grupo edebé: libros, educación, literatura infantil y juvenil ... · web viewbesteak beste,...

IKASGELAKO PROGRAMAZIOA – Gizarte Zientziak 2. DBH

Gizarte Zientziak 2.DBH giltza

Geografia eta Historia

IKASGELAKO PROGRAMAZIOA

Unitate didaktikoen programazioa

1. UNITATE DIDAKTIKOA: Munduko biztanleria

OINARRIZKO GAITASUNAK

ADIERAZLEAK

HELBURU DIDAKTIKOAK

EBALUAZIO-IRIZPIDEAK

Gizarterakoa eta herritartasunerakoa

· Taldeko ekimenetan parte hartzea eta laguntzea, gertakizun berari buruz hainbat ikuspuntu egon daitezkeela onartuz, modu positibo eta irekian jokatu ahal izateko.

· Etorkinekiko enpatia garatzea.

Informazioa tratatzekoa eta teknologia digitala erabiltzekoa

· Biztanleria-grafikoak identifikatzea.

· Datu-base baten oinarrizko erabileraren berri izatea.

Hizkuntza-komunikaziorakoa

· Demografiaren joera nagusiak identifikatzea eta deskribatzea, hiztegi egokia erabiliz.

Matematikarakoa

· Eragiketa soilak buruz kalkulatzea. demografia-grafikoak egiteko.

Norberaren autonomiarakoa eta ekimenerakoa

· Taldeko lanetan modu eraginkorrean parte hartzea, eta ideiak sortzea.

· Demografia-aldagaiak identifikatzen ditu, eta hiztegi egokia erabiltzen du.

· Demografiaren joera nagusiak identifikatzen eta deskribatzen ditu, hiztegi egokia erabiliz.

· Datu demografikoak interpretatzen ditu, mapetan oinarrituta.

· Joera demografikoak aztertzeko oinarrizko kontzeptuak ezagutzen ditu.

· Biztanleria-grafikoak interpretatzen ditu.

· Modu eraikitzailean lan egiten du taldean.

· Bere ideiak adierazten ditu, hiztegi egokia erabiliz.

· Gertaera bati buruzko hainbat ikuspegi egon daitezkeela onartzen du.

· Datu-baseei oinarrizko erabilera ematen die.

· Kalkuluak egiten ditu, demografia-datuetan oinarrituta, grafikoak egiteko.

· Biztanleria-piramide bat interpretatzen du lurralde jakin baten egitura eta haren joera demografikoak ulertzeko.

· Demografia-aldagaiak ezagutzea: jaiotza, ugalkortasuna, heriotza. Biztanleriaren hazkunde naturala nola zehazten duten ezagutzea.

· Munduko biztanleriaren erregimen demografikoak ezagutzea.

· Migrazioen kausak, migrazio motak eta haien ondorioak ulertzea.

· Iheslarien eta legez kanpoko etorkinen kausak eta ondorioak ulertzea, eta kolektibo horiekiko errespetuzko jarrera, jarrera tolerantea izatea.

· Biztanleriaren egitura zehazten duten faktoreak bereiztea.

· Biztanleria aztertzeko erabiltzen diren demografia-iturriak identifikatzea, eta haien erabilgarritasuna balioestea.

· Biztanleria-piramideen ereduak ezagutzea, eta interpretatzen jakitea.

· Portaera demografikoak baldintzatzen dituzten faktoreak deskribatzea, demografiaren oinarrizko kontzeptuak erabiliz azterketa egitean.

· Gaur egungo munduko joera demografiko nagusien ezaugarriak ezagutzea.

· Migrazio-mugimenduak baldintzatzen dituzten faktoreak deskribatzea, demografiaren oinarrizko kontzeptuak erabiliz azterketa egitean.

· Jatorrizko herrialdea utzi behar duen jendearen zailtasunak eta horrek dituen ondorioak ulertzea.

· Biztanleriaren egitura baldintzatzen duten faktoreak deskribatzea, hura aztertzeko oinarrizko demografia-kontzeptuak ezagutuz eta erabiliz.

· Datuen adierazpen grafiko sinpleak, mapak, eta abar irakurtzea, interpretatzea eta egitea.

· Biztanleria-piramideak irakurtzea, interpretatzea eta egitea.

EDUKIAK

K

P

B

· Hazkunde naturalaren edo begetatiboaren definizioa.

· Jaiotza-tasa eta heriotza-tasa.

· Beste adierazle demografiko batzuk.

· Migrazioaren, emigrazioaren, migrazio-saldoaren eta immigrazioaren definizioa.

· Migrazioen arrazoiak.

· Migrazio motak.

· Migrazioen ondorioak.

· Grafiko motak: lineala, barraduna eta diagrama sektoriala.

· Biztanleriaren egituraren definizioa.

· Biztanleria, sexuaren arabera.

· Biztanleria, adinaren arabera.

· Biztanleria, jarduera ekonomikoaren arabera.

· Biztanleria-piramideak identifikatzea.

· Munduko biztanleriaren bilakaera.

· Trantsizio demografikoaren eredua.

· Herrialde garatuen, azpigaratuen eta garapen bidean dauden herrialdeen egungo egoera demografikoa.

· Munduko biztanleriaren mugimendu naturalen mapa irakurtzea eta aztertzea.

· Datu demografikoak aztertzea, tauletan oinarrituta.

· Migrazioen arrazoiak irakurtzea eta interpretatzea munduko mapa batean.

· Grafikoak interpretatzea.

· Grafikoak nola egin.

· Grafiko linealak, barradunak eta diagrama sektorialak irakurtzea eta interpretatzea.

· Biztanleria-piramideak nola egin.

· Biztanleria-piramide bat interpretatzea.

· Munduko biztanleriaren eboluzioari buruzko grafiko lineal bat interpretatzea.

· Erregimen demografikoak munduko mapan kokatzea.

· Etorkinenganako intolerantziaren eta jarrera arrazista eta xenofoboen balorazio kritikoa.

Zehar-lerroak

· Giza Eskubide eta Bake Hezkuntza. Hazkunde naturala eta mundu mailako migrazioa aztertzeak ahalbidetzen du herri garatuen eta azpigaratuen arteko desberdintasun politiko, sozial eta ekonomikoei buruzko iritzi kritikoa garatzea.

JARDUERAK

1. Biztanleriaren mugimendu naturala.

· Adierazle demografikoa eta hazkunde naturala definitu.

· Hazkunde naturala definitu.

· Aldagai demografikoak kalkulatu, taula bateko datuetan oinarrituta.

· Munduko mapa batean hazkunde natural handiena duten zonaldeak kokatu.

· Hainbat herrialdetako aldagai demografikoak interpretatu, grafiko bateko datuetan oinarrituta.

2. Migrazio-mugimenduak.

· Emigrazioa, immigrazioa eta migrazio-saldoa definitu.

· Hazkunde naturala eta hazkunde erreala bereizi.

· Migrazioen arrazoien ezaugarriak azaldu, adibideak emanez.

· Migrazio moten eskema egin.

· Migrazio motak identifikatu, hainbat argazki aztertuz.

· Emigrazioari eta gizarteratzeari buruzko estu bat irakurri eta interpretatu.

3. Grafikoak nola interpretatu eta nola egin.

· Gizartearen egiturari buruzko datuak irudikatzeko grafiko mota egokiena zein den erabaki.

· @ Demografiari buruzko datuak sarean kontsultatu, grafikoki adierazi eta interpretatu.

· Taula batean emandako ugalkortasun-tasaren eboluzioari buruzko datu batzuk grafikoki irudikatu.

· Biztanleria aktiboari buruzko grafiko bat interpretatu.

4. Biztanleriaren egitura.

· Herrialde garatu eta azpigaratuetako gizarte-egituren arteko desberdintasunak azaldu.

· Irudi batzuei zer motatako grafikoa dagokien adierazi.

· Hainbat herrialdetako biztanleriaren banaketa interpretatu, diagrama sektorial batean oinarrituta.

· Munduko grafiko lineal batean oinarrituta, biztanleriaren eboluzioa aztertu, adinaren arabera.

· Biztanleria zahartzearen ondorioak azaldu.

· Herrialde garatu bateko eta garatze bidean dagoen beste herrialde bateko biztanleria-datuak interpretatu, barra-grafiko batean oinarrituta.

5. Biztanleria-piramideak nola egin eta nola interpretatu.

· Biztanleria-piramideetako adin-taldeen ezaugarriak azaldu.

· @ Sarean datuak bilatu, eta biztanleria-piramide bat egin.

· Marokoko biztanleria-piramidea interpretatu.

6. Munduko biztanleriaren bilakaera.

· Munduko biztanleriaren bilakaerari buruzko grafiko bat interpretatu.

· Eredu demografikoak zer diren definitu.

· Trantsizio demografikoaren ereduaren faseen ezaugarriak zehaztu. Biztanleria-piramideekin lotu.

· Gaikako mapa batean estatuak kokatu, eta erregimen demografikoaren ereduaren zein fasetan dauden zehaztu.

· Biztanleria-errolda eta udal-errolda definitu.

BESTE JARDUERA BATZUK

HASIERAKO EBALUAZIOA

Talde handian

· Unitatearen hasierako irudian oinarrituz, ikasleek gaiaz izan behar lituzketen aurrezagutzei buruzko galderak egin.

