44907477-apuntes-celga
TRANSCRIPT
-
8/18/2019 44907477-Apuntes-celga
1/64
1. Que os dígrafos galegos non se poden separar a final da liña; polo tanto é incorrecto cortar así a palabra: baral-la, un-ha, gu-iso.
2. Os dígrafos, que son seis, forados por dous grupos de letras: ch, ll,... coo !ios antes,representan un "nico son e non foran parte do alfabeto, son coo se fosen un #, ou un $. %osdicionarios est&n & fronte da s"a propia letra ag&s o 'que(.
). O noe galego das letras é do *énero asculino: así debe dicirse: o a, o b, o t, etc.
+. O noe da letra 'q( pasa a ser 'que(, fora parte do alfabeto e atpase & fronte da s"a propia letra.
. ol!endo sobre os dígrafos citados antes: representan un "nico son e funcionan, na escrita, coounidade. /olo tanto, na di!isin sil&bica e na particin de palabras en final de liña, os dígrafos nonse poden separar. 0 particin ten que ser: ningu-nha, e non ningun-ha.
. 0 inicial ai"scula dos dígrafos s se escribe con 'ai"scula( o prieiro eleento: Quiroga Qu3,4leida 4l3.
Non se acentúan graficamente (´)
5e acaban en ditongo decrecente, seguido ou non de 'n( ou 's(: partiu, aei, aou, adeais,controis, papeis, fieis, españois, catedrais, aneis, caracois.
Os adverbios reatados en –mente %O% le!an nunca acento gr&fico: rapidaente, politicaente,econoicaente.
Os pronoes interrogativos e exclamativos %O% le!an acento gr&fico, cal, cando, coo, onde,quen, por que3 cando !an entre signos de interrogacin ou de adiracin. 6*eplo: Que calor7; 8eonde !és9; Que e contas9; oo cho!e7.
0O 86
-
8/18/2019 44907477-Apuntes-celga
2/64
0O=%86
-
8/18/2019 44907477-Apuntes-celga
3/64
c3 Perden o M4M E is; 5epre en palabras agudas: seana l3 F is E seanais; cara!e l3 F isE cara!eis; aHu l3 F is E aHuis; cadri l3 F s E cadrís; papel3 F is E papeis.
d3 Conservan o M4M F es: ando non son agudas ou son onosílabas: fértil F es E fértiles; pel F es E peles; !al F es E !ales; el F es E eles; ril F es E riles.
e3 Se rematan en calquera outra consoante MM, ou MNM, ou M?M ou M5M, antéñena, F
M65M, singular: *antar F es E *antares; flor F es E flores; rapaH F es E rapaces; noH F es E noces;arqués F es E arqueses.
Os noes que teñen a esa fora para o singular e o plural: lapis, *udeus, !enres, oasis, paraugas, bens, cutes, ir&ns.
a3
-
8/18/2019 44907477-Apuntes-celga
4/64
'n canto á interrogaci$n () e a admiraci$n () o eprego dos signos de interrogacin eadiracin é obrigatorio final do enunciado, e s se recoenda seu principio para e!itar abigidade e facer &is doada a lectura.
Cn erro oi corrente en >alicia é usar o !erbo 'facer( cando hai referencia a tepo no cato de'haber(. e*aos e*eplos:
*ai anos que non te !e*o.
+ai o que che andan.
*ai oitos séculos que se descubriu 0érica.
*ai un inuto que esti!o aquí.
+ai todo o que quería.
0s seguintes palabras teñen o 'n( en castel&n que o perden pasaren galego así teos: 0 orde, o
e*ae, ditae, crie, !elae, abdoe, ré*ie, !e*ae, *ere, lique, pole, en cabio non seadmite xoven, debe dicirse oHo, no!o: iño no!o; Os oHos buscan traballo. /ero é 'dolen(,que é un bretoniso.
