دبیرخانه شورای راهبردی تدوین راهنماهای بالینی

گار )دخانیات( کار طبابت بالینی کشوری رتک سی راهکان عمومی کان خانواده و زپش کان با ارجحیت زپش ربای زپش

دانشگاه اجتماعی پزشکی گروه پیشگیری، طب –واحد مدیریت دانش بالینی

ایران و تهران پزشکی علوم

1395بهمن

معاونت آموزشی

ردمان معاونت ردمان معاونت

،

: مقدمه

توسعه جوامع و گسترش نظام هاى سالمت، به ویژه در دو سده اخیر و نیز گسترش علوم پزشکى در جهان موجب شده است که ها، سیاست (راهکارها، بالینى راهنماهاى تدوین به خود، محور سالمت نیازهاى شدن برآورده منظور به کشورها تمام تقریبا در هاى کالن سیاست تدوین همچنین و ارائه خدمت کمى و کیفى ارتقا سطح راستاى در بالینى) هاى پروتکل و استانداردها چارچوب استقرار پزشکى مبتنى بر شواهد گام بر دارند. از سویى ضرورت تعیین حدود و ثغور اختیارات دانش آموختگان حرف مختلف پزشکى و استاندارد فضاى فیزیکى و فرآیندهاى ارائه خدمات سبب شد تا تدوین شناسنامه هاى مرتبط به منظور افزایش

د. ایمنى، اثر بخشى و هزینه اثر بخشى در دستور کار وزارت متبوع قرار گیر

اندازه گیري کیفیت براي جلب اطمینان و حصول رضایت آحاد جامعه، قضاوت در زمینه عملکردها، تامین و مدیریت مصرف منابع محدود، نیازمند تدوین چنین راهنماهایى مى باشد. این مهم همچنین به سیاستگذاران نیز کمک خواهد نمود تا به طور نظام مند، به توسعه و پایش خدمات اقدام نموده و از این طریق، آنان را به اهدافى که نسبت به ارائه خدمات و مراقبت هاي سالمت دارند، نائل نماید تا به بهترین شکل به نیازهاى مردم و جامعه پاسخ دهند. عالوه بر تدوین راهنماها، نظارت بر رعایت آن ها نیز ارائه خدمات سالمت نظام بهره ورى افزایش کیفیت و بیماران و افزایش رضایتمندى تواند موجب باشد و مى حائز اهمیت مى

گردد. طراحى و تدوین راهنماهاى مناسب براى خدمات سالمت، در زمره مهمترین ابعاد مدیریت نوین در بخش سالمت، به شمار مى آید. اکنون در کشورمان، نیاز به وجود و استقرار راهنماهاي ملی در بخش سالمت، به خوبى شناخته شده و با رویکردى نظام

. مند و مبتنى بر بهترین شواهد، تدوین شده است

محترم معاون آقاجانى»، حاجى محمد دکتر آقاى «جناب درمان محترم معاون دریغ بى هاى همکارى از تا دارد جا پایان در طبابت راهنماهاى تدوین مدیریت در بالینى راهنماهاى تدوین راهبردى شوراى و الریجانى» باقر دکتر آقاى جناب » آموزشى و بالینى دانش مدیریت مراکز علمى هیئت محترم اعضاء مربوطه، تخصصى علمى هاى انجمن و بورد هاى هیات نیز و بالینى، همچنین هماهنگى موثر سازمان نظام پزشکى جمهورى اسالمى ایران، وزارت کار ، تعاون و رفاه اجتماعى و سازمان هاى بیمه گر

. و سایر همکاران در معاونت هاى مختلف وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکى تقدیر و تشکر نمایم

انتظار مى رود راهنماهاى طبابت بالینى تدوین شده تحت نظارت فنى دفتر ارزیابى فناورى، تدوین استاندارد و تعرفه سالمت و معیار عملکرد و محک عنوان به و قرار گرفته مراجع مخاطب و نهادها تمامى عنایت مورد بالینى، راهنماهاى تدوین فنى کمیته

د. فعالیت هاى آنان در نظام ارائه خدمات سالمت شناخته شو

امید است اهداف متعالى نظام سالمت کشورمان در پرتو گام نهادن در این مسیر، به نحوى شایسته محقق گردد.

دكتر سید حسن قاضی زاده هاشمی

وزیر

تدوین كنندگان:

ایران و تهران پزشکی علوم دانشگاه اجتماعی پزشکی گروه پيشگيری، طب – بالينی دانش مدیریت واحد

با مبارزه تبهشتی، جمعي شهيد پزشکی علوم دانشگاه دخانيات كنترل و پيشگيری تحقيقات مركز ایران، اجتماعی پزشکی علمی انجمن

پزشکی آموزش و درمان بهداشت وزارت كار و محيط بهداشت مركز دخانيات،

تهران پزشکی علوم دانشگاه داروسازی دانشکده اصفهان، پزشکی علوم دانشگاه عروق و قلب تحقيقات مركز

رجائی شهيد عروق و قلب مركز، ایران پزشکی علوم دانشگاه سالمت اقتصاد و مدیریت علوم تحقيقات مركز

:ت فنیرانظ تحت

استانداردسازي و تدوين راهنماهاي بالينی گروه

و تعرفه سالمت ياستانداردساز ،يفن آور یابيدفتر ارز

دکتر عليرضا اوليايی منش، دکتر مجيد داوري، دکتر آرمان زندي، دکتر آرمين شيروانی، مجيد حسن قمی،

ماهينیدکترعطيه صباغيان پی رو، دکتر مريم خيري، دکتر بيتا لشکري، مرتضی سلمان

�\ .)K....,,,

:r_), i:.>I.;�

01� fa):; 1fa .�I;, 'if�I fa):; •J.? � 0� � ,� l..:;4 � fi;,

01.r..1 fay.; rfa .�I;, 'if�I fay.;•).?� 0�� 'ify.,:, LS)y �rfi;,

01.r-l fa):; rfa .�I;, 'if�I fa):; •J.? � 0� � ,.S'l L5:>l.;4 ..>�) ... fi;,

01.r-l fa):; rfa .�I;, 'if�\ fa):; •3.J � 0�� ,o;,ly.��� J:.l>:- fi;,

JI� fa)-; i fa .�b 'if�I fa):; 0J.? � 0� � ,J.:..l..o ').) fi;,

JI� faj-; ,fa .�I;, 'if�I fa):; 0J.? � 0� � ,�G:- jl;} fi;,

J\-4.,,, fa)-; i fa .�I;, 'if�I fa):; •J.? � 0� � ,_)l:...o l..r"' j fi;,

;,y, fa):; ,fa .�I;, 'if�\ fa):; � ,)..i-A �j fi;,

Jl.r-1 faj:; ,fa .�I;, 'if�\ fa):; •J.? � 0� � '�ii..> l..r"'j fi;,

�I ..>K....,,, Jl..r..1 fa j; 1 fa .�I;

6

خالصه دستورالعمل

%25 علتمصرف سيگار است كه استعمال دخانيات و ،های غير واگير من جمله بيماریهای قلبی عروقیبيماری ترین عوامل خطراز مهم

های عروق كرونر نقش سيگار در بروز بيماری. باشدسال می 65با سن كمتر از عروقی در مردان -های قلبیناشی از بيماریهای مرگ ومير

درصدی %50اند منجر به كاهش تهی قلبی داشی سکته. ترك سيگار در افرادی كه سابقهتر استسال پر رنگ 50به ویژه در افراد زیر

برآورد %11.3ی سيگار در حدود فراوانی مصرف روزانه 89شود. بر اساس مطالعات كشوری سال نفاركتوس قلبی میبروز مجدد اخطر

به این ميزان 1383 در سال %14. این ميزان اگرچه در طول زمان از حدود (2)برار زنان بوده است 21شده است كه این ميزان در مردان

كشور نشان می دهد كه ميزان مصرف سيگار در جوانان و زنان در كشور رو به افزایش در رسيده است اما مطالعه روند مصرف سيگار

در نظر گرفتن مداخالت ترك سيگار توسط مشاوره و كمك بوده و تعداد نخ مصرف سيگار در افراد سيگاری نيز رو به افزایش است.

كنوانسيون كنترل دخانيات سازمان بهداشت جهانی .(3)ای می تواند ميزان ترك سيگار را افزایش دهد افراد آموزش دیده و حرفهرسانی

. مصرف اشکال دیگر دخانيات من جمله قليان (4)تدوین راهنماهای بالينی كاربردی ملی را جهت كنترل دخانيات ضروی دانسته است

د. مطالعات نشان داده است نيز مخاطرات مشابهی برای مصرف كنندگان به همراه دارد و باید جهت ترك و كنترل مد نظر قرار داده شون

كه راهنماهای بالينی ترك سيگار در كنترل دیگر اشکال مصرف دخانيات نيز می توانند به كار گرفته شوند.

روش كار

ح شواهد موجود در مورد ترك سيگار دستورالعمل های بين المللی موجود در جهان مورد جستجو طبه منظور دستيابی به عالی ترین س

و ودنب روز به بودن، دسترس بانك های اطالعاتی مختلف مورد بررسی قرار گرفته شد و در نهایت بر اساس معيارهای درقرار گرفت.

راهنمای بالينی به فاز دوم 8راهنمای بالينی انتخاب شد. از این بين بر اساس بررسی اوليه 26مناسب در راهنمای بالينی تعداد ساختار

توسط اعضا كيته تدوین بررسی و امتایز دهی شدند. AGREEIIمنتخب وارد شد كه بر اساس ابزار جهت انتخاب راهنمای بالينی

در یك جلسه حضوری مورد بررسی دقيق و كارشناسانه قرار گرفته و در نهایت رز بيشترین امتياز بر اساس این ابزائسه راهنمای بالينی حا

به عنوان راهنمای بالينی منتخب در نظر گرفته شد. CAN-ADAPTT 2012كانادا سال كشور سيگار راهنمای بالينی ترك

اناد سال ك ساختار اصلی در بررسی منابع تکميلی و تعيين اجزا موجود در راهنمای بالینی حاضر ار راهنمای بالينی ترك سيگار كشور

2012 CAN-ADAPTT اقباس و برگردان شد و در هر مورد از سه راهنمای بالينی كه بر اساس ابزارAGREEII انتخاب شده بودند منابع

و شواهد موجود به مجموعه افزوده شد. عالوه بر این در هر مود از توصيه های ارائه شده جستجوی منابع به طور مستقل در مورد هر

نجام شد و منابع داخلی و خارجی موجود در تأیيد و یا مرتبط با آن شواهد به مجموعه راهنمای سؤال موجود در مبنای راهنمای بالينی ا

بالينی افزوده شد.

ساعته توسط صاحبنظران مرور گردید و نقطه نظرات گروه های مختلف مرتبط 10پس از نهایی سازی متن راهنمای بالينی در یك جلسه

مراكز تحقيقاتی، وزارت بهداشت سازمان های مردم نهاد و گروه های دانشگاهی )گروه های با موضوع اعم از ارائه كنندگان خدمت،

همکار طرح( در نسخه نهایی اعمال شد.

نهایی سازی در اختيار نمایندگان گروه های همکار جلسه به منظور حصول اطمينان از صحت اعمال نقطه نظرات نسخه نهایی شده پس از

ایشان در نسخه نهایی لحظ شد.قرار گرفت و بازخوردهای

7

توصیه ها

در ترك سیگار های مشاوره و روانشناختی اجتماعیتوصیه

«توصیه یک»

1A: 1رتبه

پرسش كردن در مورد وضعيت مصرف سيگار: ارائه دهندگان مراقبت سالمت باید وضعيت دقيق

به طور منظم به روز نمایند.مصرف دخانيات را برای بيماران یا مراجعه كنندگان

«توصیه دو»

1Cرتبه:

توصيه كردن به ترك سيگار: ارائه دهندگان مراقبت سالمت باید به طور شفاف بيماران یا مراجعه

كنندگان را به ترك سيگار توصيه كنند.

«توصیه سه»

1Cرتبه:

برای بيماران یا مراجعه كنندگانارزیابی تمایل به ترك: ارائه دهندگان مراقبت سالمت باید تمایل

شروع درمان جهت ترك سيگار را ارزیابی نمایند.

«توصیه چهار»

1Aرتبه:

1Aالف، ب، پ، ت:

1Bث، ج:

كمك به ترك سيگار: برای هر فرد مصرف كننده دخانيات كه تمایل خود برای شروع درمان تا

كند، باید كمك فراهم شود.مرحله ترك را ابراز می

دقيقه، اثربخش است و باید برای همه مراجعه كنندگان در 3-1مداخالت حداقلی به مدت الف:

دهیپاسخ -نظر گرفته شود. در عين حال، بين طول جلسات و درمان موفق، رابطه قوی دوز

وجود دارد و بنابراین در صورت امکان، مداخالت ویژه با مدت طوالنی تر باید مورد استفاده

قرار گيرد.

ه مشاور -مشاوره فردی -مشاوره با استفاده از انواع یا تركيبی از روش ها مانند )خودیاری ب:

اثربخش است و به منظور كمك به بيماران یا مراجعه 2خط تلفن مشاور و مبتنی بر وب( -گروهی

كنند، باید مورداستفاده قرار گيرد.كنندگانی كه تمایل خود برای ترك سيگار را ابراز می

دهد، این دليل كه جلسات متعدد مشاوره، احتمال ترك طوالنی مدت سيگار را افزایش می به -پ

جلسه مشاوره یا بيشتر فراهم نمایند. 4ارائه دهندگان مراقبت سالمت درصورت امکان باید

ایی ها به تنهتر از هر كدام از این روشتلفيق مشاوره و درمان دارویی ترك سيگار اثربخش -ت

راین درصورت امکان، هر دو روش منكور باید برای بيماران یا مراجعه كنندگان در است، بناب

حال تالش برای ترك سيگار فراهم گردد.

انجام مصاحبه انگيزشی برای حمایت از تمایل بيماران یا مراجعه كنندگان در راستای -ث

مشاركت در درمان فعلی و آینده توصيه می شود.

A

8

دهد و باید اری، ميزان ترك سيگار را به طور معناداری افزایش میمشاوره و مداخالت رفت -ج

( فراهم كردن مشاوره كاربردی در 1جهت درمان ترك سيگار در قالب موارد زیر ارائه شود:

به عنوان بخشی از درمان. حمایت از بيمار( 2های حل مسئله، زمينه آموزش مهارت یا مهارت

«توصیه پنج»

رتبه:

1Cالف:

1A ب:

پيگيری موارد ترك سيگار:

ارائه دهندگان مراقبت سالمت:

و مایتحدهی به درمان، الف( درصورت نياز، باید پيگيری منظمی به منظور ارزیابی ميزان پاسخ

اصالح درمان انجام دهند.

ب( بيماران یا مراجعه كنندگان را در موارد مقتضی ارجاع كنند.

9

در ترك سیگارهای رویکرد دارودرمانی توصیه

«توصیه یک»

1A: 1رتبه

ها به تنهایی اثربخش تر است، تلفيق مشاوره و درمان دارویی ترك سيگار نسبت به هر یك از این روش

بنابراین هر دو شيوه درصورت امکان باید به بيماران یا مراجعه كنندگان در حال تالش برای توقف مصرف

سيگار ارائه گردد.

«توصیه دو»

1Aرتبه:

كند و تمایل به ترك دارد، دارودرمانی مؤثر نخ سيگار یا بيشتر مصرف می 10به هر بيماری كه روزانه تعداد

پيشنهاد شود.

«توصیه سه»

1Cرتبه:

(1Aالف)

(1A( )1Bب)

(1Aپ)

(1Bت)

(2Cح ) ج چ ث

(C) د خ

ها و نيازهای بالينی بيمار سيگار را مطابق با اولویتارائه دهندگان مراقبت سالمت باید دارودرمانی ترك

(1Cانتخاب و توصيه نمایند. )

(1A) ماه افزایش می دهد. 12و 6: در مقایسه با دارونما ميزان ترك سيگار را در Varenicline -الف

می تواند ( و 1Aماه افزایش می دهد ) 6: در مقایسه با دارونما ميزان ترك سيگار را در Bupropion -ب

(1Bماه بهبود بخشد. ) 12ميزان ترك سيگار را در

ماه در مقایسه با 12ماه و 6(: ميزان ترك سيگار را در Nicotine patchپوستی نيکوتين ) برچسب -پ

(1A) بخشد.دارونما بهبود می

ا دارونما بهبود ماه در مقایسه ب 12ماه و 6(: ميزان ترك سيگار را در Nicotine gumآدامس نيکوتين ) -ت

(1B) بخشد.می

ماه در 12ماه و 6(: می تواند ميزان ترك سيگار را در Nicotine lozengeآبنبات مکيدنی نيکوتين ) -ث

(2C) مقایسه با دارونما بهبود بخشد.

ماه در 12ماه و 6(: می تواند ميزان ترك سيگار را در Nicotine nasal sprayاسپری بينی نيکوتين ) -ج

(2Cبخشد. )ایسه با دارونما بهبود مق

ماه 12ماه و 6(: می تواند ميزان ترك سيگار را در Nicotine oral inhalerاستنشاق دهانی نيکوتين ) -چ

(2Cدر مقایسه با دارونما بهبود بخشد. )

اه و م 6(: می تواند ميزان ترك سيگار را در Nicotine sublingual tabletقرص زیرزبانی نيکوتين ) -ح

(2Cماه در مقایسه با دارونما بهبود بخشد. ) 12

(Cجهت ترك سيگار وجود ندارد. ) Clonidineای در مورد مصرف شواهد كافی برای تدوین توصيه -خ

(Cجهت ترك سيگار وجود ندارد. ) Nortriptylineشواهد كافی برای توصيه درباره مصرف -د

10

یبیمارستان هایدر جمعیت مربوط ترك سیگار هایتوصیه

«توصیه یک»

1C: 1رتبه

های بدون دخانيات بودن بيمارستان آگاه شوند.مشیتمام بيماران باید از خط

«توصیه دو»

1Bرتبه:

درصورت امکان، تمام بيماران انتخاب شده سيگاری باید به مراكزی جهت كمك به آنها به منظور

در بيمارستان یا عمل جراحی هدایت شوند.ترك سيگار قبل از پنیرش

«توصیه سه»

رتبه:

1Aالف، پ، ت:

1Cب:

های مناسبی باشند كه:ها باید دارای سيستمتمام بيمارستان

الف( تمامی افراد سيگاری را شناسایی كنند؛

ب( در طول بستری در بيمارستان، عالئم ناشی از محروميت از نيکوتين را كنترل كنند؛

تالش برای ترك طوالنی مدت سيگار را در بيماران سيگاری ارتقا دهند؛پ(

های پيگيری ترك سيگار پس از ترخيص از بيمارستان فراهم سازند.ت( برای بيماران، حمایت

«توصیه چهار»

رتبه:

1Cالف:

1Bب:

در درمان دارویی ترك سيگار در بيماران بستری باید اهداف زیر درنظر گرفته شود:

الف( كمك به بيماران جهت كنترل عالئم محروميت از نيکوتين در بيمارستان

ب( استفاده از داروهای مناسب در بيمارستان و پس از ترخيص به منظور افزایش ترك

مدت دخانياتطوالنی

11

های مربوط به ترك سیگار در افراد مبتال به اختالالت روانپزشکیتوصیه

«یکتوصیه »

1A: 1رتبه

ارائه دهندگان مراقبت سالمت باید افراد مبتال به اختالالت روان پزشکی را از نظر مصرف

دخانيات ارزیابی كنند.

«توصیه دو»

1Aرتبه:

ی ترك سيگار برای افراد سيگاری ارائه دهندگان مراقبت سالمت باید درمان داروئی و مشاوره

مبتال به اختالالت روان پزشکی فراهم آورند.

«توصیه سه»

1Aرتبه:

در طول مدت كاهش یا ترك مصرف سيگار، ارائه دهندگان مراقبت سالمت باید وضعيت سالمت

ن را پایش نمایند. عالوه بر این دوز داروها افراد سيگاری مبتال به كنندگاروان بيماران یا مراجعه

اختالالت روان پزشکی باید پایش شده و برحسب ضرورت تنظيم شود.

12

توصیه های مربوط به ترك سیگار در افراد مبتال به سوء مصرف مواد

«توصیه یک»

1A: 1رتبه

ارائه دهندگان مراقبت سالمت باید افراد مبتال به سو مصرف مواد را از نظر مصرف دخانيات

ارزیابی كنند.

«توصیه دو»

1Aرتبه:

ای را برای افراد سيگاری مبتال به سو دهندگان مراقبت سالمت باید درمان داروئی و مشاورهارائه

مصرف مواد فراهم نمایند.

«توصیه سه»

1Aرتبه:

در زمان كاهش یا ترك مصرف سيگار، ارائه دهندگان مراقبت سالمت باید عالئم مرتبط با سو

مصرف مواد را در بيماران یا مراجعه كنندگان پایش كنند. در این افراد دوز داروهای كنترل سو

مصرف مواد نيز باید پایش شود و برحسب ضرورت تنظيم گردد.

13

باردار و شیرده های ترك سیگار در زنانتوصیه

«توصیه یک»

1A: 1رتبه

های سيگاری در دوران بارداری، پس از زایمان و شيردهی باید تشویق به ترك سيگار تمام خانم

شوند.

«توصیه دو»

1Aرتبه:

مشاوره تخصصی ترك سيگار به عنوان درمان خط اول در دوران بارداری و شيردهی توصيه

گردد.می

«توصیه سه»

1Cرتبه:

فایده، درمان های جایگزین نيکوتين-در مواردی كه مشاوره بی تأثير باشد، پس از تحليل خطر

قابل تجویز است. دوزهای متناوب با درمان های جایگزین نيکوتين )مثل آبنبات مکيدنی و

(( ارجح است.Patchآدامس( نسبت به دوزهای مداوم )برچسب پوستی )

«توصیه چهار»

2Bرتبه:

به همسران، دوستان و اعضا خانواده زنان باردار و شيرده نيز باید مداخالت ترك سيگار پيشنهاد

شود.

«توصیه پنج»

1Bرتبه:

ای عاری از دود تشویق شوند، تا از مواجهه های باردار و شيرده باید برای داشتن محيط خانهخانم

غير مستقيم با دود سيگار در امان باشند.

14

های مربوط به ترك سیگار در گروه سنی جوان )كودكان و نوجوانان(توصیه

«توصیه یک»

1A: 1رتبه

ارائه دهندگان مراقبت سالمت كه با گروه سنی جوان )كودكان و نوجوانان( سروكار دارند باید

را از مراجعه كنندگان به طور منظم اطالعات مربوط به مصرف دخانيات )سيگار، قليان و ...(

دریافت نمایند.

«توصیه دو»

2Cرتبه:

ارائه دهندگان مراقبت سالمت برای ارائه مشاوره حمایتی به گروه سنی جوان )كودكان و

نوجوانان( مصرف كننده دخانيات، در مورد اجتناب از دخانيات و یا ترك این مواد ترغيب شوند.

«توصیه سه»

2Cرتبه:

مراقبت سالمت در محيط های مراقبت سالمت كودكان باید با والدین یا قيم ارائه دهندگان

كودكان در مورد اثرات بالقوه مضر استنشاق غيرمستقيم دود سيگار بر روی سالمت كودكان

مشاوره نمایند.

15

توصیه های مربوط به ترك در موارد وابستگی به اشکال مختلف مصرف تنباكو به غیر از سیگار

«توصیه یک»

1A: 1رتبه

پرسش كردن در مورد وضعيت مصرف سایر اشکال دخانيات: ارائه دهندگان مراقبت سالمت

باید وضعيت دقيق مصرف دخانيات )اعم از تمامی اشکال( را برای بيماران یا مراجعه كنندگان

به طور منظم به روز نمایند.

«توصیه دو»

1Cرتبه:

ترك: ارائه دهندگان مراقبت سالمت باید به طور شفاف بيماران یا مراجعه توصيه كردن به

كنندگان را به ترك كليه مواد دخانی توصيه كنند.

«توصیه سه»

1Cرتبه:

ارزیابی تمایل به ترك: ارائه دهندگان مراقبت سالمت باید تمایل بيماران یا مراجعه كنندگان برای

دخانی را ارزیابی نمایند.شروع درمان جهت ترك كليه اشکال

«توصیه چهار»

1Aرتبه:

كمك به ترك: برای هر فرد مصرف كننده دخانيات كه تمایل خود برای شروع درمان تا مرحله

كند، باید كمك فراهم شود.ترك را ابراز می

«توصیه پنج»

رتبه:

1Cالف:

1A ب:

پيگيری موارد ترك سيگار:

ارائه دهندگان مراقبت سالمت:

و مایتحدهی به درمان، الف( درصورت نياز، باید پيگيری منظمی به منظور ارزیابی ميزان پاسخ

اصالح درمان انجام دهند.

ب( بيماران یا مراجعه كنندگان را در موارد مقتضی ارجاع كنند.

«توصیه شش»

1Aرتبه:

نخ سيگار یا 10تعداد به هر فرد مصرف كننده دخانيات كه به ميزان قابل توجه )معادل روزانه

كند و تمایل به ترك دارد، دارودرمانی مؤثر پيشنهاد شود.بيشتر سيگار( دخانيات مصرف می

16

مقدمه

برار 21برآورد شده است كه این ميزان در مردان %11.3ی سيگار در حدود فراوانی مصرف روزانه 89بر اساس مطالعات كشوری سال

به این ميزان رسيده است اما مطالعه روند مصرف سيگار 1383در سال %14مصرف اگرچه در طول زمان از حدود یفراوان .زنان است

در كشور نشان می دهد كه ميزان مصرف سيگار در جوانان و زنان در كشور رو به افزایش بوده و تعداد نخ مصرف سيگار در افراد سيگاری

و یدريح ی. اگرچه بر اساس مطالعه(5) برآورد شده است %2.7وع مصرف قليان در حدود ين شيهمچن (2)نيز رو به افزایش است

وع مصرفياز نظر ش یدار یبرآورد شد و تفاوت معن %37.4ساله 60تا 30ات در افراد سالم يوع مصرف دخانيدر شهر تهران ش همکاران

موارد مرگ منتسب به مصرف 2013سال . بر اساس داده های سازمان بهداشت جهانی در (6)ن هر دوجنس وجود نداشتيب تيدخان

موارد كل مرگ ها را شامل می شود و بار بيماری های منتسب %11ميليون نفر در سال است كه 6.14دخانيات در كل جهان در حدود

شایع ترین علت مرگ 2008. در سال (7) بار كل بيماری ها برآورد می شود %6است كه DALYميليون 143.5به مصرف سيگار نيز

ميليون 0.97ميليون مرگ و پس از آن بيماری مزمن انسدادی ریه با 1.69منتسب به مصرف دخانيات بيماری های قلبی عروقی بود با

استعمال دخانيات و ،های عروق كرونربيماری ترین عوامل خطراز مهم. (9. 8)ميليون مرگ قرار داشت 0.85مرگ و سرطان ریه با

نقش . باشدسال می 65با سن كمتر از عروقی در مردان -های قلبیناشی از بيماریهای مرگ ومير %25 علتمصرف سيگار است كه

ی قلبیی سکته. ترك سيگار در افرادی كه سابقهتر استسال پر رنگ 50به ویژه در افراد زیر های عروق كرونر سيگار در بروز بيماری

ت ترك سيگار توسط مشاوره . در نظر گرفتن مداخال(2) شودنفاركتوس قلبی میبروز مجدد ادرصدی خطر %50اند منجر به كاهش داشته

كنوانسيون كنترل دخانيات سازمان بهداشت .(3)حرفه ای می تواند نرخ ترك سيگار را افزایش دهد و كمك رسانی افراد آموزش دیده و

ب یبعد از مراحل مختلف تصو 14/8/1384خ یز در تاريران نیا. (4) دانسته اندهای بالينی كاربردی ملی را ضروری جهانی نيز گایدالین

وزارت بهداشت، "ون ذكر شده است كه ين كنوانسیا 2شماره یتبصرهوست، در يپون ين كنوانسیا رسما به یاسالم یدر مجلس شورا

كنوانسيون موظف است راهبردهای ملی، جامع و همه جانبهپنج یدرمان و آموزش پزشکی به عنوان مسؤول كنترل دخانيات موضوع ماده

ری قرار دهد و برای رسيدن به این هدف با هماهنگی ای را برای كنترل دخانيات تنظيم و اجرا نماید و به طور ادواری آنها را مورد بازنگ

اجرا گنارد. وزارت یاد شده مسؤوليت یهای آموزشی و اجرایی را برای كاهش مصرف دخانيات به مرحلههای اجرایی، برنامهدستگاه

و طبق ن راستا یدر ا "خواهد داشت ربط بر عهدهتنظيم لوایح و مقررات الزم را برای تحقق اهداف كنوانسيون و تقدیم آنها به مراجع ذی

دخانيات شامل هفت بند در مصرف كاهش جهت در كنترلی اقداماتات، يدر كنترل دخان یمندرجات چهارچوب سازمان بهداشت جهان

:(11) (10)باشد یر میدستور كار وزارت بهداشت قرار گرفته است كه به شرح ز

مراكز مشاوره پيشگيری و ترك دخانياتراه اندازی -1

قانون جامع كنترل و مبارزه ملی با دخانيات و با هدف ادغام برنامه كنترل دخانيات در نظام بهداشتی كشور به منظور 9مطابق ماده

شش و ارائه ارائه خدمات مشاوره ای پيشگيری از استعمال دخانيات در بين گروههای هدف نوجوان و جوان و كليه افراد تحت پو

خدمات ترك به افراد سيگاری عالقه مند بر ترك این مراكز در دانشگاههای سراسر كشور راه اندازی شد. در حال حاضر در هر

دانشگاه حداقل یك مركز مشاوره راه اندازی شده است.

اعمال ممنوعيت استعمال دخانيات در اماكن عمومی -2

17

قانون رسيدگی به تخلفات اداری ممنوعيت 18ل دخانيات به كليه نهادها و سازمانهای موضوع ماده قانون جامع كنتر 13مطابق بند الف ماده

ها مدیران هر اداره استعمال دخانيات ابالغ شد و در حال حاضردر كليه واحدهای تابعه وزارتخانه اجرا شده است و در سایر سازمان

مسئول اجرای این قانون هستند.

غنایی توزیع مواد تهيه و دخانی در اماكن عمومی و مراكز ه و استعمال مواداعمال ممنوعيت عرض -3

(ایران اجرا می شود كشور جمهوری اسالمی در 1376ز سال ا)ممنوعيت جامع تبليغات محصوالت دخانی -4

افزایش ماليات بر محصوالت دخانی -5

(مصوب دومين جلسه ستاد)های سيگار های بهداشتی بر روی بستهالزام استفاده از برچسب -6

برگزاری مراسم روز جهانی و هفته ملی بدون دخانيات -7

ملکرد ع افزایش ماليات بر محصوالت دخانیموارد فوق بجز یتمام یران در اجرایدخانيات، ا كنترل كشوری ستاد طبق گزارش دبيرخانه

شود. ییصالح اجرا یاجع ذمر یهایريگيز با تالش ها و پين بند نید است كه ايداشته و ام یموفق

ف یوظا در جهت ییهااقدام به نشر دستورالعمل یكار وزارت بهداشت مراكز مختلف و طيمح سالمت ت مركزیالبته در ادوار گنشته با هدا

تسیز طيمح ن شده در پژوهشکدهیتدو "اتيدخان ترك یآموزش یراهنما"توان به یاند كه از آنها مفوق نموده یمحوله طبق تبصره

كنترل مشاوره مركز اندازی راه طرح اجرای دستورالعمل"ن يو همچن (12)تهران یدرمان یبهداشت خدمات و یپزشک علوم دانشگاه

ات يار و دخانگيترك س یكشور ینيبال ین راهنمایان تدوين مین شده در دبيرخانه كشوری كنترل دخانيات، اشاره كرد. در ایتدو "دخانيات

مطالعات صورت گرفته در كشور ، ازرا فرآهم نموده یاز پزشکان و پرسنل درمانيموجود، اطالعات مورد ن ین الملليب یكه طبق الگوها

كه در تفن طرح قرار گریا یمجر یگروه ها یم شده باشد به عهدهيكشور تنظ یستم درمانيمنطبق بر نظام سالمت و سبهره مند باشد و

ل آورده شده است.يز به تفصينگارش آن ن یادامه نحوه

ی تخصصی استفاده شده در این راهنمای بالینیهاتعریف واژه

Brief interventionsانجامد و كه پنج الی ده دقيقه به طول می است شامل مداخالتی

ارائه ابزارهای خودیاری ترك، درمان دارویی یا حمایت رفتاری، بهبيماران ميزان تعهدهای ساده، بررسی مواردی مانند توصيه

.شودرا شامل میبيشتر و مدت و یا ارجاع به خدمات ترك با شدت در ترك

2.Specialist smoking cessation services سطوح پيشرفته خدمات

النی تر و طو های بيشترهای شدیدتر و پيگيریشامل درماناغلب رائه می شود؛ و كه توسط كاركنان آموزش دیده اترك سيگار

است. )آیين نامه تأسيس مراكز ارائه كننده خدمات تخصصی سيگار توسط وزارت بهداشت درمان و آموزش پزشکی به تصویب

رسيده است(

3.Key source materialالينی كشور كانادا به عنوان منبع راهنمای ب

اصلی در نظر گرفته شده است. این راهنمای بالينی راهنماهای بالينی ذیل را مبنای تدوین قرار داده بوده است:

18

NHS Health Scotland Commentary on NICE Public Health Intervention Guidance

NICE Public Health Guidance 1

NICE Public Health Guidance 26

Smoking Cessation Update 2007

Smoking Cessation Guidelines for Scotland 2004

ها توسط اعضا طرح از منابع مختلف جستجو، و به مجموعه سازی گایدالین ترك سيگار نيز شواهد جدیدی برای توصيهبه منظور بومی

شواهد موجود افزوده شد.

