abril 2018nº 172

Tradición na forxa na Feira do Ferro

Muimenta, capital do ruralA Moexmu 2018 será inaugurada na tarde do venres coa parti cipación de 30 gandeirías e 150 cabezas de gando. O domingo haberá programación adicional

O presidente da Deputación e os alcalde de seis concellos lucen-ses, entre eles o de Pol, fi rmaron un protocolo de de colaboración para a posta en marcha para as residencias de maiores e centros de día que defi ne o modelo de

xesti ón e o acceso ás prazas de ditas instalacións que acorda-ron os concellos. O Concello de Guiti riz contará coa súa propia residencia de maiores na Casa da Boti ca.Pax.24

A Deputación faise cargo da xesti ón das residencias

Unha nova edición, que arrincará o día 15. Pax. 16

O Concello de Cospeito, e máis concretamente Mui-menta, acollerá a fi n de sema-na do 6 ao 8 de abril a XXXIV edición da Mostra Exposición Moexmu 2018, que englobra-rá un novo concurso de gando frisón (na súa XXII edición), unha mostra de raza rubia ga-lega (XXII edición) e a poxa de gando selecto (na súa edición número XII).Sen dúbida, o recinto feiral Manuel Vila López converti -rase no centro do agro galego cun programa que este ano aínda está máis enriquecido que en anos anteriores con moita máis acti vidade e sor-presas. Pax. 10

Feira da Verza e do Lacón en Labrada

Nova edición da Feira do Queixo San Simón

Comezará cunha exposición de productos tí picos. Pax. 11

A final do concurso de ta-pas será o sábado. Pax. 5

Presentación ofi cial da Moexmu 2018

Comeza a conta atrás para o FIV de Vilalba. O festi val, que se celebra o 27 e 28 de abril, desvelou na súa presentación ofi cial o cartel defi niti vo e to-das as acti vidades paralelas da súa edición 2018. Con Shi-nova, a Banda de Música de Vilalba e o concerto sorpresa Mahou Cinco Estrelas péchase o plantel de arti stas que o FIV ten preparado para arrasar as táboas do Escenario Mahou, sumándose aos xa anunciados Lori Meyers, Xoel López, Novi-dades Carminha, La Habitación Roja, Carlos Sadness, Nunatak, Escoitando Elefantes, Poster-gel, David Kano DJ e Oscarmi-na DJ. Pax. 2

Todo listo para o FIV, que se celebrará o 27 e 28 de abril

terra chá. Vilalba e Guiti riz únense no uso efi ciente da auga. Pax. 18

meira. O concurso de ta-pas terá lugar a últi ma fi n de semana deste mes . Pax. 14

begonte. Iniciada a rehabilitación do edifi cio da cámara agraria. Pax. 8

a pastoriza. Bretoña celebrará a Festa da Bóla de Liscos e das Freces. Pax. 8

deportes. Friol vivirá o día 22 a súa tradicional ca-rreira popular. Pax. 23

castro. Celebrarase o concurso de tapas a parti r do 6 de abril. Pax. 6

guiti riz. Porto de Vigo reuti lizará a anti ga nave de Frioriz. Pax. 11

2 abril 2018 actualidade

NOVAS DA CHAIRA vilalba

O grupo municipal de Mans Unidas de Vilalba celebrará o 7 de abril un festi val solidario co que pretende recadar fondos para a fi nanciación dun proxecto no Salvador, a segunda fase dun plan de formación de fami-lias campesiñas para conseguir unha agricultura sosti ble, da que se están benefi ciando unhas 570 persoas de 95 familias. O obxecti vo é conseguir 45.586 euros.O festi val solidario, que xa é a oita-va edición da súa celebración anual, terá lugar no Auditorio Gustavo Frei-re a parti r das 20.30 horas. O prezo da entrada será de 5 euros. María Xosé Lamas será a encargada de pre-sentar este festi val, no que parti cipa-rán o grupo de baile folclórico da aso-ciación cultural Os Valuros, de Castro de Rei; os músicos clásicos vilalbeses Barut e Rosana Domínguez Grandío e os tunos Troyanos de Compostela.

Comeza a conta atrás para o FIV de Vilal-ba. O festi val, que se celebra o 27 e 28 de abril, desvelou na súa presentación ofi cial o cartel defi niti vo e todas as acti vi-dades paralelas da súa edición 2018.Con Shinova, a Banda de Música de Vi-lalba e o concerto sorpresa Mahou Cin-co Estrelas péchase o plantel de arti stas que o FIV ten preparado para arrasar as táboas do Escenario Mahou, sumándose aos xa anunciados Lori Meyers, Xoel Ló-pez, Novidades Carminha, La Habitación Roja, Carlos Sadness, Nunatak, Escoitan-do Elefantes, Postergel, David Kano DJ e Oscarmina DJ.A organización dividiu xa os concertos por días. Así, o venres será a vez de Xoel López, Carlos Sadness, Shinova, Postergel e David Kano DJ, mentres que o resto do cartel terá o seu momento o sábado.O programa deste ano complétase cun-ha iniciati va diferente e innovadora da man de Mahou. O templete situado no recinto do festi val acollerá o Concerto Mahou Cinco Estrelas, protagonizado por un arti sta sorpresa. O público só saberá quen é, no momento en que o vexa subir ao escenario para empezar a actuación, pero xa adiantan que será un arti sta de primeiro nivel e que o seu nome fi gurará entre os máis destacados desta edición. Por outra banda, a organización puxo á venda un cupo reducido de 200 entradas para os que acudan só o sábado e outro tanto para os que prefi ran só os concer-tos do venres.

OUTRAS ACTIVIDADES. O FIV é, ademais dun festi val, unha experiencia musical ao completo, na que se poderá gozar non só dos mellores concertos en directo, senón tamén dunha gran variedade de acti vi-dades culturais durante a fi n de semana.Polo tanto, haberá outras opcións. O Au-ditorio Carmen Estévez de Vilalba acolle-rá dúas interesantes conferencias: unha sobre o papel da radio nos festi vais, e outra sobre a vida de David Bowie antes de se converter en estrela.Unha homenaxe ao Duque Branco conti -nuará ao longo de toda a fi n de semana no auditorio, grazas á especial exposición de Carlos Luxor. Unha mostra onde se po-derán admirar unha gran diversidade de cadros sobre o arti sta que inclúen pezas

únicas e de gran valor, para deleite dos seguidores de Bowie.O cine tamén terá protagonismo no FIV, coa proxección de dúas recoñecidas pe-lículas: Idol, do director Hany Abu-Assad, que narra a vida do popular cantante pa-lesti no Mohammed Assaf; e A miña vida entre as formigas, o documental sobre a míti ca banda de rock Ilegais e o seu caris-máti co cantante e compositor.

CARTEL COMPLETO. Lori Meyers é a pri-meira das actuacións en volver ofrecer un novo álbum. Os sempre diverti dos Novedades Carminha aterran dispostos a poñelo todo patas para arriba. La Habi-tación Roja conta xa máis de 20 anos de carreira e a banda conti núa incansable. Escuchando Elefantes, o dúo formado da Coruña, non deixou de colleitar éxitos desde que en 2012 publicaron o seu dis-co debut. O galego Xoel López presentará o seu novo traballo, Sueños y pan.

Nunatak ofrecerá unha nova mixtura en-tre pop, rock e folk no seu terceiro traba-llo, que se escoitará por primeira vez en Vilalba. David Kano DJ levará o mellor do panorama electrónico-rock actual.Carlos Sadness converteuse nun dos ar-ti stas máis exitosos do panorama indie pop. Mentres, o cuarteto vilalbés Poster-gel vén de editar en 2017 o seu segundo traballo Microuniversal, co que experi-mentan en cancións máis sonoras rodea-das de atmósferas eléctricas. Oscarmina DJ chega disposto a fusionar o mellor da música indie con temas míti cos dos 80 e 90. Shinova chega desde Bizkaia para seguir dando guerra co seu últi mo disco, Volver. Unha vez máis a Banda de Música de Vilalba formará parte do cartel, dado o éxito colleitado nas dúas anteriores ac-tuacións grazas ás súas versións en for-mato clásico de grandes éxitos do pop rock nacional e internacional.

Todo listo para o FIVA organización do festi val, que se celebrará o 27 e 28 de abril, ofrecerá un concerto sorpresa o sábado cun cartel de primeiro orde

O conselleiro de Cultura, Edu-cación e Ordenación Universita-ria, Román Rodríguez, entregou os premios extraordinarios de Bacharelato (curso 2016/17), de Formación Profesional de grao superior (curso 2015/16) e de ensinanzas artísticas pro-fesionais de Música, Danza e Artes Plásticas e Deseño (curso 2016/17), nun acto celebra-do no Salón de Convencións do CINC, na Cidade da Cultura de Galicia. Os galardóns teñen como obxectivo recoñecer a ex-celencia do alumnado que aca-dou as maiores cualificacións e que superou as corresponden-tes probas específicas.Entre os galardonados figura Carmen Rouco Díaz, do IES San-tiago Basanta Silva de Vilalba.

Unha vilalbesa recibe un Premio Extraordinario de Bacharelato

Mans unidas fará un festi val para recadar fondos para O Salvador

O Concello de Vilalba celebrará o Día do Libro cunha serie de acti vidades ás que están invitados a parti cipar todos os que o desexen e que se desenvolve-rán na Casa da Cultura e na Biblioteca.

UN LIBRO POR UNHA CITA. Entre o martes 20 de marzo e o venres 20 de abril de 2018, estarán reparti dos na Biblioteca Municipal e na Casa da Cultura de Vilalba 24 libros variados desti nados a disti ntas idades (infanti l, xuvenil e adultos). Atoparanse nume-rados e a súa identi dade será unha incógnita, posto que estarán perfecta-mente envoltos. Cada un terá no exte-rior do envoltorio un papeliño cunha cita pertencente ao mesmo.Cada persoa escollerá un dos libros dispoñibles na Biblioteca Municipal ou na Casa da Cultura para tratar de des-cubrir de cal se trata. Deste xeito, terá que escribir nun papel que lle facilita-rán, un apartado de datos persoais e despois introducirá o papel nun sobre co número do libro correspondente a cambio dun resgardo co número do libro que tentou descubrir.No acto previsto para a conmemora-ción do Día do Libro na Casa da Cultu-ra (luns 23 de abril de 2018 ás 20:00 horas), unha persoa das presentes na sala introducirá a man e escollerá aoazar un dos sobres de cada bolsa. O primeiro que saia de cada unha e que teña os datos do libro correspondente correctos, será premiado con dito li-bro. A parti cipación é presencial.

LIBRO, CÁMARA E ACCIÓN. O con-curso desti nado a todos os públicos, consiste na elaboración dun vídeo nun formato estándar (dun máximo de tres minutos de duración) no cal se dramati zará ou escenifi cará un frag-mento dunha obra literaria de calque-ra xénero.A persoa ou persoas cuxo vídeo resul-tou fi nalista recibirá un diploma e un lote de libros de María Victoria More-no, autora á que se lle adica o Día das Letras Galegas no 2018. O gañador do concurso será agasallado cun diploma e cunha tablet de últi ma xeración. O prazo de envío será dende o martes 20 de marzo de 2018 ata o xoves 19 de abril de 2018.

Vilalba organiza en abril dous concursos con moti vo do Día do Libro

3abril 2018actualidade

O Ceip Insua Bermúdez conmemora este ano o seu 40 aniversario con actividades vinculadas ao mundo artístico, que ademais servirán para facerse eco do artista vilalbés do cal leva o nome o centro.A primeira das actividades centrais do ano que puxo en marcha o cen-tro foi achegar aos seus alumnos unhas mostras dos pintores galegos máis representativos, como Laxei-ro, Colmeiro ou Insua Bermúdez. Con esta premisa, os alumnos es-tán facendo réplicas de cadros de diferentes artistas e expoñéndoos polos pasillos do centro. Ademais, visitarán museos onde hai obras destes pintores, para que os cativos poidan velas en vivo.O acto principal do 40 aniversario será previsiblemente en maio ou finais do curso escolar e consistirá nun mosaico de 7,45 metros de an-cho e 1,56 de alto conmemorativo coa imaxe de Antonio Insua Bermú-dez, o seu nome e as datas 1977-2017. Será un mosaico similar ao que se fixo de Manuel María polo día das Letras Galegas 2016. Estará creado polos alumnos do centro, con azulexos de cores e colocarase na entrada do colexio. Tamén hai unha exposición do propio artista, coas súas obras máis salientables, que se atopan no Museo Provincial.

METODOLOXÍA DO MOSAICO. Para elaborar este mosaico, primei-ro elíxese un debuxo, cuadriculase, pásase a formato grande 3×3 m polo

sistema de cuadrículas, e a conti-nuación énchese con pedaciños de azulexo segundo as cores do debu-xo. Ao rematalo, faise un engrudo para cubrir en varias capas o mosai-co, deixando que se sequen ben, así cando os azulexos están ben adhe-ridos ao papel pódense transportar

á parede final. Por último, prepárase a parede con cemento cola, péganse os pedaciños de engrudo e azulexo ata completar todas as cuadrículas. Límpanse as xuntas entre azulexos e como remate danlle unha capa de vernís mate para quitar o brillo que provoca reflexos.

O Ceip Insua Bermúdez celebra o seu 40 aniversario

O mosaico de homenaxe a Manuel María realizado polo día das Letras Galegas

As Xuventudes Socialistas de Vilalba veñen de outorgar o primeiro premio do Certame Literario Mª José Vázquez Verdes a Vanesa Otero Orosa polo seu microrrelato Nunca está. Nesta terceira edición a convocatoria cinguiu a temá-ti ca ás reivindicacións feministas para dar visibilidade ás discriminacións de xénero con moti vo do mes no que se celebra o Día Internacional da Muller, que este ano ti vo especial repercusión polas mobilizacións en todos os territo-rios do país.A obra que resultou gañadora tras a deliberación do xurado, formado pola docente do IES Santi ago Basanta Silva Araceli Paz Veres e a xornalista María Roca Ramudo, versa sobre a situación que atravesan moitas nais froito dun rol imposto que se sustenta nunha sociedade patriarcal desde a perspec-ti va dunha nena, dunha fi lla. Pequenos detalles e comparati vas entre a crianza da nai e do pai que se observan cunha

mirada infanti l vislumbran as diferen-zas na crianza dos fi llos, que esconden detrás a cultura machista que sitúa ás mulleres como coidadoras e relegadas sempre a un segundo plano, o que fai case imposible a conciliación entre a vida laboral e familiar.Tras a entrega do primeiro premio á gañadora do concurso, o Secretario Xeral das Xuventudes Socialistas de Vilalba, Miguel González, agradeceu a parti cipación de todas as persoas neste terceiro certame, así como a co-laboración do xurado, e subliñou que “iniciati vas coma esta intentan con-tribuir á visibilización das desigualda-des mediante a cultura, neste caso en concreto a través de pezas literarias de non máis de 200 palabras, nas que se condensan situacións coas que todos e todas estamos familiarizados e contra as que temos que loitar día a día para acadar un mundo máis xusto e igualita-rio entre mulleres e homes”.

O rol da nai gaña no certame de microrrelatos das Xuventudes Socialistas

Os premios BodasF quixeron recoñe-cer o labor de constancia, traballo e esforzo da familia vilalbesa Purriños nunha gala celebrada en Barcelona. Esta familia vén de recibir un novo recoñecemento pola súa traxectoria no mundo da fotografí a diante de 600 persoas. Nesta ocasión, Yolanda foi a encargada de recoller o premio especial Kake Regueira Castro, e xa que foi pola traxectoria da súa fami-lia, o seu pai apareceu por sorpresa,

na gala BodasF celebrada no Audito-rio Axa de Barcelona.A fotógrafa vilalbesa mostrouse “fe-liz e emocionada” por un premio “que foi toda unha honra, e foi moi emocionante que o noso pai apare-cese de sorpresa para ese momen-to. Estaba tan nerviosa que non souben nin o que dixen, pero agora quero adicalo ao noso pai que foi e é, xunto a nosa nai, o alicerce máis importante da nosa empresa”, sina-

lou Yolanda Purriños nas súas redes sociais. Tamén “agradecer a Kake por por ser como é e ensinarnos tan-to da profesión. Coñecín a poucas persoas que teñan tanto amor á súa profesión. E grazas tamén a Fede-ración Española de Profesionais da Fotografí a e a Imaxe por ensinarnos tanto da fotografí a coas súas cualifi -cacións e por darnos tantos compa-ñeiros de tantos países que cren na fotografí a” rematou dicindo.

A familia Purriños recibe un premio á súa traxectoria profesional

O Concello de Vilalba porá en mar-cha o próximo ano dez puntos de re-collida de plásti cos, que se sumarán aos tres que xa ten en marcha nas parroquias de Insua, Alba e Codesi-do, que entrarán en funcionamento proximamente.Así o anunciou o alcalde, Agustí n Ba-amonde, quen indicou que en cada parroquia se están a facer negocia-cións diferentes dependendo das preferencias dos usuarios, o que está a retrasar a posta en marcha destes lugares.Segundo explica o alcalde, o princi-pal problema co que se atoparon foi a propiedade dos terreos onde se van ubicar estes puntos de recollida, que son maioritariamente terreos das parroquias. “Ao non ser terreo público hai que facer unha cesión da ti tularidade ou buscar outros meca-nismos para que Contratación non poña problemas no proceso”, enga-de. Por isto, o Concello ten previsto fi rmar un convenio coas asociacións de veciños destas parroquias para

que lles den o dereito de uso e poder facer o punto de recollida nas condi-cións que se acorden.O obxecti vo municipal é que as 29 parroquias do concello de Vilalba conten polo menos con un punto de recollida de plásti cos.

DEPURADORAS. Ademáis, o Conce-llo de Vilalba promoverá a constru-ción de tres novas depuradoras de augas residuais nas zonas rurais que estarán localizadas nos lugares de Marti ñán (Corbelle), Sixto (Sancova-de) e Goiriz.No caso de Goiriz e Marti ñán trátase dunha substi tución das xa existen-tes, que quedaron obsoletas xa que databan de máis de 25 anos. Actual-mente están en fase de redacción ditos proxectos. No tocante a Sixto as instalacións serán de nova cons-trucción e o proxecto, que xa está redactado, conta xa con todos os permisos. O que lle falta ao Concello é atopar os terreos idóneos para esta instalación.

O Concello construirá 3 depuradoras e 10 puntos de recollida de plásti cos

A gañadora do certame, posando cos resposables do grupo políti co

4 abril 2018 actualidade

O Grupo Municipal Socialista vén de facer unha críti ca ao goberno local polo deterioro no interior da piscina municipal, onde se derrubou parte do teito dunha das dependencias. Así pois, sinalan a incoherencia de ter gastado na reparación e mellora deste edifi cio 280.000 euros nunha actua-ción aínda sen rematar, e atoparse actualmente nestas condicións que perxudican tanto ao persoal como aos usuarios e usuarias da piscina.Neste senso, os socialistas subliñan “a irresponsabilidade do equipo de goberno, posto que ademais da de-mora nas obras, agora o teito está caendo, fi ltra auga para o interior, e

as persoas que uti lizan estas instala-cións municipais trasladan queixas como o mal olor nos vesti arios”. Polo tanto, piden que se poñan solucións de inmediato e que “comecen a ser dilixentes nas actuacións levadas a cabo polo Concello tanto para un uso adecuado das instalacións por parte da veciñanza, así como por cuesti óns lóxicas de calidade e garantí as nas obras realizadas”.Por últi mo, o PSOE levará a pleno unha pregunta sobre os retrasos que se es-tán a producir desde principios de ano nos pagos aos traballadores e traballa-doras da piscina municipal, “esperando que se solucionen con celeridade”.

O PSOE criti ca o estado da piscina municipal

Un dos lugares en mal estado nas instalacións da piscina municipal

A Escola de Movemento de Vilalba obti vo no Nacional de Danza celebra-do en Burgos un total de sete meda-llas e conseguiu que seis grupos se clasifi casen para o mundial.Este conxunto de danza vilalbés pre-sentou nove coreografí as das que foron sete as que ti veron disti nción: unha de ouro, unha de prata e cinco bronces.O ouro foi para o grupo Da Romería, a prata para Acro Trolls e os bronces foron para Cara a Feira do Capón, Habelas hailas, Trolls Revolution, Pippi e Na noite de San Xoán, esta última a pesar do seu bronce, non puido clasificarse para o mundial.“Estamos moi contentas, foron moi bos resultados, agora a ver o que acontece no Mundial”, di Noelia Blan-co profesora de danza.O Mundial de Danza celebrarase por primeira vez en España e será do 22 ao 30 de xuño en Barcelona. O ano pasado este mesmo grupo esti vo en Alemaña, onde obti veron un sexto e un décimocuarto posto no seu primei-ro ano nesta competi ción.Este ano, a parti cipación neste cam-pionato suporá o traslado de 40 nenos a Bacelona. Para a Escola de Move-mento de Vilalba supón un gran es-forzo esconómico polo que fi nalmente decidiron non acudir pola imposibili-dade de facer fronte a este gasto.

Baile de ouro e praza mundialA Escola de Movemento obti vo sete medallas no Nacional de Danza e clasifi cou 6 grupos para o Mundial, ao que non asisti rá por falta de cartos

Arriba, as gañadoras do ouro e abaixo, as nenas que se fi xeron coa prata

V.A. pide explicacións da venda ilegal de cans, a rúa Lameirón e da nave de SancovadeO Grupo Municipal Socialista censura

a acti tude do equipo de goberno polo retraso na entrega de documentación para a cesión solicitada do abrigo da Pena Grande, considerado o xace-mento do paleolíti co máis importante de Galicia. Situado na parroquia vilal-besa de Santaballa, fai uns catro me-ses foi obxecto dunha poxa lanzada polo Ministerio de Economía e Facen-da, paralizada semanas despois pola presión social e políti ca ante o que se considerou un agravio sen xusti fi ca-ción cara a un elemento de tal valor patrimonial e cultural.Ante a pregunta formulada pola depu-tada socialista Margarita Pérez Herraiz ante a Mesa do Congreso, o Ministerio de Facenda respostou non ter recibido aínda do Concello de Vilalba a docu-

mentación precepti va para a trami-tación da cesión solicitada. Segundo asegura a voceira dos socialistas, Elba Veleiro, “a Delegación de Economía e Facenda pediu esta documentación ao Concello o 21 de decembro, e case tres meses despois seguen ser ter resposta, polo que nos preguntamos a que están esperando”, indicando que desde o PSOE de Vilalba tamén teñen solicitado a documentación ao respecto “censurando un retraso des-medido e sen explicación lóxica”.

SISTEMA DE PENSIÓNS. Por outra banda, os socialistas criti can a ne-gati va do alcalde de Vilalba, Agustí n Baamonde, ante a proposta leva-da a pleno sobre o establecemento dun sistema público de pensións con

maior capacidade de distribución e redución das desigualdades “nun mo-mento no que milleros de persoas es-tán saíndo ás rúas para esixir pensións máis xustas e que o Parti do Popular se nega a escoitar”.Os socialistas de Vilalba propuxeron que se instara ao goberno de España a volver ao consenso de 2011, dero-gando os cambios producidos poste-riormente, así como garanti r o poder adquisiti vo das pensións en relación ao IPC e eliminar o factor de sustenta-bilidade establecido polo PP. “Despois de darlle voltas a cada un dos puntos para tratar de excusar a súa negati va, todos os e as concelleiras do PP con Agustí n Baamonde ao fronte votaron en contra desta moción”, explicou a voceira dos socialistas, Elba Veleiro.

Os socialistas responsabilizan ao Concello do retraso na cesión da Pena Grande

A asemblea de Vilalba Aberta perdiu ao equipo de Goberno explicacións sobre a denuncia sobre a venda ambulante de cans na feira do pasado semanal. Na súa argumentación, a formación asemblearia fai especial referencia á Lei 4/2017, do 3 de outubro, de protección e benestar dos animais de compañía en Galicia. Unha Lei, lembran, que introduce novas disposicións en materia de comer-cio de animais, así como os requisitos para exercer a compravenda dos mes-mos e en base á cal, o Goberno Munici-pal de Vilalba estaría sostendo, por ac-ción ou omisión, a comisión de diferentes e graves infraccións.En palabras do seu voceiro, Modesto Renda, e sen perxuizo daquelas que se poidan detectar con posterioridade, o Goberno Municipal “estase a saltar as ti pifi cadas no seu arti go número 38, rela-ti vas á exhibición dos animais de compa-ñía desti nados á venda en escaparates ou zonas expostas á vía pública ou a modo de reclamo comercial, ao mantemen-to dos animais en instalacións que non reúnan os requisitos previstos no arti go 9.e, á venda de animais domésti cos fóra dos establecementos legalmente autori-zados e ao transporte de animais en con-dicións inaxeitadas ou en maleteiros que non estean especialmente adaptados”.

SANCOVADE.A asemblea emiti u unha resolución de urxencia, en consecuencia á total ausen-cia de resposta por parte do Goberno

Municipal á solicitude que, hai aproxima-damente un mes, a formación esixía por rexistro en relación á nave/desguace de Sancovade e na que se requiría por es-crito a entrega de todo canto no últi mo ano entrou e saíu do consistorio relati vo á citada propiedade.Denuncian “a vulneración do dereito á fi scalización políti ca”, posto que o dereito de acceso á información dun concelleiro/a e no marco dunha investi -gación é signifi cati vamente superior ao de calquera outro cidadán, non debén-dose aplicar a lei de transparencia, se non a xurisprudencia na materia. Unha reivindicación, explican, que atopa fun-damento no arti go 23 da CE, relati vo ao acceso á información e parti cipación políti ca e no cal se recoñece “o dereito do demandante ao acceso á copia da documentación solicitada sen restrición por razón de non atoparse en expediente normalizado”.

RÚA LAMEIRÓN. Por últi mo, Vilalba Aberta levou ao Pleno as reivindicacións dos veciños da Rúa do Lameirón, relati -vas ás conti nuadas defi ciencias no esta-do do seu fi rme. Un calexón, cuxa saída cara a Rúa de Ribadeo padece inverno tras inverno as consecuencias das primei-ras augas e a conti nuada aparición de fo-chancas producidas ao se levantar a súa capa superior e coa dispersión da gravilla.“A veciñanza do Lameirón leva anos fa-lando co Concello e sempre se atopa con largas” declaraba o voceiro.