Os pronoes persoais: ?6, $6,
-
8/18/2019 44907477-Apuntes-celga
5/64
1- 8is non dices3, dicía non decía3. 2- 5ouben non supen3, dicir. )- aeu non caiu3, !oan non!olan3. +- 0ndei non andi!en, nin andu!en3, andara non andi!era, nin andu!era3. - onducínnon condu*en3, fo*es non fu*es3. - 8ores non dures3, cospe non cuspe3 G- 0d!irte nonad!erte3, saio non salgo3 I- ?oio non oo3, coñeHo non coñoHo3 J- aio non caigo3, entesnon intes3. 1D- Ko*en non fu*en3, ides non !ades3. 11- =a non iba3, !ou non !on3. 12- =aos
non íbaos3, saireos non salireos3. 1)- rería non creería3, liron non leron3. 1+- 5aberei nonsabrei3, caín non caíne3. 1- 4ida non leída3, sae non sale3. 1-
-
8/18/2019 44907477-Apuntes-celga
6/64
-
8/18/2019 44907477-Apuntes-celga
7/64
-
8/18/2019 44907477-Apuntes-celga
8/64
Coas preposicións DE e EN
EN DE
este(s)esta(s)
isto
neste(s)nesta(s)
nisto
deste(s)desta(s)
disto
ese(s)esa(s)
iso
nese(s)nesa(s)
niso
dese(s)desa(s)
diso
aquel (es)aquela (s)aquilo
naquel (es)naquela (s)naquilo
daquel (es)daquela (s)daquilo
Co indefinido OUTRO
OUTRO OUTROS
esteesta
nestoutro(s)nestoutra(s)
destoutro(s)destoutra(s)
ese
esa
nesoutro(s)
nesoutra(s)
desoutro(s)
desoutra(s)aquelaquela
naqueloutro (s)naqueloutra (s)
daqueloutro (s)daqueloutra (s)
-
8/18/2019 44907477-Apuntes-celga
9/64
Posuidores Persoa Unha cousa posuída Varias cousas posuídas
Masculino__Feminino Masculino__Feminino
1ª meu _____miña meus _____miñas
2ª teu _____túa teus _____túas
3ª seu _____súa seus _____súas
4ª noso _____nosa nosos _____nosas
5ª voso _____vosa vosos _____vosas
6ª seu _____súa seus _____súas
*23',
INDICATIVO
Presente Co!ret4rito Pret4rito
hei había houbenhas habías houbeches
ha, hai había houbo
habeosAheos habiaos houbeos
habedes habiades houbestes
han habían houberon
2nte!ret4rito
+uturo
Pos!ret4rito
houbera haberei habería
houberas haber&s haberías
houbera haber& habería
houberaos habereos haberiaos
houberades haberedes haberiades
houberan haber&n haberían
SUBXUNTIVOPresente Pret4rito +uturo
ha*a houbese houber
ha*as houbeses houberes
ha*a houbese houber
ha*aos houbéseos houberos
ha*ades houbésedes houberdes
ha*an houbesen houberen
-
8/18/2019 44907477-Apuntes-celga
10/64
S',
INDICATIVO
Presente Co!ret4rito Pret4rito
son era fun
es eras fuches
é era foisoos eraos foos
sodes erades fostes
son eran foron
2nte!ret4rito
+uturo
Pos!ret4rito
fora serei sería
foras ser&s serías
fora ser& seríaforaos sereos seriaos
forades seredes seriades
foran ser&n serían
SUBXUNTIVO
Presente Pret4rito +uturo
se*a fose for
se*as foses fordes
se*a fose for
se*aos fseos foros
se*ades fsedes fordes
se*an fosen foren
IMPEATIVO
se 2S persoa do singular sede 2S persoa do plural
!OMAS NOMINAIS
0nf% Conx% 0nfinit% 5erund% Partic%
ser ser sendo sido
seres
ser
seros
serdes
seren
-
8/18/2019 44907477-Apuntes-celga
11/64
-
8/18/2019 44907477-Apuntes-celga
12/64
/resente3 0ndo equi!ale a 0ndo
=perfecto3 0ndaba ' 0ndaba
/retérito /erfecto3 0ndei ' 0ndu!e- $e andado- $ube andado
/luscuaperfecto3 0ndara ' $abía andado
Kuturo3 0ndarei ' 0ndaré-$abré andado.
ondicional3 0ndaría '0ndaría-$abría andado.
/resente de sub*unti!o3 0nde '0nde-haVa andado.
=perfecto de sub*unti!o3 0ndase '$ubiera o hubiese andado-
0ndu!iera o andu!iese.
=perati!o3 0nda - 0ndade !os '0nda t"-0ndad !osotros.
