• ostirala • 2000ko azaroaren 24a

Egunkaria

Gehigarri honetan #

Iruñea *Txaritreari euskal astea egiten ari dira, eta Arrotxapean bihar euskarareri eguna izarieri dute

Ana Garcia Matias *Afrika Etxeko lehendakariak etorkinei ostatu eta heziketa emateko etxeaz hitz egin du

Hamar urte bete ditu Bortzirietako Bertso

Eskolak, lMafarroan lehenak. Nafarroako

Bertsolarien Lagunak Elkarteak bultzatuta,

Bittor Elizagoienek eta IVIanolo Arozenak

abian paratu zuten lNafarroan bertsolari eta

bertsozale gehien eman duen Bertso Eskola.

Ibilaldia egin dugu harnarkada honek eman

duen historian barrena. I K A R M E L E T O L O S A

l i i i iP l ib 1 ' v I i i i H i v ^ ^

Kobazuloa zabalduko

Asti

Derietara 170 milioi pezeta

gastatuko dute

lVletrokilloko kobazuloa

egokitzeko

Astizko Metrokilloko kobazuloa

lehengoratzeko proiektua aurkeztu

berri dute. Kobazuloa 50eko urteetan

askok bisitatu zuten, baina hainbat

arrazoirengatik itxi behar izan zuten

behin eta berriro.

ORAIN, ASTIZKO.HERRIAK inbe r t s io h a n d i a egin

du kobazuloan, Lar raun eta inguruetara hurbil tzen diren bisi tariak herriraino erakar-tzeko. Larraungo Astizko he-r r i a k o r a i n a r t e i t x i t a i zan duen kobazuloa lehengoratze-ko asmoa du, joan den astean Lekunber r iko Mi txausenea kultur etxean azaldu zutenez. Badirudi Metrokilloko koba-zuloa irekitzeko lan dexente egin beharko dutela, eta, ho-rregatik, hur rengo bi u r t eak beharko dituzte jendeari era-kutsi baino lehen.

Oihanabal mendiaren ipar m a g a l e a n k o k a t u t a dagoen kobazu lo h o n e t a r a i r i s teko Astizko hariztian ba rna abia-tu b e h a r k o da paseo txo b a t emanez eta, inguruneko para-je ederrekin gozatu ondoren, aspalditik ezagutzen diren zu-loak ikusi. Kobazuloak aitza-k ia pol i ta e s k a i n i k o du La-r raunera etortzeko. Gainera, kontuan har tu behar da Ara-larko santutegia eta Plazaola Partzuergo Tur is t ikoak txu-

kundu duen bide ber-dea oso gertu ditugu-la . As t izko h e r r i a k p r o b e s t u n a h i i zan du hori guzia, eta be-re e remuan duen al-t xo r r a b i s i ta r ie i es-kaini.

Kobazu loa egoki-tzeko lanak laster ha-siko dituzte. Deneta-ra, proiektu honetan, e k a i n e a n e g i n d a k o a u r r e k o n t u b a t e a n a z a l d u d u t e n e z , 169 .343 .358 pezeta gastatu behar dituzte Larrauñgo eta Lekun-berriko Udalak, Astiz-ko K o n t z e j u a k e t a Plazaola Partzuergo Turistiko-ak. Na fa r roako G o b e r n u a k aur rekontuaren %53 ordain-duko du, hau da, 90 milioiko d i r u l a g u n t z a e m a n e n d u . Duela astebete proiektuaren a r d u r a d u n e k e m a n d a k o prentsaurrekoan azaldu zute-nez , 2 0 0 1 e k o a b e n d u a r e n 31rako buka tu behar dituzte egin b e h a r r e k o lan guzt iak,

2002ko maiatzerako Metrokilloko kobazuloek zabalik egon behar dute bisitarientzat. » O S K * • v I N T E R O

eta aurreikusita dago 2002ko maiatzerako kobazuloa zaba-lik egotea bisitarientzat.

Astizko herr i t ik ki lometro eta erdi batera dago Metro

kil loko kobazu loa . J e n d e askok bisitatu zuen 50eko ur-teen has ie ran , ba ina arrazoi askorengat ik itxi b e h a r izan zuten behin eta berriro. Gure-tzat momentuz bisitatzeko au-

ke ra u r r u t i egon a r ren , egin behar reko l ana hand ia dela-ko, l a n a r e n a r d u r a d u n e k ziurtatu dute merezi duela ho-rrelako inbertsioa egitea, ko-bazuloa ederra baita. Kobazu-loak z e n b a i t gela d i tu , e ta , e s a n du tenez , d e n a k ezinen dira bisitatu.

— E l i Belauntzaran

I p i t 7 a •

Leitza aldetik Sahararaino

A B E N D U A R E N 4 T I K 9 A BITAR-

TE Leitzako 21 lagunek eta Aresoko beste bostek Saha-rako kanpamentuak ezagu-tzeko aukera paregabea iza-nen dute . Ber tan emanen d i t u z t e n b o s t e g u n e t a n u d a n beraien familietan bi h i l a b e t e z i zan d i t u z t e n u m e a k b e r r i r o i k u s i e t a haien guraso eta anai-arre-bak ezagutzeko aukera iza-nen dute. Junka l Otxotore-na Saharako umeak Leitza aldera ekartzeko batzorde-ko kideak azaldu duenez, bidaia hau apirilean egite-k o a zen , b a i n a N a f a r r o a osotik hegazkin ba t osa tu da eta egun berezi hauetan joanen dira Saharako herri-tarrek paraitzen duten ego-era zuzenean ezagutzeko.

Dena den, badira batzuk Saharako haurrekin harre-m a n zuzena izan ez dute-nak baina animatu direnak b ida ia h a u egitea, hor ien artean Karrape irratian 'esa-t a r i l a n e t a n a r i t z e n den Unai Zabale ta . Zabale tak lanean ja r ra i tuko du kan-pamentuetan. Zabaleta sa-hararren hizkuntza, kantak eta bestelakoak grabatzeko asmoarekin joanen da, on-doren Leitzako irratitik es-ka in tzeko . Argazkiak ere eginen dituzte gerora era-kustaldi bat antolatzeko.

J u n k a l O t x o t o r e n a k aza ldu duenez , ba samor -t u a n bizi den herr i honen kanpamentuak ezagutzeaz gain, familiakoekin egoteko a u k e r a izanen dute . ba i ta h a i e n o h i t u r a k ikas i ere. E t a seguraSk i b e r t a k o e k festaren bat ere antolatuko diete b e r t a n p a s a t u k o di-tuzten bost egunetan.

—£» Eli Belauntzaran

irulegitik

JOJO BIDART

lparraldeko lurraldetasuna galtzeu ari gara

Sekulan erdietsi ez dugun Iparraldeko lurraldeta-

sunaren ezagutza ofiziala eta erreala urruntzen

„,,, arizaigu!