Pathway for quitting through smoking cessation services

تالش ناموفق

خدمات ترک سيگار تخصصي

ويژه، به عالوه دارودرماني ارائه حمايت فرد به فرد يا گروهي

ترک سيگار فراهم شده توسط پرسنل تخصصي دوره ديده

ترک سيگار

تالش ناموفق

يگاريفرد س

يبه خدمات تخصص يمراجعه فرد

ق ارجاع از ير ارجح ازطرين حال، مسيدر ع

مداخالت مختصر است که اثربخش تر نشان

است.داده شده

مداخله مختصر

کارکنان سالمت يا ساير افراد )مثال کارمند توسط

مراقبت اجتماعي و جامعه( ارائه مي شود.

مار عالقمند به ترک است؟يا بيآ

بله،

با

خدمات تخصصي

بله،

بدون

خدمات تخصصي

خير،

نه در حال

حاضر

19

بر اساس الگوی نظام سالمت ها به منظور انجام مداخالت ترك سیگار در افراد سیگارینمای كلی از ارئه مراقبت

عملی جهت كاربرد یسالمت هایكنندگان مراقبتارائههای مهمی برای بر مبنای بهترین شواهد به دست آمده، و پيام .1

بندی ی تخصيص كالس و رتبهها و سطح شواهد پشتيبان آنها نيز مشخص شده است، همچنين نحوهكنند. رتبه توصيهارائه می

شواهد در جدول زیر آورده شده است.

طالعات كارآزمایی راهنماهای بالينی، مقاالت مروری نظام مند، مكه از است ها توصيه كننده از شامل شواهد پشتيبان

ایت یا عدم در حم به غير از مطالعات كارآزمایی بالينی )داخلی و خارجی( و شواهد با كيفيت باال بالينی با تخصيص تصادفی

حمایت توصيه مربوطه استخراج شده است.

ه بهترین نحو، ها بوصيهكنند؛ ازجمله چگونگی اجرای تها را پشتيبانی میشامل اطالعاتی هستند كه توصيه .3

بودهمند متون مالحظات بالينی از طریق مرور نظامبخش هایی از های خاص عملی و مالحظات كليدی. موقعيت درمفاهيم مهم

حاصل شده است.كميته نهایی سازی راهنمای بالينی مشاركت گروه تدوین راهنمای بالينی و اعضا و بخش هایی توسط

های جهت تعيين نقشه راه به منظور انجام پژوهشها و شواهد به توصيف خال های موجود در توصيه .4

پردازد.می آتی

20

(13)در راهنمای بالینیجدول سطح شواهد و رتبه توصیه ها

GR/ LOE*مفاهيمکيفيت شواهد پشتيبانوضوح خطرات/ فوايد

1A

توصيه قوي

شواهد با

كيفيت باال

فواید به وضوح، بيشتر از

خطرات و بار بيماری

، یا برعکساست

شده كنترل ینيبال یهاییكارآزمامطالعات متقن شواهد قطعی براساس

ر انواع یاسمربوط به قریب به یقينیا شواهد و ی ص تصادفيبا تخص

برآوردها رييشتر منجر به تغيپژوهش ب بعيد است. بوده است مطالعات

خطرات شود. د وینسبت به فوا

تواند برای اكثر بيماران در های قوی، میتوصيه

ها بدون احتياط و تردید به كار رود. اغلب موقعيت

پزشکان بالينی باید از یك توصيه قوی پيروی

روشن و قانع ،نمایند مگر اینکه دليل منطقی

ای برای رویکرد جایگزین، موجود باشد.كننده

1B

توصيه قوي

شواهد با

كيفيت متوسط

فواید به وضوح، بيشتر از

خطرات و بار بيماری

، یا برعکساست

براساس مطالعات كارآزمایی بالينی كنترل شده با تخصيص شواهد

های مهم )نتایج متناقض، نواقص متدولوژیك، ، با محدودیتتصادفی

های غيرمستقيم یا مبهم(، یا شواهد بسيار قوی مربوط به برخی طرح

بيشتر )درصورت اجرا( احتمال پژوهش .بوده است رپژوهشی دیگ

ممکن دارد بر اطمينان ما به برآورد فواید و خطرات مؤثر باشد و

این برآورد را تغيير دهد. است

ربرای اكثر بيماران به كا تواند یقوی، م یوصيهت

وی ق ی. پزشکان بالينی باید از یك توصيهرود

قانع روشن و ،پيروی كنند مگر این كه دليل منطقی

ای برای یك رویکرد جایگزین وجود داشته كننده

باشد.

1C

توصيه قوي

شواهد با

كيفيت پایين

رسد فواید به نظر می

بيشتر از خطرات و بار

بيماری باشد، یا برعکس

یا ،نظام مندای، تجربيات بالينی غيرشواهد براساس مطالعات مشاهده

با كنترل شده با تخصيص تصادفی های بالينیمطالعات كارآزماییطبق

غيرقطعی است. یهرگونه برآورد. بوده است نواقص جدی

تواند برای اكثر بيماران به كار یوصيه قوی، مت

. در عين حال، برخی از مبانی شواهد تأیيد رود

ها دارای كيفيت پائين است.توصيه یكننده

2A

توصيه ضعيف

شواهد با

كيفيت باال

فواید دقيقا با خطرات و

.مشابه استبار بيماری

ه های بالينی كنترل شدشواهد قطعی براساس مطالعات متقن كارآزمایی

با تخصيص تصادفی و یا شواهد قریب به یقين مربوط به سایر انواع

. بعيد است پژوهش بيشتر منجر به تغيير برآورد ما بوده است مطالعات

.نسبت به فواید و خطرات شود

ین اقدام ممکن است بستهضعيف، بهتر یتوصيه

های اجتماعی متفاوت بيماران یا ارزشبه شرایط

باشد.

2B

توصيه ضعيف

شواهد با

كيفيت متوسط

فواید دقيقا با خطرات و

،مشابه استبار بيماری

عدم موارد برخی در

یاز مقایسهاطمينان

فواید، خطرات و بار

.وجود دارد بيماری

های بالينی كنترل شده با تخصيص براساس مطالعات كارآزمایی شواهد

های مهم )نتایج متناقض، نواقص متدولوژیك، تصادفی، با محدودیت

های غيرمستقيم یا مبهم(، یا شواهد بسيار قوی مربوط به برخی طرح

پژوهش بيشتر )درصورت اجرا( احتمال .بوده است پژوهشی دیگر

ورد فواید و خطرات مؤثر باشد و ممکن دارد بر اطمينان ما به برآ

است این برآورد را تغيير دهد.

توصيه ضعيف، رویکردهای جایگزین احتماال

برای برخی بيماران در بعضی شرایط بهتر باشد.

2C

توصيه ضعيف

شواهد با

كيفيت پایين

عدم اطمينان در برآورد

فواید، خطرات و بار

بيماری؛ فواید ممکن

خطرات و است دقيقا با

د.باش مشابه بيماری بار

ای، تجربيات بالينی غيرنظام مند، یا شواهد براساس مطالعات مشاهده

های بالينی كنترل شده با تخصيص تصادفی با طبق مطالعات كارآزمایی

غيرقطعی است. ینواقص جدی. هرگونه برآورد

های دیگر ممکن جایگزین شواهد بسيار ضعيف،

ی باشد.است به یك اندازه منطق

GR *Grade of RecommendationLOELevel of Evidence

21

ها و محدودیت نکات مهم

، و تنباكوی snusهای دخانی صنعتی، تجاری شامل سيگار، تنباكوی بدون دود مثل انفيه، وردهآبه فر "دخانيات"در این مستند، واژه

ها نيست. سو مصرف دخانيات به مصرف دخانيات برای اهداف سنتی یا تشریفاتی جویدنی و سيگار برگ اشاره دارد؛ اما محدود به این

شود.نمی محدودتوسط مردم بومی

ی هنگام استفاده از راهنما اند؛ و توجه به این نکتهبررسی قرار داده اكثر مطالعات ترك دخانيات، مسئله مصرف سيگار معمولی را مورد

كنندگان تنباكوی بدون دود، حائز اهميت است. تحقيقات بيشتری در مورد مصرف كنندگان تنباكوی بدون دود بالينی حاضر برای مصرف

به منظور درك تأثير مداخالت ترك درمورد آنها مورد نياز است.

های متفاوت بالينی ارائه دهنده درمان ترك سيگار به كار رفته س كردن محيطبرای منعک راهنمای بالينیواژه بيمار/مراجعه كننده در این

های مختلف شامل بيمارستان، سالمت در مورد طيف وسيعی از ارائه دهندگان در موقعيت "های سالمتیارائه دهنده مراقبت"است. واژه

استفاده قرار گرفته است. والنی مدت موردكلينيك، مراقبت در منزل، مراقبت حاد، جامعه، مراقبت اوليه، و مراقبت ط

تشکر و قدردانی

وزارت بهداشت، درمان و آموزش آموزشی با نظارتاین راهنمای بالينی با حمایت مالی اداره تدوین استانداردها و راهنماهای بالينی

سازی شده است. پزشکی بومی

ا و هحمایتها بوده كه بدون های مجری و همکار و نمایندگان محترم از این گروهتدوین این راهنمای بالينی حاصل مشاركت كليه گروه

ان رسها و همکاران مشاركت كننده در طرح كه یاریگردید. از كليه گروهاین مهم حاصل نمیزمان صرف شده از سوی مشاركت كنندگان

گردد.تشکر و قدردانی میاند، ضروری بودهدر این امر مهم و

22

)دخانیات( ترك سیگاركشوری سازی راهنمای بالینی و بومی تدوینمراحل

ی در متون های اطالعاتسازی راهنمای بالينی ترك سيگار، در اولين مرحله كار جستجوی منابع الکترونيك و بانكبه منظور تدوین و بومی

های اختصاصی راهنماهای بالينی آغاز شد.پایگاهپزشکی و

8های اطالعاتی تخصصی راهنماهای بالينی و پایگاه مربوط به بانك 8پایگاه اطالعاتی مورد جستجو قرار گرفت كه 16در این مرحله

راهنمای بالينی برگزیده 26تعداد های اطالعاتی زیر پایگاه نيز مربوط به منابع متون پزشکی بودند. براساس جستجوی گسترده در پایگاه

شدند.

1. National Guideline Clearinghouse

2. Guidelines International Network

3. National Institute for Health and Clinical Excellence

4. Scottish Intercollegiate Guidelines Network (SIGN)

5. Guidelines Advisory Committee

6. New Zealand Guidelines Group

7. National Health and Medical Research Council

8. WHO | World Health Organization

1. Pubmed

2. Embase

3. Medline

4. Scopus

5. Up to Date

6. Trip Database

7. Doaj

8. Google Scholar

مرحله دوم

راهنمای بالينی مربوط به ترك سيگار در دو مرحله 26مرحله بعدی این طرح به غربال اوليه راهنماهای بالينی اختصاص داشت و طی آن

در دسترس بودن نسخه كامل راهنما، به روز بودن راهنما و سازماندهی معيارمورد بررسی قرار گرفتند. در این ارزیابی مطابق با سه

در دو فاز مورد نقد قرار گرفت و امتيازدهی شد. راهنمای بالينیمناسب، هر

23

مرحله سوم

راهنمای بالينی 8عداد راهنمای بالينی در ارزیابی اوليه ت 26در نهایت با برآورد امتيازات هر راهنما بر اساس سه فاكتور مورد اشاره از بين

در ارزیابی اوليه توسط دو نفر از اعضا هيئت علمی راهنمای بالينی ترك سيگار انتخاب شدند. الزم به ذكر است امتيازات مربوط به هر

ز نظر به منتشر شده بودند، ا 2007-2006گروه پزشکی اجتماعی انجام شد. گفتنی است در این مرحله راهنماهای بالينی كه بعد از سال

یك راهنمای بالينی Summaryنظر صرفا نسخه روز بودن امتياز باالتری را كسب نمودند. در صورتی كه پس از جستجوی منابع مورد

موجود بود، راهنمای مزبور از نظر در دسترس بودن نسخه كامل امتياز الزم را كسب نکرد. در مورد فاكتور سازماندهی مناسب نيز مواردی

ته فمانند به روز بودن و مدون بودن توصيه ها، همچنين ارجاعات و مستندات مربوط به هر یك از توصيه ها بيشتر مورد توجه قرار گر

منتخب طی جداول راهنمای بالينی 8اوليه، و همچنين مشخصات راهنمای بالينی 26است. ليست مشخصات و امتيازات مربوط به

حاضر ارائه شده است.راهنمای بالينی ای در قسمت پيوست جداگانه

مرحله چهارم

AGREEبه عنوان منتخب برای نقد با ابزار راهنمای بالينی سه تعداد راهنمای بالينی 8در فاز دیگری از غربال راهنماهای بالينی از بين

II نفر متشکل از اعضا هيئت 10ای با حضور مرحله قبلی مجددا و این بار طی جلسه معيارانتخاب شدند. این غربالگری بر اساس سه

منتخب عبارت بودند از:نمای بالينی راهعلمی، دستياران پزشکی اجتماعی و كارشناسان مدیریت دانش بالينی انجام گردید. سه

Canadian Smoking Cessation Clinical Practice Guideline (2012), Canada/ KMAH

A guide to smoking cessation in Scotland (2010) Planning and providing specialist smoking

cessation services (2010), NHS Health Scotland

Treating Tobacco Use and Dependence: 2008 Update (2008), U.S. Department of Health and

Human Services

AGREE II

مرحله پنجم

AGREE II

Canadian Smoking Cessation Clinical

Practice Guideline (2012)

24

مرحله ششم

مرحله هفتم

25

مختلف در ترك سیگار و دخانیات رویکردهای بالینی

رویکردهای مشاوره و روانشناختی اجتماعی

رویکردهای مشاوره و روانشناختی نقش بسيار مهمی در فرآیند ترك سيگار دارند. این رویکردها شامل انواع مداخالت از قبيل بسته های

. (14)باشد های انگيزشی فردی، گروهی و یا تركيبی از این مداخالت میهای پزشکان و پرستاران، مشاوره، توصيه1آموزشی خودیاری

های مربوط به سيگار كشيدن در بين افراد سيگاری است؛ و هدف نهایی هدف اوليه مداخالت روانشناختی و رفتار درمانی، شناسایی نشانه

های انگيزشی در اكثر مداخالت روانشناختی های آرامش دهنده به افراد است و معموال از تکنيكنيز كاهش استرس و استفاده از تکنيك

.(15)شود رفتار درمانی ترك سيگار استفاده می و

مال ستعبسته های آموزشی خودیاری شامل جزوات، نوارهای صوتی و ویدیویی و ... است كه افراد سيگاری را با خطرات مرتبط با ا

در ترك سيگار از اثربخشی باالیی برخوردار هستند. نتایج مطالعات اند كه مداخالت روانشناختیكند. مطالعات نشان دادهدخانيات آشنا می

های پزشکان برای ترك سيگار نسبت شانس ترك سيگار را در گروه مداخله نسبت به دهد توصيهمرور نظام مند در این مورد نشان می

نيزان را بين میا انجام شده در ایرانالبته مطالعات OR=1.96دهد درصد افزایش می 80گروه عدم مداخله تا

صوصی . همچنين مشاوره خ(19)( OR=1.97كند )نيز شانس ترك سيگار را دو برابر می 2عالوه بر این، مداخالت رفتاردرمانی گروهی

دهد مشاوره تلفنی اثربخشی . بعالوه، مطالعات نشان می(20)( OR=1.62نيز از اثربخشی باالتری نسبت به عدم مداخله برخوردار است )

و مداخالت خودیاری نيز از كمترین اثربخشی در بين سایر مداخالت (21)(OR=1.56باالتری نسبت به مداخالت خودیاری دارد )

. (22)( OR=1.24برخوردار است )

1 . Self-help 2 . Group behaviour therapy programmes

26

«توصیه یک»

1A: 1رتبه

«توصیه دو»

1Cرتبه:

«توصیه سه»

1Cرتبه:

«توصیه چهار»

1Aرتبه:

1Aالف، ب، پ، ت:

1Bث، ج:

A

27

«توصیه پنج»

رتبه:

1Cالف:

1A ب:

-

28

-

29

يگار توصيه را به ترك سا مراجعه كنندگان یبيماران : ارائه دهندگان مراقبت سالمت باید به طور شفاف گاريبه ترك س توصيه: توصيه

كنند.

شواهد:

زشك به دهد توصيه پتوصيه به ترك نمایند. زیرا شواهد نشان میقویا تمامی پزشکان تمام مصرف كنندگان دخانيات را بهتر است -

. (23)دهدپرهيز از سيگار را افزایش می زانيمترك سيگار

ك بار در دست كم ی ،كنندبيمارانی كه سيگار مصرف میهای كوتاه و مختصری برای ترك سيگار به همه همه پزشکان باید توصيه -

. (27) داشته باشندسال

های كوتاه و مختصری برای ترك سيگار به همه بيمارانی كه سيگار مصرف باید توصيهز ينسایر ارائه دهندگان مراقبت سالمت -

. (30-28)داشته باشند دست كم یك بار در سال ،كنندمی

.(24)هستند مرتبط تشویقی یها ترك و برنامهاز ، پنیرای تأكيد حمایتی دارندماه آینده 6تا 1 یطترك سيگار قصد افرادی كه -

. (31)ترك سيگار دارد زانيمارائه توصيه توسط پرسنل آموزش دیده مراقبت سالمت نقش مؤثری در افزایش

دی ای در ترك سيگار دارد، به ویژه در موارمزایای بالقوهو مراقبان سالمت های پزشکان و مشاوره ترك سيگار توسط پرستاران توصيه

. (23) ورزند یاقدام مدرمان ترك سيگار بهمستقيم به طورشود كه انجام می یپرسنلها به صورت خاص و توسط كه توصيه

. (35-32)دهد و رفتار درمانی نشان می یتیحماموفقيت ترك سيگار را در انواع مداخالت ميزانجدول ذیل

ايهفتهارزيابي درصد موفقيت چهار

نتايج مطالعات بين المللي

ايارزيابي درصد موفقيت چهار هفته

نتايج مطالعات ملينوع مداخله

حمايت فردي22%15%-52%

حمايت همسر/ خانوادهمستندات ناکافي مستندات ناکافي

حمايت گروههاي بسته32%40%-74%

حمايت گروههاي بازمستندات ناکافي مستندات ناکافي

حمايت آزادمستندات ناکافي مستندات ناکافي

حمايت تلفني22%30%-51%

حمايت از طريق تلفن گويا28%10%-66%

حمايت آنالين 28%-66%

مالحظات بالينی

و یا در دسترس نيست، درمان وابستگی به انجام نشده های تخصصی دهد حتی در مواردی كه ارزیابیشواهد نشان می-

تواند اثربخش باشد.میدخانيات

ندگان ا مراجعه كنندگان مصرف كنیبيماران : ارائه دهندگان مراقبت سالمت باید تمایل گاريمصرف سترك ت يوضع توصيه: ارزیابی

برای شروع درمان ترك سيگار را ارزیابی نمایند.ات را يدخان

30

يگار توصيه را به ترك سا مراجعه كنندگان یبيماران : ارائه دهندگان مراقبت سالمت باید به طور شفاف گاريبه ترك س توصيه: توصيه

كنند.

شواهد:

ترك را در باید وضعيت تمایل به پزشکان و مراقبان سالمتبه محض اینکه مصرف كننده دخانيات شناسایی و توصيه به ترك شد، -

.(23)مصرف كننده در آن زمان ارزیابی كنند

باید مورد ارزیابی قرار گيرند تا مشخص گردد تمایلی برای تالش مجدد برای ترك ند،ه اشدبازگشت به مصرف بيمارانی كه دچار -

. (23)سيگار دارند یا خير

رگير شدن نياز به د كهبازگشت به مصرف داشته باشند دن به مرحله ترك كامل، سيگاری ممکن است چندین بار قبل از رسيافراد -

.(36) داردند ترك سيگار دوباره در فرآی

31

كند، برای شروع درمان تا ترك ابراز میرا : برای هر فرد مصرف كننده دخانيات كه تمایل خود گاريت به منظور ترك سیحماتوصيه:

فراهم شود. ت از مراحل تركیحماباید

:4توصيه موارد توصيه ها در ذیل

مراجعه كنندگان در نظر گرفته شود. در عين حال، بين تمامدقيقه، اثربخش است و باید برای 3-1الف: مداخالت حداقلی به مدت

در نظر گرفته بنابراین در صورت امکان، مداخالت ویژه باید وجود دارد، دهیپاسخ -دوز طول جلسات و درمان موفق، رابطه قوی

شوند.

اور خط تلفن مش -مشاوره گروهی -مشاوره فردی -ها)خودیاری مختلف مانند یکردهایروب: مشاوره با استفاده از انواع یا تركيبی از

راز برای ترك سيگار ابرا كه تمایل خود یا مراجعه كنندگانیاران بيممبتنی بر وب( اثربخش است و به منظور كمك به مشاوره و

كنند، باید مورداستفاده قرار گيرد.می

ارائه دهندگان مراقبت سالمت درصورت امکان لنا دهد، مشاوره، احتمال ترك طوالنی مدت سيگار را افزایش میتکرار جلسات -پ

جلسه مشاوره یا بيشتر فراهم نمایند. 4 حداقل باید

ها به تنهایی است، بنابراین درصورت امکان، هر از این روشك یتلفيق مشاوره و درمان دارویی ترك سيگار اثربخش تر از هر -ت

در حال تالش برای ترك سيگار فراهم گردد.ا مراجعه كنندگان یبيماران دو روش منكور باید برای

گردد.در راستای مشاركت در درمان فعلی و آینده ترغيب میا مراجعه كنندگان یبيماران انگيزشی برای حمایت از انجام مصاحبه -ث

دهد و باید جهت درمان ترك سيگار رفتاری، ميزان ترك سيگار را به طور معناداری افزایش میمداخالت و گار يترك سمشاوره -ج

مداخالت ( ارائه 2های حل مسئله، مشاوره كاربردی در زمينه آموزش مهارت یا مهارت وردنآ( فراهم 1ارائه شود: لیذدر قالب موارد

به عنوان بخشی از درمان. منجر به ترك یت از رفتارهایحما یرفتار

شواهد:

دهد. به هر مصرف كننده اجتناب از دخانيات را افزایش می زانيمدقيقه به طور كلی 3مداخالت حداقلی مداوم به مدت كمتر از -

. (23) ريخشود یا دخانيات باید دست كم یك مداخله حداقلی ارائه شود، ولو اینکه او برای مداخله ویژه ارجاع می

.(23)وجود دارد آميز درمانتایج موفقيتبا ن یفرد و مدت زمان مشاوره پاسخ قوی بين طول جلسات–یك ارتباط دوز -

دهد، باید مداخالت ترك سيگار ویژه به آنها توانایی درگير شدن در مداخالت ویژه را می مراقبان سالمتزمانی كه دانش و وقت -

.(36) شود)بيشتر از ده دقيقه( ارائه

.(23)مختلف مشاوره ارائه شود مؤثرتر است اشکالمداخله ترك سيگاری كه در -

به عنوان دیاز اشکال آن با یکیبسيار مؤثر است و گار يدر ترك موفق ساوره خصوصی های مشاوره و مشمشاوره تلفنی فعال، گروه -

.(23)مداخله برای ترك سيگار درنظر گرفته شود

.(21)است ندیفرامؤثر در این یروش هاخط تلفن مشاوره ترك سيگار یکی از مشاوره از طریق ارائه -

. (23)تواند برای افراد در حال ترك، مؤثر باشد مبتنی بر صفحات وب می ایمناسب به صورت چاپی یآموزش یمحتوا -

32

كند، برای شروع درمان تا ترك ابراز میرا : برای هر فرد مصرف كننده دخانيات كه تمایل خود گاريت به منظور ترك سیحماتوصيه:

فراهم شود. ت از مراحل تركیحماباید

ط یراشاز پزشکان بر افزایش نرخ ترك سيگار تاثير دارد. بنابراین همه پزشکان باید یطيفهر توسط گار يترك سارائه خدمات -

.(23)مداخالت مربوط به ترك سيگار را فراهم نمایند

؛ یك پزشك است تنها توسط و مداخله ، مؤثرتر از درماندارندمتعددی كه با افراد برخورد توسط پزشکان و مداخالت درمان ارائه -

.(23)شود توصيه میمار ياز پزشکان مرتبط با ارائه مراقبت به ب توسط بيش از یك پزشكمختصر مداخلهبنابراین

و ركت از تیحما، به ترك ، توصيهت مصرفياز وضع حداقلی ترك سيگار شامل )پرسشد دستورالعمل مداخله یباپرستاران -

. (36)كنند سازیبيماران پياده تمامبرای را ( ت تركيوضع یريگيپ

راه به هم اجتناب از دخانيات را به طور مؤثر زانيمشود، افزایش رائه میكه برای چهار جلسه یا بيشتر ا یفردجلسات مشاوره -

. (23). بنابراین در صورت امکان پزشکان باید تالش كنند تا چهار جلسه یا بيشتر برگزار نمایند خواهد داشت

.(20. 19) باشدا مراجعه كنندگان یبيماران تمامترك سيگار برای ت ازیحمارسيدن به حداقل چهار جلسه د یباهدف -

راین بهتر بناب ،همبستگی باالیی بين مشاوره ترك سيگار همراه با دارو درمانی و احتمال موفقيت در اجتناب از دخانيات وجود دارد -

. (23)است پزشکان مشاوره های چند گانه را به همراه دارو درمانی برای افراد مایل به ترك سيگار، ارائه دهند

عاری از دود و حفظ سالمتی اعضا خانواده ی افراد سيگاری و همچنين غيرسيگاری را به داشتن محيط خانهد یبا مراقبان سالمت -

.(36)كنند ق و كودكان خود در برابر دود سيگار، تشوی

. (37)های رفتاری در مورد ترك سيگار توسط پرسنل آموزش دیده صورت گيرد، بسيار مؤثر خواهد بود چنانچه حمایت -

. (24)ها تحسين و تقویت شوند باید در برابر سيگاریكنند افرادی كه سيگار مصرف نمی -

مداخالت رفتاری اما روانپزشکی در مداخله ترك سيگار وجود ندارد. یتخصص مداخالتن مشخصی مبنی بر مؤثر بود شواهد -

ترك احتمالگروهی نسبت به مداخالت ساده تر)مانند محتوای آموزشی خودیاری بدون جلسات فردی و بدون مداخالت رفتاری(

.(19)دو برابر افزایش می دهند را تاسيگار

مداخالت هر دو از عدم لکنوجود ندارد، یفرد یمشاوره هاواضحی درباره مؤثرتر بودن رفتاردرمانی گروهی نسبت به شواهد -

.(14)است موثرتر یمشاوره رفتار یدارا یتیحما

.(20) است اثربخشگار يت ترك سيدر موفق زين ییبه تنهامشاوره فردی

. (38)تر است مشاوره تلفنی ترك سيگار نسبت به سایر مداخالت هزینه اثربخش

تواند به صورت مکمل در كنار سایر مداخالت برای می جلسات مشاوره چندگانهبه صورت تلفنی به ویژه ت و مشاورهیحما

. (39)روستایی به كار گرفته شود یت هايژه جمعیمختلف به وهای جمعيت

. (40) گار استيجهت ترك سهای مشاوره از راه دور در بين استراتژیهزینه اثربخش استراتژی كی بر وب یمشاوره مبتن

احتمال زين به تنهایی و بدون سایر مداخالت اطالعات یبر تکنولوژ یمشاوره مبتن هایو سایر روش یانه ایرا یسامانه هااستفاده از

. (41) دهدترك سيگار را افزایش می

33

كند، برای شروع درمان تا ترك ابراز میرا : برای هر فرد مصرف كننده دخانيات كه تمایل خود گاريت به منظور ترك سیحماتوصيه:

فراهم شود. ت از مراحل تركیحماباید

. (41)باالترین هزینه اثربخشی را دارد گفتگو یهااطاقمبتنی بر وب و مشاوره ، مداخالت یاانهیرادر بين مداخالت

مردان و زنان زان درين میگزارش شده و ا %50ش از يتا بهای مشاوره و رفتار درمانی موفقيت ترك سيگار با استفاده از روشزان يم

.(42) بوده استمتفاوت ن

. (43) ز نشان داده شده استينمزمن انسدادی ریه در ایران نقش مثبت مشاوره بر ترك سيگار در بيماران

.(44) (RR=1.82ترك سيگار است ) کردیروترین تلفيق مشاوره ترك سيگار با دارودرمانی اثربخش

قه در و بيش از ده دقيفردی جلسات به صورتبوده و بهتر است تواند در كمك به ترك سيگار مؤثر های رفتاری فردی میحمایت

. (20)شوندنظر گرفته

مالحظات بالينی

مشاوره ترك سيگار تشویق شوند. ارائهآموزش یدوره ها یبه طارائه دهندگان مراقبت سالمت باید یتمام

ه منظور ترك سيگار ب یکردهایروبحث و تبادل نظر درباره بهكنند، باید یك تيم فعاليت می درارائه دهندگان مراقبت سالمت كه

ترغيب شوند. روش ها افزایش اثربخشی و حصول اطمينان از كاربرد اصولی

و خدمات باشد. با امکانات اصولی و همسو یها پيامواجد بيماران باید هم ارائه دهندگان مراقبت سالمت و یها هم برا آموزش

مل ز شايباشد را ن یم جامعهو محيط بالينی ازدر طول دوره مراقبت یت طلبیو حماهمکاری كه مرتبط با ید مواردیش ها بازآمو

.شود

ت متقابلیحما ،زان بازگشت به مصرفيدن مهای تغيير عادت به منظور به حداقل رسانمهارت كسبای عاری از دود، داشتن خانه

ترغيب شود.د یگار بايان در حوزه ترك سياطراف

34

: ت تركيوضع یريگيپتوصيه:

ارائه دهندگان مراقبت سالمت:

و اصالح درمان انجام دهند. ت و مشاورهیحمابه درمان، الف( درصورت نياز، باید پيگيری منظمی به منظور ارزیابی ميزان پاسخ

.ا مراجعه كنندگان را ارجاع دهندیبيماران در موارد مقتضی، به عنوان بخشی از درمان ازيدر صورت نب(

شواهد:

از نظر ن از اتمام دوره درمادرمان و پس یدر طكنند، باید بيمارانی كه مداخله مربوط به وابستگی به نيکوتين را دریافت می یتمام -

به مورد تحسين قرار گرفته و پزشکان از آنهاد یبااند، ترك سيگار مورد ارزیابی قرار گيرند. افرادی كه ترك موفقی داشته تيوضع

. (23) بيمارانی كه مشکالتی در ارتباط با ترك سيگار دارند دعوت كنندمنظور یاری رساندن به

