IIññigo Aritzaigo Aritza

IkastolaIkastola

-- Altsasu Altsasu --

2010ekoPrentsa Bilduma

NIE

CUPÓN

Miércoles 14 de Abril3

SACO DE DORMIR

97

71

57

65

45

03

5

00

41

4

PÁGINAS 14-16

¿TIRARÁLACOMPARSAELCHUPINAZO?

IKASTOLASDE NAVARRACuatrodécadasde

trabajoporeleuskera

FÚTBOL ESTE FIN DE SEMANADesconvocada la huelga tras el

acuerdo entre jugadores yFederación

PÁGINAS 60-61

El PP acusa a Sanzde poner a Asiáinen Can para hacerun favor al PSN

La reformalaboral precarizael mercado, dicen

los sindicatos

Los ex directivos absueltosen el ‘caso Egunkaria’ alertande que aún no se ha cerrado

La ley de vivienda mantiene el baremo únicosin excepciones para cooperativas sindicales

Tres detenidos por su posible relacióncon el homicidio del joven tudelano

El PSN arremete contra la “deslealtad” de Barcina, pero no rompe los pactos con UPN

La Policía Foral acompaña a uno de los detenidos al registro de la caseta en que vive, en Tudela. FOTO: CANAL 6 NAVARRA

LA POLICÍA REGISTRÓ AYER LA CASETA DONDE VIVEUNO DE ELLOS, QUE SON DE ORIGEN ARGELINO

Los investigadores creen que uno de los arrestados estáimplicado directamente y estudian la participación del tercero

PAMPLONA. La Policía Foral ha dete-nido a dos sospechosos por susupuesta relación con la brutal agre-sión que causó la muerte al joventudelano Javier Martínez Llort, de32 años, el pasado domingo. Uno deellos estaría implicado directamen-te en los hechos, mientras se inves-

tiga la participación de un tercero,que también fue arrestado. Las trespersonas son de origen argelino y sehallan en situación irregular en elEstado. Los investigadores, con lacolaboración de la Policía Nacional,registraron ayer la caseta donde viveuno de ellos. PÁGINAS 9-10

División en el PoderJudicial por las críticas ante

el acoso al juez GarzónPÁGINA 23

Educación suprime loscampamentos en euskera enArantza y Beintza-Labaien

PÁGINA 17

Año XVII Núm. 5.390

NoticiasDiario de

PÁGINAS 6-8 EDITORIAL EN PÁGINA 3

PÁGINAS 20-22 PÁGINA 19 PÁGINA 54

PÁGINA 28

1,10 euros Miércoles, 14 de abril de 2010EL PERIÓDICO DE TODOS LOS NAVARROS NAFAR GUZTION EGUNKARIA

Periódico + Pieza de Pulsera Alma: 1,60 euros. Periódico + Juego de ingenio: 5,05 euros. Periódico + DVD Cine Platinum: 6,05 euros. www.noticiasdenavarra.com

14 SOCIEDAD NAVARRA Diario de Noticias Miércoles, 14 de abril de 2010

4 0 A Ñ O S E N S E Ñ A N D O E N E U S K E R A >

Fue una apuesta arriesgada en tiempos difíciles y ya han pasado 40 años. Las ikastolas de Navarra consiguieron romper la vitrina del museo alque estaba condenado el euskera, ofreciendo un sistema educativo que nació del corazón del pueblo navarro. TEXTOArkaitz A. Muro FOTO Javier Bergasa

IKASTOLAS

U N cuatro y un cero. Cua-renta. Mientras que aalgunas personas lescausa cierto vértigo

subir al cuadragésimo escalón desu vida, los fundadores de las ikas-tolas de Navarra soplan con ilusiónlas cuarenta velas que adornan supastel. Y no es para menos. La lla-ma de cada cirio representa un nue-vo triunfo de aquellos navarros quehace cuatro décadas decidieronechar un pulso al sistema educati-vo vigente, que en aquel entoncesse levantaba sobre los pilares delcatolicismo y patriotismo español.Una apuesta que, durante estas cua-tro décadas, ha pintado el cuadro dela sociedad navarra con el pincel delbilingüismo, devolviéndole aleuskera el lugar que le pertenece:las calles del viejo reino navarro.

