PERPAUSAK

1. Bakunak2. Elkartuak: 2.1. Juntagailuak: 2.1.1. Juntadurazkoak:

- Emendiozkoa (eta)- Hautakaria (edo, edota. ala, nahiz, zein...)- Aurkaria (baina, baizik, baino, espada...)

2.1.2. Alborakuntzazkoak:- Hutsa (,) , (;)...- Errepikapenez sortua (bai...bai)

2.2. Lokailuak: 2.2.1. Emendiozko lokailuak (halaber, orobat, berebat, behintzat, behinik behin, bederen, bederik, gutxienez, ere, ere bai, baita…ere, ere ez) 2.2.2. Lokailu hautakariak ( edo, ala, bestela) Bestela: - Baldintza: arropa lehorrak jantziko ditugu; bestela katarroa harrapa dezakegu . - Murriztapena: bihar goizean goiz jaiki behar dugu; bestela, ez daukagu beste kezkarik. 2.2.3. Lokailu aurkariak (ordea, ostera, aldiz, berriz, aitzitik, hala ere, alabaina, dena dela...)

- Galtza hauek hagitz ongi dauzkagu; beste horiek ORDEA/ALDIZ/OSTERA/BERRIZ, ez horren ondo.

- Denda hori ez da batere merkea; AITZITIK, beti jendez leporaino dago.- Ez naiz gose; HALA ERE/HALERE/HALARIK(ERE)/HALA ETA GUZTIZ (ERE)/HALA

ETA ERE/HALAZ GUZTI(A)Z ERE/ HALERIK/HALAZ GUZI ARREN ERE;zerbait jan beharko dut.

- ALABAINA: - Aurkaritzakoa: Ez dut askorik irabazten; ALABAINA/ALTA/ALABADERE, gutariko asko baino hobeto janzten da

- Azalpenezkoa: Ez dut argirik piztuko;ALABAINA, nahiko argi sartzen da lehioetatik

- Jakinaren gainean dagoela uste dut; DENA DELA/DENA DEN; berriro aipatuko diot.

- Urteak daramatzagu antzeko lana egiten; zaila da, HORRATIK, ongi egitea.- Ez dira zure lagunik onenak; ez zenioke; HAATIK, muzin egin beharko euren

eskaintzari.- Txakur borroklaria zirudien; BIZKITALTEAN/BITARTEAN/BIEN BITARTEAN lasaia

eta mantsoa gertatu zan.- Lokailu gisako aurkaritza esapideak: NOLANAHI ERE/ NOLANAHI DELA ERE/

NOLA NAHI (ere) den, ZERNAHI GIZAZ/EDOZELAN ERE/EDOZEIN MODUTAN ERE/EDOZERTARA ERE/EDOZEIN MODUTAN ERE/EDOZEIN MODUZ/GUZTIAREKIN ERE

2.2.4. Ondoriozko lokailuak (beraz, ba (da), hortaz, orduan, halatan, horrenbestez....)

- Ane kalean dabil; HORTAZ, osatuta dago.- Ene BADA! Zer gertatu da?

2.2.5. Kausazko lokailuak ( izan ere, zeren, baizik eta, hain zuzen ere...)

- Gogoz aritu naiz lanean, IZAN ERE, oporrak gainean genituen- Kontzertura joango da, ZEREN buruan horixe sartu zaio.

2.3. Menderakuntzazkoak:

PERPAUSAK

2.3.1. Konpletiboak: zer?, galderari erantzuten diote

- (e)la/ (e)nik: Lan hau garaiz amaituko duzula agindu didazu- (e)na (segurtasuna adierazteko): Ziur nago atzo Tasio filmea eman zutena- (e)lako/(e)n+izena: Ez du galdu aprobatuko duelako esperantza- (e)lakoan: Oraindik ordua ez zelakoan, lasai ibili naiz- (e)n/(e)la: Zurekin joan nadila eskatu dit.- t(z)eko: Hona etortzeko esan dizut- t(z)ea: Laranja zukua jatea oso mesedegarria da.

