talde lana 2

8/3/2019 Talde Lana 2

1/73

EEUUSSKKAADDIIKKOO LLAANNBBIIDDEE HHEEZZIIKKEETTAA..

TTAALLDDEE LLAANNAARREENNMMEETTOODDOOLLOOGGIIAA


2/73


3/73

3

55.. UURRRRAATTSSAA:: EEBBAALLUUAAZZIIOOAA ____________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________996666.. UURRRRAATTSSAA:: EESSTTAANNDDAARRIIZZAAZZIIOOAA__________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________998877.. UURRRRAATTSSAA:: BBAALLAANNTTZZEEAA____________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________110000

22..44..22..-- IIRRTTEENNBBIIDDEEAAKK EEZZAARRTTZZEEKKOO FFAASSEEAARREENN AAMMAAIIEERRAA______________________________________________________________________________________________________________________________11003322..55..--AAIINNTTZZAATTEESSTTEEKKOO FFAASSEEAA ______________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________110044

22..55..11..-- AAKKAATTSSIIKK OOHHIIKKOOEENNAA ________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________11004422..55..22..-- AAIINNTTZZAATTEESSTTEEKKOO FFAASSEEAARREENN AAMMAAIIEERRAA________________________________________________________________________________________________________________________________________________110055

33..-- AAZZKKEENN GGOOMMEENNDDIIOOAAKK______________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________110066


4/73

4

2.3.3.- ENKARGUA PROZESUEN DISEINUARI ETAHOBEKUNTZARI DAGOKIO (*)

Taldeek maiz samar jasotzen duten enkargu bat da prozesuen diseinua eta hobekuntza. Hobekuntzarenxedearen arabera, ildo desberdinei jarraitu beharko litzaieke.

Prozesuen diseinuaren helburua da lan bat modu estandarizatuan garatzeko hainbat jarduera eta jarraibide ezartzea. Hobekuntza-talde batzuek enkarguak jaso dituzte prozesu jakin bat burutzen ari zenmodua aztertu eta dokumentatzeko edota erreferentzia gisa prozesuen kudeaketa-sistema bat hartuzlaneko prozedurak eta jarraibideak garatzeko, EFQM bikaintasun-ereduak, ISO 9001:2000 edo antzeko

beste jardunbide egoki batzuek orientatzen duten bezala.

Prozesuen hobekuntza prozesu-taldeei esleitzeko egokiagoa da hobekuntza-talde espezifikoei baino.Prozesuaren kudeaketan inplikatutako pertsonek hobekuntzari ekin diezaiokete antzemandako arazobatetik, prozesuaren errendimenduaren eta emaitzen neurketatik, iradokizun batetik eta abar abiatuz.Egoera horiek aurrerago aipatuko dugun arazoen ebazpenaren aldaeraren antzekoak izan daitezke.

Baina hobekuntza-planak diseinatuz eta ezarriz garrantzi handiagoko prozesuetan eta sistemetanhobekuntzak egiteko taldeak edo sareak ere antola daitezke. Hori da EFQM ereduarekin, IiPerreferentziarekin edo kalitate-sistemaren azterketarekin (ISO 9001) egindako autoebaluazioen ondoriozkohobekuntza-planen kasu tipikoa. Kasu horietan hobekuntza-eremuak eta lortu nahi den hobekuntzazehatzak ondo zehaztuta egon behar dute eta, beraz, irtenbideak zein diren jakin eta ezartzea izango dahelburua.

(*)Atal honetan aintzat hartu dira Euskalitek argitaratu duen Andaluziako Institutu Teknologikoaren Gua para una gestin basada en

procesos delako dokumentuko kontzeptu eta erreferentzia batzuk.

AAUUKKEERRAATTUUTTAAKKOOMMEETTOODDOOLLOOGGIIAA AAPPLLIIKKAATTZZEEAA

ZZEERRDDAA??

IIRRTTEENNBBIIDDEEAAKK ZZEEIINN DDIIRREENN JJAAKKIINNEETTAA AAUUKKEERRAATTZZEEAA.. EEKKIINNTTZZAA

PPLLAANNAA DDIISSEEIINNAATTUU EETTAAGGAARRAATTZZEEAA..

66

PROZESUEN DISEINUAETA HOBEKUNTZA

PPRROOZZEESSUUAA DDIISSEEIINNAATTUU EETTAADDOOKKUUMMEENNTTAATTZZEEAA

IIRRTTEENNBBIIDDEEEEII LLOOTTUURRIIKKOOHHOOBBEEKKUUNNTTZZAA::

HHOOBBEEKKUUNNTTZZAA PPLLAANNAA

55

AARRAAZZOOEEII LLOOTTUURRIIKKOOHHOOBBEEKKUUNNTTZZAA

ARAZOEN EBAZPENA


5/73

5


6/73

6

2.3.3.1.- PROZESUETAN OINARRITUTAKO KUDEAKETA IKUSPEGIA

Talde batek jasotzen duen enkargua prozesuen diseinuari badagokio, ziurtatu egin behar da ikastetxeakaldez aurretik prozesuetan oinarritutako kudeaketa-ikuspegi bat eta hori burutzeko erreferentzia edometodologia espezifiko bat hartu dituela.

Ikastetxe Integralen Sareko ikastetxe guztiek prozesuetan oinarritutako eta emaitzak lortzera eta hobetzerabideratutako kudeaketa-ikuspegi bat hartu behar dute. Eta prozesuetan oinarritutako berezko kudeaketa-sistema bat konfiguratzeko xedez, erreminta eta metodologia egokiak prestatu behar dituzte. Haietako askokISO 9.000 arau-familiaren baldintzen araberako Kalitate Sistema bat aplikatzea erabaki dute. Gainera,sareko ikastetxe guztiek EFQM ereduaren esparrua hartzen dute beren kudeaketa ebaluatu eta hobetzekoerreferentziatzat.

Ondoren, prozesuetan oinarritutako kudeaketa-ikuspegiei buruzko hausnarketa batzuk azalduko ditugu.

Emaitza modu eraginkorragoan lortzen da jarduerak etabaliabideak prozesu bat bezala kudeatzen direnean.

ISO 9.000:2000

Prozesu bat elkarri lotuta dauden edo elkarreragina dutenjardueren multzo bat da, eta jarduera horiek sarrerakoelementuak emaitza bilakatzen dituzte.ISO 9.000:2000

Prozesu bat ondoko irudian bezala irudika daiteke:

Sarrerek prozesuaren asmoa irudikatzen dute, hau da, prozesuaren bezeroaren baldintzen arabera ZERLORTU NAHI DEN. Gainera, prozesurako beste sarrera batzuk ere badira, esate baterako, garatu ahalizateko bete beharreko baldintzak, garatzeko gidei edo jarraibideei buruzkoak, hau da, NOLA, NORK etaNOIZ galderei dagozkienak. Azkenik, baliabideak daude, prozesua ZEREKIN garatuko dugun galderaridagozkionak. Irteerek ZER LORTZEN DEN, prozesuak sortzen dituen emaitzak eta produktuak irudikatzendituzte. Emaitzen adierazleek prozesuaren lorpenak ebaluatzen dituzte, lortu nahi denaren arabera.Errendimenduaren adierazleek prozesuaren eraginkortasuna ebaluatzen dute.

Prozesu bat da hainbat ekarpenetatik abiatuz produktu edo

zerbitzu jakin bat burutzen den bitartean, balioa gehitzendoazen jardueren sekuentzia bat.

EFQM eredua

Prozesuen eta gertakarien bidez egindako kudeaketakmodu eraginkorragoan jardutea ahalbidetzen du bere

jarduera guztiak modu sistematikoan kudeatzen direneaneta indarrean dauden eragiketei eta planifikatutakohobekuntzei buruzko erabakiak informazio fidagarrianoinarrituta hartzen direnean

Prozesua

Produktua/

zerbitzua

Gidak. Jarraibideak

Sarrerak

Baldintzak

Pertsonak

Baliabideak

Emaitzenadierazleak: Xxxxxxxx Xxxxxxxx Xxxxxxxx

PROZESUEN EREDUA

Errendimenduarenadierazleak: Xxxxxxxx Xxxxxxxx Xxxxxxxx


7/73

7

EFQM eredua

ISO 9001:2000 arauaren arabera, prozesuetan oinarritutako ikuspegi bat hartzen denean, lau alderdiazpimarratzen dira:

Bezeroaren eskakizunak betetzea. Prozesuek balioa gehitu behar dute. Prozesuen burutzapena eta eraginkortasuna ebaluatzea. Datuetan oinarrituz prozesuak etengabe hobetzea.

ISO 9001:2000

Arauak, gainera, kalitatearen kudeaketa-sistema bat ezarri, dokumentatu, finkatu eta mantendu nahi dueneta bere eraginkortasuna hobetu nahi duen erakunde batek egin behar duena ezartzen du.

a) Kalitatearen kudeaketa-sistemarako beharrezkoak diren prozesuak zein diren jakitea.b) Prozesu horien sekuentzia eta elkarreragina erabakitzea.c) Prozesu hauen eragiketa nahiz kontrola eraginkorrak izango direla ziurtatzeko irizpideak eta metodoak

zehaztea.d) Prozesu horien eragiketari eta jarraipenari laguntzeko beharrezkoak diren baliabideak eta informazioa

eskuragarri daudela ziurtatzea.

e) Prozesu horien jarraipena, neurketa eta analisia egitea.f) Planifikatutako emaitzak lortzeko eta prozesu horien etengabeko hobekuntza lortzeko ekintzak

inplementatzea.

ISO 9001:2000

EFQM ereduari dagokionez, osatzen duten bederatzi irizpideak eragile bideratzaileetan eta emaitzetantaldekatzen dira. Emaitzak, erakundeak lortzen duena islatzen dutenak, erakundeak egiten duena adieraztenduten eragileen ondorioa dira. Berrikuntzaren eta ikaskuntzaren bitartez eragileak sustatzen dira, hauek, eraberean, emaitzak hobetu ditzaten.

Prozesu bidezko kudeaketa ereduaren irizpide guztiei aplikatzen zaie, baina bereziki 5. irizpidean erakundeabere kudeaketa-sistema prozesuetan oinarritutako ikuspegi batekin antolatzera orientatzen da.

EMAITZAKERAGILE BIDERATZAILEAK

BERRIKUNTZA ETA IKASKUNTZA

BURUZAGITZA% 10

PERTSONENKUDEAKETA

% 9

POLITIKAETA

ESTRATEGIA% 8

ALIANTZAKETA

BALIABIDEAK% 9

PROZESUAK% 14

EMAITZAKBEZEROENGAN

% 20

EMAITZAKPERTSONENGAN

% 9

FUNTSEZKOEMAITZAK

% 15

EMAITZAKGIZARTEAN

% 6


8/73

8

a) Prozesuen egitura koherente bat diseinatu eta ezarriz.b) Prozesu bakoitza deskribatuz.c) Prozesu bakoitzaren errendimendua jarraitu eta neurtzeko sistemak ezarriz.d) Haiek balio gehiago gehi dezaten eta bezeroak eta interesatuta dauden alderdiak gustura uzteko

hobekuntzak sartuz.

EFQM eredua

2.3.3.2.- PROZESUETAN OINARRITUTAKO IKUSPEGI BAT HEDATZEKO SEKUENTZIA LOGIKOA.

Ondorioz, bere kudeaketa-sistemari dagozkion prozesuetan oinarritutako ikuspegi bat lortzeko, erakundebatek egin behar duena, kasu honetan gure ikastetxeek egin behar dutena, lau urratsetan laburbildu daiteke:

1. Prozesuak zein diren jakitea, bai eta haien arteko erlazioak eta sekuentziak ere.2. Prozesuak diseinatu eta dokumentatzea.3. Prozesuak beren jarraipenaren edo kontrolaren bitartez ebaluatzea.4. Prozesuak emaitzen analisian eta ikaskuntzan oinarrituz hobetzea.

ARIKETA: PROZESUAK ZEIN DIREN JAKITEA.

Bakarka:Pentsa ezazu zure lanean, normalean egiten duzun horretan, sortzen dituzunproduktuetan (dokumentuak, etab.).Zein prozesutan parte hartzen duzu?

Taldean: Zein prozesu identifikatzen dituzue zure departamentuan edo

ikastetxean?

Konparatu emaitzak.


9/73

9

2.3.3.3.- PROZESUAK ZEIN DIREN JAKITEA.

Prozesuetan oinarritutako ikuspegi baterako lehen urratsa da prozesuak eta haien arteko erlazioak etasekuentziak zein diren jakitea. Prozesuak zein diren jakitea kudeaketa-sistema bat diseinatu etahedatzeko lehen urratsa da. Ohikoena ez da egiteko hori talde espezifikoei enkargatzea, zuzendaritza-

taldeei baitagokie berez. Dena den, bere ikastetxeko prozesuak zein diren jakiteko lanaz arduratzen denzuzendaritza-taldeak talde moduan egin behar du lan. Ondoren, zuzendaritza-taldeei prozesuak zein direnjakiten lagunduko dieten hainbat orientabide eta adibide aipatuko ditugu.

Plangintza orokorrari eta irakaskuntza-plangintzari dagozkionak, finantza-baliabideen eta baliabidematerialen kudeaketari dagozkionak, langileen kudeaketari eta haien prestakuntzari dagozkionak,hezkuntza-zerbitzua bera emateari dagozkionak, neurketari eta hobekuntzari dagozkionak, etab. izandaitezke prozesuak.