Presenteand-o coll-o part-oand-as coll-es part-esand-a coll-e part-eand-a-os coll-e-os part-i-osand-a-des coll-e-des part-i-desand-an coll-en part-en
0m!erfecto
and-a-ba coll-ía part-íaand-a-ba-as coll-í-a-s part-ía-sand-a-ba coll-ía part-íaand-a-ba-os coll-ía-os part-ia-osand-a-ba-des coll-ía-des part-ia-desand-a-ba-n coll-ía-n part-ía-n
Perfectoand-ei coll-ín part-ín
and-aches coll-iches part-ichesand-ou coll-eu part-iuand-aos coll-eos part-iosand-astes coll-estes part-istesand-aron coll-eron part-iron
Pluscuam!erfecto
and-a-ra coll-e-ra part-i-raand-a-ra-s coll-e-ra-s part-i-ra-sand-a-ra coll-e-ra part-i-ra
and-a-ra-os coll-e-ra-os part-i-ra-osand-a-ra-des coll-e-ra-des part-i-ra-desand-a-ra-n coll-e-ra-n part-i-ra-n
+uturoand-a-re-i coll-e-re-i part-i-re-iand-a-r&-s coll-e-r&-s part-i-r&-sand-a-r& coll-e-r& part-i-r&and-a-re-os coll-e-re-os part-i-re-osand-a-re-des coll-e-re-des part-i-re-desand-a-r&-n coll-e-r&-n part-i-r&-n
+uturo &i!ot4tico (condicional)
and-a-ría coll-e-ría part-i-ríaand-a-ría-s coll-e-ría-s part-i-ría-sand-a-ría coll-e-ría part-i-ríaand-a-ria-os coll-e-ria-os part-i-ria-osand-a-ria-des coll-e-ria-des part-i-ria-desand-a-ría-n coll-e-ría-n part-i-ría-n
S8358N607-
Presenteand-e coll-a part-aand-e-s coll-a-s part-a-sand-e coll-a part-aand-e-os coll-a-os part-a-osand-e-des coll-a-des part-a-desand-e-n coll-a-n part-a-n
0m!erfectoand-a-se coll-e-se part-i-se
and-a-se-s coll-e-se-s part-i-se-s
and-a-se coll-e-se part-i-seand-&-se-os coll-é-se-os part-í-se-osand-a-se-des coll-e-se-des part-i-se-desand-a-se-n coll-e-se-n part-i-se-n
-
8/18/2019 44907477-Apuntes-celga
13/64
92,
INDICATIVO
Presente Co!ret4rito Pret4rito
dou daba dei
d&s daba deches
d& daba deudaos dabaos deos
dades dabades destes
dan daban deron
2nte!ret4rito
+uturo
Pos!ret4rito
dera darei daría
deras dar&s darías
dera dar& daríaderaos dareos dariaos
derades daredes dariades
deran dar&n darían
SUBXUNTIVO
Presente Pret4rito +uturo
dea dese der
deas deses deres
dea dese der
deaos désos deros
deades désedes derdes
dean desen deren
IMPEATIVO
d& 2S persoa do singular dade 2S persoa do plural
!OMAS NOMINAIS
0nf% Conx% 0nfinit% 5erund% Partic%
dar dar dando dado
dares
dar
daros
dardes
daren
'S62,
-
8/18/2019 44907477-Apuntes-celga
14/64
INDICATIVO
Presente Co!ret4rito Pret4rito
estou estaba esti!en
est&s estabas esti!eches
est& estaba esti!o
estaos estabaos esti!eosestades estabades esti!estes
est&n estaban esti!eron
2nte!ret4rito
+uturo
Pos!ret4rito
esti!era estarei estaría
esti!eras estar&s estarías
esti!era estar& estaría
esti!eraos estareos estariaosesti!erades estaredes estariades
esti!eran estar&n estarían
SUBXUNTIVO
Presente Pret4rito +uturo
estea esti!ese esti!er
esteas esti!eses esti!eres
estea esti!ese esti!er
esteaos esti!éseos esti!eros
esteades esti!ésedes esti!erdes
estean esti!esen esti!eren
IMPEATIVO
est& 2S persoa do singular
estade 2S persoa do plural
!OMAS NOMINAIS
0nf% Conx% 0nfinit% 5erund% Partic%
estar estar estando estado
estares
estar
estaros
estardes
estaren
+2C',
INDICATIVO
Presente Co!ret4rito Pret4rito
fago facía fi*en
fas facías fi*eches
fai facía fi*o
faceos faciaos fi*eosfacedes faciades fi*estes
fan facían fi*eron
2nte!ret4rito
+uturo
Pos!ret4rito
fi*era farei faría
fi*eras far&s farías
fi*era far& faría
fi*eraos fareos fariaosfi*erades faredes fariades
fi*eran far&n farían
SUBXUNTIVO
Presente Pret4rito +uturo
faga fi*ese fi*er
fagas fi*eses fi*eres
faga fi*ese fi*er
fagaos fi*éseos fi*eros
fagades fi*ésedes fi*erdes
fagan fi*esen fi*eren
IMPEATIVO
fai 2S persoa do singular
facede 2S persoa do plural
!OMAS NOMINAIS
0nf% Conx% 0nfinit% 5erund% Partic%
facer facer facendo feito
faceres
faceros
facerdes
serdes
faceren
-
8/18/2019 44907477-Apuntes-celga
15/64
6,2',
INDICATIVO
Presente Co!ret4rito Pret4rito
-
8/18/2019 44907477-Apuntes-celga
16/64
/ordes
-
8/18/2019 44907477-Apuntes-celga
17/64
/oren
O coparati!o pode ser de:
1. =gualdade con: a3 tan, b3 coa, c3 coo.a. 5on tan alto coa ti.
