proxecto lector -...
TRANSCRIPT
Proxecto lector
CPI San Sadurniño
(Aprobado en Consello Escolar o 2-12-2010)
Ahora digo- dijo a esta sazón Don Quijote- que el que lee mucho y anda mucho, ve
mucho y sabe mucho.”
Miguel de Cervantes
“A creatividade e a fantasía serven ás persoas precisamente porque en apariencia non
serven para nada. Pero serven ao home completo.(...) Desenvolvamos a creatividade de
todos, para transformar o mundo”
Gianni Rodari
1. Introdución “Necesitamos historias do mesmo xeito que necesitamos soños, non para esquecer o real, senón para exercitarnos a
afrontalo.”
Pierre Clanche
“No hay tratamiento más serio y radical que la restauración del aprendizaje del buen leer en la escuela. El cual se
logra (...) poniendo al escolar en contacto con los mejores profesores de lectura: los buenos libros.”
Pedro Salinas
O CPI de San Sadurniño está situado no concello de San Sadurniño (A Coruña) e acolle alumnos/as
deste concello e dos límitrofes de Moeche, Narón e Neda. O centro integra tres etapas educativas:
Educación Infantil, Educación Primaria e Educación Secundaria.
O presente Proxecto Lector de Centro nace en cumprimento do establecido na Lei Orgánica 2/2006
e na súa concreción na comunidade autónoma de Galicia nos Decretos 130/2007 e 133/2007. Estes
dous últimos decretos, que regulan as ensinanzas de educación primaria e educación secundaria
obrigatoria na Comunidade Autónoma de Galicia, recollen unha serie de competencias básicas que
o alumnado debe adquirir de forma progresiva e prevén a obrigatoriedade de que os centros de
ensino non universitario elaboren os seus proxectos lectores.
Este Proxecto Lector (que pretende ser un documento consensuado, realista, progresivo, flexible e
facilitador do traballo docente) nace para sistematizar as actuacións realizadas no centro e as
previstas para desenvolver nos vindeiros cursos relacionadas co fomento da lectura, da escritura e
das habilidades informativas, así como para facilitar a utilización da biblioteca escolar como recurso
de apoio da aprendizaxe e vía de integración das tecnoloxías da comunicación nestas.
As actuacións previstas contribúen a adquisición das competencias básicas, especialmente as
seguintes: competencia lingüística, competencia dixital e tratamento da información, competencia
artística e cultural e competencia para aprender a aprender.
Ademais o proxecto será a referencia para a elaboración dos plans anuais de lectura que se inclúen
na Programación Xeral Anual.
2. Análise da situación no centro
2.1. Situación da lectura e a escritura. A presente análise da situación lectora céntrase en catro aspectos: hábitos lectores, comprensión
lectora, expresión escrita e habilidades informativas.
2.1.1. Hábitos de lectura
(...)parece que hoy entendemos como Animación a la Lectura – y no tienen por qué estar mal -, el conjunto de
actividades, técnicas y estrategias que persiguen la práctica de la lectura, aunque teniendo en el horizonte la meta de
formar lectores activos, capaces de comprender mensajes diferentes y de relacionar una historia en su contexto.
Cerrillo, P., Larrañaga, E y Yubero, S.
.
Aínda que consideramos máis importantes para o fomento da lectura as análises cualitativas (é dicir
baseadas non tanto na clasificación senón na comprensión dos factores que levan aos mozos e
mozas a ler ou a non ler) que as meramente cuantitativas, resulta interesante coñecer algúns dos
datos presentes no Informe de hábitos de lectura y compra de libros do ano 20091 elaborado polo
Federación de Gremios de Editores de España:
• O 55% da poboación maior de 14 anos declárase lectora (lectores frecuentes + lectores
ocasionais, que len un libro ao mes ou ao trimestre).
• Sexo, idade, estudos, hábitat e ocupación son determinantes no hábito lector.
• O 26% dos lectores elixe libros de bolso, o 45% le máis en vacacións e máis dun 40% dos
lectores comprou libros non de texto no último ano.
• Galicia é unha das oito comunidades autónomas que non alcanza o índice de lectura medio
cun 54,9%, se ben esta sobe 2,3 puntos con respecto ao ano 2008.
• A porcentaxe de lectores diminúe segundo aumenta a idade, sendo os mozos entre 14 e 24
anos (70,5) e os nenos entre 10 e 13 anos (91,2%) os grupos de poboación que máis len.
1 http://www.edu.xunta.es/biblioteca/blog/files/NP_Lectura_feb2009%5B1%5D.pdf
• Os lectores frecuentes, entre a poboación maior de 14 anos son o 41,3% (len todos ou case
todos os días, ou unha ou dúas veces por semana).
• Os lectores frecuentes, entre 10 e 13 anos, son o 77,1% .
• A diferenza doutros tramos de idade a porcentaxe de lectores menores de 14 anos é moi
parecida entre nenos e nenas.
• Dos nenos lectores o 77,1% le libros diaria ou semanalmente (74% en 2008 e 65% en 2007)
e o 14% le algunha vez ao mes ou ao trimestre. Un 14,7% declárase non lector, é dicir, non
le nunca ou case nunca.
• Os nenos lectores entre 10 e 13 anos leron unha media de 8,6 libros durante o ano 2009 e
dedican unha media de 3,9 horas semanais á lectura (aproximadamente 33 minutos ao día).
• O 68% dos nenos de 10 a 13 anos acudiron polo menos unha vez á biblioteca durante o ano,
principalmente para o préstamo ou consulta de libros (89%) ou para estudar ou realizar
traballos durante o curso (36%).
• O 78,4% dos nenos lectores asegura que seus pais lles len na casa, e o 88% que lles
mercaron ou agasallaron con libros no último ano.
• O 97,2% dos nenos lectores afirman que os seus profesores os animan a ler, e o 93,2%
asegura que nos seus colexios se realizan actividades arredor da lectura e o libro,
participando nelas o 94,1%.
• O entretemento é o principal motivo de lectura de libros (75,2), aínda que no tramo de idade
escolar a lectura por motivos de estudos ten un valor maior (39,8 % entre os nenos de 10 a
13 anos e 31,5% entre os mozos de 14 a 18). Un 5,7% le para mellorar o seu nivel cultural.
• A lectura de prensa, revistas e consulta de libros en Internet está máis estendida dos 14 aos
44 anos, especialmente na franxa de idade dos 19 aos 34 anos.
• A maior porcentaxe de lectores de xornais obtense nas idades intermedias (25 a 64 anos).
• A lectura de cómics alcanza as súas maiores porcentaxes entre os nenos de 10 a 13 anos.
• A poboación lectora presenta porcentaxes superiores ao total da poboación no relativo á
posesión de ordenador e conexión a Internet no fogar. Ademais utilizan Internet en maior
proporción (78% dos lectores utiliza Internet fronte ao 65,6% da poboación total.
• A busca de información, o uso do correo electrónico, a lectura de prensa ou revistas dixitais
son as actividades máis habituais á hora de usar Internet. A estas séguenas a descarga de
arquivos e a busca de información sobre libros.
• Os non lectores superan aos lectores no uso de Internet para descargar arquivos e para
chatear.
• En Galicia o 7,4% dos lectores le en galego de forma cotiá.
