48. zenbakia (2006ko apirila)

artzape48. zenbakia - 2006ko apirila

] GETARIA ZARAUTZ ARTEKO PASEALEKUA ]LITERATUR LEHIAKETAKO IRABAZLEAK]

GE

TAR

IAR

RO

N T

OP

AG

UN

EA

HHEERRRRIIKKOO TTRRIIAATTLLEETTAAKK

Mostradore atzeanMaria Jesus Aizpuru

[argitaratzailea] Gure Txeru Elkartea [koordinazioa] Izaskun Larrañaga eta Monika Uzkiza [lan taldea] Ane Azkue, Jon Illarramendi, Josune Urresti, Harkaitz Etxaniz, Kepa Iribar,

Zigor Saizar, Amets Etxabe, Irantzu Ezenarro [kolaboratzaileak] Aingeru Aramendi, Ion Arakistain,Amaia Ubigain eta Miren Fuldain [bertsoa] Itziar Laxalde eta Laida Belarbide[maketazio berria] Vicente Dávila [argazkiak] Artzape [publizitatea] Artzape

[inprimaketa] Gertu [tirada] 1.075 ale [lege gordailua] SS-504/01 [ISSN] 1578-469X

Getariako Udalak, Foru Aldundiak eta Eusko Jaurlaritzak diruz lagundutako aldizkaria

]]5/Inkesta: Langileen Eguna ospatzen al duzu?

]]6-7/Getarian zer berri?

Getaria Zarautz arteko pasealekua

Literatur Lehiaketako irabazleak

]]8-11/Elkarrizketa:

Maria Jesus Aizpuru]]14 -15/Erreportajea:

Herriko triatletak]]18/Alergiak: Miren Fuldain eta Amaia Ubigain

]]19/Petrilaren harritarteetatik

]]20/Katrapunako petriletik: Gertrudis Luloaga

]]23/Akordatzen? Mokau bat jaten

artzape48. zenbakia

2006ko apirila

Badatoz Euskal Jaiak!

artzapeEskualtxeta kulturguneaKrixketaneko Iturrigaina

Tel: 943 00 05 [email protected] Gure Txeru Elkartea

2006ko apirila artzape -3

Getariarren balentria

Uda hurbiltzen ari da eta milaka lagunBrigadak, bidaia arruntak, espedizioak...antolatzen hasiak izango dira, dagoe-neko. Ziur tartean ere, getariarren batizango dela.

Milaka horietatik, gutxi batzuek aioesan eta kristoren bidaiak egin dituzte-nak bakarrik, izan ohi dira inguru haue-tako agintariek baloratu eta beren espe-rientzien berri ematera ekartzendituztenak. Milaka euro irabazten dutenizen handiko pertsonaiak goraipatu etabultzatu ohi dituzte gure agintariek.Udalaren izenean izena eta publizitatealau haizeetara zabaldu eta ahal izanezgero gainera, herritarren aurrean, ikus-kizunaren egunean ongietorria eta eske-rrak ematea izan ohi da beren borondateonaren adierazgarri, “Agintari txitgoren” bezala, eta herritar guztien ize-nean, beraien balentriari begirunea era-kutsiz.

Zoritxarrez hori da gehienetan gureagintariek daramaten politika: bidaiakordaintzeko diru laguntza handiak jaso-tzen dituzten izen handiko pertsonaiakekartzea beren esperientziak ezagutuditzagun. Horretarako dirua ordaindubehar bazaie ere, ez dago arazorik,ordaindu eta kito! Getarian bertan,horren adibide andana izan dugu azkenurteotan: Oiartzabal eta Beloki mendiza-leak, Gasteizko Txirrindularia...

Aitortu beharra dut gehienak espe-rientzia oso interesgarri eta aberatsakizan zirela. Baina herrian bertan ere,izen eta diru laguntzarik gabeko hainbatesperientzia polit, latz eta ikusgarriakizan dituzten herritarrak ere baditugu.Eta gaur-gaurkoz, “Kultura” Batzorde-buruak getariar hauek ahaztu etagutxiesten ditu. Penagarria benetan,adjektibo gehiago ez jartzearren.

Zorionez ordea, “Kultura” Batzorde-buru honen handikeriatik haratago,herrian getariar hauen esperientzia eza-gutze aldera beren emankizunak anto-latu dituzten elkarte, norbanako etatabernak izan dira. Horiei esker getaria-rrok, guden erdian egondako, Amerike-tako tontorrik garaiena igotako, paretahandiak eskalatutako... herritarren jar-duna zuzenean ezagutzeko aukera izandugu.

Askok, beste aukerarik ez dutelako,aio esan behar izan diete Salbatoreei, aiolagunei eta herritarren artean sortzenden giroari. Niri dagokidanez ere, aio

4-artzape @topagunea.com

gutunak]esan behar izan diot guzti horri; adiorikez, ordea, jaietan bere proposamenakaurrera atera eta beste guztion parte-hartzea horretara mugatu behar dela(06-02-20) pentsatzen duenari, hau da,“Kultura” Batzordeburuari.

Esperientziak erakutsi dit “Kultura”batzordeburuak bere probetxurako denguztia erabiltzen badakiela. Ea hemenidatzitakoak ere, zerbaitetarako baliodion eta herritarren bizipenak gehiagobaloratu eta bultzatzen hasten den.

Hor duzu bada, erabilia izateko pro-posamen bat. Ah!, eta getariarren mese-derako, ez zaitzala harrokeriak jan. Aio!

Haritz Alberdi

Argazki bat dela eta...

Aldizkari honen otsaileko alean argazkibat azaldu zen, bertan buru gaineanupelak zeramazkitan hiru pertsona ikus-ten ziren. Argazkiko azalpenean per-tsona horiek norbaitek ezagutzen otezituen galdetzen zen eta informazioaeskatzen.

Martxoko alean nik emandako infor-mazioaren parte bat irakurri ahal izandut, baina ez zen zuzena. Hala ere, gus-tatuko litzaidake gai hau gehiago sakon-tzea helburu batekin, gazteek ezagutudezaten nola lantzen zen Getarian sala-zoe industria orain dela 60 urte bainogehiago.

Aipatu behar da argazkiko upel hauek“barilla sicilianoak” izenez ezagutzenzirela jatorriz Siziliakoak zirelako. Upelhauek hemen eta kostako beste puntubatzuetan eraikitzen ziren eskuz.

“Siciliano” hauek kanpaina garaianantxoa salazoian enpaketatzeko erabil-tzen ziren, pagoaren egurrez eginak zeu-den eta “uztai”, “alla” eta “duelak”behar izaten zituzten. Dueletarako egu-rra Nafarroatik ekartzen zen etahemengo upelgileek “Barrilleroak”forma eta neurriak ematen zizkieten.Honez gain, bidoe batzuen barruan sua-kin berotzen ziren kanpo aldetik, erre ezzitezen, eta honetan errazago lantzekoeta beharrezko kurbatura lortzeko. Allaarbusto bat luzean moztu eta fibraporoso bat bezala erabiltzen zen eta due-len artean jartzen zen bururik gabekoiltze txikien bidez josita. Uztaia gastai-nondoaren azalaren tirekin egiten zen.Hau egun batzuetan eta fardoetan MollaZaharreko, “Antxirrian”, uretan uztenzen malgutasuna har zezan eta uztai

Zure gutuna Artzapen argitaratzea nahibaduzu, Txeruko postontzian utzi, Eskualtxetaraekarri edo [email protected] helbiderabidali zure izen-abizenekin. Gutunak gehienez200200 hitz izan beharko ditu eta luzeagoak direnakmozteko eskubidea izango du Artzapek. Ez dugutestu iraingarririk onartuko eta Artzapek ez dubere gain hartuko argitaratzen diren iritziengaineko erantzukizunik.

bezala erabili zen. Antxoa enpakatu eta behar zituen

prentsa eta salmuera eman ondoren, osoondo itxitako tapak jartzen zitzaizkieneta Italiara exportatzen ziren. Barrilarenpisu osoa 80 eta 85 kilo artekoa izen zen. Hemengo upelgileek edo barrilleroakerabiltzen zuen makinariari dagokio-nez, esan behar da oso rudimentarioazela. Honek kurpilik gabeko bizikletaestatiko baten itxura zeukan eta pedale-kin egurrak eusten ziren duelak tinkogera zitezen. Beste tresnak: zerra, trin-txa, mailua, konpasa eta hasia, bi man-goko labana zorrotz bat.

Bertako “barrillero” ezagunenenartean, Balentin Andreano, Jose BenturaAranguren eta bere seme Tomas etaJesus, Lukas Alegria, Benito Olaskoagaeta Jose Lazkano eta honen seme Euse-bio gogoratzen ditut.

Argazkiko pertsonei buruz esanbehar da Orlando fabrikakoak direla.Hauek Sahatsagako bodegan almazena-tzen zituzten “barrillak” eta Herrerie-tako lantegira eramaten zituzten antxoaenpaketatzeko.

Honez gain, ziur nago argazkiarenezkerraldean dagoena gizon bat dela,honek bi “barrilla” baitaramazki, eta ezbat emakumeek daramaten bezala; gai-nera, txapela dauka buruan eta tatuajeabesoan. Gizon hau Leonardo Oliveridela esatera ausartuko nintzateke eta,lagunartean eztabaidatzen jardun dugueta esan didate gizon honen ondoandauden emakumeak Hipolita Urrestieta Marta Alzaga direla.

Jon Esnal Alegria

Gauzak argituz

Tentuz ibili! zioen Haritz Alberdikaurreko aldizkarian, Getariako DV-riburuz argitik eta egitik ezer ez zutenbaieztapenak eginez. Horren aurreanGetariako DVko ordezkaritzak zeraargitu nahi du:

1. Getariako DVk beti argitaratu duheldu zaion informazio guztia; ez dusekula herriko talde politiko, zein elkar-teetatik jasotako prentsa-ohar bat bera

inkesta

Maiatzak 1, Langileen Eguna ospatzen al duzu?Zerbait berezia egiten duzu?

Ez dut ospatzen, eta eguna deskantzatzeko aprobetxatzendut.