b. O e*ae foi tan doado coo pensaba.c. Baquín é tan grande coa in.
2. 5uperioridade: a3 &is, b3 que, c3 do que.a. P &is bo do que parece.
b. #tae &is auga queAca !iño.c. /ocholo traballa &is ca ns.
). =nferioridades: a3 enos, b3 caAque, c3 do que.a.
-
8/18/2019 44907477-Apuntes-celga
18/64
-
8/18/2019 44907477-Apuntes-celga
19/64
son un calco do castel&n, coo !eos, f&ciles de distinguir. 0 tra!és do castel&n entraron oitos préstaos no galego: escoba por !asoira, grifo por billa, sartén por ti*ola. %on se di sin senn sen.0!enta*ar é un castelaniso por a!anta*ar; !i*iar correcto e non !i*ilar; !idro non !idrio; casaríofora correcta e non caserio.
-erbos reatados en RC=: constituír, construír, restituír, contribuír, prostituír, destruír, concluír,substituír, incluír.
C-NS6,8@,/resente de =ndicati!o: constr"o, constr"es, constr"e.....
5ub*. /resente: constr"a, constr"as, constr"a, construaos, construades, constr"an.
-erbos reatados en R66: agradecer, coñecer, crecer, renacer, ou -C=: conducir, producir,inducir, aducir, traducir.
2A,29'C',/resente de =ndicati!o: agradeHo, agradeces, agradece...
5ub*. /resente: agradeHa, agradeHas, agradeHa, agradeHaos, agradeHades, agradeHan.
C-N98C0,/resente de =ndicati!o: conduHo, conduces, conduce.
5ub*. /resente: conduHa, conduHas, conduHa, conduHaos, conduHades, conduHan.
-erbos reatados en RC= nos que se coeten oitos erros: conducir, producir, inducir, traducir,aducir, reducir.
C-N98C0,/erfecto: conducín, conduciches, conduciu, conducios, conducistes, conduciron.
/luscuaperfecto: conducira, conduciras, conducira....
5ub*. iperfecto: conducise, conducises, conducise...
7',3-S 98,.0," S830," 8=0," +850,
PESENTE DE INDICATIVO
98,.0, S830, 8=0, +850, duro subo ulo fu*o
dores sobes oles fo*es
dore sobe ole fo*e
durios subios ulios fu*ios
durides subides ulides fu*ides
doren soben olen fo*en
COPET"ITO
98,.0, S830, 8=0, +850, duría subía ulía fu*ía
durías subías ulías fu*ías
-
8/18/2019 44907477-Apuntes-celga
20/64
duría subía ulía fu*ía
duriaos subiaos uliaos fu*iaos
duriades subiades uliades fu*iades
durían subían ulían fu*ían
!UTUO
98,.0, S830, 8=0, +850,
durirei subirei ulirei fu*irei
durir&s subir&s ulir&s fu*ir&s
durir& subir& ulir& fu*ir&
durireos subireos ulireos fu*ireos
duriredes subiredes uliredes fu*iredes
durir&n subir&n ulir&n fu*ir&n
PESENTE DE INDICATIVO
S',70, S'N60, S'A80,
sir!o sinto sigo
ser!es sentes segues
ser!e sente segue
ser!ios sentios seguios
ser!ides sentides seguides
ser!en senten seguen
1. -
Orquestra non orquesta3. 2.- 4aran*a non naran*a por castelaniso3. ).- Orde, palabra de *énerofeinino coo contraorde, desorde en cabio é coordinar, ordenacin, ordenador, ordenado,ordenanHa, ordenar. +.- /ara fora correcta. 0 !oH pra, nunha pronuncia r&pida non est& aditida naescrita, é un !ulgariso. .- O*al& é a fora correcta e non ogall& . .- ?ontaña é correcto, nonontana. G.- /ai*n correcto e non o castelaniso pasin. I.- /erdoar correcto e non o castelaniso
perdonar. J.- /osuír correcto e non o castelaniso poseer. 1D.- /obre correcto é non probe. 11.-5abedoría correcto e non sabiduría. 12.- 5angue é asculino, o sangue. 1+.- elo*o correcto e nonrel, castelaniso. 1.-?oa, correcto e non uela. 1.- ?arHo correcto cando é es: 6n arHo hai bo
tepo. 6n cabio arHal referente a esta época. 1I.- ?onuento, correcto, oiento s raraentecando é un onuento f"nebre. 1J.- 4ingua, correcto e non o !ulgariso lingoa. 2D.- 4anterna e nonlinterna. 21.- =n*eccin correcto e non indicin. 22.- ?argarida, correcto e non argarita.
