2015ko urtarrilaren 13a

Langile Ikastolako Aldizkaria

L.I.A. 18. Z

enba

kia

L.I.A. hitza aldizkarian

zehar ezkutatuta dago.

Ezetz aurkitu. Portadako-

ak ez du balio.

Aurkibidea

- Jakin nahi al duzue?..2or

- Elkarrizketak…………...6.or

- Denbora-pasak………….8or

- Gomendioak……………..10or

- Iragarkiak ……………….12or

EGURALDIA:

Giro eguzkitsua goizean,

baina arratsaldean ho-

deiak ugaritu egingo dira, eta euri gu-

txi egin dezake. Hego-mendebaldeko

haizea harro ibiliko da, bolada gogo-

rrekin kostaldean eta mendi ingurue-

tan. Haizearen eraginez tenperatura

minimoak igo egingo dira, bereziki

kostaldean, baina barnealdean baliteke

izotza egitea. Egunez aurreko egune-

tan baino zertxobait gehiago igoko da

tenperatura, maximoak 15-16 ºC in-

gurukoak izango dira kostaldean, eta

zertxobait freskoagoak barnealdean.

ESAERA ZAHARRAK:

-Hil da gero salda bero.

-Azaroa hotz negua motz.

-Otsaileko laburrean katuak gau lapurrean.

-Astoak mandoari belarri handi.

-Nolako zura halako ezpala.

-Nolako eltzea, halako tapa.

-Zer ikusi hura ikasi.

-Egizu beti on ez jakin arren non.

EGILEAK:Udane Arruti eta Iza Bereziartua

BA AL ZENEKIEN ?

Oilarrak beti egiten al du kukurru

ku ?

Gauza jakina da oilarrek kukurru

ku egiten dutela, baina berdin

egiten ote dute aldi guztietan ? Ez.

Horixe! Espainolentzat “kikiriki” egiten

omen du, frantsesen ustez.

Julen Beraza

BA AL ZENEKIEN ?

HORTZ BITXI BAT :

-Krokodiloa hortz berezi batekin jaiotzen da, horrela

arrautza azala hausteko. Geroxeago, erori egiten zaio.

Hegaztiei ere antzeko zerbait gertatzen zaie.

MANEX ZABALETA UGALDE

Bigarren irudia: Goiko botoitxoak eguzkia irudikatzen du, erdiko erlaun-tzak erleen kokalekua, loreak elikagai-iturria eta azken bi hauen artean dantzaren norabidea.

Hirugarren irudia: Elikagai-iturria lekuz aldatzen da, dantzaren norabidea aldatzen dela ikusteko.

Laugarren irudia: Eguzkiaren eta lorearen alfa angelua, erlearen abiadura.

Abaraska: erleek, eztia gordetzeko erlauntzaren barnean argizariz presta-tzen dituzten gelaxka hexagonalen multzoa

Egilea: Ekhi Muñoz

JAKIN NAHI AL DUZUE

ZER DEN ERLEEN DANTZA?

Erlearen dantza erle langileek erabiltzen duten komunikazio sistema da, beren bikoteei elikagai-iturrien distantzia eta norabidea jakinarazteko. Elikagai-iturria nektarra eta polena ematen dituen lo-rea da, eztigintzarako beharrezkoak.

Erle batek elikagai-iturri berri bat aurkitzen duenean bere abaraskara itzultzen da, bertako gainon-tzeko erleei loreen distantziaren eta kokapenaren berri ematera. Horretarako mugimendu jakin ba-tzuk egiten ditu, bere kideek ikusi eta interpretatzen dituztenak.

1,-Lehenengo irudiak erle langile batek abaraskaren gainean egiten duen ibilbidea irudikatzen du, zor-tzi etzan baten itxuran. Lerro uhinduak sabelaldearekin egiten duen mugimendua adierazten du, ezke-rrerantz eta eskuinerantz mugituz. Geziek mugimenduen noranzkoak irudikatzen dituzte.

