w? êf Ê^; ÔyzÙ ü³§l>¡ z t · title: w? êf Ê^; ÔyzÙ ü³§l>¡ z t ´ author 1tÀ...

59
18/06/2012 1 Curso Taxonomia y Ecología del Zooplancton IX Congreso Nacional de Limnología Universidade de Antioquia, Medellín 16 - 19 de junio de 2012 Juan Pablo Alvarez Silva Generalidades y caracteres de interés taxonómico Diagnosis de familias y géneros Diversidad taxonómica del grupo en Colombia Distribución espacial (habitats) Métodos de laboratorio para su estudio taxonómico CONTENIDO

Upload: others

Post on 26-Jan-2020

11 views

Category:

Documents


0 download

TRANSCRIPT

Page 1: w? êF Ê^; ÔyzÙ ü³§L>¡ z t · Title: w? êF Ê^; ÔyzÙ ü³§L>¡ z t ´ Author 1tÀ =UQþÉåD n¬ B Ä0 ¥Õ 2 ÿ Created Date aZ°`ëfÕU ô ×´üºfd [D ¶ Aå(Ó ÷ÇÓÕL·Õ

18/06/2012

1

Curso Taxonomia y Ecología del Zooplancton

IX Congreso Nacional de Limnología

Universidade de Antioquia, Medellín

16 - 19 de junio de 2012 Juan Pablo Alvarez Silva

• Generalidades y caracteres de interés

taxonómico

• Diagnosis de familias y géneros

• Diversidad taxonómica del grupo en

Colombia

• Distribución espacial (habitats)

• Métodos de laboratorio para su estudio

taxonómico

CONTENIDO

Page 2: w? êF Ê^; ÔyzÙ ü³§L>¡ z t · Title: w? êF Ê^; ÔyzÙ ü³§L>¡ z t ´ Author 1tÀ =UQþÉåD n¬ B Ä0 ¥Õ 2 ÿ Created Date aZ°`ëfÕU ô ×´üºfd [D ¶ Aå(Ó ÷ÇÓÕL·Õ

18/06/2012

2

Morfología general

antena

anténula

toracópodos

caparazón

postabdomen

Cámara de

incubación

ojo compuesto

Morfología general

Page 3: w? êF Ê^; ÔyzÙ ü³§L>¡ z t · Title: w? êF Ê^; ÔyzÙ ü³§L>¡ z t ´ Author 1tÀ =UQþÉåD n¬ B Ä0 ¥Õ 2 ÿ Created Date aZ°`ëfÕU ô ×´üºfd [D ¶ Aå(Ó ÷ÇÓÕL·Õ

18/06/2012

3

Cabeza

Ojo

compuesto

ocelo

fórnix

anténula

Ápice de la cabeza

rostro

labro

Cabeza

Sin ápice, sin surco cervical Con ápice (yelmo)

Con expansiones laterales de los

fórnices

Con surco

cervical, sin

expansiones

de los

fornices

Con depresión

supra-ocular, con

surco cervical

Page 4: w? êF Ê^; ÔyzÙ ü³§L>¡ z t · Title: w? êF Ê^; ÔyzÙ ü³§L>¡ z t ´ Author 1tÀ =UQþÉåD n¬ B Ä0 ¥Õ 2 ÿ Created Date aZ°`ëfÕU ô ×´üºfd [D ¶ Aå(Ó ÷ÇÓÕL·Õ

18/06/2012

4

deprimido truncado muy corto largo, agudo,

recurvado

corto

Con rostro Rostro corto Sin rostro

Rostro

OCELO

ausente / presente

ojo > ocelo ocelo > ojo

Ojo y ocelo

grandes,

tamaño

aprox.

igual

Redondeado / alargado

Ojo Compuesto / Ocelo

Page 5: w? êF Ê^; ÔyzÙ ü³§L>¡ z t · Title: w? êF Ê^; ÔyzÙ ü³§L>¡ z t ´ Author 1tÀ =UQþÉåD n¬ B Ä0 ¥Õ 2 ÿ Created Date aZ°`ëfÕU ô ×´üºfd [D ¶ Aå(Ó ÷ÇÓÕL·Õ

18/06/2012

5

mandíbulas

labro

Organos bucales

Quilla del labro con dentículos

Corta con sétulas Glabro, ovalado elongado

Placa labral

poco desarrollada

Labro

Page 6: w? êF Ê^; ÔyzÙ ü³§L>¡ z t · Title: w? êF Ê^; ÔyzÙ ü³§L>¡ z t ´ Author 1tÀ =UQþÉåD n¬ B Ä0 ¥Õ 2 ÿ Created Date aZ°`ëfÕU ô ×´üºfd [D ¶ Aå(Ó ÷ÇÓÕL·Õ

18/06/2012

6

Antena – Anomopoda (4 – 3 segmentos)

Basipodito

Exopodito

Endopodito

FÓRMULA SEDAS 0 0 1 3 / 1 1 3

FÓRMULA ESPINAS 0 1 0 1 / 0 0 1

EXO ENDO

Anténula

Móvil, 1 seg Móvil, 2 seg Fija fusionada al rostro Reducida, sobre

protuberancia

tubular ensanchada

distalmente

divergente

Estetascos – pos. distal

Estetascos – pos. proximal

Tan largas como el

rostro

Page 7: w? êF Ê^; ÔyzÙ ü³§L>¡ z t · Title: w? êF Ê^; ÔyzÙ ü³§L>¡ z t ´ Author 1tÀ =UQþÉåD n¬ B Ä0 ¥Õ 2 ÿ Created Date aZ°`ëfÕU ô ×´üºfd [D ¶ Aå(Ó ÷ÇÓÕL·Õ

