tema 5.- inicios e consolidación do réxime liberal [1808-1874] bac tem… · os cambios...
TRANSCRIPT
![Page 1: Tema 5.- Inicios e consolidación do réxime liberal [1808-1874] BAC tem… · os cambios políticos, económicos e sociais. 2.1. Describe as características dos partidos políticos](https://reader030.vdocumento.com/reader030/viewer/2022040610/5ed323819ff49730ea7ffc7e/html5/thumbnails/1.jpg)
Tema 5.- Inicios e consolidación do réxime liberal [1808-1874]
![Page 2: Tema 5.- Inicios e consolidación do réxime liberal [1808-1874] BAC tem… · os cambios políticos, económicos e sociais. 2.1. Describe as características dos partidos políticos](https://reader030.vdocumento.com/reader030/viewer/2022040610/5ed323819ff49730ea7ffc7e/html5/thumbnails/2.jpg)
Bloque 6.- A conflitiva construción do Estado liberal (1833-1874)
Contidos Criterios de avaliación Estándares de aprendizaxe
▪ 1. O carlismo como derradeiro bastión
absolutista: ideario e apoios sociais; as
dúas primeiras guerras carlistas.
▪ 1. Describir o fenómeno do carlismo como resistencia
absolutista fronte á revolución liberal, analizando os
seus compoñentes ideolóxicos, as súas bases sociais,
a súa evolución no tempo e as súas consecuencias.
▪ 1.1. Identifica o ámbito xeográfico do carlismo e explica o seu
ideario e os seus apoios sociais.
▪ 1.2. Especifica as causas e consecuencias das dúas primeiras
guerras carlistas.
▪ 1.3. Representa unha liña do tempo desde 1833 ata 1874 e
sitúa nela os principais acontecementos históricos.
▪ 2. Triunfo e consolidación do liberalismo
no reinado de Isabel II: primeiros
partidos políticos; protagonismo político
dos militares; lexislación económica de
signo liberal; nova sociedade de clases.
▪ 2. Analizar a transición definitiva do Antigo Réxime ao
réxime liberal burgués durante o reinado de Isabel II,
explicar o protagonismo dos militares e especificando
os cambios políticos, económicos e sociais.
▪ 2.1. Describe as características dos partidos políticos que
xurdiron durante o reinado de Isabel II.
▪ 2.2. Resume as etapas da evolución política do reinado de
Isabel II desde a súa minoría de idade, e explica o papel dos
militares.
▪ 2.3. Explica as medidas de liberalización do mercado da terra
levadas a cabo durante o reinado de Isabel II.
▪ 2.4. Compara as desamortizacións de Mendizábal e Madoz, e
especifica os obxectivos dunha e outra.
▪ 2.5. Especifica as características da nova sociedade de clases
e compáraa coa sociedade estamental do Antigo Réxime.
▪ 3. Proceso constitucional. ▪ 3. Explicar o proceso constitucional durante o reinado
de Isabel II, en relación coas correntes ideolóxicas
dentro do liberalismo e a súa loita polo poder.
▪ 3.1. Compara o Estatuto Real de 1834 e as Constitucións de
1837 e 1845.
▪ 4. Sexenio Democrático: revolución de
1868 e caída da monarquía isabelina;
procura de alternativas políticas e
monarquía de Amadeo I; primeira
República; guerra de Cuba, terceira
guerra carlista e insurrección cantonal.
▪ 4. Explicar o Sexenio Democrático como período de
procura de alternativas democráticas á monarquía
isabelina, especificando os grandes conflitos internos
e externos que desestabilizaron o país.
▪ 4.1. Explica as etapas políticas do Sexenio Democrático.
▪ 4.2. Describe as características esenciais da Constitución
democrática de 1869.
▪ 4.3. Identifica os grandes conflitos do sexenio e explica as
súas consecuencias políticas.
▪ 5. Inicios do movemento obreiro
español: condicións de vida da
poboación obreira e labrega; a
Asociación Internacional de
Traballadores e o xurdimento das
correntes anarquista e socialista.
▪ 5. Describir as condicións de vida das clases
traballadoras e os inicios do movemento obreiro en
España, en relación co desenvolvemento do
movemento obreiro internacional.
▪ 5.1. Relaciona a evolución do movemento obreiro español
durante o Sexenio Democrático coa do movemento obreiro
internacional.