2,-Bigarren irudian erlauntza ikus daiteke erdian, goialdean eguzkia, albo batean elikagai-iturria (lorea) eta erlauntzaren eta lorearen artean erleak egindako dantza. Erdiko gezi uhinduaren bidez er-leak bere kideei loreak eguzkiarekiko duen angelua erakusten die, eta sabelaren mugimendu kopu-ruen araberakoa izango da haren distantzia.

3,-Hirugarren irudian elikagai-iturria lekuz aldatzen da, erdiko gezi uhinduaren norabidea alda dadin. Baina erleak aldatzen duena eguzkiarekiko angelua da.

4,-Erleak elikagai-iturri garrantzitsu bat aurkitzen duenean erlauntzera itzuli eta abaraska baten gai-nean kokatzen da dantza hasteko, eta hura ikusten dutenek mugimendua errepikatzen dute. Horrela, erlauntza osoko erle langileak badakite distantzia eta norabide jakin batean loreak daudela.

Dantza hau erlauntzetako iluntasunean egiten da, bertikalki zintzilikatuta dauden abarasken gainean.

Lehen irudia: Erlearen dantza; geziek dantzaren ibilbidearen norabidea adierazten dute, lerro uhinduak sabela alde batetik bestera mugitzen duela erakusten du.

PARAGUAYKO DATAK

Esango dizuet nolakoa den nire Herria:

Ni ITAPUAKO probintzian ,Kapitan Mezako Hirian jaioa naiz. Gehien bat zelaieta-

tik eta ganaduarekin lan egiten da.

Zelaietatik janari hauek ateratzen dira:

-Soja

-Garia

-Ekilore

-Artoa

-Oloa

Ganaduetan berriz: behiak, txekorrak eta txerriak. Txorizo asko egiten da.

Berezitasun handiena, ibaiak dira. Oso luzeak eta ur askokoak dira. Paraná da

luzeena eta ur gehien daramana. 3.940km. luzera du eta 17.300m3/s. Hiru He-

rrialde zeharkatzen ditu : Brasilen jaiotzen da, Paraguay zeharkatu ondoren, Rio

de la Plata, Argentinan hiltzen da. Ibai askotako urak biltzen ditu, horregatik bi-

garren munduko kanal (cauce) handiena da.

Beste bi ibai handi bereizten dira: Paraguay Ibaia eta Pilcomayo Ibaia, oso abe-

ratsak dira arrantzarako eta garraiorako, horrela ematen baitira zelaietan bil-

tzen diren milaka tona produktu.

Ibaia hauetan bi ibilbide handi daude, hain zuzen munduko handienetakoak,

Itaipu eta Yasyretá. Hauek sortzen dute energia bai, Paraguay, Brasil eta Argen-

tinarako.

Egilea: Franco Huemer 5.A

5.Mailakoak txiba lehiaketa egiten ari ginela ?

Mikel da kronometroa kontrolatzen duena.

Astelehenean izan ezik beste egun guztietan egiten zen, ez dakigu zen-

bat denbora iraungo duen.

SARIA: Disney Land Parisera joateko zazpi egunetarako bi sarrera, mo-

bil modernoetariko bat, afari erromantiko bat....

Denbora gehien egiten duena irabazlea izango da.

Baina ez da irabazlea ori bakarrik izango beste gauza baten gaitik izango da.

Ez duenak sinesten sariarena ikusiko dugu zer pasako den eta auskalo zer pasako den.

Animatu eta apuntatu behar zineten ez zaretenak apuntatu, oso ondo pasako zenuten,

eta apuntatu zaretenak animo asko eta ondo pasa irabazi egingo duzue eta.

Kontuz Mikelekin bestelaaaaaaaaaa!!!!!!! ikusiko duzue zeren eroriko zaizue bestela.

ELAIA DIAZ

LH 5 mailakoek txiba txapelketa antolatu dute, azaroko eta abenduko jolas garaietan.

