reproduciÓn en animais -...

54
REPRODUCI REPRODUCI Ó Ó N N EN ANIMAIS EN ANIMAIS Carmen Cid Manzano e Mª Xosé Camba Seara I.E.S. Otero Pedrayo. Ourense. Departamento Bioloxía e Xeoloxía.

Upload: buihanh

Post on 12-Oct-2018

214 views

Category:

Documents


0 download

TRANSCRIPT

REPRODUCIREPRODUCIÓÓN N EN ANIMAISEN ANIMAIS

Carmen Cid Manzano e Mª Xosé Camba Seara

I.E.S. Otero Pedrayo. Ourense. Departamento Bioloxía e Xeoloxía.

��ReproduciReproduci óónn asexualasexual

��ReproduciReproduci óónn sexualsexual

��ReproduciReproduci óónn alternantealternante

I.E.S. Otero Pedrayo. Ourense

ReproduciReproduci óónn asexualasexual

Neste tipo de reprodución na que a partir dun proxenitor ou de células non especializadas chamadas esporas orixínase un individuo xeneticamente idéntico a el, polo que é un clon do proxenitor.

É a forma máis primitiva de reprodución e baséase esencialmente no mecanismo da mitose.

I.E.S. Otero Pedrayo. Ourense

� realízase dun xeito rápido e baixo calquera condición ambiental co que se consegue un incremento de individuos a curto prazo e por conseguinte un aumento das poboacións.

Vantaxes reprodución asexual

� trátase dun proceso relativamente sinxelo nel que non participa máis cun individuo.

Desvantaxes reprodución asexual

� non produce variabilidade xenética, os individuos son todos iguais, o que supón un grave risco para a supervivencia da especie, xa que todos os individuos veríanse afectados de igual modo por calquera cambio desfavorable das condicións ambientais.

I.E.S. Otero Pedrayo. Ourense

ReproduciReproduci óónn sexualsexual

É aquela en a que participan dúas células especiais denominadas células sexuais ou gametos, achegadas por dous proxenitores (un nalgunhas especies).

I.E.S. Otero Pedrayo. Ourense

Origen de la vida 3/4http://www.youtube.com/watch?v=s0VMpKLbSbo

� A descendencia é diferente ós proxenitores, e dicir, a reproducción sexual xera gran variabilidade xenética. De esta forma existe a posibilidade de presentar características mellor adaptadas ás condicións ambientais.

� É máis lenta que a reprodución asexual.

� Produce menor número de descendentes que a reprodución asexual.

Vantaxes reprodución sexual

Desvantaxes reprodución sexual

I.E.S. Otero Pedrayo. Ourense

ReproduciReproducióónn alternantealternanteou metaxénese

Reproduciónsexual

Reproduciónasexual

I.E.S. Otero Pedrayo. Ourense

REPRODUCIREPRODUCIÓÓN ASEXUAL N ASEXUAL EN ANIMAISEN ANIMAIS

�� XEMACIXEMACIÓÓNN

�� ESCISIESCISIÓÓN OU FRAGMENTACIN OU FRAGMENTACIÓÓNN

I.E.S. Otero Pedrayo. Ourense

XEMACIÓN: algunhas células do individuo parental divídense de forma activa, formando unha xema. Esta estrutura pode terminar separándose do proxenitor e formar un individuo illado ou quedar unido mediante unha estrutura, formando parte dunha colonia. Presentan este tipo de reprodución as esponxas e celentereos, solitarios ou coloniais, como, por exemplo, os corais.

��ESCISIESCISIÓÓN OU FRAGMENTACIN OU FRAGMENTACIÓÓNN: o proxenitor divídese de forma espontánea (lonxitudinal ou transversalmente), orixinando unha poboación filial. Este tipo de reprodución preséntase no Tipo Celentereos: pólipos e medusas e no Tipo Equinodermos: estrela de mar

I.E.S. Otero Pedrayo. Ourense

Un caso especial de fragmentación ocorre na poliembrionía. Neste proceso a partir dun embrión en desenvolvemento inicial, prodúcese unha separación de grupos celulares. Cada un destes grupos orixina un individuo completo. Neste caso, a camada resultante terá o mesmo xenotipo. A poliembrionía é típica no armadillo (Mamífero desdentado).