18/06/2012

7

Caparazón

dorsal

ventral

posterior

anterior

Ángulo

postero-

ventral

Caparazón

globular comprimido

Quilla

(vista frontal)

Page 8: w? êF Ê^; ÔyzÙ ü³§L>¡ z t · Title: w? êF Ê^; ÔyzÙ ü³§L>¡ z t ´ Author 1tÀ =UQþÉåD n¬ B Ä0 ¥Õ 2 ÿ Created Date aZ°`ëfÕU ô ×´üºfd [D ¶ Aå(Ó ÷ÇÓÕL·Õ

18/06/2012

8

espina del

carapazón

mucrón

1 dentículo 1 - 2 dentículos 2 – 3 dentículos

Varios dentículos

agrupados

Margen posterior

ondulado

Ángulo postero ventral

redondeado sin dentículos

Page 9: w? êF Ê^; ÔyzÙ ü³§L>¡ z t · Title: w? êF Ê^; ÔyzÙ ü³§L>¡ z t ´ Author 1tÀ =UQþÉåD n¬ B Ä0 ¥Õ 2 ÿ Created Date aZ°`ëfÕU ô ×´üºfd [D ¶ Aå(Ó ÷ÇÓÕL·Õ

18/06/2012

9

Escudo cefálico

Ausente Presente ©Lourdes Elmoor

©Lourdes Elmoor

Page 10: w? êF Ê^; ÔyzÙ ü³§L>¡ z t · Title: w? êF Ê^; ÔyzÙ ü³§L>¡ z t ´ Author 1tÀ =UQþÉåD n¬ B Ä0 ¥Õ 2 ÿ Created Date aZ°`ëfÕU ô ×´üºfd [D ¶ Aå(Ó ÷ÇÓÕL·Õ

18/06/2012

10

Postabdomen

MARGEN

VENTRAL

sedas post-

abdominales

Espinas

marginales

garra

espinas

basales Chydoridae

Espículas

laterales

MARGEN

DORSAL

Postabdomen

Page 11: w? êF Ê^; ÔyzÙ ü³§L>¡ z t · Title: w? êF Ê^; ÔyzÙ ü³§L>¡ z t ´ Author 1tÀ =UQþÉåD n¬ B Ä0 ¥Õ 2 ÿ Created Date aZ°`ëfÕU ô ×´üºfd [D ¶ Aå(Ó ÷ÇÓÕL·Õ

18/06/2012

11

Garras

Daphnidae

Chydoridae

Bosminidae PECTEN

Polimorfismo y ciclomorfosis

Ceriodaphnia cornuta

Benzie, 2005

Cambios morfológicos

temporales cíclicos,

estacionales o no, que

ocurren en una población

planctónica. (Black &

Slobotkin 1987)

Page 12: w? êF Ê^; ÔyzÙ ü³§L>¡ z t · Title: w? êF Ê^; ÔyzÙ ü³§L>¡ z t ´ Author 1tÀ =UQþÉåD n¬ B Ä0 ¥Õ 2 ÿ Created Date aZ°`ëfÕU ô ×´üºfd [D ¶ Aå(Ó ÷ÇÓÕL·Õ

18/06/2012

12

♀ asexuada ♀ sexuada

huevo de

resistencia o

efipio

Reproducción

• Hembras partenogenéticas casi todo el año

• Producción de machos y reproducción sexual en condiciones

ambientales adversas

http://ezramagazine.cornell.edu/FALL09/images

/Photos/RS.Daphniaephippia.jpg

Benzie, 2005

Ciclo de vida generalizado

Page 13: w? êF Ê^; ÔyzÙ ü³§L>¡ z t · Title: w? êF Ê^; ÔyzÙ ü³§L>¡ z t ´ Author 1tÀ =UQþÉåD n¬ B Ä0 ¥Õ 2 ÿ Created Date aZ°`ëfÕU ô ×´üºfd [D ¶ Aå(Ó ÷ÇÓÕL·Õ

18/06/2012

13

Daphnidae Dimorfismo sexual

P1 : flagelo

Anténula

Moinidae Dimorfismo sexual

P1 : clasper (gancho)

Anténula

Elmoor-Loureiro (2006)

Page 14: w? êF Ê^; ÔyzÙ ü³§L>¡ z t · Title: w? êF Ê^; ÔyzÙ ü³§L>¡ z t ´ Author 1tÀ =UQþÉåD n¬ B Ä0 ¥Õ 2 ÿ Created Date aZ°`ëfÕU ô ×´üºfd [D ¶ Aå(Ó ÷ÇÓÕL·Õ

18/06/2012

14

Familias de Cladóceros

en aguas neotropicales

Superorden

Cladocera

(modificado de Dumont &

Negrea, 2002)

• Orden Onychopoda • Pleopis, Evadne, Pseudevadne,

Podon

• Orden Ctenopoda (2) • Fam: Holopedidae

• Fam: Sididae

• Orden Anomopoda (13) • Fam: Daphniidae

• Fam: Moinidae*

• Fam: Ilyocryptidae

• Fam: Bosminidae

• Fam: Dumontidae (NA)

– Superfamilia Macrothricoidea • Fam: Macrothricidae

• Fam: Acantholeberidae

• Fam: Ophryoxidae (HO)

• Fam: Neothricidae (AU)

• Fam: Gondwanotrichidae (AU)