Euskal departamenduaren aldeko nahikaria ez da

sekulan orain bezain azkar agertu hemengo jendeen

artean; herriko auzapez eta kontseilari, ondotik Gara-

pen Kontseiluko kide sozio-ekonomiko, eta azkenik

Iparraldeko bizizaleen bi herenek egitura berriaren al-

deko ikusmoldea beretzen dute gero eta fermukiago.

Denbora berean, agintari politikoen inmobilismoa eta

debekua sekulan bezain azkar eta astuna agertzen da.

Hor ditugu lekuko Miarritzerat etorri den dezentraliza-

zioari buruzko proiektua ikertzeko Frantziako Gober-

nuak izendatu duen lan taldearen buru Pierre Mauroy-

ren azken deklarazioak, duela 19 urte Faston Deferrek

agertu zuen ukapen berbera argumentazio berdinekin.

Beste lurraldeetan abiatu den erreforma administrati-

boa, eta behar bada konstituzionala, ez da guretzat

egina. Guretzat ez da deus mugitu behar, lanjerra han-

diegia omen da! Badakigu, hala ere, politika gizon ho-

rien disk.urtsoa aldatzen ahal dela, zalutasun handiene-

an gainera, zenbait aldiz. Baina ez dugu aldaketa ho-

rren gakoa eskuetan, iduriz! Ezin higituzko aitzin-irudi

horren gibeiean gertatzen ari dena da kezkagarriena.

Zazpi urte luzez lanean ari izan den Garapen Kon-

tseiluak lortu duen Iparraldeko lurraldetasun ezagutza

ofizial bakarra Pays edo Herri egitura izan da, Voynet

legeak eman duen tokiko egitura ad.ministratibo berria.

Baina instituzio berriaren eskume.nak definituak izan

gabe, han eta hemen entzuten dugu Herri egitura beza-

lakoak munta daitezkeela Zuberoan, Amikuzen edo

beste zenbait herri elkargotan, Iparraldeari kohesio ad-

ministatibo gutien bat ematen ahal zion egiturari bere

balio ttipi bakarra kenduz.

Denbora berean, ohartzen gara egiazko boterea

duen Iparraldeko egitura dela Baiona-Angelu-Miarritze

hiri elkargoa, elkargo horren xede jakina delarik gara-

pen proiektu eta akordioak egitea inguruko herri elkar-

goekin. Eraikitzen ari den sareak hunkitzen ditu inguru-

ko 30 bat herri Lapurdi barnealde hurbilean eta Lande-

setako hegoaldean, azken eremu horretan ekonomia

garapenerako industriagune berriak prestatzen ari di-

relarik. Azkartzen ari diren joera nagusi horien ondoan

zer pisu geldituko zaio indar-husten ari den Baxenaba-

rreri eta, orokorkiago, zer kohesio ukanen du Iparralde-

ko lurraldeak?

Iparraldeko lurraldetasunaren definitzeko eta akuila-

tzekotenoreadugu.

Egunkaria ostirala, 2000ko azaroaren 10a ostirala, 2000ko azaroaren 10a Egunkaria]

kJafarkaria

Iruñea

Euskara auzoetari

Arrotxapeako Euskararen Eguneko ekitaldi gehienak Gages parkean izanen dira. • M I K E L S A I Z

Aste barruari hairibat ekitaldi egiri dituzte

Txantreari, eta bihar, Arrotxapean, Euskararen

Eguna izanen da

Iruñeko iparreko auzoetan, Txantrean eta Arrotxapean, euskara

azkartzeko ekimenak abiatu dituzte. Txantrean Euskal Astea egiten

ari dira, eta Arrotxapean Euskararen I. Eguna eginen dute bihar.

TX A N T R E A K O E U S K A L

Astea b i h a r b u k a t u k o da . Gau r , o s t i r a l a r e k i n , maha i - ingurua eginen dute 19:30ean, Kaskallueta elkar-t ean , k i ro lak gure bizi tzan duen-garrantziaz hitz egiteko. Gauean , e lka r t ean be r t an , txiste-afaria izanen da, Giller-mo Segurolarekin.

Bihar hiru hitzordu izanen ditu Txantreako Euskal Aste-ak: 12:00etan Eunateko herri kiroletako taldea Txantreako koad r i l l en a u r k a a r iko da herri kiroletan, Ezkaba pla-zan; 16 :30ean , Auzotegin,

Iñaki Lasak euskara Nafarro-an zertan den azalduko du; eta 19:00etan, Zurgai herriko tabernan, Baltziskuetak gaz-teei z u z e n d u r i k o i p u i n a k kontatuko ditu.

Arrotxapean, Euskararen Eguna

Euskal asterik ez dute antola-tu A r r o t x a p e a n , b a i n a ba i Euskara ren I. Eguna. Bihar izanen da, eta, horretarako, egitarau zabala antola tu du Arrotxapeko Ja i Batzordeak. Batzordeko kide Luismi Uhar-tek aza ldu duenez , a spa ld i

zuten horrelako zerbait anto-latzeko asmoa. «Besta hau ur-tearen bukae ran pa ra tu du-gu, eta gure asmoa da Olen-tzero, Inauter ia , b e s t a k eta Ar ro txapea ren E g u n a r e k i n batera finkatzea Euskararen Egunhau».

J a i Batzordeak egin azter-ketaren arabera, «euskara ez danagusi Arrotxapean, inolaz, ere ez». «Baina horrek ez du esan nahi galdu dugunik», dio Batzordearen komunikatuak. Euren aburuz, auzokide ano-nimo askor i esker e ta her r i mugimenduari esker (AEK, D

Euskarareri 1. Eguna

Arrotxapean Azaroak 25, larunbata

) 11:00 - Musikaz lagundu-tako bizikleta martxa au-zoko karriketan zehar. Carboniliako patiottk, Ga-ges kondearen parkeraino.

>12:00 - Euskararen aldeko herri murala, Gagespar-kean.

>12:30 - Dantzak Euskal Txokoan umeen aldetik, Gagcs parkean.

> 13:00 - I ferri kirolak. au-zoko < lkarte eta taldeen

v arieko lehia. Gages parke-^•ililllllllllllllSlll

I 14:30- 15erw.-bn7.kana Arrotxapea peñan, Xabier Sllvetra eta ilokui Soroza bal bertsolariekin, Txarte-lak betiko lekuetan hartu behar dira. 1.800 pezcta.

kizuna Heritz magaarekin. Carbonillako lokaletan.

> 17:30 - Euskal musikako bideoak, Emrta-Berri el-kartean.

