v ; jgsr - dadun: homedadun.unav.edu/bitstream/10171/30857/1/fa.151.471_24.pdfromanorum , si vitam...
TRANSCRIPT
%
f ' '«?■■ ■■■%■ *\.v ;_jgsr
■ ■'-••■ ' - ' • -V - -.;" ■. - •■''■••^-\^s' -s^ ^
■;;¡>,V;; ' • *'** , ■•*’ . . -■.t''" -S :" .
■:/
'A
.. „ *VT-:'C., ' . V V . ’ - ' . . v ‘ , -
i:^Á it\- -■ ' •
.1 •♦ ■•••■• "•■ 'i•J .A
ifTf<,-r.'- - - •<
'•■ V ’ ^.i
m : -ït'iÇ
-í:
>v , -- k*' - 4 d ^ V - : i ' : Í
i?% ' 1 ' ' '" '
- : ^ v - , . "■ - . 4 -.
''■s
c
••V
■r,
l ü M S C A N O N I C Ii l i i )
TMESESQ U J S C O ^ C U ^ S U
A D L IB R I SEXTI D E CRE TA LIU M CATHEDRAM ,
P R O P U G N A B I T
B .F 3RANCISCIXS X A V E R IT OBORRÜLL ET VILANOVA,
J . U. D. 9<Hi) VA<nilS CATHED. E T J.C. <P<^AE. poßtn Cmäidatus , O“ Valent, ln<juifit.
À Swetis intimis.
IN SCH Ö LTS V A L E N T I N I SD IE X X t r M E N SIS O C T O B R IS , A N N . M .D C C .I X X I lI ,
F J L E N T I J E HED F.TJN ORUM :In Officina Josephi Stephani Dolz, S . Inquis. Typogr.
-t'. y■V
4'
{ ' j ¥ Í
-i''i ■', r- '’ À.I .
i
w.t *t
‘ _
f' r . T r "
EXCELLENTISSIMO
VALENTINAE URBISS E N A T U I
P . D . P ID A C O N A V A R R O ET G O M E Z , EER-{jecuo R c fto r l in U tb em B org iae , P rae to ri,ac Ju ftit iac C en«tu rio n i V alen tin ac U r b is , e ju fque G ubernation is, cet.
M A G N IFICIS VALENTINAE VRBIS RECTORIBUS: *D , E M M A N U E L I F E R N A N D E Z DE M A R M A N IL L O . R A M I- . ,R E Z DE L A P IS C IN A , in S .O ff ic io V a len t. In q u îf it .à SectítÍs
in tim is , P atrono F ifca li, & Prin^atio Apparitorh D . JO SE PH O M IR A L L E S , E T C E B R IA N , A cadem . R eg îa e H i-
fto r ico -M atriten fis Socio H o n orario ;D . B A R T H O L O M A E O L A SSO D E L A V E G A ,C en tu tîo n î A lae D it
m acarum N um an tino rum :D . JO SE PH O N A R V A E Z ,ET P O R T O C A R R E R O ,P rae to rÍ în HelKn: D . F R A N C IS C O P A SC H A L I C A ST IL L O , ISCO , ET Q U IN C O -
Z E S , P h îl. M ag . J . U . D . R eg ia e A cadcm îae M atrîtcn fis N obîlium A ttlu m A cadém ico H o n o ra r io , R eg iae item V alen iin ae A rtiu m A cadem iae Prim o C o n fiU ario , M arch îo n î de Ju r a -R e a l:
D . F R A N C IS C O C E B R IA N , E T B O R D E S , R e g îl M ilir . O rd in .B . M artae de M on te iîa , ac S . G eorg i! de Alf<ima fteinm ate decorato:
D .JO SE PH O C A L D E S DEL R E A L ,E T BAS DE C A R M O N A J .C .D , D . A N T O N IO P A S Q U A L , E T G A R C IA DE A L M Ü N IA , J .U .D * D . V IN C E N T IO P A SC H A L I G U E R A U DE A R E L L A N O , P U -
C H A D E S , SIST E R N E S DE O BEITES , P h îl. M ¡ig . J . C . B accal. p . F R A N C IS C O B EN E D ICTO E SÇ U D E R , ET SE G A R R A , J .C .D .
& V alen tîn ae F idel v io la rae T rib u n a lîs M în îftio F am ilia iî:D . P E T R O M E R IT A , E T L L A Z E R , J . U . D . iam Inft. lm p .
P rof. & C en f. M athefeos C athedrae cand idato :D . F R A N C IS C O F E R D IN A N D O G IR O N DE REBO LLED O,
V A L T E R R A , Z A R Z U E L A , E T SA PE N A , BEREN G UER^ . E T B LA N E S , J . U . D .t> . JO SE PH O V IN C E N T IO R A M O N DE C A S C A JA R E S , D U
R A N , H E R L A , ET H E N R IQ U E Z DE N A V A R R A , B aroni in Locum de T am arit ,
D . G A S P A R I P A S T O R , E T R O M B A U .D . B E R N A R D O DE B E R T O D A N O , F T N A R V A E ? , R e g ii &
M ilita r is O rdinis S . Jacob i ftem m ate d eco ra to , M atth ion I de M o- y :a l,6 c C en tu rio n i D Im acacum L u fu an lae . D*
D* O N U P H R tO VINCENTTO D A N V IL A, F T SO LSO N A , J . U . D ,D . M A U R O A N T O N IO O L L E R . ET B O N O , Ä ega l. G taclae D e
c im ar. N o v a l, )u d . A ooft. & R e g .D . P E T R O L U D O V IC O S A N C H iZ , à ConHlHs R eg lls , & S e -
cretls : nem on V alencliit R eg ii ju ftld ae aíTerendae T tibunalts à Secrctls;D . JO A C H IM O ESTEVE DE A R B O R E D A , M A S DE M A S P A -
R R O T A , J . U . D .D . SA L V A T O R I M U SO L E S , E T X IM E N O , j . V . D .D . H M M A N U E L I G IN E R , ET G iN E R , J , C . D .D . V ÍN C E N T IO G U IL L E M B U Z A R A N , ET E L V IR A .D . JO A C H IM O E SC O L A , ET C L IM E N T , à C o n fil. R e g . A dv .
S m O IC Q G E m K i tL I V K m FROCVKATORI DIGNISSIM O'.D . JO iE P H O M A R IA E A LEM A N Y , Ju r .C ae f . & Pontif. D oél. pro
v a riis ucnufque Ju r is C ath .P raepo iicu ra ,5c C ano n icatu cand idato . Im « pertaU hiftituc. poftea ProfeiT.Sc U .J .C « g u u c vero à R e g , CondU Ad^ vocaco, V a len t, C o lle g . A lum n«
a m u v T i s s i M i s e j ü s d e m v k b i s a v v o c a t is i
D . JO A C H IM O SO L SO N A , ET S O L E R , CoUegii R eg ti M atciien-i fis C aufarum Patronorum Socio , D ccim arum , P rim ic íarum , 8c T ertia rucn U ib l s , a c R egn i V alen tin i fingu latt Ju d ic l R e g io , P a - la t t l R egalis , a c ettam C onfu lati M arls , & T errae ejufdem U c^ b is AiT;ffori a d le d o ,& R eorum v io lt ta e R e lig io n is apud V a len ti- « u tn S , Inquifition is T rib u n a l A dvocaio .
D . JO SE PH O G ISB E R T , ET SA N C H IZ , i t i A ud ito rils R e g i is C a u - ia ru m Patrono , M oncefianac M iU tiae A dvocato o rd inario , c ju fd eo i C au ia fu m R e g u Fifci P atrono , & Ipfiufmet T r ib u n a lis R a t io n a r li ac M ag iftra lis M enfae A dm in iftration is AíTeíTori:
D , JO SE PH O IG N A CIO A LFO N SO , ET M O R E O , P h il. M ag . e jufdem F a c u lta t is , & J , U . C athedrarum , & Praepofiturae C iv ilis can d id ilo , d ign iff. A rch iep iic . A dvocato P a tr im o n ia li, C uriae E c d e i. M ecropo liianae C o n su lto r i, J . U . D . M om eiian ae M iHtiac Advocaco o rd inario .
F iD R L lS S IM O SBC R BTA KIO x
D . T H O M A E T IN A G E R O , ET V IL L A N O V A , P h il. M a g . J . C . D .
V m iS QUIDEM AVITA NOBILITATE, ET DOC- trìnae splendore clarissìmìs , ac de Academia noßra. op t im i m eritis hoc qualécumque mumisculum in aetet'- n im observautìae monumentum ded ica i
D . F ranciscas X averius B o rru ll Ù" V ilancva,DE
DE IMMUNITATE LOCALIW M i m S NOTJTIO.
I.UIUS vocis Immunkas iìgnificatio Ion-
ge lateque patet : Immunis enim à mune d ic itu r , quo deiignatur nomine is , qui vel officiis in República exer- cendis , five debitis veitigalibus per- solvendis , personalibusque oneribus subeundis erga Rempublicam estoffi- ciosus. Libertatem ab iis omnibus &
singulis immunitatem vocamus, addita muni praepofitio- ne negativa i « , aut fi mavis , exclusiva e , uti nonnulli ex Sacrorum Canonum Interpraetibus autumnant , quasi extra munia s it , qui est à triplici ilio onere liber. Quan- doque vero non à cundtis, sed ab aliqiio eorum vacatio, immunitatis vocabulo sìgniticatur. Hinc Civitates , aut Coloniae immunes : hinc immunes agri illis , qui vecti- gal solvebant, oppofiti, passim apud Audores occur- lunt. In praesenciarum autem fimili pariter ratione ad exemptionem a poena delitto debita denotandam , quam ad Ecclesiam , aliave loca confugientcs assequuntur, immunitatis verbo utitur. Caeterum priusquam ad difficiles proponendas quaestiones, quae Ju re Canonico inspeilo locum habent, gvadum faciam ; in medium afierre decre- vi , qune ad immunitatis localis originem dignoscendam spe»ftant ; quidque juris , quoad earn a tt in e t , apud vete- res A Egypcios, Assyrios, Romanos, atque Haebreos in
A usu
usu erat : ita enìm facili cognoscetur negocio , sacronim locorum immiinitatisinventum adscribí hand posse Catho- lìcis; ncque ad peccandi libertatem, impunitatemque pec- cantium excogitatum esse ; miserèque labi Haereticos id asserentes.
m IM M U m TA TIS LOCALIS ORIGINE , ElUS- que jure apud Gentiles^
I I .