![Page 3: Tema 5.- Inicios e consolidación do réxime liberal [1808-1874] BAC tem… · os cambios políticos, económicos e sociais. 2.1. Describe as características dos partidos políticos](https://reader030.vdocumento.com/reader030/viewer/2022040610/5ed323819ff49730ea7ffc7e/html5/thumbnails/3.jpg)
![Page 4: Tema 5.- Inicios e consolidación do réxime liberal [1808-1874] BAC tem… · os cambios políticos, económicos e sociais. 2.1. Describe as características dos partidos políticos](https://reader030.vdocumento.com/reader030/viewer/2022040610/5ed323819ff49730ea7ffc7e/html5/thumbnails/4.jpg)
María Cristina de Borbón (1806-1878) e Fernando VII (1774-1833) Agustín Fernando Muñoz
![Page 5: Tema 5.- Inicios e consolidación do réxime liberal [1808-1874] BAC tem… · os cambios políticos, económicos e sociais. 2.1. Describe as características dos partidos políticos](https://reader030.vdocumento.com/reader030/viewer/2022040610/5ed323819ff49730ea7ffc7e/html5/thumbnails/5.jpg)
2.- A construción do Estado liberal [1833-1868].
2.1.-A primeira guerra carlista (1833-1840).
María Teresa de Braganza, princesa de Beira,
segunda esposa do infante Don Carlos
O infante Don Carlos María Isidro
(1788-1855)
![Page 6: Tema 5.- Inicios e consolidación do réxime liberal [1808-1874] BAC tem… · os cambios políticos, económicos e sociais. 2.1. Describe as características dos partidos políticos](https://reader030.vdocumento.com/reader030/viewer/2022040610/5ed323819ff49730ea7ffc7e/html5/thumbnails/6.jpg)
O carlismo
Bases ideolóxicas:
Lexitimismo: defende os dereitos ao trono de España de Carlos María
Isidro de Borbón [Carlos V] e os seus descendentes ⟹ rexeita a
Pragmática Sanción de 1830.
Tradicionalismo político: defende a monarquía absoluta de orixe divina.
Tradicionalismo social: mantemento da sociedade estamental.
Tradicionalismo relixioso: defende a exclusividade da relixión católica e os
privilexios da Igrexa:
Oponse á liberdade relixiosa, ás exclaustracións e á desamortización
Defende o predominio da Igrexa e o mantemento do décimo.
Foralismo: mantemento dos foros vascos e navarros (leis e organización
administrativa particulares), ameazados pola igualdade legal, fiscal e a
centralización administrativa que impoñen os liberais.
Inmobilismo: opóñense a todos os cambios que ameacen o mundo rural
tradicional: a industrialización, o capitalismo,o liberalismo…
Carlistas e liberais: bases sociais:
![Page 7: Tema 5.- Inicios e consolidación do réxime liberal [1808-1874] BAC tem… · os cambios políticos, económicos e sociais. 2.1. Describe as características dos partidos políticos](https://reader030.vdocumento.com/reader030/viewer/2022040610/5ed323819ff49730ea7ffc7e/html5/thumbnails/7.jpg)
Tomás Zumalacárregui
Ramón Cabrera
Rafael Maroto
![Page 8: Tema 5.- Inicios e consolidación do réxime liberal [1808-1874] BAC tem… · os cambios políticos, económicos e sociais. 2.1. Describe as características dos partidos políticos](https://reader030.vdocumento.com/reader030/viewer/2022040610/5ed323819ff49730ea7ffc7e/html5/thumbnails/8.jpg)
abdicou
fillo
fillo
fillo
fillo
tío
Conde de Montemolín
Duque de Madrid
irmán
sobriño
Carlos Javier de Borbón (2010...)
fillo
Felipe VI (2014...)
fillo
- 2010 - 2014
![Page 9: Tema 5.- Inicios e consolidación do réxime liberal [1808-1874] BAC tem… · os cambios políticos, económicos e sociais. 2.1. Describe as características dos partidos políticos](https://reader030.vdocumento.com/reader030/viewer/2022040610/5ed323819ff49730ea7ffc7e/html5/thumbnails/9.jpg)
2.2.- O liberalismo español. Correntes e partidos políticos.
Liberalismo doutrinario Liberalismo democrático
Soberanía compartida: a fonte do poder é a Nación,
identificada co Rei e as Cortes. Ambas institucións
históricas representan a Nación, e exercen e son
depositarias da soberanía.
Soberanía popular: a fonte do poder é a Nación, identificada co
pobo, co conxunto de individuos que viven nela. O poder deriva
en exclusiva da vontade da maioría dos seus habitantes.
