relevo 2016
TRANSCRIPT
O relevo e a súa modelaxeO relevo e a súa modelaxe
Bioloxía e xeoloxía 3º ESO CPI Virxe da Cela
Monfero
Xigante Bartolo – Monte Pindo
O relevo terrestre son as diferentes formas da paisaxe que podemos observar.
Cada unha consta de diferentes características propias.
O relevo é o resultado dos procesos xeolóxicos ao logo de millóns de anos
Procesos xeolóxicos na Procesos xeolóxicos na TerraTerra
Na Terra danse dous clases de procesos xeolóxicos:
Procesos xeolóxicos externos:
● Modifican o relevo dende o exterior.
● A enerxía responsable deles é a enerxia solar e a forza de gravidade terrestre.
Procesos xeolóxicos internos.
● Actúan dende o interior.
● A súa enerxía procede das altas presións e temperaturas que se dan no interior da Terra
Os procesos Os procesos xeolóxicos externosxeolóxicos externos
•Meteorización disgregación
•Erosión evacuación materiais
•Transporte traslado
•Sedimentación acumulación
1 - A Meteorización1 - A Meteorización
Pode ser:• FÍSICA O MECÁNICA: PRODUCE CAMBIOS NA ESTRUTURA DA MATERIA
PERO SEN ALTERAR A COMPOSICIÓN QUÍMICA
• QUÍMICA: PRODUCE CAMBIOS QUÍMICOS NOS MATERIAIS
Alteración ou descomposición das rochas superficiais
Poden ter unha orixe biolóxica
Procesos xeolóxicos externos
A Meteorización físicaA Meteorización física1 – Criofracción ou Xelifracción
Procesos xeolóxicos externos
A Meteorización físicaA Meteorización física2 -Acción seres vivos
3 - Cambios bruscos temperaturas (TERMOCLASTIA)
Procesos xeolóxicos externos
A Meteorización físicaA Meteorización física
4 -Descompresión Exemplo Evolución dun
macizo granítico
•O granito é unha rocha magmática plutónica formada en profundidade.
•A erosión das capas máis superficiais do solo situadas enriba do granito produce que diminúa a presión que estos materiais exercían sobre o granito, e froito desta descompresión o granito fractúrase .
Procesos xeolóxicos externos
A Meteorización químicaA Meteorización química
1 - Oxidación
2 - CarbonataciónPor depósitos de carbonato cálcico arrastrado pola auga: forman as estalactitas e estalagmitas
Procesos xeolóxicos externos
A Meteorización químicaA Meteorización química3 - Disolución
4 - Actividade seres vivos
Arrastre polas augas das sales minerais contidas en certas rochas e minerais moi solubles na auga como o xeso, halita (sal común)
•As heces das aves son moi ácidas e poden alterar as rochas
•Accións de fungos, bacterias e liques sobre as rochas
•….
Procesos xeolóxicos externos
A Meteorización químicaA Meteorización química5 - HIDROLESE DO GRANITO
O granito (composto por 3 minerais cuarzo, feldespato e mica) é unha das rochas máis características de Galicia.
O feldespato que áctua como un cemento entre estes minerais é atacado é disolto pola auga descompoñendo así o granito nos seus compoñentes formando:
-Arxilas (os feldespatos)
-Cristais de cuarzo e mica (máis resistentes a erosión)
Procesos xeolóxicos externos
2 - Erosión2 - ErosiónProcesos xeolóxicos externos
3 -Transporte3 -Transporte
• Enerxía
• Selección
• Maduración
Parámetros transporte
Durante o transporte prodúcense cambios no sedimentos
Procesos xeolóxicos externos
Formas transporteFormas transporte
4 - Sedimentación4 - Sedimentación• Acumulación sedimentos
Procesos xeolóxicos externos
A presenza dun obstáculo favorece o depósito dos
materiaisAo diminuir a enerxía do axente
de transporte os sedimentos deposítanse segundo o seu peso
SedimentaciónSedimentación
• Ordenación dos clastos. Estruturas sedimentarias
Procesos xeolóxicos externos
DISPOSICIÓN en ESTRATOSDISPOSICIÓN en ESTRATOS
Os sedimentos son depositados en capas horizontais denominadas estratos
Disposición dos sedimentos en estratosDisposición dos sedimentos en estratos
Procesos xeolóxicos externos
Por acción dos axentes xeolóxicos internos pode variar a disposición horizontal dos estratos
As concas e ambientes sedimentariosAs concas e ambientes sedimentarios
Procesos xeolóxicos externos
Nelas favorécese o depósito dos sedimentos
Nas concas sedimentarias ten lugar a formación das rochas Nas concas sedimentarias ten lugar a formación das rochas
sedimentarias sedimentarias DIAXÉNESEDIAXÉNESE
1 - ErosiónErosión
2 - TransporteTransporte
3 - SedimentaciónSedimentación
4 – Litificación Litificación
– – CompactaciónCompactación
- Cementación- Cementación
Denomínase erosión ao proceso de sustración ou desgaste dunha rocha
Proceso polo cal o material erosionado das rochas é movido a lonxe dá rocha da que procede
Proceso polo cal os materiais erosionados e transportados son depositados nas denominadas cuncas sedimentarias (normalmente no fondo de ríos, lagos ou mares)
Proceso de formación de novas rochas a partir de sedimentos por compactación e cementación
Procesos xeolóxicos externos
Calor interno
Presión
Principais tipos de modelaxe Principais tipos de modelaxe do relevodo relevo
Segundo o tipo de terreo (tipo de rochas, vexetación...) e axentes xeolóxicos externos predominantes (auga, vento....) poden predominar distintos modelaxes do relevo e paisaxes características
1 - MODELAXE GRANÍTICA1 - MODELAXE GRANÍTICA
Evolución dun macizo granítico
•O granito é unha rocha magmática plutónica formada en profundidade.
