kaqchi’ kemgtmtecno.com/wp-content/uploads/2018/09/informe-enadli-2018.pdf · mente de la...
Post on 30-Apr-2020
10 Views
Preview:
TRANSCRIPT
1
Ka
qc
hi’
ke
m
Info
rme
20
18
En
cu
en
tro
Na
cio
na
l d
e A
cti
vis
tas
Dig
ita
les
de
Le
ng
ua
s In
díg
en
as
Info
rme
20
18
3
1.
An
tec
ed
en
tes
a. R
isin
g V
oic
es
La
tin
oa
mé
ric
a
Ris
ing
Vo
ice
s fo
rma
pa
rte
de
lo
s p
roy
ect
os
de
Glo
ba
l V
oic
es,
ay
ud
a a
cre
ar
y d
esa
rro
lla
r m
ed
ios
ciu
da
da
no
s e
n l
ug
are
s
do
nd
e e
xis
te a
cc
eso
a e
llo
s d
an
do
así
vo
z a
la
s p
ob
lac
ion
es
má
s o
lvid
ad
as
y m
arg
ina
da
s a
tra
vé
s d
el
uso
de
la
te
cno
log
ía.
De
sde
el a
ño
20
14, h
a c
o-o
rga
niz
ad
o e
ncu
en
tro
s d
e a
ctiv
ism
o
dig
ita
l de
len
gu
as
ind
íge
na
s e
n M
éx
ico
, Pe
rú, B
oli
via
, Ecu
ad
or,
Co
lom
bia
, Arg
en
tin
a, G
ua
tem
ala
y C
hil
e e
n l
os
cua
les
reú
ne
a
act
ivis
tas
dig
ita
les
de
dis
tin
tos
mu
nic
ipio
s y
len
gu
as
con
el o
b-
jeti
vo
de
co
no
cer
nu
eva
s in
icia
tiva
s p
ara
pre
serv
ar
y p
rom
ov
er
las
len
gu
as
ind
íge
na
s a
tra
vé
s d
el
uso
de
la
te
cno
log
ía.
Est
os
en
cue
ntr
os
se d
esa
rro
lla
n e
n c
oo
rdin
aci
ón
co
n o
rga
niz
aci
on
es
loca
les
o a
ctiv
ista
s d
e d
isti
nta
s re
gio
ne
s d
e c
ad
a p
aís
, lo
gra
n-
do
así
cre
ar
un
a r
ed
de
act
ivis
tas
dig
ita
les
en
La
tin
oa
mé
rica
.
b.
En
cu
en
tro
de
Ac
tiv
ism
o D
igit
al d
e L
en
gu
as
In
díg
en
as
en
Sa
n L
uc
as
To
lim
án
, S
olo
lá 2
01
7
El
En
cue
ntr
o s
e l
lev
ó a
ca
bo
en
ab
ril
en
Sa
n L
uca
s T
oli
má
n,
So
lolá
, c
oo
rdin
ad
o p
or
Pu
eb
lo C
lic
k,
un
a o
rga
niz
ac
ión
loc
al
qu
e
se
d
ed
ica
a
l p
eri
od
ism
o
co
mu
nit
ari
o.
Du
ran
te e
l E
nc
ue
ntr
o p
art
icip
aro
n 2
5 p
ers
on
as,
pri
nc
ipa
l-
me
nte
de
la
co
mu
nid
ad
lin
gü
ísti
ca K
aq
ch
ike
l, d
on
de
se
pre
-
se
nta
ron
va
ria
s i
nic
iati
va
s r
ela
cio
na
da
s a
la
uti
liz
ac
ión
de
la t
ec
no
log
ía p
ara
la
pro
mo
ció
n d
e l
as
cu
ltu
ras
ind
íge
na
s.
Lo
s
pa
rtic
ipa
nte
s
ma
nif
es
taro
n
inte
rés
e
n
el
pro
ye
c-
to W
ikiw
uj
y s
e s
um
aro
n l
a i
nic
iati
va
de
co
nti
nu
ar
ed
ita
nd
o
art
ícu
los
de
l id
iom
a K
aq
chik
el
a W
ikip
ed
ia. P
ara
est
o s
e o
rga
-
niz
ó u
na
ho
ja d
e r
uta
qu
e c
om
en
zó
co
nfo
rma
nd
o u
n p
eq
ue
ño
gru
po
de
tra
ba
jo i
nte
gra
do
po
r U
ska
m C
am
ey
, H
ug
o C
ho
co
j
y J
org
e L
óp
ez
-Ba
chil
ler.
Lo
s s
igu
ien
tes
pa
so
s c
on
sis
tie
ron
en
de
sa
rro
lla
r u
n t
a-
lle
r v
irtu
al
de
ed
ició
n c
on
el
ac
tiv
ista
dig
ita
l Z
ap
ote
co
3.0
Ro
dri
go
Pé
rez
; p
ara
pa
rale
lam
en
te o
rga
niz
ar
un
ed
ita
-
tón
de
art
ícu
los
en
Wik
ipe
dia
en
Ka
qc
hik
el
a n
ive
l n
ac
ion
al.
#mayaTIC
4
c.
En
cu
en
tro
Na
cio
na
l de
Ac
tiv
ista
s
D
igit
ale
s e
n L
en
gu
as
Ind
íge
na
s (E
NA
DL
I)
Po
ste
rio
rme
nte
se
ge
ne
raro
n c
on
ve
rsa
cio
ne
s e
ntr
e l
os
pa
rtic
ipa
nte
s
de
l E
nc
ue
ntr
o
en
S
an
L
uc
as
To
lim
án
, e
l
Ce
ntr
o C
ult
ura
l d
e E
sp
añ
a e
n G
ua
tem
ala
y R
isin
g V
oic
es
,
pa
ra l
lev
ar
a c
ab
o u
n e
ve
nto
de
Ed
ició
n e
n W
ikip
ed
ia y
un
es
pa
cio
q
ue
re
un
iera
d
ife
ren
tes
a
cto
res
y
te
má
tic
as
vin
cula
da
s a
len
gu
as
ind
íge
na
s y
te
cno
log
ía.
De
es
ta m
an
era
se
co
ns
oli
da
el
Co
mit
é O
rga
niz
ad
or
de
l
“En
cu
en
tro
Na
cio
na
l d
e A
cti
vis
tas
Dig
ita
les
de
Le
ng
ua
s
Ind
íge
na
s (E
NA
DL
I)”
qu
e s
e l
lev
arí
a a
ca
bo
de
l 2
0 a
l 2
2 d
e ju
-
lio
de
20
18.
El
Co
mit
é O
rga
niz
ad
or
de
l E
NA
DL
I e
stá
in
teg
rad
o p
or:
J
org
e
Ló
pe
z-B
ach
ille
r, c
on
sult
or
de
Go
bie
rno
Ab
iert
o; U
ska
m C
am
ey
de
l c
ole
ctiv
o K
aq
ch
ike
l W
inä
q;
Hu
go
Ch
oc
oj,
mie
mb
ro A
ctiv
o
Co
mu
nid
ad
Lin
gü
ísti
ca K
aq
ch
ike
l; C
rist
ina
Ch
av
arr
ía y
Lu
cía
Be
tha
nc
ou
rt d
el
Ce
ntr
o C
ult
ura
l d
e E
spa
ña
en
Gu
ate
ma
la;
Pa
ka
l R
od
ríg
ue
z d
e l
a U
niv
ers
ida
d M
ay
a K
aq
ch
ike
l; y
, S
ara
Fra
tti,
Líd
er
Le
ga
l de
Cre
ati
ve
Co
mm
on
s G
ua
tem
ala
.
Inic
io d
e la
ac
tiv
ida
d E
ncu
en
tro
s N
aci
on
ale
s d
e A
cti
vis
mo
Dig
ita
l en
Le
ng
ua
s
5
2.
Pre
sen
tac
ión
de
l E
NA
DL
I
El
pri
nc
ipa
l o
bje
tiv
o d
el
En
cue
ntr
o e
ra p
rom
ov
er
la i
nc
lusi
ón
soc
ial
a t
rav
és
de
l u
so y
ac
ce
so d
e l
as
len
gu
as
ind
íge
na
s d
e
Gu
ate
ma
la m
ed
ian
te l
a u
tili
za
ció
n d
e l
as
nu
ev
as
Te
cno
log
ías
de
la C
om
un
ica
ció
n e
In
form
aci
ón
(T
IC).