5abril 2018actualidade

O Concello de Vilalba acollerá a primei-ra fi n de semana de abril unha nova edición da Feira do Queixo da San Si-món da Costa, que leva aparellado un concurso de tapas cunha gran relevan-cia e onde o prato estrela é este lácteo de fama internacional.O concurso, no que parti ciparon 38 locais da capital chairega xa rematou pero haberá que esperar ao sábado para ver cal será a tapa gañadora, xa que haberá catro semifi nalistas de cada categoría (tradicional e creati va) que prepararán esta tapa en directo e ante un xurado formado por un re-presentante do Concello, outro da De-nominación de Orixe e dous cociñeros elixirán á mellor.As fi nalistas foron, en tapas creati vas A Nova Ruta, A Taberna Guerrero 2.0, Parador e Mesón do Campo; e en ta-pas tradicionais: Siglo XX, O Barrio, Bar Vanesa e Estudiante.O xurado escollido para saborear es-tas tapas será Antonio Díaz, do Res-taurante Andarubel de Pontedeume; Eva Arba, do Restaurante Bido de A Coruña; Jacobo Santeiro, do Mercado Street Food de Lugo; Chery Grandío, concelleira de cultura de Vilalba e un queixeiro ainda por designar.Como en anos anteriores haberá dous días de feira, o 7 e o 8 de abril, e des-envolverase na praza da Consti tución, onde se colocarán os stands de artesáns e produtos gastronómicos que todos os anos completan o panorama festi vo.O pregón deste ano estará a cargo de Jorge Gago, cociñeiro do restaurante santi agués A Maceta, que dará o pisto-letazo de saída ofi cial ás 19.00 horas. Este profesional da cociña, de tan só

trinta anos de idade, gañou no Forum Gastronómico o premio Cociñeiro Novo 2017.Xa ás 16.30 horas do sábado terá lugar un obradoiro de cociña infanti l a cargo de Esther, a gañadora de MásterChef Júnior 5.O domingo haberá dúas sesións de showcooking diferenciadas. Ás 12.00 horas será a vez de Diego López do Res-taurante Bulló, que susti tuirá a María Varela, do Restaurante A Parada das Bestas, e ás 13.30 tocaralle a Yayo Da-porta, do restaurante do mesmo nome, posuidor dunha estrela Michelín.

DATOS. A Denominación de Orixe Pro-texida superou o ano 2017 o medio mi-llón de queixos elaborados, unha cifra

histórica que lle permiti u á DOP unha facturación de 3,5 millóns de euros.As 515.998 unidades de queixos ven-didas o ano pasado supuxeron un incremento do 4,2% respecto ao ano pasado, no que se certi fi caron 495.206 unidades.Actualmente, a denominación conta con dez queixerías funcionando tras a baixa o ano pasado dunha delas, pero eso non signifi cou unha merma na pro-ducción, que aumentan en quilogra-mos, pasando de 454.901 a 480.687 do pasado exercicio.No tocante á facturación, as dez produ-toras (oito do Concello de Vilalba, unha de Abadín e outra de Castro de Rei) su-maron en total 3.499.344 euros fronte aos 3.311.680 do ano anterior.

Gastronomía con seloA DOP aumentou o pasado exercicio un 4,2% a produción de queixo San Simón que celebra os días 7 e 8 a súa feira anual no centro de Vilalba

Un momento da presentación da Feira do Queixo San Simón da Costa

A empresa chairega Champivil-Castelo, especializada en conservas vexetais de produtos naturais de Galicia, acaba de recibir o primeiro premio Son Muller 2018 na categoría de empresa rural. O galardón foi entregado coincidindo co 8 de marzo, Día Internacional da Muller.A primeira edición deste premio, que está organizado pola Asociación de Empresarias de Lugo en colaboración co Concello, a Deputación Provincial, a Xunta de Galicia e Abanca, recoñece o papel fundamental da muller dentro de Champivil e a contribución desta empresa ao desenvolvemento rural na provincia de Lugo.A xerente de Champivil, Luz Divina Cas-telo, foi a encargada de recibir este ga-lardón, ao que concurrían destacadas empresas de disti ntos ámbitos dirixidas por mulleres, no transcurso dunha gala celebrada no Vello Cárcere.Luz Divina Castelo lembrou que “as mulleres foron desde sempre o motor do medio rural galego” e destacou que “son peza fundamental hoxe en día en Champivil, unha empresa familiar onde a maioría son mulleres”.A xerente de Champivil lembrouse de súa avoa, Divina Campello, que foi pio-neira en Galicia na compra-venda de setas silvestres aló polo ano 1949 na tenda taberna que ti ña na aldea vilal-besa de Distriz.Seguindo a tradición, o seu pai Andrés fundaba xunto a súa nai Mari Luz en 1977 unha empresa de exportación de produtos silvestres e comezaba a buscar novos mercados dentro e fóra de Galicia logrando entrar en países europeos como Italia, Suíza, Francia e abastecer con cogumelos galegos ás

principais zonas consumidoras deste produto dentro de España (Comunida-de Valenciana, País Vasco e Cataluña). No 1982 nunha nave pegada á casa familiar, na parroquia de San Xián de Mourence, creaban unha pequena zona de fabricación de conserva e comezaba a envasar para marcas francesas.Pero é no ano 2001 coa incorporación de Luz Divina á empresa familiar cando se produce a gran revolución de Cham-pivil, ao crear unha marca propia (Cas-telo) coa que eti quetar e distribuír as súas conservas, que pouco a pouco fo-ron ampliando a gama de produtos até abarcar na actualidade unha importan-te variedade: cogumelos, grelos, verzas, marmeladas, preparados para torti lla, arroz con setas, crema de grelos, licores de setas e cervexa artesá.

Champivil recibe o premio Son Muller

A xerente, Luz Divina Castelo

O Concello de Vilalba desenvolverá unha serie de cursos dentro do Plan de Dinamización dos Entornos Rurais nas disti ntas parroquias do termo mu-nicipal que desenvolverán en dúas fa-ses diferentes. Por unha banda, a empresa Xogos de Amizade porá en marcha acti vi-dades de temáti ca moi variada como cestería, tapicería, restauración de mobles, manualidades, pintura, micoloxía, horti cultura ecolóxica,

xardinería, cociña e elaboración de conservas. Estes levaranse a cabo nas parroquias de Oleiros, Sancovade, Bordelle, Lanzós, San Lorenzo de Ár-bol, Ínsua, Ladra e Goiriz.En Santaballa e Bordelle están xa en marcha cursos de micoloxía e outro de horti cultura. En Sancovade de ma-nualidades, pintura e restauración de mobles; en Oleiros de cestería, tapice-ría e restauración de mobles; en Lan-zós de micoloxía; en San Lorenzo de

Árbol de xardinería; en Ladra e Ínsua de cociña; e en Goiriz de elaboración de conservas.“Dende o concello parécenos unha maneira de dinamizar o rural, de que a xente colabore e estea unida e se fa-gan acti vidades”, di a concelleira Cheri Grandío. “Axudar ás asociacións do medio rural e mostrar que ademais de agricultura e gandería hai xente moi capacitada de organización e moi creati va, é o noso obxecti vo”, remata

Agustí n Baamonde, alcalde de Vilalba.

CRUZ VERMELLA. Por outra banda, as parroquias contarán cunha serie de cursos de Cruz Vermella, que se inclúen dentro da programación de di-namización do rural. Celebraranse nas parroquias de Santaballa, Insua, Torre, Codesido, Alba, Mete, Román , Vilape-dre, Distriz e Belesar e a temáti ca será tamén moi variada. Haberá clases de baile de salón, autoesti ma, valoración

da muller, zumba, pilates, informáti ca, memoria, ximnasia, mantemento, co-ciña e cestería, entre outros. As clases desenvolveranse cunha media de 30 horas por curso, sempre que reúnan un mínimo de 15 parti cipantes, e a parti cipación será libre e gratuíta.“O obxecti vo destes cursos é que os residentes das parroquias podan con-tar cos mesmos servizos e oportunida-des que o resto dos veciños”, puntuali-zou Cheri Grandío.

O concello desenvolverá cursos nas parroquias

6 abril 2018 actualidade

castro de rei

O Pleno de Castro de Rei aprobou a mo-ción presentada polo BNG na que se pe-día chegar a un acordo para facer unha homenaxe pública á fi gura e á obra de Anxo Lamas, poñéndolle o seu nome a un equipamento cultural ou espazo pú-blico de propiedade municipal. Ademais, a voceira municipal do BNG, propuxo crear unha comisión con representantes dos grupos municipais e aberta á parti ci-pación das enti dades culturais e persoas interesadas, para debater e escoller o lugar e o espazo máis acaído a fi gura de Anxo Lamas.Deste xeito, a corporación acordou en primeiro lugar facer unha reunión aber-ta a todas as asociacións e colecti vos na que debater as disti ntas propostas. Dita reunión terá lugar no teleclub de Bazar e será un sábado para facilitar a asistencia a todos os veciños.

Unanimidade para homenaxear a Anxo Lamas en Bazar

O IES Terra Chá José Trapero Pardo reci-birá unha bolsa da Fundación María José Jove polo traballo da profesora do centro Sharay Astariz Núñez co tí tulo Aula de matemáti cas: Unha ventana ao mundo.Este traballo foi disti nguido pola Funda-ción tras a celebración do curso de for-mación do profesorado para o tratamen-to do alumno con trastono por défi cit de atención e hiperacti viade (TDAH) impar-ti do por esta fundación e Ingada.Esta acti vidade está dirixida a todos os docentes de centros de Galicia e nel par-ti ciparon 181 persoas en xornadas for-mati vas de catro días. O obxecti vo deste curso é aportar aos mestres o coñece-mento necesario sobre o TDAH para que podan abordalo nas aulas da mellor ma-nera posible, facilitando o desenvolve-mento dos alumnos e a súa integración. O curso foi imparti do por neuropsicólo-

gos, neuropediatras, logopedas, médicos e pedagogos no primeiro trimestre do curso e contou con 25 horas de forma-ción teórica e prácti ca.Como cada ano, ao fi nalizar o curso, a Fundación María José Jove desti na 3.000 euros ao mellor proxecto presentado como traballo de fi nal de curso. Este ano, debido á alta calidade dos mesmos, o tribunal avaliador decidiu conceder dúas bolsas, unha a Sharay Astariz e a outra a Alba Amor Fernández, do CEIP Plurilingue Manuel Murgia de Feáns. Cada un dos tra-ballos recibirá 2.000 euros de bolsa.O traballo de Sharay Ascariz foi escollido “pola presentación clara, a orixinalidade e a necesidade de abordar a difi cultade que teñen as matemáti cas para os nenos e nenas con TDAH, introducindo cambios metedolóxicos nos modelos de aprendi-zaxe”, explica o tribunal.

O IES Terra Chá recibe unha bolsa da Fundación María José Jove

A profesora Sharay Astariz, na entrega de bolsas da Fundación

A acti vidade lecti va ordinaria do IES da Terra Chá foi substi tuída por unha xorna-da monográfi ca orientada á visibilización do colecti vo LGTBI, en resposta á deman-da rexistrada entre o alumnado.Todo o alumnado do centro esti vo impli-cado no desenvolvemento de dita xorna-da, que se artellou arredor de tres acti -vidades simultáneas nas que os grupos, confi gurados en quendas de aproxima-damente cincuenta parti cipantes, foron intervindo ao longo da mañá.A primeira das acti vidades consisti u no desenvolvemento do obradoiro Espazo de iguais, consistente nunha presenta-ción, seguida dunha dinámica para poñer de relevo as similitudes naquilo que nos fai humanos, e que culminou cunha char-

la. Dito obradoiro esti vo a cargo dos ar-ti stas Davide Salvado, cantor e músico, e Daniel Pardo, traballador social e bailarín.O alumnado parti cipou tamén na charla Aspectos psicolóxicos e sociais do colec-ti vo LGTBI, a cargo da doutora en Psico-loxía e profesora da UNED na Coruña e Lugo Ángeles Amor García. En dita char-la abordáronse os diferentes procesos psicolóxicos aos que se enfronta e vive o colecti vo LGTBI, así coma as conse-cuencias psicolóxicas que isto implica, e os aspectos sociais da aceptación da súa condición sexual.A terceira das acti vidades plantexadas foi a análise da temáti ca LGTBI no cine ademais unha charla sobre violencia de xénero a cargo da Policía Autonómica.

O IES fai unha nova xornada de visibilización do colecti vo LGTBI

A localidade de Castro Ribeiras de Lea celebrará a quinta edición do seu po-pular concurso de tapas, que terá lugar os días 6, 7 e 8 e 12, 13 e 14 de abril, coincidindo coa fi n de semana, para que os visitantes podan achegarse ata Castro. Este concurso está organizado por Xandra, Mari Carmen e Sara, que xa organizaron fai uns meses unha degus-tación de productos tí picos da zona, e que tamén é o que buscan con este con-curso. “Esperamos contar con moitos parti cipantes, xa que este concurso está consolidado dende hai 4 anos, así que desexamos que conti núe moito máis tempo”, din as organizadoras.Como en edicións anteriores, serán once locais de Castro os que presen-tarán a súa tapa estrela para que sexa

valorada polo público e por un xurado de expertos. O público cos seus votos decidirá o gañador, pero tamén habe-rá un gañador según o voto do xurado que nomee a Asociación de Hostaleiros de Lugo.Os locais parti pantes son: Río Lea, Chus, Carballeira, Suso, Améndoa, L&M, Fénix, Mariva, Sagitario, Paco, Puente e Cóndor. Os visitantes que se acheguen a degus-tar as tapas dos oncebares entrarán nun sorteo que ten como premios 700, 200 e 100 puntos, que son un gran alicerce para achegarse á vila durante as dúas fi ns de semana do concurso no que os hosta-leiros ofrecen o mellor das súas cociñas. As tapas serán propostas innovadoras, que serán servidas en horario de 20:00 a 00:00 horas, e cun prezo de dous euros.

Castro celebrará o seu concurso de tapas a parti r do 6 de abril

A nova planta que Innolact puxo en mar-cha conta cun investi mento superior aos 4 millóns de euros. Deste orzamento, a Xunta colaborou cunha subvención de 1,69 millóns, a través da orde de axudas para a transformación e comercializa-ción de produtos agrarios de 2016.Innolact conta cuns 60 traballadores e 17 socios e no 2017 facturou 11 millóns de euros. Dedícase á fabricación de queixo fresco en crema e de queixo masacarpo-ne. A nova infraestrutura do polígono de Castro Ribeiras de Lea ten como fi n a ela-boración deste queixo. Para iso adquiri-ron un terreo de 44.142 metros cadrados e executaron unha nave de 2.805 metros cadrados. Xa está en marcha outro inves-ti mento de 99.902,45 euros para mello-ras tecnolóxicas.

Innolact remata a construcción da súa nova planta en Castro Ribeiras de Lea

O portavoz de Gandeiría do Grupo Socialista, José Manuel Pérez Seco, re-clamoulle ao goberno galego que se implique para “protexer, apoiar e de-fender” aos gandeiros galegos afecta-dos pola crise de Artesáns Galegos da Carne. O responsable socialista levou a Comisión parlamentaria a situación desta industria de Castro Ribeiras de Lea, vendida en novembro logo de non poder resolver a súa crise.Pérez Seco reclamou a intervención da Xunta para axudar aos gandeiros a tí tulo individual que non cobraron, o que permiti ría miti gar os custes e da-nos asociados aos impagos. Explicou que hai ganderías con débedas de 5.000 euros e un grande número de gandeiros que venderon a súa carne á empresa e non lles pagaron.

O PSOE solicita protección para os impagados de Artesáns da Carne

A voceira municipal do BNG en Castro de Rei, Digna Lagarón, anunciou que “dende o BNG presentamos unha serie de propostas ao Pleno da corporación para que os investi mentos que se fa-gan con estes fondos sexan benefi cio-sos para as veciñas e veciños de todo o concello”. Impulsar a feira quincenal de Castro de Rei, acondicionamento de centros municipais e rehabilitación do casco urbano de Castro Rei centran estas propostas.No pleno de febreiro de 2017 aprobou-se por unanimidade unha proposta do BNG para rehabilitar o casco urbano de

Castro de Rei (arranxo das beirarrúas, parque infanti l, colocación de pape-leiras, acondicionamento dos espazos de lecer, accesibilidade, dotación dos elementos urbanos que se consideren necesarios, etc.). Segundo manifestou o alcalde naquel pleno, o concello xa contaba cun orzamento elaborado no ano 2015 que só habería que actualizar.Dende o BNG propoñen recoller esta mesma lista de cousas pendentes. “Esta obra foi aprobada por unanimida-de e hai que seguir sumando recursos para que esta actuación se efecti vice” lembrou a edil. Ademais, dende o BNG,

propuxeron realizar labores de acondi-cionamento e conservación nos centros municipais desti nados a acti vidades culturais, deporti vas e sociais, para fa-cilitar o seu uso e opti mizar e ampliar o seu funcionamento.Lagarón lembrou que outro das parti -das deben ir desti nadas ao impulso da feira quincenal de Castro de Rei “non pode ser que faga un investi mento de máis de 70.000 euros e que agora non se faga nada para impulsar a feira”. O BNG tamén propón establecer unha parti da específi ca para organizar ou apoiar eventos e acti vidades singulares.

O BNG presenta unha serie de propostas para o Plan Único

7abril 2018publicidade

8 abril 2018 actualidade

a pastoriza

begonte

A localidade de Bretoña, na Pasto-riza, vivirá o día 22 de abril a dé-cima edición da súa Festa da Bóla de Liscos e das Freces, que nova-mente reunirá aos amantes destas dúas especialidades da zona.Esta celebración está organizada pola Asociación de Amigos da Fei-ra de Bretoña xunto co Concello da Pastoriza, que quixeron facer desta edición un momento moi especial ao celebrar o décimo aniversario.Na programación figura o pregón, que estará a cargo do periodista da TVG Antón Galocha, que falará tras a benvida do alcalde, Primiti-vo Iglesias, a partir do mediodía.A degustación, que terá lugar baixo unha gran carpa, dará co-mezo sobre as 13.00 horas, aín-da que os postos estarán abertos desde as 10.00 horas na praza Maior de Bretoña.Nesta edición e para festexar o décimo aniversario, haberá tamén outra carpa na que se fará unha mostra de artesanía e doutros pro-

dutos da zona, para complementar a exposición da feira, que se pro-longará ata a tarde.Durante toda a mañá haberá ta-mén unha exposición de coches antigos e servizo de polbo a car-

go da Mario de Viveiro. Pero a festa arrincará xa o sábado pola tarde, ás 21.00 horas, cunha pul-pada e unha verbena a cargo do trío Maracuyá e a solista Veróni-ca Cambón.A bóla de liscos é un prato da zona elaborado con masa de pan, pan-ceta afumada, chourizo e berzas, o que se coñece como cociña con produtos de subsistencia pero cun resultado espectacular. As freces, pola súa banda, é unha golosina que causa furor entre os veciños.Este ano, para darlle aínda máis relevancia e por primeira vez, as bolas estarán elaboradas con pro-dutos do porco celta. Para os que non coñezan esta es-pecialidade da zona, ten moito parecido cunha empanada gorda pero moi xugosa e sabrosa. A di-ferenza máis destacada é que non se fai con dúas planchas de pan, é unha pero doblada. Esto é debido aos liscos do seu interior e o sabor é pola cobertura de berza coa que se mete ao forno.

Bretoña celebrará o 22 de abril a Festa da Bóla de Liscos e das FrecesO Concello da Pastoriza realizará a

próxima semana unha recollida de plásti cos de procedencia agrícola en todo o termo municipal.Para a prestación deste servizo uti lizarase un camión que pasará por aquelas ex-plotacións agrícolas que así o demanden chamando ao teléfono 982 332 197.A recollida levarase a cabo os días 10, 11 e 12 deste mes e deberán seguir unha serie de normas para a súa recollida. De

feito deben estar depositados en puntos de fácil acceso para o camión. Por segu-ridade, deberán estar apartados do ten-dido eléctrico e dos árbores que poidan difi cultar o movemento da pluma para a carga. O bando municipal que a tal efecto publicou o alcalde do concello, Primiti vo Iglesias, indica que os plásti cos para lixo deberán estar debidamente pregados e atados e non poden levar arames, terra ou area polo medio.

O Concello realizará a recollida de plásti cos agrícolas tres días

O presidente da Deputación, Darío Cam-pos Conde, manti vo unha reunión co alcalde da Pastoriza, Primiti vo Iglesias, e coa tenente de alcalde, Elva Carrera, na que informou sobre o remate con éxito de todos os traballos técnicos da Deputación sobre a piscina cuberta, que o Goberno Provincial construíu neste municipio. Isto permite a súa próxima apertura. O ti tular provincial deu conta dos resultados de todas as probas levadas cabo in situ sobre o funcionamento destas instalacións, do

servizo de mantemento, sistema de clima-ti zación e da temperatura ópti ma do vaso, así como do estudo de costes e do plan de viabilidade económica.Tendo en conta que a piscina cuberta está lista tecnicamente, Campos, Iglesias e Ca-rrera acordaron asinar un convenio de co-laboración que recollerá o fi nanciamento para o funcionamento destas instalacións, tendo decidido que a Deputación asumirá a maior parte dos custos e o Concello ta-mén colaborará economicamente.

Abrirá a piscina a través dun convenio coa Deputación

abadín

O Concello de Abadín celebrará o día 28 de abril a segunda edición da Fes-ta da Xuventude, na que haberá mú-sica, xogos e un xantar popular.A festa terá o seu inicio ás 14.00 ho-ras cunha sesión vermú a cargo da orquestra Palladium, que amenizará tamén o inicio do xantar popular, que estará a cargo de Cátering Rochela.No menú desta comida fi guran xamón cocido, polbo, churrasco con criollos, postre, café e chupito. Para os adultos, o prezo do xantar será de 21 euros, mentres que os rapaces entre 7 e 11 anos deberán abonar 10,50 euros. Os interesados en parti cipar nesta xun-tanza gastronómica poderán reti rar o seu tí cket ata o 20 de abril.Tras o xantar haberá animación mu-sical a cargo do Dúo EPO-K, así como xogos para os pequenos a cargo de Puzzle Animación e hinchables.Pola noite e como fi n de festa haberá dobre sesión de verbena coa actuación das orquestras Palladium e Xacobeo.

O Concello organiza o día 28 a II Festa da Xuventude

A Consellería de Medio Ambiente e Or-denación do Territorio executou obras de renovación da rede de abastecemento de auga no concello de Begonte, que contaron cun orzamento de 243.000 eu-ros e serviron para opti mizar o seu fun-cionamento e rendemento.Estas obras executáronse nas parroquias de Baamonde e San Marti ño de Pacios pero serviron para mellorar o abaste-cemento de auga potable tamén nas de Bóveda e O Castro, benefi ciando en

conxunto a máis de 700 veciños e veciñas distribuídos nunha vintena de núcleos.En concreto, a actuación desenvolveuse nas marxes da estrada N-VI entre os nú-cleos da Ponche de Arriba e Baamonde, e no ámbito urbano da localidade de Baamonde. Os traballos consisti ron na substi tución das canalizacións principais de distribución; en total, a rede de dis-tribución construída está formada por catro tramos que suman preto de 3,3 quilómetros de tubaxe.

Catro parroquias contan con novo abastecemento de auga

O Concello de Begonte iniciou este mes o proxecto de rehabilitación integral do anti go edifi cio da Cámara Agraria, situado na praza dos Irmáns Souto Montenegro, xunto á casa consistorial, que se desti nará a un uso social, tanto para maiores como para a mocidade. Para poder fi nanciar este proxecto, que o alcalde da localidade, José Ulla, considera “ambicioso”, o Conce-llo recurriu ao obradoiro de emprego de albañilería que comparte con Rábade e Friol, no que traballan dez operarios.Este edifi cio consta de seis plantas e agora mesmo os traballadores están a rehabi-litar os dous primeiros pisos nos que se habilitarán ofi ciñas e salas de acti vidades nas que poderán ubicar a escola de músi-ca, asociacións e grupos políti cos.

Segundo indicou o alcalde, na planta baixa, que ten como as demais uns 150 metros cadrados, o obxecti vo é ubicar un aula homologada como telecentro e no resto dos espazos poñer un centro cívico, unha sala de reunións ou unha ludoteca.As obras desta primeira fase prolonga-ranse ata o mes de xuño e para a súa fi -nanciación, o Concello ten solicitada unha axuda ao GDR de 70.000 euros dos fondos europeos, xesti onados por Agader. Tamén solicitaron outra subvención ao Ministerio de Industria, por importe de 60.000 euros para efi ciencia enerxéti caComo indica o alcalde, o Concello farase cargo da renovación da cuberta, unha obra que ten un orzamento de 20.000 euros e que se iniciará nos próximos días.

Iniciada a rehabilitación do edificio da cámara agraria

O PSOE de Begonte esixe ao PP á fronte do Gober-no local o arranxo inte-gral da vía municipal que dá acceso ao centro mé-dico, así como ao centro sociocultural. Trátase da estrada que vai dende o coñecido como cinturón comarcal (LU-P-1611) ata a N-VI pola que, a cotí o, discorren centos de veci-ños para, principalmente, ir ao seu centro de saúde.Os socialistas demandan actuacións que inclúan, ademais da mellora do fi rme, a limpeza e o per-fi lado das cuñetas, pois a obstrución das mesmas e, incluso, a inexistencia delas nalgún treito, é a principal causa do seu estado de abandono desta vía. Hai acumulacións de auga que difi cul-tan o tránsito e provocan o levanta-mento do fi rme.O voceiro do PSOE en Begonte, Ra-món Campos Rodríguez, explicou que rexistraron unha moción para o seu debate no Pleno municipal, que ti vo lugar o venres 16, esixindo ao Executi vo local do PP estas ac-tuacións, así como a mellora da es-trada municipal que vai dende Illán de Abaixo ata o campo de fútbol de Illán, tamén en mal estado.

“É necesario o arranxo destas vías, así como doutras municipais, que o PP dende o Goberno local non ten xusti fi cación algunha para mantelas neste estado de abandono, máis alá da súa desidia, pois é evidente que os populares nin tan sequera están a realizar as imprescindibles tare-fas de mantemento das estradas do Concello para evitar estas situacións. Ademais, hai que ter en conta que, grazas ao Parti do Socialista no Go-berno da Deputación, o Concello de Begonte vén de recibir a través do Plan Único preto de 300.000 euros, que se poden empregar na mellora destas e doutras estradas municipais máis”, salienta o voceiro socialista.