– Superfamilia Eurycercoidea • Fam: Eurycercidae

• Fam: Chydoridae

• Fam: Sayciidae (AU)

Subord

en R

adopoda

Page 15: w? êF Ê^; ÔyzÙ ü³§L>¡ z t · Title: w? êF Ê^; ÔyzÙ ü³§L>¡ z t ´ Author 1tÀ =UQþÉåD n¬ B Ä0 ¥Õ 2 ÿ Created Date aZ°`ëfÕU ô ×´üºfd [D ¶ Aå(Ó ÷ÇÓÕL·Õ

18/06/2012

15

Onychopoda

Tronco y 4 pares de toracópodos no encerrados por el caparazón,

reducido en un saco de incubación dorsal

Evadne Podon

http://www.arcodiv.org/watercolumn/cladoceran/podon_leuckartii.html

Superorden CLADOCERA

Orden ANOMOPODA

Sididae

Holopedidae

Daphnidae

Moinidae

Bosminidae

Ilyocryptidae

Orden CTENOPODA

Macrothricidae

Eurycercidae

Chydoridae

Acantholeberidae 6 toracópodos foliáceos

de estructura semejante 5-6 toracópodos diferenciados

Page 16: w? êF Ê^; ÔyzÙ ü³§L>¡ z t · Title: w? êF Ê^; ÔyzÙ ü³§L>¡ z t ´ Author 1tÀ =UQþÉåD n¬ B Ä0 ¥Õ 2 ÿ Created Date aZ°`ëfÕU ô ×´üºfd [D ¶ Aå(Ó ÷ÇÓÕL·Õ

18/06/2012

16

Sididae

Holopedidae

Orden CTENOPODA

©LOURDES ELMOOR

Anténa

unirrámea

Anténa

birrámea

Orden ANOMOPODA

Ramas A2 con 4 y 3

segmentos

Bosminidae

Daphniidae

Moinidae

Ilyocryptidae

Macrothricidae

Acantholeberidae

Eurycercidae Chydoridae

Abertura anal - distal

Abertura anal –

proximal y dorsal

Ambas ramas

trisegmentadas

Page 17: w? êF Ê^; ÔyzÙ ü³§L>¡ z t · Title: w? êF Ê^; ÔyzÙ ü³§L>¡ z t ´ Author 1tÀ =UQþÉåD n¬ B Ä0 ¥Õ 2 ÿ Created Date aZ°`ëfÕU ô ×´üºfd [D ¶ Aå(Ó ÷ÇÓÕL·Õ

18/06/2012

17

Daphniidae

Ilyocryptidae

Macrothricidae

Bosminidae

Acantholeberidae

Moinidae

Postabdomen: Porción post-anal cónica

Orden ANOMOPODA

Ilyocryptidae

Bosminidae

Daphniidae

Macrothricidae

Acantholeberidae

Anténulas bisegmentadas

Anténulas unisegmentadas

Orden ANOMOPODA

Page 18: w? êF Ê^; ÔyzÙ ü³§L>¡ z t · Title: w? êF Ê^; ÔyzÙ ü³§L>¡ z t ´ Author 1tÀ =UQþÉåD n¬ B Ä0 ¥Õ 2 ÿ Created Date aZ°`ëfÕU ô ×´üºfd [D ¶ Aå(Ó ÷ÇÓÕL·Õ

18/06/2012

18

Bosminidae

Daphniidae

Macrothricidae

Acantholeberidae

Orden ANOMOPODA Anténulas largas y fijas fusionadas al rostro

Daphniidae

Macrothricidae

Orden ANOMOPODA

Anténulas pequeñas,

poco móviles y

posteriores

Anténulas largas, móviles y anteriores

Acantholeberidae

Setas largas Setas cortas a muy cortas/

margen postero-ventral

Page 19: w? êF Ê^; ÔyzÙ ü³§L>¡ z t · Title: w? êF Ê^; ÔyzÙ ü³§L>¡ z t ´ Author 1tÀ =UQþÉåD n¬ B Ä0 ¥Õ 2 ÿ Created Date aZ°`ëfÕU ô ×´üºfd [D ¶ Aå(Ó ÷ÇÓÕL·Õ

18/06/2012

19

CTENOPODA

Familias Holopedidae y Sididae

Familia Holopedidae

Antenas con una sola rama

Holopedium amazonicum

Latonopsis

único género:

Holopedium

Page 20: w? êF Ê^; ÔyzÙ ü³§L>¡ z t · Title: w? êF Ê^; ÔyzÙ ü³§L>¡ z t ´ Author 1tÀ =UQþÉåD n¬ B Ä0 ¥Õ 2 ÿ Created Date aZ°`ëfÕU ô ×´üºfd [D ¶ Aå(Ó ÷ÇÓÕL·Õ

18/06/2012

20

Familia Sididae

Antena com 2 ramas

5 (5) gén

Sididae - Marinos

Penilia

http://planktonnet.awi.de/sci_images_detail.php?itemid=58607

Page 21: w? êF Ê^; ÔyzÙ ü³§L>¡ z t · Title: w? êF Ê^; ÔyzÙ ü³§L>¡ z t ´ Author 1tÀ =UQþÉåD n¬ B Ä0 ¥Õ 2 ÿ Created Date aZ°`ëfÕU ô ×´üºfd [D ¶ Aå(Ó ÷ÇÓÕL·Õ