Ez dut ezer berezirik egiten. Denda itxita izatendugu, baina ez dugu modu berezian ospatzen.

Ez det ezer berezia egiten egun horretan. Lana egiteatokatuko zait egun horretan.

]

Mertxe Ancizar

Iker Alberdi “Exekiel”

Ana Mari Iribar

Ibon HerreroArtzape aldizkariaederra eskutan,udaletxea ez da ohartzen askotan,horrelako ekintzakbehar dira herriandiru laguntzak dira beharrezko benetan.

Laxalde eta Laida

Normalean ez dut ospatzen, eta aurten lan egitea toka-tuko zait.

ere argitaratu gabe utzi. 2. Ez hori bakarrik: informazioa zuze-

nean bidali ez zaigunean ere atera izandugu beste bide batzuetatik jasota. Horida azken hilabeteotan Iparrako informa-zioarekin gertatutakoa; izan ere, hilabe-teak dira Iparrak ez diola GetariakoDVri informaziorik bidaltzen eta bestekomunikabideei bai. Balio ez duena dakomunikabide bati informazioa bidal-tzeari utzi, eta gero komunikabidehorrek informazio hori ateratzen ezduela salatzea.

3. Etorkizunean ere DVren jokabideabera izango da: bidaltzen zaigun infor-mazio guztiari emango diogu tartea.Beraz, hemendik gonbita luzatu nahidiegu herriko talde eta elkarte guztieiDVko Getariako ordezkaritzara gureorrietan ateratzea nahi duten informa-zioa helarazi dezaten, baita Iparra plata-formari ere.

Hau izan da eta izango da gure jokabi-dea. Honen kontrako baieztapen guztiakez dira egiazkoak eta argibide gehiagonahi dituenak eskuragarri ditu hemero-tekak.

Irantzu EzenarroDV Getaria

Dagoeneko martxan da Getaria etaZarautz arteko itsas pasealekua egingoduen enpresaren aukeraketa. Getaria etaZarautz artean dagoen Ubiriko badiainguratuko du itsas pasealekuaren azkenzatiak, eta herri batetik bestera, paseale-kuan barrena, oinez joatea ahalbidetukodu.

Pasealeku hau egin nahi duten enpre-sek apirilaren 21a baino lehen lortu beharzituzten agiriak eta 24a baino lehen,beren proposamenak aurkeztu beharzituzten; maiatzaren 18an jakingo dazein enpresak egingo dituen pasealekuaridagozkion lanak.

Azken zati honek 1.350 metro ditugutxi gorabehera eta ibilbideak, batazbeste, 2,79 metroko zabalera izango du.Hirugarren fase honen lanek ia sei milioieuroko gastua suposatuko dute.

Getaria eta Zarautz arteko itsas pasea-lekuren lanek zortzi urte iraun dute.1999an Zarauztik abiatu eta 2000ko maia-tzean bigarren tuneleraino iritsi ziren.Bigarren zatia, berriz, Getariatik hasiziren egiten eta 2005eko uztailean inau-guratu zuten. Bi zati hauek Construccio-nes Moyuak egin zituen. Azken zati hau2007ko udarako amaituko dutela aurrei-kusten dute.

Sukaldaritza ikastekoaukera herrian bertan

Udalak sukaldaritzari buruzko bi ikas-taro antolatu ditu: lehenegoa, Sukaldari-tzaren Hastapenak bukatzear da eta biga-rrena, berriz, Sukaldaritza Txikia: pintxoaketa kaxuelitak.

Lehenengo ikastaroa hamabost lagu-nek egin dute. Ikastaroa astearte etaostegunetan izaten da arratsaldeko19:00etatik 21:00etara Arrantzale Zaha-rren Elkartean.

Nesken Pala Txapelketaantolatu du kiroldegiakMaiatzaren 5ean hasiera emango zaioherriko nahiz beste herrietako neskenPala Txapelketari. Txapelketan 11 biko-tek eman dute izena eta herriko etaZarauzko zenbait bikote lehiatuko dira.

Partidak ostiral arratsaldetan izangodira, 19:00etatik 22:00 etara eta ostiralerohiru partida ikusteko aukera izangodugu herriko frontoira hurbiltzen garenguztiok. Eguraldi txarra izanez gero,partidak kiroldegian jokatuko diraBikote guztien artean bi talde egin dira:batean sei bikote egongo dira eta bes-tean bost. Bi talde horietatik sailkatukodira final handia jokatuko duten biko-teak.

Aste Santutan herriaturistas beterik egon daAurtengo Aste Santuak beste urteeta-koak ez bezalakoak izan dira: herrikokaleak inoiz baino jende gehiagoz betetaegon dira, eta herriko taberna, jatetxeeketa ostatuek izugarrizko lana izan dute.

Turismo bulegoak adierazi duenez,bertara hurbildu diren turisten gehien-goa Kataluniatik etorri dira, zehazki 431pertsonatik 224 lagun; eta Madrildik etaEuskal Herritik gerturatutakoak ereizan dira gure artean.

6- artzape @topagunea.com

] getarian zer berri?

Pasealekuaren hirugarrenfasea egiten hasiko dira lasterGetaria eta Zarautz arteko pasealekuaren hirugarren zatia 2007ko udarako egingo dute

V. Literatur Lehiaketako sari banaketakegin ziren apirilaren 26an. Hauek izandira aurtengo irabazleak: Ipuinetan: 1.maialan, Libe Goenaga; 2.goan, JokinEzenarro; 3.ean, Xabier Irigoien; 4. mai-lan, Jon Urresti; 5.gokoen artean, AnttonIbarbia; 6.ean, Julen Goenaga; 12 eta 14urteko gaztetxoen artean Ane Larrañaga;16 urtetik gorakoetan Uxue Etxaniz.

Olerkietan, berriz: 2.go mailan, MireiaAzpeitia. 4, mailan, Ander Lazkano eta 5.

goan, Aitor Jimenez. 6. mailako bertsoenartean Axel Campos izan da garailea eta12-14 urteko gaztetxoen artean AinhoaCamioren poemak irabazi du. 16. urtetikgorakoen artean Iñigo Olabarri izan dagaraile.

Aurtengoan piropo lehiaketa ere izanda, zehazki bi kategoriatan; 12-16 urtebitartekoetan Mikel Larrañagak eta AitorGomezek irabazi dute, eta 16 urtetik gora-koan Monika Uzkizak.

Aukeratu dira V. LiteraturLehiaketako irabazleak

Hirugarren faseak Getaria eta Zarautz lotuko ditu oinezkoentzat.


Apirilaren 8an euskal presoen aldekomartxa egin zen “Eskubide guztien jabe,Euskal Presoak Euskal Herrira” lelo-pean.

Martxa Zarautzen hasi eta Azkoitianamaitu zen eta Zarautz, Getaria, Zumaia,Zestoa, Azpeitia eta Azkoitia zeharkatu

] bi hitzetan

Martxoaren 25ean, Errenteriako kirolde-gian gainditutako azterketaren ondorioz,Oihane Gastesik, getariako 20 urtekojudokak, gerriko beltza lortu zuen. Lauurterekin hasi zen Oihane judoa prakti-katzen, eta 14 urte behar izan izan ditugerriko beltza lortzeko.

Gerriko beltza lortzeko bi bide zituenOihanek: bata, lehiaketa eta, bestea, tek-nikoa. Berak teknikoa aukeratu zuen etabi froga gainditu behar izan zituen. Lehe-nik eta behin, beste neska baten aurkaborrokatu eta irabazi egin zuen; horrega-tik hainbat puntu eman zizkioten. Horigainditu ondoren, Nage No Kata arike-tan trebatzen jardu zuen eta ariketadefendatu ostean, epaimahiak gerrikobeltza eman zion.

Gerriko beltza lortzeko buru-belarriaritu da eta orain lehiaketara itzuliko da.Datorren denboraldian Espainiko Txa-pelketan izatea du helburu.

Pausoz Pauso euskal pre-soen aldeko martxa eginzen Zarauztik Azkoitira

Apirilaren 8an euskal presoenaldeko martxa egin zen

zituen Herrira goizeko 10:45ean etorriko zela

aurreikusia zegoen baina, ordu erdikoatzerapenarekin iritsi zen .

Hona iritsi zenean, Kale Nagusianbehera jaitsi eta Elkano kaletik gora igoziren martxan parte hartu zuten herrita-rrak eta Zarauztik zetozenak. Ekimena-rekin jarraitzeko Zestoan herri bazkariaegin zuten eta horren ostean martxakAzkoitirantz jarraitu zuen bertanamaiera emateko.

Eskolako Agenda 21

Garapen Jasangarrirako Euskal Estrate-gia (2002-2020), ingurumen-gaieiburuzko Europar Batasunaren VI. Pro-grama eta Nazio Batuek 2005-2015 aldiaGarapen jasangarrirako hezkuntzarenhamarkadatzat hartzea direla-eta, admi-nistrazioei, hezkuntza-elkarteari etaherritarrei gomendatu eta eskatu egitenzaie garapen iraunkorra lortzeko itunakegitea eta erantzukizuna hartzea.

Hori aintzat hartuta apirilaren 4ean,Udal Batzar Aretoan Udalak eta Iturza-eta Herri Eskolak “Eskola-Agenda 21betetzeko Konpromiso-Akta” dokumen-tua izenpetu zuten, aurretik Eusko Jaur-laritzako Ingurumen eta Lurralde Anto-lamendu eta Hezkuntza, Unibertsitateeta Ikerketa sailek ere onartuta dutena.Dokumentu honetan hartzen diren kon-promisoak hauek dira, besteak beste:

- Ingurumen eta Lurralde Antola-mendu sailak aholkularitza didaktikoaziurtatuko, du eta diru-laguntzak eskai-niko ditu ikastetxeentzako urterokodeialdien bitartez eta, Udalekin edomankomunitateekin sinatu beharrekohitzarmenen bidez.

- Hezkuntza, Unibertsitate eta Ikerketasailak Garapen Iraunkorrerako Hezkun-tza lehentasunezko programatzat trata-tzea bermatuko du, irakasleen lanekoesparrua eta ordutegia Eskola Agenda 21programaren koordinazio- eta berrikun-tza-eskakizunetara egokitzeko bideaemango du.