A continuación sintetizamos algunhas das observacións realizadas con respecto aos hábitos lectores
do noso alumnado:
• Un elevado número das lecturas realizadas polos alumnos/as son prescritivas, sendo menor
o número das lecturas voluntarias, as cales adoitan realizar con maior asiduidade nos
períodos vacacionais.
• A porcentaxe de lectores diminúe segundo aumenta a idade e a lectura ten que “competir”
con outras actividades de lecer.
• Os alumnos/as prefiren a lectura de narrativa á doutros xéneros literarios, sentíndose
atraídos polas narracións de terror, misterio e fantasía, se ben conforme aumenta a idade
obsérvase un aumento das preferencias pola literatura realista (especialmente aquela que lles
posibilita o coñecemento do mundo e o entendemento das emocións).
• É necesario consolidar o interese pola lectura na maioría do alumnado e desenvolver
estratexias para interesar nesta aos alumnos/as máis remisos. Cómpre, ademais posibilitar a
“madurez lectora”, é dicir, a lectura de obras máis complexas e a realización de lecturas
máis complexas destas.
2.1.2. Comprensión lectora.
“Si convenimos todos en que la lengua es el instrumento de comunicación por excelencia, también habrá que aceptar
que la lengua es imprescindible para la construcción del conocimiento. Lo que significa que, si el desarrollo de la
capacidad lingüística del alumno es insuficiente, acabará convirtiéndose en un escollo para todos.”
Víctor Moreno
Algunhas das dificultades detectadas en relación coa comprensión lectora son:
• Carencia de vocabulario.
• Dificultades para seleccionar a información relevante e para distinguir as ideas principais
das secundarias.
• Dificultades para resumir os textos de forma xerarquizada e para sintetizar a información.
• Dificultades para elaborar esquemas.
• Dificultades para realizar tarefas que lles esixan ter en conta a información non localizada
nun punto exacto do texto, senón distribuída ao longo del.
• Dificultades para relacionar información de dous textos diferentes.
• Dificultades para comprender en profundidade os textos e para emitir un xuízo crítico sobre
estes a partir dos seus coñecementos tanto da vida como académicos.
2.1.3. Expresión escrita
A lectura e escritura están estreitamente vencelladas, posto que os escritores competentes adoitan
ser bos lectores ou ben téñeno sido ao longo da súa vida. Así pois a mellora da competencia lectora
e o fomento da lectura inciden directamente na escrita.
A lista de microhabilidades que cómpre dominar para escribir correctamente abrangue cuestións
moi diversas: caligrafía, presentación, selección e ordenación da información, estratexias de
xeneración de ideas e de revisión dos textos, coñecemento das unidades lingüísticas e das
propiedades textuais, etc..
As principais dificultades detectadas na expresión escrita son:
• Ausencia de planificación.
• Dificultades para organizar o texto.
• Dificultades para redactar concentrándose selectivamente en diversos aspectos do texto:
contido (ideas, estrutura, etc.) ou forma (gramática, puntuación, ortografía).
• Descoñecemento dos marcadores textuais.
• Ausencia de revisión dos textos escritos.
• Dificultades para elaborar textos e traballos integrando diversas informacións.
2.1.4. Habilidades informativas
As habilidades informativas supoñen buscar, obter, procesar e comunicar información. Algunhas
das dificultades que detectamos relacionadas con estas son:
• Dificultades para integrar informacións diversas e elaborar traballos a partir delas. Estes
últimos adoitan elaboralos “copiando e pegando”.
• Dificultades para avaliar e seleccionar as fontes de información axeitadas.
Con respecto á busca de información en Internet:
• Ausencia de verificación da fonte e de avaliación crítica da información.
• Dificultades para recoñecer a estrutura xerárquica da web e os seus sistemas de almacenaxe.
2.2. Análise da biblioteca escolar
Ao longo destes tres últimos cursos tentamos que a biblioteca do noso centro ofrecera un servizo
que cumprira os seguintes obxectivos: apoiar a aprendizaxe, espertar e fomentar o hábito de lectura
nos nosos alumnos/as, facilitar o acceso destes aos libros e outras fontes de información e formar
aos usuarios guiándoos cara o uso das bibliotecas para o seu lecer e información. A programación
das actividades para cumprir estes obxectivos incluíuse na Programación Xeral Anual no apartado
de actividades extraescolares e complementarias. A biblioteca ten dúas seccións na páxina web do
centro: http://centros.edu.xunta.es/cpidesansadurnino/ . Tamén conta cun blog o club de lectura
Sansaliber: http://sansaliber.blogspot.com/
A biblioteca do centro conta con dúas salas: unha situada no edificio de Educación Infantil e outra
no de ESO. Ofrece os seguintes servizos: préstamo, consulta en sala, consulta informática e xogos.
O préstamo na sala de Educación Infantil e Primaria realízase todos os días durante os recreos. En
ESO eféctuase durante os recreos de todos os días da semana e os martes e xoves de 14.00 a 14.30.
O prazo de préstamo é de quince días renovables, aínda que procuramos ser flexibles a este respecto
posto que primamos a difusión (así, na biblioteca tampouco hai armarios pechados agás aquel no
que se conservan os DVDs e o vídeos). Están excluídos do préstamo as obras de referencia e
ocasionalmente restrínxese o préstamo dalgún exemplar moi requerido ou utilizado nas aulas como
libro de lectura.
A catalogación automatizada comezou durante o curso 2006-2007. Esta planificouse tendo en conta
os seguintes aspectos:
• Existencia de dous libros de rexistro: un na sala de Educación Infantil e Primaria e outro na
de ESO.
• Carácter diferenciado das etapas educativas impartidas no centro.
• Horario asignado.
• Consideración da catalogación automática como un medio (que atenda principalmente a
garantir a máxima difusión dos fondos para cada etapa educativa) e non un fin.
• Necesidade de realizar un cambio gradual que mantivese funcionando en paralelo os
sistemas manual e informático.
Resolvimos polo tanto, solicitar dous programas Meiga, un para a sala de Educación Infantil e
Primaria e outro para a de ESO. Isto dificulta a catalogación centralizada de todos os recursos; pero
permite conservar os números de rexistro, ofrecer separados os catálogos destas etapas educativas
con necesidades moi diferentes (facilitando a consulta aos alumnos/as e o coñecemento das
novidades).
Os fondos están formados por: libros de consulta, enciclopedias, dicionarios, literatura infantil,
literatura xuvenil e clásica, cintas de vídeo, DVDs, CD-Rom e publicacións periódicas. Estes
adquírense contando coa colaboración dos departamentos e equipos de ciclo. As novidades
expóñense na mesa de novidades.
As actividades de fomento da lectura realizadas en cursos anteriores e que teremos en conta na
programación dos seguintes cursos:
• Exposición de libros que se organizan en datas ou conmemoracións significativas para dar a
coñecer os fondos da biblioteca.
• Publicación da sección “O escritor do mes” na páxina web do centro.
• Mantemento actualizado do taboleiro da biblioteca (con folletos e recortes diversos).
• Colaboración coa Biblioteca Municipal e o ENL con actividades de contacontos.
• Visitas de ilustradores, escritores e contacontos, con exposicións de obras destes autores.
• Visita á Biblioteca Municipal e colaboración coas actividades organizadas pola bibliotecaria.
• Entrega de guías de lectura elaboradas en relación coas distintas actividades.
• Participar na campaña de lectura “HORA DE LER” da Xunta deseñando actividades para o
aproveitamento dos materiais.
