kantutegia

http://www.atxukale.com1

AHAIRE zahar huntan – Euskal kanta

Ahaire zahar huntan bi berset berririk

alagrantziareki khantatü nahi tit;

bihotza libratürik phena orotarik

desir nian maitia beitüt gogatürik.

(Zuberoako kanta tradizionala)



HITZ BI

Bla, bla, bla, bla, bla, bla, bla,bla, bla, bla, bla, bla, blaBla, bla, bla, bla, bla, bla, bla,bla, bla, bla, bla, bla, blaBla, bla, bla, bla, bla, bla, bla,bla, bla, bla, bla, bla, blaBla, bla, bla, bla, bla, bla, bla,bla, bla, bla, bla, bla, blaBla, bla, bla, bla, bla, bla, bla,bla, bla, bla, bla, bla, blaBla, bla, bla, bla, bla, bla, bla,bla, bla, bla, bla, bla, blaBla, bla, bla, bla, bla, bla, bla,bla, bla, bla, bla, bla, blaBla, bla, bla, bla, bla, bla, bla,bla, bla, bla, bla, bla, blaBla, bla, bla, bla, bla, bla, bla,bla, bla, bla, bla, bla, blaBla, bla, bla, bla, bla, bla, bla,bla, bla, bla, bla, bla, blaBla, bla, bla, bla, bla, bla, bla,bla, bla, bla, bla, bla, blaBla, bla, bla, bla, bla, bla, bla,bla, bla, bla, bla, bla, blaBla, bla, bla, bla, bla, bla, bla,bla, bla, bla, bla, bla, blaBla, bla, bla, bla, bla, bla, bla,bla, bla, bla, bla, bla, blaBla, bla, bla, bla, bla, bla, bla,bla, bla, bla, bla, bla, blaBla, bla, bla, bla, bla, bla, bla,bla, bla, bla, bla, bla, blaBla, bla, bla, bla, bla, bla, bla,bla, bla, bla, bla, bla, blaBla, bla, bla, bla, bla, bla, bla,bla, bla, bla, bla, bla, blaBla, bla, bla, bla, bla, bla, bla,bla, bla, bla, bla, bla, blaBla, bla, bla, bla, bla, bla, bla,bla, bla, bla, bla, bla, blaBla, bla, bla, bla, bla, bla, bla,bla, bla, bla, bla, bla, blaBla, bla, bla, bla, bla, bla, bla,bla, bla, bla, bla, bla, bla

Koldo Mitxelena institutuko euskara taldea



AURKIBIDEA

Hitz bi ......................................................................................... 2Aurkibidea ................................................................................. 3

KANTAK NAHAS-MAHAS001. Agur, jaunak....................................................................... 10002. Agure zaharra .................................................................... 10003. Ai, hau edari zoragarria...................................................... 11004. Aita semeak ....................................................................... 11005. Aitormena........................................................................... 13006. Aitorren hizkuntz zaharra ................................................... 13007. Ala kinkiri ........................................................................... 14008. Aldapeko ............................................................................ 15009. Ama begira zazu ................................................................ 15010. Ama eta alaba.................................................................... 17011. Amaren bularra ................................................................. 18012. Amerikara noa.................................................................... 19013. Ameriketara joan nintzan ................................................... 20014. Andre Madalen................................................................... 20015. Antoni eta Anton ................................................................ 21016. Araban bagare .................................................................. 22017. Ardo gorri naparra.............................................................. 23018. Ardoa edanda .................................................................... 26019. Ardoa eta gizona ............................................................... 26020. Arratsalde honetan ............................................................ 26



021. Artillero............................................................................... 27022. Astoa Balaan...................................................................... 28023. Atzo, atzo, atzo ................................................................. 29024. Azken agurraren negarra ................................................... 29025. Baga, biga, higa ................................................................. 30026. Baldorba............................................................................. 31027. Balearen bertsoak.............................................................. 32028. Baserritarrak ...................................................................... 34029. Basoilarrak kanatzten dizu ................................................ 34030. Bautista Bazterretxe .......................................................... 35031. Begiak parrez-parrez ........................................................ 36032. Bentara noa ...................................................................... 37033. Beti penetan ...................................................................... 37034. Bizkaia maite...................................................................... 37035. Boga, boga......................................................................... 39036. Bortian Ahüzki ................................................................... 39037. Donostiako hiru damatxo ................................................... 40038. Egia da, egia da ................................................................ 43039. Egun da Santi Mamiña....................................................... 44040. Egunsentia ......................................................................... 44041. Elurra teilatuan .................................................................. 45042. Ene maite Kattalin.............................................................. 46043. Eperrak badititzü ................................................................ 47044. Eperraren kanta ................................................................. 48045. Erregek gizon ederrik ........................................................ 48046. Euskal Herrian euskaraz.................................................... 49047. Ez dizut irikiko .................................................................... 50048. Ez, ez dut nahi ................................................................... 51049. Ez nau izutzen .................................................................. 52050. Ezkongaietan ..................................................................... 53



051. Furra furra .......................................................................... 54052. Gaztelugatxe ..................................................................... 55053. Gora ta gora beti ................................................................ 56054. Gu gazteok gaur gabiltza .................................................. 58055. Guk euskaraz..................................................................... 59056. Gure aitak amari ............................................................... 59057. Gure kuadrillan................................................................... 60058. Gure Violeta ...................................................................... 61059. Guretzat berdin dira .......................................................... 61060. Habanera ........................................................................... 63061. Haika mutil ........................................................................ 64062. Haurrak ikasazue .............................................................. 65063. Hautxo polita ..................................................................... 67064. Haurtxo txikia ..................................................................... 67065. Hegoak ebaki banizkio....................................................... 68066. Herribehera ........................................................................ 69067. Ikusi mendizaleak .............................................................. 70068. Ilunabarra........................................................................... 71069. Isil-isilik dago...................................................................... 71070. Itsasoa laino dago.............................................................. 72071. Itasontzi baten.................................................................... 73072. Ituringo arotza .................................................................... 74073. Izarren hautsa ................................................................... 74074. Izotz-ondoko eguzki .......................................................... 76075. Joxe Mielen batela ............................................................. 78076. Kalera, kalera..................................................................... 78077. Kapitain Pilotu .................................................................... 79078. Kontrapasa ........................................................................ 80079. Lastozko zubia .................................................................. 80080. Lau teilatu .......................................................................... 81



081. Lepoan hartu...................................................................... 82082. Loa, loa txuntxurrun berde ................................................ 84083. Loretxoa ............................................................................. 85084. Mahatsaren orpotik ........................................................... 85085. Maite bat maitatzen det...................................................... 86086. Maite, maite ....................................................................... 89087. Maitiak galdegin zautan ..................................................... 90088. Maritxu, nora zoaz? ........................................................... 91089. Matalaz .............................................................................. 91090. Mendian gora ..................................................................... 92091. Nafarroa, arragoa .............................................................. 93092. Nere andrea ....................................................................... 95093. Nere herriko neskatxa maite .............................................. 95094. Nere maitea ...................................................................... 96095. Neskazaharrak................................................................... 96096. Nirekin................................................................................ 97097. O gu hemen ...................................................................... 98098. O, Pello Pello! ................................................................... 99099. Oi ama Eskual Herria......................................................... 100100. Pello Joxepe ...................................................................... 100101. Pipa hartuta ....................................................................... 101102. Prima eijerra....................................................................... 102103. Primaderako liliak............................................................... 102104. Salamankara...................................................................... 102105. San Simon eta San Juda ................................................... 103106. Sehaska kanta ................................................................... 104107. Txarmangarria.................................................................... 105108. Txantxibiri........................................................................... 106109. Urso luma gris gaxua ........................................................ 107110. Uso txuria........................................................................... 107



111. Xalbadorren heriotzean...................................................... 109112. Xoxuxak galdu du... .......................................................... 110113. Zazpi Euskal Herriek ......................................................... 111114. Zenbat gera........................................................................ 112115. Zilbor hesteak ................................................................... 113116. Zorionak ............................................................................ 115117. Zu, gazte sentimental ........................................................ 116118. Zure begiek ........................................................................ 117

BERTSO ZAHARRAK119. Agur, Xiberua! .................................................................... 120120. Ai, zer plazerra! ................................................................. 121121. Aizazu, Suantxa ................................................................. 122122. Andre txarraren bentajak ................................................... 124123. Behin batian Loiolan .......................................................... 127124. Biba Rioxa.......................................................................... 127125. Bizkaiko txerriari jarriak...................................................... 129126. Domingo Kanpaina ............................................................ 131127. Gazte-gaztetatikan............................................................. 131128. Gernikako arbola................................................................ 132129. Gitarra zahartxo bat ........................................................... 133130. Goizian argi hastian ........................................................... 134131. Hara nun diran ................................................................... 134132. Herriko festak..................................................................... 135133. Ikusten duzu goizean......................................................... 136134. Iparragirre abila dela .......................................................... 139135. Iya guriak egin du............................................................... 140136. Loriak udan ihintza bezela ................................................. 141137. Maria Solt eta Kastero ....................................................... 142138. Markesaren alaba ............................................................. 142



139. Nagusiya ta maizterra ........................................................ 146140. Oraingo neskatxen jazkera ................................................ 148141. Pasaiako herritik ................................................................ 150142. Solferinoko itsua ................................................................ 151143. Triste bizi naiz eta .............................................................. 154144. Ume eder bat ..................................................................... 154145. Urrundik ............................................................................. 156146. Zibilak esan naute.............................................................. 158

ERROMANTZEAK147. Alostorrea .......................................................................... 160148. Atharratzeko gaztelua ....................................................... 160149. Brodatzen ari nintzen ........................................................ 161150. Eijerra zira maitia .............................................................. 162151. Goizian goizik .................................................................... 163152. Haltzak eztü bihotzik ......................................................... 164153. Jaun barua ........................................................................ 165154. Maitia nun zira? ................................................................. 166155. Peru gurea Londresen ...................................................... 167156. Txori erresiñula ................................................................. 168

GABON ETA ERRONDA KANTAK157. Ai, hau gauaren zoragarria ................................................ 170158. Atozte kristauak ................................................................. 171159. Belenen sortu zaigu ........................................................... 171160. Bihotz sutuakin................................................................... 172161. Birjina maite ....................................................................... 172162. Dios te salve! ..................................................................... 173163. Gaueko izar........................................................................ 177164. Hator, hator ........................................................................ 177



165. Haur eder baten bila .......................................................... 178166. Haurtxo maite..................................................................... 180167. Horra Mari Domingi............................................................ 180168. Mesias sarritan................................................................... 181169. Oi, Bethleem ...................................................................... 182170. Olentzero ........................................................................... 183171. Santa Ageda ...................................................................... 184172. Toberak.............................................................................. 191

KANTAKNAHAS-MAHAS



001. Agur, jaunak

Agur, jaunak; jaunak, agur,agur t’erdi! (Bis).Denak Jainkoak, iñak gire,zuek eta bai gu ere.Agur, jaunak, agur,agur t’erdi, hemen gire.Agur Jaunak.

002. Agure zaharraddddAgure zahar batek zion bere etxe ondoangoizean goiz lantokira irteten nintzanean:Ez al dek, gazte, ikusten gure etxola zein dan?desegiten ez badugu, bertan galduko gera.

Baina guztiok batera saiatu hura botatzera,usteltzen hasita dago-ta, laister eroriko da.Hik bultza gogor hortikan, ta bultza nik hemendikan,ikusiko dek nola-nola laister eroriko dan.

Baina denbora badoa, nekea zaigu hasi,eskuak zartatu zaizkit, eta indarrak utzi.Usteltzen badago ere, karga badu oraindik,berriz arnasa hartzeko esaigun elkarrekin:



Baina guztiok batera saiatu hura botatzera (...)

Agure zaharra falta da gure etxe ondotik,haize txar batek hartu ta eraman du hemendik.Haur batzuk ikusten ditut eta inguraturik,aitona zaharraren kanta nahi diet erakutsi.

Baina guztiok batera saiatu hura botatzera (...)

003. Ai, hau edari zoragarria

Goizean sartu tabernara etaateratzen naiz azkena.Egun guztian zurrutian taez zait betetzen barrena.Ai, hau edari zoragarrianeri gustatzen zaidana!Maria Jesus, bihotzekua,bete hamaseigarrena.

004. Aita semeak

Aita-semeak tabernan daude,ama-alaba jokoan. (Bis)



Berriz ikusi beharko dugubehi gizena auzoan,berriro ere ez da faltakotrapu zaharrik kakoan.

Aita-semeak...

Eta lapurrek ohostu duteguk gendukana etxean,eta gu gaude erdi biluzikbeti inoren menpean.

Aita-semeak...

Hondamendia gertatu zaigugeure etxean horrela,guztiok bizi nahi dugu bainanola biziko bestela?

Aita-semeak...

Geurea dugu erru guztia,geurea dugu osoan,ez inori ba errua botaEuskal Herria hiltzean.

Aita-semeak...



Baina gaztea naiz eta daukatetorkizuna eskuan,ez zaigu hilko Euskal Herriani bizi naizen artean.

005. Aitormena

Ez dira betiko garai onenakazken finean gizaki hutsak gara.Barearen ostean dator ekaitza.Udaberri berririk ez guretzat.Denborak aurrera etengabianta orain ezin eutsi izan giñana“rutinaren” morroiak bihurtu garalaztana lehen baino lehen aska gaitezan.

Ohartu gabe arrunt bilakatuta.Ohartu gabe heldu gara mugara.Mundua jautsi zaigu gaineramaitia lehen baino lehen aska gaitezan.

Ez dakigu non dagoen hoberena.Bila dezagun beste lekuetan.Bai, zin dagizut ez dizudala inoiz gezurrik esan eta zaudezihur ezin izango zaitudala ahaztu inoizaitortzen dut izan zarela ene bizitzaren onenabaina orain, maitia lehen baino lehen aska gaitezan.



006. Aitorren hizkuntz zaharra

Aitorren hizkuntz zaharranahi degu zabaldu,munduaren aurreangizonki azaldu;baldin gure zainetanodolik badegu,euskaldunak euskerazhitz egin behar degu.

Zein hizkuntza ederra,euskera guria!inon ez det aurkitzenbeste bat hobia.

Usain goxodun hizkuntztxukun ta argia,biraorikan ez duenhizketa garbia.

Gora euskera maiteazoragarriena,euskaldunen artean,maitagarriena.Munduan sortu zanikhizkuntzik zaharrena,gora ta gora euskaldunaketa gure euskera.

007. Ala kinkiri

Erran dut, erranen eta errango,ez naiz isilik egongo,plaza hontako dama gazteakez dira moja sartuko.

Ala kinkiri, ala kunkuru,ala kinkiri kunkuru kanta,ala kinkiri kunkuru kanta



gu bezalakoak dira,hola!

Erran dut, erranen eta errango,ez naiz isilik egongo,plaza hontako gizon gazteakez dira fraile sartuko.

Ala kinkiri...

Erran dut, erranen eta errango,ez naiz isilik egongo,plaza hontako gazte guztiakezkontzan dira sartuko.

Ala kinkiri...

008. Aldapeko

Aldapeko sagarraren adarraren puntan,puntaren puntan,txoria zegoen kantari.Xiru liru li, xiru liru li.Nork dantzatuko ote du soinutxo hori?



009. Ama begira zazu

Ama, begira zazuleihotik plazara;ni bezelakorikanplazan bai ote da?Lai, lai, lai, tra la ra la ra lai (bis).

Begiak erne ditut,bi zangoak arin:hoinbertze doainekinez nauke mutxurdin.Lai, lai, lai, tra la ra la ra lai (bis).

Heldu den primaderanarropa txuritan,ederra izanen naizmahain-sainduetan.Lai, Iai, Iai, tra la ra la ra Iai (bis).

Mutikoen arteanitzul-inguruka,gizon-gaitzat badauzkatdozenan hamaika.Lai, lai, lai, tra la ra la ra lai (bis).



Aurra ahal badaite,hala izan bedi:lehen gure aldi zen,orain zuen aldi.Lai, lai, lai, tra la ra la ra lai (bis).

010. Ama eta alaba

Alaba: Amak ezkondu ninduenhamabost urtetan.Senarrak gehixeagolarogei nonbait han,eta ni neskatila gaztenola nindeke izan?

Ama: Neska isilikan hagoaberatsa den hori.Pazientzin pasa itzanurte bat edo bi.Laster hilko den zaharra etabiziko haiz ongi.

Alaba: Ama, alperrikan ari dahizketa moduan.Egun bat pasatzeko



bizitzen munduan,ez det nik agure zaharrikannahi nere ondoan.

Ama: Neska, egin zan amarenesana berehala.Izango haiz ederkimarkesa bezala,ez hadinela izan badaholako ustela.

Alaba: Ama, nola nahi du horigogoz egitea?Beste gauzatxo bat detnik borondatea:Diru gabea nahiago detsenarra gaztea.

Ama: Neska, etzanala hartudirurik gabea.Bestela izango dennahiko lanbidea.Txorakeri denak utzitahar zan agurea.

011. Amaren bularra



Amaren bularrahaurraren janari,haurraren negarrabeti hunkigarri;baratz honen erdiangoseak nago ni,zure bular laztanenantsiz ta egarriz.

Zure bular politakzerrien jostailu,edertasunak kontuzgorderik behar du;zaude isilik, haurra!ez egin negarrik,

munduak ez du-etamalkoen beharrik.

Haunditzen zeraneanikusiko duzuisilik egoteakzenbat balio dun;jarrai zure bidetik,hobe da horrela,gauza denen gainetik,haizea bezala.

Amaren bularrahaurraren janari,aterpe samur hontanlo hartu nahi dut nik.

012. Amerikara noa

Amerikara noa nere borondatez,

hemen baino hobeto izateko ustez;

aspertua bainago hemengo izatez,

adios aita eta ama, ondo bizi bitez.

Lehenago ere seme bat badit Amerikan,

orain dela sei urte joana hemendikan,



baldin topatzen badek haren biderikan,

esan hakiok aita bizi dala oraindikan.

Kafia hartutzen det egunian bi aldiz,

baita pasiatu ere nik nahi adina zaldiz;

jan-edanaren faltik ez, osasuna berriz...

Aita bizimodu hau Donostian izan balitz!

013. Ameriketara joan nintzan

Ameriketara joan nintzan xentimorik gabe,handik etorri nintzan maitia bost miloien jabe.Txin, txin, txin, txin, diruaren hotsa,harexek ematen dit, maitia, bihotzian poza.

014. Andre Madalen

Egun batean ni ari nintzenandrea ezin ikusirikesan zidaten edana dagoez egin hari kasurik.Andre Madalen, andre Madalenlaurden erdi bat olio



andreak zorrak egin ta gerojaunak pagatuko dio.

Total egina zegoen bainaheuzurrak zeuzkan osorikgaldetu zidan ea etzegoentabernan ardo gozorik.Andre Madalen, andre Madalenlaurden erdi bat olioandreak zorrak egin eta gerojaunak pagatuko dio.