•A erosión das capas máis superficiais do solo situadas enriba do granito produce que diminúa a presión que estos materiais exercían sobre el, e froito desta descompresión o granito fractúrase .
•A acción dos axentes xeolóxicos externos sobre estas fracturas orixina formas redondeadas denominadas CAOS DE BOLOS.
Materiais resultantes da meteorización do granito
Monte PindoMonte PindoModelaxe granítica
Modelaxe granítica
Modelaxe granítica
Modelaxe granítica
Modelaxe granítica
Modelaxe granítica
Modelaxe granítica
ACCIÓN XEOLÓXICA AUGAACCIÓN XEOLÓXICA AUGA
• RÍOS• AUGAS ARROIADA• TORRENTES• AUGAS SUBTERRÁNEAS • MAR
Pode ser:
2 - MODELAXE FLUVIAL: 2 - MODELAXE FLUVIAL: Acción dos ríosAcción dos ríos
CURSO ALTO
DESEMBO-CADURA
CURSO MEDIO - BAIXO
CANÓNS / vales en v MEANDROS
FERVENZAS
EROSIÓN
TRANSPORTE
TRANSPORTE
SEDIMENTACIÓN
DELTAS
veigas
RÍASEDIMENTACIÓN
VAL FONDO PLANO OU EN ARTESA (RIO SIL)
Modelaxe fluvial
VAL EN V RIO EUMEVAL EN V RIO EUME
A diferenza do que ocurría nos glaciares a erosión fluvial predomina en profundidad, polo que a erosión nos laterais é mínima, facendo vales profundos nos que a posterior erosión doutros
axentes nas partes superiores unido á acción da gravidade fai que tome forma de V
Modelaxe fluvial
CANÓN DO SILCANÓN DO SIL
Os canóns son profundas hendiduras de paredes casi verticales polas que discorre un río. Poden ter o seu orixe:
-Cando os ríos percorren zonas formadas por materiais sedimentarios máis duros, nos que a erosión nas partes superiores por outros axentes é mínima. (canón do colorado)
- Cando o cauce do río introdúcese por unha fractura do terreo. (canóns do Sil)
Modelaxe fluvial
Canón do Canón do ColoradoColorado
Modelaxe fluvial
ESTEIRO RIO MIÑOESTEIRO RIO MIÑOEstuarios ou esteiros: formados cando a forza do mar e maior que a acción do río penetrando
o primeiro no cauce fluvial na súa desembocadura
Modelaxe fluvial
OS DELTAS:OS DELTAS:
DELTA RÍO EBRO
Fórmanse en mares interiores nos que acción de sedimentación dalgúns ríos e maior que a acción erosiva do mar no litoral, depositando o río na súa desembocadura materiais sedimentarios que fan que a desembocadura progresivamente se alonxe da liña litoral e o río forme numerosas canles
Na actualidade os encoros fan que moitos deltas estén en regresión o diminuir o aporte de materiais sedimentarios
Modelaxe fluvial
3 – Modelaxe torrencial3 – Modelaxe torrencial
• Acción augas salvaxes ou arroiada
• Acción torrentes montaña
Augas arroiadaAugas arroiada
Erosión terreos brandos
Cursos de auga esporádicos sen cauce fixo orixinados por intensas Cursos de auga esporádicos sen cauce fixo orixinados por intensas precipitacións.precipitacións.
Teñen unha alta acción erosiva debido o discurrir sen cauceTeñen unha alta acción erosiva debido o discurrir sen cauce
Modelaxe torrencial
Acción das augas de arroiadaAcción das augas de arroiada
CÁRCAVAS CHEMINEAS BARRANCO
Modelaxe torrencial
Terras Terras baldías ou baldías ou BadlandsBadlands
LAS BARDENAS - NAVARRA
Modelaxe torrencial
As As terras baldíasterras baldías ou Badlands ou Badlands
• Tipo de terreo árido rico en arxilas típico de zonas secas
• A falta de vexetación fai que estean extensamente erosionado polas augas de arroiada e o vento, formando unha paixase característica con cárcavas, barrancos….