18/06/2012

21

Pseudosida

Latonopsis Sarsilatona

Diaphanosoma

Margen ventral - posterior

con pliegue interior sin pliegue

Page 22: w? êF Ê^; ÔyzÙ ü³§L>¡ z t · Title: w? êF Ê^; ÔyzÙ ü³§L>¡ z t ´ Author 1tÀ =UQþÉåD n¬ B Ä0 ¥Õ 2 ÿ Created Date aZ°`ëfÕU ô ×´üºfd [D ¶ Aå(Ó ÷ÇÓÕL·Õ

18/06/2012

22

D. spinulosum

D. brevireme

D. dentatum D. polyspina

D. birgei D. fluviatile D. brachyurum - grupo

Page 23: w? êF Ê^; ÔyzÙ ü³§L>¡ z t · Title: w? êF Ê^; ÔyzÙ ü³§L>¡ z t ´ Author 1tÀ =UQþÉåD n¬ B Ä0 ¥Õ 2 ÿ Created Date aZ°`ëfÕU ô ×´üºfd [D ¶ Aå(Ó ÷ÇÓÕL·Õ

18/06/2012

23

ANOMOPODA

Familia Daphnidae

Familia Daphniidae

anténulas pequeñas y poco móviles

Simocephalus latirostris

4 (4) gén

Page 24: w? êF Ê^; ÔyzÙ ü³§L>¡ z t · Title: w? êF Ê^; ÔyzÙ ü³§L>¡ z t ´ Author 1tÀ =UQþÉåD n¬ B Ä0 ¥Õ 2 ÿ Created Date aZ°`ëfÕU ô ×´üºfd [D ¶ Aå(Ó ÷ÇÓÕL·Õ

18/06/2012

24

Daphnia

con rostro, sin surco cervical

espina posterior del

caparazón y yelmo variables

Cladoceran Web Site

Daphnia (Daphnia) obtusa - grupo

Daphnia (Daphnia) pulex - grupo

Page 25: w? êF Ê^; ÔyzÙ ü³§L>¡ z t · Title: w? êF Ê^; ÔyzÙ ü³§L>¡ z t ´ Author 1tÀ =UQþÉåD n¬ B Ä0 ¥Õ 2 ÿ Created Date aZ°`ëfÕU ô ×´üºfd [D ¶ Aå(Ó ÷ÇÓÕL·Õ

18/06/2012

25

Daphnia (Daphnia) laevis Daphnia (Daphnia) ambigua

Benzie, 2005

Daphnia (Daphnia) gessneri

©Lourdes Elmoor

Daphnia lumholtzi

especie invasora

Page 26: w? êF Ê^; ÔyzÙ ü³§L>¡ z t · Title: w? êF Ê^; ÔyzÙ ü³§L>¡ z t ´ Author 1tÀ =UQþÉåD n¬ B Ä0 ¥Õ 2 ÿ Created Date aZ°`ëfÕU ô ×´üºfd [D ¶ Aå(Ó ÷ÇÓÕL·Õ

18/06/2012

26

Ceriodaphnia

rostro ausente, seno

cervical presente

C. laticaudata

C. quadrangula

C. reticulata

C. dubia

Page 27: w? êF Ê^; ÔyzÙ ü³§L>¡ z t · Title: w? êF Ê^; ÔyzÙ ü³§L>¡ z t ´ Author 1tÀ =UQþÉåD n¬ B Ä0 ¥Õ 2 ÿ Created Date aZ°`ëfÕU ô ×´üºfd [D ¶ Aå(Ó ÷ÇÓÕL·Õ

18/06/2012

27

Ceriodaphnia cornuta - polimorfismo

Ceriodaphnia cornuta rigaudi Ceriodaphnia cornuta cornuta

Ceriodaphnia lacustris

Simocephalus

con rostro, surco cervical,

postabdomen grande,

ano terminal

Page 28: w? êF Ê^; ÔyzÙ ü³§L>¡ z t · Title: w? êF Ê^; ÔyzÙ ü³§L>¡ z t ´ Author 1tÀ =UQþÉåD n¬ B Ä0 ¥Õ 2 ÿ Created Date aZ°`ëfÕU ô ×´üºfd [D ¶ Aå(Ó ÷ÇÓÕL·Õ

18/06/2012

28

Page 29: w? êF Ê^; ÔyzÙ ü³§L>¡ z t · Title: w? êF Ê^; ÔyzÙ ü³§L>¡ z t ´ Author 1tÀ =UQþÉåD n¬ B Ä0 ¥Õ 2 ÿ Created Date aZ°`ëfÕU ô ×´üºfd [D ¶ Aå(Ó ÷ÇÓÕL·Õ

18/06/2012

29

Scapholeberis

con rostro, surco cervical,

mucrón y placa ventral

adhesiva

Page 30: w? êF Ê^; ÔyzÙ ü³§L>¡ z t · Title: w? êF Ê^; ÔyzÙ ü³§L>¡ z t ´ Author 1tÀ =UQþÉåD n¬ B Ä0 ¥Õ 2 ÿ Created Date aZ°`ëfÕU ô ×´üºfd [D ¶ Aå(Ó ÷ÇÓÕL·Õ

18/06/2012

30

ANOMOPODA

Familia Moinidae

Familia Moinidae

anténulas largas y móviles,

proyección post-anal cónica

2 (2) gén

Page 31: w? êF Ê^; ÔyzÙ ü³§L>¡ z t · Title: w? êF Ê^; ÔyzÙ ü³§L>¡ z t ´ Author 1tÀ =UQþÉåD n¬ B Ä0 ¥Õ 2 ÿ Created Date aZ°`ëfÕU ô ×´üºfd [D ¶ Aå(Ó ÷ÇÓÕL·Õ