• Creación dun grupo de alumnos/as dos últimos cursos de Educación Primaria que colabora
coa biblioteca nas tarefas de catalogación informatizada.
• Inicio das sesións do Club de lectura Sansaliber.
• Realización dun maratón de lectura en colaboración coa Biblioteca Municipal polos
alumnos/as de 1º a 6º de Educación Primaria o día 23 de abril.
• Realización de presentacións en Powerpoint coas ilustracións de contos.
• Tempo de ler. Diariamente adícanse vinte minutos a lectura libre por parte do alumnado de
Educación Infantil e Primaria.
• Concurso de cartas aos reis e panxoliñas no mes de decembro e concurso de contos e
poesías no Día das Letras Galegas, en colaboación co ENL.
• Entrega da guía de usuarios coas normas de funcioanamento da biblioteca.
• Exposición de novidades.
• Inicio do proxecto das mochilas viaxeiras”
A principal actuación da biblioteca na atención á diversidade foi, ata o momento, a adquisición de
fondos que responderan ás diferentes necesidades persoais, sociais e de lecer do alumnado..
Os alumnos acoden á biblioteca fundamentalmente para pedir prestados libros, acceder a Internet e
realizar algún traballo ou tarefa escolar. Un grupo de alumnos/as de Educación Primaria colabora,
como xa indicamos, coas tarefas de catalogación. A participación nas actividades de promoción da
lectura é desigual.
2.2.1. Sala de Educación Infantil e Primaria
No edificio de Educación Infantil e Primaria hai unha aula habilitada para Biblioteca dende o ano
1984 e situada na planta baixa. As condicións da mesma non a facían moi atrativa para a lectura xa
que é pouco luminosa porque as ventás dan a espazos interiores, mobiliario escaso e deteriorado, xa
que son restos de material doutras aulas. Neste espazo é onde están situados a maior parte dos
títulos, dos que é necesario facer un expurgo xeral, debido ao seu estado e para diferenciar os libros
a usar polos alumnos de infantil e primaria, os de ESO e mesmo de adultos.. (vid.páx.2.ANEXOS ).
Por este motivo, no curso 2006-07, ao haber aulas baleiras, decidimos abrir un novo espazo para a
biblioteca no primeiro andar do edificio e deixouse a antiga aula como sala de lectura e almacén.
Adquirimos andeis máis baixos e os títulos novos, sempre máis axeitados ás idades dos alumnos de
infantil e primaria, foron colocados neste novo espazo e comezouse a catalogación co programa
Meiga. Son os títulos dos que se fai actualmente o préstamo informatizado. Dispoñemos de dous
ordenadores, un en cada aula, conectados en rede e adicados á xestión da biblioteca, e dous canóns e
unha pizarra dixital.
2.2.2. Sala de ESO
A sala de ESO está situada no segundo andar, conta con acceso para persoas discapacitadas
(ascensor) e mide aproximadamente 40 m2. Axéitase bastante ás necesidades do alumnado, posto
que é luminosa e acolledora; o mobiliario aquí é suficiente e adecuado (aínda que ocupa excesivo
espazo e non posibilita un certo illamento) e os andeis (que teñen unha altura axeitada) permiten o
acceso directo. A biblioteca está organizada como unha biblioteca aberta, é dicir, todos os materiais
atópanse a disposición dos usuarios que poden acceder libremente a eles.
Os espazos están diferenciados: zona de preśtamo con mesa para o bibliotecario, zona de lectura
informal (con vinte e un postos), zona de traballo para grupo (sete postos), mesa de novidades, catro
postos informáticos e unha impresora de tinta. Tamén dispoñemos dun canón coa súa respectiva
pantalla. Os servizos ofrecidos son: préstamo, consulta en sala, consulta informática e xogos
(damas, xadrez...). As actividades máis comúns que realizan os alumnos/as na biblioteca son:
préstamo (fundamentalmente de libros xuvenís), consulta informática e realización de tarefas e
traballos escolares. A lectura persoal e a consulta de obras de referencia son menos frecuentes.
Este curso “inauguramos” un punto de lectura no primeiro andar do edificio de Secundaria no que
polo momento só figuran catro dicionarios (galego, castelán, francés e inglés), un atlas e varias
revistas e folletos.
Ademais existen seccións de aula, que teñen a maioría de fondos sen catalogar. As aulas de infantil
e primaria conteñen dicionarios e libros de narrativa. Nas aulas de ESO son basicamente
diccionarios, polo que é necesario dotalas de libros de narrativa.
Existe un horario exposto na porta para que o profesorado que así o desexe poida acudir á
biblioteca co alumnado cando o considere oportuno.
2.2.3. Melloras fundamentais a realizar
• Expurgo. É fundamental e prioritario realizar un expurgo especialmente na sala de
Educación Infantil e Primaria (onde calculamos que sería necesario expurgar o 40% dos
fondos) para adaptar os materiais da biblioteca ás necesidades dos usuarios e aforrar tempo
na localización destes.
• Actualización dos fondos ata achegarse á proporción considerada adecuada: 60% de obras
de información e 40% de obras de ficción.
• Adquisición de fondos para as bibliotecas de aula.
• Subscrición a publicacións periódicas divulgativas e de lecer axeitadas para os alumnos/as.
Nestes momento a biblioteca non está subscrita a ningunha publicación.
• Mellora da difusión de fondos e da circulación destes polo centro escolar.
• Realización de actividades de fomento de lectura regulares.
• Mellora no uso das mochilas viaxeiras que só se usan para levar á aula suxestións de lectura
por parte dalgúns profesores.
• Mellora da formación do usuario e ampliación do seu uso a outros membros da comunidade
escolar.
2.2.4. Análise das necesidades de renovación e ac tualización dos fondos
Unha biblioteca na que os novos materiais comparten espazo cos deteriorados e desfasados é difícil
de consultar, polo que necesitamos expurgar e seleccionar os fondos. Calculamos que arredor do
40% dos fondos da biblioteca ( gran parte deles situados na sala de Educación Infantil e Primaria
deben ser expurgados). Para a realización do expurgo teremos en conta os seguintes criterios:
• Desfase científico.
• Estado de deterioro.
• Existencia de exemplares duplicados (que non se utilicen para o traballo na aula).
• Existencia de publicacións periódicas de escaso interese.
A biblioteca precisa actualizar os seus fondos impresos, audiovisuais e informáticos para axeitarse á
proporción axeitada (60% de obras de información e 40% de obras de ficción). Supoñemos (posto
que non están centralizados na biblioteca todos os fondos existentes) que na actualidade a
porcentaxe achégase a un 60% de obras de ficción e un 40% de obras de información. Ademais non
está subscrita a publicacións divulgativas e de lecer (aínda que si conta con este tipo de fondos
comprados e doados) e apenas conta co CDs.
A confección das listas de fondos a adquirir realizarase en colaboración cos equipos de ciclo e os
departamentos didácticos. Teranse en conta os seguintes criterios:
• Desenvolvemento da colección de materiais en relación coas necesidades expostas polos
membros da comunidade educativa.
• Equilibrio dos fondos.
• Atención ás necesidades educativas de todas as áreas curriculares e materias optativas.
• Atención a adquisición de fondos relacionados cos contidos transversais.
• Atención ás necesidades dos alumnos/as con necesidades educativas especiais.
• Integración das diferentes tipoloxías e soportes documentais.