- Udalak Tokiko Agenda 21 programa-ren zatitzat hartuko du Eskola Agenda21. Eskolako partaidetza-foro bat ezarrieta sustatuko dute, hiri-ingurumenaaztertzeko eta ikastetxeen proposame-nak jasotzeko. Proposamenei erantzuneta ikastetxeei lagunduko die.

- Ikastetxeek Eskola Agenda 21 pro-gramaren proiektua lantzeko bere filoso-fia eta metodologiari jarraituz abiaraz-teko konpromisoa hartuko du.Ikastetxeko ingurumen-batzordeakeratu eta proiektuaren arduradunakizendatuko dituzte. Garapen-prozesuabultzatu eta lortutako emaitzak ebalua-tuko dituzte, urteko emaitzak eskola- etaudal-elkarteari jakinaraziko zaizkieondoren.

Oihane Gastesik gerriko beltza lortu du judon


Izaskun Larrañaga ] elkarrizketa

Maria Jesus Aizpuru “Xixili”:

“Igandeetan ere dendak irekiak izatenziren, ez genuen jai egunik izaten ”

Bizitza osoa Xixili dendako mostradore atzean igaro du Maria Jesusek. Herrian,batez ere haurren eta gazteon artean Xixili izenez ezagutzen dugu, baina izenhori bere amarena zela argitu digu, nahiz eta ohore handia izan bere amarenizenez ezagutzeak. Urte horietan guztietan izandako gora-beherez berriketanjardun dugu Maria Jesusekin.

ZZuueenn ddeennddaa nnoorrkk iirreekkiizzuueenn eettaa nnooiizz?? Denda 1944. urte inguruanireki zuten nire gurasoek.Lehenengo, lokala bitan bana-tuta zegoen: alde batean, gureaitaren bizartegia zegon eta,beste aldean, gure amarenjanari denda txikia. Urteakaurrera zihoazen heinean, bilokalak batu eta janari dendahandiago bat sortu genuen.

ZZeerr ssaallttzzeenn zzeennuutteenn?? Hasieran, janari denda zen,eta, denborarekin, izozkiaksaltzen hasi ginen. Garai har-tan, herrian ez zen izozkiriksaltzen eta fruta ekartzenzigun saltzaile batek izozkien

iskanbilak sortzen ziren eta.Jolastokia kendu ostean, jos-tailuak, izozkiak eta gozokiaksaltzen hasi ginen. Poliki-poliki, txakolina indarra har-tuz joan zen, eta herriko eda-ria saltzen hasteko erabakiahartu genuen. Dendarenazken urteetan, berriz, gozoki,izozki eta txakolinaz gain,Getariako produktuak ere sal-mentan jarri genituen: posta-lak, kamisetak...

ZZuu nnooiizz hhaassii zz iinneenn ddeenn--ddaann llaanneeaann?? Ni zortzi urterekin hasi nin-tzen dendan. Aulki txiki batizaten nuen oinen azpian sal-mahaira iristeko. Bizi osoanbertan jardun dut lanean,amaren alboan. Etxeko lanakere egiten nituen; baina,horrez gain, ez dut beste inonlanik egin. Eskola-garaian,atsedenaldietan, dendara joa-ten nintzen, eta, amak egite-korik izanez gero, haren pos-tuan geratzen nintzen.Batzuetan, atsedenaldiaamaitu eta ama oraindik itzul-tzeke egoten zen; horrelakoe-tan, hantxe geratzen nintzen,hura etorri arte.

LLaann eeggii tteekkoo lleehheennggoommoodduuaa eettaa oorraaiinnggooaa aasskkooaallddaattuu aall ddaa??Izugarri aldatu da. Lehen, iajanari guztia solte saltzengenuen; guri zaku handietanekartzen ziguten, eta gukzaku txikiagoetan banatubehar izaten genuen: librakoedota libra erdiko zakuetan.Izan ere, errazionamendugaraiak ziren, eta, ondorioz,horrela lan egin behar izatengenuen. Denden ordutegieidagokionez ere asko aldatudira gauzak: lehen, goizekozortzietan irekitzen ziren den-dak eta gaueko hamarrakaldera ixten ziren, lotara joa-teko garaian. Igandeetan eredendak irekita izaten ziren, ezgenuen jai egunik izaten.Garai hartako denda askoksukalde txiki bat izaten zutenatzealdean, eta guk bertan

ideia eman zigun. Gizon harkerakutsi zigun izozkien kremanola egiten zen. Izozkiak egi-teko izotza Zarauztik ekar-tzen genuen eta esnea herrikozenbait baserritatik: Eitzaga,Golindo eta Akerregi Handibaserrietatik, besteak beste.Limonada ere egiten genuen;herriko bezeroek “gauza fres-koa” deitzen zioten; izan ere,artean ez genekien nola izenazuen. Urte batzuk pasa ziren,eta, janarien negozioa aldebatera utzi ondoren, niresenarrari jolas-leku (recrea-tivo) horietako bat jartzea otuzitzaion, eta hala egin genuen.Hiru urteren buruan, ordea,itxi egin genuen, izugarrizko

bazkaltzen eta afaltzengenuen. Bazkaltzen geundelaere, jendea etortzen zen, beharzuena erostera. Igandeetan,ohitura handia zegoen sopaeta garbantzuak jateko, eta,jendeak egunean egunekoaerosten zuenez, larunbatetangarbantzuak beratzen ipin-tzen genituen; hala, igande-rako prest izaten genituen.Ordaintzeko modua ere askoaldatu da: garai gogorrakziren eta ez zen orain bezaladiru asko mugitzen. Momen-tuan ordaintzerik ez zuenariez zitzaion ezer gertatzen,guk ongi baikenekien beresenarrak partila egin eta diruaetxera ekarri bezain laster eto-rriko zitzaigula zorra ordain-tzera.

XXiixx ii ll ii aa ll zzeenn ddeennddaarreennbbeenneettaakkoo iizzeennaa??Bai, beti izan du izen hori. Jen-deak “Xixilineko denda” dei-tzen zion hasieran, eta, urteakpasa ahala, Xixili izenarekingeratu da. Izen hori nire ama-rengandik zetorkion dendari.

ZZeeiinn zz ii rreenn ddeennddaann llaanneeggiitteeaarreenn aallddee oonnaakk eettaattxxaarrrraakk??Alde ona jendearekin izan-dako harreman ona izan da.Konfidantza handia genuenbezeroekin. Elkarri gure arazoeta kontuak kontatzen geniz-kion eta laguntasun handiazegoen. Gure amak esatenzuen dendan kontatzen zizki-guten arazo eta txutxu-mutxuak ez zirela dendatikatera behar, dendan hitz egin-dakoa bertan geratu beharzela. Nire ustez, amak eman-dako aholku on hari esker, ezgenuen izan arazorik bezeroe-kin; horregatik izan genuenhain harreman ona. Dena den,alde txarrak ere bazituen den-dan lan egiteak: lan asko eginbehar izaten genuen. Gauregun ia guztia zorrotan etor-tzen da baina lehen ez; lehen,ia guztia guk bildu behar iza-ten genuen eta horrek izuga-rrizko lana ematen zuen.


] elkarrizketa ] Maria Jesus Aizpuru

“Konfidantza handiagenuen bezeroekin”

Maria Jesusen amak urte askotan egin zuen lan dendan.

10- artzape @topagunea.com10- artzape @topagunea.com


ZZeeiinn zzeenn ggeehhiieenn ssaallttzzeennzzeennuutteenn pprroodduukkttuuaa?? EEttaauurrtteeaakk ppaassaa aahhaallaa,, pprroo--dduukkttuu hhoorrii aallddaattuu aall zzeenn??Urte horietan guztietan, gure“produktu izarra” ez zenaldatu; izozkia zen produktugarrantzitsu hori. Hasierabatean, jakiek garrantzi handiazutela esan dezaket; baina,gerora, izozkiek hartu zutenindarra. Xixilineko izozkiekarrakasta handia izan dutebeti.

ZZeeiinnttzzuukk zziirreenn zzuueennbbeezzeerroo nnaagguussiiaakk:: hheerrrriittaa--rrrraakk eeddoo kkaannppoottaarrrraakk?? Udan, udatiar asko etortzenzen gurera, eta txaletetara erezerbitzatzen genuen; kanpokobezero asko izaten genituenudan. Urteko gainontzeko hila-beteetan, berriz, herriko jendeazen nagusi. Barkuetara ere zer-bitzatzen genuen. Igande arra-tsaldeetan, herriko plazan gra-mofonoa jartzen zuten etadenda plazatik gertu zegoenez

Bai, San Prudentziotan erros-kilak saltzera joaten ginen.Kaxa handi batzuetan erros-kilak sartu, eta auzo horretarajoaten ginen; kaxa haiekerroskilek baino pisu handia-goa zuten. Orduan autorik ezgenuenez, astoan eramanbehar izaten genituen; Krix-ketaneko asto gainean erama-ten genituen erroskilak.

OOrraaiinn ddeellaa zzeennbbaatt uurrtteeiittxxii zzeennuutteenn ddeennddaa?? Denda orain sei urte, 2000.urtean, utzi nuen. Ezin nuenegun osoa dendan egon; goi-

jende asko etortzen zen gozo-kiak erostera. Udako gauetan,berriz, komedianteak etortzenziren eta beraien ikuskizunakeskaintzen zituzten. Ikuskizu-naren erdian, atsedenaldiaegiten zuten, eta, une horre-tan, jende asko dendara etor-tzen zen, izozkiak erostera.Komedianteak ere etortzenziren gurera, ikusleen arteanzozketatzen zituzten anis etacognac botilak erostera.