I.E.S. Otero Pedrayo. Ourense

A poliembrionía é o proceso polo que xorden os xemelgos univitelinos humanos.

I.E.S. Otero Pedrayo. Ourense

Rexeneración

É a capacidade que teñen as células somáticas dun individuo para reconstruílo total ou parcialmente. Esta capacidade é moi diferente nos distintos grupos da escala zoolóxica, así, a estrela de mar, pertencente aos Equinodermos, pode rexenerar un novo individuo a partir dun brazo, unha lagartixa pode rexenerar a cola, e nos mamíferos a rexeneración redúcese á cicatrización de feridas, o cal non constitúe unha forma de reprodución, senón de aumento celular.

I.E.S. Otero Pedrayo. Ourense

I.E.S. Otero Pedrayo. Ourense

http://www.elpais.com/articulo/sociedad/quid/regeneracion/elpepisoc/20091106elpepisoc_9/Tes/

Espermatozoide ÓvuloXX

NOVO INDIVIDUO

Óvulo

NOVO INDIVIDUO

PARTENOXÉNESE*ANFIGONIAreprodución sexual típica

REPRODUCCIREPRODUCCIÓÓN SEXUAL EN ANIMAISN SEXUAL EN ANIMAIS

cigoto

* A partenoxénese e común nalgúns moluscos gasterópodos, determinados crustaceos e principalmente nos insectos.

REPRODUCIÓN ABELLAS

Raiña (2n)FEMIA FÉRTIL

Óvulo

PARTENOGÉNESE

Zángano (n)MACHO

Espermatozoide (n) Óvulo (n)XX

ANFIGONIAreproducción sexual típica

Obreira (2n)FEMIA ESTÉRIL

I.E.S. Otero Pedrayo. Ourense

REPRODUCIREPRODUCIÓÓN SEXUALN SEXUALParticipan dúas células especiais denominadas

células sexuais ou gametos, aportadas por dous proxenitores (un nalgunhas especies). Comprende tres etapas:

� Gametoxénese: formación dos gametos (células reproductoras ou células sexuais).

� Fecundación: unión dos gametos e formación do cigoto.

� Ontoxenia: desenvolvemento do novo individuo a partir do cigoto.

I.E.S. Otero Pedrayo. Ourense

COMPOÑENTES BÁSICOS DOS APARATOS

REPRODUCTORES

GGÓÓNADASNADASÓrganos

productores de gametos e hormonas

Testículos (masculinas)

Ovarios (femininos)

CONDUCTO ESPERPEMCONDUCTO ESPERPEMÁÁTICO TICO E OVIDUCTO*E OVIDUCTO*

A travA travéés deles pasan os s deles pasan os espermatozoides e os espermatozoides e os óóvulosvulos

* O oviducto pode ter glándulas para a secreción da cácara do ovo. Noutros casos unha parte pode transformarse no útero e a vaxina

O SEXO NOS ANIMAISO SEXO NOS ANIMAIS

INDIVIDUOS UNISEXUAIS

Macho

Femia

HERMAFRODITAS

As veces hai dimorfismo sexual por exemplo no barbo o macho ten unha franxa escura lonxitudinal característica.

Platelmintos (planarias e tenias), Anelidos (miñocas, sambesugas); Crustaceos ( percebes) Moluscos (caracois e algúns bivalvos

• Dimorfismo sexual son as diferencias morfolóxicas, fisiolóxicas, bioquímicas e de comportamento de machos e femias.

• Caracteis sexuais primarios son os trazos físicos diferenciais, ou rasgos dimórficos, están directamente vinculados coa reprodución como é o caso de testículos, ovarios, hormonas das gonadas, etc.