· Adierazitako OGak eskuratzera bideratuta dauden edukiak aztertu.

MOTIBAZIOA

· Unitatearen hasieran proposatutako eztabaida egin. Unitate honetan gai hauek lantzen dira: biztanleriaren mugimendu naturalak, bilakaera eta egitura. Demografia aztertzeko tresnak ere aurkezten dira: adierazle nagusiak eta ohiko irizpideak.


OG-AK LANTZEKO JARDUERAK

· Migrazio mota identifikatu, albiste batean oinarrituta.

· Grafiko bateko datuak interpretatu.

· Hainbat herrialdetako biztanleria-piramideen forma zehaztu, demografia-aldagai batzuetan oinarrituta.

· Egungo herrialde baten jarrera demografikoa identifikatu, biztanleria-piramide batean eta azalpen-testu batean oinarrituta.

OSAGARRIAK

· Taldeka, gaur egungo Euskadiko biztanleria-piramidea ikertu; nola dago egituratuta biztanleria? Zein da Euskadiko egoera demografikoa gaur egun? Nahi izanez gero, lana ikaskideen aurrean aurkeztu.

ANIZTASUNAREN TRATAERA

SENDOTZEKO

ZABALTZEKO

Ikaslearen liburua

3. jarduera, 21. or.; 8. eta 10. jarduerak, 23. or.; 12. jarduera, 25. or.; 19. jarduera, 27. or.; 24. jarduera, 29. or.; 27. jarduera, 31. or.

Material osagarria

1. fitxa, 7. or.; 2. fitxa, 9. or.

Ikaslearen liburua

5. jarduera, 21. or.; 15. jarduera, 25. or.; 21. jarduera, 27. or.; 28. jarduera, 31. or.

Material osagarria

3. fitxa, 11. or.; 4. fitxa, 13. or.

EBALUAZIOA

UNITATEARENA

OINARRIZKO GAITASUNENA

Ikaslearen liburua

· Jaiotzak, heriotzak eta hazkunde naturala edo begetatiboa definitu.

· Herrialde batzuen adierazle demografikoak kalkulatu, taulako informazioa erabiliz.

· Migrazio motak, migrazioa eragiten duten kausak eta ondorioak azaldu.

· Datu estatistikoak grafikoki adierazteko grafiko motak zehaztu.

· Biztanleriaren egitura zein den jakiteko behar diren oinarrizko elementuak identifikatu.

· Biztanleria-piramide bat interpretatu.

· Trantsizio demografikoaren ereduaren faseak azaldu.

Material osagarria

· Ebaluazio-fitxa fotokopiagarria:

· Mugimendu naturala, migrazio-mugimendua eta biztanleriaren egitura definitu, eta horiek zehazteko zer adierazle demografiko erabiltzen diren esan.

· Jaiotza eta heriotzei buruzko testu bat aztertu.

· Biztanleria-piramide bat egin eta interpretatu.

Material osagarria

· OGen ebaluazio-fitxa:

· Immigrazioari buruzko testu bat aztertu.

· Biztanleria-piramideak identifikatu.

· UDko OGen ebaluazio-errubrika.

· Trebetasun orokorren ebaluazio-errubrika.

IRAKURMENA ETA ADIERAZMENA GARATZEKO JARDUERAK

Irakurmena

· Hainbat motatako iturriak ulertuz irakurri.

· Eleberriak irakurriz gozatu.

· Askotariko web orrietan informazioa irakurri, informazioa lortzeko edo zabaltzeko, ikertzeko, programetara sartzeko…

· Irakurritakoa ulertzeko estrategiak erabili:

· Irakurketa isila (ulermena autorregulatzea).

· Sintesiak, eskemak eta laburpenak egin (nork bere ulermenaren kontzientzia hartzea).

Adierazmena

· Jardueren ebazpena nola planteatu eta garatu duten ahoz eta idatziz azaldu.

· Ikasitakoa egoki azaldu, lexiko zehatza erabiliz.

IKT JARDUERAK

Ikaslearen liburua:

· Demografiari buruzko datuak sarean kontsultatu, grafikoki adierazi eta interpretatu.

· Sarean datuak bilatu, eta biztanleria-piramide bat egin.

Baliabide digitalak

Eskainitako baliabide digitalak kontsultatu: jarduera interaktiboak, altxorraren bila eta webquestak. Horiez gain, aurkezpenak ere badaude, ikasleen ikasprozesua errazteko baliagarriak, bai eta Interneteko helbideak ere, informazioa bilatzeko.

EBALUAZIO POSITIBORAKO GUTXIENEZ ESKATU BEHARREKOAK

· Gaur egungo munduko joera demografiko nagusien ezaugarriak jakitea.

· Biztanleriaren egitura baldintzatzen duten faktoreak deskribatzea, hura aztertzeko oinarrizko demografia-kontzeptuak ezagutuz eta erabiliz.

· Datuen adierazpen grafiko errazak, mapak, biztanleria-piramideak eta abar irakurtzea, interpretatzea eta egitea.

KALIFIKAZIO-IRIZPIDEAK

· Matematika-kontzeptuak eta -lexikoa egoki erabiltzea, informazioa ematean eta eskatzean.

· Ikasitakoa berez edo eguneroko bizitzan erabiltzea.

· Ideiak, erantzunak eta garatutako prozesuak ikasleek beren kasa emateko duten maila.

· Informazioa ulertzeko eta komunikatzeko duten maila.

· Ordena eta argitasuna, jarduerak aurkeztean.

· Probetan, jardueretan eta lan idatzietan izandako erantzun zuzenen kopurua edo portzentajea.

· Jokabidea: errespetua, interesa, motibazioa, arreta, ahalegina, nekaezintasuna eta laguntasuna.

METODOLOGIA

MATERIALAK ETA BALIABIDEAK

ESPAZIO-DENBORAK

ESTRATEGIA METODOLOGIKOAK

· GIZARTE ZIENTZIAK DBH2 ikasliburua, giltza argitaletxea.

· GIZARTE ZIENTZIAK DBH2 liburu digitala, giltza argitaletxea.

· GEOGRAFIA 2 koadernoa, giltza argitaletxea.

· HISTORIA 2 koadernoa, giltza argitaletxea.

· Baliabide digitalak (jarduera interaktiboak, animazioak, altxorraren bila, webquestak…).

· Hiztegiak eta beste kontsulta-liburu batzuk.

· Ordenagailua eta Interneterako konexioa.

· Arbel digitala.

· Material suntsikorra.

· Irakaslearen gidaliburuak.

· Ikasgela.

· Gutxi gorabeherako iraupena: bi aste.

Proposatutako metodologiaren bidez, ikasketa esanguratsuak eraiki nahi ditugu, jarduera-sekuentzia hau oinarri hartuta:

· Aurrezagutzak gogora ekarri, eduki berriei ekiteko.

· Pixkanaka eta kontu handiz, edukiak barneratuz joan, eguneroko egoeretako adibideen bidez; adibide horiek edukiak barneratzea eta orokortzea erraztuko dute, horretarako ereduak, eskemak, problemen planteamendua… erabiliz. Hartara, egunerokotasuneko ezagutzak transferitu, orokortu eta zabaldu egingo dituzte ikasleek; eta arloak berezkoak dituen oinarrizko gaitasunekin lotuko dituzte, bai eta UD bakoitzak eskatzen duen lan sistematikoarekin ere.

· Laburpenak egin.

· Askotariko baliabide digitalak, arbel digitala edo ordenagailua erabiliz. Besteak beste, jarduera interaktiboak, animazioak, altxorraren bila, Interneteko estekak, irudiak, aurkezpenak…

· Problemak ebatzi. Hartara, ikasleek garatu eta hobetu egingo dituzte berariazko estrategiak, eta, era berean, estrategia orokorrak eta espezifikoak barneratuko dituzte.

· Askotariko ariketak eta jarduerak: sendotzekoak, zabaltzekoak, talde-lanekoak, IKTak erabiltzekoak… Zailtasun-mailaren arabera sailkatuta daude, eta ikasle guztiek oinarrizko gaitasunak barnera ditzaten ahalbidetzen dute.

1. unitatea: MUNDUKO BIZTANLERIA. EGITURA:

· Hasierako eta motibaziorako jarduera: Eztabaida-proposamena, irudi batekin batera.

· Oinarrizko gaitasunak: Ikaste-prozesuaren bidez barneratu beharreko oinarrizko gaitasunak.

· Aurkibidea: Unitateko edukien aurkezpena, ikaste-prozesua antolatzeko baliagarria.

· Edukiak: Unitateko eduki bakoitzerako ikasketa-sekuentziak; sekuentzia horietan, ikasketa-jarduerak eta aplikazio-jarduerak proposatzen ditugu.

Gainera, jarduera osagarriak, IKT jarduerak, OGak lantzeko jarduerak, eta sendotze- eta zabaltze-jarduerak ere proposatzen ditugu.

Edukietako lan guztia unitatean identifikatutako oinarrizko gaitasunak garatzera bideratuta dago.

· Laburpena: Unitateko eduki nagusiak grafikoki laburbiltzen dituen eskema.