No se pueden desarrollar laslíneas de este reportaje sin contarcon el testimonio de Irene López-Goñi, prestigiosa doctora en peda-gogía y autora de la tesis doctoralIkastola: un movimiento popular ypedagógico, que alaba el “largo reco-rrido plagado de trabajo, emoción,sentimiento y buen hacer educati-vo” de las ikastolas navarras.

Pero este recorrido no se inicióhace 40 años, ya que, antes de queestallase la Guerra Civil, hubo unprimer intento de sembrar las semi-llas de la cultura navarra en el cam-po de la educación, abriendo las pri-meras escuelas vascas entre 1931 y1936 en Estella, el valle del Baztan yPamplona. Los padres de las ikasto-las que hoy conocemos arrancaronsu andadura bebiendo de diferentesfuentes ligadas al mundo de la edu-cación, que comenzaron a manaruna metodología innovadora creadapor el médico belga Ovidio Decroly.

Pero las puertas de estos primeroscentros levantados sobre loscimientos del nacionalismo vascofueron cerradas al comenzar la gue-rra, que destruyó la cosecha culti-vada a lo largo de esos cuatro años.

HACIA LA NORMALIDAD La tormen-ta política consiguió que las tizas delos centros escolares pasaran ahablar únicamente en español; aun-que el euskera seguía latiendo enlos corazones de los navarros. Espor eso que a mediados de los 60nació una flor entre las zarzas fran-quistas, que guardaba entre suspétalos la idea de crear en Navarravarios centros escolares dondepoder aprender el idioma. “Los ciu-dadanos que dan vida al movi-miento de las ikastolas no consen-tían que el euskera formara partede un museo y consideraban quehabía que modernizar la lengua”,explica Irene López-Goñi. Asimis-mo, como todavía la llama que ilu-minaba las primeras ikastolas delterritorio no se había extinguido,“resurgió la idea de crear un nuevo

sistema educativo, más plural yabierto”, subraya.

Y así fue. Varios grupos de padresy madres de Navarra, arropados pordiferentes asociaciones culturales,deportivas y de otros ámbitos, unie-ron sus fuerzas para ofrecer a susvástagos la oportunidad que ellos notuvieron. La opción de crecer en elseno de los valores que hasta la Gue-rra Civil habían sido transmitidosgeneración tras generación.

“La Institución Príncipe de Via-na, a través de su sección de vas-cuence, jugó un importante papelen un primer momento”, remarcaLópez-Goñi.

En 1965 se abrieron las puertas dela primera ikastola de Pamplona,Nuestra Señora de Ujué, ubicada enla calle Pozoblanco. Ésta nació de lamano de la Asociación de Amigosdel País. Cinco años más tarde, estecentro se dividió en dos ikastolas:

En 1981 Alsasua organizó el primer Nafarroa Oinez (fiesta de las ikastolas), que año tras año ha sido la columna vertebral de estos centros.

San Fermin, en Cizur Menor, y Pazde Ziganda, en Villava. Junto conestos dos centros educativos de lacuenca de Pamplona, nacieron losde Etxarri Aranatz (el año pasadocelebró su 40º aniversario), Olaza-gutía, Tafalla, Estella, Baztan, Lei-tza y Lekunberri (estos dos últimospertenecen en la actualidad a la redde centros públicos).

Durante estos 40 años las ikastolasde Navarra han trabajando dura-

mente para cumplir sus objetivos.Comenzaron su andadura en cir-cunstancias muy precarias, pero gra-cias al calor de los ciudadanos nava-rros, han conseguido caminar enuna misma dirección (hoy en día lafamilia de las ikastolas está formadapor 15 centros). Con el transcurso delos días, las leyes comenzaron a son-reírles y finalmente fueron recono-cidas legalmente. Un respaldo queles ha ayudado a cumplir su sueño.

