¿Q
ué
es
el
Au
tism
o?
Es u
n g
rup
o h
eter
og
éneo
de
tras
torn
os
gen
eral
izad
os
del
des
arro
llo q
ue
se h
ace
evid
ente
an
tes
de
los
36 m
eses
. Ab
arca
un
am
plio
esp
ectr
o d
e tr
asto
rno
s y
pu
ede
aso
ciar
se c
on
otr
as e
nfe
rmed
ades
.
Den
tro
de
los
se in
clu
yen
el T
rast
orn
o A
utis
ta, S
índ
rom
e d
eA
sper
ger
, y u
n c
on
jun
to d
etr
asto
rno
s n
o e
spec
ifica
do
s.
Se c
arac
teriz
an p
or d
istin
tos
grad
os d
eal
tera
cion
es e
n e
l len
guaj
e, la
com
unic
ació
n, la
form
a de
rel
acio
nars
eco
n o
tras
per
sona
s y
por
pres
enta
rco
nduc
tas
rígid
as y
rep
etiti
vas
com
om
ovim
ient
os, r
utin
as e
inte
rese
s.
Son
tra
sto
rno
s q
ue
per
sist
en d
ura
nte
tod
a la
vid
a, p
ero
de
acu
erd
o a
su
gra
ved
ad y
co
n u
na
inte
rven
ció
nte
mp
ran
a, la
may
oría
de
los
niñ
os
yn
iñas
man
ifies
tan
ava
nce
s y
mej
oría
s.
Alg
un
as p
erso
nas
co
n T
EA,
pre
sen
tan
cie
rtas
cap
acid
ades
oh
abili
dad
es e
spec
iale
s p
ara
lam
úsi
ca, p
intu
ra, i
nfo
rmát
ica,
mem
oria
, mat
emát
icas
, id
iom
as, e
tc.
Tra
sto
rno
s d
el
Esp
ectr
o A
uti
sta
(T
EA
)
¿Q
ué
té
rmin
os
seu
san
co
mú
nm
en
teco
mo
sin
ón
imo
s?
Tra
sto
rno
s G
en
era
liza
do
s d
el
De
sarr
oll
o (
TG
D);
Tra
sto
rno
sP
rofu
nd
os
de
l D
esa
rro
llo
(T
PD
);
(re
cie
nte
me
nte
ace
pta
da
est
ad
en
om
ina
ció
n p
or
co
nse
nso
a n
ive
l m
un
dia
l)
¿C
on
qu
é f
recu
en
cia
se p
rese
nta
n?
Los
prim
eros
est
udio
s de
cían
que
habí
a 4
o 5
cas
os c
ada
10.0
00pe
rson
as. A
ctua
lmen
te la
s ci
fras
asci
ende
n a
60
–90
/10.
000
que
pade
cen
alg
ún t
ipo
de
TEA
. Lo
que
loha
ce m
ás fr
ecue
nte
que
el S
índr
ome
de D
own,
la E
spin
a Bí
fida
o la
Dia
bete
s in
fant
il. E
n U
rugu
ay, e
stam
osre
aliz
ando
est
udio
s pa
ra o
bten
er d
atos
de p
reva
lenc
ia n
acio
nale
s.
Tra
sto
rno
s d
el
Esp
ectr
o A
uti
sta
(TE
A)
¿C
uá
les
son
su
s ca
usa
s?La
cau
sa o
cau
sas
exac
tas
del a
utis
mo
toda
vía
no s
e co
noce
n, s
e pl
ante
anca
usas
múl
tiple
s. L
as in
vest
igac
ione
sm
uest
ran
que
los
fact
ores
gen
étic
os s
onpr
imor
dial
es. E
xist
e ev
iden
cia
sobr
e la
asoc
iaci
ón c
on u
na v
arie
dad
de
prob
lem
as e
n e
l des
arro
llo d
el c
ereb
ro y
está
en
est
udio
la a
soci
ació
n c
on fa
ctor
esm
edio
-am
bien
tale
s.
¿C
uá
nd
o y
Có
mo
se
pu
ed
en
de
tecta
r?
Lueg
o d
e lo
s 3
año
s p
ued
end
iag
no
stic
arse
co
n c
erte
za,
per
o a
los
18 m
eses
y a
ún
ante
s se
pu
eden
det
ecta
rin
dic
ado
res
de
riesg
op
ara
TEA
.