· Hiztegia: Unitatea amaitutakoan jakin beharreko oinarrizko kontzeptuak.

· OGak lantzeko jarduerak: Ikertzeko edo aztertzeko proposamen bat, eta oinarrizko gaitasunak lantzeko jarduerak.

· Ebaluazioa: Unitatean zehar garatutako edukiak ulertu eta barneratu dituzten jakiteko jarduerak.

EBALUAZIO-PROZEDURAK ETA -TRESNAK

IDATZIAK

AHOZKOAK

BESTELAKOAK

· Ikasgelako egunerokotasunean ikasleek egindako hainbat jarduera.

· Ikaste-prozesua eta oinarrizko gaitasunak ebaluatzeko zenbait jarduera.

· Problemak ebazteko erabilitako prozesua.

· IKT jarduerak: interaktiboak, altxorraren bila, web-estekak…

· Ikaslearen koadernoa.

· Dosierra.

Planteamendua, prozesua eta emaitza balioestea.

· Banakako eta taldekako galderak.

Ikasle bakoitzaren parte-hartzea eta parte-hartze horren kalitatea aztertzea eta ebaluatzea.

· Hiruhilekoko OGen ebaluazio-errubrikak.

· Proiektuen errubrikak.

· Trebetasun orokorren errubrikak.

· OGen ebaluazio-fitxak.

· Banakako erregistroa.

· Ikastaldearen erregistroa.

· Portfolioa eta e-portfolioa.

· Ebaluazio-txostena.

· Irakaslearen bloga.

IRAKASKUNTZA-JARDUNAREN EBALUAZIOA

PLANGINTZAREN EGOKITASUNA

LORTUTAKO EMAITZAK

HOBETZEKO PROPOSAMENAK

Eskolak eta material didaktikoak prestatzea

Koherentzia dago programatutakoaren eta eskoletan garatutakoaren artean.

Denbora-banaketa orekatua izan da.

Eskolen garapena taldearen ezaugarriei egokitu zaie.

Metodologia egokia erabiltzea

Kontuan hartu ditu ikasketa esanguratsuak.

Kontuan hartzen du diziplinartekotasuna (jardueretan, edukiak aurkeztean, etab.).

Metodologiak ikasleen motibazioa eta gaitasunen garapena sustatzen ditu.

Irakaskuntza-jardunaren arautze-maila

Ikasleen jarraipen-maila.

Ikasteko eskoletan erabilitako baliabideen baliagarritasuna.

Promozio-irizpideak irakasleek adostutakoak dira.

Ikasitakoaren ebaluazioa, eta horretaz ikasleei eta senideei ematen zaien informazioa

Ebaluazio positiborako irizpideak edukiekin eta helburuekin lotuta daude.

Ebaluazio-tresnek hainbat ikaskuntza-aldagai neurtzeko aukera ematen dute.

Kalifikazio-irizpideak bat datoz planifikatutako jardueren tipologiarekin.

Ebaluazio- eta kalifikazio-irizpideak ezagutzen dituzte:

· ikasleek

· senideek

Aniztasuna tratatzeko neurriak

Ikaskuntza-zailtasunak aurreikusteko neurriak hartzen ditu.

Ikasketa-gaitasun eta -erritmo guztiei erantzun die.

Eskainitako neurriak eta baliabideak nahikoa izan dira.

Txosten psikopedagogikoak kontuan hartuz irakasleek gomendatutako neurri bereziak aplikatu ditu.

HPB-AK BERMATZEKO PROGRAMAZIOA

Ikasleak

1 ......….........

2 …...............

3 …...............

4 …...............

5 …...............

6 …...............

7 …...............

8 …...............

….................

Proposatutako jarduerak egiteko, ikasgelan banakako arreta eskaintzea.

Programazioan ageri diren jarduerak egokitzea.

Proposatutako jarduerak egiteko, ikasgela barruan eta ikasgelatik kanpo banakako arreta eskaintzea.

Curriculuma esanguratsuki egokitzea, HPBak direla eta.

Curriculuma egokitzea, gaitasun intelektual handia dela eta.

Curriculuma egokitzea, HSn berandu sartzeagatik.

…

2. UNITATE DIDAKTIKOA: Biztanleria eta baliabideak


ADIERAZLEAK

HELBURU DIDAKTIKOAK



· Etorkinekiko enpatia garatzea.

· Iritzia ematea, jarrera hartzea eta erabakiak hartzea, ikuspuntu guztiak errespetatuz.

Zientzia- teknologia- eta osasun-kulturarakoa

· Munduko biztanleriaren eta baliabideen banaketa desorekatuaren arrazoi anitzak ulertzea.


· Informazio-iturriak egiaztatzea, eta informazioa ondorioztatzen jakitea.

Hizkuntza-komunikaziorakoa

· Argudioak modu egokian eta hitz eginez azaltzea eta defendatzea, hiztegi egokia erabiliz.

Ikasten ikastekoa

· Lurralde bateko demografiaren azterketari buruzko txosten bat idatzi, baliabide eta tresna egokienak erabiliz.

· Munduan biztanleria eta baliabideak modu desorekatuan banatuta egotearen askotariko kausak ulertzen ditu.

· Datu demografikoak eta sozioekonomikoak interpretatzen eta egiaztatzen ditu.

· Migrazio-fluxuei buruzko mapak interpretatzen ditu.

· Egungo errealitate sozioekonomikoa ulertzeko, enpatia garatzen du.

· Bere ideiak zuzen adierazten ditu, hiztegi egokia erabiliz.

· Gertaera berari buruzko hainbat ikuspegi egon daitezkeela onartzen du.

· Europako, Espainiako eta Euskadiko egungo erregimen demografikoak eta haien ondorioak aztertzen ditu.

· Lurralde bateko azterketa demografikoari buruzko txostena idazten du.

· Munduan biztanleria eta baliabideak modu desorekatuan banatuta egotearen askotariko kausak ulertzea.

· Oinarrizko baliabideak nork ekoizten eta ustiatzen dituzten ezagutzea.

· Munduko migrazio-joera nagusiak eta haien kausa nagusiak identifikatzea.

· Kultura-aniztasuna balioestea eta errespetatzea.

· Kulturen arteko aldeen ondorioz sortutako gatazka batzuk ezagutzea, eta gatazka horiek gainditzeko jarrera toleranteak eta ez-diskriminatzaileak hartzearen garrantzia balioestea.

· Europako, Espainiako eta Euskadiko demografia-adierazle nagusiak ezagutzea, eta leku horietako migrazio-joera nagusiak hautematea.

· Portaera demografikoak baldintzatzen dituzten faktoreak deskribatzea, demografiaren oinarrizko kontzeptuak erabiliz azterketa egitean.

· Munduko baliabideak nork banatzen eta kontrolatzen dituen eta nola ustiatzen dituen zehaztea, eta jendearen bizi-kalitatea kontzeptuarekin lotzea.

· Egungo munduko migrazio-joera nagusiak deskribatzea, migrazioen kausak eta ondorioak ulertuz.

· Jatorrizko herrialdea utzi behar duen jendearen zailtasunak eta horrek dituen ondorioak ulertzea, baita migrazioen alderdi positiboak ere.


EDUKIAK

K

P

B

· Munduko biztanleriaren banaketa.

· Baliabideen banaketa.

· Ekonomia-jardueraren funtzionamendua.

· Eragile ekonomikoak.

· Baliabideen kontrola.

· Oinarrizko baliabideak.

· Oinarrizko beste baliabide batzuk.

· Munduko ondasunen banaketa desorekatua.

· Migrazio motak.

· Legez kanpoko immigrazioa.

· Gaur egungo munduko migrazio-mugimendu nagusiak.

· Europako biztanle-dentsitatea.

· Europako demografia-adierazleak.

· Hirigintza Europan.

· Europako migrazioak.

· Espainiako biztanle-dentsitatea.

· Espainiako demografia-adierazle nagusiak.

· Espainiako migrazioak.

· Euskadiko biztanle-dentsitatea.

· Euskadiko demografia-adierazle nagusiak.

· Euskadiko migrazioak.

· Arabako ikerketa demografikoa.

· Biztanle-dentsitatea nola kalkulatu.

· Elikagaien ekoizle handienei buruzko eta desnutrizioa pairatzen duten biztanleei buruzko mapa aztertzea eta interpretatzea.

· Grafikoak interpretatzea.

· Mapa tematikoak aztertzea eta interpretatzea.

· Irudiak aztertzea eta interpretatzea.

· Nazioarteko migrazio-mugimenduei buruzko mapa bat aztertzea eta interpretatzea.

· Europako biztanle-dentsitateari buruzko mapa bat aztertzea eta interpretatzea.

· Interneten datu demografikoak bilatzea.

· Espainiako biztanle-dentsitateari buruzko mapa bat interpretatzea.

· Euskadiko biztanle-dentsitateari buruzko mapa bat interpretatzea.

· Aztergaia mugatzea, informazioa aztertzea eta interpretatzea, eta aztertutako datuak laburtzea.

· Ingurumena zaintzeko jarrera positiboa agertzea.

· Munduan dagoen desnutrizio-arazoaz jabetzea.

· Herrialde garatuetan bizitzeak zer erraztasun eskaintzen dituen jabetzea.