SSaann PPrruuddeennttzziiookkoo jjaaiiee--ttaann eerree eerrrroosskkiillaakk ssaall--ttzzeenn zzeenniittuuzztteenn,, eezzttaa??

zean irekitzen nuen bainahezurretako mina jartzenzitzaidan, eserita egon beharizaten nuen. 62 urte nituelaixtea erabaki nuen. Seme-ala-bek ere laguntzen zidatendendan baina, bakoitzak berelana zuen eta ezin ziren den-daren kargu egin; asteburue-tan asko laguntzen zidaten,baina astean zehar bakoitzakbere egin beharrak zituen.Horregatik erabaki bat har-tzeko ordua iritsi zitzaidan.Nire bizitza osoa dendan pasaondoren, uzteko garaia iritsizitzaidan.

“Xixilineko izozkiek

arrakasta handia

izan dute beti”

Mota eta gustu guztietako jakiak saltzen ziren Xixili dendan.

2006ko otsaila artzape/112006ko apirila artzape -11


EEttaa uurrttee hhaauueettaann gguuzzttiiee--ttaann,, ppeerrttssoonnaaiiaa ffaammaattuu--rriikk ppaassaa aall ddaa zzuueenn ddeenn--ddaattiikk?? Bai. Donostiako Zinema Jaial-dia zen eta Getariara PeterFinch etorri zen. Gizon huraoso diskretua zen. Zabalakoraetorri zen egun batzuk pasa-tzera; baina, han lekurik ez etaPilar Aranbururen etxera joanzen lo egitera. San Roke kalekojaiak ziren, eta gizon huragurekin ibili zen dantzan.Egun batzuk geroago ElMundo aldizkarian atera zenberria. Maximo Valverde ereetorri izan zen. ingurukoherriak ezagutzera.

ZZuurree uusstteezz,, zzeerr iizzaann ddaaXXiixxiill ii ddeennddaa ggeettaarriiaarrrroonn--ttzzaatt??Herrian, nahiko famatua izan

da eta getariar guztiok eza-gutu duzue Xixili denda. Guoso alaiak eta oso irekiakginen, eta horrek askolagundu du bezeroekin izan-dako harreman onean. Gureaitak ere asko laguntzen zuen:jende asko zegoenean etabezeroek itxaron beharra iza-ten zutenean, gure aitak beze-roak entretenitzen zituen,anekdotak eta istorioak konta-tuz.

EEttaa gguurrii kkoonnttaattzzeekkoommoodduukkoo aanneekkddoottaarriikk bbaaaall ddaauukkaazzuu??Baserritarrik eliza etortzenzirenean, marmitak guri uztenzizkiguten eta, bitartean, etxe-rako erosi nahi zutena eska-tzen ziguten. Behin, eskaeraegin ziguten eta dena prestatugenuen. Aita eskaera astoankargatzera joan zen, baina ezzekien zein zen eskaera eginzuenaren astoa; beraz, astoei

eurei galdetu zien: “Hi Gain-tzako astoa al haiz?, hi Gain-tzako astoa al haiz?...”. Astoekez zioten kasurik egiten,baina, ilarako azken astoarigaldetu zionean, buruarekinbaietz egin zion. Horrela jakinzuen nire aitak zein zen Gain-tzako astoa, nire aita txundi-tua geratu zen. Urteak pasataere, familiartean eta lagunar-tean, istorio hori gogoratzean,barrez jarduten dugu.

“San Prudentziotan erroskilak saltzera

joaten ginen”


Argazkia: Iñigo Campo

] Foroa ] ETAren Su-etena

Bake prozesua

ETA-k iragarritako su etenaren eraba-kiak itxaropena ekarri du herri honetara.Erabaki hori ez da ezerezetik sortutakourratsa, baizik eta lan politiko luze, zaileta era berean itxaropentsu baten emai-tza publikoa da. Su etenaren erabakia,bake prozesu horri eman zaion bultzadaizugarria da, bake prozesuari besteabiada bat emango diona eta, ziurrenikherritarren parte-hartzea eta inplikazioaareagotuko dituena. EA-n behintzat osoharro gaude egin dugunarekin, eta egindugun moduarekin.

Elkarrizketa politikoa, desberdinenarteko akordioa eta herritarren hitzakontzeptuek berebiziko garrantzia har-tzen dute aurrerantzean. Orain ezin diradebateak ekidin. Espainiako gobernua, ,Erkidegoko gobernua, alderdi desberdi-nak, sindikatuak eta eragile sozialakizango dira bake prozesu honen prota-gonistak. ETA desagertzeko hartu beha-rreko bide eta neurriak berriz, Espainiargobernua eta ETA-ren artean emanbeharko dira.

Beti, uneoro egongo dira herri haubaketzearen aurka dauden interesak. Ezditzagun ahaztu. Eta ezkutuan badaudeere, modu batean edo bestean prozesuhau leherrarazten saiatuko dira intereshoriek dituztenak.

Apirilaren bateko manifestaldia izanzen bake prozesuari herritar askok emannahi diogun bultzadaren agerpidepubliko eta jendetsua. Konponketagaraia da lelopean hiru kontzeptu azpi-marratu nahi ditugu: Euskal Herria, era-bakia eta adostasuna. Batzuk, ez direlaagertuko adierazi dute, hiru kontzeptuhauetako batekin ados ez daudela argu-diatuz. Bakoitzak jakingo du zer egitenduen. Gu ordea ziur gara, bilduko garenpertsona andanak, helburu zintzoakditugula eta bide horretan manifestaldihau bakearen alde bultzadatxo bat ema-teko aukera paregabea dela.

Batasunaren

iritzia

Batasunaren iritziz, ETAren ekarpen hauprozesu luze baten ondorioa izan da. Ezda izan zerutik eroritako gauza bat. Eus-kal Herriak gaitasuna erakutsi duMadrilek eta Parisek jarritako asimilaziotresnak gainditzeko eta gatazka politi-koa bere oinarrian kokatzeko: hemenherri bat dago, eta bere eskubideak ditu.Bestalde, gure herria zatitu eta zaurituegiten duen marko politikoen krisiarentestuinguruan kokatu behar dugu ETA-ren ekarpena.

ETAk garrantzi handiko erabakiahartu du, izan ere, su-etena prozesudemokratiko bat martxan jarri ahal iza-teko ekarpen handia da. Baina ez dugu

ahaztu behar, su-eten iraunkorra ez delabakea, justizian oinarritutako bakeaeraiki behar dela euskal herritar guztieneskubideak aitortuz eta euskal herrita-rren hitza eta erabakia errespetatuz.Euskal Herriari aitortu beharreko esku-bide nagusiak “autodeterminazioa etalurraldetasuna” lirateke. Beraz, irten-bide politiko eta demokratikoen aldekotsunami soziala abiatzeko garaia da.

Une honetan, pilota guztion teilatuandago eta ez dago aitzakia merke etaalderdikerientzat lekurik. GatazkarenKonponbiderako Mahaia martxan jar-tzeko beharrezkoak diren oinarriak,printzipioak eta konpromisoak adosteada Batasunaren lehen zeregina, eta horigauza dadin buru belarri arituko daezker abertzalea, presarik gabe bainaetenik gabe, lurralde bazterketa eta baz-terketa politikorik gabe, izan ere, Mahaihorrek akordio politiko bat erdietsibeharko luke, gatazkaren iturri izandiren faktoreei irtenbide hitzartuaemanda. Azkenean, euskal herritarrokizango gara guri buruz erabakiko dugu-nak eta gainera aukera politiko guztiakdefendagarriak eta gauzagarriak izangodira, independentzia barne.

Euskal herritarrok, bestalde, prozesuhonetan erne eta aktibo egon behardugu. Herri mobilizazioak garrantziizugarria du memento honetan, fun-tsezkoa da prozesuaren hasieratik ber-tatik jendeak iniziatiba hartu, kaleraatera, eta alderdi politiko eta beste era-gile batzuk presionatzea, benetan pro-zesua beharrezko norabidean jartzeko,

ETAren SU-ETENA

ETAren su-eten iraunkorra dela eta, herriko partidu politikoei euren iritzia eskatudiegu oraingo alerako. Su-etena nola ikusten duten galdetu diegu eta, bidebatez, etorkizunari begira, zer itxaropen duten ETAk hartutako erabaki hau delaeta.


] Foroa ] ETAren Su-etena

izan ere, arriskuak egon badaude: bate-tik, Espainiako Gobernuak ETArekinosatuko duen mahaian irudika dezakegauzak aurrera doazela eta alde baterautzi mami politikoa, guztiz “teknikoa”izan daitekeen eskema erabiliz; bestetik,EAJri bigarren ziklo autonomikoa inpo-satzeko tentaldia ikusten zaio, eta horrekgatazkaren luzamendua besterik ez lukeekarriko.

Batasunak etorkizuna lasaitasunez etakonfiantzaz begiratzen du. Inork ez diguezer oparituko ezta konponduko ere.Euskal Herriari dagokio borrokan etalanean jarraitzea gatazkaren erroei hel-duz prozesuak konponbide orokor, justueta iraunkorra izan dezan. Oraindik bideluzea dago egiteko, baina Ezker Abertza-leak badaki Konponbiderako Mahaianordezkatuko duen posizioa eta jarreraherriaren gehiengoarekin bat datorrela.Euskal Herria dugu irabazteko!

Gizartearen

garaipena

Joan den martxoaren 22an ETAk su-eteniraunkorra aldarrikatu zuenean euskalherritarrok izugarrizko lasaitasuna sen-titu genuen; Bernardo Atxaga idazleakzioen bezala, motxila astun bat bizkarre-tik kendu bagenu bezala sentitu ginen.Bazen garaia! Ongi etorria, beti berandubada ere!

Su-etena gizartearen garaipena da.Indarkeria eta enfrentamendu egoeranbizitzera etsitu ez den gizartearen garai-pena. Hori dela eta, ezer baino lehen,horiei guztiei gure eskerrik eta zorionikberoena.

Zer ekarriko du su-eten honek? Ba aldakigu benetan zenbaterainoko aldake-tak etorriko diren? Izan ere, gutarikoaskok –46 urte baino gutxiago ditugunguztiok- ez dugu sekula ETArik gabekoegoerarik ezagutu. Eta 46 urtetik gora-koek ere ez dute bake egoera iraunkorrikezagutu.