3. Obxectivos, fundamentos e organización
3.1. Obxectivos
• Formar lectores e lectoras competentes e crear e consolidar o hábito da lectura.
• Fomentar o interese do alumnado pola lectura como fonte de pracer, de enriquecemento
persoal e de coñecemento do mundo.
• Proporcionar estratexias para que o alumnado desenvolva habilidades de comprensión
lectora dende todas as áreas do currículo.
• Desenvolver actitudes favorables á lectura mediante a creación de ambientes lectores e
outras estratexias.
• Potenciar a utilización da biblioteca escolar como centro de recursos da información, da
lectura e da aprendizaxe, establecendo vías de colaboración con outras bibliotecas da zona.
• Previr as dificultades de comprensión lectora.
• Sistematizar as estratexias que funcionan.
• Promover a creación de proxectos documentais que integren o fomento da lectura e a
educación documental.
• Promover a lectura en todo tipo de soportes: revistas, xornais, cómics, contacontos,
catálogos, libros de instrucións, ...
• Fomentar a secuenciación en espiral que permita unha progresión paulatina na proposta de
textos adaptados ao nivel de maduración dos lectores.
• Favorecer a competencia literaria, é dicir, a comprensión en todos os aspectos dos textos
literarios: o seu significado, as convencións literarias e técnicas que o diferencian doutros
tipos de textos e o seu valor significativo e estético.
• Desenvolver a capacidade de expresarse cunha grande variedade de recursos, a adquisición
de criterios para seleccionar libros segundo os intereses e gustos e a incorporación da
literatura á vida cotiá..
• Educar no uso crítico da información.
• Apoiar a adquisición das competencias básicas., especialmente coa lingüística, o tratamento
da información e a competencia dixital, a competencia cultural e artística e competencia
para aprender a aprender.
• Utilizar as TICs como instrumento de traballo e aprendizaxe e como ferramenta para o
fomento e consolidación do hábito da lectura.
• Potenciar a coordinación de todo o profesorado do centro na ensinanza da lectura.
• Potenciar a participación e a implicación de todos os sectores da comunidade educativa:
familias, concello, Biblioteca Municipal.
• Rentabilizar esforzos e recursos colaborando con outros centros educativos e a biblioteca
pública.
3.2. Principios metodolóxicos
• O ensino interdisciplinar da comprensión e a expresión oral e escrita.
• A implicación de todo o profesorado no desenvolvemento do plan lector.
• Incidir naqueles aspectos nos que os alumnos/as teñen máis dificultades á hora de
comprender e producir textos.
• Favorecer propostas nas que os alumnos poidan elixir libremente textos co fin de crear un
criterio propio.
• Propoñer lecturas obrigatorias para todo o grupo..
• O traballo sistemático das lecturas, sen perder de vista que importa máis a calidade que a
cantidade.
• O achegamento á lectura como unha actividade de comunicación con significado e sentido
evitando que o proxecto supoña unha sobrecarga do traballo ordinario da aula.
• A relación da lectura coas vivencias e experiencias reais dos alumnos/as, especialmente con
aquelas que lles permiten valorar a lectura coma unha ferramenta útil e lles resultan
atractivas.
• O traballo con todo tipo de textos utilizados nos diferentes contextos (escolares, lúdicos,
administrativos, sociais, dos medios de comunicación, das TICs, etc.), en todo tipo de
soporte e con diferente grao de complexidade.
• O traballo de todos os procesos implicados no proceso lector: ler para recuperar
información, ler para captar o sentido global do texto, ler para interpretar e reelaborar o
contido do texto de forma oral ou escrita, ler para reflexionar sobre a forma e sobre o
contido. Así mesmo semella conveniente contemplar diversas estratexias lectoras: antes da
lectura activar os coñecementos previos; durante a lectura aclarar as dúbidas e formular
novas hipóteses e despois da lectura identificar a idea principal, facer resumos, formular e
responder a preguntas.
• A comunicación das experiencias lectoras aos compañeiros/as.
• A integración da biblioteca escolar nos procesos de ensino-aprendizaxe.
• A participación da comunidade educativa nas propostas do centro para o fomento da lectura.
3.3. Organización de espazos e tempos
3.3.1 Espazos de lectura
Biblioteca escolar Biblioteca de aula Biblioteca persoal Biblioteca Pública
Libros e outros recursos documentais
Textos e lecturas relacionados con tarefas planificadas. Selección en función do proxecto lector e os contidos das diversas áreas.
Libros e outros recursos documentais familiares.
Libros e outros recursos.
Espazo de lectura compartida ou libre.
Espazo de lectura compartida.
Espazo de lectura privado.
Espazo de lectura libre.
Lecturas dirixidas ou autodirixidas. Formación e fomento afección pola lectura.
Lecturas guiadas. Formación lectora.
Lecturas compartidas/autodirixi-das
Fomento de lectura. Lecturas autodirixidas.
3.3.2. Tempos de lectura
As actividades principais do Proxecto Lector realízanse na aula, polo tanto é na programación
didáctica e na programación de aula das distintas áreas e materias onde se concreten. Ademais
contemplamos os seguintes “tempos de lectura”.
• Vinte minutos de lectura diaria en Educación Infantil e Primaria.
• Tempo de lectura diario en Educación Secundaria. Esta secuenciaríase da seguinte forma: 1ª
semana a 1ª hora, 2ª semana a 2ª hora, etc..
• Obradoiro de escritura voluntario para o alumnado de ESO. Este obradoiro realizaríase os
martes e xoves de 14:00 a 14:45 antes de xantar.
• Reunións do club de lectura nos recreos.
• Lectura voluntaria na biblioteca ou no punto de lectura durante os recreos.
3.4. A biblioteca escolar
“La biblioteca escolar proporciona información e ideas que son fundamentales para desenvolverse con éxito en nuestra
sociedad contemporánea, basada en la información y en el conocimiento. Proporciona a los alumnos competencias
para el aprendizaje a lo largo de toda su vida y contribuye a desarrollar su imaginación, permitiéndoles que se
conduzcan en la vida como ciudadanos responsables.”
Manifiesto UNESCO/IFla sobre la biblioteca escolar
3.4.1. Obxectivos da biblioteca
• Fomentar o uso da biblioteca pola comunidade educativa, favorecendo a integración desta
no centro e ampliando as súas posibilidades de uso pedagóxico.
• Promover a colaboración cos equipos de ciclo e departamentos.
• Crear un clima favorable para a aprendizaxe e a formación de lectores.
• Contribuír ao fomento do hábito lector e ao desenvolvemento da competencia lectora polos
alumnos/as, favorecendo a adquisición de estratexias que lles permitan seleccionar,
interpretar e reelaborar a información de maneira crítica.
• Apoiar ao estudo e outras actividades desde a biblioteca para a compensación das
desigualdades sociais.
• Dispoñer de servizos e materiais específicos para os usuarios que, por algunha razón, non
poidan acceder aos servizos e materiais comúns.
• Favorecer o acceso ás TICs e o uso crítico e responsable destas.
• Utilizar a páxina web do centro como “porta de acceso á biblioteca” incluíndo información
sobre o seu funcionamento, as actividades que organiza, os servizos que ofrece e diversos
enlaces de interese.
• Utilizar as aplicacións da web 2.0 para xerar contidos e favorecer o paso dunha
comunicación unidireccional entre os usuarios a unha multidireccional.