El
EN
AD
LI
est
á d
irig
ido
a in
teg
ran
tes
de
la
s d
isti
nta
s co
mu
ni-
da
de
s li
ng
üís
tica
s d
e G
ua
tem
ala
, a
ctiv
ista
s d
igit
ale
s 1 c
om
u-
nid
ad
ed
uca
tiv
a y
pú
bli
co
in
tere
sad
o e
n l
as
TIC
s, w
ikip
ed
is-
tas;
org
an
iza
cio
ne
s n
ac
ion
ale
s e
in
tern
ac
ion
ale
s in
tere
sad
as
en
el
uso
de
la
s T
ICs
pa
ra p
rom
ov
er
las
len
gu
as
ind
íge
na
s
de
Gu
ate
ma
la.
Po
r lo
ta
nto
se
de
sa
rro
lla
ron
es
pa
cio
s d
e d
iálo
go
en
foc
a-
do
s e
n l
a c
rea
ció
n d
e c
ap
ac
ida
de
s, i
nte
rca
mb
io d
e e
xp
eri
en
-
cia
s y
ge
ne
rac
ión
de
co
no
cim
ien
to.
A s
u v
ez
, c
reó
un
pu
en
-
te i
nte
rge
ne
rac
ion
al
de
ac
ce
so a
la
s T
IC y
ac
tiv
ism
o d
igit
al.
Fin
alm
en
te,
el
EN
AD
LI
se c
on
vir
tió
en
un
esp
aci
o d
e d
ifu
sió
n
de
in
icia
tiv
as
ba
sad
as
en
le
ng
ua
s in
díg
en
as
y d
e a
pro
pia
ció
n,
pro
mo
ció
n y
dif
usi
ón
de
l c
ap
ita
l li
ng
üís
tic
o e
n G
ua
tem
ala
.
co
mu
nid
ad
de
ac
tiv
ista
s d
igit
ale
s d
e l
en
gu
as
ind
íge
na
s e
n
Gu
ate
ma
la;
inst
itu
cio
na
liz
ar
el
tem
a e
n l
as
org
an
iza
cio
ne
s
pa
rtic
ipa
nte
s; d
isp
on
er
de
un
re
po
sito
rio
de
in
icia
tiv
as
vin
-
cu
lad
as
co
n l
en
gu
as
ind
íge
na
s y
ac
tiv
ism
o d
igit
al
y p
rom
o-
ve
r q
ue
otr
as
com
un
ida
de
s li
ng
üís
tica
s se
in
tere
sen
po
r p
re-
de
co
nsu
lta
en
Wik
ipe
dia
.
1 Ac
tiv
ista
Dig
ita
l:co
mp
rom
iso
so
cia
l me
dia
nte
su
pa
rtic
ipa
ció
n a
cti
va a
tra
vés
de
las
nu
e-
6
3.
Co
lab
ora
ció
n I
nte
rin
stit
uc
ion
al
Co
n e
l fi
n d
e a
lca
nz
ar
los
re
tos
pla
nte
ad
os
pa
ra e
ste
En
cue
ntr
o,
se i
nv
itó
a d
isti
nta
s o
rga
niz
ac
ion
es
loca
les
e i
n-
tern
ac
ion
ale
s a
su
ma
rse
en
la
pro
mo
ció
n d
e l
a c
on
serv
ac
ión
de
la
s le
ng
ua
s in
díg
en
as.
La
s a
po
rta
cio
ne
s fu
ero
n d
ive
rsa
s;
de
sde
so
cio
s e
n l
a p
rom
oc
ión
ha
sta
el
pa
tro
cin
io d
e b
ec
as
y e
l mis
mo
EN
AD
LI.
El
En
cue
ntr
o e
stu
vo
org
an
iza
do
po
r R
isin
g V
oic
es,
el
Ce
ntr
o
Cu
ltu
ral
de
Esp
añ
a e
n G
ua
tem
ala
, Ka
qch
ike
l Win
äq
, UN
ES
CO
,
Un
ive
rsid
ad
Ma
ya
Ka
qc
hik
el,
Cre
ati
ve
Co
mm
on
s G
ua
tem
ala
,
Ac
ad
em
ia d
e l
as
Le
ng
ua
s M
ay
as
de
Gu
ate
ma
la (
AL
MG
)
y D
W A
ka
de
mie
.
Co
mo
so
cio
s se
inco
rpo
raro
n:
Ali
an
za
po
r u
na
In
tern
et
Ase
qu
ible
All
ian
ce f
or
Aff
ord
ab
le
Inte
rne
t (A
4A
I, p
or
sus
sig
las
en
in
glé
s) d
e l
a W
orl
d W
ide
We
b F
ou
nd
ati
on
Fu
nd
aci
ón
Te
lefó
nic
a
Fu
nd
aci
ón
Pa
iz p
ara
la E
du
caci
ón
y la
Cu
ltu
ra
Inst
itu
to G
ua
tem
alt
eco
de
Ed
uca
ció
n R
ad
iofó
nic
a (
IGE
R)
Fe
de
raci
ón
Gu
ate
ma
lte
ca d
e E
scu
ela
s R
ad
iofó
nic
as
(FG
ER
)
Ce
ntr
o d
e E
stu
dio
s L
ati
no
am
eri
ca
no
s d
e l
a U
niv
ers
ida
d
de
Va
nd
erb
ilt
(Ce
nte
r fo
r L
ati
n A
me
rica
n S
tud
ies,
Va
nd
erb
ilt
Un
ive
rsit
y)
Fu
nd
aci
ón
Ma
ría
y A
nto
nio
Go
ub
au
d C
arr
era
INT
CO
ME
X
Aso
cia
ció
n d
e D
eb
ate
s L
an
dív
ar
(AD
L)
Un
ive
rsid
ad
Ra
fae
l La
nd
íva
r d
e G
ua
tem
ala
(U
RL
)
Un
ive
rsid
ad
Sa
n C
arl
os
de
Gu
ate
ma
la
(US
AC
)
Min
iste
rio
de
Cu
ltu
ra y
De
po
rte
s
Fu
nd
aci
ón
Wik
ime
dia
Ed
ito
ria
l Ma
ya
Wu
j
Pro
ye
cto
De
sarr
oll
o S
an
tia
go
(PR
OD
ES
SA
)
Co
mo
co
lab
ora
do
res:
So
cie
da
d I
nte
rne
t (I
nte
rne
t S
oci
ety
)
cap
ítu
lo G
ua
tem
ala
iLif
eb
elt
Est
aci
ón
de
Ca
mp
o d
e T
rab
ajo
de
la
Un
ive
rsid
ad
de
Ma
ryla
nd
(F
ield
Sta
tio
n,
Un
ive
rsit
y o
f M
ary
lan
d)
Re
d T
z’ik
in
Ce
ntr
o d
e P
olí
tica
s P
úb
lica
s p
ara
el
So
cia
lism
o d
e G
ua
tem
ala
(C
EP
PA
S)
Ra
na
La
bs
Wu
qu
’ Ka
wo
q
Un
ive
rsid
ad
de
l Va
lle
de
Gu
ate
ma
la (
UV
G)
Hu
ma
no
s (P
DH
)
TV
Ma
ya
So
cia
lTIC
Pro
gra
ma
Va
len
tin
a d
e F
un
sep
a
Ob
serv
ato
rio
Gu
ate
ma
lte
co d
e D
eli
tos
Info
rmá
tico
s (O
GD
I)
Inst
itu
to C
en
tro
am
eri
can
o d
e E
stu
dio
s p
ara
la
De
mo
cra
cia
So
cia
l (D
EM
OS
)
Gu
ate
cam
bia
Inst
itu
to P
an
am
eñ
o d
e D
ere
cho
y N
ue
va
s T
ecn
olo
gía
s (I
PA
ND
ET
EC
)
Esc
ue
la d
e C
ien
cia
s L
ing
üís
tica
s
de
la U
niv
ers
ida
d d
e S
an
Ca
rlo
s d
e G
ua
tem
ala
Pu
eb
lo C
lick
7
4.