• Caracteres sexuais secundarios son os trazos relacionados co tamaño corporal, o desenvolvemento muscular e esquelético, a distribución do tecido adiposo subcutáneo, etc. que non están ligados á función reproductora.

I.E.S. Otero Pedrayo. Ourense

GAMETOSANIMAIS

Oogametos. A unión chámase oogamia. O gameto femininos é grande e inmóbil e denomínase óvulo, mentres que o pequeno e móbil é o masculino e chámase espermatozoide.

I.E.S. Otero Pedrayo. Ourense

I.E.S. Otero Pedrayo. Ourense

CICLO BIOLCICLO BIOLÓÓXICOXICO

�Ciclo diplonte

Ciclo biolóxico é o círculo imaxinario que describe unha especie, partindo do estado de cigoto ata que alcanza de novo o mesmo estado.O ciclo biolóxico máis frecuente nos animais é:

I.E.S. Otero Pedrayo. Ourense

2n2n

Ciclo diplonte

2n

Cigotos

Animaladulto

Meiosis Meiosis

nn Gametos

Organismo adulto

Organismo adulto

Meiose gamética Meiose gaméticaMitose Mitose

I.E.S. Otero Pedrayo. Ourense

Meiosis gamética

n

n

2 n

2 n

I.E.S. Otero Pedrayo. Ourense

A FECUNDACIÓN Unión dun espermatozoide e un óvulo para a formación da célula ovo ou cigoto.

� AUTOFECUNDACIÓN

� FECUNDACIÓN CRUZADAI.E.S. Otero Pedrayo.

Ourense

Na fecundación externa os espermatozoides e os óvulos xúntanse no exterior do animal.

- A miúdo en organismos acuáticos.-Necesítase un gran número de gametos para posibilitar a súa unión.

I.E.S. Otero Pedrayo. Ourense

Fecundación internaNos animais terrestres, a fecundación realízase no interior do corpo da femia. Para elo osespermatozoides deben entrar no oviducto. O xeito de facelo pode ser mediante un órgano copulador, como o pene, por estreito contacto entre oviducto e o espermiducto, como a cópula en aves, ou pola producción de espermatóforos que se introducen no oviducto. A fecundación interna é típica nas femias ovíparas das aves e dos réptiles e nas femias vivíparas dos mamíferos.

I.E.S. Otero Pedrayo. Ourense

A fecundación interna supón un avance evolutivo polas avantaxas que presenta: protexe ós gametos dos perigos do medio externo e precísanse relativamente poucos gametos. Non obstante, o depósito interno dos espermatozoides por parte do individuo macho non asegura a fecundación; existe aínda o problema da sincronización entre os individuos que interveñen no proceso, regulada mediante sistemas de coordinación e control hormonal.

I.E.S. Otero Pedrayo. Ourense

Oligolecitos ou isolecitos, con pouco vitelo(con reservas para a nutrición) e uniformemente distribuído polo citoplasma; épropio dos Equinodermos, Mamíferos, entre outros.

Heterolecitos, con abundante vitelo localizado no polo oposto ó núcleo; épropio de Anfibios Moluscos e Anélidos.

Telolecitos, a gran cantidade de vitelo ocupa practicamente toda a célula, quedando o núcleo reducido a un pequeno disco desprazado; épropio de Peixes, Réptiles e Aves. A gran cantidade de vitelo permite ó embrión un desenvolvemento completo dentro do ovo.

Centrolecitos, o vitelo estálocalizado en torno ó núcleo; épropio dos Artrópodos.

TIPOS DE OVOS

Ata a aparición dos réptiles, os ovos (de peixes e anfibios) estaban recubertos por unha membrana branda. O principal inconveniente deste tipo de ovos residía na forte dependencia da auga, debido á súa fraxilidade e á súa consistencia acuosa non resisten a forza da gravidade nin a insolación.