Cuatro décadas trabajando por el euskera

I Z A S K U N G A S T E S IUNA DE LAS PRIMERAS PROFESORAS DEL MOVIMIENTO DE LAS IKASTOLAS

“El idioma está recibiendo ataquesdiarios y tenemos que seguir luchando”

PAMPLONA. Comenzó a ejercer deprofesora a mediados de los años 60,trabajando en diferentes locales ypisos de la ciudad. En 1970 fue unade las primeras docentes de la ikas-tola que se ubicaba en la plaza SanJosé, pasando más tarde al centroeducativo de la avenida de Bayona.Finalmente, desarrolló su labor enel mundo de la educación dentro delcentro San Fermin Ikastola.¿Cómo recuerda sus primeros días?Todo el mundo estábamos nervio-sos. Iniciamos un proyecto muybueno, estábamos todos de acuerdocon ello, pero resultaba ser muycomplicado. Algunas sensacionesque vivíamos eran buenas, perootras, en cambio, eran duras.¿Cuál era su objetivo inicial?Euskaldunizar; enseñar y que los

alumnos estudiaran en euskera. Endefinitiva, sacar el idioma del entor-no del caserío a la calle, a la plaza,al mundo. Era un objetivo que nosdaba mucha fuerza e ilusión.Sus primeros pasos los dieron enplena dictadura franquista.¿Sufrieron algún percance con elrégimen?Sabíamos que la Guardia Civil anda-ba detrás, que iba a los pueblos arecopilar información sobre noso-tras, que acudía a casa del alcalde (enaquella época era Miguel JavierUrmeneta) para preguntar si éramosbuenas, si nos portábamos bien... Engeneral, las ikastolas no estabanreconocidas y había dificultades entodos los sentidos.¿Dónde desarrollaban su labor?Antes de que yo comenzara a tra-

mos nuestro propio material. Unmétodo que recuerdo, si se le puedellamar de esta manera, eran lospalillos que empleábamos paraescribir y aprender los números. Alprincipio no estábamos muy pre-parados. Era un método vivo. Utili-zábamos el entorno que nos rodea-ba para enseñar el idioma. El apren-dizaje se desarrollaba en grupos.En su opinión, ¿cuál ha sido elhecho más importante que hainfluido en la vida de estos centros?Lo más importante ha sido el reco-nocimiento por parte de la Admi-nistración y, por otro lado, las ayu-das económicas que hemos ido reci-biendo de diferentes fuentes; nos hanayudado mucho en este proyecto.A día de hoy, ¿cree que fue unaapuesta acertada?Sí. Aquella apuesta que hicimos enaquellos tiempos, que en un momen-to dado ni nos creíamos que podíasalir adelante, ha sido importante. Eleuskera no está sólo en la ikastola,sino que también está en la escuela,en los institutos, en las universida-des, etcétera. Esto no acaba aquí, tie-ne que ir a más. El idioma está reci-biendo ataques diarios y tenemosque seguir luchando. >A.A.MURO

bajar, ya hubo unos primeros inten-tos de fundar una ikastola. Un añoantes Mikela Gastesi comenzó a tra-bajar en un local que pertenecía ala Asociación de Amigos del País,si mal no recuerdo. Al año siguien-te, cuando yo entré, comenzamos adesarrollar este proyecto en un pisode la plaza San José. A partir deentonces las ikastolas de Navarrafueron cogiendo cada vez más fuer-za. Posteriormente nos trasladamosa un local de la avenida de Bayona.Las ikastolas nacieron con un nue-vo sistema pedagógico bajo el bra-zo. ¿Cómo empezaron a trabajar?Los primeros años como se podía,no había material. Nuestro objeti-vo era que los alumnos aprendieraneuskera y para ello utilizábamostodos los medios posibles. Creába-

Diario de Noticias 2010eko apirilak 14, Asteazkena NAFARROA SOCIEDAD 15

4 0 U R T E E U S K A R A Z I R A K A S T E N >

Olatzagutiako Ikastola Iruñetik kanpo zabaldu zen lehena izan zen. Garaiko gelatxiki hura 500 kide dituen familian bilakatu da gaur egun. TESTUA Arkaitz A. Muro

Gela txikia, kemen handia

B I emakume kementsurenilusioa eta amets bateksortzen duen indarra.Hauek izan ziren Olatza-

gutiako ikastolaren, Iruñetikkanpo sortu zen lehenengo ikasto-laren, zutarriak; gaur egun sendoeta trinko zutik jarraitzen dutenak.Izan ere, Milagros Lopez de Goi-koetxeak eta Mikele Aierdik egin-dako lanari esker, Olaztiko hau-rrek, eta baita ingurukoek ere,beren ikasketak euskaraz burutuahal izan zituzten.