داشته ا رجامعه در ترك سيگار و مراكز مختلف به منظور ارجاع و پيگيری بيماران باید دانش كافی درمورد منابع مراقبان سالمت -

. (36) باشند

كه طمراكز و منابع مرتبتوجه قرار گيرد. سایر مورد دیباهای ترك دخانيات كز دارای برنامها مراارجاع افراد به مشاور ترك سيگار ی -

ودیاری خ یآموزش یمحتواهااجتماعی و تیحماهای محلی ترك سيگار، سيستم یآموزشهای شامل كالسرند يد مورد توجه قرار گیبا

.(24) باشد یمهای دارویی مربوط به شركت یآموزش یمحتواهاو

بازگشت به سيگار وجود دارد و خطرماه بعد از ترك سيگار به خصوص دو هفته اول ترك، زمانی است كه بيشترین 12اولين -

. (24) ورت گيردص حتما بایدن دوره یك در اياطالعات من جمله پست الکترون یبر تکنولوژ یتنبا میو یا تلفنی و یفردهای پيگيری

مالحظات بالينی

در موارد مقتضی، زمانی كه موانعی )یعنی محدودیت زمان، منابع، پرسنل و غيره( برای تدارك مشاوره وجود دارد، مشاوره -

تواند از طریق نظام ارجاع تفویض شود. ترك سيگار می

بخش به ) وجود داردا مراجعه كنندگان یبيماران های اثربخشی برای حمایت از ارائه دهندگان مراقبت سالمت و برنامه-

(.دیينما مراجعه A, B, C یوست هايپوست، يپ

35

سیگاربه منظور ترك یدر حوزه مداخالت مشاوره و روانشناخت یمطالعاتخالءهای

طرحسوال سيگار در خصوص مصرف زای مختلف، چه زمانی باید مراجعه كننده با عوامل استرسا یمار درصورت مواجهه بي-

ن( یحضور والد )مثال نوجوانان باشود؟

ات دارند.يا ترك دخانیدر مصرف و یريچه تأث یتعامل یگروه هااجتماعی و یهاشبکه -

ست؟ يافراد چ یبر تعامالت اجتماعتأثير ترك سيگار -

كنند؟ یخود كمك مهای اجتماعی حفظ شبکهدر یگاريبه افراد س یمواردچه -

در كشور ما چگونه است؟ كارایی مداخالت ترك سيگار ای اثربخشی-

گار چگونه است؟يدر ترك س (یطب سنت-ليزردرمانی-نینو یروش ها -یدرمانهای جایگزین )هيپنوتيزم اثربخشی درمان-

ه ا مراجعیگار بيماران يدر ترك س ارائه دهنده مراقبت سالمت ميتز ك فرد ایش از يمادام كه ببندی مداخالت تناوب و زمان-

د باشد؟یچگونه بال هستند يكنندگان دخ

36

گاریدر ترك س دارودرمانی هایرویکرد

مقدمه

از بهترین شکل .(45) ارائه كنند یژه و تخصصیوسيگاری، خدمات در افرادارائه دهندگان مراقبت سالمت باید به منظور كمك به ترك

مداخالت ) ایرفتاری ویژه و چندجلسه مشاورهتلفيقی از ل به تركیتماانگيزه و یداراافراد دركمك به ترك سيگار مداخالت به منظور

. (46) گروهی، یا ازطریق تلفن( همراه با دارودرمانی استا ی یفرد

كنند كه پزشکان ابتدا افراد سيگاری را شناسایی كنند، سپس در آنها جهت تالش برای مختلف بدون تناقض توصيه می ینيبال یراهنماها

. (45) ترك سيگار ایجاد انگيزه نمایند و آنها را در ترك موفق از طریق مشاوره، درمان دارویی و پيگيری حمایت كنند

های ترك سيگار به طور گسترده تجویز كند، این كمكدوچندان میکه دارودرمانی معموال احتمال ترك موفقيت آميز سيگار را با آن

انسه، در چندین كشور )ایاالت متحده، بریتانيا، فر ینيبال یراهنماهاگيرند. اگرچه استفاده قرار نمی شوند یا توسط افراد سيگاری موردنمی

محدودی از اطالعاتد، نكنرا به عنوان داروی خط اول توصيه می SR( یا بوپروپيون NRTاستراليا، نيوزیلند( درمان جایگزین نيکوتين )

.(47) های خاص دارودرمانی برای افراد سيگاری در دسترس استپزشکان در انتخاب شکل زیتجو

( است كه به Champix) نيکليوارن(، یا Zyban(، بوپروپيون )NRTدارودرمانی در زمينه ترك سيگار شامل درمان جایگزین نيکوتين )

. (48) كندكاهش شدت عالئم فيزیولوژیکی و روانشناختی در افراد در حال ترك كمك می

با فرض اینکه فواید سالمتی مربوط به ترك سيگار فراوان است، و اینکه اثرات اقتصادی، مرگ و مير و بيماری به سيگار كشيدن نسبت

ودن درمان نه تنها بر اثربخش ب كرده اند كهدرمان وابستگی به دخانيات ارائه جهتهایی شود، راهنماهای بالينی ترك سيگار توصيهداده می

. (45) تأكيد دارندنه اثربخش بودن آنها دخانيات، بلکه بر بسيار هزی به وابستگی جهت كاهشموردنظر یها

كشور كیمختلف از ینواح یط موجود در كشورها و حتینه و انطباق شواهد با شرايمختلف جهت استفاده به ینيبال یبا وجود راهنماها

. (1) ه شده استيصالح توص ینظارت مراجع ذن دستورالعمل ها با یا یساز یبوم

37

گاریدر ترك س های دارودرمانیتوصیه

عنوانشماره توصيه

«توصیه یک»

1A: 14رتبه

و ها به تنهایی اثربخش تر است، بنابراین هر دتلفيق مشاوره و درمان دارویی ترك سيگار نسبت به هر یك از این روش

مراجعه كنندگان در حال تالش برای توقف مصرف سيگار ارائه گردد. ای شيوه درصورت امکان باید به بيماران

«توصیه دو»

1Aرتبه:

كند و تمایل به ترك دارد، دارودرمانی مؤثر پيشنهاد سيگار یا بيشتر مصرف مینخ 10به هر بيماری كه روزانه تعداد

شود.

«توصیه سه»

1Cرتبه:

(1Aالف)

(1A( )1Bب)

(1Aپ)

(1Bت)

(2Cح ) ج چ ث

(C) د خ

هياب و توصانتخها و نيازهای بالينی بيمار ارائه دهندگان مراقبت سالمت باید دارودرمانی ترك سيگار را مطابق با اولویت

(1Cنمایند. )

(1A. )دهد یش میافزاماه 12و 6ميزان ترك سيگار را در سه با دارونما یدر مقا: Varenicline -الف

ميزان ترك تواند یم( و 1A) دهد یش میافزاماه 6: در مقایسه با دارونما ميزان ترك سيگار را در Bupropion -ب

(1Bماه بهبود بخشد. ) 12سيگار را در

ماه در مقایسه با دارونما بهبود 12ماه و 6(: ميزان ترك سيگار را در Nicotine patch)ن يکوتين یپوست برچسب -پ

(1Aبخشد. )می

بخشد. با دارونما بهبود می سهیمقاماه در 12ماه و 6(: ميزان ترك سيگار را در Nicotine gumنيکوتين )آدامس -ت

(1B)

ماه در مقایسه با 12ماه و 6ميزان ترك سيگار را در تواند یم(: Nicotine lozengeنيکوتين )آبنبات مکيدنی -ث

(2Cدارونما بهبود بخشد. )

ماه در مقایسه با 12ماه و 6ميزان ترك سيگار را در تواند یم(: Nicotine nasal sprayاسپری بينی نيکوتين ) -ج

(2Cبخشد. )دارونما بهبود

ماه در مقایسه 12ماه و 6ميزان ترك سيگار را در تواند یم(: Nicotine oral inhalerاستنشاق دهانی نيکوتين ) -چ

(2Cبا دارونما بهبود بخشد. )

ماه در 12ماه و 6ميزان ترك سيگار را در تواند یم(: Nicotine sublingual tabletی نيکوتين )قرص زیرزبان -ح

(2Cمقایسه با دارونما بهبود بخشد. )

(Cجهت ترك سيگار وجود ندارد. ) Clonidineای در مورد مصرف شواهد كافی برای تدوین توصيه -خ

(Cجهت ترك سيگار وجود ندارد. ) Nortriptylineشواهد كافی برای توصيه درباره مصرف -د

38

و شيوه تر است، بنابراین هر دها به تنهایی اثربخشتوصيه: تلفيق مشاوره و درمان دارویی ترك سيگار نسبت به هر یك از این روش

در حال تالش برای توقف مصرف سيگار ارائه گردد.ا مراجعه كنندگان یبيماران درصورت امکان باید به

شواهد:

ر است. تهای مشاوره یا درمان دارویی به تنهایی اثربخشترك سيگار نسبت به هر یك از روش جهتتلفيق مشاوره و تجویز دارو -

.(49) بنابراین درصورت امکان و اقتضا ، مشاوره و نيز تجویز دارو باید برای بيماران در حال تالش برای ترك سيگار ارائه گردد

ا آميز سيگار وجود دارد. بنابراین تهمراه با تجویز دارو است و احتمال ترك موفقيت مادامکهرابطه قوی بين تعداد جلسات مشاوره -

. (49) ز دارو برای بيماران درحال تالش برای ترك سيگار فراهم نمایندحد امکان پزشکان باید جلسات متعدد مشاوره عالوه بر تجوی

و درمان دارویی یاكنند كه اثربخش ترین رویکرد ترك سيگار، تلفيقی از حمایت رفتاری ویژه چندجلسهشواهد پيوسته توصيه می -

. (48) است

ریزی پایان معالجه برنامه تا، حمایت و درمان دارویی گاريل به مصرف سیبا تما های مقابله مداوممداخالت باید مکانيزم یدر تمام -

. (48) شود

)گروهی و/ یا فردی( و دارودرمانی را به افراد سيگاری مندساختارفردی رفتاری مداخالتمتخصصان و مشاوران ترك سيگار باید -

. (48) نمایند ارائهراغب به ترك سيگار

متخصصان و مشاوران ترك سيگار باید حمایت رفتاری شامل جلسات متعددی را فراهم سازند كه حداقل یك هفته قبل از تاریخ -

.(48) هفته یك بار برگزار شودهر هفته بعد ادامه یابد، و 4حداقل شده وترك هدف آغاز

حمایت رفتاری به منظور به حداكثر رساندن ارائه همه جهت ساختارمند یدستورالعملمتخصصان و مشاوران ترك سيگار باید از -

. (48) نمایندهای توصيه دارودرمانی و انگيزشی استفاده جنبه

موظف برای انجام این كار و ترك سيگار همراه با دارودرمانی صرفا باید توسط كادر متخصص )دوره دیده( جهتحمایت رفتاری -

، به جای مداخالت مختصر از طریق متخصصان سالمت به عنوان قسمتی از درمان ن امریبه ایا با در نظر گرفتن زمان كاری مختص و

ترك یژه و تخصصیت ویحما جایگزین مؤثر ین تخصصياز خدمات روت یگار به عنوان بخشيمداخالت ترك سروتين فراهم گردد )

. (48) سيگار نيست(

،ليت قومیاق ،پنیرهای آسيبمتخصصان و مشاوران ترك سيگار باید حمایت و توصيه مناسب، به ویژه به مراجعه كنندگان از گروه -

. (48) ارائه نمایند را زنان باردار و بيماران بيمارستانی

در طول اقدام به ترك و طی ارائه درمان دارویی تأیيدشده( و با در ساختارمندای )با حمایت رفتاری جلسه همه مداخالت باید چند -

هفته بعد از ترك( باشد؛ 4ساعت )از آماده سازی پيش از ترك تا حداقل 5/1مراجعه كنندگان حداقل مواجهه بانظر گرفتن زمان كلی

. (48) كرد، تبعيت مراجعه كننده و دسترسی مداوم به دارو را تضمين خواهد یپایش اثربخش کردیرواین

39

كند و تمایل به تالش برای ترك دارد، دارودرمانی مؤثر پيشنهاد سيگار یا بيشتر مصرف می 10توصيه: به هر بيماری كه روزانه تعداد

شود.

يکوتين در نابزارهای مختلفی به منظور ميزان وابستگی به نيکوتين در افراد مصرف كننده دخانيات وجود دارد. ميزان وابستگی به -

نخ سيگار روازنه و یا معادل آن می تواند با مداخالت رفتار درمانی وبدون دارو ترك شود. استفاده از دیگر ابزارهای 10موارد كمتر از

ای پيچيده تر در مورد ارزیابی ميزان وابستگی به دخانيات )از اشکال مختلف( در صورت وجود فرصت و امکان توصيه می شود. )نمونه

(Bپيوست ، ارائه شده است وستيپرها در بخش ااین ابز از

شواهد:

بيماران در حال تالش برای ترك سيگار را به استفاده از داروهای مؤثر جهت درمان وابستگی به دخانيات ترغيب یتمامپزشکان باید -

های خاص كه شواهد كافی اثربخشی دارو در مورد آنها موجود نيست )زنان یا برای جمعيت منع مصرفكنند، مگر در موارد وجود

.(49) كم سيگار و نوجوانان(تعداد باردار، مصرف كنندگان دخانيات بدون دود، مصرف كنندگان

د ، به جز در صورت وجوگاريسترك سيگار باید جهت استفاده از دارو به منظور كمك به ترك جهتافراد سيگاری در حال تالش -

.(45) مورد تشویق قرار گيرند منع مصرف

.(48) قرار گيرند و مشاوره حمایت مراجعه كنندگان باید در تمام مدت اقدام به ترك ازجمله طول دوره تجویز دارو مورد -

ه درمان بهای دسترسی توصيه جامعی در مورد درمان دارویی مناسب، اثرات جانبی احتمالی و شيوه شامل باید یدرمان كليه مداخالت -

.(48) باشد

این داروها شامل مجوز هستند. گيرند كه برای ترك سيگار مؤثر شناخته شده و دارایخط اول، داروهایی را در بر می یدرمان ها -

.(50) و بوپروپيون هستند نيکليوارن(، NRTدرمان جایگزین نيکوتين )

.(45) های خط اول برای ترك سيگار هستنددرمان نيکليوارنو SR(، بوپروپيون NRTدرمان جایگزین نيکوتين ) -

های رصو قآبنبات مکيدنی ، استنشاقی، اسپری بينی، نيکوتيبرچسب نآدامس، شامل (NRTsهای جایگزین نيکوتين ) درمانانواع -

.(45) های ترك سيگار به یك اندازه اثربخش هستندزیرزبانی به عنوان درمان

.(51) هستندماه 12و 6جایگزین نيکوتين همگی مؤثرتر از دارونما در اجتناب از سيگار در یهادرمان انواع، بوپروپيون و نيکليوارن

.(54-52)دهد ميزان موفقيت ترك سيگار را در انواع مداخالت دارویی تکی و تركيبی نشان می جدول ذیل

40

كند و تمایل به تالش برای ترك دارد، دارودرمانی مؤثر پيشنهاد سيگار یا بيشتر مصرف می 10توصيه: به هر بيماری كه روزانه تعداد

شود.

ارزيابي درصد موفقيت پس ازنوع مداخله

ماه 12 ماه 6

32 58 وارنيکلين

25-24 22-45 آدامس

79-16 برچسب پوستي 91-76

20-18 قرص زير زباني 20-18

62.5 67.5 پوستي و آدامسبرچسب

61 54 برچسب پوستي و قرص زير زباني

27 45 ترازودون برچسب پوستي و

( و/ یا بوپروپيون به طور منظم یا NRTشامل درمان جایگزین نيکوتين )تواند یمدرمان وابستگی به نيکوتين و عالئم ترك نيکوتين -

.باشد یدوره ا

همراه با تعيين تاریخ ترك و به عنوان قسمتی از درمان باید معمولیا بوپروپيون به طور نيکليوارن(، NRTدرمان جایگزین نيکوتين ) -

.(48) شودتجویز شود كه در آن فرد سيگاری به ترك سيگار در تاریخ خاص متعهد می

41

شواهد:

وجود داشته باشد. در مورد آن هائی یا احتياط منع مصرفداروی دیگر ترجيح داده شود، مگر اینکه نسبت به یك دارو نباید -

حبت صكه بيشترین احتمال موفقيت را دارد با مراجعه كننده یا بيمار یدر مورد انتخاب، باید نحوه مصرفدارو و زیتجو بهتصميم در -

عبارتند از: یکرد درمانین روین كننده در بهترييموارد تع؛ شود

وارض ا عیمنع مصرف و به روز از هر دانش ید دارایبااثرات جانبی )پزشکان و تجویزكنندگان بروز و احتمال منع مصرف -

(داروها باشند یاحتمال

های شخصی مراجعه كنندهاولویت -

یبا نوع مداخله داروئ ناسبتدسترس بودن حمایت رفتاری م در -

توسط مراجعه كننده دوره درمان پيگيری احتمال -

.(48)ترك سيگار یداروهاتجربه قبلی مراجعه كننده از -

انتخاب بين آنها برای لنا. باشند یماثربخشی یکسان یدارا یگهم NRTشش شکل از محصوالت (: NRTدرمان جايگزين نيکوتين )

.استهای تجربی و شخصی اولویت بر اساساغلب ا مراجعه كنندگان یبيماران

است ترین روش برای مصرفمحتاطانه و آسان: یبرچسب پوست

سازدپنیر میآدامس: كنترل مناسب دوز نيکوتين را امکان

به علت انتقال سریع نيکوتين، مناسب استد یشد یستگیبا وااسپری: برای افراد

آورد ین را فراهم ميکوتين كنترل دوز مناسب بوده و قابل انعطاف و قرص زیرزبانی: محتاطانه

آورد ین را فراهم ميکوتيمحتاطانه و قابل انعطاف بوده و كنترل دوز مناسب ن: مکيدنیآبنبات

.(48) دارد، مناسب استفرم سيگار كشيدن به یمراجعه كننده وابستگاستنشاقی: در مواردی كه

آغاز استفاده از داروی موردنظر در تاریخ به ترك مراجعه كننده، مورد استفاده، اقدام و ز شده یتجو NRT یدارو صرفنظر از نوع -

کل، شیعالمت تجارتوليدكننده/ مدت استفاده ممکن است بر اساس نوع؛ شود یه ميتوصهفته 12ترك و ادامه استفاده برای تقریبا

. (48) باشدو مرحله ترك متفاوت دارو

مدت تداوم مصرف سيگار را در مدت و طوالنیكوتاهد مخاطرات یداروها پزشکان باعوارض جانبی با توجه به

.(48) ز را انجام دهندین اساس تجویكرده و بر ا یابیارزمقابل خطرات و فواید بالقوه دارودرمانی

42

تواند یارند كه مد یمتفاوت یعوارض جانب بوده اماهمگی در ترك سيگار اثربخش نيکليوارنو ون درمان جایگزین نيکوتين، بوپروپي

. (55) و نياز به پایش دارند بودهمهم عوارضبا ترك سيگار مرتبط باشد، این

.(48) شودمداخالت باید مصرف درمان دارویی پایش یدر تمام -

. (45) ترك سيگار ارتباط دارنددر و با موفقيت طوالنی مدت بودهحائز اهميت گار يدر ترك سپيگيری منظم مکرر و معاینات -

،با توجه به سطح شواهد. توصيه می شوند "ترك به قصد مصرف كاهش"افراد سيگاری مایل به در NRTبرخی از انواع محصوالت -

یبرنامهك ی در قالبباید منحصرا باشد ویاول نم خط هيتوص 15(NARSاستراتژی كاهش مصرف سيگار به كمك نيکوتين برای ترك )

موفق داشته و گاريسمکرر برای ترك یسعكه خواهند بود افرادی هابرنامهن یامشاركت كنندگان در شده اجرا شود.طراحی یبه خوب

. (48) و نيز افراد سرسختی كه خواهان ترك ناگهانی سيگار نيستند اندنبوده

هفته برای 2، این زمان پس از معمولبه طور یا بوپروپيون باید پس از تاریخ ترك هدف تداوم داشته باشد. نيکليوارن، NRTتجویز -

NRT یافراد به منحصر و د مشروط به تداوم تركیبا. تجویزهای بعدی ون خواهد بودیا بوپروپي نيکليوارن، و سه تا چهار هفته برای

. محرز شده استترك مستمر یشان برایاتالش استمرار یريگيباشد كه در پ

6آميز نباشد؛ تجویز تکراری در طول یا بوپروپيون موفقيت نيکليوارن، NRTتالش فرد سيگاری برای ترك با استفاده از که يدر صورت

ر د، مانع از تالش اوليه فرد برای ترك سيگار شده باشد؛ كه در این هنگام تالش مجدد یط خاصشرای آن كه؛ مگر شود یه نميتوصماه

.(48) تواند منطقی باشدمی كوتاه یفاصله زمان

افت كرده و یدردر گنشته را NRTدهند یا افرادی كه شکل تکی در مورد افرادی كه سطح باالیی از وابستگی نيکوتين را نشان می

آبنبات مکيدنی )مانند آدامس، استنشاقی، NRTنيکوتين و سایر اشکال یهای پوستبرچسبتوان پيشنهاد تلفيق دانند؛ میرا كافی نمیآن

.(48) قرار داد زیتجو، قرص زیرزبانی یا اسپری بينی( را مورد

آدامس، استنشاقی، نيکوتين و اشکال دیگر از قبيل یهای پوستبرچسب( )NRTانواع مختلف درمان جایگزین نيکوتين ) بيترك -

یا نيکليوارن، NRT)مختلف یگروه ها یب داروهايلکن ترك، ه شوديتواند توص یم، قرص زیرزبانی یا اسپری بينی( آبنبات مکيدنی

. (48) شود یمز یتجوصرفا در موارد خاص ( بوپروپيون

دوز )یك نوع دوز حاد )اسپری بينی یا استنشاقی( همراه با ب يتركشامل ن يکوتين نیگزیز درمان جایدر تجوها ترین تركيبرایج -

تجویز)های( دوم یا و صورت گرفته برای دو هفته در درجه اول تنها NRTهستند. تجویز ن يکوتين یپوست برچسبمدت( یطوالن

. (48) دهدشود كه فرد سيگاری تالش مداوم خود را برای ترك نشان توصيه می یطیشرادر تنها بعدی

15 Nicotine-assisted reduction to stop

43

ی را های داروئتركيب توانند یمپزشکان بوده و های خاصی از داروهای خط اول برای درمان ترك سيگار روشن تركيب یاثربخش

بی مؤثر درنظر بگيرند. داروهای تركيت در دوره كوتاه مدت يد عدم موفقبا وجوترك سيگار ل بهید و مایشد یبا وابستگبرای بيماران

عبارتند از:

( )آدامس و اسپری(NRTهای جایگزین نيکوتين )( + سایر درمان>هفته 14طوالنی مدت )ن يکوتين یپوست برچسب - -

+ استنشاق دهانی نيکوتينن يکوتين یپوست برچسب --

.(49. 45) نيکليا وارنی SR بوپروپيون+ ن يکوتين یپوست برچسب --

در تواند ( میNRTدرمان جایگزین نيکوتين )برنامه توسط فرد در كنترلبا دوز قابل با یك فرم ن يکوتين یپوست برچسبتركيب -

. (45) تر باشداثربخش NRT یك نوع از مقاسه با

ممکن است برای افراد شدیدا سيگاری نيکليوارن(، و درمان با NRTدرمان جایگزین نيکوتن ) با SRدرمان تركيبی بوپروپيون -

.(45) اثربخش تر باشد

44

به عالوه، درمان .(56. 25) د ارائه شودیدر قالب متناسب بابرای هر فرد سيگاری م شده يبه شکل تنظمداخالت رفتاری و مشاوره

: شود یه ميتوصزیر جدولافراد سيگاری براساس دردارویی

دارودرماني خط اول در جمعيت هاي خاص -جدول

جایگزین نيکوتين درمان بوپروپيون نيکليوارنگروههای خاص

√NDNDaزنان باردار و شيرده

√NDNDسال( 12 -18كودكان و نوجوانان )

های مرتبط با مصرف سيگارافراد مبتال به بيماری

بيماری قلبی عروقیND√√

بيماری مزمن انسدادی ریهND√√

دیابتNDNDb√

نارسایی شدید كليویc√NDd√

متوسط تا شدید یكبدنارسائی√NDd√

افراد مبتال به امراض روانی

افسردگیND√√

اسکيزوفرنیNDe√√

افراد دارای اختالالت مصرف موادNDf√√

موارد عدم مصرف

)مجزا از حساسيت باال نسبت به تركيبات فعال(

gYes

= تنظيم دوز موردنياز است c = مناسب √

ND زیه تجوي= فاقد شواهد توص d با احتياط =

a دوز متفاوت محصوالت ارجح است = e با پيگيری دقيق =

b فقط سطح قند خون به طور دقيق پایش شود = f احتياط در مورد سو مصرف الکل =

g حمله صرعی، بی اشتهایی، پراشتهایی روانی، تومور سيستم عصبی مركزی، درمان =MAO Inhibitor (50)روز 14طی.

45

قلبی ناپایدار درنظر گرفته نینژآسال، زنان باردار یا شيرده یا افراد مبتال به 17تا 12برای افراد جوان در سنين NRTاگر تجویز

یها ، در این گروهها باید به حمایتNRTبه حداكثر رساندن فواید جهتشود. مار شرح دادهيب یبراشود، خطرات و فواید آن باید

.(48) شود ه و اقداميتوصرفتاری تخصصی در تالش برای ترك

خط اول ترك سيگار برای بيماران مبتال به بيماری یداروهارسد ، به نظر مینيکليوارنبه استثنا :يويو ر بيماران قلبي عروقي -

پایدار مورد ارزیابی قرار نگرفته نان دارای بيماری قلبی عروقی در بيمارا داروها. ایمنی این (58. 57) خطر باشدقلبی عروقی پایدار، بی

است.

و به خوبی در ميان افراد سيگاری مبتال به بيماری قلبی بودههر دو اثربخش SR( و نيز بوپروپيون NRTدرمان جایگزین نيکوتين ) -

ممکن است اثر درمانی اضافی به نيکليوارنشوند. ( تحمل میCOPDعروقی پایدار و بيماران مبتال به بيماری مزمن انسدادی ریه )

. (45) ها داشته باشدعنوان درمان ترك سيگار در این گروه

.(48) قضاوت بالينی، به افراد دچار اختالالت قلبی عروقی ناپایدار پيشنهاد شود بر اساسیا بوپروپيون ممکن است نيکليوارن -

اختالالت تال به ماران مبيدر بدرمان دارویی ترك سيگار موجب كنترل عالئم ترك نيکوتين :يروانپزشکبيماران مبتال به اختالالت -

واند شبيه ت. عالئم ترك نيکوتين میكندبيماران تشدید نیادر را یروانپزشکدر عين حال ممکن است عالئم شود و یم یروانپزشک

ئم پایش و درمان عال ین موارديدر چن د كند.یتشدرا ن اختالالت عالئم مربوطه یدر صورت وجود ابه نظر آید یا یاختالالت اضطراب

. (23) ضروری است

ویی و دارهر دو درمان د یبابه افراد سيگاری دارای وابستگی به مواد جهت كمك به ترك سيگار :ان به سوء مصرف مواديمبتال -

درمان اختالالت سو مصرف در مراكز جمله های مراقبت سالمت ازمحيط در تماممداخالت ترك سيگار ارائه .(59) مشاوره ارائه شود

(61. 60)شود: مواد توصيه می

به مواد مخدر شامل: یوابستگ یگار در افراد دارايه شده جهت ترك سيمداخالت توص

اخالت مختصر )شناسایی و درگير شدن(مد .1

خدمات درمانی )درمان اعتياد به نيکوتين( .2

مشاوره

(60) باشد یم درمان دارویی

:رف موادان به سو مصیمبتالهایی برای درمان وابستگی به نيکوتين در توصيه -

های مشاوره ترك سيگار به فرد سيگاری )برای مثال، مداخالت ترك و آموزش مهارت جهتتمركز بر ایجاد انگيزه در افراد سيگاری -

(ت از تركیحماانگيزشی، كنترل محرك، و مهارت های پيشگيری از عود( )

. (62)( در موارد وابستگی به دخانيات SRهمراه با بوپروپيون NRT) ییبات دارواستفاده كمکی از تركي -

شود:مبتالیان به اختالالت سو مصرف مواد پيشنهاد می دردر ترك سيگار پنجگانه یه هايتوصرویکردهای زیر عالوه بر

46

ودهند؛ را هدف قرار می سو مصرف موادمشکالت هم در نظر گرفتن درمان سو مصرف مواد با استفاده از داروهائی كه -

برای افراد الکلی( Naltrexoneهمچنين ممکن است به ترك سيگار كمك نماید )

.(59. 23) نبوده استبا یك دارو موفقيت آميز که تركيماداماستفاده از درمان داروئی تركيبی ترك سيگار -

.(63) كندبه الکل یا افسردگی شدید كمك می یوابستگبه ترك سيگار در ميان افراد سيگاری با سابقه SRبوپروپيون -

واد محرك، ها به مای و بوپروپيون ممکن است در درمان كوكائين و سایر وابستگیحلقهداروهای ضدافسردگی سه نکهیبا توجه به ا -

های دارای اختالالت مصرف مواد نيز مجاز استسيگار در جمعيت تركبه منظور داروهاكنترل شده این زیتجوكارایی داشته باشند،

(62) .

ه ترك قادر بكه زنان باردار یزمانتواند در موارد زیر برای زنان باردار در نظر گرفته شود: الف( می گاريس یترك داروئ

فواید بالقوه آن، بيش از خطرات درمان دارویی و مصرف مداوم سيگار و احتمال ترك كه یزماناز طریق درمان غيرداروئی نيستند؛ ب(

. (23) است

. (48) سال یا زنان باردار یا شيرده مصرف شوند 18و بوپروپيون نباید توسط افراد جوان زیر نيکليوارنهيچکدام از -

مطالعات ترك . اكثر(64) به كار گرفته شوددر تمام موارد باید برای نوجوانان گار يترك سمداخالت رفتاری و انگيزشی نوجوانان:

هایی كه در نوجوانان . تنها درماندر مورد داروها در نوجوانان محدود است یلنا شواهد كاف سيگار بر جمعيت بزرگسال تمركز دارد

دهند العات نشان میلی، مطنيکوتين، آدامس نيکوتين و بوپروپيون است. به طور ك یپوستچسب برارزیابی قرار گرفته است، شامل مورد

.(65) ن استیيدر نوجوانان پا در كلتواند منجر به كاهش تعداد سيگار مصرفی روزانه شود، اما ميزان ترك كه این مداخالت می

. (48) سال یا توسط زنان باردار یا شيرده مصرف شوند 18و بوپروپيون نباید توسط افراد جوان زیر نيکليوارنهيچکدام از -

شواهد .(66) كندافراد سيگاری حمایت می یتمامبه گار يترك سمحور ارائه مداخالت بيمارستان شواهد موجود از بيماران بستري:

مداخالت اگرپس از عمل را كاهش دهد. عوارضممکن است شدت از عمل جراحی، قبلدهد كه مداخالت ترك سيگار نشان می

هفته قبل از عمل جراحی )درمان جایگزین نيکوتين و مشاوره هفتگی( اجرا شود؛ با احتمال بيشتری به ترك سيگار طوالنی 8تا 4

.(67) انجامدمدت می

Varenicline

شواهد:

. (23) یك درمان اثربخش ترك سيگار است كه بيماران باید برای مصرف آن ترغيب شوند نيکليوارن -

.(69. 68) ع درمان دارویی استاثربخش ترین نو نيکليوارنبراساس شواهد اخير، -

باوجود شواهد محدود درباره. شده استبه عنوان درمان دارویی ترك سيگار تأیيد مختلف یدر كشورها نيکليوارناستفاده از -

.(51) (48)ودشترین كمك برای ترك سيگار تلقی میتوسط پژوهشگران و پزشکان بسياری به عنوان اثربخش ن داروی، انيکليوارن

. (50) نوع جدیدی از دارو برای درمان دارویی خط اول ترك سيگار است نيکليوارن

47

به ترتيب زیر است: یآماده سازیك ميلی گرم دو بار در روز متعاقب یك هفته نيکليوارندوز توصيه شده

ميلی گرم یك بار در روز 5/0روزهای اول تا سوم: به ميزان

ميلی گرم دو بار در روز 5/0روزهای چهارم تا هفتم: به ميزان

.(50)روز هشتم: به ميزان یك ميلی گرم دو بار در روز

شود. این دوز در طول هفته اول برای توقف مصرف سيگار آغاز می( یك تا دو هفته قبل از تاریخ هدف فرد Champix) نيکليوارن -

هفته است. درمان ممکن است در افراد درحال ترك 12آن ترك با و دوره استاندارد درمان برسد یتا به سطح درمان یابدافزایش می

. (48) رسد فواید آن نسبتا كم باشدسيگار جهت كاهش خطر عود، تکرار شود. اگرچه به نظر می

، به تازگی مطالعات مروری پس داده ت نشانيگار موفقيترك س ییدر درمان داروبيش از داروهای خط اول موجود، نيکليوارنبا آنکه

.(47) را افزایش داده است نيکليوارن یمنیادر مورد ها، نگرانیعرضه دارواز

Bupropion

(: بوپروپيون درمان خوراكی غيرنيکوتينی است كه Bupropion Sustained Release( ®Zybanبوپروپيون آهسته رهش ))

. (50) دهدحاصل از ترك نيکوتين را كاهش میميل شدید به سيگار و نيز عالئم

. (23) یك درمان ترك سيگار اثربخش است كه بيماران باید برای مصرف آن تشویق شوند SRبوپروپيون -

دسترس است. درقرص 90قرص و یك بسته پيگيری حاوی 30( حاوی Starterیك بسته آغازین ) صورتبوپروپيون به -

ميلی گرم دو بار در روز افزایش 150و سپس به شود یز میتجوروز اول 3ميلی گرم یکبار در روز برای 150بوپروپيون آهسته رهش

می یابد. بيمار باید مصرف سيگار را در هفته دوم درمان متوقف كند. بوپروپيون می تواند به صورت تركيبی با درمان جایگزین نيکوتين

(NRT) ،(50) فشار خون فرد باید پایش شود ین مواردياما در چنمورداستفاده قرار گيرد .