Aita-semeak aritzen ginenuda-partean labrantzanandrea berriz, ganbaratikan,tabernarako arrantzan.Andre Madalen, andre Madalenlaurden erdi bat olioandreak zorrak egin eta gerojaunak pagatuko dio.

Nire andreak badaki josteneta lisatzen taula gaineanardo zuria saldan emanikmaite du denen gainetik.Andre Madalen, andre Madalenlaurden erdi bat olio



andreak zorrak egin eta gerojaunak pagatuko dio.

015. Antoni eta Anton

Antoni, Antoni!ate ondoan nago ni.

Ai, Anton, ai, Anton!ate ondoan hor konpon!

Hormatxoriak negu gorrianez du atsegin elurra;zerua goibel, kabia hotza,ta janari gabe lurra.Ai, maite, nere bihotzak duanzure hotzaren bildurra!Biontzat kabi bat berotzekobilduko nuke egurra.

Antoni, Antoni! (...)

Enarak ez du behin egindakokabirik inoiz aldatzen;urtero beti kabi haretanumeak ditu bazkatzen.Baina zu, Anton, enara txarra



zaitut neretzat bilatzen;jai bakoitzean neska berriaikuste zaitut maitatzen.

Antoni, Antoni! (...)

016. Araban bagare

Araban bagareGipuzkoan bageraZiberun bagireta Bizkaian bagarabaita ere Lapurdi ta Nafarran.

Guztiok gara euskaldunguztiok anaiak garanahiz eta hitz ezberdinezbat bera dugu hizkera.

Herri bat dugu osatzeneta gure zabarkerizez daigun utzi hondatzen.

Bagare, bagera,bagire, bagaraeuskera askatzekooraintxe dugu aukera.



017. Ardo gorri naparra

Gizona ardoaren alde

A, a, a.Ardo gorri naparra:eztarriko lakarra,kentzen hau den azkarra.A, a, a. Kentzen hau den azkarra.

A, a, a.Hau den ardo bikaina!Edan zagun nahi aina,nahiz argitu bekaina.

E, e, e.Ni ardoaren alde,goiz eta arratsalde,beti naiz haren galde.

I, i, i.I haut nere edari,hik jartzen nauk kantari,ta sarritan dantzari,

0, o, o.



Honek jartzen nau bero,eta sarritan ero,edanaz egunero.

U, u, u.Hau den gure erregu:ardoa behar degu,nahiz uda ta nahiz negu.

Andrea ardoaren kontra

A, a, a.Kontuz busti zintzurra,jo nahi ez badek lurra,ta hautsi lepa-ezurra.A, a, a. Ta hautsi lepa-hezurra.

A, a, a.Mahatsaren ur sorgina:gizonak edan grina,ta andreak mitina.

E, e, e.Edari etxe-kalte,nasaikerien ate,tabernetan alkate.



I, i, i.Matsaren zumu azti,grina txarren ilati,osasunaren pipi.

O, o, o.Edari demonio,inpernuko jario,pardel danen bizio.

U, u, u.Ur gorrizko olatu,horrek hau hi hondatu,ta andreaz hasarratu.

Andre ta gizon batera

U, u, u,Ardo madarikatu!Gau-txorien teilatu,alper danen ostatu,U, u, u. Ardo madarikatu!

018. Ardoa edanda



Ardoa edanda mozkortzen naiz,

pipa erreta txoratzen naiz,

kortejatzian lotsatzen naiz,

nola demontre biziko naiz?

019. Ardoa eta gizona

Ardoa eta gizona

dijoaz kantatzera

han dan andere gizena

entzule dutela.

Gizonak galdetzen dio:

Ona ote zera?

Bonbilean nago eta

hasi zaiz edatera.

Ardoak erantzuten du

pozak zoraturik

ez da nigana etorri

zu bezelakorik.

Baituta izan naute

kortxoz estalirik

zuk askatu nauzu eta

ez utzi tantorik.

020. Arratsalde honetan

Itxaroten ari geraarratsalde honetan

zerbait aurkeztekotanjende honen aurrean.



Hemendik ateratzekokanta berri baton batzuek ez aspertzekoarratsalde honetanhonetan, honetan, honetan.

Laupabost akorde jotakitar zahar honekindantzatzeko doinuaez dugu besterik.

Bi laguneko koadrilaizerdi patsetannahiko izango dira

arratsalde honetanhonetan, honetan, honetan.

Taupadetan dut bihotzadirua galtzetandantza egiteko gogoadaramat zainetan

Kitar bibolin doinuakjarraituz badaukatdibertitzeko gaiaarratsalde honetanhonetan, honetan, honetan.

021. Artillero

Artillero, dale fuego,ezkontzen zaigula pastelero.Eta zeinekin? Eta norekin?Orpo zikinaren alabakin.

Orpo zikin, gona luze,atzeko aldeko erregidore.Jotzen zioten tarrapatatan,zergatik neskatxa zatarra zan.



Orpo zikin, gona luze,kaleko loiaren erregidore.Deitzen zioten zarran zan zan zan,zergatik neskatxa zatarra zan.

022. Astoa Balaan

Gure astoa BalaanIzan zerauku elizan.

Asto koxkor bat zela debozionetanSartu zen elizako koro barne hetanEta ihanka lotu bere otoitzetan,Aldereko buketak ausikiz artetan.

Utzirik lo kuluxka ta kofesionala,Jaun ertorak hartu du kurutze makila,Eta hartaz zanpatuz debrutarat zoalaElizatik aizatu oi, gure kabala.

Zergatik ez den aizu elizan astorikPentsaketan ari da Balaan geroztik,Orhoit baita asto bat beretter izanikLehen eguberria gertatu zelarik !

023. Atzo, atzo, atzo



Atzo, atzo, atzo,atzo hil ziren hamar atso.Baldin ardoa merkatze ez badahilko dirade beste asko.Atzo, atzo, atzo hil ziren hamar atso.

024. Azken agurraren negarra

Nora zoaz, Euskal semea,arma hori eskutan?Armen hartzera deitzen nauteFrantsen aldera.

Euskal Herritik urrunduz,ta atzerrira joanak,a ze negarra entzunen duzunEuskal Herrietan!

Morts pour la patrie,morts pour la patrie,eskuara baizik etzakiten haiekmorts pour la patrie.

Gure historian zeharzenbat malko ta ezbehar;Landetaratu gindutenekilandugu orai hil behar .



Bere ama agurtu duetxolako atarian;bere amak bisitatuko duAtzerriko hilobian.

Morts pour la patrie...

025. Baga, biga, higa

Baga, biga, higa,

laga, boga, sega,

zai, zoi, bele,

arma, tiro, pun! (bis).

Txirristi-mirristi

gerrena plat,

olio, zopa,

kikili salda urrup

edan edo klik!

Ikimilikiliklik.



026. Baldorba

Ezkil gabeko elizeneremu emankorra,giza murzurikozure ardientzat.Oi Baldorba! Oi Baldorba!eguzki eta haize idor,mahats-ardo ibai,galburuarena.Lur gorri, harri landu,mailu eta xixelaren kantu.Gitarrazko alakiketan,Armeniako kanun ahots urratuan.Oi Baldorba! Oi Baldorba!esazu nor zen bidetikbaztertu zintuen madarikatua!Zure irrio erromanikoaerdi izoztu eta leloturikutzi zuen madarikatuarenizena nahi dut,izena nahi dut.Oi Baldorba! Oi Baldorba!esazu nor zen bidetikbaztertu zintuen madarikatua!Oi Baldorba!zutaz oroit eta



zuri nagozu,zuri nagozu.Kantu bat laburra da etapentsa zuk,esaten ez dizudan hartaz.Oi Baldorba! Oi Baldorba!esazu nor zen bidetikbaztertu zintuen madarikatua!

027. Balearen bertsoak

Mila bederatziehun dalehenengo urtian,Maiatzaren hamalaugarren egunian,Orioko herrikobarraren aurrian,balia agertu zanbeatzik aldian.

Haundia bazan ereazkarra ibilian.Bueltaka han zebilenjuan da etorrian,hondarra arrotuazmurgil igarian.

Zorriak zeuzkan etahaiek bota nahian.Ikusi zutenianhala zebilelaberihala juan zirantraineruen bila.Arpoi ta dinamitaeta soka bila.Aguro ekartzekoetzan jende hila.

Bost traineru juan ziranpatroi banarekin.Mutil bizkor bikainakguztiz onarekin.Manuel Olaizola



eta Loidirekin.Uranga, Atxaga taManterolarekin.

Baliak egindakosalto ta marruakziran izugarri taikaratzekuak.Atzera egin gabe,hango arriskuak,arpoiakin hil zutenhan ziran hanguak.

Bost txalupa jiran daerdian baliagizonak egin zutenbai nahiko pelia.Ikusi zutenianhila edo itoalegorretikan bazanbiba ta txaloa.

Hamabi metzo luzegerria hamar lodi.

Buztan palak lau zabalalbuetan pala bi.

Ezpainetan bizarrakbeste ilera biorraziak bezelahain zeuzkan ederki.

Gorputzez zan mila taberrehun arrua.Beste berrehun mingainta tripa barruak.Gutxi janez etzegonbatere galdua.Tinako sei pesetanizan zan saldua.

Gertatua jarri detegiaren alde.Hau horrela ez badajendiari galde.Bihotzez pozturikan



atsegintsu gaude.Gora oriotarrak

esan bildur gabe.

028. Baserritarrak

Baserritarrak gera gu,

ezin gentzake ukatu. (Bis)

Baina kaletarrak bezin ongi (Bis)

soinua jotzen degu. (Bis)

Kalian dira bi gauza

neri gustatzen zaidanak: (Bis)

ardotxo txuri goxo eta (Bis)

opil koxkor bigunak. (Bis)

029. Basoilarrak kantatzen dizu

Basoilarrak kantatzen dizu

Iratiko basoan;

ihurk elezakezu pentsa



nik zer dudan gogoan:

gaiak oro igaraiten-tut

maitearen ondoan.

030. Bautista Bazterretxe

Bautista Bazterretxemutiko pijoa,niri gurdi ardatzaostuta dihoa.Beltzak eta txuriakibiliko zaituniri gurdi ardatzaematen ez badidazu.

Gurdi ardatza ezikigitai eta areabesteren behar gabebadaukat neria;sega, poto, labana,gainera bostortzaferian erosiadaukat nik zorrotza.Nire idi pareakdauzka zintzarriaklepotikan zintzilikkoilarez jarriak;

gainera uztarriakta kopetakoakontza urre onekinerositakoak.

Zeronek nahiko gauzaduzula diozubaina gurdi ardatzaniri ostu didazu.Pagatu behar duzularrutik ederkiez baduzu ardatzaentregatzen aurki.

Buru gogorrak baduberekin kalteaez dudan gauza nolanahi duzu ematea?Zentzuak galdurikanaurkitzen zerade,bestela behintzat hola



ariko ez zinake.

Gezur eta abar zabiltzaBautista, tranpean;Zu bezain gezurtirik

ez da probintzian;Zure berri dakiteinguruko denak,ibiltzen dituzulagauza besterenak.

031. Begiak parrez-parrez

Begiak parrez-parrez,bihotza negarrez, (Bis)halaxe joaten nintzan, maitia,zugandik, dolorez. (Bis)

Ama zuriak neri,parian pasata, (Bis)ez dit agurrik egin, maitia,burua jirata. (Bis)

Ama zuriak neriez agur eiteko, (Bis)zer palazio dauka, maitia,zuri emateko? (Bis)



Palazio eder bathaitzaren gainian, (Bis)ez da euririk sartzen, maitia,ari ez dunian;ez da haizerik sartzen, maitia,ez dabilenian.

032. Bentara noa

Bentara noa, bentatik natorbentan da nere gogoa.Bentako arrosa krabelinetanhartu dut amorioa.

003. Beti penetan

Beti penetan, beti penetanbizi naiz mundu unetan.Egunaz zerbait alegratzen naiz,gabaz beti penetan:Neureganako amorioajoan zitzaizun batetan.



034. Bizkaia maite

Bizkaia maite,atzo goizean ikusi zintudan,soineko zuriz jantzia,buruan orlegi,bihotzean sua,nere gogoarenertzatik pasatzen.Zure usain gozoa, lana,amodioa, itsasoa,nere baitan sartzen...

Atzo goizean entzun nuenzure berbaren oihartzuna,zure kantaren fereka,bihotzean kilikaeta oihartzunaren haunditasuneanmurgilduz joan nintzen,jausika, hegaka...Bart arratseanarbasoen baratzaren ondoanbertsotan eta dantzanlotu zinen alai, piper eta gatza.

Bizkaia maite,atzo goizean ikusi zindudansoineko zuriz jantzia,



buruan orlegi,bihotzean sua.Olerkaripenatuaren gozo eta mina,amodio eta kanta,zure berba leun,zure gatzaren bizia,zure burdinaren goria dira gaurneretzat aterbe...

Bizkaia maite,atzo goizean ikusi zindudansoineko zuriz jantzia,buruan orlegi,bihotzean sua,lirain, sendo, eder...

035. Boga, boga

Boga, boga, mariñela, mariñela!Joan behar degu urrutira, urrutira!Bai, Indietara! Bai, Indietara!Ez det nik ikusikozure plai ederra;Agur, agur Ondarroako itsaso bazterra!



Mariñela!Boga!Mariñela!

036. Bortian Ahüzki

Bortian Ahüzki, ur hunak osoki,neskatila eijerrak han dira ageri;hirur badirade, oi bena xarmantik!Nafarroa guzian eztie parerik.

Neskatila eijerra, oi begi ñabarra,nuntik jin zira bortü gain huntara?-Garaziko aldetik desir nin bezala,Ahüzkiko üturrila ur fresken hartzera.

Adio Ahüzki eta Nabolegi,dolü egiten deizüt Lakarsororeki;erran derozie Ziprian Pinorimilesker derodala haren karesari.

037. Donostiako hiru damatxo

Donostiako hiru damatxoErrenterian dendari. (Bis)



Josten ere badakite bainaardoa edaten hobeki.Eta kriskitin, kraskitin,arrosa krabelin,ardoa edaten hobeki.

Donostiako Gaztelupekosagardoaren gozoa, (Bis)hantxen edaten ari nintzalahautsi zitzaidan basoa.Eta kriskitin, kraskitin,arrosa krabelin,basoa kristalezkoa.

Donostiako hiru damatxoegin omen dute apustu, (Bis)zeinek ardo gehiago edanda,zein gutxiago mozkortu.Eta kriskitin, kraskitin...

Donostiako hiru damatxohirurak gona gorriak, (Bis)sartutzen dira tabernara tairtetzen dira hordiak.Eta kriskitin, kraskitin...



Donostiako hiru damatxoErrenteriko kalean, (Bis)egunez oso triste ibili,baina dantzatu gauean.Eta kriskitin, kraskitin...

Donostiako neskatxatxoakkalera nahi dutenean: (Bis)-Ama, piperrik ez dago etabanoa salto batean.Eta kriskitin, kraskitin...

Donostiako neskatxatxoakmandatuen aitzakian, (Bis)mutilarekin egoten dirakalean jolaskerian.Eta kriskitin, kraskitin,arrosa krabelin,pozez algara haundian.

Donostiarrak ekarri duteGetariatik akerra, (Bis)kanpandorrean ipini duteaita santutzat dutela.Eta kriskitin, kraskitin...



Donostiako arrantzaleakdira txit gizon bapoak. (Bis)Gaztelupeko sagardoakinegiten ongi tragoak.Eta kriskitin, kraskitin,arrosa krabelinmaiz bustirikan ahoak.

Arrosatxoak bost hosto ditukrabelintxoak hamabi. (Bis)Mari Joxepa nahi duen horrekeska bezaio amari.Eta kriskitin, kraskitin,arrosa krabelin,eska bezaio amari.

038. Egia da, egia da

Egia da, egia da,neuk ikusi dudalako.Egia da, egia da,porque lo he visto yo.Egia da, egia da,neuk ikusi dudalako.Egia da, egia da,parce que moi je lai vu.

Arratsateko oskorritikgoizeko oskorrirainogauean ez da entzunenez da entzunen gaueangauean ez da entzunensorgin musika baino.



Egia da, egia da,neuk ikusi dudalako.Egia da, egia da,porque lo he visto yo.

Gezurra dirudi bainasano ta fresko gaude.Musika da denborarendenboraren musika damusika da denborarensekretuaren jabe.

Egia da, egia da,neuk ikusi dudalako.Egia da, egia da,parce que moi je lai vu.

Gazte odola duenakfesta eta algara,hamabost urtez oraindikoraindik hamabost urtezhamabost urtez oraindikhasi berriak gara.

Egia da, egia da,neuk ikusi dudalako.Egia da, egia da,parce que moi je lai vu.Egia da, egia da,neuk ikusi dudalako.Egia da, egia da,porque lo he visto yo.

039. Egun da Santi Mamiña

Egun da Santi Mamiñabenetan egun samina.Goiko zeruan gorde dezalaluzaro neure arima.

Esanen dizut egia,hau ez da usategia.

Erroi artean izan nintzadenbenetan ausartegia.

Itsas aldean izarra,hari begira lizarra.Euskara salbo ikusi arteez dut kenduko bizarra.



Kantatu zuen oilarrak,argitzen dira belarrak.Ageda gure martiriarimoztu zizkaten bularrak.

Bularrak moztu zizkaten etaEuskal Herriak diotsa:

solomu luze dultzerik gabeeman zaidazu bihotza.

Eman zaidazu bihotza etaken, berriz, nahigabeak,esan noiz garen izanen gureetorkizunen jabeak.

040. Egunsentia

Eguzkiaren argialeihopetik sartzean,poz eta alaitasunezesnatuko gera.Txorien abestiekinalaitutako eguna,gizonen gorrotoakinhondatuko da eguna.

Ibiliko geraalkarri kalte eginaz,ustez lagunik handienakaurrez ondo hitz eginaz.Batzuen izerdiekin

besteek diru eginaz,egia esan dutenakgiltzapera eramanaz.

Gauza horiek ikusteko,nolaz esnatzen gera?Gauza horiek egiteko,nolaz jeikitzen gera?Txoriek alaitutakoeguna hondatzeko,hobe genduke ez esnatuta bertan geldi lotan.

Ibiliko gera (...)

041. Elurra teilatuan



Elurra teilatuan,zakua lepoan,ibili beharko deguaurtengo neguan. Rau!

Rau, rau, rau,rakataplau!Hau duk umorea,utzi alde batera,euskaldun jendea.

Elurra teilatuanabarra basoan,taloak erretzekoirina auzoan. Rau!

Rau, rau, rau,...

Kortan daukagu txahalahezurra eta azalaAita San Antoniokloditu dagiala. Rau!

Rau, rau, rau,...

Astean bariku bizapatuan beti

domekan okeleaauzoan ikusi. Rau!