> 20:00 - Euskararen aldeko kalejira, E1 Salvador plaza-tik. tabernaz taberaa triki-tixaren laguntzarckin.

e r e d u a , E u s k a l Txokoa. . . ) «suspertu da Arrotxapekoon hizkuntza zaharra». «Batzor-deak, jakina, bere ahaleginak egin ditu gure hizkuntzaren a lde, e ta be r r i ro bide horr i ekin nah i dio Euska ra r en I. Eguna antolatuz, aldarrika-pena, elkar ezagutza eta jaia uztarturik». Egun hori bihar da, Arrotxapean.

— A s i e r Azpilikueta

d £i i a r e n

mintzoa

Xabier Larraburu

Lola Eguren (sic) Lola Eguren (sic) idazten dut goi-

zeko ordu sakon hauetan. Eta

gainera datorkit munduko histo-

riak eman dituen gizon eta ema-

kume handien zerrenda: Mande-

la, Lincoln, Luxemburg... musika

jakin baten notak izango balira

bezala: Lola Eguren, Mandela,

| Lincoln, Luxemburg... ezal

: duzue sentitzen erritmo berean?,

; la-la-la-la... Eta musikak urrutira

| eramaten nau: Normandiako E

; egunera narama (eta hemen

| baserri frantses bat ikusten dut,

| eta bertan erresistentziako neska

; bat, aldaketa handi baten itxaro-

; penez), Berlingo espartakisten-

; gana narama (bi gazte Branden-

; burgeko atearen gainean. Bron-

• tzezko zaldien hanken artean

metrailadora prestatua, beraiek

; akabatuko dituzten morroien

; esperoan), Parisera narama (eta

; Parisen Herritarrek Eskubideen

; jabe izan beharko zutela otu

• zitzaion tipo bat ikusten dut.

; Gerora Bastillan moztuko diote

; lepoa). Pamplonara narama (eta

; hemen Lola Eguren (sic) ikusten

; dutParlamentuburuan... zeredo

; zertan). Normandia, Berlin, Paris,

; Pamplona... Musika bera osatzen

; duten akorde diferenteak. Lola

': Eguren (sic) idazten dut eguerdi-

; ko euria entzunda. Eta goizean

; idatzitakoa berrirakurri ondoren

; motz gelditu naizela ohartzen

; naiz. Jakin nahi nuke, bai. Jakin

; eta idatzi. VVashintongen dagoen

; Kapitolioa Erromako Kapitolioa-

; ren omenez izendatu zuten hala,

; ez al zen posible izango, asko

• kostatzen al da? (sinadurak bil-

; tzen hasi beharko dugu edo?)

; NBEren egoitzari Lola Eguren

; '(sic) jartzeko? Ez al da ba begi-

; bistakoa? Ez al du inork nik

• entzuten dudan musika bera

; entzuten? Ez al da inor ohartzen

; akorde baten faltan osatzeke

; dagoela hau guztia? Ez al du

': inork Tazito irakurri (redios!)?

; Mandelaz ahaztu egin al gara? Ez

; al da jada Historia irakasten uni-

': bertsitatean (edo karpan)?

; Lola Eguren (sic) idazten dut

; arratsaldeko araba-zozoak lotara

; doazela. Egun guztia eman dut

; lerro hauek idazteko eta oraindik

; ere zer edo zer gehitu be.har dela

; bururatzen zait. Zer edo zer eska-

; poan dabilela. Ezin harrapatuz.

; Zer izan litekeen zentzurik aurkitu

; gabe lotara noa, Historia, Politika,

; Lola Eguren (sic), ez adiorik •

herri aldizkariak Eriume Elizondo

Biriatu, handitzeri ari den herria Biriatu herriaren inguruan mintzo da Herria astekaria bere azken zenba-kian: «Biriatu dugu kostaldeko herri ttipiena. Ez eremuz, bainan jendetza-ren aldetik. Nahiz jendetze hori ara-beran herri frangorena baino gehiago emendatu den azken denbora hon-tan. Xifreak hor dira funtsean leku-ko: 850 bizilagun jazko jende konda-tzean, 694 duela hamar urte egin zen hartan eta 530 duela 25 urte... Heldu baita mende laurden baten epean jendetzea goititu dela % 62!».

«Biriatuko plaza, mendixka baten

mazelari lotua bezala, kaxko batean da eta xoko batean, Lehen erraiten zen jende pasaiarik gabeko herria zela Biriatu. Bazterbideño bat hartu behar alabainan Biriaturat heltzeko eta gero bide beretik jautsi behar, nehorat ez beste ateratzerik... Orai, ez da haatik aise erraiten ahal pasaiarik gabeko herrian girela Biria-tun. Plazari behatzen bazaio ba bix-tan da, bainan ez haatik ikusiz gero Biriatuko lurretarik dela autobidea mugarat heltzen, Biriatuko zubia deitzen den hortarat preseski. Eta

hor bada alimaleko pasaia! Egun giziz hamar mila auto eta kamiun, batzuetan gehiago ere!».

«Hain xuxen, zubi horrek gaitzeko fama emana dio Biriaturi. Frantzia guzian gutien ustean aipatua baita Biriatu, edo galkadurak badirelakotz zubi hortan, edo kamiunzainen greba dela edo berdin drogaki tornu haridi zenbait hor nunbait sesitua izanik. Biriatun behin izana den nor-nahik erraiten ahal du fama onik baizik ez duela merexi holako leku pollitak».

ostirala, 2000ko azaroaren 24a Egunkaria

H a m a f tafts® Bdtzirietaiiij 1990etik, sortu zenetik, makina bat lagnn pasatu da Bortzirietako Bertso Eskolatik

Bortzirietako Bertso Eskolak 10. urteurrena du. Arantzan paratu zen abian, 1990eko udazkenean, eta, harrezkero,

makina batgazte trebatu du bertsoetara, eta Nafarroako bertsolaritzaren ispilurik adierazkorrena bihurtu da.

Nafarroako lehenbiziko bertso eskola izan zen, eta hamar urte hauetan etenik gabe jarraitu duen bakarra.

T AUROGEIKO HAMARKADAKO BIGARREN

I—i zatian, Nafarroako Bertsozale Elkar-tea —artean Bertsolarien Lagunak Elkar-tea— Nafarroako hainbat ikastolatan ber-tsolaritza lantzen aritu zen. Lontxo Aburu-za ibili zen ikastolaz ikastola gaztetxoei bertsolaritza irakasten. Ikasle haien guz-tien ar tean bazegoen talde bat gainerako guztien artean nabarmendu zena: Lesaka-koa. Talde har tako ikasleek ikastola utzi behar zutela eta. ins t i tu tura joatearekin bertsolaritzarekin zuten harremana mozte-ko arriskua zegoen. 1990. urtean bertsola-ritza ez zegoen egoera onean Nafarroan; azken hamar urteetan apenas zen bertsola-ri berririk plazaratu herrialde osoan. Auke-ra hura aprobetxatu beharra zegoela eta, gazte haiekin bertsolaritza lantzen jarraitu behar zela ikusi zuen Nafarroako Bertsola-rien Lagunak Elkarteak. Bortzirietan talde koxkor bat zegoela eta, bertan paratu zen abian lehenbiziko bertso eskola, eta ondo-tik e torr iko ziren ber tze zenba i t be r t so eskola Nafarroa osoan zehar.