Garrantzitsuena da prozesuak ikastetxean jada badirela kontuan hartzea, honek hainbat jarduera garatzenbaititu. Beraz, ikastetxea kudeatzeko eta adierazgarrienak zein diren jakiteko prozesu-multzo baten moduanirudikatu behar da, hain zuzen ere ikastetxeak duen estrategian eta lortu nahi dituen emaitzetan eraginzuzena eta eraginkorra duelako.

Ondoko hauek prozesuak zein diren jakiteko orduan aplika daitezkeen irizpide batzuk dira:

Gure zerbitzuen kalitatean duten eragina, bereziki eskainitako kurtsoen kalitatean.

Ikasleen eta beste talde interesatu batzuen gogobetetze-mailan duten eragina.

Aplikatzekoak diren legezko baldintzak eta hezkuntza-arauak betetzea zein mailatan ahalbidetzenduten.

Etorkizunerako funtsezkoak diren alderdietan duten eragina (Arrakasta Alderdi Kritikoak)

Ikastetxearen zereginarekin eta estrategiarekin bat zein mailatan datozen.

Prozesuak zein diren jakitean egon daitekeen zehaztasun-maila desberdina izan daiteke. Maila oso orokorbatetik abiatzea komeni da, makro-prozesuen mailatik. EFQM ereduaren araberako maila orokor batondokoa litzateke:

Prozesu estrategikoak: plangintza estrategikoari eta zuzendaritza-erantzukizunei dagozkienak.

Eragiketa-prozesuak: hezkuntza-zerbitzua eta bezeroentzako bestezerbitzu batzuk emateari dagozkienak.

Laguntza-prozesuak: eragiketa-prozesuen, neurketa etahobekuntzako prozesuen eta abarren euskarri gisa pertsonen etabaliabideen kudeaketari lotuak.

Agian ISO 9.001.2000 arauan oinarritutako kudeaketa-sistemak ezarri dituzten ikastetxeetarako egokiagoaizango den adibide bat, honako hau dugu:

Plangintza-prozesuak: zuzendaritza-erantzukizunei lotuak(arauaren 5. kapitulua).

Zerbitzua emateko prozesuak: kurtsoak irakastea etabestelako zerbitzuak ematea ahalbidetzen dutenak (7.kapitulua).

Pertsonen eta baliabideen kudeaketa-prozesuak: zerbitzuakemateko beharrezkoak diren pertsonak, azpiegitura etabaliabideak hornitzen dituztenak dituztenak. (6. kapitulua).

Neurketa, analisi eta hobekuntzako prozesuak: prozesuak

kontrolatu eta neurtzea eta hobekuntza-ekintzak garatzeaahalbidetzen dutenak (8. kapitulua).

BZEROAK

BALDINTZAK

PLANGINTZA PROZESUAK

ZERBITZUA EMATEKOPROZESUAK

BEZEROA

ZERBITZUAGOGOBETETZEA

NEURKETA, ANALISI ETAHOBEKUNTZAKO PROZESUAK

PERTSONA ETA BALIABIDEEN

KUDEAKETA PROZESUAK

PROZESU ESTRATEGIKOAK

BEZEROA

BALDINTZAK

ERAGIKETA PROZESUAK

LAGUNTZA PROZESUAK

BEZEROA

ZERBITZUA/GOGOBETETZEA


10/73

10

Aurreko egituran oinarritutako mapa batean kasu bakoitzean identifikatutako prozesuak koka daitezke, haienarteko erlazioak ezarriz. Ikastetxe Integralen sareko Lanbide Heziketako ikastetxe baten kasurako adibidebat ondokoa izan daiteke:

Prozesu bidezko kudeaketaren elementu garrantzitsu bat da ikastetxeko prozesu nagusiak zein diren

erabakitzea. Oro har, prozesu nagusiak ikastetxearen estrategian laguntzen dutenak direla esan dezakegu.Zentzu horretan, ikastetxearen estrategiak, bere proiektuak, erabaki behar lituzke prozesu nagusiak eta ezkalitate-sistemak edo ziurtapen-sistemak; azken honek haiek kudeatzeko modua erabakitzen du.

Ondoren erakutsiko duguna bezalako prozesu-taula bat lagungarria izan daiteke ikastetxe bateko prozesuensistema argitasun handiagoz erabakitzeko. LHko zenbait ikastetxek aurkeztu dituzten eredu zehatzetanoinarritutako adibide honetan, praktika edo ikuspegi onenak sartzen saiatu gara, eta bertan ikus ditzakeguikastetxe bateko prozesuak, haiek barne hartzen dituzten azpiprozesuak eta, kasu batzuetan, haiekizapidetzen dituzten dokumentuak, prozesu bakoitzeko jabeak eta kudeaketa-taldeak, prozesuarensarrerako eta irteerako informazioa, errendimendua eta emaitzak ebaluatzeko adierazleak eta beste prozesubatzuekin izandako erlazioak.

Jakina, ikastetxearen prozesuak eta lehentasuna erabakitzeko orduan inspirazio gisa har daitekeen adibide

bat besterik ez da. Era honetako taula bat erabaki behar duena ikastetxeak diseinatutako estrategia bera da.

DEPARTAMENTUAREN ETA ERAKUNDEENBALDINTZA LEGALAK ETA BAIMENAK

BEZEROA

ZERB

ITZUA/GOGOBETETZEA

ZEREGINA,POLITIKAK ETAESTRATEGIA

PLANA

URTEKOKUDEAKETA

PLANA

SISTEMARENDOKUMENTA-

ZIOA

SISTEMARENIRAKASKUNTZAHEZKUNTZAESKAINTZA

HASIERAKOPRESTAKUNT

ETENGABEKOETA LANERAKOPRESTAKUNTZ

ERAKUNDEENPROGRAMAK ETAPROIEKTUAK

MATRIKULAZIOA

HARRERA ETAAURKEZPENA

KURTSOARENIRAKASKUNTZA

DISEINUA/PROGRAMAZIOA

IKASLEENEBALUAZIOA

KALIFIKAZIOAKETA TITULUAK

LANTOKIKOPRESTAKUN-

TZA

TUTORETZAETA

ORIENTABIDEA

EFQMAUTOEBA-LUAZIOA

IKASLEEI ETATALDE

INTERESATUEI

ZERBITZUAK

AURREKONTUAKETA BALIABIDEAK ESLEIPENA

PLANTILLA

KUDEAKETA,GAITASUNAK ETAPRESTAKUNTZA

EROSKETAKETA

HORNITZAILEA

ANTOLAK.,ORDENA ETAGARBIKETA

MANTENTZEAETA

PREBENTZIOA

BARNEEGITURA

KOMUNIKAZIOAETA INTRANET

SQRAACC, AAPP ETA EZ-ADOSTASU-

IRAKASLEEN

KURTSOEN ETAPROZESUENKONTROLA

AUDITORIAK

LANGILEENHARRERA


11/73

PROZESUEN TAULA

INFORZerbitzua emateko PROZESUAK(balio erantsiaren esparrua)

Prozesunagusiak:

JABEA eta TALDEA

SARTU

P03 HASIERAKO PRESTAKUNTZAZikloarenerantzuk.

KlIrakasle-taldea

OCDIkasturtearenzehaztasunakProgramazioakIrakaslearenkoadernoakEbaluazio-probakKalifikazio-sistemaZuzenketa-irizpideakKalibraketa-planaIkasleek ikasturteari

egindako ebaluazioaKontrol-planak

P031TUTORETZA ETA ORIENTABIDEA (HASIERAKOPRESTAKUNTZAKO IKASLEAK) Kl Tutoreak

Harrerakodokumentazioa(ikasleak / familiak)Kalifikazioak.Asistentzien eta gora-beheren txostenak.Ikasturteen etairakasleen ebaluazio-

formularioak.Orientabide/Tutoretzaplana

Irakasle koaderno kudeaketaGelako jardueren kontrola

PR7503

Etengabekoebaluazioa

PR7503

Batzarrak,ebaluazioaeta aktak

PR7504

Prozesuarenkontrola etahobekuntza

PQXXYY

Lantokikoprestaku.

PR7506

Diseinua,programazioaeta memoriak

PR7502

Gelakojarduerenplangintza

PR7503

Homogeneizazioaeta kalibraketa

PR7601

PR7503

Gaiaren aurkezpenaeta irakaspena

P06 P031P01 P06 P06

EetaA

Ikasleenharrera

Tutoretza etaorientabidea

PR7505

Ikasleenaintzatespena

Kalifikazioenbanaketa

PR7503

Familiekikoharremana

Irakasleen etaikasturtearenebaluazioa

P06P01 P03

EetaA


12/73


13/73

P01 HEZKUNTZA ESKAINTZA ETA MATRIKULAZIOA I Z EB A IA

Aurretiko izen-emateakBarne AraudiakMaila bakoitzaren

dokumentazioa

Bezeroenitxaropenak

Plantillarekikonegoziazioa

PR7201

Hezkuntza-eskaintza

PR7201

MarketinaPublizitate

PR7201

WEBorria

PR7203

Aurretiko izen-ematea

PR7202

Espedienteakirekitzea

PR7204

P02P031

P05P03

D.E.

EetaA


14/73

P02 IRAKASKUNTZAREN PLANGINTZA JE Z EP ZB I

Talde baimenduak.LangileakEgutegia

Gaien eta karguenesleipenaOrdutegi /karguetarakoirizpideak

INFORPertsonen, baliabideen eta hobekuntzaren

esparruko PROZESUAK

Prozesunagusiak: JABEA eta TALDEA

SARTU

P07 PERTSONEN KUDEAKETA ZB Departamentu Taldea

Gaitasunenaraberakokudeaketa-sistema:INCRESSXede-profileiburuzkoautoebaluazioaEDD PlanaP eta G plana

P08 BALIABIDEEN KUDEAKETA AD AZP

Urteko aurrekontuaHornitzaile

onargarriak.Eskaera-orriak.

Taldeenbaimena

Eskola-egutegia

Mailen, moduluen, ...esleipena

PR5501

Ordutegi-koadroak

egitea

PR. INF.

EP eta LPkoikastaroen

aurreikuspena

P07P01 P04P03

EetaA

Baliabideenesleipena

PR6101

Erosketaketa

PR7401

Kontabilitatea etaadministrazioa

Sistema inform.

Instalazioaketa taldeakmantentzea

PR6301

Txukun-5S

P06P02

EetaA

IiPdia nostikoa

Plantillarenesleipena

PR7101

Hutsuneaketa

PR5501

Ikastetxearenharrera

PR6202

NP etaFren

PR6202

Egitekoenesleipena

PR5501

EetaA

Gaitasunenmapa

PR5501

Profilenautoebaluazio

PR5501

Prestakuntza etaGarapen Plana

PR6201

Ebaluazioaburutzapena etaaintzates ena

BarneKomunikazioa

PR5501

ArriskuenPrebentzioa

PR6401

P02 P05


15/73

P06 NEURKETA ETA HOBEKUNTZA IA Kalitate Taldea

Prozesuen InputaAuditoria PlanakEFQMautoebaluazioak

Kudeaketa-diagnostikoak (IiP)Gogobetetze-inkestak.Ez-adostasunak

Prozesuenkontrola etajarraipena

KONTROL PLANAK

Barneko etakanpoko

auditoriak

PR8203

SQR

PR8202

Gogobetetze-inkestak

PR8202

Ez-adostasu-nak eta

hobekuntza-eremuak

PR8301

KKEEak etahobekuntza-

planak

PR8502

P03-P04-P051

P05

EetaA

P05

Sistemarenurteko

ikuskapena

PR5601


16/73

16

2.3.3.4.- PROZESUEN DISEINUA ETA DOKUMENTAZIOA.

Prozesuetan oinarritutako ikuspegi baterako bigarren urratsada prozesuak diseinatu eta dokumentatzea. Egiteko horiegokia da hobekuntza-taldeei esleitzeko, betiere prozesueiburuzko oinarrizko prestakuntza badute eta ikastetxeak bere

diseinuan jarraitu den eredua ezarrita badu.

Prozesuen diseinuaren helburua da prozesuakdokumentatzea, barne hartzen dituzten jarduerak eta haienerlazioak grafikoki deskribatuz, bai eta haren kudeaketa etahobekuntza ahalbidetzen duten zenbait ezaugarri ere; esatebaterako, prozesuaren asmoa, eragiketa-jarraibideak, lortunahi dituen emaitzak, adierazleak eta helburuak,aplikatzekoak diren ikuskapenak eta dokumentazioa,erregistroak, etab., hori guztia prozesua moduestandarizatuak garatzeko xedez, bere errendimenduaebaluatu eta hobetzeko xedez.

Taldeek prozesuko jarduerak zein modutan garatzen ziren aztertzen dute eta hori burutzeko modu berri etahobea ezartzen dute, jarduerek balio gehiago gehi dezaten haien garapena aldatuz nahiz eraginkortasunahobetuko duten prozedura edo eragiketa-jarraibideak garatuz; halaber, prozesuaren errendimenduaneurtzeko modua ere ezarri behar dute.

Ondoren, prozesuen diseinurako eta dokumentaziorako gakoak eman ditzaketen haien deskribapenari,ebaluazioari eta hobekuntzari buruzko hausnarketa batzuk azalduko ditugu.

PROZESUEN DESKRIBAPEN GRAFIKOA.