Est
ruc
tura
d
el
En
cu
en
tro
Ag
en
da
de
ac
tiv
ida
de
s
Hora
Actividad
Tópico
Espacio
Vie 20 Sáb 21
Arr
an
qu
e E
NA
DL
I
Au
dit
ori
o
Sa
la d
e
tall
ere
s
Sa
la
de
cin
e
Co
nfe
ren
cia
s
de
mo
stra
tiv
as
Pa
ne
l 1
: C
rea
ció
n d
e C
on
ten
ido
s
en
le
ng
ua
s In
díg
en
as
Pa
ne
l 2
: A
rte
y c
ien
cia
en
pu
eb
los
ind
íge
na
s
De
ba
te e
n K
aq
chik
el
Bie
nv
en
ida
1º
Tall
er
- E
dit
ato
n
De
sco
nfe
ren
cia
s
Inc
lusi
ón
so
cia
l d
e l
as
cu
ltu
ras
ind
íge
na
s d
e G
ua
tem
ala
Intr
od
ucc
ión
al
Ca
len
da
rio
Ma
ya
Ep
igra
fía
Ma
ya
pa
ra p
rin
cip
ian
tes
Se
gu
rid
ad
, in
tern
et
y v
iola
ció
n a
la
in
tim
ida
d
Pre
sen
taci
on
es:
Pro
ye
cto
s e
in
icia
tiv
as
de
im
pa
cto
so
cia
l, T
IC
y p
ue
blo
s in
díg
en
as
Cin
e
Ed
ito
ria
l
La
s R
ad
ios
Co
mu
nit
ari
as
So
ftw
are
lib
re p
ara
id
iom
as
ind
íge
na
s
Sh
ev
a: h
ab
ilid
ad
es
tec
no
log
íca
s p
ara
mu
jere
s p
or
me
dio
de
te
léfo
no
s m
óv
ile
s
Pro
ye
cto
TIC
AS
: en
señ
an
za a
niñ
as
el
de
sarr
oll
ar
las
Tic
s
Go
og
le A
pp
s p
ara
la
Ed
uc
ac
ión
Pro
gra
ma
Va
len
tin
a y
la
in
serc
ión
de
jó
ve
ne
s in
díg
en
as
al
mu
nd
o d
e l
a t
ec
no
log
ía
Est
ud
io i
Lif
eb
elt
: Así
es
el
gu
ate
ma
lte
co q
ue
se
co
ne
cta
a I
nte
rne
t
Ma
tem
áti
ca
Ma
ya
en
la
ed
ua
ció
n p
rim
ari
a
Ma
ya
Hip
Ho
p
Lit
era
tura
e i
nte
rpre
tac
ión
Art
es
vis
ua
les
Au
dit
ori
o
8
4.
Est
ruc
tura
d
el
En
cu
en
tro
Ag
en
da
de
ac
tiv
ida
de
s
Hora
Actividad
Tópico
Espacio
Vie 20 Sáb 21
Arr
an
qu
e E
NA
DL
I
Au
dit
ori
o
Sa
la d
e
tall
ere
s
Sa
la
de
cin
e
Co
nfe
ren
cia
s
de
mo
stra
tiv
as
Pa
ne
l 1
: C
rea
ció
n d
e C
on
ten
ido
s
en
le
ng
ua
s In
díg
en
as
Pa
ne
l 2
: A
rte
y c
ien
cia
en
pu
eb
los
ind
íge
na
s
De
ba
te e
n K
aq
chik
el
Bie
nv
en
ida
1º
Tall
er
- E
dit
ato
n
De
sco
nfe
ren
cia
s
Inc
lusi
ón
so
cia
l d
e l
as
cu
ltu
ras
ind
íge
na
s d
e G
ua
tem
ala
Intr
od
ucc
ión
al
Ca
len
da
rio
Ma
ya
Ep
igra
fía
Ma
ya
pa
ra p
rin
cip
ian
tes
Se
gu
rid
ad
, in
tern
et
y v
iola
ció
n a
la
in
tim
ida
d
Pre
sen
taci
on
es:
Pro
ye
cto
s e
in
icia
tiv
as
de
im
pa
cto
so
cia
l, T
IC
y p
ue
blo
s in
díg
en
as
Cin
e
Ed
ito
ria
l
La
s R
ad
ios
Co
mu
nit
ari
as
So
ftw
are
lib
re p
ara
id
iom
as
ind
íge
na
s
Sh
ev
a: h
ab
ilid
ad
es
tec
no
log
íca
s p
ara
mu
jere
s p
or
me
dio
de
te
léfo
no
s m
óv
ile
s
Pro
ye
cto
TIC
AS
: en
señ
an
za a
niñ
as
el
de
sarr
oll
ar
las
Tic
s
Go
og
le A
pp
s p
ara
la
Ed
uc
ac
ión
Pro
gra
ma
Va
len
tin
a y
la
in
serc
ión
de
jó
ve
ne
s in
díg
en
as
al
mu
nd
o d
e l
a t
ec
no
log
ía
Est
ud
io i
Lif
eb
elt
: Así
es
el
gu
ate
ma
lte
co q
ue
se
co
ne
cta
a I
nte
rne
t
Ma
tem
áti
ca
Ma
ya
en
la
ed
ua
ció
n p
rim
ari
a
Ma
ya
Hip
Ho
p
Lit
era
tura
e i
nte
rpre
tac
ión
Art
es
vis
ua
les
Au
dit
ori
o
9
4.
Est
ruc
tura
d
el
En
cu
en
tro
Ag
en
da
de
ac
tiv
ida
de
s
Ho
raA
cti
vid
ad
Tó
pic
oE
sp
ac
io
CC
E/
G,
Te
atr
o L
ux
, C
iud
ad
de
Gu
ate
ma
la
Dom 22
Ve
stí
bu
lo
9:0
0
11:3
0
15:0
0
14:0
0
Ed
ita
tón
Co
nv
ers
ato
rio
De
sco
nfe
ren
cia
s
Co
nte
nid
os
en
Ka
qc
hik
el
en
Wik
ipe
dia
Info
ac
tiv
ism
o:
tra
nsf
orm
ar
info
rma
ció
n e
n a
cció
n
Pro
du
cció
n d
e c
on
ten
ido
s e
n d
isp
osi
tiv
os
mó
vil
es
Ra
dio
On
lin
e
He
rra
mie
nta
s p
ara
se
r A
cti
vis
ta D
igit
al
de
Id
iom
as
Ind
íge
na
s
Téc
nic
as
pa
ra r
ea
liza
r p
od
ca
st
Pa
ne
l 3
:
Inte
rne
t e
n G
ua
tem
ala
9:0
0 -
1
0:0
0
10
:00
-
11
:00
11
:00
-
12
:00
12
:00
-
13
:00
14
:00
-
15
:00
Sa
la d
e
tall
ere
s
Sa
la
de
cin
e
Co
nfe
ren
cia
s
de
mo
str
ati
va
s
Pre
se
nta
cio
ne
s:
Tec
no
log
ía e
n
Le
ng
ua
s In
díg
en
as
Lib
ros
en
le
ng
ua
s in
díg
en
as
en
fo
rma
to E
PU
B p
ara
ve
nta
dig
ita
l
Fo
rta
lec
imie
nto
de
re
fere
nc
ias
de
mu
jere
s
po
r m
ed
io d
e A
pli
ca
ció
n p
ara
uso
de
co
ma
dro
na
s
Tij
on
ik: a
pp
pa
ra a
pre
nd
er
idio
ma
s in
díg
en
as
Uso
de
la
Ap
p y
we
b "
Tra
du
cto
r d
e i
dio
ma
s G
ua
tem
ala
"
Un
a p
ers
pe
cti
va
dif
ere
nte
pa
ra l
a r
ev
ita
liza
ció
n
de
lo
s id
iom
as
ma
ya
s d
e G
ua
tem
ala
Ap
p: I
nte
lig
en
cia
art
ific
ial
en
ka
qc
hiq
ue
l
9:0
0 -
18
:00
Gru
po
de
tra
ba
jo d
e i
dio
ma
s in
díg
en
as
en
In
tern
et
Pre
sen
te y
Fu
turo
de
Le
ng
ua
s In
díg
en
as
Re
de
s co
mu
nit
ari
as
me
sh-n
etw
ork
Inte
rne
t e
in
clu
sió
n s
oc
ial
¿Có
mo
ap
rov
ec
ha
r la
s re
de
s so
cia
les
pa
ra d
ifu
nd
ir
y c
on
serv
ar
len
gu
as
ori
gin
ari
as?