O PSOE municipal solicita ao alcalde o arranxo da vía de acceso ao centro de saúde

Imaxe da zona deteriorada

9abril 2018actualidade

muras

Os rapaces do Colexio Antí a Cal de Mu-ras celebraron o pasado 23 de marzo unha dobre festa para conmemorar o Día Mundial dos Bosques, que ti vo lu-gar o 21 de marzo, e o Día Mundial da Auga, que se celebrou ao día seguinte. O colexio elexiu o últi mo día lecti vo an-tes de Semana Santa para festexar estas ocasións cunha plantación de árbores.Conxuntamente celebraron tamén unha

carreira solidaria para recadar fondos en favor de Níxer. O obxecti vo desta acti vi-dade é mellorar as instalacións de auga potable e as condicións hixiénicas das zonas rurais deste país africano.A saída e chegada desta carreira solidaria esti vo situada na praza da Galeguidade e nela parti ciparon pequenos e adultos, os maiores cun percorrido dun quilómetro e os pequenos cun circuito máis reducido.

Os veciños recadan fondos para Níxer cunha carreira solidaria

O Grupo Municipal de Muras cri-ticou o estado no que se atopan os viais de acceso ao casco urba-no dende o antigo trazado da LU-540, de titularidade autonómica, así como a situación na que están as marquesiñas de autobús destas mesmas vías.Segundo indica o concelleiro Mario Rouco, “están nun estado deprimente, polo que seguimos esixindo á Xunta que non se es-queza de nós”. Engaden que se enviou un escrito ao delegado te-rritorial solicitando unha reunión para falar deste tema e “aínda non tivemos resposta”.Neste senso engadiu, “as marque-ñas son un perigo” e lembrou ta-mén que a carretera vella dá ser-vizo a moitas casas de Muras, polo que o seu arranxo é fundamental.

LOBO. Por outra banda, o grupo socialista de Muras solicitou ta-mén á Xunta de Galicia que au-mente as medidas de protección contra o lobo tras terse rexistradas nas últimas datas varias queixas dos gandeiros da zona por ataques

deste animal. Para Mario Rouco, representante de Medio Rural no Concello, os ataques estanse xera-lizando “e os gandeiros necesitan do noso apoio”, polo que insta a chegar a acordos coa Deputación Provincial para establecer conve-

nios cos concellos limítrofes.Segundo explica o edil, os gandei-ros recibiron varias negativas por parte da Xunta para facer os pagos que palien as perdas económicas dos afectados “alegando que ocul-tan probas”.

O PSOE esixe á Xunta de Galicia a reparación dos accesos ao casco urbanoOs socialistas demandan tamén máis protección contra o lobo

Estado dun dos accesos ao centro urbano de Muras

O sábado 26 de maio vaise celebrar no concello de Muras a III Romaxe Artesá da Chaira, unha festa na que se busca a rei-vindicación dos ofi cios tradicionais e so-bre todo a dinamización do medio rural como lugar de creación de vida.“Dende o concello creemos que o máis importante é poñer en valor o rural e o traballo que se leva a cabo nel, como unha forma de vida e polo tanto a roma-xe consti túe unha maneira de darlle visi-bilidade a través das mostras de ofi cios artesanais, obradoiros para pequenos e maiores, baile tradicional, os xogos tra-dicionais e as charlas sobre proxectos de desenvolvemento sosti ble que sirvan como exemplos para futuras e futuros

creadores a través da súa experiencia emprendedora”, explica o alcalde do con-cello, Manuel Requeijo.Nesta cita tan sinalada, parti cipará a Aso-ciación Obradoiros Artesáns da Terra Chá que ensinará a súa arte e ofi cio, como o torneado de madeira, a cantería, a olería, a moda, a cestería, a música, o ferro, etc.E por suposto, tamén contarán cunha mostra dos traballos realizados no obra-doiro de manualidades de Muras.E para pechar o día contarán coas actua-cións de Davide Salvado e Sonoro. Desta forma festi va, porase punto e fi nal á esta romaxe, que empeza a consolidarse na comarca como unha cita para os aman-tes das artes tradicionais e do rural.

Muras celebrará a III Romaxe Artesá da Chaira o 26 de maio

10 abril 2018 actualidade

cospeito

Os grandes profesionais do futbolín de-ronse cita en Rábade para competi r no XXI Master Nacional. Parti ciparon 424 xogadores, dos cales había 52 parellas novas, é dicir, 104 xogadores que compe-tí an por primeira vez este ano, e que se reparti ron entre a cafetería-pub Papyrus e o pabellón do IES Río Miño.O responsable do club local Bóla Meiga, Lolo Candal, resaltou que, ademais da nutrida parti cipación de parellas de Lugo e doutras provincias galegas, entre os ins-critos fi guran tamén equipos de case to-das as comunidades autónomas. Segundo apuntou, as delegacións máis numerosas foron as de León, Salamanca e Valladolid, seguidas da de Barcelona e Cantabria. Tamén repuntou a parti cipación das mu-lleres, xa que houbo 66 xogadoras. No Máster disputaronse as modalidades de parado, movemento, combinada, femi-nina e infanti l. As dúas primeiras ti veron tamén tres niveis diferentes. Os disti n-tos premios sumaron un total de 10.000 euros, e houbo dous trofeos especiais: o trofeo Alejandro Finisterre, para o xogador máis regular do máster foi para Nino de Pontevedra, e o trofeo David García, para o mellor porteiro foi para Rene de León.Os principais premios foron para Iago Pino, de Pontevedra; Dolce Morte (Rafa-Dani), de Barcelona; Tomás-Paco, de Bar-celona e Pontevedra, e Angela-Lutxo, de Oviedo e Pontevedra.

Éxito de participación no XXI Máster de Futbolín de Rábade

A Consellería de Cultura, Educación e Ordenación Universitaria vén de contra-tar as obras de substi tución parcial da cuberta do Centro de Educación Infanti l e Primaria (CEIP) Otero Pedrayo de Rá-bade, unha actuación que da conti nui-dade ás obras que se executaron tamén no tellado hai dous anos.O delegado territorial da Xunta en Lugo, José Manuel Balseiro, explicou que nes-ta ocasión vaise cambiar a parte máis elevada, situada sobre as aulas, men-tres que entón foi substi tuída a que cubría os espazos da cociña e o come-dor. A actuación consiste na reti rada do material actual e a instalación de panel ti po sandwich sobre o forxado. Balseiro sinalou que neste últi mo bienio a con-sellería leva investi dos 77.300 euros nos centros educati vos da súa ti tularidade no municipio de Rábade: o citado co-lexio e o Insti tuto de Educación Secun-daria Río Miño.Así, no Otero Pedrayo tamén se reali-zaron obras nas portas e na chimenea, mentres que no insti tuto foron substi -tuídos todos os canlóns -que discorren ocultos-, entre outras melloras.Balseiro subliñou que o Goberno gale-go “realiza un esforzo constante para manter as instalacións dos centros edu-cati vos nas mellores condicións para o axeitado desenvolvemento do labor do-cente, sempre co obxecti vo de ofrecer unha educación pública de calidade”.

O CEIP Otero Predrayo cambiará a cubertaO CEIP Virxe do Monte de Feira do Monte

e o CEIP Otero Pedraio de Rábade foron os colexios seleccionados como gañadores da provincia na 34 edición do Concurso Es-colar do Grupo Social Once, que este ano levaba por temáti ca Reinventemos xuntos unha escola para todos.O CEIP Otero Pedraio de Rábade foi o elexido na categoría B, cos seus alumnos do grupo de 6ºA, que realizaron un cartel e unha audiodescripción. No CEIP Virxe do Monte de Feira do Monte, o grupo de 3º da ESO gañou na categoría C, estes debían gravar un vídeo e acompañalo cun guión.Na fase provincial parti ciparon 74 alum-nos de cinco centros educati vos de Lugo. A fase autonómica será o 20 de abril e a nacional o 11 de maio.

Colexios de Feira do Monte e Rábade gañan o concurso escolar da Once

O grupo socialista de Cospeito presentou no seu concello unha serie de alegacións e reclamacións á adhesión ao protocolo de actuación entre a FEGAMP e a Xunta para fomentar a implantación de empresas en Galicia mediante a creación da iniciati va Concellos doing business Galicia. Segundo indican, esta acción supón unha serie de modifi cacións de disti ntas ordenanzas fi s-cais no concello que perxudican moito ao plan económico actual e pode supor unha subida importante dos impostos.Na primeira alegación din que non era necesaria a urxencia para a fi rma deste Protocolo. Engaden que neste protocolo fálase de bonifi cacións segundo o número de postos de emprego a crear, non se fala para nada de manter, nin sequera se men-ciona como teñen que ser eses contratos, simplemente se fala de tramos de bonifi -cacións segundo o número de postos de traballo creados. En terceiro lugar din que visto que este Protocolo supón unha mo-difi cación das ordenanzas fi scais, consta un Informe de Intervención desfavorable, polo que consideramos que se pretendía por parte do goberno municipal, levantar un reparo de intervención en Pleno. Enga-den unha serie de alegacións completas que poden consultarse en www.terracha-xa.com.

O PSOE presenta unha serie de alegacións á ‘Concellos doing business Galicia’

O Concello de Cospeito, e máis con-cretamente Muimenta, acollerá a fi nde semana do 6 ao 8 de abril a XXXIV edición da Mostra Exposición Moexmu 2018, que englobrará un novo concurso de gando frisón (na súa XXII edición), unha mostra de raza rubia galega (XXII edición) e a poxa de gando selecto (na súa edición número XII).Sen dúbida, o recinto feiral Manuel Vila López converti rase no centro do agro galego cun programa que este ano aín-da está máis enriquecido que en anos anteriores con moita máis acti vidade e sorpresas.O programa arrincará o venres ás 19.00 horas, momento no que terá lugar a inuaguración ofi cial coa parti cipación das máximas autoridades e do grupo de gaitas ACM Cainvanca, que serán os encargados de pór música a este mo-mento especial. O pregón, que se lerá a conti nuación, estará a cargo do perio-dista lugués da Cadena Ser Juan Carlos Rodríguez. De feito, este día inaugural estará dedicado á terceira idade, polo que varios autobuses percorrerán o concello de Cospeito e os limítrofes para facilitar o acceso aos maiores ao

recinto. De feito, este primer día a en-trada ao recinto feiral, que abrirá ás 16.00 horas, será de balde, mentres que os outros dous días terá un custe de 3 euros para os maiores de 12 anos.O sábado terá lugar, a parti r das 10.00 horas, o concurso de gando frisión, o único concurso de gando que ten lugar na provincia, e ás 12.00 será a vez da poxa de gando selecto.No concurso deste ano haberá 21 sec-cións e campionatos con trofeos para os máis destacados parti cipantes. De feito, o propietario da vaca campioa re-cibirá 1.750 euros, 500 para a xovenca campioa e 250 para o mellor criador. Nesta edición parti ciparán 30 gandei-rías con 100 cabezas de gando, entre o concurso e a poxa. Por outra banda, na exposición de Raza Rubia Galega parti ciparán 50 exemplares. O xuíz en-cargado este ano do concurso será José Manuel Paz Conde, que xa parti cipou noutras dúas edicións da Moexmu.A tarde do sábado cobrará protagonis-mo a parte expositi va da feira, na que haberá demostracións en vivo de ofi -cios a cargo do CENTRAD e doutros co-lecti vos. Hai un total de 25.000 metros

cadrados adicados a exposición, dos cales, 15.000 serán ocupados por ma-quinaria nova e usada, coches e motos. Complétanse os 110 expositores con stands nos que poderá verse artesanía popular galega, produtos de calidade, viños, mel e utensilios entre outras variedades. A representación galega é a máis destacable aínda que tamén acudirán expositores das provincias li-mítrofes.O domingo haberá concurso de ma-nexadores pola mañá e a entrega de trofesos aos gañadores das diferentes seccións do concurso de gando. Todo isto antes do xantar, cando se clausura-rá ofi cialmente a feira.Nesta edición, o programa ampliarase á tarde do domingo cunha nova demos-tración de ofi cios artesáns, unha xorna-da técnica sobre ferti lización orgánica, a cargo de Adolfo López Fabal, profesor da USC, e o Concurso Monográfi co de Raza Can de Palleiro.O orzamento total da mostra ronda os 100.000 euros e na súa fi nanciación parti cipan Deputación Provincial e Xun-ta de Galicia ademais doutras enti dades públicas e privadas.

Arrinca a Moexmu 2018Inaugúrase na tarde do venres coa parti cipación de 30 gandeirías e 150 cabezas de gando. Na tarde do domingo haberá programación adicional

A Comisión organizadora da Moexmu 2018 volverá organizar un ano máis en Muimenta o día 1 de maio a Festa da Filloa, considerada de Festa de Interese Turísti co de Galicia. Novamente, o lugar escollido será o Recinto Feiral Manuel Vila no que preto de 50 fi lloeiros e fi -lloeiras preparan este prato.Un ano máis, e aínda con todo o progra-ma sorpresa á espera de que remate a edición da Moexmu, espérase una pro-dución de 17.000 fi lloas, á que haberá que sumar mil quilos de costelas, que complementan o menú desta popular festa. Aínda queda por saber quen será o encargado da animación musical.Polo de pronto está convocada a XIX edición do Concurso de Debuxo e Rela-to no que parti cipan 25 centros escola-res de primaria e secundaria.Nesta edición os parti cipantes terán que facer os seus traballos sobre a Fes-ta da Filloa como único requisito aínda que terán que centrarse no décimo aniversario da declaración de Interese Turísti co de Galicia. Os traballos gaña-dores serán expostos durante a festa.Nada se sabe aínda da Feira da maqui-naria usada de Feira do Monte, que terá lugar a ulti ma fi n de semana de abril.

A Festa da Filloa e a Feira de Maquinaria Usada completan a programación

11abril 2018

A Asociación Sociocultural Lareira de Soños investi rá a Raúl Río Díaz como Trapeiro de Honra 2018 o día 7 de abril. Esta convocatoria, que chega á súa quinta edición súmase así a Xosé Ma-ría Díaz Castro, a Romaría Labrega da Chaira, Pepe de Cristos e Asunción dos Ares, galardoados nas anteriores edi-cións. Raúl, disti nguido tamén no 2016 coa Navalliña de Manuel María, é un grande acti vista da cultura e un home comprometi do, amante das artes e das letras e un dos principais embaixadores de Díaz Castro e dos Vilares; grande co-ñecedor da historia da parroquia, ade-mais de permanente colaborador de iniciati vas culturais e políti cas na Terra Chá e en Euskadi. Fachendoso das súas orixes, non perde a oportunidade de organizar en Euskadi acti vidades rela-cionadas con Guiti riz e Os Vilares. Socio fundador da Asociación Sociocultural Lareira de Soños dos Vilares, a decisión unánime da propia asociación eviden-cia o cariño e recoñecemento xeral da veciñanza a este vilarego.A fi gura de Raúl personaliza neste premio a homenaxe aos emigrantes daqueles anos 60 e 70 que se viron obrigados a saír a gañarse a vida po-

las difi cultades de tempos escuros do franquismo; pero tamén a todos os loitadores comprometi dos coas súas orixes e coa súa cultura. Un premio que agradece a Raúl e á multi tude de traba-lladores o seu amor pola patria e polo rural chairego e galego.O acto de entrega terá lugar o sábado 7 de abril ás 18:00, na igrexa parroquial de San Vicenzo dos Vilares, o seu lugar de nacencia, coa presenza de veciños e amigos. Parti ciparán Pas Veres e Antón de Guizán da Lareira de Soños, que farán as presentacións, a poeta da NPG Mar Beres, a arti sta chairega Isa-bel Pardo, o críti co literario Armando Requeixo, os xornalistas Man Castro e Xulio Xiz, familiar e amigo de Díaz Cas-tro respecti vamente, os músicos Mini Rivas e Mero Iglesias, o museólogo Fe-lipe Senén, os cregos amigos Xaquín de Roca e Alfonso Blanco de Xermolos e o acordeonista de Lanzós Manuel Figuei-ra que amenizará o acto.No mesmo acto farase entrega do Pre-mio a Raúl Río da fi gura representati va deseñada pola arti sta Viki Rivadulla e tamén ás familias dos dous galardoa-dos anteriores, Pepe de Cristos (2016) e Asunción dos Ares (2017).

Raul Río será nomeado Trapeiro de Honra o día 7

actualidade

O concello de Guiti riz acollerá en verán un Campo de Traballo Internacional da Auga e da Pedra, que é unha iniciati va promovida dende o propio concello coa axuda da Dirección Xeral de Voluntariado da Xunta de Galicia.O campus de traballo será entre o 31 de xullo e o 13 de agosto e está aber-ta á parti cipación de 20 persoas con idades comprendidas entre os 18 e os 35 anos, que realizarán labores de voluntariado de carácter medioam-biental e cultural. Trátase da primei-ra edición desta iniciati va coa que se pretende involucrar aos veciños e as asociacións.Este campo de traballo ten un orzamento de 16.171 euros dos que a Dirección Xe-ral de Voluntariado aporta 9.000.

O labor deste traballo estará en identi -fi car, cartografi ar e eliminar as especies vexetais invasoras que provocan a perda da biodiversidade da zona.Os voluntarios tamén informaran do pro-blema de especies invasoras tanto vexe-tais como animais, ademais de poñer en valor a fl ora e fauna da zona chairega e os seus recursos naturais.Ademais, colaborarán cos dous grandes eventos da zona, o festi val de Pardiñas que se celebrará do 3 ao 5 de agosto, e a Romería Labrega da Chaira, en Os Vilares, os días 12 e 13 de agosto.A súa estancia no concello complemen-tarase con visitas e excursións a localida-des como o Castro de Viladonga, A Serra da Capelada e a costa ferrolá, ademáis das cidades de Lugo e A Coruña.

Guiti riz acollerá este verán un campo de traballo internacional sobre auga

O Concello de Guiti riz súmase a iniciati -va de verifi car se existen niveis de radón nas instalacións e outros edifi cios admi-nistrati vos. “Estamos na Rede Concellos Saudables e isto é un tema que no futuro vai ser obrigatorio, xa que así o esti pula a Organización Mundial da Saude (OMS)”, di Regina Polín, alcaldesa de Guiti riz.A empresa encargada, Control y Estu-dios, colocará 95 detectores nas 14 ins-talacións públicas, que medirán durante cen días os niveis de gas radón. Estes detectores respiran o aire nesas depen-

dencias e van medindo as pequenas ex-plosións que se xeneran no seu interior, e son estas as que se observarán no mi-croscopio para determinar a canti dade de gas no aire. Se é un edifi cio municipal pasarase á segunda fase e se é un edifi cio que depende das consellerías, pasarán a información á competencia correspon-dentes. A segunda fase sería a elimina-ción mediante venti lación, ou creación de zonas venti ladas.O radón é un gas incoloro, inodoro e insípido que provén principalmente de

emanacións do terreo e é especialmente habitual en Galicia, debido a que se tra-ta de terreo graníti co. A súa liberación á atmosfera dá como resultado concentra-cións de poucas decenas de becquerelios por metro cúbico que se dilúen cos gases da atmosfera. En espazos interiores pode acadar valores por riba dos 1.000 bec-querelios por metro cúbico. A parti r de niveis de entre 100 e 300 Bq/m3 as reco-mendaciones a nivel internacional sinála-no como un risco para a saúde, xa que é a segunda causa de cancro de pulmón.

O Concello medirá o gas radón existente nas súas instalacións

A empresa Centro Loxísti co Porto de Vigo uti lizará as anti gas instalacións de Frioriz en Guiti riz para instalar o seu centro de distribución de pescado dos disti ntos portos de Galicia.Esta empresa viguesa reuti lizará a su-perfi cie existente e en desuso actual-mente consistente en 4.000 metros cadrados e catro cámaras frigorífi cas, unha delas completamente roboti zada, con capacidade para 4.000 toneladas de pescado conxelado.As previsións son comezar a traballar no mes de maio e contratar a tres persoas de forma permanente e outras tantas con contrato eventual. As empresa indi-cou que se prevé que pasen por Guiti riz preto de 51.000 toneladas de pescado

no seu primeiro ano de funcionamento.A nave está situada no polígono de Guiti riz, na parroquia de Santa Mariña xunto á Nacional VI, moti vo polo que este centro, ademais de contar xa coas instalacións necesarias, decidiu optar por Guiti riz como futuro centro de loxís-ti ca. Atópase moi próximo a A-6 e á A-8 e moi próximo e ben comunidado cos grandes portos de distribución de pes-cado, como Vigo, Marín, Ribeira, A Po-bra, A Coruña, Burela e Viveiro.A recuperación desta instalación, que no seu momento impulsaron empre-sas da Mariña, supón un espaldarazo importante para o Concello de Guiti riz e para o seu polígono, especialmente para poder recuparar a acti vidade nun-

ha gran instalación. A alcaldesa, Regina Polín, indicou tamén que deu licencia para unha planta de formigón no mes-mo centro de negocios e poder recupe-rar tamén outras instalacións en desuso como son as de Ferrosnet.

Porto de Vigo reuti lizará a anti ga nave de Frioriz para centro de distribución

Instalacións de Frioriz en Guiti riz

Tapa gañadora do certame

A Asociación de Bares de Guiti riz celebrou a sexta edición do seu concurso de tapas. Os hosteleiros están moi sati sfeitos co re-sultado acadado este ano, xa que aumen-tou a media de tapas por local, xa que moitos acadaron as 2.000. Parti ciparon 12 locais de hostalería de todo o concello, in-cluído Vilares e Parga. As tapas ti veron un

prezo de 2 euros e houbo unha oferta es-pecial de tapa máis viño por 3,50 da bode-ga Val Miñor. Os locais reparti ron premios directos cada 100 tapas. Os gañadores do concurso levaránse premios de 300, 200 e 100 euros, con un mínimo de 5 tapas de todo o concello. O concurso aporta cinco centí mos por tapa ao festi val de Pardiñas.

Que bo estás Guiti riz! aumentou notablemente a venda de tapas

O xurado do III Premio Xosé María Díaz Castro de Poesía, logo da perti nente de-liberación, decidiu conceder o galardón, por maioría, ao orixinal presentado co tí -tulo Oracións profanas, de Xurxo Alonso.No poemario gañador o xurado, compos-to por Ánxela Rodríguez Rodríguez (como vogal), Miguel Anxo Fernán Vello (en calidade de presidente), Armando Re-queixo (vogal) e Rexina Polín Rodríguez (secretaria, con voz e sen voto), esti mou “a poderosa voz oracular que desti la a

trintena de poemas deste libro, cheo de resonancias épicas, cunha selección léxi-ca admirable, que tece o verso nun laio clamoroso a través do cal revisita os gran-des temas da poesía de todo tempo e do noso tempo. A superior harmonía des-tes versos, a súa elaborada arquitectura tanto de conxunto coma microtextual revelan unha imaxinería fulgurante que convida a reler o río da memoria que nos leva neste presente intenso e avolto que nos tocou vivir”.

Xurxo Alonso gaña o III Premio Xosé María Castro de poesía

A Plataforma Pro Labrada organiza un ano máis a Feira da Verza e do Lacón Cocido de Labrada, que será o 7 de abril e que chega nesta ocasión á undécima edición. A celebración comezará ás 11 horas cunha exposición de productos da zona, seguida da presentación das ces-tas. Ás 13 horas haberá misa campestre e xa sobre as 14:15, baile coa orquetra Los Trovadores. O acto central será, como en

edicións anteriores, o xantar, que será ás 15 horas e onde o menú consisti rá en ca-llos, cocido, pan, viño, sobremesa e café, todo isto por 15 euros .Pola tarde, haberá xogos populares e a entrega de premios, e xa ás 22 horas terá lugar unha gran churrascada cun prezo de 10 euros. Despois, verbena con Los Trovadores e discoteca móbil ata ás 3 da mañá.

Labrada celebra o 7 a Feira da Verza e do Lacón Cocido

12 abril 2018 actualidade

pol

Xogo revolto é a nova obra que a com-pañía Marionetas Trécola, de Pol, propón para esta tempada. Marionetas Trécola comezan esta nova andaina coa creación dunha nova obra onde o tema principal é o bullying. Esta compañía de teatro leva anos traballando coa Federación de ANPAS de Centros de Ensino Público (Fa-pacel) e levando as súas educati vas obras de marionetas polos colexios.Actualmente, están no proceso de crea-ción do guión e inmersos na construción de marionetas e escenografí as, ao que seguirán moitos ensaios e a escea. “Es-peremos que a nosa proposta sirva tan-to para diverti r como para sensibilizar á xente nova”, di Isa García, unha das com-poñentes do grupo. “Trátase dunha obra de monicreques para collleitar valores emocionais aos máis pequenos”, engade.Antes de poder saír a escea a repre-sentar calquera das súas obras, estes rapaces fan un traballo importante, imaxinar todo un mundo e ver claros os elementos necesarios para levar a cabo a idea principal da obra. Despois deste importante traballo empeza a tarefa de materializar as ideas, o xogo no taller, os materiais necesarios para cada parte do corpo do monicreque correspondente, os espazos nos que se moveran estes ti teres, etc.Marionetas Trécola empezou como

compañía familiar na que á fronte están Ero Vázquez e Isa García, “so-mos unha compañía familiar, non buscamos ser unha gran empresa de fabricación de espectáculos. Adi-cámonos profesionalmente ao tea-tro de marionetas porque nos gusta crear historias, personaxes que as representen, espazos para as his-torias e vivilas nós tamén dalgunha maneira”, comenta Ero Vázquez.Nestes anos, os espectáculos máis

representados foron a Traxicome-dia de Calixto e Celestino, Lolo e a Ratoa e As tres Raíñas Magas como creacións propias. Pero hai outra obra que continúa a representarse, The Piccole Theatre, que xa existía antes de que estes rapaces se fixe-ran cargo da compañía, para o que tiveron que restaurar algunhas ma-rionetas; posto que xa actuaban no Teatriño de Feiras de 1981 e enga-dir outras novas.