هفته دیگر درصورت تداوم تالش جهت ترك 4و سپس شود یه ميتوصهفته 4( برای Zybanبوپروپيون )گار با يدرمان ترك س -

اریخ از ت یك تا دو هفته قبلد با دوز كمتر و از یدرمان بادوره و آغاز ز بودهی( قابل تجوای)با یك دوره عادی هفت تا هشت هفته

.(48) ترك تجویز شود

.(48) ز شودیرده تجويا شیزنان بارده و سال و 18 ریز در افرادد ینبابوپروپيون -

48

Nicotine patch

شواهد:

.(23) شوندترك سيگار است كه بيماران باید برای مصرف آن ترغيب اثربخش در یك درمان ن يکوتين یپوست برچسب -

Nicotine gum

شواهد:

.(23) ترك سيگار است كه باید بيماران برای مصرف آن ترغيب شونددر اثربخشآدامس نيکوتين یك درمان -

گرم آدامس ميلی 2به دخانيات به جای دیشدافراد سيگاری با وابستگی گرم در روز است لکن در یليم 2اگرچه دوز معمول -

.(23) شود یمتوصيه در روز گرمميلی 4 ،نيکوتين

Nicotine lozenge

شواهد:

شودمحسوب می وسطتا متنيکوتين، درمان بی خطر و اثربخش برای ترك سيگار در ميان افراد سيگاری با وابستگی كم آبنبات مکيدنی

(70).

Nicotine nasal spray

شواهد:

اید برای مصرف ب گاريا مراجعه كنندگان به منظور ترك سیبيماران اسپری بينی نيکوتين یك درمان ترك سيگار اثربخش است كه -

(23) آن ترغيب شوند

Nicotine oral inhaler

شواهد:

اید برای مصرف بگار يا مراجعه كنندگان به منظور ترك سیبيماران استنشاق دهانی نيکوتين یك درمان ترك سيگار اثربخش است كه -

.(23) آن ترغيب شوند

49

. (71) گردد یمماه 24استنشاق دهانی نيکوتين به طور مؤثر و ایمن منجر به كاهش مداوم مصرف سيگار طی

Nicotine sublingual tablet

د یشد یگابستو باكاهش اشتياق افراد سيگاری سه با گروه دارونما وقرص زیرزبانی نيکوتين موجب افزایش ميزان ترك سيگار در مقای

.(72) شودآنها میدر تحمل خوب همراه با

Clonidine

ه خط دوم برای درمان وابستگی ب یداروتواند تحت نظارت پزشك به عنوان درمان ترك سيگار اثربخش است و می دركلونيدین

.(23) (73) دخانيات مورد استفاده قرار گيرد

Nortriptyline

تواند تحت نظارت پزشك به عنوان عامل خط دوم برای درمان وابستگی به درمان ترك سيگار اثربخش است و می درنورتریپتيلين

.(23) (45) (50) (73) دخانيات مورد استفاده قرار گيرد

50

:كردن از افراد سيگاري سؤال

کشيد؟. روزانه چند نخ سيگار ميپرسش در مورد مصرف دخانيا:

(20، پاکت کوچک= 25)پاکت بزرگ=

سيگار.توصيه كردن به افراد براي ترک

کنم که آن را ترک نمائيد.من به عنوان ارائه دهنده مراقبت سالمت، نگران مصرف دخانيات شما هستم و توصيه مي

مي خواهم چند دقيقه در مورد بررسي وابستگي شما به سيگار صحبت کنم.

اگر نظرتان را تغيير داديد، من مشتاق هستم در اين مورد در آينده بحث کنم. ر:يخاگر آمادگي فرد را ارزيابي کنيد. بله:اگر

آمادگي براي ترک: يابيارز ت دارد؟يشما چقدر اهم يگار برايگذرد، ترک سيم يشما به خوب يدر زندگبا فرض اينکه درحال حاضر همه چيز . 1

د؟ يگار را ترک کنيد سيکه بتوان به خودتان مطمئن هستيد. 2

د.ياز دهيامت 10تا صفرهر سؤال را از

افزايش وزنترک سيگار و

13.6كيلوگرم )تا 1.8-4.5درصد افراد به طور متوسط 80

كيلوگرم( اضافه وزن خواهند داشت. هرچه تعداد سيگار مصرفي

بيشتري باشد، هنگام ترك وزن فرد بيشتر افزايش مي بايد.

تأخير در افزايش وزن توسط داروهاي ذيل ممكن است:

ميلي گرم آدامس/ قرص مكيدني SR ،NRT :4بوپروپيون

5Rبررسي -مصاحبه انگيزشي

با استفاده از بازخورد ارتباطيارتباط خطر با خود -1

فوايد ترک سيگار -2

خطرات مرتبط با ادامه مصرف -3

فايده-خطرتوقف و ارزيابي -4

تکرار مراحل فوق -55 ≥ل به ترک/ اعتماد به نفس يتما 5 <ل به ترک/ اعتماد به نفس يتما

كمک به ترک سيگار:

قطع سريع سيگار مشاوره حمايتي

پيگيري

گاريترک س يكاهش مصرف براهر روز )حداقل يگارهايتعداد س هدف کاهش :هفته( 6 -0) 1مرحله

. ي به آنابيدست جهتخ يتار(. تعيين 50%

به مصرف سيگار.د يل شديم کنترل جهتاز آدامس استفاده

گار با استفاده يکاهش مداوم مصرف س :ماه( 6هفته تا 6) 2مرحله

ماه. 6از آدامس. هدف ترک کامل تا قبل از

با ارائه د يبا؛ ماه متوقف نشد 9 يطفرد سيگاري دن يگار کشياگر س

( مشورت کند.HCPهاي سالمتي )کنندگان مراقبت

يگار. استفاده از آدامس سمصرف توقف کامل :ماه( 9 ي)ط 3مرحله

د.يل شديم نيتسکتا

توقف ، سپس يزان آدامس مصرفيکاهش م :ماه( 12 ي)ط 4مرحله

گار(يسکامل ماه از ترک 3 يکامل مصرف آدامس )ط

دارودرماني -مشاوره +/ سيگار در 10 ≤اگر بيمار

روز مصرف مي کند،

دارودرماني را پيشنهاد

نمائيد.

نياز ا هيچ يکاگر

مؤثر نبود؛ اقدامات

د.يبرگرد يابيارزبه

46

℗

خ ترکيهفته پس از تار 4 تعيين زمان پيگيري

پاسخ نسبي: ارزيابي پيروي دارو

تنظيم دوز

افزايش مشاوره

حفظ پاسخ كامل

اصالح

دارودرماني

درمان تركيبي

درمانهاي خط اول

مختلف

NRTدو فرم از

(mg 2(+آدامس )mg 15چسب )

چسب + استنشاق

چسب + قرص مکيدني

SR +NRTبوپروپيون

بوپروپيون+ چسب

بوپروپيون+ آدامس

+ وارنيسيلينSRبوپروپيونNRTوارنيسيلين بدون همراهي با

ون يبوپروپ

(®, Zyban®Wellburtin SR)

هر صبح خوراکيگرم يليم 150 دوز:

12تا 7سپس دو بار در روز روز، 3 ×

هفته

روز پس از شروع10تا 7 خ ترک:يتار

، صرع تحمال موارد عدم مصرف:

ا ير ي)اخ يياشتها ي، بپراشتهايي

، مصرف کبد يي(، نارساگذشته

همزمانمهارکننده مونوآمين اکسيداز

، خشکي دهان :رايج يجانبعوارض

، سردرد، يخوابي، بيقراريبوست، بي

لرزش

رات يي، تغيصرع حمالت اط:ياحت

، اثرات متقابل داروهاي، خودکشيخلق

جلوگيري از، اندکش وزن يافزا ا:يمزا

با امکان استفاده همراه، يافسردگ

NRT ، اثربخش بودن به اندازهNRT

وارنيكلين

(®Champix)

روز، 3×ميلي گرم خوراکي يک بار در روز 5/0 دوز:

سپس دوبار در روز، مي تواند تا يک ميلي گرم دوبار

هفته 24تا 12×روز افزايش يابد 7در روز طي

روز( پس از شروع 35روز )تا 14تا 7 تاريخ ترک:

خوابيهاي بد، بيتهوع، خواب عوارض جانبي رايج:

عصبي اختالالتبيماري رواني غيرپايدار، احتياط:

سيگار يا الکل ممکن است بدتر شود(، بارواني جدي )

خطر افزايش عوارض قلبي در بيماران مبتال به بيماري

اريتما مولتي جانسون، ورم عروق، -قلبي، استيونس

، کاهش دوز در بيماري کليوي، خودداري از فرم

ماشين آالت.کار با رانندگي/

NRTبدون واکنش هاي متقابل دارويي به جز مزايا:

)ممکن است عوارض جانبي را افزايش دهد(، اثربخش

ترين دارو که ميزان ترک آن سه برابر دارونما است.

( بدون نياز به تجويزNRTدرمان جايگزين نيكوتين )

طريق پوست )برچسب پوستي(، مخاط دهان از عرضه:

آبنبات مکيدني(، حلق )استنشاقي()آدامس،

دوز:

هفته به 12در طول ،: دوزهاي مختلفبرچسب پوستي

تدريج کاهش يابد.

منتول، 1mgنيکوتين+ 10mg: کارتريج= استنشاقي

بار در روز 12درصورت نياز استنشاق حداکثر

سيگار mg (> 25 4سيگار در روز( و 25 >) mg 2: آدامس

عدد در روز 20در روز( حداکثر

Thrive (1®( mg 4و 2) Nicorette®: مكيدني آبنبات

عدد در روز 20( حداکثر mg 2و

NRTهمان روز آغاز تاريخ ترک:

نحوه مصرف:

ساعت. 24يا 16: براي مناطق فاقد مو برچسب پوستي

: به آرامي تا زماني که طعم آن تند است آدامس، مكيدني

ن حل شدآن را بجود/ بمکد، سپس بين لپ و لثه قرار دهد، تا

.کندصبر کند، سپس تکرار کامل

ندک: کارتريج را به داخل لوله وارد و استنشاق استنشاقي

)اغلب به حلق دهاني منتهي مي شود(.

عوارض جانبي رايج:

/ بيخوابي )برداشتن قبل: خوابهاي غيرعاديبرچسب پوستي

از خواب(

: سوزش دهان، سوءهاضمهاستنشاقي، آدامس، مكيدني

احتياط:

-راي نيکوتين استهم دا هنگام رسيدن به انتها: استنشاقي

کامل مصرف کنيد

، برچسبدر صورت بازگشت به سيگار: برچسب پوستي

نياوريد و براي ترک مجدد تالش کنيد. پوستي را در

ميزان ترک دو برابر دارونما است، برچسب پوستي مزايا:

ر خطاست و براي بيماري قلبي پايدار بي NRTاثربخش ترين

است.

باالترين ميزان ترک را دارا است، وارنيكلين با آنكه

.شود تنظيماولويت ها و نيازهاي فرد بر اساسدرمان بايد

℗

52

گار یترك س ییدارو در درمان یاتخالءهای مطالع

گاريترك س مدت درمان طوالنی در یبه طور كل های جمعيتی خاص واثربخشی و ایمنی برای زیرگروه-

های جمعيتی خاص وابستگی به دخانيات به طور كلی و برای زیرگروهتركيبی استفاده از درمان -

داروهامدت طوالنی اثربخشی تجویز -

ترك احتمالافزایش ب بريبه منظور كاهش آس اثربخشی استفاده از درمان جایگزین نيکوتين قبل از ترك-

داروهای ترك سيگار و موانع رایج استفاده مناسب از آنها ینادرست در مورد اثربخش اتتصور مختلف در رفعهای استراتژی-

، به ویژه برای مبتالیان به افسردگیگاريدر ترك ساكسيداز مهار كننده مونوآمين اثربخشی -

www.canadaptt.netقابل دسترس از سايت (1)

53

های خاصمعیتمداخالت اختصاصی ترك سیگار در ج

هابیمارستانمداخالت ترك سیگار در جمعیت خاص:

مقدمه

در بيماران ترومایی %40تا (74) ایسکمی قلب بيماراندر %26.5مطالعات مختلف در ایران شيوع مصرف سيگار در بيماران بستری را از

کی پزشدیگر روان بيماران اسکيزوفرنی و هم در بيماران شيوع سو مصرف سيگار هم در. همچنين طبق مطالعه دیگری (2)اند ذكر كرده

.(75) نسبت به جمعيت عمومی به طور چشمگيری باالتر است

بستری از بلق گاريس اثر مفيد ترك. های همراه با بستری شدن داردریسك توجهی براستعمال دخانيات به عنوان یك عامل منفی اثر قابل

%74بيماران بستری سبب افزایش ترك تا ميزان مداخالت ترك دخانيات در .(76) شده است جراحی نشان داده از عوارض بعد بر ميزان

.(77) شودمی

مصرف كنندگان دخانيات بدون دود، های باردار،)خانم دارای ممنوعيت بالينی یا غيرمؤثر باشندمواردی كه به جز در یمداخالت داروئ

. (49)های مختلف سيگاری مؤثر شناخته شده است ، برای جمعيتنوجوانان( وكم یبا وابستگهای سيگاری

های ترك دخانيات باشد. به عالوه بيمارانی آل جهت ارائه خدمات و حمایتتواند یك فرصت مناسب و ایدهمارستان میيبستری شدن در ب

فزایش تعداد اضرورت با توجه به كنندز این خدمات استقبال بيشتری میاند، اهای مرتبط با سيگار بستری شدهكه به دالیل بيماری

های بدون دخانيات، ارائه خدمات درمانی توقف مصرف نيکوتين و در دسترس بودن خدمات ترك بيش از گنشته حياتی به بيمارستان

.(66)رسد. نظر می

لع و ها شایع است. ومشی بدون دخانيات نشان داده كه استعمال دخانيات در بيمارستانهای دارای خطشيوع مصرف سيگار در بيمارستان

. مداخالت ترك دخانيات كه در (78)شود وسوسه سيگار باعث افزایش سه برابری شانس استفاده در طول بستری و بعد از ترخيص می

. (66)ت همراه اند يه و با موفقابند، مؤثر بودیطول بستری شروع شده و برای حداقل یك ماه بعد از ترخيص ادامه

همچنين اطالعاتی در و ترك استعمال دخانيات مدتباید شامل آموزش مداخالت كوتاه هابيمارستاندر سازیهای آگاهبرنامه یتمام

.(36) سيگاری بستری باشد بيماران برای حمایت ازدرمان دارویی مورد

استا گرفته و در این ر در نظر مراقبت سالمتهای ضروری فعاليت باید ترك دخانيات را به عنوان یك جز مسئولين سالمت ها وسازمان

به منظور حمایت از پرستاران جهت ایجاد مهارتهای مؤثر در زمينه مشاوره و مداخالت ترك سيگار ایهای مختلف پيشرفت حرفهفرصت

. (36)هند درا انجام مداخالت ترك دخانيات افرادقوميت و سن جنسيت،توانند با توجه به یمارستان ها ميرا فراهم آورند. پرستاران در ب

محيط ر دپيگيری بيماران سيگاری بستری درمان و، شناسایی دررویکرد سيستماتيك كی یريجهت بکارگ های ترك دخانياتبرنامه

کردهایرو ایندر است. هدف ]5A: (Ask, Advise, Assess, Assist, and Arrange) [پنجگانه رویکرد از بيمارستان بازتابی

. (79) كه بتوانند بعد از بستری دوران طوالنی ترك را تجربه كنند است یمارانيبافزایش تعداد

54

هابیمارستانترك سیگار در های توصیه

«توصیه یک»

1C: 1رتبه

.آگاه شوندبيمارستان بودن بدون دخانياتهای مشیباید از خط تمام بيماران

«توصیه دو»

1Bرتبه:

مراكزی جهت كمك به آنها به منظور سيگاری باید به انتخاب شده تمام بيماران ،درصورت امکان

ترك سيگار قبل از پنیرش در بيمارستان یا عمل جراحی هدایت شوند.

«توصیه سه»

رتبه:

1Aالف، پ، ت:

1Cب:

باشند كه:های مناسبی ها باید دارای سيستمتمام بيمارستان

؛دنرا شناسایی كن افراد سيگاری یتمام( الف

؛دكننرا كنترل ن يکوتيت از نياز محروم یعالئم ناشدر بيمارستان، در طول بستری ب(

ارتقا دهند؛ یگاريماران سيدر بتالش برای ترك طوالنی مدت سيگار را (پ

پس از ترخيص از بيمارستان فراهم سازند.گار يپيگيری ترك سهای برای بيماران، حمایت (ت

«توصیه چهار»

رتبه:

1Cالف:

1Bب:

باید اهداف زیر درنظر گرفته شود: یماران بستريگار در بيترك سدرمان دارویی در

نيکوتين در بيمارستانت از يعالئم محرومكنترل جهتكمك به بيماران الف(

ترك شیافزادر بيمارستان و پس از ترخيص به منظور مناسب یاز داروهااستفاده ب(

مدت دخانياتطوالنی

55

.(80) دخانيات باید در اولين فرصت از این موضوع آگاه شوند بدون خط مشیهای دارای تمام بيماران مراجعه كننده به بيمارستان

باید به صورت وسيع در مورد آن تبليغات شود و مواردی مانند ، وجود دارد مشیخطاگر تاریخ مشخصی برای شروع اجرای این -

های آینده بيمارستان جهت اطالع بيماران در ورودیهای مشیخطعالئم تبليغاتی برای اطالع از شمارش معکوس تا زمان اجرا و

.(81) ه شودصر برای بيماران توضيح دادرسانی از طریق تبليغات بهتر است دالیل آن به صورت مختاز اطالع پس بيمارستان قرار گيرد.

ها باید جلساتی در خصوص راهکارهای عملياتی كردن این های ترك دخانيات در بيمارستانگسترش یا حمایت از برنامه جهت -

ها تشکيل شود.مشیخط

برحسب شرایط وجود دارد: سيگاری مارانيبمتفاوتی برای یحالت هاهای بيمارستان مشیخطبراساس -

پنیرش اورژانس

پنیرش الکتيو

خاطر بستری شدن در بيمارستانسيگار به ترك

تمایل به ترك در زمان بستری شدن

گار يترك س یجهت ارائه مراقبت ها یهر مورد از موارد فوق برنامه مشخص ید برایبامشی بدون دخانيات دارای خط هایمارستانيب

. (82)داشته باشد

تواند های بدون دخانيات در محيط بيمارستان میمشیبندی اجرای خطیا اولویتدر مورد جهت تبادل نظرهایی ایجاد فرصت-

ترك سيگار كمك كند. یهاحمایت از برنامه واستقرار ع یتسربه

ری حمایت نمایند.بيماران بست درتيم مدیریت بيمارستان و كاركنان باید تشویق شوند كه از ترك سيگار -

دسترس باشد. مداخالت ترك مصرف دخانيات باید برای كاركنان بيمارستان نيز در-

جود وموقعيت مناسب مشاركت در ارائه مداخالت ترك سيگار یداراهایی در زمينه تعيين پزشکان دارای توانایی یا چالش-

يگار فرایندهای ترك س یراه اندازها و توانند در ایجاد سيستممی ینيبالراهنماهای استفاده از و پزشکان منظم یريگيپ. دارد

گرفته شوند. مبنا قراردر بيمارستان

وب مهمی محس نکتهترك سيگار، تخصيص مناسب منابع یهابرنامه و به منظور حصول اطمينان و حفظ ظرفيت خدمات-

.شود یم

56

افراد سيگاری كه به صورت اورژانسی پنیرش در موردرویکردهای متفاوتی ممکن است های بيمارستان، مشیبراساس خط-

شوند، در مقایسه با زمان قبل از پنیرش اتخاذ گردد. این مسأله در مورد بيمارانی كه به خاطر بستری در بيمارستان اقدام می

.شدباصادق تواند یمرند نيز كنند، در مقابل بيمارانی كه تمایل به ترك در زمان بستری شدن دابه ترك سيگار می

مورد مارانيدرمان ب یب هايعوارض و آسهای بيمارستان ممکن است ترك مصرف دخانيات را از منظر كاهش مشیخط-

قرار دهد. توجه

57

باید جهت ترك سيگار قبل از جراحی یا پنیرش تشویق هستند، پنیرشدر انتظار بيمارانی كه برای جراحی الکتيو ارجاع شده یا -

.(83) شوند

ك یی جهت ترهاداشته باشند كه معموال شامل ارائه توصيه مارانيدر ب ها باید سيستمی برای كمك به ترك دخانياتتمام بيمارستان -

خارج از ق خدمات یاز طرهای درمانی ترك سيگار برنامه ا كردنيمهدر بيمارستان و یا ژهیو و یتخصصسيگار، تدارك خدمات

. (85. 84) بيمارستان باشد

. همچنين ددار بدون مداخله وجودقبل از جراحی در مقایسه با گروه به دنبال انجام مداخله مناسب ميزان ترك سيگار ش قابل توجه یافزا

.(86) ار كمتر استيگروه بدون مداخله بسدر مقایسه با گارترك سي یمداخله افت كنندهیدر عوارض بعد از جراحی در گروه

58

:مرحله استترك دخانيات در بيماران بستری است كه شامل پنج موثر در های مدل اوتاوا یکی از برنامه

شناسایی افراد سيگاری در بدو پنیرش .1

وضعيت سيگار كشيدن در پرونده بيمار ثبت .2

اتيدخانترك جهتهای رفتاری توصيه و حمایت .3

درمان دارویی در طول بستری .4

ارائه خدمات پيگيری پس از ترخيص به تمام افرادی كه تمایل به ترك دخانيات دارند .5

یريگيپبيماران را تا شش ماه شود وانجام می IVR(Inqiery Voice Record)پيگيری خودكار با سيستم پاسخگوی صوتی

پایش عملکرد برایستم ين سیا یهاو داده بيمارستان یا دانشگاه تماس گرفته باحين ترك باشد، كند. هر بيماری كه دارای مشکالتمی

. (87) استبرنامه كمك كننده ر يبهبود تأثو بازخوردهایی جهت تضمين كيفيت و

شش یدر ط %65تا ميزان ترك سيگار مداخالت مشاوره در طول بستری و پيگيری تا حداقل یك ماه پس از ترخيص باعث افزایش -

. (66) شود یمماه تا یکسال پس از ترخيص

شود.توصيه می (31)و ترجيحا دو ماه )حتی به صورت تلفنی( (85) ماهه، حداقل یك ماه پيگيری 6به منظور افزایش ميزان ترك -

مل ماران سيگاری پس از عوابستگی به نيکوتين در بيدرمان های روتين بر آموزش سه بایدر مقاتصویری -اثر آموزش كالمی -

. (88) شتر استيبپس عروق كرونر بای

(77. 49) مراحل مداخالت ترك دخانيات در بيماران بستری: -

59

5As

های تواند در فرم عالئم حياتی در نظر گرفته شده و یا با عالئم و بربرچسباین پرسش می پرسش در مورد مصرف دخانيات:

پوستی مشخصی بر پرونده بيمار وضعيت سيگاری بودن وی را مشخص كند.

ا به ر من به عنوان پزشك باید مطلب مهمی"باید شفاف و محکم بوده و بيمار را مخاطب قرار دهد. مثال: . توصيه به ترک سيگار:2

."توانيد انجام دهيدشما اطالع دهم، ترك سيگار مهمترین كاری است كه برای بهبود وضعيت سالمتی خود می

شوند:*در مورد تمایل بيمار برای ترك باید سؤال شود. در این مرحله بيماران به دو دسته تقسيم می . ارزيابي تمايل به ترک:3

دارای تمایل به ترك

ك فاقد تمایل به تر

استفاده از داروهای جایگزین نيکوتين در كنترل عالئم محروميت بيمارانی كه فقط تمایل به كاهش این عالئم دارند توصيه -

های اختصاصی استفاده كرد.می شود، عالوه بر این باید جهت افزایش انگيزه بيماران جهت ترك دخانيات از تکنيك

اروییمشاوره و درمان د . کمک به بيمار جهت ترک:4

های جدید رفتاری، سازی بيمار، جلب مشاركت و حمایت اطرافيان، كمك به بيمار جهت یادگيری مهارتمشاوره باید شامل آماده

های مراقبت ویژه مناسب نباشد(، آماده كردن بيمار به منظور مواجهه با شرایط دشوار ترك باشد.درمان دارویی )ممکن است در بخش

باید یك هفته پس از ترخيص، یك و شش ماه بعد و سپس به صورت ساليانه صورت گيرد.. پيگيري ترک در بيماران بستري 5

60

(5Rsپنجگانه توصيه جهت ايجاد تمايل به ترک )

انواده وی خ توصيف ارتباط سيگار با وضعيت فعلی سالمتی بيمار، از طریق شرح تأثيرات سيگار بر سالمتی فرد و

های سيگار و فشارهای اجتماعی موجود بر افراد سيگاریدليل در معرض دود سيگار بودن، هزینهبه

مدت، بلندمدت و تأثيرات بر دیگران )مانند افزایش سرطان سازی در مورد خطرات سيگار: شرح اثرات كوتاهآگاه

ریه و بيماری قلبی در همسر، افزایش احتمال عفونت گوش در كودكان(

مدت و بلندمدتدر مورد مزایای ترك سيگار: شرح اثرات كوتاه سازیآگاه

گفتگو با و پرسش از بيمار راجع به موانع ترك سيگار

تکرار مراحل در هر بار مواجهه با بيماران بدون انگيزه ی ترك

ثبت مراحل فوق در پرونده بيماران توصيه می شود.

ترك طوالنی مدت متمایز شود. جادیبه منظور اكنترل عالئم ترك نيکوتين در بيماران بستری باید از اقدامات -

يط در محد یار باگيموجود در مورد ترك س یرالعمل هادستویا ینيبالراهنماهای یآموزبازمنظم، یها یريگيپمانند یموارد-

بيمارستان اجرا گردد.

افراد سيگاری بستری در صورت امکان، باید مدنظر قرار گيرد. یتمامشناسایی، درمان و پيگيری جهتمند نظام یرویکرد-

رویکرد است. نیاای از مدل اتاوا، نمونه

ا های عملکردی( تباشد )شاخصروند ترك یريگيپهای باید حاوی دادهماران يب یاتيثبت عالئم ح یهاپرونده ها و برگه-

كرد. یابیارزهای بيماران را الت، درمان دارویی و پيگيریبتوان مداخ

ن در جامعه، همچني حمایتگر یا گروه هایگار و يترك س دهندگان خدماتهای پيگيری پس از ترخيص و ارجاع به ارائهبرنامه-

توانند در تالش برای ترك دائمی سيگار سودمند باشند.های پس از ترخيص میمشاوره

های مستمر وليکن پيگيری (89)پيگيری پس از ترخيص حداقل یك ماه است جهتبر اساس شواهد موجود، مدت زمان الزم -

ارجح است.تر یبا مدت طوالن

61

ارائه دهندگان بامعطوف به ایجاد ارتباط بين بيماران باید ها جهت حصول اطمينان از تداوم درمان و پيگيری، تالش-

به محض ترخيص باشد. گاريدر حوزه ترك س اوليه یسالمت یهامراقبت

62

.(66) ارائه شود مارستانيدر ب یماران بستريبه ب مشاوره با همراهباید گاريترك س درمان دارویی-

ی سيگاریجلسات متعدد ویژه جهت حمایت، درمان دارویی و پيگيری به مدت حداقل یك ماه برای همه بيماران بستر --

. (66)شودتنظيم د یبا

هایی مانند درمانترك سيگار ارائه شود و حمایت جهتتوصيه مختصری د یبابه بيمارانی كه قرار است جراحی شوند --

.(90) شودفراهم شان یگار در ايجهت ترك س( قبل از جراحی NRTجایگزین نيکوتين )

.(91) خواهد داشت یماران بستريدر بدر كوتاه مدت اثرات ارزشمندی در ترك سيگار ( NRT) جایگزین نيکوتين درمان --

و ونبوپروپيشامل داروهای جایگزین نيکوتين )آدامس، چسب، قرص(، یماران بستريدر كنترل عالئم ترك در بداروها --

.(49) دنباشمی وانيکلين

درمان دارویی باید جزئی از مداخالت بيمارستانی ترك سيگار در مواردی كه اندیکاسيون آن وجود دارد، همراه با مشاوره --

. (49) باشد

مصرف داروها با ميزان كمتر از دوز پيشنهادی و یا قطع زود هنگام آنها باعث كاهش احتمال ترك یماران بستريدر ب --

. (93. 92) شودمی

ترین عامل پيشگيری كننده از عود مهم، از درمان اوليه پس یگاريس یماران بستريگار در بيترك س ادامه درمان دارویی --

.(94) استمصرف سيگار

، اگر بيماران تجربه مثبتی در مورد تخفيف را فراهم آوردهتجویز دارو جهت ترك سيگار بستری در بيمارستان فرصت --

خودداری یهاترك و پایبندی به برنامه جهتدر آینده های فشرده از ترك داشته باشند، احتمال استفاده از درمانعالئم ناشی

. (49) شودبيشتر میشان یدر ااند، از استعمال دخانيات كه در بيمارستان آغاز كرده

كنترل عالئم جهتافراد سيگاری كه قصد ترك سيگار ندارند، به خصوص در مورد ( NRT) درمان جایگزین نيکوتين --

.(81) شودمی هيتوصدر طول بستری ن يکوتينمحروميت

در مواردی كه افراد در ؛ ارائه شودهای قلبی عروقی بيماریمبتال به افراد برایتواند می( NRT) نيکوتين جایگزین درمان --

يماری به بیا دارای اندشده شدید قلبی عروقی )مانند انفاركتوس ميوكارد یا سکته مغزی( دچار حمله عرض دو هفته گنشته

محصوالتدر این موارد انجام شود. معالج درمان باید با مشورت پزشكخوبی كنترل نشده باشند، این

NRTPatch

63

ا مضرات در مقایسه بنيکوتين های جایگزیناستفاده از درمان ، مزایایداریپاافراد با بيماری قلبی عروقی درمطالعات نشان داده كه

.(96. 80) استآن بيشتر

مشی بيمارستان شده و باعث ادامه ترك سيگار پس پنیرش خط دردرمان دارویی باعث احساس راحتی بيمار و افزایش توانایی وی -

سيگاریدر بيماران هماه ترك شش زانيمباعث افزایش ( NRT) استفاده از درمان جایگزین با نيکوتين. (78) شوداز ترخيص می

.(66) شودبستری می

تركمداخالت ش اثریافزادرمان ترك سيگار در دوران بستری در بيمارستان و همچنين جهت درتواند درمان دارویی می-

.ز شودیتجوطوالنی مدت در گار يس

و اعضا خانواده كودكان بستری در بيمارستان توصيه شود و جهت كمك به آنها، حمایت الزم فراهم ترك سيگار باید به والدین

گردد.