• Desenvolver a colección de fondos documentais impresos, audiovisuais e multimedia tendo
en conta as necesidades da comunidade educativa, procurando o equilibrio, garantindo a
dispoñibilidade destes e a súa difusión e circulación.
• Mellorar a difusión e o aproveitamento das publicacións periódicas ás que está subscrito o
centro ou que son adquiridas por este.
• Establecer canles de comunicación estables que permitan a difusión da colección e o
fomento da lectura.
• Promover a dinamización cultural.
• Colaborar coas familias, o concello, a biblioteca municipal e outras institucións na
dinamización da lectura.
• Intercambiar experiencias, recursos e materiais con outras bibliotecas escolares.
• Continuar coa automatización da biblioteca e realizar o expurgo dos fondos obsoletos e
deteriorados.
• Centralizar os diversos fondos existentes no centro.
• Arquivar e catalogar os documentos elaborados no centro por profesores e alumnos/as.
3.4.2. Actividades da biblioteca
3.4.2.1. Xestión técnica e organización
• Familiarización de todos os membros do equipo da biblioteca co programa de xestión de
bibliotecas Meiga.
• Continuación da automatización do catálogo.
• Estudo (en colaboración co Departamento de Orientación) das necesidades de servizos e
materiais específicos para o alumnado que non poida acceder aos servizos e materiais
comúns.
• Realización do expurgo dos materiais desfasados e deteriorados.
• Estudo das carencias existentes no fondo para confeccionar un listado de fondos
documentais para adquirir ao longo dos tres trimestres, procurando a colaboración dos
equipos de ciclo e os departamentos.
• Implicación dos alumnos/as na xestión da biblioteca: decoración, préstamo, ordenación dos
libros nos andeis, impresión de “tejuelos”, ...
• Adquisición do mobilario necesario: estantes, expositores e outros mobles.
• Mellora da sinalización dos espazos.
• Elaboración do horario da biblioteca para posibilitar ao profesorado o desenvolvemento das
clases nesta.
3.4.2.2. Dinamización
• Familiarización dos alumnos/as coa biblioteca (especialmente dos que se incorporan este
curso académico), a través das titorías e da “Guía da biblioteca”: organización dos materiais
(CDU adaptada), colocación nos andeis, normas de funcionamento, consulta do catálogo en
rede, consulta do “quiosco “do Meiga...
• Colaboración co club de lectura Sansaliber.
• Actualización do taboleiro da biblioteca con recortes de prensa, carteis e folletos sobre
temas de interese cultural.
• Publicación na páxina web de documentos e enlaces de interese.
• Actualización do blog do club de lectura.
• Elaboración e entrega de guías de lectura: recomendacións para as vacacións,
conmemoración de efemérides, etc..
• Continuación da exposición das novidades na biblioteca e promoción da consulta das
novidades no Meiga.
• Organización de exposicións de libros en relación con conmemoracións de efemérides: a
Semana da Ciencia (coa colaboración dos departamentos de Física e Química e Bioloxía), o
Día Internacional dos Dereitos Humanos (coa colaboración dos diversos departamentos e
equipos de ciclo), etc..
• Colaboración coas actividades desenvolvidas para a celebración de efemérides: Día da Paz,
Día do Libro, Día das Letras Galegas, etc..
• Visitas de autores, ilustradores, contacontos,...
• Visita ás exposicións de libros que se organizan en datas ou conmemoracións significativas
para dar a coñecer os fondos
• Elaboración de materiais para a a educación no acceso á información e a competencia
dixital: guía de bibliotecas dixitais, elaboración de guías de obras de referencia e páxinas
web relacionadas coas diversas materias, etc..
3.5. Elaboración, supervisión, coordinación e apro bación
Quen o elabora? Quen o coordina? Quen o supervisa? Quen o aproba
Todo o profesorado do centro a través de: Equipos de ciclo Departamentos Departamento de Orientación ENL A comunidade escolar (propostas dos representantes no Consello Escolar)
Equipo de Biblioteca
A Comisión de Coordinación Pedagóxica
O Claustro e o Consello Escolar
3.6. Modo de difusión e apoios necesarios
3.6.1. Modo de difusión
A través da páxina Web e das xefaturas de estudos.
3.6.2. Apoios necesarios
• O equipo directivo sensibiliza, impulsa e sostén o proxecto e establece unha asignación orzamentaria destinada á biblioteca.
• Todo o profesorado do centro promove a lectura.
• Inclusión da lectura como punto da orde do día nas reunións de ciclos ou departamentos aspectos relacionados co proxecto.
• Establecemento de protocolos de coordinación interna entre primaria e secundaria a través da CCP.
• Elaboración dun presuposto de adquisición de materiais que se elaborará en coordinación co presuposto da biblioteca.
• Colaboración coas familias e a biblioteca pública.
4. Actividades
4.1. Actividades en Educación Infantil e Primaria
• Manipulación e manexo de contos.
• Lecturas en gran grupo de contos, formulando preguntas de comprensión oral.
• Memorización e reprodución dalgún texto oral: adiviñas, poesías, refráns, ...
• Realización de lecturas individuais e colectivas de imaxes.
• Diferenciar diferentes tipos de textos (contos, poesías, receitas, folletos, ...)
• Inventar principios ou finais diferentes para contos.
• Crear e inventar contos ou poesías, participando nos concursos de creación literaria organizados polo centro.
• Realizar actividades plásticas a partir dunha narración.
• Elaboración de unidades temáticas a partir dun conto.
• Lectura silenciosa e individual de libros de fición ou informativos.
• Buscar información en libros informativos (enciclopedias, dicionarios, monográficos, ...); revistas, xornais, internet.
• Identificar as partes dun libro e analizar a información que aporta cada unha: portada, contraportada, solapas, índice, ...
• Realización de exposicións de debuxos ou traballos plásticos relacionados coas lecturas.
• Facer pequenos traballos sobre obras literarias (datos técnicos, historia, personaxes, opinión persoal, ...)
• Encontros con autores e ilustradores.
• Visitas guiadas á biblioteca escolar para ler os carteis explicativos, coñecer as seccións, diferenciar os libros das distintas seccións, observar a etiqueta que identifica a cada un, analizar os datos de cada etiqueta.
• Buscar e colocar libros pola CDU, autor, título, materia, ...
• Coñecer as normas de funcionamento de biblioteca e do carné de biblioteca.
• Elaborar un marcador personalizado para acceder aos fondos da biblioteca.
• Visitar a biblioteca municipal e realizar en colaboración coa bibliotecaria actividades diversas como: coñecer as instalacións, funcionamento e normas da biblioteca, asistencia a contaccontos ou visitas de autores ou ilustradores.
• Realización de guías de lectura sobre os autores ou ilustradores que visiten o centro ou cunha temática específica que permita coñecer aos alumnos os fondos da biblioteca.
• Exposicións de libros (novidades ou os relacionados nas guías de lectura elaboradas)
• Actualización da sección da biblioteca da páxina web.
• Participación no maratón de lectura do Día do Libro, organizado conxuntamente coa Biblioteca Municipal.
4.2. Actividades en ESO Tenemos que articular entre todos los docentes, no sólo los de Lengua y Literatura, un proyecto de lectura y escritura que ayude a nuestras chicas y chicos a “leer y escribir para fecundar su futuro”, es decir, a leer sembrando sus corazones de experiencias enriquecedoras, de retos intelectuales estimulantes y de vivencias emocionales intensas que los cuestionen y los lleven a poner en duda sus convicciones para llegar, algún día a reposar serenos y satisfechos, porque habrán alcanzado el puerto acogedor de su propia Ítaca íntima y única.
