MAYEJAK Nabal paay i-ru li mayejak na wank, wan re awk, tzamank, bantioxink, re yuam ut re xul ut wankeb chik xkomon. Wank mayejak re wakib xkakal kutan: oxlaju rubel ut oxlaju sa xbeen. Wank ajwi mayejak re beleelaju kutan: beleeb rubel ut beleeb sa xbeen.

MAYEJAK CHIRIX RAWIINJ UT XKETOMJ LI KALEBAAL

Xbeen nawan jun kuubank sa li kalebaal, aran nayeman naq twankooq mayejak chirix li awinj ut xketomj li kalebaal, naq noko hulak sa jun kuub, naqa chutub li qa meer qa wartil re li qa mayej, xtzaq li qa pom, kanteel ut wank chik xkomon.Xqa molob xqa chutub, xqa sik xketomjil ut xkakawil, xqa xaqab li kutan re xkutankil joqe tqa tikib, chirix aan xkachap re li waqib xkakaal, oxlaju rubel ut oxlaju sa xbeen.Oxlaju kutan chik ma na tiqla li mayejak naq na tikla li yolek sa sumalil ut na ok ajwi li kajbak, ak oxib sut xe xke li yolek naq nake xik xsikbal li najej barwi te xkat li mayejak, sa li tzuul taqa, aran naqa patz qa lesens li karu ok qe chi xbanunkil, naqa ke chaq li utzuk.Oxib kutan chik ma na hulak xkutankil li kanjel naq na tikibaman li kawresink, jo kamaan xchutubankil li karue, li qawachin nake xik chi siiibk ut li qanaeb nake ok chi buchik ut chi bukuk, naq xhulak xkutankil li kanjel xe kamsiman li ketomj re xwatesinkil li mayej, na isiman xkikel li kaxlan aan li na oksiman re xwatesinkil li mayej chirix aan xqa chutub qib lao li cheekal winq, xqake li qa tiqibankil toja naq xo ok chi xwatesinkil li qa mayej rikin li xchina kikel li kaxlan ut jokan ajwi rikin li china kakaw, chirix aan xo ewu, xraqe li xwatesinkil li mayej, chirix aan xchal li xsek li qa mayej ut tojo naqa chal li qe lao, xbeen li qa mayej toja naq noko ok chi waak lao re li qa waleb ut jokaneb ajwi li qula.Chirix aan xka jach ru li mayej, kachin xqakanab barwi chutchuko ut li xkial naqakam sa xbeen li tzuul, naq nako hulak naqa kat li mayej naqa ke sa xkaxikutil li choch ut ak xbonol xbonol li kanteel naqa ke ut sa xyi naqa wiqibqib, noko ok chi utzuk sa kaxikutil li choch ut naqa yabaeb xkaba ut aneb ain: qana xbalanka che, (bar na el wi li saqe), qawa baalam aakab (barwi na ok li saqe)Qawa balam iqibaal (barwi na el li saqe), qana itzamna (barwi na ok li saqe) ut noko ok chi tijok chi tzamank chiru ajwi li tzuul, ut naqa yabaeb xkabaeb li oxlaju chi tzuul taqa, ut aneb ain: 1. Qawa tijax2. Qawa puklum3. Qawa siyab4. Qawa qanil5. Qawa chuxim6. Qawa kubil witz7. Qawa kojaj8. Qawa chi ixim9. Qawa tzunun10. Qawa kimaxtoj11. Qawa tzimaj tok12. Qawa saqlech13. Qana aakabChirix naq xo-raqe chi tijok naqa ket oxib li qa son rikin li aarp ut li tambor re bantioxink choq re li tzuul taqa,ut chirix aan noko qaj chaq noko kulun barwi chutchukeb li qakomon ut naqa choy xkatbal li qa reliik, noko ok wi chik xyolenkil,yoo li qa aarp choq re xsahob ru li qa kanjel ut yooqo chi aatinak chi seeraqik chirix li qa mayej ut toj re wi chik naqa choy li oxlaju kutan,sa xraqik nawank li jekink ib.Aatin re xraqik:Aan ain li qanaleb re li mayejak, aan li qa xetonil naleb lao li cheekel winq ut ixq, naqabanu choq re li qa tzakaemj, wi inka tqa banu mamin toowaaq, to ukaq, naqabanu aan re naq inka ta sach li qa tzekemj xbanaq li qa choch aan nabej, chere xchool, chere ram noko wank noko waak.