Ab antiquissimis temporibus, universali nempe diluvio proximis, immunitatis localis erigo deducen-
da ; atque inter eas res » quae ejusdem jure gaudent, ve- tustate caeteris omnibus S ta tuae , & Imagines praestant. Prima equidem fuit ea , quam filio immatura morte iìbi abrepto Assyrophenes AÈgypciorum Princeps in tanti doloris levamen erigi curav it , atque in commodo domus loco reponi : ad quam servis contugientibus eximia erga filium pietate , atque amore motus patratì criminis ve- niam facilè concedebat ; verum haec immunitas , quae non legis vi ac poteftate , sed voluntatis arbitrio serva- batur , circunscripta tantum erat familiae Assyrophe-* nis limitibus.
III .
Ij 'A dem fere tempestate Ninus primus Assyriorum Rex Statuam mortuo Belo Parenti dicatam publico
collocavit loco , lege lata , ut cuiuscumque criminis rei sive ex subiedis, sive exteris PopuHs, ad eam accederent, deli^orum assequerentur impunitatem. Difficile sane, ac periculosae plenum est aleae asserere , quaenam ex iis, Assyrophenis nempe f i l i i , an Beli Imaginibus> atque sta- tuis priiis immunitate fuerit donata. Ego vero , quantum de re adeo antiqua judicium ferre l i c e t , affirmare non dubito antea privato cultu in Assyrophenis domu im* munitatem indu<ftam ; postea vero apud Assyrios ad hu- iusce fìmilitudìnem , perfe^tius tam en, fuisse institutam, ediv^loque publico Beli imagini sanccitam. Yerum non
diu
dìu stetit huiiismodi statuarum nsns, cnm paulo post, ii, qui ad eas confugiebant, Deos acclamarent ipsas , qua- rum patrocinio libertatem ab omni poena , atque incom- tTJodo consequebantur; ab Assyrophenis familia tam par- vis initìis Idolatria ftatim poft primam confugii immunitatem originem ducente. Statuae igitur iam raro in amo- xis monumentum , infrequenter vero honoris erigebantur causa ; etenim penè omnes Numinum loco habebantur.
IV .
A Pud Romanos autem etsi ab ipsifr Urbis incunabulis, & libera etiam República in eomendationem eon
rum , qui bene de ea merebantur, statuae prò rostris eri- gerentur ; nullo tamen tempore immunitate ad se confu- gientes tuebantur; quousque Roma Imperatorum ditioni luit subie^fta : tunc enim exterarum gentium Idola in se recipiente , una cum Idolorum multitudine crevit & statuarum numerus, ipsis Imperatoribus suas statuas aliquan- do pro Dìis coli sperantibus ; unde & eandem confugii immunitatem statuis concessere: resque eo invasit, ut non periculi solum fuga imago Imperatoris esset parva itidem portatilisque , & ea etiam , quae monetae erat sculpta; sed calumniae occafio: quippeea arrepta inferre iniuriam licebat, non vitare tantùm : quare apud nonnullas gentes Romanorum Imperatorum ftatuae sancliores, venerabi- lioresque habebantur, quam Jovis simulacrum.
N On multo , poftquam ftatuae , atque Imagines ìm- munitate fuerunt donatae , tempia quoque idem
obtinuere jus. Quamvis enim nonnuUi in dubìum revo- caverint ; ego tamen pro certo habeo , templum , quod Semiramis Nini Assyriorum Regis coniux Belo socero construxit munificentissimum , confugii immunitatem ha- buisse. Postea vero Cadmus, dum Thebas conderet , asylum constituitvad quodconfugientes ab omni poena liberi erant. Deinde aquid Canopiiim Nili ostium aliud extitit a iy lum , quod viventi adhuc Herculi sacratum fuisso
A 2 exi-
existimo. Qiiamobrem longissime à vero recedunt, qui àprognatis Hciculis primo inftitutum assylum ferunt, aram liempe misericordiae in Atlienis medio collocatam , ad quam oppressis à Patribus confugere fas erat. Nemora etiam densa , ac conserta , quae nipote lucis omnis ex- pertia luci appellabantur , confugiiloca fuere, Asyla à Graecis vocata. Quandoque tempia iimul cum luco , non raro soli fine tempUsluci; aliquando tempia fine lucis; nonnumquam tandem fimplices A rae . Non retfte hincde^ duces, omnibus Templis , cunitisque lucis, aut aris asy- l ì jus competiisse , sed iis tantum , quibus Populoxum sancìione fuit datum.
V I .
A Pud Romanos autem ab huiusce gentis prìmordils, ftatim ac ipsa , sc il ice t , conditur Urbs , Asylum
Romulus constituit in luco opaco , & valli Capitolium inter, & Arcem, seu Palatium ; caeterum non divini cul- tus causa , nec ut in eo fibi subje¿lus Populus adversus juftitiam sese protegeret ; sed quo novam redderet Givi- tatem incoUs refertam , illuc finitimis receptis , qui vel ob patrata deliviia , vel aes alienum in eorum regionibus contractum , ad Asylum confugiebant ; & adversus omnes, qui contra eos ¡us l^bebant, defensi, absque discrimine an servi , aut liberi essent , jus Civium Romanorum , si vitam in Urbe traducere placebat » asse- quebantur. Veruntamen Civium numero quam maximè auAo ; atque asyli impunitatem Sabinis , aliisque finitimis PopuUs aegre ferentibus ; eam ultra Romuliim- periiim minime perduraiTe , imopotius eo vivente de medio iuisse sublatam existimo. Et quoad Urbs sequentiutn Regum subdita fuit ditioni;aut ipsis poftea exai!ilis,quoad stetit Respublica, nulla extitit aut lucorum , vel tempio- rum immunitas ; quamquam in dubium non est revocan- dus maximus honos Flaminis Dialis aedibus in tanti Sacer- dotii venerationem datus, scilicet, quod si vin¿tu& ali- quis eas in tro ierit , à vinculis liber abire permitebantur:
yEt quod eadem pariter ratione qui ad mortis ducebatur supplicium , hujusce poenae immunis e ra t , si Vestalis Virgo fortuito casu nullaque data opera obviam illi fieret. Primum igitur omnium e x i i s , quae Romae ex- titerunt, asylis Deorum , aut Imperatorum honore ex- t ru á is , fuit equidem templum mortuo C. Caesari à Triumviris consecratum una cum jure , ut perfugium in eo cundis esset. Quod equidem ansam praebuit , ut procedente tempore eadem confugii impunitas quam- plurim is, & Deorum, Sc Imperatorum Delubriscon' cederetur.
V II .C lA E terum asylorum , templorum nempe , lucorum-
/ que , & statuarum in infinitum poenè excrescente numero , pessimi quique homines infimae sortis magna frequentia , ita ut complerent templa , aliave impuni- tatis loca , ad ea confugiebant, atque asylorum spe innumera patrabantur crimina , frequentesque populi se- ditiones excitabantur, quas nec vel summa Imperato- jum potestas coercere , aut reprimere valebat. Ideoque universo pené terrarum orbe Romanorum subjeAo im perio , Tiberius apud Senatum de asylis inquisitio- nem fieri decrev it ; Civitatibusque juss it , Legatos ad urbem mittere , qui Regum circa confngii impunitatem decreta , atque asylorum privilegia secum deferrent, posteaque nihil de Deorum , aut asylorum honore de- trahens , certum eorum praescripsit modum , paucis tantum probatis celebrioribus asylis , quae jure , majo- rumque au¿toritate erant firmata, Quare à veritate re- cedunt , qui existimant, asyia à Tiberio in totum fuisse sublata. Ex hucusque diilis satis superque apparet, im- munitatis localis observationem à quampUuimis gen- tibus communi consensu receptam ; non tamen hac ratione, juri aut natura li , aut gentium eamdem adscribas.
B E
B E P E R S O m R U M C O N B lT IO m A D ASYLAconfugientium^
V IILr i ^ R i a autem genera homlnum ad asyla confugiebant:
I caeterum servos primes ex iis fuìsse , adeo est ve- ritati consonum, ut ex eorum coniugio ad Filii Assyrophenis Statuam prima asylorum loca , debili satis principio , sint orta. Verúm praeter unicum tantum asylum apud Canopium Nihili ostium HercuU dicatum , ad caetera confugientes servi duriuscule à dominis habiti, vel ad vim scilicet, metumve evitandum, nullatenus libertatem assequebantur : sed amplissimam tantum fa- cultatem adversus dominos justam proponendi quaere- lam : qua cognita , eo solum in casu , quo intolerabilis dominorum saevicia , vel maxima corum apparuisset as* peritas , ad servorum venditionem, & ipil cogebantur; alias enim dominis erant restituendi ; caeterum poenae domestico de lido debitae , cujus timore ad asyla confu- g e r e , impunitatem assequebantur.
I lberi autem homines criminum capitalium suspeAi^ ^ vel alieno aere gravati secundum , & tertium genus erant eorum , qui ad asyla confugientes, istorum
tuebantur patrocinio. Quoad primos ex iis a t t in e t , sci- re opovtet, cunAos, nullo discrimine adhibito , an capitalium , aut leviorum criminum , five suspe<íti tantum, aut rei etiam extiterint , horum impunitatem asylorum beneficio consequi; ñeque hanc solum, sed illud etiam reportasse commodum , sc il ice t , ut ibi degentes ñeque c a p ì , ex trah i, vel carceri mancipari poterant ; aut eos verbo , aut fa íto laedere nemini impuné licebat. Et ve- tustissimis temporibus hanc impunitatem fuisse induc- tam ex i i s , quae de statua Belo Assyriorum primi Regis Parenti dicata antea diximus, satis supexque appa- ret.
De-
X.
DEnique alieno aere gravatis ad asyla confugientibus nullatenus illud remittebatur, sed id tantum as-
sequebantur , ne à creditoribus c a p i , aut personaliter molestali valerent. Caeterum eorum confugii ad asylum inìtia prorsus ignorantur ; nondum enimlìquet^ an sci-* licet ipsimet hoc confugium sibi excogitarunt, an ab aliquo invitati id fecerìnt , neque quo primum tempore , aut quo asylo id iit adum . De obaeratis deco6tis, qui capitis poena pleclebantur , vel tributorum etiam debitoribus, forte scire desiderabis, si asylorum impu- nitate apud Gentiles fuerint p ro te s i ; qua quidem in re affirmativam sententiam veriorem esse judico. Illud tamdem animadverto nullam habitam fuisse rationem religionis eorum qui ad asyla confugiebant > adeo ut quamcumque proiiterentur à poena immunes extiterint..