Trécola prepara nova obraO grupo de Pol desenvolverá ‘Xogo revolto’ nos centros de Ensino fi nalizada a montaxe, na que están creando os monicreques

Ero e Isa, compoñentes de Mariotas Trécola, no seu taller

O Deputado de Medio Rural e alcalde de Pol, Lino Rodríguez Ónega, manti vo un encontro cos alumnos e alumnas do CEIP Rosalía de Castro de Pol, que están a par-ti cipar nas acti vidades enmarcadas na 7ª Semana Escolar da Árbore e da Auga , organizada polo Goberno da Deputación, co obxecti vo de conmemorar os Días Mundiais da Árbore e da Auga, que se celebran o 21 e 22 de marzo. 103 centros públicos de Educación In-fanti l e Primaria da provincia inscribíron-se nesta inciati va, nos que un total de 15.651 escolares co seu profesorado rea-lizaron as acti vidades propostas ao longo da últi ma semana lecti va de marzo. Con esta fi nalidade a Deputación editou os li-bros, para uso como manuais, ti tulados A auga, o dragón e o salgueiro -álbum para non lectores e primeiros lectores-, e A in-vención do salgueiro -libro ilustrado-, con historias de fi cción adecuadas aos cursos de educación infanti l e educación prima-ria respecti vamente. Ademais, nenas e nenos de toda a provincia plantaron o

venres salgueiros nos seus colexios para culminar coas acti vidades. Con esta programación, o Executi vo Provincial quixo chamar a atención so-bre as secas e os incendios educando na

conciencia ambiental e na prevención e conservación da natureza, de xeito que o alumnado goce e aprenda ao mesmo tempo. Parti ciparon de balde 16.000 ca-ti vos dos 67 concellos da provincia.

O colexio sumouse á celebración da Semana da Árbore e da Auga

O alcalde, Lino Rodríguez Ónega, departi ndo cos pequenos do colexio

xermade

O Concello de Xermade ten listas xa as principais actuacións que incluirá no Plan Único da Deputación Provincial. Polo momento, as principais accións serán o arranxo de estradas rurais e accesos a zonas urbanas ao que desti -nará un total de 155.000 euros e coas que se pretende mellorar o servizo aos cidadáns.Ademais, tamén contratará tres traba-lladores a tempo parcial dentro do pro-grama DepuEmprego. O obxecti vo será aumentar o plantel municipal cun espe-cialista en albañilería, un condutor para maquinaria municipal e un peón para o mantemento das instalacións munici-

pais. Esta acción realízaa o concello de Xermade todos os anos coa intención de reforzar o traballo durante os meses de máis acti vidade e necesidade.Finalmente, e tamén dentro do Plan Único, o Concello pretende comezar coa substi tución das bombillas dos alumbrados públicos de luz amarela si-tuadas nas casas parti culares por bom-billas ti po LED, de luz branca. O Concello iniciará este cambio co obxecti vo de lograr o aforro enerxéti co e mellorar ao mesmo tempo a visibilidade nestas zonas. O cambio realizarase, segundo indicou o alcalde, Roberto García, co-mezando polas casas habitadas.

O Plan Único inclúe cambio de bombillas, reparación de accesos e contratación de personal

O Concello de Xermade converti rá as construccións singulares vincu-ladas á explotación da auga na pa-rroquia de Lousada nun centro de interpretación etnográfi co.Dous muíños, dous batanes e a fábrica da luz completan esta her-danza histórica na que se actuará a través dunha subvención de 80.000 euros que aporta na súa maior parte o GDR Terra Chá, malia que o con-cello aportará unha pequena parte.As obras consisti rán na restauración dos muíños de Folgoso e Orxás, a moa de Orxás e os batanes, ademais

da fábrica da luz. Os traballos de re-habilitación consisti rán no arranxo ou substi tución das cubertas, na substi tución das estruturas de ma-deira e no afi anzamentos dos muros de pedra. Estas obras son necesarias xa que todas estas construccións es-tán en desuso e moi casti gadas polo deterioro. De feito, nun dos batanes reconstruirase a noria interior.O obxecti vo será acti var os mazos e os edifi cios para que se poda facer un centro de interpretación no que poñer en valor este traballo e estas edifi cacións.

O Concello busca facer un centro etnográfi co en Lousada

A Deputación de Lugo desenvolveu, coa colaboración do colecti vo eco-loxista ADEGA, unha xornada sobre Clima e Enerxía, que xuntou varios ex-pertos sobre cambio climáti co e sobre o sector enerxéti co galego. A xornada enmarcouse no programa de actos da Deputación sobre a Hora do Planeta, expoñendo a importancia de trasladar a cuesti ón enerxéti ca e o impacto do cambio climáti co á refl exión pública.As xornadas completáronse cunha visita de balde á vivenda bioclimáti ca experi-mental que a empresa eólica de Sotaven-to ten instalada no seu parque eólico.A conferencia inaugural foi pronuncia-da polo botánico, director do Ibader, e experto do Panel Cientí fi co Galego contra o Cambio Climáti co, Pablo Ra-mil Rego. Ramil amosou as alteracións que a mudanza climáti ca, xunto cunha fallida políti ca territorial, están a xerar tanto no clima como nos diferentes ecosistemas (costeiros, de montaña ou humidais) e nas diferentes especies de fl ora e fauna, incluídas as que son vulnerables ou en perigo de exti nción. Por outra banda, o profesor de Econo-mía da Universidade de Santi ago de

Compostela e ex-director do INEGA, Xoán Ramón Doldán, abordou a re-lación global que existe entre a crise enerxéti ca, a crise ecolóxica e a crise económica, que en conxunto derivan nunha inevitable crise da civilización. O investi gador do departamento de Economía Aplicada da USC Adrián Dios Vicente tamén afondou na de-pendencia da sociedade galega da im-portación de enerxías primarias e esa dependencia non se reduciu nos últi -mos 15 anos. Segundo Dios Vicente, este é o resultado dunha pésima po-líti ca enerxéti ca, que reduce a Galiza a un centro de exportación de enerxía secundaria, cara aos grandes centros de consumo do Estado, que son Cata-luña e, sobre todo, Madrid (esta últi -ma non produce enerxía). As xornadas acolleron tamén o relatorio do presidente da cooperati va de ener-xía verde Nosa Enerxía, quen explicou como realizar unha lectura correcta da factura eléctrica e cales son as vantaxes de asociarse a este ti po de cooperati -vas, que contribúen a que os cidadáns adquiran maior capacidade de decisión sobre o ti po de enerxía que consumen.

A xornada sobre cambio climático inclúe unha visita á Sotavento

13abril 2018actualidade

O voceiro do BNG, Xosé Ferreiro, con-ti núa a denunciar as carencias nas in-fraestruturas do concello de Outeiro de Rei. Nesta ocasión, Ferreiro durante es-tas semans de intensa choiva diferenes problemas causados polo mal estado das infraestruturas.Un dos exemplos desta situación é a ponte romana da anti ga N-VI entre Ou-teiro de Rei e Rábade, que se converteu nunha piscina e esti vo cortada algunhas horas. Ferreiro apuntou que “incluso os vehículos teñen difi cultades para atra-vesar a ponte por que non se deixaron os aliviadoiros axeitados”. Ferreiro manifestou a súa indignación por-que hai escasamente dous meses, o Mi-nisterio de Fomento, despois de anos de loita, por fi n se animou a arranxar a vella estrada N-VI, de Santa Mariña á Ponte Ve-lla e o resultado é que agora cando chove cun pouco de intensidade, desvía toda a auga que baixa cara a ponte, no canto de metela para os desaugadoiros.

PIAGO. A mesma situación atravesou a Ponte do Piago, razón pola que o vocei-ro do BNG presentou un escrito e fi xo as xesti óns necesarias ante o departamen-to de Vías e Obras da Deputación, ti tular desta estrada, para que dun xeito urxen-te procedan a limpar esta ponte. “Estas xesti óns son necesarias e urxentes dado que cada vez que chove un pouco esta

ponte convértese nunha auténti ca pisci-na, impedindo a circulación por ela ou, se se pode atravesar, este paso faise cun perigo evidente”, explican.Esta situación vénse repeti ndo dende hai tempo segundo denuncia a veciñan-za da zona así como as persoas que de forma habitual atravesan por esta pon-te. Hai que lembrar que esta estrada ten un tráfi co bastante importante, pois une a zona oeste do concello de Outeiro de Rei (Martul, Aspai, Parada, Vicinte, Can-dai, Gaioso, Francos, …) coas urbaniza-cións de Guillar, a parroquia de Robra, a vila de Outeiro ou coa propia N-VI para ir ata Lugo ou Castro.Dende o BNG vénse defendendo que a seguridade na circulación ten que ser unha prioridade para o concello de Ou-teiro, pero isto tamén inclúe as estradas que son competencia da Deputación. Por iso, “cremos que a Deputación vai atender de forma urxente esta deman-da, totalmente razoable ademais de ur-xente”, explica.Ao mesmo tempo, dende o BNG tamén se solicitará neste escrito que ademais da limpeza, que se fagan os traballos para a mellora desta infraestrutura, pois o sis-tema de evacuación da auga é moi defi -ciente o que provoca que conti nuamen-te se atasque debido á falta de limpeza e necesita unha reforma para melloralo.“Ocorre con esta ponte, pero pasa o

mesmo cos buratos que existen dende hai meses na N-VI, que xa teñen pro-vocado algún accidente grave, co fi rme que presenta neste momento a propia autovía ao seu paso polo concello e sobre todo coa situación que sufrimos cada vez que temos que cruzar a N-VI na vila de Outeiro”, conclúe.

CUNETAS. Finalmente, o voceiro do BNG afi rmou que moitos veciños e ve-ciñas do concello se viron obrigados a

limpar eles mesmos as pistas do con-cello. “Debido a negati va do alcalde a limpar estas cunetas varias veces ao ano, como solicitaba o BNG, cada vez que chove con intensidade a auga non discorre por elas, invadindo a calzada en multi tude de lugares” explicou Ferreiro e sinalou “esta situación provoca cortes conti nuados en moitos lugares do con-cello, ademais de producir situacións de auténti co perigo para circulación polas balsas que se forman nas pistas”.

O BNG local denuncia inundacións en disti ntas infraestruturas en mal estado

A ponte do Piago inundada, tras as intensas choivas

outeiro de rei

A Consellería de Cultura, Educación e Ordenación Universitaria licitou a obra de ampliación do Colexio de Educación Infanti l e Primaria Ruíz Laverde, cun orzamento de 1.003.495 euros. Trátase dunha obra que prevé a demolición da cuberta do edifi cio principal para cons-truír unha segunda planta na que habi-litar oito aulas máis, despacho e aseos adaptados, nunha superfi cie de 806 metros cadrados.A consellería propón a ampliación do edifi cio para cubrir o conti nuo incre-mento do censo escolar do municipio. Xa durante os anos 2014 e 2015 foi pre-ciso ampliar o aulario de Educación In-fanti l con tres novas aulas. Este aumen-to que comezou en Infanti l trasladarase a Primaria no vindeiro curso, polo que se propón ampliar sufi cientemente os espazos para poder contar no futuro con dúas aulas por grupo.Por outra banda, a Xunta de Galicia tamén investi rá no acondicionamen-to de terreos para un novo trazado do circuíto de tecnifi cación do depor-te do motor, dotándoo dunha rede de drenaxe e executando os fi rmes e pavimentos, así como os bordos co-rrespondentes.

A Xunta inviste en facer outra planta no colexio e no circuíto de velocidade

O presidente da Deputación, Darío Campos Conde, manti vo un encontro con lucenses parti cipantes no V Cam-pus de Emprendemento Sosti ble, que o Goberno da Deputación ofrece a ve-ciños interesados en emprender dán-dolles formación gratuíta. Campos Conde acompañounos na visi-ta que realizaron á empresa local Idoia Cuesta, para coñecer de primeira man e in situ un modelo de negocio sosti ble e asentado no rural lugués. O seu traballo baséase na fusión da ces-tería co téxti l e a versati lidade da peza resultante, a través da combinación de

materiais orgánicos con diferentes téc-nicas artesanais. A natureza e a paisaxe que lle rodea no seu día a día non só a inspiran, senón que lle ofrecen a opor-tunidade de crear pezas sustentables, con formas orgánicas que transmiten a nobreza e calidez das materias primas.Nesta iniciati va formati va da Deputa-ción, un grupo de lucenses recibiron de xeito gratuíto asesoramento individua-lizado e coñecemento sobre proxectos exitosos, co obxecti vo de poñer en marcha os seus propios establecemen-tos nos 29 concellos que integran as Re-servas da Biosfera Terras do Miño.

A empresa local Idoia Cuesta, exemplo de emprendemento

Máis de 300 persoas déronse cita na Ca-sa-Museo Manuel María para parti cipa-ren na fase fi nal do Concurso de recitado poéti co Rosalía sempre viva.O alumnado parti cipante, de entre os 6 e os 18 anos, desenvolveu un concurso competi ti vo e emocionante, acandando un nivel altí simo que puxo moi compli-cado o veredito do xurado formado pola poeta e profesora María Xosé Lamas, o actor e director teatral Anxo Manoel Lamelo e polo catedráti co de insti tuto Eduardo Álvarez.Na primeira categoría, composta por rapaces de 1º, 2º e 3º de primaria os gañadores foron as alumnas e alumnos

do CEIP Os Muíños de Moraime-Muxía, polo recitado do poema O cuco de Ma-nuel María. Na segunda categoría (4º, 5º e 6º de primaria) gañou Izan Pérez Asen-sio, do CEIP Barrantes de Tomiño, polo recitado do poema Teño un niño de tolos pensamentos, de Rosalía.Na categoría de Secundaria, a vencedora foi Lucía Boullosa Álvarez, do IES Francis-co Asorey de Cambados, polo recitado do poema Nascín cando as fl ores nascen, de Rosalía. Finalmente, na categoría de Bacharelato e Ciclos Formati vos o gaña-dor foi Diego Alonso Pita, do IES Lois Peña Novo de Vilalba, polo recitado do poema Que pracidamente brila, de Rosalía.

Máis de 300 parti cipantes no concurso de recitado poéti co

Co Día Internacional da Muller déronse a coñecer as fotografí as premiadas no II Concurso de Fotografí a A muller traba-lladora no Concello de Outeiro de Rei, e quedou inaugurada a mostra.As fotografí as premiadas foron, na sección de fotografí as anti gas, a ti tula-da Agricultura innovadora, de Vanesa Lozano Corral, unha escena tomada en San Félix de Paz no ano 1957. Na sección de fotografí as actuais Exercendo o pro-pio ofi cio na casa, realizada en 2018 en Outeiro de Rei por Estefanía Díaz Rodrí-guez, foi a gañadora.As premiadas, dúas mulleres veciñas de Outeiro de Rei, recibiron 200 € e un di-ploma acreditati vo. Para esta convoca-toria houbo un total de oito parti cipan-tes que achegaron 24 fotografí as.

Premiadas dúas veciñas no concurso de fotografí a da muller traballadora

14 abril 2018

Dhogs, a ópera curmá do director lu-cense Andrés Goteira, gañadora de 13 Premios Mestre Mateo, conti núa o seu periplo en festi vales de cine de todo o mundo e xa son varias as citas cinema-tográfi cas para o próximo mes. O 6 de abril a cinta estrearase no presti xioso Festi val Internacional de Cine Fantásti co de Bruxelas (BIFF), onde compite en dúas seccións: Orbit Competi ti on e Filme Cri-ti cs Selecti on.Ao certamen tamén acoden outras oito cintas españolas. Esa mesma fi n de se-mana, Dhogs terá a súa première alemá no Festi val Lichter de Frankfurt, no cal compite polo Premio á Mellor Largome-traxe Internacional.Doutra banda, a película de Andrés Go-teira tamén foi seleccionada no Festi val Imaxine de Amsterdam e o Istanbul Film Festi vali, no que a representación espa-ñola contará cos tí tulos Abracadabra, de Pablo Berger; A Librería, de Isabel Coixet, e a coproducción hispano-arxenti na Tea-tro de Guerra, de Lola Arias.O estreo comercial en salas de Dhogs en España está previsto para o 17 de maio.Coproducida por Gaitafi lmes e PixelFilms

e coa colaboración da Panifi cadora Es-tudos, Dhogs foi fi nanciada por máis de 300 pequenos inversores a través de micromecenazgo e foi subvencionada por Agadic e a Diputación Provincial de Lugo. Ademais, conta cos patrocinios de Galipizza, Cervexa Áncora e o Concello de Meira e coa colaboración dos Concellos de Viveiro, A Coruña, Oleiros e a Diputa-

ción de Almería, entre outros. De feito, o pasado 15 de marzo fí xose unha proxec-ción no Auditorio Gustavo Freire con pre-sencia do elenco.O reparto do fi lme conta con destacados nomes do audiovisual galego como Anto-nio Durán Morris, Miguel de Lira, Carlos Branco, Melania Cruz, Iván Marcos ou María Costas.

actualidade

AO NOSO CARÓN meira

O Concello de Meira celebrará neste mes de abril unha nova edición do Concurso de Tapas, que chega á súa séti ma edición e no que parti ciparán un total de 12 establecementos hos-taleiros.O Concurso terá lugar fi nalmente entre o 26 e o 29 de abril, ambas as dúas datas incluídas. O prezo da tapa será de 2 euros e estás poderán con-sumirse a parti r das 20.00 horas.As normas de parti cipación neste concurso seguirán sendo as mesmas que en edicións anteriores. O público poderá votar as tres mellores tapas con 3, 2 e 1 punto, votación da que sairán os futuros gañadores.

As persoas que queiran votar deben ter selados polo menos 6 establece-mentos, e para optar aos premios dirixidos ao público que dispón a or-ganización, deben ter todos os selos dos locais parti cipantes. Para o clien-tes haberá tres premios consistentes en cheques de compra por valor de 300, 210 e 90 euros cada un.O reconto dos votos e o sorteo dos premios terá lugar o mércores día 2 de maio pola mañá na casa do Con-cello de Meira.Parti cipan nesta edición O Muíño, Chispas, Cazoleiro, Arguiñano, A Flor, O Recuncho, Xeira, Centro, O Pozo, Catalán, Nova Pizza e Pedreira.

O concurso de tapas terá lugar a última fin de semana deste mes

O elenco de Dhogs na proxección do auditorio de Lugo

O Concello pon en marcha un servizo de participación cidadáO Concello das Pontes porá en marcha un novo servizo gratuíto de parti cipación cidadá que leva o nome Línea Verde, que dará resposta inmediata e servirá de canle directa de comunicación das inci-dencias no equipamento urbano.O novo servizo gratuíto Línea verde, que a Concellería de Parti cipación Cidadá pon en marcha a través da web www.lineaverdeaspontes.com é unha iniciati -va que a tenente de alcalde Montserrat García presentaba ao tecido asociati vo pontés, explicando que se converterá nunha canle de comunicación directa e de balde entre os veciños e o Concello “tanto para resolver pequenas inciden-cias que se podan producir no equi-pamento urbano máis próximo como para solucionar calquera ti po de dúbida medioambiental que lle xurdan”. Para acceder ao servizo Línea Verde As Pon-tes basta con conectarse á páxina web www.lineaverdeaspontes.com, ben a través de ordenador ou de dispositi vo móbil. Unha vez rexistrado, o usuario poderá poñer en coñecemento do Con-cello de As Pontes calquera incidencia que detecte no municipio. Ademais, ta-mén poderá formular calquera consulta a nivel ambiental, á que un equipo de expertos na materia responderalle nun prazo máximo de 24 horas. Para facilitar aínda máis esta nova canle de comuni-cación, o Concello de As Pontes implan-tou o servizo Línea Verde tamén a través de dispositi vo móbil.O procedemento é moi rápido, sinxelo e intuiti vo. Para comunicar unha inciden-cia, abonda con seleccionar a catego-ría, a aplicación encárgase de detectar de forma automáti ca as coordenadas exactas nas que se sitúa esta incidencia.

Aínda así, o usuario tamén pode facelo manualmente se decide enviar o aviso noutro momento dende outro lugar. Pos-teriormente, pódese achegar unha foto da incidencia cunha breve descrición. Unha vez enviada, o responsable de de-partamento correspondente do Concello recibirá noti fi cación da incidencia. A par-ti r deste momento, inícianse os trámites para darlle solución, proceso durante o cal o cidadán estará informado da evolu-ción da mesma.O servizo Línea Verde, según explicou Montserrat García, ademais de tratarse dunha canle de comunicación directa de consultas e incidencias, ofrece ampla información sobre lexislación ambiental, sistemas de xesti ón, residuos, reciclaxe, contaminación acústi ca. etc. Tamén ser-ve como base de consulta sobre trámites administrati vos, axudas e subvencións. É un servizo completamente gratuíto. O cidadán ou a empresa de As Pontes pode benefi ciarse das vantaxes que ofrece sen necesidade de levar a cabo ningunha contraprestación económica.Montserrat García fi xo especial fi ncapé en que “coa implantación deste servizo, o Concello pretende ofrecer aos veciños e empresas unha canle de comunicación directa, rápida, efi caz e parti cipati va, convencidos como estamos de que entre todos facemos As Pontes.”Con este novo servicio o Concello de As Pontes súmase aos máis de 400 conce-llos a nivel estatal que contan con Línea Verde, que entre outros recoñecemen-tos recibiu o Premio Conama 2014 de sostenibilidade, así como o Premio de Calidade 2013 na categoría de Desenvol-vemento Urbano outorgado pola Rede Española de Cidades Saudables.

as pontesDhogs estréase o día 6 de abril no Festi val de Cine Fantásti co de Bruxelas

Os traballadores de Leite Celta de Meira inician o mércores 4 de abril tres xornadas conti nuadas de folga, que se prolongarán ata o sábado 7 de abril tras non conseguir chegar a un acordo coa empresa nas últi mas reu-nións celebradas entre ambas as dúas partes implicadas.Os traballadores iniciaron as súas protestas o 12 de marzo co obxecti vo de conseguir equiparar as súas con-dicións económicas e laborais ás dos seus compañeiros da planta de Pon-tedeume. De todos os xeitos, tamén están con mobilizacións nas sedes que Leite Celta ten en Ávila e Santander.

A folga deu comezo con paros pun-tuais a determinadas horas e días pero foi recruénronse a medida que a situación non conseguía mello-rarse. O normal son paros de dúas horas en cada turno. Son destaca-bles as manifestacións polas rúas de Meira que teñen lugar os luns e nas que participan unha gran parte dos folguistas.Son 70 os traballadores afectados os que pararán de forma conti nuada durante tres xornadas. Esperan que esta medida cause unha situación in-sosti ble na empresa e que a obrigue a negociar.

Os traballadores de Leite Celta recrúan a folga con máis paros

15abril 2018actualidade

friol

O mal tempo non impediu que a XXVI Feira do Queixo e Pan de Ousá se ce-lebrara como de costume. Despois de tantas edicións foi normal que un gran número de persoas se achegaran ata o recinto ferial de Friol con gañas de tradi-ción e bo sabor de boca. Esta mostra é un gran escaparate gastronómico e turísti co, sendo un dous principais sinais de identi -dade de Friol, ademais axuda e dinamiza a acti vidade económica. O Queixo de Friol e o Pan de Ousá son dous produtos totalmente artesáns, ambos elaborados coas mellores materias primas de Friol.Dende o Concello prepararon un ambi-cioso programa de acti vidades pensando en todo o público que se achega á feira. Esta abriu as súas portas ás 11.30 horas e dende ese momento non deixaron de chegar visitantes, que esgotaron as 10.000 pezas de queixo postas á venda. As previsións de parti cipación de queixei-ras e panadeiros foron ati nadas, xa que houbo en torno a unhas 95 queixeiras e 5 panaderías de Ousá expoñendo os seus produtos. En canto ao volume de queixos, houbo sobre uns 10.000 queixos nos postos de expositores e de venda. E o número de pezas de pan manteuse como é costume nunhas 3.500 unidades aproximadamente.

Nova xornada exitosa da Feira do Queixo de Friol e Pan de Ousá

Dous momentos da celebración da Feira do Queixo e Pan de Ousá

Outro ano máis, a Festa do Porco Cel-ta de Friol celebrarase, como é tradi-cional, no mercado gandeiro de Friol o día 7 de abril. A que xa é a terceira edición estará organizada pola MVMC de Carballo, Antonio Díaz de Guldriz e polo Restaurante Roimil, que son pro-dutores que o que buscan é poñer en valor a calidade da carne deste porco de anti ga raza e promocionar aos cria-dores da zona de Friol, xa que esta raza porcina é a única autóctona de Galicia de protección especial e en perigo de exti nción. Chegada a tarde, comezará o campionato de tute, que está incluí-do para os asistentes á cea, no que o gañador alzarase co gran premio, un porco celta cebado para a próxima campaña valorado nuns 450 euros.

Aínda que os que non queden primei-ros tamén terán a súa recompensa, xa-móns, cacheiras, lotes de embuti dos e moitos mais sabrosos agasallos. Espé-ranse unhas 300 persoas, como nestes últi mos anos.A cea, que custará 20 euros, consta dun menú baseado neste tradicional alimento. Cuns entrantes de xamón, chourizo a brasa, salchichóns…, a con-ti nuación caldo de osos, e para rema-tar a degustación do magnífi co manxar de porco ao espeto, que é a novidade deste ano. Ademais, estará prepara-do por un cociñeiro portugués que é especialista en facer porco ao espeto. Inclúe tamén o café, viño e sobreme-sa. Despois da cea, a orquestra Venezia amenizará a noite.

Friol celebrará o 7 de abril a súa III Festa do Porco Celta

O alcalde de Friol, José Antonio Santos, califi cou de “vergoñento” o estado no que se atopa actualmente a estrada de ti tularidade da Xunta que serve de co-nexión entre os concellos de Friol e Palas de Rei. Este vial é tamén a vía que serve de conexión entre a Autovía do Norte coa futura de Santi ago, unha das vías de comunicación máis importantes.Segundo explica o alcalde, por esta es-trada circulan diariamente un elevado número de usuarios, moitos deles veci-ños de Friol, dado que moitos núcleos de poboación e á vez varias parroquias de devandito municipio dispoñen desta vía como principal acceso, xa que logo moi-tos destes veciños uti lizan dita estrada para trasladarse tanto á capitalidade do municipio como a diferentes puntos da provincia e ata da comunidade.O alcalde, xunto co seu equipo de Go-berno, considera que o pavimento de desta vía está nun estado deplorable e vergoñento e que transitar por ela fai

que sexa un perigo constante para todo ti po de vehículos.Segundo Santos, a empresa adxudicataria do seu mantemento levou a cabo uns la-bores de bacheo insufi cientes e ridículos, deixando o pavimento en peor estado e xerando maior perigo para os usuarios do que estaba con anterioridad.“O actual estado de conservación da vía é lamentable, o estado do fi rme é peno-so”, reitera o alcalde, que tamén conside-ra bochornoso para os veciños de Friol e Palas dispoñer dunha estrada de comu-nicación neste estado, polo que solicita “da Xunta de Galicia, concretamente da Consellería de Infraestructuras, única ti tular e máxima responsable do estado de devandita vía, que na maior brevidade posible, leve a cabo os traballos necesa-rios de mantemento para que os nosos veciños e en defi niti va todos os usuarios da mesma dispoñan dun pavimento dig-no e que non xere ningún ti po de perigo para os que circulen por ela”.