Prozesu bat, funtsean, bere kudeaketarako eta kontrolerako ezaugarri garrantzitsuenak jasotzen dituendeskribapen grafiko baten eta informazio-fitxa edo -euskarri baten bidez dokumenta daiteke.

Prozesuen deskribapen grafikoa egiteko erreminta erabilgarriena fluxu-diagramada. Diagrama hauek prozesuko jardueren interpretazioa errazten dute, jarduerahorien fluxua eta sekuentzia irudikatzea ahalbidetzen dute eta esku hartzen dutenfuntzio desberdinen arteko balio-kateaeta interfazeak zein diren jakiten laguntzendute.

Mota desberdinetako diagramak aplika daitezke, adibidez, aurrerago LanbideHeziketako ikastetxe baten kasurako aurkeztuko duguna edo jarduera-taldeenprozesu estandarrari dagozkion berezko fluxu-diagramak. Prozesuetako jarduerakpertsona edo funtzio desberdinek garatzen dituztenean egokiagoa da nor-zer

motako fluxu-diagrama bat erabiltzea, jarduerak beren burutzapenarenarduradunekin lotzen baititu. Prozesuko

diagramen alderdi garrantzitsu batdeskribapenaren zehaztasun-maila da.Prozesua modu eraginkorreanplanifikatzen, burutzen eta kontrolatzendela ziurtatzen duen beharrezko etabehar adinako dokumentaziora mugatzeakomeni da.

Beste diagrama egoki batzuk dira, jarduerez gain, dokumentu-motakosarrerak edo jardueretarakobeharrezkoak diren baliabideak eta jarduera horiek produktu edo erregistro

dokumental gisa sortzen dituztenirteerak deskribatzen dituztenak.

Ondoren, era honetako diagrama baten adibide bat erakutsiko dugu.


PPRROOZZEESSUUAA DDIISSEEIINNAATTUUEETTAA DDOOKKUUMMEENNTTAATTZZEEAA




TTAALLDDEEAARREENN EERRRREEMMIINNTTAAKK

FFLLUUXXUU DDIIAAGGRRAAMMAA BBAATT EEGGIITTEEKKOO MMOODDUUAAGaratzen ditugun prozesuetan (lanetan) burutzen ditugunjardueren sekuentziabilatu nahi dugu

JARDUEREN ZERRENDA EGIN ETAORDENATZEA.Ondoko galderari erantzuten diogu: ZER EGITEN DUGU?

Zein jarduera burutzen ditugu .............. prozesuan, adierazi zein:Harrera / Gaiak programatzea / Eskolak ematea / Urteko planaegitea / Ebaluazioa, Ordezkapenak eta guardiak/........

JARDUERA BAKOITZA POST-IT BATEANAPUNTUTZEN DUGU

POST-ITAK SEKUENTZIA LOGIKO BATI JARRAITUZ ORDENATZEN DIRA

FLUXU DIAGRAMA


17/73

ARDURADUNA BALIABIDEAK PROZESUKO JARDUERAK EM

KoordinatzaileaKalitate Eremua

Memoria idaztea eta zuzenketa eta hobekuntzako ekintzak ezartzea4,5

Buruarekin proiektua garatzeko jarraitu behar den metodologia eta entregatu

beharreko produktua erabakitzea.1,2

Adierazleak kudeatzea.3,6

Helburuak berriz aztertzea. Proiektu /hobekuntza-talde batek landu

behar dituen gaiak erabakitzea.5,6

Enkargua eta, hala badagokio, sustatzailea formulatzea.

Proiektu-burua izendatzea, enkargua eta proiektuaren plana

transmititzea.

Proiektu-taldea (lankidetza-sarea) sortzea.3,4

Taldearen lanaren segimendua egitea.

PMP

Produktua (hala badagokio) eskatzea eta proiektua eta

produktua baloratzea.

3


18/73

18

PROZESUAREN INFORMAZIO GARRANTZITSUA

Prozesuaren diseinuak ez du mugatu behar jardueren deskribapen grafiko bat egitera, halakoek eginbehar denaren sekuentzia eta, hala dagokionean, nork egin behar duen ezarri besterik ez baitute egiten.Gainera, beharrezkoa da, ikastetxeak ezarritako eredu eta irizpide baten arabera, prozesuaren kudeaketa

egoki baterako behar den beste mota bateko informazio garrantzitsua dokumentatzea.

Prozesuaren informazio garrantzitsu honek barne hartu behar lituzke:

Egitekoa edo Zeregina.Zehazteko, ondoko galdera egin behar da: zertarako da prozesu hau? Zereginak prozesuak lortunahi duen emaitza-motari buruz eta haiek neurtzea ahalbidetuko duten adierazleei buruz orientatzendu.

Jabea.Prozesuaren erantzukizuna esleitu zaion funtzioa da espero diren emaitzak lortzea ziurtatu beharduena. Jabeak jarduteko eta prozesuan esku hartzen duten pertsonak inplikatuz eta mobilizatuzprozesu horren buru izateko boterea izan behar du.

Helmena.Prozesuaren aplikazio-esparruarekin (adibidez, hezkuntza-etapa jakin batean) edo lehen eta azkenjarduerek mugatzen duten espazioarekin (adibidez, ikasturtearen diseinutik azken ebaluaziora arte)identifika daiteke.

Sarrerak eta irteerak.Sustatzaileak (sarrerak ematen dituztenak) eta bezeroak (ondoriozko produktuak jasotzendituztenak) seinalatzen dituzte. Sarrerak prozesuak bere sustatzaileei eskatzen dizkien baldintzakdira, hura garatzeko beharrezkoak. Irteerak prozesuaren hartzaileen edo bezeroen baldintzak dira,haien eskaera gustukoa izan dadin bete beharrekoak.Jakina, sarrerak eta irteerak mota desberdinetakoak izan daitezke: dokumentazioa, baliabideak,baliabide materialak... eta bezeroak kanpokoak edo barnekoak, hau da, beste prozesubatzuk izan

daitezke.

Prozesuaren kontrola.Prozesuaren kontrolak edo ikuskapenak aldizka egiten dira, baldintzak betetzen diren ala ezegiaztatzeko, orokorrean prozesuaren irteeran emaitzak baloratuz, prozesuaren erdiko faseetanegitea ere komeni den arren, gutxienez garrantzitsuak direnean, prestakuntza-ikastaroen kasuanbezala eta, batzuetan, baita prozesuen sarreretan ere. Prozesuak lortzen dituen benetako emaitzekbaldintzak betetzen diren ala ez ezagutzea ahalbidetzen dute eta prozesua bere zeregina betetzeraorientatzen da.

Adierazleak.Emaitzen eta prozesuen adierazleak bereiz ditzakegu. Emaitzen adierazleek prozesuak berezereginaren arabera lortu dituen emaitzak neurtzea ahalbidetzen dute. Prozesuaren adierazleek

prozesuaren erdiko faseetan lortzen ari diren emaitzak neurtzea ahalbidetzen dute, adibidez,hiruhileko ebaluazioetan edo prestakuntza-ikastaroen erdiko ebaluazioetan.

Dokumentuak eta erregistroak.Prozesuetako jarduerek, batzuetan, nolabaiteko dokumentazioa behar dute garatu ahal izateko.Gainera, jardueren ondorio gisa sortzen dira, beste dokumentu batzuez gain, prozesuakbaldintzekiko duen adostasuna agerian jartzen duten erregistroak.

Baliabideak.Garatzen dituzten pertsonez gain, prozesuek baliabide materialak, azpiegitura, baliabide didaktikoeta informatikoak, etab. behar izaten dituzte.

Informazio hori guztia prozesu-fitxa espezifiko bati erantsi edo formatu edo eredu zehatz bat duendokumentu batean jaso daiteke, prozesuaren diagramarekin batera.


19/73

PROZESUAREN ASMOA APLIKAZIO ESPARRUAProiektu eta hobekuntzako taldeen kudeaketarako burutuko diren jarduerak zehaztea. Berrikuntza eta hobekuntzako proiektuak e

ERANTZUKIZUNAK

Kalitate Eremuaren Koordinatzailea- Fluxu-diagraman zehazten direnak.

BALIABIDEA

AZPIEGITURADOKUMENTAZIOA

ETA DATUAKLEGERIA

1. Proiektuaren Plana

2. Taldeen metodologia

3. Jarraipen-orriaMDP AGE 03

4. Helburuen betetze-mailaMDP EPM 01

5. MemoriaMDP AGE 02

6. Proiektuen balorazio-txostena

Zk. ADIERAZLEAONARPEN-IRIZPIDEA

1Taldeak egindako bilerei emandako batez besteko balorazioa, 0tik 10erako eskalan

neurtutaBatez besteko nota, 6

2Taldekideek prozesuari buruz egindako azken batez besteko balorazioa, 0tik

10erako eskalan neurtuta.

Batez besteko nota, 7

3Agentziak taldeek garatutako proiektuari buruz batez beste egindako balorazioa.

0tik 10erako eskalan neurtuta.Batez besteko nota, 7


20/73

ERREGISTROA ELKARTUTAKO PROZES

IZENA KODEA IZENA

(1) Proiektuaren plana Praktika Onenen Sustapena

(3) Jarraipen-orria MDP AGE 03(5) Memoria MDP AGE 02

(6) Proiektuen balorazio-txostena

(4) Helburuen betetze-maila MDP EPM 01

ARDURADUNA BALIABIDEAK PROZESUAREN JARDUERAK EM

IKUS GORAGO ERAKUTSITAKO DIAGRAMA

OHARRAK

Taldeak osatu eta jarraitzeko bilerak edo harremanak MDPAGE03 jarraipen-orrian erregistratuko dira.


21/73

21

ARIKETA: PROZESUKO DIAGRAMA.

Bakarka:Etengabeko Prestakuntza prozesuko jarduerak zein diren zehaztu etazehaztutako jarduera bakoitza post-it batean apuntatzea.

Taldean:Errepikatuta dauden jarduerak ezabatu eta antzekoak direnak bakar bateanbildu.Ondoren, nork-nor motako fluxu-diagrama baten bitartez prozesu batidaztea.

Emaitzak konparatzea.

PDPCA zikloaren proba

Orokorrean, prozesu bat ondo diseinatuta dago plangintzako jarduerak,prozesuaren garapen edo burutzapeneko berezko jarduerak, prozesua kontrolatueta ebaluatzeko jarduerak eta ikuskapeneko jarduerak barne hartzen dituenean.

ARIKETA: PROZESUAREN FITXA.

Taldean:

Prozesuaren ezaugarri garrantzitsuak zein diren zehaztea: Prozesuaren zeregina. Jabea.

Helmena (prozesua mugatzen duten lehen eta azken jarduera). Sarrerak eta irteerak (baldintzak eta emaitzak). Emaitzen eta prozesuaren adierazleak. Prozesuaren kontrola (kontrol-puntuak). Jardueren sarrera eta irteerak dokumentuak. Beharrezkoak diren baliabideak.


DC

P


22/73

22

2.3.3.5.- PROZESUEN EBALUAZIOA

Aipatu dugunez, prozesuetan oinarritutako ikuspegi baten hirugarren urratsa da prozesuen jarraipena edokontrola eginez haiek ebaluatzea. Prozesuen bidezko ikuspegiak bereziki azpimarratzen ditu prozesuenneurketa eta kontrola, lortzen ari diren emaitzak ezagutu eta aurreikusitako helburuekin konparatzeko.Prozesuen diseinuarekin lan egiten duten taldeek ez dute ahaztu behar prozesuen errendimenduaren

ebaluazioa ezinbestekoa dela haiek hobetzeko, baldin eta, eta hala behar du, gure kudeaketa-ikuspegiakgertakarietan eta datuetan oinarritzea nahi badugu.

Kudeaketa-sistemak prozesuen mapa on bat eta prozesuko diagrama egokiak izan behar ditu, baina gaineralortzen dituen emaitzak ezagutzeaz arduratu behar du. Beraz, prozesuen dokumentazioak barne hartu beharditu haien ebaluazioa eta kontrola egiteko modua. Beren garrantzia kontuan izanik, jarraian puntu horriburuzko hainbat hausnarketa azaldu eta erreminta batzuk iradokiko ditugu.

PROZESUKO ADIERAZLEAK

Prozesuko adierazleak dira emaitzen lorpenean eta prozesuen errendimenduan eraginkortasuna ezagutzekozer neurtuko den ezartzen dutenak. Adierazle batek aintzat hartzen dituen balioen eta horiek denboranzehar duten eboluzioaren arabera, prozesuaren hobekuntzari ekitea edo ez erabakitzen da.

Horregatik, adierazleen aukeraketa oso garrantzitsua da eta nolabaiteko hausnarketa eta prozesuaezagutzea behar du. Kontuan har daitezkeen hainbat irizpide daude. Adibide bat: prozesuaren kalitateazgaldetu behar da, hau da, prozesua eta bere emaitzak kalitatezkoak direla zehaztuko luketen ezaugarrihaietaz.

Kalitatearen ezaugarriak ondoko esaldia osatuz definitzen dira:

Prozesua edota bere emaitzak kalitatezkoak lirateke, baldin eta........... (Kalitatearen ezaugarriak)

Aukeratu beharreko adierazleak kalitatearen ezaugarri bakoitza neurtzea ondoen ahalbidetuko luketenakizango lirateke. Helburua adierazleen neurketan lortu nahi den maila izango litzateke.