Se
ña
les
de
Ale
rta
No
so
nríe
ni h
ace
otr
am
anife
stac
ión
de
pla
cer
o a
leg
ríalu
ego
de
los
6 m
eses
No
res
po
nd
e p
or
imita
ció
n a
son
ido
s, s
on
risas
u o
tras
exp
resi
on
es fa
cial
es a
los
9 m
eses
o m
ás
No
bal
bu
cea
a lo
s 9
mes
es. N
od
ice
pal
abra
s a
los
18 m
eses
o n
op
rod
uce
fras
es a
los
30 m
eses
.
No
res
po
nd
e cu
and
o s
e lo
llam
ap
or
su n
om
bre
, lu
ego
de
los
10m
eses
No
res
po
nd
e p
or
imita
ció
n a
ges
tos
com
o s
eñal
ar, m
ost
rar,
estir
ar la
man
o o
sal
ud
ar a
los
12m
eses
.
Pé
rdid
a d
e c
ua
lqu
ier
ha
bil
ida
da
dq
uir
ida
(h
ab
lar,
so
nre
ír a
otr
os,
ju
ga
r, e
tc.)
a c
ua
lqu
ier
ed
ad
.
Si s
u h
ijo o
hija
pre
sen
ta a
lgu
no
de
esto
s si
gn
os
en fo
rma
man
ten
ida
con
sulte
co
n s
u p
edia
tra
o m
édic
od
e re
fere
nci
a.
En e
l Car
né
de
Salu
d d
el N
iño
y d
e la
Niñ
a d
e u
so u
niv
ersa
l en
el U
rug
uay
,ap
arec
e u
na
gu
ía p
ara
orie
nta
r a
los
pad
res
en la
ob
serv
ació
n y
est
ímu
lod
el d
esar
rollo
de
sus
hijo
s.
Si u
sted
est
á p
reo
cup
ado
po
rel
des
arro
llo d
e su
hijo
, no
esp
ere:
hab
le c
on
su
ped
iatr
ap
ara
qu
e re
alic
e lo
s co
ntr
ole
sco
rres
po
nd
ien
tes.
Co
n l
a d
ete
cció
n p
reco
z y
los
tra
tam
ien
tos
tem
pra
no
sm
ejo
ran
la
ev
olu
ció
n y
pro
nó
stic
o e
n t
od
os
los
ca
sos
de
TE
A
Si u
sted
est
á p
reo
cup
ado
po
rel
des
arro
llo d
e su
hijo
, no
esp
ere:
hab
le c
on
su
ped
iatr
ap
ara
qu
e re
alic
e lo
s co
ntr
ole
sco
rres
po
nd
ien
tes.
pág
ina
18
Inst
itu
cio
ne
s d
eR
efe
ren
cia
:
PRO
GRA
MA
NA
CIO
NA
L D
E D
ISC
PAC
IDA
D
POLI
CLÍ
NIC
A D
E TE
A
MO
VIM
IEN
TO D
E FA
MIL
IARE
S Y
CEN
TRO
SD
E AT
ENC
IÓN
A P
ERSO
NA
S C
ON
TEA
.
MID
ES
Clín
ica
de
Psiq
uia
tría
Ped
iátr
ica
/C
áted
ra d
e N
euro
ped
iatr
ía. H
PR
HO
SPIT
AL
PERE
IRA
RO
SSEL
L
PRO
GRA
MA
NA
CIO
NA
L D
E N
IÑEZ
CO
NSE
JO E
DU
CA
CIÓ
N I
NIC
IAL
Y PR
IMA
RIA
DIG
ESE
- M
SP
INSP
ECC
IÓN
NA
CIO
NA
L ED
UC
AC
IÓN
ESP
ECIA
L
CEN
TRO
231
DIV
ISIÓ
N S
ALU
D
INA
U
po
liclin
icat
eah
pr@
gm
ail.c
om
teau
rug
uay
@g
mai
l.co
m
Las
imág
enes
util
izad
as p
erte
nec
en a
lar
tista
plá
stic
o, j
ove
np
ort
ado
r d
e u
n t
rast
orn
o a
utis
ta.