Manolo Arozena eta Bittor Elizagoien izan ziren bertso eskolaren bultzatzaileak, eta irakasleak orain guti arte. Bortzirietan egin zuten lehenbiziko deialdi hark eran-tzun ezin hobea izan zuen. 30en bat gazte hasi ziren bertsotan, dozena erdi bat ingu-ru Lesakakoak eta gainerako guztiak Aran-tzakoak. «Errazagoa zen bi autotan Lesaka-

Manolo Arozena aurtengo Nafarroako Bortzirietako Bertso eskolako ikasieekin. • AlTOR AROZENA

Egunkaria ostirala, 2000ko azaroaren 10a

koak h a r t u eta Arantzara ino joa tea , eta horregatik f inkatu genuen bertso eskola Arantzan», argi tu du Manolo Arozenak. Hasieratik bi talde osatu ziren, bertsolari-tza landuagoa zutenekin ba t eta hasibe-rriekin bertzea. Arantzako jendea bertso eskola uzten joan ahala eta bertze herrieta-t ikjende gehiago etortzearekin, Arantzatik Lesakara igaro zen bertso eskola, bigarren ikasturtean.

Hasierako ikasle haien artean, gaur egun aski ezagunak diren zenbait zeuden: hala nola, Estitxu Arozena, Estitxu Fernandez, Iñigo Olaetxea e ta Xabier Silveira. Lau horiek, Amaia eta Aitor Telletxea anai-arre-bekin batera, erreferentea izan ziren Nafa-rroako bertsolaritzan, eta bertso eskolaren adierazgarririk handienak bihurtu ziren.

1992an plazara Bortzirietako Bertso Eskolaren lehenbiziko urrats garrantzitsua 1992an izan zen. Esti-txu Arozena eta Xabier Silveira, 17 eta 15 urterekin, Nafarroako Bertsolari Txapelke-tan atera ziren kantuan. Ez zailtasun guti gaindituta, hala ere. Manolo Arozenak gogo-an du zeinen zaila izan zen ga inerakoak konbentzitzea: «Eztabaida gogorrak izan ge-nituen horretan. Bittor Elizagoienek eta nik iritzi bera genuen horretan: txapelketa za-harkitua zegoela eta Estitxuk eta Xabierrek paper txukuna egiteko aukera zutela ikus-

ten genuen. Nonbait ezarria zegoen 18 urte behar zirela txapelketan par-

te hartzeko, eta guk hori gainditu n a h i g e n u e n . A z k e n e a n gu re

egoskorkeriak i rabazi zuen, eta urte hartako txapelketan

parte hartu ahal izan zu-ten biek». Sunbillan ger-ta tu zen hori, martxoa-

ren 29an, eta ordurako bertso eskolan zebil-t zan guzt ien ame-tsetako bat erreali-

tate b ihur tu zen. Bertso eskolak z a b a l k u n d e handiagoa izan zuen une harta-tik aitzinera gi-zartean, Bortzi-rietan bereziki.

1992an Estitxu

Arozena eta Xabier

Silveira,17eta15

urterekin,

Nafarroako

Bertsolari

Txapelketan atera

ziren kantuan. Ez

zailtasun guti

gaindituta, hala

ere. Bertso

eskolak

zabalkunde

handiagoa izan

zuen une hartatik

aitzinera

gizartean, eta

Bortzirietan

bereziki.

Urko Atxotegi Ipa r Euskal Herriko gazteak egina zuen urra ts bera aitzineko ur tean Nafa-r r o a k o T x a p e l k e t a n , baina, Estitxu Arozena eta Xabier Silveira pla-zaratzearekin bat, bide berria zabaldu zitzaion Nafarroako bertsolari-tzari eta txapelketar i . Urte hartako txapelke-taren harira, honakoa bildu zen: «Lehen aldi-koz, kanporake ta eki-taldi eta azken saioan h e l d u a k e ta gaz teak , ma isuak eta ikasleak, gizoriezkoak eta emakumezko batek parte hartu dute. Bide berri eta agian luze baten lehen urrats honek esperantzari eta gogoe-tari leihoak zabaldu dizkio». Ez zen batere iragarpen txarra izan, goitik beheiti eralda-tu baita Nafarroako Txapelketa —eta ber-tsolaritza, oro har— ordudanik. Geroago etorri ziren Silveira eta Arozenarekin ber-tsotan hasitako Amaia eta Aitor Telletxea, Estitxu Fernandez eta Iñigo Olaetxea. Bai-na, i txuran ez ezik, bertzelako kontu ani-tzetan eragin zuen u r r a t s ha rk aldaketa: epaimahaia berri tuz joan da, gaijartzaile taldeak, bertsolari andana plazaratu da... hor i guzt ia , ezbair ik gabe, Bor tz i r ie tan bezala, bertze zenbait eskualdetan ere ber-tso eskolak zabaldu zirelako.

Baina Bortzirietako Bertso Eskolak gaz-te txoak be r t soe t a ra hez ten eta zaletzen jarraitu zuen. Bertso Eskola lau paretetatik haratago ateratzeko ahaleginean eta bertso eskolako ikasleen konpromisoa bultzatze-ko, 1993ko maiatzaren 15ean Beran egin zen E u s k a l Herr iko Ber t so la r i Gazteen Eguna, Bortzirietako Bertso Eskolak anto-latua. 1999aren hastapenean Bortzirietako Bertsolari Txapelketa paratu zuten abian, eta ur tero ber t sopaper lehiaketa ba t ere antolatzen da, bertzeak bertze.

Emaitzak, begi bistan Bertsolariak ematen jarraitzen zuen Bertso Eskolak, eta txapelketara etengabe jauzi egin dute Bortzirietatik bertsolariek (zen-bait txapelketatan parte-hartzaileen erdiak

Nafarroako 1992ko Bertsolari txapelketa Sunbillan.

• MANU GOMEZ

bertakoakiiira). Nafarroako Txapelke-t an ez ezikskal Herriko eskolar teko txapelketet e ibiliak dira Bertso Esko-lako ikaslea ahorien artean aipagarrie-nak, 1994a bier Silveirak Urruñan jan-tzitako txajita urte bat lehenago Esti-t xu Arozi Lesakan e r d i e t s i t a k o bigarren tti j

Bittor El ienek adinez nagusienak zirenekinl a j a r d u n zuen, a r e s t i an aipatutakiplazara jauzia emandako bertsolarielzezik bertze gazte batzue-kin ere, Bei skolan bertsolariak ez ezik bertsozalere sor tu ba i t i ra e ta gau r egun bertsijarekin lotura duten hain-bat pasatujra bertatik. Epaimahaiki-deak, gaijitleak eta an to l akun tzan diharduten e eman ditu Bertso Esko-lak. Manolizena, aldiz, gazteenekin ar i tu zen.kren talde ba t osa tu zen. Horien artf re, azkeneko txapelketan bere burua cztu duten hainbat daude; bertzeaktu, Ekhine Etxepe te leku , Alaitz RekiXabier Terreros , J u l e n Zelaieta... iirkada honetan ere, maki-na bat txap tzi dute guztien artean.