18/06/2012

31

Moinodaphnia

exopodito de la antena com 4 sedas terminales

Moinodaphnia macleayi

Moina

exopodito de la antena com 3 sedas terminales

Page 32: w? êF Ê^; ÔyzÙ ü³§L>¡ z t · Title: w? êF Ê^; ÔyzÙ ü³§L>¡ z t ´ Author 1tÀ =UQþÉåD n¬ B Ä0 ¥Õ 2 ÿ Created Date aZ°`ëfÕU ô ×´üºfd [D ¶ Aå(Ó ÷ÇÓÕL·Õ

18/06/2012

32

Moina

Moina reticulata

Moina macrocopa, Moina micrura,

Moina minuta

Moina rostrata

Moina minuta Moina micrura

Page 33: w? êF Ê^; ÔyzÙ ü³§L>¡ z t · Title: w? êF Ê^; ÔyzÙ ü³§L>¡ z t ´ Author 1tÀ =UQþÉåD n¬ B Ä0 ¥Õ 2 ÿ Created Date aZ°`ëfÕU ô ×´üºfd [D ¶ Aå(Ó ÷ÇÓÕL·Õ

18/06/2012

33

Moina macrocopa

©Lourdes Elmoor P1

ANOMOPODA

Familia Bosminidae

Page 34: w? êF Ê^; ÔyzÙ ü³§L>¡ z t · Title: w? êF Ê^; ÔyzÙ ü³§L>¡ z t ´ Author 1tÀ =UQþÉåD n¬ B Ä0 ¥Õ 2 ÿ Created Date aZ°`ëfÕU ô ×´üºfd [D ¶ Aå(Ó ÷ÇÓÕL·Õ

18/06/2012

34

Bosminidae

Anténulas fusionadas al rostro

2 (2) gén

Bosmina

Anténulas separadas en la base

Bosminopsis

Anténulas unidas en su porción proximal

Bosminopsis deitersi

Bosmina sp

Page 35: w? êF Ê^; ÔyzÙ ü³§L>¡ z t · Title: w? êF Ê^; ÔyzÙ ü³§L>¡ z t ´ Author 1tÀ =UQþÉåD n¬ B Ä0 ¥Õ 2 ÿ Created Date aZ°`ëfÕU ô ×´üºfd [D ¶ Aå(Ó ÷ÇÓÕL·Õ

18/06/2012

35

Bosmina

Bosmina hagmanni Bosmina tubicen

Bosmina (Liederobosmina)

Page 36: w? êF Ê^; ÔyzÙ ü³§L>¡ z t · Title: w? êF Ê^; ÔyzÙ ü³§L>¡ z t ´ Author 1tÀ =UQþÉåD n¬ B Ä0 ¥Õ 2 ÿ Created Date aZ°`ëfÕU ô ×´üºfd [D ¶ Aå(Ó ÷ÇÓÕL·Õ

18/06/2012

36

Bosmina longirostris (COSM?)

Bosmina (B.) longirostris Bosmina (B.) freyi Bosmina (B.) liederi

Bosmina liederi y Bosmina freyi

Bosmina (Bosmina)

ANOMOPODA

Familia Ilyocryptidae

Page 37: w? êF Ê^; ÔyzÙ ü³§L>¡ z t · Title: w? êF Ê^; ÔyzÙ ü³§L>¡ z t ´ Author 1tÀ =UQþÉåD n¬ B Ä0 ¥Õ 2 ÿ Created Date aZ°`ëfÕU ô ×´üºfd [D ¶ Aå(Ó ÷ÇÓÕL·Õ

18/06/2012

37

Ilyocryptidae único género : Ilyocryptus

Anténulas bisegmentadas

Post-abdomen bilobulado

LOURDES-ELMOOR

Page 38: w? êF Ê^; ÔyzÙ ü³§L>¡ z t · Title: w? êF Ê^; ÔyzÙ ü³§L>¡ z t ´ Author 1tÀ =UQþÉåD n¬ B Ä0 ¥Õ 2 ÿ Created Date aZ°`ëfÕU ô ×´üºfd [D ¶ Aå(Ó ÷ÇÓÕL·Õ

18/06/2012

38

ANOMOPODA

Familias Macrothricidae y

Acantholeberidae

Macrothricidae

Guernella

Streblocerus

A1 pequeña, hileras de espínulas anales

A1 larga recurvada lateralmente, con espínas largas

6 (7) gén

Page 39: w? êF Ê^; ÔyzÙ ü³§L>¡ z t · Title: w? êF Ê^; ÔyzÙ ü³§L>¡ z t ´ Author 1tÀ =UQþÉåD n¬ B Ä0 ¥Õ 2 ÿ Created Date aZ°`ëfÕU ô ×´üºfd [D ¶ Aå(Ó ÷ÇÓÕL·Õ

18/06/2012

39

Macrothricidae

Grimaldina Onchobunops

Con proyección dorsal Postabdomen bilobulado

proximalmente

Macrothricidae

Lathonura Macrothrix

Setas en el margen ventral

lanceoladas, aplanadas

Page 40: w? êF Ê^; ÔyzÙ ü³§L>¡ z t · Title: w? êF Ê^; ÔyzÙ ü³§L>¡ z t ´ Author 1tÀ =UQþÉåD n¬ B Ä0 ¥Õ 2 ÿ Created Date aZ°`ëfÕU ô ×´üºfd [D ¶ Aå(Ó ÷ÇÓÕL·Õ