Kepa Osoro Iturbe
4.2.1. Actividades
Presentamos a continuación unha serie de actividades que se desenvolven nas diferentes materias:
• Realización de traballos de investigación. Estes permiten poñer en práctica habilidades
relacionadas coa lectura coma: a selección de información, a síntese, a redacción de textos, a
presentación da información con apoio gráfico e visual, etc.. Ao mesmo tempo posibilitan a
aprendizaxe das habilidades de información e a integración das TICs.
• Actividades para o desenvolvemento de habilidades de información. Incluímos aquí todas as
actividades encamiñadas a localizar, organizar, producir e comunicar información:
coñecemento dos diferentes soportes da información; distinción entre obras de referencia e
obras de ficción; coñecemento das diferenzas entre dicionarios, dicionarios enciclopédicos,
enciclopedias, anuarios e outras obras de referencia; coñecemento dos recursos electrónicos
e navegación por Internet.
• O caderno de aula. A toma de apuntamentos, a realización de esquemas, actividades, etc. no
caderno do alumno/a desenvolve hábitos de orde e traballo.
• Elaboración dun vocabulario de área para aumentar o vocabulario científico, técnico e
cultural do alumno/a.
• Incorporación de textos con temática referida á materia.
• Lectura de libros relacionados coa materia.
• Reflexión e análise sobre os textos de aprendizaxe (libros de textos, apuntamentos...).
• Ensino de técnicas de estudo: subliñado das ideas principais, resumos, esquemas e mapas
conceptuais.
• Toma de apuntamentos de forma ordenada e lóxica. Esta axuda a desenvolver competencias
e habilidades implicadas na lectura.
• Exposición de traballos escritos realizados polo alumnado.
4.2.2. Actividades de fomento da lectura e escrit ura
“Porque el mejor método para animar a leer es aquel que no conoce métodos ni evaluaciones, sino que está hecho de sugerencias e intuiciones a la medida de cada uno de los alumnos.”
Diego Gutiérrez del Valle
As actividades de fomento da lectura e a escritura deben xerar actividade na aula antes, durante e
despois da súa celebración, polo que entendemos que deben ser consideradas como parte do
currículo e implicar a toda a comunidade educativa.
• Obradoiro de escritura voluntario para o alumnado de ESO. Este obradoiro realizaríase os
martes e xoves de 14:00 a 14:45 antes de xantar.
• Club de lectura Sansaliber.
• Instalación dun punto de lectura na segunda planta do edificio de ESO no que os alumnos/as
poidan consultar dicionarios, atlas, revistas e libros.
• Recitais de poesía.
• Maratóns de lectura.
• Participación no programa “Prensa Escola”.
• Visitas de escritores/as e elaboración de actividades complementarias relacionadas con estes:
murais, textos de creación relacionados coa obra lida...
• Visitas de contacontos e elaboración de actividades complementarias relacionadas con
estes.
• Convocatorias de premios para os máis lectores do trimestre.
• Concurso de carteis relacionados co fomento da lectura.
• Celebración de certames literarios: “Certame de Nadal”, “Certame do Día das Letras
Galegas”, etc..
• Visitas culturais: exposicións, xornais, museos, etc..
• Asistencia a obras de teatro.
• Cineforum e proxección de películas en datas sinaladas: final de trimestre...
• Celebración de efemérides (“Día da Paz”, “Día do Libro”, “Día das Letras Galegas”,
“Semana da Ciencia”, etc..): exposición de libros relacionados coa data celebrada,
elaboración de guías, recitais, concursos literarios, etc..
• Actualización do blog Sansaliber e da sección da biblioteca da páxina web.
• Mochilas viaxeiras. Os alumnos/as poderán levar estas mochilas (nas que se incluirá
material variado: libros, DVDs, cómic, etc..) para as súas casas.
• Realización de actividades en colaboración coa Biblioteca Municipal: maratón de lectura,
contacontos, etc..
4.2.3. Actividades de potenciación dos recursos do centro
• Inclusión dunha visita á biblioteca nas xornadas de acollida para os novos alumnos/as.
• Distribución dunha guía da biblioteca e explicación das normas desta aos novos alumnos/as.
• Inclusión de información sobre a biblioteca na información xeral entregada aos novos
profesores/as.
• Formación do alumnado no uso dos recursos bibliotecarios: coñecemento da CDU; consulta
de catálogos; localización dos libros segundo as indicacións dos catálogos e busca de
documentos por autores, títulos e materias.
• Involucración do alumnado na xestión da biblioteca: xestión de préstamo, rexistro de libros,
selección de fondos, etc..
5. Avaliación
A avaliación do Proxecto Lector supón a elaboración de ferramentas que permitan detectar a
incidencia das intervencións realizadas, outorgándolle unha especial relevancia aos resultados na
comprensión lectora e o avance nas prácticas lectoras do alumnado (hábitos lectores, habilidades
informativas e competencias escritoras). Trátase de avaliar o proxecto e ao mesmo tempo definir as
áreas de mellora.
5.1.Avaliación da comprensión lectora e das habili dades de información
A incidencia do Proxecto de Lectura na mellora da comprensión lectora e na adquisición e
consolidación das habilidades de información será avaliada en cada unha das materias polo
profesor/a que a imparte.
5.2. Avaliación das actividades de fomento da lect ura A avaliación das actividades de fomento da lectura correspóndelle aos profesores implicados, ao
equipo de profesores colaboradores da Biblioteca e ao Departamento de Actividades Extraescolares
e Complementarias. Para a súa avaliación teranse en conta os seguintes criterios:
• Participación nas actividades de fomento da lectura.
• Grao de incidencia destas na potenciación das dinámicas lectoras.
Os instrumentos de avaliación serán: a observación do comportamento do alumnado durante o
desenvolvemento das actividades e enquisas.
5.3. Avaliación da dinámica xerada pola biblioteca Teremos en conta os seguintes criterios:
• Índice de lectura e hábito lector a través dos controis de préstamo e uso da biblioteca.
• Grao de utilización dos recursos dispoñibles polos usuarios.
• Participación nas actividades propostas pola biblioteca.
Os instrumentos serán: observación, enquisas e estatísticas de préstamos.
Bibliografía BARRENA, Pablo: “Literatura juvenil actual. Criterios y fuentes de información para la selección
de obrasa” en PLEC, Proyecto de lectura para centros escolares. Dispoñible en:
http://sol-
e.com/plec/documentos.php?id_seccion=7&id_documento=142&nivel=Secundaria&PHPSESSID=
bafc5264394a4725106be13dd3adc3f6
(Consultado: 22 de febreiro de 2010)
BIANCHI BUSTOS, Marcelo: “La importancia de la lectura comprensiva” en EDUCAR. El portal
educativo del estado argentino. Dispoñible en:
http://portal.educ.ar/debates/eid/lengua/publicaciones/la-importancia-de-la-lectura-comprensiva.php
(Consultado: 22 de febreiro de 2010)
BORDA CRESPO, Mª Isabel, “Diseño de proyectos de animación a la lectura” en PLEC: Proyecto
de lectura para centros escolares. Dispoñible en:
http://sol-
e.com/plec/documentos.php?id_seccion=6&id_documento=132&nivel=Secundaria&PHPSESSID=
bafc5264394a4725106be13dd3adc3f6
(Consultado: 22 de febreiro de 2010)
CARPENTE ALLEGUE, Bernardo (coord.) (2004): Gramática insubordinada. Obradoiro de
Lingua Gianni Rodari. Vigo. Xerais.