· Immigrazioak pizten duen eztabaidaz jabetzea.

Zehar-lerroak

· Giza Eskubide eta Bake Hezkuntza eta Osasun Hezkuntza. Munduan desnutrizioa pairatzen duten herrialdeen mapak, Amerikako eta Indiako elikadurari buruzko grafikoak, eta munduko energia kontsumoari buruzko grafikoak ahalbidetuko dute munduan dagoen desoreka nabarmentzea eta elikadura-ohitura txarrek pertsonen osasunean duten eraginaz jabetzea.

JARDUERAK

1. Biztanleriaren eta baliabideen banaketa.

· Kontinenteen biztanle-dentsitatea kalkulatu.

· Munduko biztanle-gune nagusiak eta bigarren mailakoak zein diren zehaztu, mapa batean oinarrituta.

· Biztanleriaren hazkundeari eta janari-ekoizpenari buruzko grafiko bat aztertu.

· Janari-ekoizleak diren eta ez diren herrialdeak izendatu, eta zer kontinentetan dauden adierazi.

· Esan zer faktore fisikok, historikok eta sozio-ekonomikok errazten duten biztanle-dentsitate handia.

2. Baliabideak ustiatzea.

· Elikagaien ekoizle nagusiak zer herrialde diren esan.

· Desnutrizioa munduko zer zonaldetan murrizten ari den eta zeinetan hazten ari den adierazi.

· Munduko baliabideak zer herrialdek kontrolatzen dituzten eta horien menpe zer herrialde dauden adierazi.

· Esan munduko zer eskualdetan kontsumitzen duten energia gehien.

3. Baliabideak eta bizi-kalitatea.

· Zehaztu zer baliabidek laguntzen duten biztanleen bizi-kalitatea hobetzen.

· Pobrezia-poltsak zergatik sortzen diren eta pertsonei nola eragiten dieten azaldu, eta zer herrialdetan dauden esan.

· Alfabetatze maila, sexuaren arabera zergatik den desberdina aztertu.

· Interneten erabilera zehaztu, munduko mapa batean oinarrituz.

· Hiru etxebizitza-egoera deskribatu.

4. Migrazio-mugimenduak gaur egungo munduan.

· Etorkinak hartzen dituzten munduko eskualde nagusiak aurkitu.

· Nekazari-exodoa eta bere ondorioak definitu.

· Emigrazioaren biktima bati buruzko testua irakurri eta interpretatu.

· «Legez kanpoko etorkina» adierak zer esan nahi duen zehaztu, eta fenomeno hori sortzen duten faktoreak azaldu.

· Migrazio-fenomenoa geldiarazten lagun dezaketen elementuak aurkitu.

5. Europako biztanleria.

· Europako biztanle-dentsitatea zehaztu, mapa batean oinarrituz.

· Europako biztanleriaren ezaugarriak laburbildu.

· Europako migrazio-mugimendu nagusiak zehaztu.

· Finlandiako biztanleria-piramidea interpretatu.

· Taldeka, etorkinen sinesmenak eta bizimoduak errespetatzeak duen garrantziaz eztabaidatu.

· Biztanle gehien duten EBko herrialdeak zein diren esan, interneten kontsultatuz.

6. Espainiako biztanleria.

· Espainiako probintziak biztanle-dentsitatearen arabera sailkatu, mapan batean oinarrituz.

· Espainiako nahiz Euskadiko bizi-itxaropen handiaren eta jaiotza-tasa txikiaren ondorio negatiboez eztabaidatu.

· Espainiako bi etorkin-talde nagusiak eta bakoitzaren helburuak zein diren esan.

7. Euskadiko biztanleria.

· Euskadiko biztanleriaren ezaugarriak kontzeptu mapa batean jaso.

8. Lurralde baten ikerketa demografikoa.

· Arabako biztanle-dentsitatea zein den zehaztu, mapa batean oinarrituz.

· Araban dauden atzerritarren jatorriari buruzko galdera batzuei erantzun, grafiko batzuetan oinarrituz.

· Arabako biztanleria-piramidea interpretatu.

· Arabako migrazio-mugimenduari buruzko informazioa eman, Interneten kontsultatu ondoren.

· Arabako migrazio-mugimenduari buruzko informazioa eman, Interneten kontsultatu ondoren

· Norberaren herri edo udalerriko demografiari buruzko ikerketa-lan bat egin.



Talde handian



MOTIBAZIOA

· Unitatearen hasieran proposatutako eztabaida egin. Gogoeta egin: zer lotura dago munduko biztanleriaren banaketaren eta bizitzeko baliabideak lortzearen artean?



· Munduko mapa batean Nigeria kokatu, eta herrialde horretako balizko etorkin batek bizitzeko baliabide hobeen bila nora emigratuko lukeen azaldu.

· Testu bat irakurrita, munduko natura-baliabideen banaketa adierazi, baliabideak zer herrialdek kontrolatzen dituzten zehaztu, eta Iparraldeko eta Hegoaldeko herrialdeen elkarrekiko menpekotasun ekonomikoa azaldu.

· Herrialde bateko jarrera demografikoa identifikatu, biztanle-piramide bateko datuetan oinarrituta.

· 2006ko Mendekotasun Legearen helburuak azaldu, testu bat irakurrita.

OSAGARRIAK

· Taldeka, prestatu ikaskideen aurrean aurkezteko ikerketa- eta laburpen-lan bat, eta honako informazio hau jaso: zer oinarrizko baliabide ekoizten dira Euskadin; zein inportatu behar diren, ekoizten ez direlako; eta zein ekoizten eta esportatzen diren. Lan berdina egin daiteke, autonomia-erkidegoa oinarritzat hartuta.


SENDOTZEKO

ZABALTZEKO

Ikaslearen liburua

2. eta 4. jarduerak, 39. or.; 6. eta 7. jarduerak, 41. or.; 10. jarduera, 43. or.; 16. jarduera, 45. or.; 21. eta 22. jarduerak, 47. or.; 27. jarduera, 49. or.; 34. jarduera, 51. or.

Material osagarria

1. fitxa, 19. or.; 2. fitxa, 21. or.

Ikaslearen liburua

5. jarduera, 39. or.; 15. jarduera, 43. or.; 2. fitxa, 21. or.; 26. jarduera, 47. or.; 28. jarduera, 49. or.; 33. eta 36. jarduerak, 51. or.

Material osagarria

3. fitxa, 23. or.; 4. fitxa, 25. or.

EBALUAZIOA

UNITATEARENA


Ikaslearen liburua

· Munduko biztanleriaren gune nagusiak zein diren zehaztu.

· Giza beharrak asetzeko baliabideen eraldatze-prozesua zuzentzen duten jarduera eta eragile ekonomikoak zehaztu.

· Esaldi honen esanahia azaldu: «Munduan desorekatua da baliabideen banaketa».

· Euskadiko biztanle-dentsitateari buruzko mapa bat interpretatu.

· Gaur egungo migrazio-joera ohikoenak zein diren azaldu.

· Europako biztanleriari buruzko testu bat osatu.

· Gure inguru zabalak azkenaldian zer motatako immigrazioa jaso duen adierazi.

Material osagarria


· Munduko zonaldeak baliabide energetikoak ekoizteko eta kontsumitzeko duten gaitasunarekin lotu.

· Migrazioei eta hirigintzari buruzko testu bat aztertu.

· EBko herrialdeetan dauden joera demografikoei buruzko grafiko bat interpretatu.

Material osagarria

· OGen ebaluazio-fitxa:

· Afrikako baliabideei buruzko testu bat aztertu.

· Espainiako biztanleriaren dentsitate-mapa bat aztertu.




Irakurmena







Adierazmena



IKT JARDUERAK

Ikaslearen liburua:

· Biztanle gehien duten EBko herrialdeak zein diren esan, Interneten kontsultatuz.

· Arabako migrazio-mugimenduari buruzko informazioa eman, Interneten kontsultatu ondoren.

Baliabide digitalak:



· Munduko baliabideak nork banatzen eta kontrolatzen dituen eta nola ustiatzen dituen zehaztea, eta jendearen bizi-kalitatea kontzeptuarekin lotzea.

· Jatorrizko herrialdea utzi behar duen jendearen zailtasunak eta horrek dituen ondorioak ulertzea, baita migrazioen alderdi positiboak ere.


· Datuen adierazpen grafiko errazak, mapak, biztanleria-piramideak eta abar irakurtzea, interpretatzea eta egitea.









METODOLOGIA


ESPAZIO-DENBORAK









· Arbel digitala.



· Ikasgela.





· Laburpenak egin.




2. unitatea: BIZTANLERIA ETA BALIABIDEAK. EGITURA:












IDATZIAK

AHOZKOAK

BESTELAKOAK






· Dosierra.















LORTUTAKO EMAITZAK



















· ikasleek

· senideek







Ikasleak

1 ......….........

2 …...............

3 …...............

4 …...............

5 …...............

6 …...............

7 …...............

8 …...............

….................







…

3. UNITATE DIDAKTIKOA: Gaur egungo gizarteak


ADIERAZLEAK

HELBURU DIDAKTIKOAK



· Gizarteen antolakuntzarekin lotura duten elementu nagusiak identifikatzea eta deskribatzea.