18/06/2012

40

Acantholeberidae

único género: Acantholeberis

ANOMOPODA

Familias Eurycercidae

y Chydoridae

Page 41: w? êF Ê^; ÔyzÙ ü³§L>¡ z t · Title: w? êF Ê^; ÔyzÙ ü³§L>¡ z t ´ Author 1tÀ =UQþÉåD n¬ B Ä0 ¥Õ 2 ÿ Created Date aZ°`ëfÕU ô ×´üºfd [D ¶ Aå(Ó ÷ÇÓÕL·Õ

18/06/2012

41

Escudo cefálico - Poros

Superfamilia Eurycercoidea

Fam. Chydoridae

Subf. Aloninae

Fam .Eurycercidae

Subf. Chydorinae

16 (20) gén

Page 42: w? êF Ê^; ÔyzÙ ü³§L>¡ z t · Title: w? êF Ê^; ÔyzÙ ü³§L>¡ z t ´ Author 1tÀ =UQþÉåD n¬ B Ä0 ¥Õ 2 ÿ Created Date aZ°`ëfÕU ô ×´üºfd [D ¶ Aå(Ó ÷ÇÓÕL·Õ

18/06/2012

42

Eurycercidae

Único género: Eurycercus

Aranguren, Monroy & Gaviria, 2010

Chydoridae - Chydorinae

Dadaya

Tamaño ojo compuesto aprox = ocelo

Page 43: w? êF Ê^; ÔyzÙ ü³§L>¡ z t · Title: w? êF Ê^; ÔyzÙ ü³§L>¡ z t ´ Author 1tÀ =UQþÉåD n¬ B Ä0 ¥Õ 2 ÿ Created Date aZ°`ëfÕU ô ×´üºfd [D ¶ Aå(Ó ÷ÇÓÕL·Õ

18/06/2012

43

Chydoridae - Aloninae

Ojo compuesto ausente - semiterrestre

Bryospilus

Dunhevedia

Postabdomen oval, ano proximal

Chydoridae - Chydorinae

Page 44: w? êF Ê^; ÔyzÙ ü³§L>¡ z t · Title: w? êF Ê^; ÔyzÙ ü³§L>¡ z t ´ Author 1tÀ =UQþÉåD n¬ B Ä0 ¥Õ 2 ÿ Created Date aZ°`ëfÕU ô ×´üºfd [D ¶ Aå(Ó ÷ÇÓÕL·Õ

18/06/2012

44

Globulares

Chydorus Paralona Ephemeroporus

An2 : 6 se

Chydoridae - Chydorinae

Anchistropus

Margen ventral con

diente en su parte

media

Pseudochydorus

Labro sin placa labral

desarrollada, A1

cuadrangulares

Tejidos Hydra Carroñero

crustáceos

Globulares: Chydoridae - Chydorinae

Page 45: w? êF Ê^; ÔyzÙ ü³§L>¡ z t · Title: w? êF Ê^; ÔyzÙ ü³§L>¡ z t ´ Author 1tÀ =UQþÉåD n¬ B Ä0 ¥Õ 2 ÿ Created Date aZ°`ëfÕU ô ×´üºfd [D ¶ Aå(Ó ÷ÇÓÕL·Õ

18/06/2012

45

Comprimidos, Altura margen posterior aprox 1/3 altura caparazón

Picripleuroxus Pleuroxus

Postabdomen largo Postabdomen corto

Chydoridae - Chydorinae

Forma oval,

Pabd: margen postanal corto

Alonella Disparalona

Comprimidos, Altura margen posterior aprox 1/2 altura caparazón

Forma oval elongada

Pabd: margen postanal largo

Chydoridae - Chydorinae

Page 46: w? êF Ê^; ÔyzÙ ü³§L>¡ z t · Title: w? êF Ê^; ÔyzÙ ü³§L>¡ z t ´ Author 1tÀ =UQþÉåD n¬ B Ä0 ¥Õ 2 ÿ Created Date aZ°`ëfÕU ô ×´üºfd [D ¶ Aå(Ó ÷ÇÓÕL·Õ

18/06/2012

46

Graptoleberis

Chydoridae - Aloninae

Rostro ensanchado

Chydoridae - Aloninae

Quilla en el escudo cefálico

Postabdomen elongado Postabdomen corto

Acroperus Camptocercus

Page 47: w? êF Ê^; ÔyzÙ ü³§L>¡ z t · Title: w? êF Ê^; ÔyzÙ ü³§L>¡ z t ´ Author 1tÀ =UQþÉåD n¬ B Ä0 ¥Õ 2 ÿ Created Date aZ°`ëfÕU ô ×´üºfd [D ¶ Aå(Ó ÷ÇÓÕL·Õ

18/06/2012

47

Chydoridae - Aloninae

Leberis

Quilla en el caparazón, rostro truncado:

Celsinotum

Chydoridae - Aloninae Postabdomen amplio, región postanal convexa

Leydigiopsis Leydigia

Espinas submarginales

<< marginales

Espinas submarginales

>> marginales

Parvalona

Espinas submarginales

apenas sobrepasan

margen Pabd

Page 48: w? êF Ê^; ÔyzÙ ü³§L>¡ z t · Title: w? êF Ê^; ÔyzÙ ü³§L>¡ z t ´ Author 1tÀ =UQþÉåD n¬ B Ä0 ¥Õ 2 ÿ Created Date aZ°`ëfÕU ô ×´üºfd [D ¶ Aå(Ó ÷ÇÓÕL·Õ