Santos reclama o arranxo da vía que une Friol e Palas

Estado no que se atopa a estrada que une as localidades de Friol e Palas

O alcalde de Friol, José Ángel Santos, está moi molesto coa acti tude que mantén o conselleiro de Políti ca Social co Concello de Friol e por riba, con to-dos os seus veciños e veciñas polo que solicita a súa dimisión. Segundo indica o primeiro edil “de xeito reiterado non cumpriu ningún dos dous principais e importantí simos proxectos para o con-cello de Friol, que dende a súa conse-llería comprometéronse levar a cabo”.Un deles, clave en Friol, polas caracte-rísti cas da pirámide de poboación, polo diseminado dos seus núcleos e pola ubicación xeográfi ca do Municipio, é a construción dunha residencia para a terceira idade. En Friol, as persoas que superan os 65 anos son máis de 1.400 e representan máis do 36% do total, moitas viven en soidade e os servizos sociais municipais teñen difi cultades para atoparlles un lugar onde recibir todas as atencións necesarias, como unha residencia.Este compromiso xa foi adquirido a principios do 2015 por parte de Beatriz Mato, mediante acordo verbal, no que a conselleira comprometí ase co fi nan-ciamento da residencia, unha vez que o Concello adquirise os terreos necesa-rios para dita construción.A tal efecto, este investi u 93.320,79 euros na compra dos terreos, nun dos lugares máis ópti mos da capitalidade.Tras a toma de posesión de José Ma-

nuel Rey como Conselleiro de Políti ca Social, o alcalde conseguiu do repon-sable autonómico o compromiso de avaliar o proxecto e ver as posibilidades para poñelo en marcha.Santos demanda tamén celeridade para a fi rma dun convenio, xa pactado por un importe de 400.000,00 euros, para levar a cabo unha reforma integral do Centro Sociocultural de Friol.O importe previsto para estes traba-llos distribuiríase en tres anualidades, unha primeira anualidade para o ano 2016 duns 45.000 euros, unha segun-da anualidade para o 2017 que cons-taba de 155.000 e unha últi ma anuali-dade de 200.000 para o ano en curso.Trátase dun edifi cio dunhas medidas e capacidades considerables, situado na Rúa Diputación. Inaugurouse no ano 1997 e, xa no seu momento foi cofi nanciado pola Xunta de Galicia, a través da Consellería de Familia e a Di-putación de Lugo. Conta cun salón de actos, Biblioteca Municipal e aulas.Neste centro lévanse a cabo disti ntas acti vidades de promoción da cultura e o deporte e é usado por algunhas aso-ciacións para desenvolver algunhas das súas acti vidades.Tal e como destaca o alcalde, o obxec-ti vo últi mo que se pretenden con estas obras é rehabilitar e tratar de mellorar na medida do posible a totalidade das tres plantas interiores, como tamén de

eliminar humidades existentes, proce-dendo ao illamento das paredes e a renovación da cuberta. Esta mellora é case integral dado as malas condicións nas se atopa devandito edifi cio.O regidor municipal, logo de máis dun ano de espera e de acometer o custo da redacción do proxecto de dita reha-bilitación, unha canti dade que ascende a 12.598,42 euros, considera que “é unha tomadura de pelo e de mal gusto o trato recibido por parte do ti tular de Políti ca Social, ao non ter neste mo-mento indicios de que devandito con-venio salga adiante”.Para rematar, o alcalde mantén o seu disgusto pola falta de atención do con-celleiro ao que solicitou unha cita en decembro para tratar de desbloquear estes dous temas e aínda non recibiu noti cia algunha.Para o alcalde, “un representante pú-blico que non é capaz de xesti onar de xeito ópti mo os recursos cos que conta, actuando alí onde as necesidades son claras e tendo a honesti dade de man-ter os compromisos adquiridos, non debe estar ao fronte deste organismo”.José Anxo Santos indica que “o feito de que se compartan algúns ideais e per-ténzase ao mesmo parti do políti co non é moti vo sufi ciente como para permiti r que un cargo público ignore deste xeito as necesidades e compromisos adquiri-dos co concello”.

O alcalde pide a dimisión do conselleiro Rey Varela

16 abril 2018 actualidade

riotorto

As obras de acondicionamento da Casa Niño de Riotorto xa remata-ron e abriu as súas portas o venres 23 de marzo, nos baixos da casa consistorial.É este un servizo necesario para os veciños do municipio, aínda que tamén estará aberta a residentes doutras localidades cercanas.A encargada do centro é unha edu-cadora infantil que percibirá por parte da Xunta de Galicia a canti-dade de 15.000 euros para mate-rial e a reforma do local, e unha renda anual de 19.600 euros du-rante tres anos.O servizo será gratuito para os usuarios e só conta coa limitación de ter cinco nenos por quenda.Tal e como explicou o alcalde da lo-calidad, Clemente Iglesias, “o ano pasado naceron sete nenos en Rio-

torto e cremos que é un servizo pri-mordial, xa que non existe punto de atención á infancia ou garderías na

zona, porque non acadamos o nu-mero de nenos necesarios que son vinte de 0 a 3 anos”.

A Casa Niño abre as súas portas nos baixos da casa consistorial

A Casa do Niño, nos baixos da casa consistorial da localidade

O concello de Riotorto celebrará o domingo 15 de abril unha nova edi-ción da Feira da Artesanía do Ferro, que este ano acada a súa duodé-cima edición. Novamente, o eixe desta celebración serán os talleres de ferro, así como demostracións de oficios que terán lugar duran-te todo o domingo. De feito, estas demostracións serven para dar a coñecer a todos os visitantes as pe-culiaridades destes labores ances-trais que se conservan en Riotorto dende tempo inmemorial.Malia celebrarse o domingo, o sá-bado comezará a actividade festiva cunha pulpada popular servida pola polbeira Mario de Viveiro, que se iniciará o sábado ás 22.00 horas.A feira, que contará cunha expo-sición de artesanía e produtos do campo, abrirá o domingo as súas portas ás 11.00 horas e media hora máis tarde darán comezo as demos-tracións dos oficios de pirograba-do, torneado de madeira, cestería, alfarería e tallado de cristal. Á me-diodía o coro de Riotorto ofrecerá unha actuación.Ás 12.15 horas terá lugar a inaugu-ración oficial da feira, cuxo pregón estará a cargo de Xosé de Cora, di-rector xeral do Grupo El Progreso.O acto central será a conti nuación, cando de comezo a demostración en vivo da artesanía do ferro da man dos ferreiros de Riotorto, Friedrich Brasmsteidi de Austria, Alberto Leis de Santi ago de Compostela, o Centro de Interpretación da Forxa de Nava-rra, ferreiros da Fonsagrada e Forxa Chago de Santi ago de Compostela.Amenizada a mañá pola actua-ción da charanga Mekánika terá lugar tamén ás 12.45 horas o taller de ferro infantil a cargo de Friedrich Brasmsteidi, ademais do espectácu-

lo de animación itinerante de Pepe Penabade.Despois da pausa para xantar, a charanga Mekánika animará de novo aos presentes coa súa música e Pepe Penabade volverá deleitar aos asistentes co seu espectáculo.Ás 17.00 horas, comezarán de novo as demostracións dos oficios e ás 19.00 horas os máis pequenos po-derán gozar co espectáculo infantil no atrio da igrexa.Toda a xornada estará animada po-

los Gaiteiros de Riotorto e haberá degustación de polbo e outros pro-ductos típicos.

SOLICITUDES. Como en edicións anteriores, a feira estará comple-mentada cunha serie de stands con produtos de todo tipo que comple-mentarán o eixe da feira. O Conce-llo mantén aínda aberto o prazo de solicitude de espazos para a feira, aínda que os centrais xa están to-dos cubertos.

Tradición na forxaTodo listo para a nova edición da Feira do Ferro, que se celebrará o 15 de abril cun programa que combina a música con representacións en vivo

17abril 2018publicidade

18 abril 2018 actualidade

TERRA CHÁ

Lugo acolleu a II edición da Xornada so-bre a xesti ón municipal de residuos na provincia de Lugo, organizada polo Go-berno da Deputación e a Asociación do Eixo Atlánti co do Noroeste Peninsular, enmarcada no convenio de colaboración que ambas enti dades teñen asinado para a opti mización da xesti ón de residuos nos concellos da provincia, nos que están todos os chairegos.Na xornada, que contou coa parti cipa-ción de alcaldes, concelleiros e técnicos dos 59 municipios lucenses que decidi-ron sumarse ao proxecto, expuxéronse os resultados do estudo elaborado pola Deputación e o Eixo Atlánti co a custe cero para os concellos. Fanno co obxec-ti vo de ofrecerlles medidas individuais e comúns coas que reducir custos e facer unha xesti ón máis sosti ble. Os resultados deste estudo proveñen dos datos ofreci-dos polos 59 municipios adheridos sobre a xesti ón do lixo no 2016. Analizouse, polo tanto, a prestación deste servizo a 191.676 habitantes lucenses, que repre-sentan o 57% da poboación da provincia.O Deputado de Medio Ambiente, apun-tou neste senso que “os resultados do úl-ti mo estudo amosan, entre outros aspec-tos, que hai moito camiño por andar nas canti dades recollidas de papel-cartón por habitante”.O estudo sobre a situación do servizo de xesti ón de residuos da Deputación busca aforrar os custes económicos dos concellos da provincia que supoñen a recollida de lixo, cumprir coa legalidade

e regulamento específi co vixente e dimi-nuír a contaminación ambiental actual. Os datos apuntan que se xeraron un to-tal de 73.000 toneladas de residuos ao longo do ano 2016 nos 59 municipios parti cipantes, das cales 7.300 toneladas correspóndense coa recollida selecti va, o que supón un 11% do total. O custe total esti mado da xesti ón de residuos: recolli-da, tratamento, puntos limpos para os 59 municipios adheridos é de 15,5 millóns de euros. Por habitante, o custe medio é de 61 euros, mentres que o custe medio por tonelada nos municipios é de 185 euros.Na xornada, ademais da presentación dos resultados do últi mo estudo, tamén foi presentado o Proxecto Revitaliza da Deputación de Pontevedra. Por outra

banda, expuxéronse exemplos de boas prácti cas en materia de xesti ón de resi-duos nos Concellos de Cervo, Guiti riz e Ribadeo. Para fi nalizar, tratouse a reco-llida de envases lixeiros e papel-cartón, así como a mellora na xesti ón dos puntos limpos.Os resultados do estudo mostran unha evolución positi va da recollida selecti va dende o ano 2010. Así, polo que respec-ta aos envases lixeiros, no 2010 recollé-ronse 6,6 quilos por habitante, mentres que no 2016 foron 8,2 quilos; en canto a papel-cartón, no ano 2010 recolléronse 8,1 quilos por habitante, mentres que no 2016 foron 10 quilos; fi nalmente, con respecto ao vidro, no 2010 recolléronse 11,1 quilos por habitante e no 2016 pa-saron a ser 16,8 quilos de media.

59 concellos parti cipan no estudo sobre residuos urbanos da Deputación

Un momento da inauguración das xornadas de residuos

Os concellos de Guiti riz e Vilalba uniron esforzos para botar adiante un proxecto dirixido ao uso responsable dos recursos hídricos. Un dos eixes principais desta acción foi a publicación de 2.000 guías didácti cas sobre esta cuesti ón que se reparti -rán entre a poboación para conciencialos sobre o coi-dado no consumo de auga. Ademais, este decálogo con-ta cunha serie de consellos e mecanismos que axudan no aforro.O manual foi elaborado por Llerena Perozo e edi-tado por Auga Editora e os consellos que aporta abranguen tanto ao fogar, como á industria e mes-mo ao rural. O obxecti vo que plantexa esta edición é que non só se aforre, senón que tamén se reuti lice a auga.As guías reparti ranse a través dos co-mercios, locais, asociacións e centros educati vos de ambos os dous conce-llos co obxecti vo de que este libro pase a formar parte de todos os fogares e se sigan algunha das pautas que explica, como a educación dos pequenos.A autora do manual explicou que en Galicia, pola nosa climatoloxía, dase a auga por sentada “pero non

é así, é algo que hai que protexer”.Os alcaldes dos dous concellos parti ci-paron na presentación desta guía, que ti vo lugar no Muíño do Rañego de Vilal-ba. Regina Polín asegurou que esta pu-blicación é un inicio para conti nuar coa organización de acti vidades vinculadas ao aforro de auga. Agustí n Baamonde asegurou que a poboación ten que ten en conta o ciclo cambiante da auga para estar preparados para o futuro.

Vilalba e Guiti riz únense no uso efi ciente da auga

Presentación cos alcaldes e a autora

Os concellos de Meira e Riotorto ve-ñen de convocar a segunda edición do Certame de Debuxo e Poesía Ave-lino Díaz, aberta a toda a poboación e co obxectivo de loubar a figura deste representante da cultura na zona de Meira.O concurso dividirase en tres catego-rías de idade, na que se inclúen tanto maiores como menores de 18 anos.No apartado de debuxo, poderán pre-sentarse obras en formato e temáti ca

libre, mais os poemas deberán estar escritos en galego, cunha extensión mínima de oito versos e unha máxi-ma de 60, con Arial.O prazo de presentación é ata o 17 de maio e o lugar de recollida de traballos é a Asociación Avelino Díaz de Meira. Os premios constan de diplomas, lotes de material es-colar ou libros. Tamén haberá unha tableta e un libro electrónico para os primeiros.

Convocada unha nova edición do Certame Avelino Díaz

A Dirección Xeral de Tráfi co informou de que o luns 26 de marzo entrou en funcionamento o segundo radar de tramo da Autovía do Cantábrico, a A-8, na provincia de Lugo. Este novo dispositi vo de control de velocidade vixiará o tráfi co nun total de 4,6 quiló-metros (entre os puntos kilométricos 545,60 e 550,20) en senti do Vilalba, onde a velocidade máxima permiti da

é de 100 quilómetros por hora. Como é habitual, este dispositi vo identi fi cara-se expresamente mediante sinalización verti cal, para que os condutores estean perfectamente informados do control realizado e adecúen a súa condución a esta circunstancia.A posta en marcha deste radar de tra-mo enmárcase nas medidas implanta-das pola Dirección Xeral de Tráfi co para

mellorar a seguridade dos usuarios no tramo da A-8 comprendido entre Riba-deo e Vilalba. A DGT desti nou máis de 3.5 millóns de euros á sinalización di-námica e a xesti ón da circulación nes-ta autovía que, ademais dos dispositi -vos de control de velocidade, supuxo a instalación de paneis informati vos e de estacións meteorolóxicas, entre outros sistemas.

A DXT coloca un radar de tramo na A-8 sentido Vilalba

19abril 2018publicidade

A audición é un dos nosos senti dos máis valiosos, xa que permite a comunicación con outrias persoas e o son relaciónanos coa nosa contorna e nos permite parti -cipar na vida. Todo o mundo oe dunha maneira determinada e diferente en fun-ción das súas capacidades, capacidades por outra banda, que van diminuíndo a medida que avanza a vida na maioría dos casos. Cando esa perda de audición é paulati na as persoas tardan máis tempo en darse conta do problema aínda que este acaba aparecendo.Cando estas persoas perciben que no seu arredor cada vez hai menos sons apare-ce a reacción para recuperar ese mun-do perdido, o que sucede é que moitas veces reperalo require dun proceso de adaptación que variará en tempo e for-ma dependo de cada persoa.Novalux é unha empresa especializada con sede en Vilalba pero con servizo a toda a Terra Chá que dispón dos últi -mos avances en tecnoloxía da audición, que permite recuperar o son a todos aqueles que o desexen. E para que este proceso de recuperación sexa o menos traumáti co posible Novalux recomenda a realización de revisións périódicas, pre-feriblemente anuais, nalquelas persoas suscepti bles de sofrir xordeira.Sen dúbida, os audífonos son os apare-llos que nos permiten recuperar os niveis de audición que tí ñamos pero a tecno-loxía evolucionou tanto nos últi mos anos

que sería imposible facer unha xeralida-de sobre o uso deste ti po de próteses.Primeiramente, hai que disti nguir que a xordeira non consiste só na ausencia de sons no noso cerebro, tamén se ma-nifesta pola difi cultades que o individuo poda ter para comprender o que oímos, que ven provocado pola intervención do cerebro, concretamente da área onde se procesa o son e a linguaxe.

A difi cultade para entender unha con-versación nun ambiente con ruído ou a perda da audición total ou parcial son as principais sinais de perda de oído, polo que o mellor que se pode facer é recorrir a un especialista que faga unha análise da situación e lle poda poñer remedio.En Novalux, un equipo de tres audiopro-tesistas, Esther, Ana e Estefanía, estudan e analizan cada caso para buscarlle a

solución máis acorde coas necesidades que lles plantexen os pacientes. Porque, aínda que a colocación dun audífono é a primeira medida, hai que escoller mo-delo e situación en función de cada caso.De feito, un audífono supón para as per-soas con perda auditi va a recuperación de moitos sons esquecidos pero tamén de moito ruído que non se botaba de menos, polo que o proceso de adapta-

ción require dunha atención totalmente personalizada e un seguimento semanal para axudar neste proceso.En Novalux esta é unha das primeiras normas que se seguen para facer o pro-ceso máis doado. Para facilitar aínda máis a trasición, os audífonos de Novalux levan aparelladas as pilas grati s durante un período de dous anos e teñen tamén a posibilidade de baterías recargables.

Novalux aconsella unha revisión anual da audición para evitar a xordeiraConta cos últi mos avances tecnolóxicos en próteses auditi vas

Esther, Ana e Estefanía, as tres audioprotesistas de Novalux

Que é un audífono?Un audífono é un aparello de pequenas dimensións que amplifi ca e modula o son para conseguir que este sexa per-cepti ble nas mellores condicións. Hai moitos ti pos de audífonos que se cla-sifi can en función do seu tamaño e dos seus circuítos internos.Cando son indicados os audífonos?Poden uti lizarse na maioría das con-dicións sempre que a perda sexa leve ou menos severa, xa que se adaptan a calquera situación. Son poucas as per-soas que non poden usar audífonos pero de ser así, é recomendable unha consulta cun especialista para buscar alternati vas.Como se adapta un audífono?A principal vantaxe desta solución res-pecto a outras é que non se necesita invervención quirúrxica, é sufi ciente cunha serie de probas para garanti r o éxito dunha boa adaptaciónQue probas se realizan?Despois dunha entrevista co pacien-te para determinar as causas do seu problema de audición faise un estudo audiolóxico completo, entre eles unha

logoaudiometría, a proba que defi ne a capacidade de comprensión da lingua-xe. A conti nuación, estúdiase o ti po de audífono e os compoñentes internos adecuados. Finalmente, fabricarase o audífono atendendo ás necesidades de audición do paciente e do seu conduc-to auditi vo para que pase o máis des-apercibido posible.Por qué poñer audífono?Cando a nosa capacidade auditi va está perxudicada, tamén o está a nosa capacidade de comprensión da linguaxe. Desde xeito, a medida que deixamos de oír tamén deixamos de comprender e, se o problema non se soluciona, a capacidade de com-prensión da linguaxe pode chegar a desaparecer. Mentres que a audición é fácil de volver conseguir, a recupe-ración do entendemento non é tan sinxela e non sempre pode chegar a ser completa. Sen dúbida, a audicion é necesaria para que as persoas recu-peren o seu ritmo normal de vida e a súa capacidade de relación social, en defi niti va, permítelles manter a súa calidade de vida.

Audífonos personalizados

agro20 abril 2018

AGRO

A Consellería do Medio Rural tramitou durante o pasado ano a corta de 3,8 millóns de toneladas de madeira na pro-vincia de Lugo (en concreto 3.868.070 toneladas). O 94 por cento deste volume corresponde ás solicitudes formuladas polos parti culares e o resto a actuacións en montes de xesti ón pública.Estas cifras poñen de relevo o potencial que ten o sector forestal na provincia, que fi gura entre as principais produto-ras de madeira de España. Ao respecto,

o valor das operacións de venda da ma-deira procedente das cortas tramitadas no 2017 supera os 100 millóns de euros.En concreto, o Servizo de Montes da Delegación Territorial de Lugo tramitou 26.893 solicitudes de parti culares para a venda de 3,6 millóns de toneladas de madeira, que implica unha superfi cie forestal de 12.962 hectáreas. Ademais, o pasado ano cortáronse en montes co-munais 221.131 toneladas de madeira, nunha superfi cie de 3.583 hectáreas.

Lugo rexistrou a corta de 3,8 millóns de toneladas de madeira

Unións Agrarias está a recoller nas súas ofi cinas queixas xeralizadas dos agricul-tores e gandeiros nas catro provincias galegas, polos danos das mandas de xabarís en parcelas en produción, de-mandas que o Sindicato está a trasladar a cazadores e Consellería para a toma inmediata de medidas.Dase a circunstancia de que estes da-nos se adiantan de xeito inusual, xa que entre o fi n da tempada de caza (fi nais de xaneiro) e o comenzo da campaña da sementeira do millo, viña sendo habitual un certo descenso nos danos, polo efecto da caza, o que fai saltar to-das as alarmas no agro fronte a inme-diata campaña de sementeira do millo forraxeiro, principal culti vo de Galicia, e onde as explotacións gandeiras se xogan gran parte da súa rendabilidade.“O rural galego está a constatar o fra-caso total do actual sistema de xesti ón das poboacións de xabarís, que se es-tán a descontrolar ata acadar niveis de praga no agro galego”, din.A situación actual obrigará a sentarse a representantes dos agricultores, dos ca-zadores e da Xunta, a fi n de buscar un novo pacto social, e un novo sistema de colaboración dos TECOR e da Adminis-tración, que permita garanti r a coexis-tencia da acti vidade agraria coa fauna cinexéti ca e salvaxe, xa que actualmen-te todas as perdas son para o produtor

agrario, nun escenario de aumento das poboacións de xabarís e dos danos na agricultura e gandeiría que as medidas habituais de caza non controla.É moi frecuente que as explotacións agrarias teñan varias fi ncas que na prác-ti ca están inuti lizadas para a produción de forraxe. Hai que ter en conta que os xabarís levantan os prados, facendo im-practi cable a sega e o ensilado da herba, e imposibilitando o culti vo do millo nes-tas parcelas. Igualmente os xabarís cons-ti túen un claro risco para o tráfi co roda-do, con máis 1,5 incidentes de tráfi co diarios nas carreteras lucenses que non cubre o seguro básico obrigatorio de circulación, á vez que desequilibran as poboacións do resto da fauna silvestre, da que son predadores. O descontrol das poboacións de xabaril polo tanto é un problema que afecta a todos.Cómpre que a Administración enfronte o problema, se poñan deberes reais de control de pobacións aos cazadores de forma que cada zona non teña máis animais dos que pode soster o ecosis-tema de xeito natural, sen ameazar as explotacións agrarias, e de forma que se arbitren sistemas de compensación de danos. Xa que non existen axudas compensatorias para os danos do xa-baril dende o ano 2009, salvo a convo-catoria excepcional da campaña do ano 2016, curiosamente ano electoral

UUAA demanda solucións para os agricultores polos danos causados polo xabaril

A Sociedade Galega de Cooperati vas Agroalimentarias (AGACA) celebrou en Lugo unha xornada monográfi ca co tí tulo Sustentabilidade do sector de vacún de carne, que se enmarca no programa de Formación do proxecto europeo AGROSMARTcoop. Durante o monográfi co, orientado a profesio-nais do sector cárnico, desenvolvéron-se sete relatorios.As axudas da PAC 2018, a coexistencia e prevención de danos causados polo lobo, as próximas actuacións da Inter-profesional Provacuno para promocio-nar o sector e as previsións comerciais da IGP Vaca e Boi de Galicia foron os temas da xornada de mañá que se completaron cos relatorios sobre Origin Green, un programa irlandés para redu-cir pegada de carbono e sobre tenden-cias en innovación e en canto á Reforma da PAC e ás negociacións entre a Unión Europea e Mercosur.AGROSMARTcoop é un proxecto euro-peo cofi nanciado polo Programa Inte-rreg Sudoe 2014- 2020 dentro do eixo prioritario de fomentar a competi ti vi-dade e a internacionalización das pe-mes do Suroeste europeo, cuxo obxec-ti vo principal é crear un espazo de promoción, interconexión e interac-ción intelixente, dotando de estrutu-ras, ferramentas e servizos avanzados de apoio ás cooperati vas agroalimen-tarias do espazo SUDOE para mellorar na innovación tecnolóxica, de xesti ón

e de comercialización a través do fo-mento do coñecemento, as boas prác-ti cas e a intercooperación.O proxecto está cofi nanciado, nun 75% polo Fondo Europeo de Desenvolve-mento Rexional (FEDER) e a UE, con cargo ao Programa de Cooperación In-terreg V-B Europa Suroccidental (Inte-rreg Sudoe 2014 – 2020), e dispón dun presuposto total de 1.295.000,00 euros (axuda FEDER: 971.250,00 euros).Durante dous anos, ata o 30 de xuño de 2018, oito enti dades benefi ciarias de seis rexións europeas dedicarán es-forzos a precisar sinerxías e potenciali-dades. O consorcio internacional está

conformado por Asociación Galega de Cooperati vas Agroalimentarias, AGACA, encargada de liderar o proxecto; Coo-perati vas Agro-alimentarias Casti lla - La Mancha, CACLM; Federación de Coo-perati vas Agro-alimentarias de Euskadi, FCAE; Centro de Investi gaciones Cien-tí fi cas y Tecnológicas de Extremadura, CICYTEX-Junta de Extremadura; Associa-ti on des Régions Européennes des Pro-duits d’Origine, AREPO (Francia); Coop de France Nouvelle Aquitaine, CDF NA (Francia); União Cooperati va Polivalente da Região Norte, UniNorte (Portugal) e Universidade de Trás-os-Montes e Alto Douro, UTAD (Portugal)

AGACA celebra en Lugo un monográfi co sobre o sector vacún

Un momento da xornada organizada por AGACA

A Concellería de Economía, Emprego e Industria, Francisco Conde abriu a terceira edición do programa Aprol Ru-ral que se ampliará ata os 7 millóns de euros para dar resposta ás solicitudes presentadas. A previsión é que 257 concellos do rural poidan contratar a preto de 640 desempregados a tempo completo por un período de 9 meses para realizar diversas tarefas vinculadas

co sector forestal como silvicultura, bio-masa ou limpeza de montes. No caso da provincia de Lugo, presentaron a súa so-licitude 56 concellos. A previsión é que se poidan contratar a 120 concellos cun investi mento de 1,3 millóns de euros.O pasado ano, esta actuación permiti u en toda Galicia a contratación de 425 persoas de preto de 220 concellos e, no caso da provincia de Lugo, foron 52 os

municipios benefi ciados, para contratar a 101 desempregados.Os concellos emprendedores terán prio-ridade no acceso a estas axudas. Neste senso, preto da metade dos concellos da provincia (unha trintena de municipios) ou ben xa se adheriron ao convenio asi-nado entre a Xunta e a Fegamp para im-pulsar o investi mento en Galicia ou están coa tramitación correspondente.