Monarquía constitucional: o rei reina e goberna a través dos
seus ministros. Posúe amplas competencias e actúa de
poder moderador entre os outros.
Monarquía democrática (o rei reina pero non goberna) ou
república parlamentaria. Os poderes do rei ou presidente están
limitados.
Formula a división tripartita do poder, pero na práctica os
poderes non están claramente separados, senón
compartidos. O rei posúe o poder executivo e comparte o
poder lexislativo coas Cortes.
Ríxida separación de poderes: cada un deles debe ser exercido
por institucións diferentes, limitadas e responsables ante os
tribunais de xustiza. O poder lexislativo resérvase en exclusiva
para as Cortes.
Parlamento bicameral: Congreso dos Deputados - Senado. Parlamento unicameral: Cortes.
Restrición da participación política: o dereito ao sufraxio
debe estar reservado en exclusiva a aqueles que posúan un
determinado nivel económico ou cultural (sufraxio
censatario).
Ampliación da participación política: todos os individuos teñen
iguais dereitos políticos e poden participar co seu voto nas
eleccións dos seus representantes (sufraxio universal
masculino).
Limitación dos dereitos individuais, que debían estar
regulamentados e figurar por escrito con límites precisos no
seu exercicio. Se non se restrinxiran, xerarían indisciplina e
desorde social.
Formulación explícita dos dereitos individuais, sobre todo a
liberdade de expresión e os dereitos de reunión e asociación.
Non debe existir ningunha restrición ao seu exercicio, agás o
respecto ás leis xerais.
Estado unitario e centralizado. Os alcaldes son nomeados
polo Goberno.
Estado unitario ou federal. Descentralización. Elección popular
dos alcaldes.
Estado confesional: oficialidade e exclusividade da relixión
católica, restrición da liberdade de cultos.
Estado aconfesional: non se proclama unha relixión oficial do
Estado. Liberdade de cultos e separación Igrexa-Estado.
Insolidariedade coas masas: carencia de lexislación social. Tentativas de débiles reformas sociais
![Page 10: Tema 5.- Inicios e consolidación do réxime liberal [1808-1874] BAC tem… · os cambios políticos, económicos e sociais. 2.1. Describe as características dos partidos políticos](https://reader030.vdocumento.com/reader030/viewer/2022040610/5ed323819ff49730ea7ffc7e/html5/thumbnails/10.jpg)
![Page 11: Tema 5.- Inicios e consolidación do réxime liberal [1808-1874] BAC tem… · os cambios políticos, económicos e sociais. 2.1. Describe as características dos partidos políticos](https://reader030.vdocumento.com/reader030/viewer/2022040610/5ed323819ff49730ea7ffc7e/html5/thumbnails/11.jpg)
Trazos MODERADOS UNIÓN LIBERAL PROGRESISTAS DEMÓCRATAS
Ideoloxía liberalismo doutrinario liberal doutrinario máis pragmático liberalismo doutrinario atenuado liberalismo democrático
Apoios
sociais
aristocracia, alta burguesía agraria,
industrial e financeira, altos
funcionarios, oficiais do exército e
xerarquías da Igrexa
notables procedentes do partido
moderado (os menos moderados =
puritanos) e do partido progresista
(de tendencia centrista).
pequena burguesía (comerciantes,
profesionais liberais…), clases
medias e capas populares urbanas
artesáns
pequenos comerciantes
obreiros
Forma de
Estado
Monarquía constitucional con
amplos poderes do rei
Monarquía constitucional con
amplos poderes do rei
Monarquía constitucional máis
limitada Monarquía democrática / República
Soberanía compartida entre a Coroa e as
Cortes
compartida entre a Coroa e as
Cortes nacional, reside nas Cortes soberanía popular
Sufraxio censatario moi restrinxido censatario. Inicia prácticas caciquís
no sistema electoral
censatario menos restrinxido, máis
amplo sufraxio universal masculino
Dereitos
cidadáns
limitación e regulación precisa dos
dereitos e liberdades individuais
limitación dos dereitos e liberdades
individuais
interpretación máis ampla dos
dereitos individuais e colectivos
ampliación de dereitos individuais .
e colectivos (reunión e asociación)
Poder
executivo
reside na Coroa, a través do seu
Goberno, con escasas limitacións
reside na Coroa a través do
Goberno.
