A acentuación

Por Serxio e SoniaI.E CAÑADA DE

LONDRES

O acento gráfico

No galego só se usa un tipo de acento gráfico, o agudo (´).

Palabras agudas:

As palabras agudas ou oxítonas acentúanse graficamente cando son polisílabas e rematan en vogal, en vogal máis “n”, en vogal máis “s” ou en vogal máis “ns”. Exemplos: mazá, café, alí, alguén, corazón.

Non se acentuan as palabras agudas que rematan en ditongo ou ditongo mais “s”.Exemplos:

Quizais, ademais.

Graves:

Levan acento gráfico cando rematan en consoante, que non sexa nin “n”, nin “s”, e en grupos consonánticos distintos de “ns”, por exemplo: móbil, carácter, e bíceps.

Tamén se acentúan as palabras graves con ditongo decrecente na última sílaba: amábeis.

Non se acentúan as palabras graves que rematan en vogal, vogal máis -n, máis -s ou vogal máis -ns

Exemplos: canta, cantara, lapis, canon, canons, dolmens.

Palabras esdrúxulas

Levan sempre acento gráfico

Exemplos: bárbaro, mágoa, tépedo, tónico e túnica.

Acentuación de i, u en hiato

As vogais i, u tónicas acentúanse gráficamente cando van antes ou despois dunha vogal átona, para indicar que ambas vogais pertenecen as sílabas distintas.

Exemplos. Acentúo, aínda, baúl, caída, rúa, saía, raíz.

As vogais i, u tónicas non se acentuan graficamente cando aparece o grafema h. prohibido.

Acentuación dos estranxerismos e latinismos

As palabras estranxeiras que non estean adaptadas ao galego, seguen as regras de acentuacion que indicamos anteriormente.

Palabras agudas. Autobús, puré, vermú, xampús, aerosol, ballet, autostop, fagot, voleibol. Palabras graves. Béisbol, karaoke, líder.

Palabras esdrúxulas. Bádminton,

cárdigan, hábitat.

As palabras que rematan graficamente en –y compórtanse igual cas que rematan en –i.

Exemplos. Playboy, spray, whisky, hippy, rugby.

Casos especiais de acentuación

O acento diacrítico.

Usamos o acento diacrítico cando temos que diferenciar dúas palabras que teñen a mesma forma na escrita, pero que se diferencian pola pronuncia.

Exemplos. Póla/pola, dá/da.

O verbo con pronome enclítico

A acentuación gráfica compórtase como se fose unha soa palabra.

El collerá o tren El collerao

El onte collera o tren El collérao

Os adverbios en –mente

Os adverbios rematados en –mente non levan acento gráfico.

Por iso podemos escribir comicamente, dificilmente, friamente, rapidamente, utilmente.

Outros casos

Cal, cando, canto, como, onde, que e quen non se acentúan en interrogativas e exclamativas directas.

Cal queres?, cando vés?, canto queres?, como che vai?, onde está?, que queres?, quen cho deu?, que desgraza!