4. maila
TRANSCRIPT
HISTORIA
ZER DA HISTORIA?• Gure iragana ezagutu ahal izateko zientzia da.
HISTORIALARIAK• Iragana ikertzen eta aztertzen duten
pertsonak dira.
HISTORIALARIEN LAGUNTZAILEAK
• Historialariei informazioa bilatu eta pilatzen arkeologoek eta geografoek laguntzen diete.
ITURRI HISTORIKOAK
BI ITURRI MOTA DAUDE
1. ITURRI IDATZIAK
2. ITURRI EZ IDATZIAK
ITURRI IDATZIAK
• Iraganeko testuak dira (eskutitzak,egunerokoak,…)
ITURRI EZ IDATZIAK• Ahozko iturriak (abestiak,hitzaldiak,…)
• Iturri grafikoak (argazkiak,margoak,…)
• Iturri materialak (tresnak,arropak,jostailuak,…)
DENBORAREN JOANA ETA NEURRIA
-Denboraldi laburrak neurtzeko,erabiltzenditugun neurri-unitateak:
segundoak,minutuak, eta orduak dira, besteak beste.
-Denboraldi luzeak neurtzeko,berriz,egunak,asteak,hilabeteak eta urteak, besteak beste.
DENBORA-Bosturteko bat = bost urte dira.
-Hamarkada bat = hamar urte dira.
-Mende bat = ehun urte dira.
-Milurteko bat = mila urte dira.
-Kristo ondoren horrela esaten da:K.O.
-Kristo aurretik horrela esaten da:K.A.
IRAGANA BI ALDI HANDITAN BANATUTA DAGO.
1. HISTORIAURREA
2. HISTORIA
HISTORIAURREA historia baino azkoz luzeagoa da. Historiaurrea eguneko 23ordu eta 59minutu
bezala da eta luzeena da
HISTORIA
• Historia historiaurrea baino askoz ere motzagoa da eta idazkera asmatu zenean hasi zen historia.
HISTORIAREN ETAPAK
AINTZINAROA
ERDI AROA
ARO MODERNOA
ARO GARAIKIDEA
ANTZINAROA
Idazkera asmatu zutenean duela 5.000 urte baino gehiago hasi zen.
ERDI AROA
Erromatar inperioa desagertu zenean hasi zen orain dela 1.000 urte baino gehiago.
ARO MODERNOA
Amerika aurkitu zutenean hasi zen , orain dela 500 urte.
ARO GARAIKIDEA
Frantziar iraultzarekin hasi zen , duela 200 urte.
EHIZTARIEN GARAIA• Ehiztarien garaian ehizatik,arrantzatik eta fruitu
bilketatik bizi ziren.
• Gizon- emakume haiek aire zabalean, haitzuloetan edo etxoletan bizi ziren.
• Tributan bizi ziren.
• Garai horretan, aurkikuntza garrantzitsu bat egin zuten:SUA.
LEHENBIZIKO NEKAZARIEN
GARAIA
• Nekazaritza eta abeltzaintza asmatu zen
Gizakiak animaliak gordetzen hasi ziren toki itxietan.
Gurpila eta belaontzia asmatu zituzten.
Sedentario bihurtu ziren
LEHEN ARBASOEN AZTARNAK
• PINTURA ETA ESKULTURAK
• ESKULANGINTZA
• TRESNAK
PINTURA ETA ESKULTURAK
Kobazuloetan margotzen zuten.
Ehizatzen zutena margotzen zuten.
Eskulturetan animaliak eta emakumeak irudikatzen zituzten
ESKULANGINTZA
Zeramika: Bustinarekin eta sua erreta egiten zuten
Ehunak:Animalien ilearekin egiten zituzten.
TRESNAK
Batzuk harriak zizelkatuz egiten zituzten
adibidez: Labanak eta ehizarako gezien puntak.
Beste tresnak batzuk animalien hezurrez egiten zituzten adibidez:Jostarratzak,eta arrantzarako arpoiak.
4. maila