D E ASYLORUM A PU D HAEBREO^ ìmpunìtau^
XI.
NUllum apud Haebreos antiquius extitit asylum» quam a lta r is , atque tabernaculi paulo post eo
rum ab A Egypto egressum extrudorum. Scio equidem nonnullos in ea esse opinione , ut exìstiment non modo nullam omnino immunitatem altari templove à Deoi fuisse datam , sed id ne decuisse quidem : verum cum parvi sint ponderis ab eis adduca fundamenta » noa dubito asserere, a l ta re , atque tabernaculum asyli jus habuisse , non expresso Dei praecepto, sed ind irete ab ipso concesum ; quae equidem confugii impunitas sani l a , atque inviolata ad excidium usque gentis perse- veravit ; Illud antequam ulterius procedamus animad- verte , hanc non divini juris, naturalis esse , sed caere- Hionialis » atque positivi » ejusdemque piane conditìonìs* ac altare illius gen tis , quod inter caeremonialia ¡ura leferii % nullus dubitata
Più-
sXII.
P Luribus ab hlnc ànn is , post deviiflos nempe Sehon, 8c Og Amorrheorum , & Basan Reges tres Re-
tugioriun Givitates antea à Deo promissas Moyses de- signavit, Bosor in campestri solitudine Tribus Ruben» Ramoth in terra Galaad Tribus Gad , & Golan , seu Goulan in terra Basan Tribus Manasses. Deinde paulo post Provinciae Canaan expugnationem Josue divino pariens praecepto alias etiam tres G ivitates, ut asyli jure pariter fruerentur , separavit, Cedes scilicet in Ga* lilaea montis Nephtalim , Sichem in m onte , 8c Tribu Ephraim, & Cariatharbe , five Ebron in monte , atque Tribu Judà : Hae quidem è Levitarum Civitatibus se- Iet5lae , pari spatio inter se distantes, confugii impuni- tate gaudebant, nullis aliis ullo umquam tempore sex supiadiiitis additis. Quapropter à veritate alienum est, tres alias Givitates postea eodem jure fuisse insignitas: multoque m inus, urbes Levitarum omnes , nempe qua- draginta , & o6lo , totidem asyli loca fuisse.
XIII.Q Uoad personarum conditionem a t t in e t , quae im-
munitate gavidebant , scire oportet , Isrraelitas omnes id jus obtinuisse ; ñeque eos tantum , sed
cun¿tos etiam , qui intra ipsorum versabantur ditionem, eadem asylorum tutela fuisse prote»5los existimo. Gae- terum non omnes criminum rei impunitatem asseque- bantur, non fures , adulteri, incestuosi, non servi ad- versus dominorum saevitiem , aut propter offensos d o - minos ad asyla confugientes, non gravati aere a lienb , decoétive homines, sed homicidae solum , qui casu fortuito , non autem data opera , aut per industriam atque per insidias quemquam se occidisse probarent.
XIV.V Erum ne id in mentem tibi veniat , statim homi-
cidii reum ad ipsam refugii Givitatem fuisse ad- missum , ut in ea tutus existeret à manibus propinquo-
rum
rum o cds l ; opus emm e r a t , ut Sen iorlbus, ve! Ju - dicibusante portas Civìtatis , juxta Haebreorum moiem, pro tribunali sedentibus ita commisum à se homicidium narrassct, ut casuale appareret , ipsequc innocens: Sed nec ejus naturae hoc erat juditium , ut à mortis peri- culo eum Uberaret ; facultatem tamen in ipsam urbem se- se tantisper recipiendi praestabat , quousque de ipfius homicidii specie solemnis institueretur dìscussio. Utrum autem haec causa cognosceretur coram Populo , Ju - dicibus Urbis refugii, an ea in Urbe , in qua perpe- tratum erat homicidium , satis superque non liquet : ego tamen veriorem eoru.n existimo opinionem , qui putanfc homicidii reum ex ipsa refugii Civitate ad eam , ubi pa- tratum fuerat crimen , deduci hujusmodi subeundi ju- dicii causa. In quo se culpa vacare non probans in manus proximorum occissi , ut debitas poenas lueret, statim tradebatur ; Caeterum si casuale commissise homicidium , suamque probaberit innocentiam , ad refugii Civitatem missus, impunitatem assequebatur , dum- modo ibi permaneret : fugiens enim ab ea , impune oc- cidi poterat , nìsi id fecerit post Summi Pontitìcis mortem ; quippe tunc temporis libere valebat , quocumque v e l le t , ab ire , atque ad patriam etiam reverti.
D E IM M UNITATE LOCALI A P R IM IS ECCLE-sìae SccuLìs.
XV."^ T O nnu ll i ex Juris Canonici Interpraetibus in ea
^ sunt opinione , ut existiment confugii immunitatem juris divini effe ; circa quam rem cum nullum in- veniam Christi praeceptum , non dubito localem immunitatem humano positivo juri abscribere ; quamvis divino non fuisse contrariam , & imo potius Deo ex- titisse gratam , Ubenter fatear. Illud equidem veritati non est consentaneum immunitatis scilicet observatio- nem statim ipso jure fuisse indudam ; etenim ante
13 Cons-
TOConstantini Magni Imperium tarn ìongè aberát , ut Ec- cleíia ad se confugientes tueretur , ut ex contrario in eam congressus ab Ethnicis Imperatoribus vitio verte- retur ; atque ì l l i , qui Cliristianae Religioni nomen de- derant , magnam persecutlonum vim vel fortiter superare , aut aliquantuium mitigare tantùm cupientes , non externum splendorem , non pompam , aut privilegia. Ecclesiis cont'erri curabant.,
XVI.
VErum Constantino Magno imperante , non ipse tantum , sed universus Romanus Orbis CathoU-
cam Fidem ampleditur : quod ansam nonnullis prae- buit asserendi, hunc scilicet Imperatorem Ecclesiis im- munitatem Icge lata concesisse : ego tamen negare non audeo y Constantini aetate Ecclesias asyli impunitate fruì ; caeterum id aio , istam immunitatem servari ce- pisse , non alicujus l e g i s v i , a c potestate , sed, consuetudine , moribusque P o p u li , qui criminum impunitatem confugiendo ad falsorum Numinum tempia ex Cae- sarum decretis assequi paulo ante viderat. Theodosius Senior primus omnium fu i t , qui Ecclesiae asyla quo- dammodo sanxit , a u t , si mavis ,, confirmavit, públicos debitores ab eorum tutela excipiendo. Plenissimè tamen Honorius, & Theodosius Iunior anno CCCCXV. jure, quidem suo , nec quidquam de spiritualibus decernendo , statuerunt , nemini fas effe ad Ecclesias confugien- tes ab eis abducere ; sanzione addita, majestatis crimine eum esse retinendum , qui contra hanc legem venire tentaverit ; variisque aliorum Imperatorum cons- titutionibus asylorum Ecclesiae spada am pliata , multa-■ que alia circa immunitatem statuta.
XVII.
ROmani tamen Pontifices, atque Ecclefiae Concilia nequicquam quoad localem immunitatem sanxe-
runt ad Arausicani usque Concilii, 8c Gelasii Papae tempora , qui posteaquam Romani Imperatores idem con-
ces-
ccsserant, primo lege lata confugientes ad Ecclesiam pro- te'xcre.Verum in dubium non est revocandum, Ecclesias- ticos Praelatos eximia,qua pollebant,pietate, pro iis, qui ad Ecclesias confugerent,iam antea intercesisse,ut poena delitto debita mitiori alia adhibita temperaretur. DilHcile sanè,ac periculosae plenum aleae est attìrmaie, quare Romani Pontífices, qui de locali immunitate statuendi liberum habebant arbitrium , id executioni non mandaverint, quousque ab Imperatoribus asyli jus Ecclesiis fuit conce- sum ; id si scire desideras, in Palaestra explanabo.
JU R E CANONICO CO M M UNI
QfJAENAM SACRA LOCA A B SE CONEÜGIEN^tes tueantur.
XV III.
I^'Xtra dubltationls aleam positum e s t , asyli jure Ec- j clesias omnes gaudere , sive magnae Ecclcsiae , Ba- silicae, aut tempia s in t , sive parvae , quae Sacella etìam
vocari consueverunt : nullo discrimine adhibito , num jam consecratae s in t , an Epìscopi au^toritate beneditilae tantum existant , aliave ratione ad Sacramentorum usum deputatae ; neque eo etiam inspeJto , si divina scilicet officia fuerint celebrata , vel tantum lapide aut!?loritate Episcopi posito , a lta r i , ac atrio desighatis, crux tuisset detìxa. Neque iis tantum in casibus istud obsinet ; sed etiam si Ecclesia aliqua interdicta s i t , aut v io lata , seu polluta , nihilominus ad se confugientes tuebitur. De Ecclesia destruita, quoad immunitatem a tt in e t , generalis regula tradi non po test , cum multiplex valeat esse eius status : quibus tamen in ca=ibus confugii irnpunitate gau- d e a t , rogatus dicam. Ecclesiae autem nomine etiam con- tinentur Oratoria Episcopi auL^toritate erecla ; veruni non ea , quae in privatorum domibus, privatorumque Collegiis Episcopi licentia non interveniente aedifìcan- t u r , quamquam in eis aliquando res sacra fiat : cum pro
B 2 vo-
i tvoluntatis arbitrio domini ea possint diruere , atque mutare.
XIX.
N'On Ecdesiis tantum , verùm iis etiam loc is , quae Ecclesiis adhaerent,assyli immunitas competit;qui-
bus tamen ? audi. Sacristía , T urris , Atrium , Porticus, cuniftaque ea loca, quae Ecclesiae fabrica, eidemque con- iun»5ta, atque ad eam spedancia aedvticia comprendit, assyli jure gandent 5 neque ab eo excludi debent, qui ad Ecclefiam confugientes, januam eiusdem clausam , istius seram, vel ve»5tes tangunt, aliamve Ecclesiae exteriorem partem , veluti parietem. De fitu vero , qui adhaeret Ecclesiae,exprese cautum reperitur, quod major Ecclesia per circuitum XXXX. pasuum immunitatem habeat, minor vero , five Capella soliim usque ad XXX. pasuum spacium. A qua generali regula eae excipiuntur Ecclesiae, aut Capellae, quae intra ambitum murdrum Castel- lorum existunt. Quid juris veroobtineat in iis, quae intra Civitatis moenia su n t , non una eademque est omnium Interpraetum opinio: qua quidem in controversia à ve- ritate longè non aberrare eos existimo, qui in praesentia- Tum nullum discrimen Caílella in te r , atque Civitates agnoscunt.