Gerra osteko egoera ez zen batereona izan Sakanan. Euskaraz biziziren karrikak mutu geratu ziren.Hala ere, euskararen aldeko jarre-ra ez zen desagertu, eta 60.hamarkadaren amaiera aldeaneuskal eskola bat sortzeko ideia jaio

zen. Era horretan, Milagros Lopezde Goikoetxea eta Mikele Aierdiburu-belarri hasi ziren lanean,Olatzagutiako ikastola martxanjartzeko. Lehen ikasturtean etxezetxe ibili ziren haur bila, eta 30neska-mutikorekin hasi zirenlanean, 1969ko irailean.

Irakaskuntzaren munduan hasizuten bidaian Jorge Cortes Izaleuskaltzaina, Vianako Printzea Ins-tituzioko ordezkaria, izan zutenbidai lagun. Cortesen laguntza1971n izan zuten, Altsasun, IñigoAritza Ikastola zabaldu zutenean;Mikele Aierdi bertara pasa zen.

Hasierako urteetan hamaika ikas-taro egin behar izan zituzten Donos-tian eta Iruñean, hizkuntza bat ira-kasten ikasteko. Ahalegin handihorrek etekin handiak eman zituen. Altsasuko Iñigo Aritza Ikastola Olaztiko gelatik jaio zen. ARGAZKIA: UTZITAKOA

U R T E E S A N G U R AT S U A K

● 1969. Olatzagutiako Ikastolasortzen da.● 1971. Altsasuko ikastolak lehenpausoak ematen ditu Lavadero-n.● 1972. Urdaingo ikastolaren sorrera.● 1976. Aralarreko Mikel DoneaKooperatiba sortzen da.● 1979. Altsasuko Iñigo Aritza Ikas-tolak ateak zabaltzen ditu.● 1981. Lehenengo Nafarroa Oinezfesta antolatzeko ardura izan zuten.● 1982. Ziordiko lehen ikasleenmatrikulazioa.● 1992. Urdaingo ikastolaren ixtea.● 1993. Bigarren Oinez festa.● 1995. DBH martxan jartzen da.● 2005. Nafarroa Oinez festa.● 2008. Txikoa Haur Ikastolakateak zabaltzen ditu.

San Fermin Ikastola Iruñean sortu zen lehen ikastolaren semea da. Urte hauetanzehar hazten joan da, eta Nafarroako handiena da gaur egun. TESTUA Arkaitz A. Muro

Itxaropenari ateak zabalduz

S AN Fermin Ikastolarensenitartekoek moztu zutenNafarroako ikastolek lauhamarraldi hauetan zehar

zuzen jarraitu duten bideko zinta.Izan ere, aurtengoan 40. urteurre-na ospatzen duten arren, 1963anjaio zen gaur egun Zizur Txikiankokatzen den ikastolaren aitona.Baina euskaraz bizitzeko martxanjarri zen amets hura ikastolakateak zabaldu zituen egun bereanamaitu zen; garai hartan Estatuanbizi zen egoera politikoak itxi zuenAgoitz kalean zabaldu zen lehenikastola.

Hala ere, nafarren artean itxaro-pena ez zen galdu, eta bi urte beran-duago, 1965ean, euskaltzale taldebatek eta Euskal Herriaren Lagunak

elkarteak bultzatuta Uxue Ikastolajaio zen Iruñeko Pozoblanco kalean.

Urteak joan eta urteak etorri, lehenikastola hura handituz joan zen (300ikasle izatera iritsi zen) eta, lekuzaldatu behar izan zuen; San Jose pla-zatik Baionako etorbidera egin zuensalto. 1970ean nafarren artean sortuzen lehen ikastola betirako agurtuzen, San Fermin eta Paz de Zigandaikastolei bidea eginez.