Au
dit
ori
o
Ag
en
da
de
ac
tiv
ida
de
s
Hora
Actividad
Tópico
Espacio
Vie 20 Sáb 21
Arr
an
qu
e E
NA
DL
I
Au
dit
ori
o
Sa
la d
e
tall
ere
s
Sa
la
de
cin
e
Co
nfe
ren
cia
s
de
mo
stra
tiv
as
Pa
ne
l 1
: C
rea
ció
n d
e C
on
ten
ido
s
en
le
ng
ua
s In
díg
en
as
Pa
ne
l 2
: A
rte
y c
ien
cia
en
pu
eb
los
ind
íge
na
s
De
ba
te e
n K
aq
chik
el
Bie
nv
en
ida
1º
Tall
er
- E
dit
ato
n
De
sco
nfe
ren
cia
s
Inc
lusi
ón
so
cia
l d
e l
as
cu
ltu
ras
ind
íge
na
s d
e G
ua
tem
ala
Intr
od
ucc
ión
al
Ca
len
da
rio
Ma
ya
Ep
igra
fía
Ma
ya
pa
ra p
rin
cip
ian
tes
Se
gu
rid
ad
, in
tern
et
y v
iola
ció
n a
la
in
tim
ida
d
Pre
sen
taci
on
es:
Pro
ye
cto
s e
in
icia
tiv
as
de
im
pa
cto
so
cia
l, T
IC
y p
ue
blo
s in
díg
en
as
Cin
e
Ed
ito
ria
l
La
s R
ad
ios
Co
mu
nit
ari
as
So
ftw
are
lib
re p
ara
id
iom
as
ind
íge
na
s
Sh
ev
a: h
ab
ilid
ad
es
tec
no
log
íca
s p
ara
mu
jere
s p
or
me
dio
de
te
léfo
no
s m
óv
ile
s
Pro
ye
cto
TIC
AS
: en
señ
an
za a
niñ
as
el
de
sarr
oll
ar
las
Tic
s
Go
og
le A
pp
s p
ara
la
Ed
uc
ac
ión
Pro
gra
ma
Va
len
tin
a y
la
in
serc
ión
de
jó
ve
ne
s in
díg
en
as
al
mu
nd
o d
e l
a t
ec
no
log
ía
Est
ud
io i
Lif
eb
elt
: Así
es
el
gu
ate
ma
lte
co q
ue
se
co
ne
cta
a I
nte
rne
t
Ma
tem
áti
ca
Ma
ya
en
la
ed
ua
ció
n p
rim
ari
a
Ma
ya
Hip
Ho
p
Lit
era
tura
e i
nte
rpre
tac
ión
Art
es
vis
ua
les
Au
dit
ori
o
10
4.
Est
ruc
tura
d
el
En
cu
en
tro
Ag
en
da
de
ac
tiv
ida
de
s
Ho
raA
cti
vid
ad
Tó
pic
oE
sp
ac
io
CC
E/
G,
Te
atr
o L
ux
, C
iud
ad
de
Gu
ate
ma
la
Dom 22
Ve
stí
bu
lo
9:0
0
11:3
0
15:0
0
14:0
0
Ed
ita
tón
Co
nv
ers
ato
rio
De
sco
nfe
ren
cia
s
Co
nte
nid
os
en
Ka
qc
hik
el
en
Wik
ipe
dia
Info
ac
tiv
ism
o:
tra
nsf
orm
ar
info
rma
ció
n e
n a
cció
n
Pro
du
cció
n d
e c
on
ten
ido
s e
n d
isp
osi
tiv
os
mó
vil
es
Ra
dio
On
lin
e
He
rra
mie
nta
s p
ara
se
r A
cti
vis
ta D
igit
al
de
Id
iom
as
Ind
íge
na
s
Téc
nic
as
pa
ra r
ea
liza
r p
od
ca
st
Pa
ne
l 3
:
Inte
rne
t e
n G
ua
tem
ala
9:0
0 -
1
0:0
0
10
:00
-
11
:00
11
:00
-
12
:00
12
:00
-
13
:00
14
:00
-
15
:00
Sa
la d
e
tall
ere
s
Sa
la
de
cin
e
Co
nfe
ren
cia
s
de
mo
str
ati
va
s
Pre
se
nta
cio
ne
s:
Tec
no
log
ía e
n
Le
ng
ua
s In
díg
en
as
Lib
ros
en
le
ng
ua
s in
díg
en
as
en
fo
rma
to E
PU
B p
ara
ve
nta
dig
ita
l
Fo
rta
lec
imie
nto
de
re
fere
nc
ias
de
mu
jere
s
po
r m
ed
io d
e A
pli
ca
ció
n p
ara
uso
de
co
ma
dro
na
s
Tij
on
ik: a
pp
pa
ra a
pre
nd
er
idio
ma
s in
díg
en
as
Uso
de
la
Ap
p y
we
b "
Tra
du
cto
r d
e i
dio
ma
s G
ua
tem
ala
"
Un
a p
ers
pe
cti
va
dif
ere
nte
pa
ra l
a r
ev
ita
liza
ció
n
de
lo
s id
iom
as
ma
ya
s d
e G
ua
tem
ala
Ap
p: I
nte
lig
en
cia
art
ific
ial
en
ka
qc
hiq
ue
l
9:0
0 -
18
:00
Gru
po
de
tra
ba
jo d
e i
dio
ma
s in
díg
en
as
en
In
tern
et
Pre
sen
te y
Fu
turo
de
Le
ng
ua
s In
díg
en
as
Re
de
s co
mu
nit
ari
as
me
sh-n
etw
ork
Inte
rne
t e
in
clu
sió
n s
oc
ial
¿Có
mo
ap
rov
ec
ha
r la
s re
de
s so
cia
les
pa
ra d
ifu
nd
ir
y c
on
serv
ar
len
gu
as
ori
gin
ari
as?
Au
dit
ori
o
11
4.
Est
ruc
tura
d
el
En
cu
en
tro
Ag
en
da
de
ac
tiv
ida
de
s
Ho
raA
cti
vid
ad
Tó
pic
oE
sp
ac
io
CC
E/
G,
Te
atr
o L
ux
, C
iud
ad
de
Gu
ate
ma
la
Dom 22
Ve
stí
bu
lo
9:0
0
11:3
0
15:0
0
14:0
0
Ed
ita
tón
Co
nv
ers
ato
rio
De
sco
nfe
ren
cia
s
Co
nte
nid
os
en
Ka
qc
hik
el
en
Wik
ipe
dia
Info
ac
tiv
ism
o:
tra
nsf
orm
ar
info
rma
ció
n e
n a
cció
n
Pro
du
cció
n d
e c
on
ten
ido
s e
n d
isp
osi
tiv
os
mó
vil
es
Ra
dio
On
lin
e
He
rra
mie
nta
s p
ara
se
r A
cti
vis
ta D
igit
al
de
Id
iom
as
Ind
íge
na
s
Téc
nic
as
pa
ra r
ea
liza
r p
od
ca
st
Pa
ne
l 3
:
Inte
rne
t e
n G
ua
tem
ala
9:0
0 -
1
0:0
0
10
:00
-
11
:00
11
:00
-
12
:00
12
:00
-
13
:00
14
:00
-
15
:00
Sa
la d
e
tall
ere
s
Sa
la
de
cin
e
Co
nfe
ren
cia
s
de
mo
str
ati
va
s
Pre
se
nta
cio
ne
s:
Tec
no
log
ía e
n
Le
ng
ua
s In
díg
en
as
Lib
ros
en
le
ng
ua
s in
díg
en
as
en
fo
rma
to E
PU
B p
ara
ve
nta
dig
ita
l
Fo
rta
lec
imie
nto
de
re
fere
nc
ias
de
mu
jere
s
po
r m
ed
io d
e A
pli
ca
ció
n p
ara
uso
de
co
ma
dro
na
s
Tij
on
ik: a
pp
pa
ra a
pre
nd
er
idio
ma
s in
díg
en
as
Uso
de
la
Ap
p y
we
b "
Tra
du
cto
r d
e i
dio
ma
s G
ua
tem
ala
"
Un
a p
ers
pe
cti
va
dif
ere
nte
pa
ra l
a r
ev
ita
liza
ció
n
de
lo
s id
iom
as
ma
ya
s d
e G
ua
tem
ala
Ap
p: I
nte
lig
en
cia
art
ific
ial
en
ka
qc
hiq
ue
l
9:0
0 -
18
:00
Gru
po
de
tra
ba
jo d
e i
dio
ma
s in
díg
en
as
en
In
tern
et
Pre
sen
te y
Fu
turo
de
Le
ng
ua
s In
díg
en
as
Re
de
s co
mu
nit
ari
as
me
sh-n
etw
ork
Inte
rne
t e
in
clu
sió
n s
oc
ial
¿Có
mo
ap
rov
ec
ha
r la
s re
de
s so
cia
les
pa
ra d
ifu
nd
ir
y c
on
serv
ar
len
gu
as
ori
gin
ari
as?