· Testuak irakurtzea, eta adierazten dituzten ideia nagusiak ulertzea.

· Mapak eta grafikoak irakurtzea, eta informazio soziokulturala lortzea.

Ikasten ikastekoa

· Norberaren ahalmenak eta urritasunak identifikatzea, pixkanaka hobetzeko eta garapen integrala bultzatzeko.


· Argudioak emanez eta txandak errespetatuz eztabaidatzea.

· Egungo hainbat errealitate soziokultural ezagutzea, eta norberaren garapenari egiten dizkioten ekarpenak balioetsi.

· Erabakiak autonomiaz eta erantzukizunez hartzea, eguneroko egoerei aurre egiteko.

· Taldeko lanetan modu eraginkorrean parte hartzea, eta ideiak sortzea.

· Testuak irakurtzen ditu, eta ideia nagusiak ulertzen ditu.

· Kulturen elementu bereizgarriak identifikatzen ditu.

· Munduko kultura-eskualde handiak munduko mapa batean kokatzen ditu.

· Gizarteko desberdintasunak identifikatzen ditu.

· Kultura-nortasunaren esanahia ulertzen du, eta kultura-integrazioaren arazoak ezagutzen ditu.

· Gizartearentzat eta banakoentzat lanak zer balio duen ezagutzen du.

· Modu eraikitzailean lan egiten du taldean.

· Bere ideiak zuzen adierazten ditu, hiztegi egokia erabiliz.

· Gertaera berari buruzko hainbat ikuspegi egon daitezkeela onartzen du.

· Gizarteak nola antolatzen diren eta nola eboluzionatzen duten ulertzea; testuak irakurtzea, eta ideia nagusiak ulertzea.

· Kulturen ezaugarri diren elementuak ezagutzea, eta kultura-aniztasuna balioestea eta errespetatzea.

· Munduko kultura-eskualde garrantzitsuetako ezaugarri nabarmenenak identifikatzea.

· Kulturen arteko aldeen ondorioz sortutako gatazka batzuk ezagutzea, eta gatazka horiek gainditzeko jarrera toleranteak eta ez-diskriminatzaileak izatearen garrantzia balioestea.

· Gizartearen egituraren ezaugarri nagusiak eta egitura horrek sortzen duen lan-banaketa identifikatzea.

· Taldeko lanetan modu parte hartzea, eta ideiak sortzea.

· Etorkinen integrazioaz eta haien kultura-nortasunaren arteko orekaz eztabaidatzea.

· Gizarteen antolakuntza eta egitura ezagutzea.

· Munduko kulturak ezagutzea eta errespetatzea.

· Munduko kultura-eskualde handiak deskribatzea eta kokatzea.

· Europako, Espainiako eta Euskadiko egungo gizarteen ezaugarri bereizgarriak identifikatzea, eta osatzen dituzten gizarte-taldeen aniztasuna zein eragin ditzaketen gizarte-gatazkak bereiztea.

· Gizartean lanak zer balio duen ezagutzea, eta lan-munduko arazoen berri izatea.

· Norbere eta besteren ideiak abian jartzea, eta proiektuak gauzatzea.

· Etorkinek aniztasuna dakartela jakitea, eta gizarte-desberdintasunak erakusten dituen egoeraren bat aurkeztea.

EDUKIAK

K

P

B

· Gizakiak, izaki sozialak.

· Gizarteen antolakuntza.

· Gizarteen egitura: gizarte estatikoak eta dinamikoak.

· Aldaketak gizarteetan.

· Gizarteko aldaketak bultzatzen dituzten faktoreak.

· Gizarte-gatazkak.

· Lanaren banaketa.

· Lanaren balioa.

· Lan-munduko arazoak.

· Kulturaren definizioa.

· Kulturaren eta nortasun kulturalaren elementuak.

· Eboluzio eta aldaketa kulturalak.

· Munduko kultura-eskualde handiak kokatzea.

· Munduko hizkuntzak.

· Munduko erlijio nagusiak.

· Kultura-aniztasunaren arrazoiak.

· Kultura-aniztasunaren ondorioak.

· Kultura-aniztasuna eta multikulturalitatea.

· Gizarte multikulturalak.

· Europako gizartearen garapen ekonomikoa.

· Europako gizartearen desberdintasunak.

· Europako gizartearen aniztasuna.

· Eskema bat egitea, aldaketa prozesu bat eragin dezaketen elementuei buruz.

· Testu soziologiko bat irakurtzea eta interpretatzea.

· Argazki bat aztertzea.

· Gaikako mapak aztertzea eta interpretatzea.

· Eztabaida bat egitea.

· Sexuan, etnian, jatorrian edo desberdintasun sozialetan oinarritutako diskriminazioa arbuiatzea.

· Eztabaida sortzen duten gaiei buruzko iritzia ematea, argudio arrazoituak erabiliz.

· Norberarena ez den kultura bateko partaideen jarrerak, sinesmenak, bizimodua eta bestelako agerpen kulturalak onartzea, errespetatzea eta kritikoki aztertzea.

· Beste kultura batzuk ezagutzeko interesa izatea, eta haien berezitasunak ikertzea.

· Norberarena ez den gizarte bateko partaideen jarrerak, sinesmenak, bizimodua eta bestelako agerpen kulturalak errespetatzea.

Zehar-lerroak

· Giza Eskubide eta Bake Hezkuntza. Gizarteratzeari eta etorkinen nortasun kulturalari buruzko eztabaidak ahalbidetzen du etorkinen eta harrera-herrialdeko biztanleen zailtasunak eta ardurak ulertzea.

JARDUERAK

1. Gizartearen antolakuntza eta egitura.

· Gizartean bizitzearen abantailak laburtu, eskema batean.

· Norbanakoek gizartean dituzten rolak aipatu.

· Familiaren eta gizalegearen esanahia azaldu, eta zergatik diren garrantzitsuak arrazoitu.

· Gizarte feudalen egitura deskribatu.

· Mesopotamiako gizartearen egitura deskribatu.

· Indiako kasten sistemari buruzko testu bat irakurri eta aztertu.

2. Gizarteen dinamika.

· Aldaketa prozesu bat sortaraz dezaketen elementuak laburbildu, eskema batean.

· Aldaketaren eta garapenaren arteko desberdintasuna azaldu.

· Eboluzioaren ondorio den aldaketa eta iraultzaren ondorio den aldaketa desberdindu, bi adibide irakurri ondoren.

· Gizarte-gatazkaren esanahia azaldu.

· Gizarte-gatazka mota jakin bat azaldu, testu batean oinarrituta.

3. Gizartea eta lana.

· Lana zergatik banatu behar den arrazoitu.

· Lanari buruzko eskema bat egin.

· Lanaren eta estatusaren arteko harremana zehaztu.

· Lan egin beharrari buruzko testu bat irakurri eta interpretatu.

· Gizarte modernoetan pertsonen estatusa islatzeko moduari buruzko esaldi bat interpretatu eta balioetsi.

4. Gizartea eta kultura.

· Kulturaren elementuei buruzko eskema bat egin.

· Norberaren kultura osatzen duten elementuen adibideak eman.

· Kultura-aniztasuna zer den azaldu, testu batean oinarrituta.

· Kulturaren hedapena, kultura-mendekotasuna eta akulturazioa definitu.

· Kulturaren hedapena eta kultura-mendekotasuna bereizi.

· Mongoliako yurta baten irudia azaldu.

· Pekingo (Txina) merkataritza-eremu baten irudia deskribatu eta interpretatu.

5. Munduko kultura-eskualde handiak.

· Munduko mapan hainbat kultura-eskualde kokatu, eta horien parte diren Estatuen adibideak eman.

· Hizkuntza indoeuroparrak zer kontinentetan diren nagusi esan, mapa bat aztertuz, eta hizkuntza indoeuroparrak zein diren zehaztu.

· Munduko erlijio garrantzitsuenen taula egin, gai bati buruzko mapa bat aztertu ondoren.

6. Kultura-aniztasuna.

· Herrialde gehienetan kultura-aniztasuna zergatik dagoen azaldu, eta, aldi berean, azaldu zergatik izan daitekeen aberastasun-iturri eta arazo-sortzaile.

· Integrazio kulturala eta akulturazioa definitu.

· Gizarte multikulturalak zer diren azaldu.

· Kultura-aniztasunari eta multikulturalitateari buruzko testu bat irakurri, eta bi kontzeptuen arteko desberdintasunak azaldu.

· Integrazioaz eta kultura-nortasunaz eztabaidatu.

7. Gure gizartea.

· Europako eta Espainiako gizarteen ezaugarriei buruzko eskema bat egin.

· Europako gizartean familiak izan dituen aldaketak azaldu.

· Ongizate-estatua baloratu, testu batean oinarrituta.

· Espainiako kultura-aniztasunari buruzko galdera batzuei erantzun, testu batean eta hainbat grafikotan oinarrituta.



Talde handian



MOTIBAZIOA

· Unitatearen hasieran proposatutako eztabaida egin. Gizarteak antolatzeko eta egituratzeko kulturak duen garrantzia azaldu. Norbanako gogoeta egin, kulturak geure egunerokotasunean zer eragin duen konturatzeko.



