posterior etmoidal sinus mukoseli olgu sunumunorosirurji.dergisi.org/pdf/pdf_tnd_154.pdf ·...
Post on 12-Oct-2020
9 Views
Preview:
TRANSCRIPT
POSTERioR ETMOiDAL SiNUS MUKOSELi OLGU SUNUMU
MUCOCELE OF POSTERIOR ETHMOIDAL SINUS: CASE REPORT
Emin OZYURT. Fatma OZLEN. irfan DEVRANOGLU. Cengiz KUDAY.
istanbul Universitesi Cerrahpa~a Tip Fakiiltesi Noro~iriirji ve Kulak Burun Bogaz (iD) Anabilim Dallan
Tiirk Noro~iriirji Dergisi 2: 68-70. 1991
OZET: C;iftgorme. periorbital agn ve goz kapagldii$iikliigii olmakslzm tek taraflI gorme kaybma neden olan posterior etmoidal siniis mukoseli olgusuve cerrahi tedavisi literatiir l$lgmda tartl$lldl..
Anahtar Kelimeler : Etmoid siniis. Mukosel. Optik kanal. Vizyon kaybl.
GiRi~
Posterior etmoid sinusten kaynaklanan mukoseller son derece nadirdir (4.7).Bu nedenle optik kanalda optik sinire basl yaparak tek tarafh gbrme kaybmaneden olan posterior etmoid sinus mukoseli olgusunu sunuyoruz.
OLGU SUNUMU:
Gbrme kaybl ve ba~ agnsl ~ikayeti ile klinigimizeba~ vuran 54 ya~mdaki kadm hastanm anamnezinden 5 yIldan beri sag gbzunde gbrme keskinliginingiderek azaldlgl. 6 ay bnce ba~mm sag tarafmda 10kalize. hafif derecede. agn kesicilere cevap veren ba~agnsmm ba~ladlgl ve sag gbzde gbrmesinin tama yakm kayboldugu bgrenildi. Lokal travma veya nazaloperasyon hikayesi yoktu. Oz ve soy gec;:mi~indebirbzellik olmayan hastanm fizik muayenesinde de patolojik bulgu saptanmadl.
Nbrooftalmolojik muayenede sag gbzde gbrmekeskinligi 30 cm. den parmak sayabilecek blc;:udeydi. Pupiller izokorik. sagda l~lk refleksi tembel. konsansuel cevap ise mevcuttu. Sol gbzde vizyonnormaldi. Fundoskopik incelemede fundus sagda atrofik. solda ise normal bulundu. Gbz hareketleri her
iki gbzde de normal ve agnslzdl. Epikantal bblgedekitle gbrulmedi. Yuzde hissiyet ve kornea refleksi etkilenmemi~ti. Nazal bo~lugun muayenesinde herhangi bir kitle ve kronik infeksiyona rastlanmadl.
Direkt ve sella grafisinde sella tabam bozulmu~ve geni~lemi~ olarak gbruldu. Bilgisayarh Tomografide (BT)sfenoid sinus ve sag etmoidal sinus hucrelerini tamamen dolduran. sella tabamm ekspanseeden ve bozan. yumu~ak doku dansitesinde. kontrast tutmayan. duzgun kenarh lezyon gbruldu (Resim 1). Sfenoetmoidal sinus mukoseli bn tamsl ileyatmlan hasta transetmoidal yolla ameliyat edildi.
68
SUMMARY: A case of the posterior ethmoid sinus mucocele presenting as unilateral visual impairment without periorbital pain. proptosis. diplopia andits surgical treatment are discussed under the literature.
Key Words: Ethmoid sinus. Mucocele. Optic Canal. Visual impairment.
