogas (CONCELLO DE VIGO/ALBORADA)
Universidade de VIGO
Universidade de SANTIAGO
Universidade de A CORUÑA
Tamén as seguintes actividades:
Visitas a UNITOUR para Bacharelato.
Obradoiros de Educación Afectivo-Sexual para alumnado da ESO.
Charla de antigos alumnos/as para 2º BACH
Obradoiro contra a violencia de xénero
b) FAMILIAS (en colaboración coa ANPA)
Tendo en conta a escasa asistencia ao programa de charlas para as familias realizado en
cursos anteriores, neste curso limitarémonos a potenciar a colaboración da ANPA co Concello
de Vigo para que a Asociación se encargue de programar as charlas que consideren convintes
e crear una dinámica que favoreza unha maior participación das familias.
4.- OS CENTROS ADSCRITOS
Ao igual que o Instituto, este Departamento de Orientación ten os seguintes centros adscritos:
CPI CARRASQUEIRA
CPI RÍA DE VIGO
23
CPI A PAZ TINTUREIRA
CPI PÁRROCO DON CAMILO
Todos estos centros, xa foron dotados de Departamento de Orientación propio, polo que de
acordo coas orientacións xerais debatidas na reunión inicial eles levan a cabo o seu propio
Plan de Orientación. Neste sentido, o labor desta Xefatura de Departamento límitase, segundo
a normativa, a coordinar as actuacións destes departamentos.
Nas reunión con estes Departamentos se tratan temas como:
organización de apoios,
recursos a utilizar,
preparación das Xornadas de Acollida ,
alumnado con dificultades que vai matricularse no IES CORUXO
Vigo, a 20 de setembro de 2021
Asdo. Francisco Insua Meirás
Xefe Departamento Orientación