Ovos de peixe Ovos de anfibioI.E.S. Otero Pedrayo. Ourense

O ovo amniO ovo amnióóticoticoConstitúe unha das innovacións de maior éxito evolutivo, tanto é así que conta hoxe día con ampla difusión no reino animal. A vantaxe fundamental reside no amnios (que lle dá nome); trátase dunha membrana que reproduce o microambiente acuático no que o embrión desenvólvese. O ovo está constituído por unha célula o óvulo ou xema. No citoplasma atópase abundantes substancias nutritivo (vitelo) e un núcleo (mancha xerminativa). Do núcleo desenvólvense o embrión e aliméntase do saco vitelino que se desenvolve a partir da xema.

I.E.S. Otero Pedrayo. Ourense

No caso dos ovos das galiñas actuais, o conxunto queda protexido pola clara, por unha membrana intermedia denominada testácea e por unha cascara calcárea e porosa que permite que o medio amniótico respire.

I.E.S. Otero Pedrayo. Ourense

Dentro dun ovo existen tres espazos:

A bolsa amniótica é o espazo cheo de líquido onde crece o embrión. O alantoides contén aire, para que o embrión poida respirar. O saco vitelino ou xema proporciónalle alimentos ao embrión.

Ademais, no ovo hai unha masa de proteínas nutritivas, que constitúen a clara.

Aos poucos, o aire, a clara e a xema van esgotándose. O embrión desenvólvese e crece, protexido pola bolsa amniótica. Cando o desenvolvemento embrionario finalizou, o ovo eclosiona.

I.E.S. Otero Pedrayo. Ourense

Segundo onde suceda a fecundación e o desenvolvemento do cigoto, distínguense tres tipos de reprodución:

OvíparosAnimais que desenvolven no interior dun ovo.

I.E.S. Otero Pedrayo. Ourense

O macho de quenlla introduce os espermatozoides na femia gracias a unha aleta que adopta unha forma especial e actúa a modo de pene.

OVOVIVOVOVIVÍÍPAROPARO

Animais que se desenvolven no interior dun ovo, que se atopa dentro do corpo da nai, pero non se establece contacto directo con ela, só lle proporciona proteción.

Animais que desenvolven no interior da nai, establecendo un contacto íntimo con ela. A nai proporciona proteción e alimento.

Vivíparos

I.E.S. Otero Pedrayo. Ourense

DESENVOLVEMENTO EMBRIONARIO

-Segmentación: O cigoto divídese varias veces por mitose formando unha estrutura chamada mórula. As células formadas son totipotentes (a partir de cada una delas pódese desenvolver un organismo enteiro). Cada unha das células chámanse blastómeros.

MórulaBlastómeros

I.E.S. Otero Pedrayo. Ourense

Blastulación : as células da mórula continúan dividíndose e migran ata o exterior, formando unha única capa celular que envolve un oco interior chamado blastocele. A estruturaformada denomínase blástula.

Blastocele

Blástula

I.E.S. Otero Pedrayo. Ourense

GastrulaciGastrulacióónn: formación das follas blastodérmicas ou embrionarias, con desprazamento das células, que pasan ocupar determinadas partes do embrión. As células da blástula continúan a súa división. Nun punto concreto, as células divídense a distinto ritmo, orixinando unha cavidade hacia o interior da blástula. A estrutura formada denomínase gástrula e a cavidade interior, arquénteron, que se abre ó exterior por un orificio denominado blastoporo. Así, as células que tapizan o arquénteron pertencen a folla embrionaria denominada endodermo e as células de fóra pertencen o ectodermo.

Inicio da Gastrulación Gastrula con arquenteron formado

Ectodermo

Endodermo

I.E.S. Otero Pedrayo. Ourense

Os animais triblásticos, aínda na fase de gástrulación,orixínase unha nova folla embrionaria denominada mesodermo, localizada entre o endodermo e o ectodermo. A forma de orixinar o mesodermovaría segundo o tipo de animal. As veces, o mesodermo contén unha cavidade interior, denominada celoma. Os animais que posúan esta cavidade reciben o nome de celomados.