Rau, rau, rau,...

Gaztea nintzanean,denbora batean,ez nintzen sosegatzenezkondu artean. Rau!

Rau, rau, rau,...

Ezkondu eta gerohilabete gabeporrusaldea neukanoliorik gabe. Rau!

Rau, rau, rau,...

Porrusaldatxo likin,olio gabea,ez nintzen ni gaztetanholako zalea. Rau!

Rau, rau, rau,...



042. Ene maite Kattalin

Ene maite, ene maite,ene maite Kattalin,sekulako ta betikogaldu zaitut Kattalin.

Etxe txiki txukun batenzure aitetamekinzinen bizi, zintzo biziene maite Kattalin.

Baina eder zinen zinezzinez-izar bat bezin,ile gorri baita zorrizuk bazenun Kattalin.

Ibaiera zinen joatenzure ahate beltzekin,goiz batean, bat-batean,ito zinen Kattalin.

Hilerrian bada loreeuzki lili, krabelinzu zaituzte badut usteongarritzat Kattalin.

Ene maite, ene maite,ene maite Kattalin,sekulako ta betikogaldu zaitut Kattalin.

043. Eperrak badititzü

Eperrak badituzu bere bi hegalakBai eta bürün gainin kokarda ejer batZük ere balinbazünü gaztetarsün ejer batNeskatilen gogatzeko bilo holli pollit bat.

Amorosak behar lüke izan lotsa gabe



Gaiaz ebiltia ez üken herabeEgünaz ebiltia desohore leikeTxoriak ere oro haier soz dirade.

Ebili izan nüzü gaiaz eta betiEia! atzamanen nianez lili ejer horiAzkenian atzaman düt oi! bena tristekiLümarik ejerrena beitzaio erori.

Mündian ez da nihur penarik gabe biziNik ere badit aski hoitan segurkiNik desiratzen nizün ezkuntzia zurekinBena ene aitak eztü entzün nahi hori.

Zure aitak zer lüke eni erraitekoAla enitzaio aski aren ofiziokoAla zü soberaxe zitzaio enetakoPrintzerik ez ahal da orai zuenganako.

044. Eperraren kanta

Eperrak kantatzen du goizian goizetanez asko fiatzeko mutilen hizketan.Fiatzen bazerade mutilen hizketan,eroriko zerade harri labanetan.Aire tun txikitun airte tun laire...



Haurrak ikas zazute euskaraz mintzatzenongi pilotan eta oneski dantzatzen.Euskaltzaleak gera, neska-mutil gazte,poza ta alaitasuna guk ditugu maite.Aire tun txikitun aire tun laire...

045. Erregek gizon ederrik

Erregek gizon ederrik guardetan badu segurik;Lekunberriko brigadan batto ororen gainetikneskatxen enganatzen ez baitu parerik.

Ene maitia, zer duzu? Zerk holakatzen zaitu zu?Ez du denbora luzia zirela penetan sartu...Plazeraren ondotik desplazera duzu...

Ogiak dire burutu, artoak ere jorratu,primaderan egin lana, udazkenerat agertu,ene maiteñoari... gerria loditu.

Lekunberriko neskatxak, Zuberoara banoa;Zuberoako kolonbak deitzen bainau bere gana;hautatu behar dela zuzenez lehena.

046. Euskal Herrian euskaraz



Euskal Herrian euskaraznahi dugu hitz eta jolas,lan eta bizi euskaraz etahortara goaz,bada garaia noizbait dezagunguda hori gal edo irabaz.

Zabal bideak eta aireakgure hizkuntzak har dezan arnas,bada garaia noizbait dezagunguda hori gal edo irabaz.

Euskal Herrian euskarahitzegiterik ez bada,bota dezagun demokraziazerri-askara;geure arima hiltzen uztekobezain odolgalduak ez gara.

Hizkuntza gabe esaidazuenola irtengo naizen plazara,geure arima hiltzen uztekobezain odolgalduak ez gara.

Euskal Herri euskaldunairabazteko eguna,pazientzia erre aurretikbehar duguna;



ez al dakizu euskara delaeuskaldun egiten gaituena?

Zer Euskal Herri litzake berehizkuntza ere galtzen duena?Ez al dakizu euskara delaeuskaldun egiten gaituena?

047. Ez dizut irikiko

Ez dizut irikikogau ilunian aterik.Barrengoak ez dakikanpokoaren berririk.Zatoz eguna argitzen danian,egongo gera elkarrekin.

Ai, ene! Ai, ene! Hogeita laugarrenaSan Bartolome. (Bis)

Jeronimo, entzun zazuneskatxarekin ibiltzen zera zu. (Bis)Aita datorrenian, ama datorrenianetxetik kanpora bialduko zaitu. (Bis)



048. Ez, ez dut nahi

Ez, ez dut nahi, ez, ez, ez.Ez, holako zibilizaziorik!

Kaiolaren adarrak ditugu alboan,eskuindarrek eskua zabaldu juxtuan.Zigor indarren menpe, tiroak gogoan,horrela bizitzerik ez dago munduan.


Poliziak nun-nahitik zerbait egitean,pentsatu arazi nahi makil indarpean.Iduri du garela kaiola bateanjarritako txoriak fusilen menpean.


Horregatik ez dut nahi gizonen kutsurik,zibilizazioaren sasi Jaungoikorik.Libre nahi dut bihotzez, libre loturetikbasurdearen gisa, hortzak estuturik.




049. Ez nau izutzen

Ez nau izutzen negu hurbilakuda betezko beroandakidalako irauten duelaorainak ere geroannolabaitezko kate geldianunez uneko lerroanguztia present bihurtu artenor izanaren erroan.

Ez nau beldurtzen egunsentianarnas zuridun izotzaknun dirudien bizirik gabenatura zabal hilotzakeguzki eder joan guztianargia baitu bihotzaketa begien milla ernegaiiraganaren oroitzak.

Ez nau larritzen azken orduanarnasa galdu beharrakbide xumea hesituarrenamildegiaren larrak,ardo berriak onduko ditumahastietan aihen zarrak



gure oraina arrazoiturikbeste batzuren biarrak.

Ez nau iluntzen baratzatikanazken loreak biltzeakmuga guztien arrazoi billaarnas gabe ibiltzeakarratsaldeko argi beterazentzu denak umiltzeakamets betezko loa baitakarbehin betirako hiltzeak.

050. Ezkongaietan

Ezkongaietan zerbait banintzan,ezkondu eta, ezer ez; (Bis)ederzalia banintzan ere,aspertu nintzen ederrez:nere gustua egin nuen taorain bizi naiz dolorez.

Nere andrea andre ederra zanezkondu nintzan orduan. (Bis)Mudatuko zan esperantzarikere batere ez nuan;surik batere baldin badago,maiz dago haren onduan.



Zokoak zikin, tximak jario,haurra zintzilik besoan; (Bis)adabakia desegokiagona zaharraren zuloan;hiru txikiko botila haundiadauka berekin alboan.

Nere andrea goiz jeikitzen dafestara behar danean;buruko mina egiten zaiohasi baino lehen lanean.Zurekin zer gertatuko zannik bildurrikan ez nuan!

051. Furra furra

Furra furra fandanguahortxe duzu fandanguageure gustukua.

Gaur goizean jaiki naizsuerte onean,tanke bat topatu dutneure kafesnean.Ez dakit zer daukagunbakea ala gerra,

baina nik, badaezpada,egin dut puzkerra.

Furra, furra (...)

Zerbait egitekotan,zuzen eta artez,zorri bat garbitu dutur-pistola batez;orain galdurik nago,



beldurrez beteta,muniziorik gabegelditu naiz eta.

Furra, furra (...)

Neure arma bakarradut akordeoia;auspoari eraginezdirudi lehoia.Eskua jaten badit,on egin dezaion;Cervantesi holakorikgertatu zitzaion.

Furra, furra (...)

Eta orain banoaberriro ohera,bila ez badatozkitlo-lo egitera;bihar ikusiko dazer dagoen berri,jakintsuenak ereezin du igerri.

Furra, furra (...)

052. Gaztelugatxe

Seirehun urte ingurukosta aldean zen gertatu,itsasgizon zahar batekbehintzat hala zidan kontatu,enbat itzelak Gaztelugatxenuntzi eder bat zuen hondatzen,euskaldunontzat barruanaltxor haundiak ei zekartzan.

Igaz udako goiz batez



eguzkiaren lehen printzezjo nuen itsas barrenabihotza dardara eginez,murgildu nintzen ur gardenetan,arakatu ongi hare-haitzetan,han zegoen tinkaturikgoroldioak estalirik.

Indar guztioz bultzatzenaltxor kutxa zabaldu nuen,atzera egin ninduenuhin haundia altxatu zen,inor ez zapaltzeko gogoa,zapalduak ez izatekoa,hau da gure urguiluaaltxor guztien iturria.

Eta hau hola ez bazansar nazatela kalabazan,ipui txit barregarriakkontatu nizkizuen plazan.

053. Gora ta gora beti

Gora ta gora betibai gora Lapurdi!



Euskarak bizi gaitueta bizi bedi. (Bis)

Gorantza doa agudo kapitalaeta Lapurdi beti dago apala,aldrebesturik dago mundu zitala.Konformatzen ez bagaraze pekatu mortala!

Gora ta gora (...) (Bis)

Gurea ez da bizimodu normala,lurra lantzeko haitzurra eta pala,lanaren truke kobratzen erreala.Benetan da miserableeuskaldunon jornala.


Munduan ezin bizi diteke hala,merkatuetan dena gora doala,etxera eta zopa guztiz argala,kriseiluen olioaez da postre formala.




054. Gu gazteok gaur gabiltza

Gu gazteok gaur gabiltzamundu galdu honetangerra bat barruan degulazer egin jakin gabe,gurasoen mundu aldrebes hauez degu onartzen,diruaren morroi izatenerakutsi digute.

Illunpe horrek bakardadegalduan utzi gaitu,argirik gabeko bideaketorkizunik ez du,bizimodu lasai batengatikidealak galdu,bizitzaren gauz ederrenakdizkigute zapaldu.

Gizonak kartzelan daudeberen herriagatik.Jainkoak lagundu bearkoguk aztu bai ditugu;maitasun hitzak nahi



nituzte esanbaina gaur ezin dutgure bide galduakkalte hau ekarri dit.

055. Guk euskaraz

Guk euskaraz, zuk zergatik ez? (Bis)

Euskara putzu sakoneta ilun bat zen (bis).Eta zuek denok ur gazi batatera zenutenhandik nekez (bis).


Orain zuen bitartezzuen indarrez (bis).Euskara itsaso urdineta zabal bat izanen daeta guria da (bis).


056. Gure aitak amari



Gure aitak amarigona gorria ekarri; (Bis)berriz ere maiteko diogure amak aitari.Gure aitak amarigona gorria ekarri.

Gona gorri gorriazazpi jostunek josia; (Bis)berriz ere maiteko diogure amak aitari.Gure aitak amarigona gorria ekarri.

Gure amak aitarifraka berriak ekarri; (Bis)berriz ere maiteko diogure aitak amari.Gure amak aitarifraka berriak ekarri.

Fraka berri berriakzazpi jostunek josiak; (Bis)berriz ere maiteko diogure aitak amari.Gure amak aitarifraka berriak ekarri.

057. Gure kuadrillan

Gure kuadrillan,gure kuadrillan,gure kuadrillan mozkorra frankoeta, gainera, soltero.Eta, gainera,eta, gainera,eta, gainera, ezkontzerikan



ez duena espero,ez orain ta ez gero.Hau dek zorioneko,ezkondu beharra,ezkondu baino lehenagobiziko naiz mutil [neska] zaharra.

058. Gure Violeta

Gure Violeta maiteadantzan egizu martxea,len eskuineko ankeabai eta gero bestea.Begira euskal jendea,bihotza pozez betea,apurtzen berdin kateaeta zapata parea.

Sekulan ez nun uste nikhain aldakorra zinenik,Ameriketan sorturikgure aldera sarturik.

Munduan ez da besterikhau baino ederragorik,nola egon jakin barikhil eta gero bizirik.

Hauxe da martxa alargunaoso gutxitan entzunanahiz ta Txilen famadunazuk zihur ez dakizuna,Violeta Parra lagunakantari oso ezaguna,gaurtik erdi euskalduna,da soinu hau egin duna.

059. Guretzat berdin dira



Guretzat berdin diraastea eta jaia,lana bihurtzen dugukantatzeko gaia.Har ditzagun eskuangiltza eta laia,gariz eta burdinazlantzeko Bizkaia.

Gitarrarekin aire berri batdaramagu kantuz egun,abesti libre eta leiala,prestu eta noblezadun;haren medioa zer garen, ongiizan gaitezen ezagun,herri langile nekazariahala defendi dezagun.

Gure gogoa ez bedi arrenkantu honekin akaba,gure ekintza izan dadilagure hitzaren alaba.Egun batean esan dezagunez "hala biz" bai "hala da",nekea eta lana diradezorionaren alaba.



Bide honetan baldin bagoaz,jakin dezagun zergatik,zin egin behar dugu zintzoki,bakoitzak duenagatik;sinestedunek dudarik gabebere Jaungoikoagatiketa sineste gabeek berrizbere ohoreagatik.

060. Habanera

Berriro itzuliko balitz iragan denbora arrotzaberdin kontsumi nezake vainilla gozo artean,itsaso urrun batetan irudimena galdurikudaberriko euritan larrosak bizten ikusiz...Osaba komertzianterik ez nuen izan Habanan,pianorik ez zegoen bizi nintzen etxe hartan,neskatxen puntilla fiñak udako arratsaldetan,errosario santua neguko gela hotzetan.

Ezpainek gordetzen dute ezpain bustien gustoadesiozko hotzikaran etsipenaren tamalez,gauak zelatan dakusa kontzientzia bilutsikbadoaz ordu geldiak gogorapenen hegalez.Jaio giñen, bizi gera, ez dugu ezer eskatzen,itsasontzia astiro kaiatik ari da urruntzen,



Antillak zintzilik daude argazkien paretetankarta bat idatziko dut norbaitek erantzun dezan.

Tabako, ron eta kanelaz sukartutako ametsetanalgarak entzuten ziren Habanako putetxetan,abanikodun mulatak gauari haize egitenmusiken aide nagiek odola erretzen zuten.Jaio giñen, bizi gera, ez dugu ezer eskatzen,itsasontzia astiro kaiatik ari da urruntzen,Antillak zintzilik daude argazkien paretetankarta bat idatziko dut norbaitek erantzun dezan.

061. Haika mutil

"Haika mutil, jeiki hadi

argia den mira hadi."

- Bai, nausia, argia da,

gur’oilarra kanpoan da.


uria den mira hadi."

- Bai, nausia, uria da,

gure orra bustia da.


surik baden mira hadi."

- Bai, nausia, sua bada,

gur gatoa beroa da.


hortxe zer den mira hadi."

- Bai, nausia, haizea da,

gur lehioa ideki da.


kanpoan zer den mira hadi."

- Bai, nausia, edurra da,



lurra xuriz estali da.


urean zer den mira hadi."

- Bai, nausia, ardia da,

aspaldian itoa da.


zer oinon den mira hadi."

- Bai, nausia, egia da,

mutiltto hau unatu da.

062. Haurrak ikasazue

Haurrak ikasazueeuskaraz mintzatzen,ongi pilotan etaoneski dantzatzen.Haurrak ikasazueeuskaraz mintzatzen,ongi pilotan etaoneski dantzatzen.

Aire tun txikitun, aire tun laire,Aire tun txikitun, aire tun laire,Aire tun txikitun, aire tun laire,Aire tun txikitun, aire tun laire,Ole!



Gure kantu xaharrakkontserba ditzagun;aire pollitagorikez da sortu inun.Gure kantu xaharrakkontserba ditzagun;aire pollitagorikez da sortu inun.


Ez ahantz berriz eresorterri ederra,haren mendiak etaitsaso bazterra.Ez ahantz berriz eresorterri ederra,haren mendiak etaitsaso bazterra.




Bihotz leiala ereatxik aitamerieta nonbait goait dagoengazte maiteari.Bihotz leiala ereatxik aitamerieta nonbait goait dagoengazte maiteari.


063. Haurtxo polita

Haurtxo polita sehaskan dago,zapi xuritan txit bero.Amonak dio: ene potxolo,arren egin ba lo.

Txakur haundia etorriko dazuk ezpadezu egiten lo;horregatik, ba, ene potxolo,egin agudo lo.

Lo, lo, lo!!



064. Haurtxo txikia

Haurtxo txikia negarrez dago,ama, emaiozu titia;aita gaiztoa tabernan dago,pikaro jokalaria.Aita jokuan, ama lanian;hauxe bai, negargarria!Eskerrak zuri, lore polita,alaitzen dezu etxia.

Ardoa edan, txanponak galdu,holaxe dabil aitatxo;Jainko maitia, gutzaz erruki,erruki zazu amatxo.Inoiz aitatxo txintxotzen bada,oi, zeinen esker haundia!Orduantxe nik bai ekarrikozapata berri txuriak.

065. Hegoak ebaki banizkio

Hegoak ebaki banizkio

nerea izango zen,



ez zuen aldegingo;

baina, horrela,

ez zen gehiago txoria izango;

baina, horrela,

ez zen gehiago txoria izango.

Eta nik...

txoria nuen maite.

Eta nik...

txoria nuen maite.

066. Herribehera

Herribehera, Herribehera!Zure landen zabaleraortzi-muga den hartanmugatzen da.

Zure lur emankorretanisurtzen diren asmoakgogotsu hartuko ahal ditulur gozoak!



Zure gaztelu zaharrekgorderik duten, aintzinahats tristetan mintzo daharen mina.

Horma zahar arrailduetanxoriak dira kantatzen,mendetako lo geldiasalatzen.

Nafarroa anai zaharra,kondairaren lehen sustarra,bego higan arbasoenamets hura.

067. Ikusi mendizaleak

Ikusi mendizaleakbaso eta zelaiak,mendi tontor gaineraigo behar dugu.Ez nekeakezta bide txarrak.Gora, gora, Euskal Herria!A, a, a!



Gu euskaldunak gera,Euskal Herrikoak!

Hemen mendi tontorreaneuskal lurren artean,begiak zabaldurik,bihotza erreta.Hain ederra,hain polita da-ta.Gora, gora, Euskal Herria!A, a, a!Gu euskaldunak gera,Euskal Herrikoak!

068. Ilunabarra

Eguzkia hasten dajetsitzen, jetsitzen.Dizdizera ederrazaiola gutxitzen.Diamantezko printzakzaizkonian galtzen,urrezko bola batenitxuran da jartzen



eta geldi-geldida itsaspera sartzen.