Garrantziaz, errentagarritasunaz eta neurtu nahi denarekiko koherentziaz gain, adierazleak erabiltzeankontuan hartu behar diren beste ezaugarri batzuk dira neurketen fidagarritasuna, neurketak denborarekin

KALITATEAREN EZAUGARRIAK

KOHERENTZIA BEHAR DA EZAUGARRIAREN,NEURTZEN DUEN ADIERAZLEAREN ETAHELBURUAREN ARTEANK

ERRENTAGARRIA IZAN BEHAR DU, NEURTZENERRAZA, NEURKETA EGITEAREN KOSTUABAINO GEHIAGO EKARTZEN DUENAE

BATEZ ERE EZAUGARRI GARRANTZITSU BATIZAN BEHAR DU, ONDO EGINDAKO LANA

BENETAN DEFINITZEN DUENA.G

EZAUGARRIAK HONAKOEZ GALDETUZ DEFINI DAITEZKE:

ERAGINKORTAS.Garaiz, akatsik gabe, azkar, kostugutxiagorekin...

GOGOBETETZEALanaren edo zerbitzuaren hartzailea,gustura gera dadila.

EMAITZAK

Prozesuak emaitza batzuk bilatzen ditu:onak.LORPENAK

ALDAKUNTZAAurreikusitako irizpide, eredu, metodoenarabera, guztiak berdin, uniformeago.

ERRENDIMENDUA


23/73

23

konparatu ahal izatea eta, neurtu nahi diren ezaugarriak edo magnitudeak aldatzen direnean, nabaritzekomoduan aldatzea.

PROZESUAREN KONTROLA

Adierazleen portaerari buruzko informazioa jasotzeko, prozesua aztertzeko, aurreikusitako errendimendua

eta emaitzak lortzen ari diren baloratzeko eta prozesuaren hobekuntzan eragina izango duten erabakiakhartzeko egiten da prozesuaren kontrola.

Baina prozesuei esleitutako helburuei dagokienez, aintzat hartu beharreko gai garrantzitsu bat dago.Aldakuntzaren gaia da. Bizitzan guztia da aldakuntza, trena ez da iritsiko bihar ordu zehatz berdinean eta biur-botilek ez dute kantitate berbera izango, edo fabrikatutako bi piezek ez dute neurri zehatz bera izango.Prozesuek ezin dute beti emaitza zehatz bera eman. Prozesuetan aldakuntza-tarte bat dago. Prozesu on batizango da burutzean aldakortasun gutxi duena eta emaitzetan aldakuntza gutxi ematen duena.

Maiz, prozesu baten emaitzen hobekuntza edo txartzetzat hartzen dugu prozesu horren aldakuntza komunedo intrintsekoek eragindako produktu bat besterik ez dena.

Demingek asko hitz egiten du aldakuntzaz bere liburuetan eta Shewart aipatzen du, aldakuntzaren kausak

aztertu zituena izan zelako. Hark ateratako ondorioa izan zen bi aldakuntza-mota daudela, kausa arrunteidagokiena eta kausa bereziek eragina. Aldakuntza-kausa komunak berezko ditu prozesuak, haren zati dira,eta prozesuan parte hartzen duten alderdi desberdinek eragiten dituzte. Kausa horiek prozesu osoan zeharmantentzen dira. Kausa bereziak, ordea, horixe bera dira, kausa berezi edo kanpoko bat, aldakuntza-kausakomunen sistemari ez dagokiona.

Prozesu batzuek, industria-produkzioan maiz gertatzen den bezala, epe labur batean garatzea eta osoerrepikakorrak izatea dute bereizgarri. Ziklo uniformeak dira eta produktu-kopuru handia lortzen da.Aldakuntza-kausa komunak bakarrik daudenean produkzio-prozesu horiek aurkezten duten emaitzenbanaketa normala edo Gausen kanpaiarenada.

Era honetako prozesuetan kontroleko grafikoak bezalako estatistika-erremintakerabil daitezke prozesuen gaitasuna eta eraginkortasuna ebaluatzeko. Shewartek

asmatu zituen kontroleko grafiko hauek eta arau batzuk eman zituen kontrol-mugak kalkulatzeko. Kontrol-mugen artean mugituko dira emaitzak. Prozesu batkontrolpean dagoela esan ohi da laginen batez besteko emaitza guztiak kontrol-mugen barruan sartzen direnean. Halere, prozesu bat kontrolpean egoteak ez duesan nahi bere zeregina betetzeko gai denik, bakarrik esan nahi du sendoa dela.Prozesu bat kontrolpean egon daiteke, baina bezeroaren aginduak eskatutakoemaitzak lortzeko gai izan ez.

Kontrol-mugak ulertzea errazteko, imajina dezagun errepidean goazela auto bat gidatzen. Gu goazen erreiamugatzen duten bi marra zuriak gidatze normal batentzako kontrol-mugak izan daitezke. Baldintzanormaletan ibilgailu guztiak, edozein tamaina, marka edo gidari dutela ere, bi lerro horien artean mantendudaitezke. Jar dezagun bi lerroak banantzen dituen distantzia hori dela gidatzean aldakuntza-kausa komunek(gidariaren trebetasuna, autoaren norabide-sistema, ibilgailuaren tamaina eta mota, etab.) gidari guztiei

muga horien barruan mantentzea ahalbidetzen dietelako. Auto bat muga horietatik irtengo balitz, aldakuntza-kausa berezi baten aurrean geundeke (alkoholemia, gurpila zulatzea, logura, etab.)

Garrantzitsuena da kontrol-mugak ez daudela norberak nahi duen tokian. Prozesuak ahalbidetzen duenbezain zabalak edo estuak dira. Muga horiek murriztu ahal izateko, prozesuak hobetu egin behar du. Bestemodu batera esanda, prozesua hobetzen bada aldakuntza murrizten da eta, horrekin batera, kontrol-mugakere.

Hezkuntza-prozesuak

Prozesu batzuetan irteerak tarte askoz ere handiagoarekin eta modu ez hain uniformean lortzen dira. Kasuhorietan (eskaera bidezko produkzioa, obrak, proiektuak, plangintza-proiektuak, etab.) ezinezkoa daprozesuen analisi estatistikoa egitea.

Dirudienez hori da zerbitzuak emateko prozesu askoren kasua eta, baita irakasteari dagozkionprestakuntza-prozesuena ere. Gure aldetik, ez dugu ezagutzen prozesuen kontrol estatistikoa eta kontrol

KONTROLEKO GRAFIKOAK


24/73

24

grafikoa prestakuntza-prozesuetan aplikatu izanaren adibiderik, baina zalantzarik gabe zabalik utzi behardugu aldakuntzaren teoriari buruzko hausnarketa eta hezkuntzaren testuinguruan aplikatzeko duen aukera.

Izan ere, ikastetxeetan aurkitzen ditugun arazoetako bat da aldakuntza-kausa komun batek eragindakoemaitza baten aurrean kausa berezi baten ondorio balitz bezala erreakzionatzea. Hau izan daiteke ikasturtezikasturte behin eta berriz aipatutako kausa berezien kasua.

Beste arazo bat litzateke emaitza bat kausa komun baten ondorio balitz bezala tratatzea, benetan kausaberezi batek eragina denean. Zerbait egoera jakin batean gertatu zelako egindako aldaketen edo gertakariisolatuen orokortzeen kasua litzateke hau.

Prozesuen aldakortasunari eta haien estatistika-kontrolari buruzko hausnarketa horiek guztiak kontuanizanik, egoki dirudi ondoko gogoeta egitea: zertarako balioko luke prozesuak benetan lor dezakeenemaitzaren gainetik dagoen helburu bat jartzea? Ez litzateke logikoa izango, adibidez, modulu edo mailajakin batean gaindituen kopuruak %90 izan behar duela dioen zehaztapen bat betetzea espero izatea, datuhistoriko konparagarriek datu horretan %60tik %80rako aldakuntza erakusten badute. Datu historikoek kasuhorretan espero daitekeen portaeraren lagin bat eman dezakete. Gauza bera aplika daiteke ebaluazio-prozesuetan ere. Datu historikoek etorkizunean ere espero dezakegun portaera estandar bat erakutsikolukete.

Dena den, hezkuntza-prozesuetan aurretiaz edo bere funtzionamenduan zehar estatistika-kontrol bataplikatzea ezinezkoa bada, gure irakaskuntza-ikaskuntzako prozesuek nahi ditugun emaitzak lortzekoahalmena duten ala ez ezagutzeko modua aurkitu behar dugu.

Nola jakin dezakegu hezkuntza-prozesuak edo zerbitzua emateko prozesua gai diren, aplikatzen dituztenzehaztapenekin bat datozen emaitzak lortzea ahalbidetzeko zentzuan?

Hezkuntza-prozesuen portaera aztertu beharko litzateke, prozesu horiek beste batzuetan izandakoburutzapenekin konparaketak eginez.

Konparazio hauek egin ahal izateko lehen urratsa da informazioa datuakjasotzeko orri baten bidez biltzea. Orri hori hartu behar diren neurketa eta

laginen arabera diseinatu behar da.

Gure ikastetxeetan datuen arteko konparaketak ezartzeko, oso baliagarriak diraerreminta grafikoak eta histogramak.

Erreminta grafikoen artean ondokoak ditugu:

Garapen-grafikoak (marra-grafikoa) datuek denboran zehar duten eboluzioa edo joera (adibidez,ikasketa-emaitzena) erakusteko balio dute.

Barra-grafikoak egokiagoak dira kantitateak konparatzeko. Tarta-grafikoak egokiak dira kantitate global bat osatzen duten zatien magnitudea erakusteko.

Histogramak datuek tarteetan duten maiztasun-banaketa erakusteko balio du, hau da, aldakuntza

magnitude baten arabera. Horren adibide bat litzateke ikasleen noten banaketa, hau da, 0tik 10era bitartekotarteko nota atera duten ikasleen ehunekoa. Beste adibide bat litzateke ikasleek irakasleei eta ikasturteeiegindako ebaluazioa. Emaitzak histogramen bidez erakusten direnean, maiz batez bestekoen erabilerakaztertzen uzten ez dituen errealitateak topatzen dira.

DATUAK JASOTZEKO ORRIA

BARRA GRAFIKOA GARAPEN GRAFIKOATARTA GRAFIKOA


25/73

25

Dena den, prozesuen ebaluazioa grafiko ahalik eta egokien eta errazenetan erakusten diren emaitzenadierazleetan eta ikuskapen edo kontroletan oinarritzea da garrantzitsua.

Antolakundeak jarraipenerako metodo egokiak aplikatu behar ditu, eta aplikagarria denean, kalitatearen kudeaketa-sistemako prozesuen neurketa aplikatu behar du. Metodo horiek prozesuek planifikatutako emaitzak lortzeko gaitasunadutela frogatu behar dute. Planifikatutako emaitzak lortzen ez direnean, zuzenketak eta ekintza zuzentzaileak burutu behardira, egokia denaren arabera, produktuaren adostasuna ziurtatzekoISO 9.001:2000


Prozesuen aldakortasuna ezagutu nahidugu.

AALLDDAAKKUUNNTTZZAA NNOOLLAAEEZZAAGGUUTTUU..

Datuen edo emaitzen banaketaerakustea.

MMeettooddooaa::HHIISSTTOOGGRRAAMMAA

HISTOGRAMA


26/73

26

2.3.3.6.- PROZESUEN HOBEKUNTZA

Prozesuetan oinarritutako ikuspegi baten laugarren urratsa daemaitzen analisian eta ikaskuntzan oinarrituz prozesuakhobetzea.

Prozesuen hobekuntza prozesu-taldeei beraiei esleitzekoegiteko tipikoa da, beraiek baitira prozesutik hurbilendaudenak eta arazoak, ez-adostasunak edo hobekuntzakohelburuei nahiz aukera txikiei buruzko desbideratzeak ondoenantzeman ditzaketenak. Hobekuntza-plan konplexuagoakezarri nahi direnean, ordea, egokiagoa da agian zehazkihorretarako sortutako hobekuntza-taldeetara jotzea.

Jada ikusi dugunez, prozesuen jarraipenak eta kontrolakemaitzak aztertu eta prozesuak planifikatutako emaitzekinbat datozen ala ez jakitea eta hobekuntzako eremuak edoaukerak zein diren jakitea ahalbidetzen digute.

Prozesu batek aurreikusitako emaitzak lortzen ez dituenean, haiek azken emaitzei dagozkienak izan nahizprozesuak berak bere garapenean lortutako errendimenduari dagozkionak izan, ekintza zuzentzaileak ezarribehar dira prozesuko irteerak ezarritako eskakizunekin bat etor daitezen.

Ekintza horiek prozesuaren aldagaietan izan behar dute eragina; gure kasuan, prestakuntza-prozesuez aribagara, pertsonen gaitasunean eta ahalmenean, ikaskuntza-jardueretan, aplikatzekoak diren diseinuan etametodologietan, baliabide didaktiko edo teknikoetan, baliabideetan, etab.

Baina gerta daiteke, halaber, eta izan ere maiz gertatzen da, prozesuek planifikatutako emaitzak lortu arren,hobekuntza-aukerak antzeman izana, guk prozesua menperatu eta ezagutzen dugulako, iradokizunak jasodirelako, beste eremu edo ikastetxe batzuetan jardunbide egokiak ezagutu direlako, edo prozesuarenikuskapen edo kontroletan egindako prozesuaren beraren eta emaitzen analisiak erakutsi dituelako.