Au
dit
ori
o
12
4.
Est
ruc
tura
d
el
En
cu
en
tro
Inte
rpre
tac
ión
viv
en
cia
l d
e e
spa
cio
s m
eso
am
eri
can
os
Dan
ilo E
rnes
to C
allé
n Á
lvar
ez
Ori
en
tad
a a
fo
rmu
lar
lin
ea
mie
nto
s b
ás
ico
s p
ara
co
mp
ren
de
r
es
pa
cio
s d
e o
cu
pa
ció
n u
rba
na
de
la
ép
oc
a M
ay
a C
lás
ica
,
co
n e
jem
plo
s d
el
No
r E
ste
de
El
Pe
tén
, G
ua
tem
ala
. E
sp
ac
ios
qu
e p
or
su
co
nd
ició
n d
e "
ruin
a"
no
ne
ce
sa
ria
me
nte
so
n
co
mp
ren
did
os
po
r lo
s v
isit
an
tes
.
El
Tra
du
cto
r d
e I
dio
ma
s M
ay
as
Julio
de
Leo
n
Ap
ren
diz
aje
de
la
le
ctu
ra i
nte
ract
iva
bil
ing
üe
e
spa
ño
l-K
'ic
he
' co
n r
ecu
rso
s in
tera
ctiv
os
pa
ra n
iño
s d
e 6
a 9
añ
os.
Car
mel
ina
ixco
y le
on
Có
mo
pro
mo
ve
r la
tra
nsp
are
nc
ia a
tra
vé
s d
e l
a a
ud
ito
ría
so
cia
lIs
aias
Mor
ales
. O
joc
on
mip
isto
es
un
po
rta
l p
eri
od
ísti
co
qu
e r
ela
ta
la m
an
era
en
qu
e l
as
alc
ald
ías
de
Gu
ate
ma
la
inv
iert
en
lo
s f
on
do
s p
úb
lic
os
.
Es
ta i
nic
iati
va
in
teg
rad
a p
or
pe
rio
dis
tas
co
mb
ina
la
de
nu
nc
ia c
iud
ad
an
a
y l
a i
nfo
rma
ció
n d
e l
os
po
rta
les
de
go
bie
rno
pa
ra r
e-
ve
lar
his
tori
as
de
in
teré
s p
úb
lic
o s
ob
re l
a g
es
tió
n d
e
los
re
cu
rso
s d
e l
os
gu
ate
ma
lte
co
s
El
Tra
du
cto
r d
e i
dio
ma
s m
ay
as
, tr
ad
uc
irá
de
ma
ne
ra i
nd
e-
pe
nd
ien
te u
n i
dio
ma
ma
ya
al
ing
lés
o a
l e
sp
añ
ol
y v
ice
ve
r-
sa
, p
ara
lo
s d
ep
art
am
en
tos
do
nd
e s
e h
ab
lan
va
rio
s i
dio
-
sa
be
r q
ue
id
iom
a h
ab
la l
a p
ers
on
a q
ue
de
se
a s
er
ate
nd
i-
da
, p
ara
ac
tiv
ar
el
tra
du
cto
r d
el
idio
ma
so
lic
ita
do
.
La
in
tera
cc
ión
de
va
ria
s d
isc
ipli
na
s p
erm
ite
lo
gra
r
res
ult
ad
os
ex
tra
ord
ina
rio
s.
Ok
an
, u
na
he
rra
mie
nta
qu
e t
ien
e c
om
o o
bje
tiv
o p
rin
-
cip
al
la p
res
erv
ac
ión
de
la
riq
ue
za
cu
ltu
ral
de
Gu
ate
-
ma
la,
es
el
res
ult
ad
o d
e l
a p
as
ión
y d
ed
ica
ció
n d
e p
er-
so
na
s q
ue
ha
n a
pro
ve
ch
ad
o s
u t
ale
nto
pa
ra a
po
rta
rle
va
lor
al
mu
nd
o.
Lo
s r
eto
s q
ue
ha
pre
se
nta
do
el
pro
-
ye
cto
pe
rmit
e e
va
lua
r to
da
s l
as
po
sib
les
fo
rma
s d
e
ab
ord
ar
y r
es
olv
er
un
a n
ec
es
ida
d
Du
ran
te l
os
últ
imo
s a
ño
s G
ua
tem
ala
ha
te
nid
o u
n c
rec
i-
mie
nto
po
bla
cio
na
l m
as
ivo
.
De
bid
o a
es
te c
rec
imie
nto
po
bla
ció
n y
la
fa
lta
de
tie
rra
la
s
pe
rso
na
s s
e v
en
en
la
ne
ce
sid
ad
de
mig
rar
de
un
o l
ad
o p
ara
otr
o p
or
es
ta s
itu
ac
ión
va
ria
s a
lde
as
y c
om
un
ida
de
s i
nd
íge
-
na
s d
e m
un
icip
ios
ce
rca
no
s a
la
ca
pit
al
se
ha
n i
do
urb
an
iza
-
do
y p
ob
lan
do
po
r d
ive
rsa
s c
olo
nia
s.
Ag
en
da
de
ac
tiv
ida
de
s
Ho
raA
cti
vid
ad
Tó
pic
oE
sp
ac
io
Sab 21
14:0
0D
esco
nfe
ren
cia
sS
ala
de
cin
e
La
Pé
rdid
a D
e I
de
nti
da
d C
ult
ura
l M
ay
a E
n Z
on
as
Urb
an
iza
da
s.
Ger
ber
Cam
ey
Pa
sió
n p
or
Cre
ar
Felip
e M
ateo
Nic
olás
Ag
en
da
de
ac
tiv
ida
de
s
Ho
raA
cti
vid
ad
Tó
pic
oE
sp
ac
io
Dom 22
He
rra
mie
nta
s p
ara
se
r A
ctiv
ista
Dig
ita
l d
e I
dio
ma
s In
díg
en
as
Nef
Sac
uj
La
im
po
rta
nc
ia q
ue
tie
ne
nu
est
ro I
dio
ma
ka
qc
hik
el
en
nu
est
ras
fam
ilia
s, y
la
dis
cri
min
ac
ión
q
ue
aú
n e
xis
te e
n c
en
tro
s e
du
cati
vo
s d
esd
e
Pre
-pri
ma
ria
ha
sta
la
un
ive
rsid
ad
.L
esli
Yan
ira
Soc
op
Có
mo
pro
mo
ve
r la
tra
nsp
are
nc
ia a
tra
vé
s d
e l
a a
ud
ito
ría
so
cia
lIs
aias
Mor
ales
.
-
- - -
-
14:0
0D
esc
on
fere
nc
ias
Sa
la
de
cin
e
Pe
rio
dis
mo
de
in
ve
stig
ac
ión
Fe
min
ista
en
la
era
Dig
ita
l,
tra
nsf
ron
teri
zoD
ian
a Fu
ente
s
Pa
sió
n p
or
Cre
ar
Felip
e M
ateo
Nic
olás
-
La
Bre
ch
a D
igit
al
– Á
rea
Ru
ral
y S
em
i U
rba
na
– G
ua
tem
ala
.H
arol
d R
afae
l Can
cin
os A
rbiz
u
13
5.
Pre
sup
ue
sto
Lo
s
fon
do
s
pa
ra
cu
bri
r e
l p
res
up
ue
sto
c
om
ple
to
pro
vin
iero
n d
e D
W A
ka
de
mie
, F
un
da
ció
n W
ikim
ed
ia,
Ce
ntr
o
Cu
ltu
ral
de
Esp
añ
a e
n G
ua
tem
ala
, U
niv
ers
ida
d d
e V
an
de
rbil
t,
Ali
an
za
pa
ra u
na
Inte
rne
t A
seq
uib
le (
A4
AI)
, Fu
nd
aci
ón
Ma
ría
y
An
ton
io G
ou
ba
ud
Ca
rre
ra; y
un
do
na
nte
pa
rtic
ula
r.