18/06/2012

48

Chydoridae - Aloninae

Notoalona Euryalona Kurzia

Oxyurella

Chydoridae - Aloninae

Espina basal de la garra algo alejada de su extremo proximal

Page 49: w? êF Ê^; ÔyzÙ ü³§L>¡ z t · Title: w? êF Ê^; ÔyzÙ ü³§L>¡ z t ´ Author 1tÀ =UQþÉåD n¬ B Ä0 ¥Õ 2 ÿ Created Date aZ°`ëfÕU ô ×´üºfd [D ¶ Aå(Ó ÷ÇÓÕL·Õ

18/06/2012

49

Nicsmirnovius

Chydoridae - Aloninae

Rostro corto, postabdomen corto y distalmente rectangular

Postabdomen con forma de “S” 2 poros cefálicos 3 poros cefálicos

Coronatella Anthalona Karualona

Chydoridae - Aloninae

Page 50: w? êF Ê^; ÔyzÙ ü³§L>¡ z t · Title: w? êF Ê^; ÔyzÙ ü³§L>¡ z t ´ Author 1tÀ =UQþÉåD n¬ B Ä0 ¥Õ 2 ÿ Created Date aZ°`ëfÕU ô ×´üºfd [D ¶ Aå(Ó ÷ÇÓÕL·Õ

18/06/2012

50

Alona

Chydoridae - Aloninae

grupo affinis grupo quadrangularis grupo dentifera

grupo guttata grupo intermedia grupo costata

grupo pulchella

EN REVISIÓN - COMPLEJOS DE

ESPECIES

SEPARACIÓN RECIENTE DE GÉNEROS

Apéndices Torácicos

Orden ANOMOPODA Orden CTENOPODA

Page 51: w? êF Ê^; ÔyzÙ ü³§L>¡ z t · Title: w? êF Ê^; ÔyzÙ ü³§L>¡ z t ´ Author 1tÀ =UQþÉåD n¬ B Ä0 ¥Õ 2 ÿ Created Date aZ°`ëfÕU ô ×´üºfd [D ¶ Aå(Ó ÷ÇÓÕL·Õ

18/06/2012

51

4 a 6 pares de torácopodos no

foliáceas, con morfología variada

Anomopoda Ctenopoda

RASPADORES

FILTRADORES FILTRADORES

Invertebrados

CLADÓCEROS Detritos y Bacterias

Fitoplancton Zooplancton

predador CLADÓCEROS

Peces

Detritos y bactérias

Peces

CLADÓCEROS

Invertebrados

CLADÓCEROS

Microalgas, detritos y bacterias

filtrador pelágico

filtrador litoral

filtrador - litoral

raspador - litoral

61 % 39 % Asociados a un sustrato En aguas abiertas

Hábitats y Hábitos

Adaptado de LOURDES ELMOOR 2010

Page 52: w? êF Ê^; ÔyzÙ ü³§L>¡ z t · Title: w? êF Ê^; ÔyzÙ ü³§L>¡ z t ´ Author 1tÀ =UQþÉåD n¬ B Ä0 ¥Õ 2 ÿ Created Date aZ°`ëfÕU ô ×´üºfd [D ¶ Aå(Ó ÷ÇÓÕL·Õ

18/06/2012

52

Región Limnética:

cladóceros filtradores

Daphnia Moina

Toracópodos con cerdas filtradoras

Tendencia a carapazones livianos y con pocas cerdas

Espinas del postabdomen reducidas

Diaphanosoma

Bosmina

Holopedium

Bosminopsis

http://www.microcosmos.nl/vlooi/scapholeberis01.htm

Región Litoral: interfase agua-aire

Scapholeberis Dadaya

Page 53: w? êF Ê^; ÔyzÙ ü³§L>¡ z t · Title: w? êF Ê^; ÔyzÙ ü³§L>¡ z t ´ Author 1tÀ =UQþÉåD n¬ B Ä0 ¥Õ 2 ÿ Created Date aZ°`ëfÕU ô ×´üºfd [D ¶ Aå(Ó ÷ÇÓÕL·Õ

18/06/2012

53

Región Litoral: agua entre macrófitas

filtradores

Moinodaphnia Pseudosida

Ceriodaphnia

Simocephalus

Región Litoral:

raspadores de perifiton

Tendencia a pérdida de cerdas filtradoras

Carapazones más robustos y con muchas cerdas

Uso del postabdome en la locomoción

Eurycercus

http://www.microcosmos.nl/vlooi/eurycercus01.htm

Macrothricidae Chydoridae

Page 54: w? êF Ê^; ÔyzÙ ü³§L>¡ z t · Title: w? êF Ê^; ÔyzÙ ü³§L>¡ z t ´ Author 1tÀ =UQþÉåD n¬ B Ä0 ¥Õ 2 ÿ Created Date aZ°`ëfÕU ô ×´üºfd [D ¶ Aå(Ó ÷ÇÓÕL·Õ

18/06/2012

54

Región Litoral: Bentos

Espinas y cerdas en el caparazón, comprimidos

Postabdomen grande y con espinas largas

Ilyocryptus

Leydigia Leydigiopsis

Parvalona

Alrededor de 620 especies conocidas (Forró et

al., 2008). 2-4 mayor??