Resim I , Ameliyat bncesi BT
Etmoidal hucreler ameliyatla almdlktan soma sfenoetmoidal sinus ic;:inidolduran kistik yaplya ula~lldl.Kist duvan aC;:lhpic;:indekikoyu mukus klVammdakiye~ilimsi SIVIve kist duvan aspiratbr ve spatiil yardlmlyla kolayhkla C;:lkanldl.Kistik yapl C;:lkanldlktansoma yapllan incelemede optik kanahn posteromedial duvanm yapan kemik yapmm kistik yap I nedeniyle c;:okinceldigi ve optik kanala dogru itildigigbruldu. Optik kanala basl yaptIgI du~unulerek c;:okincelmi~ kemik yapl (lamina paprycea) C;:lkanldl.Kistik yapmm 9kanldlgl bo~luk adale ve yag dokusu iledolduruldu. patolojik tam. db~eyid hucrelerin tam gb
rulemedigi kist duvan ~eklinde geldi (CTF patolojiprot No. 587/89). Ameliyat somaSI ba~ agnlan belirgin blc;:udeazalan hastanm 7. gunde c;:ekilenBTsinde lezyon yerinde yag dansitesinde hipodens alangbruldu (Resim 2). Dbrt ay soma yapllan kontroldepupillalar izokorik. bilateral direkt ve indirekt l~lkrefleksi (+). vizyon sagda 8/10. solda 10/10 gbrme alamise sagda sentral skotom dl~mda normal olarak bulundu. Fundoskopik muayenede sagda fundus solukolarak degerlendirildi.
Resim 2, Ameliyat somaSl l. haftJda <;ekilen BT
TARTI:?MA
Mukoseller en slk frontal ve anterior etmoidal si
nuslerde gorulur (5.7).Sfenoid sinus mukoselleri seyrektir, literaturde sadeee 80 olgu bildirilmi:?tir (1.8).Posterior etmoid sinus kaynaklt olanlar ise son dereee nadirdir. Natvig ve Larsen (7) 112 paranazal sinusmukoseli arasmda posterior etmoid sinus kaynakltsadeee bir olgu bildirmi:?lerdir. Buna kar:?lltk Lloydve arkada:?lan (4) 12 olguluk etmoidal mukosel serilerinde posterior etmoid kaynakh mukosele rastlamadllar. Onlara gore posterior etmoid mukoseli sfenoidsinus mukoselinden klinik ve radyolojik olarak aYlrtedilemez, Diger yazarlar posterior etmoid ve sfenoid sinus kaynaklt mukoselleri birbirlerinden aYlrt etmek zor oldugundan onlan sfenoetmoid sinusmukoselleri :?eklinde ortak tammlama altmda toplaml:?lardn \5.9). Som ve Shugar (10) etmoidal mukoselin BT bulgulanm gozden ge<;irerek. sfenoidsinusten kaynaklamp etmoid sinuse dogru geni:?leyen mukoselleri etmoid mukosellerin 3. tipi olaraktarif etmi:?lerdir.
Sundugumuz olgu radyolojik olarak kamtlayamamamlza ragmen, klinik olarak literaturde tarif edilenposterior etmoidal sinus mukoseline uymaktadlr.
Mukosellerin klinik tablolan olduk<;afarkltdlr. Ta
mda klinik bulgulann onemi buyuktur. <;:oguetmoid mukoseller (anterior ve orta gruplar) kendilerinimedial kantal kitle, agn, proptozis ve diplopi ile belli ederler, hi<;birindevizyon etkilenmez (4),Diger yandan sfeno-etmoid veya daha dogrusu sfenoid sinusmukoseli <;ogunlukla "Orbital apeks sendromu"nuolu:?turur ki bu da optik kanal ve superior orbital fissur i<;indenge<;endamar ve sinirlerin tutulumu ile karakterizedir (1.5,8). Olgumuzda unilateral gormekaybl, sagda direkt l:?lkrefleksinin tembel olmasl veoptik atrofi dl:?mda bulgu saptanmadl. Proptozis veekstraokuler goz hareketlerinin tutulumu yoktu. Kli-
nik bulgular lezyonun optik kanal i<;indeveya optiksinirde oldugunu gostermektedir. Normal olarak optik kanalm medial duvan sfenoid sinusle <;okyakmdan ili:?kilidir.Eger optik kanal uzun olursa posterioretmoid sinuslerle de ili:?kiliolabilir (6). Mikroanatomi yonunden optik kanaltn detaylt olarak ineelendigi<;ah:?madaHabal ve arkada:?lan (2)posterior etmoid sinuslerin, <;alt:?llankadavralann %25'inde optik kanala<;okyakm olarak kom:?u olduklanm gostermi:?lerdir.Bu nedenle optik kanaltn posteromedial duvanm yapan <;okinee lamina papryeea, sfenoid ve posterior etmoid sinuslerden kaynaklanan geni:?leyen lezyonlartaranndan kolayltkla optik kanala dogru itilebilir. sonu<;tasuperior orbital fissurdeki diger kranial sinirleretkilenmeden optik sinir lezyonlan ortaya <;lkar.