Ro
dri
go
Go
za
lbo
Co
n v
ista
s a
in
cre
me
nta
rla
dif
usi
ón
y s
en
sib
iliz
ació
nd
e l
a s
ocie
da
d e
n g
en
era
l e
nre
lació
n a
l a
uti
smo
, se
est
ab
leció
a n
ive
lin
tern
acio
na
l e
l 2
de
ab
ril
co
mo
el
día
Mu
nd
ial
de
lA
uti
smo
.E
n U
rug
ua
y a
co
mp
añ
am
os
est
a i
nic
iati
va
de
sde
el
añ
o2
00
9,
ap
rox
ima
nd
o e
l te
ma
ato
da
la
po
bla
ció
n a
tra
vé
s d
ea
cti
vid
ad
es,
me
dio
s d
eco
mu
nic
ació
n y
fo
lle
terí
a.
El
Uru
gu
ay
po
r e
l
Au
tism
oP
ara
me
jora
r la
de
tecció
ny
ate
nció
n d
e l
as
pe
rso
na
sco
n A
uti
smo
Cáte
dra
Neu
rop
ed
iatr
ía
¿Q
ué
tra
tam
ien
tos
se u
tili
za
n?
Dad
a la
div
ersi
dad
de
la p
ob
laci
ón
con
TEA
y e
l est
ado
act
ual
de
los
con
oci
mie
nto
s n
o s
e p
ued
e u
sar
un
ún
ico
tra
tam
ien
to. L
as e
stra
teg
ias
deb
en s
er p
erso
nal
izad
as p
ara
cad
an
iño
/a, s
egú
n s
u e
dad
yca
ract
erís
ticas
pro
pia
s.
El o
bje
tivo
prim
ord
ial d
e lo
str
atam
ien
tos
es lo
gra
r el
máx
imo
des
arro
llo d
e la
s ca
pac
idad
es d
e ca
da
niñ
o/a
, ap
un
tan
do
la s
u m
ayo
rau
ton
om
ía y
par
ticip
ació
n.
Los
pro
gra
mas
ed
uca
tivo
ses
tru
ctu
rad
os
y lo
s tr
atam
ien
tos
con
du
ctu
ales
so
n fu
nd
amen
tale
s en
las
estr
ateg
ias
de
inte
rven
ció
n.
Los
trat
amie
nto
s d
el le
ng
uaj
e,p
sico
mo
tric
idad
, hab
ilid
ades
so
cial
es,
psi
cote
rap
ias
y fá
rmac
os,
so
nre
curs
os
qu
e co
mp
lem
enta
n e
lab
ord
aje
mu
ltim
od
al d
e ac
uer
do
aca
da
caso
.
Las
fam
ilias
de
niño
s/as
con
TEA
,en
fren
tan
impo
rtan
tes
desa
fíos
yre
quie
ren
ser
vici
os d
e sa
lud,
educ
ació
n y
seg
urid
ad s
ocia
l y o
tros
apoy
os a
larg
o p
lazo
.
¿C
óm
o s
eD
iag
no
stic
an
?
El d
iag
nó
stic
o e
s C
LÍN
ICO
, qu
iere
dec
ir q
ue
no
hay
po
r ah
ora
exám
enes
de
san
gre
, orin
a, p
laca
s,to
mo
gra
fías,
res
on
anci
as n
iel
ectr
oen
cefa
log
ram
as q
ue
loco
nfir
men
, per
o c
on
trib
uye
n a
det
ecta
r o
tro
s p
rob
lem
as.
Lo r
ealiz
a g
ener
alm
ente
el P
siq
uia
tra
Ped
iátr
ico
o e
l Neu
rop
edia
tra,
per
olo
s q
ue
prim
ero
lo s
osp
ech
an, s
on
los
pad
res,
el p
edia
tra
de
cab
ecer
ad
el n
iño
o la
niñ
a y/
o lo
s m
aest
ros
de
edu
caci
ón
inic
ial.
El d
iag
nó
stic
o e
stá
bas
ado
en
un
ah
isto
ria c
línic
a d
etal
lad
a y
lao
bse
rvac
ión
del
niñ
o. L
a in
form
ació
nm
ás im
po
rtan
te y
sen
sib
le p
ara
eld
iag
nó
stic
o e
s la
qu
e b
rind
an lo
sp
adre
s.
Exis
ten
cu
estio
nar
ios
esp
ecia
les,
pru
ebas
psi
coló
gic
as o
en
trev
ista
s d
eju
ego
qu
e co
lab
ora
n c
on
el
dia
gn
óst
ico
en
cad
a n
iño
.
Responsable
de
Texto
y D
iseño: D
ra. G
abriela
Garr
ido
C.E
.I.P
.