CASSANY, Daniel, “Técnicas y recursos para la comprensión lectora” en PLEC: Proyecto de
lectura para centros escolares. Dispoñible en:
http://sol-
e.com/plec/documentos.php?id_documento=140&id_seccion=9&nivel=Secundaria&PHPSESSID=
bafc5264394a4725106be13dd3adc3f6
(Consultado: 22 de febreiro de 2010)
CASSANY, Daniel, LUNA, Marta & SANZ, Glória (1998): Enseñar lengua. Barcelona. Graó, 4ª
ed.
CASSANY, Daniel (1995): La cocina de la escritura. Barcelona. Anagrama
COBOS, Laura, “La formación para el uso de la biblioteca escolar” en PLEC: Proyecto de lectura
para centros escolares. Dispoñible en:
http://sol-
e.com/plec/documentos.php?id_seccion=7&id_documento=115&nivel=Secundaria&PHPSESSID=
bafc5264394a4725106be13dd3adc3f6
(Consultado: 22 de febreiro de 2010)
CONSEJERÍA DE EDUCACIÓN. JUNTA DE ANDALUCÍA: Orientaciones para elaborar
proyectos lectores y escritores. Dispoñible en:
http://www.juntadeandalucia.es/averroes/~sptmalaga/m45b102/media/docum/05-
01%20proyectos%20lectoresweb.pdf
(Consultado: 22 de febreiro de 2010)
CONSELLERÍA DE EDUCACIÓN E ORDENACIÓN UNIVERSITARIA: Proxecto Lector de
Centro. Dispoñible en:
http://www.edu.xunta.es/biblioteca/blog/?q=category/10/22
(Consultado: 22 de febreiro de 2010)
DEPARTAMENTO DE EDUCACIÓN DEL GOBIERNO DE NAVARRA: Proyecto para la mejora
de las competencias implicadas en la lectura. Dispoñible en:
http://dpto.educacion.navarra.es/planlectura/documentosdeinteres_files/Proyecto%20mejora%20co
mpetencias_1.pdf
(Consultado: 22 de febreiro de 2010)
FERNÁNDEZ PAZ, Agustín (1990): Ler en galego. Estratexias para a animación á lectura dende
as aulas, Vigo, Ir Indo.
GOBIERNO DE CANTABRIA, Plan lector. Consejería de Educación. Dispoñible en:
http://www.educantabria.es/portal
(Consultado: 22 de febreiro de 2010)
KOHA, Silvia Adela (2002): La escritura como búsqueda. Barcelona. Alba Editorial.
MARINA, José Antonio & VÁLGOMA DE LA, María (2005): La magia de leer, Barcelona, Plaza
y Janés.
MARINA, José Antonio & VÁLGOMA DE LA, María (2007): La magia de escribir. Barcelona.
Plaza y Janés.
MILLÁN, José Antonio (2008): La lectura y la sociedad del conocimiento. Dispoñible en:
http://dpto.educacion.navarra.es/planlectura/documentosdeinteres_files/Lectura%20y%20sociedad.
(Consultado: 22 de febreiro de 2010)
MONTESINOS RUIZ, Julián: “Un Plan Individual de Lecturas (PIL) para formar el hábito lector
en ESO” en PLEC: Proyecto de lectura para centros escolares. Dispoñible en:
http://sol-
e.com/plec/documentos.php?id_seccion=6&id_documento=135&nivel=Secundaria&PHPSESSID=
bafc5264394a4725106be13dd3adc3f6
(Consultado: 22 de febreiro de 2010)
MORENO, Víctor: “Como hacer lectores en Secundaria” en PLEC: Proyecto de lectura para
centros escolares. Dispoñible en:
http://sol-
e.com/plec/documentos.php?id_seccion=6&id_documento=133&nivel=Secundaria&PHPSESSID=
bafc5264394a4725106be13dd3adc3f6
(Consultado: 22 de febreiro de 2010)
MORENO, Víctor: “Lectura comprensiva” en PLEC: Proyecto de lectura para centros escolares.
Dispoñible en:
http://sol-
e.com/plec/documentos.php?id_seccion=5&id_documento=119&nivel=Secundaria&PHPSESSID=
bafc5264394a4725106be13dd3adc3f6
(Consultado: 22 de febreiro de 2010)
OSORO ITURBE: “Selección de libros para jóvenes. Flexibilidad y respeto” en en PLEC:
Proyecto de lectura para centros escolares. Dispoñible en:
http://sol-
e.com/plec/documentos.php?id_seccion=4&id_documento=123&nivel=Secundaria&PHPSESSID=
bafc5264394a4725106be13dd3adc3f6
(Consultado: 22 de febreiro de 2010)
PENNAC, Daniel (1993): Como unha novela. Vigo. Xerais.
PIATTELLI PALMARINI, Massimo (1992): Las ganas de estudiar. Barcelona. Editorial Crítica.
PIQUÍN, Rosa, “La biblioteca escolar como centro de recursos para el aprendizaje y la innovación
educativa” en PLEC: Proyecto de lectura para centros escolares. Dispoñible en:
http://sol-
e.com/plec/documentos.php?id_seccion=7&id_documento=116&nivel=Secundaria&PHPSESSID=
bafc5264394a4725106be13dd3adc3f6
(Consultado: 22 de febreiro de 2010)
QUENEAU, Raymond (1995): Exercicios de estilo. Vigo. Xerais.
RICO, Lolo (2003): Como hacer que tus hijos lean. Análisis y recetas. Madrid. Alfaguara.
RODARI, Gianni (1999):Gramática da fantasía, introducción á arte de contar historias.
Kalandraka.
SÁNCHEZ LOBATO, Jesús (coord.) (2006): Saber escribir. Madrid. Aguilar.
VALVERDE, Pedro, CARRASCO, Eugenio & MUÑOZ, Juan Manuel (2000): La biblioteca, un
centro-clave de documentación escolar. Organización, dinamización y recursos, Madrid, Narcea.
VV.AA. (2006): Marcos teóricos y especificaciones de evaluación de PIRLS 2006, INECSE
Ministerio de Educación y Ciencia. Dispoñible en:
http://www.ince.mec.es/pub/pirlsmarcos.pdf
(Consultado: 25 de febreiro de 2010)
WOLF, Mayanne (2008): Como aprendemos a leer. Historia y ciencia del cerebro y la lectura.
Barcelona. Ediciones B.
YÁGUEZ, Elena (2006): Guía práctica para el desarrollo y dinamización de la Biblioteca Escolar
en Secundaria. Madrid. Ministerio de Educación y Ciencia.
La lectura en PISA 2000, 2003 y 2006, Instituto de evaluación Ministerio de Educación y Ciencia.