Gerora, a urteotan, Bittor Elizagoie-nek eta Ma irozenak aipatutako ber-tsolari horii leboa eman, eta eurak dira Bera eta L8 o taldeak eramateaz ardu-ratzen dire Ekhine Etxepeteleku eta J u l e n Zelai eran eta Estitxu Arozena Lesakan).

—i» Jon Abril

sinolo A r o ^ m i # BERTSO ESKOLAKO SUSTATZAII.E LTA IRAKASLEA

«Lagun talde bat izateak emari dio segida Bertso Eskolari»

Manolo Arozena. Blttor Elizagolenekin batera . Bortzlrietako Bertsolari Eskola sortu zuen duela harnar urtc, eta irakas-lea tzan da orain guti arte. • Be r t so Eskola c m a n k o r r a i zan da

Bortzirietan. Non egon da sekre tua? Deus <?re ez zegoen tokitik sor tutako

bertso cskola izan da. Bertsolariak ernan dU, ; . '••-••:.•

t/.an epaimahaikideak. eta inguruan ibili den jeudca gaiak paratzen. . . Izan cre, Bertso Eskola hori da. ez bakarrik ber-tsolariak egin behar direla. eta horretan Bortzirietakoak suerte handia izan du. Bertso eskola asko dira ur te tan lanean ari eta bertsolaririk plazaratu ezin izan dutenak, eta ez da derrigorrezkoa ber-tsolariak plazaratzea. Baina hemen, hasi eta, lehendik ere ikastolan lan bat egina zegoenez, b e r t s o l a r i a k aza l t zen j o a n dira.

• Garai hartan sortutako bertze ber tso eskolak desagertu diren arren, Bortzirietakoak iraun du. Zein izan da aldea? Bertso eskola batean funtzionaizea oso

zaila da bakoitza puii la ba tekoa balclin

ran talde hura lagun taldc bat zela. eta lniMiri n l.iU-.ilcli.'in "'n-. lii-iiv. ISknl.iM

hemen laguti egin eta. lagtui taldea osatu (luloln. Tnhle bat iinsi. eta talde i /a ten jar ra i tu dute gero ere. Bertso Eskolatik kanpo ere elkarrekin ibili dira, eta horrek gauzak asko erraztu ditu. Horrelako herri ttikietan Bertso Eskola mantentzea Iru-ñean baino errazagoa da, h a r r e m a n a k gehiago lantzen direlako'. • Bertsolaritza ez dago modan, e ta

hori nabaritzen da bertso eskoletan. Zer etorkizun du, hala ere, bertso eskolak?

B e r t s o l a r i -I » c la bor tso eskol.ik lotuak

• i.ir. rlir.i • O e k o u r t e e n h:isi(;ran ber-t s o l a r i l / a p u r i - p u r i a n

Orain. bertsolaritza bere onera itzuli da, eta bcr tso eskoletau ere jende gutiago dabil. Atcak itxiz gero. zailagoa da gero berriz irekitzea, eta aha l den neur r i an m a n t e n d u b e h a r da . E r r aza d a giroa hozten joatea. urte guztian zehar bertso-laritzak ez duelako deus ematen. Trikiti-xa edo dantza ikastert duena une jakin b a t e a n j e n d a u r r e a n pieza ba t jotzeko edo dantzatzeko gai da, baina bertsola-r iak i n p r o b i s a t u egin b e h a r du . Hori sufrimendua cia, eta bakarrik sufrimen-dua ematen badizu, ihes egiten duzu.

kiaferkaria

Bortzirietako bertso eskolaren 1999kotxapelketa. • |. >\t I .. '.111

ostirala, 2000ko azaroaren 10a Egunkaria]

K I a s i k o b i t x i • a r r o ri t k I a s i k o

Joxemiel Bidador

Arakil-Hiriberriko lokia Lehengo garaietako giroa faltan botatzen dutenak badira ere,

gutxi dira jendaurrean huraxe zintzoki onartzen ausartzen direnak. Badira euskarari aiher eta politika sozialari herra itsua diotenak; alabaina, egun eramaten denaren arabera,

gutxi dira lehenaldiarekin bat egiten dutenak ere.

Francisco Francoren herio-tzaren mende laurdena

bete den aste honetan, eta non edo non agertu den eske-laren bat kenduta, kazetetako gehigarri berezietan gutxi izan dira altxamendu faxista eta horren osteko diktadura ontzat eman dutenak. Bejon-deigula beraz, jada ez da frankistarik geratzen gurean. Jakin badakigu, ordea, izan bazirela, euskaldunak ere bai; eta ez gutxi, gainera. Horrelakoak izan ziren, hain zuzen ere, Arakil-Hiriberriko bi seme; Etxeberria eta Medrano adinkideak, hain zuzen ere.

Mario Etxeberria Lopez de Zubiria 1917ko urtarrilaren 19anjaio zen. ArribaEspaña egunkariko kazetaria izan zen sortu zen unetik beretik 1955era arte. Ondoren ere, eta kazetaritza largatzeke, Hoja del Lunes, Diario de Navarra eta Norte Expres egunkarietan idatzi zuen, eta sona pixka bat hartu zuen igandeetan Conde Calixto ezi-zenarekin ateratzen zituen kronika umoretsuei esker. Jubilatu ostean, Iruñean zendu zen 1986ko maiatzaren 31n. Egun gazte anitzendako ezezaguna badateke ere, fran-kismo garaian Nafarroan egi-ten zen kazetaritza kanonikoa eta ofiziala kontrolatu eta aupatzen zutenekin batera bazegoen. Trantsizio garaian, orduko beste horren-'

beste politikarik, kazetarik, kultur gizonek eta abarrek egin zuten antzera, ongixko jakin izan zuen jakin ere demokraziak eskatzen zuen egoera berrira egokitzen, eta, esan bezala 86an hil bazen ere, lau urte beranduago, hau da, 1990ean Nafarroako Aurrezki Kutxak atera zuen Gran Enciclopedia de Navarra entziklopedia (GEN) markisa-tu eta zuzenduan berean zen-bait sarrera izan zituen.