069. Isil-isilik dago

Isil-isilik dagokaia barrenian,ontzi txuri polit baturaren gainean. (Bis)Goizeko ordubietanesnatutzen gera,arrantzaliak betijoateko urrutira. (Bis)Pasatzen naizenianzure leihopetik,negarra irtetzen zaitbegi bietatik. (Bis)Zergaitik, zergaitik,zergaitik?Zergaitik?Zergaitik negar egin?Zeruan izarra dagoItsaso aldetik. (bis).Bat, bat, bat, bart parrandanibilibart parrandan ibili.Bi, bi, bi, ez naiz ondo ibili,

ez naiz ondo ibili.Hiru, hiru, hiru, kolkua betediru,kolkua bete diru.Lau, lau, lau, sardinabakalau.Anteron txaparrotia,Francoren bibotiak,haretxek eraman, eramanpreso Euskal Herria. (Bis)Hau dek, hau dek,hau dek umoria!Kontsolatzeko,kontsolatzeko,euskaldun jendia!Kalian gora,kalian behera,kalian gora xexenak!ai, ai, ai, ai!Kalian gora,kalian behera,kalian gora xexenak!



Kalian gora,kalian behera,kalian gora,kalian behera,

kalian gora,kalian behera,kalian gora xexenak! (Bis)

070. Itsasoa laino dago

Itsasoa laino dagoBaionako barraraino.Nik zu zaitut maiteagotxoriak bere umeak baino!

Aita gutaz oroit dagolainopean gaueraino.Nik zu zaitut maiteagoarraintxoek ura baino!

Afaria suan dago,bero bero sarridino.Nik zu zaitut maiteagoegur onak sua baino!

Izar xuriz mila dagoiparretik hegoraino.Nik zu zaitut maiteagoilargiak gaua baino!

Lo egizu, egizu lo,deskantsuan bihar artio.Nik zu zaitut maiteagogau beltzean loa baino!

Orain haurra hor lo dago;lo egizu aingeruño.Nik zu zaitut maiteagozure aitak nihaur baino!



071. Itasontzi baten

Itsasontzi batenEuskal Herritik kanporanaramate eta ez dakit nora (Bis).

Agur nere ama laztan goxoari,agur nere maite politari.

Ez egin negar,etorriko naiz egunen batenpozez kantari.

Agur senideak, agur lagunari,agur Euskal Herri osoari.

Ez egin negar ... (Bis)

Gora Euskal Herri,gora Euskal Herri,gora Euskal Herriari.

072. Ituringo arotza

Ituringo arotzaErramun Joakin

haserre omen zaudezeren dugu jakin.



Santurik ez daitekefiatu zurekin:San Kristobal urtuta,joariak egin.

Arotzak erran diobere andreari."- Urtu behar dinagu;ekarran Santu hori"."-Gizona hago ixilik!Bekatu duk hori"."-Etzionagu erranensekulan iñori".

Arotzak erran diobere andreari.

"- Begira zaion ongijoare multzuari,soinuan bilatu tadeunak zeuden ongi.Salatu ezpagindukoinatak, Joana Mari ..."

Kobrezko Santurikaninun bazarete,egoten al zaretehemendik aparte;bertzenaz arotz hoiekjakiten badute,joariak eitekourtuko zaituzte.

073. Izarren hautsa

Izarren hautsa egun batean bilakatu zen bizigai,hauts hartatikan uste gabean noizpait giñaden gu ernai.Eta horrela bizitzen gera sortuz ta sortuz gure aukeraatsedenik hartu gabe: lana egiñaz goaz aurrerakate horretan denok batera gogorki loturik gaude.

Gizonak ba du inguru latz bat menperatzeko premia,burruka hortan bizi da eta hori du bere egia.Ekin ta ekin bilatzen ditu, saiatze hortan ezin gelditu,



jakintza eta argia; bide ilunak nekez aurkitulege berriak noizpait erditu, hortan jokatuz bizia.

Gizonen lana jakintza dugu: ezagutuz aldatzea,naturarekin bat izan eta harremanentan sartzea.Eta indarrak ongi errotuz, gure sustraiak lurrari lotuz,bertatikan irautea: ezaren gudaz baietza sortuz,ukazioa legetzat hartuz beti aurrera joatea.

Ez dadukanak ongi ohi daki eukitzea zein den ona,bere premiak bete nahirik beti bizi da gizona.Gu ere zerbait ba gera eta gauden tokitik hemendik bertansaia gaitezen ikusten: amets eroak bazterturikan,sasi zikiñak behingoz erreta bide on bat aukeratzen.

Gu sortu ginen enbor beretik sortuko dira besteak,burruka hortan iraungo duten zuhaitz-ardaska gazteak.Beren aukeren jabe eraikiz ta erortzean berriro jaikizibiltzen joanen direnak: gertakizunen indar ta argizgure ametsa arrazoi garbiz egiztatuko dutenak.

Eta ametsa bilakaturik egiaren antziduriherri zahar batek bide berritik ekingo dio urduri;guztian lana guztien esku jasoko dute sendo ta prestu,beren bizitzen edargai; diru zakarrak bihotzik eztu,lotuko dute gogor ta hestu haz ez dadin gizonen gain.

074. Izotz-ondoko eguzki



Izotz-ondoko eguzki,neguaren parre:olerkariak noizpaitiri goratzarre.Emeki duk itxarozpiztu garai-Iarre: udaberri-Iamiaklarreon batzarre.

Beetik nator, ibarrakizoztuta utziaz.Mendia yaiez dagourrezko yantziaz.Aren parrea dadatirrika biziaz,gozatua baitu gaurezti bereziaz.

Udalenak irriaoi-du zoro ozena;udak, aragikoia;udazkenak, bena;

negu-gau ozkarbienizotz-ondorenaberriz, bakarra duzu:denetan emeena!

Bai-baitatza eriaogean: erioatzapar itsusialuzatzen ario:berbizkunde-berriamaiteak yario:itzik ezin ta irriaain ezti dagio!

Izotzak estali zuengure Euskalerria;mintzo ozenak zabalduberbizkun-berria.Itzal-zokondoetanlore, izotz-bitxia;baña gañetaz ariyauntzen eguzkia.

075. Joxe Mielen batela



Joxe Mielen batelatxitxarrua eta berdela. (Bis)Joxe Miel, Miel JoxeJoxe Miel, Miel Joxeren batela!

076. Kalera, kalera

Altza begiak zapaldu orok,deiadarra lagunari,berriro izango gaituk kideindar emanaz iraultzari.

Kalera, kalera, borrokalari, kalera.Hire indarraren beharra diagugure indarrarekin batera.Zai dago ama, zai aita,zai andre ta lagunak.Hator, hator Euskadira;hator, hator etxera.

Ezin gure oihuak isilduezin gaituzte zapaldu,lagunak non diren badakigu,oihuka herria daukagu.

Kalera, kalera...



Bultza ta bultza euskal langile,euskal populu sufritua,burni kateak erre labetan,danba-danba lurrera kartzelak.

Kalera, kalera...

Luza eskuak indarrik baduk,jaikitzeko garaia da;herri guztia zuen zai dagodenok eskuz esku helduta.

Kalera, kalera...

077. Kapitain Pilotu

Ni naiz Kapitain Pilotu.Ni naiz Kapitain Pilotu.Neri behar zait obeditu, obeditu.Bestela zenbaiten kasketabonbilun, bonbilun beheraegin ezkero zenbaiti,bonbilun bat eta bonbilun bieragiok Santi arraun horri.



078. Kontrapasa

Garaziko herriabenedika dadilaeuskarari eman diobehar zuen tornuia.

Euskara, euskara,jalgi hadi plazara!

Bertze jendek uste zuenezin eskriba zaiteienorain dute porogatuengainatu zirela.


Bertzeak oro izan dirabere goien gradoraorain hura iganen dabertze ororen gainera.


Oraindaino egon bahaizinprimatu gaberik,hi engoiti ebilirenmundu guztietatik.


079. Lastozko zubia

Jontxuk egin ei ebanlastozko zubia,handixek pasatekoLoretxu txikia.

Hasi zan pasaten da



jausi zan zubia,Jontxuk hartu ei ebansentimentu handia.Lorek egin ei eban.......Adolfo txikia.

080. Lau teilatu

Hemen gaudeta poztutzen naiz,ta ziur zure aita ere bai;ta zer ondo, zelan dihoazure bufanda txuria?Lau teilatu gainian,ilargia erdianeta zugoruntz begira.Zure keia eskuetan,putzara batekin... putz!Neregana etorriko da,ta berriz izango garazoriontsuedozein herriko jaixetan.Goxo-goxokanta egin nazuBenitoren Maria Solt.Negarrik ez.



Txuri zaude ta malkoakzure kolorea kentzen dute.Lau teilatu gainian (...)Felix-felix biharberriz egongo gara,txanpain apur batekin.Diru gabe, bainaizarrak gurekin daude,piano baten soinuaz.Lau teilatu gainian (...)

081. Lepoan hartu

La-la-rala-la-ra la-la la-la-ra!Lepoan hartu ta segi aurrera!Lepoan hartu ta segi aurrera!

Gazte bat lurrean aurkitu dugu,lore gorriz beterik kolkoa,burdinen artetik ihesi datoreuskal gaztediaren oihua!Mutilak, eskuak elkar gurutza!Ekin ta bultza, denak batera!Bidean anaia erortzen bazaik,lepoan hartu ta segi aurrera!



La-la-ra

Ez dugu beldurrik,ez dugu lotsarik,nor geran, zer geranaitortzeko!Ez gaituk lapurrak,ez eta zakurrakkataiaz loturik ibiltzeko.Gizonak bagera,jo zagun aurrera,gure herriaren jabe egin arte!Askatasunaren hegal azpiankabia egiten ohituak gare!Ibiltzen aspaldi ikasia duguotsoak eskutik hartu gabe.

La-la-ra

Arrotzek ezpataz hil nahi banauteizituko gaituztelakoan,zutitu ta euskaraz mintzatuko naiznere hiltzailearen aurrean!Mutilak, ez gero nigarrik eginerortzen banaiz gau ilunean;izar berri bat piztutzera noaEuskal Herriko zeru gainean...



Euskal Herriko zeru gainean...Euskal Herriko zeru gainean...

082. Loa, loa txuntxurrun berde

Loa, loa txuntxurrun berdeloa, loa masusta.Aita guria Gasteizen daama mandoan hartuta.Aita guria Gasteizen daama mandoan hartuta.Loa, loa txuntxurrun berdeloa, loa masusta.

Loa, loa txuntxurrun berdeloa, loa masusta.Aita guria abiatu daVitoriako ferira.Aita guria abiatu daVitoriako ferira.Loa, loa txuntxurrun berdeloa, loa masusta.

Loa, loa txuntxurrun berdeloa, loa masusta.Aita guriak diru asko du



ama bidean salduta.Aita guriak diru asko duama bidean salduta.Loa, loa txuntxurrun berdeloa, loa masusta.

083. Loretxoa

Mendian larrarteanaurkitzen da loretxo bat,aurrean umetxo batloretxoari begira.Loreak esan nahi dio:”Umetxo, aska nazazu!Jaio naiz libre izatekoeta ez loturik egoteko”Umetxoak ikusiriklorea ezin bizirikarantzak kendu nahi dizkio,bizi berri bat eman.Orduan izango baituindarra eta kemena.Orduan emango baituugari bere fruitua.

084. Mahatsaren orpotik



Mahatsaren orpotik datormama gozoa, mama gozoa.Edango nukeela beterik basoa,klink, beterik basoa.Nik zuri, zuk neri,agur eginaz alkarri,basoa txit garbibeharko da ipini.

085. Maite bat maitatzen det

Maite bat maitatzen det, maitagarria.Begi ederra du ta guztiz argia.Daukat urruti,bainan ezin kendu det burutikharen itxura,saldu ahal baliteke pisura,urriaren truke,nork erosi faltako ez luke.

Hogeita lau leguaz nago apartebitartean badauzkat miloi bat ate,guztiak itxirik.Nahi arren, ezin egon isilik.Beti negarrez,nere maite-maitearen galdez,



ote dan bizi,bihotz-bihotz nereko Kontxesi!

Egunaz argi gutxi, gauean ilun,kontsuelorik ez da neretzat inon.Maitea gabe,egin ote nadin haren jabeoroitutzean,zenbat pena nere bihotzeanditut igaro!Maite det, ez da milagro!

Ai! Hau bakardadea eta tristura!Nere bihotz gaisoa ezin piztu da,hain dago hila!Beti dabil kontsuelo bila,bere artean.Banengo maitearen aldean,ordutxo biko...Pena guztiak lirake hilko!

Nere maitea zutaz ni oroitzen naiz,egunaz, baita ere gauetan txit maiz.Lotan ere bai,zu ikusitzera ni joan naiz.Libre banengo,hor nintzake egun bigarrengo.Nahiz orduan hil,



ez nuke izango batere min.

Lehengo gau batean egin det amets,bainan pentsamentuak beti aldrebesirtetzen dira.Ustez nengoen zuri begira,maite polita,kofrearen gainean jarrita,kontu kontarini nauen, bainan ez nintzan ari.

Maite nerea daukat beti gogoan:ai, orain banengo ni haren alboaninoiz bezela!Jaunak amets hau kunpli dezala,balitz komeni,kontsueloz hilko nintzake ni,nere ustean,maitetxoren bihotza ikustean.

Nere maite polita, ez da zer etsi,bihar ez bada ere, hor nauzu etzi,lehengo lekuan,ailegatutzen naizen orduan.Ai! Hura pozaNere maite-maitetxo, bihotza,zuri begirapena guztiak ahaztuko dira.



Zure gauza polit bat ohi det nerekin,izkribaturik dago letra birekin:K ta B dira.Askotan nago hoiei begira,hain dira finak!Maitetxo polita, zuk eginaksedaz ederki,kolkoan gorderik dauzkat beti.

Esperantzetan bizi, maite gozoa,noizbait kunplituko da gure plazoaeta orduan...gauza txarrik ez hartu buruan,lehengoari utzi.Ez degu pasatzen pena gutxi,preso sei urtez,onduko gaituzte nere ustez.

086. Maite, maite

Maite, maite,ez ni utzi hemen kaiean.Maite, maite,zu nere bihotzean.



Maitetxo itsasora joan daitsasontzi batean.Maitetxo itsasoan dago,urrutirako bidean.

Maite, maite (...)

Maitetxo noiz etorriko da,nere bihotza zain dago.Maitetxo noiz etorriko da,biok alkar bizitzeko.

Maite, maite (...)

087. Maitiak galdegin zautan

Maitiak galdegin zautanpollit nintzenez. (Bis)Pollit, pollit nintzela, bainalarrua beltz, larrua beltz.

Maitiak galdegin zautanpremu nintzenez. (Bis)Premu, premu nintzela, bainaetxerik ez, etxerik ez.



Maitiak galdegin zautanboltsa banuenez. (Bis)Boltsa, boltsa banuela, bainadirurik ez, dirurik ez.

Maitiak galdegin zautanlana banuenez. (Bis)Lana, lana banuela, bainagogorik ez, gogorik ez.

Gaixoa hil behar duguguk biok gosez. (Bis)Gosez, gosez hil behar, bainaelkar maitez, elkar maitez.

088. Maritxu, nora zoaz?

Maritxu, nora zoazeder galant hori?Iturrira Bartolo,nahi badezu etorri.Iturrian zer dago?Ardotxo txuria.Biok edango degunahi degun guztia.

Maritxu zureganabiltzen naizenian,poza sentitutzen detnere barrenian.Bartolo, nik ere detatsegin hartutzenur bila noanianbanauzu laguntzen.



Maritxu nere aurrezez jarri serio,zuri dizudalakozenbait amodio.

Par-irri gogozkoaegiten badezu,bihotza atseginezbetetzen didazu!

089. Matalaz

Dolü gabe, dolü gabe,hiltzen niz,bizia Xiberuarendakoemaiten baitüt.Agian, agian,egün batezjeikiko dira

egiazko xiberutarrakegiazko eskualdünaktirano arrotzen hiltzeko,egiazko eskualdünaktirano arrotzen hiltzeko.Agian, agian (...)

090. Mendian gora

Mendian gora haritza,ahuntzak haitzean dabiltza,itsasoaren arimak dakarur gainean bitsa.Kantatu nahi dut bizitzausteltzen ez bazait hitza,mundua dantzan jarriko nukeJainkoa banitza.Kantatu nahi dut (...)



Euskal Herriko tristura,soineko beltzen joskura,txori negartiz bete da etaumorez hustu da.Emaidazue freskura,ura eskutik eskura,izarren salda urdina edandabizi naiz gustura.Emaidazue freskura (...)

Euskal Herriko poeta,kanpo santuko tronpeta,hil-kanpaiari tiraka etahutsari kolpeka.Argitu ezak kopeta,penak heuretzat gordeta,goizero sortuz bizitza erehortxe zegok eta.Argitu ezak kopeta (...)

Mundua ez da beti jai,inoiz tristea ere bai;baina badira mila motibokantatzeko alai.Bestela datozen penaiez diet surik bota nahi;ni hiltzen naizen gauean, behintzat,



eizue lo lasai.Bestela datozen penai (...)

091. Nafarroa, arragoa

Nafarroa, arragoaargiaren pausalekuhaizearen ibil-toki zabal,hesirik gabea.

Nafarroa, arragoasua eta ura,kondaira urratu baten oihartzun oihukatua.Amets bat baino gehiago,ez oparotasun osoa:nahiaren eta ezinaren burrukatoki ekaitzez betea.

Nafarroa, arragoamahats eta garimaitasun eta gorrotogezur eta egia gurea.Nafarroa, arragoa,lur beroen sabel emankorra



eta goiko mendi hotzen mendetako loa.

Nafarroa, Nafarroa zuhur eta eroa,lurrik maitatuena,hormarik gabe utzitako etxea:erreka gardenen negarrezibai lodietara isurtzen ari denodol bustikorraren iturri bizia.

Nafarroa, arragoaizen bateta oinarrieta oinazeeta bidean zure billa ibiltzea...Pinudiek usantzen dituztenharri txigorrezko bidetan gorao, Nafarroa, Nafarroa betikoa.

092. Nere andrea

Nere andrea polita delakalean esan didateerositako prezioetan (hirutan)pozikan salduko nuke.



093. Nere herriko neskatxa maite

Nere herriko neskatxa maite,ahozko lorez zaitut gaur laztantzen,itsaso garden, lur gozoko landare,kresalaren usain, zeru kolore;nere bihotzaren taupaden hotsezzure grazia dut kantatzen.nere bihotzaren (...)

Bihotz minberen egunsentia,herri sufrituaren lamia,ipuin zaharren piper eta eztia,erreka garbien kantu bitxia;udazken lizunez zaude jantzia,izar zerutarren irria.udazken lizunez (...)

Lanbro artetik itsas geldiralehunki zoazen txori airosa,amodiozko sentipenaren hatsazure ezpainetan loratuz doa.Goizeko ihintzetan belardi zera,eguzkitan zilar dizdira.Goizeko ihintzetan (...)