(1) Hasteko, mentalitate edo txip alda-keta egin beharko dugu. Denboragehiegi daramagu etsaien logikan bizi-tzen. Baina bakea ez da elite politikoetan

soilik eraikitzen, bakea norberarenganhasten da, eta horrek orain arteko jarreraasko aldatzea eskatzen du, gure egune-rokoan.

Irlandako bake-prozesuan aritu zenSinn Fein-eko kide batek zioen negozia-zioak hiru mailetan ematen direla: bate-tik, arerio politikoarekin; bestetik, bakoi-tzaren talde politikoaren baitan; etaazkenik, bakoitzak bere buruarekin eginbeharreko negoziazioa zela, hain justu,zailena.

(2) Su-etenak, bestalde, bake prozesuamartxan jartzea ekarriko du. Indarkeriaegoerak eragindako giza eskubide guz-tien urraketak gainditzea izan behar duhelburu: biktima guztien errekonozi-mendua eta erreparazioa batetik, etapresoak kaleratzea bestetik.

(3) Gatazka politikoa gainditzeko ezta-baida politikoari ekiteko aukera berriairekiko da. Ikustear dago trantsizioanlortutakoa baino adostasun zabalagoalortzeko gai izango garen. Baina akor-diorik ez badago ere, aurrerantzean gureeskubideen aldeko borrokak soilik poli-tikoa izan beharko du. Ez dago bestebide zilegirik.

4) Aldaketa berezia etorriko da, ezker-tiar eta abertzale izanik, bakezaleakgarenontzat ere. Ezkerreko politika era-ginkorra egin nahi izan dugunak betiikusi dugu nola lotzen zen espazio poli-tiko hori indarkeriarekin eta ezin izandugu politika askatasun osoz egin.Orain aukera berriak irekiko zaizkigu.

Bukatzeko, beharrezkoa ikusten duguirakasgairen bat ateratzea: zertarakobalio izan du hainbeste sufrimendu era-giteak eta jasotzeak? Ea sartzen zaigunbehingoz buruan, gizartea erakartzekomodua ez dela gizarte horri min egitea;gizarte horretako kideak hil, mehatxatueta estortsionatzea. Gehiengoak erakar-tzeko bidea argudioen pisuarekin kon-bentzitzea da, gehiengo demokratikoakbiltzea eta gure eskubideen aldeko indarmetaketa lantzea.

Ikasi dezagun behingoz eta borrokatudezagun buruarekin!

Su-etena

Bati baino gehiagori entzun diogu,azken egun hauetan, ETAren su-eteniraunkorrak ekarri digun egoeraz goza-tzeko tarte pixka bat behar dugula

Guztiok denbora luzez itxaron dugunegoera honek gure bizitzan eta batez erepolitikan, aldaketa sakonak ekarrikoditu eta ezinbestekoa dugun lana bide-ratzeko ongi jabetu behar gara sortudiren aukera berrietaz.

Su-etenaren berri izan genuenetikhilabete pasatu da eta denbora honetansarritan entzun eta sentitu ditugu gureartean, lehenik poza, ondoren su-eteneszenatoki batek sortzen duen lasaita-sun puntua, nola ez etorkizunarekikoitxaropena eta azkenik su-eten haubetirako izango dela sinestu nahia.

Bake prozesua eta normalizazio pro-zesua dira oraingo lehentasun etaerronka nagusiak, alderdi politikonahiz gizarte eragile guztiok hortxemurgildu behar dugu buru-belarri.

Tentazioa izan dezakegu, batez erealderdi politikook, hauteskunde garaiagerturatzen doan eran, beste alderdieieraso merkeak egiteko, eta hori hutslarria izango litzateke, guztion partehartzea ezinbestekoa baita prozesuakaurrera egingo badu.

Guztiok beharrezkoak garenez, orainarteko eraso dinamika alde batera utzi,eta bestearen arrazoiak eta zailtasunakulertzeko ahalegina egin beharreangaude.

Topikotik gertu baldin badago ere,behin eta berriro azpimarratu beharreangaude burua hotz eta bihotza bero izanbehar ditugula, hori bai, tripak bakeanutzita.

Indar berrituta itxaropenez laneanjarraitu behar dugu gure helburuakegun batetan lortu ditzagun. Hau dabehintzat gure desioa eta konprome-zua.


Gero eta triatleta

gehiago gure herrian

Gero eta arrakasta gehiago du kirolhonek hainbat herritarren artean. Nahizeta Getarian talde federaturik ez egon,hainbat herritar Zarauzko eta Zumaiakotaldeetako kide dira

Getarian ez dago triatloi tal-derik, baina hainbat herrita-rrek dute kirol horretarakozaletasuna. Hori dela-eta,inguruko herrietako elkarteeta taldeetako kide dira.Zarauzko Triatloi Elkarteanzortzi getariar aurki ditza-kegu: Ekaitz Balenziaga,Zigor Saizar, Gorka Olasko-aga, Unai Gastañares, Lean-dro Andreano, Uxoa Larra-ñaga, Jose Ignacio Alberdi etaAlberto Veci. Zumaiako Tria-tloi Taldean, berriz, bi getariardaude: Gorka Saizabal etaImanol Iribar. Herriko neskenartean, kirol honek ez du arra-kasta gehiegi, eta Uxoa Larra-ñaga soilik lehiatzen da tria-tloietan.

Biatloiekin eman zitzaionhasiera denboraldiari, etaherritar batzuek ere ekin dioteberaienari lanari. Entrena-menduei dagokionez, kirolaribakoitzak erabakitzen duentrenatzen noiz hasi. Batzuk,Behobia-Donostia lasterketapasatzean hasten dira beren

entrenamendu saioekin; bestebatzuk, berriz, urrian ematendiote hasiera. Entrenamen-duak bakarkakoak izatendira; izan ere, kirol hau bakar-kako kirola da, eta, horrezgain, kirolari bakoitzak bereerritmoa du. Federazioak ezditu behartzen entrenatzailebat izatera, baina bada lagun-tza pertsonala duen kirolari-rik. Entrenatzaile horien egin-kizuna kirolariak kontrolatzeada, baita horiek egin beha-rreko entrenamendu saioenplangintza egitea ere.

Probei dagokionez, nesken etamutilen artean bada alderik.Alde hori proba egiteko kiro-lariek behar izaten duten den-borari lotuta dago, eta ezhainbeste proba beraren bolu-menari. Neskek eta mutilekegin behar izaten dituzten dis-tantziak berdinak dira, distan-tzia horiek egiteko behar iza-ten duten denbora, aldiz,aldatu egiten da; oro har,mutilek denbora hobeagoakegiten dituzte. Gauza jakina

Izaskun Larrañaga]erreportajea

]erreportajea] Herriko triatletak


da mutil gehienek neskekbaino indar gehiago dutela,eta hori agerian gelditzen dakorrika eta bizikletaz eginbeharreko zatietan; izan ere,denborari dagokionez, aldehandi samarra izaten da nes-ken eta mutilen artean. Igeri-ketako proban, berriz, aldeakez dira hain nabarmenak,proba-zati horren gakoa ezbaita indarra, teknika baizik.

Kirol guztietan bezala, triatle-ten artean ere kategoriakdaude: jubenilak, 23 urte azpi-koak, seniorrak eta betera-noak; azken horietan ere besteazpikategoria batzuk bereiz-ten dira. Gaztetxoen arteankirol honek ez du estimaziogehiegi; hori dela eta, partehartzaile gehienak 23 urtezazpikoak, seniorrak eta bete-

ranoak dira.

Beste kiroletan bezala, triatle-tei izugarrizko poza ematendie lasterketa bat irabazteak;baina, zenbait kasutan, ira-bazteari ez zaio lehentasunaematen, lasterketa amaitzearibaizik.

GGoorrkkaa eettaa IImmaannooll IIrroonnmmaanneeaann

Maiatzaren 20an, Gorka Olas-koaga triatletak Puerto delCarmenen (Lanzarote) egingoden Ironman proban partehartuko du, eta urriko lehenegunean Imanol Iribar Elbauhartean (Italia) ospatuko denIronmanean lehiatuko da.Ironman triatloi modalitatebat da, eta mundu osoko hain-bat txokotan egiten da: Brasil,

Hego Afrika, Suitza... Existi-tzen den triatloi modalitategogorrena da: 3,8 km igerian,180 km bizikletaz eta 42,20km korrika.

Dagoeneko, entrenatzendihardute triatloi probagogor hauetan beraien esfor-tzu guztia emateko.

Puerto del Carmen eta ElbakoIronmanetan denbora onaegiten baldin badute, Hawaii-rako txartela lortuko dute bitriatleta hauek. Hawaiikoproba da Ironmanen izarra,oso proba gogorra da etahemen denbora ona egitea eremeritu latza da.

Eutsi gogor denboraldiari etazorte on guztioi!

] harritarten txutxupeka / herri eskola

VIVEROS SAN ANTONera bixitaIngalaterra, Irlanda, Frantziaeta Espainia (Galizia)Erabilitako energia: elektri-koa eta gasolioa.Zer makina dituzten: bana-tzaileak eta ontziratzaileak.Zein animalia hazi eta sal-tzen dituzten: moluskuak:almeja, muskuiluak, ostra,karraketa. Krustazeoak: buia,txangurrua, abakandoa,nekora, otarraina, izkira etazigala.Non eta nori saltzen zaiz-kion: bezero finkoei IberiarPenintsula osoan.Nola garraiatzen dituzten:kamioietanZer egiten den hondarrekin:normalean ez da ezer sobra-tzen.Zer arazo dituzten eta zersoluzio ematen zizkien:arazo handiena bizirik man-tentzea da eta horretarakoondo zaintzen ditugu.

Eskerrik asko zuek eskaini-tako arretagatik eta berezikiVenturari. Oso ondo pasagenuen eta eta gauza askoikasi genituen

6. mailako ikasleak.

6. mailakoak Ingurunekoarloan lan egiten dugu, etagaiarekin lotuta Viveros SanAnton ikustera joan ginen.Aurretik gure tutoreak etaVentura Arangurenek egunaeta ordua adostu zuten etaastearte batean han agertuginen.