IMPEATIVO
98,.0, S830, 8=0, +850,
dure sube ule fu*e
duride subide ulide
COPET"ITO
S',70, S'N60, S'A80,
ser!ía sentía seguía
ser!ías sentías seguíasser!ía sentía seguía
-
8/18/2019 44907477-Apuntes-celga
21/64
S23',
INDICATIVO
Presente Co!ret4rito Pret4rito
sei sabía souben
sabes sabías soubeches
sabe sabía soubosabeos sabiaos soubeos
sabedes sabiades soubestes
saben sabían souberon
2nte!ret4rito
+uturo
Pos!ret4rito
soubera saberei sabería
souberas saber&s saberías
soubera saber& saberíasouberaos sabereos saberiaos
souberades saberedes saberiades
souberan saber&n saberían
2S +-,.2S P,-N-.0N20S 9' S-=092,0'929'
un interlocutor varios interlocutores
-
8/18/2019 44907477-Apuntes-celga
22/64
-==- cos !erbos: queiar, casar, caer, subir, quedar, sentar: non son refle*i!os, non deben le!ar pronoes:a3 Queieie a an, debe ser: Queiei a an.
b3 5ubine tellado, debe ser: 5ubín tellado.c3 Quedeie calado, debe ser: Quedei calado.d3 5éntate ben, debe ser: 5enta ben.
0NS62N6' 5ignifica 'agora eso(. %este oento: '0garda un instante(.
.-.'N6- P o tero &is *eral, con aior duracin 'O oento histrico no que !i!ios(.
0N6,' P un oento interedio: /equeno espaHo de tepo entre dous oentos. P incorrectodicir '8urante un intre non falou(. 0busaos oito de 'intre( que, coo !eos, ten unhasignificacin &is restrin*ida. =nter!alo é o seu sinnio. %ese intre chegaron os aigos.
S' 6n !eH de 'si( coo con*uncin, coo queda dito: '5e !és & festa....( '5e o dis...(.
S0 5 se eprega coo ad!erbio de afiracin, sen til. 0índa que o galego para afirar
noralente repite o !erbo da pregunta: 'Kuches cine9 Kun. %on e*iste coo condicional.=ncorrecto dicir: '5i cho!e( debe dicirse '5e cho!e(.
S0N cantelaniso por sen.
S: foroa correcta. %on soio
7-2N6' 0d*ecti!o deri!ado de !oar: 'Ob*ectos !oantes(.
7-=2N6' '
-
8/18/2019 44907477-Apuntes-celga
23/64
3) -s que serven !ara indicar a orde das !ersoas ou cousas/rieiroAa; segundoAa; terceiroAa; sétioAa; oita!oAa etc. undécioAa ou décio prieiro; décioterceiroAa; décio sétioAa; décio oita!oAa; décio no!eno; !i*ésio; !i*ésio prieiroAa;tri*ésioAa; cuadra*ésioAa; quincua*ésioAa; sesa*ésioAa; septua*ésioAa octo*ésioAa;nona*ésioAa; centésioAa; ilésioAa.
C) -s múlti!los indican que se multi!lica un&a cantidade
2E8obre ou duploAa; )EtriploAa non se adite triple3; +Ecu&druploAa non se adite cuadruple3;EquíntuploAa ...; Esé*tuploAa; GEséptuploAa; IEctuploAa; JE nnuploAa; 1DEdécuploAa; 11Eonce!eces non se adite undécuplo3; 12E doce !eces non se adite duodécuplo3; 1)Etrece !eces non seadite terHodécuplo3; 1DDE céntuploAa.
9) -s Partitivos indican un&a !arte dun todo
1A2E?edio, etade; 1A) EterHo; 1A+Ecuarto; 1AEquinto; 1AEse*to; 1AGEsétio; 1AIEoita!o;1A11Eoncea!o; 1A12Edocea!o... ; 1A2DE!intea!o; 1A22E!inte e dousa!o; 1A)DEtrintea!o ...;1A1DDEcentésio; 1A1DDDEilésio...
