anatomia ahozkoa

ORGANOEN TRASPLANTEAK

MARÍA CÁNOVAS AHEDO 2.C

AURKIBIDEAAURKIBIDEA

1. Zer dira trasplanteak?1.1. Taldeak1.2. Motak

2. Zertarako egiten dira?

3. Organo trasplanteen prozesua. (Adibidea)

4. Nola izan emailea?

5. Organo berriak sortu ama zelulen bidez. (Berria)

1. ZER DA TRASPLANTE BAT?

Emaile batengandik hartzaile batek

jasotzen duen organo edo ehunen

inplantazioan oinarritutako

prozedura.

1.1. TALDEAK:

ORGANOAK

Giltzurrunak, gibela, birikak, area, kornea,

bihotza, hezurra, liseri hodia, etb.

(ebakuntza beharrezkoa)

EHUNAK

Bizkarrezur muina, zelula endokrinoak

BIHOTZA

BIHOTZAREN TRASPLANTEAAplikazioa: bihotzezko

gutxiegitasuna duten gaixoek (farmakoek eraginik ez)

BIRIKAK

BIRIKEN TRASPLANTEAAplikazioa: Fibrosis Quística,

Enfisema, asnarketa gutxiegitasuna duten gaixoak

(farmakoek eraginik ez)

BIHOTZA ETA BIRIKEN TRASPLANTEA

GIBELA

TRASPLANTEA HEPATIKOAAplikazioa: Cirrosis, birus batek eragindako

infekzioak (A, B, C.. hepatitisa)

AREA

AREAREN TRASPLANTEAAplikazioa: Ikusmena galtzeko arrisku handia duten gaixoei

(farmakoek eraginik ez)

GILTZURRUNAK

TRASPLANTE RENALAAplikazioa: Gutxiegitasun renal

kronikoa dutenentzat

AZALA

AZALAREN TRASPLANTEAAplikazioa: Erredura oso

larriak jasan dituzten gaixoek

KORNEA

KORNEAREN TRASPLANTEAAplikazioa: Itsu batek

ikusmena berreskuratzeko.

HEZURRAK

HEZURREN TRASPLANTEAAplikazioa: Aurpegiaren berreraikuntza, jaiotzeko akatzak zuzentzea, tratamendu

ortopedikoak.

BIZKARREZUR MUINAREN TRASPLANTEA

Aplikazioa: Leuzemia edo odoleko zelulekin bukatzen duten

gaixotasunak.

1.2. MOTAK

ALOTRASPLANTEA AUTOTRASPLANTEA XENOTRASPLANTEA

Organoa espezie

berdinekoa den emaile batetik

dator.

Organoaren jatorria gaixoa bera denean.

Beste espezie bateko

animalia batetik

datorrena.

2. ZERTARAKO EGITEN DIRA?

Gaitz honen tratamendua orokorrean organo trasplantea da.

Gaixotasun batzuk bizi-organo bat edo batzuk (giltzurrunak, bihotza, birikak, gibela, area edo

hesteak) ez funtzionatzea eragiten dute.

3. ORGANO TRASPLANTEEN PROZESUA

a) TRASPLANTE BAT JASOTZEKO GAIXOAREN EGOERAREN BALORAZIOA:

Gaixoari informazioa ematea:

Trasplantearen abantailak eta desabantailak azaldu.( Medikamentuen ondorioak, ebakuntzaren arriskuak…)

Gaixoak erabaki behar du.

Sinatu hemen itxaron zerrendan sartzeko. Hemen azaldu dizudan

guztia dago.

b) GAIXOA ITXARON ZERRENDAN SARTU:

Itxaron zerrendan gaixoa sartu. (baietz esatekotan).

Horretarako: gaixoa arlo desberdineko medikuek aztertu behar dute. Hainbat proba miatzaileak eta analisiak egiten dira.

c) ITXAROTEA:

Giltzurrunen kasuan askoz ere jasangarriagoa da (hemolisia, dialisia). Baina gibela, bihotza edo biriken kasuan bizi irauteko ezinbestekoa da.

Bihotz bat en sain gaude.

Egoera hemodinamikoa gero eta txarragoa da

HEMODIALISIA

d) ORGANOA IRISTEN DA:

Trasplanteetako ospitaleak haien zerrendak eta aktualizazioak ematen dituzte.

Momento guztietan zerrendak eskura eta aktualizatuta egon.

Organoen banaketa egiteko irizpideak aplikatzen dira era zehatz batean, ahal den neurrian (ezinbestekoa da gaixoaren afiliazioa eta urgentzia-maila jakitea).

ORGANOA DAGOELA ESATEKO DEIA:Lasaitasuna mantendu behar da

(posiblea delako trasplantea egitera ez ailegatzea)

f. EBAKUNTZARAKO PRESTAKUNTZAK:

OSPITALERAERRADIOGRAFIA

ELEKTROKARDIOGRMA

GAIXOAREN GARBIKETA SAKONA

BIA BAT JARRI GAIXOARI(ordu 1 lehenago)

ODOL ANALISIAKGAIXOA

TRASPLANTEA EGIN

ADIBIDEA:TRASPLANTE HEPATIKOA

1. Gaixoaren balorazioa:a) Sintomak aztertu:

- Bilirrubina maila- Protronbina denbora- Beste batzuk

2. Trasplantearen garapena:

a) Gaioxotuta dagoen gibela ateratzea.

b) Emailearen gibela osasuntsua ateratzea.

c) Gibela berria hartzailean inplantatu.

a) GAIXOTUTA DAGOEN GIBELA ATERA:

Zailena da, arazo asko egon daitezkeelako (odoljarioak, gibelaren ehunak bereizpen zaila , odolaren akumulazioak )

b) EMAILETIK GIBEL OSASUNTSUA ATERATZEA:

BARRUKO ODOL GUZTIA JARIATZEN DA

BABESTEKO SOLUZIO

BATEAN SARTU

c) GIBEL BERRIA HARTZAILEAN INPLANTATU:

POLTSATIK ATERA

Odol fluxua berrezarri

Odol jarioen arriskua txikitu.

ZAURIAK JOSI

HARTZAILEA

g) ETA GERO…

ZAINKETA INTENTSIBOKO UNITATEA

Gaixoaren egoera eta organo berriaren funtzionamendua kontrolatu.

ERREFUSA Trasplantatutako organoaren suntsiketa da, sistema inmunologikoaren erantzuna. (Ez da ematen biki homozigotikoetan)

Organismoaren ahalmen babestailea

murriztu

EKIDITEKO

BOTIKAK ETXERA

4. NOLA IZAN EMAILEA?

Bakarrik senide gertuenei esaten eta hainbat gaixoen asoziazioak egiten dituzten karnetak betetzen (diru-zorroan eraman behar da).

18 urte edo gehiago dituen edozein pertsona. Adingabekoa izatekotan gurasoen edo tutorearen baimena beharrezkoa da.

Ez da dirua ordaintzen organo baten truke emailearen familiari eta hartzaileak ez du zertan ordaindu.

5.ZELULA AMETATIK ORGANO BERRIAK SORTU:

Organo berriak (esate baterako bihotza, gibela, giltzurrunak eta azala) fabrikatu eta martxan jarriko dira gaixoaren zelula amen trasplanteen bidez. Hartzailearen zelulekin fabrikatzean errefusa ez egotea espero da, gorputzak arrotz sentituko ez duelako.Prozedura:

1. Organo hilak duen eduki zelular guztia kanporatu matrize

2. Zelula ama helduak matrizean sartu zelula amen ugalketa,

hirudimentsionala lortu.

hedapena eta espezializazioa eragin.