2.3.2. Zehar-galderak:

- galdetzailea: Noiz etorri da?- bai-ez: Etorriko zara gurekin?- (en): Ez dut gogoratzen Aitor non bizi den- ea...(e)n: Amonak galdetu du ea zein ordutan etorri zaren- (e)n ala ez/(e)netz: Berdin zait ados zauden ala ez, egin egingo duzu- aditz partizipioa: Ez daukat nora joan oporretan

2.3.3. Perpaus erlatiboak:

- (e)n: Erromesaldian iristen da jendea Aizkorripean dagoen Arantzazura- tako/dako/(r )iko: Zure orain arteko jokabidea, gaztetasunari lotutako zerbait

izatea espero dut- zein...bait-/zeina...-n: Sail haietako tokirik gozo eguzkitsuenerantz abiatu ziren,

non zuloa egin eta lurra eman baitzioten- bait-: Ikusleak artean ahozabalik baitzeuden, txaloka eta bibaka hasi ziren

2.3.4. Moduzko perpausak:

- (e)n bezala/-(e)n bezalakoa: Nik esan dudan bezala dago- (e)n legez: Nahi dugun legez egin dezakegu- (e)n moduan/-(e)n moduko(a): Erakutsi ziguten moduan egin dogu- t(z)eko moduan/ moduko: Jateko moduan dago- (e)nez: Esan dutenez, hori ez zen horrela gertatu- (e)n eran: Irakasleak esan duen eran egingo dugu- (e)n gisan: Ondorio gisa zera aipatu nahi nuke- (e)n antzera: nik egin nuen antzera egin duzu zuk ere- (e)n neurrian/-(e)n heinean: Ahal dudan neurrian lagunduko dizut- ahala: Sagarrak ekarri ahala, saldu egin dira- ba-...bezala: Eseri lasai, zure etxean egongo bazina bezala- ta/-da/-(r )ik: Horrela egon da ez duzu ezer lortuko- (e)la/-(e)larik: Liburuak eskuetan ekarri zituelarik barrura sartu zan- (e)z: Ariketak musika entzunez egiten ditu

2.3.5. Perpaus kontsekutiboak:

- honen, horren, hain: Hain da lotsagabea, ezen ezerk ez duen izutzen

- hain...bait-: Eta hain da gose, ez baita behin ere asesten- hainbeste, honenbeste, horrenbeste: Hainbeste jende etorri zen, non ez

baikenekien non sartu- halako moldez/guisas: Halako moldez mintzo zen, non ulertzea ezinezkoa

baitzen

2.3.6. Denborazko perpausak:

- enez geroztik: Ikerrekin irteten hasi denez geroztik, ez digu kasurik egiten- tzerakoan: Leihotik begiratzerakoan gogoratu da guztiaz

PERPAUSAK

- eta gero: Guk alde egin eta gero deitu zuen

2.3.7. Baldintzako perpausak.

- ba-: Loteria tokatzen bazaizu, etxe berria erosiko duzu- baldin ba- ...: Liburuak ekartzen baldin badituzu, lehenago egingo duzu- (behin)…-(e)z gero: Ahal izanez gero, ekarriko dizut oparitxoren bat- t(z)ekoan: Parisera joatekotan, frantzesa ikasi beharko dugu- ezik/ezean: Neuk ikusi ezik, ez dut sinetsiko

2.3.8. Konparaziozko perpausak:

- nolakotasuna: Hau zuk uste duzun baino zailagoa da- zenbatasuna: Horrek dirudien baino diru gehiago irabazten du

2.3.9. Helburuzko perpausak:

- t(z)era: Erosketa batzuk egitera noa- t(z)eko: Liburuak irakurtzeko dira- t(z) ekotan/-t(z)eko asmotan: Bihar etortzekotan dira- t(z)eagatik: Zuri abisatzeagatik etorri naz- t(z) earren: Zure oparia emotearren etorri naz

2.3.10. Kausazko perpausak:

- (e)lako/-(e)lakoz/-(e)lakotz: Nahi dudalako egin dut- t(z)eagatik: Gezurra esateagatik zigortu naute- eta: Etxean gelditu nintzen lan asko nuen eta- bait-: Hondatuta dago, oso zaharra baita- (e)nez gero/-(e)nez: Etorri garenez gero, ikusi egingo dugu- (e)la eta: Eguraldi txarra zela eta bertan geratu gara- (e)la bide/-(e)la kausa/-(e)la medio: Krisia dela medio, ezin da ezer egin

2.3.11. Perpaus kontzesiboak:

- arren: Negua izan arren, eguraldi ona daukagu- nahiz eta: Nahiz eta asko edan duten, ez dira mozkortu- agatik ere: Bera etorriagatik ere, ez du ezer konponduko- baina: Egingo dut, gogo handirik ez dut baina- ta ere/-rik ere: Erotuta ere ez nuke horrelakorik egingo- gabe ere/barik ere: Entzun gabe ere, badakit nor den- (e)la(rik) ere/ba-...ere: Edonork deitzen duela ere, zuk ez ireki atea

- (e)na...-(e)la: Esan duena esaten duela, zuek ez sinetsi