Reside na Coroa e o seu Goberno,
con limitacións e control das Cortes
reside nun Goberno responsable
ante as Cortes
Poder
lexislativo
compartido entre as Cortes e a
Coroa
compartido entre as Cortes e a
Coroa
reside nas Cortes, con algunha
atribución da Coroa reside exclusivamente nas Cortes
Parlamento
bicameral: Congreso elixido por
sufraxio censatario e Senado de
designación real entre as elites
bicameral: Congreso e Senado
elixidos por sufraxio censatario
bicameral: Congreso e Senado
elixidos por sufraxio censatario; o
Senado de acceso restrinxido
bicameral. Ambas cámaras elixidas
por sufraxio universal masculino
Relixión
Estado confesional: exclusividade
da relixión católica. A Igrexa é
sostida polo Estado a través da
contribución do culto e clero
Estado confesional
liberdade relixiosa. A Igrexa é
sostida polo Estado a través da
contribución do culto e clero
Estado aconfesional. Liberdade de
cultos / separación Igrexa-Estado
Poder local Estado unitario e centralizado:
alcaldes elixidos polo Goberno
alcaldes designados, pero con >
descentralización administrativa
descentralización municipal:
alcaldes elixibles polos veciños
descentralización e Concellos de
elección popular
Política
económica
proteccionismo, predominio de
imposición indirecta, defensa dos
intereses dos terratenentes
proteccionismo
librecambio, maior equilibrio entre
impostos directos e indirectos,
defensa dos intereses de
financeiros e industriais
librecambismo
Acceso ao
poder
nomeamento continuado pola raíña
e vitorias electorais, grazas á
manipulación do sistema electoral
gobernou no período 1856-1866
recurso ao pronunciamento e á
insurrección popular (xuntas
revolucionarias e Milicia Nacional)
non ocupou o poder. Participou nos
gobernos do Sexenio
![Page 12: Tema 5.- Inicios e consolidación do réxime liberal [1808-1874] BAC tem… · os cambios políticos, económicos e sociais. 2.1. Describe as características dos partidos políticos](https://reader030.vdocumento.com/reader030/viewer/2022040610/5ed323819ff49730ea7ffc7e/html5/thumbnails/12.jpg)
Ramón María Narváez Leopoldo O’Donnell Baldomero Espartero
Juan Bravo Murillo Francisco Serrano Juan Prim
![Page 13: Tema 5.- Inicios e consolidación do réxime liberal [1808-1874] BAC tem… · os cambios políticos, económicos e sociais. 2.1. Describe as características dos partidos políticos](https://reader030.vdocumento.com/reader030/viewer/2022040610/5ed323819ff49730ea7ffc7e/html5/thumbnails/13.jpg)
![Page 14: Tema 5.- Inicios e consolidación do réxime liberal [1808-1874] BAC tem… · os cambios políticos, económicos e sociais. 2.1. Describe as características dos partidos políticos](https://reader030.vdocumento.com/reader030/viewer/2022040610/5ed323819ff49730ea7ffc7e/html5/thumbnails/14.jpg)
![Page 15: Tema 5.- Inicios e consolidación do réxime liberal [1808-1874] BAC tem… · os cambios políticos, económicos e sociais. 2.1. Describe as características dos partidos políticos](https://reader030.vdocumento.com/reader030/viewer/2022040610/5ed323819ff49730ea7ffc7e/html5/thumbnails/15.jpg)
![Page 16: Tema 5.- Inicios e consolidación do réxime liberal [1808-1874] BAC tem… · os cambios políticos, económicos e sociais. 2.1. Describe as características dos partidos políticos](https://reader030.vdocumento.com/reader030/viewer/2022040610/5ed323819ff49730ea7ffc7e/html5/thumbnails/16.jpg)
![Page 17: Tema 5.- Inicios e consolidación do réxime liberal [1808-1874] BAC tem… · os cambios políticos, económicos e sociais. 2.1. Describe as características dos partidos políticos](https://reader030.vdocumento.com/reader030/viewer/2022040610/5ed323819ff49730ea7ffc7e/html5/thumbnails/17.jpg)
Promulgado durante a rexencia de María Cristina de Borbón
Goberno de Francisco Martínez de la Rosa.
• Supón a transición do Antigo Réxime a un liberalismo moi moderado.
• Considérase unha Carta outorgada, non unha Constitución.