XX.
ILlud eli animadvertendum , I. quod etiamsi Coemen- terium Ecclesiae fuisset continguum , asyli immuni-
tas non hoc tantum limitatur , sed ulterius progrediens ad XXXX. vel XXX. pasus extenditur. II . Quod huius- modi XXXX. aut XXX. pasuum spacium,non prodeft, ut caetera immunitatis loca,in ipso confugiendi ad Ecclefiam aclu , sed tantum reís in ea degentibus confugii causa; hi enim impune , & metu Secularium Judicum remoto ab Ecclefia exire , libereque , quod praedivíti passus cont in en t , spacium percurrere poterunt. III. quod fi hu- jusmodi soU spacium non aediticiis fuerit vacuum, sed do- mibus tedum , in iis permanens immunis e r i t , quae ad
Cíe-
Clericos pertinent , non quae ad Seculares spedant. EtIV . huiuscemodi XXXX. aut XXX. pasuum immunitatem Sacris Canonibus stabilitam contraria consuetudine derogatam non esse , sed firmam certe , acillibatam ad hodiernum usque diem permanere.
XXI.
QUod vero ad religiosas domus , aliaque loca spetflat, scire oportet , etiam asyli jus Monasteriis , 8c Re- ligiosorum Conventibus Episcopi audoritate ere-
d is competere ; atque illorum nomine in praesenti dis- putationis argumento , non domus tantum , aut eorum celullae , vel habitationes, atque clauftra veniunt ; sed hortus etiam , area , officinae , cun*5laque ea , que intra Monasterü continentur septa : Quae vero ab eis separata , vel voluptati tantùm , aut rufticis , aliisve usibus deserviunt, immunitate gaudere , sustineri non valet. Deinde etiam in vita membrisque tuentur confugientes ad Xenodoquia , Nosocomia , Orphanotrophia , Xeron- comia , aliaque loca ad caritatis , vel Religionis opera exercenda , aliumve pium usum destinata , dummodo Episcopi audoritate fuerint ereda. Si haec intervene- rit in eorum constru£tione , etiam Coementeiia immu- nitatis jus h aben t , quamvis ab Ecclesia separata.
XXII.
De Epìscopi Paìatio licet in confesso sit apud omnes Interpraetes immunitatis jure fruì ; nonnuUi tamen
hoc restringunt ad eum casum , quo Episcopus suum pa- latium Ecclesiae inhaerentem , vel proximum saltem ha- beat; à quorum opinione Ubenter recedo existimans quod etiam si extra didos XXXX. pasus Ecclesiae proximos ex is teret, atque ab ea longissimè distarei , nìhilominus asyli jus haberet. Caeterum nimia erga eorum personas veneratione dud i longissimè à vero recedunt , qui in ea sunt sentencia , ut putent confugii impunitatem Car- dinalium etiam non Episcoporum Palatiis competere, 8c ne consuetudo quidem atque usus huiusmodi favet opinioni. Lo-
XXIII.
I Ocìs immunitatem habentibus recensitis, ilia tandem ^ sese offert quaestio , num scilicet ad SS. Euchari- stiae Sacramentum confugiens , <iuod vel infirmorum,
aut procesionis causa circumducitur , asylo gaudeat ; in' qua affirmativam tuemur partem ; nec piissima m rejici- cimus opinionem , id nempe etiam ilium assequl , quam- vis non vestem Sacerdotis te t iger it , sed tantum iis, qui SS . Sacramentum associantur , comìtem se adjunxerit. Non tamen eadem dicenda , cum SS. reo in carcere detento fertur , isque Sacerdotis vestem tan ga t , aut asum- tam Eucharistiam penes ^e retm eat, vel eo in casu , qua aliquis ad Sacerdotem S. Oleum ducentemconfugiat ; E t denique nec jure , aut consuetudine sustineri valet Epis- copwm una cum circumstante plebe immunitatem habere confugii.
QUAENAM VERSONARUM CONDITIO SACRI l o c i immunitate. d e f en d í v a lea t ,
XXIV.
CUndlos Laicos Catholicos , conditione personae tantum inspeifla , asyli immunitate gaudere in dubium
non est revocandum ; adeo enim est certum , ut etiam- ■si personaliter essent in te rd ic i , aut excomunicati etiam denunciati ex t ite r in t , aut publici Clericorum percuso- fes , idem dici deberit. A qua generali regula Clerici non ■sunt excipiendi , confugientes etenim ad Ecclesiam ab ea protegí debent advcrsus Ecclesiasticum Judicem;nam •quoad Secularem a t t in e t , status conditio ab hujus juris- ^iitilione illos liberos teddit. Si de Regularibus vero , aut Religiosis eadem proponatur quaestio , afirmare non dubito , vel numquam Ecclesiarum immunitate protestos fuisse , vel si id ullo umquam evenit tempore , hodier- nis tamen moribus neutiquam usu servari, liberèque eorum Superiores, è sacrislocis , ad quorum confugere tu- telam , ipsos extiahere posse , atque deli^^o debitam imponerc poenam. J^*
XXV.J Udaeì , Pagani , caeteiique Infideles , sì quandoquc
ut dclit^ìoium efugiant poenam , ad Ecclesiam con- lugerint , tantiim asyli impunitate iiuentur , cum ex animo , ac certa pìetate Chriitianae Religioni nomen dare velini : quapropter iis in casibus , in quibus in sua perfidia , suisque erroribus permanentes, aut baptismum non )e tan t, vel fi>5te ad efficiant , libere ab Ecclesia abstrahi )oterunt à Seculari Jud ice. De Apostatis autem , atque laereticis idem judicium esto : hoc solum addito , dum-
modo ob aliud , quam haeresis delitiium , sacrorum loco* rum patrocinio protegi desiderent : tunc etenim absdubio contugium eorum non respondebit votis.
XXVI.O Baerati antem , vel simplices debitores ( etiamsì de
illis tributorum regiorum verba facias) ad Eccle- siain confugientes, eam assequntur immunitatem , ut ip- 60s neque c a p i , neque extrahi, aut in Carcerem duci ias sLt. Deco*¡ítos vero confugii impunitate non gaudere , nonnulli pu tan tqu ibus & calculum. meum adjungo Ubenter propter hujuscemodi- criminis gravitatem. Deinde dubl- tandum non e s t , Ecclesiarum tutela esse dignos servos, qui ad eas , ut à dominis impunitatem obtineant , con- fiigiunt. Itaque non alias Dominis restituì debent, quam ab ipsis praestitis impunitatis sacramentis, quibus tamen intervenientibus satis superque servis videtur cautum, adeo ut hac cautione adhibita , inviti etiam, atque re- luct:antes dominis reddantur. An autem aliquo in casu ad Ecclesiam servi confugientes assèqui valeant libertatem, rogatus dicam..
Q U O D N JM D E L IC T I GENUS LOCO SACRO PRO- t e g ì , v e l non p r o t e g i possiti.
XXVII.
PRìmo igitur loco confugii impunitate' non gaudet publicus latro; neque ut quis intelligatur talis, satis su
per-
1 6 . . .perque e s t , in stratis lodsve publlds praedas agere ; sed ulterius requiritur , quod praedae , vel lapinae causa ho- inicidia publicè commitat : quare si aliquis stratas obsi- dens homines aggrediatur, non tamen occidat ; vel id in viis locisque publicis non efficiat, sive non praedae spe , sed inimidtiae , vel vindidae v i , ac potestate; nec semel iterumque exequatur, publid latronis non veniet nomine. Forte scire desiderabis, si haec omnia non in publico loco , sed in privati alicuius domu efficiat, in praesenti immunitatis argumento, publicus is latro dici valeat ? quod quidem libenter fateor, eumque asyli impunitate protesi non posse censeo.
XXV1IÍ.
Ab ea II. excluduntur grassatores viarum , ita à gra- diendo didi , cum frequenter gradiantur qui vias
obiident, & hostiliter viatores spoliant, atque aggre- diuntur. Unicum tamen existit discrimen latrones públicos inter , atque viarum grassatores , scilicet , quod si publicis in locis aliquos praedae causa saepius spolia- verint, nuUo vero ex iis occiso , viarum grassatores tantum dici valent ; publici autem latrones , caede interveniente. III. asylo non gaudent agrorum depopu- latores : Verum animadverte , non quaelibet damna, etiam si levia depopulationis constituere crimen , sed plurima esse, & agravia , est opus : ii igitur agrorum erunt depopulatores , qui fiamma ferroque vastant omnia , segetes incendio tradunt, arborum excutlunt fru- d u s , animalia occidunt, vel mutilant ; sive propria quaerentes commoda , sive ex odio boni pub lic i, vel quia male accepti sunt ab aliquo, aut ex perversa infe- rendi damna animi afte^ione id eveniat : Quod autem ea nocturno tempore , an diei spacio in ferat , nihil quidem interest, praecipue cum post Gregorii XIV . Cons- titutiouem proponatur quaestio.
XXÍX.“f f T deinde loco iis qui homicidia, Se membrorum J [ y * mutilationes in Ecclesia committunt, immunitatis privilegium expresse deneg.itur. Tria igitur inqiii- renda quae necessario desideiantur, ut reus ex hoc capite ab immunitate excludatur : criminis qualitas ; modus ejusdem patrandi ; locusque, in quo conimittitur. Quoad primum a tt in e t , scire oportet , membrorum mu- tilationem non esse aliud , quam membrum vivum , & commodum , partem nempe proprium in corpore offi- cium habentem secare ; & cum Gregorii XIV . Con- stitutio de homicidio , & membrorum mutilatione tantum verba faciat , eadem de quovis alio gravissimo crimine in Ecclesia patrato statuta non intelligentur. Si quaesieris , quisnam modus committendi in Ecclesia ho- micidia requiratur , ut quis confugii irnpunitate prive- tur y animadverte, opus esse , homicidium ex industria -committi ; adeo ut si aliquis casu , vel subito irae Ímpetu motus quemquam in Ecclesia occidit, vel mutilât, immunitate fruetur : sed non ad hoc quaecumque irae causa satis superque e s t , sed justa desideratur ; qualis autem ea esse debeat , non est facile , explanare ora- tione ; atque idcirco hujusce rei decisio arbitrio relin- quetur Judicis.
XXX.