Modelaxe torrencial
Acción dos torrentesAcción dos torrentes
Conca de recepción
Canle de Canle de desaguadoirodesaguadoiro
Cono de dexecciónCono de dexección
erosión
transporte
sedimentación
Os torrentes son cursos de auga esporádicos cun cauce fixo, no que segundo a zona do toorente predominará un tipo de acción.
Modelaxe torrencial
RISCOS TORRENTES: AVALANCHA LODO RISCOS TORRENTES: AVALANCHA LODO
BIESCAS- Pirineo AragonésBIESCAS- Pirineo Aragonés8- AGOSTO 19968- AGOSTO 1996
Modelaxe torrencial
O CAMPING ESTABA SITUADO NO CONO DE DEXECCIÓN
4 - Modelaxe litoral:4 - Modelaxe litoral:
Acción das augas mariñasAcción das augas mariñas
RÍA RÍA • É cando o mar introdúcese nun val fluvial e
invade o curso medio e baixo dun río.• Prodúcense como consecuencia:
– Afundimento do terreo– Suba no nivel dos océanos que fai que estes
Modelaxe litoral
a - EROSIÓN
ABRASIÓN LITORAL ACANTILADOSPLATAFORMAS ABRASIÓN
Modelaxe litoral
Nas zonas expostas á acción das ondas
Praia das catedraisPraia das catedrais
Modelaxe litoral
COSTAS HETEROXÉNEASCOSTAS HETEROXÉNEAS
CABO
ENSENADA
PRAIA
Cando existen materiais de distinta dureza na costa van a orixinar costas heteroxéneas
Modelaxe litoral
b - SEDIMENTACIÓN
PRAIAS
Modelaxe litoral
Nas zonas protexidas ou onde o mar bate con menos forza deposítanse os materiais erosionados e transportados
Frecha litoralFrecha litoral
Modelaxe litoral
TómboloTómbolo
Peñiscola
Un tómbolo é unha illa próxima a costa unida a esta por unha estreita língua de materiais sedimentarios depositados polo mar
Modelaxe litoral
GIBRALTAR
Modelaxe litoral
LAGOA LITORALLAGOA LITORAL
Doniños - Ferrol
Monte Louro - Muros
Modelaxe litoral
Laguna de auga salgada ou lixeiramente salobr, separada do mar por unha lingua de area
Albufeira de valenciaAlbufeira de valencia
Unha albufeira é unha lagoa litoral de agua salgada ou lixeiramente salobre, separada do mar por unha lingua ou cordón de areas pero en comunicación co mar ...
Modelaxe litoral
Marismas BaldaioMarismas Baldaio
Modelaxe litoral
Depresión (normalmente causada por un río) anexa ao mar, que produce un terreo baixo e pantanoso que se inunda por efecto das
mareas .
5 – Modelaxe glaciaria5 – Modelaxe glaciaria
Acción da neve e do xeoAcción da neve e do xeo
• GLACIAR DE VAL
O máis representativo son os glaciares, moitos dos seus efectos os podemos observar cando estes se retiran tras un cambio climático
Os glaciares posúen un alto poder erosivo debido as altas presións do xeo e dosmateriais que transportan sobre as rochas próximas, pero teñen pouco transporte dos materiais erosionados e non os clasifican (é dicir arrastran conxuntamente materiais moi pesados e lixeiros)
Modelaxe glaciaria
LINGUA GLACIARLINGUA GLACIAR
O xeo e a neve do glaciar é arrastrado a través da chamada lingua do glaciar
O glaciar ainda que se move moi lento ten un gran poder de erosíon arrastrando e arrincando rochas que se acumulan nas denominadas morenas situadas:
-Nos laterais do glaciar
-No fondo do glaciar
-No final do glaciar (morrena terminal)
-A forte erosión destes materiais tanto no fondo como nos laterais fai que os vales glaciares teñan unha forma en U
Modelaxe glaciaria
VAL EN “U”VAL EN “U”
SOMIEDO
Modelaxe glaciaria
MORENAS LATERAISMORENAS LATERAISAo retirarse o glaciar se poden observar os restos das morrenas (rochas acumuladas) nos laterais e no final do espazo ocupado pola língua do glaciar.