Edozein kasutan xedea bera da, prozesuaren eraginkortasuna (emaitzetan edota errendimenduan)hobetzea. Hemendik aurrera bi metodologia desberdin aplika ditzakegu, identifikatutako hobekuntzak duengarrantziaren edo ahalmenaren arabera.

Hobekuntzaren xedeak kausen analisia egitea behar duenean, erraz samarra denean edota arazobatenmoduan formula dezakegunean, aurrerago azalduko dugun arazoen ebazpenaren metodologia aplikatukodugu (arazoa zehaztea, kausen analisia, irtenbideen identifikazioa, ekintzen plana, ebaluazioa). Ikusikodugunez, metodologia hori bera da ez-adostasunen tratamenduan eta kalitate-sistemetan ekintzazuzentzaileak aplikatzean erabiltzen dena.

Ezarri beharreko hobekuntza zehaztuta dagoenean eta kausen analisiari baino gehiago irtenbideendiseinuari eta ezarpenari lotzen zaionean, ondoren erakutsiko ditugun hobekuntza-planen metodologia

aplikatuko dugu.

ARIKETA: ZERBAIT GAIZKI DAGO

Bakarka:Hasierako prestakuntza-ikastaroen irakaskuntza-prozesuan akatsak dituztenbi arazo eta bi emaitza identifikatzea.

Taldean:Zein da iradokitako kasu bakoitza lantzeko jarraitu behar den prozesua?








27/73

27

2.3.3.7.- HOBEKUNTZA PLANEN DISEINUA(*)

Hobekuntza-planen erreminta osobaliagarria da taldearen helburua,ezarri nahi den hobekuntzarendefinizio zehatz eta argitik abiatuz

(hobekuntza-eremuarena bakarrikez) ikastetxeetako lanekoprozedurak, prozesuak eta sistemakaldatzea denean.

Ondoren metodologia hori azaldukodugu kasu zehatz batean aplikatuta, jarraitu behar direnurratsak ulertu ahal izateko. Adibidea gorago aipatu duguneta Investors in People erreferentziarekin lan egiten duenikastetxe-sareak garatutako hobekuntza-planari dagokio.Ekiteko proposatu zen lehen hobekuntza ondokoa izan zen:Urteko Kudeaketa Plan oso bat ezartzea. Oso hitzak

esanahi argia zuen taldearentzat (IiPren orientabideen arabera eta egindako diagnostikoan ikusitako akatsak

gaindituz). Dagokigun kasuan, beraz, garbi zegoen hobekuntza-xedea zein zen. Erreferentziazko jardunbideegokiak ere baziren, elementu oso garrantzitsua bera. Hain zuzen ere, taldeak irtenbideen ekarpena egitekounera iristen direnean, hori beti ezin dute egin beren ezagutzatik bakarrik abiatuta. Eraginkorragoa izan ohida beste erakunde batzuetatik atera diren eta aplika daitezkeen praktikez baliatzea.

Hobekuntza-plana diseinatzeko, ondoren azalduko dugun erreminta sinple batetikabiatu zen, metaplanetik. Metaplana osatzeko, prozesuei, pertsonei eta lortzeaespero dituen emaitzei dagokienez zein ekintza abiarazi behar lituzkeen galdetubehar du taldeak. Garrantzitsua da pertsonei buruz galdera hori egitea, haiekekintzak behar bezala garatu ahal izan ditzaten. Gainera, ekintzek emaitzak bilatubehar dituzte, jakina. Kasu honetan hiru mailetan identifikatu ziren ekintzak.

(*)Atal honetan erakusten den metodologia SOLUZIONArekin lankidetzan garatu da.

PROZESUENDISEINUA ETAHOBEKUNTZA





METAPLANA

HOBEKUNTZA PLANA


28/73

28

Behin ekintzak adostuz gero, taldeak haiek ezartzeko ibilbide edo ordena bat prestatu zuen. Kasu honetan biekintza ez ziren planean sartu, aintzatespenari eta burutzapenari zegozkien beste plan batzuetan lantzeaegokiagoa zela pentsatu zelako. Azkenik, erabakitako ekintzen eraginkortasuna kontrolatzea ahalbidetukodiguten adierazleak ezartzen dira.

Metaplanetik abiatuz, hobekuntza-plana idatz daiteke. Kasu honetan hobekuntza-planak ondokoak barne

hartzen ditu:

Planaren xedea.

Plan Estrategikoa eta Urteko Plana lantzeko prozedurak berriz aztertu eta eredu berria mailaguztietara hedatzea, langile guztiak ikastetxeetan osatutako ADIGUNEEN bitartezerakundearen helburuetan inplikatzeko.

Identifikatutako jardunbide egokiak.

R4ren eta IMHren Plan Estrategikoa lantzeko metodologia. R4ren eta IMHren UKPko iragankor bihurtutako jardueren hedapena. SOLUZIONAk prestatu duen helburuen lanketarako eredua (2. gida). Helburuen Hedapena delakoaren hedapen-matrizea. (ZER, NOLA)

Gorago ikusi dugun metaplana.

Ekintzen kronograma bat.

2003-2004URRIA AZAROA ABENDUA MARTXOA EKAINA IRAILA

Jarduerak

Prozedura berrizdiseinatzea

Adiguneainplikatzea (osaera)

Helburuakerabakitzea

Helburuak hedatzea

Planaren

aurrerapenairudikatzea

UKPren jarraipenaeta ebaluazioa

URTEKO KUDEAKETAPLAN (UKP) OSO BATEZARTZEA

Metaplana:KUDEAKETA PLANA

Giltzarriak:Helburuak maila eta pertsona guztietara hedatzea.Plana zabaltzea.Parte hartuz ADIGUNEa sortzea.

EMAITZAK

PERTSONAK

PROZESUAK

Zenbakizkohelburuakezartzea

Helburuakpertsona

guztienganahedatzea

BurutzapenarenebaluazioaAintzatestekosistematika

Planarenaurrerapenairudikatzea

UKPrenjarraipena eta

ebaluazioa

UKP lantzekoProzedura berriz

diseinatzea

AdiguneaUKPen eta

honenjarraipeneaninplikatzea

UKPkohelburu-

Hedatutakohelburuen

%

Gogobetetze-inkestako parte-

hartzearenbalorazioa

Lortu diren

UKPko

helburuen

%

Ezarpen-data

Gogobe-tetze-mailaBilerenbalorazioaAsisten-tziaren %

Datuenhiruhileko

12

3

4

65


29/73

29

Ekintzen deskribapen bat, adibidez:

ADIGUNEA UKPn eta honen jarraipenean INPLIKATZEA:Bilera bat ezarri da (azaroaren 13an) ikastetxe guztietako ADIGUNEekin IiP diagnostikoarenemaitzak, aukeratutako hobekuntza-eremuak eta jarraitu beharreko metodologia aurkezteko,lehen hobekuntza-planaren (UKP) metaplanaren adibidearekin. Bilera horretatik aurrera,

ADIGUNEAk helburuak ezarri, hedatu eta jarraitzeko bileretan parte hartuko du, R5enerabakitako metodologiaren arabera.

Hobekuntza-planaren eraginkortasuna neurtzeko sistema.

HOBEKUNTZA PLANAREN ERAGINKORTASUNAREN NEURKETAEKINTZAK ADIERAZLEAK HELBURUAK

Ezarpen-data (R5en UKPrako metodoaonartzea)

03-11-10UKP lantzeko prozedura berrizdiseinatzea. ADIGUNEko kideen gogobetetze-maila

(abenduko azken bilera)>7

Adigunearen bileretako asistentziaren % %80Adigunea UKPn eta berejarraipenean inplikatzea.

Adiguneko bileren balorazioa >7

GUNEetara hedatutako helburuen % %60Zenbakizko helburuak ezartzea.

UKPko helburuen kopurua 90ra iritsibehar du)

%80

Ikus daitekeenez, metodologia honekin jarraitutako prozesua zein irtenbide dauden jakiteraino eta ekintza-

planen diseinuraino iristen da.

ARIKETA: HOBEKUNTZA PLANA

Taldean:Hobekuntza-plan bat diseinatzeaLangileen gaitasunak kudeatzeko sistema bat ezartzeko.

Horretarako:Jardunbide egokiak identifikatu eta aukeratzea.Planaren xedea adostea.

Metaplana prestatzea.Ekintzen kronograma egitea.

Emaitzak guztion artean aztertzea


30/73

30

2.3.4.- ENKARGUA SISTEMEN EZARPENARI DAGOKIO

Batzuetan enkarguak egiten zaizkie taldeei, kasu honetan proiektu-taldeei, ikastetxean sistema jakin batezartzeko.

Sistema hitzarekin hainbat gai konplexu adierazten ditugu, esate baterako, EFQMn oinarritutako kudeaketa-ereduen edo ISO 9001en oinarritutako kalitate-sistema baten ezarpena (biak zuzendaritza-taldeei gehiagodagozkienak), prozesuen auditoria-sistema bat, gaitasunen kudeaketa-sistema bat, Antolaketa, Ordena etaTxukuntasuneko sistema bat, talde-lanaren sistema bat, etab. (proiektu-talde zehatzei esleitudakizkiekeenak).

Kasu hauetan beharrezkoa izan ohi daezarpenean erreferentziatzat harditzakegun jardunbide egokiak zein diren jakitea eta, baita, sistema diseinatu etaezartzeko beharko dugun aholkularitzazein izango den ere jakitea,beharrezkoak diren finantza-gaiak etapertsonei dagozkien alderdiakerabakitzeaz gain.

Oro har, sistemen ezarpeneansuposatzen da zer ezarri nahi dugunbadakigula, baina batzuetan nolabaitekodiseinu bat behar izaten da,aholkularitzak proposatutako kudeaketapraktikak ikastetxe bakoitzaren baldintzeiegokitzeko.

Gainera, sistema konplexuen ezarpenaluzea eta neketsua izaten da etaaldaketa sakonak dakartza ikastetxekokulturara eta lan egiteko modura.Ondorioz, aldaketaren kudeaketari etaaldaketa horren aurreko erresistentzialogiko eta naturalen tratamenduaridagozkien arazoek garrantzi handiahartzen dute.

Horren ondorioz esan daiteke ekintzen diseinuaren eta ekintzen ezarpenaren artean bereiztea ez delaerraza. Normalean fasez fase lan egin behar da eta ezarpenerako estrategia bat zehaztu behar da. Ekintzenkronograma sinple bat eskas gera daiteke.

Irtenbide onena da faseka lan egitea eta ezarpenerako estrategia bat zehaztea, ondokoa galdetuz: nolaegingo dugu irtenbide hori ezartzeko? Metaplana bezalako erreminta bat (ikus hobekuntza-planei buruzkoatala) lagungarria izan daiteke hausnarketa horretan.

Sistemak ezartzean garrantzitsua da eremu pilotu batean lan egitea. Halaber garrantzitsua da proiektu-taldearen buruak prozesuaren kontrola izatea, ekimenak aholkularitzaren inguruan biraka egotea saihesteko,bereziki ezarpen-faseetan. Taldeak hobeto ezagutzen ditu ikastetxea eta sistemak modu egokian ezartzekobaldintzak.

JJAARRDDUUNNBBIIDDEE EEGGOOKKIIAAKKIIDDEENNTTIIFFIIKKAATTZZEEAA

AAHHOOLLKKUULLAARRIITTZZAA EETTAAFFIINNAANNTTZZIIAAZZIIOOAA

ZZIIUURRTTAATTZZEEAA

SISTEMA BATEZARTZEA

IIRRTTEENNBBIIDDEEAA IIDDEENNTTIIFFIIKKAATTUUEETTAA AAUUKKEERRAATTZZEEAA..

EEKKIINNTTZZAA PPLLAANNAADDIISSEEIINNAATTZZEEAA EETTAA

GGAARRAATTZZEEAA

66

EEZZAARRPPEENNAARREENN EEMMAAIITTZZAAKKEEBBAALLUUAATTZZEEAA

77

SSIISSTTEEMMAANN HHOOBBEEKKUUNNTTZZAAHHEEDDAATTUU EETTAA

EESSTTAANNDDAARRIIZZAATTZZEEAA

88

TTAALLDDEEAARREENN LLAANNAAEEBBAALLUUAATTUU EETTAAAAIINNTTZZAATTEESSTTEEAA

99


31/73

31

2.3.5.- ENKARGUA ARAZOEN EBAZPENARI DAGOKIO

Arazoak ebazteko metodologia deskribatzeari ekin baino lehen, talde-lanaren fase hau lantzen deneanegiten diren akats ohikoenei buruzko gogoeta egitea komeni da. Horretarako arrisku-salto bikoitz bat egingodugu.

ARIKETA: ARRISKU SALTO BIKOITZA.

Prozesuak-arazoak ariketan ondoko arazoak eta jarduerak aukeratu etalehenetsi ziren:

PROZESUAK BA ARAZOAK BA

Gela eta ikaslea egokitzea.Memoriak egitea.Programazioa

//////////////

Motibazioa.Lanean eraginkortasuna.Laneko plana beren gain ez

hartzea.

//////////

Ideia-jasa:Zein irtenbide iradokitzen dituzu ikasleen motibazioa hobetzeko? Apuntatubakarka. Txandaka bakoitzak bereak esan eta errota-folioan apuntatuerrepikapenik gabe.

ZEIN DIRA ONDORIOAK?

Hona hemen taldeen ikastaro batean ikasleen motibazio- eta errendimendu-faltaren arazoarentzako

proposatutako irtenbide batzuk:

Egungo metodologia aldatzea. Faltan zer botatzen duten planteatzea. Jarduera erakargarriak iradokitzea. Enpresa bat bisitatzea (bizitza erreala).