Lo
s fo
nd
os
ap
ort
ad
os
pa
ra e
l En
cue
ntr
o s
e u
tili
za
ron
pa
ra:
Be
cas2
de
tra
nsp
ort
e, a
loja
mie
nto
y a
lim
en
taci
ón
pa
ra p
ar-
tici
pa
nte
s d
e v
ari
os
de
pa
rta
me
nto
s d
e G
ua
tem
ala
4 r
efr
ige
rio
s p
ara
los
pa
rtic
ipa
nte
s
Ali
me
nta
ció
n d
e v
olu
nta
rio
s y
eq
uip
o d
e t
rab
ajo
los
día
s d
el
En
cue
ntr
o
Pe
rso
na
l d
e a
po
yo
de
l C
en
tro
Cu
ltu
ral
de
Es
pa
ña
en
Gu
ate
ma
la
3 t
all
ere
s d
e e
dic
ión
de
Ka
qch
ike
l e
n W
ikip
ed
ia q
ue
se
de
-
sarr
oll
aro
n e
n C
him
alt
en
an
go
, cu
bri
en
do
viá
tico
s d
e t
ran
s-
po
rte
y a
lim
en
taci
ón
de
pa
rtic
ipa
nte
s
y p
rod
uc
ció
n d
e p
iez
as
de
co
mu
nic
ac
ión
co
mo
afi
ch
es
,
roll
-up
s, s
tick
ers
, ga
fete
s y
pla
ye
ras,
pa
uta
en
re
de
s so
cia
-
les,
en
tre
otr
os.
Alq
uil
er
de
pa
nta
lla
s d
e t
ele
vis
ión
pa
ra s
eg
uir
la
ed
ita
tón
en
Wik
ipe
dia
Alq
uil
er
de
eq
uip
o d
e in
terp
reta
ció
n s
imu
ltá
ne
a
En
el
pre
sup
ue
sto
no
in
clu
ye
lo
s co
sto
s d
e: e
l e
spa
cio
de
re
a-
liz
aci
ón
, la
s g
est
ion
es
pre
via
s d
el
En
cue
ntr
o a
sí c
om
o l
os
ho
-
no
rari
os
de
l c
om
ité
org
an
iza
do
r n
i p
an
eli
sta
s, e
xp
osi
tore
s o
faci
lita
do
res.
Est
os
cost
os
fue
ron
ap
ort
ad
os
com
o d
on
aci
ón
.
- -
14
6.
Ap
oy
o e
xte
rno
Pa
ra e
l tr
ab
ajo
de
co
ord
ina
ció
n p
rev
io,
se
co
ntó
co
n e
l
ap
oy
o d
e G
ua
teca
mb
ia.
Y c
on
Da
miá
n P
illa
jo d
el C
en
tro
Cu
ltu
ral
de
Esp
añ
a e
n e
l áre
a d
e C
om
un
ica
ció
n y
Ge
stió
n.
Du
ran
te e
l ev
en
to p
art
icip
aro
n 1
4 v
olu
nta
rio
s d
el M
inis
teri
o d
e
Cu
ltu
ra y
De
po
rte
s, 1
0 v
olu
nta
rio
s d
e l
a U
niv
ers
ida
d d
el V
all
e
de
Gu
ate
ma
la y
8 v
olu
nta
rio
s d
e la
Un
ive
rsid
ad
de
Sa
n C
arl
os
de
Gu
ate
ma
la. S
u l
ab
or
fue
ap
oy
ar
al
com
ité
org
an
iza
do
r d
u-
ran
te e
l en
cue
ntr
o, p
ara
el r
eg
istr
o d
e lo
s p
art
icip
an
tes
loca
les
y b
eca
rio
s,la
co
ord
ina
ció
n d
e h
ora
rio
s, p
an
eli
sta
s, r
ela
torí
as,
en
tre
otr
as
tare
as,
pa
ra la
co
nse
cuci
ón
de
la a
ge
nd
a d
e a
ctiv
i-
da
de
s d
el E
NA
DL
I.
7.
Co
mu
nic
ac
ión
pa
ra e
l En
cue
ntr
o la
cu
al s
e a
pli
có a
dis
tin
tos
ma
teri
ale
s im
pre
-
sos
com
o t
arj
eta
s, s
tick
ers
, ca
rte
les,
ba
nn
ers
, ro
llu
p. I
gu
alm
en
te
se h
izo
un
kit
de
pre
nsa
qu
e s
e m
an
dó
a t
od
os
los
pa
rtic
ipa
nte
s
y a
to
da
s la
s in
stit
uci
on
es.
Se
gra
ba
ron
vid
eo
s p
rom
oci
on
ale
s
en
Yo
uT
ub
e e
n 5
idio
ma
s e
spa
ño
l, K
ich
e’,
Ka
qch
ike
l, Q
an
job
al,
Aw
aka
teco
htt
ps:
//g
oo
.gl/
bT7
xfT
y s
e t
om
aro
n fo
tog
rafí
as
qu
e
se p
ue
de
n v
er
en
N0
4/a
lbu
ms
Pa
ra l
leg
ar
a m
ás
pe
rso
na
s se
cre
ó u
na
pá
gin
a e
n F
ace
bo
ok
y
se d
ise
ñó
un
sit
io e
n R
isin
g V
oic
es:
15
8.
Co
be
rtu
ra e
n m
ed
ios:
-ta
s-d
igit
ale
s-d
e-l
en
gu
as-
ind
ige
na
s/-
tro
-na
cio
na
l-d
e-a
ctiv
ista
s-d
igit
ale
s-d
e-l
en
gu
as-
ind
ige
na
s/
-ke
n/a
-44
94
1910
-g
ita
les-
de
-le
ng
ua
s-in
dig
en
as/
-b
re/
20
180
717
/2
818
70
119
215
89
0-
ma
s-in
dig
en
as/
-sa
rro
llo
-so
ste
nib
le/
-ci
on
al-
de
-act
ivis
tas-
dig
ita
les-
de
-le
ng
ua
s-in
dig
en
as
-ta
r-e
xti
nci
on
-de
-le
ng
ua
s-in
dig
en
as
-le
s-d
e-l
en
gu
as-
ind
ige
na
s/-
ria
s-le
ng
ua
s-in
dig
en
as-
en
-gu
ate
ma
la-j
uli
o-2
018
.htm
l-
les-
de
-le
ng
ua
s-in
dig
en
as/
-n
al-
de
-act
ivis
tas-
dig
ita
les-
de
-le
ng
ua
s-in
dig
en
as-
de
-gu
ate
ma
la/
htt
ps:
//ri
sin
g.g
lob
alv
oic
es.
org
/le
ng
ua
s/e
ncu
en
tro
s/g
ua
tem
a-
la-2
018
/ -
An
tes,
du
ran
te y
de
spu
és
de
l En
cue
ntr
o h
ub
o p
ub
lica
cio
ne
s e
n
dis
tin
tos
me
dio
s e
scri
tos,
dig
ita
les
y t
ele
vis
ión
.
16
48
24
61
11
52
10
20
0
Be
cas
Ed
ita
tón
Ka
qch
ike
l
Re
tro
ali
me
nta
ció
n
de
pa
rtic
ipa
nte
s
Asi
ste
nte
s
Vie
rne
s
Asi
ste
nte
s
Sá
ba
do
Asi
ste
nte
s
Do
min
go
Pe
rso
na
s
Pe
rso
na
sP
ers
on
as
Pe
rso
na
sP
ers
on
as
Pe
rso
na
s
9.
Re
sult
ad
os
Pa
rtic
ipa
ció
n d
e 1
1 D
ep
art
am
en
tos
de
l pa
ís:
Qu
ich
é, Q
ue
tza
lte
na
ng
o, S
olo
lá,
To
ton
ica
pá
n, B
aja
Ve
rap
az
, Sa
n M
arc
os,
Gu
ate
ma
la, H
ue
hu
ete
na
ng
o, A
lta
Ve
rap
az
,
Ch
ima
lte
na
ng
o y
Ju
tia
pa
.
Asi
ste
nci
a d
e p
ers
on
as
de
Mé
xic
o, C
ost
a R
ica
y E
sta
do
s U
nid
os
en
Ka
qch
ike
l
17
10
. E
nc
ue
ntr
o
Pa
ra e
l E
ncu
en
tro
se
in
vit
aro
n a
act
ore
s cl
av
e q
ue
lid
era
n l
as
dis
cusi
on
es
sob
re t
ec
no
log
ía,
lin
gü
ísti
ca,
cult
ura
, c
om
un
ica
- -
pa
nte
s p
or
me
dio
de
fo
rma
tos
com
o:
co
nte
nid
os
dig
ita
les
en
dif
ere
nte
s fo
rma
tos
a b
ajo
co
sto
y a
tra
vé
s d
e d
isp
osi
tiv
os
mó
vil
es,
asi
mis
mo
re
fere
nte
a t
em
as
re-
lev
an
tes
al a
ctiv
ism
o d
igit
al y
cu
ltu
ras
ind
íge
na
s.
y le
ng
ua
s in
díg
en
as.