· Gizakien arteko bizikidetza soziala bultzatzen duten faktoreak arrazoitu, eta testu bat idatzi izenburu honekin: «Gizakiak, izaki sozialak».

· Pertsona baten estatusa zehaztu, testu batean oinarrituta.

· Gizarte feudala, klase-gizartea eta egungo gizartea sailkatu, estatikoak ala dinamikoak diren kontuan hartuta.

· Hainbat aldaketa sozial dagozkien arrazoiekin lotu.

· Norbanakoentzat lanak duen garrantzia arrazoitu, testu batean oinarrituta.

· Hainbat argazki dagozkien kultura-eskualdearekin eta ezaugarriekin lotu.

· Kultura-integrazioa, akulturazioa eta gizarte multikulturala definitu, testu batean oinarrituta.

OSAGARRIAK

· Eztabaida bat prestatu, gizartean kultura-aniztasuna aberasgarria den edo arazoak sortzen dituen eta zergatik eztabaidatzeko. Arraza edo kultura desberdineko pertsonen arteko elkarbizitza nolakoa izan behar duen aztertu. Ikasleen inguruko kasu zehatzak azaldu.


SENDOTZEKO

ZABALTZEKO

Ikaslearen liburua

1. jarduera, 59. or.; 7. jarduera, 61. or.; 14. jarduera, 63. or.; 18. jarduera, 65. or.; 24. jarduera, 67. or.; 27. eta 30. jarduerak, 69. or.; 32. jarduera, 71. or.

Material osagarria

1. fitxa, 31. or.; 2. fitxa, 33. or.

Ikaslearen liburua


Material osagarria

4. fitxa, 37. or.; 3. fitxa, 35. or.

EBALUAZIOA

UNITATEARENA


Ikaslearen liburua

· Gizakiek gizarteetan antolatzeko duten beharra arrazoitu.

· Gizarte dinamikoak zer diren definitu.

· Komunikazio-sistemek eta lidergoak gizarteetan duten eraginari buruzko testu bat irakurri.

· Banakoen garapen pertsonalean eta sozialean lanak duen garrantzia arrazoitu.

· Kultura osatzen duten elementuen adibideak eman.

· Munduko kultura-eskualde handiei buruzko eskema bat egin.

· Berlingo gizartea deskribatu, argazki batean oinarrituta.

· Esaldi honen esanahia azaldu: «Europako egungo gizartea gizarte garatu, desberdin eta askotarikoa da».

Material osagarria


· Zerrenda batean esaldi okerrak identifikatu.

· Zerrenda batean gizartea aldatzeko eragileak zein diren adierazi.

· Gizarte feudalari buruzko esaldi bat aztertu.

· Espainiako immigrazioari buruzko galderei erantzun.

Material osagarria

· OGen ebaluazio-fitxa.

· Egipton gutxiengo erlijioso diren koptoei buruzko testu bat aztertu.

· Kultura-arloak dagokien definizioarekin lotu.




Irakurmena







Adierazmena



IKT JARDUERAK

Ikaslearen liburua:

· Munduko erlijio garrantzitsuenen taula egin, gaikako mapa bat aztertuz.




· Gizarteen antolaketa eta egitura ezagutzea.

· Munduko kulturak ulertzea eta errespetatzea.

· Gaur egungo Europako, Espainiako eta Euskadiko gizarteen ezaugarri nagusiak identifikatzea.

· Gizartean lanak duen balioa eta lan-munduan dauden arazoak ezagutzea.









METODOLOGIA


ESPAZIO-DENBORAK









· Arbel digitala.



· Ikasgela.





· Laburpenak egin.




3. unitatea: GAUR EGUNGO GIZARTEAK. EGITURA:












IDATZIAK

AHOZKOAK

BESTELAKOAK






· Dosierra.







· OGen ebaluazio-fitxa.








LORTUTAKO EMAITZAK



















· ikasleek

· senideek







Ikasleak

1 ......….........

2 …...............

3 …...............

4 …...............

5 …...............

6 …...............

7 …...............

8 …...............

….................







…

4. UNITATE DIDAKTIKOA: Hirien fenomenoa munduan


ADIERAZLEAK

HELBURU DIDAKTIKOAK



· Hiri-eremuan sortzen diren arazoen berri izatea.


· Hiri-planoak irakurtzea eta aztertzea, eta irudiekin alderatzea.

Zientzia-, teknologia- eta osasun-kulturarakoa

· Hirietako paisaiak aztertzea eta interpretatzea, eta elementu nagusiak deskribatzea.

· Hiri-eremuan ingurumena errespetatzea eta defendatzea, garapen iraunkorraren aldeko jarrera hartuz.

Ikasten ikastekoa

· Ideia nagusiak eskema batean laburbiltzea.

· Norberaren ahalmenak eta urritasunak identifikatzea, pixkanaka hobetzeko eta garapen integrala bultzatzeko.


· Lan bat pentsatzea, aztertzea, planifikatzea, gauzatzea eta berrikustea, eta informazioa ondorioztatzea.

· Hiriek historian izan duten bilakaera eta hiri-eremuko egungo arazoak ezagutzen ditu.

· Mapak eta irudiak interpretatzen ditu, hiri-fenomenoak aztertzeko.

· Hiri-paisaiak definitzen dituzten elementuak aztertzen eta deskribatzen ditu.

· Lan bat aztertzen, planifikatzen eta berrikusten du; informazioa ondorioztatzen du.

· Ideia nagusiak eskema laburbiltzen ditu.

· Hiri-eremuan sortzen diren arazoak ezagutzen ditu.

· Hiri-planoak irakurtzen eta aztertzen ditu, eta irudiekin egiaztatzen ditu.

· Hiri-eremuko ingurumena errespetatzen eta defendatzen du, eta garapen jasangarriaren aldeko jarrera du.

· Hirien, haien bilakaeraren eta funtzioen ezaugarri nagusiak ezagutzea.

· Munduko biztanleria-dentsitate handieneko eremuak geografikoki kokatzea.

· Hirien morfologiaren ezaugarri nagusiak ezagutzea, eta munduko hainbat lekutako hirien arteko aldeak identifikatzea.

· Egungo hiri-fenomeno nagusiak identifikatzea.

· Herrialde garatuetako nahiz Hirugarren Munduko herrialdeetako hirietako arazoez eta etorkizunaz jabetzea.

· Hiri-plano bat aztertzea.

· Egun hiriak azkar haztean sortzen diren arazoak ulertzea, eta fenomeno horrek sortzen dituen ondorio negatiboak arintzeko neurriak hartzearen beharraz jabetzea.

· Hiriak definitzea, eta hiren funtzioak ezagutzea, industriaurreko garaitik hasi eta gaur arte.

· Munduko egungo hiri-aglomerazio nagusiak kokatzea.

· Hirien morfologia identifikatzea, plano eta irudietatik abiatuz.

· Hirien egungo joerak ezagutzea.

· Herrialde garatuetako eta azpigaratuetako biztanleek dituzten arazoak aztertzea, eta ezagutza hori herrialde garatuetako eta Hirugarren Munduko herrialdeetako hirien adibideetan aplikatzea.

· Hiri-plano bat irakurtzea eta interpretatzea.

· Hiri-eremuen hazkundea, hiri-espazioaren funtzio-banaketa eta hiritarrek dituzten arazo batzuk aztertzea.

EDUKIAK

K

P

B

· Hiriaren kontzeptua eta hiriak definitzeko irizpideak.

· Hirien funtzioak.

· Hirietako bizitza.

· Hirien plano mota nagusiak.

· Industrializazioaren aurreko hiriak: garaiak eta ezaugarriak.

· Hirien aldaketak XIX. mendetik aurrera.

· Gaur egungo hiri-joerak: hirien ingurua urbanizatzea, industria-eremuak eraldatzea, hirigune berriak, landa-eremua urbanizatzea eta abar.

· Hiri-kontzentrazio motak: metropoli-eremuak, konurbazioak eta megalopoliak.

· Europako hirien ezaugarri nagusiak.

· Ipar Amerikako hirien ezaugarri nagusiak.

· Hirugarren Munduko hirietako paisaiak.

· Hirugarren Munduko hirien gaur egungo egoera eta etorkizunerako aurreikuspenak.

· Hiri baten planoaren oinarrizko elementuak.

· Hirietako arazoak: garraioa eta azpiegiturak, ingurumen-arazoak, gizarte-arazoak.

· Hirien kudeaketa eta hirigintza-planak, hiriak birgaitzea eta berriro urbanizatzea.

· Grafiko lineal bat aztertzea.

· Airetik egindako argazkiak eta hirien planoak aztertzea eta lotzea.

· Testuak aztertzea.

· Hirien hazkundearen eboluzioari buruzko mapa bat interpretatzea.

· Hirien irudiak aztertzea.

· Testuak aztertzea eta alderatzea.

· Hiri baten planoa aztertzea.

· Pobrezia eta azpigarapena arazo globalak direla onartzea, eta konponbidea bilatzea.

· Herrialde garatuetako gizarteetan dauden desoreka sozialak kritikoki baloratzea.

· Hirugarren Munduko hirien arazoez jabetzea.

· Autoaren erabilera hedatzeak dituen ondorioei buruzko iritzia ematea.