Hona hemen aukeratutako prozesu bati buruzko beste batzuk, ikasleen ebaluazioa:

Ebaluazio-puntuak adostea. Helburuak argitzea. Proba ikasleek beraiek ebaluatzea. Aniztasunari arreta eskaintzea.

Arazoak aztertzean topatzen dugun arazoetako bat da, gure lana ezagutzen dugunez, maiz arrisku-saltobikoitza egiten dugula irtenbideak proposatuz baina bi gauza garrantzitsuren gainetik pasatuz:

1.-DATUAK ahaztu ditugu.

Lehen urratsa behaketa da, gertakariak, arazoaren datuak, diagnostikoa. Zein datu ditugu motibazioariburuz? Ikasle guztiak al daude motibaziorik gabe? Zenbat dira benetan? Zenbateraino? Zein etapa edogaietan? Iazko motibazio-falta bera dute ala handiagoa?...

Ez dugu kapela zuria jantzi, datuen kapela.

Adibidez, datuetan oinarritutako arazoaren formulazio bat ondokoa izan zitekeen:

Ikasleen errendimendua, batez besteko nota gisa hartuta,1,9 puntu jaitsi da DBHko 4. mailan BBBko 2. maila zenarekin konparatuta.


32/73

32

2.-KAUSAK ahaztu ditugu.

Bestalde, ez ditugu kausak aztertu eta zuzenean irtenbideetara jauzi egin dugu. Datuek arazoari buruzerakusten dutena ondorio baten moduan formulatu beharko litzateke. Kausei buruz galdetzeko unea

litzateke hau.

Zergatik?

2.3.5.1.- PENTSATZEKO KAPELAK

Kasu honetan huts egin dugu taldearen pentsamendu-prozesua gidatzean. Geure buruari galdetu behargenion: zein urrats eman behar dugu orain? Zein da hurrengo urratsa hausnarketan eta nola emango dugu?Ez dugu kapela urdina, pentsamendu-prozesuaren kapela, jantzi.

Taldekideen artean elkar ulertzerik ez izatearen arazoak eta baita bileren gidaritzako arazo gehienak erepertsonak pentsamendu-paradigma desberdinekin aritzen direlako gertatzen dira. Adibide bat jartzearren,

oso ohikoa da bileretan eta taldeetan trabak jartzen aritzen diren edo deabruaren abokatuarena egiten dutenpertsonak egotea. Batzuetan lerro banatzaile garbi bat antzematen da lan egin eta irtenbideak ematendituzten egileen eta hausnarketa kritikoa ekartzen duten kritikoen artean. Askotan eztabaidak blokeatuegiten dira alderdi batek irtenbide baten abantailetan pentsatzen duelako eta beste alderdi batek hareneragozpenetan pentsatzen duelako.

Halere, guztiok har ditzakegu rol desberdinak taldearen pentsamendu-xedearen arabera. Adibidez, ikastetxebateko kalitate-prozesuaz hitz egiten badugu, batzuek aldeko arrazoiak eman eta besteek kontrakoak emanordez, hau hizketarako txanda librearen metodoa aukeratzen den bakoitzean gertatzen baita, lehenbiziguztiok irtenbideari ikusten dizkiogun abantailak adierazi eta ondoren ikusten dizkiogun eragozpenak adierazditzakegu, azkenean erabakia hartzeko. Normalean ez da hala gertatzen eta gure bilera asko hizketarakotxandarekin eta ideien gatazka saihestezinarekin amaitzen dira.

Pentsatzeko kapelek, Edward de Bonoren ideia, taldeen pentsamendua hobeto antolatzen laguntzen dute.Helburua da taldean edo bileran gai jakin bat lantzera goazenean zein kapela jantzi behar dugun adostea.

Kapela zuria datuei, eskura dagoen informazioari dagokio. Kapela zuria jantzita dugunean, behar duguninformazioa lortzen saiatzen ari gara. Ordea, kapela gorria jantzita dugunean pertsonen sentimenduakaztertzen ari gara, gai jakin batek jendearengan zein eragin duen aztertzen.

Kapela horia positiboa dena, ibilbide edo ekintza jakin bat aukeratzearen onurak edo abantailak, aztertzenditugunean jantzita duguna da. Errealismoaren kapela beltza, ekintza horri loturiko arazoak, arriskuak edozailtasunak ikusteko janzten dugu.

Pentsamendu sortzaileari kapela berdearekin ekiten zaio, ideia edo aukera berriak planteatuz.Prozesuaren ikuspegi orokorra kapela urdinak ekartzen du, taldeetako buruen eta bideratzaileen kapelak.Ondokoa galdetzeko balio du: zer egin dugu orain arte? Zein da hurrengo urratsa? Nola helduko diogu puntuhorri?


33/73

33

ARIKETA: ARAZOAK KONPONTZEA

Taldean:Ikastetxeko arazo kroniko bat identifikatu eta aukeratzea.Talde bat osatzea.Metodologiari jarraituz, arazoa konpontzeko taldean lan egitea.

Taldearen prozesuaren emaitza ebaluatzea.

PPEENNTTSSAAMMEENNDDUU--PPRROOZZEESSUUAARREENN PPAARRAADDIIGGMMAAPENTSATZEKO SEI KAPELAK (Edward de Bono)

IKUSPEGI OROKORRAPROZESUAREN

KONTROLA Zein puntutan gaude orain? Zein da hurrengo urratsa?Pentsamendu-plana. Pentsamenduaren laburpena.Oharrak eta iruzkinak.

PENTSAMENDU SORTZAILEAALTERNATIBAK ETA IDEIAKGERTA DADIN BULTZATZEA

EKINTZA ETA ENERGIABa al da ideia eta aukera berririk?

Ba al da proposamen edo iradokizunik? Alternatibak:Probokazio positiboak: Eta....badugu.?

ARRAZOIAK:

ERREALITATEARI/EGIARI LOTZEA Egia al da? Funtzionatuko al du? Bat al dator gertakariekin?Koherentea al da gure sistema, esperientzia eta balioekin?Zein puntu ahul ditu? Zein arrisku, arazo dakartza berekin?

ARRAZOIAK:ITXAROPENAETORKIZUNA Zein dira onurak? Zein dira abantailak?Zergatik funtzionatuko du?Zergatik egin daiteke?

INFORMAZIOADATUAK / GERTAKARIAK

KOPURUAK Zein informazio daukagu? Zein informazio falta zaigu?Nola lor dezakegu behar dugun informazioa?EMOZIOAK

SENTIMENDUAKINTUIZIOA Sentimenduak, sentsazioak eta intuizioak adieraztea.Frogatu edo justifikatu beharrik gabe.Nori eragiten dio, nola sentitzen da?


34/73

34

2.3.6.- 4 URRATSEN METODOA ALDIZKAKO ARAZOAK KONPONTZEKO

Askotan arazo txikiei, aldizkakoei edo irtenbide azkarra behar dutenei aurre egin beharrean aurkitzen gara.

Arazo errazak konpontzea prozesu-taldeen egitekoa da, kasu horietan, lan-ingurunean tarteka sortzen diren

arazoak konpondu behar baitira. Arazoak txikiak izan arren errepikatzen direnean, arazo kronikoak eraginditzakete eta haien ebazpenak analisi-maila handiagoa eskatuko du.

Ez da oso normala izaten arazo txikien ebazpenaespezifikoki horretarako sortutako hobekuntza-taldeeiesleitzea. Prozesu-taldeei beraiei dagokie sortzen direnunean eta tokian konpontzea.

Kasu horietan, jarraitu beharreko prozesua arazo kronikoentratamenduak behar duena bera da, baina konplexutasun-maila hori gabe. Aurrerago ikusiko ditugun arazo konplexuakkonpontzeko zazpi urratsak laura murrizten dira kasuhonetan: arazoa, kausa, irtenbidea, ekintza.

4 urratsen metodoa aplikatzekomodu erraz bat da lan-zonan arbeltxiki bat jartzea. Arazoa antzematenduenak apuntatu egiten du etataldeak bilera labur bateankonpontzen du arazoa, adostutakoekintzen erantzukizuna esleituz.

Ikastetxeetako tailer eta gela teknologikoak toki egokia izan daitezke, ikasleakinplikatuz, arazo txikiak konpontzeko.

Enpresa batzuek SKEE akronimoa erabiltzen dute (sintoma, kausa, erremedioa, ekintza) metodo horiizendatzeko.

4 URRATS ARAZO TXIKI ETA ALDIZKAKOAK KONPONTZEA SKEE

A Arazoa Arazo bat antzematen duen edozeinek hemen deskribatzen du... Sintoma S

K Kausataldeak, bilera azkar batean, arazoa eragin duten kausak aztertu eta

apuntatzen ditu...Kausa K

I Irtenbidea arazoaren irtenbideak zein diren erabakitzen du Erremedioa E

E Ekintza eta irtenbideak ezartzeko nork zer eta noiz egingo duen esleitzendu.

Ekintza E

Kontuz aritu behar da aldizkako arazoak tratatzean, sarritan, irtenbideak eman arren behin eta berrizerrepikatzen direnez, aldizkako arazotzat berez kronikoak direnak hartzen ditugulako.

CEDAC Diagrama.

CEDAC diagrama (Cause Effect Diagram with Additional Cards- Kausa/ondorio diagrama txartelekin) parte-hartze ahalik eta zabalena bultzatu nahi denean arazoen ebazpenean erabil daitekeen metodo bat da,

prozesuan inplikatutako taldeetara mugatu gabe. Kasu honetan konpondu nahi den arazoa zertxobaitkonplexuagoa izan ohi da eta, gainera, ez da hura saihestu edo prebenitzeko behar adinako esperientziarikizaten, berria delako edo prozedura nahiz metodo aplikagarririk ez dagoelako.

ZZeerr ggeerrttaattuu ddaa??AARRAAZZOOAA // SSIINNTTOOMMAA

ZZeerrggaattiikk??KKAAUUSSAA

ZZeeiinn iirrtteennbbiiddee??IIRRTTEENNBBIIDDEEAA//EERRRREEMMEEDDIIOOAA

ZZeerr,, nnoorrkk,, nnooiizz??EEKKIINNTTZZAA

ARAZO TXIKIAK

1

2

3

4

ALDIZKAKO ARAZOAK


35/73

35

Horregatik, hobekuntzak kudeatzeko ere erabil daiteke, lan egiteko modu ireki eta parte hartzeko horretazbaliatuz.

Lehen hurbilketa batean, CEDAC diagrama kausa-ondoriozko diagrama bat da.Departamentu edo eremu oso baten eskura dagoen, guztiek ikusteko moduandagoen, ohol baten gisa aurkezten da eta ikastetxearen Intranetean ere ager

daiteke. Ondorioen aldean konpondu behar den arazoa zein den eta lortu nahi denhelburua zein den zehazten da. Erregularki, egoerari buruzko datuak erakusten dira,orokorrean garapen-grafiko baten bitartez.

Kausen aldean eremuko pertsonek parte har dezakete beren ekarpenak jasotzendituzten txartel idatziak utziz. Lehen urratsa da arazoa eragiten ari diren kauseiburuzko txartelak uztea. Gero, hobekuntza-ideiak ekartzeko epe bat zabaltzen dabakoitzaren esperientziaren eta ezagutzaren arabera, arazoa konpontzen lagun

dezaten.

Proiektuaren arduradunak hobekuntza-ideiak aztertu eta irtenbide egokiena eman eta planteatutakohelburuak lor ditzaketenak aukeratzen ditu. Ideia positiboak dira emaitzetan eragin positiboa dutenean.Eraginkortasun hori frogaturik geratzen bada, ideia zuzenean lan-egoerara pasatzen da, hau da, laneko

metodoetan eta prozeduretan sartzen da.

CEDAC sistemaren abantailak dira arazoen ebazpenean parte hartzeko aukera pertsona askoz eregehiagorengana zabaltzea eta datuetan eta emaitzetan oinarritutako etengabeko hobekuntzaren kultura batgaratzea. Parte hartzeko eta inplikatzeko kultura hori beharrezkoa da eta, aldi berean, sistemak erakustenduen zailtasuna da.

CEDAC DIAGRAMA


36/73

36

2.3.7.- ARAZOAK KONPONTZEKO 7 URRATSEN METODOA

Arazo kroniko edota konplexuen ebazpena hobekuntza-taldeei esleitzen zaizkien egiteko tipikoenetako batda. Hemen aurkezten dugun metodologia era honetako arazoei aplikatzen zaie.

Arazoak konpontzeko metodologia hobeto

ulertzea errazteko, prozesu osoadeskribatuko dugu taldeen 3. faseko(metodologia aplikatzea), 4. faseko(irtenbideak ezartzea) eta 5. faseko (taldeaaintzatestea) jarduerak barne hartuz, kasuhonetan, taldeak bere prozesuari buruz eginbehar duen hausnarketari dagokionez.

Metodologia honi 7urratsen metodoadeitzea adostu dugu.Metodologia honekaldaera ugari ditu;

baina, funtsean,guztiak antzekoakdira. Laburbilduz,honako hauek dirazazpi urratsak:

Ikusiko dugunez, ez-adostasunak eta emaitzen hobekuntza metodologia honen bitartez kudea daitezkeprozesuko fase desberdinetan sartuz.

2.3.8.- AKATSIK OHIKOENA.

Zer egin aldez aurretik saihesteko?