Bi taldetan parte hartu dugu. Neskak talde ba-

tean eta mutilak bestean. Kronometroarekin, txibak

nork mantendu duen denbora gehien dantzan neurtu

da. Bakoitzak hiru tirada zituen. Irabazteko bi modu

zeuden, bat tirada luzeena lortu zuena eta, bestea, hi-

ru tiraden denboraren batura.

Irabazleak izan dira: June, Nahia, Xuban, Xabi

eta Mikel. Hauek, sari bezala, irabazleen argazkia par-

taide guztien sinadurarekin eta errotuladore kaxa bana jaso zuten.

Egileak: June eta Gabal.

1- Zein dira zure afizioak?

Jolasetan ibiltzea (pala, kartak, futbola ...)

2- Zein da zure janari gustokoena?

Ensalada epela (letxugarekin, azeitunarekin, gularekin, pastarekin ...)

3- Zer nahiago duzu mendia ala hondartza?

Dudarik gabe mendia.

4- Bidaiatzea gustatzen zaizu? Zergatik?

Bidaiatzea gustatzen zait gutxitan baina gertuko tokietara. Familia faltan

botatzen dudalako.

5- Zer egiten duzu lagunekin?

Kirola eta bazkaltzera joaten naiz lagunekin.

6- Irakurtzeko zer nahiago duzu digitala edo paperean?

Paperean nahiago dut.

7- Zeri diozu beldurra?

Armiarmei diot beldurra

Unax Urretabizkaia 5.B

Nongoa zara?

Hernanikoa, Florida auzokoa.

Zein urtetan jaio zinen?

1957 abenduaren 24ean.

Gaur egun non bizi zara?

Santa Barbara auzoan.

Zenbat urte daramazu Langile ikastolan?

34 urte daramatzat.

Gustura zaude zure lanarekin?

Bai, oso gustura.

Beste ikastetxeetan aukera izan duzu egiteko lan?

Bai.

Zein kurtsotan egon zara gehien bat?

Gehien bat egon naiz 5. eta 6.mailakoekin.

Zure denbora librean ze gustatzen zaizu egitea gehien bat?

Mendian paseatzea,pelikulak ikustea,lagunekin hitz egitea…

Berriro jaioko bazina andereño izango zinen edo beste lan bat aukeratuko ze-

nuke?

Andereño izango nintzakete.

Orain mate eta inguru irakasten diguzu… Ohituta al zaude edo berria da zu-

retzat?

Mate oso ohituta nago. Inguru berria da niretzat.

Gehien bat zer gustatuko litzaizuke erakustea?

Pertsona jatorrak izatea, eta pertsona batek dituen gaitasunak garatzen la-

guntzea.

EGILEA:GARAZI SARRIEGI 5.B

ASMAKIZUNAK

Bi ama eta bi alaba, ondo zenbatzen badituzu, ez dira lau, hiru

baizik

NOR DIRA? Baserrian jaio, baserrian hazia. Mozten duenari

bustitzen dio begia

ZER DA? Balio du jateko, balio du ikusteko, txalo egiteko eta

baita ere orria pasatzeko

ZER DA? Kobazulo hori beti dago hezea, hesi zuriz inguratua

han bizi da herensugea

ZER DA? Aurrean punta zorrotz bat eta atzean zulo bat

ZER DA?