56 concellos lugueses solicitaron as axudas do programa Aprol do Rural

21abril 2018agro

A maioría das casas na Terra Cha hai aves de curral , cando falamos de ilas, referímonos a galiñas poñedoras, polos para carne , pavos e incluso parrulos.Unha cousa que si que descoidamos é o seu control anti parasitario, normalmen-te decatámonos de ese “descontrol” cando apreciamos os síntomas e vemos o problema de primeira man. Imos co-mentar de xeito breve os síntomas e os seus tratamentos.

Ácaros roxosParentes das carrachas, pódense ver como “punti ños” que se moven na pel das galiñas e nas zonas limítrofes como galiñeiros e xaulas. Os animais ató-panse pálidos, ( de xeito fácil, verase na crista dos animais) e moitas veces apa-recen mortas de súpeto ( pola perda de sangue)

Ácaros cutáneoCaracterizado pola perda de plumas, normalmente pola zona do pescozo e nos laterais , as veces prodúcese rasca-do con feridas, o que pode propiciar epi-sodios de canibalismo

Ácaros das patas:Coñecida tamén como a enfermidade das patas calizas, caracterízase por un sobrecrecemento en escamas e placas nas patas, , sobre todo en animais vellos.

Os ácaros trátanse con , permetrinas, que podemos atopar en formas farma-céuti cas para aves , pero nunca se de-ben usar en aves poñedoras , polo que se

poden empregar métodos alternati vos para o tratamento: somerxer os animais afectados en vinagre ata que queden empapados ( o vinagre é ácido acéti co , que queima os ácaros) , as veces en ca-sos máis graves, e no caso do ácaro das patas no que hai sobrecrecemento das patas axuda a eliminar as descamacións e que o insecti cida actúe de millor xeito, aínda que as veces os animais moi afec-tados, é millor eliminalos.As instalacións deben tratarse con unha hidrolimpadora e logo tratar todas as superfi cies con cal viva e prestando es-pecial atención os recunchos e as gretas , xa que estes ácaros sóense esconder nas gretas.No tocante a infeccións intesti nais o problema máis importante son as coc-cidioses, son parasitos microscópicos que habitan o intesti no das aves, causa diarreas profusas e en ocasións causa diarreas hemorráxicas, os pavos son es-pecialmente sensibles a estas infeccións e ter misturados polos e pavos soe em-peorar os cadros.O tratamento indicado son os coccidio-cidas , e unha desinfección a fondo da zona, cabe recordar que os coccidios son extremadamente sensibles as ra-diacións ultravioletas e as condicións do exterior, co cal se criamos os animais no exterior reducirá aos problemas. Por últi mo falaremos dos que conleva os sistemas de cría. Tradicionalmente as poñedoras criáronse en xaulas...e o po-los e pequenos peches ( para que non se movesen e así engordasen millor) pero dende un punto de vista de benestar animal e hixiénico os animais criados no exterior , a maiores de exercitarse máis e redúcese o hacinamento e o estress ( reducindo as incidencias das enfermida-des que comentamos antes). E son un herbicida magnífi co.

Breixo Gónzalez

APUNTAMENTOS VETERINARIOS

Parasitoses en aves de curral

O portavoz de Gandaría do Gru-po Socialista, José Manuel Pérez Seco, criticou a falla de políticas activas do Goberno galego para mellorar a situación da muller no rural. Así o dixo no debate dunha pregunta oral en Comisión na que criticou que o presidente da Xun-ta “falla clamorosamente ao seu compromiso tanto co rural como coa igualdade da muller”.Sinalou que no medio da que Fei-jóo deu en chamar a Lexislatura do Rural, e logo do seu compro-miso repentino coa igualdade e das protestas sociais deste mes, sinalou que “a muller do rural atópase infrarrepresentada, fóra

dos espazos de toma de deci-sións, invisibilizada e con máis di-ficultades para o acceso ao mer-cado laboral en comparación cos homes”.Os socialistas galegos reivindican a intervención do goberno galego á hora de preservar as condicións de vida no medio rural, que ne-cesita urxentemente políticas activas para “o mantemento da poboación activa, dinámica e próspera”, sinaladamente para amparar o papel da muller. Es-tas intervencións, dixo, resultan “esenciais para a fixación da po-boación, conservación do medio ambiente e relevo xeracional”.

O PSOE censura a falla de políti cas acti vas para a mellora da situación da muller no rural

O Sindicato Nacional de CCOO de Galicia denuncia que máis de 1500 falsos autó-nomos operan coas grandes industrias cárnicas galegas a través de Servicarne, que pola súa vez é unha falsa coopera-ti va. Voceiros do sindicato explicaron as actuacións levadas a cabo contra esta empresa, que recibe encargos de im-portantes matadoiros en tres provincias galegas. Segundo os datos do sindicato, o groso da fraude estaría na provincia de Ourense, con case a metade dos casos, situándose a seguir Lugo e Pontevedra.A denuncia de CCOO contra Servicarne é parte dunha campaña de alcance es-tatal que o sindicato emprendeu o pasa-do mes de decembro contra diferentes cooperati vas de traballo autónomo que Comisións Obreiras considera que come-ten fraude —trataríase de falsos autóno-mos— e competencia desleal, especial-mente no sector cárnico.Actualmente, Servicarne traballa para nove empresas, centros de produción ou procesamento cárnico de Galicia, con presenza en tres das catro provincias galegas. En Lugo capital opera con Suavi (na parroquia de Carballido), Novafrigsa e Frigolouro (parroquia de Coeses), e no resto da provincia con Sada P. A. Casti lla Galicia (concello de Castro de Rei). En Ourense presta servizos a COREN, tanto no centro de produción da capital como no de Santa Cruz de Arrabaldo, así como á cooperati va Unimiño (concello de Bal-tar). Por últi mo, na provincia de Ponteve-dra traballa con Cogal (concello de Rodei-ro) e novamente Frigolouro (O Porriño).Segundo datos do sindicato, uns 800 falsos autónomos de Servicarne tra-ballan coas cooperati vas de Coren. En Lugo, unhas 200 persoas están subcontratadas por Novafrigsa e un cento polo grupo Sada.

CC.OO. denuncia a situación de Servicarne, que opera en Castro de Rei

A Deputación adxudicou os traballos de construción da Granxa Experimental do Campus Terra en case 930.000 euros. Está previsto que as obras comecen no mes de maio. Con esta nova dotación da Granxa Experimental de Leite contri-búe a investi gación sobre a redución de custos e a incorporación de tecnoloxías no sector lácteo. Este centro garante o disti nti vo internacional da Facultade de Veterinaria. Estarán listas, polo tanto, para cando a Comisión da European As-sociati on of Establishments for Veteri-nary Educati on (EAEVE) visite a provincia para renovar a disti nción internacional da Facultade de Veterinaria.Esta nova dotación situarase nun nova nave, que se vai a construír nunha fi nca de 15.500 metros cadrados da Granxa Gayoso Castro, que actualmente está sen uso e a carón de máis terreos para as cabezas de gando. Trátase dun centro de primeiro nivel que estará en funciona-mento no curso académico 2018-2019. Terá capacidade para 70 vacas produto-ras de vacún de leite, contará cun robot

de muxido, cun centro de recepción de visitas onde se incluirá unha aula de acti -vidades docentes, de formación e de di-vulgación, así como cun laboratorio para acti vidades investi gadoras.Nesta mesma infraestrutura tamén se habilitará unha nave que acolla a ali-mentación do gando, silos con capaci-dades para almacenar as necesidades da explotación ou un espazo totalmente pechado no que se gardará a maquina-ria. A Granxa Experimental terá como obxecti vos avanzar na redución dos cus-tos de produción do leite, así como na automati zación e na incorporación das novas tecnoloxías. Profesorado, alumnado e docentes de Veterinaria poderán realizar prácti cas de diferentes materias de veterinaria, enxe-ñería agrícola e alimentaria; máster de enxeñeira agronómica e máster de pro-dución de leite, cun enfoque máis profe-sional e prácti co en aspectos como ma-nexo sanitario, podoloxía, alimentación, benestar, calidade do leite ou produción agraria.

Adxudicada a unidade de leite da Granxa Gayoso-Castro

22 abril 2018 deportes

DEPORTES

A capital chairega acollerá o domingo 8 de abril o Campionato Delicias Gas-tronómicas de Vilalba, organizado pola Escola de teakwondo Moo Duk Kwan, en colaboración coa asociación Andrade Tae. Trátase dunha nova iniciati va depor-ti va coa que se pretende promocionar conxuntamente o deporte local e os pro-dutos de calidade da comarca.As previsións da organización son reunir en Vilalba a nove clubs con máis de 200 deporti stas de todas as idades proceden-tes de nove conxuntos galegos e portu-gueses, xa que haberá competi dores desde os catro anos e dende o cinturón branco, con representación de deporti s-

tas clasifi cados para o Mundial de Taipei.A competi ción, que se celebrará no pa-villón municipal de Vilalba, dará comezo do día 8 de abril ás 10.00 horas e durará tres horas, durante as cales se realizarán varios sorteos entre os asistentes de cestas con produtos tí picos da comarca. Con alimentos doados por parte das em-presas da comarca, a intención con estes sorteos é recaudar fondos para a Socie-dade de Loita contra o Cancro.Esta competi ción coincide coa cele-bración esa mesma fi n de semana da Feira do Queixo San Simón en Vilalba, razón pola que escolleu esta data a súa organización.

Vilalba, capital do taekwondo chairego

Presentación do campionato de taekwondo de VilalbaO vilalbés Carlos Yobani proclamouse campión de España júnior de loita nos campionatos de España de Xixón. Car-los, que partí a como favorito, dominou con superioridade a categoría de me-nos de 65 kg malia chegar a Asturias convaleciente.Aínda así, o vilalbés cumpriu gañando todos os enfrontamentos por superiori-dade técnica ou tocado antes do tempo regulamentario o que o posiciona entre as principais bazas para formar parte do combinado español nos próximos europeos e mundiais júnior que terán lugar en Roma, en xullo, e Eslovaquia, en setembro, sempre á espera do que faga no próximo Campionato de Espa-ña Sub23 e os torneos internacionais

de la Nucia e de Sassari (Italia) no mes de maio. Roberto Díaz Orosa, tamén do Vilalba, acadou o bronce en menos de 61 kg, resultado moi meritorio tendo en conta a falla de preparación deste ano debido á difi cultade de compaxinar as responsabilidades académicas cos adestramentos diarios en Vilalba.Da provincia destaca a parti cipación dos rabadenses Laura Arias e Jonathan Pernas. A primeira logrou o bronce en libre feminina en menos de 57 kg tras non poder superar a actual campioa e favorita Victoria Báez. Jonathan non ti vo moitas oportunidades de loitar polos primeiros postos en menos de 79 kg ao caer en primeira rolda e non ter opcións de repesca.

Carlos Yobani, campión de España júnior de loita

Carlos Yobani xunto aos seus compañeiros no campionato

Xa tardaba en chegar a décima xornada da Liga Norleste de billarda. A choiva non deu tregua neste sábado 24 e obrigou a xogar cunha man no paraugas e outra no palán, e a chuvia non foi quen de deslu-cir esta xornada. Así, o aberto de billarda A ceo aberto aconteceu na carballeira de Mosteiro, Pol; coa mesma parti cipa-ción que os anteriores abertos. Incluso houbo un varado, algo difí cil de ver con esas condicións meteorolóxicas, feito por Ángel do equipo Billarda Verde, de Cas-troverde.Desta volta foi un claro dominio chairego, xa que na categoría absoluta o gañador foi Charly, dos Carabullo da Ponte de Ou-teiro, que con este resultado case deixa sentenciada a liga a falta de dúas xorna-das. O segundo posto foi para Xosé Re-gueiro, de Baltar, e o terceiro para Pepe, tamén de Outeiro, aínda que xoga nos Chainzos-Cadaval de Castro de Rei.Na categoría de equipos, os gañadores foron os Chainzos-Cadaval, seguidos de Troitas Bravas e Carabullo que empata-ron no segundo posto.O seguinte aberto A terra non se vende será o 21 de abril no campo da festa da Ponte de Outeiro.

Xornada de billarda pasada por auga no concello de Pol

A atleta de Friol Paula Piñón participou no Campionato de España de pista cuberta para a categoría sub 16, onde a re-presentante do Club Atletismo Friol obtivo unha meritoria ac-tuación, xa que logrou a quin-ta posición final cun mellor lanzamento de 11.47 metros, quedando deste xeito a esca-sos centímetros dos postos de pódium.Despois desta actuación, Pau-la centrarase agora na tempa-da de aire libre cos artefactos do disco e da xabalina, probas onde a edición pasada logrou subir ao pódium no Campiona-to de España sub 16, disputado en Murcia.

A atleta Paula Piñón queda preto do pódium

O Executi vo da Deputación aprobou no-vas axudas de 470.000 euros para clubs lucenses de Primeira e Segunda División Nacional. Así o informou o Deputado de Deportes, Pablo Rivera Capón, que expli-cou que “trátanse das axudas dirixidas a equipos da provincia que parti cipan en campionatos ofi ciais federados de Primeira ou Segunda categoría absoluta estatal, e non son sociedades anónimas deporti vas. Estas últi mas son o CD Lugo e

o CB Breogán coas que, como na pasada anualidade, se asinará un contrato de pa-trocinio, benefi cioso tanto para os clubs como para o conxunto da provincia”.Rivera Capón subliñou que “taprobamos as bases que rexerán a concesión destas axudas, ás que poden concorrer o Burela FS Pescados Rubén, o Prone Lugo FS, o CB Durán Maquinaria Ensino, o CV Eme-vé e o Perruquería Mixta Friol. Estas ba-ses, que incorporan criterios obxecti vos

e sociais, publicaranse no BOP. O prazo para presentar as solicitudes será de 10 días hábiles, a contar dende o seguinte o da publicación no BOP”.

MOCIÓN. O Goberno da Deputación le-vará ao Pleno unha moción para instar ao Consello Superior de Deportes, depen-dente do Ministerio, e á Secretaría Xeral para o Deporte da Xunta de Galicia a desenvolver un plan de apoio económico

ao deporte base, no que se inclúa unha nova regulación laboral máis fl exible para as persoas que colaboran e forman parte de clubs e enti dades deporti vas.Na provincia de Lugo existen un total de 2000 clubs de base, inscritos, que non son profesionais. Os recursos destes grupos adoitan ser modestos e as retribucións do persoal que colabora con eles redúcense, na maioría dos casos, a cubrir os gastos necesarios para realizar a acti vidade.

Novas axudas da Deputación para clubs de Primeira e Segunda Nacional

23abril 2018deportes

O Club ciclista Terra Chá Vilalba cele-brará o 8 de abril unha nova edición da Ruta BTT Terra Chá do Queixo San Simón da Costa. A inscrición re-mata o día 5 e para os 250 primeiros en anotarse houbo un queixo San Simón de regalo. Todos os parti ci-pantes comerán ese mesmo día un cocido no Restaurante Montero.A ruta dará comezo ás 9.00 horas e ao igual que en anos anteriores haberá con 3 percorridos, (40km, 50km e 60km) con diferente desni-vel, difi cultade técnica e fí sica. Estos serán de libre elección respectando os cortes horarios marcados pola organización.Este evento coincide coa celebra-ción esta mesma fi n de semana da Feria do Queixo de San Simón da Costa en Vilalba.

Nova edición da Ruta BTT do Queixo San Simón

O equipo de baloncesto de 3ª divi-sión CB Restaurante Montero Terra Chá está no seu mellor momento ao levar 7 victorias consecuti vas. O CB Terrachá pode presumir de ser o único equipo de Lugo, xunto co San Ciprián, que resiste nesta liga. Este equipo formouse este ano pola fu-sión de dous equipos, o anti go SDC Garabolos de Lugo e o Restaurante Montero, que por falta de equipos e orzamentos, ti veron que xuntarse e xogar na liga coruñesa.A últi ma xornada ten aínda máis va-lor, xa que xogaron dous parti dos na fi n de semana, o primeiro xogado o

venres polo equipo vilalbés foi na casa contra o CB Laracha M3 onde gañaron 70-67, e ademais impediron o ascenso aos coruñeses. O outro parti do xogouse o sábado contra o Basket Coruña co resultado 46-69, onde gañaron por máis de 20 puntos.O CB Terra Chá ten aínda un parti do pendente, o da xornada 16 contra o Fucobet de Betanzos, que é líder do grupo aínda que non teñen data para a celebración. Por outra banda, o equipo cadete feminino do club vilal-bés logrou esta fi n de semana o seu primeiro triunfo da tempada ante o Lourenzá tras gañar 43-52.

O novato CB Terra Chá acumula sete vitorias consecuti vas

O equipo CB Terra Chá ao completo antes do últi mo parti do

Está claro que aos xabarís non lles gusta o fútbol. Xa é a cuarta vez que fozan os terreos de xogo de Xermade. Os xaba-ríns entraron unha destas noites para seguir furando no chan e arrasar aínda máis o campo do Cazás. A desfeita foi aínda maior debido á intensidade das chuvias dos últi mos días, que deixaron o terro máis blando.A primeira foi no pasado mes de no-vembro, no que o campo de fútbol lucía unha nova cara tras as obras de mellora realizadas durante o pasa-do verán. Tras esta incursión, o Cazás reencheu como puido as fochas de 15 centí metros de profundidade con area.

Despois seguindo unha crenza popular, os xogadores ouriñaron polas bandas, xa que o cheiro ou o pelo humano es-panta ao porco bravo. Na segunda ocasión o estado no que quedou o terreo de xogo foi tal que o SD Cazás, equipo que milita na Tercei-ra Autonómica, ti vo que cambiar o seu lugar de celebración dos parti dos a Momán. Días máis tarde, os xaba-rís destrozaban por terceira ocasión o campo do Momán, onde xoga o equipo de veteráns do mesmo nome, deixando ao Cazás nunha delicada situación á hora de disputar os seus parti dos de Liga.

Ninguén sabe que é o que hai nestes terreos de xogo que tanto atrae aos porcos salvaxes, pero mentres tanto os veciños de Cazás e tamén os de Momán están pendentes de que a Xunta poda aportar algún investi mento máis para poder refacer o campo.Polo de pronto, o campo municipal de Xermade acollerá un encontro amigable entre o Rácing Vilalbés e o CD As Pontes co obxecti vo de recaudar fondos para poder reparar o campo donde xoga o Cazás. O parti do, que nun principio ía celebrarse o 29 de marzo, foi aprazado sine díe xa que o As Pontes ti vo que xu-gar un parti do adiado da liga regular.

Estado no que quedou o campo do Cazás, en Xermade, tras a segunda incursión de animais

Esforzo e traballo, esa é a base de todo, e todo chegará no seu mo-mento. Así lle pasou ao CR Fende-testas das Pontes. O equipo pontés de rugby conseguiu este sábado no campo do Poboado (cedido para a ocasión grazas ao Concello e ao CD As Pontes) un memorable ascenso á Primeira División galega tras gañar na fi nal dos play off de ascenso ao Zalaeta de Arteixo por 23-3. Tras cin-co anos, o club pontés regresa á ca-tegoría que lle correspondía. E tras catro intentos, a quinta foi o venci-da: o premio foi o ascenso á Primei-ra Territorial nunha tempada que nunca esquecerán, xa que teñen 15 victorias e tan so 1 derrota por riba.Entregaron os trofeos o alcalde, Va-

lentí n González Formoso e o Conce-lleiro de Deportes Chicho Tembrás.“Foi un parti do moi bonito, o mellor da tempada quizais, dominamos a fase estáti ca e ti vemos moita pose-sión do balón. Aínda que o Zalaeta é un equipo moi potente”, di Xosé Cendán, xogador e fundador do club Fendetestas. “Fomos o equi-po máis completo da fi nal, pero o máis importante de todo é chegar a un estadio con tanta xente detrás apoiando, o equipo feminino, as au-toridades da zona..., cando estamos acostumados a xogar case nun cam-peiro” conclúe.Agora tócalles xogar a Copa Galicia, pero aínda está pendente o sorteo para ver contra quen se enfrentarán.

O Fendetestas de rugby ascende a Primeira tras 5 anos

Xose Cendán, fundador do club Fendetestas, recibindo o trofeo

O Concello de Friol celebrará a súa tra-dicional Carreira Popular o 22 de abril.A carreira, que completa este ano a sexta edición, terá a saída dian-te do colexio de Friol, na Praza de España. Dende aí xirarán á dereita tomando a Avenida de Lugo. Pasada a gasolineira, collerán a estrada de Ousá ata a rotonda, onde se tomará a circunvalación de Friol dirección o pobo. Alí collerán a rúa Santa Isabel ata enlazar outra vez coa Avenida de Lugo. Unha vez que se chegue á al-tura do colexio, darase unha volta ao mesmo para entrar na meta.Nesta edición, na que polo de ago-ra hai anotados máis de 90 parti ci-pantes, haberá cinco categorías: a absoluta, con saída ás 12:00 horas e percorrerá 5km; a absoluta sub16, a parti r das 12:00 con 5km; a sub14 ás 11:40 e 1.400m.; a sub12 ás 11:30

horas e 1.400m; a sub10 ás 11:25 horas farán 700m.; prebenxamín ás 11:20 serán 300m e pitufos ás 11:15 que percorrerán 100m.Haberá premios nas categorías de menores. Os tres primeiros de cada categoría levarán un trofeo conmemo-rati vo da carreira, agás os da categoría de pitufos, que non será competi ti va. Asimesmo, a todos os atletas dos gru-pos de menores se lles entregará una medalla conmemorati va do evento. Na Carreira Absoluta haberá tamén trofeos para os tres primeros clasi-ficados de cada categoría e un pro-ducto típico da zona.Os tres primeiros equipos da catego-ría masculina e da categoría femeni-na levarán un trofeo.A todos os participantes se lles en-tregará una camiseta conmemorati-va da carreira.

Friol celebrará o día 22 a súa carreira popular

Aos xabarís non lles gusta o fútbolO campo do Cazás volveu ser obxeti vo dos porcos bravos

24 abril 2018 actualidade

DEPUTACIÓN

O presidente da deputacion Provin-cial, Darío Campos Conde, e os alcal-des da Fonsagrada, Argelio Fernández Queipo; Pol, Lino Rodríguez Ónega; Ribas de Sil, Miguel Ángel Sotuela Vega; Trabada, Mayra García Bermú-dez; Pedrafi ta do Cebreiro, José Luis Raposo; e Ribadeo, Fernando Suárez Barcia, asinaron o protocolo de co-laboración entre a Deputación e os concellos para a posta en marcha das residencias e centros de día. Este do-cumento defi ne o modelo de xesti ón e o acceso ás prazas de ditas instala-cións que acordaron os concellos.Campos Conde explicou que “Depu-tación e concellos sumamos esforzos para construír unha rede de residen-cias e centro de días públicos nos municipios da provincia. E fi xémolo porque a Xunta de Galicia, a adminis-tración galega responsable, se negou a facer centros de maiores públicos na nosa provincia a pesares da súa gran-de necesidade. Deste xeito, dende a Deputación fi xemos un esforzo inver-sor de máis de 10 millóns de euros tan só na construción destes centros nos que os Concellos tamén colaboraron con fondos municipais”.“Posteriormente, a Xunta tamén se negou en reiteradas ocasións a con-certar prazas públicas. Por este moti -vo, Deputación e concellos volvemos a sumar esforzos, suplindo de novo a unha Xunta inexistente na nosa pro-vincia”, engade.O protocolo recolle que os centros de maiores teñan unha xesti ón pública dende a Deputación e os concellos; que as prazas sexan de xeito preferen-te para os veciños do concello onde se sitúa a residencia e centro de día, en

segundo termo para os dos municipios limítrofes e da comarca e logo para lucenses en xeral; e que todos os ve-ciños, independentemente da súa si-tuación económica, poidan acceder as prazas. Son 190 de residencia e máis de 90 de centros de día. Para elo, tera-se en conta a disti nta capacidade eco-nómica de cada un dos usuarios a hora de defi nir o custo da praza. A Deputa-ción fi nanciará ata un máximo de 600 euros. No caso de que esta canti dade sexa insufi ciente, o organismo provin-cial achegará o défi cit económico nos centros dos concellos de menos de 5.000 habitantes por seren os de me-nos recursos económicos. Se os muni-cipios contan cunha poboación maior, este défi cit asumirao o concello. Isto garante o acceso universal de todos os lucenses ás residencias e centros

públicos da Deputación nos concellos.Campos Conde explicou as vantaxes dos centros de maiores da Deputa-ción nos Concellos con respecto aos públicos da Xunta de Galicia e apun-tou por unha banda que “os veciños non terán que esperar tanto tempo pola súa praza, pois non entrarán nunha bolsa autonómica, agardando meses e meses pola súa praza, cando chega”. Ademais, “os veciños terán praza no seu propio Concello ou nun limítrofe, non tendo que abandonar o seu entorno habitual. Moitos ve-ciños están hoxe en residencias in-cluso doutras provincias”. Concluiu diciendo que “garanti mos o acceso universal de todos os lucenses aos centros de maiores con independen-cia da súa capacidade económica”.