Olgumuzun BT'sinde sfenoid sinusu tamamendolduran, bir yandan one posterior etmoid sinusleride i<;inealarak geni:?leyen ote yandan yukanda sellatabamm bozan ve geni:?leten, duzgun kenarlt, kontrast tutmayan yumu:?ak doku dansitesindeki lezyonsfenoetmoid mukosel olarak tammlandl. Mukoselin
posterior etmoid sinusu etkileyip de lamina papryeeaYIoptik kanal i<;inedogru itmesi sonueu olgumuzda gorulen unilateral gorme kaybl. direkt l:?lkrefleksinin tembelligi. optik atrofi ve tipik BTbulgulanndan olu:?an klinik tablo literatiirde "izole optikkanal sendromu" olarak tarif edilmektedir (11).
Bizim olgumuzda klinik bulgular posterior etmoidal sinus mukoselini. radyolojik bulgular ise sfenoetmoidal sinus mukosel tamsml on plana itmekte isede. sfenoid sinus mukoselinde klinik tabloda slkltk
la orbital apeks sendromunun gorulmesi. buna kar:?lltkolgumuzda izole optik sinir bulgulannm saptanmaSI nedeniyle biz, mukoselin posterior etmoid huerelerden kaynaklamp. sfenoid sinus i<;inegirdigini vegeni:?lediginigozoniine alarak mukoselin posterior etmoidal sinusten kaynaklandlgml du:?unduk.
Cerrahi teknikle ilgili olarak transkraniyal. transetmoidal. transnazal van:? yollan kullamltr. Sfenoidsinus mukoseli i<;intransnazal van:? yolu eger optiksinir basIs I yoksa tercih edilir (1.8).Eger gorme azalmaSI ba:?hea semptom ise transkraniyal van:? yolu se<;ilmesigerekir (1).Bizeerrahi teknik olarak mukoselbo:?lugunun transkraniyal van:?la yeterli eksplore edilememesi. transnazal van:?la da optik kanal dekompresyonunun zor olmasl nedeniyle transetmoidal yolutercih ederek hem mukosel bo:?lugunu tamamen eksplore ettik, hem de optik kanalm <;okineelmi:? posterior klsmmdaki kemik lameli kaldlrarak optik sinirdekompresyonunu sagladlk.
Yazl~ma Adresi: 00<;. Or, Emin OzyurtLu. Cerrahpa~a Tip FakiiltesiN6ro~iriirji A.B,D. Aksaray/istanbul
69
KAYNAKLAR
1. chan HJ, Kao Ly, Lui CC: Mucocele of the sfenoid sinus withthe apex orbitae syndrome, Surg Neurol 25:101-104, 1986
2, Habal MB, Maniscalco JE, Lineaweaver Wc. et al: Microsurgical anatomy of the optic canal: Anatomical relations and exposure of the optic nerve. Surg Form 27:542-544, 1976
3, Hashim ASM, Asuakura T, Awa H. et al: Giant mucocele of paranasal sinuses. Surg Neurol 23:69-74, 1985
4. Lloyd GAS, Bartram Cl. Stanley P: Ethmoid mucoceles. Br J Radiol 47:646-651. 1974
5, Lundgren A, Olin T: Muco-pyocel of the sphenoidal sinus or posterior ethmoidal cells with special reference to the apex orbitae syndrome. Acta Otolarygol 53:61-79, 1961
6. Mattox DE, Delaney RG: Anatomy of the ethmoid sinus. Otolarygol CHn North Am 18:3-14, 1985
7. Natvig K, Larsen TE: Mucocele of the paranasal sinuses. A retrospective clinical and histological study, J Laryngol Otol92:1075-1082, 1978
8. Nugent GR, Sprinkle p, Bloor BM: Sphenoid sinus mucoceles.J Neurosurg 32:443-451. 1970
9, Roberson GH. Patterson AK, El Deeb, et al: Sphenoethmoidalmucocele: Radiographic diagnosis, AJR 127:595-599, 1976
10, Som PM, Shugar )MA: The CT classification of ethmoid mucoceles. J Comput Assist Tomogr 4: 199-203, 1980
11. Yue CP, Mann KS, Chan FL: Optic canal syndrome due to posterior ethmoid sinus mucocele, J Neurosurg 65:871-873, 1986
top related