Aipatu bigarren hiriberrita-rrarengana hurbil gaitezen segituan. Domingo Medrano Balda 1917ko abenduaren 16an jaio zen. Kasualki Medranoren gaineko informa-zioa GEN-n dago eskuragarri, Etxeberriak berak egina. Lehenbiziko ikasketak Hiribe-rriko maisua zen Agustin Garcia Bordelekin egin oste-an, Portugalgo Curia hirian josulagunek duten ikastetxe-an burutu zuen batxilergoa. 36ko gerratea hasi zenean bera izan zen La Voz de Nava-rra egunkari jeltzalearen egoi-tzan Arriba España sortu zutenetako bat. Bertan erre-daktore eta

takigrafo moduan lan egin 1 zuen, 1942an zuzenbidean I lizentziatu arteraino. Orduz f geroz, garrantzi handiagoko I karguak izan zituen, harik 1 eta Delegacidn Nacional de ! Prensa del Movimiento ordez- | karitzaren zuzendari izenda-tua izan arte; harrezkeroz Madrilen segituko zuen, postu berean, 1980ko apirila-ren 15ean zendu zelarik.

Ez Etxeberriak ez Medra-nok ez zuten euskaraz ezertxo ere idatzi. Pentsa liteke, agian, bi idazle hauen belau-naldirako euskararenak bere-ak egin zuela, baina Medrano, esate baterako, bertsolari baten semea izan zen, Kalixto Medranorena; beraz, euskara etxean bertan izan zuen erre-alitatea bazeukan, errefusatu ziien errealitatea bestalde. Mario Etxeberriak Kalixto bertsolariaren berri eman zuen bere lagunari buruz GEN-erako ondu zuen sarre-ran: "labrador y poeta vasco, de quien el padre Zabala encontro poesias y textos lite-rarios en vascuence en Tolosa y San Sebastian". Ezin hotza-gorik. Alabaina, Etxeberriak sobera zekien labrador y poeta vasco horren berri, are-ago Iruñean biziz eta lan egi-nez, Diario de Navarra har-tan. Izan ere, 1969ko irailean Principe de Viana aldizkariak atera zuen euskarazko gehi-

garrian Kalixto Medranoren bertso batzuk

argitaratu baitziren.

Urrutikozaporeakdastatzekoaukeraeskaintzendulruñeak.«MiKELSAiz

Txuletaren diktadura

Bikotekidearekin postrea

hartzeko ez duzu zertan aperitiboarekin konformatu. Aspalditik herri mugimen-duetan jo eta fuego lanean ari bazara, saltsa berriak probatzeko aukera daukazu orain. Abenturazale amorra-tua zaren horrek platerkada baten bitartez mundua ze-harkatu dezakezu. Inguruko errealitate politikoa irentsi ezinean bazabiltza, urruneko zapore goxoak eskura dituzu.

Beraz, ahosabaiaren iraul-tza egiteko tenorea da. Iruñe-an bertan-gero eta aukera gehiago dago txuletaren dik-tadurari aurre egiteko. Hain-bat jatetxetan bazkari eta afari mundialak ematen di-tuzte gure mugetatik at hona bizitzera etorritako lagunek. Anoz anaiak edo Oskorri bai-no, nahiago badituzu Huajo-loteak, Ezkirotz kaleko jate-txe mexikarrera joan zaitez-ke. Bertan, Coronitabat edan ondoren, huacamolea jan dezakezu. Betiere, hara-gia nagusi, saltsa min eta guarnizioarekin nahasiak.

Oraindik ere zapore biziak dastatzen jarraitu nahi ba-duzu. Ramon y Cajal plazan dagoen jatetxe indiarrerajo dezakezu, haragiak, jogurtak eta fruitu lehorrak osatzen dutenTaj Mahal.Grill plater-kada on bat afaltzeko. Nola-nahi ere, sukaldaria pakis-tandarra da, eta jatetxe tur-kiarra zabalduko du gure hiriburuan aurki.

Zure sabela gaixoari atse-denalditxo bat eman nahi ba-

diozu, bidezkoena Amaiurko Gaztelua kalean dagoen Al-salir jatetxe arabiarrera abia-tzea da. Hantxe sukaldari marokoarrek kuskusarekin eginiko zopa eta haragi eta barazki brotxetak jateko pa-rada izanen duzu. Afalondo-ren, gainera, digestioabehar bezala egiteko, sabelaren dantza antzezten dute. Toki berean, aurretik eskatuz ge-ro, Japoniako sukaldaritzaz gozatzeko aukera dago; arrain gordina jan daiteke, nahiz eta ez dagoen lurrean eseri beharrik txotxak eskue-tan hartuta.

Halaber, gastronomiari es-ker Olinpiar Jokoak berriz ere gogora ekartzeko modua badago Iruñean. Sarasate pasealekuko Dulkalk taber-na australiarrean kangurua artoarekin ematen dute baz-kaltzeko eta pintxoak arra-tsaldeetan.

Ezagunagoak ditugu txi-natarrek paratutako jatetxe-ak. Hamabost dira guztira gure artean. Italiarrek, orota-ra, sei jatetxe dituzte Iruñe-an.

Urrutiko zaporeen bila jo-an gabe bestelako toki alter-natibo zenbait badira gure hiriburuan. Hira jatetxe be-getariano baditugu aukeran. Bestetik, merke jateko uni-bertsitateetako jantokietan 600 pezetaren trake bazkal daiteke. Dilistekin egindako albondigak San Agustin ka-leko gaztetxeko Lapiku janto-kian soilik aurkituko dituzu. Zurea da aukera. On egin.

Motxorrosolo

Autokrit ika

Diktadorearen irudi lausotua, historiaren aferan erdi-ra tzeak egin an tz inamenduaren lekuko. Bestelako

ikuspegia zabaltzeko ezpalak daudela aldarrikatzen dute. Alta, eta t resna balioarena uka tu gabe, oker gabiltza. His-toriarena, talka egiteko baliatzen da, inoiz autokritikarako bidea gerta daiteke. Guztiz osasungarria den ariketa.

Egunkaria ostirala, 2000ko azaroaren 10a ostirala, 2000ko azaroaren 10a Egunkaria]

\ * I I i f mm Garcia iiti-si'ti AFRIXA ETXEXO LEHETslDAKAKlA

Erriberrin etorkinei

ostatu eta heziketa

emateko etxea zabaidu

berri dute: Afrika

Etxea. Ana Garcia da

horren sortzailea eta

arima. Ez du karitatea

ematea gustuko.

Gehiago eman behar

dela uste du, eta

horregatik eman du

berak bere bizitza.

A FRIKA ETXEAN HOTZA EGI-ten du. 850 metro koa-

droko bi solairuko etxe han-dia berotzeko oparitu zizkio-ten bi berogailu bester ik ez d i t uz t e . Opar i geh i ago ren zain dira.