Helburua gure herriko indus-tria bat bisitatuz eta bertanlan egiten duen pertsona batelkarrizketatuz datuak lor-tzea zen. Venturak moduulerkorrean eta atseginezhandiz, behar genuena argituzigun.

Izena eta kokalekua: ViverosSan Anton-portua, Getaria.Moluskuak eta krustazeoakhazten eta saltzen dituenenpresa. Noiz sortua:1971ean. Langile kopurua: 20 lagungutxi gora behera.Lan ordutegia: aldakorra dabaina orokorrean 07:00etatik13:00etara eta 16:00etatik20:00etara.Erabiltzen diren lehengaiaketa nondik datozen: Eskozia,

2004ko maiatza artzape -172004ko maiatza artzape-17

] elan-euskadi

Jinotegako bekakOrain bost urte ekin zion ElanEuskadik beken proiektuari.Honen bidez, indigenek ikas-keta unibertsitarioak egitekomodua dute. Orain arte, hirulizentziatura lortu dira, etaegun, 32 dira beken babesaduten ikasleak. GetariakoUdalak, hainbat enpresek(Indaux, Plasticos Pardo, Plas-ticos Tolosa, Orona), Elan Eus-kadiko bazkideek, eta diruemaile pribatuek laguntzendute proiektu honetan.

Elan Euskadiren proiektuakbertatik bertara nola doazenikusten egon da UlpianoNikaraguan. Bertan dituenlagunak bisitatzeaz gain,Ulpiano liburu baten aurkez-penean ere izan zen, “JonAnder Bilbao giza antropolo-goa da, Nikaraguan bizi da,eta Elanekin harremana du. Elimpacto de la maquila en unazona campesina. Sebaco. Nicara-gua liburua idatzi berri du,zenbait enpresek, ehungintzaalorrekoek batik bat, Nikara-guako bizilagunengan izanduten eragina aztertu duliburu honetan”.

tzak eraikitzen ari dira AiakoUdalarekin sinatutako akor-dioaren ondorioz. Azkenik,Irungo Udalaren dirulagun-tzarekin, Natanliko emakumeindigenen trebakuntza bultza-tuko duen proiektua jarrikoda abian.

Gabriela Mistral ikastetxeaazken urteetan aurrera era-man den proiektua da hau.Egoitza dotorea egin dute: bisolairu ditu, liburutegi etaordenagailu gela ere bai; ireki-tze ekitaldia bisita honetanegin dute. Irungo Udalarenlaguntza jaso du proiektuak.

Los Pipitos (Somoto)Hegazti-granja bat berritzeaeta handitzea izan da proiektuhonen muina, oilaskoak etaarrautzak ekoizten dituztebertan.

Los Pipitos (Jinotega)Urritasun fisikoak dituztenhaurren gizarteratzea daelkarte honen helburu nagu-sia, eta bere lanerako beha-rrezkoa duen finantziazioa,neurri handi batean, Elan Eus-kadik bideraturikoa da.

Proiektuak eta lagunak bisitatuz

Urtean hainbat bidaia egiten ditu Ulpianok.

Martxoaren 12tik apirilaren9ra Elan Euskadiko kide denUlpiano Vigil-Escalera Nika-raguan izan da. Elkarteko zen-bait bazkidek lantzean behinborondatezko bidaiak egitendituzte Ameriketara, elkarla-nean aritzen diren taldeekinduten harremana sendotzekoasmoz, batik bat. Nikaragua egoera gogorrabizitzen ari da, azken urteetanez dira asko aldatu bertakobizi baldintzak. Ulpianok esandigunez, “populazioaren zatihandi bat, %30 inguru, pobre-zia gogorra jasaten ari da, etabeste %40ak garapen mailaoso eskasa du, hiru arrazoidirela kausa: lan merkatuakduen ezegonkortasuna, sol-

data txikiak, eta osasunbiderazein hezkuntzara heltzekozailtasunak”.Eta baldintza hauetan gara-tzen dira Elan Euskadirenproiektuak, populazio zatibaten bizitza maila zertxobaithobetzeko asmoz. Hainbatproiektu ditu Elan EuskadikNikaraguan, eta hauetakobakoitza aurrera eramatekobertako talde batekin elkarla-nean ari dira.

Movimiento Comunal NicaragüenseJinotegan talde honek dituenegoitzak berritzen ari diraErrenteriako eta Zarautzkoudalen laguntzaz. Sacramen-toko komunitatean etxebizi-


Urtero, garai honetan pertsona kopuru handia dago(%15etik 20ra) zalantzan jartzen dituenak udaberriari lotutadauden ezaugarri bukolikoak. Arrazoia: urtaro loretsuhonetan agertzen den gaixotasuna, alergia, bat bainogehiago derrigortzen duena udaberri osoa musuzapi, domi-nistiku eta malko artean igarotzera.

Zerk eragiten du alergia? Gure sistema inmunologikoak gaiarrotzetatik babesten gaitu. Batzuetan, sistema hau nahasiegiten da, eta kaltegarritzat hartzen ditu benetan gaitzikeragiten ez duten substantziak. Alergenoak deritzen gor-putz arrotz hauekin kontaktuan ipintzean, sistema inmuno-logikoak gehiegizko erantzuna ematen du, alergiaren sinto-mak eraginez.

Zeintzuk dira alergeno esanguratsuenak? Zuhaitz, zelaieta sasietako polena, lizuna, animalien zolda (zahia) etaetxeko hautsean aurkitzen diren intsektu txikiak.

Polena: jarrai iezaiozu aztarna. Polena landareek sortzenduten eta orratz punta baino txikiagoa den substantzia da.Landare batek milaka polen ale sor ditzake;. Haizeakehunka kilometro garraia dezakeen hauts horixka hau iku-sezina da airean dagoenean

www.polenes.com orrialdearen bitartez jakin dezakeguairean dagoen polen kantitatea. Jakina da ingurumenekokutsadurak, polenak alergia sortzeko duen gaitasuna han-ditu egiten duela. Horrek erakusten du zergatik polenarialergia dioten pertsona kantitatea handiagoa den hiriburue-tan herrialdeetan baino.

Nola kontrolatu sintomak? Egokiena alergia sortaraztenduen kausa ekiditea da. Lagungarriak izan daitezkeen zen-bait aholku:

- Gauetan leihoak itxi

- Goizeko 05:00tatik 10:00etara ( polena igortzen den garaia) eta arratsaldeko 19:00etatik 22:00etara (haizea hoztean polena atmosferatik jaisten den garaia) kanpoan egiten diren aktibitateak gutxitu.

- Oheratu aurretik dutxa edo bainu bat hartu, ilean

eta azalean dagoen polena kentzeko.

- Bidaiatzean automobileko leihoak itxita izan. Haize egokituari filtroak ipini.

-Polinizazio altuko garaian irtetea ekidin, batez ereegun haizetsuetan.

- Kalera irtetean eguzkitako betaurrekoak erabili.

Lehenengo aldia: alergia edo katarroa? Errinitis alergikoa-ren sintomak, %80-en kasuan, 18 urte izan baino lehen jasa-ten dira, eta gehienetan katarroarekin nahasten da. Horre-gatik, tratamendu egoki bat jasotzeko, garrantzitsua dabien sintomatologia bereiztea. Desberdintasun garrantzi-tsuenak ondorengoak dira:

ALERGIA

Sintomak bat-batean agertzen dira

5 doministiku baino gehiago

Sintoma bereizgarriak: hazkura eta doministikuak

Alergia krisi batek ordu batzuk iraun ditzake

Begietako malko-jarioa eta mukitasun gardena

Sudurreko kongestioak sudurreko bi aldeak ixten ditu

KATARROA

Sintomak pixkanaka agertzen dira

Doministikuak urriagoak dira

Sintoma nagusia mukitasun lodia da Katarroak 7-10 egun iraun ditzake

Begietako kongestioa eta mukitasun horixka

Sudurreko kongestioak alde bakarra ixten du

]] Miren Fuldain eta Amaia Ubigain[[

Udaberri alergiak

dinburgo, Eskozia. 2001.urteko uztaila. Golfeko bimakila hartu eta hiriko parkebateko zelai berdean pilota-txoa zuloan sartu nahian zebi-len. Ez izan, ordea, eskoziarra,euskalduna baizik eta geneti-koki hobe legokioke “aizkora-pustuan” edo sokatiran ari-tzea. Gehienez ere bizikletanaldapa gora eta behera.

Ile-gorri, azal-xuri eta aurpe-gian peka manifestazioa duenbatekin egiten du topo.“Hi”(Kaixo, ingelesez). Zeondo, pentsatzen du, mintza-praktika egingo diat honekin.“How are you?” (zer moduz?)erantzuten dio. “Fine. Whereare you from? (Ondo. Nongoazara?) galdetzen dio aborige-nak. Izorrai, orain nola azalduspanish-a ez dela, BasqueCountry esaten badio, atzetikbetiko erretolika bota beharkodio: Frantzia eta Espainiaartean dagoen herria dela,Pirinio mendi lerroaren ekial-dean kokatua, hizkuntza pro-pioa duela, Europako zaharre-netakoa, bere ama hizkuntzaeuskara dela… eta ia bi orduiraungo lukeen Geografia etaHistoriako ikasgaiaren

antzeko betiko katramila.

Eta nekatuta dago, atzerrirajoaten den bakoitzean korte-siazko agurrak hain luzejotzen baitiote. Total, spanishesaten badu, Euskal Herrianinork ez du jakingo eta, beraz,ez dute sutan erreko herejeenmodura.

I’m from Spain (espaniarranaiz).Español? No jodas! Yo soy deEuskadi, Abaltzisketa, zerkade Tolosa. Conozes?Izorrai, bi aldiz. Orain nolaeman buelta tortillari. Uff!Euskalduna izan baño nayo-ooo…

***

Bernardo Atxagaren azkenliburua “Lekuak” irakurtzenari nintzela, gure tokia etatokikotasunari buruzkoarmiarma sare asko deseginzaizkit. Amaraunak, denbora-ren poderioz pentsamenduakbertan pausatuak. EuskalHiria, autodeterminazio esku-bidea, erabakia hartzekounea. Eta barkatzeko.