I.E.S. Otero Pedrayo. Ourense

CLASIFICACIÓN DOS ANIMAIS SEGUNDO O CELOMA

- ACELOMADOS: carecen de celoma, non hai cavidades entre o ectodermo e o mesodermo. Teñen forma de saco cun un orificio. Son os Celentereos e os Platelmintos.

- PSEUDOCELOMADOS: hai cavidade que orixinalmente era o blastocele pero que non se rodea totalmente de mesodermo senón que por un dos lados estárodeada de endodermo.

- CELOMADO: a cavidade interna queda rodeada completamente de mesodermo.

Grupos de animais celomadosGrupos de animais celomados

-Protóstomos: o blastoporo transfórmase na boca do animal adulto e un novo orificio forma o ano. Son deste grupo os Anélidos, os Moluscos e os Artrópodos.

- DeuterDeuteróóstomosstomos: o blastoporo transfórmase en ano e a boca procede dunha abertura secundaria no extremo oposto. Son deste grupo os Equinodermos e os Cordados.

I.E.S. Otero Pedrayo. Ourense

ESTRUCTURA CORPORAL DOS ANIMAIS

PARAZOOSPARAZOOS: carecen de verdadeiros tecidos e teñen unha forma indefinida e sen simetria. Son os Poríferos.

EUMETAZOOSEUMETAZOOS: Posúen tecidos que forman órganos. Diferénciase en dúas ramas baseándose na súa simetría corporal:-Radiados, os celentereos. A simetría radial é unha adaptación para a súa vida sedentaria porque lle permite recibir estímulos de todas as direccións.- Bilaterais: O resto dos animais posúen simetría bilateral, polo menos na fase larvaria

I.E.S. Otero Pedrayo. Ourense

OrganoxOrganoxéénesenese: é a fase na que se van a formar os distintos tecidos e órganos que conformarán o animal. Dependendo do animal, esta fase pode chegar a ser moi complexa.

•Pel e formacións tegumentarias: pelos, plumas, glándulas sebáceas etc.•Revestimento das aberturas naturais del corpo. •Sistema nervioso central e periférico.

•Tubo dixestivo e glándulas anexas.•Revestimento interior dos pulmóns

•Esqueleto.•Musculatura.•Aparato reproductor.•Aparato excretor.•Derme da pel.•Aparato circulatorio

ECTODERMO

MESODERMO

ENDODERMO

I.E.S. Otero Pedrayo. Ourense

DESENVOLVEMENTO POSTEMBRIONARIO

� O desenvolvemento directo consiste en alcanzar o grado de madurez sexual sen cambios morfolóxicos aparentes, excepto o aumento de tamaño.

� O desenvolvemento indirecto consiste en que o animal xorden dun ovo en estado larvario e, para pasar ó estado adulto, debe sufrir cambios acusados na súa morfoloxía o que se chama metamorfose.

I.E.S. Otero Pedrayo. Ourense

Desenvolvementoindirecto

I.E.S. Otero Pedrayo. Ourense

Ás veces, o desenvolvemento mesmo, pode pasar por unha fase na que a larva non se alimenta e envólvese nunha estrutura protectora, formando un capullo ou pupa, construída por ela, mentres alcanza o estado adulto. Neste caso, dícese que o desenvolvemento é indirecto ou complexo.

Fases metamorfose Insecto (Bolboreta)

capullo ou pupa

ovolarva

adulto

I.E.S. Otero Pedrayo. Ourense

Fases metamorfose Anfibios (ra)

I.E.S. Otero Pedrayo. Ourense

Departamento Departamento Departamento Departamento BioloxBioloxBioloxBioloxííííaaaa e Xeoloxe Xeoloxe Xeoloxe XeoloxííííaaaaI.E.SI.E.SI.E.SI.E.S. Otero . Otero . Otero . Otero PedrayoPedrayoPedrayoPedrayo. . . . OurenseOurenseOurenseOurense....