Taldeak ondokoak betetzen dituela ziuregotea:

Arazoak konpontzekometodologian aurrera egiten dupausoz pauso.

Arazoari buruzko datuak badirelaziurtatzen du.

Aurretik kausen analisia egingabe irtenbideetara pasatzea

saihesten du. Erreminta egokiekin lan egiten du.

7 URRATS

1. Arazoa.2. Datuak.

3. Kausak.4. Ekintzak.5. Ebaluazioa.6. Estandarizazioa7. Balantzea

ARAZO KRONIKOAK

EMAITZENHOBEKUNTZA

SISTEMAREN EZ-ADOSTASUNA

AARRAAZZOO ZZEEHHAATTZZAA DDEEFFIINNIITTZZEEAA

ARAZOAKKONPONTZEA

BBEEHHAATTZZEEAA,, DDAATTUUAAKKAAZZTTEERRTTZZEEAA ((DDIIAAGGNNOOSSTTIIKKOOAA))

EERRRROOKKOO KKAAUUSSAAKKAAZZTTEERRTTZZEEAA

IIRRTTEENNBBIIDDEEAAKK IIDDEENNTTIIFFIIKKAATTUUEETTAA AAUUKKEERRAATTZZEEAA.. EEKKIINNTTZZAA

PPLLAANNAA DDIISSEEIINNAATTUU EETTAAGGAARRAATTZZEEAA

EEZZAARRPPEENNAARREENN EEMMAAIITTZZAAKKEEBBAALLUUAATTZZEEAA

HHOOBBEEKKUUNNTTZZAA HHEEDDAATTUUEETTAA SSIISSTTEEMMAANN

EESSTTAANNDDAARRIIZZAATTZZEEAA

TTAALLDDEEAARREENN LLAANNAAEEBBAALLUUAATTZZEEAA

1

2

3

6

7

5

4

4b

TALDEAK EZ DUARAZOAAZTERTZENIRTENBIDEETARAPASATZEN DA.

4 b

Aurretik kausak aztertuizanaz ziur egon gabeirtenbideetara ez joatea.Metodologia aplikatzekofasea.

ZZEERRGGAATTIIKK EEGGIITTEENN DDUUTTEE PPOORRRROOTT TTAALLDDEEEEKK??

6

5

3

2

1


37/73

37

2.3.9.-7 URRATSAK.

1. URRATSA: ARAZOAARAZOA ZEHAZTEA

Zer egin aldez aurretik saihesteko?:

Arazo orokorretik (gaia) arazo zehatzera jaitsizarazoa ardaztu dugula ziurtatzea eta arazo horriburuzko datuak geruzatzea beharrezkoa den alaez aztertzea.

Arazoa garrantzitsua dela eta lehentasuna duelaziurtatzea.

Aurreko eta ondorengo egoera konparatu ahalizango duen adierazleren bat identifikatzea.

Hasteko kontuan hartuko dugu 7 urratsetakometodoarekin kronikoak edo diren arazoak konpontzen saiatuko garela, hau da, etengabe errepikatzen direnarazoak edo modu errazean konpontzeko konplexuak diren arazoak. Aldizkako arazoak, errazagoak etazehatzagoak, metodoaren aldaera sinpleago batekin, 4 urrats izendatu eta gorago deskribatu dugunarekin,konpontzen saiatu beharko genuke.

Adibide bat jartzeko, ondokoa bezalako aldizkako arazo bat konpontzeko: ikasle batek ere ez du amaitu lanaaurreikusitako epean edo aurten gureari atxikitako ikastetxetik ikasle gutxiago etorri dira, nahikoa izandaiteke metodo erraza erabiltzea.

Baina arazoa behin eta berriz errepikatzen denean edo ondokoa bezalako arazo konplexu bat denean:ikasketa-emaitzak ez ditugu hobetzen, urtero konturatzen gara ikasle-kopuru handi batek ez dituela piezaguztiak aurreikusitako epearen barruan amaitzen, etengabeko prestakuntzako matrikula geldituta dago, egokia izan daiteke talde bat osatu eta 7 urratsekin lan egitea.

Arazoa ardaztea. Zein da arazoa zehazki?

Lehen puntua da arazoa ardaztea, hau da, ondo formulatuta dagoela eta arazo kroniko bat deskribatzenduela ziurtatzea.

Puntu hori argitzeko arazo orokorraren, gaia ere izendatu dugunaren eta arazo zehatzaren artean bereizidugu. Gaia edo arazo generikoa adibidez honako hau izan daiteke: eskolak galtzea, ikasketa-emaitzak,egoera txarreko makineria.

Arazoaren deskribapen-maila hori orokorregia izan daiteke eta gaitik arazo zehatzera jaistea komeni den

ala ez baloratu behar da, horri ekin ahal izateko. Adibidez, gaitzat ikasketa-emaitzak hartzen badugu,arazoa ondokoa izan daiteke: ikasketa-emaitzak modulu, ziklo, maila edo ebaluazio jakin batzuetan.

Arazoa geruzatzea beharrezkoa izan daiteke, normalean, eremu, departamentu edo ziklo guztietan, unedesberdinetan edo leku desberdinetan eragin bera izaten ez duelako. Geruzatzea oso beharrezkoa izatenda, bereziki, prestakuntza-prozesuetan, batez bestekoen erabilerak, adibidez, sarritan arazo zehatzenkokapena estaltzen duelako.

Arazoa baloratzea. Garrantzitsua al da? Benetan tratatzea merezi duen arazo bat al da?

Puntu hau ere garrantzitsua da, konponduko dugun arazoak emaitzetan edo prozesuetan eragin minimoaizan ez dezan. Honi buruz hitz egin dugu hobekuntzen aukeraketa atalean. Egingo ditugun hobekuntzakirizpide jakin batzuetan duten eraginaren arabera aukeratuko ditugun bezala, arazoen irtenbidea ere haien

ebazpenak ustez izango duen eraginaren arabera ezarritako lehentasunen arabera lantzea komeni da.

Aurretik eta ondoren. Jakin al dezakegu nola geunden eta nola egongo garen?

AARRAAZZOOAA ZZEEHHAAZZTTEEAA

ARAZOEN EBAZPENA

1


38/73

38

Beti ezin da egin, baina arazoa konpontzeari ekin aurreko egoera eta ondorengoakonparatzea ahalbidetukodigun adierazleren bat dagoen ala ez aztertzen saiatu behar dugu, ahal bada helburu bat kuantifikatuz.Adibidez, erdiko mailan ikasleak eskolara joan ez izana %7koa da eta %30en hobetu nahi dugu,ikasturtearen amaieran %5era iritsi arte.


39/73

39

2. URRATSA: DATUAKBEHATZEA, DATUAK AZTERTZEA (DIAGNOSTIKOA)

Zer egin aldez aurretik saihesteko?:

Arazoa eta bere ingurunea (5W eta 1H) ikertu

ditugula ziurtatzea. Arazoari buruzko daturik badugun ala ez jakitea. Hala badagokio, datuak jasotzeko orri bat diseinatu

dugula eta datu-bilketa planifikatu eta burutu dugulaziurtatzea.

Arazoa konpontzeko aurreikusitako epeak etaaurrekoa eta ondorengoa ebaluatzeko aurreikusitakoadierazleak egiaztatzea.

Datuak erreminta egokiekin aurkezten direlaziurtatzea.

Taldeei emaitzen hobekuntzari buruzko enkarguakegitea.

Gorago aipatu dugunez, arazoak konpontzean egiten den akatsik ohikoenetako bat da, hain zuzen,gertakarietan eta datuetan oinarrituta lan egin beharrean inpresioetan oinarrituta egitea.

Buruek taldeek duten aurrerajauzi egitekojoera saihestu behar dute. Ikastetxeetan nolabaiteko presioaz lanegiten da eta arazoen sintometara orientatutako irtenbide azkarretarako joera izaten da nagusi, kausetara jobeharrean. Presa egon ohi da eta normalean datu gutxirekin funtzionatzen da, esku artean asko ibili arren.

Kontua da, datuekin lan egiten ez badugu ez dakigula benetanzer gertatzen den, ez dakigu aurrera egiten dugun ala ez, hoberaegiten dugun ala ez, ezta gauzak zentzu batean edo besteanaldatzen diren ere. Horren ondorioz, nagusitzen dena kargaemozionala da eta, batzuetan, guztiak berdin jarraitzen duelakosentsazioa izaten dugu egindako ahaleginak handiak izan arren.

Behatzea, datuak biltzea, arazoa ikertzea. Ba al dakigu zer gertatzen den, noiz, etab.?

Puntu honetan Sherlock Holmes baten modura edo mediku baten modura aritu behar da, arazoa ikertuz.Ziur asko datu historikoak izango ditugu arazoa emaitza-motaren bati badagokio. Ziur asko arazoak berekindakartzan ezaugarri batzuk izango dira, hau da, arazoa larriagotu egiten den uneak, tokiak, moduak.

Ezaugarri horiek edo arazoaren ingurunea ikertzeko, erreminta egokia da 5W eta H1. Erreminta honenarabera, ondoko galderak planteatzen ditugu:

Arazoari buruzko datuak ez daude beti. Batzuetan datuekin lotu ezin ditugunarazoetan lan egiten da. Ez da oso gomendagarria era horretako arazoetan lanegitea, baina kuantifikatu ezin diren arazo konplexuak konpontzean arazoarendiagnostikoan lagundu dezakeen erreminta bat balazta-motorrak dira. Erremintahorrekin lan egiteko, ideia bat hartzen da abiapuntu: indar batzuek arazoakkonpontzeko norabidean laguntzen dute eta beste indar batzuek haiei eustekonorabidean. Arazoa elementu horietan zatitzen saiatzen bagara, ziur asko hobetosailkatu ahal izango dugu. Horretarako, arazoa harengan eragina duten indarrenmultzo baten moduan planteatzen dugu.

5W eta 1H

WhatWhenWhereWhoWhyHow

Zer?Noiz?Non?Nork?Zergatik?Nola?

Zer gertatzen da?: arazoa.Noiz gertatzen da?Non gertatzen da?Nori gertatzen zaio?Zergatik gertatzen da?: sintoma.Nola gertatzen da?

EMAITZENHOBEKUNTZA

ARAZOAKKONPONTZEA

BBEEHHAATTZZEEAA,, DDAATTUUAAKKAAZZTTEERRTTZZEEAA

DDIIAAGGNNOOSSTTIIKKOOAA

2

ZERTAN OINARRITZEN DU BERELANA TALDEAK?

DATUAKINPRESIOAK

BALAZTAK ETA MOTORRAK


40/73

40

Horietako batzuek arazoaren alde jokatzen dute, arazoari eusteko edo hura areagotzeko joera dute, arazoakonpontzeko balaztak dira. Beste batzuek arazoa konpontzearen alde jokatzen dute, motorrak dira.Normalean, taldeak balazta eta motor bakoitzarentzat puntuatzen du 1etik 5erako eskala batean bi aldaeraidentifikatuz: arazoan duen eraginaren garrantzia (garrantzia) eta hura aldatzeko dugun aukera(aldakortasuna)

Erreminta hau baliagarria da, gainera, aldaketen aurrean edo pertsonen konpromiso eta lankidetza ososendoak eskatzen dituzten irtenbideen ezarpenaren aurrean sortzen diren erresistentziak eta motorrakaztertzeko.

Beharrezkoak diren datuak biltzea. Behar ditugun datuak al ditugu? Zein behar ditugu eta nola lortukoditugu?

5W eta 1H erreferentzia oso egokia dira arazoaren inguruneari buruzko datuakhartzeko orduan. Egokiak dira baita datuak biltzeko orriak. Normalean datuenbilketa horretarako prestatu den formulario baten bitartez egiten da. Taldeakdatuak biltzeko orri egokiena diseina dezake.

Datuak biltzeko orri-mota desberdinak diseina daitezke helburuaren arabera:

Sailkapen-orriak hainbat kategoria ezartzen ditu behatu nahidugun arazoarentzat. Adibidez, ikasleen kexa-motak, ez-adostasun-motak, eskoletara ez joatearen kausa-motak, etab.

Maiztasun-orria aurrekoaren aldaera bat da eta arazo jakin batzein maiztasunekin gertatzen den erregistratzeko balio du.Adibidez: atzerapenak, hornitzaileei produktuak itzultzea, etab.zenbat aldiz gertatzen diren.

Egiaztapen-orria, ikuskapen-orria edo check list delakoaktxekeatu behar diren prozesu baten alderdi guztiak zehaztekobalio du. Adibidez, aurreikusitako gelako jardueren kontrolariburuz irakaslearen koadernoetan dagokion zatia egiaztapen-orribat da eta bertan irakasteko prozesua baliozkotzen da.

Histograma baterako datuen orriak neurketa-eskala batekomagnitude bat zein maiztasunekin gertatzen den adieraztekobalio du eta erregistratzen den datuetan oinarrituz histograma

bat eraiki daiteke. Adibidez, mekanizatutako piezetatik zenbatek ematen dutemagnitude bat (adibidez, diametroa) edo zenbat ikaslek lortu dute tarte jakin bateko nota.

Kokapen-orria egokia da industriarako eta, adibidez plano baten gainean, gertakari jakin batzuk zein tokitan

gertatzen diren jasotzen du. Adibidez, makina bateko zein zatik izan dituzten matxurak (baliagarria litzatekeprebentziozko mantentze-lana diseinatzeko), pieza baten zein zatitan aurkitzen diren akatsak, etab.