] petrilaren harritarteetatik / Zigor Saizar

Nongoa zara?


E***

Zein erraza den besteei bar-katu behar dutela eskatzea;batik bat, eskatzen duenhorren inguruko inor tortu-ratu ondoren hil ez dutenean;edo bahitu ostera, baso galdu-ren batean exekutatu ez dute-nean.

Jarri bere tokian. Nik ez dakitbarkatuko nukeen nire amabidegurutze batean, trafikoazuzentzen ari zen bitartean,bizkarretik tiro egin eta orain-dik lurrean bizirik zegoela,buruan PUM! errematatuzuena. Edo gaueko ordu txi-kietan, lotan geundela, etxekoatea danbateko batez bota,aita erdi biluzik hartu etaatzetik ama negar zotinkabesotik heldu nahian zebilela,fusilaren ipurdiaz bazterrerabota zuten aurpegia estalitakomamu beltz haiek. Nola bar-katu aita hilkutxan bidalizigun postari komandantea,aitaren gorputzean bere zigilupropioak listuz itsatsi beha-rrean, odolez pausatu zituenuniformeduna?


] katraponako petriletik / Izaskun Larrañaga

Kaiako lana alde batera utzi eta, 1978an,denda bat ireki zuen Gertrudisek,Elkano kalean: Zatozte denda, hainzuzen. Berak esan digunez, dendadagoen leku hori betidanik izan daherritarrentzako zerbitzu-gunea bat:“Denda dagoen lekuan, beti zerbaitegon izan da: aduana, bankua, poste-txea...”. Zatozte dendan beti-betiko gau-zak aurkitu ditzakegu gaur egun ere;urteak pasa dira, baina Zatoztek berenortasunari eutsi dio: “Lehen-lehengogauzak saltzen jarraitzen dut, ez dutgauza gehiegi aldatu. Lehen mahoizkoarropa ugari saltzen nuen”.

Gertrudisen dendan, arropaz gain, badaloteria ere; urte osoan saltzen du loteria,ez Gabonetan bakarrik. Inoiz ez du sarihandirik banatu; baina, hala ere, Gertru-disek ez du horren itxaropenik galdu:“orain dela berrogei bat urte hasi nin-tzen Donostiatik loteria ekartzen. Por-tuan lan egiten nuenean, Donostiara joa-nez gero, lankideek loteria ekartzekoesaten zidaten”.

Era askotako lanak egin izan ditu Ger-trudisek bere bizitzan. Herriko jendeaskok bezala, kaian lanean jardun zuen,eta garai haiek ahaztezinak zaizkio;orduko teknologiak gaur egungoekinalderatuz oso eskasak ziren, eta lan egi-teko beste erritmo bat izaten zuten.Lehen, orain baino askoz ere antxoagehiago sartzen zen Getariako kaian, etahori oso gogoan du Gertrudisek: “Por-tuan ere lan egin nuen. Udaberriansirena jotzen zuenean, gaueko hamabiakarte ez ginen gelditu ere egiten”. Urteakaurrera doaz eta bilakaeraren ondorioz,gauzak asko aldatu dira Getarian, baitamundu osoan ere. Lehenengo sektoreakbeherakada nabarmena jasan du, eta,Gertrudisen iritziz, hori argi ikusten daherriko portuan: “Gertatu izan daberrehun itsasontzi batera etortzea; Gali-ziatik, Kantabriatik... etortzen ziren.Lehen, orain baino itsasontzi gehiagoetortzen ziren; gertatu izan zitzaidan,portuan, sare gainean, lo egin, eta,hurrengo goizean, bertan esnatu etalanean jarraitzea”.

Negozio baten jabe izateaz gain, elizanere laguntzen du, ahal duen neurrian:“Hasiera batean, lehengo bikarioarilaguntzen nion, eta, gero, NazaretekoJesusen arduradun egin ninduten”.Herrian izan zen sutearen ondorioz,Aldare Nagusiko mahaia zapirik gabezegoen, eta horrek izugarrizko nahiga-bea sorrarazten zion Gertrudisi: “Lote-riako eskupekoak ematen zizkidate-nean, potetxo batean gordetzen nitueneta diru pixka bat aurreztea lortu nue-nean, Donostiara joan eta Aldare Nagu-

sirako zapi bat erosi nuen”. Gabonetakojaiotza jartzea ere Gertrudisen eginbeha-rra da: “Lehen, herriko abesbatzarizegokion jaiotza jartzea, eta, ni bertankantatzen hasi nintzenean, lan hura nikegin nezakeen galdetu zidaten. Niri askogustatzen zait jaiotza jartzea eta, horre-zaz gainera, ez dakit ezeri ezetz esaten”.Jaiotza Aldare Nagusian ipintzen zen,baina baranda ipini zutenetik, hasierabatean jartzen zen lekuan jartzen da,berriz ere: “Jaiotza handia da eta elizanez dago leku gehiegi”.

Gertrudisek badu txiki-txikitatik dator-kion zaletasun bat: musika. Pozik dago-enean, kantatu egiten duela aitortu digu,eta baita triste dagoenean ere; izan ere,kantuek tristura alde batera uztenlaguntzen diote: “Kantatzeko zaletasunabetidanik izan dut; uste dut jaiotzatikdatorkidala kantatzeko zaletasun hori”.Garai batean, doktrina entzuten eta erre-zitatzen ikasten zen; Gertrudisen izekobatek, ordea, honela esan zion behinDon Telesforori, orduko apaizari: “Jariezaiozu doktrina gramofonoan, eta nireiloba honek berehala ikasiko du.”

Gertrudis Luloaga:

“Kantatzeko zaletasunabetidanik izan dut”

Maria Gertrudis Luloaga Elizondo, herrian Gertrudisizenez ezagutua, 1944. urtean jaio zen Elkano kalean,eta Getarian bizi izan da urte hauetan guztietan.Herriko gizon-emakume gehienek bezala, familiaaurrera ateratzeko lan handia egina da Gertrudis.

“Jaiotza handia daeta elizan ez dago

leku gehiegi”

Aste Santutako egunak nahiko arraroak izan ohi dira herriansortzen den metamorfosiaren ondorioz. Herriko jende askokhanka egiten du eta, aldi berean, herria kanpotarrez gainezkaagertu ohi da.

Kontzertuak ere ez dira salbuespen eta eragin zuzena izanduelakoan gaude, ohikoak diren hainbatek ezin izan baitzuenazaldu. Dena dela taldeak biziki interesgarriak ziren eta zuze-neko indartsukoak. Lehendabizi "Bilbo Hiria" lehiaketan pop-rock atalean bigarren fasera iritsi diren Malatesta´s boskotemurtziarra. Irudi zinematografikoak, post-rock gorakadak etabeherakadak, giro anbientala sortzen zuen tronpeta soinua, psi-koledia...hau dena beti ere abesti instrumentaletan oinarrituta.

Guztira berrogeita hamar minutuz aritu ziren eta jendea gus-tura utzi zuten.

Horien atzetik Kataluniako laukoterik berezienetako bat:Nebur. Omega 5 talde mitikoan ibilitako Rubenek sortutakotaldea, eta hasieran bakarkako lana zena orain talde bezala era-tzea lortu duena. Mila eragin ezberdinetatik edaten du taldeak:Countrya, punk-a, 80. hamarkadako trash-a, garagea, funk-a,zarata, elektronika, Black Sabbath, pop-a eta beste hamaika ele-mentu. "Electricity for your loving soul...the Valkyria" diskoberria aurkeztera etorri zitzaizkigun, non bertan OrgasmicToothpicks taldeko abeslaria zen Looshak kantu batean euska-raz kolaboratzen duen.

Benetan gomendagarria atera berri duten lan dibertigarrihau! Eta berdin zuzenekoa! Abesti ez oso luzeak, bata bestea-rekin alderatuta guztiz ezberdinak baina beti ere intentsitateeta melodia politekin.

Testu hau irakurtzen duzuenerako berriz, martxan izangoda, Elektrokanguro 06 elektronika jaialdia. Hiru talde austra-liar, Estatu Batuetako bat eta euskaldun bat. Elektronika,jarrera, dibertsioa, probokazioa, disfrazak, txinpartak eta bestehainbat sorpresa. Gaztetxea diskoteka bihurtuko da!!! Eta hikgaldu egin behar dun/k??

]] errezeta: aingeru aramendi [[ gaztetxetik / ion arakistain

Oporrakmusikaz blai

Samin goxo

Osagaiak (lau lagunentzako):

Lau limoiren sukua

Lau yogurt natural

Esne kondentsatua (bakoitza-ren gustuen arabera)

Egiteko modua:

Lau limoiri zukua atera bollbatean jarri eta lau yogurtnaturalak bota. Amaitzekoesne kondentsatua bota. Kan-titateari dagokionez ez dagoneurri zehatzik, gustuen ara-bera bota daiteke osagai hau.

Oraingo honetan sukaldariz aldatu dugu eta Aingerukudako errezeta goxo eta freskagarri bat eskaini digu. Edo-nork egiteko moduko errezeta da, osagai gutxikoa, etadenbora gutxian egitekoa. Nahi izanez gero platertxobatean goilaraz jan daiteke edo baita edalontzian ere. Onegin!

Lekua: Eskolako aretoaAntolatzailea: GetariakoMusika EskolaOrdua: 22:00etanLekua: gaztetxea

] hitzaldia

BIHOTZA, BIZIREN MOTO-RRAOrdua: 18:00etanLekua: Arrantzale ZaharrenElkarteaAntolatzailea: ArrantzaleZaharren Elkartea

ADINEKO PERTSONENONDO LO EGITEKO BEHA-RRAOrdua: 18:00etanLekua: Arrantzale ZaharrenElkarteaAntolatzailea: ArrantzaleZaharren Elkartea

] festak[Maiatzak 14, igandea]HERRI URRATS 2006 -SENPERE- “Geroa egungurea”

[Maiatzak 15, astelehena]SAN IXIDRO EGUNAMeaga auzoko jaiak: erro-meria, gazte afaria, herrikirolak...*** Ikus esku-programa

[Maiatzak 27, larunbata]EUSKAL JAIAK 2006Alardea, sardin-jana,azoka, Trikitilai GazteenGetariako VII. Txapelketa,Gure Txeru dantza-taldea-ren erakustaldia, euskalmusika, dantza...