094. Nere maitea

Nere maitea ez egon sustozbiziko gera munduan gustoz,palazio eder bat eginen duguzekalez edo lastoz.

Balkona ere basa-lizarrez,teilatua belar igarrez,ala goizean enkargatu daBaionako Pierres.

095. Neskazaharrak

Neskazaharrak joaten diraMadalenara, Madalenara, Madalenara,santuari eskatzera senar on bana,senar on bana komeni bada.Santuak esaten dieburuakin ez, buruakin ez, buruakin ez,zergatikan lehenago akordatu ez,akordatu ez, orain batere ez.Bat eta bi, hiru lau eta bost,hamar gehiago dira hamabost.

Nik baino biko gehiagoiten baituzu, iten baituzu, iten baituzu,



marama eder polita izango dezu,izango dezu, erosten badezu.Bat eta bi, hiru lau eta bost,hamar gehiago dira hamabost

096. Nirekin

Emoixtaxux muxutxuek,maitie,hartuixu guruxunguztixe,eroaixu bixotztristiezure bixotzarekin.Emostazu porrutxue,sorgiñe,ahatetxu batenberdiñe,begitxu gorrixensamiñesendatuixu nirekin.Oinak hotz gabien, berbak irratixen,bero pixka bat gure neuke;berbaixu bajutxu, eskue helduixu,ez utzi laztanik eiteke.Gero esnatzien lagaixu etxienzure marrubi usaintsue,



ta ez eizu pentsa ez dela errezagauza polittek pentsatzie.

097. O gu hemen

O gu hemenbidean galduak(hiruz)heriotz minez.(biz)

Gizonen itzalaluzeaNegarrezhaizea gaueanArbolakerroak aideanHeriotza da.

O gu hemen...

Pobreakkalean bilutsikbarnea

esperantzarikgabeDoinuabasoko tristuranilunabarrez.

O gu hemen...

Nundikanezinaren minaZergatikerrekan ilunaEgurra,kolpeka landuaBide hustuak.

O gu hemen...

098. O, Pello Pello!

O, Pello Pello!logale nauk eta

jinen niza oherat?- Irun ezan eta



gero, gero. gero...Irun ezan etagero, gero, ba.

O, Pello Pello!Irun diat etajinen niza oherat?- Astalka zan etagero, gero, gero...Astalka zan etagero, gero, ba.O, Pello Pello!astalkatu diat etajinen niza oherat?- Arilka zan etagero, gero, gero...arilka zan etagero, gero, ba.

O, Pello Pello!arilkatu diat etajinen niza oherat?- Xuri ezan etagero, gero, gero...xuri ezan etagero, gero, ba.

O, Pello Pello!xuritu diat eta

jinen niza oherat?- Izazki zan etagero, gero, gero...Izazki zan etagero, gero, ba.

O, Pello Pello!izazki diat etajinen niza oherat?- Pika ezan etagero, gero, gero...pika ezan etagero, gero, ba.

O, Pello Pello!pikatu diat etajinen niza oherat?- Jos ezan etagero, gero, gero...jos ezan etagero, gero, ba.

O, Pello Pello!josi diat etajinen niza oherat?- Argia dun etagero, gero, gero...argia dun etaez din balio!

099. Oi ama Eskual Herria



Anaia etxen da ezküntü,bükatü niz oain joaitera;ene opilaren egiteraPariserat banüazü.

Oi ama Eskual Herri goxua!zutandik urrun triste banüa.Adios gaixo etxen dena,adios Xiberua. (Bis)

Pariseko bizitzialan kostüzüriaz bagiazü,bena berantzen zütadazüzure berriz ikustia.

Oi ama Eskual Herri goxua! (...)

100. Pello Joxepe

Pello Joxepe tabernan dalahaurra jaio da Larraunen. (Bis)Etxera joan da esan omen du:ez da neria izanen,beraren amak topa dezalahaur horrek aita zein duen.



Hau pena eta pesadunbria!Senarrak haurra ukatu. (Bis)Pello Joxepe, bihotz neria,haur horrek aita zu zaitu;haur horrentzako beste jaberikezin nezake topatu.

101. Pipa hartuta

Pipa hartuta zoratzen naiz,ardo edanda mozkortzen naiz,mozkortu eta erortzen naiz...Nola demontre biziko naiz?Tra le ra...

Hamar botila xankraturik,azken basoa klikaturik,azken xirrista irentsirik,moltsa deraukat turrindurik,Tra le ra...

Urrundu zaizkit adiskideaketa hurbildu ostalerak,etxean aldiz emazteakprest-presta ditu erasiak.Tra le ra...



Bazter guztiak inguruka,bideak ere ihaurrauskamunduak zer du? Hau da kinka!Goazen etxera andarkoka.Tra le ra...

Mutiko gazte eta leiala,kontseilu onak har zaitzala;otoi bizian ez zaitezelasekula mozkor ni bezala.Tra le ra...

102. Prima eijerra

Prima eijerra,

Oi, zütan fidatürik,

anitx bagira,

oro tronpatürik.

Enia zirenez,

erraizu bai ala ez,

bestela, banua

desertiala,

nigarrez ürtzera.

Desertiala

juan nahi bazira,

arren, zuaza!

oi, bena, berhala!

Etzitiala jin,

hartzara, nigana,

bestela, gogua

dolütüren zaizü,

amoros gaixua!



103. Primaderako liliak

Primaderako liliakGoizik ziren loratuak,Urthe hartan gertatu zenPazko erramu baino lehen.

Gaituzte ezkontaraziMaite ninduzun hain guttiEskontarazi gaituzteEz zintudalarik maite.

Ginuelarik elgarriEman biziko uztarri.Ezkilak zeuden ixilikNik ez baitakit zergatik.

Gaituzte ezkontarazi...

Ez zuten egin boleranmenturaz ziren Erroman;Ez ziren gure lekuko

Ez izanen bataioko.


Nonbait balinbada zeruGure haurra da aingeruAingeru zeruan bainanumerik ez ohantzean.


Bihotza hotzez kaskarannago beroaren menturan.Etor bedi primaderakanpoak diten berriz lora.

Gaituzte ezkontarazielgarregin behar bizi;ezkontarazi gaituztenbehar dugu elgar maite



104. Salamankara

Aita Jainkoak egin baninduzeruetako giltzariazken orduan jakingo nukeatea nori ireki.Lehenengo aitari,gero amari,gero anai-arrebari,ta azken orduan ixil-ixilik,neure maite politari.

Gazte-gazterik aitak eta amakpraile ninduen nonbratu,estudioak ikasitzeraSalamankara bialdu.Salamankaranindoalarikbidean nuen pentsatuestudiante tunante bainohobe nuela ezkonduEzkondu nintzanbai ni ezkondu,baita ere sarri damutu,praka beltzetan hari zuriasekula ez zait faltatu.Praka beltzian hari txuriatxamarra besorik gabeahorregatikan deiten didate



arlote mixerablia.

105. San Simon eta San Juda

San Simon eta San Judajoan zen uda eta negua heldu da. (Bis)

Ez baletor, hobe,bizi gera pobreeremu latz honetanez gera hain onak benetan.

Ez dugu zaldirik, ez gera zaldunak.Ez dugu abererik, ez gera aberatsak.Euskara guk dugu, gu gera euskaldunak.Euskara guk dugu, gu gera euskaldunak.

106. Sehaska kanta

Amaren bularrahaurraren janari,haurraren negarrabeti hunkigarri;baratz honen erdiangoseak nago ni,

zure bular laztanenantsiz ta egarriz.

Zure bular politakzerrien jostailu,edertasunak kontuzgorderik behar du;



zaude isilik, haurra!ez egin negarrik,munduak ez du-etamalkoen beharrik.

Haunditzen zeraneanikusiko duzuisilik egoteakzenbat balio dun;

jarrai zure bidetik,hobe da horrela,gauza denen gainetik,haizea bezala.

Amaren bularrahaurraren janari,aterpe samur hontanlo hartu nahi dut nik.

107. Txarmangarria

-Txarmangarria zira, eder eta gazte,ene bihotzak ez du zu baizikan maite.Bertze zonbait bezala, ote zira libre?Zurekin ezkontzeaz dudarik ez nuke.

-Zuri-gorria zira, arrosa bezala,profetak ere dira mintzo hola-hola.Araberan bazinu gorputza horrelaiduriko zinuen... zeruko izarra.

-Oi, maitea, zatozkit plazer duzunean,nehork ikusi gabe, ilunabarrean.Lagun bat badukezu joaiteko bidean,hark ezarriren zaitu trankil bihotzean.



-Plazer eginen duzu, isiltzen bazira,haur inorantak hola tronpatzen baitira.Ez da neretzat ina holako segida...Bertzalde zure baitan ez naiteke fida.

-Adio, beraz, orai, ene arraroa,hori dela medio, herritik banoa,bihotza triste eta kexuan gogoa,beti jarraikiren zait zur’amodioa.

108. Txantxibiri

Txantxibiri, txantxibiri,gabiltzanian Elorrioko kalianhamalau atso tronpeta jotzenzazpi astoren gainian.Astoak ziran txiki-txikiakatsoak, berriz, kristonak!Nola demontre konpontzen ziranzazpi astoren gainian.

Saltzen, saltzen,txakur-txiki baten karamelua”esta muy bien”esaten du konfiteruak.Cuando vamos a Otxandiano,



Andra Mari egunian,Mekaguenlamar!Tomaremos txokolate,oriñal zahar batian.

109. Urso luma gris gaxua

Urzo luma gris gaxua, orai bidajin bahua;baratzen bazaik musde Sarri, jaun apetitu hun hura,begiz ikusten balin bahai, Phetiriñalat bahua.

Artoz asia hun duzu libertatia baginu;Orhiko badago ezkurtto hurak guri hobetxe zizkutzu,anglesa Frantzian sartzen bada, Españalat bagiatzu.

Urzoa, ago ixilik, Frantzian eztuk anglesik;Baiunara jiten badira Agaramuntek hilen tik;Phetiriñalat eztuk jinen zaragolla luze hetarik.

Fida niz zure erraner, fidago ene hegaler;goraintzi erran behar deiezu jiten badira angleser,nik ere ber gisan erranen diet español papo gorrier.

110. Uso txuria

Uso txuria, errazu,



norat joaiten zira zu?Espainiako portuak oroelurrez beteak dituzu.Gaurko zure ostatugure etxean baduzu.

Uso zuri bat agertuzaigu Frantziako mugatik.Lumatxoren bat falta omen duhegotxo biren erditik.Luma huraxe falta ez balu,ez da munduan parerik.

Ez nau izutzen elurrak,ez eta gauaren ilunak.Maiteagatik pasa nitzakegauak eta egunak,gauak eta egunak,desertu eta oihanak.

Uso zuria airean,ederragoa mahaiean.Zure parerik ez dut aurkitzenEspainia guzian,ez eta ere Frantzian,eguzkiaren azpian.



111. Xalbadorren heriotzean

Adiskide bat bazenorotan bihozbera,poesiaren hegoeksentimentuzko bertsoekantzaldatzen zutena.Plazetako kantari,bakardadez josia,hitzen lihoa iruten,bere barnean irauten,oinazez ikasia... ikasia.

Nun hago, zer larretan,Urepeleko artzaina,mendi hegaletan goraoroitzapen den geroraihesetan joan hintzana? (Bis)

Hesia urraturiklibratu huen kantalotura guztietatik,gorputzaren mugetatik,aske sentitu nahirik.Azken hatsa huelabertsorik sakonena,inoiz esan ezin diren



estalitako egienoihurik bortitzena... bortitzena.

Nun hago, zer larretan,Urepeleko artzaina,mendi hegaletan goraoroitzapen den geroraihesetan joan hintzana? (Bis)

112. Xoxuak galdu du...

Xoxuak galdu duburua, burua begiak, gaixoa!Nola kantanola xirula,nola kanta xoxuak?

Xoxuak galdu duburua, burua begiak, lepoa, gaixoa!Nola kantanola xirula,nola kanta xoxuak?

Xoxuak galdu duburua, burua begiak, lepoa, bularra, gaixoa!Nola kanta



nola xirula,nola kanta xoxuak?

Xoxuak galdu duburua, burua begiak, lepoa, bularra,buztana, gaixoa!Nola kantanola xirula,nola kanta xoxuak?

Xoxuak galdu duburua, burua begiak, lepoa, bularra,buztana, hegoak, gaixoa!Nola kantanola xirula,nola kanta xoxuak?

Xoxuak galdu duburua, burua begiak, lepoa, bularra,buztana, hegoak, ta amodioa, gaixoa!Nola kantanola xirula,nola kanta xoxuak?

113. Zazpi Euskal Herriek



Zazpi Euskal Herriekbat egin dezagun,guztiok beti-betigauden gu euskaldun.

Agur eta ohoreEuskal HerriariLapurdi, Baxenabar,Zubero gainari;Bizkai, Nafar, Gipuzkoeta Arabari.Zazpiak bat besarkalot beitez elgarri.


Haritz eder bat dagure mendietan,zazpi adarrez denazabaltzen airetan.

Frantzian, Espainian,bi alderdietan:hemen hiru eta han lau,bat da zazpiretan.


Hi haiz, Euskal Herriaharitz hori bera,arrotza nausiturikmoztua sobera.Oi gure arbasoakez, otoi ez beira,zein goratik garen gujautsiak behera!


114. Zenbat gera



Zenbat gera? lau, bat,hiru, bost, zazpi (Bis)Zer egin degu?Ezer ez.Zer egiten degu?Alkar jo.Zer egingo degu?Alkar hil? (Bis)

Gure asmoak, esperantzak,herria, askatasuna,justizia, pakea,egia, maitasuna,mitoak, hitz hutsak.

Zenbat gera? lau, bat,hiru, bost, zazpi (Bis)Zer egin degu?Ezer ez.Zer egiten degu?Alkar jo.Zer egingo degu?Alkar hil? (Bis)

Hori ez! Hori ez!Hori ez! Hori ez!Hori ez! Hori ez!

115. Zilbor hesteak

Gogo eta gorputzarenzilbor hesteak:bi kate.

Bi kate,biak ebaki beharrezkoak:bat gorputzaren bizitzeko,bestea gogoaren askatzeko.Adizu, ama



badakizusortze bereanzuri gorputzez lotzen ninduenzilbor-hesteasendagileak nola eten zuen.Lehenengo eten beharra izan zen:bizitzarenbizitzeko lehen legea.Haurtzaroantitia eman zenidan,mutil-zaroaneskoletara bidalibizitzarako armak hartzearren.Dena eskertzen dizutduen balore guztian,nik ahal dutan neurriannainan, gaztaroanamatxo maite!Ohar zaiteztebenetan maite nauzun amaizan nahi baduzueta nik zu maitatzea,ni naizenanik izatea nahi dutana izaterautzi behar nauzula,



hau baita bide bakarrabiok alkar sanoki maitatzeko,biok alkar osoki eta betikozmaitatzeko,zuk zure nortasunaz,nik nereaz,zuk zure nortasunaz,nik nereaz.Ama!Eten dezagunlehen gorputzarena bezelaorain,gogoaren zilbor-hestea.Ama!Gogoaren zilbor-hestea.

116. Zorionak

Zorionak zure urtebetetzeanZorionak, ta urte askotarakoZorionak belarritik tiratzeanZorionak ta musu bat zuretzako.

Berriro ere iritsi zara zure urtebetetzeraaita-ama ta senideekinzoriontsu zara



pozaz zoratzen gatoz gu eregaur zure etxeramaitasun loreak zuretzako ekartzera.

Pozaz zoratzen gatoz gu eregaur zure etxeramaitasun loreak zuretzako ekartzera.

Zorionak zure urtebetetzeanZorionak, ta urte askotarakoZorionak belarritik tiratzeanZorionak ta musu bat zuretzako.

Gaur bexalaxe opa dizuguurtetik urteraosasun onarekin beteazjarraitzeko aurrera.Berriro ere pozak zoratzenetorriko garamaitasun loreak zuretzako ekartzera.

Berriro ere pozak zoratzenetorriko garamaitasun loreak zuretzako ekartzera.

117. Zu, gazte sentimental



Zu, gazte sentimentalzuk hamazazpi urte,zu kaleetan zeharmaitasun bilaametsetan zoaz.

Badira itzalakzure bizitzanegun, illunak tristura latzakbaina maitasun baten ametsakbetetzen ditu zure esperantzak.

Zu, gazte sentimentalzu, urteak joateanzu ametsak autzitaaurkituko zeraetsipen bidean.

Ez, gauzak ez diradeez hain urdin hain garbiez, baina zuk etzazugaurko esperantzikbihotzetik galdu.

Urteak joan dirazure ametsakmundu gaiztoakauts bihurtzean



irripar batekiraun dezalaoraindik erezure bihotzean.

118. Zure begiek

Zure begiekene maitiabadute biekdir-dir eztia.

Zeruko loremiresgarriakizarren pare,zoragarriak.

Gazte-gaztiazira orainoegun guztianago zuri so.

Zure begiekzoratzen naute

eta guztieknahi luzkete.

Gaua delarikmundurat jaustenJauna zerutikda urrikaltzen.

Zure begiengozoño horiegon dadieneder ta garbi.

Ene nahia,zinez handia,zu izaitianere maitia.





BERTSOZAHARRAK



119. Agur, Xiberua!

Agur, Xiberua,bazter guzietako txokorik ederrena!Agur sorlekua,zuri ditit ene ametsik gozoenak.Bihotzaren erditikbostetan elki deitadazut hasperena;zu utzi geroztikbizi naiz trixterik,abandonaturik,ez baita herririk,Paris ez besterik,zu bezalakorik.

Sor lekua utzirik gazte nintzalarik,Parisen sartu nintzan korajez beterik.Plazerez gose eta buruan harturikbehar niala alegera bizi...Bostetan geroztik,nigar egiten dit,Xiberua zuri.

Agur, Xiberua (...)



Palazio ederretan gira alojatzen,eta segur goratik aide freska hartzen;Gain behera so eginik beitzait iduritzenOrhi gainean nizala agitzen...Baina ez dira hemenbazterrak berdatzen,txoriak kantatzen!

Agur, Xiberua (...)

Ametsa, lagun nezak ni Atharratzerat,ene azken egunen han iragaitera,Orhiko txoriaren khantuz behatzera,barka ditzan nik egin nigarrak.Hots, xiberutarrak,aintzinian goraeuskualdun bandera.

Agur, Xiberua (...)

(Pierre Bordazarre, Etxahun—Iruri)

120. Ai, zer plazerra!

Ai, zer plazerra, bost urten buruan sor lekurat itzultzea,ene herria etsitu nian, zure berriz ikustea.Aski sufrituz nik anitzetan, desir nukian hiltzea,ez bazintudan hain maite uken, oi, ama Euskal Herria.



Anitzen gisa partitu nintzan, etsaien gudukatzera,gogoa hero, bihotza laxo, eta kasik alagera.Ez bainakian, oraino ordean, zer zen amaren beharra,hari pentsa eta biga bostetan, aiher zirazun nigarra.