های ه با درماندر مقایس، اندبستری شده در بيمارستان در بيماران عروق كرونری كه به علل مرتبط با بيماریسيگار شروع درمان ترك -

.(82) شودتوسط بيماران تحمل میبهتر ثرتر بوده وؤخارج از بيمارستان م

.(88) كنند، باید توصيه مختصر در مورد ترك سيگار ارائه گرددكليه بيماران بستری كه دخانيات مصرف می در -

64

هامارستانیبخصوص مداخالت ترك سیگار در در یعاتخالءهای مطال

یگاريماران سيب یموارد مراجعات اورژانسدارویی در یها درماناثر -

بيماران بستریمورد داروها در مشاوره واثربخشی زان يم-

.ودش یمارائه یبازتوان پرسنل مختلف بيمارستان از جمله پرستاران و درمانگران مداخالتی كه توسطاثربخشی زان يم-

از بيمارستانبيمار ترخيصبه محض پيشگيری از عود اثربخش در یکردهایرو-

جراحیعمل در بيماران قبل از( NRT) نيکوتين جایگزین درمان/ فایده استفاده از خطرایمنی/ -

محور بر ميزان ترك سيگار در پرسنل و بيمارانبيمارستانهای مشیتأثير خط-

65

یافراد مبتال به اختالالت روانپزشک مداخالت ترك سیگار در جمعیت خاص:

مقدمه

ر ن معموال ديکوتيبه ن یوابستگبرابر بيشتر است، 4الی 2 جامعهدر مقایسه با یاختالالت روانپزشکاحتمال سيگاری بودن افراد مبتال به

. (98. 97) تر استترك در این افراد پایينت يموفقكنند و ميزان بيشتری سيگار مصرف میخ نو روزانه تعداد تر بوده شدیدشان یا

اختالالت ، %51-70 یدوقطباختالالت متفاوت بوده و در مورد یمختلف روانپزشکهای سيگار در افراد مبتال به بيماریمصرف ميزان

و . شيوع مصرف سيگار در افراد اسکيزوفرنی بسيار زیاد (62) است گزارش شده %8-66اختالالت اضطرابی ، %40-60افسردگی ماژور

. (62) گزارش شده استدرصد 88تا 45از

. ميزان باالی (99) بيماری، سيگار بکشند ی ممکن است به دالیل مختلف ازجمله خوددرمانی اثراتپزشکروانافراد مبتال به اختالالت

رگ ناشی از م به سایر مواد منجر به گسترش بيشتر عوارض و یوابستگیا مبتال به اختالالت روانپزشکی مصرف سيگار در ميان افراد

. (100) مصرف سيگار در این گروه است

اجتماعی های اقتصادی وكشند، عالوه بر این با چالشكه سيگار هم میبه سایر مواد یوابستگیا به اختالالت روانپزشکی افراد مبتال

. (101) است، صرف محصوالت دخانی شودممکن مارانين بیا از درآمد %27اند كه تا متعددی نيز مواجه هستند. مطالعات نشان داده

به ات يدخان موفقو قادر به ترك (102) بودهعالقمند به ترك سيگار مبتال به اختالالت روانپزشکی مراجعه كنندگان بر اساس شواهد

جامع از نظام جدایی ناپنیر یمصرف دخانيات باید بخشترك ت . این بدان معنا است كه مداخال(103) هستند یقابل توجههای ميزان

ارائه مراقبت سالمت روان باشد.

66

یگار در افراد مبتال به اختالالت روانپزشکیترك سهای مربوط به توصیه

«توصیه یک»

1A: 1رتبه

را از نظر مصرف به اختالالت روان پزشکی ارائه دهندگان مراقبت سالمت باید افراد مبتال

كنند. یابیارزدخانيات

«توصیه دو»

1Aرتبه:

برای افراد سيگاری گار يترك سی ارائه دهندگان مراقبت سالمت باید درمان داروئی و مشاوره

.آورندفراهم مبتال به اختالالت روان پزشکی

«توصیه سه»

1Aرتبه:

مت ضعيت سالوكاهش یا ترك مصرف سيگار، ارائه دهندگان مراقبت سالمت باید طول مدتدر

ه افراد سيگاری مبتال بها دوز دارو نیعالوه بر ا كنندگان را پایش نمایند.مراجعها یماران روان بي

.شودو برحسب ضرورت تنظيم هباید پایش شداختالالت روان پزشکی

67

.(25) شودفراهم افراد سيگاری استفاده كننده از خدمات سالمت روان درترك سيگار د جهتیبا مختصر مشاوره كوتاه و

يرند و يگار قرار گهای ترك سباید تحت درمان، ازجمله اختالالت مصرف مواد مبتال به اختالالت روان پزشکیافراد سيگاری كليه -

. (49) ارتقا دهنددرمان اینگونه افراد را درخود یهاپزشکان باید دیدگاه

و در %30درصد مصرف سيگار در مردم عادی ،سيگاری در كل جهانفرد ميليارد نفر 1/1 از بهداشت یسازمان جهانبراساس تخمين

. (104) است %55-90ان به اختالالت روان پزشکی یمبتال

. (105) شوندبيشتر در بيماران اسکيزوفرن مزمن مشاهده میقهار یگاريسافراد از بيماران اسکيزوفرن سيگاری هستند و %74 تا

. (2)است یگارير سيبرابر افراد غ 71/3در افراد سيگاری كاختالالت سایکولوژی گریبرابر و د 73/2افسردگی در افراد سيگاری

.(107. 106) از ترك هستند پسباالتر برگشت به سيگار خطر یداراشده اند مبتال به اختالالت روان پزشکی افرادی كه اخيرا

عالئم اقد مار فياست كه ب یمارياز ب یمبتال به اختالالت روان پزشکی مراحلارائه درمان ترك سيگار به بيماران جهتبهترین زمان

. (109. 108) استی ماريب شدید

ه ان افراد مبتال ببا توجه به شيوع مصرف دخانيات در مي "سيگاری مارانيب ییشناسا" همان "گاريمصرف س یابیارز"-

.است اختالالت روان پزشکی

در هر دو محيط بستری و یطبابت جارسالمت روان و یابیارزناپنیر از جدایی جز سؤال در مورد مصرف دخانيات باید -

سرپایی باشد.

های سالمت مراجعه كنندگان باید ازنظر چالش ای ، تمام بيمارانیاختالالت روانپزشکبه علت باال بودن شيوع همزمان اعتياد و -

شوند. یابیارزرناتوان كننده و تشخيص داده نشده، ای، غيروان زمينه

چرا كه این امر ممکن است بر شود، یه ميماران توصيمراجعان و ب یدر تمام ینظر تغييرات خلق مختصر و منظم از یابیارز-

ك عنوان یغم و اندوه حين از دست دادن هویت به ممکن است ترك عالئماز یکیهمچنين و بودهترك سيگار مؤثر نتایج

بروز افسردگی باشد. یو حت فرد سيگاری

جهت PHQ9)پرسشنامه ابزارهای مختلفی می توانند در این ارزیابی مختصر تغييرات خلقی مورد استفاده قرار گيرند.-

( Cپيوست -یافراد از نظر اختالالت روانپزشک یغربالگر

69

مصرف جود خطر و با لکن است؛به مواد پائين یمبتال به وابستگیا مبتال به اختالالت روان پزشکی افراد سيگاری ميزان ترك در

.(110. 49) ثر باشدؤم تواندمی ، درمان ترك سيگار در این افرادگاريمجدد س

منع ینظر طباز آنکه، مگر مبتال به اختالالت روان پزشکی منع نشدهالزم به ذكر است كه هيچ درمان داروئی برای افراد -

مصرف داشته باشد.

های مشاوره یا درمان دارویی موفقيت بيشتری نسبت به ارائه هر یك از روش ،رویکردهای مشاوره همراه با درمان دارویی-

.دارندبه تنهایی

بوپروپيونهوشياری و آمادگی در مقابل عوارض جانبی داروهای اعصاب و روان هنگام ترك سيگار به ویژه با مصرف -

. د وجود داشته باشدیبا (111) وانيکلينیا (111)

سيگاری به مراكز سيگارمبتال به اختالالت روانپزشکی هنگام پنیرش بيماران خودداری اجباری از مصرف دخانيات كه -

.د به همراه داشته باشدیرا با Agonistدهد نياز به كنترل با دوزهای كافی از ممنوع، رخ می

شده یشناسائباید حاد موارد از در مراكز مراقبتویژه اضطراب در افرادی كه در حال ترك سيگار هستند، بها ی گيریگوشه-

توجه قرار گيرد. و مورد

دن را تبليغ كنند، نباید سيگار كشيفعاليت میمبتال به اختالالت روان پزشکی ارائه دهندگان مراقبت سالمت كه برای بيماران -

كنند یا با آنها سيگار بکشند. هيته، برای مراجعه كنندگان سيگار كرده

.كنندسالمت باید درمان ترك سيگار را به كاركنان سيگاری خود توصيه انكارفرمایان مراقب-

70

ال تالش درحمبتال به اختالالت روان پزشکی در افراد سيگاری یدرمان روانپزشکاثرات داروهای ودارو یخونپزشکان باید سطح

. (13) برای ترك را دقيقا پایش نمایند

عيين كنند، باید برای تلی كه دارو برای بيماری خود مصرف میو در حال ترك سيگار، درحامبتال به اختالالت روان پزشکی افراد -

.(95)قرار گيرند یابیارز اینکه آیا كاهش دوز دارویی آنها ضروری است، مورد

. (112) را تشدید كند یروانپزشک یترك سيگار ممکن است عوارض جانبی برخی داروها -

الت افراد مبتال به اختال در خون یروانپزشکداروهای سطح ناشی از افزایش جلوگيری از مسموميت احتمالی جهتسالمت نيمراقب -

اد ن افریدر ادر خون مورد بررسی قرار دهند. یروانپزشکداروهای غلظت مراجعين را در دوره ترك سيگار از نظر د یروان پزشکی با

.(99) وجود داشته باشدممکن است نياز به تنظيم دوز دارویی

رك تعالئم ، درمان مصرف شده، پایش دقيق مقدار سيگار ا مراجعه كنندگانیماران يدر تمام ب درمان وابستگی به دخانياتهنگام -

.(113) ژه داردیواهميت یروانپزشک، عوارض جانبی دارو و عالئم اتيدخان

مان ، ممکن است نياز به دوزهای بيشتری از درهستند یگاركه سيمبتال به اختالالت روان پزشکی باید توجه داشت كه افراد -

جایگزین نيکوتين داشته باشند.

د.موردنياز باشمبتال به اختالالت روان پزشکی تری برای افراد استفاده از درمان داروئی ممکن است برای دوره طوالنی-

.افراد مبتال به اختالالت روان پزشکی متناسب باشدپنیری در تاریخ ترك می تواند با نيازهای انعطاف-

دیدر افراد مبتال به اختالالت روان پزشکی با های همراهبيماری اثرات متقابل مربوط به داروهای مورد استفاده برای درمان-

د.شوارزیابی

ر افراد مبتال دمقدار مصرف كافئين لنا افزایش یابد، به ميزان قابل توجهی تواند هنگام ترك سيگار میدر خون سطح كافئين -

بررسی قرار گيرد. باید موردبه اختالالت روان پزشکی

كند كه تحت تأثير ترك سيگار ( مصرف میOlanzepineو Clozapine)به ویژه یروانپزشک ه، دارویكنندچنانچه مراجعه-

. (114) استنياز دارو یافتیدوز دركاهش در جهتتنظيم دوز بهگيرد، معموال قرار می

.(115) دنفرایند ترك سيگار پایش شو د در تمام مراحلیبامراجعه كنندگان در یپزشکعالئم روان-

-

71

سایر مالحظات بالینی

یك ارائه دهنده مراقبت سالمت در طول فرایند ترك سيگار د توسطبای مبتال به اختالالت روان پزشکی مراجعه كنندگان-

پيگيری شوند.

سایر ،ود در برنامه ارجاعجموجامعه، بر یمبتنمناسب ) مراكزنيست، ارجاع به گاريخدمات ترك سمركزی قادر به ارائه اگر-

توجه قرار گيرد. تواند موردكنترل/ درمان و پيگيری می جهت( درمان اعضا تيم

تيوضع و بودهحمایت از ترك سيگار آگاه جهتجامعه مراكز موجود درباید از یمراكز روانپزشکپرسنل بخش بستری -

جامعه و يط محط یبا توجه به شرابه ویژه در زمان ترخيص در افراد مبتال به اختالالت روان پزشکی وابستگی به نيکوتين را

توجه قرار دهند. مورد

خود را در زمينه مشکالت سالمت روان و وابستگی به نيکوتين افزایش دهند تا به دانش و نگرشپرسنل مراكز درمانی باید -

توجه قرار دهند. را موردبه اختالالت روانپزشکی مربوط یبار منفو ارائه كردهطور اثربخش درمان ترك سيگار را

سایر مالحظات

و به موجب آن، رفتار سيگار باشند یمسيگاری پرسنل یدارامراكز درمان اعتياد كه اغلب معمول در باتوجه به فرهنگ -

سيگار را موردممنوع بودن مصرف ، این مراكز باید در خط مشی های خود، افتیخواهد كشيدن مراجعه كنندگان نيز ادامه

.كردهای سيگار ممنوع در مركز تعيين توان محوطهمیحداقل توجه قرار دهند.

ت ، خدماترك سو مصرف مواد پرسنل و ارائه دهندگان مراقبت سالمت در محيط مطب یا مراكز درمانی یتمامالزم است به -

ترك سيگار ارائه شود.

های مانارائه در، لنا از داردين یشتريبمنابع مالی به ، "تر و تأثيرگناری بيشترزمان طوالنی با"درمان دارویی و یا مشاوره -

یماريگار و درمان بيمبتال به اختالالت روان پزشکی جهت ترك سای در مدت مناسب و با دوز كافی، به افراد دارویی یارانه

يات های نسبتا بيشتری به دليل مصرف دخانتر و هزینهدرآمد پایينماران ين بیژه كه اغلب ایبه و. د باشديمفتواند یم یجار

دارند.

ت يه موفقب یابيجهت دستسيگاری مبتال به اختالالت روان پزشکی بيماران در های پرداخت از جيب هزینهشود یه ميتوص-

.شودمحدود گار يس ج مداخالت تركیشتر در نتايب

72

یماران مبتال به اختالالت روانپزشکیگار در بیدر درمان ترك س یمطالعاتخالءهای

-NRTNRT

- Varenicline

-

-

-

73

افراد مبتال به سوء مصرف موادمداخالت ترك سیگار در جمعیت خاص:

مقدمه

افراد مبتال به اختالالت روان سيگار در مصرف . شيوع (62) دارندسيگار مصرف زیادی با یهمراهاختالالت روانی و مصرف مواد مخدر

یشتريخ بنسو مصرف مواد، به طور متوسط دو برابر بيشتر از جمعيت عادی است و چنين افرادی معموال روزانه تعداد مبتال به و پزشکی

مصرف مواد از قبيل وابستگی به الکل، حشيش و تریاك متداول سو در سایر اختالالت مصرف سيگار . (116) كنندسيگار مصرف می

ند و به نيکوتين دار یبيشتروابستگی به سایر مواد مخدر وابسته. افراد سيگاری (117) و ممکن است با این اختالالت مرتبط باشد بوده

. (118) شوندبه مواد مخدر با دشواری بيشتری مواجه می وابسته معموال در ترك سيگار در مقایسه با افراد سيگاری غير

به یگتوابسو و تمایل شدید به سيگار صرف كردهبهبودی، سيگار م دوره ترك و یابتدابه الکل و مواد در وابستهافراد %75بيش از

بيماران وابسته %80و بيشتر از مصرف كرده ( از مصرف كنندگان كوكائين به طور همزمان سيگار %80 ش ازيبنيکوتين دارند. ميزان زیادی )

. (62) كنندبه شبه تریاك ها، سيگار مصرف می

ن یا . بعالوهاندگارعالقمند به ترك سيهستند، یسيگار كه درمان اختالالت مصرف مواد جهتمراجعه كنندگان از بيشتر از سه چهارم

توانایی ترك را نيز دارند. افراد

گاريس ترك. بوده اند گزارش شده است دریافت كننده مشاوره و درمان دارویی به الکل كهدر بيماران وابسته ترك طوالنی مدت 15-10%

سو مصرف مواد، یهاافت كنندگان مراقبتیدردخانيات به ترك . ارائه درمان موفق بوده است %33تا 9از متادونوابسته به در بيماران

. (59) بخشدرا بهبود می هاداروسایر كند و درواقع در بسياری موارد پيامدهای سو مصرف مواد را تهدید نمیدرمان سایر داروهای اثرات

كند تا مشکالت كمك میمبتال به سو مصرف مواد مصرف دخانيات در عمل به مراجعه كنندگان درماندهد كه مطالعات اخير نشان می

تا 70جریان اصلی درمان سو مصرف مواد بهترین اقدام است. بادخانيات ترك توجه قرار دهند. ادغام درمان الکل و سایر مواد را مورد

. (119) كنند، خواهان ترك مصرف سيگار هستنددریافت میرا و الکل دسو مصرف موادرصد مراجعه كنندگان كه درمان مشکالت 80

مراقبان سالمت و است یضرورتوجه قرار گيرد، سو مصرف مواد مورددرصورتی كه قرار است مصرف دخانيات در طول معالجات

. (120)رند يكار گترك سيگار به ینمودن مراجعه كنندگان در فرایندها شناسایی و درگير جهتهایی درمانی رویه ارائه كنندگان خدمات

74

افراد مبتال به سوء مصرف مواد ترك سیگار در توصیه های مربوط به

عنوانشماره توصيه

«توصیه یک»

1A: 1رتبه

را از نظر مصرف دخانيات افراد مبتال به سو مصرف مواد ارائه دهندگان مراقبت سالمت باید

كنند. یابیارز

«توصیه دو»

1Aرتبه:

ه سو مبتال بای را برای افراد سيگاری دهندگان مراقبت سالمت باید درمان داروئی و مشاورهارائه

فراهم نمایند.مصرف مواد

«توصیه سه»

1Aرتبه:

عالئم مرتبط با سودر زمان كاهش یا ترك مصرف سيگار، ارائه دهندگان مراقبت سالمت باید

كنترل سو یهادوز دارون افراد یدر ا. كنندمراجعه كنندگان پایش ای بيماراندر مصرف مواد را

باید پایش شود و برحسب ضرورت تنظيم گردد.ز ين مصرف مواد

75

توصيه:

كنند. یابیارائه دهندگان مراقبت سالمت باید افراد مبتال به سو مصرف مواد را از نظر مصرف دخانيات ارز

شواهد:

. (23) شوددخانيات مانع بهبود بيماران از سو مصرف مواد دیگر نمیدرمان وابستگی به -

تواند در افزایش ميزان ترك كوتاه مدت در افراد دارای اختالالت به طور كلی شواهدی وجود دارد كه مداخالت ترك سيگار می -

. (25) مصرف مواد مخدر اثربخش باشد

. (121) كننداز تأمين خدمات ترك سيگار در درمان سو مصرف مواد حمایت د یباعمومی سالمتن يمسئول -

گار يترك س ارائه مراقبت جهتهای مختلف سازی در حيطهممکن است نياز به ظرفيتافراد مبتال به سو مصرف مواد مراكز درمان -

.(59) داشته باشند

ترك ل بهیتما( و ارزیابی Ask) مراجعهسيگاری در هر افراد مبتال به سو مصرف مواد شناسایی ن مراكز شامل یمداخالت در ا -

. (62. 59) باشدیمافراد مبتال به سو مصرف مواد های درمان وابستگی به نيکوتين در توصيهو ( Assessسيگار )

به الکل باید درمان وابستگی بهبسيار حائز اهميت است. بيماران مبتال افراد مبتال به سو مصرف مواد درمان وابستگی به نيکوتين در -

. (116) یندعادی را دریافت نما افرادترك سيگار توصيه شده به

. (122) تاسبيشتر سو مصرف مواددر زمان بهبودی در مقابل درمان كنونی افراد مبتال به سو مصرف مواد ميزان ترك سيگار در -

ف ، ترك سيگار تأثير منفی بر پيامدهای مصرگار در افراد مبتال به سو مصرف مواديترك سبه رغم تردید در مورد برنامه های درمان -

. (123) مواد ندارد

زند و همچنين ترك سيگار در واقع ممکن ل درمان سو مصرف مواد به پيامد مشکل سو مصرف مواد لطمه نمیترك سيگار در خال

. (124) است موفقيت نتایج ترك سو مصرف مواد را افزایش دهد

اند. ، به ميزان زیادی ناموفق بودهاجتناب مداوم از سيگار انجام شده تاكنون مداخالتی كه در ميان افراد تحت درمان متادون با هدف -

. (125) كندبا این حال، درمان ترك سيگار، مصرف مواد را تشدید نمی

بيماران در ميان غيردخانی موادمداخالت وابستگی به دخانيات در بهبودی از وابستگی ممکن است وجود دارد كه یاندكشواهد بسيار

. (23) هایی تداخل ایجاد كنددر حال درمان برای چنين وابستگی

ا به د ینبه دخانيات و اختالالت سو مصرف مواد باید بطور همزمان درمان شو یوابستگ ه كهين توصیدر مورد ا یشواهد مشخص -

. (126. 121) وجود ندارند طور متوالی

افراد برای اجتناب از دخانيات در طول درمان اختالالت ملزم کردناند كه برخی پژوهشگران و پزشکان این فرضيه را مطرح ساخته -

. (127. 122. 121)كندسو مصرف مواد ممکن است آنها را از پيگيری و تکميل خدمات موردنياز، دلسرد

76

توصيه:

كنند. یابیارائه دهندگان مراقبت سالمت باید افراد مبتال به سو مصرف مواد را از نظر مصرف دخانيات ارز

تدا ها ابالکل و دخانيات به قوت خود باقی است؛ برخی برنامهبه یوابستگسؤاالت در مورد بهترین شيوه درمان وقوع همزمان -

يگار و های دیگر بر اجتناب از سپردازند، درحاليکه برنامهبه دخانيات می یوابستگدهند و سپس به به الکل را هدف قرار می یوابستگ

. 121) ه آنها داردب یوابستگكند. درمان اثربخش بستگی به درك بهتر از نحوه تأثير متقابل این مواد و تأكيد میالکل به طور همزمان

128) .

و اغلب این بيماران به علت نشده ارائهالت سو مصرف مواد افراد سيگاری در بسياری از مراكز درمانی اختال گار دريترك س درمان -

. 122. 116) شوندنگرانی در مورد دشواری درمان اختالالت سو مصرف مواد مخدر مختلف، از تالش برای ترك سيگار دلسرد می

129) .

ان ترك الکل باید درم افراد مبتال به سو مصرف مواد وق با آنها كند كه مطابهای موجود را تأیيد میمطالعات اخير آن دسته از توصيه

. (130. 116. 60) سيگار توصيه شده به مردم عادی را دریافت نمایند

مالحظات بالينی:

گار در افراد مبتال به سوء مصرف مواديت مصرف سيوضع يابيارز

با توجه به شيوع مصرف دخانيات در ميان افراد مبتال به سو "ماران سيگاریيب ییشناسا"همان "گاريمصرف س یابیارز"-

مصرف مواد است.

، به موادی غير از نيکوتين اشاره دارد. به مواد یوابستگواژه -

ن یج ایطبابت راو افراد مبتال به سو مصرف مواد ناپنیر از غربالگری سؤال در مورد مصرف دخانيات باید بخش جدایی-

در هر دو محيط بستری و سرپایی باشد. افراد

مراجعه كنندگان باید ازنظر ای ، تمام بيمارانیاختالالت روانپزشکو سو مصرف مواد به علت باال بودن شيوع همزمان -

شوند. یابیارزای، غيرناتوان كننده و تشخيص داده نشده، سالمت روان زمينه اختالالت

تيضعوگردد، چرا كه این ترغيب میدر افراد مبتال به سو مصرف مواد مختصر و منظم ازنظر تغييرات خلق یابیارزانجام -

ترك، غم و اندوه حين از دست دادن هویت به عنوان از عوارض یبخشتواند ممکن است بر ترك سيگار مؤثر باشد و می

باشد.و مصرف مواد در افراد مبتال به سیك فرد سيگاری، یا بروز اختالل افسردگی

77

توصيه:

ای را برای افراد سيگاری مبتال به سو مصرف مواد فراهم نمایند.دهندگان مراقبت سالمت باید درمان داروئی و مشاورهارائه

شواهد:

. (23) ، قرار گيردسو مصرف مواد مبتال بهافراد سيگاری یتمامدرمان وابستگی به دخانيات باید دراختيار -

افراد دریافت كننده درمان گاريترك س درمشاوره و نيز درمان دارویی، شامل دخانيات تركدهد كه مداخالت شواهد نشان می -

. (23) اثربخش است ،وابستگی به مواد

معالجات دارویی و حمایتی چند جلسه ای شاملباید به خدمات ترك سيگار ترك سو مصرف مواداستفاده كنندگان از خدمات -

. (25) داشته باشند یدسترسم توأبه صورت

. شودارائه مصرف موادسو افت كننده خدمات ترك یدرافراد سيگاری ید به تمامیبامشاوره كوتاه ترك سيگار -

مختصر در مورد (، توصيه Askشامل موارد زیر است: سؤال در مورد وضعيت سيگار كشيدن ) ABCمداخالت ترك سيگار براساس √

و درمان دارویی یفرد( شامل حمایت تلفنی، حمایت Cessation support(، و حمایت ترك سيگار )Brief adviseترك سيگار )

(25 .95).

.(59) د جهت كمك به ترك سيگار هر دو درمان دارویی و مشاوره ارائه شودكه به افراد سيگاری دارای وابستگی به موا شودتوصيه -

ن یا (61) ،شودمصرف مواد توصيه می درمان اختالالت سو مراكز های مراقبت سالمت ازجملهمحيط در تماممداخالت ترك سيگار

و مشاورهق یاز طر به نيکوتين( یوابستگ)درمان درمانو مداخالت مختصر )شناسایی و درگير شدن(د شامل یمداخالت همواره با

. (60) باشد (Varenicline ،Bupropionدرمان دارویی )درمان جایگزین نيکوتين،

شود:می هيتوصترك سيگار توسط مبتالیان به اختالالت سو مصرف مواد ز درينرویکردهای زیر

د )مثالنكمك نمایز يندرمان سو مصرف مواد با استفاده از داروهائی كه ممکن است به ترك سيگار: Naltrexone

برای افراد الکلی(

(59. 23)آميز نيسترو موفقيتدرمان مراجعه كنندگان با یك دا كه یدر موارددرمان داروئی تركيبی ترك سيگار.

رك در كمك به تكنترل روحيه و یبيترك حمایت رفتاری، درمان دارویی یتخصص یکردهایرومداخالت ویژه ترك سيگار شامل -

. (131) افراد دارای اختالالت سو مصرف مواد موردنياز است موفق در

ن های جایگزیرفتاری شناختی با داروهای ترك سيگار از قبيل درمانتوأم دخانيات، معموال درمان ترك یهای درمانرایجترین مدل -

.(119) ندهست ت در ترك مؤثريش احتمال موفقیدر افزا. رویکردهای تقویت انگيزه نيز است( NRTنيکوتين )

78

توصيه:

ای را برای افراد سيگاری مبتال به سو مصرف مواد فراهم نمایند.دهندگان مراقبت سالمت باید درمان داروئی و مشاورهارائه

ر عوامل داغلب باید بر آموزش، مشاوره فعال، مشاوره حمایتی، و تغيير گار در افراد مبتال به سو مصرف مواديس ترك تمركز درمان -

. (119) مراجعه كنندگان باشد مرتبط با یرونيو ب یمحيط

فراد ااند، راهکار سودمندی برای موفقيت با سایر افراد در حال بهبود از وابستگی به مواد كه سيگار را ترك كردهگفتگو مشورت و -

. (132) اجتناب از سيگار استدر مبتال به سو مصرف مواد

هدف قرار دادن جنبه های در( ممکن است به توانایی آنها SUDترك سيگار در اختالالت مصرف مواد )اثربخش معالجات -

.(62) شان مرتبط باشدیدر ا یمنجر به وابستگپاتوفيزیولوژی اختالل اوليه

.(62) :مبتال به سو مصرف موادعبارتند ازدرمان وابستگی به نيکوتين در بيماران مختلفهایی توصيه -

ترك سيگار به فرد یهاترك و آموزش مهارت مبتال به سو مصرف مواد جهتتمركز بر ایجاد انگيزه در افراد سيگاری

(Assistهای پيشگيری از عود( )و مهارت ها مداخالت انگيزشی، كنترل محرك مانند)ق مشاوره یاز طرسيگاری

مانند: یبيدرمان تركاستفاده از(NRT همراه باSustained-Release Bupropionدر موارد عالج ) ناپنیر وابستگی به

دخانيات

)ابتدا درمان تهاجمی اختالالت مصرف مواد، سپس درمان وابستگی به نيکوتين )درمان پياپی

ن یدر اسيگار مصرفعامل خود د، كه ندهقرار می را هدف سو مصرف مواداستفاده از درمان های دارویی كه اختالالت

Naltrexoneروان پریشی غيرمعمول در اسکيزوفرنی، ضد افسردگی در افسردگی شدید، )مثال، داروی ضد باشد یمافراد

. (62) اد به الکل(اعتي در

Bupropion – با آنکه وتأیيد قرار گرفته است درمان وابستگی به نيکوتين مورد كه جهتداروی ضدافسردگی است عنوان تنهابه

به ترك سيگار در افراد سيگاری با سابقه تواند یم (128. 63)درمان همزمان وابستگی به الکل به اثبات نرسيده دراین دارو یاثربخش

. (63) كندبه الکل یا افسردگی شدید كمك یوابستگ

یا Bupropion SRهوشياری و آمادگی در مقابل عوارض جانبی داروهای اعصاب و روان هنگام ترك سيگار به ویژه با مصرف -

Varenicline د وجود داشته باشدیبا .Bupropion درمان ژه دریبه وبيماران مواجه با خطر حمله تشنج )مانند افراد الکلی( درباید

. (133) های دارویی همزمان با احتياط بسيار زیادی به كار رود

Benzodiazepineكه الکل زیادی نوشيده یا درحال مصرف داروهای یدر افراد Bupropionبه منظور كاهش خطر حمله تشنج، -

باید بالفاصله قطع شود. ز شده ویتجو، نباید باشند یمو غيره( Lorazepam ،Alprazolam)از قبيل

79

توصيه:

ای را برای افراد سيگاری مبتال به سو مصرف مواد فراهم نمایند.دهندگان مراقبت سالمت باید درمان داروئی و مشاورهارائه

جز تواند ین دارو میندارد، اما ا ل وجودالکدر كاهش مصرف (NRT)درمان جایگزین نيکوتين در اثبات اثر یشواهد قطعاگر چه -

. (128) كنندخلقی مصرف می ترفع اختالال دربيمارانی باشد كه الکل و دخانيات را جهت خوددرمانی در یمهم درمانی

Topiramate – ات از مصرف الکل و دخاني اجتنابميلی گرم احتمال 300روزانه در سطح مصرف ضدتشنج است.یك داروی كه

. (134. 128) نداردخلق افراد بر یريدهد اگرچه تأث یش میرا افزا

عود اختالل مصرف مواد در اقليتی از مراجعه كنندگان شود. این تواند منجر به یمواد مدر افراد مبتال به سو مصرف ترك سيگار -

دقيق و ارائه یريگيجهت پ یید مبنایبلکه باعدم ترغيب ترك سيگار در مراجعه كنندگان تصور شود، جهتامر نباید به عنوان دليلی

(136. 135. 25) ماران باشديبه بكامل یحمایتخدمات

مالحظات باليني

در افراد مبتال به سوء مصرف مواد ارائه درمان دارويي/ مشاوره

از لحاظ پزشکی منع آن كهمنع نشده ، مگر افراد مبتال به سو مصرف مواد درالزم به ذكر است كه هيچ درمان داروئی -

مصرف داشته باشد.