] Euskal Astea

[Maiatzaren 22tik 28ra]Hitzaldiak, musika, poesia,antzerkia, umeentzako tai-lerrak...

] kz gunea

Apirileko ordutegia: 17:00eta-tik 20:00etara. Asteartetan tutorea egongo


] kirolak[Apiriletik maiatza bukaerara]XABI IÑURRITA MEMORIALA IX. FUTBITOTXAPELKETAOrdua: larunbat arratsaldeko16:00etatik 19:00etara Lekua: frontoiaAntolatzailea: Gure Txeruelkartea

SALBATORE DEUNA IX.PILOTA TXAPELKETA federatuentzat (kadeteak,jubenilak eta 22 urtetikbeherakoak)Txapelketaren hasiera: maia-tzaren 2aPartida-egunak: asteartea etaosteguna (19:00etatik aurrera)eta larunbatetan (maiatzean19:00etan, ekainetik aurrera17:00etan)Antolatzailea: Gure Txeruelkartea

[Maiatzak 12, ostirala]ARETO FUTBOLA: IrizabalArrainak - CLI.DENT.ALDAZ. Ordua: 21:30eanLekua: kiroldegia

EMAKUMEEN BINAKAKOLEHENENGO PALA TXA-PELKETATxapelketaren hasiera: maia-tzaren 5aPartida eguna: ostiral arra-tsaldea (19:00etatik22:00etara)Lekua: frontoia

] musika[Maitzak 13, larunbata]KONTZERTUA: KITARRAEMANALDIAKitarra-jolea: Ana AynetoPardina (Mundaka) Ordua: 20:15eanLekua: Salbatore DeunarenEliza

[Maiatzak 19, ostirala]Hendaiako Musika Esko-lako ikasleen KONTZER-TUA. Ordua: 19:00etan


] maiatzeko agendada, 16:00etatik 20:00etara(maiatzak 2,9,16,23 eta 30)

MAIATZEKO MINTEGIAK: [Maiatzak 2, asteartea]POSTA ELEKTRONIKOA(OUTLOOK EXPRESS)(17:00-19:00)

[Maiatzak 9, asteartea]LOR EZAZU LANPOSTUBAT (17:00.-18:00)

[Maiatzak 16, asteartea]ITZULTZAILEAK (17:00-18:00)BIDALI POSTAL BAT (18:00-19:00)

[Maiatzak 23, asteartea]MIKOLOGIA - IBERDROLA(17:00-19:00)

[Maiatzak 30, asteartea]KONTRATA EZAZU ZUREASEGURUA (17:00-18:00)ETXEBIZITZA LORTZEKOGIDA (18:00-19:00)Lekua: Kultur Etxeko lehensolairuan

] irteera[Maiatzak 7, igandea]Zumaia Deba MENDI IRTE-ERA. Antolatzailea: Gure Txeruelkartea

] deialdiaFestetako KONPARTSA. Izen-emateko azken eguna:maiatzaren 24a.

FULDAIN farmaziaren zaintza egunak: apirilaren

8tik 14ra (biak barne)

telefono interesgarriak

Udal bulegoa ....943 896 024Faxa ............943 140 190e-mail:[email protected]

Kiroldegia ........943 140 432Kirol-portua ......943 580 959Taxiak

Segundo ......607 720 242Jose Mari ....607 403 498

Udaltzaingoa ....943 896 146Liburutegia ......943 896 147Anbulatorioa ....943 140 957Botika ..............943 140 441SOSdeiak ......................112Artzape ............943000548

txapelketakMaiatzak 14, igandea

III. PAELLA TXAPELKETAMeaga auzoan. Ondoren

herri-bazkaria. Baldintzak: getariarra izatea-eta, taldeko bi lagun izatea.

Antolatzaileek jarriko dituztebehar diren osagaiak etasuak; sukaldeko tresnakbikote bakoitzak ekarri

beharko ditu. Zehaztu eginbeharko da talde bakoitzetik

zenbat lagun joango direnbazkaltzera.

Izen-emateko azken eguna:maiatzaren 10a

Maiatzak 20, larunbataGETARIAKO I. MUS TXA-

PELKETA HERRIKOIA4 erregetara eta 3 ustele-

tara. (18 urtetik gora)Ordua: 15:30ean zozketa

egingo da, eta 16:00etan txa-pelketa hasiko da.

Lekua: Berdura PlazaIzena emateko azken eguna:

maiatzaren 18aIzen-ematea: bikoteko 10 €Sariak: 1. 300 €, txapela eta-

garaikurra; 2. 150 € eta garai-kurra; 3: 60 €.

Maiatzak 27, larunbataTRIKITIKILARI GAZTEENGETARIAKO VII. TXAPEL-

KETAOrdua: 18:00etan

Lekua: herriko plazanAdina: 18 urte bitarteko gaz-

teak (18 urte barne)Oinarriak herriko udaletxean

egongo dira. *** Deialdia irekia izango

denez, bikote asko apunta-tuko balira, kanporaketa bategongo litzateke, txapelketa-

eguna aurretik. Sariak: 1. Txapelak, trofeoaeta 270 €; 2. Kopa eta 180€;

3. 120€; 4, 5, eta 6. 90€.

MMaarriiaa JJeessuuss AAiizzppuurruukk uuttzziittaakkoo aarrggaazzkkiiaa..

Urteak pasa ahala gauza asko aldatu dira gure herrian baina txikitioa egitearen tra-dizioa ez da aldatu. Orain dela urte batzuk herriko tabernetan aurki genetzakeenenartean, gehiengoak gizonezkoak ziren; emakume gutxi ikus zitezkeen herriko tabern-tan tragoak edaten. Gauza asko bezala, hau ere aldatuz joan da: gizon eta emakume-ekin topatu gaiteke, zahar nahiz gazteekin. Herriko tabernak herriko jendearenhitzordu leku bilakatu dira azken urte hauetan.

Txikiteo hauetan edan eta jaten zenak ere izan du aldaketarik. Gaur egun mota asko-tako edariak eta pintxoak aurkitu ditzakegu herriko tabernetako barra gainean, bainalehen ez zegoen hainbesteko aukera. Normalean, txikiteora irteten ziren gizonekpikuak eta ogia jaten zuten, edan, berriz, ardo botila txikiak edaten zituzten, gauregun, dagoeneko, tabernetan ez daude botilatxoak.

Zorion agurrak] akordatzen

Mokau bat jaten

Norbait zoriondu nahi izanez gero,

argazkia bere testutxoarekin

Txeruko postontzian utzi

edota Eskualtxetara eraman.

Gogoratu! bazkideek doan

daukazue eta bazkide ez

zaretenok 4 €ordaindu beharko

dituzue argazki bakoitzagatik.

Miren, Ane eta AxelMaiatzak 21 eta 24

Hiruroi muxu asko eta egun on bat pasa, ZORIONAK!!!!Aita eta amaren partetik.

publierreportajea [ OPTIKA ZARAUTZ

Optika Zarautzek, ikusmenarekin soilik zerikusia duen zerbitzua eskaintzen duela pentsa-tzen du jende askok, baina entzumenarekin ere lotura handia du. Bista graduatzeaz gain,audiometria ere eskaintzen du Optika Zarautzek. Urte batzuk badira audiometriarekin laneanhasi zirela Ines Lizarraga eta Kontxi Ruiz getariarra. Ines optiko-optmetrista da eta Kontxioptiko laguntzailea. Kontxiren hitzetan “Adineko jendea animatu nahi dugu audiometriarenfroga egitera. Konturatzen hasten direnean entzumena apur bat galtzen ari direla, adibidez,telebista gero eta altuago jarri behar dutela ondo entzuteko, elkarrizketa bat mantentzekoarreta berezia jarri behar dutela ez dutelako ondo entzuten belarri batetik edo bestetik etabehartzen ari dela horretarako... Egoera hauek ekiditeko lehenbailehen etortzea gomendatzendiogu jendeari. Prebentzioa da bultzatu nahi duguna”. Entzumen arazoak dituztenen arteangehiengoa adineko jendea den arren, gazte eta haurrek ere izan ditzakete arazoak. Horrek,pertsona hori bere baitan ixtera eraman dezake eta besteekin komunikaziorako oztopo bila-katu. Bi zerbitzuak, bai ikusmenarena eta baita entzumenarena ere erabat doakoak dira, etaoptika bertan eskaintzen dituzte. Audiometria froga egiteko aurrez ordua hartu behar da.

Aparatu pertsonalizatu eta osagarrien eskaintza

Behin frogak egin eta bezeroak arazoa badauka, dagokion aparatua prestatu behar zaio arazoakonpontzeko edota ez areagotzeko. Aparatua prest dagoenean, hau da, audifonoa, hilabetezprobatzeko aukera izaten du bezeroak egokitzapenerako. Iraupen hori erabat doakoa da, ego-kitu ala ez. Bestelakoetan ere eskaintza zabala dago optikan: betaurreko normal eta eguzki-tako graduatuak, lentillak, neurrira egindako tapoiak eta igerilekurako betaurreko gradua-tuak. Horrez gain, hainbat osagarri ere badago bezeroaren gustuak asetzeko: barometroak,prismatikoak, lupak, kronometroak...

Moda-modako betaurrekoak

Aurten ere, urtero bezala betaurrekoetan aukera oparoa dago. Beraien esanetan “Jendea, geroeta gehiago marka erostera etortzen da, komunikabideek eragin handia dute”. Azken markakhonako hauek dira: Channel, Dolce&Gabana, Bulgari, Versace, Arnette, Ray Ban, Nike, Prada,Gucci eta Roberto Cavali. Baina aurtengo moda-modako betaurrekoak handiak, briliantedu-nak dira.

Aipatzekoa da, getariarrek jubilatu txartelarekin %15eko deskontua dutela.

48. zenbakia (2006ko apirila)

Documents