Banandu ostean, Uxue Ikastolatiksortutako San Fermin Ikastolakokideak Verbo Divino fraideek ZizurTxikian zuten ikastetxeko gela ba-tzutan hasi ziren lanean. Handikurte batzuetara, komentuko insta-lakuntzak erosi (44.000 metro karra-tu), eta Nafarroako ikastolarik han-dienean bilakatu zen. San Fermin Ikastolaren hasierako urteak. ARGAZKIA: UTZITAKOA

U R T E E S A N G U R AT S U A K

● 1970. Apirilaren 2an jaio zen.● 1978. San Fermin ikastolak 951ikasle zituenean, 165ek utzi eginzuten, Iruñeko lehen Udal ikastolasortzeko.● 1978. BBB jarri zuten martxan.● 1980. San Fermin Ikastolatik JasoIkastola jaiotzen da.● 1990. UBI eskaintzen hasi ziren.● 1999. Gurasoen elkarteak ikastolazaharberritzea erabakitzen du.● 2000. Nafarroa Oinez festa anto-latzen dute, berritze lanek sortzendituzten kostuei aurre egiteko.● Ezin da ahaztu. Jesus Atxa zuzen-dariak lan handia egin zuen San Fer-minen (bertako zuzendaria izan zen)eta Nafarroa osoko ikastolen alde.

Paz de Ziganda Ikastolaren ama Iruñeko Uxue Ikastola izan zen. Amaren ametsarijarraituz, belaunaldiz belaunaldi ehunka haur euskaldundu ditu. TESTUAArkaitz A. Muro

Amets baten atzetik

G AUR egun Arga ibaiarenertzean loratzen den lan-darearen sustraiak Iru-ñeko Alde Zaharraren

bihotzean daude. Izan ere, 1963anNafarroako euskaltzale batzuek, etahorien artean Jose Antonio Muguer-za, euskararen haziak landatzen hasiziren. Lehen saiakera honetan loretxiki bat jaio zen, baina frankismoa-ren ekaitzak suntsitu egin zuen.

Handik bi urtetara, 1965ean, biga-rren lore bat jaio zen, luzaroan irau-teko xedea zuena. Euskaltzale horienartean, Vianako Printzea Instituzio-ko euskara sailean lan egiten zuenJorge Cortes Izal lorezainak landa-rea zaintzeko ardura hartu zuen. Etaongi bete zuen bere papera. Nafa-rroako euskararen zelai berdeanloratuz joan ziren lore bakoitza ongi

zaindu zuen Cortes Izalek.Euskaraz bizitzeko ametsaren

atzetik, Iruñean sortu zen lehenikastola, Uxue Ikastola, ikasketakeuskaraz burutu nahi izan zituztenhaurrak bildu zituen. Handik urtebatzuetara ikastola txiki geratu zeneta bitan banatu zen: Paz de Zigan-da eta San Fermin. LehenengokoakBaionako Etorbidean geratu ziren .

Urte batzuk igaro ostean, txikigeratu zen Donibane auzoko lokalaeta beste batzuetan aritu behar izanzuten: Luis Amigo ikastetxearenzati batean, San Juan de Dios ikas-tetxean eta hemen egon ziren Ata-rrabiako Dominikoen ikastetxeaalokatu zuten arte. 1991n antolatuzuten Nafarroa Oinez festan bildu-tako diruarekin, eraikin berriazabaldu zuten 1995ean.San Juan de Dios ikastetxean aritu ziren garaiko argazkia. ARGAZKIA: UTZITAKOA

U R T E E S A N G U R AT S U A K

● 1970. Ikastola sortzen da.● 1970-1971, nortasuna. IruñekoMaria Paz de Ciganda y Ferrerenomenez, Paz de Ziganda izena jarrizioten ikastetxeari. Emakume poli-fazetiko, euskal kulturaren zale, etaongile izan zen lehen urte zail haie-tan Paz de Ciganda andrea.● 1991. Aurretik Luis Amigo ikas-tetxearen zati bat alokairuan izanziren. Ondoren San Juan de Diosikastetxean izan ziren, AtarrabiakoDominikoen ikastetxea alokatu zutenarte. 1991n Nafarroa Oinez festaantolatu zuten.● 1995. Eraikin berriak ateak zabal-du zituen.● 2010. Bere bigarren Oinez festaantolatzeko ardura du.