• Z e i n da Afrika Etxearen historia? Ceutako Calamocarro kan-

pamenduan hiru urtez bolun-tario ibili nintzen, e ta ikusi nuen etorkinak harrera onik egiten ez zieten pertsonekin gertatzen zirela penintsulan. Handik ideia ba tek in itzuli nintzen: etxe ba t beha r zen etorkinei ostatu eta heziketa emateko. Hainbat lekutan bi-la ibili eta gero, azkenean, aita f r an tz i sko ta r r ek , au r t engo o t sa i lean , Er r iber r iko etxe h a u eska in i ziguten. Abuz-tuaren hasieran Damian Le-

s o s l a i a

Ana Garcia Matias Bilbon jaio zen, baina orain ez da Bilbokoa. Hogeita bost

urte eman zituen han, hezkuntzan lanean, baina bertan behera utzi zuen

dena, bere bizitza etorkinei, edo horien arazoei, eskaintzeko. #

Ana Garcia kooperantea izan da, Malin (1989) eta Bolivian (1991), eta

Ceutako Caiamocarro kanpamenduan hiru urtez egon zen, koordinazio

lanetan. 'Orain niri ez didazu entzunen Bilbokoa naizela erraten', dio. 'Orain

Afrika Etxekoa naiz'.

Afrika Etxeak egun 105 boiuntario ditu eta 60 bat bazkide. Baina gehiago

behar dituzte, noski. Lagundu nahi izanez gero, deitu 948-740318 telefonora

edo sartu zure diru ekarpena Nafarroako Kutxaren 2054 0034 43

912547082.1 kontu korrontean.

kunberri, Bea Noya eta hiru-rok etxean sartu eta, pertsona askoren laguntzarekin, etxea zaharberri tu genuen. Iragan la runba tean inaugura tu ge-nuen . Inaugura tu gabe ere, gonbidatu anitz izan du etxe honek: ekuadortarrak, ginea-rrak, bulgar iarrak, georgia-rrak... Afrika Etxea errealitate bilakatu den ametsa da orain. • A f r i k a Etxea zure e t x e a

da, zure bizitza. Bai, nik fundatu nuen, bai-

na atzetik jende asko dago. Nik nire bizitza utzi egin dut. Hogeita bost urtez egon nin-t zen Bi lbon, h e z k u n t z a n l a n e a n . B a i n a i k u s i n u e n e lkar tasuna ez zela soberan duguna ematea. Ez dut kari-tatea soilik nahi; karitatea eta elkartasuna eman behar da. Etxean egon beha r du tene i

so l idar io iza teko e s k a t z e n diet, eta beste kultura, etnia eta erlijioei begirunea izateko. •Zenbat etorkin egon dai-

tezke hemen? E r r i b e r r i k o U d a l a r e k i n

h i t z a r t u d u d a n e z , h e m e n , gehienez, hogei lagun egon daitezke. Proiektua aitzinda-r i a da , e t a oso ongi a t e r a behar du, e torkizun itxaro-p e n t s u a izan dezan. J e n d e asko badago. ezin dituzu ongi hartu eta ezin dituzu klaseak modu egokian eman. • Z e i n motatako etorkinak

hartzen dituzue? Mota guzietako etorkinen-

tzat da etxea, edozein kolore, arraza, herri edo erlijiotako-entzat , berdin asilo politiko b i la d a b i l t z a n e n t z a t zein dirua i rabaztera etorri dire-n e n t z a t . Hori bai , p a p e r a k izan behar dituzte. Hala ere, eguneh batean paperik gabe-ko etorkin batek gure a tean jotzen badu, guk irekiko dio-gu atea eta h i ruzpalau egu-nez izanen dugu hemen. • Z e r e s k a i n t z e n d i e z u e

etorkinei?

Etork ine i o s t a t u e m a t e n dieten etxe asko daude, baina h a u da o s t a t u eta hez ike ta ematen dien bakarra. Etorki-nek lan egin nahi dute, dirua irabazi, ba ina , horre tarako, h e z i k e t a b e h a r d u t e . Hori ematen saiatzen gara. Goize-an, lanbide heziketa klaseak hartzen dituzte eta, arratsal-

«Diru laguntza

publikorik oraindik ez

dugu eskatu. Lehenik

eta behin, gure

baliabideekin soilik

abiatu behar dugu

proiektua. Ezin dugu

guziena den dirua

eskatu jakin gabe

proiektuak

funtzionatuko ote duen.

Hori behin lortuz gero,

eska daitezke laguntza

horiek»

dean, gaztelania klaseak. Al-fabetizazio klaseak dira, bai-na baita gizarte honetan bizi-tzeko jakin beharrekoak ikas-teko ere. • E t o r k i n e k o r d a i n t z e n

dute hemen egoteagatik? Ez, h e m e n ez da d e u s

ordaintzen. Guk ere ez dugu deus kobra tzen . Hogeita bi egun eman ditugu barazkirik jan gabe. eta ia hiru hilabete arrainikjan gabe. • E ta n o n d i k a t e r a t z e n

duzue bizitzekoa? Bazkideak ditugu eta zen-

bai t e n p r e s a k l agun t za r en bat eman digute. •Eta diru laguntza publiko-

ak?

Oraingoz ez dugu horrelako laguntzarik jaso. Diru publi-koa eska tzeko , lehenik eta behin, proiektua gure balia-bideekin soilik abiatu behar dugu. Ezin dugu guziena den d i rua e s k a t u j ak in gabe ea proiektuak funtzionatuko ote duen. Hori behin lortuz gero, eska dai tezke laguntza ho-riek. Bestalde, Afrika Etxea opariekin egin da, eta opariak egin dizkiguten guziei eske-rrak eman behar zaizkie. He-m e n g a u d e n e t i k j e n d e a k e m a t e n d i g u n a r e k i n j a t e n dugu , Guru tze Gorr iak eta I r u ñ e k o J a n a r i B a n k u a k e m a t e n d i g u n a r e k i n . E ta , adibidez, beheko solairu gu-zia Taf^llako gizon batek pin-tura oparitu digulako pintatu dugu. Dagoeneko, mirarietan sinisten hasia naiz. •Hortaz , etxe honek etor-

kizuna duela uste duzu. Jakina. Nik nire bizitza utzi

egin dut amets bati ekiteko. Eta ez nuke hori eginen, iku-siko ez b a n u p ro iek tu h a u polita ez ezik beharrezkoa ere badela. Orain etxe hau dugu, ba ina horre lako berrogei ta hamar behar dira. Etorkinek eskubidea dute harrera, hezi-keta eta osasuna izateko. kla-seak jasotzeko, bizitzeko leku duina izateko, lana izateko. Guk ditugun eskubide berak dituzte.

—^Asier Azpilikueta

( M I K E L S A I Z

ostirala, 2000ko azaroaren 1 7a Egunkaria

Mafarkaria Egunkar ia

• ostirala • 2000ko azaroaren 24a

Martxelo Sotes

25 urte; urte frariko

Sadakizu zein egun den? Galdetu zi-daten. Gaur? Bai, astelehena. Bai,

baina zein egun? Ba... azaroak 20... eta? Azaroak 20 ez, azaroaren 20a, «veinte enea». Beinte Enea? Eta zer da hori, Do-nostiakojauregitxoren bat? Ezetzba, gizo-na! 20-N! Franco hil zeneko eguna!