O presidente da Deputación e o alcalde de Pol, co resto de rexidores

A Deputación fi rma un protocolo para xesti onar as residenciasO Pleno de Pol aprobou a fi rma do convenio xunto con outros 5 concellos

O Executi vo Provincial aprobou en Xunta de Goberno o protocolo de cola-boración entre Deputación e Concello de Guiti riz para a construción dunha residencia pública na Casa da Boti ca. Fíxoo tras os avances acadados polo Presidente, Darío Campos Conde, e a alcaldesa, Regina Polín, ao respecto desta iniciati va, que “o Parti do Popu-lar no municipio e na Xunta bloqueou durante os últi mos 7 anos”.Así o explicou a alcaldesa, detallando que “entre 2011 e 2015, o Goberno municipal do PP directamente para-lizou este proxecto. De xeito ofi cial e por escrito, rexeitouno e púxolle os impedimentos urbanísti cos para non concederlle a licenza de obra munici-pal. De volta ao Executi vo local e aos poucos días da toma de posesión de Campos Conde como presidente da Deputación, manti vemos unha reu-nión de traballo, na que acordamos retomar este proxecto”.“Finalmente decidimos modifi car o proxecto do centro de maiores e adaptalo ás limitacións urbanísti -cas que deixou o PP no municipio. O proxecto contempla agora a constru-ción dunha residencia pública, pois, simultaneamente, tamén traballamos nunha nova localización para dotar ao Concello dun centro de día público, que levamos á anti ga casa dos peóns camiñeiros do Perexil, que imos a re-habilitar dende o Concello”, explica.Neste momento, están na fase de re-dacción do novo informe urbanísti co correspondente ao proxecto modi-fi cado, que se levará a pleno para a concesión da licencia de obra na Casa da Boti ca.A intención é ofrecer 48 prazas para maiores. Pois o inmoble contará con 24 habitacións individuais con posibi-lidade de seren dobres, segundo avan-zou a alcaldesa.

Guitiriz fará a súa na Casa da Botica

O Goberno da Deputación explicou a au-tónomos e pemes lucenses as novidades na contratación da roza nas estradas lu-censes. Técnicos provinciais manti veron un encontro con máis de 15 representan-tes interesados neste servizo, no que se lles explicou as obrigas e responsabilida-des que establece para os empresarios o contrato do servizo de roza.Esta operación abrangue máis de 4.300 quilómetros de vías que se traducen en 8.600 quilómetros de paseos, 8.600 de taludes e 4.500 de gálibo, nos que hai que eliminar a vexetación herbácea e arbústi ca.

Informa ás pemes e autonómos do plan de roza de estradas

O presidente da Deputación Provin-cial de Lugo, Darío Campos Conde, informou que o Executivo Provincial aprobou en Xunta de Goberno o or-zamento para o Plan Estratéxico de Subvencións de 2018 (PES), que as-cende a 6,5 millóns de euros. Estes fondos son para axudas prin-cipalmente ao conxunto de tecido asociativo lugués cos que contribuír ao desenvolvemento de proxectos que dinamicen económica e social-mente a provincia.Os 6,5 millóns de euros do PES dis-tribúense do seguinte xeito: máis de 3 millóns de euros para proxec-tos de fomento do emprego e di-namización económica a través da agricultura, gandeiría, pesca, turis-mo, artesanía, deseño e medioam-

biente; máis de 1,1 millóns para o impulso do benestar social, igualda-de e educación; 1,6 millóns para a promoción da actividade deportiva e preto de 800.000 para a cultural. Trátase de axudas nominativas, ex-cepcionais ou de concorrencia com-petitiva. Dentro da aposta por unha Depu-tación coas persoas, social e rural, na concesión valoraranse favorable-mente os proxectos dirixidos a pro-mover a cohesión social, a igualda-de, a fixación de poboación no rural ou a xeración de emprego. Realizaranse controis de seguimen-to para garantir o cumprimento do fin polo que se concede a subven-ción para o seu pago e estudaranse os resultados acadados.

Aprobados 6,5 millóns en axudas para a dinamización económica da provincia

O presidente da Deputación Provincial, Darío Campos Conde, manti vo un en-contro con representantes dos grupos de Protección Civil na provincia, no que abordou o recorte do 50% dos fondos da Xunta de Galicia para este servizo, así como as axudas de 170.000 euros que habilitou a Deputación para facer fronte a ditos recortes.Lugo, con 42 agrupacións locais de Pro-tección Civil consti tuídas, só recibe da Xunta 46.000 euros, o que supón pouco máis de 1.000 euros de media.Para facer fronte a este problema, o Goberno da Deputación tomou a ini-ciati va, pioneira en Galicia, de habilitar esta nova liña de axudas do Plan Único que ofrece aos concellos fi nanciamento para que poidan garanti r a efi cacia dos servizos de Protección Civil. A Deputa-ción pon á disposición de cada munici-pio ata 4.000 euros para fi nanciar gastos de Protección Civil, 4 veces máis do que lles concede a Xunta.

Subvencións para as agrupación de Protección Civil

25abril 2018opinión

Conta a historia que na anti güidade vivían seis homes cegos que pasaban as horas competi ndo entre eles para ver quen era o máis sabio. Un día, discuti ndo acerca da forma exacta dun elefante, non conseguían poñerse de acordo. Como ningún deles tocara nunca un, decidiron saír na súa procu-ra e saír de dúbidas.Postos en fi la, coas mans nos ombreiros de quen lles precedía, emprenderon a marcha enfi lando a senda que os leva-ba cara a selva, pronto se deron conta que estaban á beira dun gran elefante. Cheos de alegría, os seis sabios cegos felicitáronse pola súa sorte. Finalmente poderían resolver o dilema. O máis decidido, abalanzouse sobre o elefante con gran ilusión por tocalo. As présas fi xérono tropezar e caer con-tra o costado do animal. “O elefante é como unha parede de barro secada ao sol”. O segundo avanzou con máis precaución. Coas mans estendidas

foi a dar cos cabeiros. “Sen dúbida a forma deste animal é como a dunha lanza”. Entón avanzou o terceiro cego xusto cando o elefante virouse cara el. O cego agarrou a trompa e tras pal-pala de arriba a abaixo dixo, “escoita-de, este elefante é como unha longa serpe”. Era a quenda do cuarto sabio, que se achegou por detrás e recibiu un suave golpe coa cola do animal. O sa-bio agarrouna e non ti vo dúbidas, “é igual a unha vella corda” exclamou. O quinto dos sabios atopouse coa orella e dixo: “Ningún de vós acertou na súa forma. O elefante é máis ben como un gran abanico plano”. O sexto sa-bio encamiñouse cara ao animal con lenti tude, encollido, apoiándose nun bastón. De tan dobrado que estaba pola idade, pasou por baixo da barri-ga do elefante e tropezou cunha das súas grosas patas. “Escoitade. Estou a tocalo agora mesmo e asegúrovos que o elefante ten a mesma forma que o tronco dunha gran palmeira”. Sati sfeita así a súa curiosidade, volve-ron outra vez a senda que lles conducía á súa casa. Sentados de novo baixo a palmeira que lles ofrecía sombra reto-maron a discusión sobre a verdadeira

forma do elefante. O conto remata explicando que todos experimentaran por eles mesmos cal era a forma ver-dadeira e crían que os demais estaban equivocados. Así, pacifi camente, se fose hoxe en día, seguramente uns eli-minaríanse a outros do facebook, insul-taríanse en twitt er e, por suposto, non se falarían nunca máis. Querer ter razón é a enfermidade crónica da humanidade, e de segu-ro unha das causas que enfrontaron máis ás persoas. En demasiadas oca-sións comprobamos como querer im-poñer as nosas razóns e opinións aos demais cústanos caro cando en reali-dade, aceptar as ideas doutros é máis sinxelo do que parece. Basta con ter presente que aceptalas non signifi ca asumilas nin estar de acordo. É máis ben aceptar que non entendemos a todo o mundo, nin que todo o mundo vainos entender a nos.Quizais a clave estea en falar menos e escoitar máis, aínda que o que digan estea en contra da propia opinión. Qui-zais iso sexa todo o que necesitamos de verdade, e ao conseguilo poderíamos renunciar a impoñer as nosas opinións e crenzas. Quizais.

Lara Real LemaPsies Psicoloxía

MARABILLOSA-MENTE

¿O importante é ter razón?

COLABORACIÓNS

A estética country volve, e ese come back fainos erguer a cella con des-confianza porque, en realidade, nunca mar-

chara. É desas referencias arrisca-das, complexas, difíciles de lucir sen caer na parodia e que, porén, dun xeito ou doutro, sempre están no aire. Esta temporada domina o estilo cowboy, e faino pisando con garbo. Os botíns clásicos marcan o paso. Será polo exorbitado espazo infor-mativo que ocupan os Estados Uni-dos desde que o histriónico Donald Trump rexe a Casa Branca ou pola exaltación da identidade norteame-ricana tradicional que este leva por bandeira que en 2017 e 2018 a moda se encheu de motivos toma-dos da indumentaria cowboy. Que viva a América profunda!Por suposto, o denim en todas as súas acepcións (en pantalóns de

campá, gabáns, chalecos ou saias midi) eríxese en piar básico desta tendencia, mais non está só na súa misión. Franxas en chaquetas cur-tas, fibelas, lazos e correas, capas e sombreiros ao Clint Eastwood agro-man en coleccións que evolucionan entre os códigos rústicos e os bohe-mios, con concesións futuristas. Pero se tal dose de estética salva-xe é excesiva para ti, aposta pola fórmula minimalista e redúcea á súa expresión esencial: as botas de campo. A comodidade e a funcio-nalidade están garantidas. O que se di vestirse polos pés. Para inspirarse, abonda con botar unha ollada ás propostas de prêt-à-porter para esta temporada. Calvin Klein, con Raf Simons á cabeza e en pleno retorno ás raíces da firma, é un dos seus principais valedores. Incorpóraas a total looks en denim de factura unisex ou combínaas con conxuntos tipo uniforme e acabado satinado. Pequenas concesións á cor á parte, as súas son botas de campo de corte clásico. Un patrón ao que tamén se apuntan en Dsquared. Do lado oposto sitúanse as da casa Maison Margiela, empeñada en

“deconstruír” este calzado. Sen ta-lón, cunha cinta que apreixa o no-cello e recubertas de purpurina, as súas versións semellan dirixidas a cowboys doutra galaxia.Entre esas dúas augas, navegan dúas marcas de culto moderno e especiali-zadas en darlle un xiro inesperado a calquera tendencia que se cruce no seu camiño: Céline e Vetements. Seguindo coa súa aposta polo nor-mcore levado ata o extremo do feo en materia de calzado, esta inclúe na súa colección para a primavera/verán 2018 botas cowboy de cana alta e tacóns extraordinariamente curvos. Aí reside o desafío. E niso coincide coa liña elixida por Céline para o inverno do que vimos de des-pedirnos. Sumando centímetros e in-clinación, os seus deseños outórgan-lle frescura e lixeireza a uns botíns xa de seu moi marcados. “Gústanme as botas de cowboy por-que me axudan a evadirme. Sínto-me como nun escenario, como saído dun decorado de película”, afirma-ba o fotógrafo de street style Mor-dechai Rubinstein nunhas declara-cións á revista GQ. Apuntémonos, pois, á grande evasión.

ESPAZO COOLT

Cecilia F. Santoméwww.revistacoolt.es

A lei do Oeste: os botí ns recuperan a ortodoxía do esti lo cowboy

Botas vaqueiras

Sen dúbida, o mes de marzo do presente ano foi período de reivindicacións. Primeiro, apro-veitando a celebración do día internacional da muller, puide-

mos ver unha enorme marea morada nas rúas e prazas das grandes, medianas e pequenas cidades, así como tamén nas vilas e pobos, onde a metade da po-boación fí xose notar, manifestándose e levando a cabo paros e folgas que cons-ti tuíron todo un éxito. A conti nuación, viñeron os pensionistas, que na Galicia son un de cada tres, os que non calaron a boca ante esa subida do 0,25 % que comprobaron cando lles chegou a correspondente noti fi ción da Seguridade Social, asinada pola señora ministra. Todo o contrario, ó longo e an-cho do Reino de España, elevaron a súa voz e amosaron un nada disimulado en-fado. Ó igual que no caso das mulleres, observamos manifestacións multi tudina-rias onde se palpaba o cabreo monumen-tal dos propios pensionistas pola contí a dos seus honorarios e do conxunto dos cidadáns, que nun futuro, máis ou me-nos próximo, chegarán a esa condición e temen que a situación sexa aínda moito máis insegura cá actual.A un resúltalle, en primeiro lugar, grati fi -cante que un sector como o do chamado terceira idade deixe a un lado ese estado de resignación, asenti ndo e dando todo por ben feito, por un máis inconformista e belixerante. Asisti mos a unha xeración de vellos que naceron nos duros tempos

da pots guerra, que se esforzaron nos seus tempos mozos para saír adiante sen que ninguén lles regalase nada, que moitos deles emigraron a lugares des-coñecidos e outros tantos quedaron nas aldeas que os viron nacer, facendo País, innovando e progresando, modernizan-do explotacións gandeiras tradicionais ata converti las en empresas produtoras. Aqueles homes e mulleres, pais e nais da xeración “baby boom” –nacidos en-tre os anos sesenta e setenta- que hoxe reciben a súa pensión tras moitos anos taballados e coti zados. Son as persoas maiores que xa non din a todo que si e que afi rmaban ter máis do que mere-cían, senón que queren exercer e esixir os seus dereitos como cidadáns que son. É un feito obxecti vo ó que lle debemos dar a benvida, un lento pero real cambio de mentalidade que colleu de sorpresa ós gobernantes. En segundo lugar, o real-mente importante desta protesta, o pre-sente e futuro do sistema público de pen-sións e a súa viabilidade a uns anos vista. E aquí, coma sempre á hora de falarmos de solución, un non acaba de atopalas. Moito ruído e arroutadas duns e doutros, esbardallando afeito pero sen debuxar unha estratexia real que alomenos nos tranquilece un pouco, ós pensionistas de agora e ós de mañá. Porque a realidade é a que todos vemos, cuns indicadores demográfi cos nada favorables, un índice de desemprego aínda considerablemen-te elevado e uns traballos caracterizados pola precariedade. Todos estes factores non invitan ó opti mismo, polo que cum-priría respostas en forma de medidas axeitadas ó problema plantexado. Os vellos de hoxe estanse a revelar, por eles e polos que están vindo atrás. Xa non son os caladiños. Cómpre telo presente.

Pablo Veiga

A rebelión dos vellosCOA NOSA VOZ

26 abril 2018 opinión

Comezo a miña primeira colaboración neste xornal celebrando, e sen que seme-lle unha acti tude egocéntrica, os meus vinte anos de manifestación pública como escritor ao acadar o primeiro pre-mio literario nun certame de narrati va. Obviamente, sempre me sentí n escritor, xa dende neno, mais, se cadra, certo pu-dor freou o meu desexo de comunicar a esencia dos meus escritos. Será por iso que, nalgunha entrevista, cheguei a defi -nirme coma un escritor tardego. De cal-quera xeito, dúas décadas despois desa primeira mostra pública da miña escrita, sigo co mesmo entusiasmo do principio, ou incluso incrementado. Entusiasmo que deixo saír para contaxio de todas aquelas persoas que desexen mergullar-se nos seus efectos. Porque, a miúdo, ta-mén afi rmo que cada persoa leva dentro de si un poeta e/ou un escritor que vai recitando ou escribindo o paso da vida segundo o que experimenta nese tránsito existencial. E, ás veces, senti mos a nece-sidade de comunicar ou facer partí cipes aos demais dese modo de interpretar a

vida, ben por medio da linguaxe poéti ca, ben por medio da linguaxe narrati va, ben por calquera outro ti po de linguaxe artí sti ca. Aínda que tamén precisamos que nos faciliten un pouco o camiño desa comunicación. É aquí cando nacen todos estes movementos culturais que, xuntan-do diversidade de voces artí sti cas, tentan xustamente facer cultura. Ou algo así pensei eu cando a fi nais do 2016 decidín crear unha weblog chamada Culturalia GZ: ofrecer unha canle de expresión da Cultura Plural para a Colecti vidade. E o mesmo coido que cavilaron os veciños das terras de Guiti riz cando bauti zaron ese movemento poéti co da NPG Nova Poesía Guiti rica. Ou nas terras de Betan-zos coas Voces Poéti cas do Mandeo. E non vou seguir nomeando, porque é moi posíbel que esquecese a alguén, e non desexo cometer tal erro.Estas agrupacións culturais, que van xur-dindo e medrando pola Chaira ou fóra dos seus límites xeográfi cos, forman ou-tro elo desa gran cadea na que xa van inseridas outras cunha traxectoria conso-lidada, como pode ser Xermolos, Irman-dade Manuel María da Terra Chá, etc. E tanto nestas que están agromando coma naquelas que xa teñen raíces vizosas, o desexo de facer Matria a través da cul-tura é un propósito irrenunciábel. Matria coas palabras e cos afectos.

Aínda que, coma en calquera proxecto ou iniciati va que se pon en funcionamento, aparecen eivas no camiño que fan difí cil a andaina: ausencia ou falta de implica-ción das insti tucións públicas para levar a cabo a realización de actos, en moitos casos por culpa dun afán destas últi mas de ocupar unha posición de protagonis-tas, que, talvez, non lles corresponda. E iso repercute negati vamente no resulta-do fi nal, que é o de ofrecer cultura para a cidadanía. Se ben, engadiría como ou-tro defecto para que estes movementos culturais teñan éxito a colaboración da propia cidadanía, sexa parti cipando nas acti vidades que se lle propoña, sexa ofre-cendo o agarimo da súa presenza duran-te a celebración das mesmas. Tanto unha eiva coma outra son de doada solución, só hai que ter a vontade de querer dar o paso, e pensar que a cultura, aínda que sexa de balde (e sobre ese concepto de balde asociado ao fenómeno cultural -que me resulta obsceno- xa falarei nou-tro arti go), permite e axuda a que nos sintamos realmente libres, non só polo feito de comunicar aquela esencia nosa, á que me refería ao principio deste es-crito, senón pola oportunidade de inte-ractuar e parti llar emocións xermoladas do proceso artí sti co no que desexemos parti cipar, como espectadores ou como actores.

Marti ño Maseda

AS VOCES SUBTERRÁNEAS

Medre a cultura!

Cando escoitamos falar da textemuña protexida, en-seguida vénnos á cabeza aquelas películas e series americanas nas que unha

familia ao completo é trasladada de lo-calidade, daselles unha vida, unha nova identi dade, e mesmo un soldo para po-der manterse durante os primeiros me-ses, e isto é algo que deixamos á fi cción ou á lexislación estadounidense, xa que no sistema español isto non é así.A fi gura da testemuña xorde cando unha persoa coñece ou ten información relevante sobre un feito, e seguindo o artí go 118 da Consti tución Española, estaría obligado a colaborar coa Ad-ministración de Xusti za a través do seu testemuño. O problema é que en de-terminadas ocasións, hai algúns que se mostran reti centes a cumprir co seu deber, xa que temen sufrir, tanto eles ou persoas achegadas a eles, represalias por testi fi car, e é enton cando aparece a fi gura da Testemuña Protexida. No noso país a lei que regula esta fi -gura aprobouse no ano 1994, a Lei Orgánica 19/1994, de 23 de decembro de protección a testemuñas e peritos en causas criminais, que consta única-mente de só catro artí gos, e que moi-tos xuristas consideran obsoletas, a parte de que non todas as testemuñas poden benefi ciarse desta lei . Nunha primeira fase é a propia policía quen vai decidir se unha persoa é me-recedora dunha protección especial,

garanti ndo o seu anonimato, e poderán mesmo vixiar o seu domicilio ou poñerlle escolta.Unha vez que se pasa da fase de investi -gación á de instrución, será o xuíz quen determine se o suxeito conti nuará ou non coa decisión da policía de ser una textemuña protexida, e mesmo podería aumentar a protección.¿Qué se ten en conta para conceder o estatus de textemuña protexida? Mira-rase se o delito ten certa gravidade (os máis habituais son co terrorismo, narco-tráfi co entre outros), aínda que tamén, e principalmente, o perigo do acusado. Por iso o xuíz fará o posible por manter oculta a identi dade da testemuña, eli-minando calquera referencia aos seus datos personais ou calquera outro dato que poida identi fi calo.¿Pero qué sucede cando fi naliza a fase de instrución? Aquí chama a atención que cando conclúe esta fase, a teste-muña pode perder a súa protección es-pecial, xa que os avogados da defensa poderían solicitar que se desvele o ano-nimato, xa que en todo proceso penal, onde hai unha ou varias persoas acusa-das do delito, teñen dereito, amparado pola Consti tución, á presunción de ino-cencia e á lexíti ma defensa.É por esta aparente contradición, na que ou ben se protexe a un, testemu-ñas, ou a outros, acusados, que a Lei está bastante en dúbida e estase pe-dindo modifi cacións importantes para que tanto uns como outros poidan, ou ben estar a salvo, ou poder defenderse con todas as garantí as que a Lei e a Consti tución bríndanlles, como a cal-quera outro cidadán.Como vemos, aquí ser textemuña pro-

texida non é tan seguro como por exem-plo o é nos Estados Unidos, onde a per-soa protexida o é antes, durante e tras o proceso xudicial, mentres que aquí éo antes e durante nada máis, ata a fase do Xuizo Oral. Moitas testemuñas que foron protexi-dos quéixanse desta lei que non lles da garantí as, sentí ndose indefensos, polo que en ocasións algún deciden non presentarse a declarar no Xuízo Oral, a pesar de incorrer nun delito, pero é tal o medo ás consecuencias, sobre a súa persoa ou dalgún familiar, que prefi -ren ir contra a Lei que declarar contra o suposto delincuente. Non sempre é así, pero o medo adoita acompañar a estas testemuñas. Un dos casos máis extremos é o que lle sucedeu á textemuña protexida núme-ro 1964/S, un exmiembro do Servizo de Intelixencia da Armada, e que no ano 1996, tres días despois de prestar declaración, foi secuestrado, tortura-do e sodomizado, dándolle ademáis de comer (literalmente), o auto xudi-cial no que se lle outorgaba a condi-ción de testemuña.Este home hoxe día ten unha nova identi dade, pero todos os seus méritos e experiencia quedaron co seu anti go nome, e ofi cialmente él é xa outra persoa, polo que tamén aquí séntese perxudicado.Esta historia, real, é moi extrema, pero sucedeu, o que mostra que a Lei que regula esta fi gura debería revisarse e actualizarse, buscar unha mellora que non cre ansiedade nin incerteza ás persoas cuxo testemuño poden axudar a xudicializar feitos de-lituosos moi graves.

Pablo FigueirasAranzazu Rodilla

Testemuñas protexidasO RECUNCHO DO CRIMINÓLOGO

A Asociación Lareira de So-ños da miña parroquia na-tal de Os Vilares do Conce-llo de Guiti riz –e perdoade a miña vaidade- elixiume

este ano Trapeiro de Honra. O primeiro galardoado con ese premio foi o poeta Xosé María Díaz Castro, nacido tamén nesa parroquia trapeira. El teno ben merecido, pois foi quen de situar a pa-rroquia e o Concello de Guiti riz no mapa mundial, pero eu, aínda que o agradezo, penso que non son merecedor del, e este recoñecemento obrígame a intentar fa-cer méritos de aquí en adiante para fa-cerme acredor dese galardón que reci-biron tamén Pepe de Cristos, a Romaría Labrega da Chaira e Asunción dos Ares. Por iso quero lembrar a estas xentes que, xa a fi nais do século XIX, naqueles tem-pos de penuria, nos que predominaba unha economía de subsistencia, os ve-ciños desta parroquia, probe e moi po-boada, collían a romana na man e íanse polo mundo adiante mercando trapos vellos que logo vendían a almacenistas, que a súa vez mandábanos ás fábricas, onde os recuperaban para facer outras prendas ou papel de periódico papel, dándolles un novo uso e un novo valor. Xente sen preparación, sen saber ler a maioría deles, pero tan emprendedores e arriscados, que se botaron polo mun-do a gañar a vida dese xeito. Os trapeiros eran apreciados e queridos en todos os siti os polos pasaban, xa que ademais de darlles algo polo que xa non servía, e que doutro xeito terían que ti rar ao lixo, facían a función de redes sociais, traían noti cias doutros lugares e algúns tamén sabían algo de menciña para curar dun xeito altruísta algunhas en-fermidades. Este ofi cio so se daba nesta parroquia de Os Vilares, que era coñecida como a parroquia dos trapeiros. Estaba tan arraigado que había un, e ata tres trapeiros, en cada unha das catrocentas casas con que contaba a parroquia. Sem-pre se me quedou gravada unha imaxe de cando eu era neno e pasaban os mú-sicos da orquestra para tocar na misa maior, pola festa da Pascua, e un dos mú-sicos, ao mirar para a fachada do cam-panario e ver nunha furna un San Miguel con unha balanza na man, díxolles aos outros compañeiros: - Manda Carallo! Aquí ata os Santos teñen romana!Unhas veces uti lizaban diñeiro para mer-carlle os trapos aos paisanos, pero noutras ocasións trocábanllos por navallas, follas de afeitar, agullas, dedais, fí os, espellos pe-quenos para as mulleres e outros obxectos que non había daquela polas tendas das aldeas. Era unha forma de sacar uns car-ti ños que non se podían conseguir traba-llando no lugar. Maiormente escollían este ofi cio as mulleres e homes solteiros, pois

os casados, normalmente, dedicábanse a traballar na casa e si saían algunha vez aos trapos era despois de sementar ou fa-cer as colleitas. Nas súas saídas recorrían toda a Terra Chá e chegaban á parte de Asturias, O Bierzo e as terras de Sanabria.O mais famoso e o que mais recoñece-mentos literarios ti vo (e incluso musicais), foi Pedro López Sánchez, coñecido polas terras do Incio, Caurel e Samos como Pe-dro Trapeiro. A poeta Marica Campo, lem-bra que cando ela era nena dábanlle pou-sada na súa casa e polas noites rezáballes o Rosario; despois, no ano 1976, escribiu o Romance de Pedro Trapeiro, musicado por Fuxan os Ventos, e que empeza así:

Na historia que non se escribecamiña Pedro Trapeirocon un burro, un caixón

e un fardel de trapos vellos.Ao Tío Pedro, tamén o gaiteiro Xosé Luís de Foxo compuxo a Muiñeira de Pedro Trapeiro na súa memoria.Cesárea Cancelo Corral foi sempre trapei-ra, pois xa andaba desde nena con súa nai, María, nunha besta branca. Segundo Pastora Veres, ían por toda a Chaira, á Mariña e ata á Veiga do Eu, hoxe Vega-deo, e con cinco anos caeu no río Miño na Ponte Villar, entre Rábade e Cospeito. Salvárona uns pescadores porque a nena conseguiu agarrarse a unha pola de Sal-gueiro, mentres súa nai choraba desde a ponte. A noti cia saíu na prensa e o avó e padriño, que estaba subscrito a un xornal, axiña soubo que na Ponte do Miño caera ao río a súa neta e que fora salvada por un valente pescador. Desde aquela quedoulle para sempre A trapeira da Besta Branca. Outra trapeira moi famosa foi María An-tonia Teijido Lagares, María Antonia de Rato. Era solteira e nas Nogais ti ña a súa parada na casa de Valentí n e de Balbina, e era tal a confi anza que ti ña con eles e a so-lidariedade daquela familia que, ademais de darlle pousada grati s, deixaba alí o burro cando se ía uns quince ou vinte días para a súa casa dos Vilares e encargában-se da súa mantenta e dos seus coidados coma si fora deles.Cos cartos gañados nos trapos mercáron-se vacas, cousas para a casa, vestí ase á familia; os mozos da parroquia manexa-ban mais diñeiro e vestí an mellor que os das parroquias do lado e incluso serviron para salvar vidas, como pasou na casa de Rato cando enfermara de tuberculoses un sobriño de María Antonia e o meu avó materno, que viñera daquela de Cuba, foi ver ao rapaz e coincidiu alí co practi cante, don Xesús, ao que lle dixo que en Cuba tra-tábase con penicilina; contestoulle o prac-ti cante que xa o sabía, pero que custaba moitos cartos, ao que María Antonia, que oíra a conversación, díxolle ao practi cante: - Ai, cómame o diaño! Por cartos que non sexa!O practi cante tróuxolle a penicilina e, gra-zas ao diñeiro gañados cos trapos, o seu sobriño sandou e mais tarde emigrou a Sestao, onde fi nou no 2015 á idade de no-venta anos.