16 SOCIEDAD NAFARROA Diario de Noticias 2010eko apirilak 14, Asteazkena

4 0 U R T E E U S K A R A Z I R A K A S T E N

Apustu garrantzitsua izan zen. Hala ere, tafallarrek gogoz egin zuten aurrera, bereniraganeko arima berreskuratu ahal izateko. TESTUAArkaitz A. Muro ARGAZKIAUtzitakoa

Iraganeko arima berreskuratuz

T AFALLAKO eta ingurukoherrietako karrikak oraindela hiruzpalau mendegeratu ziren mutu, hau da,

duela lau mende, gutxi gorabehera,euskaraz hitz egiteari utzi zioten.1969an, berriz, iraganeko arimaberreskuratzeko xedearekin, ikas-tola sortzeko ideia zabaldu zen.Asmo horren atzean Gipuzkoatikiritsitako V. Luzuriagako langile tal-de bat zegoen, ez baitzuten nahiberen seme-alabek euskara galtzea.

Amets hura tafallarren arteanzabaldu zen, eta ikastolaren lehenzutarriak herritarren bihotzetanhasi ziren zutitzen. Horretarako,German Kabarbaienek eskatuta,Vianako Printzea Erakundeko Jor-ge Cortes Izalen laguntza izan zuten.Egunak joan eta egunak etorri,

behar adina paper eta agiri pilatuostean, tafallarrak otsaila aldeanhasi ziren leku egoki baten bila. Zor-tzi ikasle bidaiatzen zituen euskara-ren trenaren lehen geltokia SanSeverino zaharren egoitza izan zen.

Tafallako Ikastolan lanean hasiziren lehenengo irakasleak kanpo-tarrak ziren. Lehenenegoa Gar-tzaingo Nekane Zelaieta izan zen etahonen ondoren Gotzone Eizmenditolosarra eta geroago Matxalen Idoiaritu ziren. Azken honek lan han-dia egin zuen ikastetxearen alde.

Udalarekin akordio batetara aile-gatu ostean, Pikondo kaleko ikas-tetxe zaharreko gelak erabiltzen hasiziren. Handik urte batzuetara insta-lakuntzak handitu zituzten. Gauregun 377 ikaslek eta 42 langilek osa-tzen dute Tafalla Ikastolako familia. Ikastolak hasieratik egin zuen euskal kulturaren aldeko apustua.

U R T E E S A N G U R AT S U A K

● 1970. Ikastola sortzen da.● 1973-1974. Ikasturtea 40 ikasle-rekin hasten da.● 1986. Ikastolak bere lehen Nafa-rroa Oinez festa antolatzen du,Oinez edo hegaz, beti euskaraz lelo-pean.● 1997. Ikastolak bigarren NafarroaOineza antolatzen du. Lan ta lanauzolan izan zen erabili zuten lema.Festan lortutako diruarekin erai-kuntza berria egin zuen, lehengoa-ren jarraipena.● 2001-2002. Ikasturte horretatikaurrera ikasle kopuruak gora egitenari da eta kurtsoak bikoiztu egitendira. Eskola txikia geratu da.● 2011. Ikastolak bere hirugarrenNafarroa Oinez festa antolatuko du.

Lizarran ikastolaren ideia ez zen orain dela 40 urte jaio. 1931n lehen euskal eskola batizan zen Ega ibaiaren hiriburuan. Oraindik ere haren arima bizirik dago. TESTUAA.A.M.

Errautsen artean jaio zen

L IZARRAK eta euskarakharreman estua izan dutebetidanik; Lizarraldeajanzten duten lekuko ize-

nak irakurtzea besterik ez dago.Hizkuntza eskualdeko herritarrenahotik desagertu zen arren, euska-ra beti izan da bizirik lizarratarrenbihotzean. Hori dela eta, 1931nlehen Euskal Eskola sortu zen Egaibaiaren hirian; euskara hutseanlan egiten zuen lehenengo ikas-tetxea izan zen.

Baina, tamalez, urte batzuk beran-duago, 1936an, frankismoarenharresiak euskal eskolak Lizarral-dean hasi zuen bidea oztopatu zuen.Euskal hizkuntzan bizi ziren kla-rionak 40 urtetako loaldian mur-gildu ziren.

60. hamarraldiaren bukaeraaldean lau hamarkadaz zutik iraunzuen harresia pixkanaka apurtzenhasi zen, eta lizarratarrak frankis-moaren hormaren beste aldean argiizpiak ikusten hasi ziren: 1970ekoirailaren 29an, guraso talde batekbultzatuta, eta Vianako PrintzeaInstituzioaren, Euskaltzaindiaren,San Fermin Ikastolaren eta Liza-rrako Udalaren laguntzaz, egunezagutzen dugun Lizarrako Ikasto-lak ateak zabaldu zituen.