-
ma
s tr
an
sve
rsa
les
qu
e a
bo
rda
ba
el
En
cue
ntr
o,
com
o l
as
con
-
dic
ion
es
de
In
tern
et
en
Gu
ate
ma
la, c
rea
ció
n d
e c
on
ten
ido
s e
n
len
gu
as
ind
íge
na
s, a
rte
y c
ien
cia
en
pu
eb
los
ind
íge
na
s, a
de
má
s
de
l pre
sen
te y
fu
turo
en
las
len
gu
as
ind
íge
na
s.
El
va
lor
ag
reg
ad
o d
e e
sto
s e
spa
cio
s fu
e p
rop
icia
r si
ne
rgia
s y
cola
bo
raci
on
es
pa
ra fo
rta
lece
r e
l ám
bit
o d
e a
cció
n d
e c
ad
a u
no
de
los
pa
rtic
ipa
nte
s, in
spir
an
do
a la
s n
ue
vas
ge
ne
raci
on
es
a d
e-
sarr
oll
ar
pro
ye
cto
s te
cno
lóg
ico
s y
de
act
ivis
mo
pa
ra a
po
ya
r a
la p
rese
rva
ció
n d
e la
s le
ng
ua
s in
díg
en
as.
18
11
. E
dit
ató
n e
n W
ikip
ed
ia “
Ka
qc
hik
el
Wik
iwu
j”
Wik
ipe
dia
es
la e
nci
clo
pe
dia
lib
re y
co
lab
ora
tiv
a m
ás
gra
nd
e d
el
mu
n-
do
, la
cu
al e
stá
tra
du
cid
a a
má
s d
e 2
00
idio
ma
s. E
n e
l añ
o 2
010
se
cre
ó
la p
ág
ina
de
inic
io d
el i
dio
ma
Ka
qch
ike
l en
la in
cub
ad
ora
de
Wik
ipe
dia
,
pe
ro f
ue
a p
art
ir d
el
añ
o 2
017
qu
e s
e r
ea
ctiv
ó e
l p
roy
ect
o W
ikiw
uj
, a
l
cua
l se
le a
sig
nó
el c
ód
igo
IS
O-c
ak
.
Co
n e
l ap
oy
o d
e la
Fu
nd
aci
ón
Wik
ime
dia
, se
re
ali
za
ron
3 t
all
ere
s y
ed
i-
tato
ne
s (a
ctiv
ida
d e
n l
a q
ue
pe
rso
na
s cr
ea
n, r
ev
isa
n y
ed
ita
n a
rtíc
ulo
s
en
Wik
ipe
dia
), c
on
el
ob
jeti
vo
de
cre
ar
un
a c
om
un
ida
d d
e e
dit
ore
s a
c-
tiv
os
en
id
iom
a K
aq
chik
el
qu
e s
up
iera
n l
ee
r, e
scri
bir
y e
dit
ar
art
ícu
los
pa
ra W
ikiw
uj;
en
el c
ua
l pa
rtic
ipa
ron
en
pro
me
dio
22
pe
rso
na
s.
Du
ran
te e
l E
NA
DL
I, s
e l
lev
ó a
ca
bo
la
Ed
ita
tón
de
Wik
iwu
j, l
a c
ua
l
fue
co
ord
ina
da
po
r R
od
rig
o P
ére
z,
ac
tiv
ista
za
po
tec
o,
inte
gra
nte
s
de
Cib
erf
em
inis
tas
Gu
ate
ma
la,
Hu
go
Ch
oc
oj
y A
jma
q O
tzo
y d
e l
a
Co
mu
nid
ad
Lin
gü
ísti
ca K
aq
chik
el.
Du
ran
te e
sta
ed
ita
tón
pa
rtic
ipa
ron
24
pe
rso
na
s d
e
las
co
mu
nid
ad
es
Ka
qc
hik
el,
K’ic
he
’, Q
’eq
ch
i’ y
Ma
m,
En
el
últ
imo
ta
lle
r q
ue
se
re
ali
zó
en
se
pti
em
bre
pa
rtic
ipa
ron
pe
rso
na
s
de
las
com
un
ida
de
s K
aq
chik
el y
K’ic
he
’, q
uie
ne
s h
an
de
mo
stra
do
en
tu-
sia
smo
en
cre
ar
la c
om
un
ida
d d
e e
dit
ore
s e
n W
ikip
ed
ia d
e e
sto
s id
iom
as.
Du
ran
te e
sta
s se
sio
ne
s se
de
sta
ca la
pa
rid
ad
de
gé
ne
ro e
n la
pa
rtic
ipa
-
de
Wik
ipe
dia
ya
est
á t
rad
uci
da
a K
aq
chik
el y
ya
ex
iste
n m
ás
de
13
0 a
rtí-
culo
s e
n e
ste
idio
ma
. Sin
em
ba
rgo
, pa
ra q
ue
Wik
ipe
dia
co
nsi
de
re c
om
o
cua
l re
pre
sen
ta u
n d
esa
fío
en
el q
ue
se
de
be
se
gu
ir t
rab
aja
nd
o.
19
91
%
50
%
90
%
72
%
59
%
El E
ncu
en
tro
su
pe
ró
sus
ex
pe
cta
tiv
as
Co
no
ció
a p
ers
on
as
inte
resa
nte
s
Asi
stir
ía a
l pró
xim
o
En
cue
ntr
o
Co
nsi
de
ra q
ue
se ll
ev
a n
ue
vo
s
con
oci
mie
nto
s
úti
les
Se
insp
iró
pa
ra c
o-
no
cer
y t
rab
aja
r m
ás
sob
re t
em
as
rela
cio
-
na
do
s a
len
gu
as
ind
íge
na
s y
TIC
s
En
cu
an
to a
la c
om
un
ica
ció
n
de
l ev
en
to:
Se
en
teró
po
r Fa
ceb
oo
k
Me
co
ntó
un
am
igo
Po
r co
rre
o
En
cu
an
to a
pa
rtic
ipa
ció
n:
12
. R
etr
oa
lim
en
tac
ión
d
e lo
s p
art
icip
an
tes:
Otr
as
rec
om
en
da
cio
ne
s:
Ed
ita
r W
ikip
ed
ia e
n o
tra
s le
ng
ua
s in
díg
en
as
Cre
ar
un
a r
ed
de
act
ivis
tas
dig
ita
les
de
Gu
ate
ma
la
Re
ali
za
r e
ncu
en
tro
s re
gio
na
les
en
otr
as
ciu
da
de
s
de
l pa
ís
Te
ne
r m
ás
ali
an
za
s co
n o
rga
nis
mo
s p
úb
lico
s
Inv
ita
r a
gru
po
s d
e e
stu
dia
nte
s u
niv
ers
ita
rio
s
20
13
. S
ost
en
ibil
ida
d d
el
En
cu
en
tro
La
so
ste
nib
ilid
ad
es
la p
osi
bil
ida
d d
e d
ar
co
nti
nu
ida
d t
em
-
po
ral,
ec
on
óm
ica
, p
olí
tic
a y
so
cia
l a
lo
s p
roy
ec
tos,
sin
co
m-
pro
me
ter
la c
ap
ac
ida
d d
e f
utu
ras
ge
ne
rac
ion
es
de
pro
mo
ve
r
est
os
tem
as
y c
on
tin
ua
r d
esa
rro
lla
nd
o s
u p
rog
reso
. D
esd
e
las
co
mu
nid
ad
es
lati
no
am
eri
ca
na
s o
rig
ina
ria
s se
pro
mu
ev
e
el “
Bu
en
Viv
ir”
o R
ax
na
qil
K’a
sle
ma
l (e
n K
aq
chik
el)
qu
e q
uie
re
de
cir
un
a v
ida
en
eq
uil
ibri
o c
on
la
s re
laci
on
es
arm
on
iosa
s e
n-
tre
pe
rso
na
s, c
om
un
ida
d, s
oci
ed
ad
y m
ad
re t
ierr
a.