Zehar-lerroak

· Giza Eskubide eta Bake Hezkuntza. 5. eta 6. atalak irakurtzeak posible egiten du herrialdeen arteko desoreka ekonomikoei eta sozialei buruzko iritzi kritikoa ematea.

· Bide Hezkuntza. Ikasleek autoa erabiltzeak pertsonengan eta ingurumenean dituen ondorioez gogoeta egingo dute.

JARDUERAK

1. Mundu urbanizatua.

· Hiriak definitzeko zer irizpide erabiltzen diren azaldu.

· Hiriak definitzeko moduari buruzko testu bat aztertu.

· Hirigintza-tasari buruzko grafiko bat interpretatu.

· Eskema bat egin, hirien eginkizunak laburbiltzeko.

· Gasteiz hiriaren argazki bat aztertu, eta hiri horren funtzio batzuk idatzi.

2. Hiriaren morfologia.

· Hiri baten planoa, airetik egindako argazkia eta krokisa aztertu eta lotu.

· Deskribapenak eta adierazten duten plano mota lotu.

3. Hirien bilakaera.

· Hirigintzari buruzko hitz batzuk dagokien garaiarekin lotu.

· XIX. mendetik aurrera hirietan izandako aldaketei buruzko eskema bat egin.

· Zabalguneak definitu, eta zer motatako planoa duten arrazoitu.

· Testu eta irudi banatatik abiatuta, hirien hazkundea aztertu.

4. Gaur egungo hiri-joerak.

· Egungo hiri-joerei buruzko eskema bat egin.

· Hainbat hirigintza-kontzeptu definitu.

· Hiri-hazkundearen bilakaerari buruzko eskema bat interpretatu.

· Hiri barreiatuen esanahia azaldu.

· Filadelfia hiriaren argazkia interpretatu.

· Munduko metropoli-eremu nagusiak non dauden adierazi.

5. Herrialde garatuetako hiriak.

· Europako eta Ipar Amerikako hirien jatorria azaldu.

· Europako hiri baten eta Ipar Amerikako hiri baten egiturari buruzko eskema konparatiboa egin.

· Hirien bi irudi deskribatu eta alderatu.

· Hirigintza bertikala eta horizontala non nagusitzen diren azaldu.

· Argazki bat aztertu ondoren, hiria deskribatu, eta Europakoa ala Ipar Amerikakoa den esan.

6. Hirugarren Munduko herrialdeetako hiriak.

· Hirugarren Munduko herrialdeetako hirien egiturari buruzko eskema bat egin.

· Hirugarren Munduko hiri baten irudia aztertu eta alderatu.

· Hirugarren Munduko hirien hazkunde azkarra arrazoitu.

· Megalopoli, hiri global eta megahiri kontzeptuen esanahia azaldu, testu batean oinarrituta.

7. Hirien planoak aztergai.

· Hiri baten planotik ateratako informazioa ordenatu.

· Hiri baten planoa aztertu, pausoz pauso.

· Europako hiri baten ezaugarriak identifikatu, plano batean.

8. Hirietako arazoak eta hirien kudeaketa.

· Hirien ingurumen-arazo nagusiak laburtu, eskema batean (IK).

· Hiri handietan garraioak eragin ditzakeen eragozpenak balioetsi.

· Laugarren Mundua zer den definitu.

· Hirigintza-planen erabilgarritasuna balioetsi.

· Birgaitzearen eta berriro urbanizatzearen abantailak eta desabantailak balioetsi.

· Autoak hiri handietan beharrizan ala arazo diren eztabaidatu.



Talde handian



MOTIBAZIOA

· Unitatearen hasieran proposatutako eztabaida egin. Unitate honetan egungo munduaren arazo nagusiak aztertuko ditugu.



· Testu bat irakurri, eta aipatutako pertsonak hiri batean ala herri batean bizi diren arrazoitu

· Hirien funtzio nagusiei buruzko eskema bat osatu.

· Hainbat irudi landa-eremua hiritartzearekin, megalopoliekin edo CBDekin lotu.

· Plano motei eta hirien bilakaera historikoari buruzko bi taula osatu.

· Lyon hiriko plano bat eta satelite bidezko irudi bat aztertu, eta galderei erantzun.

· Europako hiri bati buruzko txosten bat egin.

OSAGARRIAK

· Deskribapen literario batean oinarrituz, hiri motak identifikatu. Horretarako, hainbat eleberri erabil daitezke, esaterako: Eusebio Erkiagaren Arranegi, R. Saizarbitoriaren Ehun metro, Hasier Etxeberriaren Eulien bazka, Garazi Goiaren Bi hitz, J. Arretxeren Ostegunak, J. A. Arrietaren Abuztuaren 15eko bazkalondoa…

· Hiri bateko hainbat une historikotako planoak aztertu, eta kronologikoki ordenatu.

· Hirien argazkiak identifikatzeko aztarna-joko bat prestatu.

· Ikasleei proposatu haien hiriaren edo hurbilen duten hiriaren planoa egiteko proposatu, eta hiriaren espazioa hautematean esku hartzen duten alderdi subjektiboak zein diren aztertu.

· Hirien gidak nola erabili behar diren landu.

· Hirien metro-planoak eta aldiriko trenen ordutegiak nola erabili behar diren landu.


SENDOTZEKO

ZABALTZEKO

Ikaslearen liburua

1. jarduera, 79. or.; 9. jarduera, 83. or.; 12. jarduera, 85. or.; 20. jarduera, 87. or.; 24. jarduera, 89. or.; 28. jarduera, 91. or.; 32. jarduera, 93. or.

Material osagarria

1. fitxa, 43. or.; 2. fitxa, 45. or.

Ikaslearen liburua

6. jarduera, 79. or.; 11. jarduera, 83. or.; 14. jarduera, 85. or.; 23. jarduera, 87. or.; 27. jarduera, 89. or.; 30. jarduera, 91. or.; 36. jarduera, 93. or.

Material osagarria

3. fitxa, 47. or.; 4. fitxa, 49. or.

EBALUAZIOA

UNITATEARENA


Ikaslearen liburua

· Hiriak eta hirien funtzio nagusiak definitu.

· Esaldi honen esanahia azaldu: «Industrializazioa izan zen urbanizazioaren sustatzaile nagusia.»

· Bi irudi dagokien geografia-eremuarekin lotu.

· Egungo hirigintzaren joerak zehaztu.

· Landa-eremuak urbanizatzea zer den definitu.

· Hiri bateko planoa aztertu.

Material osagarria


· Irudietan oinarrituta, bi hiritako planoak aztertu.

· Herrialde garatuetako eta Hirugarren Munduko herrialdeetako hirien artean dauden antzekotasunak eta aldeak azaldu.

· Hiri-eremu bati buruzko testua aztertu.

Material osagarria


· Irudietan oinarrituta, bi hiri aztertu.

· Hiri-eremuetako irudiak dagokien deskribapenekin lotu.




Irakurmena







Adierazmena



IKT JARDUERAK

Ikaslearen liburua:

· Autoak hiri handietan beharrizan ala arazo diren eztabaidatu.




· Hiriak definitzea, eta hiren funtzioak ezagutzea, industriaurreko garaitik hasi eta gaur arte.

· Hirien morfologia identifikatzea, plano eta irudietatik abiatuz.

· Herrialde garatuetako eta azpigaratuetako biztanleek dituzten arazoak aztertzea.









METODOLOGIA


ESPAZIO-DENBORAK









· Arbel digitala.



· Ikasgela.





· Laburpenak egin.




4. unitatea: HIRIEN FENOMENOA MUNDUAN. EGITURA:












IDATZIAK

AHOZKOAK

BESTELAKOAK






· Dosierra.















LORTUTAKO EMAITZAK



















· ikasleek

· senideek







Ikasleak

1 ......….........

2 …...............

3 …...............

4 …...............

5 …...............

6 …...............

7 …...............

8 …...............

….................







…

5. UNITATE DIDAKTIKOA: Populatzea eta hiriak


ADIERAZLEAK

HELBURU DIDAKTIKOAK


Zientzia-, teknologia- eta osasun-kulturarakoa

· Espainiako eta Euskadiko biztanleriaren banaketa aztertzea, hainbat faktore aintzat hartuta.

Giza eta arte-kulturarakoa

· Inguruko hirien hainbat plano aztertzea, bilakaera historikoa nola islatzen den ulertzea, eta ondarea babestearen garrantzia balioestea.


· Hirietako biztanleriaren banaketari buruzko mapak interpretatzea.

· Hiri-planoak irakurtzea eta aztertzea, eta irudiekin alderatzea.

Ikasten ikastekoa

· Lurralde bat populatzeari eta urbanizatzeari buruzko laburpen bat egitea.


· Erabakiak autonomiaz eta erantzukizunez hartzea, eguneroko egoerei aurre egiteko.

· Espainiako biztanleria-banaketa aztertzen du, hainbat faktore kontuan izanik.

· Espainiako hiri-banaketari buruzko mapak interpretatzen ditu.

· Ondare historiko-artistikoari eustearen garrantziaz jabetzen da.

· Euskadiko hirien planoak aztertzen ditu, eta bilakaera historikoa nola islatzen den ulertzen du.

· Lurralde bateko populaketari eta urbanizazioari buruzko laburpen-lan bat egiten du.