های مشاوره یا درمان رویکردهای مشاوره همراه با درمان دارویی به ميزان موفقيت بيشتری نسبت به ارائه هر یك از روش-

گردد.منتج میاد مبتال به سو مصرف مواد در افردارویی به تنهایی

،ممنوعسيگار در مراكز یماران بستريدر ب Agonistدوزهای كافی از استفاده از ن با يکوتيتوجه به كنترل عالئم ترك ن-

.است یضرور

ه شود تشخيص دادحاد باید از موارد سيگار به ویژه در مراكز مراقبت مصرف امتناع كننده از در افراد اضطراب و گيریگوشه-

توجه قرار گيرد. و مورد

مدت، نياز به مراقبت مداوم به جای مراقبت كوتاه بوده ویك بيماری مزمن مانند سو مصرف مواد وابستگی به دخانيات -

گيری ا عالئم گوشهبهمراه وابستگی فيزیکی است كه هم منجر بهوابستگی به مواد از یا نمونه زين نيکوتيبه ن یوابستگدارد.

د را در فرایجاد تحمل ز ين نيکوتيشود. ن یم یذهن یبوده كه منجر به وابستگماده روان گردان ك یشده و هم هنگام ترك

. (137)شود یموجب م

قطع مصرف سيگار(، كمك به آنها در یسالمت اثراتاطالعات برای بيماران )از قبيل عالئم ترك نيکوتين و آوردنفراهم -

)مانند پس از صرف غنا، اول صبح، نوشيدن قهوه، در اتومبيل، در اتيخطر عود مصرف دخان یداراهای تشخيص موقعيت

در ترك ،ط با خطر مصرف مجددیشراهای مواجهه با مهارت شیافزازمان با مصرف سایر مواد( و ها، همطول تغيير فعاليت

. (137) مهم است گار در افراد مبتال به سو مصرف مواديموفق س

80

توصيه:

ای را برای افراد سيگاری مبتال به سو مصرف مواد فراهم نمایند.دهندگان مراقبت سالمت باید درمان داروئی و مشاورهارائه

كشيدن كنند نباید سيگارفعاليت می موادچهت ارائه مراقبت به افراد مبتال به سو مصرف ارائه دهندگان مراقبت سالمت كه -

، برای مراجعه كنندگان سيگار فراهم كنند یا با آنها سيگار بکشند.كنندرا تبليغ

باید درمان ترك سيگار را به كاركنان سيگاری خود افراد مبتال به سو مصرف مواد كارفرمایان متخصصين مراقبت سالمت -

توصيه نمایند.

81

توصيه:

راجعه ا میبيماران در در زمان كاهش یا ترك مصرف سيگار، ارائه دهندگان مراقبت سالمت باید عالئم مرتبط با سو مصرف موارد را

ز باید پایش شود و برحسب ضرورت تنظيم گردد.ين افراد دوز داروها نیكنندگان مبتال به سو مصرف مواد پایش كنند. در ا

شواهد:

دقيقا ر گايهمزمان سدر افراد سيگاری درحال تالش برای ترك ترك سو مصرف مواد را یاصلپزشکان باید سطح و اثرات داروهای -

. (23) پایش نمایند

ين كنند، باید برای تعيمیخود مصرف سو مصرف مواد در حال ترك سيگار، درحالی كه دارو برای افراد مبتال به سو مصرف مواد -

. (95) پایش قرار گيرند اینکه آیا كاهش دوز دارویی آنها ضروری است، مورد

مواد محرك، ها بهداروهای ضدافسردگی سه حلقه ای و بوپروپيون ممکن است در درمان كوكائين و سایر وابستگی نکهیتوجه به ابا -

است مجازسو مصرف مواد های دارای اختالالت سيگار در جمعيت جهت ترك داروهااین استفاده كنترل شده ازكارایی داشته باشند،

(62) .

مالحظات بالينی

پايش

كشند، ممکن است نياز به دوزهای بيشتری از درمان كه سيگار هم میافراد مبتال به سو مصرف مواد باید توجه داشت كه -

داشته باشند.گار و كنترل عالئم ترك يجهت ترك سجایگزین نيکوتين

باشد. نياز تری موردممکن است برای دوره طوالنیگار در افراد مبتال به سو مصرف مواد يترك ساستفاده از درمان داروئی -

ر نظر گرفته دمبتال به سو مصرف مواد یگاريسط افراد یشرابا د متناسب یگار بايستاریخ ترك نييتع پنیری درانعطاف-

شود.

ه د در افراد مبتال بیات بايترك دخان یسو مصرف مواد با داروهادرمان دراثرات متقابل مربوط به داروهای مورد استفاده -

سو مصرف مواد در نظر گرفته شود.

مبتال به یگاريسدر افراد به ميزان قابل توجهی افزایش یابد، مقدار مصرف كافئين هنگام ترك سيگار تواند سطح كافئين می-

بررسی قرار گيرد. باید مورداند افت كردهیگار دريكه درمان ترك سسو مصرف مواد

تحت دوز آنها د كه نمصرف می كن Olanzepineو Clozapineبه ویژه خاص یافراد مبتال به سو مصرف مواد كه داروها-

.از دارندين ،كاهشدارو در جهت تنظيم دوز از به يگار نيدر هنگام ترك ستأثير ترك سيگار قرار می گيرد، معموال

شودتوصيه می لنامشاهده شده ن دارویادخانيات در بيماران تحت درمان با شروع درمان تركدر Clozapineبا مسموميت -

و Clozapine ،Olanzapine در موردو دوز تجویز دارو شدهترك سيگار اندازه گيری ش از آغازيدارو پ ییسطح پالسما

82

توصيه:

راجعه ا میبيماران در در زمان كاهش یا ترك مصرف سيگار، ارائه دهندگان مراقبت سالمت باید عالئم مرتبط با سو مصرف موارد را

ز باید پایش شود و برحسب ضرورت تنظيم گردد.ين افراد دوز داروها نیكنندگان مبتال به سو مصرف مواد پایش كنند. در ا

Fluphenazine داروها ییكاهش یابد و یك هفته پس از ترك سيگار، سطح پالسمادرمان در طول هفته دوم %75به تدریج تا

مجددا اندازه گيری شود.

25تا 10ازای ضدافسردگی سه حلقه یدر مورد داروهادر هفته اول و %25ها، تاحدود Benzodiazepine در مورددوز دارو -

كاهش دوز ممکن است ن داروها یلنا در مورد ا از به كاهش داشته باشدينممکن است گار ياز ترك س در طول هفته اولدرصد

.(138) نياز باشد مورد

فرایند ترك سيگار باید پایش شود. تمام مراحلدر مبتال به سو مصرف مواد یگاريسدر افراد یروانپزشکعالئم -

ار با ترك سيگ جهتتالش دخانيات بهافراد مبتال به سو مصرف مواد مصرف كننده به منظور حصول اطمينان از تمایل -

انجام شود. الزم هایاستفاده از یك برنامه درمانی كامل باید ارزیابی

هایسطح استرس، وجود عالئم روانی، محرك چون یعوامل مهم گار در افراد مبتال به سو مصرف مواديترك س در مشاوره-

ترك جهتكه درحال تالش شوند، در افراد مبتال به سو مصرف مواد یابید ارزیبا همراه مواد(، سایر Stressorsزا )تنش

. (119) رزیابی و پایش شوندسيگار هستند باید افسردگی و دیگر عالئم روانی در هر ویزیت ا

باید برای زندگی در محيطی عاری از سيگار در جامعه تشویق شوند.افراد مبتال به سو مصرف مواد -

83

ساير مالحظات باليني

گار در افراد مبتال به سوء مصرف مواديترک س پيگيري

باید ازسوی یك ارائه دهنده مراقبت سالمت در طول فرایند ترك سيگار پيگيری شوند.افراد مبتال به سو مصرف مواد -

بر امعه،جدر مناسب مراكزنيست، ارجاع به گار به افراد مبتال به سو مصرف مواديقادر به ارائه خدمات ترك س مركزی اگر-

رك ت كنترل/ درمان و پيگيری جهت ارائه كننده خدمات سایر اعضا تيم ا بهیموجود در نظام سالمت و ارجاع اساس نظام

توجه قرار گيرد. می تواند مورد گاريس

درامعه جموجود در باید از منابع ارائه كننده خدمات به افراد مبتال به سو مصرف مواد بستری یمراقبت هاپرسنل بخش -

ص يرخن را در هنگام تيکوتيبه ن یدرمان وابستگ یه به استفاده از مراقبت هايتوصحمایت از ترك سيگار آگاه باشند و

.ماران مد نظر قرار دهنديب

به افراد مبتال به سوء مصرف مواد ارائه دهندگان مراقبت سالمت جهتالزم ياطالعاتمنابع

و وابستگی به نيکوتين افزایش دهند سو مصرف مواد خود را در زمينه مشکالت دانش و نگرش پرسنل مراكز درمانی باید -

د در سو موجو یمنف یابه جنبه هعرضه نموده و به افراد مبتال به سو مصرف مواد تا به طور اثربخش درمان ترك سيگار را

توجه كنند. مارانيگار در بيترك س یمصرف مواد هنگام ارائه مراقبت ها

ساير مالحظات

اغلب سيگاری بوده و به موجب آن، رفتار سيگار آنها كه پرسنل سو مصرف مواد مراكز درمان موجود در باتوجه به فرهنگ -

ه دن در پرسنل توجيگار كشيبه س، این مراكز باید در خط مشی های خود، ابدیادامه تواند یممراجعه كنندگان در كشيدن

ن فرهنگ را اصالح كنند.یممکن ا یدر فضاهاهای سيگار ممنوع محوطهجاد یاطریق ازژه داشته و حداقل یو

ماندردرمانی، هر مركزدر به افراد مبتال به سو مصرف مواد پرسنل و ارائه دهندگان مراقبت سالمت یتمامالزم است به -

ترك سيگار ارائه شود.

اد مبتال به گار در افريترك س "طوالنی تر و تأثيرگنارتر"درمان دارویی و یا مشاوره یدر ارائه مراقبت ها یشتريبمنابع مالی -

رفصم، به علت درآمد دراختيار پایين تر و هزینه بيشتر افراد مبتال به سو مصرف موادهستند. ازيسو مصرف مواد ن

در مدت مناسب و با دوز كافی منتفع شوند. گاريترك س دخانيات، ممکن است به طور خاص از درمان دارویی یارانه ای

ت يفقكسب موبه منظور سو مصرف مواد مبتال به افراد سيگاری درهای نقدی پرداخت از جيب بيماران هزینهمناسب است -

محدود گردد. ج ترك،یبهتر در نتا

84

گار در افراد مبتال به سوء مصرف موادیترك س مورد مداخالتدر یاتخالءهای مطالع

یدرمان ها یخارج از معمول و اثربخش یبا دوزها كمك به كاهش ترك سيگار در( NRTدرمان جایگزین نيکوتين ) یاثربخش-

افراد مبتال به سو مصرف مواد در NRT یبيترك

گار در افراد مبتال به سو مصرف مواديترك سدر Vareniclineایمنی و كارائی -

افراد مبتال به سو مصرف مواد كه همزمان به ترك سو مصرف مواد مبادرت ترك سيگار در گانیراكارائی درمان دارویی -

ده اندیورز

در افراد مبتال به سو مصرف مواد ی ترك سيگارهامدت داروپایش پيامدهای مصرف طوالنی-

سو مواد در افراد مبتال به به یوابستگگار بر حسب شدت يدر ترك س متفاوت رویکردها یا مداخالتضرورت اتخاذ یبررس-

مصرف مواد

سو مصرف موادهای درمان كارایی و ایمنی ترك دخانيات به صورت همزمان یا متوالی در محيطسه یمقا-

85

و شیرده باردارزنان گار در یترك سمداخالت جمعیت خاص:

مقدمه

، بر 2004ل ای در سادر مطالعه .(139) در هزار برآورد شده است 7ميزان مصرف سيگار در زنان باردار در مطالعات داخل كشور در حد

. (139) درصد بدست آمد 7/0روی زنان باردار تهرانی ميزان مصرف سيگار

خطر تولد زودرس، احتمال باالی كم خونی ، (141. 140) مطالعات انجام شده در داخل كشور عوارض وزن كم تولد، قد و دور سر پایين

را در مورد مصرف سيگار در زنان باردار نشان داده (139) و افزایش خطر بروز سرطان (142)كاهش طول مدت شيردهی ، (140)مادر

.است

بارداری منافع زیادی برای مادر و جنين دارد، اما ترك سيگار در هر مرحله ای از بارداری دارای مزیت یترك سيگار در مراحل ابتدای

مادران درو همچنين در طول بارداری، مداخالت مؤثر برای ترك سيگار را پيش از تولداست. بنابراین پزشکان باید در اولين ویزیت

(49)توصيه كنند سيگاری

. (144. 143) مصرف سيگار در طول دوران بارداری و شيردهی با عوارض منفی متعددی در مادران، جنين، كودك و نوجوان مرتبط است

ارائه شده است.در جدول ذیل و شيردهی سيگار در دوران بارداری منفی ثرات ا و مهمترین عوارض

86

)افزایش زمان انتظار باروری )خانم و آقا

عوارض بارداری

بارداری خارج از رحمی

خودیهسقط خودب

زایمان زودرس

پارگی زودرس پرده های جنينی

)مشکالت جفت )سرراهی، جدا شدگی

محدودیت رشد

گرم كمتر( 200وزن تولد پایين )تقریبا

اثرات نوزادی

افزایش مرگ حول و حوش زایمان

افزایش بستری شدن در بخش مراقبتهای ویژه نوزادان (NICU)

( سندرم مرگ ناگهانی نوزادSIDS)

كاهش ميزان شير مادر و كوتاه بودن مدت زمان تغنیه با شير مادر

)بيماریهای تنفسی در دوران كودكی )آسم، پنومونی، برونشيت

طوالنی مدتاثرات

مشکالت دوران كودكی )عفونت گوش(سایر

(عمومیمشکالت یادگيری )خواندن، ریاضيات، توانایی

مشکالت رفتاری

با نقص توجه بيش فعالیاختالل (ADHD)

جدول عوارض مصرف سيگار در دوران بارداری بر مادر و جنين

.

87

زنان باردار و شیردهگار در یترك سهای توصیه

عنوانشماره توصيه

«توصیه یک»

1A: 1رتبه

باید تشویق به ترك سيگار ی، پس از زایمان و شيردهیبارداردر دوران یگاريسهای تمام خانم

.شوند

«توصیه دو»

1Aرتبه:

توصيه درمان خط اول در دوران بارداری و شيردهیمشاوره تخصصی ترك سيگار به عنوان

گردد.می

«توصیه سه»

1Cرتبه:

ن يکوتين نیگزیجا یدرمان ها، فایده-خطرتحليل از پس ،كه مشاوره بی تأثير باشد در مواردی

وآبنبات مکيدنی نيکوتين )مثل ینجایگزدرمان های دوزهای متناوب با ز است. یقابل تجو

ارجح است. ((Patchی )پوست چسببر)نسبت به دوزهای مداوم ( آدامس

«توصیه چهار»

2Bرتبه:

نهاد ترك سيگار پيش نيز باید مداخالتزنان باردار و شيرده خانواده همسران، دوستان و اعضابه

.شود

«توصیه پنج»

1Bرتبه:

تشویق شوند، تا از مواجهه ای عاری از دود محيط خانه داشتنهای باردار و شيرده باید برای خانم

.سيگار در امان باشنددود غير مستقيم با

88

.باید تشویق به ترك سيگار شوند ی، پس از زایمان و شيردهیبارداردر دوران یگاريسهای تمام خانمتوصيه:

شواهد:

. (145) كنند ترك دخانياتتوصيه به سيگاری، سالمت باید به زنان باردار و شيرده مراقبت تمام كاركنان -

تمام زنان در سنين باروری نيز باید از مصرف سيگار و بلکهدر دوران بارداری باید تشویق به ترك سيگار شوند، مادراننه تنها -

. (146) در محيط آلوده به سيگار پرهيز كنند حضور

بالينی:مالحظات

هایی در شناسایی افراد به دليل وجهه بد سيگاری بودن در طول بارداری وجود دارد.چالش-

تا یك سال بعد از زایمان درنظر حداقل از ویزیت قبل از بارداری د یباها، طيف كامل مراقبت شاملمداخالت ترك سيگار -

د.نگرفته شو

89

توصيه:

گردد.توصيه می درمان خط اول در دوران بارداری و شيردهیمشاوره تخصصی ترك سيگار به عنوان

شواهد:

. (147) شوددر طول دوران بارداری، مشاوره ترك سيگار به عنوان درمان خط اول توصيه می -

ارائه شود كه یفرد -اجتماعی-مداخالت روانید یدر صورت امکان بادليل خطرات جدی سيگار برای زنان باردار و جنين، ه ب -

.(49) است اتيدخان ترك ب بهيترغ مختصر یهااز توصيه ترجامع

خدمات بخش یا / ترك سيگار توسط یك متخصص ایهجلسرفتاری و چند مداخالتباردار و شيرده، سيگاری تمام زنان در -

. (49) پيشنهاد شودد یباترك سيگار یتخصص

.(36) ارائه دهند گاريترك س مؤثرمداخالت جدی و ، باید به زنان باردار و بعد از زایماندرصورت امکان نيز پرستارانو ماماها -

ه به انداز داشته و و ضرب و شتم آنهاافسردگی ارزیابی وضعيت استرس، ی درنقش مهم ،مانمنزل مادران بعد از زایدر ویزیت -

. (148) ارزشمند است مهم و گاريت ترك سيدر موفق دیگر مداخالت

مالحظات بالينی:

توسط پزشکان، متخصصان مراقبت سالمت مربوطه تواند یمهای ترك سيگار و مراقبت از مادران باردار سيگاری مشاوره-

مادران، مشاورین )مثل مددكار اجتماعی، داروساز، نمایندگان سالمت جامعه(، ماماها، افراد درگير در آموزش و توانمندسازی

قبل از تولد، حاميان بعد از زایمان، ویزیت كنندگان در منزل و سایر افراد اجرا شود.

90

توصيه:

ناوب با ز است. دوزهای متین قابل تجويکوتين نیگزیجا یفایده، در مان ها-در مواردی كه مشاوره بی تأثير باشد، بعد از تحليل خطر

(( ارجح است.Patchو آدامس( نسبت به دوزهای مداوم )داروهای چسبی )آبنبات مکيدنی درمان های جایگزین نيکوتين )مثل

شواهد:

در سه NRTمادرزادی نشان داده شده است. ارتباط بين مصرف هاینقص ( باNRTدرمان جایگزین نيکوتين )ن يب یا ارتباط بالقوه -

يگار س فوایدخطرات و د یبا، یحصول شواهد كافتا لنا، قابل تأیيد یا رد نيست. های مادرزادیماه اول بارداری و افزایش خطر نقص

و با مراجعه مورد توجه قرار گيردترك سيگار یروش هادر مورد مشاوره ، هنگام در طول بارداری NRTكشيدن در مقابل استفاده از

. (149. 145) ان گناشته شوديكنندگان در م

در NRTتوان از فایده، می -خطراز ارزیابی اما پس (49)شودنمی هيدر دوران بارداری و شيردهی توص NRT درمان یبه طور كل -

استفاده شود، محصوالت خوراكی NRT رده ازيگار در زنان باردار و شيدر ترك س طول دوره بارداری و شيردهی استفاده كرد. اگر

.(145)هستندنيکوتين ارجح یهای پوستبرچسب( نسبت به آبنبات مکيدنی)آدامس، اسپری، قرص زیرزبانی و

. (150) باشدمنافع آن بيشتر از خطرات سيگار كشيدن اما ممکن استدر زنان باردار و شيرده خالی از خطر نيست، NRTدرمان -

، درمان با باشد نيکوتيش از مضرات درمان با نيدن بيگار كشيمرتبط با س یو خطرات بالقوه سالمت زمانی كه مشاوره سودمند نباشد -

NRT (147) تواند توصيه شوددر دوران بارداری و شيردهی می .

مالحظات بالينی:

( در طول بارداری وجود دارد. NRTشواهد كمی در مورد مضرات استفاده از درمان جایگزین نيکوتين )-

ش نيکوتينی در دوران بارداری گزار یهای پوستبرچسبگنشته نگر هيچ عارضه مادری یا جنينی در استفاده از اتمطالع در-

.نشده است

در سه ماه NRT. ارتباط بين مصرف ه استهای مادرزادی را روشن ساختو نقص NRTارتباط بالقوه بين مطالعات یبرخ-

، قابل تأیيد یا رد نيست. بنابراین خطرات و فواید سيگار كشيدن در مقابل های مادرزادیی و افزایش خطر نقصاول باردار

مار يگرفته و با بترك سيگار باید مورد توجه قرار یهاروشدر دوران بارداری، هنگام مشاوره در مورد NRTاستفاده از

.ان گناشته شوديدرم

و بهبود پيامدهای بارداری در دوران حاملگی از نظر كاهش مصرف دخانيات NRTاحتماال دهد كه ینشان مشواهدی -

بيشتر از NRTرسد فواید به نظر می لنا. ده استشناسایی نشن يکوتين نیگزیدرمان جا یمنیاز نظر ااثربخش باشد. نگرانی

درنظر گرفته شود. NRT تواند یمتأثير است، خطرات بالقوه آن باشد؛ و زمانی كه مشاوره بی

( NRTدرمان جایگزین نيکوتين )در زنان سيگاری باردار و شيرده كه بعد از مداخالت مشاوره ای قادر به ترك سيگار نيستند -

درنظر گرفته شود.تواند میبه عنوان گزینه خط دوم درمان

91

توصيه:

ناوب با ز است. دوزهای متین قابل تجويکوتين نیگزیجا یفایده، در مان ها-در مواردی كه مشاوره بی تأثير باشد، بعد از تحليل خطر

(( ارجح است.Patchو آدامس( نسبت به دوزهای مداوم )داروهای چسبی )آبنبات مکيدنی درمان های جایگزین نيکوتين )مثل

ف سيگار و ( ممکن است در درمان مصرZyban) Bupropionافسردگی دوران بارداری، امری طبيعی بوده و استفاده از -

برای ترك سيگار در دوران بارداری وجود دارد. Bupropionنيز افسردگی مؤثر باشد. شواهد محدودی در مورد اثربخشی

به عنوان Bupropionدر مورد مضرات مصرف این دارو حين بارداری هيچ شواهدی وجود ندارد، بنابراین ممکن است -

ن باردار سيگاری درنظر گرفته شود.برای زیرگروهی از زنا NRTدرمان آلترناتيو

92

توصيه:

.ترك سيگار پيشنهاد شود نيز باید مداخالتزنان باردار و شيرده خانواده همسران، دوستان و اعضا در

شواهد:

یاردارپدر قبل از ب یگار مصرفيش خطر بروز سرطان در كودك با تعداد نخ سیان افزايم یدار یمعن یرابطهبر اساس شواهد تاكنون

ش خطر بروز سرطان هپاتوبالستوما در یافزا انيدار م یمعن یافت نشد. رابطهی یگار مادر قبل از بارداريو كاهش خطر با مصرف س

گار يس مصرفن مورد با یدر ان رابطه یتر یو البته قو ه استافت شدیكرده یگار مصرف ميس یكه مادر آنها قبل از باردار یكودكان

رف ان مصيم یدار یمعن ین رابطهيهمچن. ه استشد مشاهدهدارند( یگاريرسيكه پدر و مادر غ یتوسط هر دو والد )نسبت به كودكان

. (151)افت شد یمورد مطالعه یانواع سرطان ها یو بروز تمام ین بارداريگار توسط مادر در حيس

مالحظات بالينی:

های باردار دارای همسران برخالف شواهد اوليه مبنی بر اینکه احتمال ادامه مصرف سيگار و عود مصرف در ميان خانم-

سيگاری بيشتر است، اطالعات محدودی در مورد فواید مشاركت همسران در مداخالت ترك سيگار برای زنان باردار وجود

دارد.

در زنان غيرباردار را افزایش نداده است. ميزان ترك سيگاردر همسران مداخالت حمایتی -

دخيل كردن همسران، دوستان و یا اعضا خانواده در تالش فرد باردار جهت ترك سيگار، امری ضروری برای افزایش -

شود.احتمال موفقيت مداخالت ترك سيگار محسوب می

93

توصيه:

مان سيگار در ادود تشویق شوند، تا از مواجهه غيرمستقيم با ی از دود ای عارمحيط خانه داشتنهای باردار و شيرده باید برای خانم

.باشند

شواهد:

د وزن تولناباروری، بارداری خارج از رحمی، ازجملهدر مادر و جنين )غيرمستقيم عوارض منفی استنشاق دود سيگار به صورت -

جنين و نيز كودك در بر شده است. مصرف سيگار در دوران بارداری آشکار مادرزادی(ناهنجاری های پایين، دور سر كوچك و

.(152) مراحل ابتدایی رشد تأثير دارد

زارش گته بودند، كمتر از نوزادان دیگر مادران ميانگين وزن نوزادان مادرانی كه در طی بارداری در معرض دود سيگار اطرافيان قرار گرف

. (140) شده است

استنشاق دود سيگار محيطی در بارداری، احتمال خطر تولد زودرس نوزاد را افزایش داده و با وقوع باالی كم خونی مادر همراه است

(140) .

نبودند كمتر استگروهی كه در معرض دود سيگار سه بایدر مقاند، ه اطول مدت شيردهی در زنانی كه در معرض دود سيگار بود

(142).

مالحظات بالينی:

، پيامدهای منفی دوران جنينی )مانند روند وزن تولد پایين، دور سر كوچك و مند و متاآناليزصل از مرور نظامشواهد حا-

های مادرزادی( مربوط به مواجهه مادران با دود سيگار را نشان داده است. بنابراین مادران باردار و شيرده باید از ناهنجاری

چنين خطرات محيطی دور باشند.

تان و یا اعضا خانواده باید برای داشتن محيط خانه ای عاری از دود جهت حصول اطمينان از عدم مواجهه همسران، دوس-

غيرمستقيم مورد تشویق قرار گيرند.ا یط يدر محمادران باردار و شيرده با دود سيگار

94

ردهیزنان باردار و ش در گاریترك س خصوص مداخالت در یخالءهای مطالعات

ینابارورارتباط بين سيگار و -

ردهيدر زنان باردار و ش به عنوان كمك به ترك سيگار وارنيکلينو بوپروپيوناستفاده از اثربخشی و ایمنی -

ردهيدر زنان باردار و شمختلف ترك سيگار انواع مداخالتفایده -خطرشواهد تحليل -

95

)كودكان و نوجوانان(گروه سنی جوان مداخالت ترك سیگار در جمعیت خاص:

مقدمه

.(153. 2) درصد گزارش شده است 5/29تا 3/2سال برحسب مطالعات مختلف 18تا 12شيوع مصرف سيگار در ایران در سنين

ت كاركنان مراقب پنیرند.ثير میأاز آنها تو كه به آنها اعتماد دارندهستند متشکل از افرادی یشبکه اجتماعی مخصوص، دارای جوانان

الوه عتالش جمعی برای ارائه پيام های عدم مصرف سيگار بين بزرگساالن، باشند یا نباشند.ها ی از این شبکهئجزسالمت ممکن است

كاركنان مراقبت سالمت، می تواند اثربخشی آنها را افزایش دهد. بر

وابسته سيگاری یا ، طی آن نوجوانكه روندیزمان و گيرد و طول دوران نوجوانی شکل میدر عادات مصرف دخانيات در بين جوانان

ثير خانواده و دوستان و ... متفاوت است.أت استعداد ژنتيکی، شود بر حسب فاكتورهایی مانند دسترسی به دخانيات، می به مواد

. بنابراین در مورد اینکه چه زمانی ، وجود ندارداستوانی سيگاری شدن در جتعيين كننده چه چيزیدر این خصوص كه دستورالعملی

فاكتور ،كه اولين پك سيگاررسد یر مظافت. به نیك جوان به عنوان فرد سيگاری درنظر گرفته می شود، باید به اجماع الزم دست ی

را به سيگاری شدن جوانان در خصوص نوع سؤاالتی كه می تواند پزشکانمحسوب گردد. انجام مطالعات ی شدن خطری برای سيگار

.(1) توصيه می شود ،رهنمون كند

را اثربخشی مداخالت شواهدن يهم لکن دادهجوانان را مورد ارزیابی قرار سيگار برای اندكی وجود دارد كه مداخالت ترك مطالعات

شده استگار در نوجوان مؤثر گزارش يدر ترك سبصورت توأم و مشاوره رفتاری( NRT)درمان جایگزین نيکوتين . نشان داده اند

(154) .

( برای جوانان توصيه شود یا نه؛ و این موضوع NRT)درمان جایگزین نيکوتين تاكنون شواهد اندكی در این زمينه وجود دارد كه آیا

مکن م بزرگساالنمربوط به ترك سيگار درمان روش هایها، مطالعات بيشتری را طلب می كند. با این حال، براساس برخی گایدالین

. (25) باشدمناسب نيزبرای جوانان است

96

گروه سنی جوان )كودكان و نوجوانان( به ترك سیگار در های مربوطتوصیه

عنوانشماره توصيه

«توصیه یک»

1A: 1رتبه

د یبا سروكار دارندو نوجوانان( كودكانجوان ) یكه با گروه سن دهندگان مراقبت سالمتارائه

و ...( را از مراجعه كنندگان انيقل گار،يس)ات يمصرف دخانبه طور منظم اطالعات مربوط به

دریافت نمایند.

«توصیه دو»

2Cرتبه:

و كودكان) مشاوره حمایتی به گروه سنی جوانبرای ارائه دهندگان مراقبت سالمتارائه

د.ترغيب شوندخانيات و یا ترك این مواد اجتناب ازدر مورد دخانيات، نوجوانان( مصرف كننده

«توصیه سه»

2Cرتبه:

قيما ی والدینبا مراقبت سالمت كودكان باید ارائه دهندگان مراقبت سالمت در محيط های

در مورد اثرات بالقوه مضر استنشاق غيرمستقيم دود سيگار بر روی سالمت كودكان انكودك

مشاوره نمایند.

97

به طور منظم اطالعات مربوط د یبا سروكار دارندو نوجوانان( كودكانجوان ) یكه با گروه سن دهندگان مراقبت سالمتارائه توصيه:

و ...( را از مراجعه كنندگان دریافت نمایند. انيقل گار،يس)ات يمصرف دخانبه

شواهد:

هميت ا درموردال كنند و توصيه قوی ؤسگار يا مواجهه با دود سیدرباره مصرف دخانيات كودك و نوجوان مراجعانپزشکان باید از -

. (49) كنندترك كامل مصرف دخانيات ارائه

وضعيت مصرف شود. مهد كودك و ..( در هر ویزیت مشخص خانه، با دود سيگار )دركودك مواجهه باید سالگی: 10از تولد تا -

. (155. 49) شود، وضعيت مصرف در خانه( باید مشخص كودكانران و ا)در مورد شيرخو مراجعاندخانيات همه

.(155. 49) شوددر هر ویزیت مشخص و مواجهه غيرمستقيم با دود سيگار مراجعان توسط مصرف دخانياتباید سال و باالتر: 10 -

مبنی یلقب یبررسمجددا مورد ارزیابی قرار گيرد، صرفنظر از اینکه آیا عالمتی در در نوجواناندخانيات مصرف ، در هر ویزیتباید -

بر عدم مصرف وجود داشته باشد.