Hlnc redè deduces , Ecclesiae asylo gaudere amen- tem , vel puerum rationls carentem usu , qui ho-
micidia , membrorumve mutilationem committunt ; vel si id ab aliquo sana mente praedito in ludo , aut loco patretur , dummodo atflio ejus sit naturae, ut aliquo modo voluntarium esse homicidium non appareat. Non ea dem tamen dicenda de ilio, qui putans esse P.mlum,ita ut alium esse haud ìUi in mentem veniat, in Ecclesia Joan- nem occidit : vel si illum occidere volens, hunc, eo quod i(5tus abherrat, necaverit. Ab immunitate eodem pri- vatur modo , qui canem , aliave bruta animantia ad ali-
G quem
quem in Ecclesia occidendum înstigaverit , dummodocaedes sequatur. Denique ex iis facili negotio dignos- citur , nullateniis impunitate confugii eum esse privan- dum , qui alium in Ecclesia necat ob justam necessa-? riamve defensionem , servato tamen inculpatae tutelas moderamine , adeo ut hoc licitum reddat homicidium*
XXXI.Q Uoad tertium attinet , extra dubitationis aleara
est positum, homicidia vel membrorum mutilatio- nés in Ecclesia patrari , ad hoc ut asylo quis
privetur , opus esse : Caeterum quonam modo pracdl- fta intelligantur veiba , nondum constat Interpiaeti- bus : nonnulli putant in Ecclesia non delinquere eum, qui extra Ecclesiam existens in ea repertum bellico torm ento , sagitta» aliisve missilibus occidit » aut mutilât ; Sed à ventate aberrant ; non enim ipse tantum immunitate ex hoc capite privatur ; sed etiamsi non ipse id execution! mandaverit , sed alieni idem facere praeceperit , pariter asylo excUidetur. Nunc è contra- rio quaeritur, an in ipsa existens Ecclesìa si in alium, qui extra sacrum locum versabatur, ex e a , aut ipsius limine , vel foribus pilam tormentariam v ib raver it , aut sagittam , ita ut illius sequatur mors > an asyli prote-» gi valeat jure : qua quidem in re negatlvam senten- tiam , quae à majori Interpraetum parte probatur, am- ple<n:or ; pariterque asylo indignum judico in Ecclesia alicui mandantem * ut aliud extra eam repertum occL- dat.
XXXÏI.F Ortè evenire poterit , ut quis in Ecclesia alium
lethalitèr vu lnere t , qui statim ac ab ipsa excesse- rit , vel post aliquos dies decesserit ; eumque confugii tutela privari non dubito, si ex vulnere mors fuerit secuta , vel membrum adeo laesum , ut omnino praecidi, opus fuisset. Yeriim nullatenus dici poterìt ejus homi- cidium in Ecclesia commissum, qui extra hanc gravi»
ter
ter vulneratus, ad ipsamque fugiens in ea expiravit. Non tantum rei honiicidii in Ecclesia commissi hiijus privantur tutela , verùm ii e t iam , qui in locis Ecclesiae proximis , atrio videlicet , porticu , in spacio XXXX. vel XXX. pasuum homicidia patraverint, vel membrorum mutilationem , praesertimsi intendunt Ec- clesiarum liberari patrocin io, aut sub immunitatis spe fia commisserint ; cujus rei evidentissimum est indicium, sistatim nullaque interposita mora Ecclesiam rede pe- tunt. Reliquum est inquirere , an delinquens in Eccles ia , hujusce solum privetur immunitate, an vero ab omnium non modo Ecclesiarum , sed aliorum etiam lo- corum patrocinio repelli debeat : qua quidem in re af- iìrmativae sententiae calculum meum adjungo.
XXXIII."\ T^T quoque , qui proditoriè hominem ìnterimit,
\ X » est , ita eum aggreditur , ut sui defen- dendi ratione quodammodo impedita incautum , 8c in- cogitantem opprimât, non valet à sacro loco defendi, Committitur igitur homicidium proditorium , quando c ib o , qui naturae «ustentationis, vel obledationis etiam sumitur causa , venenum admiscetur : Neque hoc tantum casu , sed cum armis à tergo , non tamen à fronte , quis latenter invaditur , oeciditurque incautus. Pro- ditorii etiam homicidii nomine , 8c illud v e n i t , quod licet a fronte patretur, fit tamen aperta provocatio- ne non praemisa , ut manus ad arma ponat , evagi- netque gladium , atque nulla interposita mora , donec id efficiendi liberum habeat arbitrium, vel arma sumere l iceat, si ea ad manum non habeat. Tunc autem homicidium proditori! labe ca re t , cum ì s , quem à fronte aggrederis, ìd à longe animadvertens , sese pugnae accingere valet.
X XXIV .T TLterius in dubium non est revocandiim , homici- I J dium omne : quod insidiarum v i , atque potesta-
C 2, te
te patratur proditorium esse. Quapropter hoc titulo sacrorum locorum tutela protegí non po terit , qui fin- gens se aìicui amicum , Se aliud exterius sìmulans , aliud vero in pectore gerens sub ipsa amicitiae specie mortem infert non cogitanti , non praecaventi , nulìaque prius cum eo rixa exoita. Eadem dicenda , sì quis iti- neris socium , nullo praecedente jurgio , occidat. Neque aliud evit judicium , si aliquis sedentem secum ad mensam , nulla tamen exorta contentione , repente in- vadens necaverit : Hucusque disila satis superque sunt ad homicidium proditorium constituendum , minime autem suitìc it, voluntarium esse , ut aliquibus in mentem venit dicere ; nec amicitiae , tìdelitatisve fiere specie re- qu ir itur , ut alii putant.
XXXV." \ 7 TT loco asyli irnpunitate privantur As-
V X X » cassini, quorum nomine antiquitus desig- nabantur quidam Mahometanae persuassionis Populi, qui sicarios se protìtebantur : ab iis igitur sanguinolentis Po- p u l is , qui mediante pecunia caedes patrabant , postea hoc nomen ad omnes fuit extensum , qui pa¿to pre- tio , aut mercede ad necandum immituntur hominem, sive tìdeles s in t , aut infideles. Hinc ut assassinii nomine homicidium designetur , non sufficit pretium esse con- ventum ; sed certum hoc , atque determinatum pacis- ci reqiiiritur ; Ulterius etsi pretium esset traditum, caeteraeque mandati conditiones impletae ; si homicidium tamen perfe«5tum non sit , sed tentatum solum, minimeque successerit , privationis immunitatis poena hujusmodi criminis reus non punitur ; idque potiori eve- lìit ju re , si non de aliquo accidendo, sed de infligen- do ipsi vulnere , inter partes convenisset, atque pretium fuerit traditum.
XXXVI.Q Uoad personas vero , quae in hoc incidunt crimen»
scire oportet , non minus mandantem , quatn
eum
eum , qui ad alium necandiim mittitur pretio pa^ìo, assassinii crimine ab Ecclesiarum arceri immunita- te. Si igitur omnibus superius diclis intervenientibus, Christianus occidatur aliquis , assassiniim loci sacri tutela protegi non posse , nullus dubitat : Sed si Judaeus, aut Paganus pa fto pretio interimatur, an hujusmodi de« l ìdum immunitate detendi valeat , quaeritur ? Decreta- lìum jure huic quaestioni locus non erat j oritur enim ea à celebri Gregorii X IV . Constitutione,qua diligenter ins- pecìa negantium opinionem ut veriorem ample^lor. Illud animadverte , quod licet ii etiam , qui assassinos re- ceptaverint , defenderint, aut occultaverint , excommu- nicationis, & depositionis à dignitate , honore , atque officio ipso fa»5lo incurrant poenas; asyli tamen impu- r itate , ad Ecclesiam , locumve religiosum contugientes proculdubio tuebuntur.
XXXVII.X T ^ T X X praeter haec delì«5ta , quae privates res-
V x J lX * p ic iunt, haeresis etiam rei à sacris re- jiciuntur locis ; ii videlicet omnes, qui cum Christi mi- l it iae nomen dederint, mentis errore indu<5ìi , aliquem Fidei negant articulum , addita in eo tuendo pertinacia; vel Christum etiam negan t, atque deserunt, & Aposta- tarum designantur nomine ; quos inter , & Haereticos in praesenti immunitatis argumento nullum existit discrimen. Cum haeresis igitur tribus incurratur modis , scire oporte t , si id eitìciatur interna animi cogitatione , quae lìullo prorsus externo signo ne indifferenti quidem exterius propaletur, ab immunitate hunc non repelli ; si vero pure exterior sit haeresis, quamdiu de Fi- dei integritate non constat , tamquam haereticus puni- tur : & tam iste , quam ille , in cuius mente pertinaciter adhaeret error contra Fidem , signisque exterius osten- ditur, loci sacri non defenduntur asylo. An vero etiam, quibusqi.e in casibus l e v i , aut vehement! praesumtiune suspeoti de haeresi ad Ecclesiarum immunitatem sint adm ittendi, rogatus dicam. Aliud
XXXVIII.
ALiiid denìque delidum asyli impunitate prìvatur, laesae nimirum majestatis ; non quodcumque, sed
illud , quod in ipsius Principis committitur personam: in praesentiarum autem Principis nomen non latissimè su- mitur ; sed eum tantùm , qui superiorem non recognos- cens supremum in regnis imperium h ab e t , atque pote- statem , significat. Quapropter qui in Cardinalium personam committit crimen , loci sacri immunitate tuebitur. Requiritur aliunde personam ipsius offendere Principis, veluti si quis cum aliquo scelestam inierit fadionem adversus Principis personam , vel faitionis ipsius dederit, vel susceperit Sacramentum^ aut de PrincipiiscogUave- l i t nece , a d u tamen aliquo id declarans ; vel nulla inita cum alio fad io n e , in personam Principis conspiret.
XXXIX.
N^On idem tamen erit judicium, sedtemplorum prote- gentur immunitate , qui ipsius Principis Uxorem,
Fracres, aut Filios offendunt, aut illius personam, nOn in se ipsa, sed in representante eam ; quales suntProrre- g e s , Provinciarum D uces, Principumque O ratores, aut V iri etiam illustres, qui Principis intersunt C6sistorÌo,aut Senatores , etiamsi partem corporis Principis effe intelli- gantur, Haec igitur omnia crimina propter maximam eorum gravitatem celebri Gregorii XIV . Constitutione asyl i privatur impunitate ; nonnuUi tamen posteriores Pontífices , ut Populorum consulerent q u ie t i , atque effrena^* tam hominum in delinquendo licentiam comprimerent, templorum immunitatem certis , angustissimisque limiti- bus circumscripsere,ab ea exclusis aliis quamplurimis reis.
XXXX.