Horixe, Franco duela 25 hil zela, etaja- j danik 25 urte pasatu direla ordutik. Ez I dakit gehiegi diren edo ez. Erdibidean gel- J ditzea dugu hoberen eta, euskaldunok | egiten ditugun hitz joko zoragarriak ere-1 du, urtejranko direla esanen dugu. Egun | nafar gizartean Franco gogoan dugu gehienok. Batzuk, Franco gogoan izateaz gain, ferrolekoaren ama, aita eta gainon-tzeko senitarteekin akordatzen gara. Bes-te batzuek, ordea, biziki gogoratzen dute, Nafarroa San Fernandoren ereinotz hos-toez «saritu» baitzuen. Nostalgiko horiek

J (nostalgiagaixotasunmotabatizanenda), Cordoviliako inpartzialean islatu zuten es-kelaren arabera, hiru dira. «Hiru nafar» zen bertan agertzen zen sinadura. Hiru? Gehiegi iruditzen zaizkit.

Francoren heriotza baino gehiago, Juan Carlos erregerearen trebezia gorai-patzen dute behin eta berriz Estatuko tele-bista orotan. Lan zaila behar du izan, dena den. Juan Carlos erregearen lana goraipa-tzea, diot.

Trantsizioak gauzak aldatu zituen. Bai-na askotxok, itxuran ere, berdin-berdin izaten jarraitu zuten. Iruñeko kale izenak aldatu zituzten arren, Erriberaldeko hain-bat herritan ukituezinak dira. Era berean, bestelako ikur Jranko oraindik ere ez dira aldatu. Ikur eta armarri frankistek hortxe jarraitzen dute. Eta horiek baino irainga-rriagoak direnak: diskurtsoak, makro-ur-tegien aldeko apustuak, eus aurrizkiare-kin hasten diren hitzen aurkako fobiak...

Nafarroan, duela 25, Pensamiento Na-varro zegoen. Egun, politikari askoren ar-tean bederen, «Pensamiento Unikoa» da-go. Eta ez aparta delako, baizik eta baka-rra delako.

Trantsizioa, trantsizioa baino gehiago, Nafarroan transhumantzia izan da. Politi-kari batzuk ardien antzera, kokagune ba-tetik bestera aldatu besterik ez dira egin.

MUSIKA

I Zizun Nagusia: Etsaiak, Txapel-punk, Potrotaino eta E1 Trono de Judas taldeen kontzertua izanen da gaur, 21:00etatik aurrera, estalpeko frontoian.

» Elizondo: Gaur, 22:30ean, Imprescindibles taldea Casi-no ostatuan izanen da.

I Iruñea: Bol taldeak bere azken diskoa aurkeztuko du gaur,-23:00etan, Artsaia aretoan.

»Iruñea: Grey Souls ta ldeak Cotton Club tabernan joko du gaur, gaueko hamabietatik aurrera.

»Tafai la: Nafarroako Euska l Kantu Txapelketaren lehen kanporaketa Tafallan eginen dute bihar, 17:00etan, kultur etxean.

ANTZERKIA

> Etxarri-Aranatz: Hika kon-painiak Arraultza delika-tuak antzezlana taulara-tuko du gaur, 22:00etan, kultur etxean.

i Iruñea: Sambhu antzerki taldeak Puffen mundua haur ren tzako lana eskainiko du bihar , 12:00etan, Gaiarre antzokian.

I Berriozar: Larratz dantza taldeak Hamaika dantze-tako lurra i kusk izuna eskainiko du igandean, 19:00etan, Mendialdea eskoletan.

I Iruñea: Os tegunean , Fabrica de Teatro talde-ak Ander Lipusen Zortzi Olivetti poetikoak antzeztuko du Nafarroako Antzerki Esko-lan, 20:30ean.

PAILAZOAK

> Aribe: Bihar, larunbatarekin, Kutxo eta Jai pailazoak Aez-koako Etxean izanen dira, 18:00etan.

> Gares: Astear tean, Takolo, Pirritx eta Porrotx pailazoek

Parrandan lan berria aurkez-tuko dute eskola publikoan, 11:30ean.

HITZALDIAK

I Erro: Bihar, Mikel Belasko filologoak Erro eta inguruko herrietako izenak: mendiak, bideak hitzaldia emanen du Erroko Etxea e lkar tean , 19:00etan.

t Iruñea: As tear tean , Miren Agur Meabe lekeitiarrak Aza-laren kodea bere liburua aur-keztu eta Gutiziak proiektua-ren nondik norakoak azaldu-ko ditu NUPen.

> Gares: Asteazkenean, Jose Maria Satrustegik Euskal Herriko sorginen m u n d u a izanen du mintzagai erabile-ra ani tzeko a re toan , 20:00etan.

KIROLAK

I Zizur Nagusia: Bihar, 13:00etan, paxaka pilota joko motaren erakustaldia eginen du Laxoa elkarteak frontoi handian.

I Artaxona: Igandean, laien las-terketa eginen dute herrian, 12:00etan. Laguntzeko, talo-ak eta txalaparta izanen da.

ERAKUSKETAK

I Burlata: Juanan Viedma mar-golariaren erakusketa Joa-quin Azkarateko kultur are-toan ikus daiteke gaur eta bihar 19:.00etatik 21:00etara eta igandean 12:00etat ik 14:00etara.

I Gares: Abenduaren 3 arte, erabilera anitzeko aretoan, Gure arbasoenJakituria era-kusketa etnograflkoa ikusten ahal da a s t egune t an 19:00etat ik 20:30era eta a s t e b u r u a n 12:00etat ik 14:00etara.

Deabruak paretetan Iruñeko paretetan egiten dituzten pintada 'politikoak' bi asteren buruan desagertarazten dituzte.

Udalak adreilu garbia nahi du, edo gotelet zikina, edo pintura eskualdi lodia; baina inondik inora

ez Iruñearen errealitatea desitxuralda dezakeen pintada 'politikoa'. Hormak ere mutu nahi dituz-

te. Eta hara non grafitiaren idazieek Udalari xede horretan laguntzen dioten. izan ere, FCCkoek

ez dituzte mila koloretako artelan hauek ezabatzen (irudikoa Donibanen dago) eta, horrela, pin-

tada 'politiko' margotzaileek geroz eta leku gutiago dute adierazpen askatasuna eskubidea

praktikatzeko. Baina Udaleko santujaleei gustatzen ote zaizkie Beltzeburen jarraitzaileen

marrazkiak? Akaso Udalak PSN baztertu eta Satanasekin sinatuko zuen hitzarmena.

• J O X E L A C A L L E