مالحظات بالينی:

يگار احتمال بيشتری در حال تجربه و كسب عادات س با، الگوی سيگار كشيدن آنها تثبيت شده است جوانان برخالف بالغين كه معموال

اهی به پيشگيری از گنار از مصرف گاهگ. عالوه بر جلوگيری از آغاز مصرف سيگار، باشندزمان به نيکوتين میهم كشيدن و وابستگی

های زیر با سؤال در مورد سيگار كشيدن تواند راه حلی كليدی برای كمك به ترك سيگار در جوانان باشد. توصيهمصرف دائمی می

جوانان مرتبط است:

ود كه ژگانی استفاده شهای مختلفی از افراد سؤال شود؛ از زبان و واباید به منظور اثبات مصرف محصوالت دخانی به شيوه-

جوانان با آن آشنا هستند.

يگار ترین دوستانش به وی سمثال از وی سوال شود كه آیا تا به حال حتی در حد یك پك، سيگار كشيده است؟ اگر یکی از صميمی

(156)؟كندتعارف كند، آیا آن را قبول می

ن تا وابستگی به نيکوتي "اولين پك"زیرا مراحل مهمی از ،ی یافتاز تاریخچه طبيعی شروع مصرف دخانيات آگاهباید -

اید دقيقابسيگار روع مصرف سير ش وجود دارد كه ممکن است عالمتی از گنار به سمت سيگار كشيدن روزانه یا منظم باشد.

در مورد اید ب مثال می تواند به سيگار كشيدن دائمی تبدیل شود. سریعاگاهگاهی، سيگار كشيدن ؛ از آنجائی كه شودپایش

د.سؤال شو مراجعان( از )كه نشانه سيگاری شدن دائمی است عالوه بر مصرف روزانه یا منظم "تجربه كردن"یا "پك زدن"

يگار استفاده م سمصرف دائ افراد در معرض خطر، برای شناسایی معتبرپيش آگهی با ابزار غربالگری یاسؤال مستقيم از باید -

.آسم( مثال نوجوانان مبتال بهشناسایی شوند ) یسالمت مضاعفهای افراد با ریسكدین راستا بایو در ا .شود

98

به طور منظم اطالعات مربوط د یبا سروكار دارندو نوجوانان( كودكانجوان ) یكه با گروه سن دهندگان مراقبت سالمتارائه توصيه:

و ...( را از مراجعه كنندگان دریافت نمایند. انيقل گار،يس)ات يمصرف دخانبه

ت بهداشتوسط سازمان "غربالگری مصرف سيگار، الکل و مواد آزمون"توان از سؤاالتی كه در قالب برای رسيدن به این هدف می

. (157) در این زمينه تدوین شده، بهره گرفتجهانی

5Aیمداخالت پنج مرحله ا اثربخشی شود. باید توصيه به ترك، كندمصرف میمحصوالت دخانی هر كودك یا نوجوانی كه-

به عنوان نقطه شروع برای ارائه "كردنتوصيه "و "ال كردنؤس"به طور كلی، با این حالدر مورد جوانان تأیيد نشده است.

. (49) شوندمداخالت فردی موثر در نظر گرفته می

99

يات، دخان و نوجوانان( مصرف كننده كودكان) مشاوره حمایتی به گروه سنی جوانبرای ارائه دهندگان مراقبت سالمتارائه توصيه:

ترغيب شوند.دخانيات و یا ترك این مواد اجتناب ازدر مورد

شواهد:

ای برای نوجوانان سيگاری نوجوانان سيگاری روشن شده است. بنابراین باید مداخالت مشاورهمشاوره در درمان اثربخش بودن -

. (49) جهت كمك به ترك سيگار آنها فراهم گردد

سيگاری از نظر آمادگی برای ترك ممکن است در مراحل مختلفی قرار داشته باشند:كودكان

.ندارد یترك آمادگ یبرا مرحله یندر ا يگاریرد سف كه مرحله قبل از قصد .1

.را ترك كند يگارسینده، ماه آ 6تا 1 یط دارد یلتما يگاریرد سفمرحله قصد كه در آن .2

. (49) ترك نمایدسيگار را ماه آینده طی یك دارد یآمادگفرد سيگاری مرحله ینكه در ا یمرحله آمادگ .3

در مورد اهميت ترك و آگاهی از وجود ارئه توصيه هایی، قرار دارند "قبل از قصد"كسانی كه در مرحله در مورد سال و باالتر: 10 -

. (49) دوخواهند بمند سود و بدون ایجاد تقابل با نوجوان، در صورت نيازارائه دهندگان مراقبت و برخورداری از كمك آنها

سيگار به تركاحترام برخوردی توأم با و باقرار گيرند حمایت موردباید ، قرار دارند "قصد"كسانی كه در مرحله :سال و باالتر 10 -

اطالعات الزم برای كمك به خود ؛ كند تنظيم برای خود قرار دارد باید یك تاریخ ترك "آمادگی"كه در مرحله یفرد .ترغيب شوند

. (49) را دریافت نماید و ترغيب شود كه پيگيری بعد از تاریخ ترك را قبول كند

ود تقویت شفرد درامتناع باید مهارت های كند،دخانيات مصرف میبيمار برادر یا خواهر یا دوست ، اگر والدین: سال و باالتر 10 -

. (158) ارائه گرددو مواد آموزشی الزم به وی

ك های تکني مشاوره، )دارودرمانی، ثر شناخته شدهؤاز اجزای م یكه به صورت تركيب شودپيشنهاد سيگار مداخالتی برای ترك -

.(159) باشدبرای جوانان سيگاری ای انگيزشی( مصاحبه

مالحظات بالينی

در جوانان و نوجوانان سيگارانواع درمان هاي ترک

سالمت در جوانان سيگاری اثربخش ارائه كنندگان مراقبتمطالعات كمی وجود دارد كه ارزیابی كند آیا مشاوره كوتاه توسط -

.است

. (49) دكرسازی توان برای جوانان بومیمی را انگيزشی های مصاحبهتکنيك-

ای()به عنوان مثال مداخالت حمایتی چندجلسهشود توصيه می نيز برای جوانان، ثر استؤمداخالتی كه در بزرگساالن م-

(25).

قيم كودك در مورد اثرات بالقوه مضر / والدینبا مراقبت سالمت كودكان باید توصيه: ارائه دهندگان مراقبت سالمت در محيط های

آنها مشاوره نمایند. سالمت كودكاناستنشاق غيرمستقيم دود سيگار بر روی

100

يات، دخان و نوجوانان( مصرف كننده كودكان) مشاوره حمایتی به گروه سنی جوانبرای ارائه دهندگان مراقبت سالمتارائه توصيه:

ترغيب شوند.دخانيات و یا ترك این مواد اجتناب ازدر مورد

شواهد:

ود، بر های درمانی كودكان ارائه می شاستنشاق غيرمستقيم دود سيگار برای كودكان مضر است. تأثير مشاوره ترك سيگار كه در محيط

، پزشکان باید مستقيمافزایش ترك سيگار در ميان والدین سيگاری اثبات شده است. بنابراین جهت محافظت كودكان از دود سيگار غير

. (157. 48) از والدین در مورد مصرف دخانيات سؤال كنند و به آنها كمك و توصيه ترك سيگار ارائه نمایند

مالحظات بالينی

سيگارهاي ترک انواع درمان

مخرب مصرف سيگار توسطبالقوه تا امروز شواهد تجربی اندكی وجود دارد كه نشان دهد نصيحت والدین در مورد آثار -

یستربی طهای درمانی اطفال یا در محيطوالدین بابا این حال مشاوره شود.آنها یا دیگران بر روی فرزندانشان مفيد واقع می

هدش دیزان ترك در آنها را افزايترك و م یتالش برا، گاريترك س ین برایل والدیتما كودك در بيمارستان ممکن است

(49) .

101

سایر شواهد

درتواند ، این درمان میكندتواند به تالش برای ترك سيگار كمك ( میNRT) نيکوتين نیگزیرمان جااگر باور بر این است كه د -

ی هگاهاگبرای استفاده افرادی كه NRTاستفاده قرار گيرد؛ این بدین معناست كه مورد به نيکوتين وابسته( هسال 18تا 12نوجوانان )

. (1) شود توصيه نمی، كشندسيگار می

این گروه سنی برایسال مجوز ندارند و نباید 18جوانان زیر در جهت استفاده Bupropionو Vareniclineهيچ كدام از داروهای

. (48) استفاده شوند

سایر مالحظات بالينی

در جوانان و نوجوانان سيگارهاي ترک انواع درمان

تواند منبع مهمی برای اهداف ارجاع باشد.جوانان میغيربالينی( برای مداخالت) های كنترل دخانيات مبتنی بر جامعهبرنامه-

.وجود داردجوانان سيگاری بر Bupropion SR (49)یا NRT (25)در مورد اثربخش بودن مصرف شواهد تجربی اندكی -

ها ایمن هستند.با این حال نشان داده شده كه این درمان

102

گار در جوانان و نوجوانانیمداخالت ترك س خصوص در یاتخالءهای مطالع

. نيز والدین آنهانوجوانان و در درمانگاه اطفال برای درمان 5Aارزیابی اثربخشی استفاده از -

.مایندن مداخله و هر چند وقت یکبار توجه كرده چه نکاتی بهپزشکان باید جوانان، گار در يو مداخالت ترك س یابیارزدر مورد -

و Varenicline(، NRT)درمان جایگزین نيکوتين ، Bupropion SR شامل، بررسی ایمنی و اثربخشی داروها در نوجوانان-

واكسن نيکوتين

جهت توقف مصرف دخانيات جوانانایجاد انگيزه در ای برای مداخالت مشاورهاثربخشی بررسی-

مقایسه با مداخالت متمركز بر خانواده یا گروه همساالن، همچنين مداخالت مداخالت متمركز بر كودكان دراثربخشی بررسی-

های مبتنی بر مدرسهو برنامهسيگار خطوط تلفنی ترك ، قابل دسترسی از طریق اینترنت

جوانان سيگارینوبرای ایمشاورههای درمانجاذبه و دسترسی به مدی،آهای افزایش كارجست و جوی استراتژی-

شودخالتی كه مانع از سيگاری شدن دائمی در جوانان میارزیابی مدا-

ال كنند؟ؤسمواردی چه خصوصپزشکان باید در ، جوانان در معرض خطر سيگاری دائمی شدن شناساییدر -

قرار گيرد؟توجه باید مورد یگاريگر مواد در نوجوانان سیسو مصرف دتا چه اندازه -

انان جوروی فراات يل كننده استعمال دخانيتسهخاص های شناخت موقعيت جهتتوان به بهترین راهکارهای عملی چگونه می-

؟دست یافت

103

مداخالت ترك در دیگر اشکال مصرف دخانیات

مقدمه

ا انجام شد در يكشور دن 187كه در مورد یاسال بر اساس مطالعه 15 یدر افراد باال یتنباكو به شکل دخان یمصرف روزانه یوع جهانيش

و %41.2ب در مردان و زنان يبه ترت 1980ر در سال ین مقادیدر زنان برآورد شده است، ا %6.2در مردان و %31.1در حدود 2012سال

گار هستند يمصرف س یا روند كاهشیاز ثابت ماندن و یحاك یمختلف جهان یكه گزارش ها یدر حال .(160)گزارش شده بود 10.6%

ش یژه در جوانان رو به افزایان به ويات بخصوص قليگر انواع دخانیكشور مختلف نشان داد كه مصرف د 95ان يدر م یجهان یك مطالعهی

%20حدود ن رايان بالغيوع مصرف آن در ميداشته و مطالعات ش رواج یشرق یترانهیشتر در منطقه مديب اني. البته مصرف قل(161) است

تا (5) 2.7%ان ازيوع مصرف قلياز ش یمتفاوت یهازانيران میست كه مطالعات انجام شده در اا ین درحالیو ا (162)اند برآورد كرده

ن داشته باشد در يکوتيگرم نيليم 166ن در حدود يانگيتواند به طور م یگرم تنباكو م 15-25ان با يك قلی اند.گزارش كردهرا (163)%10.4

به نيکوتين و عالئم ترك در افراد رود كه ميزان وابستگیلنا انتظار می .(164)ن دارد يکوتيگرم نيليم 10گار كه در حدود يك سیسه با یمقا

مصرف كننده قليان با افراد سيگاری قابل مقایسه باشد.

)فرم 1شوند: ناسیا شامل مر یاشاره كرد كه محصوالت متعددتنباكو یر دخانيغ مصرف اشکالتوان به یگر مصارف تنباكو میاز د

وده و ار متنوع بيا بسيمختلف دن ینواحوع مصرف آنها در ين آنها هستند. شیج تری)پودر قابل استنشاق( را2هيانف و برگ تنباكو( یدنیجو

%4و 12ب %يبه ترت یزان در گزارش سازمان بهداشت جهانين میا یشرق یترانهیمد یگزارش شده است، البته در منطقه %33تا 1ن يب

مانند هند، یجنوب یايآس یدر كشور ها یدنیو جو یر دخانيمصرف تنباكو به شکل غ یعمده .(165)در مردان و زنان آورده شده است

مربوط به یهایماريدرصد بار ب 90بهداشت یسازمان جهانالنکا و بنگالدش بوده و طبق گزارش یپاكستان، نپال، افغانستان، بوتان، سر

ر یانسبت به س یار باالترين آزاد بسيکوتيزان نيكه ممرطوب یهيالبته انف (166) ستا ن كشور هایتنباكو مربوط به ا یر دخانيمصرف غ

بخصوص سوئد رواج داشته و ارتباط آن با بروز سرطان یناویاسکاند یهاشتر در كشوريز بين (167)تنباكو دارد یر دخانيغمحصوالت

نوع ن یدر ادها يها و آلکالوئنيآمتروسين از جملهسرطانزا یماده 30ك به یشود نزد ین زده ميتخم (168) پانکراس نشان داده شده است

تمركز (170)ك شوند يپرپالستیرات هاييجاد تغیا یسرچشمه یدهان یمحوطهتوانند در یكه م (169)د نمحصوالت وجود داشته باش

ان در يوع مصرف قليران شیدر ا .(171) است 3یم دهانيبالقوه بدخ ضایعاتنه فعال در دو محور سرطان دهان و ين زمیمطالعات در ا

كه یدرحال (163)شتر استيب ژه در زنانیو به و ج فارس ارتباط دارنديخل یهيحاش یكه با كشور ها یو جنوب غرب یجنوب هایشهر

شان ن یادر مطالعه رد، به طور مثاليگ یمورد مصرف قرار مژه در مردان یو به وران یا یشرق یهاشتر در شهريب یر دخانير اشکال غیسا

%9.7و در شهر كرمان (172) ر ناس و پمپرك دارنددر حال حاض اهدان مصرفزدر شهر پسر یرستانيدانش آموزان دب %19.9 داده شد

. (173) اندن محصوالت را داشتهیر سابقه مصرف اپس یدانشگاهش يدانش آموزان پ

1 . Naswar 2 . Snuff 3. Oral potentially malignant disorders

104

نگونه یا یمصرف كنندگان از خطرات بالقوه یاند و به علت عدم آگاهتنباكو پرداخته یر دخانيبه ترك مصرف اشکال غ یمطالعات اندك

یاشاورهم افتين رهیبهتر یدهان ین محصوالت بر محوطهیع ایرسد به علت عوارض شاید، به نظر مینما یتر مار سختيمحصوالت بس

ه يداده و توص صيعات مشکوك را تشخیدهان ضا ینهیه به ترك باشد، دندانپزشکان قادرند هنگام معايتوص یاستفاده از دندانپزشکان برا

ت اببه اث یر دخانيغ لز در ترك اشکايون نير بوپروپينظ ییداروها یی. البته كارا(174)اكو را انجام دهند بتن یر دخانيبه ترك اشکال غ

گار يمورد استفاده در ترك س یافت هاينظام مند نشان داده است كه استفاده از ره یمرور یك مطالعهیج ین نتاي. همچن(175) ده استيرس

ان را يقل ترك ميزان یداریتوانند به طور معنیم ییبه تنها یرفتار یت هایا حمایو یرفتار یهاتیحما یون بعالوهيبوپروپ یمانند دارو

آن را یتقاضا %14.5تواند تا یان ميات بر قليمال %10ش یز در لبنان نشان داده است كه افزايت باال نيفيبا ك یك مطالعهیباال ببرند و

ه كارگرفته ز بيان نيقل ینا برايگار عيترك س یهااستيشود سیشنهاد مينه پين زمیم بود مطالعات در ا، با توجه به ك(176) كاهش دهد

.(177) شوند

105

ف تنباكو به غیر از سیگارتوصیه های مربوط به ترك در موارد وابستگی به اشکال مختلف مصر

عنوانشماره توصيه

«توصیه یک»

1A: 1رتبه

پرسش كردن در مورد وضعيت مصرف سایر اشکال دخانيات: ارائه دهندگان مراقبت سالمت

باید وضعيت دقيق مصرف دخانيات )اعم از تمامی اشکال( را برای بيماران یا مراجعه كنندگان

به طور منظم به روز نمایند.

«توصیه دو»

1Cرتبه:

توصيه كردن به ترك: ارائه دهندگان مراقبت سالمت باید به طور شفاف بيماران یا مراجعه

كنندگان را به ترك كليه مواد دخانی توصيه كنند.

«توصیه سه»

1Cرتبه:

رای بارزیابی تمایل به ترك: ارائه دهندگان مراقبت سالمت باید تمایل بيماران یا مراجعه كنندگان

شروع درمان جهت ترك كليه اشکال دخانی را ارزیابی نمایند.

«توصیه چهار»

1Aرتبه:

كمك به ترك: برای هر فرد مصرف كننده دخانيات كه تمایل خود برای شروع درمان تا مرحله

كند، باید كمك فراهم شود.ترك را ابراز می

«توصیه پنج»

رتبه:

1Cالف:

1A ب:

پيگيری موارد ترك سيگار:

ارائه دهندگان مراقبت سالمت:

و مایتحدهی به درمان، الف( درصورت نياز، باید پيگيری منظمی به منظور ارزیابی ميزان پاسخ

اصالح درمان انجام دهند.

ب( بيماران یا مراجعه كنندگان را در موارد مقتضی ارجاع كنند.

«توصیه شش»

1Aرتبه:

نخ سيگار یا 10مصرف كننده دخانيات كه به ميزان قابل توجه )معادل روزانه تعداد به هر فرد

كند و تمایل به ترك دارد، دارودرمانی مؤثر پيشنهاد شود.بيشتر سيگار( دخانيات مصرف می

106

خالء هاي مطالعاتي در خصوص مداخالت ترک در ساير اشکال مصرف دخانيات

ترك در سایر اشکال مصرف دخانيات به ویژه قليان اثربخشی مداخالت مشاوره ای در

اثربخشی مداخالت دارویی در ترك در سایر اشکال مصرف دخانيات به ویژه قليان

مقایسه ارجحيت استفاده از داروهای مختلف در ترك در سایر اشکال مصرف دخانيات به ویژه قليان

107

اهپيوست

108

مشاوره ترك سیگاربر وب یمبتن یو سامانه هاخطوط تلفن -Aپیوست

tpcrc.sbmu.ac.ir

Table of Contents

CAN-ADAPTT...Error! Bookmark not defined.

...........................................................12

............................................16

........................................................16

............17

..........................................................19

..........................20

................................................................20

.........................21

...................................................30

.....................................................31

................................................................31

.................................32

.....45

.....................................................47

.............................48

................................................................48

.......................49

.....................................................59

..........................................60

109

(12) وم(شترا)فاگر نیکوتین به بستگیوا انمیز تعیین پرسشنامه -Bپیوست

110

CPHQ-9

111

112

D

جامع يجستجو

ت یوب سا 7، ینيبال یراهنماها یت رسمیوب سا 8متون جستجوشده:

...، Google، پزشکی یتخصص

يابيبازن جهت یدالیگا 26

یابیمطالعه كامل، باز

شد

ينيبازبه مطابق با سراهنماهای بالينی صرفا

شدند: یابیر بازیار شمول زيمع

دردسترس بودن نسخه كامل، به

، و سازماندهی مناسبروز بودن

ن كناریدالیگا 18

گناشته شد

ارها ين با معیدالیگا 8

داشتند. مطابقت

AGREE II: يابيارز

AGREEنقد راهنمای ابزار آشنا به استفاده از نقدكننده مستقل 6

ي مقدماتي در فاز اول:ابيارزكننده مستقل در جلسه ای مشترك به نقد 10

گایدالین منتخب پرداختند 8بررسی

ها CPG یازدهين امتیباالتر

درنظر گرفته شد

نیدالیگا 5

حنف شد

گایدالین برگزیده 3

شد

باالترين امتياز براساس ابزار نقد با عنوان زير انتخاب شد: ( دارايCPG) ينيبال ين عمليداليگاCANADIAN SMOKING CESSATION CLINICAL PRACTICE GUIDELINE 2012

ن یدالیگا 2

كنار گناشته

113

گایدالین بازیابی شده و امتیازات تخصیص یافته 26جدول لیست مشخصات -Eپیوست

سازماندهي مناسبدسترسي به نسخه كاملبه روز بودنكشور/مؤسسهتاريخعنوانكدرديف

1G25-2012-CA CANADIAN SMOKING CESSATION CLINICAL

PRACTICE GUIDELINE2012Canada/KMAH++++++++

2G8-2012-AF

Smoking Prevention and Cessation in the

Africa and Middle East Region: A Consensus

– Draft Guideline for Healthcare Providers

Executive Summary

2012

Africa and Middle East

University of/

Stellenbosch

+++++

3G23-2011-VPHP Smoking Cessation Clinical Practice

Guidelines2011VPHP Guidelines++++

4G22-2010-NHS-SC

A guide to smoking cessation in Scotland

Planning and providing specialist 2010

smoking cessation services

2010NHS Health Scotland+++++++

5G11-2010-JAGuidelines for Smoking Cessation2010 Japanese Circulation

)JCS(Society +++++++

6G7-2009-US

Counseling and interventions to prevent

tobacco use and tobacco-caused disease in

adults and pregnant women: Reaffirmation

.recommendation statement

2009 U.S. Preventive Services

Task Force)USPSTF( ++-++

7G14-2008-UK

,Smoking cessation services in primary care

pharmacies, local authorities and

workplaces, particularly for manual working

groups, pregnant women and hard to reach

communities

2008UK/NHS/NICE++++++

8G1-2008-US :Treating Tobacco Use and Dependence

Update 20082008

U.S. Department of

Health and Human

Services

++++++

9G16-2008-LI Tobacco Cessation Intervention for

Tuberculosis patient2008

Low income country

International union/

against tuberculosis and

lung daises

+++++

10G13-2007-CA Integrating Smoking Cessation into Daily

Nursing Practice2007

/Canada ’Nurses

Association of Ontario++++

11G15-2007-UK-NICE Workplace health promotion: how to help

employees to stop smoking2007UK/NHS/NICE+-++

12G3-2007-NZSmoking Cessation Guidelines2007 New Zealand Ministry of

Health++++++

13G26-2005-FR

-Smoking cessation guidelines evidence

based recommendations of the French Health

Products Safety Agency

2005 French Health Products

Safety Agency-++

14G24-2005-NZ

Survey on the Usefulness of the National

Health Committee 2002 Smoking Cessation

Guidelines

2005 New Zealand Guidelines

Group-+++

15G27-2004-SGSmoking cessation clinic guideline2004 Singapore /Health

Promotion Board-++++

16G17-2004-AUS Smoking Cessation Guidelines FOR

AUSTRALIAN GENERAL PRACTICE2004

Australia/Guideline

Development group-+++++

17G19-2003-MA

CLINICAL PRACTICE GUIDELINES ON

TREATMENT OF TOBACCO USE AND

DEPENDENCE 2003

2003 Malaysia /Ministry of

Health-+++

18G9-2002-US An Evidence-Based Clinical Practice

Guideline for Tobacco Cessation2002

USA/ American College

of Chest Physicians-+++

19G4-2001-AUS

Clinical guidelines and procedures for the

management of nicotine dependent

inpatients

2001 Australia/Government

Dept of Health,-+++

20G12-2001-AUS

Smoking, Nutrition, Alcohol and Physical

Activity (SNAP) Framework for General

Practice

2001 Australia/Government

Dept of Health,-+++

21G21-2000-UK Smoking cessation guidelines for health

professionals: an update2000UK/University of London-++

22G5-2000-US

Tobacco cessation skills certification in

,Arizona: application of a state wide

community based model for diffusion of

evidence based practice guidelines

2000 USA/ University of

Arizona-++

23G20-2000-CA-ATEmployers Smoking Cessation Guide2000

Canada/ Practical

Approaches to Costly

Workshop Problem

-+++

24G18-2000-CA-TO Smoking Cessation Guidelines: How to Treat

Your Patient’s Tobacco Addiction2000

Canada/Department of

Family and Community

Medicine, University of

Toronto

-+++

25G2-1998-YORK

Smoking Cessation Guideline for Health

Professionals – A guide to effective smoking

cessation intervention for health care

system

1998UK-++

26G10-1988-CA A Randomized Trial of a Family Physician

Intervention for Smoking Cessation1998

Canada/Dept of family

medicine-++

مالک هاي غربالگري مشخصات راهنماهاي باليني موجود موجود براي ترک سيگار

114

در فاز اولمشخصات هشت راهنمای بالینی منتخب ترك سیگار -Fپیوست

Canadian Smoking Cessation Clinical Practice

Guideline 2012Canada/ KMAH

A guide to smoking cessation in Scotland 2010

Planning and providing specialist smoking

cessation services 2010

NHS Health

Scotland

Guidelines for Smoking Cessation2010

Japanese

Circulation Society

(JCS)

Smoking cessation services in primary care,

pharmacies, local authorities and workplaces,

particularly for manual working groups,

pregnant women and hard to reach

communities

2008UK/NHS/NICE

Treating Tobacco Use and Dependence:

2008 Update 2008

U.S. Department of

Health and Human

Services

Smoking Cessation Guidelines2007New Zealand

Ministry of Health

Smoking cessation clinic guideline2004Singapore /Health

Promotion Board

Smoking Cessation Guidelines

For Australian General Practice2004

Australia/Guideline

Development group

115

صاحبنظرانسه گایدالین منتخب توسط اختصاص داده شده به خالصه امتیازات -Gپیوست

Reviewer guideline q1 q2 q3 q4 q5 q6 q7 q8 q9 q10 q11 q12 q13 q14 q15 q16 q17 q18 q19 q20 q21 q22 q23 overall1 overall2

1 G1 5 6 5 6 4 5 6 6 5 5 6 5 5 2 5 6 5 5 5 5 4 3 4 5 yes with modify

1 G22 6 6 6 6 5 5 6 6 6 6 5 6 6 5 5 5 6 5 6 6 5 6 5 6 yes with modify

1 G25 6 6 6 5 5 6 5 5 5 5 6 6 5 5 6 6 6 5 6 6 5 4 5 6 yes with modify

2 G1 7 7 7 6 6 7 7 7 7 6 7 6 7 5 7 6 7 7 7 5 7 5 6 7 yes with modify

2 G22 7 5 7 6 3 7 4 3 4 2 5 6 7 7 7 7 7 4 6 7 6 7 7 5 yes with modify

2 G25 7 4 7 7 7 6 6 6 5 6 7 5 7 6 7 6 4 6 7 7 5 6 6 6 yes with modify

3 G1 7 6 7 6 7 6 7 7 7 7 6 6 6 7 7 6 7 7 6 7 7 6 7 7 yes with modify

3 G22 7 6 7 5 4 6 4 4 4 3 6 6 7 7 7 7 7 5 5 7 6 7 7 5 yes with modify

3 G25 7 3 7 6 7 6 6 6 4 6 6 5 7 7 7 6 3 6 7 7 6 6 6 6 yes with modify

4 G25 7 3 6 7 4 7 5 6 5 4 6 6 2 2 6 6 6 6 7 3 4 3 7 4 yes with modify

4 G1 7 6 6 7 3 7 6 7 5 6 6 6 7 7 6 6 7 6 4 6 4 7 7 4 yes with modify

4 G22 7 6 7 2 2 7 2 2 2 2 7 7 2 2 6 7 5 2 5 6 4 4 2 6 yes with modify

5 G1 7 6 7 6 4 7 7 7 7 7 5 6 7 7 7 7 7 2 7 4 5 5 6 6 yes with modify

5 G22 7 4 7 5 2 7 4 2 4 2 6 5 7 7 7 7 7 6 6 7 7 7 7 6 yes with modify

5 G25 7 6 7 6 4 3 7 7 7 7 6 7 6 7 7 7 4 6 7 7 2 7 7 7 yes

6 G1 6 6 6 6 4 6 7 7 6 5 6 5 6 6 5 5 6 4 5 4 5 4 4 5 yes with modify6

G22 7 6 6 7 6 7 5 5 4 5 5 5 5 6 6 5 6 5 7 6 6 5 5 6 yes with modify

6 G22 6 5 6 4 4 6 4 4 4 6 4 4 4 3 6 6 6 4 6 6 7 6 6 5 yes with modify

6 G25 7 5 6 6 4 6 7 7 7 7 7 7 6 7 7 7 7 7 7 7 6 7 7 6 yes with modify

116

1. CAN-ADAPTT Guide to Smoking Cessation: Canadian Action Network for the Advancement,

Dissemination and Adoption of Practice-informed Tobacco Treatment, Centre for Addiction

and Mental Health; 2012 [Available from: www.canadaptt.net.

2. Meysamie A, Ghaletaki R, Zhand N, Abbasi M. Cigarette smoking in Iran. Iranian journal of

public health. 2012;41(2):1-14.

3. Silagy C, Lancaster T, Stead L, Mant D, Fowler G. Nicotine replacement therapy for smoking

cessation. The Cochrane Library. 2004.

4. Reynolds L, Tansey E. WHO Framework Convention on Tobacco Control: Queen Mary,

University of London; 2012.

5. Meysamie A, Ghaletaki R, Haghazali M, Asgari F, Rashidi A, Khalilzadeh O, et al. Pattern of

tobacco use among the Iranian adult population: results of the national Survey of Risk Factors

of Non-Communicable Diseases (SuRFNCD-2007). Tob Control. 2010 Apr;19(2):125-8.

PubMed PMID: 20008159. PMCID: PMC2989156.

6. Heydari G, Heidari F, Yousefifard M, Hosseini M. Smoking and diet in healthy adults: a cross-

sectional study in tehran, iran, 2010. Iranian journal of public health. 2014;43(4):485.

7. Global Burden of Disease Data Tool: institute for health metrics and evaluation; 2016

[Available from: http://www.healthdata.org/gbd-data-tool.

8. Adhikari B, Kahende J, Malarcher A, Pechacek T, Tong V. Smoking-attributable mortality,

years of potential life lost, and productivity losses. Oncology Times. 2009;31(2):40-2.

9. 2008-2013 action plan for the global strategy for the prevention and control of

noncommunicable diseases: prevent and control cardiovascular diseases, cancers, chronic

respiratory diseases and diabetes. WHO Document Production Services. 2009.

10. WHO Framework Convention on Tobacco Control. WHO Document Production Services.

2003 2003, updated reprint 2004, 2005.

11. National Bylae for Tobacco Control: Center for Occupational and Environmental Health; 2008

[Available from:

http://markazsalamat.behdasht.gov.ir/uploads/tobbaco_control_171474(1).pdf.

12. Tobacco Quit Handbook: Institute for Environmental Research, Tehran University of Medical

Sciences; 2012 [Available from:

http://markazsalamat.behdasht.gov.ir/uploads/dokhaniat_171679(3).pdf.

13. Guyatt G, Gutterman D, Baumann MH, Addrizzo-Harris D, Hylek EM, Phillips B, et al.

Grading strength of recommendations and quality of evidence in clinical guidelines: report

from an American College of Chest Physicians task force. CHEST Journal. 2006;129(1):174-

81.

14. Barth J, Critchley J, Bengel J. Efficacy of psychosocial interventions for smoking cessation in

patients with coronary heart disease: a systematic review and meta-analysis. Ann Behav Med.

2006 Aug;32(1):10-20. PubMed PMID: 16827625.

15. Norcross JC. Handbook of eclectic psychotherapy: Brunner-Routledge; 1986.

16. Silagy C, Stead LF. Physician advice for smoking cessation. Cochrane Database Syst Rev.

2001 (2):CD000165. PubMed PMID: 11405953.

17. Heydari G, Sharifi M, Hosseini M, Masjedi MR. The effect of training and behavioral therapy

recommendations on smoking cessation. Tanaffos J Respir Dis. 2003;2:39-44.