BEnedidus XIII.Constitutione edita Sexto Idus Ju n - niianno M D CCXXV. statuit Ecclesiasticam immu
nitatem suffragati nequaquam debere iis omnibus, qui de* liberato,ac praemeditato animo hominem interficiunt:qui homicidium , aut membrorum mutilationem ea in domu
com-
committunt, ubi Cufiae nomine rapmas perpetrandì causa sese introducunt ; L itte ias Apostólicas talsitìcantes: Illi etiam , qui Priscipìs aerarli, alicujus montis pietatis, publicive alterius telonii , ubi privatorum deponitur pecunia , curam agentes, furtum , aut talsitatem iis in lo-» cis committunt, ita ut ob depositi imminutionem poenae ordinariae sit locus : Confiantes, etiam , adulterantes, aut tondentes aureas, vel argenteas cujuscumque generis mo- netas Principunì etiam exterorum ; dummodo earum in loco, aut P rovìncia , ubi conimittitur crimen , liber ha- beatur usus, atque commertium : vel qui monetas ipsas conflatas, adulteiatas, aut detonsas ita erogant, atque ex- pendun t, ut fraudis conscii , atque participes censeri possint.
XXXXI.
HUcusque relata crimina, quae summorum Pontifico- rum exprimuntur constitutionibus, ansam prebue-
re iionnullis ex Juris Interpraetibus, ut putarent, sacro- rum se locorum immunitate eos defendi non posse, qui quaevis alia , gravia , ac enormia delizia commisserint : à quorum opinione recedo, existimans, Ecclesiarum viola- tores raptores Yirginum , atque omnes , quorum deli- fìum expressè ab immunitatis privilegio non sit exclus- sum, asyli irnpunitate gaudere , atque sine sacri loci vio- latione à Secular! Judice extrahi fas non eiTe.
D E R E L IQ JJB A D IM M U N ITA TE M OBTINEN-dam regu is ìt is .
XXXXILS Atìs superque non est & conditione personae , & de-
l i i t i genere immunitate fruì posse , ut id obtineati sed ulterius etiam requiritur , liberum ad Ecclesiam confugere , id e s t , non captum , non vi<ftum , aut in mani- bus & potestate Curiae exìstentem , ita ut abeundi quo- cumque velitnon liberum habeat arbitrium. Reétè itaque asserere poteris, illum qui ad supplicium ducitur * eo tan-
tùn
turn quod immunitatis attingerit loca,ab Ecclesìa defendi non valere , nisi à Judicis tamilia se ìpsUm eximens, liberad sacrum pervenerlt locum,licet insequentibus etiam Curiae ministris. Pariter sacri loci tutela protegetur, qui fracto Carcere ad Ecclesiam fugerit.
X X X X lll .N "On raro accldere solet , ut reus è Carcere praestìto
redeundi juramento emittatur , ìsque hujuscemodi arrepta ocasione , liber quidem ab externa Curiae po- testate ad Ecclesiam confugiat. Qua quidem in re distin- guendum arbitrior (missas faciens nonnullas Interpraetum sententias ) quod reus efficere debet ab eo , ad quod illius Ecclesiae tenentur Clerici:non enim ivo inticias,ipsum,si sinceré , absque fraude , aut dolo , atque sese obstringen- d i animo ju rav it , etiamsi Carcerem injusum agnoscafc, mortemve fore injustam sc ia t , nihilominum ad carceres redire debere ; Clerici tamen , si reus spreta redeundi obligatione , ad Ecclesiam confugiat, ibique moram tra- here v e l i t , eum Carcerario tradere non deben t, 8c ab im m unitate excludere. Ea tandem conditio ad immunitatem assequendam ab aliquibus desideratur , reum videlicet vetita legibus arma in Ecclesiam non deferre : quam tamen conditionem, ut impunitate asyli quis fruatur, ne- cessariam non reputo , sìve de eo , quod jure obtinet, sive de i l io , quod consuetudine servatur , haec propona- tur quaestio.
D E COGNITIONE CAUSAE IM M U N ITA TIS. XXXXIV.
ILlud primo loco est inquirendum, quisnam scilicet J u dex de immunitatis causa cognoscere valeat. Et qui
dem in dubium revocari minime convenit, ad Ecclesia- sticum tantùm, non autem ad Seculatem Judicem de im- munitate cognitionem pertinere, sive id dubitetur , num criminis qualitate , sive quaeratur an lo c i , ad quem con- fugcrit , ratione asyli fruatur tutela. Neque hinccoUigas,
quem-
quetncnmque Ecdesiasticum hiijusce causae competen- tem esse Judicem ; solum enim talis est Episcopus, ejus- que Yicarius Generalis;& an eadem pariter ratlone,Sede Episcopali vacante , Vicarius Capitularis , non immeritò ab aliquibus dubitatur , remotis quidem omnibus qui- buscumque aliis Praelatis praeter Episcopum , ejusque ot'ticialem. Caeterum si reus ad locum nullius Dioccesis confugerit, de immunitatis causa Episcopus vicinior cog- noscere debet; quo nomine is intelligitur,cujus Cathedra- lis Ecclesia est propinquior, dummodo id constet : alio- qiii is erit legitimus Judex , quem Praelatus loci semel in Concilio Provinciali elegit.xxxxv.QUae superlus dixi, immunitatis cognitionem ad Epis
copum pertinere , de legitima sunt intelligenda; nam inferiores Praelatos liberum habere arbitrium
puto qualemcumque dummodo extrajudicialem faciendi informationem , ad de lid i notitiam capiendam ; cum id Secularibus etiam Judicibus liceat. Verùm Episcopus tali stare informationi non tenetur , idque etiamsi Secularis Judex non qualemcumque fadam probationem , sed ju- dicialem procesum eidem communicaverit. Sed quodnam erit ju s , si Episcopus juxta oblatum inferioris Praelati, vel Secularis alioqui competentis Judicis de ipso crimine procesum sententiam dicere velit ? Adhibita distinzione res erit expedita : procesum nempe ut legitimum agnos- cere posse, dummodo formatus jam extiterit, priusquam reus ad sacrum confugerit locum : si postea vero fuerit e ffedus , contrariam ampledor sententiam.
XXXXV I.
HUjusce immunitatis causae legitimo Judice corlsti- tuto,quaenam desideretur cognitio,restat explana
re. Quoad eam attinet non una eadeinque est omnium In- terpretum opinio : ego tamen judico , verius esse , for- mationem alicujus procesus minime requiri ; imo satis su- pcrque efle videtur , ut Episcopus de plano procedat, &
D ali-
alìqualem adhibeat prò consdentiae securîtate , id est» extrajudicialciîi cognitionein , qua reum vere commissis- se aut non commississe deliitum constet: quare ncc ipslus rei desideratur citatio , nec oblatio Ubellr, aut litis con- testatio: An vero & Fiscalis Ecclesiae Patronus in hoc ad- hiberi debeat judicio , ab aliquibus in dubium revocatur: 8c Ucet nulla procedendi forma in Gregorii X IV . Constitutione exprimatur : à veritate eos non recedere existimo , qui Fisci Patroni citationem in immunitatis causa tamquam necessariam desiderant. Adeo est verum, prius cognoscere debere Episcopum,sì ad Ecclesiam confugiens exceptumcommisserit crimen, antequam Curiae Seculari valeat consignari ; ut idem planè juris sit, etiamsinotorie constet, eum delidum exceptum pattasse.
XXXXVII.
V Erimi etiamsi in immunitatis causa extrajiidìciaUtery sive de plano Episcopus procedere valeat; non ta
men qualiscumque probatìo suitìcit ad hujusmodi deci- dendam quaestionem,atque reum Seculari tradendum J u - dici ; nihil ad hoc per sehabent pcnderis praesumtiones» indicia , ac semiplenae pvobationes : sed certae , legi- timae , ac pìanae desiderantur. Quod quidem extra dubi- tationis aleam positum est Gregorrii XIV . Constitutione inspecta : nostro tamen secuto nonnihil ab hoc jure est recessum : quippe Benedidus X IIL Constitutione paulo ante laudata statuìfc , quod si adversus reum ea indicia résultent ( ultra torturam vulgo nuncupata ) ut crimen ab eo fuisse patratum moraliter credi possit, eumdem Secularis Curtae Ministris consignare,& v a l e a t ,d e b e a t Episcopus, praestita secundunì juris formam ab ìpsis cau- tione, extractum restituendi Ecclesiae, si ea, quae contra ipsum apparent» indicia suis in defensionibus pureet* ac diluat.
XXXXVIII.
CAEterum.cum auditis testium declarationibus,atque in examen onuiibus conjeduris probationibusquc
ad-
addutftls , Sc diligenter inspcL^is Interpraetum senten- t i is , veré nutet in utramque partem ejus animus, tunc igitur Episcopus , vel persona ab ea designata pro reo judicare debet. lUud animadvei t e , quod lata adversus delinquentem sententia , Episcopi jussu Curiae secula- ri tradendus e s t , atque consignandus, atque nihil esse poterit , quod morari valeat hujus sententiae executio- nem; cum omnis removeatur appellatio non tantum £x parte rei inperposita, quod in confesso est apud omnes Interpraetes ; verum etiamsi ipse Fisci Patronus , aut at5tor eam proponat, quod immerito ab aliquibus du- bitaturr.
2)E COMMODIS^ Q U JE R E I J D SACRA LOCA c on fu g i en t e s h a b e n t , atque p o en is , quibus i l ia Jinna^
atque i l l iba ta permanent*XXXXlXr
E X commodis , atque priv ilegis , quae ad Ecclesiam confugientes assequuatur , alia omnibus sunt com-
munia : alia vero certi personarum generis propria:Com- munia sunt : non posse confugas obsideri, neque quo- minus vestes , alimenta , aliave ad sustentationem necessaria eis deferantur , prohibevi. II. Neque Ecclesia expelli à C leric is , aut per vim , dolum , aut fraudem ex- tfah ià Curiae seculavis M inistris , atque satellitibus. Ita ut si Judex reum ad egrediendum è loco sacro oblata impunitatis securitate induxerit , tìdem servare debet atque etiamsi eum ceperit , loco sacro restituere. Idem plane evit judicium , si non ipse Judex , sed alius ab eo induiius falsis , atque dolosis verbis ad egrediendum invitaverit , etsi criminis non promisserit impuni- tatem. Quid vero dicendum, si aliquis inimicitia , vel animi levitate , non autem ab ipso motus Judice , egre- di reo suaderet,isque statim fuisset captus; hoc quidem in casu , ut mea fert opinio , neque Ecclesiae est restitucn- d u s , neque quominus debitis ple«5tatnr poenis, quid-
D i quam
quam est quod Judicem morari valeat.L .