45-50% (más o menos bien) descritas y válidas

Restante: Status incierto. Complejos de especies

crípticas (Korovchinsky, 1996)

Diversidad taxonómica de los cladóceros

Page 55: w? êF Ê^; ÔyzÙ ü³§L>¡ z t · Title: w? êF Ê^; ÔyzÙ ü³§L>¡ z t ´ Author 1tÀ =UQþÉåD n¬ B Ä0 ¥Õ 2 ÿ Created Date aZ°`ëfÕU ô ×´üºfd [D ¶ Aå(Ó ÷ÇÓÕL·Õ

18/06/2012

55

Principales problemas y carencias en la taxonomía y

evaluación de la diversidad de los Cladóceros

• Las consecuencias de la presunción de cosmopolitismo a nivel de

especies

• Escaso análisis de la variabilidad morfológica (platicidad fenotípica,

polimorfismo y ciclomorfosis, hibridización)

• Subvaloración de los caracteres derivados de los apéndices torácicos

• Cierto nivel de convergencia en las hembras partenogenéticas

• Frecuente escasez de poblaciones gamogenéticas

•Déficit de exploraciones intensivas y extensivas en numerosas

regiones del mundo

Diversidad taxonómica de cladóceros en

Colombia

Aún incompleto!!

• Gaviria, S. (2001):

61 spp • Gaviria, S; Aranguren,

N; Realpe, E. (2010):

81 spp

Aprox. (Datos

propios, Alvarez,

2012):

125 especies

(67% de las especies conocidas en el neotrópico). 21% de las 587 (Anomopoda y Ctenopoda)

descritas en el mundo

Page 56: w? êF Ê^; ÔyzÙ ü³§L>¡ z t · Title: w? êF Ê^; ÔyzÙ ü³§L>¡ z t ´ Author 1tÀ =UQþÉåD n¬ B Ä0 ¥Õ 2 ÿ Created Date aZ°`ëfÕU ô ×´üºfd [D ¶ Aå(Ó ÷ÇÓÕL·Õ

18/06/2012

56

Diversidad taxonómica de cladóceros

en Colombia

Revisión de especies

“cosmopolitas” o

“circumtropicales”

Complejos de

especies

(emparentadas o

crípticas)

LIMNÉTICA LITORAL

Daphnia

Bosmina

Ceriodaphnia

Daphnia

Bosmina

Ceriodaphnia

Moina

Diaphanosoma

Ceriodaphnia

Moina

Diaphanosoma

Bosmina

Bosminopsis

Holopedium (AMAZ)

Acroperus, Alona, Alonella,

Chydorus, Ilyocryptus,

Acantholeberis, Lathonura,

Paralona,

Acroperus, Alona, Alonella,

Chydorus, Dunhevedia,

Ephemeroporus, Ilyocryptus,

Kurzia, Leydigia, Macrothrix,

Simocephalus, Picripleuroxus, Sida

Alona, Alonella, Chydorus, Dunhevedia,

Ephemeroporus, Ilyocryptus, Kurzia,

Leydigia, Macrothrix, Notoalona,

Simocephalus, Anthalona, Camptocercus,

Coronatella, Dadaya, Euryalona,

Graptoleberis, Grimaldina, Guernella,

Karualona, Latonopsis, Leberis, Leydigiopsis,

Moinodaphnia, Nicsmirnovius,Onchobunops,

Oxyurella, Pseudosida, Sarsilatona,

ORINOQ: Disparalona, Streblocerus

PARAMUNOS

ANDINOS - ALTOANDINOS

TIERRAS BAJAS

Page 57: w? êF Ê^; ÔyzÙ ü³§L>¡ z t · Title: w? êF Ê^; ÔyzÙ ü³§L>¡ z t ´ Author 1tÀ =UQþÉåD n¬ B Ä0 ¥Õ 2 ÿ Created Date aZ°`ëfÕU ô ×´üºfd [D ¶ Aå(Ó ÷ÇÓÕL·Õ

18/06/2012

57

Separación bajo estereomicroscopio

Métodos de laboratorio para

estudios taxonómicos

Observación preliminar

• Características generales

• Dimensiones Dumont & Negrea, 2002

Page 58: w? êF Ê^; ÔyzÙ ü³§L>¡ z t · Title: w? êF Ê^; ÔyzÙ ü³§L>¡ z t ´ Author 1tÀ =UQþÉåD n¬ B Ä0 ¥Õ 2 ÿ Created Date aZ°`ëfÕU ô ×´üºfd [D ¶ Aå(Ó ÷ÇÓÕL·Õ

18/06/2012

58

Aclaramiento

8 a 12 minutos

Tubo de Eppendorf

NaOH (10%)

Especimen

Icopor

Agua en ebullición

Disección y montaje

Medios: Glicerina

Polivinyl lactophenol

Page 59: w? êF Ê^; ÔyzÙ ü³§L>¡ z t · Title: w? êF Ê^; ÔyzÙ ü³§L>¡ z t ´ Author 1tÀ =UQþÉåD n¬ B Ä0 ¥Õ 2 ÿ Created Date aZ°`ëfÕU ô ×´üºfd [D ¶ Aå(Ó ÷ÇÓÕL·Õ

18/06/2012

59

Importancia

• Alimento en piscicultura

• Clarificación de las aguas - biomanipulación

• Estudios ecotoxicológicos (Bioensayos)

• Biondicación (estado trófico)

• Paleoecología

Enlaces de interés

Freshwater Animal Diversity Assessment (FADA) Project:

http://fada.biodiversity.be/

Cladóceros de Brasil (Chydoridae y Eurycercidae) –

Dra. Lourdes Elmoor-Loureiro . UCB

http://cladocera.wordpress.com/

Waterflea.org

http://www.waterflea.org/waterflea.org/Home.html