Erresinola kantari eder libertadean denean,baina tristuran higatzez doa kaloia baten barnean.Gu ere ama hala gintuzun, tirano haien artean.Zure ametsa kontsolagarri, tristura handirenean.

Orhiko txoria da den bezala, fidel Orhi bortuari,euskaldun guziak gituzu, ama, zure zerbitzari.Alageraki lehen bezala, egin izaguzu irri,ikusten gituzu otoitzetan zure arbola saintuari.

Sortu berriak, bere kunatik, lehen elea du ama,bere ilusione ederrean, ez dezazula abandona.Zure amodioaz elgar itzozu bizitze huntako penakbegira dezan azken hatsetan, azken hitz zure ama.

(Pierre Bordazarre, Etxahun—Iruri)

121. Aizazu, Suantxa

Aizazu, Suantxa,zer modu daukazu?



-Pobre baiñan alegre;zer esain degu?-Soka bat ekatzu:lotu behar zaitugu,baiñan ez izutu...Agintzen digutenaein beharko degu.

Jaunak, esazutezer dan motibua,ni preso eramatekosokaz lotua.-Guk degu karguazu eramatekuabehar dan lekua.Han aginduko dutegainerakua.

Joan behar degu, goazen,geren biajian,bainan luzatu gabegaituk etxian.-Norbaitek tranpiangaldu nau mendian;bainan bitartian,ez da libertaderikgure artian.



Hau da komeria,nere Jaungoikua!Arratoi bat da hemenni hainekua.Horren alkantzuaahuntza ainekua,ez du indar gaixtua.Ogi osuarekin noiznahi dijua.

Hamabi urtetan-ai zenbat gauetan!-negarrez egondu naizkartzela honetan:grilluak hanketan,zorriak mantetan,jan ona bestetan.Ezer gutxi ziok gaurzortzi sosetan.

(Herrikoia)

122. Andre txarraren bentajak

Milla zortzireun irurogeitalaugarren urtian gera,publikatutzen astera nuafamiliyaren galera;andre ederra gustatu eta



ekarri nuen aldera...bide berriya egiña daukaganbaratikan kalera.

Aitak egiña nuen ezkontza,amak nai zuen artzia,neronek ere pentsatu nuenaien eskura jartzia;andre ederra ezin geiago,umilla eta dultzia.surtan jartzian probatutzen danolakua dan eltzia.

Amarretako jeikitzen badaarmariyua iriki,arropak artu, amaiketakoapainduko da ederki;katillu-salda arduarekin,gorputza sano eduki,bere burua gobernatzen dugizona baiño obeki.

Lengo batian, esango det noiz,igande illunabarra,nere andria dantzan zebillen,begira zeudenak farra;lanian ez du gogorik bañapandangolari azkarra,



baldin neonek ikusi banuautsiko nion bizkarra.

Eskail-burutik amildu etagoitikan beraño zuzen,lendabiziko pentsatu nueneltze zarren bat ote zen;anka bat zeukan Bitoriyan tabestia berriz Londresen,gaur ere ala egongo ziñaniñor etorri ez bazen.

Eldu nion ta an ari nintzanandria ezin jasorik;esan zidaten: “Edana dago,ta ez egin orri kasorik”;total egiña zegoen baiñaalare ezurrak osorik...galdetzen zuen: “Plakiyak nago,ez al-da ardo goxorik?”

Egun guziya kanpuan pasa,etorriko da gabian,kopeta illun, begiyak zorrotzsartutzen da sukaldian;ume gaxuak negarrez daudeafariyaren galdian,artua errotan, ogiya palta,



jakiya berriz kalian.

Arduarekin adiskide tagizonarekin zapuztu,gaur ere nere andriarekinegingo nuke apustubotilla aundi bat basorik gabebaietz agudo ark ustu;orretan dago sufiziente,beste bertajarik ez du.

(Xenpelar)

123. Behin batian Loiolan

Behin batian Loiolanerromeria zan,hantxe ikusi nuenneskatxa bat plazan;txoria baino erearinago dantzan;huraxe bai politahan politik bazan! (Bis)

Esan nion desiosenti nuen gisan,harekin hizketa batnahi nuela izan;

erantzun zidan ezikatsegin har nezan,adituko zidalazer nahi nion esan. (Bis)

Aurkitu ginanianinor gabe jiran,koloriak gorrituarazi zizkidan;kontatuko dizuetguztia segidan,zer esan nion etanola erantzun zidan. (Bis)



Dama polita zerapolita guztiz, bai!Baina, hala ere, zaudeoraindik ezkongai.

Ezkon gaitezen biok!esan zaidazu bai!Ni zurekin ezkondu?Ni zurekin... Ja-jai. (Bis)

124. Biba Rioxa

Biba Rioxa, biba Naparra,arkume onaren iztarra,hemen guztiok anaiak gerahustu dezagun pitxarra.Glu, glu, glu...

Ardo fina ta jateko onajartzen badute gaur ugari,gure barrenak berdindurikanjarriko dira guri-guri.Glu, glu, glu...

Gure sabela bete behar daahal bada gauza onarekin,dagon lekutik eragin bapo!Aupa, mutilak, gogoz ekin!Glu, glu, glu...

Ez ikararu dagon artean,



jan era edan gaur gogorik,hustutzen bada ekarko deguberriro lehengoko tokitik.Glu, glu, glu...

Umorea da gauzik onena,nahigabeak ditu ahaztutzen.Uju ta aja hasi gaiteaneuskal doinuak kantatutzen.Glu, glu, glu...

(Jose Maria Iparragirre)

125. Bizkaiko txerriari jarriak

Motibo bat niganadago etorriaesplikatuko banutxit parregarria.Bizkaian egin duteprueba berriakutxillorikan gabeiltzeko txerria,erakutsi dioteistillu gorria.

Bi familiek zutennolabait azia

erdibana jatekokendu nai bizia.Abillak egundañobeti malezialau egunen arteanzer agureziabeintzat eskapatzekoizan du grazia.

Famili ori nor dennai dezute jakin?Bi gizon eta bi andreberen izenekin.



Gizona bat Pepetxobestia Antolin,emakumiak berrizAna eta Kattalin;laurak ere bazutennaikoa zeregin.

Mazuarekin jo duPepetxok buruan,txerria gelditu daillaren moduan;erretzen para zutenlastuaren suan,polañak jaso ditusutu dan orduan,diabruak arturikigesi da juan.

Bizkarra erreta takolpia buruan,Jaungoikuak badakizer ikusi duan;eriua-igesibere enpeñuankamiñuan azpiansartu zan kañuan,gero billatu dutekurrinka-soñuan.

Txerri ori zegoenbarrunen sarturik,

gorde-Ieku polit batberetzat arturik;billatu zutenian,kontentuz beterik,len bezela ez daukaigesi juaterik,ustez ipini zutenaseguraturik.

Zuek emakumiakemen egin kargu,abiatzen daniangogotikan eldu;guk beste aldetikanzaituko degu,len bezela lastuasutuko diogu,azeriaren gisanaterako degu.

Azeria bezalasutu dutenianatsuak bota ditukañu-baztarrian;mokadurik etzeukanartzeko lurrian,asko korritua da,ez dago urrian,pakea eman diguBizkaiko lurrian.



Artorik apenas duetxian ikusi,egunian bi aldizasunak egosi;beste aziorikanez zuten merezi,argala dan mediozjuan da igesi,urrenguan obetogizendu ta azi.

Garizuma santuaizanagatikanez daukate pekatuegin bildurrikan;auzotik ez badatorerregalorikan

iñolaz ezin autsibijiliarikan,aurten ez dute oiekbula bearrikan.

Orra amasei bertsobizkaitar oieri,motibo orrentzakoez dira geiegi;iñork jakin nai badukausa orren berri,zein lekutan pasa dankomeria ori,galdetu Azpeitikouztargilleari.

(Uztarri)

126. Domingo Kanpaina

Mando baten gainianDomingo Kanpaina,ez zihoak hutsikanmando horren gaina.Azpian dihoanamandoa dek, bainagainekoa ere badek,



azpikoa adina.Mando baten gainianbestia, alajaina!

(Bilintx)

1277. Gazte-gaztetatikan

Gazte-gaztetatikanherritik kanpora,estranjeri aldeanpasa det denbora.Herrialde guztietantoki onak badira,baina bihotzak dio:zoaz Euskal Herrira! (Bis)

Agur ene bihotzekoamatxo maitia.Laster etorriko naiz,kontsola zaitia.Jaungoikoak nahi badu

ni urez joatea,ama, zertarako danegar egitea? (Bis)

Lur maitea uzteada negargarria,hemen gelditzen diraama ta herria.Urez noa ikustera,bai, mundu berria;oraintxe bai naizelaerrukigarria. (Bis)


128. Gernikako arbola



Gernikako arbola da bedeinkatua,euskaldunen artean guztiz maitatua.Eman ta zabal zazu munduan frutua;adoratzen zaitugu, arbola santua.

Mila urte inguru da esaten dutela,Jainkoak jarri zuela Gernikako arbola.Zaude, bada, zutikan orain ta denbora,eroritzen bazera, erraz galdu gera.

Erregutu deiogun Jaungoiko Jaunaripakea emateko orain eta beti;bai eta indarra ere zerorren lurrari,eta bendizioa Euskal Herriari.


129. Gitarra zahartxo bat

Gitarra zahartxo bat det nik nere laguna!horrela ibiltzen da artista euskalduna.Egun batean pobre, besteetan jauna,



kantatzen pasatzen det nik beti eguna.

Nahiz dela Italia, orobat Frantzia,bietan bilatu det mila malizia.Korritzen badet ere nik mundu guztiamaitatuko det beti Euskaldun Herria.

Jaunak ematen badit neri osasuna,oraindik izango det andregai bat ona.Hemen badet frantsesa, interesaduna,bainan nik nahiago det hutsik euskalduna.

Adios, Euskal Herria, ez baina betiko,bost-sei urte honetan ez det ikusiko.Jaunari eskatzen diot grazia ematekonere lur maite hontan bizia uzteko.


130. Goizian argi hastian

Goizian argi hastian, ene leiho-hegiantxori bat pausatzen da eta goratik hasten kantan.



Txori eijerra, hain alegera, entzuten haidanianene bihotzeko tristura laister duak aidian.

Ene xoririk maitena, zertaz jin hiz nigana,iratzarrazi nialarik ametsik eijerrena.Jinik hain goizik, uste hiena baniala hanitz pena?Ez, ez, habil kontsolatzera malerusago dena.

(Pierre Bordazarre, Etxahun-Iruri)

131. Hara nun diran

Hara nun diran mendi maiteak!Hara nun diran zelaiak!Baserri eder zuri-zuriak,iturri eta ibaiak.Hendaian nago zoraturikan,zabal-zabalik begiak,hara, Euskal Herri! lur hoberikanez da Europa guztian.

Oi, Euskal Herri, eder maitea!hara hemen zure semea,bere lurrari mun egitera,beste gabe etorria.Zuregatikan emango nukepozik, bai, nere bizia;



beti zuretzat hil arterainogorputz ta arima guztia.


132. Herriko festak

Iragan festa biharamuneanberek dakiten txoko batean,lau andre, hiru mutxurdin, bat alarguna, jarririk itzalean,harri zabal bat belaunen gainean,ari ziren, ari ziren trukean.

Zer ote duten nik jakin nahipitxarrarekin bertze jaun hori.Zorroa du biribila, moko meharra, tente zutik egoki,zahato bat ote den nago ni,hanpatua, hanpatua ederki.

Jesus, oraino zer dut ikusten?Zer hegalpean dute gordetzen?Egoitza gozo honarik, burua alto, zahatoaz trufatzen,bihotzez azkarrago zeren den,kuiattoa, kuiattoa ari zen.

Festa delakotz egun herrianapaindu dira handi-handian,



ederki gazteen gisan panpinatuak, ez patxada ttikian,bihotz onez partidaren erdian,irriz daude, irriz daude lorian.

Handik ximiko, hemendik irri,haurrak bezala jostetan ari,tartetan amodiozko begi kolpe bat hegalpean denari,hitz bat erran gogo diote sarribelarrirat, belarrirat kuiari.

-Gezurrik gabe goazen, Maria,eman jokoan ezti-eztia,hurbil zan untzi beltz hori, dezagun edan trago bat edo bia.Bihotza dinat epeltzen hasia,harek zuen, harek zuen grazia.

Zahagiaren seme joria,non duk aristiko zorro lodia?Gaisoa! Lehen birundan xurgatu dautek odolaren erdia!Orai hor hago, zimur arpegia,kokoriko, kokoriko jarria.

Seira truk dira zazpietarik,tantoz orobat bi aldeetarik.Erori da zahatoa, mokoz-ipurdi, naski odol husturik,kuiattoa hantxe dago etzanik,azken hatsa, azken hatsa emanik.



Nahiz zeraukan azken eskua,Mariak zuen hasi gudua:-Truk. -Jo zan. Mariak zango, Katixak zaldun, Marixumek irua-Marimartin, zoratu zain burua,lauarekin hiruaren keinua!

-Hago, Maria, otoi, isilik,ez dun ikusi nere keinurik.Xorta bat edanez gero, begiak ñir-ñir, zer? Ez al dun ahalkeririk?Edan hezakeen azkar hortarik,katilua, katilua beterik.

-Bazakinagu, tresna makurra,ez dunala hik hatsa laburra.Ez dun, ez, dionan bezala, horma xurgatuz, biribildu muturraez eta naski gorritu sudurramilikatuz, milikatuz elurra.

-Apo mutxurdin, moko bipila,zeren ondoan ote habila?Hatz badun atze aldean, ikusiko dun zenbat naizen abila,zuhur badun, hago, neska zirtzila,isil, isil, isil, isil, isila.

Kartak utzirik eta tantoak,hantxe zituzten gero saltoak.Bakarrik hiruren kontra, zer eginen du Marimartin gaisoak?Nahiz izan azkar zango-besoak,



hartu ditu, hartu ditu paloak.

Herriko festa arrats apalean,lau katu zahar angelusean,bat maingu, hiru saltoka, sorginak puies, zoatzila bidean,nik ikusi ditut amets batean,akelarre, akelarre gainean.

(J. B. Elizanburu)

133. Ikusten duzu goizean

Ikusten duzu goizeanargia hasten denean,menditxo baten gainean,etxe ttipitto, aintzin zuri bat,lau haitz ondoren erdian,zakur zuri bat atean,iturritxo bat aldean?Han bizi naiz ni pakean.

Nahiz ez den gaztelua,maite dut nik sorlekuaaiten aitek hautatua.Etxetik kanpo zait iruditzennonbait naizela galdua.Nola han bainaiz sortua,han dut utziko mundua,



galtzen ez badut zentzua.

Ez da lurrean gizonik,printzerik ez erregerik,ni baino hobeki denik.Badut andrea, badut semea,badut alaba ere nik.Osasun ona batetik,ontasun aski bertzetik...Zer gehiago behar dut nik?

Goizean hasiz laneanarratsa heldu denean,nagusi naiz mahainean.Giristino bat ona dut hartunik emaztea hartzean.Ez du mehe-eguneansartuko, uste gabean,txingar hezurrik eltzean.

Etxean ditut nereakakilo, aitzur, goldeak,uztarri eta hedeak.Iazko bihiez ditut orainozoko guziak beteak.Nola iragan urteakemaiten badu bertzeak,ez gaitu hilen goseak.



Ez dugu behar lurrean,aise bizirik etxean,utzi laguna gabean...Jende beharrek ez dute jotzengure etxeko ateannon ez duten mahainean,otoruntz ordua denean,lekua gure aldean.

Piarres nere semea,nahiz oraino gaztea,da mutiko bat ernea.Goizean goizik bazken erdiratbadarama artaldea.Baitu bere egitea,segituz nere bidea,ez du galduko etxea.

Landako hirur behiak-esnez hanpatu ditiak-aratze eta ergiak,bi idi handi kopeta-zuri,bizkar-beltz, adar-handiak,zikiro, bildots guriak,ahuntzak eta ardiak...Nereak dira guziak!



Nere alaba Kattalinbere hameka urtekinongi doa amarekin.Begiak ditu, amak bezala,zeru-zola bezain urdin.Oraiko itxurarekinuste dut, denborarekin,andre on bat dion egin,

Nere emazte Mariaez da andre bat handia,bainan emazte garbia.Musu batentzat etxean badutnik nahi dudan guzia.Galdegiten dut grazia,dudan bezala hasia,akabatzeko bizia.

(J. B. Elizanburu)

134. Iparragirre abila dela

Iparragirre abila delaaskori diot aditzen,eskola ona eta musika,hori hoiekin zerbitzen.Ni ez nauzu ibiltzen



kantuz dirua biltzen,komediante moduan;debalde festa preparatzen detgogua dedan orduan.

Eskola ona eta musika,bertsolaria, gainera;gu ere zerbait izango gerahorla hornitzen bagera.Hatoz gure kalera,baserritar legera,musika hoiek utzita;Errenterian bizi naiz etaegin zaidazu bisita.

(Xenpelar)

135. Iya guriak egin du

Iya guriak egin du,badegu zeinek agindu. (Bis)Ez oraindik umildu,alkarrengana bildu.Gerra nahi duen guziaberari kendu bizia.



Ez naiz ni gerraren zalebaizik pakearen alde. (Bis)Zeinek nahi duen galde,berari tira, dale.Bala bat sartu buruan,aspertuko da orduan.

Gu gera hiru probintzilehengo legerik ez hautsi. (Bis)Hoieri firme eutsi,nahiz hanka bana hautsi;jaioko dira berriak,gu gera Euskal Herriak.

(Xenpelar)

136. Loriak udan ihintza bezela

Loriak udan ihintza bezelamaite det dama gazte bat,hari hainbeste nahi diotanikez da munduan beste bat;inoiz edo behin pasatzen badetikusi gabe aste bat,bihotz guztira banatutzen zaithalako gauza triste bat.



Neskatxa gazte, paregabea,apirileko arrosa,izarra bezin dizdizaria,txoria bezin airosa;oraintxen baino gusto gehiagonik ezin nezakeen goza;zorionian ikusten zaitut,nere bihotzak hau poza!

(Bilintx)

137. Maria Solt eta Kastero

Maria Solt ta Kasterobi amoros zahar bero.Hirurogei hamarna urtetan hartu die amorio.Kastero jelostu gero, Maria Solt ezarri kanpo.

Maria Solt doa nigarrez,izorra dela beldurrez.Barnets bordako andereak kontsolatu du elez:emazte zaharrik okupu agitzen ez dela, ez.

Maria Soltek arrapostu:-Santa Elisabet baduzu,



saintu zahar batenganik, okupu agitu duzu.Kastero ere bada saintu, hala nizan beldur nuzu.

-Kastero ez duzu saintu.Sobera biraoti duzu.Elizarat joan eta tabernan egoten duzu.Kastero denagatik saintu, Maria Solt antzu zira zu.