• Era en realidade un regulamento de convocatoria de Cortes bicamerais:
✓ Estamento de Próceres do Reino (nomeados polo rei)
✓ Estamento de Procuradores do Reino (elixidos por sufraxio
censitario)
• Non recolle:
✓ o principio de soberanía nacional (segue sendo do Rei)
✓ a división de poderes
![Page 18: Tema 5.- Inicios e consolidación do réxime liberal [1808-1874] BAC tem… · os cambios políticos, económicos e sociais. 2.1. Describe as características dos partidos políticos](https://reader030.vdocumento.com/reader030/viewer/2022040610/5ed323819ff49730ea7ffc7e/html5/thumbnails/18.jpg)
Os liberais progresistas no poder (1835-1837)
Reformas: Juan Álvarez Mendizábal
• Restablecemento das Deputacións provinciais.
• Supresión dos conventos e exclaustración dos seus membros.
• Desamortización dos bens do clero regular (1836).
• Disolución do réxime señorial (1837).
• Desvinculación dos morgados (1837).
• Reforma do recrutamento militar: “redención de quintas”.
• Medidas de liberalización da economía (1836):
✓ abolición dos privilexios da Mesta
✓ supresión dos gremios
✓ liberdade de arrendamentos agrarios e de prezos
✓ recoñecemento da liberdade de industria e de comercio
✓ eliminación das alfándegas interiores
✓ abolición dos décimos eclesiásticos
• Convocatoria de Cortes Constituíntes, que elaboraron unha
nova Constitución: a Constitución de 1837.
![Page 19: Tema 5.- Inicios e consolidación do réxime liberal [1808-1874] BAC tem… · os cambios políticos, económicos e sociais. 2.1. Describe as características dos partidos políticos](https://reader030.vdocumento.com/reader030/viewer/2022040610/5ed323819ff49730ea7ffc7e/html5/thumbnails/19.jpg)
Os sarxentos do Segundo Rexemento da Garda Real
esixen á raíña rexente María Cristina de Borbón
a restauración da Constitución de 1812
A raíña rexente asina, por imperativo dos sarxentos amotinados
a restauración da Constitución de 1812
Motín dos sarxentos de La Granja de San Ildefonso (Segovia)
(12 de agosto de 1836)
O triunfo do liberalismo
![Page 20: Tema 5.- Inicios e consolidación do réxime liberal [1808-1874] BAC tem… · os cambios políticos, económicos e sociais. 2.1. Describe as características dos partidos políticos](https://reader030.vdocumento.com/reader030/viewer/2022040610/5ed323819ff49730ea7ffc7e/html5/thumbnails/20.jpg)
A Raíña Gobernadora, acompañada da súa filla Isabel II,
xura a Constitución de 1837
A Constitución de 1837
![Page 21: Tema 5.- Inicios e consolidación do réxime liberal [1808-1874] BAC tem… · os cambios políticos, económicos e sociais. 2.1. Describe as características dos partidos políticos](https://reader030.vdocumento.com/reader030/viewer/2022040610/5ed323819ff49730ea7ffc7e/html5/thumbnails/21.jpg)
![Page 22: Tema 5.- Inicios e consolidación do réxime liberal [1808-1874] BAC tem… · os cambios políticos, económicos e sociais. 2.1. Describe as características dos partidos políticos](https://reader030.vdocumento.com/reader030/viewer/2022040610/5ed323819ff49730ea7ffc7e/html5/thumbnails/22.jpg)
Pronunciamento moderado de 1841. O xeneral Diego de León asalta o Palacio Real de Madrid
Bombardeo de Barcelona desde o castelo de Montjuic. 3 de decembro de 1842
![Page 23: Tema 5.- Inicios e consolidación do réxime liberal [1808-1874] BAC tem… · os cambios políticos, económicos e sociais. 2.1. Describe as características dos partidos políticos](https://reader030.vdocumento.com/reader030/viewer/2022040610/5ed323819ff49730ea7ffc7e/html5/thumbnails/23.jpg)
Retrato de Isabel II en 1844 (Federico de Madrazo, Madrid)
Isabel II, Raíña de España, é declarada maior de idade e presta xuramento
á Constitución de 1837, o 10 de novembro de 1843
![Page 24: Tema 5.- Inicios e consolidación do réxime liberal [1808-1874] BAC tem… · os cambios políticos, económicos e sociais. 2.1. Describe as características dos partidos políticos](https://reader030.vdocumento.com/reader030/viewer/2022040610/5ed323819ff49730ea7ffc7e/html5/thumbnails/24.jpg)