Dispoñible en:
http://www.institutodeevaluacion.educacion.es/contenidos/internacional/pisalectura.pdf
(Consultado: 25 de febreiro de 2010)
Enlaces de interese Hábitos de lectura
Proyecto de Estudio: Encuesta sobe hábitos lectores de la población escolar entre 15 y 16
años:
http://www.literaturas.com/Documentos12EncuestaMEC.htm
(Consulta: 18 de febreiro de 2010)
Federación de Gremios de Editores de España
http://www.federacioneditores.org/
(Consulta: 18 de febreiro de 2010)
Los hábitos lectores de los adolescentes españoles
http://www.educacion.es/cide/espanol/publicaciones/estudios/inv2004hlae/inv2004hlae.html
(Consulta: 18 de febreiro de 2010)
Fomento da lectura
Biblioteca de literatura infantil e xuvenil
http://www.filix.org/home.html
(Consulta: 19 de febreiro de 2010)
Asociación galega do libro infantil e xuvenil
http://www.galix.org/indice.htm
(Consulta: 19 de febreiro de 2010)
Ourizo azul
http://www.ourizoazul.org/Default.htm
(Consulta: 19 de febreiro de 2010)
Praza das letras
http://www.prazadasletras.org/
(Consulta: 19 de febreiro de 2010)
Biblioteca virtual Miguel de Cervantes. Sección de literatura infantil y juvenil:
http://www.cervantesvirtual.com/seccion/bibinfantil/
(Consulta: 19 de febreiro de 2010)
Banco del libro
http://www.bancodellibro.org.ve/portal/
(Consulta: 19 de febreiro de 2010)
Fundación Germán Sánchez Ruiperez
http://www.fundaciongsr.es/
(Consulta: 19 de febreiro de 2010)
Imaginaria. Revista quincenal sobre literatura infantil y juvenil
http://www.imaginaria.com.ar/
(Consulta: 19 de febreiro de 2010)
Servicio de orientación de lectura
http://www.sol-e.com/index.php
(Consulta: 19 de febreiro de 2010)
Bibliotecas escolares
Bibliotecas escolares de Galicia
http://www.edu.xunta.es/biblioteca/blog/?q=node/94
(Consulta: 19 de febreiro de 2010)
Bibliotecas escolares Extremadura
http://bibliotecasescolares.educarex.es/
(Consulta: 19 de febreiro de 2010)
Bibliotecas escolares de Cantabria
http://arbidoc.blogspot.com/2009/01/bibliotecas-escolares.html
(Consulta: 19 de febreiro de 2010)
Bibliotecas escolares de Aragón
http://catedu.es/bibliotecasescolaresaragon/
(Consulta: 19 de febreiro de 2010)
Biblioteca escolar Puntedu
http://www.xtec.cat/innovacio/biblioteques/index.htm
(Consulta: 19 de febreiro de 2010)
Bibliotecas escolares Asturias
http://www.educastur.es/index.php?option=com_content&task=view&id=257&Itemid=87
(Consulta: 19 de febreiro de 2010)
Bibliotecas escolares de Navarra
http://www.pnte.cfnavarra.es/bibliotecasescolares
(Consulta: 19 de febreiro de 2010)
Bibliotecas escolares Comunidad de Madrid
http://www.educa.madrid.org/portal/web/Red_Regional_CPP/Bibliotecas
(Consulta: 19 de febreiro de 2010)
Bibliotecas escolares Andalucía
http://www.juntadeandalucia.es/educacion/planlyb/com/jsp/listado.jsp?canal=802&seccion=bibliote
ca
(Consulta: 19 de febreiro de 2010)
Bibliotecas escolares Castilla-León
http://www.educa.jcyl.es/educacyl/cm/educacyl/tkContent?idContent=55289&textOnly=false&loca
le=es_ES
(Consulta: 19 de febreiro de 2010)
Bibliotecas escolares Castilla-La Mancha
http://www.educa.jccm.es/educa-
jccm/cm/revistaIdea/tkContent?pgseed=1235326548310&idContent=13129&locale=es_ES&textOn
ly=false
(Consulta: 19 de febreiro de 2010)
Biblioteca escolar digital
http://www.bibliotecaescolardigital.es/
(Consulta: 19 de febreiro de 2010)
Plan para el fomento de la lectura y la mejora de las bibliotecas escolares
http://www.educacion.es/educacion/comunidades-autonomas/programas-cooperacion/plan-fomento-
lectura.html
(Consulta: 19 de febreiro de 2010)
Red de bibliotecas escolares de Buenos Aires
http://buenosaires.gov.ar/blog/bibliotecas/
(Consulta: 19 de febreiro de 2010)
Comprensión lectora
Instituto de Evaluación de Educación
http://www.institutodeevaluacion.educacion.es/publicaciones/?IdCategoriaPublicacion=3#6
(Consulta 25 de febreiro de 2010)
Táboa de contidos1. Introdución .......................................................................................................................................2 2. Análise da situación da lectura e a escritura no centro ....................................................................3
2.1. Educación Infantil e Primaria.............................................................................................. 3 2.2. Educación Secundaria Obrigatoria...................................................................................... 3
2.2.1. Hábitos de lectura ..................................................................................................3 2.2.2. Comprensión lectora................................................................................................6 2.2.3. Expresión escrita .....................................................................................................6 2.2.4. Habilidades informativas.........................................................................................7
2.3. Biblioteca escolar ................................................................................................................ 7 2.3.1. Sala de Educación Infantil e Primaria ...................................................................11 2.3.2. Sala de ESO...........................................................................................................11 2.3.3. Melloras fundamentais a realizar...........................................................................12 2.3.4. Análise das necesidades de renovación e actualización dos fondos ....................13
3. Obxectivos, fundamentos e organización ......................................................................................14 3.1. Obxectivos......................................................................................................................... 14
3.1.1. Obxectivos comúns................................................................................................14 3.1.2. Obxectivos específicos para Educación Infantil e Primaria ..................................15 3.1.3. Obxectivos específicos para ESO..........................................................................15
3.2. Metodoloxías..................................................................................................................... 16 3.2.1. Principios metodolóxicos en Educación Infantil e Educación Primaria................16 3.2.2. Principios metodolóxicos en ESO.........................................................................16
3.3. Organización de espazos e tempos.................................................................................... 18 3.3.1 Espazos de lectura ..................................................................................................18 3.3.2. Tempos de lectura ..................................................................................................18
3.4. A biblioteca escolar ........................................................................................................... 18 3.4.1. Obxectivos da biblioteca .......................................................................................19 3.4.2. Actividades da biblioteca.......................................................................................20
3.4.2.1. Xestión técnica e organización .................................................................20 3.4.2.2. Dinamización ............................................................................................21
3.5. Elaboración, supervisión, coordinación e aprobación ...................................................... 21 3.6. Modo de difusión e apoios necesarios............................................................................... 22
3.6.1. Modo de difusión...................................................................................................22 3.6.2. Apoios necesarios ..................................................................................................22
4. Actividades.....................................................................................................................................22 4.1. Actividades en Educación Infantil e Primaria ................................................................... 22 4.2. Actividades en ESO........................................................................................................... 22
4.2.1. Actividades ............................................................................................................22 4.2.2. Actividades de fomento da lectura e escritura ......................................................24 4.2.3. Actividades de potenciación dos recursos do centro .............................................25
5. Avaliación.......................................................................................................................................25 5.1.Avaliación da comprensión lectora e das habilidades de información .............................. 26 5.2. Avaliación das actividades de fomento da lectura............................................................. 26 5.3. Avaliación da dinámica xerada pola biblioteca ................................................................ 26
Bibliografía ........................................................................................................................................27 Enlaces de interese .............................................................................................................................31