1.Amona ama eta alaba

2.Tipula

3.Eskua

4.Ahoa

5.Orratza

M I O R O M P R O I E P K W X K P Z A E Z M

I O R P S T U B E Ñ E T A X W Z U I O X A A

C D E B M N O H W X U W I P O A U E O R I D

N M N R O K H O K I O P O E U W O P I R O D

O R A M N O P T S U P R O N E R U A D C B I

C P R R S T U W U X Y Z A A O P N R P D B P

M U O T X U I X S T W T U R T X U U T S U K

A U X X P I R A T O K I P A I E I O U P K I

D T U X P E I R S S T U B D T E A B C Ñ C R

D P M A R I N E A T E A P R E I A O P Y I A

M E I O U I O H O K O U W I E V A O P I Y T

A B C D Q O U W O Q P R P E U S Q T U B O I

D Q P B Q U Q R Q S O Q T T U Z Y X U W U U

U W X E P R O X A B I M P Q R S T T S R P O

U P O Ñ O Q S O R S T U S O W E I E O P P P

X K R A P X K P O P O U P O O P T R E O W D

O J P T I S O E I I O D O E U E U O J O Q O

P K R A E P I A K Y O K P O O W R T Y O S I

O I O P O P O T S O S O O O W O S U O P R E

O I E R T X O O E N A I T Z O R O P Y O R R

IRATI S. ETA ENARA J. 5.C

MADDI IRATI ENARA OIER

XABI M BEÑAT EVA ELI

HOKI MARIAN ENAITZ

ZABALEKO TXORIMALOA Idazlea: Juan Luis Zabala

Marrazkiak: Maite Gurrutxaga

Orriak: 64

Argitaletxea: Elkar

Bilduma: Xaguxar

Laburpena: Iker mutiko bakarti eta lotsatia da. Amak lan

egin behar duenez bakarrik joan beharko du ikastolara. Bidean,

Zabala baserria eta txorimalo bat daude. Txorima-

loaren aurrean dagoen harri batean esertzeko

ohitura hartuko du Ikerrek, kezka, beldur

eta bere buru-hausteak konta- tuko

dizkio. Eskolan neska be- rezi

bat ezagutuko du,Maider

izenekoa...

Nik liburu hau gomendatzen

dizuet tristea izan arren polita,

sentimendu asko adierazten direlako

eta laburra delako.

Iraide Villena Otaegi

MAITAGARRIA ETA DESIOA

Liburu honen egilea Mariasun Landa da eta ilustratzailea

Maite Gurrutxaga. Argitaletxea Elkar da eta 88 orrialde ditu.

10 urtetik gorakoentzako gomendatua dago.

Hona hemen maitagarri bati lagundu zion neskato baten is-

torioa.

Maitagarriari,malenkonia momentu batean zegoenean la-

gundu ziolako,honek esker onez, dohain hau eman zion:

“Zure edozein desio beteko dut, eta MAITAGARRI hitza opari-

tzen dizut”.

Horrez gain, neskato horrek bere opariaz gozatzeko behar

izan duen denbora luzeaz arituko da ipuina, nola emakumetu

eta zahartu zen aukera liluragarri harekin.

Nik liburu hau gomen-

datzen dizuet desberdina

eta oso gustukoa dudalako,

irakurterraza, eta idazle on

batek egin duelako.

Nahia Zurutuza

Huizi L.I.A.

JOAN ZAITEZTE ALAITZ DENTISTARA!

DEITU TELEFONO HONETARA: 953 33 57 73 ETA ORDUA ESKATU.

AHOA ONDO GARBITU NAHI BADUZUE: ANTZIOLA AUZOA 45 AURKITUKO

DUZUE AUKERA.

Hemen lehenengo aldiz robotak. Robot bakoitzak gauza bat egiten du futbola, errug-

bia, zerbitzaria... orain deitu. Erosi dezakezue kreditu txartela, edo Corte ingeleseko txar-

telarekin100 euro balio ditu eta orain deitzen baduzu 20 eurotan dena egiten duen robota

emango dizuegu deitu: 943393141 edo 634434747 deitu orain!!! EGIA DA ezurra da hau guztia joe deitzen baduzue

$

Letra txikia irakurri

Egilea: Hur Garmendia

EGILEA: OLATZ ENCINAS

1.Nik gomendatzen dizuet “el septimo hijo” pelikula ikustea.

Gizon batek ume bat aukeratzen du, sorginen aurka egiteko eta Malkin sorgin gaiztoari eta

bere lagun eta sorginen aurka egiteko abentura izugarria pasako dituzte.

2.Oraingoan musika gomendatuko dizuet rap estilo

urbanoa magnok egindakoa. Rap estilo hori oraingo

errealitateaz hitz egiten du.

EGILEA: ASIER OSKOZ