(Piarres Topet, Etxahun)

138. Markesaren alaba

Zeruak eta lurrak egin zituenamemoria argitzera zatoz neregana;esperantza badaukat zerorrek emanakunplituko dudala desio dudana.

Amodiozko penak oraingo honetanpublika ahal banintza bertso berrietan;enteratu naiz ongi enkargu horietanSan Jose arratsaldeko hiru t’erdietan.

Markes baten alaba interesatuamarineruarekin enamoratuadeskubritu gaberik bere sekretua



amodioa zeukan barrena sartua.

Egun seinalea zen gogoan hartzekoesan ziola haren etxera joateko.-Deseo dudan hitz hau manifestatzekozurekin, Antonio, nago izateko.

-Zer esaten didazu? Juanita, hitz hori,tentatzen ari zarela trazak badirudi.Ez zait gure gradurik tokatutzen niriez burlarikan egin marineruari.

-Eduki dezakezu ongi sinistuaaspaldian nengoela zutaz gustatua.Ez zaitut nik utziko desanparatuahala egiten dizut gaur juramentua.

Konformatu ziraden elkarren arteanezkonduko zirela hurrengo urtean.Eskola ikasteko bien bitarteanberaren herritikan guztiz apartean.

Hala disponiturik jarri ziren biakkartaz entenditzeko elkarren berriak.Formalidadea(re)kin jartzeko egiakbaina ez ziren lo egon amaren begiak.

-Alferrik izango dira haserre gurean



ez naute mudatuko eternidadean.Esposatu nahi nuke kariño oneanAntonio Maria etortzen denean.

Ezin egon zen ama hitz hori sufritzen,berehala hasi zen kartak detenitzen,intentzio haundiagoz ezkontza galdutzen;Juanitak holakorik ez zuen pentsatzen.

Amaren malezia!: korreora joan daAntonio hil zela egin zuen karta;Juanitaren tristura berri hura jakindaengainatua bestek gezur bat esanda.

Amak esaten dio: Juanita nereagaldu da, diotenez Antonio Maria.nik bilatuko dizut beste bat hobeamaiorazko, interes askoren jabea.

-Ama ez niri esan horrelakorikanez dut nik besteengana amodiorikan.Ezin alegre leike nere barrenikankomenientzia ona izanagatikan.

-Utzi alde batera horrelako lanakez ditut nik ikusten zu bezala damak.Nahi badituzu hartu onra eta famakgiatuko zaituzte aitak eta amak.



Denbora kunpliturik galaia abianzer pasatu ote zen haren memoriankartarik hartu gabe joan den aspaldianinozente sartu zen jaio zen herrian.

Hau da lehendabiziko hark esan zuena:-Zer da musikarekin onratzen dutena?Markesaren alaba kalean barrenaesposario zela hark behar zuena.

Desmaiaturik egin zuen ordubetegero nobia eske hitz bi egin arteinguratu zitzaion makina bat jendebigarren ordurako hil zen derrepente.

Gaua pasatu eta hurrengo goizeanentierroa zuen bigarren klasean.Markesaren alaba guztien atzean;Zer pena izango zen haren bihotzean?

Penarekin leherturik Antonio hil zenakonpainatu zuen Juanitak elizan.Maitasuna bazion esan dudan gisangeroztikan ez zuen osasunik izan.

Erremedia baledi sentimendu horibitarteko bat jarri Jesus maiteari



orazio eginaz Birjina Amarizeruan gerta dadin Antonio Mari.

Elkarren konpainian guk ere nahi duguBirjina egiozu Jaunari erregukristau guztiogatik baldin ahal bazenuIturrinok horrela desiatutzen du.

(Iturrino)

139. Nagusiya ta maizterra

Orain artian ni izandu naizaitona, zure nagusi,errenta txintxo pagatu dezuzere kapoi eta guzi;zu baño gizon umillaguakez ditut asko ikusi;orain etxia saltzera goaznai bazenduke erosi.

Larogei duro zuen errentaetxiak orain artian,zerorrek ala pagatu dezuberrogei ta amar urtian;lenguan bertan gelditutziaizan liteke kaltian;



bost milla duro balio dituia konpondu gaitian.

Zer familia izandu degunnai al du jauna aditu?Amabi aurren aita naiz ni tasemiak amar baditu;lan egiteko iñor gutxi tamayian ezin kabitu,baneukake nun enpleatuabost milla duro banitu.

Au aditu ta beste alderabueltatu zan nagusiyaesanaz: “Nik zer kulpa dadukatzuk ume asko aziya.Ez dezu asko ixtimatzen nikegin dizutan graziya;zuek artu nai ez badezutebada zeiñek erosiya”.

Aziendaz ta lan-erremintazbagenedukan indarra,aiekin ere ez degu orainoso itxura ederra;zazpi baliyo luteken gauzakbostian eman bearra…Au pentsatzian etortzen zaigu



begietara negarra.

Prezisamente alde egin bearbaserri edo kalera,norbaiti egin bearko zaiobizi-Iekuen galdera,esplikatuaz nola izan danfameliyaren galera,gure Jainkuak nai duen artenunbait mantenduko al gera!

(Txirrita)

140. Oraingo neskatxen jazkera

Ara, neskatx gaztiak,zuentzat bertsuak,bistan daukazkitenaipetxu ta besuak;etziran ola bizizuen gurasuak,esperantza ederradaukate gaxuakzartzera pasatzekoegun erosuak!

Gona laburrak jantzi,

illiak moztuta,nor azalduko zaiendabiltza poztuta;amaren arrazoiakbalio ez du ta,berenak aundiagokopeta beztuta,gorputza adornatzenanimaz aztuta.

Dantzatik gelditutaillunabarrian,



bakoitzak mutil banabadute urrian;fallorik ote daukanatzian t’aurrianalkar neurtuko duteluze-Iaburrian;erretiratzen diragarai ederrian.

Lenguan neskazar bi,orien jazkera,gona motxak jantzitapasiatutzera;otsuak soildutakoardien antzera,besuak agirian,kolkuan petxera,amarrak alde arteez datoz etxera.

Ni askotan bezelatabernan nenguan,neskazar oiei esannieten lenguan:“Jantzi ori ona dadenbora beruan,baiño ez ilbeltzianeta abenduan;

gaxuak, otzak ilkozaituzte neguan!”

Ustez ez nien eginabertitu baizik,bat oso zapuztu zanegin gabe itzik,bestiak errespuestaeman zian pozik:“Ez dauka jantzi onekiñorako lotsik,sasoi daukanak ez dusentitutzen otzik”.

Beraz, erare ontanolako sasoia,ogei ta bi urtetanetzeunden lasaia,adituko zenuenmutillen usaia;polita zera, baiñoajatzen asiya,gona motz oin azpiandaukazu etsaia.

Garai batez majuakbazituan sobran,orain zeiñek nai duen



emen dabil proban;afanosa bat dalaezagun du obran;iñork jakin nai badu

neskatx ori nor dan,Ote-Motx’en jaiuaXimelaren bordan.

(Txirrita)

141. Pasaiako herritik

Pasaiako herritikdator notiziazezen bat izan dalajenioz bizia.Kontatutzera noabistan ikusia,alegratzeko tristedagoen guzia.

Santiago egunaPasaian seinale,ailegatu ez danakegin beza galde.Hasieran jendeazezenaren alde,azkenean ez ziranarrimatu zale.

Gure Pasaia beti

sonatua dago,errapin gabe ez daurte bat igaro.Hurrengoan jarrikodituztela nagobarrera estuagozezen haundiago.

Torilotik aterazuten lehendabizi,behi zahar bat gidariabandera ta guzi.Harrapatzen zuenaburrukatzen hasi,azkenean kanporaplazatik ihesi.

Toilotik baztarrekobarrera tartean,



zezena pasa zaiekolera batean.Plazatikan kanporazeudenak pakean,erdiak burrukatuditu hankapean.

Hiru komerzianteplazatik kanpoan,pospolo ta barkilolabana tratuan.Pareta egon arrenhamar oin altuanpanparroi pasatu zenputzura saltoan.

Horiek horrela etagehiago ere bailurrean ziraldokaegin zuten lasai.Ezkonberriak eta

zenbait dama galai,zezenaren mendeanez zuten jarri nahi.

Plazatik itsasorasalto da igeriadarrak besterikanez zuen ageri.Bakeroa begirabere zezenari,eseri ta jan dituhiru libra ogi.

Torilotik hasitagaztelura arte,bide kaskarra dagobastante aparte.Begiak erne zeuzkanbelarriak tente.Esan nuen ote zanlehengo Almirante.

(Xenpelar)

142. Solferinoko itsua

Armen hartzera deitu ninduen



gazterik zorte etsaiak.Urrundu nintzen herri alderatitzuliz usu begiak,itzuliz usu begiak.

Zorigaitzean baitut ikusiSolferinoko hegia!Alferretan dut geroztik deitzeneguzkiaren argia,eguzkiaren argia.

Nihoiz enetzat ez da jaikirengoizeko argi ederra.Zeru, gainetik nihoiz enetzatdizdiraturen izarra,dizdiraturen izarra.

Ene amaren begi samurrakbetiko zaizkit estali,maiteñoaren begitarteabehin betiko itzali,behin betiko itzali.

Ez aipa niri landa hegitansortzen den lili ederra.Otoi, ez aipa ur azaleanarinik doan ainara,arinik doan ainara.



Larrainetako haritz, gaztaina,mendietako iturri.Horiek oro enetzat diraamets histu bat irudi,amets histu bat irudi.

Betiko gaua, gau lazgarria,begietara zait jautsi.Ene herria, ene lagunaknihoiz ez behar ikusi,nihoiz ez behar ikusi!

Herriko festan, gazte lagunakkantuz plazara doazi.Eta ni beltzik etxe zokoan,irri egiten ahantzi,irri egiten ahantzi.

Oraino gazte, gogoz ez hoztu,eta biziak lotsatzen...Dohakabea! Zer eginen dut,jaunak ez banau laguntzen,jaunak ez banau laguntzen.

Ai, aski hola! Jainkoa, barka,begira zure haurrari!Kontsolamendu zerbait emozu.



Noizbait duzun urrikari,noizbait duzun urrikari.

(J. B. Elizanburu)

143. Triste bizi naiz eta

Triste bizi naiz etahilko banintz hobe,badaukat bihotzianhainbat atsekabe.Maite bat maitatzen detbaina haren jabesekula izatekoesperantzik gabe.Maite bat maitatzen det (...)

Bihotz baten lekuanmila banituzke,zuretzako maitiaizango lirake.Baina milan lekuanbat besterik ez det;

har zazu, ba, maitiabat hau mila bider.Baina milan lekuan (...)

Nere maite politanola zera bizi?Zortzi egun honetanetzaitut ikusi.Badakit zabiltzalanigandik ihesi,ez didazu ematenatsekabe gutxi.Badakit zabiltzala (...)

(Bilintx)



144. Ume eder bat

Ume eder bat ikusi nuenDonostiako kalean,hitz erditxo bat hari esan gabenola pasatu parean?Gorputza zuen liraina etaoinak zebiltzan airean.Politagorik ez det ikusinere begien aurrean.

Aingeru zuri, paregabea,Euskal Herriko alaba,usterik gabe zugana betinere bihotzak narama;ikusi nahian beti hor nabil,nere maitia, hau lana!Zoraturikan hemen naukazubeti pentsatzen zugana.

Galai gazteak galdetzen dute:Aingeru hori non dago?Nere maitea nola deitzen danez du inortxok jakingo.Ez berak ere, ez luke nahiko,konfiantza horretan nago.Amoriodun bihotz hoberikEuskal Herrian ez dago.



(Jose Maria Iparragirre)145. Urrundik

Urrundik ikusten dut, ikusten mendia,zeinaren gibelean baitut nik herria.Jadanik dut aditzen, zorion handia,ezkila maitearen hasperen eztia.

Ezkila, zer ote duk hik egun erraten,urrunera zer berri ote duk igortzen?Mendiek hedoipetik dautek ihardestenheik errana zerura ditek helarazten.

Landako langilea, artzain mendikoa,iturriko bidean doan neskatoa,aditurik, ezkila, hire boz lañoa,otoizten hasi dituk ama zerukoa.

Nik ere dut otoizten Birjina Maria,baserrietan galdu haurren gidaria.Neretzat, otoi, dezan erdiets grazia,bakean kausitzeko nik egun herria.

Mendiak utzi ditut urrun gibelean,herria dut ikusten jadanik aldean...Zer duk, nere bihotza, saltoka barnean?Ote duk huts eginen herrira heltzean?



Agur, agur, herria! Agur, sorlekua!Agur, nere haurreko leku maitatua!Jainkoak aditurik haur baten oihua,hiregana duk haur bat egun hurbildua.

Mendiaren hegitik hartuz bazterrerairudi xingola bat aldapa-behera.Bideska, zuzen haiz jausten zelaiera.Zuzen eraman nazak ahaiden artera.

Bide hegiko haritza, bortz aldiz haurreanigandeko mezatik etxerat sartzean,zenbatez ez nauk jarri amaren aldeanhire adar lodiek egin itzalean!

Baratze gibeleko elorri zuria,beti duk begiratzen aurreko tokia.Hik bezala zertako, aldaska garbia,ez diat sorlekuan higatzen bizia?

Bainan ene begitik nigar bat da jausten,bozkarioak darot bihotza gainditzen,etxekoen boza jadanik aditzen...Jainkoa, darozkizut eskerrak bihurtzen.

Ezkila, berriz diat bihotzean pena,herritik urruntzean bakoitzak duena.Neretzat hik bahuen jo lehen orena,agian hik orobat joko duk azkena.



(J. B. Elizanburu)

146. Zibilak esan naute

Zibilak esan naute,biziro, egoki,Tolosan behar dalagauza erabaki;giltzapian sartu naute,poliki-poliki:negar egingo lukenere amak baleki.

Jesus tribunalianzutenian sartu,etzion Pilatosekkulparik bilatu;

nigan ere arkitu ez arren,ez naute barkatu;zergatik ez dituzteeskuak garbitu?

Kartzelatik aterafiskalen etxera,abisatu zidatenjoateko berehala.Ez etortzeko gehiagoprobintzi honetara;orduan hartu nuenSantander aldera.

(Jose Maria Iparragirre )



ERROMANTZEAK

147. Alostorrea

Alostorrea bai, AlostorreaAlostorreko zurubi luzeaAlostorrean nenguanean goruetanbela beltzak kua, kua, kua, kua leihoetan.



148. Atharratzeko gaztelua

Ozaze Jaurganian bi zitroin doratü,Atharratzeko Jaunak bata dü galdatü;üken dü arrapostü ez direla huntü,hunttürik direnian, batto ükenen dü.

Portaliala joan zite, ahizpa maitia,ingoiti horra düzü Atharratzeko Jauna,otoi, erran izozü ni eri nizala,zazpi egün hoietan ohian nizala.

Klara, zuaza orai salako leihora,iparra ala hegua denez jakitera,iparra balinbada, goraintzi Salari,ene korpützaren xerka, jin dadila sarri.

Ama, juanen gira oro elkarrekietxerat jinen zira xangri handirekibihotza kargatürik, begiak bustirik,eta züre alaba tunban ehortzirik.

Ama, saldu nauzü biga bat bezala,bai eta desterratü, oi Espainiala.Aita bizi üken banü, ama zü bezalaenindüzün ezkündüren Atharratzeko Salala.



149. Brodatzen ari nintzen

Brodatzen ari nintzen, ene salan jarririk;Aire bat entzun nuen itsasoko aldetik;itsasoko aldetik, untzian kantaturik.

-Jaun kapitaina, amak igortzen nau zuganaJin zaiten afaitera eta deskantsatzera,hortxet deskantsatzera, salaren ikustera.

Andre gazte xarmanta igaiten da untzira,han emaiten diote lo belharra paporaeta untzi haundian lo dago gaixo haurra.

-Jaun kapitaina, nora ekarri nauzu huna?Zalu itzul nezazu hartu nauzun lekura.hartu nauzun lekura, aita-amen gortera.

-Andre gazle xarmanta, hori ezin egina,hiru ehun lekutan juanak gira aintzina...Ene meneko zira, orai duzu orena...

Andre gazte xarmantak hor hartzen du ezpatabihotzetik sartzen ta hila doa lurrera!...Aldiz haren arima hegaldaka zerura!



Hiru ehun lekutan dago itsas leihorra:Oi Ama Anderea, so egizu leihora...Zur’alaba gaixoa, uhinak darabila.

150. Eijerra zira maitia

Eijerra zira maitiaerraitzen deizut egianurk eraman ote deizutrai la la la laizure lehen floria?

Ez dizu egin izotzikez eta ere karruñikene lehen floriaritrai la la la laikalte egin dienik.

Landan eder iratzebehia ederrak aretxe,zu bezalako pollitetarik

trai la la la laidesir nuke bi seme.

Horren maite banauzuobrak erakats itzatzu:elizalat eraman etatrai la la la laihan espusa nezazu.

Apezak dira Espaiñianberetterrak Erruman,hurak anti jin artinotrai la la la laigitian txosta kanberan.

151. Goizian goizik



Goizian goizik jeiki ninduzunesposa nintzen goizian,bai eta ere setaz beztituekia jelki zenian.Etxekoandere zabal ninduzuneguerdi erditan,bai eta ere alarguntsa gazteekia sartu zenian.

-Musde Irigarai, ene jauna:altxa izadazu burua,ala dolutzen ote zaizuenekila ezkontzia?-Ez, ez zitadazu dolutzenzure esposatzia,ez eta ere doluturenbizi nizaino lurrean.

Nik banizun maitetto batmundu ororen isilik,mundu ororen isilik etaJinko Jaunari ageririk.Buket bat igorri ditadazutlili arraroz eginik,lili arraroz eginik etaerdia pozoaturik.

Zazpi urtez etxeki dizut



gizon hila kanberan,egunaz lur hotzian,eta gauaz bi besoen artian.Zitroin urez ukuzten nizunastean egun batian,astean egun batean etaostirale goizian.

152. Haltzak eztü bihotzik

Haltzak eztü bihotzikez gaztanberak hezurrikenian uste erraiten zielaaitunen semek gezurrik.

Andozeko ibarra,ala zer ibar lüzia!Hiruretan ebaki zaitanarmarik gabe bihotza.

Bereterretxek ohetineskatuari eztiki

-Abil eta so egin ezan

gizonik denez ageri.

Neskatuak berhalaikhusi zian bezala:hirur dozena bazabiltzalabortha batetik bestera.

Bereterretxek leihotikJaun Kuntiari goraintzi:ehün behi bazeritzola,beren zezena ondotik.

Jaun Kuntiak berhala,



traidore batek bezala:-Bereterretx, aigü borthala:ützüliren hiz berhala.

Ama, indazüt athorra,mentüraz sekülakua!bizi denak orhit ükenen dübazko-gaiherdi-ondua!