') -s Colectivos indican un conxunto de algo
/ar, parella, decena, ducia, quincena, !intena, trintena, centena, illeiro.?illeiro e illar son sinnios, na lingua*e ate&tica para a descricin de cifras "sase illar:Cnidade de illar, centena de illar.
oAlo aAla osAlos asAlas
e o a os as
che cho cha chos chas
lles llo lla llos llas
nos nolo nol nolos nolas
!os !olo !ola !olos !olas
lles llelo llela llelos llelas
-
8/18/2019 44907477-Apuntes-celga
24/64
Os principais cabios aprobados pola eal 0cadeia dos que *a !ios alg"ns nos teas anteriores:- 0cent"anse s as interrogati!as indirectas: 'Ba e dir&s qué che di*o(.
- %on se acent"an as interrogati!as directas ou adirati!as e teñen que le!ar obrigatoriaente, finals, os signos de interrogacin e de adiracin. 5 se colocar&n principio para facer &is clara deentender a s"a lectura: Que fas9; Que calor7; 5ilencio, por fa!or7.
- O signo 9 entre paréntese e*presa d"bida 93: P un "sico e*celente 93.
- O signo 7 entre paréntese indica perple*idade 73: 8i que non é culpable 73 e que lle perdoeos.
- 6n canto o 0O 86
-
8/18/2019 44907477-Apuntes-celga
25/64
6er
=%8=0
-
8/18/2019 44907477-Apuntes-celga
26/64
1. 0s palabras que reatan en Raría, aditen taén o sufi*o Rería: caisaría, chocolataría,enferaría, la!andería, libraría, oblaría, tinturaría, Hapataría coo taén: notaría, secretaría, entreoutras oitas &is.... son correctas ou norati!as pero coo no galego edie!al taén est&ndocuentadas as reatadas en Rería adítense taén coo correctas ou norati!as, entn é ellor seguir co sufi*o: -ería, e dicir: enferería, en*eñería, gandería, panadería, relo*ería, cer!e*ería,Hapatería, papelería....
2. 5ufi*os ou terinacins en RHo, -HaA-cio, -Ha. Rancia, -encia, -cencia.
-
8/18/2019 44907477-Apuntes-celga
27/64
+B ,'P2S'.-S -S S8P',=2607-S 'SP'C020S 9'
#O E ptio ?04O E pésio
>0%86 E &*io /O#6 E paupérrio
4=#6 E libérrio 50#=O E sapientísio
P46#6 E celebérrio #0=BO E ínfio
04
-
8/18/2019 44907477-Apuntes-celga
28/64
-
8/18/2019 44907477-Apuntes-celga
29/64
C2S-S 'SP'C020SF) 2G8'=" aais de deostrati!o, é un substanti!o coa significacin de 'engado(, '*eito(,'oportunidade(, 'gallo ou oti!o(. /or e*eplo: 'aona ten un 0QC64 que e engaiola(.'hegou co gallo das !acacins do %adal(.H) '0QC640( é un !erbo coodín. ando non nos sae a palabra e*acta botaos an de aquelar:
-
8/18/2019 44907477-Apuntes-celga
30/64
-
8/18/2019 44907477-Apuntes-celga
31/64
9) 9' C2N60929' #astante, abondo, &is, enos, oi, oito, pouco, ben, tan, tanto, canto, deenos, de &is, de sobra, s, soaente, nada, todo, *usto.
-
8/18/2019 44907477-Apuntes-celga
32/64
-
8/18/2019 44907477-Apuntes-celga
33/64
-
8/18/2019 44907477-Apuntes-celga
34/64
%O% O?O 6% 05
-
8/18/2019 44907477-Apuntes-celga
35/64
1- P,0.'0,- 9'%%%: 'haa antes, prieiro de !ir(.1G- P-, ,032 9'%%% E '6ncia de...(, '6nriba de...(: '/or riba de facelo aínda e berras(.1I- 2 6,27ES 9'D%%.E =ndica instruento ou edio: ?andoulle a!iso 'a tra!és dun( aigo co"n.Ts !eces ese a barbaridade: '0 tra!eso de(, isto non e*iste, é incorrecto.1J- / P2,6' 9'. E 6qui!ale 'adeais de( E 'T parte dos( teus aigos !ir&n taén os eus.2D- 2C',C2 9'# 2 ,'S8=62S 9'" 2,,'9-, 9'" : ,'9-, 9'" 9',,'9-, 9'.21- 2 P2,60,'S: P unha incorreccin gra!e. %on e*iste coo locucin prepositi!a. P un infiniti!o
con*ugado do que *a falaos: '8e partires o !enres que !én, chegaredes a tepo(.