De
ta
l m
an
era
qu
e c
on
tin
ua
r p
rom
ov
ien
do
la
in
se
rció
n
y a
cc
eso
de
co
mu
nid
ad
es
lin
gü
ísti
cas
a l
as
TIC
se
co
nv
iert
e
en
un
co
mp
rom
iso
ha
cia
la
co
mu
nid
ad
y l
a s
oci
ed
ad
, p
rese
r-
va
r u
n id
iom
a e
s p
rese
rva
r u
na
cu
ltu
ra. E
l pró
xim
o a
ño
20
19 la
Org
an
iza
ció
n d
e N
aci
on
es
Un
ida
s (O
NU
) lo
ha
de
cla
rad
o c
om
o
“Añ
o In
tern
aci
on
al d
e la
s L
en
gu
as
ind
íge
na
s” c
on
lo c
ua
l se
pro
-
po
ne
la c
rea
ció
n d
e u
n e
qu
ipo
de
tra
ba
jo m
ult
idis
cip
lin
ari
o q
ue
pu
ed
a d
arl
e s
eg
uim
ien
to a
l EN
AD
LI y
co
ord
ina
r o
tra
s a
ctiv
ida
-
tem
a d
en
tro
de
las
org
an
iza
cio
ne
s so
cia
s.
21
14
. C
on
clu
sio
ne
s fi
na
les
La
bre
cha
de
acc
eso
a l
as
tecn
olo
gía
s e
In
tern
et
es
mu
y a
lta
en
el
pa
ís,
esp
eci
alm
en
te e
ntr
e l
as
com
un
ida
de
s in
díg
en
as
de
riv
ad
o d
el
raci
smo
y
la e
xclu
sió
n s
oci
al
est
ruct
ura
l. P
or
lo q
ue
es
imp
ort
an
te,
ex
igir
po
líti
cas
pú
bli
cas
inte
gra
les
qu
e i
nco
rpo
ren
la
te
cno
log
ía p
ara
la
pre
serv
aci
ón
y
rev
ita
liz
aci
ón
de
len
gu
as
ind
íge
na
s.
La
fa
lta
d
e
co
nte
nid
os
d
igit
ale
s
en
le
ng
ua
s
ind
íge
na
s
su
ma
-
do
a
l d
es
co
no
cim
ien
to
po
r p
art
e
de
la
ju
ve
ntu
d
gu
ate
ma
lte
ca
en
la u
tili
za
ció
n d
e la
te
cno
log
ía p
ara
cre
ar
acc
ion
es
en
foca
da
s a
la p
re-
serv
aci
ón
de
los
sab
ere
s in
díg
en
as
en
el m
un
do
dig
ita
l, d
a c
om
o r
esu
lta
do
un
a f
alt
a d
e e
spa
cio
s e
n lo
s cu
ale
s se
pu
ed
an
cre
ar
cap
aci
da
de
s p
ara
de
-
sarr
oll
ar
he
rra
mie
nta
s, a
pli
caci
on
es
y d
em
ás
con
ten
ido
s p
ara
fom
en
tar
el
act
ivis
mo
dig
ita
l.
En
Gu
ate
ma
la e
xis
ten
en
tid
ad
es
pú
bli
cas,
pri
va
da
s, a
cad
ém
ica
s y
de
so
-
cie
da
d c
ivil
qu
e v
ela
n p
or
la c
on
serv
ac
ión
y u
so d
e l
as
len
gu
as
ind
íge
-
na
s; y
otr
as
qu
e f
om
en
tan
el d
esa
rro
llo
te
cno
lóg
ico
. Sin
em
ba
rgo
, no
ha
y
esp
aci
os
do
nd
e c
on
ve
rge
n a
mb
as,
po
r lo
qu
e e
s n
ece
sari
o i
mp
lem
en
tar
pro
gra
ma
s q
ue
ab
ord
en
est
os
tem
as.
El
tra
ba
jo
y
la
form
ac
ión
d
igit
al
va
c
rec
ien
do
p
ero
a
ún
e
s
ne
ce
sa
ria
la
fo
rma
ció
n
pre
se
nc
ial.
C
om
o
co
ns
ec
ue
nc
ia,
es
in
-
elu
dib
le
cre
ar
ca
pa
cid
ad
es
d
e
los
h
ab
lan
tes
n
ati
vo
s
pa
ra
qu
e
co
ntr
ibu
ya
n
a
la
co
mu
nid
ad
d
e
wik
ipe
dis
tas
e
n
Gu
ate
ma
la,
la c
ua
l est
á c
on
cen
tra
da
en
ed
ició
n d
e a
rtíc
ulo
s e
n e
spa
ño
l,
22
se d
eb
e f
om
en
tar
el i
nte
rés
en
ed
ita
r co
nte
nid
os
en
los
idio
ma
s in
-
díg
en
as
de
l pa
ís p
ara
Wik
ipe
dia
.
15
. R
ec
om
en
da
cio
ne
s
-
blic
o y
pri
vad
o a
de
má
s d
e p
rom
ov
er
la in
serc
ión
de
otr
os
idio
ma
s
ind
íge
na
s d
e G
ua
tem
ala
en
las
TIC
se
re
com
ien
da
, el d
esa
rro
llo
de
un
a m
esa
té
cnic
a q
ue
fom
en
te la
co
nfo
rma
ció
n d
e u
na
se
rie
de
pro
ceso
s d
e a
ná
lisi
s e
du
cati
vo
s y
po
líti
cos
du
ran
te e
l añ
o 2
018
y
20
19, t
om
an
do
en
cu
en
ta la
co
yu
ntu
ra in
tern
aci
on
al d
icta
min
ad
a
po
r la
ON
U c
om
o “
Añ
o I
nte
rna
cio
na
l de
las
Le
ng
ua
s In
díg
en
as”
.
Du
ran
te l
a g
est
ión
de
l e
ve
nto
se
co
nta
ctó
co
n d
ive
rsa
s in
s-
titu
cio
ne
s y
ag
en
tes
de
so
cie
da
d c
ivil
qu
e s
e h
an
vin
cu
lad
o
co
n e
spa
cio
s d
igit
ale
s e
n I
nte
rne
t. S
in e
mb
arg
o,
los
esf
ue
r-
zo
s se
dil
uy
en
en
in
icia
tiv
as
ais
lad
as
en
le
ng
ua
s in
díg
en
as
qu
e
se d
ifu
nd
en
en
lo
s e
spa
cio
s q
ue
de
fo
rma
ale
ato
ria
se
lo
gra
n.
De
ta
l m
an
era
, s
e
rec
om
ien
da
la
c
on
form
ac
ión
d
e
un
a
co
mu
nid
ad
de
ac
tiv
ista
s d
igit
ale
s e
n l
en
gu
as
in
díg
en
as
o p
or
co
mu
nid
ad
lin
gü
ísti
ca
, q
ue
fo
me
nte
el
fort
ale
cim
ien
-
to y
pre
se
rva
ció
n d
e e
sta
s c
ult
ura
s e
n e
l m
un
do
dig
ita
l
a t
rav
és
de
la p
rom
oci
ón
y d
ifu
sió
n m
ed
iáti
ca y
co
mu
nit
a
ria
d
e
és
tas
e
in
sp
ire
n
a
nu
ev
as
g
en
era
cio
ne
s
a
la
cre
ac
ión
d
e
co
no
cim
ien
to
en
s
us
id
iom
as
n
ata
les
.
Est
e e
nc
ue
ntr
o p
erm
itió
ev
ide
nc
iar
el
inte
rés
po
r p
art
e
de
la
s
ins
titu
cio
ne
s
na
cio
na
les
q
ue
ti
en
en
c
om
o
ma
nd
ato
la
p
res
erv
ac
ión
d
e
las
le
ng
ua
s
ind
íge
na
s.
Sin
em
ba
rgo
, se
re
co
mie
nd
a q
ue
ta
nto
la
so
cie
da
d c
ivil
org
an
iza
da
co
mo
lo
s d
ive
rso
s a
ge
nte
s o
rga
niz
ad
os
a t
ra-
vé
s d
e l
as
TIC
, c
on
tin
úe
n p
resi
on
an
do
a l
os
rep
rese
nta
n-
tes
es
tata
les
pa
ra a
ctu
ali
za
r, i
nc
en
tiv
ar
y p
rom
ov
er
la
cre
ac
ión
en
le
ng
ua
s in
díg
en
as,
co
n e
l fi
n d
e e
sta
ble
ce
r
ruta
s d
e a
cc
ión
qu
e c
on
lle
ve
n o
rga
niz
ac
ión
de
so
cie
-
da
d c
ivil
pa
ra l
a c
rea
ció
n d
e p
olí
tica
s p
úb
lica
s n
ov
ed
osa
s
pa
ra e
l re
sgu
ard
o d
e la
s cu
ltu
ras
en
Gu
ate
ma
la.
Info
rme
20
18
24
Ka
qc
hi’
ke
m
En
cu
en
tro
Na
cio
na
l d
e A
cti
vis
tas
Dig
ita
les
de
Le
ng
ua
s In
díg
en
as
top related