![Page 25: Tema 5.- Inicios e consolidación do réxime liberal [1808-1874] BAC tem… · os cambios políticos, económicos e sociais. 2.1. Describe as características dos partidos políticos](https://reader030.vdocumento.com/reader030/viewer/2022040610/5ed323819ff49730ea7ffc7e/html5/thumbnails/25.jpg)
As reformas da Década Moderada (1844-1854)
mai 1844 • Creación da Garda Civil, que substituíu á Milicia Nacional
✓ Obxectivos: defender a propiedade e a orde pública, reprimir as protestas sociais…
xan 1845
• Lei dos Concellos:
✓ designación dos alcaldes polo Goberno (concellos > 2000 hab.) ou polo Gobernador Civil
✓ limitación das competencias dos Concellos e das Deputacións
xul 1845 • Lei de prensa:
✓ establece a censura e suprime os xuízos por xurados para delitos de imprenta
mai 1845
• Reforma tributaria de Alejandro Mon e Ramón Santillán. 2 tipos básicos de impostos:
✓ directos: fundamentalmente a contribución territorial e o subsidio industrial e comercial
✓ indirectos: dereitos de hipotecas, aduanas, especiais como o do tabaco e sobre os consumos
set 1845 • Novo plan de estudos (Plan Pidal):
✓ educación centralizada, con 3 niveis educativos (ensino primario, secundario e universidade)
mar 1846 • Nova lei electoral:
✓ restrinxe a participación cidadá ao aumentar a renda esixida para ser elector
xan 1851
• Concordato coa Santa Sé:
✓ O Goberno recoñece a relixión católica como oficial e única permitida no Estado
✓ A Igrexa aceptou e recoñeceu as vendas dos bens eclesiásticos desamortizados
✓ O Estado cede á Igrexa a supervisión do sistema educativo e o control da moral
✓ Fixa os recursos que se destinarán ao mantemento do culto e do clero
✓ O Estado recoñece o dereito da Igrexa a posuír bens
.
![Page 26: Tema 5.- Inicios e consolidación do réxime liberal [1808-1874] BAC tem… · os cambios políticos, económicos e sociais. 2.1. Describe as características dos partidos políticos](https://reader030.vdocumento.com/reader030/viewer/2022040610/5ed323819ff49730ea7ffc7e/html5/thumbnails/26.jpg)
Constitución de 1812 [19 marzo] Constitución de 1837 [18 xuño] Constitución de 1845 [23 maio]
Prin
cip
ios polític
os • Réxime liberal.
• Soberanía nacional (de facto popular).
• Monarquía constitucional e hereditaria.
• Separación de poderes.
• Confesionalidade católica (a relixión católica
oficial e única autorizada).
• Igualdade xurídica, fiscal, e militar.
• Réxime liberal progresista.
• Soberanía nacional (no preámbulo), na
práctica era soberanía compartida.
• Monarquía constitucional e hereditaria.
• Separación de poderes implícita.
• O Estado non se declara confesional, pero
se compromete a manter o culto católico.
• Os restantes principios como en 1812.
• Réxime liberal doutrinario.
• Soberanía compartida entre o Rei e as
Cortes.
• Monarquía constitucional e hereditaria.
• Non se proclama a división de poderes.
• Establece explicitamente a confesionalidade
católica do Estado e a súa obriga de manter a
Igrexa.
Xefatura do
Estado
• Recae no rei. Irresponsable e inviolable.
• Posúe iniciativa lexislativa, sanciona e
promulga as leis.
• Designa e separa os secretarios de Estado.
• As Cortes teñen autonomía funcional.
• Dereito a vetar unha lei durante dous anos
(veto suspensivo).
• Recae no rei: irresponsable e inviolable.
• Posúe iniciativa lexislativa, sanciona e
promulga as leis.
• Nomea e destitúe os ministros.
• Convoca, suspende e disolve as Cortes, con
certas limitacións. Designa os senadores.
• Dereito de veto ilimitado dunha lei.
• Rei: competencias máis amplas: ten o poder
executivo, comparte o lexislativo coas Cortes
• Sanciona e promulga as leis.
• Pode convocar, pechar, suspender, e disolver
as Cortes case sen ningunha limitación.
Designa os senadores.
• Ten dereito de veto absoluto.
Poder executiv
o • Reside no rei, que é ao mesmo tempo xefe
de Estado e de Goberno.
• O rei exerce este poder por medio dos
secretarios de Estado, que referendan
(lexitiman coa súa firma) as ordes reais, das
que son responsables ante as Cortes. Non
poden ser deputados.
• Reside no Rei, que ademais comparte coas
Cortes o poder lexislativo.
• Os ministros poden ser deputados; exercen
as mesmas funcións que na C-1812´
• Predominio da Coroa sobre as Cortes.