0a de tepo3 A abof4 de afiracin3 A amodo de odo3 A acotío detepo3 A adrede de odo3 A a des&ora de tepo3 A antonte de tepo3 A arestora de tepo3 A arreode tepo3 A asemade de tepo3 A deseguida de tepo3 A devagar de odo3 A disque de d"bida3 Adabondo de odo3 A qui?abes de d"bida3
=ocuci$ns adverbiais se!aradas/s !r4sas de odo3 A de socato de odo3 A ás veces de tepo3 A de socate de odo3 A a eito deodo3 A $ c&ou A de odo3 A &oxe en día de tepo3 A $ xeito de odo3 A $ fin de odo3 A en baldede odo3 A á fin de odo3 A $ cabo de odo3 A de balde de odo3 A deica !ouco de tepo3 A amiúdo de tepo3 A deica un !ouco de tepo3 A de cando en cando de tepo3 A de cando en ve?de tepo3 A $ !4 de lugar3
5olidariedade, soidade, herdade, !erdade, no!idade, !ariedade. /ero en cabio é: necidade, sucidade,enferidade, lealdade, ortaldade, !ir*indade, puberdade, liberdade, trindade, notoriedade.
/alabras oi frecuenteente al escritas e que hai que escribir así:0biente, huano, seana, Hona lugar3, concelleiro de concello3, conselleiro *unta3, conducín,illado, bil, !er&n, republicano, urbano.
8ebu*o, deseño, defuntos, deputados, 8eputacin da oruña.
40565 86 /6K0565
%on esquecendo que nun cursiño sin*elo de >alego /r&ctico, non o podeos abranguer todo,indicareos as &is co"ns:
1- = F infiniti!o: =os estudar e*presa futuridade3.2- $0#6 F infiniti!o: $ase de3 facer iso obrigati!a3.)- $oubeos de3 caer accin a piques de suceder no pasado3.+- #otarse a, poñerse a F infiniti!o: #otouse a chorar incoati!a, é dicir e*presa o coeHo brusco da
accin3.- 0ndar, estar a F infiniti!o indican unha accin durati!a3: 0ndaban a traballar onde podían.- 8eber F infiniti!o indica obrigatoriedade3: 8eberías estudar &is.G- /oder F infiniti!o indica probabilidade ou unha hiptese3: ?S do are pode ter uns trinta e seis
-
8/18/2019 44907477-Apuntes-celga
36/64
anos. aona uns setenta.I- 6star F infiniti!o indica unha accin a punto de suceder ou futuridade inediata3: 6st&n a chegar.
/6K0565 O% B6C%8=O1- 6star F *erundio indica unha accin iperfecti!a durati!a3: 6st&n traballando na horta.2- =r F *erundio iperfecti!a ou de desen!ol!eento gradual3: Koise acabando pouco a pouco.)- ir F *erundio iperfecti!a con !alor terinati!o3: 0ntonio !én sendo o sobriño de 4oli.
/6K0565 O% /0
-
8/18/2019 44907477-Apuntes-celga
37/64
a3 O/C40
-
8/18/2019 44907477-Apuntes-celga
38/64
-
8/18/2019 44907477-Apuntes-celga
39/64
-
8/18/2019 44907477-Apuntes-celga
40/64
-
8/18/2019 44907477-Apuntes-celga
41/64
-
8/18/2019 44907477-Apuntes-celga
42/64
-
8/18/2019 44907477-Apuntes-celga
43/64
-
8/18/2019 44907477-Apuntes-celga
44/64
-
8/18/2019 44907477-Apuntes-celga
45/64
-
8/18/2019 44907477-Apuntes-celga
46/64
-
8/18/2019 44907477-Apuntes-celga
47/64
-
8/18/2019 44907477-Apuntes-celga
48/64
-
8/18/2019 44907477-Apuntes-celga
49/64
-
8/18/2019 44907477-Apuntes-celga
50/64
-
8/18/2019 44907477-Apuntes-celga
51/64
-
8/18/2019 44907477-Apuntes-celga
52/64
-
8/18/2019 44907477-Apuntes-celga
53/64
-
8/18/2019 44907477-Apuntes-celga
54/64
-
8/18/2019 44907477-Apuntes-celga
55/64
As ormas lo! la! los! las úsanse"
#ras un$a orma ver%al rematada en &r ou &s"
Vou busca-lo libro. Vou buscalo
'esois dos ronomes tonos encl*ticos de o%+ecto indirecto" nos! vos! lles,
Eniounos un pa!ue"e. Enióunolo#e$%osos un re&alo. #e$%osolo
Pedinlles un faor. Pedínllelo
'esois do adver%io -"
'U-lo libro( Ulo) casa !ue %ercaches* 'ula(
As ormas no! na! nos! nas, úsanse"
'esois das ormas ver%ais rematadas en diton.o"
+uscar* bus!ueino* pero non o a"opeiDei,ou o re&alo na %esa. Dei,ouno
ercou a saia nas rebai,as. ercounaRachou o es"ido na sila. Rachouno
As ormas lle e lles son as ormas do comlemento indirecto sin.ular e lural resectivamente,
On"e faleille do asun"o.s %eus alu%nos deilles unha noa opor"unidade.