Y Eium sclre desiderabis , an aliquando reus ab E cclesia extralii valeat. Et quidem ab antiquissimis
temporibus in usu e r a t , pendente immunitatis lite , ip- sum à loco sacro extrahi posse brevi aliquo tempore , atque in seculari carcere detineri: Gregorii XIV. tamen Constitutione statutum fuit , in hujusmodi casibus à sacris locis ex tra eo s , ad Ecclesiasticae tantum Curiae Car- ceres transferri d eber i , nec Seculari consignari Jud ic i, nisi Episcopo prius declarante , an ille crimen exceptum veré commisserit : Tunc enim Ecclesiarum Praelati non tantum possunt , sed tenentur etiam Seculari Judici reum tradere , dummodo ab eo fuerint requisiti : quod tamen non facient libero voluntatis arbitrio , sed Episcopi accedente licentia , quam tantum concedere vale- b i t , si reus aliquod horum criminum , quibus immunitas non competit , commiserit.
L I .
ILlud deinde in examen revocandum , an allquís detur casus , quo Secularis Curia absque Episcopi, aut al-
terius personae ab eo deputatae licentia reum à loco sacro extrahere possit : ego vero existimo , id tantum evenire , cum Episcopus reum , qui exceptum patravit crimen , tradere , aut capturae , 8c carcerationi intervenire recusaverit ; caeterum immunitatis causa pendente , ad suum Carcerem , ut ibi custodiatur , ilium ducere numquam ìpsi licebit , nisi Ecclesiastìcus Career nullo mòdo fuerit tutus. Postea vero Benedictus X III . lata Constitutione superius d ida s ta tu it , Curiam Ecclesiasticam à locis immunibus suorum executorum ope, & implorato etiam brachii Secularis auxilio , atque persona ab Episcopo deputata interveniente , reum extrahere debere atque ad suos ducere Carceres, si à Seculari Curia fuerit ad hoc requisita , eaque super de lìd i excepti qualitate , ac personae reiterate sumministrata.
& adquisita sint indicia , quae ad capturam decernendam satis superque esse videntur.
L II .m Commodum eorum , qui ad loca sacra confu-
* giunt , e s t , quod nec in Carcerem trudi , nec vincili funibus, catenis , aut compedibus à Seculari J u dice possint : Sed an quandoque ab Episcopo, vel sacri loci Praelato id fieri v a le a t , scire oportet : Et quidem si à Seculari Judice non iuerint requisiti, in dubium minimè est revocandum , ipsos permittere debere liberum ab omni vinculo reum in loco sacro versati, ita ut inde exire fugaque arrepta in alium commodio- lem sese conferre , quandocumque ipsi p lacuerit , valeat. Verùm à Seculari Judice requisiti tenentur , reurar in Carcerem trudere , atque tuta detinere custodia. Sed si id executioni mandare no luer in t , etiamsi debite à Seculari Judice fuerint requisiti, non dubito hunc in ipso sacro loco posse reum in Carcerem tr\idere. Et en casus , quo id Seculari Judici licet , remota Episcopi U- centia , ejusque auxilio à sacri loci Praelato non implorato , qui regulae supra traditae unica est exceptio.
L U I.T "V T Nullatenus molestar! valere in mobllibus, nec I y 0 immobilibus bonis hujusce ad Ecclesiam con- higii causa. V . tantum eorum proprium , qui capìtalia commitunt crimina , nimirum in Ecclesia existences à morte , à poenis , quae debilitare possunt membra , ac omni aliarum corporalium genere liberos esse ; verum non generaliter , sed tantisper dum in sacro loco moram trahunt , atque existunt , sponte enim exeuntes capi, atque capitali etiam poena puniri valere , in dubliim revocavi non debet. Praeter haec , & aliud denique exìs- t it privilegium , sed servorum , Scholasticorum , & dis- cipulorum Artis tantum proprium , nempe , quod ab illa moderata poena , cujus metu ad Ecclesiam pertuge- re , impunitatem obtineat ; quippe non alias restituì de-
bent,
5® ' . . .bent , qnam praestìto hujuscé poenae remìsslonìs Sa- ciamento.
L IV .
REliqmim est,ut eas in medium adducam poenas;qui- bus Ecclesiarum , locorumve sacroriim immunitas
ab e|us violatoium audacia vindicatur: inter quas primum locum obtinet rei temere, sive absque Episcopi ücentia ex loco sacro extra<5ti restitutio, quae non eo tantum in casu procedit , quo non exceptum commìsisse crimen certo appareat; verùm etiamsi exceptum patras- se notorie constaret, Caeterum excarceratìo r e i , aut quaecumque restitutio satis superque non est ; sed ei- dem loco sacro , à quo fuit abstraftus , publicè restituì d eb e t , quìn delinquentem Episcopo red d ì, aut ejus Vicario Generali sufficìat. Temporalis alia statuitur poena CM . scilicet soUdorum propter immunitatis viola- tionem. 111. privatio immunitatis , ut qui hominem Ecclesia extrahendo , immunitatem v io laverit , ad quam- cumque Ecclesiam ipse confugiat, inde e jic ia t i ir , neque sacri loci reverentia , quam parvi pepend ìt , tue- ri valet. IV , ut oblatio domus e ju s , qui hominem Ecclesia ex trax it , à Clericis non recipiatur.
L V .
yEst publica poenitentia Episcopi desìgnanda ar-
* bitrio. Ultima denique est excommunicatio à variis Pohtiticibus, atque Conciliìs lata. Quae quidem poenae locum habent non modo in Oltìcialibus , & Mi- nistris Curiae saecularis , sed in aliìs etiam personis irae, furiorisque animi v i , acpotestate , vel propter privatum interesse immunitatem violantibus : eosque etiam com- pleAuntur , qui reum in loco sacro existentem ( etiamsi& hic consentiat ) capere extrahere , aut in Cavcerem trudere fuerint ausi , quamvis id minimè suis respondis- set votis , atftusque completus non fuisset , sed atten- tatus solum : Inter quos omnes , & mandatores in prae- sentiarum nullum discrimen agnosco. Illud tandem sci-
re
re opportet, ab hujusmodi excommunlcare tantum Romanum Pontificem dispensare valere. S i scire desi- deres, an omnia privilegia superius expressa atque poe- ■nae postea relatae usu seiventur > in Palaestra expía- nabo.
B E J S Y L l IM PU N ITA TE JU RE COMMUNIHispano.
L Y l .
INter plurima , quae extant Gotborum Regum pietà- tis , atque erga Ecclesias venerationis monumenta,
praecipue elucet ad ipsas confugii impunitas multis le- gibus latis concessa , aut si m avis , contirmata. Et licet in hujuscemodi Regum Codice non ab alio , quam àsisenando originem duxisse appareat ; non tamen est in dubium reyocandum , non hunc , sed longè ante ejus imperium , Flavium Gundemarum primuni luisse , qui in Hispania statuit , ut nuUus ad Ecclesiam confugiens, inde invitus extrahi valeret ; postea vero ab hac immunitate quorumdam criminum reis exceptis , procedente tempore quam maximè ea confirmata f u i t , atque ampliata à XII. Toletano Concilio , in quo consentiente, atque jubente etiam ErvigioRege i i s , qui supplices ad Ecclesias perfugiunt » conceiTum fu i t , ut in XXX. pasi- bus ab Ecclesiae januis in toto ejusdem circuitu progredì va leren t, loci sacri protedi reverentia : His prin- cipiis orta immunitatis, in praesentiarum nounihil à communi Pontificio jure dìffert.
L Y II .
IN primis enìm quoad ipsa attinet confugii impunitatis loca y nullum equidem invenio ad hanc usque tem-
pestatem discrimen inter commune Pontificium jus, atque Hispanum , si nonnullas Dìoeceses excipias , in quibus cortsuetudinis vi ac potestate immunitas ad ea$ tantum C apellas , locave sacra Kilt limitata , ubi Au- gustissimuni Eucharistia& Sacramentum perpetuo custo
di»
dìtur. Quod deinde Clemens XII. Constitutione edita die XIV . Novembris anni M DCCXXXVII. in omnibus Hispaniae Regnis praecipit observari , reietto etiam immunitatis praetextu allegan solito juxta praxim com- muniter nuncupatam d e las I g l e s ia s f r í a s . Piis denique Caroli III. votis favens Clemens XIV . novissime constitutione edita die XII. Septembris anni proximè elapsì statu it , quod una tantum , uti in hoc Valentino Regno observabatur, vel duae ad Summum Ecclesiae in una- quaque caeterorum Hispaniae Regnorum Civitate , arbitrio Ordinarli juxta illius amplitudinem designandae, immunitate fruantur ; ad alias vero Ecclesias confugien- tium extradionem P rae la t i , aut Ecclesiarum superiores urbanae petitionis officio requisiti nulla nec minima mora adhibita , atque etiam absque causae cognitione permittere teneantur; quae quidem exequi debet ab Eccle- siasticae Potestatìs Ministris , aut Secularis , si illi iti promptu non sint ; caeterum interveniente semper persona Ecclesiastica.
L V III .S I vero de delidorum generibus , quae ab asylorum.
rejiciuntur tutela , quaestio proponatur , illud primo loco est inquirendum , an Gregorii XIV . Bulla , qua plurima in immunitatis causis fuerunt innovata , usu ser- vetur. Et quiäem in Hispania admlssam non esse , extra dubitationis aleam positum est : consuetudine tantum receptam arbitror circa crimina , quae in ea con- fugii privantur immunitate: aut clarius : Hispaniae mori- bus ab asyli irnpunitate cun£ta excluduntur crimina, de quibus praeditSta Constitutio verba facit. Verùm iis delid is , quae communi Pontificio jure confugii priva- tìone multantur , plurima fuere addita , ut delidorum in Hispania frequentia coerceretur : etenim Clemens XII. Constitutione superius relata sanxit ut in Hispaniae Regnis unicum tantìim publicum latrocinium , vel grassatio, dummodo mors, aut membrorum mutilatio sequatur, sa
tis
th'siiperque sit, ut quís immunitate prive.tur. Idem Pontifex alia Constitutione eodem die edita Philipi V . His- paniarum Regis desiderio pariter annuens statuit , ut tam Ecclesiastici, quam laici animo praemeditato, ac deliberato proximum occidentes ; aut ex occasione homicidii itiam in rixa commissi ( dummodo casuale non fuerit, vel propriae defensionis causa ) cum instrumentis sua natura ad occidendum aptis inquisiti , aut procesati à suo competenti Judice , vel in contumaciam banniti, non protegantur sacrorum locorum immunitate.