Marisantzen lasterra!bost mendietan behera!Bi belhanez herresta sartü daLakharri-Buztanobira.

-Buztanobi gaztia,ene anaie maitia,hitzaz hunik ezpalinba-daene semia juan da.

-rreba, ago ixilik!Ez, othoi, egin nigarrik!Hire semia bizi ba-da,Mauliala dün juanik.

Marisantzen lasterraJaun Kuntiaren borthala!-Ai!, ei! eta, jauna nun düzüene seme galanta?”

-Hik ba-hiena semerikBereterretxez besterik?Ezpeldoi altian dün hilik,abil, eraikan bizirik.

Ezpeldoiko jentiakala sentimentü gabiak!Hila hañ hüllan ukhan etadeüsere etzakienak!

Ezpeldoiko alhabaMargarita deitzen denaBereterretxen odoletikahürkaz biltzen ari da.

Ezpeldoiko bükhata,ala bükhata ederra!Beretarretxen athorretarikhirur dozena ümen da.



153. Jaun barua

Jaun baruak aspaldin xederak hedatü zütin,txori eijer bat hatzaman düzü Paubeko seroren komentinorai harekin biziren düzü aspaldian gogun beitzün.

Xedera balitz halako merkatietan saltzeko,Ziberuako aitunen semek eros litzazkie oro,halako txori eijertto zunbaiten hatzamaiteko.

Igaran apirilaren bürian, armadaren erdian,züntüdan bihotzian, armak oro eskian;present espiritian, manka besuen artian.

Jauna maite banauzü, erraiten düzün bezala,kita ezazü, kita ezazü Erregeren zerbütxüa,eta maita herria, üken dezadan plazera.

154. Maitia nun zira?

Maitia, nun zira?Nik ez zaitut ikusten,ez berririk jakiten,nurat galdu zira?

Hainbat kanbiatu dazure deseinua.Hitz eman zinerautanez behin, bai berritan,enia zinela!



Hainbat kanbiatu da...155. Peru gurea Londresen

Peru gurea Londresenzingulun-larrak ekarten,hura handikan etorri artegu biok dantza gitezen.Ai hori egia!Zingulun zangulun Maria.

Kaponak daude erretzen,oilaskoak mutiltzen,eztin hark asko orai pentsatzenhonela geala dantzatzen.Ai hori egia!Zingulun zangulun Maria.

Nagusia Bitorianplazako ostatu berrian.Osorik larrugorritansartu zait saski erdian.Ai hori egia!Zingulun zangulun Maria.

Nere mutiltxo ttikia,hik esan huen egia:medikuarekin dantzatzen zela



neure emazte Maria.Ai hori egia!Zingulun zangulun Maria.

156. Txori erresiñula

Txori erresiñula udan da kantari,zeren ordian beitu kanpuan janari;negian ezta ageri; balinban ezta eri.udan jin baledi, konsola nainte ni.

Txori erresiñula ororen gehien,bestek beno hobeki hark beitu kantatzenharek du inganatzen mundia bai tronpatzen;bera eztut ikusten, bai botza entzuten.

Amak utzi nundizun bedats azkenian;geroztik nabilazu hegalez airian.Gaiak urtuki nundizun sasiño batetara,han zuzun xedera, oi! ene malurra!

Txoria zaude ixilik, ez egin kanturik;txoria zaude ixilik, ez egin kanturik;eztuzu profeiturik ni hola penaturik,ez eta plazerik ni tunban sarturik.





GABON ETAERRONDA KANTAK



157. Ai, hau gauaren zoragarria

Ai, hau gauaren zoragarria!Jesus jaio da Belenen.Herririk herri bila gabiltza,bila gabiltza beraren

Aingeruak kanta,artzai onak dantza,guztiok alabantzazuri zor dizugu.

Astoak a! Idiak mu!Atseginik badegu.

Hartu makilak etajantzi abarkak,artzainak joan ziradenJesusen bila.

Ai! Zer atsegina dandantzan jende guztia,salto brinko eginik



danak joan ziran.

158. Atozte kristauak

Atozte kristauak,bihotza pozturik,atozte guztiokBelenera,jaio dan gureJesus ikustera.

Jauna gurtu dezagun,Jauna gurtu dezagun,Jauna gurtu dezagun,auspezturik.

Ardiak utzitadatoz artzai onakzerutik deituakestalpera.Goazen gu ereberekin batera.

Jauna gurtu dezagun,Jauna gurtu dezagun,Jauna gurtu dezagun,auspezturik.

159. Belenen sortu zaigu

Belenen sortu zaigu Jainkoaarratseko gauerdian.Hotzez dardarez dago gaixoa,lasto pixkaren gainean.Bero arnasez bero dezagun,apa emanez musu bat.

Asko maite dut nik nere ama,ni sortu ninduelako.



Baina haurtxo hau maiteago dut,nigatik jaio delako,ta gurutzean gero odolaisuriko duelako.

160. Bihotz sutuakin

Bihotz sutuakinBelena goazen,aingerua dagohara gu deitzen. (Bis)

Gabaren erdian, zeru garbian,eguzki berri bat agertu da bart.Ama Birjina zan zeru garbia,eguzkia Jesus jaio berria.

Ardiak utzita datoz artzaiak,zerutik deituak Jesusengana.Goazen, bai, gu ere berarengana,adora dezagun Haur txit laztana.

161. Birjina maite

Birjina maite, lotan dago



zure seme laztana.Sehaskatxoan ipini zazugure bihotzen kuttuna.

Ongi bai ongi igaro ditzangauak eta egunak.Poliki-poliki eragiozuegin dezan lo ona. (Bis)

162. Dios te salve!

Dios te salve! Ongi etorri!Gabon Jainkuak diyela!Legiarekin kunpli dezagunUrteberriaren bezpera.

Hau haiziaren epela!Airian dabil orbela;etxe hontako jende leyalak,gabon Jainkuak diyela.

Zapata txuri paperez;euri denian baterez;Nagusi Jauna, esan bizaiguhasiko geran edo ez.

Lezo ta Errenteriya;



irugarrena Oiartzun;nere lagunak, Dios te salvegarbuarekin erantzun.

Urteberriren bezpera da taeskian gatoz atera,Ama Birjinan Seme garbiyadijualako pontera.

Horroko hor goyan ermita,San Gregorio deritza;hango prailiak agindu etalimosna biltzen gabiltza.

Esku txuritan papera;mayian urrez platera;lotsa gogorrez heldu geradeJauna, berorren atera.

Horroko hor goyan izarra;errekaldian lizarra;etxe ontako Nagusi Jaunakurre gorriz du bizarra.

Urre gorrizko bizarra etazilar zurizko espalda;errial bikoz egiña dauka,



elizarako galtzara.

Horroko hor goyan elorri,onduan jo-ta erori;etxe hontako Nagusi Jaunakerrejidore dirudi.

Nagusi Jauna, barkatuezbanaz ongi mintzatu;zure lizentziyarekin nai dutEtxeko Andria koplatu.

Etxeko Andre zabala,toki oneko alaba;birian nator informaturikemaile ona zerala.

Horroko hor goyan errota,iriña dago iyo-ta;etxe hontako etxeko AndriaAma Birjiñan debota.

Horroko hor goyan oilo bi,batek bestia iduri;etxe hontako etxeko AndriakAma Birjiña diruri.

Horroko hor goyan antzara;



Etxeko seme non zara?Gu zuregana etorri etainon ageri ez zara.

Etxeko seme zaldunaJesukristo’ren laguna;hola bakarrik gaizki zaude tabehar zenduke laguna.

Etxeko Alaba non zara?Iñon ageri ez zara...Lau galai gazte ba’ditut etajarriko dizut aukera;

Horroko hor goyan otia,guziya lorez betia;Etxe hontako alabatxuakkutxan daduka dotia.

Horroko hor goyan antzara;Joxepantoni, non zara?Mundu guziya ezkondu etazu zertako in ez zara?

Ari nazela, ari nazelanekatu zaikit ezpañak;etxe hontatik espero dituterrial bi ta gaztañak.



Emango bauzu emazu,bestela ezetz esazu;ate-onduan hotzak hiltzeraamak ez gaitu bialdu.

Eskupekua hartu degu taorain abia gaitian;adiosikan ez degu etaagur ikusi artian.

163. Gaueko izar

Gaueko izar argitsuenak

piztutzeakin batera

Haurtxo eder bat etorri zaigu

gaur arratsean etxera.

Ordu ezkero etxeko denak

poztu ta zoratzen gera,

Haurra dalako zerutik honuntz

datorren Jainko berbera.

Alai ta pozik kanta dezagun



Haurtxo honen etorrera,

gure iluna alaitutzeko

jaio den argi ederra.

Gaurtik aurrera atzerri hontan

zoriontsuak gera,

Haurra dalako zerutik honuntz

datorren Jainko berbera.

164. Hator, hator

Hator, hator mutil etxeragaztaina ximelak jatera.Gabon Gaua ospatutzekoaitaren ta amaren onduan.Ikusiko dek aita parrezkaamaren poz-atseginez.

Eragiok, mutil, aurreko danbolin horri.Gaztainak erre artian,gaztainak erre artian,txipli txapla, pun!



Gabon Gaua pozik igaro zaigun.

165. Haur eder baten bila

Haur eder baten bilagabiltza zoratzenta izarrak esan digugaldetzeko hemen.Jaungoikoaren herrimaite, Jerusalen,esan zaiguzu laisterJesus non jaio den.Jaungoikoaren herrimaite, Jerusalen,esan zaiguzu laisterJesus non jaio den.

Ai, hau gauarenzoragarriaJesus jaio daBelenen!

Herririk herribila gabiltza,bila gabiltzaberaren.

Artzai buru txuri bi,Anton eta Peru,Belengo estalperaetorri zaizkigu.Sartu dira barrena,Manueltxorengana,Eskeintzera bihotzezarkumetxo bana.Batek arkumea tabesteak bildotsa,ondo konpontzen diraJose ta Maria.

166. Haurtxo maite



Haurtxo maite,nola zaudesehaskan negarrez?Atoz, bai, nire bihotzera.Atoz, bai, lo-lo egitera.Abesti maitalez.Abesti maitalez.

Eguberriegun argi,zeruan kantari.Aintza zeru goian Aitari,pakea lurrean gizonari,eskerrak amari,eskerrak amari.

167. Horra Mari Domingi

Horra Mari Domingi, begira horri,gurekin nahi duela Belena etorri,gurekin nahi badezu Belena etorri,atera beharko dezu gona zahar hori.

Atoz, atoz, zure bila nenbilen ni,atoz, atoz, zure bila nenbilen ni,atoz, goazen, adora dezagunBelenen jaio dan



Haurtxo eder hori,Haurtxo eder hori.

168. Mesias sarritan

Mesias sarritan agindu zanaaingeru artian dator gugana. (bis)Gloria zeruan, pakia hemen,kantari aingeruak daude Belenen. (bis)

Belengo portalian, negu gogorrian,jaio da gure Jesus askatxo batian;estalki gabe dago abere artianguztiz ahaltsua dana zeru ta lurrian.

Hantxen dago gure Jesus.Hantxen dago, bai.Haurtxo txikia askan dago,amak esan dio lo egiteko,baina Haurtxoak, begiekin,esaten dio: ‘Ama, ezin’. (bis)

169. Oi, Bethleem

Oi, Bethleem,etorri da zure garaia,



Oi, Betleem.Ongi baitu distiratzen,zugandik heldu den argiakbete ditu bazter guztiak.Oi, Bethleem. Oi,Bethleem.

Zer ohore!Hala baitzara goratua!Zer ohore!Zer grazia! Zer fabore!Zeruaz zare hautatua,Jesusen zare sorlekua.Zer ohore! Zer ohore!

Artzaiekinheldu naiz zugana lehiaz,artzaiekin.Berak bezela naiz egin,adoratzen zaitut, Mesias,eta maite bihotz guztiaz.Artzaiekin. Artzaiekin.

Ez dut deusik,o, Jesus, zuri eskeintzeko,ez dut deusik,bihotz hobendun bat baizik,eskerren zuri bihurtzeko,hainbat emaitzen pagatzeko.



Ez dut deusik, ez dut deusik.

170. Olentzero

Olentzero joan zaigumendira laneraintentzioarekinikatz egitera.Aditu duenianJesus jaio delalasterka etorri daberri ematera.

Horra! Horra!Gure Olentzero!Pipa hortzetan duelaeserita dagokapoiak ere baituarrautzatxuakinbihar meriendatzekobotila ardoakin.

Olentzero guriaezin degu asebakarrik jan dizkiguhamar txerri gazte.Saiheski ta solomo



makina bat heste,Jesus jaio da etaalaitu zaitezte.

Horra! Horra! ...

171. Santa Ageda

Zorion, etxe hontako denoi!Oles egitera gatoz,aterik ate ohitura zaharraaurten berritzeko asmoz.Ez gaude oso aberats diruz,ezta ere oinetakoz,baina eztarriz sano gabiltza,ta kanta nahi degu gogoz.

Santa Ageda bezpera deguEuskal Herriko eguna,etxe guztiak kantuz poztekoaukeratua deguna.Santa maitea gaur hartu degugure bideko laguna.Haren laguntzaz bete gentzakeegun hontako jarduna.

Siziliako ugarte ederrak



emana digu lorea.Han jaio baitzan gure Ageda,zorioneko gaztea.Txikitatikan gogoz hartu zunJesukristoren legea.Maitasun honek ekarri zionbihotzeko poz betea.

Edertasunez jaunak apainduzuan Ageda gaztetan.Haren begiak izar bi ziran,arpegi gozo haretan.Gizon gaiztoen grina zitalakesna zitzakeen benetan.Laister izutu zan KintzianoAgedaren ederretan.

Agedak bere maite bakarraJesus aukeratu zuan.Horregatikan beste maiterikez zan harentzat munduan.Kintzianoren eske guztiakerrez baztertu zituan.Baina agintari gaizto harekkristautzat salatu zuan.

Emakume gaizto baten mende,sartu zuten giltzapean,



Agedaren bihotz garbi hurazikin ote zezakean.Alperrik baina ahalegindu zanandra lizuna lanean.Honek esanak ez ziran sartuAgedaren bihotzean.

Amorru biziz oinutsik jarridute Ageda zintzoa,txingar gorien gainean geroibilarazi gaisoa.Ondoren, bular bat ebakita,uzten dute urratua.Baina Jainkoak bihurtu ziongau hartan bular mindua.

Alperrik gizon gaiztoak zutenoinazez erdi hilik utzi.Jesukristoren maitasun hartanez zuan inola etsi.Otoi gozotan gogoa isurizmundu hontatik ihesi,zeruetako zori ederrabetiko zun irabazi.

Alkate jaunari

Alkate jauna, legean gatoz



baimen eskean atera,kanta zaharrak galdu ez ditezenlehengo ohitura piztera.Guraso zaharren legean pozikgoaz danok kantatzera.Santa Agedak ekarri gaituberorren etxe aurrera.

Etxeko jaunari

Mendi tontorrak elurrez zuri,atari aldean laiotza.Etxe hontako nagusi jaunak,urrezkoa du bihotza.Santa Agedak kendu digu gaureskean hasteko lotsa,dirurik ezpada, berdin zaigugizendutako bildotsa.

Bikario jaunari

Apaizburu jaunaren ateanjo nahi degu gaur aurrena,Jaungoikoaren ordezkoarigure agurrik onena.Zeruko Jaunak argitu bezaberorren jardun zuzena,zeru goietan izan dezagun



guztiok gure azkena.

Etxeko andreari

Zelai erdian loreak argi,larros, krabelin ta lili.Etxe hontako etxekoandreakAma Birjina dirudi.Etxe hontako urdaiazpikoasko, kakotik zintzilik,ta lukainka gorriak ugaripoltsa betetzeko guri.

Senar-emazte gazteeiItzal berria zabaldu diguatai aurreko intxaurrak,habe berriak sendotu dituetxeko sakape zaharrak.Senar-emazte gazteak neurtudituzte beren indarrak:Arto ta gariz beteko diraaurten mandio baztarrak.

Etxeko alabari

Mutil gazteak atean geranon dago etxeko larrosa?Atera bedi azkar leihora



begiak ditzagun goza.Eguzki berak ikusi nahi duhorren arpegi panpoxa.Nere emazte izan nahi balubetea nuke nik poza.

Mutil taldea hementxe gaude,danok gazteak eta gai,mundu guztia igaro degu,itsas, lehor, mendi, zelai.Neskatx ederrak utzi ditugunegar malkotan gure zai.Baina guk neska danen artean,hemengotxe alaba nahi.

Etxeko semeari

Tantai luzeak gerria zuzendarama zeru aldera,etxe hontako seme jatorrakbadu maitale aukera.Alaba gazte asko dabiltzazugatik bihotz minbera,mutilzahartuta bizi izatekoJaunak egina ez zera.

Etxeko haurrei



Gau ederrean ilargi inguru,izarrak zeru urdinean,sukalde hortan amaren albohaur ederrak jolasean.Zerua hustu zaigu aingeruz,horiek hemen jaiotzeanzeruko jaunak gordeko ditugizon egin bitartean.

Dendetan

Eskean gatoz, baina ez geraez ijito ta ez praile,Santa Agedak atera gaitukaletara kantatzaile.Denda honetan kajoitxo asko,danak giltza ta zerraile,estraperloko kajoitik botapezeta pare bat mile.

Tabernetan

Aspaldi hontan ura garestidabil esne ta ardotan,mahats gutxi izan arren, ardorikez da falta tabernetan.Jesusek ura ardotu bazunKanaango ezteietan,



orain ikasle azkarrak sortuzaizkio ardangeletan.

Ura gustatzen zaigu eskuakt’arpegia garbitzeko,baina napar beltza behar degu,eztarria bustitzeko.Txanpaina ere edango genuke,norbait balitz emateko.Pattarra ez da gaizki etortzenbizkarreko hotza kentzeko.



172. Toberak

Ave, María Purísima!Jaungoikoak gabon!Deklaratzera noazer desio dugun.Toberak jotzera gatozbost edo sei lagun.

Toberak jotzera etadibertitutzera,ez uzteagatikanusarioa galtzera.Borondaterik ez badajoain gera atzera.

Nobio jaunak esan dioandre nobiari:-Zer egingo ote diegugizon horieri?umore ona paratzea

gustatzen zait neri.

Andre nobiak errespuestajakinak bezela:-Etorri diren kastuankanta dezatela,lotsa haundia emangodiegu bestela.

Dibersio polit batelkarren arteanpasatzea hobe dabitatik batean,ez dut uste izain deninoren kaltean.

Konformatu diradebiek elkarrekin,nere lagunak, zuek ere,



umore onarekin,palanka pikatzekokantatu San Martin.

Korua

San Martin de la mojaMoja de San Martin!Toberak jo ditzagunordu onarekin,ordu onarekin taBirjin Amarekin.

kantutegia

Documents