• Recae no rei. Nomea e destitúe libremente o
Goberno. En vez de nomear presidente de
Goberno o líder da maioría parlamentaria, a
raíña nomea o político que prefire, o cal
disolve as Cortes se non lle satisfán e fabrica
outras que lle sexan adictas.
• Predominio claro da Coroa sobre as Cortes
Poder le
xis
lativ
o
• Reside nas Cortes co Rei.
• Cortes unicamerais con amplos poderes:
teñen iniciativa lexislativa, controlan o
Goberno, aproban os tratados internacionais
e os orzamentos, organizan o exército...
• Deputados elixidos por sufraxio universal
masculino indirecto en número proporcional
á poboación de cada provincia.
• Son elixibles os maiores de 25 anos que
posúan unha renda determinada
• Reside nas Cortes co Rei.
• Cortes bicamerais: Congreso e Senado.
• Congreso elixido por sufraxio censatario:
son electores quen pagan uns determinados
impostos directos, e elixibles quen posúen
unha determinada renda; só vota o 4'3% da
poboación.
• Senado nomeado polo rei entre a
aristocracia presentada en ternas (lista
tripla proposta polos electores en cada
provincia).
• Reside nas Cortes co Rei.
• Cortes bicamerais: Congreso e Senado.
• Congreso elixido por sufraxio censatario máis
restrinxido (só vota o 0'8%). Alóngase o
mandato dos deputados de tres a cinco anos.
Implántase como unidade electoral o distrito
reducido (un deputado), o cal facilitaba o
control dos caciques e as autoridades
• Senado vitalicio composto por un número
ilimitado de membros, designados polo rei
entre as altas instancias da administración, o
exército, a Igrexa e a clase política.
![Page 27: Tema 5.- Inicios e consolidación do réxime liberal [1808-1874] BAC tem… · os cambios políticos, económicos e sociais. 2.1. Describe as características dos partidos políticos](https://reader030.vdocumento.com/reader030/viewer/2022040610/5ed323819ff49730ea7ffc7e/html5/thumbnails/27.jpg)
Constitución de 1812 [19 marzo] Constitución de 1837 [18 xuño] Constitución de 1845 [23 maio]
Poder xudic
ial • Xulga e aplica as leis. Competencia
exclusiva dos tribunais.
• Prohíbese a intervención do Rei e as Cortes.
• Asegúranse os principios fundamentais do
Estado de Dereito: códigos civil, criminal e
comercial únicos, garantías procesuais...
• Título X especificamente dedicado a el.
Reside nos tribunais e xulgados.
• Establece garantías para a independencia e
exclusividade dos xuíces.
• Restantes funcións como na C-1812.
• Xuízos por xurados para delitos de imprenta
• Suprímese a expresión poder xudicial.
• Limítanse as garantías de autonomía de
tribunais e dos xuíces.
• Restantes función igual que as anteriores
• Elimínanse os xuízos por xurados.
Réxim
e lo
cal
• Suprime a tradicional división de España en
reinos, con leis e foros propios.
• España divídese en provinciais (rexidas por
unha Deputación) e estas en concellos
rexidos por alcaldes elixidos por sufraxio
universal masculino indirecto.
• Deputacións e concellos elixidos por
sufraxio censatario restrinxido.
• Resto igual que na C-1812.
• Restablécese a Milicia Nacional.
• Remítese a unha lei posterior a regulación de
Concellos e deputacións
• Lei de Concellos (1845): os alcaldes de
municipios de máis de 2.000 habitantes e os
presidentes das Deputacións serán elixidos
polo Goberno. O resto polo gobernador civil.
• Supresión da Milicia Nacional.
Dereit
os in
div
iduais
• Non existe un Título específico dedicado aos
dereitos e liberdades individuais, os cales
están dispersos polo articulado.
✓ liberdade e protección á propiedade
privada
✓ igualdade legal e fiscal
✓ hábeas corpus (os arrestos necesitan
mandamento xudicial e presentación
inmediata ante o xuíz)
✓ liberdade limitada de imprenta (agás os
libros de temas relixiosos)
✓ inviolabilidade de domicilio
✓ non existe liberdade de cultos…
• Título específico dedicado aos dereitos e
liberdades dos cidadáns, e declaración máis
ampla que na C-1812.
✓ Igualdade ante a lei
✓ liberdade de imprenta sen censura previa
✓ certa tolerancia relixiosa
✓ dereito de petición ás Cortes ou ao rei
✓ hábeas corpus
✓ inviolabilidade do domicilio
✓ seguridade persoal...