Guri dagokigun kasuan, arazoen ebazpenean, eta ikastetxeei dagokienez, lehen laurak dira erabilgarrienak.Dena den, talde batek ez du zailtasun handirik aurkituko datuak biltzeko orri bat diseinatu eta harekin lanegiteko, ondoko urratsei jarraitzen badie:

Datu-bilketaren helburua zein izango den ezartzea.

Kasuari dagokion orri-mota egokiena aukeratzea. Zein datujaso behar diren erabakitzea.

Datuen orria diseinatzea. Datuak aurreikusitako epeetan erregistratzea.

Hala dagokienean kalkulu egokiak egitea. Datuak erreminta egokienaren bidez aurkeztea.

DATUAK BILTZEKO ORRIA

SAILKAPEN ORRIA MAIZTASUN ORRIA

EGIAZTAPEN ORRIA HISTOGRAMARAKO DATUAK


41/73

41

Bestalde, ikastetxeek datu historiko ugari dituzte, bereziki irakaskuntza-ikaskuntzako prozesuari buruzkoak,eta horiek egokiak izan daitezke arazo jakin batzuk konpontzeko orduan.

Epeak, adierazleak eta datuen fidagarritasuna egiaztatzea. Zenbat denbora beharko dugu arazoakonpontzeko? Bildutako datuak fidagarriak al dira? Azkenik, zein izango litzateke aurrekoa etaondorengoa ebaluatzeko adierazlea?

Kontuz ibili behar da datuen fidagarritasunarekin. Eskura ditugun datu guztiak ez dira beti behar bezainfidagarriak edo ez dute arazoaren egoera benetan islatzen. Gure kasuan, datuen fidagarritasuna ona oteden planteatu behar dugu.

Arazoaren datuak ikusirik, arazo hori konpontzeko jarriko ditugun epeei buruzko eztabaida itxi behargenuke, eta horrekin batera aurreko eta ondorengo egoera konparatzeko adierazleak eta, hala badagokio,planteatutako helburuafinkatu behar genituzke.

Datuak modu sinple eta interpretatzeko errazean aurkeztea. Nola aurkez ditzakegu datuak?

Datu-bilketa egin ondoren, garrantzitsua da modu errazean erakustea.Horretarako erreminta grafikoak erabil daitezke: garapen-grafikoak, barra-grafikoak, tarta-grafikoak...

Batzuetan, erabilgarriagoak dira ondoren erakutsiko ditugun datuakaurkeztekoerreminta analitikoak, arazoaren analisia errazten dute eta.

Histograma datuen banaketa tarteetan eman nahi badugu, adibidez, ikasleenbanaketa lortutako notaren arabera.

Paretoren diagrama, arazo batean esku hartzen dutenalderdi guztiei dagokien garrantzia erakutsi nahi badugu.Magnitude bateko zatien garrantziaren araberalehentasunak ezarri ahal izateko pentsatu den barra-grafiko bat da.Adibidez, maila batean ateratako gutxiegi guztiez aribagara, zatiak irakasgai edo ikasle bakoitzari

dagozkienak izan daitezke.

Datuak handitik txikira antolatutakozutabeetan ematen dira eta marrabat osatzen da kategoria bakoitzarenbalioa eta aurrekoena batu ondoren

ateratzen den balioarekin.

Paretoren iritziz, ahalegina funtsezkourrietan jarri behar da azalekougarien aurrean. Paretoren kurbakABC kurbak izenez ere ezagutzendira.

Aldapa handiko zona A zona da,multzo osoan eragin handiena duenaeta, beraz, lehentasuna irudikatzendu. Erdi-mailako aldapa duena Bzona edo ertaina da eta aldapa

txikienak C zona irudikatzen du, multzoan eragin txikiena duena.

80-20 kurbak izenez ere ezagutzen da. Erregela horren arabera, arazoen %80 kausen %20ri dagozkio etakausa horiek dira, hain zuzen, hobekuntza-ahaleginean lehentasuna izan behar dutenak.


Arazo baten zatien garrantzi erlatiboa ezagutu nahidugu.

ZZAATTIIEENN GGAARRRRAANNTTZZIIAARREENNAARRAABBEERRAALLEEHHEENNTTAASSUUNNAA NNOOLLAAEEMMAANN..

Datuen banaketa txikitik handiraerakustea

MMeettooddooaa::PPAARREETTOORREENN DDIIAAGGRRAAMMAA

HISTOGRAMA

PARETOREN DIAGRAMA

ERREMINTA GRAFIKOAK


42/73

42

Sakabanatze-diagrama, bi aldagairen artean dagoen erlazioa erakutsi nahibadugu. Balio-pareak irudikatzen dira puntu baten bidez. Puntuak marra bateninguruan bilduta badaude, aldagaien artean erlazioa dagoela adierazten du.Puntuen sakabanaketak aldagaien artean erlaziorik ez dagoela adieraziko luke.

Maiz datu orokorren portaera eta datu horiek irizpide baten arabera geruzatutadutena desberdina izan ohi da.

Geruzapena datuak ezaugarri baten arabera talde homogeneoetan sailkatutaaurkeztu ahal izateko, adibidez, etapa, talde edo irakasgai bakoitzeko ikasketa-emaitzak erakusteko.

Oro har, ikasketa-emaitzen aurkezpen orokorrak, adibidez, errealitatea estaltzendu neurri handi batean eta ez du uzten analisia behar bezala ardazten. Datuen

geruzapena ia beti beharrezkoa izaten da gertatzen denari buruzko ideiaerrealagoa eta zehaztuagoa izateko.

Adibidean histograma baten geruzapena erakutsi dugun arren, erreminta grafiko guztietan eta datuakaurkezteko lehenago aipatu ditugunerreminta analitikoagoetan aplikadaiteke.

Arazo bati buruzko datuen aurrean garrantzitsua da ondoko galderak planteatzea:

Eskura ditugun datuak garrantzitsuak al dira arazoaren portaerari dagokionez? Datuak geruzatzea posible al da eta komeni al da? Zein irizpideren arabera? Geruzatutako datuek portaera desberdina erakusten al dute?

Jakina, taldeek, beren ezagutzaren eta sormenaren arabera, arazoari buruzko datuak erremintakonplexuagoekin aurkeztu edo kasuan kasurako espezifiko bat diseina dezakete, baina gomendagarria dahemen aipatutakoak erabiltzea, asmoa betetzeko egokiena aukeratzeaz arduratuz.


Zatiak osotasuna bezala portatzen diren jakin nahidugu.

GGEERRTTAATTZZEENN DDEENNAA MMOODDUUZZEEHHAATTZZAAGGOOAANNNNOOLLAA JJAAKKIINN..

Geruzatutako datuakzatika erakustea.

MMeettooddooaa::

GGEERRUUZZAAPPEENNAA

DATUEN GERUZAPENA

SAKABANATZE DIAGRAMA


43/73

43

EMAITZEN HOBEKUNTZA

Emaitzen hobekuntza, hobeto esanda, emaitzetatik abiatutako hobekuntza, arazoen ebazpenaren aldaerabat da; kasu honetan, ordea, prozesua 2. urratsean hasten da, arazoa argi eta garbi deskribatuta dagoelako.Konpondu nahi dugun arazoa zein den badakigu argi eta garbi: emaitza zehatz bat hobetu nahi dugu.

Honek kasu tipikoa izan behar luke bikaintasuneko EFQM ereduarekin lan egiten duten ikastetxeetan. Ereduhorren arabera, erakundeak bere emaitzak neurtzen ditu, bai amaierako emaitzak bai eta bere prozesuenerrendimenduko emaitzak ere.

Adierazle horiek denboran izandako eboluzioaerakusten dute eta antolakundeak plantea dezake,urteko planetan edo hobekuntza-planetan hala ezarriduelako, emaitza bat epe jakin batean hobetzea etahorri ekiteko proiektu edo hobekuntzako talde batsortzea.

Emaitzatik abiatutako hobekuntza antolakuntzarenedozein mailatan aplika daiteke eta aplikatu behar da, hura prozesuen bitartez kudeatzen bada, guztiak

adierazleen bitartez kudeatzen baitira.

Jarraian, maila guztietan aplika daitezkeen adibide batzuk azalduko ditugu.

Lanbide Heziketako Sistemako emaitzen hobekuntza batek sistemaren emaitzen adierazleak izan ditzakeabiapuntu; adibidez, ziklo desberdinetako lan-munduratzearen ehunekotik, LHn edo bere espezialitatebatean matrikulatutako ikasle-kopurutik, sustapen-indizetik edo amaierako ikasketa-emaitzetatik, bigarrenhezkuntzaren eta LHren artean banatutako ikasle-kopurutik, etab. abia gaitezke. Sistemarenerrendimenduaren adierazleetatik abiatuz, adibidez, gelako ikasleen ratioa, euskaraz eskainitako zikloenratioa, LHko emakumeen ehunekoa, espezialitate jakin batean osatutako taldeen kopurua, irakasleeieskainitako prestakuntza-ikastaroetatik osatu direnen ehunekoa edo eskainitako plazen arabera izan direnasistentzien ehunekoa, etab.

Ildo berean, ikastetxe-mailan egindako hobekuntzak emaitzen adierazleei buruzkoak izan daitezke, esatebaterako: matrikulatutako ikasleen kopurua, lortutako ikasketa-emaitzak, etengabeko prestakuntzanemandako orduak, langileen prestakuntzan emandako orduak edo lan-munduratzearen ratioa.Errendimenduaren adierazleei dagokienez, ondokoak izan daitezke: gela bakoitzeko ikasle-kopurua,galdutako eskola-orduen ratioa, asistentzia-faltak edo eskola-uzteak, modulu bakoitzeko edo ikaslebakoitzeko hiruhileko-emaitzak, ratio ekonomikoak, ekipamendu-maila handiko gelen erabilera,programazioen diseinuko, jardueren plangintzako, prozesuen kontroleko eta abarreko erreminta jakinbatzuen aplikazio-mailaren ratioak.

Departamentuei eta irakasle-taldeei dagokienez, oro har, aplikagarriak dira ikastetxe-mailan erabiltzen direnadierazleak, maila bakoitzean emaitzentzat eta errendimenduarentzat beste helburu batzuk egon beharluketen arren.

Gure ustez emaitzen adierazleetan oinarritutako lana, oro har, baliagarriagoa izan daiteke, amaierakoemaitzak alderdi eta prozesu askoren araberakoak direlako eta, aldiz, errendimenduaren adierazleakprozesu eta jarduera zehatzagoei dagozkielako.

Ikasleen, bezeroen edo talde interesatuen gogobetetze-mailari dagozkion beste adierazle batzuk ere erabildaitezke, baina gure iritziz zailagoa da haiekin lan egitea. Prozesuaren beraren kudeaketan eta hobekuntzanikasleen iritziak, iradokizunak edo pertzepzioak kontuan hartuz lan egitea, berriz, egokiagoa da, baina kasuhori gehiago dagokio prozesuen hobekuntzari arazoen ebazpenari baino.

Jakina, hobetu behar diren emaitzak unean uneko egoera eta lortu nahi den egoera argi eta garbikuantifikatutauzten duten datuekin aurkeztu behar dira. Hori garrantzitsua da lortutako hobekuntza benetanebaluatu ahal izateko. Halaber, garrantzitsua da hobekuntza horri epe bat jartzea.

Aipatutako ildo horretan, honako adibide hauek eman ditzakegu:

Proiektu-taldeari egindako enkargua da euskaraz irakatsitako lanbide-heziketaren egungoratioa hobetzea, gaur egun %20ren azpitik dagoena lau urtetan %35era iritsi arte.

EMAITZENHOBEKUNTZA

BBEEHHAATTZZEEAA,, DDAATTUUAAKKAAZZTTEERRTTZZEEAA ((DDIIAAGGNNOOSSTTIIKKOOAA))2


44/73

44

Taldeari egindako enkargua da etengabeko prestakuntzako emaitzak hobetzea, irakatsitako2540 orduak 3 urtean bikoiztera iritsi arte.

Jakina, zuzendaritza-taldeek ondo aztertu behar dituzte emaitzak eta lor daitezkeen adierazle eta emaitzekinlan egin eta, arazoarekiko hurbiltasuna eta ezagutzari dagokionez, osaera egokia duten taldeak antolatu

behar dituzte.

Guk dakigunez, gure ikastetxeetan eta gure lan egiteko sisteman ez dago oraindik emaitzen hobekuntzanoinarritutako taldeei emandako enkarguekin lan egiteko tradiziorik. Emaitzei buruz gehiegi hausnartu gabebeharrezkotzat hartzen ditugun ekintzak egiteko joera handiagoa dugu; lehenbizi jardun eta gero emaitzarenzain egotea ohikoa dela esan dezakegu; halere, kontrako norabidean egindako gogoeta egokiagoa da, hauda, emaitza erabaki eta, hausnarketa sakonagoa egin ondoren, jarduera zein izango den erabakitzea.

Emaitzen hobekuntzan oinarritutako lana, gure ustez, hobekuntza eta proiektuko taldeen garapenerako iturrigarrantzitsua izateaz gain (lortu beharreko helburuaren helmena edo zailtasunaren arabera), parte-hartzeaahalbidetu eta pertsonen inplikazioa hobetzeko sistema on bat da.

Orokorrean, emaitzetan oinarrituta lan egiten denean, beharrezkoa izan ohi dageruza

talde lana 2

Documents