Ordutik hona ikastola asko aldatuda. Nabarreria kalean lokal txikibat izatetik 1991n inauguratu zenetxe berri eta handi bat izatera pasada. Urte hauetan zehar ehunka liza-rratar euskaldundu ditu, hizkuntzaberriz herritarren ahora itzultzeko.

U R T E E S A N G U R AT S U A K

● 1970. Irailaren 29an zabalduzituen ateak.● 1977. Ikasleen gurasoak Ira-kaskuntza eta kontsumo kooperati-ba sortu zuten.● 1982. Apirilean OHOko 12 gelaklegeztaturik geratu ziren.● 1985. Ikastolak antolatu zuenlehenengo Oinezarekin Eskolapioenikastetxea eta lur saila erosi ziren.● 1991. Ikastetxe berriak ateakzabaldu zituen.● 2009. Elkarbizitza praktika oneisari nazionala jaso zuen.● 2009-2010. Europako Bikainta-sun Zigilua jaso zuen (500+ urrea)eta Nafar Gobernuak NafarroakoBikaintasun saria eman zion.

Auzolanaren indarraz Baztandarrak buru-belarri hasi ziren lanean, euskarahilzorian zegoen eremuan berpizteko. TESTUA Arkaitz. A. Muro. ARGAZKIA Utzitakoa

Auzolanean hizkuntzaren alde

E USKAL HERRIKO txokoguztietan bezala, frankis-moak egoera larrian utzizuen euskara Baztan ingu-

ruan. Hizkuntzaren belaunaldizbelaunaldiko ahozko transmisioaeten egin zen, eta herritar askokezin izan zuten ikasi beren gura-soek mintzatzeko erabiltzen zutenhizkuntza. Egoera honen aurrean,guraso talde batek, indarrak batu,eta euskara hutsean ariko zen ikas-tola bat eraikitzeko apustuari ekinzioten. Abentura hura 3 eta 6 urtetarteko 27 ikasle eta irakaslebatekin jarri zuten martxan.

Ikastola osatzen zuen lehen gelaMiserikordian hutsik zegoen alder-di batean izan zuten. Gurasoekgaraiko erretore Don FranciscoEgozkueri eskatu zioten lokalaren

egoera zela eta, auzolanean goitikbehera zaharberritu zuten.

Proiektua pixkanaka-pixkanakaerrotzen joan zen, eta ikasle kopu-ruak gora egiten zuen urtetik urte-ra. Gainera, ikastolaren ametsa-rekin aurrera egiteko, NafarroakoDiputazioak, Baztango Udalak,Aurrezki Kutxak, BaztandarrenBiltzarrak eta herritarrek berenpoltsikoetatik ateratako diru-laguntzak jasotzen hasi ziren.

Handitzen zihoan heinean, lekuarazoak izaten hasi ziren. EskolaNazionaleko gelak, Udalak utzitakoElbeteko eskola eta azkenik Hospi-talaria, mojek hutsik zuten El Pilarikastetxea; hauek izan dira Baztan-go Ikastolak urte hauetan izandituen etxeak. Izan ere, familia eten-gabe hazten joan da geroa bermatuz. Bailarako haur askok bat egin zuten proiektuarekin.

U R T E E S A N G U R AT S U A K

● 1970. Ikastola sortzen da.● 1974-1975. OHOko 5 mailarairitsi zen Baztango Ikastola, hiru ira-kasle lanean ari zirela.● 1977. Eskola Nazionala hutsikgeratu, eta bertako lau gela erabilizituzten. Hurrengo ikasturtean bigela gehiago erabili zituzten.● 1979-1980. Udalak Elbetekoeskola utzi zion Ikastolari.● 1980-1981. OHOko lehenengopromozioak ikasketak amaitzenditu. Udalarekin lortutako adosta-sunaren ondoren, mojek hutsikzuten El Pilar ikastetxea erosi zuten.● 1982. Nafarroa Oinez festa anto-latu zuten; egiten zen bigarrena.● 1985. Elbeteko egoitza utzi, etaberrira pasa zen garai bateko OHO.

Ikasleak, Nabarreria kalean izan zuten hasierako lokalean. ARGAZKIA: UTZITAKOA