Posición do prono%e dependendo dunha for%a fini"a. O PRONOE V)/ PROC#0T/CO
/n oraci0ns desiderativas,
al raio "e par"a1 ala cen"ella "e co%a1 O de%o "e lee1
as oraci0ns interro.ativas ou e+clamativas introducidas or un ronome
2uen cho di,o( Can"o "e bo"an en fal"a1
/ci0ns ne.ativas! introducidas or un$a con+unci0n ou adver%io ne.ativo,
O lei"e non %e &us"a. ) %in "a%pouco %e con"es"aron. Nin&u3n %e deu o recado.
#amn se ante0n o ronome! nas oraci0ns enticas nas que o elemento inicial adquirerelevancia,
Dous %eses nos leou facer es"e "raballo. Nós o fi,e%os.
as roosici0ns su%ordinadas,
Se %e apreciases un pouco* non %e farías is"o.
)índa !ue "34a-lo "raballo fei"o* non o en"re&ues a"a %a4$.#a%en"o dicirche !ue "e e,o pouco faorecido.
Non che !uero %ercar nada* por!ue a,i4a an po4er rebai,as.
-
8/18/2019 44907477-Apuntes-celga
56/64
-
8/18/2019 44907477-Apuntes-celga
57/64
7erbos acabados en -aer,-oer, -aír, -oír Caer de'aer& re'aer 3, '(oer& doer 'ondoer 3, moer remoer 3, proer& roer 'orroer 3, o)r deso)r&entreo)r 3, sa)r so%resa)r 3, los deri!ados de traer atraer& distraer ...3, etc., son regulares, perointercalan un -i- sin !alor orfolgico entre la raíH V la desinencia, cuando ésta epieHa por o o por a.
06
P,'S% 0N9 C-P,'6E,% P,'6E,06- P,'S% S83K% 0.P',2607-
caio caía caín caia
caes caías caíches caias cae
cae caía caeu caia
caeos ca_aos caeos caiaos
caedes ca_ades caestes caiades caede
caen caían caeron caian
?O6
P,'S% 0N9 C-P,'6E,% P,'6E,06- P,'S% S83K% 0.P',2607-
oio oia oín oia
oes oías caíches oias oe
ae oía oeu oia
oeos o_aos oeos oiaos
oedes o_ades ostes oiades oede
oen oían oeron oian
50=
P,'S% 0N9 C-P,'6E,% P,'6E,06- P,'S% S83K% 0.P',2607-
-
8/18/2019 44907477-Apuntes-celga
58/64
saio saia saín saia
saes saías saíches saias sae
sae saía saíu saia
saios sa_aos saíos saiaos
saídes ca_ades saístes saiades saíde
saen saían saíron saian
O
P,'S% 0N9 C-P,'6E,% P,'6E,06- P,'S% S83K% 0.P',2607-
oio oía oín oia
oes oías oíches oaias oe
oe oia oíu oia
oíos o_aos oíos oiaos
oídes o_ades oístes oiades oídeoen oían oíron oian
46
=%8. 5C#Z.=?/./656%
-
8/18/2019 44907477-Apuntes-celga
59/64
rios riaos riaos
rides riades riades ride
rin rían rían
/6
-
8/18/2019 44907477-Apuntes-celga
60/64
-
8/18/2019 44907477-Apuntes-celga
61/64
7ir
=%8=0
-
8/18/2019 44907477-Apuntes-celga
62/64
Poder
=%8=0
-
8/18/2019 44907477-Apuntes-celga
63/64
caber&s caberías couberes caber
cabereos
caberiaos couberos >6.
caber& cabería couber cabendo
caberades caberiades couberdes /0er
=%8=0
-
8/18/2019 44907477-Apuntes-celga
64/64