• Declaración de dereitos similar á de 1837,
cunha diferenza fundamental: a maior parte
deles remiten a súa regulación a leis
posteriores que os recortan ou limitan de
feito ⇒ supresión de feito da liberdade de
imprenta mediante a censura previa da
prensa.
Titul 10 13 13
Artig 384 77+2 adicionais 79+1 adicional
![Page 28: Tema 5.- Inicios e consolidación do réxime liberal [1808-1874] BAC tem… · os cambios políticos, económicos e sociais. 2.1. Describe as características dos partidos políticos](https://reader030.vdocumento.com/reader030/viewer/2022040610/5ed323819ff49730ea7ffc7e/html5/thumbnails/28.jpg)
![Page 29: Tema 5.- Inicios e consolidación do réxime liberal [1808-1874] BAC tem… · os cambios políticos, económicos e sociais. 2.1. Describe as características dos partidos políticos](https://reader030.vdocumento.com/reader030/viewer/2022040610/5ed323819ff49730ea7ffc7e/html5/thumbnails/29.jpg)
![Page 30: Tema 5.- Inicios e consolidación do réxime liberal [1808-1874] BAC tem… · os cambios políticos, económicos e sociais. 2.1. Describe as características dos partidos políticos](https://reader030.vdocumento.com/reader030/viewer/2022040610/5ed323819ff49730ea7ffc7e/html5/thumbnails/30.jpg)
![Page 31: Tema 5.- Inicios e consolidación do réxime liberal [1808-1874] BAC tem… · os cambios políticos, económicos e sociais. 2.1. Describe as características dos partidos políticos](https://reader030.vdocumento.com/reader030/viewer/2022040610/5ed323819ff49730ea7ffc7e/html5/thumbnails/31.jpg)
![Page 32: Tema 5.- Inicios e consolidación do réxime liberal [1808-1874] BAC tem… · os cambios políticos, económicos e sociais. 2.1. Describe as características dos partidos políticos](https://reader030.vdocumento.com/reader030/viewer/2022040610/5ed323819ff49730ea7ffc7e/html5/thumbnails/32.jpg)
Textos
nº Autor Cronoloxía Contexto Tema Ideas a comentar
1 María Cristina de
Borbón, raíña rexente 22 agosto 1836
Rexencia de María Cristina
(1833-1840)
Implantación do Estado
liberal no marco da
primeira guerra carlista
restablecemento da
Constitución de 1812
• 1835:acceso dos progresistas ao poder
• reformas ⟹ a rexente nomea un novo
Goberno moderado en maio de 1836
• 1836: revoltas populares que rematan co
motín dos sarxentos de A Granxa
• a rexente xura a C-1812, forma Goberno
progresista e convoca Cortes para
reformala (C-1837)
2 Baldomero Espartero
Rafael Maroto 31 agosto 1839
Rexencia de María Cristina
(1833-1840)
Implantación do Estado
liberal no marco da
primeira guerra carlista
Convenio de Vergara
• primeira guerra carlista (1833-1840)
• división do carlismo entre transaccionistas
e intransixentes
• contido do acordo que puxo fin á guerra
• pervivencia das reivindicacións carlistas
3 Xunta Superior de
Galicia 15 abril 1846
Reinado de Isabel II
Década Moderada
proclama do
pronunciamento de
Miguel Solís
• reacción dos progresistas ás medidas
tomadas polos Gobernos moderados
• pronunciamentos progresistas e carlistas
• reivindicacións e desenvolvemento do
pronunciamento de Miguel Solís en Galicia
(peticións progresistas + provincialismo)
4 Leopoldo O’Donnell 7 xullo 1854 Reinado de Isabel II
Década Moderada
revolución de 1854: o
manifesto de Manzanares
• orientación ultramoderada dos Gobernos
• pronunciamento liderado por O’Donnell (a
Vicalvarada)
• contido do manifesto
• caída do réxime moderado e inicio do
bienio progresista
5
Progresistas e
demócratas exiliados
que redactaron o pacto
de Ostende
16 agosto 1866
4 xullo 1867
Reinado de Isabel II
bienio ultramoderado
(1866-1868)
Pacto de Ostende,
ratificado polo pacto de
Bruselas
• represión dos Gobernos ultramoderados
• contido do pacto: derrubar o réxime
isabelino e convocar Cortes por sufraxio
universal para decidir a forma de goberno
• adhesión da Unión Liberal
• revolución de setembro 1868 (a Gloriosa)