18. Heydari G, Talischi F, Tafti S, Masjedi M. Quitting smoking with varenicline: parallel,

randomised efficacy trial in Iran. The International Journal of Tuberculosis and Lung Disease.

2012;1 6(2:)268-72.

19. Stead LF, Lancaster T. Group behaviour therapy programmes for smoking cessation. Cochrane

Database Syst Rev. 2005 (2):CD001007. PubMed PMID: 15846610.

117

20. Lancaster T, Stead LF. Individual behavioural counselling for smoking cessation. Cochrane

Database Syst Rev. 2005 (2):CD001292. PubMed PMID: 15846616.

21. Stead LF, Lancaster T, Perera R. Telephone counselling for smoking cessation. Cochrane

Database Syst Rev. 2003 (1):CD002850. PubMed PMID: 12535442.

22. Lancaster T, Stead LF. Self-help interventions for smoking cessation. Cochrane Database Syst

Rev. 2005 (3):CD001118. PubMed PMID: 16034855.

23. Fiore M, Jaen CR, Baker T, Bailey W, Benowitz N, Curry Se, et al. Treating tobacco use and

dependence: 2008 update. Rockville, MD: US Department of Health and Human Services.

2008.

24. Kottke T, Baechler C, Canterbury M, Danner C, Erickson K, Hayes R, et al. Healthy lifestyles.

Institute for Clinical Systems Improvement: Bloomington, MN. 2013.

25. McRobbie H, Bullen C, Glover M, Whittaker R, Wallace-Bell M, Fraser T. New Zealand

smoking cessation guidelines. The New Zealand Medical Journal (Online). 2008;121(1276.)

26. Anczak JD, Nogler RA. Tobacco cessation in primary care: maximizing intervention strategies.

Clinical Medicine & Research. 2003;16-201:(3)1.

27. Lancaster T, Stead L. Physician advice for smoking cessation. The Cochrane Library. 2004.

28. Carr AB, Ebbert JO. Interventions for tobacco cessation in the dental setting. Cochrane

Database Syst Rev. 2006 (1):CD005084. PubMed PMID: 16437517.

29. Rice VH, Stead LF. Nursing interventions for smoking cessation. The Cochrane Library. 2008.

30. Sinclair HK, Bond CM, Stead LF. Community pharmacy personnel interventions for smoking

cessation. The Cochrane Library. 2004.

31. Smoking cessation services in primary care, pharmacies, local authorities and workplaces,

particularly for manual working groups, pregnant women and hard to reach communities.

London: NICE. 2008.

32. Chambers M, Croghan E, Willis N. NHS Stop Smoking Services: Service and Monitoring

Guidance 2009/10: Department of Health; 2009.

33. Heydari G, Ahmady AE, Lando H, Almasinia B. Utilization of a telephone interactive voice-

response tobacco cessation support service in the Islamic Republic of Iran/Utilisation d'un

serveur vocal interactif téléphonique d'aide au sevrage tabagique en République islamique

d'Iran. Eastern Mediterranean Health Journal. 2014;20(5):324.

34. Heydari G, Jianfar G, Alvanpour A, Hesami Z, Talischi F, Masjedi MR. Efficacy of telephone

quit-line for smokers in Iran: 12 months follow up results. Tanaffos. 2011;10(3):42.

35. Masjedi MR, Azaripour Masooleh H, Hosseini M, Heydari GR. Effective factors on smoking

cessation among the smokers in the first “Smoking Cessation Clinic” in Iran.

Tanaffos.2002;1(4);61-7.

36. Nevala J, Bossenberry C, Cooke D, Edwards N, Lawler S, Logan H. Integrating smoking

cessation into daily nursing practice. Toronto: Registered Nurses Association of Ontario. 2003.

37. West R, McNeill A, Raw M. Smoking cessation guidelines for Scotland. 2004.

38. Rasmussen SR. The cost effectiveness of telephone counselling to aid smoking cessation in

Denmark: A modelling study. Scandinavian journal of public health. 2013;41(1):4-10.

39. Zhu S-H, Anderson CM, Tedeschi GJ, Rosbrook B ,Johnson CE, Byrd M, et al. Evidence of

real-world effectiveness of a telephone quitline for smokers. New England Journal of Medicine.

2002;347(14):1087-93.

40. Smith BJ, Carson KV, Brinn MP, Labiszewski NA, Peters MJ, Fitridge R, et al. Smoking

Termination Opportunity for inPatients (STOP): superiority of a course of varenicline tartrate

plus counselling over counselling alone for smoking cessation: a 12-month randomised

controlled trial for inpatients. Thorax. 2012:thoraxjnl-2012-202484.

41. Chen Y-F, Madan J, Welton N, Yahaya I, Aveyard P, Bauld L, et al. Effectiveness and cost-

effectiveness of computer and other electronic aids for smoking cessation: a systematic review

and network meta-analysis. Health Technology Assessment. 2012;16(38):1-205.

118

42. Rutqvist LE. Population-based survey of cessation aids used by Swedish smokers. Harm

reduction journal. 2012;9(1):1.

43. Shaban M, Nejati S, Mehran A, Saidi J. The effects of counseling on smoking cessation in

patients suffering from COPD. Journal of hayat.2006;11(4);73-81.

44. Stead LF, Lancaster T. Combined pharmacotherapy and behavioural interventions for smoking

cessation. Cochrane Database Syst Rev. 2012;10(10).

45. Gratziou C. Review of current smoking cessation guidelines. Eur Respir Mon. 2008;42:35-43.

46. West RJ. Clinical Smoking Cessation Interventions: A concise review of the evidence for use

in clinical guidelines Tobacco Studies Health Behaviour Unit University College, London,

United Kingdom2008 [Available from:

http://www.rjwest.co.uk/downloadfile.php?filename=uploads/I7-026_West.pdf.

47. Bader P, McDonald P, Selby P. An algorithm for tailoring pharmacotherapy for smoking

cessation: results from a Delphi panel of international experts. Tobacco Control. 2009;18:34-

42.

48. A guide to smoking cessation in Scotland 2010. Planning and providing specialist smoking

cessation services. In: Scotland NHSaAoSaH, editor.: NHS Health Scotland 2010.

49. A clinical practice guideline for treating tobacco use and dependence: 2008 update: a US public

health service report. American journal of preventive medicine. 2008;35(2):158-76.

50. Zwar N, Richmond R, Borland R, Peters M, Stillman S, Litt J, et al. Smoking cessation

pharmacotherapy: an update for health professionals. Melbourne, Australia: The Royal

Australian College of General Practitioners. 2007.

51. Eisenberg MJ, Filion KB, Yavin D, Bélisle P, Mottillo S, Joseph L, et al. Pharmacotherapies

for smoking cessation: a meta-analysis of randomized controlled trials. Canadian Medical

Association Journal. 2008;179(2):135-44.

52. Heydari G, Marashian M, Ahmady AE, Masjedi M, Lando H. Which form of nicotine

replacement therapy is more effective for quitting smoking? A study in Tehran, Islamic

Republic of Iran. Eastern Mediterranean Health Journal. 2012;18(10):1005.

53. Heydari G, Marashian M, Emami H. Efficacy of Nicotine Patch in Combination with

Trazodone in Smoking Cessation. Tanaffos. 2010;9(3):50-7.

54. Heydari G, Masjedi M, Ebnahmady A, Leischow SJ, Lando HA, Shadmehr MB, et al. A

comparative study on tobacco cessation methods: a quantitative systematic review.

International journal of preventive medicine. 2014;5(6);673-678.

55. Allan GM, Ivers N, Els C. Pharmacotherapy for smoking. Canadian Family Physician.

2011;(1):47-57.

56. Zwar N, Richmond R, Borland R, Stillman S, Cunningham M, J. L. Smoking cessation

guidelines for Australian general practice: practice handbook Canberra: Australian

Government Department of Health and Ageing; 2004.

57. Ratchford EV, Black III JH. Approach to smoking cessation in the patient with vascular

disease. Current treatment options in cardiovascular medicine. 2011;13(2):91-102.

58. Tonstad S, Farsang C, Klaene G, Lewis K, Manolis A, Perruchoud A, et al. Bupropion SR for

smoking cessation in smokers with cardiovascular disease: a multicentre, randomised study.

European heart journal. 2003;24(10):946-55.

59. Hunt JJ, Cupertino AP, Garrett S, Friedmann PD, Richter KP. How is tobacco treatment

provided during drug treatment? Journal of substance abuse treatment. 2012;42(1):4-15.

60. Tsoh JY, Humfleet GL, Mu. Development of major depression after treatment for smoking

cessation. American Journal of Psychiatry. 2000;157(3):368-74.

61. NIDA. Tobacco Addiction: National Institute on Drug Abuse 2012 [Available from:

https://www.drugabuse.gov/drugs-abuse/tobacco-nicotine.

62. Kalman D, Morissette SB, George TP. Co-morbidity of smoking in patients with psychiatric

and substance use disorders. American journal on addictions. 2005;14(2):106-23.

119

63. Ait-Daoud N, Lynch WJ, Penberthy JK, Breland AB, Marzani-Nissen G, Johnson BA. Treating

smoking dependence in depressed alcoholics. Alcohol research and health. 2006;29(3):213.

64. Women ACoHCfU, Practice ACoO. ACOG committee opinion. Number 316, October 2005.

Smoking cessation during pregnancy. Obstetrics and gynecology. 2005;106(4):883.

65. Grimshaw G, Stanton A. Tobacco cessation interventions for young people. The Cochrane

Library. 2006.

66. Rigotti NA, Clair C, Munafò MR, Stead LF. Interventions for smoking cessation in hospitalised

patients. The Cochrane Library. 2012.

67. Thomsen T, Villebro N, Møller AM. Interventions for preoperative smoking cessation. The

Cochrane Library. 2010.

68. Wu P, Wilson K, Dimoulas P, Mills EJ. Effectiveness of smoking cessation therapies: a

systematic review and meta-analysis. BMC Public Health. 2006;6(1):1.

69. Varenicline for smoking cessation: National Institute for Health and Clinical Excellence; 2007

[Available from: https://www.nice.org.uk/guidance/TA123.

70. Shiffman S, Dresler CM, Hajek P, Gilburt SJ, Targett DA, Strahs KR. Efficacy of a nicotine

lozenge for smoking cessation. Archives of Internal Medicine. 2002;162(11):1267-76.

71. Bolliger CT, Zellweger J-P, Danielsson T, van Biljon X, Robidou A, Westin Å, et al. Smoking

reduction with oral nicotine inhalers: double blind, randomised clinical trial of efficacy and

safety. Bmj. 2000;321(7257):329-33.

72. Wallström M, Nilsson F, Hirsch JM. A randomized, double‐blind, placebo‐controlled clinical

evaluation of a nicotine sublingual tablet in smoking cessation. Addiction. 2000;95(8):1161-

71.

73. Covey LS, Sullivan MA, Johnston JA, Glassman AH, Robinson MD, Adams DP. Advances in

non-nicotine pharmacotherapy for smoking cessation. Drugs. 2000;59(1):17-31.

74. Taghaddosi M, Vali GR. Behavioral habits and ischemic heart disease in Kashan, 1995.

KAUMS Journal (FEYZ). 2003;7(2):43-9.

75. Ziaaddini H, Kheradmand A, Vahabi M. Prevalence of Cigarette Smoking in Schizophrenic

Patients Compared to Other Hospital Admitted Psychiatric Patients. Addiction and Health.

2010;1(1);38-43.

76. Tønnesen H, Nielsen P, Lauritzen J, Møller A. Smoking and alcohol intervention before

surgery: evidence for best practice. British journal of anaesthesia. 2009;102(3):297-306.

77. Ginn MB, Cox G, Heath J. Evidence‐Based Approach to an Inpatient Tobacco Cessation

Protocol. AACN Advanced Critical Care. 2008;19(3):268-78.

78. Rigotti NA, Arnsten JH, McKool KM, Wood-Reid KM, Pasternak RC, Singer DE. Smoking

by patients in a smoke-free hospital: prevalence, predictors, and implications. Preventive

medicine. 2000;31(2):159-66.

79. Reid RD, Mullen K-A, D'Angelo MES, Aitken DA, Papadakis S, Haley PM, et al. Smoking

cessation for hospitalized smokers: an evaluation of the “Ottawa Model”. Nicotine & tobacco

research. 2010;12(1);8-11.

80. West R, McNeill A, Raw M. Smoking cessation guidelines for health professionals: an update.

Thorax. 2000;55(12):987-99.

81. McNeill A, Owen L. Guidance for smokefree hospital trusts: Health Development Agency

London; 2005.

82. Williams SC ,Hafner JM, Morton DJ, Holm AL, Milberger SM, Koss RG, et al. The adoption

of smoke-free hospital campuses in the United States. Tobacco control. 2009;18(6):451-8.

83. Theadom A, Cropley M. Effects of preoperative smoking cessation on the incidence and risk

of intraoperative and postoperative complications in adult smokers: a systematic review.

Tobacco control. 2006;15(5):352-8.

120

84. Freund M, Campbell E, Paul C, Sakrouge R, McElduff P, Walsh RA, et al. Increasing smoking

cessation care provision in hospitals: a meta-analysis of intervention effect. Nicotine &

Tobacco Research. 2009:ntp056.

85. Wolfenden L, Campbell E, Walsh RA, Wiggers J. Smoking cessation interventions for in-

patients: a selective review with recommendations for hospital-based health professionals.

Drug and alcohol review. 2003;22(4):437-52.

86. Møller AM, Villebro N, Pedersen T, Tønnesen H. Effect of preoperative smoking intervention

on postoperative complications: a randomised clinical trial. The Lancet. 2002;359(9301):114-

7.

87. Campbell S, Pieters K, Mullen K-A, Reece R, Reid RD. Examining sustainability in a hospital

setting: case of smoking cessation. Implementation Science. 2011;6(1):1.

88. Baghianimoghadam M, Mirhosseini S, Karimizarehi M. Routine or Verbal-Illustrative

Education on Nicotine Dependency in Men After Coronary Artery Bypass Graft (CABG).

2012.

89. Rigotti NA, Munafo MR, Stead LF. Smoking cessation interventions for hospitalized smokers:

a systematic review. Archives of internal medicine. 2008;168(18):1950-60.

90. Møller AM, Villebro N. Interventions for preoperative smoking cessation. The Cochrane

Library. 2005.

91. Nouhi S, Naseri M, Teymouri M, Shafiei Ka, Memar Jm, Hamsi Sm, et al. Smoking Cessation

after Coronary Artery Bypass Graft in Military Patients: Randomized Clinical Trial. 2010.

92. Balmford J, Borland R, Hammond D, Cummings KM. Adherence to and reasons for premature

discontinuation from stop-smoking medications: data from the ITC Four-Country Survey.

Nicotine & Tobacco Research. 2011;13(2):94-102.

93. Ismailov RM, Leatherdale ST. Smoking cessation aids and strategies among former smokers

in Canada. Addictive behaviors. 2010;35(3):282-5.

94. Reid RD, Mullen KA, Pipe AL. Systematic approaches to smoking cessation in the cardiac

setting. Current opinion in cardiology. 2011;26(5):443-8.

95. McRobbie H, Bullen C, Glover M, Whittaker R, Wallace-Bell M, Fraser T. New Zealand

smoking cessation guidelines. The New Zealand Medical Journal (Online). 2008;121(1276).

96. McRobbie H, Hajek P. Nicotine replacement therapy in patients with cardiovascular disease:

guidelines for health professionals. Addiction. 2001;96(11):1547-51.

97. Lasser K, Boyd JW, Woolhandler S, Himmelstein DU, McCormick D, Bor DH. Smoking and

mental illness: a population-based prevalence study .Jama. 2000;284(20):2606-10.

98. Ziedonis D, Hitsman B, Beckham JC, Zvolensky M, Adler LE, Audrain-McGovern J, et al.

Tobacco use and cessation in psychiatric disorders: National Institute of Mental Health report.

Nicotine & Tobacco Research. 2008;10(12);715-1691.

99. Farnam CR. Zyban: a new aid to smoking cessation treatment--will it work for psychiatric

patients? Journal of Psychosocial Nursing & Mental Health Services. 1999;37(2):36.

100. Johnson J, Macdonald S, Reist D, Bahadori K. Tobacco reduction in the context of mental

illness and addictions: A review of the evidence. Provincial Health Services Authority, 2006.

101. Steinberg ML, Williams JM, Ziedonis DM. Financial implications of cigarette smoking among

individuals with schizophrenia. Tobacco Control. 2004;13(2):206 -.

102. Prochaska JJ, Rossi JS, Redding CA, Rosen AB, Tsoh JY, Humfleet GL, et al. Depressed

smokers and stage of change: implications for treatment interventions. Drug and alcohol

dependence. 2004;76(2):143-51.

103. George TP, Vessicchio JC, Sacco KA, Weinberger AH, Dudas MM, Allen TM, et al. A

placebo-controlled trial of bupropion combined with nicotine patch for smoking cessation in

schizophrenia. Biological psychiatry. 2008;63(11):1092-6.

104. Nikkhah Mr. Diagnosis guide for mental disorders statistics DSM-IV. iran1994.

121

105. Goff DC, Henderson DC, Amico E. Cigarette smoking in schizophrenia: relationship to

psychopathology and medication side effects. Am J Psychiatry. 1992;149(9):1189-94.

106. Gilbert DG, Crauthers DM, Mooney DK ,McClernon FJ, Jensen RA. Effects of monetary

contingencies on smoking relapse: Influences of trait depression, personality, and habitual

nicotine intake. Experimental and Clinical Psychopharmacology. 1999;7(2):174.

107. Glassman AH. Cigarette smoking: implications for psychiatric illness. American Journal of

Psychiatry. 1993;150(4):546-93.

108. Dalack GW, Becks L, Hill E, Pomerleau OF, Meador-Woodruff JH. Nicotine withdrawal and

psychiatric symptoms in cigarette smokers with schizophrenia. Neuropsychopharmacology.

1999;21(2):195-202.

109. Lawn S, Pols R. Smoking bans in psychiatric inpatient settings? A review of the research.

Australian and New Zealand Journal of Psychiatry. 2005;39(10):866-85.

110. Campion J, Checinski K, Nurse J, McNeill A. Smoking by people with mental illness and

benefits of smoke-free mental health services. Advances in Psychiatric Treatment.

2008;14(3):217-28.

111. Hitsman B, Moss TG, Montoya ID, George TP. Treatment of tobacco dependence in mental

health and addictive disorders. The Canadian Journal of Psychiatry. 2009;54(6):368-78.

112. Lopes F, Nascimento I, Zin W, Valença A, Mezzasalma M, Figueira I, et al. Smoking and

psychiatric disorders: a comorbidity survey. Brazilian Journal of Medical and Biological

Research. 2002;35(8);961-7

113. Williams JM, Ziedonis D. Addressing tobacco among individuals with a mental illness or an

addiction. Addictive behaviors. 2004;29(6):1067-83.

114. Schaffer SD, Yoon S, Zadezensky I. A review of smoking cessation: potentially risky effects

on prescribed medications. Journal of clinical nursing. 2009;18(11):1533-40.

115. McFall M, Saxon AJ, Thaneemit-Chen S, Smith MW, Joseph AM, Carmody TP, et al.

Integrating smoking cessation into mental health care for post-traumatic stress disorder.

Clinical Trials. 2007;4(2):178-89.

116. Reichert J, Araújo AJd, Gonçalves CMC, Godoy I, Chatkin JM, Sales MdPU, et al. Smoking

cessation guidelines-2008. Jornal Brasileiro de Pneumologia. 2008;34(10):845-80.

117. Cunningham M, Litt J, Zwar N, Borland R, Stillman S ,Richmond R. Smoking cessation

guidelines for Australian general practice. Australian family physician. 2005;34(6):461.

118. Fuller BE, Guydish J, Tsoh J, Reid MS, Resnick M, Zammarelli L, et al. Attitudes toward the

integration of smoking cessation treatment into drug abuse clinics. Journal of substance abuse

treatment. 2007;32(1):53-60.

119. Morris C, Waxmonsky J, Giese A, Graves M, Turnbull J. Smoking cessation for persons with

mental illness: A toolkit for mental health providers. Denver, CO: State Tobacco Education

and Prevention Partnership. 2009.

120. Knudsen HK, Studts JL. The implementation of tobacco-related brief interventions in

substance abuse treatment: A national study of counselors. Journal of substance abuse

treatment. 2010;38(3):212-9.

121. Nardini K, Anderson R. the National Association of State Alcohol and Drug Abuse Directors

(NARSADAD).(2006). Alcohol research on prenatal alcohol exposure, prevention, and

implications for state AOD. Systems State Issue Brief No. 2. Systems State Issue Brief. 2007

(2).

122. Prochaska JJ, Delucchi K, Hall SM. A meta-analysis of smoking cessation interventions with

individuals in substance abuse treatment or recovery. Journal of consulting and clinical

psychology. 2004;72(6):1144.

123. Lemon SC, Friedmann PD, Stein MD. The impact of smoking cessation on drug abuse

treatment outcome. Addictive behaviors. 2003;28(7):1323-31.

122

124. Baca CT, Yahne CE. Smoking cessation during substance abuse treatment: What you need to

know. Journal of substance abuse treatment. 2009;36(2):205-19.

125. Okoli CT, Khara M, Procyshyn RM, Johnson JL, Barr AM, Greaves L. Smoking cessation

interventions among individuals in methadone maintenance: A brief review. Journal of

substance abuse treatment. 2010;38(2):191-9.

126. Kodl M ,Fu SS, Joseph AM. Tobacco cessation treatment for alcohol-dependent smokers: when

is the best time? Alcohol Research & Health. 2006;29(3):203-8.

127. Richter KP, Choi WS, Alford DP. Smoking policies in US outpatient drug treatment facilities.

Nicotine & Tobacco Research. 2005;7(3):475-80.

128. Alcohol-Alert. Alcohol and Tobacco. Alcohol Alert: National Institute on Alcohol Abuse and

Alcoholism (NIAAA); 2007 [Available from:

http://pubs.niaaa.nih.gov/publications/AA71/AA71.htm.

129. Hughes JR, Kalman D. Do smokers with alcohol problems have more difficulty quitting? Drug

and alcohol dependence. 2006;82(2):91-102.

130. Ranney L, Melvin C, Lux L, McClain E, Lohr KN. Systematic review: smoking cessation

intervention strategies for adults and adults in special populations. Annals of Internal Medicine.

2006;145(11):845-56.

131. Ward KD, Kedia S, Webb L, Relyea GE. Nicotine dependence among clients receiving

publicly funded substance abuse treatment. Drug and alcohol dependence. 2012;125(1):95-

102.

132. White WL. Smoking and Addiction Recovery: For People in Recovery 2011 [Available from:

www.williamwhitepapers.com.

133. McMorran M, Morawiecka I. Canadian adverse drug reaction newsletter. Canadian Medical

Association Journal. 2000;162(7):1044.

134. Johnson BA ,Ait-Daoud N, Bowden CL, DiClemente CC, Roache JD, Lawson K, et al. Oral

topiramate for treatment of alcohol dependence: a randomised controlled trial. The Lancet.

2003;361(9370):1677-85.

135. Joseph AM, Willenbring ML, Nugent SM, Nelson DB. A randomized trial of concurrent versus

delayed smoking intervention for patients in alcohol dependence treatment. Journal of studies

on alcohol. 2004;65(6):681-91.

136. Josephc AM, Nichol KL, Anderson H. Effect of treatment for nicotine dependence on alcohol

and drug treatment outcomes. Addictive behaviors. 1993;18(6):635-44.

137. McFall M, Atkins DC, Yoshimoto D, Thompson CE, Kanter E, Malte CA, et al. Integrating

tobacco cessation treatment into mental health care for patients with posttraumatic stress

disorder. American Journal on Addictions. 2006;15(5):336-44.

138. Campion J, Checinski K, Nurse J. Review of smoking cessation treatments for people with

mental illness. Advances in psychiatric treatment. 2008;14(3):208-16.

139. Tavafian SS, Zadeh FR. Cigarette Smoking, Illicit Medicine, Substance and Alcohol

Abuseamong Pregnant Women: A Cross Sectional Study from Iran. Int J Fertil Steril (IJFS).

2008;2(1).

140. Negahban T, Rezaeian M, ANSARI JA, Asami Z, Zareei T. Passive smoking during pregnancy

and obstetric outcomes in pregnant women referring to Rafsanjan Nicknafs hospital. 2011.

141. Rabiey Poor S, Afshar Yavari S. The Effect of Passive Smoking by Pregnant Women on

Newborns’ Weight and Height. Journal of Ardabil University of Medical Sciences.

2004;4(2):26-31.

142. Dolatian M, Mirabzadeh A, Forouzan AS, Sajjadi H, Majd HA, Moafi F. Preterm Delivery and

Psycho–Social Determinants of Health Based on World Health Organization Model in Iran: A

Narrative Review. Global journal of health science. 2013;5(1):52.

143. Briggs GG. Drugs In Pregnancy And Lactation, For Pda: A Reference Guide To Fetal And

Neonatal Risk: Lippincott Williams & Wilkins; 2005.

123

144. Steyn K, De Wet T, Saloojee Y, Nel H, Yach D. The influence of maternal cigarette smoking,

snuff use and passive smoking on pregnancy outcomes: the Birth To Ten Study. Paediatric and

perinatal epidemiology. 2006;20(2):90-9.

145. Lumley J, Chamberlain C, Dowswell T, Oliver S, Oakley L, Watson L. Interventions for

promoting smoking cessation during pregnancy. The Cochrane Library. 2009.

146. Poletta FA, López-Camelo JS, Gili JA, Montalvo G, Castilla EE. Smoking and exposure to

tobacco smoke among pregnant women in Ecuador. Revista Panamericana de Salud Pública.

2010;27(1):56-65.

147. Wong S, Ordean A, Kahan M, Gagnon R ,Hudon L, Basso M, et al. Substance use in pregnancy.

Journal of Obstetrics and Gynaecology Canada. 2011;33(4):367-84.

148. Bullock L, Everett KD, Mullen PD, Geden E, Longo DR, Madsen R. Baby BEEP: A

randomized controlled trial of nurses’ individualized social support for poor rural pregnant

smokers. Maternal and child health journal. 2009;13(3):395-406.

149. Dempsey DA, Benowitz NL. Risks and benefits of nicotine to aid smoking cessation in

pregnancy. Drug safety. 2001;24(4):277-322.

150. [Le Houezec J.What smoking cessation interventions are effective in pregnant women?.

Journal de gynecologie, obstetrique et biologie de la reproduction. 2005;34:3S182-

93.](Franch)

151. Pang D, McNally R, Birch J. Parental smoking and childhood cancer: results from the United

Kingdom Childhood Cancer Study. British journal of cancer. 2003;88(3):373-81.

152. Haustein K. Cigarette smoking, nicotine and pregnancy. International journal of clinical

pharmacology and therapeutics. 1999;37(9):417-27.

153. Mohammadkhani S. Prevalence of cigarette smoking, alcohol drinking and illegal drugs use

among Iranian adolescents. Journal of Kerman University of Medical Sciences. 2012;19(1):32-

48.

154. Gervais A, O'Loughlin J, Dugas E, Eisenberg MJ, Wellman R, DiFranza J. A systematic review

of randomized controlled trials of youth smoking cessation interventions. Drogues, santé et

société. 2007;6(1):283-316.

155. Strecher VJ, Bauman KE, Boat B, Fowler MG, Greenberg RA, Stedman H. The development

and formative evaluation of a homebased intervention to reduce passive smoking by infants.

Health Education Research. 1989;4(2):225-32.

156. Hackbarth DP. Preventing adolescent tobacco use and assisting young people to quit:

population-, community-, and individually focused evidence-based interventions .Nursing

Clinics of North America. 2012;47(1):119-40.

157. Priest N, Roseby R, Waters E, Polnay A, Campbell R, Spencer N, et al. Family and carer

smoking control programmes for reducing children’s exposure to environmental tobacco

smoke. Cochrane Database Syst Rev. 2008;4.

158. Prochaska JO, DiClemente CC, Norcross JC. In search of how people change: applications to

addictive behaviors. American psychologist. 1992;47(9):1102.

159. Wilson DM, Taylor DW, Gilbert JR, Best JA, Lindsay EA, Willms DG, et al. A randomized

trial of a family physician intervention for smoking cessation. JAMA. 1988;260(11):1570-4.

160. Ng M, Freeman MK, Fleming TD, Robinson M, Dwyer-Lindgren L, Thomson B, et al.

Smoking prevalence and cigarette consumption in 187 countries, 1980-20 12 . Jama.

2014;311(2):183-92.

161. Warren CW, Lea V, Lee J, Jones NR, Asma S, McKenna M. Change in tobacco use among

13—15 year olds between 1999 and 2008: findings from the Global Youth Tobacco Survey.

Global health promotion. 2009;16(2 suppl):38-90.

162. Maziak W, Eissenberg T, Klesges R, Keil U, Ward K. Review on Narghile (Water Pipe, Shisha,

Water Pipe) Smoking. 2004.

124

163. Tavafian S-S, Aghamolaei T, Zare S. Water pipe smoking and health-related quality of life: a

population-based study. Archives of Iranian Medicine (AIM). 2009;12(3.)

164. Maziak W, Eissenberg T, Ward K. Patterns of waterpipe use and dependence: implications for

intervention development. Pharmacology Biochemistry and behavior. 2005;80(1):173-9.

165. Organization WH. 2010 global progress report on the implementation of the WHO Framework

Convention on Tobacco Control. WHO Document Production Services. 2010.

166. Sinha D, Gupta P, Ray C, Singh P. Prevalence of smokeless tobacco use among adults in WHO

South-East Asia. Indian journal of cancer. 2012;49(4):342.

167. Henningfield JE, Radzius A, Cone EJ. Estimation of available nicotine content of six smokeless

tobacco products. Tobacco Control. 1995;4(1):57.

168. Luo J, Ye W, Zendehdel K, Adami J, Adami H-O, Boffetta P, et al. Oral use of Swedish moist

snuff (snus) and risk for cancer of the mouth, lung, and pancreas in male construction workers:

a retrospective cohort study. The Lancet. 2007;369(9578):2015-20.

169. Cogliano V, Straif K, Baan R, Grosse Y, Secretan B, El Ghissassi F. Smokeless tobacco and

tobacco-related nitrosamines. The lancet oncology. 2004;5(12):708.

170. Xue J, Yang S, Seng S. Mechanisms of cancer induction by tobacco-specific NNK and NNN.

Cancers. 2014;6(2):1138-56.

171. Khan Z, Khan S, Christianson L, Rehman S, Ekwunife O, Samkange-Zeeb F. Smokeless

tobacco and oral potentially malignant disorders in South Asia: a protocol for a systematic

review. Systematic Reviews. 2016;5(1):142.

172. Farhadmolashahi L, Honarmand M, Rigiladiz MA. Prevalence of paan use among high school

boys of Zahedan in 2007 and its contributory factors. Journal of Kerman University of Medical

Sciences. 2009;16(3):263-9.

173. Ziaaddini Hassan Sa, Nakhaee Nouzar,Ziaaddini Ahmad. The Prevalence of at least One-Time

Substance Abuse among Kerman Pre-University Male Students. Quarterly Addiction and

Health. Summme-Fall 2010;2(3-4):103-10.

174. Walsh MM, Hilton JF, Masouredis CM, Gee L, Chesney MA, Ernster VL. Smokeless tobacco

cessation intervention for college athletes: results after 1 year. American Journal of Public

Health. 1999;89(2):228-34.

175. Glover ED, Glover PN, Sullivan CR, Cerullo CL, Hobbs G. A comparison of sustained-release

bupropion and placebo for smokeless tobacco cessation. American Journal of Health Behavior.

2002;26(5):386-93.

176. Salti N, Chaaban J, Nakkash R, Alaouie H. The effect of taxation on tobacco consumption and

public revenues in Lebanon. Tobacco control. 2013:tobaccocontrol-2012-050703.

177. Jawad M, Jawad S, Waziry RK, Ballout RA, Akl EA. Interventions for waterpipe tobacco

smoking prevention and cessation: a systematic review. Scientific reports. 2016;6.

178. Patient Health Questionnaire (PHQ-9): Rad Psychological Clinic 2016 [Available from:

http://radclinic.ir/, www.cqaimh.org/pdf/tool_phq9.pdf.