LIX.r r^ A n d em Benedidus XIV. Constitutione edita Idi-
I bus Martii anni M DCCXLIX. s ta tu it , ut in omnibus Regn is , ad quae praedicla Clementis XII. Bulla-fuit extensa, Regulares etiam , m ilites , atque mulie- res immunitatis beneficio reppellantur, atque omnes, qui vaculo , aut saxo aliquem occiderint, ubi ex circuns- Vntiis dignoscatur illum adum , quamvis in rixa commis- sum non casu , aut ex necessaria defensione, sed ex odio, ac nocendi animo prodisse; Quibus omnibus propositis, %£€A.q inferes , communi Hispanorum jure confugii impunitate ab Ecclesiis protegi posse transfugas ; cundos, qui Infidelibus arma , vel equos venumdant, atque ban- nitos e t iam , dummodo delidum-, quod eorum damna- tioni causam praebuit, ab immunitate non sit excep- tiim. De damnatis ad triremes non dubito asserere Eccle- siarum tutela piotegi non posse.
LX.
JUdex vero Ecclesiastìcus' competens quidèm est non tantùm in immunitatis causa , sì an illa reus gau-
d e a t , tradetur ; verum sì de e'iusdem etiam violatione agatur , spolìatìve restitutione. Quae omnia procedunt quando ex eodemfado apparet , reum ad sacrum con- fugisse locum , atque ciimeñ exceptum non esse , vel hoc in dubium revocatur. Quid autem juris erìt , cum reus immunitate non gaudere certe constat j eo quod vel ad
E lo-
locum asyli ¡uris expertem confuglsse manifesté apparet-, vel exceptum patrasse crimen, ln iis casibus, si rei ex- traclionem Censuris impedire voluerint Ecclesiastici Ju - d ices , vel extra»fti restitutionem fieri vim pati Seculares d icun tur, aditusque patet ad Regiam Cancella- riam vel Senatum , qui processum sibi remitti statuet,. poenis ab Ecclesiastico illatis LX. dierum spacio sus- pensis: atque si hunc vim intulisse , retitèque reg iam piotC(5lionem à Seculari imploratam fuisse constiterit, remittitur huic causa , ut adversus reum procedat. Hoc tantum in terest, quod cum fa«fto, atque notoriè constat , delinquentem vel ad immunem locum non confu- gisse , vel patratum crimen asyli impunitate tueri non posse , tunc appellatione non interposita , nec ulla prò- testatione , aut declinatoria adhibita , recursui ad Re- gium Senatum tit locus. Caeterum si exceptum commis-
'sise crimen ex causae a£fibus apparea t , eorum copiam Ecclesiastico tradere d eb e t , atque réprodudis testibus* illius spellare sententiam : quae si ab aequitate recesse- r i t , appellatione interposita , regium imploravit auxi- llum , atque causam ad Senatum deducet , ut ibi violonC tiae tutulo decernatur.
FJL E N T IN O , QUO UTITUR , JU R E .LXI.
P Arum proderit haec omnia noscere , sì quid circa immunitatem in nostro Valentino Regno obtineat,
ignoratur ; istud enim jus , patriis antiquatis legibus, iu- bente Rege , tìrmum , atque illibatum ad hodiernum usque diem permanet. Antiquissìmus ejus fuit usus. Etenim Jacobus I. Urbe Valentini Regni principe in suain dìtionem redatta , nulla adhibita mora , quamplurima suae erga Ecclesias venerationìs praestitìt testimonia, lata lege , ut ( aliis ab instituti meì ratione longè rece- dentibus ommisis) criminum consequerentur impunitatem i i , qui ad templnm Mariae Virgini dicatum in Ca-
the-
thedralem Ecclesiam eredum confugereht, aut ad Fa-num D. Vicentii M art ir is , quod procedente tempore Cisterciensi Ordini addidum amplum Coenobium adjunc- tum habet : Idemque jus concessit majori in unaquaque Civitate oppido , vel Pago Ecclesiae.
LXII.N "Eque in dubium est revocandum , confugii immu
nitatem eumdem piissimum Regem dedisse , maxima quam protitebatur , erga D . Yincentium devotione motum , ejusdem Carceri in parvam transformato Ca- pellam , quae in Platea vulgo de la Lefia, in ipsa Prae- centoris domo existit ; iisque vüs , quibus inde ad Pia- team antea d e la H igu era , nunc d e Santa T ec la , ubi& alius ejusdem Career permanet , ducimur , caeru- leis lapidibus ad earum usque medietatem superimpo- s it is , ad quos confugientes asylo fruebantur : poste» autem ut delidorum irequentiae obviam ire tu r , impro- bata fuit haec immunitas , quibusdam lapidibus in ipso Capellae aditu tantum relid is in hujusce immunitatis monumentum. Nec aliae Ecclesiae , aut loca confugii irnpunitate fuere donata , vel ab ipso Jacobo I. aut ab ejus successoìibus, praeter Episcopale Palatium, cui asyli jus Episcopo ibi moram trábente concessit Ferdinandus Catholicvis anno M CD LXX XYIII. in Co- miciis hujus Regni generalibus Orcelli habitis.
LX III .
DEinde successu temporis adeo gravissima patrabant, crimina atque sacrilegia frequenter exeuntes , qui
ad Cathedralem Ecclesiam , & Archiepiscopale Palatium confugiebant, ut eorum impediendoium causa anno M D C V II. Concordia Jurisdidionem Ecclesiam int e r , & Regiam constitueretur , qua id praecipue adum» ut à praedidis locis ad Domum vulgo d e la Almoina nuncupatam criminum reis translatis, tuta ibi detine- rentur custodia , contentione immunitatis jam instituta; alias enim exeundi quandocumque, voluerint > liberum
E 2 ha-
habebunt arbitrium ; caeterum ad eam iterum confiige- re , ut immunitate fruantur , won nisi tansado mensis spatio poterint. A qua concordia hoc anno in totum est recessuin, omnibus quibuscumque criminum reis, qui in praedicia Domu confugii causa degebant, ad R e gios Carceres translatis, eadem saepius d id a criminum scilicet impediendorum ratione.
LX IV .
EJ'T licet Ipse Jacobus I. posteaque Ferdinandus Ca- j tholicus eo s , qui homicidia committunt , vulne- rave in Ecclesia , aut XXX. ab ea passibus inferunt,
proditorios homicidas , viarum praeruptores , nodurnos agrorum de populatores, laesae Majestatis Divinae , aut lUimanae reos , monetae falsarios, & sodomitas , asyli impunitate non frui statuissent ; non est tamen dubi- tandum , Valentinum Regnum , atque Hispaniam quoad crimina excepta a tt in e t , procedente tempore , atque in praesentiarum etiam eodem plane , quod superius propositum est , jure iiti. Specialis autem est modus has immunitatis causas terminandi;nam juxta Concordiam constitutam anno M CCCLXXII. Elionoram Petri II. Aragoniae Regis Uxorem, & Sedis Apostolicae Legatum. S .R . E. Cardinalem Bertandum, atque posteriores Con- stitutiones duae pro iitraque Jurisdidione elegi debent personae, quae intra V . dies an immunitati sit locus, de- cernere debent ; quibus in imam eandemque sententiam praedido temporis spatio non consentientibus ; causa ad Cancellarium defertur , virum in Eclesiástica digni- tate constitutum , qui intra XXX. dies huic quaestioni finem imponere debet sub poena (q u a e jam usu exo- levit ) quod alias in Ecclesiae favorem illam esse deci- sam intelligatur.
LX V .
I^ A sunt animadventenda notatu d ip a : quod haec ^ competentia ad instantiam Regii Fisci Patronii fovniari debet ; quod Arbitri pro voluntatis a rb it ioV r
diem
dìcrum termlnum prorrogare non possunt : an autem ipsi sint Judices , & quanam fruantiir jurisdiitione , rogatus dicam : Aulae Civilis Senatores alternative ad Cancellarli domum , ut hujusmodi causarum decisioni interveniant, convocantur ; caeterum consultiva tantùm vota habent. Cancellarius illud tantum decernere potest , scilicet , cujus sit jurisdiclio : à qua sententia appellatio interponi non valet. Si scire desideres , num contentione pendente , Ecclesiasticus ; & Saecularis J u dex informationem ad delii.S:um probandum recipere possint : ego , ommissis aliorum distinvitionibus, id generaliter licere propugno. Illud scire oportet , quod in hujuscemodi Regno libere valent Saeculares Judices reos in ipso sacro loco confugii causa existentes in carcerem trudere , & vincuUs , compedibusque vincire, etiam Ecclesiae Praelato renuente. Et denique Epìscopi licentiam minime desiderar! ad rei extraífionem, cum exceptum patrasse crimen notoriè constet , atque appareat.
V
Jhs. Imprimatur.J ) , E mmanm l Salvador^ F ernandez d eG a tìca ,
J ) c c . U nìv .R eftor , C ens.R eg ,
■ ,
, ¿ « i i p f e i l
-ÍV .
ij*’’*." • ■ .'-i.''' ■’ '
r . , i . lïînb’
V
•¡e^.
• íV ‘T. . ' %'V.- ' '■'■
i'.:\ ■ i)W; lO.'Ur --' íií .'fí lgUWÍK:, ' . ■
fH Î. J.^Trf'íistu". ^
t i a * ; ■’ :: i î : , i f S i î f 5 j £ f e ; ' : , ! ^ Î s â i a M ' ? . '* '•Vv*?'.-. .•.■Ha' J‘\.««.'*t-< .--v.wKJH
i y « » ' - ; -Vj*.#*. . ' ' • fc* *'.‘ • •* • • _ »i > •
■ ' ‘ i»V‘X* Já5íPíi£.-i »í»'TÍ{
. * *■ * • V *■ _ .«
l a'*'’-.’ ' ■• : ' ■ ''i iU ijà i^ààië^^
\
..ïi ;. r". ,* •-
•r •
-i26^
-,c- .'•1 - 1
»? •
'.»'S1 t*A
. \
---- lì
" - ' ■ :î' 1< '■■■ ■•;
■,:î;’Î\ *3
- i f - -,
'• .'h-
.V
:. U'ti . v;'
■:f 4.' :,.» ,..-4 C
. ‘f .
'• * (
'*• ■
-• t
• J
;U'
- %r- *» '
/
i o l o o ^ C u i ^ c i v