· Erabakiak modu autonomoan eta arduraz hartzen ditu, hiri-arazoei aurre egiteko.

· Espainiako lurraldearen populaketa eta hiri-sarea ezagutzea.

· Egungo hirien joerak identifikatzea.

· Euskadiko hiri bat aztertzea.

· Euskadiko populaketa eta hiri-espazioa ezagutzea.

· Hiri-eremuen hazkunde azkarra eta hazkunde horrek hiritarrengan dituen ondorioak aztertzea.

· Hirien joera eta arazo nagusiak ezagutzea, eta egoera hobetzen lagunduko duten neurriak proposatzea.

· Hiri-plano bat irakurtzea eta interpretatzea.

· Euskadiko arazoak aztertzea, eta hiri-espazioaren bilakaera balioztatzea.

EDUKIAK

K

P

B

· Populatzearen definizioa.

· Landako populatzea.

· Hiriko populatzea.

· Hiri-sarea.

· Gaur egungo hiri-sarearen antolaketa.

· Hirien bilakaera.

· Hiri tertziarioak eta hedatzen ari diren hiriak.

· Bizitzeko moduko hiriak.

· Gasteizen hedapena.

· Lana prestatzea: hipotesia planteatzea, materiala prestatzea, irteera planifikatzea.

· Laburpen bat egitea: datuak sailkatzea, laburpena idaztea.

· Argazkiak aztertuta, hainbat populatze-mota deskribatzea.

· Mapa tematiko bat aztertzea.

· Biztanle-gune bat hiritartzeko prozesua aztertzea, airetik egindako argazkietan.

· Gasteizko planoa aztertzea.

· Donostiaren hazkundeari buruzko plano bat aztertzea.

· Hirien ondare historiko-artistikoa zaintzearen garrantziaz jabetzea.

· Azkenaldian hirietan gertatutako aldaketek eragindako arazoez jabetzea.

· Hirigintza iraunkorra lortzearen aldeko jarrera hartzea.

Zehar-lerroak

· Giza Eskubide eta Bake Hezkuntza eta Ingurumen Hezkuntza. 3. atalean, hirietako kultura-ondarea zaintzea eta hirigintza iraunkorra zer garrantzitsuak diren nabarmentzen da.

JARDUERAK

1. Lurraldea populatzea.

· Populatzea eta hiriko nahiz landako populatzea definitu, eta eragiten dieten faktoreei buruzko eskema bat egin.

· Ikasleen herri edo hiriaren jatorriaz ikertu.

· Hainbat motatako landako populatzeen ezaugarriak azaldu, argazkiak aztertuta.

· Landako eta hiriko populatzeen arteko desberdintasunak zehaztu.

· Euskadiko hiri ertain edo txikien adibideak eman.

2. Hiriak eta lurraldea.

· Espainiako gaur egungo hiri-sarearen ezaugarriak azaldu.

· Gaur egungo hiri-sarea osatzen eragin duten faktoreak eskema batean laburbildu.

· Mapa bati erreparatu, eta metropoli nazionalak eta eskualdekoak identifikatu.

· Taldeka, Euskadiko hiri bat aztertu.

· Mapa batean, Espainiako hiri-ardatz nagusiak identifikatu.

3. Oraingo hirien joerak.

· Gure ekonomiaren tertziarizazioak zer eragin duen azaldu eta arrazoitu.

· Hirietako alde zaharrek zer garrantzi duten azaldu.

· Hirietako biztanleria hazteak hirietan zer ondorio dituen azaldu.

· Hirigintza iraunkorra zer den definitu.

· Gasteizko mugikortasun-planaren laburpen bat egin, testu batean oinarrituta.

· Norberaren hiriari edo inguruko beste hiri bati eragiten dioten arazoen adibideak eman.

4. Hiri bat aztertzea Gasteiz.

· Gasteizko planoari behatu, eta aztertu.

· Gasteizko plano eta argazki bana alderatu, eta zenbait hiri-elementu identifikatu.

· Gasteizko azpiegiturak aipatu, eta airetik egindako argazki batean kokatu.

5. Hirigune bati buruzko ikerketa.

· Donostiaren hazkundea aztertu, plano eta irudi banatan oinarrituta.

· Norberaren hiri edo auzoari nahiz norberaren udalerritik gertu dagoen hiri bati buruzko talde-lana egin, hainbat urrats kontuan hartuz.



Talde handian



MOTIBAZIOA

· Unitatearen hasieran proposatutako eztabaida egin. Hasi aurretik, landako eta hiriko populatzeen arteko desberdintasunak gogoratu, eta ikasleek ezagutzen dituzten adibideak aipatu.



· Hainbat irudi aztertu, eta zer motatako populatzeari dagozkien azaldu.

· Hirigintza iraunkorra lortzeko egungo joera eta horretan laguntzen duten faktoreak balioetsi.

· Espainiako hiri-sarearen mapa aztertu, eta hirien sailkapena arrazoitu: metropoli nazionalak, eskualdeko metropoliak eta hiri ertainak.

· Hainbat hiri-plano dagozkien plano motekin eta funtzioekin lotu.

· Hiri iraunkor idealari buruzko txosten bat egin.

PROIEKTUA: HIRIETAKO BIZIKIDETZA

1. fasea: Hautatu

Gaia aurkeztu: hirietako bizikidetzari eragiten dioten gaiak azaldu (bandalismoa, kultura-aniztasuna, zirkulazioa, zikinkeria, ingurumen-kutsadura, berdeguneak eta abar), gaiaz dakitena gogorarazi eta lanerako galderak eta hipotesiak egin.

2. fasea: Plangintza egin

Egin beharreko zereginak antolatu, eta ikasle zein taldeen artean banatu.

3. fasea: Garatu

Aldez aurretik egindako hipotesiak ikertu. Taldekako jarduerak egin, estilo kognitiboak abiarazteko:

· Gaira hurbiltzea: informazioa bilatzeko, Internet erabili.

· Wiki bat sortzea: egitura erabaki eta edukiak antolatu.

· Informazioa jasotzea eta tratatzea.

· Ikasleak taldetan banatu. Wiki batean antolatu, eta aurkeztu.

· Ikasten ikastea: banakako eguneroko bat egin.

4. fasea: Ebaluazioa

· Proiektua baloratzea eta ebaluatzea, ikasleen banakako dosierraren bidez (proiektuan egindako guztia jasoko du dosierrak) eta ebaluazio-errubrikaren bidez (lanaren ondorioak eta ikasleek lortu beharreko gaitasunak adieraziko ditu ebaluazio-errubrikak, bai eta zer neurritan lortu dituzten ere).

OSAGARRIAK

· Ikasleei ikerketa-lan bat egiteko proposatu, Euskadiko hiri-sarea aztertzeko. Honako urratsei jarraitu:

Hiri-sareko hiriak sailkatu: metropoli nazionalak, eskualdeko metropoliak, hiri ertainak edo bestelako hiriak.

— Hirien artean loturarik dagoen zehaztu. Hala bada, aipatu.

Aipatutako hiri guztietako biztanle kopuru eguneratua bilatu.

Azken urrats horretarako, honako web orri hauek erabili: http://www.eustat.eshttp://datutalaia.net


SENDOTZEKO

ZABALTZEKO

Ikaslearen liburua


Material osagarria

1. fitxa, 55. or.; 2. fitxa, 57. or.

Ikaslearen liburua


Material osagarria

3. fitxa, 59. or.; 4. fitxa, 61. or.

EBALUAZIOA

UNITATEARENA


Ikaslearen liburua

· Populatzea, landa-eremua eta landako populatzea definitu, testu bat irakurrita.

· Gure inguruko hiri-sarearen ezaugarri nagusiak azaldu eta adibideak eman.

· Inguruko hirien gaur egungo joerei buruzko eskema bat egin.

· Palma hiriaren plano bat aztertu, aurrez ezarritako zenbait urrats aintzat hartuta.

Material osagarria


· Populatzeari buruzko testu bat osatu, kontzeptu egokiak idatziz.

· Hiriak dagokien hiri-ardatzarekin lotu.

· Gaur egungo hiri-sarea zer faktorek osatu duten azaldu.

· Hirietako biztanleen arazo komunak azaldu.

Ikaslearen liburua

· Demografia-adierazleak kalkulatu eta aztertu.

· Migrazio motak eta migrazioaren ondorioak identifikatu.

· Biztanleria-piramideak identifikatu eta aztertu.

· Kultura-eskualde handiak identifikatu eta kokatu.

· Hiri bateko planoa identifikatu, eta kokatzen jakin.

Material osagarria


· Bilboko plano bat aztertu.



· Proiektuaren ebaluazio-errubrika.

· OGen hiruhilekoko ebaluazio-erregistroa.


Irakurmena







Adierazmena



IKT JARDUERAK

Ikaslearen liburua:

· Euskadiko hiri ertain edo txikien adibideak eman.

· Norberaren hiri edo auzoari nahiz norberaren udalerritik gertu dagoen hiri bati buruzko talde-lana egin, hainbat urrats kontuan hartuz.




· Hiri-eremuen hazkunde azkarra eta hazkunde horrek

grupo edebé: libros, educación, literatura infantil y juvenil ... · web viewbesteak beste,...

Documents