Raul Río

Terra de trapeirosFAÍSCAS QUE ESPALLA O VENTO

27abril 2018opinión

A alimentación é un dos temas de conver-sa mais empregado no día a día; dende charlas na beirarrúa sobre gustos ali-mentarios ou o menú do xantar dese día, ata efusivas rifas en reunións familiares sobre un determinado produto, como comelo ou as vantaxes que o mesmo proporciona ó organismo. Pese a ser un tema interesante, a meirande parte da información empregada carece de estu-dos que a confi rmen ou a abalen, per-miti ndo unicamente facer bulo de mitos e falsas crenzas, que aínda que adoitan parecer inofensivas poden chegar a pro-ducir un gran dano a nivel parti cular ou social. Aínda que son incontables os bulos propagados, as seguintes liñas desmen-ten algúns dos máis populares:‘Comer froita de noite é malo’Como ven é sabido, resulta benefi cioso para á saúde que as froitas e as verduras compoñan a base da alimentación diaria, independentemente do momento do día no que se consuman. Ademais, as dietas ricas nestes produtos e pobres en alimen-tos envasados, son as que permiten con-trolar mellor o peso corporal, outra das preocupacións da poboación. O consello é consumir un mínimo de tres pezas dia-rias e, aínda que se pode comer de todos os ti pos (plátano incluído), débense va-riar para ampliar o aporte de nutrientes.

‘Beber auga nas comidas, produce exce-so de peso’A auga é una sustancia que carece de calorías e polo tanto non infl úe no peso corporal, independentemente de que se consuma con ou sen alimentos. A inxes-ti ón de auga na idade adulta, debe man-ter relación coa sensación de sede, non resultando benefi cioso obrigarse a inxerir máis canti dade da conta ou privarse dela cando o corpo a solicita.‘Hai que facer 5 comidas ó día’Os horarios, o apeti to ou as difi cultades do día a día son as que teñen que deter-minar o número de comidas diarias que se deben facer. Pódese ter unha dieta equilibrada e saudable facendo 3, 4, 5 ou 6 comidas diarias, sempre e cando os ali-mentos escollidos e as canti dades sexan as adecuadas. Nalgún casos, optar por comer unha froi-ta antes da comida e/ou cea, pode resul-tar benefi cioso se a fame aprema, posto que pode axudar a comer máis lento re-ducindo a inxesti ón fi nal de calorías. ‘O azucre moreno é mellor que o branco’Pese a ter unha porcentaxe algo maior de impurezas, o azucre moreno é o mes-mo que o branco, polo que o seu efecto sobre a saúde é igual. En torno ós azu-cres existen varios mitos e crenzas falsas que fan que esta sustancia permaneza nas dietas cun ou outro nome. Pode ser chamado xarope de agave, mel, melaza, panela, azucre moreno, azucre de cana, e un longo etcétera, pero todos ocasionan subidas repenti nas de azucre na sangue,

traducíndose en maior probabilidade de padecer diabetes ou obesidade. Estes fei-tos converten ós produtos anteriores en pouco, ou mellor dito en nada saudables.Para baixar de peso, hai que seguir unha dieta baixa en graxasSon moitas as dietas baseadas na elimi-nación de graxas para producir así unha baixada de peso, sen embargo, estas non carecen de senti do. Aínda que está demostrado que a redu-ción ou eliminación de graxas saturadas e trans, pode mellorar a saúde e nor-malizar o peso, a inxesti ón doutro ti pos de graxas, poden ser igualmente bene-fi ciosa para ó organismo. Neste grupo atópanse o aceite de oliva virxe extra, o aguacate, os froitos secos ou o peixe azul.En resumo, toda a información escoitada en torno ós alimentos debe ser analizada e corroborada con estudos cientí fi cos. Ningún alimento é indispensable nin con-tén poderes máxicos, polo que relacionar propiedades preventi vas ou curandeiras a un único produto, carece de senti do.Para que unha alimentación sexa correc-ta e permita unha prevención de enfer-midades ou unha mellora da calidade de vida a longo prazo, o mellor é optar por produtos frescos e de tempada, evitando envasados ricos en azucre, graxas satura-das e sal. Non escati mar con froitas y ver-duras, incluír fontes de hidratos de carbo-no coma pasta, pan ou arroz integrais e normalizar o consumo de alimentos ricos en graxas saudables, son as mellores op-cións para comezar.

Marta P.FandiñoNutricionista de Nutripasos

Falsos mitos alimentariosNUTRICIÓN PASO A PASO

Onte, hoxe e mañá, obse-sión, pesimismo e incer-ti dume así dicía aquel educador aos discípulos, e transmití a o pasado, pre-

sente e futuro, que o tempo solía e sole ser consecuente segundo e como fose, sexa ou será. Ao día de hoxe tempo invernoso, aínda que, xa medran os días, porque á porta está a chegada primaveral, cada día que pasa achégase o do encontro, un que se vai, e outro que chega, e o saúdo pro-tocolario nunca falla ¡adeus invernos! ¡Ola primavera!Bioloxicamente sofren algúns e alégranse outros, comparanzas moitas o mesmo que entre odio e amor... coas correspondentes desigualdades... Farrapos de gaita! para que, cada vez máis acudir ao refraneiro e razoar o porque do tempo, psicoloxicamen-te pódese e débese opinar axeitadamente segundo e como moti vación causantes, sin lugar a dúbidas de discusión... ou des-avenencias... que senti mentalmente se poden considerar propias, coñecementos escasamente fundados, amorosamente equilibrados, verdadeiramente con amor, inxenuamente correspondente defi nida-mente contaxioso para ver con opti mismo as opinións xeneralizadas do tempo que pasou, e pasará con esperanza que aos no-vos tempos presentes e sucesivos son e se-rán acredores de moti vación relati vamente efi cientes son fi n, máis ou menos sinxelos convenidamente entre o ser ou non ser, para soportar pros e contras verdadeiros ou falsos para exercer simultaneamente en formas defi nidas, porque ámbalas dúas poderíanse asemellar para e por segundo e como lóxicamente se axeiten aos tratamen-tos emoti vos e precisos por designación ex-presamente equilibrada odio - amor! con orden e compostura. Propiamente con ra-zoamentos esencialmente necesarios para previr lamentos que orixinalmente foron, son e poderían ser a causa de que antes ou despois sistemati camente todos os males se axeiten consideradamente en forma de resolución, favorablemente efi caz.

Ao alumnado aquel mestre autor do libro do Xosé, recomendaba refl exionar sobre todos os conceptos que o día a día ofrece, acontecementos axeitados... ou non... erros ou defi ciencias dignamente signifi cantes de observación, moti vados por debilida-des neuroloxicamente asociadas a men-talidades obsesivas fi xas ou intermitentes, temperalmente causadas por limitacións psicoloxicamente propias, psiquicamente preocupantes, derivadas da propia con-cienciación que cada quen obsesivamente sofre porque xusti fi cati vamente acusa falta de afecto, tan necesario coma o pan para a boca, verdadeiramente imaxinable con amor, atracti vamente coa mestureza propiamente fi el entre persoas que cons-cientemente os pensamentos foron, son e será, afectuosamente dignos, e fructuo-samente incomparables fi rmes e seguros; non obstante o refraneiro verdadeiro sole refl ecti r a correspondente opinión ‘a unión fai a forza’; necesarias causantes de diver-sidades asemelladas a males indignos. Erróneos, consistentes derivados, de pen-samento fráxiles. O autor do libro do Xosé como mestre manifestaba aos alumnos a importancia dun amor divino digno dun amor infi nito de Deus cara aos cristi anos, e o amor natural entre os seres humanos coa consideración disti nguida entre amor benevolente ou desexo do ben para o ser amado, e añadía específi ca e afectuosa-mente que o amor concupiscente consistí a e consiste no desexo do gozo sensual unha ‘miguiña desordenado’.Respetuosamente facía mención de ex-periencias psiquicamente axeitadas, ba-sicamente de terapias de ocupación pre-venti vas para que psicoloxicamente evitar sensacións fomentadas pola ira que forma parte dos sete pecados capitais, todos eles promotores do odio desexado para crear todos os males; duradeiros e persistentes que solen ser a causa dos trastornos psico-lóxicos que a humanidade sofre para deri-var en condutas malignas para asemellar consecuentemente contrariedades disti n-guidas odio-amor, signifi cati vamente... e totalmente negati vas.Por iso tan importante será vivir con op-ti mismo permanentemente para que animicamente expresar, dignamente con amor, conscientemente encomendarse ao creador Deus omnipotente eterno e bon-dadoso...

Ramón Paz Guntí nA Casa dos Marios

Tempo de primaveraO LIBRO DE XOSÉ. MEMORIAS POPULARES

En realidade son varias lendas ou ditos que recopilamos sobre este tema, e as que nós xuntamos e ordeamos por tratar sobre o mesmo tema. “Dende roma chegan dous ir-máns pra fundar unha vila na Chaira. Habe-rá un pleito entre eles, xa que non se poñen

dacordo en onde a van levantar. Un quere facelo na actual Lugo, o outro quere en Cela”. “Hai un litixio entre dous irmáns, pra amurallar Lugo ou Cela. Ao final amurallase Lugo e en Cela levantárase fortaleza.” “Ao fi-nal faise en Lugo, e na fundación participan unhas mulleres chamadas as luguesas que consagraron a cidade de Lugo en nome do que elas representan, o deus Lucoubu.” “Os

romanos primeiro fixeron a Igrexa de Santa María de Cela, despois levantaron a igrexa de Santa María de Lugo nos terreos que ésta familia de Cela tiña dentro das murallas de Lugo”. Seguindo cas lendas desta época, atopámonos con este dito do antigo cura de Triabá e Matadoso, que decía: “Dende Triabá marchaba o manto feito en liño pro emperador de Roma”

LENDAS DA TERRA CHÁ

José A. Folgueira YañezMarco A. Fernández

Lenda sobre a fundación da cidade de Lugo

28 abril 2018 sociedade

Levouse a cabo unha charla sobre a Esclerose Lateral Amiotrófica (ELA), impartida por Jessica Garabal, no IES Lois Peña Novo de Vilalba.

Os alumnos do IES Lois Peña Novo viaxaron a Monforte de Lemos para visitar o Pazo de Tor e o Castelo de Monforte. Por último, coñeceron o Museo do Ferrocarril de Galicia.

Un técnico do centro Quérote realizou un Obradoiro de Educación Afec-tivo-Sexual para o alumnado de FP do IES Lois Peña Novo.

Charla no IES Lois Peña Novo do Programa de divulgación en Doazón e Trasplante, organizado pola Axencia de Doazón de Órganos e Sangre, impartida por Marta Alvarez, profesional da coordinación de trasplantes.

O Centro Ocupacional acolleu unha xornada de convivencia entre os usuarios e o alumnado do Ciclo Medio de Atención que se imparte no IES Lois Peña Novo de Vilalba.

Tradescola impartiu unha xornada de música tradicional no CPI de Friol, na que se realizaron tres sesións de concertos.

29abril 2018sociedade

Un novo local de copas abriu en Vilalba. La biblioteca fará actuacións varia-das, como a do grupo D-Ache, ou o cantante de París de Noia, entre outros.

O CR Fendetestas, celebrando o seu memorable ascenso a Primeira División Galega, tras gañar na final dos play off da fase de ascenso contra o Zalaeta de Arteixo por 23-3.

Celebrouse en Vilalba a fase norte do Campionato de Galicia esco-lar de Judo nas categorías infantil e cadete.

35 persoas asistiron a un curso de manipulador de alimentos, celebrado en Xermade, dentro da programación municipal.

O mal tempo non foi quen de parar a chegada de xente a unha nova edición da Feira do Queixo e Pan de Ousá. Non faltaron a música e as gañas de festa, e tras o éxito desta edición, o alcalde dixo que iniciará os trámites para que a mostra sexa declarada Festa de Interese Turístico de Galicia.

servizos30 marzo 2018

A PASTORIZAConcello: 982 33 21 97 / 982 33 21 60Garda Civil: 982 34 90 20Centro de Saúde: 982 33 21 41

COSPEITOConcello: 982 52 00 01 / 982 50 40 57Garda Civil: 982 52 00 17Centro de Saúde (cita previa): 982 52 01 20Feira do Monte: 982 50 34 69Consultorio de Muimenta: 982 50 40 57

CASTRO DE REIConcello: 982 31 40 34 / 982 31 41 32Garda Civil: 982 31 40 02Centros de Saúde (cita previa) 982 31 10 18Castro de Rei: 982 31 42 11Ribeiras de Lea: 982 31 11 14

BEGONTEConcello: 982 39 61 43Garda Civil: 982 39 80 08Centro de Saúde: 982 39 69 02

XERMADEConcello: 982 50 10 01 / 982 50 20 03

/ 982 50 10 27Garda Civil: 982 50 10 08Centro de Saúde: 982 50 11 34 / 982 50 10 55

RÁBADEConcello: 982 39 00 62 / 982 39 00 52Garda Civil: 982 39 00 05Centro de Saúde: 982 39 01 01

MURASConcello: 982 50 00 01Garda Civil: 982 50 00 20Centro de Saúde: 982 50 01 23

GUITIRIZConcello: 982 37 01 09 / 982 37 58 00Garda Civil: 982 37 00 01Centro de Saúde: 982 37 21 10Parga P.A.C: 982 37 05 00

VILALBAConcello: 982 51 03 05 / 982 51 07 16Policía Local: 982 51 07 67 / 608 08 00 50Garda Civil: 982 51 03 07Centro de Saúde (cita previa): 982 51 03 11

FRIOLConcello: 982 37 50 01Garda Civil : 982 37 50 02Centro de Saúde: 982 37 10 98Cita Previa 982 37 10 05 OUTEIRO DE REI

Concello: 982 39 32 81 / 982 39 30 55Garda Civil: 982 39 00 05Ambulancia: 982 23 16 13Centro de Saúde: 982 39 25 98Cita previa: 982 39 32 67P.A.C.: 982 39 34 00

MEIRAConcello: 982 33 01 02Garda Civil: 982 33 00 04Centro de Saúde: 982 35 69 27 Cita previa: 982 33 02 40

POLConcello: 982 34 50 29Garda Civil: 982 33 00 04Centro de Saúde: 982 34 59 20 / 982 34 53 76

Emerxencias: 112Urxencias Sanitarias: 061

ABADÍNConcello: 982 50 80 21Garda Civil: 982 50 80 11Centro de Saúde: 982 50 81 22

Incendios Forestais: 085Garda Civil: 062

Teléfonos: www.terrachaxa.com+

TELÉFONOS DE INTERESE

AXENDA DA TERRA CHÁ

CERTAME MICROPOESÍA CHAIRAAta o 30 de abril do 2018info@culturaliagz.comosvilares@gmail.comGuitiriz

XIX EDICIÓN DO CONCURSO DEDEBUXO E RELATO DA FESTA FILLOA1 de maio do 2018Muimenta

UN LIBRO POR UNHA CITAAta o 20 de abril do 2018Vilalba

LIBRO, CÁMARA E ACCIÓNAta o 19 de abril do 2018Vilalba

CERTAME DEBUXO E POESÍAAta o 17 de maio do 2018Meira

CONCURSOSXXXIV MOEXMU6 - 8 de abril do 2018Muimenta

CONCURSO TAPAS DE CASTRO DE REI6 de abril ao 14 de abrilCastro Riberas de Lea

CONTOS PARA PASALO DE MEDO6 de abril do 2018Xermade

FEIRA PORCO CELTA7 de abril do 2018Friol

FEIRA DO QUEIXO DE SAN SIMÓN7 - 8 de abril do 2018Vilalba

XI FEIRA VERZA E DO LACÓN COCIDO7 de abril do 2018Labrada

CONCERTO DE AZUL DE BUEU7 de abril do 2018Outeiro de Rei

FESTIVAL SOLIDARIO MANS UNIDAS7 de abril do 2018Vilalba

CAMPIONATO DELICIASGASTRONÓMICAS DE TAEKWONDO8 de abril do 2018Vilalba

EVENTOS EXPOSICIÓNSFAUNA CHAIREGAAta o 30 de abril do 2018Auditorio de Vilalba

ILUSTRACIÓN DE MARITÉ PRIETOAta o 6 de abril do 2018Bar Madia LevaBaamonde

FOTOS ANTIGAS DO TEMPLOAta o 8 de abril do 2018Meira

XVI XUNTANZA DE XUBILADOS E PENSIONISTAS8 de abril do 2018Rábade

VI FESTA DA TROITA DO RÍO MIÑO13 e 14 de abril do 2018Ponte de Outeiro

XII FEIRA DO FERRO15 de abril do 2018Riotorto

CONCURSO TAPAS DE MEIRA26-29 de abrilMeira

VII CEA SOLIDARIA CONTRA O CANCRO28 de abril do 2018Guitiriz

FEIRA MAQUINARIA DE COSPEITO28 e 29 de abril do 2018Feira do Monte

FESTA DA BOLA DE LISCOS E DAS FRECES21 - 22 de abril do 2018Bretoña

FESTA DA FILLOA1 de maio do 2018Muimenta

I XUNTANZA CABALAR12 de maio do 2018Castro de Rei

CURSOSOBRADOIRO DE VIMBIO VIVO 10 de abril do 2018Rábade

OBRADOIRO DE MICROORGANISMOS 29 de abril do 2018Rábade

XORNADA DE SEGUEMENTO DEBOLBORETAS DIURNAS26 de maio do 2018Rábade

MONITOR DE TEMPO LIBRE Do 21 de abril - 17 xuño do 2018Xermade

31marzo 2018cultura

RECOMENDACIÓNS

a elección de...que ler?

que ver?

A dialéctica entre o asasino e a vítima ten moitas máis caras das que imaxinamos. E isto é así porque nesta peza teatral, cando os dous comezan a falar, sucede algo inevitable e prodixioso: deixan de ser dous descoñecidos! Xa non son os estraños que eran, porque, con verdades e mentiras, van descubrindo as súas identidades. Isto condiciona a acción, demora os feitos e pon sobre o escenario a esencia dunha “nova relación” que progresa cara a un final incerto. Pode o asasino deixar de selo? Non, mentres sinta que esa é a súa profesión e o seu compromiso. Pode a vítima evitar o seu destino fatal? Non, se non é capaz de cambiar a correlación de forzas de partida. En ‘A soidade do asasino’ todo sucede nun escenario único, mentres as ideas que flúen e conmoven están nas cabezas desas dúas persoas que avanzan por un vieiro descoñecido cara a un destino tan sorprendente como inevitable.

A soidade do asasinoCarlos G. Reigosa

que escoitar?

Uxía fai unha particular homenaxe a Uxío Novoneyra na que viste de música ao poeta do Courel con ecos de muiñeira, ragtime, alalá e reggae.Para determinar o repertorio, Uxía e Sergio escolleron entre os seus poema-rios o que atoparon “máis próximo e familiar”, en ocasións unindo varios poe-mas, como é o caso de ‘O aire’ ou ‘A miña sombra correndo’, transformado en alalá. Xunto ás novas composicións encóntranse tamén unha adaptación do tema ‘Cain as follas’, de Emilio Cao, ou ‘Alalás encadeados’, poema inédito incluido no disco de Uxía Meu canto (Fol Música, 2011).

UxíaUxía-o, 2017

Christine McPherson (Saoirse Ronan) é unha adolescente que se muda ao norte de California para cursar alí o seu último ano de instituto. Christine, que vive no lado equivocado das vías, soña con chegar a ser unha destacada artista e poder vivir na costa este dos Estados Unidos, un feito que fará que a moza intente buscar o seu propio camiño, redefinindo o seu nome facéndose chamar a si mesma como Lady Bird e fuxindo da protectora presenza da súa nai (Laurie Metcalf). Debut en solitario na dirección da actriz e directora Greta Gerwig que conseguiu cinco nominacións aos Premios Óscar 2018 incluíndo dirección, actriz principal e de reparto para Ronn e Mercalf, guión e mellor película.

Lady BirdGreta Gerwig, comedia -drama

María José Ocampo Directora da Galiña Azul de Vilalba

un libro un disco

Un burka por amorde Reyes Monforte

Juan Pardo

unha película unha personaxe histórica

Os santos inocentes Isabel a Católica

un lugar para visitar un sitio onde vivir

Hong Kong Coa familia na miña aldeaSan Bartolomé de Insua

unha comida unha bebida

Un bo cocido, con botelo dos Ancares

Infusións

Miriam Fernández

A lagoa de Cospeito: lenda e naturezaDESCUBRINDO O PATRIMONIO CHAIREGO

A lagoa de Cospeito ou lagoa de Santa Cristi na (parroquia na que se atopa), é un humedal permanente dos máis coñecidos e importantes da Terra Cha e de toda Galicia e un dos mellores adaptados para aqueles amantes do patrimonio natural que diariamente o visitan pola diversidade de fauna e fl ora que nela e nas súas inmediacións habita. Englobada dentro da Reserva da Biosfera “Terras do Miño”, perten-cente tamén á “Rede Natura 2000” e ó Lugar de Interés Comunitario (LIC)

2004 “Parga-Ladra-Támoga”, coma un dos ecosistemas hídricos de maior sin-gularidade da Rexión Atlánti ca. Ade-mais a Xunta de Galicia declarouno coma un “Espazo Natural en Réxime de Protección Xeral”. Orixinariamente eran 2 lagoas, cunha extensión de 57,50 e 16,25 ha., xur-didas debido ó ti po de solo arxiloso que existe no lugar, pouco permeable e horizontal, creando a ramifi cación dos rios e zonas encharcadas. Na dé-

cada dos 70 a desecación con fi nes agrícolas cambiaron o seu aspecto, máis nos últi mos tempos fí xose unha importante labor de recuperación que lle retornou o seu aspecto e di-versidade, albergando unha chea de especies (protexidas en moitos casos)

e singulares en toda Galicia.Falar da Lagoa de Cospeito non é so falar dun valioso patrimonio natural, se non que tamén se conservan unha serie de lendas empregadas antano para explicar a súa orixe, formando parte do imaxinario popular galego.

Unha das lendas cóntanos que “onde hoxe se atopa a lagoa de Cos-peito existiu nun tempo unha vila que chamaban Valverde á que un día chegou un mendigo pedindo onde pasar a noite, pero ninguén o quixo acoller. Xa nas aforas da vila, unha

familia moi pobre deulle pousada, sacrificando a única becerra que ti-ñan para darlle de comer. Despois da cea o mendigo ordenoulles que an-tes de se deitar botasen os ósos pe-quenos do animal cortello pequeno, e os grandes no cortello grande; aín-da que non entendían por que lles pedía aquela cousa decidiron facelo así e foron todos durmir. Á mañá seguinte o mendigo pediulle á fami-lia leite para o almorzo, máis estes lembráronlle que sacrificaran o ani-mal a noite pasada. Pero o mendigo respondeulles: «¡Claro que tedes vacas que munxir! E iso é tan cer-to como que a vila de Valverde fica asolagada». Os donos da casa foron mirar aos cortellos e atoparon bece-rras no pequeno e vacas no grande, rapidamente saíron fora e viron a vila de Valverde asolagada. Dise que o mendigo era Xesús que andaba a comprobar a xenerosidade da xente e que nas noites de San Xoán se es-coitan as campás da igrexa vila, da que algúns din ter visto o seu cam-panario en épocas de sequia, xunto cos tellados dalgunhas casas”.Outra das lendas relata que “baixo a lagoa de Cospeito existe unha ci-dade chamada Veria á que un día a Virxe foi pedindo limosa. Ninguén lle fixo caso, agás unha mulleriña moi pobre que case nada tiña. A Virxe pediulle leite, pero ela comentoulle que non lla podía dar, que non tiña vacas. Entón a Virxe contestoulle que era tan certo que as tiña como que a cidade de Veria desaparecera asolagada por un diluvio a causa da súa incredulidade en Deus, pois non tiñan igrexa e rendían culto a uns paus e a figuras traídas doutras te-rras polos mouros. Cando rematou a inundación, apareceu no alto do monte unha capela, hoxe chamada Nosa Señora do Monte”Para gozar de toda a beleza que nos ofrece este entorno (a mellor época é a que vai de outubro a marzo) a lagoa conta cun pequeño centro de inter-pretación, unha senda perimetral na que hai instalados varios observato-rios de fauna e empresas que ofertan visitas guiadas para facilitar a observa-ción e a interpretación da paisaxe.

Unha lenda dice que baixo

o lago existe unha cidade

chamada Veria á que

un día a virxe foi pedindo

limosna, ninguén lle fi xo caso, agás unha

mulleriña

Lagoa de Cospeito

Nosa Señora do Monte