Modelaxe glaciaria
MORENA FRONTAL ou TERMINALMORENA FRONTAL ou TERMINALModelaxe glaciaria
A morena terminal normalmente forma un dique que pode orixinar un A morena terminal normalmente forma un dique que pode orixinar un lago (Ex.: Lago de Sanabria- Zamora)lago (Ex.: Lago de Sanabria- Zamora)
DIRECCIÓN AVANCE G
LACIAR
AREA ACÚMULO MATERIAIS
MORENA TERMINAL
Modelaxe glaciaria
CIRCO GLACIARCIRCO GLACIARSe denomina circo glaciar á zona en forma de anfiteatro situada na cabeceira dun val glaciar e producida pola acumulación do xeo que, da orixe á excavación progresiva de dito anfiteatro.
Se o glaciar derrítese na depresión formada pode formarse unha lagoa chamada lagoa glaciar
Modelaxe glaciaria
Circo glaciar de Gavarnie, Circo glaciar de Gavarnie, Pirineos de Francia.Pirineos de Francia.
Modelaxe glaciaria
HORNHORNModelaxe glaciaria
Regresión dos glaciares polo cambio Regresión dos glaciares polo cambio climáticoclimático
Modelaxe glaciaria
GLACIAR PERITO MORENO GLACIAR PERITO MORENO (ARXENTINA)(ARXENTINA)
Modelaxe glaciaria
MODELAXE PERIGLACIARMODELAXE PERIGLACIAR
Nas zonas de alta montaña ouras formacións características, pero non debidas os glaciares son os canchais, orixinados pola xelifracción das rochas polas diferenzas de temperaturas
CANCHAIS: FRAGMENTOS DE ROCHAS ORIXINADOS POLA XELIFRACCIÓN
6 – A modelaxe cárstica6 – A modelaxe cárstica
Acción das augas subterráneasAcción das augas subterráneas
ACUÍFEROS: NOS TERREOS PERMÉABLES A AUGA INFIÍLTRASE NO
SEU INTERIOR
Algúnhas rochas como as calcarias son máis susceptibles da erosión polas augas subterráneas formando unhas estruturas xeolóxicascaracterísticas
• Disolución do carbonato cálcico das rochas calizas: a auga unida ao CO2 do aire forma ácido carbónico que disolve o carbonato cálcico das rochas
• CarbonataciónÉ o fenómeno inverso no que o e carbonato cálcico arrastrado pola auga volve de novo a depositarse formando estruturas moi características como as estalactitas e estalagmitas
Debido a que unha das lugares máis típicas con este tipo de formación é a rexión de Karst nos balcanes este tipo de modelaxe do relevo chámase paixase cárstico. En España é tipico da Cornisa Cantábrica
ACCIÓN DAS AUGAS SUBTERRÁNEAS NAS ZONAS CALCÁRIAS
Modelaxe cárstica
Paixase típica dos terreaos calcarios nos que a acción daauga máis o CO2 forman ácidos que disolven a rocha caliza. Posteriormente o carbonato cálcico disolto na auga pode volver a depositarse formando estruturas características.
Modelaxe cárstica
TRAVERTINOS
Modelaxe cárstica
ESTALACTITAS
SIMASIMAModelaxe cárstica
Modelaxe cárstica
ACCIÓN XEOLÓXICA DO VENTOACCIÓN XEOLÓXICA DO VENTO
Caracterízase por:
- Baixa acción erosiva
- Transporte moi intenso levando os materiais a longas distancias. Ademáis o vento vai a clasificar os materiais que transporta ao depositalos en distintas zonas según o seu peso.
7 – Modelaxe eólica7 – Modelaxe eólica
Acción do ventoAcción do vento• EROSIÓN DO VENTOABRASIÓN
Debido o choque contra as rocas das areas que transporta. Orixina:
• DESERTOS PEDREGOSOS: ao arrastrar as areas e quedar os materiais máis pesados
• ARCOS E ROCHAS CON ASPECTO DE FUNGOS: ao erosionar as areas transportadas as partes máis baixas das rochas
• DEPOSITOS: os depósitos de materiais arrastrados polo vento van a orixinar
– DESERTOS AREENTOS – DUNAS
Modelaxe eólica
EROSIÓN DO VENTO EROSIÓN DO VENTO ABRASIÓN ABRASIÓNHAMADA: montañas erosionadas polo vento
REG: deserto pedregoso
Modelaxe eólica
ROCHAS EN FORMA DE ROCHAS EN FORMA DE COGOMELOCOGOMELO
Modelaxe eólica
Cidade encantada (Cuenca)
O VENTO: DEPOSITOSO VENTO: DEPOSITOS
DESERTOS AREENTOS
DUNAS
Modelaxe eólica
BARCHAN:BARCHAN: dunas características debido ao maior avance das partículas dunas características debido ao maior avance das partículas arrastradas polo vento nas zonas laterais da dunaarrastradas polo vento nas zonas laterais da duna
Modelaxe eólica
DUNA CORRUBEDODUNA CORRUBEDOModelaxe eólica